برچسب: کاردرمانی حسی

حمام نرفتن کودکان

هرچند با شدت و ضعف متفاوت، اما ترس از حمام در کودکان معمولا شایع است. گاها اثرات این ترس تا نوجوانی و حتی بزرگسالی فرد ادامه پیدا می‌ کند و مشکلات حسی را به وجود می آورد. رشد مغز کودکان نوپا در نواحی حسی‌-حرکتی خیلی بیشتر از مناطق دیگر مغز می باشد. این موضوع موجب حساسیت کودکان نسبت به تحریک محیطی و از جمله حمام می‌ شود. برخی از علل ترس از حمام در کودکان عبارت اند از: ترس از ورود شامپو به چشم و سوختن چشم، عدم جذابیت حمام برای کودک، زمان حمام نامناسب، ترس از کف و… اما گاهی اختلالاتی نیز موجب به وجود آمدن این مشکل می شوند. برای مثال اختلال پردازش حسی، بیش حسی و اوتیسم. کودک با اختلال پردازش حسی حواس را به صورت متفاوتی درک می کند و این موضوع باعث به هم ریختگی، ترس و بی قراری کودک می گردد. محیط حمام، صدا های داخل حمام، خیس شدن و غوطه ور شدن در آب همگی برای کودک آزاردهنده است و موجب گریه های شدید کودک می گردد. هرچند مواجهه با این مشکل سبب اضافه شدن باری بر دوش شما می‌ شود، اما درمان بچه ای که حمام نمی رود باید با همدلی و درک حساسیت‌ های کودک همراه باشد. کلینیک کاردرمانی دکتر صابر تحت نظر بهترین دکتر تشخیص اختلالات حسی در کودکان، به درمان اختلالات حسی کودکان می پردازد و علل ترس از حمام در کودکان را بررسی کرده تا با کاردرمانی حسی آن را بهبود بخشد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

نکاتی برای درمان بچه ای که حمام نمی رود

برای بهینه ­سازی، ایمنی و جذاب بودن زمان استحمام این راهکار ها را آزمایش کنید:

• برای پیشگیری از سوختگی­ های خطرناک، دمای آبگرمکن را روی درجه کم ۵۰-۴۵ تنظیم نمایید.
• برای سهولت استفاده با یک دست، صابون مایع بچه را در یک جا صابونی تمیز تلمبه ­ای بریزید.
• حوله­ های کوچک متعدد در دسترس داشته باشید – هر چه بیشتر بهتر علاوه بر حوله ­ای که برای شستن مورد استفاده قرار می ­دهید برای گرم نگه داشتن نوزاد چندتایی را روی بدن او پهن کنید. چنانچه فرزند بزرگ­ تری دارید حوله کوچکی در اختیار او قرار دهید تا آن را با آب خیس کند و روی شکم نوزاد بچکاند. پاداش شما ممکن است خنده ­های دسته جمعی ­تان باشد.
• نوزاد را با ضربان ملایم نوازش کننده دست خشک کنید. از مالیدن حوله به بدن او خودداری کنید؛ زیرا این کار ممکن است به پوست لطیف نوزاد صدمه بزند.
• حوله­ ها را روی رادیاتور شوفاژ یا وسایلی از این قبیل گرم کنید – نوزاد گرمای مطبوع آن ها را بسیار دوست خواهد داشت.
• ظرفشویی آشپزخانه، در صورتی که دارای شیر و لوله متحرک باشد و تمام ظرف­ ها شسته شده باشند، محلی بسیار مناسب برای استحمام نوزاد است.
• به کمر خود فشار نیاورید. وان یا لگن استحمام نوزاد را روی سطح کابینت بگذارید.
• کودک را در وان یا لگن مخصوص یا ظرفشویی خوب جاسازی کنید تا احتمال سُرخوردن و لغزیدن او کاهش یابد. قبل از قرار دادن نوزاد در آب یک حوله مخصوص و یا اسفنج زیرانداز کف لگن یا ظرفشویی پهن کنید.
• زمانی که نوزاد آماده انتقال از وان بچه به وان بزرگ است، کار را با چند بار قرار دادن وان یا تشت بچه درون وان بزرگ شروع کنید، تا او را به این جابه جایی عادت دهید.
• همراه با کودک استحمام کنید. شما به هر حال خیس خواهید شد؛ پس بهتر که به کمرتان فشار کمتری وارد آورید.
• یک سرلوله آبپاش را به شیروان متصل کنید و برای آبکشی کودک مورد استفاده قرار دهید، این نوع سرلوله، شستن موی کودک را بسیار آسان می­ سازد.

وان حمام بچه

هنگامی که کودک ­تان می­ تواند بدون تکیه دادن به جایی، قرص و محکم در جای خود بنشیند (حدوداً بعد از شش ماهگی) آماده استفاده از وان حمام است. شاید در بعضی فروشگاه­ های لوازم کودک، صندلی یا حلقه مخصوص حمام برای این مرحله از سن کودک را دیده باشید. این وسایل کمک فوق العاده ­ای برای کودک هستند ولی احتمالاً ارزش تهیه را ندارند. کودک مدت زیادی از این وسایل استفاده نخواهد کرد زیرا به محض آنکه شروع به خزیدن کند، آرام نخواهد نشست. صندلی یا حلقه حمام ممکن است اعتماد به نفس کاذبی برای شما ایجاد کند. حتی زمانی که او حلقه یا روی صندلی نشسته است فاصله شما از او نباید بیش از دسترس ­تان باشد. این وسایل از کله پا شدن و به زیر آب رفتن کودک پیشگیری نمی­ کنند. بهترین روش شاید همراه کودک به داخل وان رفتن و ثابت نگه داشتن او با دو پاست. این روش، یک متد دو نفره است. نفر اول وارد وان می ­شود و نفر دوم نوزاد را در اختیار او قرار می ­دهد (هنگام خارج کردن کودک از وان، عکس این روند انجام می ­شود). از آنجا که اسفنج یا حوله پهن شده در کف وان بطور عادی از جای خود حرکت می ­کند اگر به نظر می­ رسد کودک نشستن روی سطح سخت وان را دوست ندارد، یک زیرپایی ضدلغزش تهیه کنید. این نوع زیرپایی ­ها نرم ­تر و در عین حال ایمن ­تر هستند.

بازی­ درمانی برای کم شدن ترس کودکان

در این مرحله کودک به اسباب بازی­ های حمام علاقه­ مند خواهد بود، اما سعی کنید از نوع ساده تهیه شوند چند شیء شناور و یک فنجان برای آب بازی کافی است.

• لیف اسفنجی، حوله کوچک (اسباب بازی­ های حمام را در حوله بپیچید و به کودک بدهید تا در ضمن بازی، حوله را از دور آن باز کند).
• کتاب پلاستیکی شناور
• بطری آبفشان
• اردک پلاستیکی، قایق و عروسک
• بطری­ های پر شامپو، نرم کننده و هر چیز غیر اسباب بازی دیگر
• دیگر خواهر و برادران

روش دفع پوسته­ های شوره مانند کودکان

هنگام شستن سر نوزاد ممکن است پوسته­ های ضخیم زردرنگی روی پوست سر او مشاهده کنید. این پوسته­ ها با وجود اینکه بسیار نامطبوع به نظر می­ رسند بی خطر هستند. می ­توانید بگذارید خود به خود بریزند یا برای رهایی از آن ها روش زیر را به کار ببرید:

پوست سر کودک را با روغن زیتون یا روغن بچه ماساژ دهید و بگذارید این روغن چند ساعت روی سر خیس بخورد. سپس با برس موی بچه مسواک نرم یا برس نرم ناخن و به دنبال آن شست و شوی سر با شامپوی ضد شوره پوسته ­ها را بشویید. برای کنده شدن این پوسته­ ها باید کمی روی پوست سر فشار وارد آورید و نگران صدمه دیدن کودک نباشید.

سوالات متداول:

1- چرا بعضی کودکان از رفتن به حمام امتناع می‌کنند؟
ترس از آب، حساسیت به صدا یا دمای آب، تجارب منفی گذشته، یا مشکلات حسی از جمله دلایل اصلی هستند. برخی کودکان به لمس آب، بخار یا صابون واکنش منفی نشان می‌دهند که ممکن است نشانه‌ای از اختلال پردازش حسی باشد.

2- چگونه می‌توان ترس کودک از آب را کاهش داد؟
می‌توان با بازی‌درمانی، استفاده از اسباب‌بازی‌های حمامی، تنظیم دمای مناسب آب و ورود تدریجی کودک به حمام این ترس را کاهش داد. اجبار ممنوع است و باید با همدلی عمل کرد.

کاردرمانی حسی لامسه و استرگنوزیس

یکی از مشکلات حسی شایع در آسیب سیستم اجرایی مغزی، استرگنوزیس می باشد که اهمیت بسیار زیادی در عملکرد های دستی روزانه فرد دارد. استرگنوزیس در فرآیند ادراک و بازشناخت اشیاء و ویژگی­ هایشان توسط لامسه به تنهایی می­ باشد. این توانایی نیازمند پردازش حسی اطلاعات در مورد یک شیء، بافت، اندازه، جنبه­ های فضایی و دما برای شکل دادن یک بازنمود لمسی که می ­تواند با دانش معنایی در مورد شیء جهت بازشناسی مقایسه گردد. ما به شناسایی لمسی برای تشخیص اشیاء که نمی ­توانیم ببینیم (جستجوی کلیدها در یک کیف یا پیدا کردن یک کلید برق در تاریکی)، برای هدایت و تعامل با محیط نزدیک زمانی که خارج از میدان بینایی می ­باشد یا زمانی که ما نمی­ توانیم بینایی را به سمت آن هدایت کنیم (نشستن روی یک صندلی، کنترل ماشین) و برای دستکاری کردن و جهت­ دهی اشیاء مناسب با استفاده از آن­ ها (نگه داشتن یک خودکار برای نوشتن، و بستن کراوات) متکی هستیم. شناسایی لمسی نیاز به پردازش و یکپارچگی حواس عمقی و کوتانئوس دارد. حس عمقی اطلاعاتی در مورد شکل و موقعیت دست ­ها و حرکات مفاصل و عضلات در فعالیت دستکاری شیء و انعطاف­ پذیری سطوح، ویژگی­ های فضایی و بخش­ های در حال حرکت فراهم می­ کند. دستکاری اشیای موجود در دست یک توانایی مهم است، که نیاز به زبردستی دارد، و این مسئله را دنبال می­ کند که مشکلات برنامه ­ریزی حرکتی ممکن است سبب شناسایی لمسی ضعیف گردد. کلینیک کاردرمانی دکتر صابر با در نظر گرفتن تخصصی ترین درمان های در حیطه درمان اختلال پردازش حسی همچون کاردرمانی حسی و درمان یکپارچگی حسی به کودکان مبتلا به استرگنوزیس هم کمک می کند.

ارتباط آسترگنوزیس و آگنوزی بینایی

تحقیقات و نوشته ­های بسیاری در مورد ادراک فضایی بینایی و آگنوزی بینایی وجود دارد، اما آگنوزی در سایر مدالیته­ های حسی نیز اتفاق می افتد و می ­تواند مشکلات معناداری برای افراد ایجاد کند، و روی استقلال عملکردی، امینت و عملکرد در دامنه­ ی وسیعی از آکوپیشن ­ها تأثیر می­ گذارد. بخاطر این که تحقیقات و توجهات کلینیکی بسیاری درباره­ ی آسیب سیستم ­های ادراکی بینایی وجود دارد، آگنوزی در سایر مدالیته­ های حسی در خطر حذف شدن یا نادیده گرفتن شدن تأثیر آن­ ها روی عملکرد و کیفیت زندگی می ­باشند. زمانی که ضربه ­ی مغزی سبب نقایص حسی- پیکری اولیه می­ گردد، از نقایصی لمسی- ادراکی ممکن است چشم ­پوشی گردد. زمانی که آسیب­ های حرکتی وجود دارند تمرکز روی توانبخشی ممکن است روی بهبود عملکرد حرکتی بدون بازشناخت امکان نقایص حسی اولیه یا آگنوزی لمسی که منجر به عملکرد ضعیف و فقدان پیشرفت در بهبودی می­ شود، باشد.  همچون آگنوزی بینایی، از روش های کاردرمانی برای درمان آسترگنوزیس نیز استفاده می شود.

