نویسنده: mehdisaber

کاردرمانی افسردگی چیست

در تعریف کامل ، افسردگی بالینی خود را به عنوان یک اختلال افسردگی عمده با دوره اپیزودیک و درجات مختلفی از تظاهرات پایدار بین اپیزودها نشان میدهد . معیارهای تشخیص اختلال افسردگی اساسی در DSMIV تعریف شده است . اختلال افسردگی اساسی با خلق و خوی افسرده یا از دست دادن علاقه یا لذت در فعالیتهای روزانه مشخص می شود ، حداقل برای یک دوره ۲ هفته ای ادامه دارد.یکی از روش های موثر در درمان افسردگی، کاردرمانی در بیماری افسردگی است که به بیمار کمک می کند به صورت تدریجی وارد محیط شده و توانایی های شغلی و فعالیت های شخصی خود را از سر بگیرد. کاردرمانی کودکان و کاردرمانی بزرگسالان دکتر صابر در جهت مشاوره به بیماران افسرده و افسردگی در کودکان فعالیت می نماید.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی و رفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات سلامت روان است که میلیون‌ها نفر را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد.  سازمان جهانی بهداشت گزارش می‌دهد که افسردگی اصلی‌ترین علت ناتوانی در جهان است و بیش از 264 میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داده است . اگرچه گزینه‌های درمانی متعددی وجود دارد، کاردرمانی به عنوان یک رویکرد جامع و شخصی‌سازی شده می‌تواند به افراد مبتلا به افسردگی کمک کند تا کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند.

کاردرمانی می‌تواند نقش مهمی در مدیریت افسردگی ایفا کند، زیرا به افراد کمک می‌کند موانعی را که مانع شرکت آن‌ها در فعالیت‌های معنادار می‌شود، شناسایی و برطرف کنند. کاردرمانگران با افراد همکاری می‌کنند تا برنامه‌های درمانی شخصی‌سازی شده‌ای ایجاد کنند که نیازها و اهداف خاص آن‌ها را پوشش دهد.

اختلال افسردگی اساسی نشان دهنده تغییر از روحیه نرمال فرد است و می تواند بر الگوهای خواب (هایپرسومنیا و هایپوسومنیا) ، وزن (افزایش یا کاهش اشتها) ، تمرکز تصمیم گیری و مهارتهای حل مسئله تأثیر بگذارد . فرد مبتلا به اختلال افسردگی اساسی ممکن است احساس بی ارزشی یا گناه کند و ممکن است افکار خودکشی داشته باشد . عملکرد در برخی با بسیاری از زمینه های مراقبت از خود ، بهره وری ، اوقات فراغت و نقش های اجتماعی مختل می شود .

توجه : انواع دیگر افسردگی شامل اختلال دیستیمیک ، افسردگی آتیپیکال و افسردگی با ویژگیهای روانی است.

شیوع

تخمین زده می شود که بالای ۲۵٪ از زنان و ۱۰٪ از مردان در طول عمر خود افسردگی را تجربه می کنند.

علت افسردگی چیست

هنوز علت دقیق اختلال افسردگی اساسی مشخص نشده است . ترکیبی از عوامل ژنتیکی ، روانی- اجتماعی و محیطی در توسعه آن نقش دارد . نظریه ها و تحقیقات مختلف نشان می دهد که اختلال در تنظیم انتقال دهنده های عصبی در مغز (از جمله سروتونین ، دوپامین و نوراپی نفرین) مسئول علائم افسردگی است . درمان فارماکولوژیک براساس این فرض و تحقیق است.

دوره افسردگی

در ۵۰% بیماران شروع اختلال افسردگی اساسی قبل از ۴۰ سالگی رخ می دهد (اگرچه ممکن است در هر سنی رخ دهد) . یک اپیزود درمان نشده افسردگی تقریبا شش تا سیزده ماه طول می کشد ، در حالی که یک قسمت تحت درمان ممکن است در سه ماه اول فروکش کند . از آنجا که بیماران اپیزودهای افسردگی متری را تجربه کنند ، زمان بین اپیزودها کاهش می یابد و شدت اپیزود به احتمال زیاد افزایش می یابد . میانگین تعداد اپیزودهای اختلال افسردگی اساسی ، به ازای هر بیمار ، در طی یک دوره ۲۰ ساله ۵ یا ۶ است.

ارزیابی کاردرمانی افسردگی

1  . بستری – حاد

تمرکز ارزیابی کاردرمانی افسردگی روی شغل و بهبودی

مراقبت از خود : فعالیت های روزمره زندگی و توانایی عملکرد مستقل ، چرخه خواب و بیداری ، تغذیه

بهره وری و اوقات فراغت : وظایف ، علایق و ارزش ها.

مؤلفه ها : توجه ، تصمیم گیری ، حل مسئله ، خودباوری ، بی قراری ، آشفتگی ، سطح تحمل پایین ، ناامیدی ، عدم

انگیزه ، افکار خودکشی .

ابزارها : مقیاس عملکرد کاری کانادایی ، چک لیست علاقه ، لیست چک وظایف ، ليست لذتها ، مشاهده (یعنی ، عملکرد اجتماعی و غیره) . اگر بیمار مشکلات شناختی یا سایر مشکلات قابل توجهی که بر عملکرد مستقل تأثیر می گذارد داشته باشد ، ممکن است از KELS, BaFPE یا ارزیابی عملکردی دیگری برای اهداف تخلیه استفاده شود .

2  . سرپایی – کمتر حاد تا مزمن

تمرکز ارزیابی کاردرمانی بیشتر بر عملکرد مستقل در جامعه و تعیین اهداف و رسیدن به اهداف .

مراقبت از خود : فعالیت های روزمره زندگی ، چرخه خواب و بیداری ، تغذیه

بهره وری – فعالیت معنی دار : فرصت های شغلی ، آموزشی ، داوطلبانه . درک نقش ، مهارت ها ، توانایی ها ، امتیازات ، اهداف ، ارزش ها.

اوقات فراغت : تعریف علایق

مؤلفه ها : همان موارد فوق + احساس ناکافی در وظایف زندگی

ابزارها : COPM ، چک لیست نقش ، چک لیست علایق ، تاریخچه شغلی ، پرسشنامه علایق (مانند پرسشنامه عملکرد کاری کانادایی) ، تست های استعداد ، پرسشنامه اوقات فراغت و جستجوی کار.

درمان افسردگی

درمان های دارویی ، روانی – اجتماعی و کاردرمانی همه در مقالات به کاهش علائم افسردگی مرتبط بوده اند . همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می دهد ترکیبی از درمان دارویی و درمان روانی اجتماعی / کار درمانی افسردگی را نسبت به یک روش درمانی مؤثرتر است.

الف ) درمان دارویی

ثابت شده است که درمان با دارو کاهش علائم افسردگی مؤثر است . برای درمان افسردگي حاد استفاده می شود و همچنین می تواند برای کاهش تعداد و شدت اپیزودهای تجربه شده توسط بیماری به عنوان پیشگیری کننده مورد استفاده قرار گیرد . انواع مختلفی از دارو وجود دارد که برای درمان اختلال افسردگی اساسی استفاده می شود.

ضد افسردگی های سه حلقه ای  : افزایش دهنده در دسترس بودن نوراپی نفرین و سروتونین . این ها قدیمی ترین انواع داروی ضد افسردگی هستند که هنوز در حال استفاده است . مانند Elavail Tofranil .

مهار کننده های انتخابی جذب سروتونین  : از برداشت مجدد آن جلوگیری می کند . مانند Celexa, Luvox, Paxil , Zoloft , Prozac

مهار کننده های مونوآمین اکسیداز  : متوقف کردن فرایند از بین بردن نوراپی نفرین ، دوپامین و سروتونین توسط مونوآمین ها . در مواردی که بیماران به انواع دیگر داروهای ضد افسردگی پاسخ نمی دهند ، مورد استفاده قرار می گیرد . مانند Nardil, Parnate, Eldepryl

ب) درمان روانی – اجتماعی

با آموزش تخصصی ، کاردرمانی می تواند این نوع درمان را انجام دهد.

درمانی رفتاری شناختی : برای تغییر خود به خود در تفکر و رفتار منفی به سمت افکار مثبت متمرکز شوید.

درمان بین فردی : تمرکز خود را بر بررسی روابط بین فردی و پشتیبانی های اجتماعی و ایجاد شبکه های پشتیبانی اجتماعی با بیمار قرار دهید.

کاردرمانی در بیماری افسردگی (بستری و سرپایی)

کمک به مراجع برای ایجاد اميد و اهداف بسیار مهم است . واقع بین باشید بدون اینکه قضاوت کنید . افرادی که مبتلا به اختلال افسردگی اساسی هستند ، توانایی بهبودی ، مدیریت طولانی مدت بیماری و عملکرد مستقل دارند.

برخی رویکردهای کاردرمانی افسردگی چیست

متمرکز شدن برای کمک به مراجع در کاهش تعداد و شدت عوامل استرس زا در زندگی اش

برقرار کردن برنامه های معمول را از طریق برنامه ریزی در آینده

تشویق مشارکت در فعالیت که توسط بیمار انتخاب و تعریف شده است .