آستروگنوزیس چیست؟

همانند آگنوزی بینایی، شناسایی لمسی نیز شامل مراحلی می ­باشد؛ پردازش حسی پایه، یکپارچگی حسی و ارتباط معنایی. یک آگنوزی ممکن است به دلیل وقفه­ ی یکپارچگی، که شناسایی لمسی درکی نامیده می­ شود، یا به علت اختلال در اکتساب معنایی، که شناسایی لمسی ارتباطی نامیده می­ شود، باشد. مطالعات موردی افرادی با ضربه به نیمکره­ ی مغزی در یک ساعت نشان داده است که آگنوزی لامسه اغلب به علت ضربه به کرتکس پاریتال و اکسیپیتو تمپورال ایجاد می­ شود، که به ندرت از سایر مشکلات ادراکی شناختی تفکیک می­ شود، و ارزیابی­ های اختصاصی بسیار کمی برای آن وجود دارد، که داده­ های موجود برای درمان آن را بسیار محدود می­ کند. روش های نوین و تخصصی کاردرمانی تحت نظر فرد متخصص به درمان اختلال پردازش حسی و استرگنوزیس کمک می کند.

اثرات آسترگنوزیس

برای افرادی که با نقص در ادراک بینایی، جهان، ناآشنا، عجیب و گمراه کننده به نظر می ­رسد. در محیط خانه، زمانی که موارد را نتوان شناسایی کرد، انجام دادن فعالیت های روزمره زندگی سخت است. ابزار مناسب برای یک هدف خاص انتخاب نمی­ شود. ظروف مواد غذایی در کابینت نمی ­توانند بر اساس شکل و رنگ انتخاب شوند. در لباس پوشیدن، موارد لباس پوشیدن نمی­ توانند انتخاب شوند، مخصوصا زمانی که روی هم باشند و روی یک پوشش تخت باشند. لباس ­ها وقتی وارونه یا پشت و رو هستند، ممکن است شناسایی نشوند. ممکن است مشکل در شناخت اموال شخصی مانند محتویات یک کیف دستی، وجود داشته باشد. لذت بردن از پیاده ­روی در اطراف گل­ های فراوان، کمتر از گذشته است. در محیط بیرون، موارد را نمی ­توان در قفسه­ ها شناسایی کرد و ممکن است مشکلی در دسته­ بندی سکه ­ها برای پرداخت به صندوق وجود داشته باشد. در خیابان، سرعت و مسافت حرکت ماشین­ ها را نمی­ توان به حد کافی برای حفظ امینت تخمین زد. پیگیری فعالیت­ های اوقات فراغت ممکن است توسط ناتوانی در تخمین فاصله­ ی بالا رفتن توپ، خدشه­ دار شود. شناخت چهره ­ای ضعیف، تعاملات اجتماعی با فامیل، دوستان و همسایگان را تحت تأثیر قرار می­ دهد و منجر به انزوای اجتماعی می شود. مشاوره به بستگان و دوستان در مورد اهمیت بیانان چهره ­ای و صدا می­ تواند استرس فرد را کاهش دهد.

آگنوزی در لامسه، شنوایی و بویایی، هم چنین می ­تواند زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار دهد. آگنوزی لامسه باعث ایجاد مشکل در فعالیت­ هایی که خارج از محدوده ­ی دید هستند، می­ شود. کشیدن زیپ عقب و یافتن سکه در جیب، مثال­ هایی از این دست هستند. فعالیت­ های کاری با استفاده از ماشین ­آلات و تجهیزات اغلب شامل عملیات دستکاری کردن خارج از دید می­ باشند. آگنوزی شنوایی ممکن است منجر به ناتوانی در افتراق صدای افراد مختلف شود. او ممکن است تلویزیون و جاروبرقی را روشن بگذارد و از اینکه سمعکش شکسته است، شکایت کند. آگنوزی بویایی وقتی که بوی گاز، دود و غذای سوخته نادیده گرفته شود، عوارضی برای امنیت دارد. با استفاده از روش های کاردرمانی همچون کاردرمانی حسی می توان به کاهش اثرات استرگنوزیس کمک کرد.

روش های درمانی آسترگنوزیس

• پردازش ادراکی پایه باید مقدم بر عملکردهای شناختی پیچیده ارزیابی شوند. آگنوزی اشیاء می ­تواند با استفاده نادرست از اشیاء در فعالیت­ ها تظاهر کند، که در آپراکسیا نیز دیده می­ شود.
• استفاده از محیط طبیعی برای غربالگری نقایص پایه ­ای ادراک بینایی، برای مثال، از فرد بخواهید تمام فنجان­ های هم­رنگ و هم ­اندازه را از قفسه انتخاب کند (اسکن بینایی، تطابق شکل و رنگ)، یا انتخاب یک مورد خاص از یک کمد لباس و شناسایی دکمه و جیب ­ها در آن (شکل از زمینه)
• مشاهده فرد در حال انجام دادن فعالیت­ های زندگی در محیط طبیعی، برای تأثیر عملکردی آسیب­ ها در فعالیت­ ها مانند؛
• شناسایی دوستان و نزدیکان از طریق بینایی
• مکان­ یابی موارد نام برده شده در یک اتاق (شناخت اشیاء و نامگذاری)
• یافتن چندین باره­ ی یک مورد در جهت ­گیری­ های متفاوت (ثبات شیء)
• ثبت نوع و تعداد خطاها در عملکرد فعالیت­ ها
• استفاده از اجزای ارزیابی­ های استاندارد برای تشخیص و اندازه­ گیری نقایص خاص ادراک بینایی و هر تغییری در طول زمان.

دیگر روش های درمانی 

• روش بازسازی استرگنوزیس ممکن است شامل تمرین تکرار شونده ­ی مسدود شده از تمریناتی از قبیل مکان­یابی و نامگذاری اشیاء، تطبیق رنگ و شکل، اسکن در سراسر میدان بینایی برای اشیاء در مکان­ های مختلف، باشد. برنامه­ های کامپیوتری و برگه­ های کاری می ­توانند برای تمرینات شکل از زمینه و اسکن کردن، به کار رود.
• شواهد محدودی برای حمایت ارزش برنامه­ های بازسازی از نظر میدان تاثیرگذاری هرکدام از تمرینات که باعث بهبودی­ های عملکردی شده ­اند، وجود دارد. رژیم ­های تمرینی تنها می ­تواند باعث بهبودی در وظایف مشابه شود (انتقال نزدیک) و نمی­ تواند به زندگی روزمره تعمیم پیدا کند. درجه­ بندی با افزایش تعداد یا گوناگونی اهداف، پیچیدگی و گوناگونی شرایط و کاهش راهنماهایی که طی فعالیت داده می­ شود، اتفاق بیافتد.
• نامگذاری، مکان­ یابی و شناسایی اشیاء و مردم می ­توانند با روال روزمره عجین شوند، هر دو برای به حداکثر رساندن بازسازی و برای کمک به سازگاری توسط ارتباط اشیاء و مردم با محیط.
• سازگاری با محیط و اشیاء و استفاده از تکنیک ­های جبرانی برای بهینه ­سازی استقلال و عملکرد امن مهم هستند:
• فراهم کردن اشیاء و ابزار در رنگ­ های خاص تا فرد را قادر سازد که اشیاء را بوسیله­ ی ارتباط با رنگ بشناسد (برای مثال همه لیوان­ها در رنگ زرد روشن)
• شناسایی اشیاء با لمس (استرگنوزیس سالم باشد)
• تشویق دیگران به اینکه خودشان را در ملاقات ­ها به صورت زبانی توصیف کنند.
• حصول اطمینان از اینکه محیط، طبیعی و منظم است و به طور مداوم سازمان­دهی شده است به طوری که اشیا را می­ توان در جای ثابتی به آسانی پیدا کرد.

مشارکت خانواده بسیار مهم می ­باشد. مشارکت و همکاری با اقدامات تطبیقی که به خانه منتقل می­ شود همچنین روش های نوین کاردرمانی باعث استقلال بیشتر افراد می­ گردد. فهم طبیعت نقص ادراک بینایی، اعضای خانواده را قادر می­ سازد که استراتژی­ های تدبیری و اصلاحی را برای شرایط موجود و شرایط آینده ادامه دهند.

سوالات متداول:

1.حس استرگنوزیس چیست؟

استرگنوزیا یا شناسایی لمسی شامل مراحلی می ­باشد؛ پردازش حسی پایه، یکپارچگی حسی و ارتباط معنایی. به زبان ساده تر توانایی استفاده از لمس برای تشخیص اشیای پیرامون، جنس یا سایز آن ها بدون نیاز به بینایی. ما برای شناسایی اجسام، دستکاری کردن و جهت­ دهی اشیاء مناسب با استفاده از آن­ ها (نگه داشتن یک خودکار برای نوشتن، و بستن کراوات) متکی به این حس هستیم.

2. آسیب حس استرگنوزیا چه علائمی دارد و چه مشکلاتی را به وجود می آورد؟

مشکلات پردازش حسی لامسه یا آگنوزی لامسه باعث ایجاد مشکل در فعالیت­ هایی که خارج از محدوده ­ی دید هستند، می­ شود. کشیدن زیپ عقب و یافتن سکه در جیب، مثال­ هایی از این دست هستند. فعالیت­ های کاری با استفاده از ماشین ­آلات و تجهیزات اغلب شامل عملیات دستکاری کردن خارج از دید می­ باشند که فرد توانایی انجام آنها را ندارد. مشکلات حس لامسه در کودکان خود را با دست و پا چلفتی و عدم توانایی در انجام کارهای دستی مانند نقاشی، رنگامیزی یا فعالیت های خود یاری مانند لباس پوشیدن و بستن زیپ و دکمه نشان می دهد.

کاردرمانی اوتیسم و آگاهی از خود

مرکز تخصصی توانبخشی اوتیسم یکی از مراکز تخصصی در زمینه تشخیص و درمان کودکان در تهران می باشد که با تجربه بالغ بر 18 سال در زمینه گفتاردرمانی اوتیسم و کاردرمانی اوتیسم و رفتاردرمانی اوتیسم به بسیاری از کودکان اوتیسم در جهت استقلال و بهبود شرایط زندگی کمک نموده است. مرکز اوتیسم دکتر صابر با تشخیص اوتیسم و درمان به موقع و همه جانبه آن با استفاده از تجهیزات و تبحر متخصصین این مرکز در تهران شناخته شده می باشد. کاردرمانی حسی، شکل گیری آگاهی بدنی در کودکان اوتیسم، کاردرمانی ذهنی و گفتاردرمانی از درمان های مفید در حیطه کودکان اوتیسم می باشد که توسط متخصصین مرکز در کلینیک و همچنین در محیط منزل به کودکان ارائه می گردد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