اصلاح محیط را برای ارتقاء سلامتی

جستجو گزینه های بهره وری کار ، آموزش ، داوطلبی

افزایش انرژی و انگیزه را از طریق فعالیت ورزش و تفریحی

تعیین اهداف واقع بینانه ؛  کوتاه مدت و بلند مدت بر اساس خواسته های بیمار

فراهم کردن فرصت هایی برای موفقیت ؛  یعنی اهداف کوتاه مدت را تحقق بخشید

شناسایی و تمرین کردن مهارتهای مقابله مثبت را برای استفاده در مواقع استرس

آموزش تکنیک های کاهش استرس و آرامش

تشویق کردن به تعامل با همسالان و خانواد (توسعه شبکه های پشتیبان)

آموزش مهارتهای ارتباطی مانند قدرت اطمینان

اموزش در مورد نقش شغل معنی دار و محیط در ارتقاء و حفظ سلامت

نتیجه‌گیری:

کاردرمانی در افسردگی، بر بهبود عملکرد روزمره، تقویت مهارت‌های زندگی و افزایش احساس کنترل و هدفمندی تمرکز دارد. دکتر صابر با استفاده از فعالیت‌های معنادار و تنظیم محیط، استقلال فرد را بازیابی می‌کند. این رویکرد ترکیبی می‌تواند افسردگی را به شکلی طبیعی و پایدار کاهش دهد و کیفیت زندگی را ارتقا بخشد.

منبع: physioinq.com.au

سوالات متداول:

1-چه زمانی باید سراغ کاردرمانی افسردگی رفت؟
اگر افسردگی مانع از انجام کارهای روزمره شما شده، علاقه‌تان به فعالیت کاهش یافته یا بازگشت به کار برایتان دشوار است، کاردرمانی می‌تواند به بازسازی مهارت‌ها و افزایش خودکارآمدی کمک کند.

2- آیا کاردرمانی افسردگی برای کودکان هم جواب می‌دهد؟
بله. کاردرمانی برای کودکان افسرده، با فعالیت‌های بازی‌محور، آموزش هیجانی و همکاری با روان‌درمانگر، سبب بهبود عزت نفس، تحرک اجتماعی و کاهش علائم افسردگی می‌شود.

اوتیسم و روانشناسی شناختی

افراد دارای اوتیسم اغلب با چالشهایی در زمینه توجه، حافظه، و پردازش اطلاعات به دلیل اختلال در مهارت های کارکرد اجرایی مواجه می شوند. نواقص کارکرد اجرایی متداول در این افراد شامل مشکلاتی در برنامه ریزی، مشکل در تفکر آینده گرا، چالشهایی در سازماندهی اطلاعات، و مشکل در مدیریت وظایف متعدد و حل مسأله انتزاعی می باشد. مرکز توانبخشی اوتیسم تهران زیر نظر دکتر صابر در حیطه روانشناسی شناختی کودکان اوتیسم، کاردرمانی اوتیسم ، گفتاردرمانی اوتیسم و توسط تکنولوژی های نوین دنیا فعالیت می نماید. پس از ارزیابی دقیق علائم اوتیسم توسط دکتر اوتیسم، تیم تخصصی مرکز با ارائه خدمات پیشرفته درمانی نظیر نظریه شناختی اوتیسم موجب پیشرفت کودک اوتیسم در همه حیطه های ذهنی، کلامی، اجتماعی و جسمی می گردد. از جمله این خدمات روانشناسی شناختی می باشد که در زیر توضیح داده می شود.

اهمیت روانشناسی شناختی در اوتیسم

تکالیف آموزشی در محیط کلاس درس نیازمند کارکرد اجرایی متناسب با سن جهت موفقیت تحصیلی است. اگر کارکرد اجرایی تاخیر یا نقصی داشته باشد مانند موارد دارای اوتیسم، پشتیبان کمکی روانشناسی شناختی برای موفقیت کودکان اوتیسم لازم است. این نواقص در حوزه سنتی کارکرد اجرایی قرار می گیرد: برنامه ریزی، سازماندهی، مدیریت زمان، حافظه فعال و فرا شناخت ‏. دیده شده است که افراد دارای اوتیسم، دارای عملکرد پایین تر در انجام تکالیفی هستند که نیاز به شناخت روان، برنامه ریزی، تنظیم. هدف و انتقال توجه دارند. از استراتژیهای تکنولوژی پیشرفته بینایی می توان برای پشتیبانی دانش آموزان دارای اوتیسم در محیط کلاس درس استفاده کرد. این استراتژیهای بینایی نیاز مند این هستند که دانش آموزان به درستی برنامه ریزی کنند مدیریت زمانی داشته باشند و اهداف خرد و کلان را برای خود نظارتی و انتقال توجه و شناخت بین چندین تکلیف داشته باشند. هر زمان که معلم استراتژیهایی حمایتی یا بهبود نواقص کارکرد اجرایی را توسط نظریه شناختی اوتیسم به کار می برد، دانش آموزان دارای اوتیسم دسترسی بهتری به برنامه درسی داشته اند. تکنیکهای استفاده از راهبردهای فناوری پیشرفته بینایی جهت پشتیبانی از موفقیت تحصیلی و کارکرد اجرایی در این بخش مورد بحث قرار خواهند گرفت.

اوتیسم یک سندرم است که عمدتا بر اساس اصطلاحات رفتاری تعریف می‌ شود، اما به طور جهانی با نقص ‌های شناختی با درجات مختلف مرتبط است. در کودکان با رشد طبیعی، رشد شناختی همگام با رشد عاطفی، در بستر روابط اجتماعی پیش می ‌رود. مطالعه شناخت در اوتیسم ممکن است نه تنها به درک کودکان مبتلا به این سندرم کمک کند، بلکه به درک چگونگی تفکیک رشد شناختی، اجتماعی و عاطفی در رشد غیر طبیعی نیز یاری رساند. روانشناسی شناختی به مطالعه فرآیند های ذهنی در اختلال طیف اوتیسم می ‌پردازد و الگو های مشخصی مانند اختلال عملکرد اجرایی (مشکل در برنامه ‌ریزی، توجه و تفکر انعطاف‌ پذیر)، نقص در شناخت اجتماعی (چالش ‌ها در درک افکار و احساسات دیگران) و تفاوت ‌های بالقوه در پردازش اطلاعات، مانند ترجیح تفکر بصری بر کلامی را آشکار می ‌کند. اگر چه این تفاوت‌ های شناختی در بین افراد بسیار متفاوت است، اما برای درک توسعه سندرم و ایجاد مداخلات مؤثر ضروری هستند. اختلال طیف اوتیسم با اختلالات شناختی از جمله اختلال عملکرد اجرایی و نقص ‌های شناخت اجتماعی مرتبط است. توانبخشی شناختی یک مداخله مبتنی بر آموزش رفتاری است که با هدف بهبود فرآیند های شناختی انجام می ‌شود. اولین استفاده از آن در روانپزشکی مورد توجه بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی قرار گرفت، که در آن ها نتایج امیدوار کننده ‌ای نشان داده شده است. برنامه ‌های یکپارچه که هم شناخت اجتماعی و هم غیر اجتماعی را هدف قرار می ‌دهند، در بهبود هر دو حوزه شناختی و نتایج عملکردی مؤثر بوده ‌اند. مطالعات در کودکان و نوجوانان مبتلا به اوتیسم هنوز جدید هستند. شواهدی وجود دارد که نشان می‌ دهد افراد اوتیستیک ممکن است پردازش شناختی بصری بیشتری را در مقایسه با جمعیت عمومی تجربه کنند. عملکرد اجرایی به مجموعه ‌ای از فرآیند های شناختی مرتبه بالاتر اشاره دارد که برای رفتار هدفمند، مانند برنامه ‌ریزی، توجه و حافظه کاری، مرکزی هستند. در رشد معمولی، وظایف عملکرد اجرایی از سن 7 سالگی به صورت کلامی میانجی ‌گری شده ‌اند. در افراد اوتیستیک، شواهدی وجود دارد که بسیاری از این وظایف به صورت بصری و نه کلامی، میانجی ‌گری می‌ شوند. شواهد حاصل از یک مطالعه مقدماتی در مورد درون‌ نگری در افراد اوتیستیک نشان داد که این گروه بیشتر تمایل به تفکر با تصاویر دارند تا افراد غیر اوتیستیک، که عمدتا افکار کلامی را گزارش می ‌کنند. این مطالعات به تجربه متفاوتی از شناخت برای افراد اوتیستیک اشاره می‌ کنند، از نظر کاهش استفاده از افکار کلامی برای میانجی ‌گری وظایف شناختی و یک تجربه پدیدار شناختی که بیشتر بصری است تا کلامی.

استفاده از نقطه قوت بینایی در روانشناسی شناختی کودکان اوتیسم

پژوهش ها نشان داده است بسیاری از افراد دارای اوتیسم دارای نقاط قوت در درک اطلاعات بینایی هستند. بنابراین جمعیت دارای اوتیسم، اطلاعات را زمانی که همراه پشتیبانی بینایی باشد حفظ کرده و یاد می گیرند. بریان و گست ( ۲۰۰۰ ) این فرضیه را مطرح کردند که جوانان دارای اتیسم بهتر به یادگیری دیداری پاسخ می دهند زیرا آن ها گاهی مشکلاتی در درک و توجه به محرکهای شنیداری دارند. هنگامی که دانش آموز دارای اوتیسم در حال تقلا با تکالیف آموزشی است، اضافه کردن پشتیبانی های بینایی به آموزش سنتی به دانش آموز کمک می کند تا بهتر به اطلاعات دسترسی پیدا کند.
کلوث و دارموندی لاثام ( ۲۰۰۳ ) دریافتند که آموزش مبتنی بر بینایی (مانند دیاگرام ها، برنامه های گرافیکی، و فلوچارتها) هنگام همراهی با آموزشهای کلامی از استراتژیهای مؤثر آموزشی می باشد. برخی از افراد دارای اوتیسم مشکلاتی در دیدن کل تصویر ( دید گشتالتی ) دارند و در عوض بر جزئیات، گاهی در سطح عالی تری تمرکز می کنند. این خصوصیات را می توان همراه با پشتیبان های بینایی برای کمک به یادگیرنده دارای اوتیسم برای موفقیت در انجام تکالیف دشوار مانند درک مفاهیم انتزاعی و تفکر انتقادی استفاده کرد.

استفاده از فناوری در روانشناسی شناختی اوتیسم

پیشرفت در فناوری و قیمت دستگاه ها برای تولید مداخلات مبتنی بر بینایی، مثل مدل سازی ویدیویی و برنامه های فعالیت، تهیه پشتیبان های بینایی را در کلاس درس راحت تر کرده است. به عنوان مثال ، هم اکنون امکان بارگیری چندین ویدیوی مداخله و سایر و اپلیکیشن ها، بدون در نظر گرفتن تنظیمات، روی یک دستگاه کوچک قابل حمل که سرتاسر روز مورد استفاده است وجود دارد. دانش آموزان روزانه با دستگاه های اجتماعی قابل قبول و پیچیده ارتباط برقرار می کنند که می توانند آموزش مبتنی بر بینایی و یادآورها را در حالی ارائه دهند که با برخی مختصات تعاملی منحصر به فرد ادغام می شود. دانش آموزان در تمام سنین، شامل دانش آموزان پیش دبستانی ، معمولا از دستگاه های الکترونیکی دستی مانند آی پاد، آی پد، تبلت ها، تلفن همراه و کامپیوتر برای سرگرمی استفاده می کنند. بیشتر دانش آموزان باید قادر به استفاده از یکی از این دستگاه ها باشند تا به راحتی تماشای یک مداخله مدل سازی ویدیویی، مراجعه به چک لیست، یا مشاوره با یک نقشه بینایی، را ثبت کنند، و بتوانند این کار را در محیط¬های مختلف انجام دهند. تکنولوژی و دستگاه های الکترونیکی برای افراد دارای اوتیسم قطعاً جذاب خواهد بود و پژوهش ها نشان داده است این دستگاه ها موجب افزایش سطوح مهارتی می شوند . دستگاه های الکترونیکی می توانند اطلاعات زیادی را ذخیره کنند، قابل حمل و قابل اشتراک گذاری هستند و به راحتی بروز رسانی می شوند. این دستگاه ها انعطاف پذیرند وافراد می توانند به مداخلات در خانه، مدرسه و در جامعه دسترسی داشته باشند. الحاق مداخلات مبتنی بر شواهد با استراتژیهای تکنولوژیک (که نشان دادند جذاب می باشند)، از متدهای مؤثر افزایش مهارت ها در افراد دارای اوتیسم است.

روانشناسی شناختی به زبان ساده: چگونه به کودک اوتیستیک کمک کنیم؟

کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب با چالش‌های شناختی مانند مشکل در توجه، حافظه، برنامه‌ریزی و درک احساسات دیگران روبه‌رو هستند. اما خبر خوب این است که با درک این مشکلات و استفاده از راهکارهای ساده روانشناسی شناختی، می‌توانید به رشد مهارت‌های فرزندتان کمک کنید.

مهم‌ترین مشکلات شناختی در اوتیسم:

تئوری ذهن ضعیف (درک نکردن دیدگاه دیگران)

اختلال در عملکردهای اجرایی (برنامه‌ریزی، سازماندهی)

مشکلات حافظه کاری (به‌خاطر سپردن دستورالعمل‌ها)

تمرکز بیش‌ازحد روی جزئیات (عدم درک کلیات)

راهکارهای عملی برای والدین اوتیسم

 ۱. تقویت تئوری ذهن با بازی‌های ساده:

از کودک بپرسید: «فکر می‌کنی الان دوستت چه احساسی دارد؟» بعد از مشاهده یک فیلم کوتاه.

با عروسک‌ها موقعیت‌های اجتماعی مختلف را نمایش دهید.

۲. بهبود عملکردهای اجرایی با برنامه‌ریزی تصویری:

از تصاویر یا نمودارهای بصری برای برنامه‌ریزی روزانه استفاده کنید (مثلاً مراحل مسواک زدن).

بازی‌های ساختنی مثل لگو به تقویت برنامه‌ریزی کمک می‌کنند.

۳. تقویت حافظه کاری با تمرین‌های روزمره:

دستورالعمل‌های کوتاه و پله‌پله بدهید: «اول توپ را بردار، بعد آن را به من بده».

از بازی‌های تطابقی (مثل کارت‌های حافظه) استفاده کنید.

۴. افزایش انعطاف‌پذیری شناختی:

اگر کودک به یک روال خاص وابسته است، تغییرات کوچک ایجاد کنید (مثلاً مسیر متفاوتی برای برگشت از مدرسه انتخاب کنید).

نقش محیط در بهبود شناخت کودک:

یک محیط درمان اوتیسم مناسب باید ساختارمند، قابل پیش‌بینی و غنی از محرک‌های حسی-حرکتی باشد. در خانه هم می‌توان با رعایت این اصول، فضایی امن برای رشد شناختی کودک ایجاد کرد.

منابع:

pmc.ncbi.nlm.nih.gov

journals.sagepub.com

link.springer.com

سوالات متداول:

1-آیا بازی‌های کامپیوتری برای بهبود عملکرد اجرایی اوتیسم مفیدند؟
فقط بازی‌های خاصی که هدفشان تقویت برنامه‌ریزی و حل مسئله است (مثل پازل‌های دیجیتال) با محدودیت 20 دقیقه در روز مفیدند. بازی‌های اکشن نتیجه عکس دارند.

2-چگونه بفهمم کودک اوتیستیکم مشکل تئوری ذهن دارد؟
اگر کودک در درک احساسات دیگران (مثلاً وقتی شما ناراحت هستید) مشکل دارد، نمی‌تواند خود را جای دیگران بگذارد یا در بازی‌های تخیلی مشارکت نمی‌کند، ممکن است ضعف در تئوری ذهن داشته باشد.

سندروم داون چیست؟

تریزومی ۲۱ یا سندروم داون، اختلال کروموزومی که منجر به عملکرد شناختی پایین، ویژگی های متمایز کننده صورت و سایر ویژگی هایی مانند میکروسفالی و کوتاهی قد می شود. مرکز درمان عقب مانده ذهنی دکتر صابر در زمینه درمان عقب ماندگی ذهنی توسط  خدمات کاردرمانی ذهنی و گفتاردرمانی کودکان سندرم داون به صورت حرفه ای فعالیت می نماید. ماساژ درمانی، سنسنوری روم، اتاق شنیداری، اتاق تاریک بینایی، کاردرمانی جسمی و درکی حرکتی، خدمات متنوع مرکز دکتر صابر می باشد. از دیگر خدمات این مرکز کاردرمانی ذهنی در منزل برای مراجعینی می باشد که امکان مراجعه به مرکز توانبخشی را نداشتند.

سندروم داون در کودکان

سندرم داون یک اختلال ژنتیکی است که در آن فرد با یک نسخه اضافی از کروموزوم 21 متولد می ‌شود. این بدان معناست که آن ها به جای 46 کروموزوم، در مجموع 47 کروموزوم دارند. این می ‌تواند بر نحوه رشد مغز و بدن آن ها تأثیر بگذارد. افراد مبتلا به سندرم داون با مراقبت‌ های حمایتی زندگی شاد و سالمی می توانند داشته باشند. بروز از ۱ در ۸۰۰ تولد است ، با سن مادر افزایش می یابد (< 40 مورد از ۱ در ۴۰). مطالعات نشان می‌ دهد که خطر تولد نوزادی با سندرم داون با افزایش سن مادر افزایش می‌ یابد. زنان 35 ساله یا بالاتر بیشتر احتمال دارد که فرزندی با سندرم داون یا نوع دیگری از اختلالات ژنتیکی داشته باشند. سندرم داون می ‌تواند هر کسی را تحت تأثیر قرار دهد. این یک اختلال ژنتیکی است و در نتیجه کاری که والدین قبل یا در طول بارداری انجام داده ‌اند، اتفاق نمی ‌افتد. سندرم داون علائم فیزیکی، شناختی و رفتاری ایجاد می ‌کند. همه افراد مبتلا به سندرم داون همه این علائم را ندارند. علائم و شدت آن ها از فردی به فرد دیگر متفاوت است. علائم فیزیکی سندرم داون معمولاً در بدو تولد وجود دارند و با رشد کودک شما آشکارتر می ‌شوند. این علائم می ‌توانند شامل موارد زیر باشند:

-پل بینی صاف

-چشمان کج که به سمت بالا اشاره می‌ کنند

-گردن کوتاه

-گوش‌ ها، دست‌ ها و پاهای کوچک

-تون عضلانی ضعیف در بدو تولد

-انگشت کوچک که به سمت داخل به سمت شست اشاره می ‌کند

-یک چین در کف دست

-قد کوتاه ‌تر از حد متوسط

کودک شما با سندرم داون ممکن است به دلیل کروموزوم اضافی خود، چالش‌ های رشد شناختی داشته باشد. این می‌ تواند باعث ناتوانی ‌های ذهنی یا رشدی شود. توانایی کودک شما در رسیدن به نقاط عطف رشدی، یا کارهایی که کودک شما می‌ تواند در سن خاصی انجام دهد، ممکن است با سایر کودکان متفاوت باشد، از جمله نحوه:

-راه رفتن و حرکت (مهارت‌ های حرکتی درشت و ظریف)

-صحبت کردن (مهارت ‌های رشد زبان)

-یادگیری (مهارت ‌های شناختی)

-بازی کردن (مهارت ‌های اجتماعی و عاطفی)

در نتیجه، ممکن است کودک شما برای انجام یک سری کارها زمان بیشتری نیاز داشته باشد از جمله آموزش توالت، گفتن اولین کلمات، برداشتن اولین قدم ‌ها یا حتی خوردن غذا به طور مستقل. یک متخصص تشخیص و درمان اختلالات ژنتیکی می ‌تواند سندرم داون را در دوران بارداری با آزمایش‌ های غربالگری قبل از تولد تشخیص دهد. آن ها همچنین می‌ توانند این اختلال را در دوران بارداری با آزمایش‌ های تشخیصی تشخیص دهند. این آزمایش ‌ها خطر داشتن فرزندی با سندرم داون را ارزیابی می ‌کنند، نه اینکه تأییدی بر تشخیص به شما بدهند. آزمایش ‌های غربالگری می‌ تواند یک آزمایش خون از خون مادر باشد تا نشانگرهای سندرم داون را بررسی کند.یک آزمایش غربالگری دیگر سونوگرافی است. در طول این آزمایش تصویربرداری، پزشک شما به دنبال علائم سندرم داون، مانند مایع اضافی پشت گردن نوزاد شما خواهد بود. ممکن است یک آزمایش غربالگری طبیعی باشد و علائم سندرم داون را نشان ندهد در حالی که این اختلال وجود دارد.

علائم سندروم داون چیست؟

– رشد کودک سندروم داون

-هیپوتونوسیتی

-هماهنگی حرکتی دوطرفه و ثبات در خط وسط ضعیف ، دیس پراکسیا (یادگیری حرکتی)

-تاخیر در مایلستون های رشدی

-حرکت های جایگزین

-ایجاد اختلال در زبردستی و مهارت های حرکتی ضعیف به دلیل دست های کوتاه و پهن

-محدود کردن ظرفیت بدنی و استقامت به دلیل بیماری مادرزادی قلبی

-تحت فشار گرفتن نخاع در مهره های گردنی

-دشواری در فعالیت هایی مانند بالا رفتن از پله ها به دلیل استخوان های کوتاه شده

-نیاز به کمک برای یادگیری فعالیت های روزمره زندگی

-تاخیر در رشد ذهنی و اجتماعی

– تغذیه کودکان سندرم داون

-جلو رفتن زبان در دهان به جلو و به تاخیر افتادن رشد زبان

-کوچک شدن حفره دهانی

-عدم رشد فک بالا به علت کوتاه و باریک بودن کام

-توده ای شدن مواد غذایی در دهان به دلیل چرخه جویدن طولانی تر و کم تحرک تر

-هیپوتونی عمومی صورت و دهان ، بستن ضعیف لب ، مکیدن ضعیف ، کنترل نامناسب زبان و بی ثباتی فک

-(همچنین باعث تأخیر در گفتار می شود.)

– ورودی حسی در سندرم داون

در سندرم داون ممکن است بیش پاسخ دهی :

-تدافع لمسی

-بیش پاسخ دهی عمقی (اجتناب از تحمل وزن)

-نا امنی جاذبه ای

ممکن است کودک سندروم داون با کم پاسخ دهی :

-کاهش آگاهی و توجه به تحریک لمسی (فاقد تمایز و استرگنوزیز)

-کاهش کاینستزیا (آگاهی از موقعیت بدن)

-کاهش حس تعادل و تعادل

-کاهش مدت زمان نیستاگموس چرخشی

ارزیابی سندروم داون

-مراقبت از خود ، مولد بودن و اوقات فراغت

-مهارت های حرکتی ظریف و درشت

-مولفه های رشدی

-مهارت های حرکتی دهانی

-مدولاسیون حسی

PEDI( 5/6 – 7 سالگی) : مشخص کردن تاخیرهای عملکردی در صورت وجود ، اندازه گیری تغییرات ، ارزیابی کردن مراقبت از خود ، تحرک و عملکرد اجتماعی

-محور رشدی Erhardt

-مقیاس رشد نوزاد Bayley

BOTMP (5/4 – 5/14 سالگی) : اندازه گیری عدم عملکرد مهارت های حرکتی ظریف و درشت ، بهبود بخشیدن برنامه ی مداخلات درمانی

Peabody ( 0-83 ماهگی) : ارزیابی ، محور توصیفی برای اندازه گیری مهارت های حرکتی ظریف و درشت ، کمک به برنامه ریزی مداخلات و اندازه گیری تغییرات

AIMS ( 0-18 ماهگی) : مهارت های حرکتی درشت ، نمایش دادن تغییرات

-تست حرکتی ABC : محور حرکت بدن ، هماهنگی ، پایداری وضعیت بدنی ، زیردستی و دستکاری کردن اجسام

مداخله درمانی در سندرم داون

– مراقبت از خود

-رشد حرکات دهان و تغذیه خود : کاهش حساسیت ، افزایش کنترل زبان و حركات جویدن

-تشویق کردن به لباس پوشیدن و نظافت مستقل

– مولد بودن

-تشویق به بازی های اکتشافی و نمادین

– حسی حرکتی

-تکنیک های وضعیت دهی برای نوزادان : حمایت از سر و اندکی خم شدن ، بازوها و پاها در خط وسط ، وضعیت مناسب برای رسیدن به اسباب بازی ها ، اجتناب از وضعیت پا قورباغه ای

-بازی در وضعیت های مختلف (دمر ، طاق باز ، به پهلو ، نشسته)

-دامنه حرکتی ، حرکت ضد جاذبه (دسترسی به توپ در وضعیت دمر)

-مهارت های حرکتی درشت از طریق اسباب بازی های تحریک کننده ی حس بینایی و شنوایی

-افزایش الگو های حرکتی

-کاهش بیش حرکتی و بهبود وضعیت بدن با مهار الگو های غیرطبیعی

-برنامه ریزی حرکتی و یکپارچگی دو طرفه

-فعالیت های لمسی و تحریک لمسی محکم به بدن

-تحریک های عمقی و وستیبولار

-فعالیت های تعادلی

-افزایش توانایی برای آغاز کردن فعالیت ها و تحمل برای انجام فعالیت های جدید

-انجام برنامه در خانه توسط والدین

منابع:

my.clevelandclinic.org

سوالات متداول:

1.افراد مبتلا به سندروم داون چند کروموزوم دارند؟

در سندروم داون فرد با یک نسخه اضافی از کروموزوم 21 متولد می ‌شود. این بدان معناست که آن ها به جای 46 کروموزوم، در مجموع 47 کروموزوم دارند.

2.کودکان مبتلا به سندروم داون در انجام چه کارهایی مشکل دارند؟

راه رفتن و حرکت (مهارت‌ های حرکتی درشت و ظریف)، صحبت کردن (مهارت ‌های رشد زبان)، یادگیری (مهارت ‌های شناختی)، بازی کردن (مهارت ‌های اجتماعی و عاطفی).

درمان اختلال یادگیری در خانه

کودکان اختلال یادگیری در دوران دبستان با مشکلات زیادی روبه رو هستند. درمان  اختلالات یادگیری در کودکان نیازمند متخصصین کارآزموده جهت تشخیص اختلال یادگیری و علل آن می باشد. پس از تشخیص دقیق علل و طرح برنامه درمانی با توجه به مشکلات کودک مداخلات کاردرمانی و گفتاردرمانی مانند اتاق توجه بینایی، اتاق تقویت مهارت های شنیداری، کاردرمانی ذهنی و حافظه، سنسوری روم و… برای کودکان ارائه می گردد. همچنین در مواردی که کودک توانایی حضور در کلینیک و استفاده از امکانات مرکز را ندارند، درمان اختلال یادگیری در خانه یک راهکار مناسب است. درمان اختلالات یادگیری در منزل با استفاده از تمرینات کاردرمانی و گفتاردرمانی در زمینه یکپارچگی حسی، ادراکی حرکتی، واج شناسی، تقویت مهارت های حافظه و توجه و… انجام می شود.   

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

درمان اختلالات یادگیری در منزل

در این مطلب به ارائه چند نوع از خدمات کاردرمانی برای اختلالات یادگیری در منزل اشاره می شود. اولین یادگیری فرد یادگیری حرکتی است. یعنی واکنش های مناسب عضلانی و حرکتی مطابق نظریه کپارت، مشکل یادگیری کودکان ممکن است در همین مرحله آغاز شود، به این دلیل که پاسخ های حرکتی کودک در قالب الگوهای مربوط به آن قرار نمی گیرد. از اختلاف بین مهارت حرکتی و الگوی حرکتی به عنوان عامل مهمی در این تئوری یاد شده است. مهارت حرکتی، یک کنش حرکتی است که امکان دارد از دقت بسیار زیادی نیز برخوردا باشد، لكن منظور از آن اجرای یک عمل بخصوص و اتمام یک کار معین است. الگوی حرکتی از دقت کم، اما از تغییر پذیری بیشتری برخوردار است. هدف الگوی حرکتی وسیع تر و فراتر از عملکرد صرف می باشد. از این رو بازخورد و اطلاعات بیشتری را برای فرد فراهم می آورد.