کاردرمانی حسی اوتیسم و شکل گیری آگاهی بدنی

شکل گیری آگاهی بدنی و آگاهی از خود در کودکان اوتیسم از مواردیست که نیازمند کمک و تجربه کاردرمانگران مرکز می باشد. شناخت اندام ها و درک صحیح از تصویر بدن در کودک اوتیسم توسط تمرینات مختلفی شکل می گیرد. در زیر به ارائه قسمتی از آن می پردازیم.
فعالیت‌های روی میزی از مهارت‌های حرکتی ظریف استفاده می‌کند و منجر به رشد توالی و استفاده از ابزار می گردد. این کار دستی می‌تواند در چند جلسه انجام شود.
1- از کودک بخواهید دستش را روی برگة کاغذ بگذارد در حالی که انگشتانش را کاملاً از هم باز کرده است.
2- کودک جای دست خود را روی کاغذ بکشد. همزمان با کشیدن دست کودک، برای ایجاد درونداد لمسی بیشتر، فضای میان هر یک از انگشتان را لمس کنید. به کودک کمک کنید تا یکی از دستانش را روی کاغذ نگه دارد و با دست غالب خود، آن دست را بکشد. بعد از بلند کردن دست از روی کاغذ و دیدن جای دست او بگویید «این دست تو است»
3- کودک جای دست خود را بِبُرد که راهی مفید برای رشد مهارت‌های دستی دو طرفه است. این کار می‌تواند برای سمت دیگر بدن نیز تکرار شود و تا کامل کردن بدن یک فرد انجام شود.
4- از کودک بخواهید روی زمین دراز بکشد و دور بدن او را مشخص نمایید. اگر کودک قادر به گفتن قسمت‌های مختلف بدنش باشد، بعد از شما او می‌خواهد این کار را انجام دهد. بخشی از بدن کودک را که هدف شما برای آموزش و کشیدن است، لمس نمایید.
5- از کودک بخواهید تکه‌های بریده شده کاغذ را رنگ یا تزئین نماید تا زمانی که تمام بخش‌ها کامل گردد.
6- این «من کاغذی» را نشان دهید و در طول یادگیری بخش‌های بدن به آن اشاره کنید. اگر کودک در قسمتی از بدنش دچار مشکل است، استفاده از این کاردستی به کودک کمک می‌کند تا با شما ارتباط برقرار کرده و شما را از وضعیت خود مطلع سازد.
کودکان معمولاً زمانی که بزرگترها م به نوبت کاری را با آنها انجام می‌دهند، لذت بیشتری می‌برند. دست خود را روی برگه کاغذ قرار دهید و از کودک بخواهید کناره‌های انگشتان شمار ا مشخص و دنبال نماید، کودک ممکن است فقط روی کاغذ خط خطی کند و هر بار رد یک یا دو انگشت را مشخص نماید. به کودک اجازه دهید که هر بار با میل خودش پیش برود، خواه دست شما روی کاغذ باشد یا دست خودش. پس از آنکه کشیدن هر پنج انگشت شما را به اتمام رساند، دست خود را از روی کاغذ بردارید تا نتیجه کار خود را ببیند. اشتیاق خودتان را با برداشتن و گذاشتن دستتان روی نتیجة کار کودک، با او در میان بگذارید. کودک را تشویق کنید تا همان کار را روی دست خودش دوباره انجام دهد. او را با اشاره به دستش و سپس اشاره به برگه سر شوق بیاورید. هر بار به او زمانی برای واکنش دادن بدهید (30 ثانیه و گاهی بیشتر). این رفتاری تکراری به کودک یاد می‌دهد که او می‌تواند دستش را بکشد و تصویر روی برگه، دارای معنا می‌شود. او سپس یاد می‌گیرد که می‌تواند با هر بار برداشتن دستش از روی کاغذ، نتیجة کار خود را ببیند و این کار اگاهی کودک از دستش را افزایش خواهد داد.

توجه اشتراکی در اوتیسم و آگاهی از خود

آگاه بودن و نگاه کردن به چیزی که یک فرد دیگر هم به آن نگاه می‌کند، توجه اشتراکی نامیده می‌شود. توجه اشتراکی رفتاری است که معمولاً در کودکان با اختلالات طیف اوتیسم، وجود ندارد و یا با تأخیر شکل می‌گیرد. به اشتراک گذاشتن تجربیاتی که در بالا ذکر شد به کودکان اجازة تجربة توجه اشتراکی را می‌دهد. افزایش چنین تجربیاتی اجازة بهبود مهارت‌های ارتباطی و آگاهی از خود و دیگران را به کودک خواهد داد. شاید بخواهید همراه با کودک اوتیسم به برگه نگاه کنید اما تمام تلاشتان را بکنید تا به چهرة کودک نگاه کنید. شاید کودک اوتیسم فقط برای لحظه‌ای به شما نگاه کند اما نباید آن تماس چشمی گرانبها را از دست بدهید. یک راه جذاب دیگر برای کمک به کودک جهت رشد خودآگاهی استفاده از آینه است. به کودک اجازه دهید به آینه نگاه کند و شما پشت سر او قرار بگیرید تا شما را نیز در آینه ببیند. از مقابل آینه کنار بروید طوری که فقط تصویر کودک در آن باشد. این کار را تکرار کندی تا کودک به تفاوت تصویرها توجه کند. کودکان دارای رشد عادی معمولاً با خودشان در آینه صحبت می‌کنند و سعی می‌کنند تا تصویر را با دستشان بگیرند. کودکان دچار اختلالات طیف اوتیسم ممکن است با تصویر دورن آینه مشابه سایر تصویرها برخورد کنند. آنها در حالی که همچنان به آینه نگاه می‌کنند دستشان را حرکت می‌دهد یا صورت خود را لمس می‌کنند. با انجام این کار در واقع شما لمس و حرکت را به صتویر بینایی اضافه کرده‌اید و کودک چند راه مختلف برای درک تصاویر در آینه دارد.
استفاده از فعالیت‌های معمول نیز یک راه دیگر برای افزایش درک کودک از تصویر است. کودک را مقابل آینه بنشانید، در حالی که موهای او را شانه می‌زنید و یا در حال مسواک کردن دندانهایش می‌باشید. در این مواقع کودک همزمان با اینکه لمس شدم موها و دندان‌هایش را احساس می‌کند، می‌تواند آن را نیز در آینه ببیند. این کار می‌تواند برای لباس پوشیدن، نقاشی روی صورت یا هر فعالیت دیگری که مربوط به سرگرمی یا مراقبت باشد، انجام گردد.

سوالات متداول:

1-آگاهی از خود در کودکان اوتیسم چه اهمیتی دارد؟
آگاهی از خود (Self-Awareness) به کودک کمک می‌کند تا بدن، احساسات و نیازهای خود را بهتر درک کند. این مهارت پایه‌ای برای یادگیری خودتنظیمی، ارتباط مؤثر و استقلال است. کودکان اوتیسم اغلب در پردازش اطلاعات حسی و شناختی مربوط به خود مشکل دارند، بنابراین کاردرمانی با تقویت این آگاهی، به آن‌ها در کنترل رفتارها و بهبود تعاملات اجتماعی کمک می‌کند.

2-تفاوت آگاهی از خود در کودکان اوتیسم با کودکان عادی چیست؟
کودکان عادی به‌طور طبیعی آگاهی از خود را توسعه می‌دهند، اما کودکان اوتیسم نیاز به آموزش مستقیم دارند. تفاوت اصلی در مشکل آن‌ها در ارتباط برقرار کردن بین احساسات جسمی و هیجانی، تمرکز بیش‌حد بر جزئیات به جای تصویر کلی، و اختلال در درک مالکیت بدن است. این چالش‌ها باعث می‌شود درک خود و نیازهایشان برایشان دشوارتر باشد.

مشکل مدرسه نرفتن کودکان

در ابتدای سال تحصیلی والدین با چالش های مختلفی روبه رو هستند. در این میان کودکان با نیاز های خاص مشکلات بیشتری را با مدرسه رفتن تجربه می کنند. محیط ناآشنای مدرسه، استفاده از سرویس بهداشتی یا تحمل صدای بلندگوی مدرسه برای کودکان با نیاز های خاص دشوار می باشد. کاردرمانان در این میان می توانند کمک بسزایی به کودک و والدین در بهبود شرایط و تطابق کودک ایفا نمایند. مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی دکتر صابر در حیطه کاردرمانی حرکتی، کاردرمانی دست، کاردرمانی حسی، جهت بهبود مهارت های حرکتی و تطابق حسی کودکان و رفتاردرمانی ، بازی درمانی گروهی جهت بهبود ارتباط اجتماعی و آموزش صحیح نحوه ارتباط با دیگران ، درمان پرخاشگری یا گوشه گیری کودکان فعالیت می نماید. تجهیزات پیشرفته مرکز در کنار تجربه بالای درمانگران و مشاوره اصولی به والدین بهترین نتیجه درمانی را در کوتاه ترین زمان ممکن برای کودکان رقم می زند.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

نمونه ای از مشکلات مدرسه رفتن کودکان

-گابریل به مدرسه می‌رود

گابریل از این که صبح‌ها بیدار شود و به مدرسه برود بیزار است. مادرش تلاش می‌کند او را به آرامی‌ بیدار کند اما پس از مدتی کلنجار رفتن صبر خود را از دست می‌دهد. گابریل از این‌که صورتش خیس شود خوشش نمی‌آید، اما مادر او را مجبور می‌کند که صورتش را بشوید و دندان­های خود را با خمیردندان چندش ­آور نعنایی مسواک بزند. تنها بوی صبحانه حال او را بهم می‌زند، اما اندکی از کیک صبحانه می‌خورد. او به اتوبوس مدرسه می‌رود و گوش­های خود را می‌گیرد. او از خود می‌پرسد :چرا بچه‌ها هر صبح فریاد می‌زنند؟ چرا راه اتوبوس انقدر پر چاله و برآمدگی است و چرا اتوبوس بوی گازولین می‌دهد؟ در نهایت، او همراه چند صد دان­ش آموز دیگر به مدرسه می‌رسد.در راهروی مدرسه­ی هرج و مرج صبحگاهی است. او بالاخره به کلاس درس خود می‌رسد. کودکان اسباب­بازی و لگو‌ها را از قفسه‌ها بیرون می‌آورند. گابریل یک کتاب مصور پیدا می‌کند و در گوشه­ای می‌نشیند. او به بالا نگاه می‌کند و معلم را می‌بیند که فعالیت روزانه را آماده می‌کند که نقاشی است. او آهی می‌کشد. قرار است امروز یک روز طولانی دیگر در پیش دبستانی باشد.

-زمان نهار جسی

جسی روز خیلی خوبی را در مدرسه می‌گذراند. او امتحان­های ریاضی و ادبیات خود را خیلی خوب داده است. او هنگام ظهر بسیار گرسنه است اما برای همکلاسی­ هایش صبر می‌کند تا اول غذایشان را بگیرند. خیلی سخت است که سینی کافه تریا را که پر از غذا است را متعادل نگه دارد. اما حداقل یاد گرفته است که کتابی روی صندلی نزدیک به صف غذا بگذارد تا مجبور نباشد با سینی مسافت طولانی را طی کند. او به سرعت غذای خود را قورت می‌دهد تا بتواند برای زنگ استراحت آماده باشد. در حالی که بچه‌های کلاس او به بیرون می‌روند، یکی از هم کلاسی­هایش دوباره او را جسی شلخته صدا می‌زند. او به دستشویی می‌دود و می‌بیند که صورتش پر از خرده نان است، او متوجه می‌شود که پیراهنش را دوباره برعکس پوشیده. او با خود می‌گوید: خدایا، اصلا چه کسی اهمیت می‌دهد؟ و از خود می‌پرسد که آیا پسرهای دیگر امروز او را در بازی بسکتبال راه می‌دهند یا نه.

-کلاس تربیت بدنی پیت

پیت با خود فکر می‌کند: خدارا شکر، حداقل می‌توانم از این صندلی سخت بیرون بروم و در کلاس تربیت بدنی حرکت کنم. کی می‌دانست دبیرستان تا این قدر نشستن و نوشتن دارد؟ اما معلم تربیت بدنی امسال یک مشکل خواهد شد. او خیلی سخت­گیر است. همان لحظه که پیت وارد باشگاه می‌شود، باید بنشیند و ساکت باشد. واقعا که! سپس معلم شروع می‌کند به حرف­های بیهوده زدن و آن زمین چوبی برای نشستن خیلی سفت است و آنجا طناب­های خیلی جالبی برای بالا رفتن وجود دارد. او خیلی میل دارد بلند شود و خود را کشش دهد. خداوندا! توپ­های جدید آورده­اند. معلم تربیت بدنی به او می‌گوید که باز روی زمین بنشیند. و معلم به حرف زدن ادامه می‌دهد. پیت باز هم می‌ایستد. کمر او درد می‌کند و معلم او را به دفتر مدیر می‌فرستد. منصفانه نیست!

راه حل­‌های کاردرمانی برای مدرسه رفتن کودکان

اگر کودک یا نوجوان در مدرسه کاردرمانی دریافت می‌کنند، باید توسط کاردرمان مشاهده و برای پیشرفت در هر زمینه یاری شود. اگر کودکی در خارج مدرسه با یک کاردرمان کار می‌کند، باید در وظایف متفاوت مدرسه یاری شود. بقیه این بخش به متخصص کمک می‌کند بسیاری از مشکلات پروسه­ی حسی شایع در مدرسه و راه حل آن‌ها را درک کند.

راهکارهای مدرسه

بسیاری از مدارس زمان­های برنامه­ ریزی شده برای سرویس­های رفت و برگشت دارند تا از هرج و مرج ناشی از رسیدن کودکان به مدرسه و هنگام رفتن به خانه بکاهند. این می‌تواند لطف بزرگی برای دانش آموزی باشد که در بین حرکات شلوغ و پر سر و صدای گروه­های بزرگ ادم‌ها غرق می‌شود.

اگر ممکن باشد، مدرسه می‌تواند برای یک کودک حساس طوری برنامه ریزی کند که چند دقیقه قبل از بقیه به مدرسه برسد تا بتواند به راحتی به کلاسش برود و به درستی آماده شود. گزینه­ ی دیگر، این است که دانش ­آموز به یک مکان خاص مانند دفتر یا اتاق درمان­گر برده شود تا بقیه کودکان در کلاس‌ها قرار گیرند.

دیگر گزینه ­هایی که با والدین بحث می‌شوند شامل فراهم کردن رژیم حسی برای دانش آموز قبل از مدرسه و همین­طور محافظت گوش و یک برنامه­ ی عملکردی است.

• فعالیت­های رژیم حسی قبل از مدرسه می‌تواند شامل یک ماساژ سفت یا بغل کردن­ های محکم در حالی که کودک هنوز در تخت است، پخش موسیقی مورد علاقه به عنوان نظم بیدار شدن، پریدن روی یک تخته­ی پرش کوچک، چرخیدن روی یک صفحه ، از پله‌ها رفتن بجای استفاده از آسانسور، با دیگر فعالیت­های حرکتی که به بیدار شدن بدن و ذهن کمک می‌کنند و شروع خوبی برای یک روز خوب در مدرسه ایجاد می‌کنند باشد.
• کربوهیدرات برای صبحانه، مخصوصاً کربوهیدرات­های شکردار، از ارزش تغذیه­ای پایینی برخوردار هستند. حتی تبلیغات­های تلوزیونی نیز اعلام می‌کنند که غلات صبحانه­ای تنها بخشی از یک صبحانه­ی دارای ارزش غذایی هستند. یک کاسه از غلات صبحانه با شیر به کودک انرژی فوری می‌دهد، اما برای او ارزش غذایی کافی برای نگه داشتن کودک در طی صبح نمی‌دهد. نوعی پروتئین برای تغذیه­ی دستگاه عصبی قبل از مدرسه برای کودک مفید است. لازم نیست صبحانه­ی سنتی باشد. اگر کودک از ناگت مرغ با پنیر خوشش می‌آید ، خوب است. یک آبمیوه­ ی صاف شده ، شاید هم با کمی‌ پودر جو اضافه شده، یک نوشیدنی فوق العاده­ی صبحانه است.
• هنگام سوار شدن در اتوبوس مدرسه، مترو یا وارد شدن به راه روی شلوغ مدرسه هنگام رسیدن همه، کودک می‌تواند از محافظ­های گوش کاهش­ دهنده­ ی صدا استفاده کند؛ مانند محافظ­ه ای شنوایی که شبيه هدفون هستند و از ورود صدا با پوشاندن خارج کانال گوش جلوگیری می‌کنند؛ یا گوش­گیرهای ساده­ی کاهش ­دهنده ­ی صدا که از داروخانه‌ها یا آنلاین تهیه می‌شوند. کودک می‌تواند در خانه یا در راه مدرسه یا خانه از طریق هدفون به موسیقی مورد علاقه­ ی خود گوش دهد. کودک می‌تواند با نگه داشتن عروسک دستی مورد علاقه یا وسیله­ ی دیگری مثل توپ فشاری قادر به خود-تنظیمی ‌باشد. همین­طور پوشیدن جليقه­ ی وزن­دار می‌تواند در این زمان‌ها نظم دهنده و آرامش بخش بانشد.

سوالات متداول:

1-چگونه تفاوت بین لجبازی معمولی و مدرسه هراسی (School Phobia) را تشخیص دهیم؟
لجبازی موقت است و با قاطعیت والدین بهبود می‌یابد، اما در مدرسه‌هراسی کودک نشانه‌های وحشتزدگی (لرزش، تنفس سریع، گریه‌های کنترل‌نشده) نشان می‌دهد و غیبت‌ها بیش از ۲ هفته طول می‌کشند. امتناع از خوابیدن در اتاق جداگانه نیز نشانه‌ای هشداردهنده است.

2-نقش والدین در درمان مدرسه نرفتن کودکان چگونه باید باشد؟
والدین باید از “تسلیم شدن در برابر گریه” یا “تهدید/تنبیه شدید” پرهیز کنند. حفظ آرامش، همکاری با تیم درمان، ایجاد روال ثابت صبحگاهی و استفاده از سیستم پاداش غیرمادی (مثل پارک پس از مدرسه) موثرترین راهکارها هستند.

علائم اختلال حسی در کودکان |علائم اختلال پردازش حسی| مرکز کاردرمانی حسی دکتر صابر

اختلال پردازش حسی یکی از اختلالات کودکان می باشد که خود را با اختلال در حواس مختلف نظیر مشکلات حس عمقی، حس لامسه، اختلالات وستیبولار و … نشان می دهد. بی قراری، لجبازی و کج خلقی کودکان به علت مشکلات حسی خانواده را در محیط هایی نظیر مهمانی پارک یا مراکز خرید مستاصل می نماید. مرکز کاردرمانی دکتر صابر در حیطه کاردرمانی حسی و کاردرمانی si( یکپارچگی حسی) همچنین ماساژ درمانی به صورت تخصصی فعالیت می نماید. درمان یکپارچگی حسی یکی از درمان های مفید در حیطه اختلال پردازش حسی می باشد که با استفاده از تکنولوژی های روز دنیا نظیر سنسوری روم در مرکز توانبخشی مورد استفاده قرار می گیرد.

 جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید. 

علائم اختلال حسی و مشکلات حس عمقی

• حس عمقی: اطلاعات از عضلات و مفاصل درباره موقعیت بخش­های بدن به مغز می‌رساند.
• کودکانی که نمی‌توانند اطلاعات لازم را درباره وضعیت بدن دریافت کنند (یعنی حس عمقی ضعیف دارند) اغلب دست و پا چلفتی و حواس پرت بنظر می‌آیند.
• اغلب کسانی­که حس عمقی­شان دچار مشکل شده به سرنخ­های بینایی یا سایر استراتژی­های شناختی تکیه می‌کنند (مانند بیان شفاهی)
• سایر علائم کسی که مشکل حس عمقی دارد:
• به کار بردن نیروی بسیار کم یا بسیار زیاد برای نوشتن، دست زدن، راه رفتن و تایپ کردن
• خراب کردن و پرت کردن اسباب بازی‌ها / زدن دیگران / دربارهی فضای بدن خود قضاوت نادرست دارند
• مشکلات حس عمقی اغلب در کودکان ASD دیده می‌شود، و مشکلات پراکسی این کودکان هم ناشی از همین حس است.
• اغلب کودکانی که حس عمقی­شان دچار مشکل شده است نیاز دارند که به پوستشان فشار زیادی وارد شود و کامپرشن و ترکشن مفاصل با فشار زیادی انجام شود. کودکی که این رفتار‌ها را نشان می‌دهد رفتارش اشتبا‌هاً به عنوان کودک آشوب­گر تلقی می‌شود. کودک این رفتارهای حس طلبانه را انجام می‌دهد تا فیدبک اضافی در مورد وضعیت بدنش بدست آورد.

مشکلات ادراک بینایی

• درک بینایی فاکتور مهمی ‌برای فعالیت­های حرکتی ظریف و بازی­های ساختاری است.
• کودکانی که مشکلات ادراک بینایی دارند: اغلب ادراک ضعیف لامسه و دیس پراکسيا دارند.
• کودکان ASD توانایی دیدن جزییات زیاد اشیا را دارند. بنابراین در مشاهده ویژگی­های کلی و مشاهده محرک متحرک دیداری مشکل دارند (یعنی شی­ای که در حال حرکت است)

سایر مشکلات ادراکی

در کاردرمانی حسی به بررسی مشکلات ادراکی کودکان پرداخته می شود.

• درک حرکت در فضا نیازمند یکپارچگی اطلاعات وستیبولار، بینایی و عمقی است.
• کسانی که مشکل وستیبولار دارند، حس عمقی­شان هم تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

*مهم: مشکل ادراک شنیداری اگر به تنهایی وجود داشته باشد جز مشکلات یکپارچگی حسی نیست، اما اگر مشکل شنیداری با اختلالات زبان همراه باشد نشانه­ای از مشکلات SI است.

مشکلات حس وستیبولار

• به مشکل در عملکردهایی که به طور نزدیکی همراه سیستم وستیبولار هستند.
• واژه­هایی که برای این مشکل تعریف شده است:

Postural & bilateral integration

Vestibular bilateral integration (VBI)

Bilateral integration & sequencing (BIS)

Vestibular bilateral integration and sequencing (VBIS)

– مشکلات دوطرفه اغلب همراه با تاخیر در تکامل مهارت­های خط وسط بدن است. مانند عملکرد دست، گذشتن دست از خط وسط بدن، تمیز چپ و راست

– کودکانی که تنها مشکل دوطرفه وستیبولار دارند معمولاً ناتوانی­شان آشکار نمی‌شود و به علت مشکل در فعالیت­های ورزشی یا دست و پا چلفتی بودن و ناهماهنگی برای ارزیابی ارجاع داده می‌شوند.

– در کودکان ASD کنترل وضعیت به تکامل نرسیده است و تاخير Head lag دیده می‌شود. تأخير Head lag پیش­بینی کننده تشخیص ASD در ۳۹ ماهگی است.

کاردرمانی حسی در منزل

مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی دکتر صابر در زمینه توانبخشی حسی کودکان به صورت تخصصی فعالیت می نماید. کاردرمانی حسی با استفاده از تکنیک های حسی و ابزارهای تخصصی به درمان یکپارچگی حسی در کودکان می پردازد. یکپارچگی حسی  از مهم ترین موارد جهت بهبود عملکرد کودک و توانایی های رشدی کودک می گردد. کاردرمانی  دکتر صابر مجهز به اتاق سنسوری روم، ماساژ درمانی و کاردرمانی حسی حرکتی در کودکان می باشد که موجب پیشرفت کودک در جهت رشد حرکتی و اجتماعی کودکان می شود.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

روند رشد کودک در کاردرمانی حسی در منزل

شش ماه اول زندگی

• شروع کنترل پاسچرال بدن با تکامل ارتباطات بین سیستم‌های عمقی و بینایی و وستیبولار ایجاد می‌شود (در 6 ماهگی کنترل گردن به طور کامل ایجاد می‌شود که پایه‌ی با ثباتی برای کنترل عضلات چشم خواهد بود و نشان دهنده یکپارچه شدن حواس بینایی، عمقی و وستیبولار است).
• در 6 ماه اول زندگی سائق درونی رشد می‌کند – کودک انگیزه زیادی جهت آوردن بدن خود به طرف بالا و برخلاف جاذبه دارد.
• وضعیت متداول و غالب کودک برای بازی در این سن prone است که نشان‌دهنده‎ی تکامل مسیر latera vestibulospinal است.
• در این سن تکامل حسی – پیکری در دست‌های کودک رخ می‌دهد. کودک در Grasp اولیه‌ی اشیاء از حواس لامسه و عمقی استفاده می‌کند. هنگامی که کودک reach را انجام می‌دهد و اشیاء را تکان می‌دهد اطلاعات بینایی ولامسه با یکدیگر یکپارچه می‌شوند.
• کودک به علت سائق درونی قوی قادر است دستش را در خط وسط بدن بیاورد و اشیاء را بگیرد و بازی کند که ارتباطات بین سیستم‌های بینایی و لامسه در این کار باعث هماهنگی چشم و دست در مراحل بعدی می‌شود.
• بازی در خط وسط مرحله مهمی در یکپارچگی حواس دو سمت بدن است.
• در این سن دیگر رفلکس‌های ماه اول نوزاد وجود ندارند و کودک میتواند آگاهانه حین بازی بر حرکات اندام خود کنترل داشته باشد.