ممکن است فشار خارجی که بر کودک با اختلال یادگیری تحمیل می شود، وی را قادر سازد که یک عمل حرکتی معینی را خارج از توان رشدی خود انجام دهد و بدین صورت، اگر هم مهارتی حاصل شود تنها یک مهارت منفرد و نامربوط خواهد بود، چرا که چنین مهارتی، بخش یکپارچه ای از رشد منظم و متوالی نخواهد بود.

تعمیم های حرکتی در درمان اختلال یادگیری در خانه

گستردگی و ترکیبات الگوهای حرکتی به تعمیم های حرکتی منجر می گردد. تعمیم های حرکتی به یگانگی و تلفیق الگوهای حرکتی در محدوده وظایف و اعمال حرکتی وسیع تر اطلاق می شود. در قلمرو رشد فکری و ذهنی، با تبدیل مفاهیم به مجردات عالی تر، اندیشه شکل می گیرد و مشابه آن در یادگیری حرکتی، تعمیم های حرکتی است که نتیجه ترکیب و یکسان سازی بسیاری از الگوهای حرکتی است.

چهار تعمیم در نظریه کپارت که در پیشرفت آموزش مهم هستند:

 ۱) توازن و نگهداری وضع بدن:

با فعالیتهایی سر و کار دارد که کودک اختلال یادگیری با استفاده از آنها با نیروهای جاذبه آشنا شده و رابطه خود را با آن حفظ می کند. کودک باید یاد بگیرد تا از نیروی ثقل یا گرانشی آگاه شود و یاد بگیرد که با تطابق با آن، بدن خود را در حالت های مختلف نگه دارد. برای مثال، وقتی می خواهد سرش را از زمین بلند کند، یا هنگامی که به حالت راست می ایستد، یا تعادل خود را در هنگام راه رفتن حفظ می کند، بر علیه نیروی ثقل یا وزن عمل می کند.

۲) تماس:

کودک با اختلال یادگیری اطلاعاتی را درباره اشیاء پیرامون خود از طريق دخل و تصرف و دستکاری آنها بدست می آورد. برای مثال گرفتن و رها کردن اشیاء او را قادر می سازد که اشیاء را از راه مسیرهای حسی بیشتری مورد بررسی قرار دهد. این مسیرها ممکن است نگاه کردن، چشیدن، به دهان بردن، گوش دادن، احساس کردن یا حتی بوئیدن باشد. توسط چنین فعالیت های حسی حرکتی وسیع، کودک متوجه صفات و ویژگیهای اشیاء شده و سرانجام مهارت خود را در شکل دادن و ارتباطات اساسی و موارد دیگر وسعت می بخشد.

 ۲) حرکت و جابجایی:

کودک اختلال یادگیری را قادر می سازد تا روابط بین یک شیء را با دیگر اشیاء در فضا و مکان مشاهده کند. الگوهای حرکتی خزیدن، راه رفتن، دویدن، پریدن و لی لی کردن به کودک این امکان را می دهد که برای بازیابی روابط بین اشیاء و تفحص آنچه در دور و بر اوست در فضا و مکان حرکت کند. آنگاه وی بدن خود را برای کشف آنچه خارج از دسترس اوست به حرکت درآورد.

۴) گیرش و رانش:

سه تعمیم ذکر شده حالت ایستا دارند ولی در این نوع تعمیم کودک اختلال یادگیری از طریق فعالیت های حرکتی نظیر کشیدن، فشاردادن، پرتاب کردن و زدن، چیزهایی در مورد حرکت اشیاء در فضا و مکان یاد می گیرد. از طریق چهار تعمیم حرکتی، کودک به تدریج و با بدست آوردن اطلاعاتی درباره فضا و مکان، سرانجام به ساخت فضا و مکان و جهانی که در آن بسر می برد آگاهی می یابد.

مقابله ادراکی- حرکتی در کاردرمانی اختلال یادگیری در منزل

جهان ادراکی یکی از امور بسیار بی ثبات و تغییر پذیر است. مثلا وقتی دایره ای را از یک زاویه خاص بنگریم، ممکن است آن را به صورت بیضی ببینیم و یا از زاویه های معین دیگری همان دایره را به شکل یک خط راست ببینیم. هرگاه از زاویه ویژه ای به یک مستطیل نگاه کنیم احتمالا آن را ذوذنقه می بینیم. از این تحریفات ادراکی، هنرمندان در نشان دادن دورنما و مزایای خاصی استفاده می کنند. در مقابله ادراکی- حرکتی، ادراکات تحریفی فرد، با اطلاعات صحیح ذخیره شده حاصل از تعمیم های حرکتی در مقابل هم قرار می گیرند و بدین ترتیب ادراکات فرد تنظیم و اصلاح می شوند. هرگاه مقابله ادراکی- حرکتی به طور مناسب ایجاد نشود، کودک در میان دو دنیای متعارض زندگی می کند: «دنیای ادراکی» و «دنیای حرکتی». کودک نمی تواند به اطلاعات دریافتی اعتماد کند چرا که وی پیوسته، دو نوع اطلاعات ناجور و ناهمخوان دریافت می کند. دنیا برای چنین کودکانی به راستی ناراحت کننده، بی ثبات و مکانی نامطمئن است، و به این جهت که واقعیت بر او روشن نیست رفتارها و واکنش هایش اغلب عجیب و غریب است. کودک به این علت که به دیده خود اطمینان ندارد غالبا اشیا را دستکاری می کند.

مداخلات کاردرمانی در منزل برای اختلال یادگیری

بر این اساس، دیدن یک مسیر حسی است و بیشترین اطلاعات را در اختیار کودک می گذارد تا به وسیله چشم، کشف اشیا را فرا بگیرد، در غیر این صورت می بایست با دست، به اکتشاف آنها بپردازد. از این رو کنترل چشمی، در تحکیم و پایه ریزی مقابله ادراکی- حرکتی اهمیت زیادی دارد. کاردرمانی با استفاده از یکپارچگی حواس بینایی و شنیداری، حرکتی ، حس عمقی و تعادل در ایجاد ادراک مناسب و صحیح به کودک کمک می کند.

نتیجه‌گیری:

درمان اختلال یادگیری در خانه می‌تواند گامی مهم در کنار جلسات تخصصی کاردرمانی و گفتاردرمانی باشد. والدینی که با راهکارهای علمی و تمرینات منظم، محیطی حمایتی و آرام برای کودک فراهم می‌کنند، می‌توانند به شکل مؤثری در بهبود عملکرد تحصیلی و ذهنی او نقش داشته باشند. استمرار، صبوری و ارتباط مؤثر با درمانگران، کلید موفقیت در این مسیر است.

سوالات متداول:

1-چه ابزارهایی برای درمان خانگی مفید است؟
فلش‌کارت‌ها، بازی‌های آموزشی، اپلیکیشن‌های تقویت مغز، کتاب‌های تصویری ساده، پازل، تخته سفید و کلمات آهنربایی جزو ابزارهای پرکاربرد هستند.

2-بهترین زمان برای تمرینات در خانه چه زمانی‌ست؟
زمانی که کودک خسته نباشد؛ مثلاً صبح‌ها یا بعد از استراحت کوتاه بعد از مدرسه. در زمان‌های کوتاه (۱۰ تا ۲۰ دقیقه‌ای) و بدون فشار.

درمان دروغ گفتن بچه ها| رونشناسی کودکان در شرق و غرب تهران| مرکز رفتار درمانی دکتر صابر

مرکز روانشناسی کودک دکتر صابر در زمینه درمان مشکلات رفتاری کودکان با بهره گیری از تیم تخصصی رفتاردرمان و روانشناسان کودک و بازی درمانان مجرب فعالیت می نماید. در بخش رفتاردرمانی کودکان بعد از این که علل دروغ گویی کودک را یافتیم، باید او را آگاه سازیم و اطلاعاتی در اختیارش قرار دهیم. به عنوان مثال کودکی که در اثر اشتباه در بیان تخیل و واقعیت دروغ می گوید، باید بفهمد که واقعیت چیست و خواب و خیال چیست، باید به او کمک کنیم تا مرز واقعیت را از خیال بشناسد و به او بفهمانیم که در بیان آن مسأله دچار اشتباه شده است. در درمان دروغ گفتن بچه هابه کودکی که بزرگ تر است و در سن تشخیص است، باید تفهیم شود که سخنی را که گفته، مورد پسند و پذیرش پدر و مادر و دیگران نیست و ممکن است روزی این گونه سخنان باعث آسیب و خطر شوند. در پروسه درمان دوغ گفتن کودک، والدین باید در عمل به کودک نشان دهند، زمانی که واقعیت ها را بیان می کند، بیشتر مورد توجه آنان قرار می گیرد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی و رفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

درمان دروغ گفتن کودک

پدر و مادر باید محیطی سالم برای کودک ایجاد کنند، والدین نباید به فرزندشان دروغ بگویند، چون اعتماد او را از دست می دهند. حتی اگر گاهی سؤالات بچه ناراحت کننده و ناخوشایند بود، سعی کنند به آنها درست جواب بدهند. والدین نباید کودک را تحت فشار قرار دهند که در مورد احساساتش دروغ بگوید و باید آمادگی داشته باشند که هر نوع احساس خوشایند و یا ناخوشایند کودک را بپذیرند. زمانی که کودک دروغ می گوید، پدر و مادر نباید او را سؤال پیچ کنند، یا با طعنه و کنایه با او صحبت کنند، بلکه باید خیلی صریح و واضح موضوع را با او در میان بگذارند. کودک را وادار نکنیم برای دفاع از خود دروغ بگوید. باید بدون اشاره ی مستقیم و بدون استفاده از واژه ی دروغ گویی، او را متوجه کار اشتباهش کنیم. کودک باید طی گفت و گو احساس کند که گفتن حقیقت به وی کمک می کند.