شش تا دوازده ماهگی:

• مهارت‌های locomotor در اثر یکپارچگی حواس وستیبولار، بینایی و حس پیکری ایجاد می‌شود.
• یکپارچگی حواس پیچیده‌تر مانند ادراک فضایی و طرحواره بدنی با جست و جوی بیشتر کودک در محیط رخ می‌دهد.
• در این سن ادراک لمس بیشتر صورت می‌گیرد و نقش حیاتی در رشد مهارتهای دستی کودک دارد.
• برای تکامل fine pincer grasp به فیدبک ظریف لامسه نیاز است.
• اطلاعات حس عمقی در تکامل مهارت‌های دستکاری (manipulation) اهمیت دارد.
• پاسخ‌های تطابقی حسی پیکری منجر به رشد توانایی برنامه‌ریزی حرکتی می‌شود.
• پردازش شنیداری در طول سال اول نقش مهمی در آگاهی کودک از محیط (مخصوصا محیط اجتماعی) دارد.
• در حین صداسازی کودک اطلاعات شنیداری با حس لمس و حس عمقی در داخل و اطراف دهان یکپارچه می‌شوند.
• در این دوره استقلال در غذا خوردن آغاز می‌شود.
• استقلال در غذا خوردن نیازمند یکپارچی حسی – پیکری و پرداطش حسی – پیکری از لب‌ها، فک و داخل دهان است تا حرکات دهان بخوبی ایجاد شوند. حواس بویایی و چشایی نیز در روند غذاخوردن مستقل نقش دارند.
• نکته: غذاخوردن مستقل تنها شامل حرکات دهان نمی‌باشد. تمامی مراحل یکپارچگی حسی که منجر به هماهنگی چشم و دست می‌شوند نیز مهم هستند.

دوسالگی:

• ارتباطات بین حواس وستیبولار و عمقی و بینایی که قبلاً تشکیل شده بود بیشتر پالایش می‌شود که منجر به بهبودی تعادل و کنترل پاسچرال داینامیک می‌گردد.
• تمایز حس لامسه و کان‌یابی حس لامسه دقیق‌تر شده که منجر به بهبود مهارت‌های حرکتی ظریف می‌شود.
• پردازش پیچیده حسی – پیکری افزایش می‌یابد و منجر به تکامل طرحواره بدن می‌گردد، هرچه طرحواره بدن پیچیده‌تر شود توانایی برنامه‌ریزی حرکتی پیچیده‌تر نیز افزایش می‌یابد و هرچه برنامه‌ریزی حرکتی پیچیده‌تر شود جنبه‌ی دیگر پراکسی یعنی ایده‌سازی کردن ظهور پیدا می‌کند (ایده‌سازی: توانایی تصور آنچه باید در یک موقعیتی انجام دهیم)
• در اواخر دو سالگی کودک می‌تواند چندین رفتار وانمودی را در توالی‌های بازی استفاده کند.
• تقویت توانایی‌های پراکسی نقش مهمی در تکامل self-concept دارد.

سه تا هفت سالگی:

• در طی این سال‌ها یکپارچگی حسی به بلوغ می‌رسد.
• آیرز این دوره سنی را برای SI مهم تلقی کرد.
• در مهارت‌های حرکتی ظریف اطلاعات بینایی و حسی پیکری با هم یکپارچه می‌شوند و حرکات دست و چشم با دقت و با حفظ وضعیت با ثبات صورت می‌گیرد.

تمرینات ساده حسی در خانه

کاردرمانی حسی در منزل به‌معنای استفاده از فعالیت‌ها و بازی‌هایی است که به تحریک حواس مختلف کودک کمک می‌کند و می‌تواند بدون نیاز به تجهیزات گران‌قیمت، در محیط امن و آشنای خانه اجرا شود. تمرینات ساده‌ای مانند لمس سطوح مختلف (پارچه زبر، نرم، خشن یا صاف)، بازی با خمیر بازی، شن رنگی یا ماسه، راه رفتن پابرهنه روی متریال‌های متفاوت، و حتی نقاشی با انگشت، نمونه‌هایی از تمرینات کاردرمانی حسی هستند که سیستم حس لامسه، حس عمقی و بینایی کودک را درگیر می‌کنند.

این تمرینات به بهبود مهارت‌های حرکتی ظریف، تنظیم حسی و آرام‌سازی بدن کودک کمک می‌کنند. مثلاً بازی با خمیر بازی علاوه بر تحریک حسی، باعث تقویت عضلات دست و افزایش تمرکز نیز می‌شود. اجرای چنین فعالیت‌هایی به‌صورت روزانه در خانه، علاوه بر تقویت ارتباط والد–کودک، نقش مهمی در مدیریت چالش‌های پردازش حسی دارد.

تعدیل حواس دهانی و حس بویایی

بسیاری از کودکان با اختلالات پردازش حسی، واکنش‌های شدیدی نسبت به بوها یا مزه‌ها دارند. برخی از آن‌ها از طعم‌های خاصی مانند ترش یا تند اجتناب می‌کنند، برخی دیگر نسبت به بوهای قوی یا حتی لمس غذاهای خاص در دهان خود حساسیت نشان می‌دهند. این مشکلات نه‌تنها باعث بدغذایی، بلکه در بلندمدت ممکن است به اختلالات تغذیه، کاهش وزن و مشکلات رشدی منجر شوند.

درمان‌های حسی دهانی (Oral Sensory Integration) شامل تمریناتی برای ماساژ داخل دهان، استفاده از مسواک حسی مخصوص، مزه‌کردن مواد غذایی متنوع با بافت‌های مختلف و تمرینات مکیدن یا فوت کردن هستند. این تمرینات به کودک کمک می‌کنند تا درک بهتری از محرک‌های دهانی پیدا کند و واکنش‌های غیرعادی خود را تعدیل کند.

همچنین برای حس بویایی، می‌توان از بازی‌هایی با رایحه‌های طبیعی مثل عطر گل، ادویه‌جات یا صابون‌های معطر استفاده کرد و کودک را تشویق به شناسایی و تمایز بوها نمود. این تمرینات برای افزایش تحمل حسی کودک، کاهش حساسیت بیش‌ازحد و بهبود مهارت‌های مربوط به تغذیه و گفتار بسیار موثرند.

سوالات متداول:

1- آیا کاردرمانی حسی در منزل می‌تواند جایگزین جلسات حضوری باشد؟

در موارد خفیف تا متوسط اختلال حسی، تمرینات خانگی می‌توانند نقش مؤثری ایفا کنند. اما در موارد شدید یا زمانی که کودک نیاز به ابزارهای خاص مانند اتاق تاریک یا تجهیزات تخصصی دارد، حضور در کلینیک کاملاً ضروری است. معمولاً ترکیب جلسات کلینیکی با تمرینات خانگی بهترین نتیجه را دارد.

2- چگونه بدانیم تمرینات حسی برای کودک ما مؤثر بوده‌اند؟

با مشاهده علائمی مانند کاهش حساسیت یا واکنش شدید به محرک‌ها، افزایش تمرکز، بهبود خواب، بهبود مهارت‌های حرکتی یا تعادلی، می‌توان فهمید که تمرینات مؤثر واقع شده‌اند. همچنین پیگیری رشد توسط کاردرمانگر به شکل دوره‌ای ضرورت دارد.

کاردرمانی حسی-حرکتی

ادراک توانایی درک محرک‌‌های حسی است که شامل آگاهی شناختی و حسی می‌باشد.در کاردرمانی حسی حرکتی از مدالیته های حسی برای مداخله درمانی استفاده می شود. حرکت از تعامل چندین سیستم (مانند حرکات ظریف، هماهنگی دیداری – حرکتی، لامسه، کاینستزیا و …) ناشی می‌شود و تئوری سیستم‌‌های داینامیک با این امر موافق است. به عبارتی حرکت از تعامل بین سیستم‌‌های تطابق پذیر و انعطاف پذیر ایجاد می‌شود. مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی دکتر صابر در زمینه درمان یکپارچگی حسی و اختلالات پردازش حسی کودکان به صورت تخصصی فعالیت می نماید.کاردرمانی حسی با استفاده از تجهیزات پیشرفته مرکز مانند سنسوری روم در شکل گیری یکپارچگی حسی و درمان اختلال حسی کودکان پیشرو می باشد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

حس ها شامل:

• دیداری
• شنیداری
• وستیبولار: باعث می‌شود فرد تغییر در پازیشن‌‌ها و حرکات را احساس کند.
• کاینستزیا: باعث می‌شود فرد حرکت عضو‌های بدنش را احساس کند.
• حس عمقی: موقعیت عضله و مفاصل را به مغز مخابره می‌کند.
• در صورت مختل شدن فرد نمی‌تواند تشخیص دهد اندامش در چه موقعیتی از فضا قرار دارد و بدن چه پازیشنی دارد.
• لامسه: اولین حسی است که کودک از طریق آن اطلاعات محیط را دریافت می‌کند.

کاردرمانی حسی حرکتی

– در رویکرد کنترل حرکتی، از حس لامسه به عنوان مداخله فعال در نظر گرفته می‌شود.

ادراک

• تعریف: توانایی درک محرک‌‌های حسی است که شامل آگاهی شناختی و حسی می‌باشد.
• ادراک دیداری شامل درک شکل صحیح حروف (visual closure وfigure-ground)، شناسایی حروف (بازشناسی شکل) می‌باشد.
• تمایز دیداری شامل:Closure ،Recognition و Categorization
• اگر بخشی از یک نوشته پنهان شده باشد و کودک نتواند کل آن نوشته را شناسایی کند، مشکل در visual closure است.
• تکامل درک فیزیکی فرد از خودش دست کم در گرو سه مولفه است: body awareness ،body scheme و body image.
• :body scheme
• در حین تولد وجود دارد و همچنان با رشد و تکامل کودک و تجربیات حسی حرکتی و فیدبک‌های دریافت شده از محیط باعث تعدیل هومونوکولوس در مناطق حسی و حرکتی مغز می‌شود.
• پایه­ای نورونی برای body awareness محسوب می‌شود.
• :body awareness
• تعریف: توانایی تمایز و شناسایی ابعاد فیزیکی و حرکتی بدن به صورت دیداری است (به عبارتی درک موقعیت اندام­ها در فضا)
• دارای جنبه‌‌های داخلی و خارجی است، که رشد جنبه‌‌های داخلی آن در گرو تکامل جنبه‌‌های خارجی هستند.
• جنبه‌‌های خارجی با آگاهی از روابط (فضایی) بدن با محیط در ارتباط است.
• ضعیف بودن body awareness باعث:
• برخورد کردن با اشیا
• عدم آگاهی از موقعیت اندام‌‌ها در فضا
• نزدیک افراد دیگر ایستادن
• عدم تشخیص چپ و راست

:body image –

• تعریف: تصویری است که فرد از مشخصه‌‌های فیزیکی بدن خود (مانند چاق و لاغری یا بلندی و کوتاهی) و مشخصه‌‌های عملکردی خود (مانند قدرت بلند کردن یک اشیا یا سرعت دویدن) دارد.

عوامل هیجانی- اجتماعی

• هیجان یک حالت روان­شناختی است که بر عملکرد حرکتی تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال در موقعیت‌های ترس و استرس­زا سیستم سمپاتیک کودک فعال شده و مهارت حرکتی جدید را به سختی می‌آموزد.

Task

• مشخصه‌‌های یک task شامل ماهیت، ویژگی‌‌های اشیا، اهداف و قوانین است.
• ماهیت فعالیت:
• فعالیت ساده: به حداقل توجه و پاسخ حرکتی ساده نیاز دارد
• فعالیت پیچیده: به حداکثر توجه و دقت نیاز دارد
• فعالیت‌‌های حرکتی پیچیده، فعالیت‌‌های نورونی بیش‌تری ایجاد می‌کنند.

بافتار‌های محیطی

• تست environmental supportiveness: تأثیر محیط را بر بازی کودک می‌سنجد و حین آنالیز محیط بازی کودک به درمانگر ساختار می‌بخشد.

عملکرد حرکتی از تعامل بین سیستم‌‌های منعطف و تطابق پذیر ناشی می‌شود

• حرکت از تعامل چندین سیستم (مانند حرکات ظریف، هماهنگی دیداری – حرکتی، لامسه، کاینستزیا و …) ناشی می‌شود و تئوری سیستم‌‌های داینامیک با این امر موافق است. به عبارتی حرکت از تعامل بین سیستم‌‌های تطابق پذیر و انعطاف پذیر ایجاد می‌شود.

نقص عملکرد زمانی رخ می‌دهد که حرکت تطابق کافی با فعالیت و موانع محیطی نداشته باشد

• کودکی که دچار نقص حرکتی یا پردازشی است، دارای حرکات کلیشه­ای و محدود می‌باشد و تنوع اندکی در حركات دارد. به عنوان مثال کودک 3 ساله­ای که در برنامه­ریزی حرکتی مشکل دارد، تنها یک الگو برای سوار شدن بر روی سه­چرخه خود می­آموزد و نمی‌تواند از زاویه‌‌های دیگری سوار سه­چرخه شود زیرا در حرکات خود از تنوع کمی ‌بهره می‌برد. تنوع اصل مهمی‌ در حرکت بصورت موثر است.

کاردرمانگر فعالیت را به نحوی اصلاح می‌کند که کودک بتواند آن را انجام دهد

• بر اساس تئوری سیستم‌‌های داینامیک، مشکل در برنامه­ ریزی و اجرای حرکات را می‌توان تغییر داد: با تغییر دادن درجه آزادی مورد نیاز
• تعریف درجه آزادی: یعنی صفحه‌‌های حرکتی­ای که مفصل در آن‌ها امکان حرکت را دارد
• بر اساس تئوری سیستم‌‌های داینامیک، با قرار دادن کودک در پازیشنی که درجه آزادی­اش را محدود کند، میزان کنترل وی روی پاسچرش کاهش می‌یابد بنابراین موفقیت بیش‌تری در مهارت‌‌های دست کسب می‌کند، زیرا نیاز کم‌تری دارد تا با اندام فوقانی پاسچرش را کنترل کند.
• پازیشن‌‌هایی که کنترل پاسچر را محدود و موفقیت مهارت‌‌های دستی را افزایش می‌دهند:
• Supported sitting
• Prone

– با محدود کردن برخی از درجات آزادی، یادگیری الگو‌های حرکتی دقیق و پیچیده تسهیل می‌گردند.

:attractor state –

• تعریف: تمایل بر حفظ الگویی است که نیاز به کم‌ترین درجه آزادی دارد – به عنوان مثال ممکن است کودک تمایل به نشستن در حالتی را داشته باشد که تیلت خلفی لگن ایجاد می‌کند. این الگو همان attractor state است که ممکن است پاسچر موثری نیز نباشد و مانع رسیدن کودک به سایر مایل استون‌‌های رشدی (مانند به سادگی reach کردن) شود.
• وظیفه درمانگر این است که atractor state را بیابد و اگر عملکرد کودک را محدود می‌کند آن را به گونه­ای تغییر دهد که درگیر شدن در آکوپیشن را تسهیل سازد – این امر perturbation نام دارد.
• انواع perturbation:
• سایکولوژیک: انگیزه­دادن به کودک جهت تغییر فعالیت یا محیط
• فیزیکی: کودک حس می‌کند بدنش توازن درستی ندارد و باید آن را اصلاح کند.

کمی حس و بیش حسی در کودکان

کاردرمانی حسی در تشخیص کم حسی و بیش حسی در کودکان با اختلال پردازش حسی فعالیت می نماید .پس از تشخیص کم حسی و بیش حسی در کودکان توسط متخصص کاردرمانی حسی برنامه کاردرمانی حسی برای کودکان مشخص می گردد. با استفاده از امکانات پیشرفته مرکز دکتر صابر نظیر اتاق تاریک بینایی، اتاق تعدیل شنیداری، اتاق تعدیل حسی، سنسوری روم و ماساژ درمانی به درمان اختلال حسی در کودکان می پردازد. تمرینات تعدیل حسی مانند استفاده از گل رس، ماساژ با بافت های مختلف پارچه، ارائه محرک های شنوایی در فرکانس های کختلف و تنظیم شده، تحریکات بینایی در اتاق تاریک جهت بهبود حساسیت بینایی، توجه بینایی و … می تواند به کودک با بیش حسی و کم حسی کمک نماید تا یکپارچگی حسی را در داده های حسی به وجود آورده و بی قراری های آن را کاهش دهد.

اختلال حس عمقی

اختلال حس عمقی یکی از اختلالاتی است که در کاردرمانی حسی حرکتی درمان می گردد. مشکلات حس عمقی شامل اختلال در تعادل و عدم توانایی کودک در انجام مهارت هایی که نیاز به حرکت و حفظ تعادل دارد می گردد. کودک در بالا و پایین رفتن از پله ها، رد شدن از روی موانع و عبور از روی پل یا پریدن دچار مشکل می گردد. تمرینات کاردرمانی یکپارچگی حسی موجب بهبود مشکلات حس عمقی در کودک و تقویت مهارت های حرکتی او می گردد.

مدل‌‌های بالینی که از تئوری سیستم‌‌های داینامیک پیروی می‌کنند

• این مدل‌‌ها شامل: MOHO ، COPM ، Task- specific training، Occupation، environment، Person، performance capacity، Activity-focused motor intervention، Framework for occupational grading

Activity-focused motor intervention –:

• بر تمرین و تکرار فعالیت‌‌های حرکتی هدفمند تأکید دارد
• طبق این رویکرد کنترل حرکتی و هماهنگی در بطن فعالیت‌های عملکردی ظهور پیدا می‌کند
• درمانگر با استفاده از این رویکرد حرکاتی را فراهم می‌کند که یادگیری حرکتی را طی روتین روزانه بهبود می‌بخشد.

Framework for occupational grading –:

• کاربرد : در افرادی که اختلال CNS مطابق با تئوری سیستم‌‌های داینامیک دارند بکار می‌رود
• این چهارچوب نشان می­دهد که چگونه درمانگر رویکرد‌های سیستم‌‌های داینامیک و strength training را با هم ترکیب می‌کند
• این رویکرد بر حسب strength training و تمرین فعالیت‌‌های معنادار می‌باشد.

اصول تئوری سیستم‌‌های داینامیک در کاردرمانی حسی حرکتی

Whole Learning

• یادگیری کل فعالیت باعث می‌شود که کودک فعالیت را هماهنگ­تر، طولانی­ تر (از لحاظ زمانی) و با انگیزه بیش‌تری نسبت به یادگیری جزئی از حرکت انجام دهد.
• حرکت فعال مناطق بیش‌تری از مغز را در مقایسه با حرکت غیرفعال و تحریکات لامسه ایجاد می‌کند.
• نشانه­ی مهم یک حرکت عملکردی توانایی پاسخ دادن به طریق مختلف است. بنابراین یکی از اهداف مداخله کاردرمانی یکپارچگی حسی در کودکان با اختلال هماهنگی رشد (DCD) افزایش تنوع و انعطاف پذیری در حرکات است.

Variability

• طبق تئوری سیستم‌‌های داینامیک حرکت باید با تغییرات بین سیستم‌‌های بدن قابلیت انعطاف داشته باشد
• هدف مداخلات motor control : رسیدن به حرکات عملکردی است و برای داشتن حرکت عملکردی فرد باید مهارت‌های حرکتی متنوعی در اختیار داشته باشد (یعنی variability داشته باشد). بنابراین در مداخلات motor control به جای اینکه کودک یک الگوی حرکتی را چندین بار تکرار کند، باید یک عمل را به طریق مختلف انجام دهد. به عنوان مثال: به جای این­که در جلسه درمانی کودک روی صندلی بنشیند و مکعب‌‌ها را از یک نقطه بردارد و درون ظرف قرار دهد، بهتر است مهره‌‌هایی که در نقاط پراکنده قرار دارند را بردارد و درون ظرف قرار دهد.
• برای اینکه کودک فعالیتی را بتواند به چندین طریق انجام دهد باید توانایی حل مسئله وself-correct داشته باشد.

Problem solving

• زمانی که کودک حین انجام فعالیت به طور درونی از حل مسئله استفاده می‌کند، بهتر از حالتی که به طور خارجی به وی فیدبک داده می‌شود مهارت‌‌های حرکتی را می‌آموزد.
• کودک فعالیت­های حرکتی جدید را در فعالیت‌‌هایی که نیاز به درگیری اجتماعی دارند و هدفمند هستند بهتر می­آموزند.
• Self-Correcting: باعث می‌شود که کودک بر cue‌های داخلی تکیه کند و حرکاتش را در محیط‌های مختلف تطابق دهد.
• درمانگر برای بهبود اجرای حرکت موقعیت‌‌های زیاد برای حل مسئله در کودک فراهم کند به جای این­که بخشی از فعالیت را چندین بار تکرار کند.

Meaning

• در صورتی که کودک فعالیتی را مهم و معنی­دار بپردارد و باور داشته باشد که در آن موفق خواهد شد، در مهارت‌های حرکتی دشوار به احتمال بیش‌تری درگیر می‌شود.
• در صورتی که فعالیت برای کودک معنادار باشد، به مدت طولانی­تر با کیفیت­تر و با تکرار بیش‌تری آن را انجام می­دهد.
• meaning را می‌توان با استفاده از مصاحبه‌‌های نیمه ساختار یافته در کودک مشخص کرد.
• دو تست زیر ارزیابی مشاهده­ای از علایق، انگیزه و میزان نزدیکی کودک به سمت بازی است:
• Pediatric volitional questionnaire
• Test of playfulness
• تست COSA) Child Occupational Self-Assessment):
• به کودک کمک می‌کند فعالیت‌‌هایی که علاقه دارد و در آن‌ها درگیر شود را شناسایی می‌کند
• در این ارزیابی باید شرایط زیر فراهم باشد:
• محیط آرام و راحت
• درگیر کردن کودک در مکالمه غیررسمی‌(informal)
• مصاحبه با سوال‌‌های انتها باز شروع می‌شود و با سوالات توضیحی ادامه پیدا می‌کند
• به cue‌های غیرکلامی ‌باید توجه کند
• در چندین جلسه انجام می‌شود
• هدف: بدست آوردن اطلاعات در خصوص کودک
• درمان­گر از مدلCO-OP برای درگیر کردن کودک در اهداف و حل مسئله استفاده می‌کند. این مدل با تئوری سیستم­های داینامیک تطابق دارد و برای بهبود حرکت در کودک با اختلال هماهنگی رشد (DCD) مؤثر است.

سوالات متداول:

1-مزایای اصلی کاردرمانی حسی–حرکتی کدامند؟
این روش باعث بهبود مهارت‌های حرکتی ظریف و درشت، هماهنگی بینایی‌–حرکتی، نظم رفتاری، توجه و تمرکز، تنظیم هیجانات و خودتنظیمی می‌شود و به مشارکت مستقل در فعالیت‌های روزمره کمک می‌کند

2-جلسات چگونه برگزار می‌شوند و چه ابزارهایی استفاده می‌شود؟
جلسات معمولاً در اتاق‌های مخصوص (اتاق حسی یا سنسوری‌روم) با تجهیزات تخصصی مانند تاب، تخته‌بالانس، استخر توپ، فوم و ابزار لمسی برگزار می‌شود. همچنین ممکن است در منزل تمرین‌هایی ساده همراه با خانواده انجام شود

اختلال حسی در کودکان| کاردرمانی حسی| یکپارچگی حسی| درمان اختلال پردازش حسی دکتر صابر

اختلال حسی به مشکلات در پردازش حواس نظیر اختلال در حس بینایی، شنیداری و لامسه گفته می شود. اختلالات حسی در کودکان موجب بدخلقی و بی قراری کودک می گردد. مرکز کاردرمانی حسی دکتر صابر در حیطه اختلالات حسی و یکپارچگی حسی فعالیت می نماید. تیم تخصصی مرکز در کنار تجهیزات پیشرفته مرکز نظیر ماساژ درمانی، اتاق تعدیل حسی و… در درمان اختلالات حسی پیشرو می باشد.

 جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

اختلال حسی

گرفتن ناخن و زدن موی بدن

انگشتان دست و پا تعداد بسیار زیادی پایانه‌ی عصبی دارند که جای تعجبی باقی نمی‌گذارند که چرا بسیاری از کودکان از گرفتن ناخن‌هایشان متنفرند. برخی راهکارها:

• مشابه کوتاه کردن موی سر، در مورد کودکان که تفکر عینی دارند، به جای کلمه‌ی «بریدن» از کلماتی

مانند «اصلاح، آرایش، کوتاه کردن، و گرفتن» استفاده کنید.

• به والدین بیاموزید که با ماساژ دادن دستان کودک، پوست را حساسیت‌زدایی کنند. همچنین با اعمال

ورودی حسی بیشتر به نوک انگشتان با وارد کردن فشار ملایم روی هر یک از ناخن‌ها در حالی که ناخن، بین انگشت شست و اشاره‌ی والد قرار دارد.