مثلا وقتی کودک می گوید یک شکلات بیشتر نخورده، در حالی که می دانیم تعداد زیادی شکلات خورده، از او نمی پرسیم مطمئنی که 2 تا بیشتر نخوردی؟ یا این که به او نمی گوییم چرا دروغ می گویی؟ بلکه به طور صریح به او می گوییم: شکلات خوردن زیاد دندان هایت را خراب می کند و من برایت نگران هستم.

از نشان دادن واکنش های هیجانی نسبت به اعمال کودک خودداری کنیم تا کودک از ترس تنبیه و مجازات دروغ نگوید. فرزندان ما باید در خانه احساس آرامش و اطمینان کنند و مطمئن باشند که خطاهای بی اختیار بخشوده می شود. تنبیه و سرزنش برای مواردی است که تعمدی در کار باشد و تازه اگر در همان کار عمدی هم سخن راست گفته شود، موجب تخفیف در پیامد کار می شود. آگاهانه شرایطی را برای کودک ایجاد کنیم تا احساس کند نیازی به دروغ گویی ندارد. والدینی که دایم گفته های کودک و احساسات او را انکار می کنند، به طور غیرمستقیم به او می گویند که دروغ می گوید. به عنوان مثال، کودک می گوید من خسته شدم، مادر پاسخ می دهد، نه تو خسته نیستی! یا کودک می گوید معلمم را دیگر دوست ندارم. مادر پاسخ می دهد نه این حرف را نزن، تو معلمت را باید دوست داشته باشی؟

با دروغ گفتن کودکان چه کنیم؟

وقتی کودک دروغی آشکار می گوید، والدین باید سعی کنند عصبانی نشوند و او را سرزنش نکنند، بلکه بدون سؤال پیچ کردن یا بازجویی از کودک، طی چند سؤال و جواب کوتاه سعی کنند واقعیت یا بخشی از آن را از زبان کودک بشنوند. در چنین مواردی والدین نباید موضوع را بزرگ و مهم جلوه دهند، بلکه باید با قاطعیت اما با بیان واضح و شفاف درباره ی موضوع، دروغ گفتن بچه ها بحث کنیم.

از واژه هایی مثل شوخی می کنی؟ دروغ نگو؟ الکی میگی؟ راست می گی؟ بگو به جون مامان! و …. استفاده نکنیم.

وقتی کودک در مورد حیوانات عجیب و غریب و موجودات افسانه ای و ترسها وعلاقه هایش و یا احساسات متعارضش صحبت می کند، احساساتش را بپذیریم و او را سرزنش نکنیم.

از کودک انتظار نداشته باشید که همه ی خواسته های شما را برآورده کند و کاری را که شما در انجامش ناتوان هستید و یا میلی به انجام آن ندارید را او برایتان انجام دهد.

به حرف های کودکان هرچند که بی جا و بی موقع هم باشد، گوش فرا دهیم. کارهای آنان را هر چند به ظاهر کوچک باشند، مورد تحسین و تشویق قرار دهیم و به مناسبت های مختلف در حضور دیگران، رفتارهای مثبت کودک را تشویق و تحسین کنیم.

آموزش هجی کردن به کودکان اوتیسم

یکی از مشکلات کودکان اوتیسم در روند تحصیل اختلالات یادگیری و مشکلات املا نویسی می باشد. مرکز توانبخشی اوتیسم  دکتر صابر با در اختیار داشتن تیم تخصصی خود در زمینه کاردرمانی اوتیسم ، گفتاردرمانی اوتیسم به آموزش هجی کردن به کودکان اوتیسم و  درمان مشکلات اوتیسم می پردازد. پس از بررسی توانایی های کودک اوتیسم توسط دکتر اوتیسم، برنامه درمانی جهت بهبود اختلال املا نویسی اوتیسم طراحی می شود. استفاده از تکنولوژی های دیجیتال در کنار آموزش ها و تقویت مهارت های ادراک بینایی، حافظه و دقت بینایی که در اتاق سنسوری روم و اتاق تاریک بینایی انجام می گیرد موجب پیشرفت کودکان اوتیسم در حیطه هجی کردن و نوشتن می گردد.

آموزش هجی کردن کلمات به اوتیستیک

از لحاظ تاریخی توانمدی هجی کردن زمانی مشخص می شد که دانش آموز برای جستجوی لغت از لغت نامه استفاده میکرد، برای موفقیت در این زمینه دانش آموزان نیاز به مهارت رمز گذاری نسبتا مناسب و مؤثری برای پیدا کردن محل واقعی کلمه در لغت نامه برای هجی آن داشتند. همچنین لازم بود توانایی تمرکز طولانی داشته باشند تا ۱) تکلیف را با جستجو از میان گزینه های بسیار، کامل کنند ۲) جای پاسخ صحیح را پیدا کنند و ۳) اطلاعات را از منبع به کارشان منتقل کنند. بنابراین چندین مرحله لازم بود که تعداد دفعات احتمال شکست را در طول مسیر زیاد می کرد. کم نبودند معلمان و دیگر دانش آموزانی که جملاتی شبیه ” چگونه می توانم املای صحیح یک کلمه را از دیکشنری پیدا کنم در صورتیکه نمیدانم آن کلمه چطور تلفظ می شود ؟ ” را می شنیدند.

ظاهراً ظهور املا چک کنهای دستی الکترونیکی به برخی مشکلات مرتبط با هجی کردن لغات برای جستجو در لغت نامه استاندارد، کمک می کرد. املا چک کنهای الکترونیکی وسایل مخصوص دستی هستند. یعنی، آن ها اساسا کاری به جز چک کردن املا انجام نمی دهند. آن ها می توانند به افرادی که هنوز مایل به تولید کارهای دستنویس هستند اما نیاز به راهنمایی بیشتری نسبت به دیکشنری استاندارد دارند کمک کنند. در حالیکه هنوز دانش آموز باید کلمه ای را به منظور دانستن چگونگی املای آن وارد کند، آن ها نیازی به تأیید صحت املا توسط یک دیکشنری استاندارد را ندارند. املا چک کنهای الکترونیک اغلب قادرند از لحاظ فونتیکی با استفاده از خطاهای متداول املایی جستجو کنند و گزینه های متعددی از بهترین حدسهای کلمه مورد نظر دانش آموز را ارائه دهند. بدلیل الکترونیکی بودن برخی همچنین قادرند گزینه های کلمه و تعاریف کلمات تولید شده را به صورت صوتی پخش کنند به طوری که دانش آموز می تواند اطمینان حاصل کند این همان کلمه در نظر گرفته شده برای املا است.

همچنین در حال حاضر اپلیکیشن هایی وجود دارد که عملکردی مشابه املا چک کنهای الکترونیکی دستی دارند. مزیت یک اپلیکیشن املا چک کن این است که آن ها اغلب روی تلفن همراه نصب می شوند و به راحتی برای هر شخص و در هر محیطی در دسترس هستند، بنابراین نیازی به حمل یک دستگاه ثانویه نیست. چنانچه پشتیبانی املای بیشتری مورد نیاز باشد یا اگر دانش آموز از طريق وسایل الکترونیکی کار نوشتاری انجام می دهد، املا چک کنهای الکترونیکی جاسازی شده در سیستم عامل کامپیوتر یا واژه پردازهای استاندارد می تواند مفید باشد. اینها معمولاً سطح ابتدایی از پشتیبانی املا را فراهم می کنند و اغلب هنگام املای اشتباه یک کلمه یک نشانه بینایی ارائه می دهند. گاهی، این سیستم ها گزینه های اصلاح املای خطی دارند، اما اغلب نیاز دارند که دانش آموز هنگام تکمیل یک مطلب، املا چک کن را فعال کند که به سیستم هشدار می دهد تا خطاهای املائی را پیدا کرده، جستجو کند و گزینه های صحیح را پیشنهاد دهد.

آموزش هجی کردن و املا به کودکان اوتیسم

کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم اغلب در یادگیری خواندن و املا با استفاده از روش‌ های استاندارد مشکل دارند، زیرا مغز آن ها اطلاعات را به روش ‌های منحصر به فردی پردازش می‌ کند. به عنوان مثال، برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم به جای کلمات، با تصاویر فکر می ‌کنند. بسیاری از آن ها در به خاطر سپردن رشته ‌ای از کلمات یا دستور العمل ‌های چند مرحله ‌ای مشکل دارند و تمایز بین صداهای خاص می ‌تواند برای کودکان مبتلا به اوتیسم دشوار باشد، که می ‌تواند یادگیری خواندن را به ویژه دشوار کند. خوشبختانه، تکنیک‌ های گام به گام و چند حسی به طور فعال، کودکان را در فرآیند یادگیری مشارکت می ‌دهند و یادگیری خواندن و املا را بسیار آسان ‌تر می ‌کنند. برخی از این تکنیک ها عبارت اند از:

– مثال‌ های ملموس ارائه دهید:

کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب در پردازش ایده‌ های انتزاعی مشکل دارند. کارت ‌های حروف کد گذاری شده با رنگ، مثال‌ های ملموسی از مفاهیم خواندن و املا ارائه می ‌دهند. همچنین، اوتیسم می ‌تواند پردازش ورودی کلامی بیش از حد را غیر ممکن کند. نشان دادن ترکیب و تفکیک با استفاده از کارت های حروف به کودک اجازه می ‌دهد تا فرآیند را بدون غرق شدن در توضیحات کلامی طولانی درک کند.