• به کودک یک جلیقه‌ی وزنه‌دار، پد وزنه‌دار، یا پتو بپوشانید و حواس او را با یک آهنگ یا ویدئو پرت کنید.
• ناخن‌ها را بعد از حمام کردن بگیرید که نرم‌ترند. هرگاه هم که می‌خواهید آلودگی زیر ناخن را تمیز کنید، از همین تکنیک استفاده کنید. خیلی از ته نگیرید که ممکن است بسیار دردناک باشد. بهتر است با قرار دادن دست در یک کاسه‌ی آب صابون، بگذارید آلودگی خودش خارج شود تا اینکه شما خارجش کنید.
• به جای ناخن‌گیر از سوهان ناخن برای کوتاه کردن ناخن استفاده کنید. به کودکان حساس به محض اینکه توانستند بیاموزید که خودشان ناخن‌هایشان را کوتاه کنند، به این ترتیب روی خودشان کنترل خواهند داشت.
• برخی دخترها گرفتن ناخن را، اگر در سالن زیبایی یا مانیکور انجام شود، بهتر تحمل می‌کنند.
• اگر کودک شما لاک ناخن استفاده می‌کند، به خاطر داشته باشید که بیشتر لاک‌ها دارای مواد شیمیایی سمی هستند. سه تای اصلی فرمالدهید (نگهدارنده، ضد عفونی کننده، و مایع ضد فساد)، دی بوتیل فتالات (برای انعطاف‌پذیری در پلاستیک)، تولوئن (برای اینکه لاک را روان‌تر و نازک‌تر کند، و اثر‌گذار روی سیستم عصبی) هستند. طبق EWG، برخی لاک‌های ایمن‌تر توسط OPI, Wet N Wildو Sally Hansen ساخته می‌شوند.

مسواک زدن

از دوست یا همکارتان بخواهید دندان‌هایتان را مسواک بزند تا به آسانی ببینید مسواک زدن چقدر زننده است. تعجبی ندارد که فرو کردن یک میله‌ی خارجی به داخل دهان کودکتان ناراحت کننده، عجیب غریب، واقعاً ترسناک باشد. مشکلات لمسی لب‌ها، زبان، لثه‌ها، و گونه‌ها را هم اضافه کنید و خواهید فهمید مسواک زدن و به دندان‌پزشکی رفتن می‌تواند برای برخی خانواده‌ها چه میدان جنگی شود. در ادامه تعدادی راهکار برای والدین آورده شده است:

• اجازه دهید کودک مقداری کنترل روی ابزار، جنس و طعم داشته باشد. بگذارید کودک یک مسواک نرم‌ کوچک کودک به رنگ دلخواه خودش انتخاب کند؛ هم چنین طعم‌های مورد علاقه‌اش برای انتخاب خمیر دندان را در نظر بگیرید چندین طعم خمیر‌دندان را بیازماید. کودکی که نمی‌تواند طعم نعنا را تحمل کند ممکن است خمیردندان شکلاتی یا توت فرنگی را بپذیرد. کودکان و حتی بزرگسالان دارای مشکلات حسی ممکن است به کفی که در حین مسواک زدن ایجاد می‌شود واکنش منفی نشان دهند. می‌توانید از خمیردندان‌های بدون کف استفاده کنید.
• بسیاری از کودکان و بزرگسالان، مسواک‌های لرزشی را ترجیح می‌دهند و با آن‌ها کامل‌تر مسواک می‌زنند. مسواک‌های چرخشی یک جایگزین مناسب ارزان قیمت‌تر هستند.
• کودکان عاشق زمان‌سنج و موسیقی‌ هستند. زمان ایده‌آل مسواک زدن ۲ دقیقه است. والدین می‌توانند‌‌ یک زمان‌سنج تنظیم کنند، یک موسیقی ۲ دقیقه‌ای پخش کنند، یا از یک نرم افزار موبایل استفاده کنند. برخی انواع مسواک‌های لرزشی، یک نمایشگر دارند که نشان می‌دهد چقدر وقت باقی مانده است.
• برای مسواک زدن یک روند همیشگی قابل پیش‌بینی ایجاد کنید و اگر لازم می‌بینید این روند در قالب‌ تصاویر شماره‌دار تهیه کنید. مثلاً، کودک همیشه می‌تواند با دندان‌های بالایی شروع کند، از راست به چپ پیش برود، و سپس به سراغ دندان‌های پایینی برود و از چپ به راست پیش برود. این به کودک شما کمک می‌کند که این کار مهارتی را مرحله‌بندی کند و پیش‌بینی کند که کی و کجا مسواک را در دهانش حس خواهد کرد.
• همزمان، با مسواک کردن دندان‌های خودتان برای کودک مدل شوید تا هم لذت‌بخش باشد و هم یک تجربه‌ی دو نفره.

ایده‌های دیگر برای بهبود عملکرد حسی دهانی – حرکتی:

• ‌روی مهارت‌های دهانی کار کنید مثل مکیدن مایعات از طریق نی، یا از داخل قمقمه‌های ورزشی که نوک کوچک دارند؛ جویدن و خرد کردن غذا مثل جویدن آدامس، چوب شور، و هویج؛ گاز گرفتن و کشیدن آبنبات کشی‌های طنابی و لواشک و لیسیدن آبنبات چوبی و بستنی میوه‌ای.
• آگاهی دهانی را افزایش دهید و آستانه‌ی حساسیت را تعدیل کنید (تا دهان نه بیش حس و نه کم حس باشد). برای کودکان کوچک‌تر، والدین می‌توانند لثه‌ها را ماساژ دهند. یک درمانگر می‌تواند به والدین یا کودک بزرگ نشان دهد که چطور از لرزاننده‌های دهانی استفاده کنند.
• صداهای خنده‌دار ایجاد کنید (تر‌تر کردن، بوس‌های صدا دار، پاپس، تیک تیک کردن) و برای هم چهره‌هایتان را خنده‌دار کنید.
• بازی با مزه‌ها انجام دهید. شیرینی توسط گیرنده‌های جلوی زبان، شوری در کناره‌های نوک زبان، ترشی، تندی در اطراف وسط زبان، و تلخی و دودی در انتهای زبان حس می‌شوند.

دندان لق

افتادن دندان می‌تواند برای کودکانی که تدافع دهانی دارند بسیار خطرناک باشد، که ممکن است از داشتن

دندان لق یا از تصور کشیدن آن هم به همان ‌اندازه وحشت‌زده شوند. اگر دندان نیاز به كشيدن دارد و اگر کودک  می‌تواند سرما را تحمل کند، یک بستنی یخی به او بدهید تا میک بزند تا آن ناحیه بی‌حس شود.

در این زمینه به وفور کتاب وجود دارد که می‌توانید با هم بخوانید مثل  My Wobbly Tooth Must

Ever Never Fall Out به قلم Lauren Child. والدین بسیاری از اولین دندان کودکشان در YouTube فيلم گذاشته‌اند. والدین می‌توانند ویدیویی از یک بچه با سن مشابه فرزند خودشان بیایند و با هم ببینند. البته والدین از قبل باید آن را بازبینی کنند تا مطمئن شوند که مناسب فرزندشان هست.

استفاده از توالت

یاد گرفتن استفاده از توالت می‌تواند برای کودکی که دوست ندارد کثیف شود، در حکم یک ضربه‌ی کوبنده باشد. بعضی‌ها تقریباً خودشان توالت رفتن را یاد می‌گیرند. برخی دیگر به کمک نیاز دارند، خصوصاً آن‌هایی که زمان پر شدن مثانه یا روده‌شان را درست حس نمی‌کنند، هنگامی که خودشان را کثیف می‌کنند متوجه نمی‌شوند، یا واقعاً از حس خیس شدن یا مدفوعی شدن خوششان می‌آید.

به خاطر داشته باشید که به موقع به توالت رفتن نیازمند بلوغ عصبی و تکامل احشایی است (جهت ایجاد هوشیاری نسبت به حواس مثانه و روده). کودکان در زمان‌های متفاوتی به وضعیت آمادگی – توالت می‌رسند که اغلب برای کودکی که سایر مراحل تکاملی را هم دیر کسب کرده، دیر به دست می‌آید. چندین کتاب عالی در این زمینه وجود دارند، مثلاً آموزش توالت به کودکان اوتیسم یا سایر انتشارات رشدی به قلم ماریا ویلر.

در ادامه تعدادی پیشنهاد حسی برای موقعی که کودک علائمی از آمادگی برای آموزش توالت رفتن نشان می‌دهد آورده شده است:

• شورت‌هایی که با فشار روی مثانه را می‌گیرند ممکن است در روند احساس پر بودن مثانه، اختلال ایجاد کنند. شرت‌های بوکسوری آزاد انتخاب کنید که هم برای دختران و هم برای پسران وجود دارد.
• اگر کودک نمی‌تواند تشخیص دهد که خودش را کثیف کرده، او را با فواصل زمانی منظم به توالت ببرید. به حالتی بدون واکنش مثبت یا منفی بیان کنید که او خشک است یا کثیف و باز بدون هیچ واکنش مثبت یا منفی برایش توضیح دهید که قضیه چیست و چرا به توالت آمده: یا کودک خشک است و بعداً مجدد به توالت خواهید آمد و یا اینکه اوه! کودک به جای اینکه در توالت کارش را بکند، به خودش مدفوع یا ادرار کرده و اینکه دفعه‌ی بعد سعی خواهید کرد به موقع به توالت بیایید.
• بهترین تجربه نشستن را فراهم آورید. ممکن است یک کودک کوچک از نشستن روی یک توالت کوچک پلاستیکی لذت ببرد در حالی که دیگری ممکن است از نشستن روی یک توالت بزرگتر که برای کودك تطابق یافته است و عکس «پو»(تصویر کارتونی) روی آن است خوشحال شود. در هر دو صورت مطمئن شوید که کودک زیر پایش تکیه گاه دارد، مثلاً کف پایش روی زمین است یا روی یک چهارپایه. این مسئله خصوصاً در مورد کودکی که تون عضلانی پایین و کنترل وضعیتی ضعیف دارد مهم است.

یکپارچگی حسی چیست؟

یکپارچگی حسی چیست  توانایی تولید ، سازماندهی و پردازش اطلاعات حسی دریافت شده از بدن و محیط برای تولید پاسخ­های هدفمند. در یکپارچگی حسی باید تک تک حواس از حس عمقی، لامسه، بینایی و شنوایی در یک قالب کلی قرار گیرند. مرکز اختلال پردازش حسی دکتر صابر در زمینه درمان اختلال حسی کودکان مجهز به اتاق تعدیل حسی، سنسوری روم، ماساژ درمانی و کاردرمانی یکپارچگی حسی و… می باشد. متخصصین کاردرمانی حسی با استفاده از تجربه و تجهیزات پیشرفته مرکز و تکنیک های درمانی روز دنیا به بهترین نتیجه درمانی در اختلال حسی کودکان دست یافته اند.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

اختلال عدم عملکرد یکپارچگی حسی در کودکان:

اختلال حسی کودکان یک اختلال رشدی است که در آن فرد با پردازش ورودی مشکل دارد.

• انواع مختلفی از اختلال عدم عملکرد یکپارچگی حسی وجود دارد :
• اختلالات مدولاسیون حسی
• تدافع حسی ( بیش پاسخ دهی، بیش فعالی )
• تدافع لمسی
• ناامنی جاذبه­ای
• مشکلات ثبت حسی ( کم پاسخ دهی ، کم فعالی )
• اختلالات پاسخ­های حرکتی تطابقی
• اختلال پردازش و ستیبولار
• دیس پراکسیا
• اختلالات درک و تمایز حسی
• تمایز لمسی
• درک عمقی
• ادراک بینایی
• سایر حس­ها
• علت : منشاء اختلال عدم عملکرد یکپارچگی حسی در مراکز پردازش سیستم عصبی مرکزی فرض می­شود. اگر­چه علت دقیق آن ناشناخته­است.

ارزیابی یکپارچگی حسی چیست

ازریابی اختلال عدم عملکرد یکپارچگی حسی

درمان اختلال حسی کودکان

• درمان فردی

درمان اختلال حسی کودکان، قوی­ترین شکل مداخله است. اغلب به عنوان موثرترین روش برای کمک به کودک برای دستیابی به توانایی­ها در هنگام بروز مشکلات یکپارچگی حسی که روی فعالیت­های کودک در خانه ، بازی، مدرسه یا جامعه تاثیر می­گذارد، توصیه می­شود. درمان یکپارچگی حسی را می­توان به دو دسته طبقه ­بندی کرد ، درمان یکپارچگی حسی کلاسیک و رشد مهارت جبرانی.