– از آموزش مستقیم استفاده کنید:

با آموزش مستقیم، درس ‌ها به دقت توالی ‌بندی شده و صریح هستند. به دانش ‌آموز دقیقاً آنچه که باید بداند گفته می‌ شود. هر درس خواندن و املا باید شامل سه مرحله ساده باشد: 1. مروری بر آنچه روز قبل آموخته شد. 2. آموزش جدید یک مفهوم واحد. 3. تمرین کوتاهی از آموزش جدید.

– بر درس‌ های افزایشی تمرکز کنید:

هر مهارتی را به ابتدایی ‌ترین مراحل آن تقسیم کنید و سپس درس‌ ها را به ترتیب منطقی آموزش دهید و فرزندتان را از یک مفهوم یا مهارت به مفهوم یا مهارت بعدی هدایت کنید. هر مرحله باید بر مراحلی که فرزندتان قبلاً بر آن ها مسلط شده است بنا شود و اطمینان حاصل شود که هیچ شکافی وجود ندارد.

– هر بار یک مفهوم جدید را آموزش دهید:

هنگام آموزش حروف به کودکان، با واج ‌نگارها شروع کنید و آن هایی را که یادگیری آن ها آسان ‌تر است و می ‌توانند بلافاصله از آ نها استفاده کنند، به آن ها آموزش دهید. آموزش یک مفهوم در هر زمان به فکر کودک احترام می ‌گذارد و به ماندگاری یادگیری کمک می ‌کند. همچنین به کوتاه نگه داشتن درس‌ ها کمک می ‌کند.

– از تکنیک‌ های چند حسی استفاده کنید:

هر درس را با استفاده از بینایی، صدا و لمس آموزش دهید. به عنوان مثال، استفاده از حروف متحرک هر دو مسیر حرکتی و بصری را به مغز درگیر می ‌کند و گفتن صداها با صدای بلند مسیر شنوایی را درگیر می‌ کند.

املا نویسی کودکان اوتیسم

نرم افزارهای پیچیده تری برای پشتیبانی خواندن و نوشتن ویژه ی دانش آموزان با کم توانی و کودکان اوتیسم با مشکلات املا نویسی طراحی شده اند، مانند Kurzweil , Read WYNN , SOLO and Write Gold که بیشترین درجه پشتیبانی املا را ارائه می دهند. این برنامه های دارای جزئیات غنی، گزینه های متفاوت بسیاری از کمک های املایی بعلاوه سایر ابزارهای پشتیبانی نوشتن و خواندن را فراهم می کنند. تعدادی از توسعه دهندگان این برنامه ها اخیرا اپلیکیشن هایی را ارائه کرده اند که برخی ویژگی های املایی مشابه را به عنوان برنامه های نرم افزاری کامل فراهم می کنند. پشتیبانی املا در این ابزارها شامل انواع بسیاری از سرنخ های بینایی برای کلمات غلط هجی شده می باشد، مانند هایلایت کردن، خط کشیدن، و روشن و خاموش شدن آن کلمات. آن ها همچنین ممکن است دارای پشتیبانی شنیداری، مانند ایجاد صدا هنگام نوشتن املای غلط یک کلمه هم باشند. تمام این ویژگی های چک کردن املا می تواند در لحظه رخ دهد یا می تواند طوری تنظیم شود که چک کردن املا به طور دستی توسط کودکان اوتیسم در زمان دلخواه فعال شود. برای بسیاری از دانش آموزان دارای اوتیسم، تمرکز بیش از حد بر جزئیات، مانند شناسایی کلمات با املای غلط طی چک کردن املا در لحظه نوشتن، می تواند مشکلاتی را برای دانش آموز در ایجاد افکار روان طی فرایند نوشتن ایجاد کند. خاموش کردن چک کن املا و یادآورهای ثابت کلمات با املای اشتباه، ممکن است این مشکل را کاهش دهد. هنگامی که دانش آموز پیاده سازی افکارش را بر روی کاغذ به پایان رساند، می توان املا چک کن را با سرنخ های بینایی و شنیداری مناسب فعال کرد.

هجی کردن کودکان اوتیسم

تمام برنامه های خواندن و نوشتن ذکر شده نوعی چک کن املایی و آوایی دارند. به طور کلی، این قابلیت به چک کن املا اجازه می دهد تا به طور مؤثر پیشنهادهای املایی بدهد حتی وقتی که کودک اوتیسم کلمات از لحاظ آوایی اشتباه نوشته شده، کلمات بدون آوا یا خطاهای آینه نویسی داشته باشد. از آنجا که چک کردن املا در داخل متن نوشتاری رخ می دهد، از بافت نوشتاری برای پیش بینی بهتر کلماتی که دانش آموز درگیر نوشتن آن ها هستند، استفاده پیشنهادهای املایی در این برنامه ها معمولاً همراه با تعریفی از کلمه ارائه می شوند. این ویژگی می تواند برای دانش آموز دارای اوتیسم که اغلب در درک معنی لغات مشکل دارد بینهایت مفید باشد. این مسأله به افزایش دایره لغوی کمک کرده و ما را از صحت جایگزینی کلمه انتخاب شده با کلمه اشتباه مطمئن می کند. علاوه بر این، تمامی این برنامه ها یک ویژگی تبدیل متن به گفتار در چک کردن املا فراهم می کنند به طوری که كلمات منتخب را می توانند با صدای بلند برای دانش آموز بخوانند. بسیاری از برنامه های خواندن و نوشتن نیز مختص پیش بینی کلمه را پیشنهاد می دهند که به دانش آموزان دارای چالشهای مهم املایی می کند. این مختصه همانطور که دانش آموز با کیبورد می نویسد امکان پیش بینی کلمه را فراهم می کند. لزومی ندارد دانش آموز کل کلمه را بنویسد تا انتخاب های احتمالی کلمه را ببیند.

پیش بینی کلمه موجود در این برنامه ها متفاوت از تکمیل کلمه موجود در تکنولوژی گوشیهای هوشمند است. پیش بینی کلمه در برنامه های خواندن و نوشتن متکی بر بافت نوشتار و منتج از سبک نوشتن نویسنده است و همچنین دارای روشهای بسیاری برای تولید انتخاب های کلمه است که دقت را بالا می برد. پیش بینی کلمه در برنامه های جدید، فراتر از املا چک کردن سنتی، می تواند پشتیبانی مضاعفی برای دانش آموزان دارای چالشهای زیاد هجی کردن فراهم کند؛ این پیش بینی، تعاملی است و کلمه های انتخابی را در لحظه نوشتن تولید می کند. این تولید اتوماتیک و در لحظه نوشتن کلمات همچنین می تواند به دانش آموزانی که دارای لغات نوشتاری محدود هستند و از چگونگی کاربرد موقعیت گرامری در جمله مطمئن نیستند کمک کند. در ضمن، این امکان را به دانش آموزان دهد تا کلمات قابل استفاده را جهت گسترش جمله مد نظر ببیند. اغلب اوقات، برنامه پیش بینی کلمه می تواند با لغت نامه های سفارشی و مخصوص پر شود به طوری که کلمات تولید شده در پیش بینی کلمه مختص موضوع نوشتاری دانش آموز است. مثلاً و اگر دانش آموز انشایی درباره راه آهن بین قاره ای بنویسد، کلماتی مانند بین قاره ای، راه آهن، اقیانوس، ساخت و ساز، قاره ها، مناطق و کالیفرنیا را در قسمت پیش بینی کلمه با تکرار بالایی می بیند. باید گفت، این برنامه می تواند برای دانش آموزان دارای اوتیسم با مشکل درک و استفاده از لغات مفید باشد . برنامه های دارای پیش بینی کلمات، مانند Classroom Suite ‏Intellitools گزینه فعال سازی تصویر به همراه چند کلمه در لیست کلمات پیش بینی دارند. برای آن دسته از دانش آموزانی که خواندن و نوشتن را به تازگی شروع کرده اند و نیاز به پشتیبانی دارند این یک ویژگی فوق العاده عالی است.

نتیجه‌گیری:

این روش با تقویت ارتباطات کلامی و غیرکلامی، به کودکان اوتیسم کمک میکند تا از طریق هجی کردن کلمات، نیازها و احساسات خود را بیان کنند. با تمرین مداوم، این تکنیک میتواند مهارتهای ارتباطی و شناختی آنها را بهبود بخشد. البته موفقیت آن به عوامل مختلفی مانند شدت اوتیسم و همراهی خانواده بستگی دارد. در کل، هجی کردن یک ابزار مؤثر اما نیازمند صبر و تکرار برای کمک به این کودکان است.