• درمان یکپارچگی حسی و کلاسیک

این روش درمانی توسط جان آیرز ساخته ­شده­ است. این کار همیشه به صورت فردی انجام می­شود زیرا درمانگر باید فعالیت­های درمانی را لحظه به لحظه در رابطه با علاقه به کودک به فعالیت یا پاسخ به یک چالش خاص یا تجربه حسی تنظیم کند. این روش درمانی شامل تعادل بین ساختاری و آزادی است. نقش درمانگر  ایجاد محیطی است که پاسخ­های سازگارانه کودک را برانگیزد. تاکید برانگیزه درونی کودک یک ویژگی مهم در درمان یکپارچگی حسی کلاسیک است. یک محیط غنی شده حسی برای ایجاد اکتشاف فعال از طرف کودک طراحی شده­است.

• رشد مهارت جبرانی

این نوع مداخله با هدف کمک به کودک و خانواده در ایجاد مهارت­های خاص یا استراتژی­های تطابقی هنگام مواجهه با یک اختلال عدم عملکرد یکپارچگی حسی انجام می­شود. درمان با هدف آموزش مهارت­های خاص یا استفاده از تکنیک­ هایی که عملکرد بهتر را در یک کار معین فراهم می­کند، ایجاد شده ­است. ممکن است سازگاری­­هایی برای کمک به کودک برای جبران مشکل ایجاد شود. ( به عنوان مثال یک مداد سنگین در جهت ایجاد یک فیدبک عمقی تقویت شده در مورد موقعیت دست کودک.)

• گروه درمانی

از برنامه ­های گروه درمانی می­توان به عنوان گذر از درمان فردی استفاده کرد به گونه­ای که کودک بتواند مهارت­های جدید آموخته­شده را در یک محیط اجتماعی با همسالان خود و با حمایت کمتر از طرف درمانگر بکار گیرد. کار با کودکان در یک گروه ، فرصتی را برای مشاهده برخی از راه­های را که اختلل عدم عملکرد یکپارچگی حسی باعث از بین رفتن رفتار عملکردی در یک زمینه اجنماعی می­شود، فراهم می­کند.

• مشاوره

این نوع مداخله شامل ارائه اطلاعات به اعضای خانواده ، معلمان و سایر افرادی است که با کودک در ارتباط هستند به منظور درک ماهیت مشکل ایجاد شده ­است. مهمترین مولفه یک برنامه مشاوره­ای ، ارائه راهنمایی برای چگونگی حسی است. انجام تنیمات در محیط، یافتن راه­هایی برای مدیریت صدا، روشنایی و تماس با افراد دیگر، بوی محیط و محرک ­های بینایی گیج­کننده می­تواند تفاوت مهمی در توجه، رفتار و در نهایت عملکرد ایجاد کند.

کاردرمانی حسی برای کودکان اوتیسم

یکی از مشکلات کودکان اوتیسم اختلال یکپارچگی حسی در کودکان است که موجب عدم تمرکز کودک، به هم ریختگی حسی و بی قراری کودکان می گردد. حرکات اضافه در دست ها و چرخیدن دور خود ار علائم اختلال حسی در کودکان اوتیسم می باشد. کاردرمانی حسی با انجام تمرینات یکپارچگی حسی به کودک در بهبود مهارت های ذهنی و جسمی کودکان اوتیسم کمک می نمایند. در کاردرمانی یکپارچگی حسی تلاش می شود با ارائه محرک های حسی مختلف نظیر حس بینایی، حس شنیداری، لامسه و حس عمقی موج ایجاد یکپارچگی حسی در کودک شود.

درمان مشکلات‌ حسی کودکان اوتیسم | کاردرمانی حسی کودکان اوتیسم| مرکز اوتیسم تهران دکتر صابر

مرکز اوتیسم تهران در حیطه درمان کودکان اوتیسم به صورت کاملا تخصصی فعالیت می نماید. اختلال پردازش حسی در کودکان اوتیسم با علائمی نظیر بیش حسی بینایی، حساسیت به نور و مشکلات حس لمس نمایان می شود. مرکز توانبخشی اوتیسم در حیطه درمان مشکلات حسی کودکان اوتیسم و رژیم حسی کودکان اوتیسم در منزل فعالیت می نماید. بخش تعدیل حسی، سنسوری روم، اتاق تاریک بینایی، اتاق تقویت مهارت های شنیداری از جمله بخش های تخصصی در زمینه درمان حسی کودکان اوتیسم می باشد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

درمان مشکلات حسی کودکان اوتیسم و تکنولوژی

کاردرمانگرها اغلب در برنامه‌ریزی فعالیت‌های حسی و استراتژی‌هایی درگیر هستند که به خودتنظیمی، تمرکز و فرایند یادگیری فرد دارای طیف اوتیسم کمک می‌کند و این ممکن است به شکل سازگاری‌هایی با تکنولوژی سطح بالا یا پایین باشد. مثالی از این دست، استفاده از سازگاری بینایی در نور، رنگ یا کنتراست هنگام استفاده از دستگاه‌ها برای بهبود درک یا توجه بینایی می‌باشد. استفاده ازپروژکتورها، دوربین‌های مستند و برنامه‌های دستگاه یک به یک در مدارس به فرد امکان دسترسی بینایی به اطلاعات ارائه شده را می‌دهد.

فناوری جای‌گذاری مبتنی بر حس لمس، باعث کاهش ناامیدی هنگام انجام تکالیفی مثل نوشتن می‌شود. برخی افراد دارای اوتیسم و با تفاوت‌های رشدی مرتبط فکر می‌کنند، صدا و احساس نوشتن روی کاغذ خجالت‌آور است و استفاده از صفحه لمسی و کیبورد را برای بیان، ترجیح می‌دهند. استفاده از قلم‌های لمسی اصطکاک را کاهش می‌دهد و به فرد اجازه می‌دهد بدون درون داد حسی ناخوشایند بنویسد. افراد همچنین گزینه‌های متفاوت دیگری دارند، مانند استفاده از کیبوردهای سنتی، داخل – صفحه‌ای یا سازگار شده برای نوشتن اطلاعات. آن‌ها گزینه استفاده از دیکته یا مختصه تبدیل گفتار به متن برای کاهش ورودی لمسی هنگام کار روی فعالیت‌های نوشتاری دارند. برنامه‌هایی مانند mac speech dictate یا dragong naturally speaking را می‌توان نصب کرد تا افراد بتوانند از صدای‌شان برای تولید متن استفاده کنند. برخی از این برنامه‌ها همچنین به فرد اجازه می‌دهد با استفاده از گفتار درون سیستم عامل یا دستگاه‌شان حرکت و جستجو کنند. برای افراد دارای مشکلات لمسی و اختلالات ارتباطی، استفاده از نرم‌افزار خروجی صدا که بر روی یک پد لمسی تعبیه می‌شود، تسهیل هر دو مشکل فرد را به طور همزمان ممکن می‌کند. فناوری، توانایی کاهش یا افزایش محرک‌های شنیداری را فراهم می‌کند. پژوهش‌ها نشان دادند صداهای خارجی بر یادگیری تأثیر می‌گذارد. در حقیقت، برخی مطالعات به نواقص خاصی در سلامت کلی و حتی رشد شناختی مربوط به صداهای خارجی (محیطی) اشاره کرده‌اند؛ مانند سر و صدای هواپیما و ترافیک خارج از مدرسه. برای کاهش صداهای حواس پرت کن، فناوری از طریق موسیقی یا سر و صدای سفید از طریق هدفون، آیپد، آیفون یا کامپیوتر به تمرکز برخی افراد کمک می‌کند. برای بعضی دانش‌آموزان، ناتوانی در تعدیل و فیلتر صدای پس زمینه و غیر ضروری می‌تواند بر توجه، حافظه و شناخت به طور کلی اثر بگذارد.

برای دیگران، ورودی حسی شنوایی اضافه شده، توانایی یادگیری و حضور در انجام وظایف را بهبود می‌بخشد. ابزار و استراتژی‌های فراوانی برای دستیابی به این امر وجود دارد. استفاده از کتاب‌های صوتی و دیجیتالی به افراد اجازه ورودیِ حسیِ عالی از گوش دادن به کتاب‌ها هنگام خواندن می‌دهد. برای افزایش تحریک شنوایی، میکروفون‌ها و سیستم‌های تقویت صدا پیشرفت دیگر تکنولوژی هستند که در کلاس درس امروزه قابل دسترس‌تر هستند. یو اس بی و میکروفون‌های بی‌سیم و سیستم‌های FM هم اکنون از طریق کامپیوتر و تبلت برای راحتی دسترسی در کلاس درس قابل دستیابی هستند. برای ارائه فعالیت‌های حسی و نیز رژیم حسی، برنامه‌ها و فعالیت‌های خاصی وجود دارد که با استفاده از نرم‌افزار خاصی ایجاد شده‌اند. این برنامه‌ها تصاویر و راهنما‌های بینایی برای فعالیت‌ها و رژیم‌های حسی تهیه می‌کند. افراد می‌توانند این برنامه‌های تخصصی را برای ایجاد یک برنامه یا فعالیت استفاده کنند، مانند program brain works یا stichids گوئنویلد کاردرمانگری که فعالیت‌های ذهنی را گسترش داد از ترکیبی از حمایت‌های بینایی، نرم‌افزار و تئوری یکپارچه سازی حسی برای خلق محصول‌اش استفاده کرد.

فعالیت‌های ذهنی به‌عنوان یک اپلیکیشن یا برنامه فیزیکی و چاپ شده همراه پوشه، چسب‌های پارچه‌ای و آیکون‌های قابل جابه جایی، در دسترس است. stickids نمونه دیگری از برنامه‌ریزی حسی با استفاده از نرم‌افزار است. این نرم‌افزار به درمانگر اجازه می‌دهد برنامه‌هایی مناسب منزل و مدرسه با قابلیت‌های شخصی‌سازی شده، قابل چاپ و برنامه‌ریزی بسازد. علاوه‌بر این، این برنامه برای تسهیل در دنبال کردن داده‌ها طراحی می‌شود. اپلیکیشن دیگری به نام sensory treat به درمانگران این امکان را می‌دهد تا برنامه‌های رژیم حسی را بسازند که از یک اپلیکیشن استفاده می‌کند و آنلاین قابل دستیابی است. http://www.sensorytreat.com              ویدیوها، اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهای کامپیوتری فرصتی را برای به کارگیری همزمان حرکت و یادگیری فراهم می‌کنند و یادگیرنده را از طریق فعالیت‌های واقعی مشغول می‌کنند. بسیاری از مدارس و امکانات توانبخشی اخیراً فعالیت‌ها و سیستم‌های بازی‌های ویدیویی مانند Kinevt x-box یا Nintendo wii تولید کرده‌اند. بازی‌هایی مثل wii sport افراد را درگیر فعالیت‌های حرکتی می‌کنند. اغلب آن‌ها همچنین می‌توانند با فعالیت‌های حرکتی کمی بی‌دقت‌تر از فعالیت‌های واقعی کامل شوند که به فرد اجازه می‌دهد تا موفقیت را با بازی‌ها یا ورزش‌های چالش برانگیزتر تجربه کند.

یک گزینه بینایی سیستم‌های ویدیویی mimoves است که به صورت آنلاین و دی‌وی‌دی در دسترس است. MeMovves از موسیقی، حرکت و تصاویر برای فعالیت‌های حرکتی و فیزیکی استفاده می‌کند. این گزینه اغلب برای تفریح، تشویق به تحرک یا به‌عنوان تقویت برای کامل کردن فعالیت‌های نامطلوب استفاده می‌شود. افراد می‌توانند بولینگ، گلف یا ورزش‌های مختلفی را بدون ترک اتاق بازی کنند. بسیاری از افراد دارای طیف، تکنولوژی را به‌عنوان یک فعالیت تفریحی ترجیح می‌دهند. انجام بازی‌های ویدیویی، تماشای فیلم، بازی کامپیوتری و استفاده از اینترنت اغلب فعالیت‌های انتخابی هستند که می‌تواند زمان قابل توجهی بگیرد. استفاده از این فعالیت‌های انتخابی روشی انگیزشی است برای مشارکت دادن یادگیرنده یا آنچه آموزش داده می‌شود. فناوری طبیعتاً یک فعالیت تقویت کننده برای رفتار مطلوب است.