منابع:

allaboutlearningpress.com

سوالات متداول:

1-بهترین روش برای آموزش هجی کردن به کودکان اوتیسم چیست؟
استفاده از کارت‌های حروف الفبا، نرم‌افزارهای آموزشی و تمرین‌های تکرارشونده به صورت گام‌به‌گام مؤثر است.

2-آیا هجی کردن به بهبود نوشتن در کودکان اوتیسم کمک می‌کند؟
بله، چون ارتباط بین حروف و صداها را تقویت می‌کند و در نهایت به املا و نوشتن کودک کمک می‌نماید.

عوارض سکته مغزی

سکته مغزی بر اثر آسیب به بافت مغز ایجاد می شود که به انواع ایسکمیک و هموراژی تقسیم می شود. این بیماری با توجه به ناحیه مغزی درگیر شده علائم متفاوت جسمی، ذهنی و گفتاری به همراه دارد. عوارض سکته مغزی در زمینه گفتاری شامل اختلالات بلع، مشکلات تولید کلام، در حیطه جسمی معمولا با آسیب های یکطرفه ،عدم توانایی در راه رفتن مستقل و استفاده از دست مبتلا مشخص می گردد. در مورد عوارض جسمی سکته مغزی توضیحات فراوانی داده شده است اما کمتر توجهی به عوارض سکته مغزی بر روی مهارت های ذهنی بیمار شده است. این عوارض می توانند بر روی توانایی های زندگی مستقل فرد و بازگشت به شغل تاثیر بسزایی داشته باشد. در این مطلب به بررسی این علائم می پردازیم. مرکز درمان سکته مغزی دکتر صابر به صورت تخصصی به ارزیابی عوارض سکته مغزی خفیف و شدید چه در زمینه جسمی و چه در زمینه ذهنی و کاردرمانی سکته مغزی و گفتاردرمانی سکته می پردازد.

توانبخشی در منزل سکته مغزی از دیگر خدمات مرکز می باشد که به بیماران با آسیب مغزی کمک می نماید بدون نیاز به مراجعه به کلینیک های توانبخشی و مشکلات جا به جایی برای همراهان بیمار، از خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی تخصصی در محیط منزل بهرمند گردند و روند درمان خود را تسهیل نمایند.

عوارض انواع سکته مغزی

افراد احتمالاً پس از سکته مغزی برخی عوارض جسمی و عصبی را تجربه خواهند کرد. این عوارض ممکن است جزئی یا عمده باشند و بسته به اندازه سکته مغزی و اینکه کدام قسمت از مغز تحت تأثیر قرار گرفته است، ممکن است موقت یا دائمی باشند. برخی از اتفاقات مستقیماً در نتیجه آسیب به مغز به دلیل سکته مغزی رخ می ‌دهند. برخی دیگر به دلیل تغییر در توانایی‌ های شما هستند. به عنوان مثال، عدم توانایی در حرکت آزادانه می ‌تواند منجر به زخم بستر شود. انواع مختلفی از سکته مغزی وجود دارد و هر کدام عوارض خاص خود را دارند.

عوارض سکته مغزی هموراژیک ممکن است شامل موارد زیر باشد:

-لخته شدن خون

-تورم مغز

-تشنج

-مشکلات بینایی و شنوایی

-از دست دادن حافظه

عوارض سکته مغزی ایسکمیک ممکن است شامل موارد زیر باشد:

-عفونت ‌های دستگاه ادراری

-مشکلات روده و مثانه

-مشکلات حرکتی و افتادن

عوارض TIA – که به آن “مینی سکته” نیز گفته می ‌شود – ممکن است شامل موارد زیر باشد:

-مشکل در بلع

-زخم بستر

-سکته مغزی ساقه مغز

عوارض سکته مغزی ساقه مغز ممکن است شامل موارد زیر باشد:

-مشکل در تنفس

-از دست دادن حس

-مشکلات بینایی

-مشکلات کنترل حرکتی

شایع‌ ترین عوارض سکته مغزی عبارت اند از:

-مشکلات شایع بلع: دیسفاژی، یا مشکلات بلع، پس از سکته مغزی شایع است و گاهی اوقات می‌ تواند منجر به “رفتن به مجرای اشتباه” شود که باعث می‌ شود غذا، نوشیدنی‌ ها و بزاق به ریه ‌ها وارد شوند.

-تشنج: تشنج زمانی رخ می دهد که فعالیت الکتریکی غیرطبیعی در سلول های مغز وجود داشته باشد. تشنج ممکن است باعث تشنج، انقباض و تغییر در آگاهی، احساسات و حس ها شود.

-انقباضات اندام: انقباضات اندام، عضلات کوتاه شده در بازو یا پا در اثر کاهش دامنه حرکت یا عدم ورزش هستند. انقباض ممکن است در عضلات، مفاصل، تاندون ها و سایر بافت ها رخ دهد و باعث درد و از دست دادن حرکت شود

-آفازی: آفازی ناتوانی یا کاهش توانایی برقراری ارتباط با دیگران به دلیل آسیب مغزی پس از سکته مغزی است. این وضعیت باعث مشکل در درک گفتار و بیان می ‌شود. گفتاردرمانی رویکرد اصلی درمان برای آفازی است.

-سردرد: سردرد دردی در هر ناحیه از سر است که می ‌تواند از نظر محل و شدت متفاوت باشد. درمان سردرد معمولاً شامل استفاده از مسکن‌ ها و افزایش مصرف مایعات است.

-درد شانه: درد شانه ناشی از عدم حمایت بازو به دلیل ضعف یا فلج است. این معمولاً زمانی اتفاق می افتد که بازوی آسیب دیده آویزان می شود و در نتیجه بازو روی شانه کشیده می شود.

عوارض ذهنی سکته مغزی

عوارض سکته مغزی بر مهارت های ذهنی بیماران شامل مواردی نظیر درک، حافظه، توانایی ادراک بینایی، قدرت تحلیل، آگنوزی و مشکلات پرداشی می باشد در زیر توضیح به تعدادی از این مشکلات می پردازیم.

ساده‌ترین تعریف درک، هوشیار و آگاه شدن توسط یکی از حواس می‌باشد که این حواس بینایی، شنوایی، لامسه ، چشایی یا بویایی هستند. اینکه چگونه محیط را تفسیر می‌کنیم از مرحله دریافت ما شروع می‌شود. سیستم بینایی اطلاعات بیشتری را نسبت به دیگر سیستم های آوران، به مغز منتقل می‌کند.

قشر اولیه بینایی در لوب اکسی پیتال قرار گرفته است و بیشتر اطلاعات بینایی در پنج ناحیه پردازشگر، پردازش می‌شود که این نواحی تکالیف بینایی متنوعی را انجام می‌دهند.

• ناحيه  به حرکت، رنگ و وضعیت پاسخ می‌دهد
• ناحیه  به سوگیری، جهت‌یابی و رنگ پاسخ می‌دهد
• ناحیه  به جهت یابی اطلاعات پاسخ می دهد
• ناحیه  به رنگ و انواع وسیع پاسخ می‌دهد
• ناحیه  به حرکات بدون جهت پاسخ می‌دهد

ناحیه های بینایی

ادراک بینایی به تمام اطلاعات ورودی به چشمان ما معنا می‌بخشد. برای توضیح پیچیدگی پردازش این اطلاعات مثالی از نگاه کردن به اطراف یک اتاق ارائه کردند. هر شی از پس‌زمینه آن و از اشیا اطراف آن مجزاست. اشیا می‌توانند بدون توجه به زاویه و فاصله آنها نسبت به ما تشخیص داده شوند. مثلل 8-2 راه‌های بینایی درون قشر مغز را توضیح می‌دهد که ما را قادر به پردازش همه اطلاعاتی که در درون چشمان ما قرار گرفته اند می‌کنند.

نحوه دریافت ما از تصاویر از فرد به فرد تفاوت دارد اما این موضوع مشکل ادراکی ایجاد نمی‌کند. مثال‌ها شامل تصاویر ترسیم شده سفید و سیاهی هستند که اگر شما جلوی تصویر را سیاه ببینید، یک تصویر را خواهید دید. اما اگر جلوی تصویر را سفید ببینید تصویر دیگری را نیز می‌ببینید.

نواحی مغزی مرتبط با ادراک

نیم کره راست نقش بزرگتری در پردازش اطلاعات بینایی و فضایی نسبت به نیم کره چپ دارد. آسیب به نواحی مختلف مغز، ممکن است باعث نقایص مختلف شود.

لوب اکسی پیتال:

• تمایز شکل، سایز و عمق
• آگنوزی اشیا
• Prosopagnosia

نواحی اکسیپیتوپاریتال:

• ارتباطات فضایی

لوب پاریتال سمت راست:

• تمایز شکل
• آگنوزی وابسته به احساس
• Anosognosia
• عدم جهت­یابی جغرافیایی
• ارتباط فضایی
• غفلت

لوپ پاریتال سمت چپ:

• آگنوزی ارتباطی
• آگنوزی جسمی

لوب تمپورال:

• Prosopagnosia
• عدم سوگیری جغرافیایی

آسیب در ادراک و شناخت بیمار

به افراد ماهیت پیچیده توانایی‌های بینایی و فضایی- بینایی را تا زمانیکه این توانایی‌ها مختل نشده‌اند ساده فرض می کنند. هنگامیکه آسیب مغزی رخ می‌دهد مثلا سکته مغزی، اختلالات می‌تواند باعث مشکل در انجام کارهای روزمره ساده شوند. نقایص درکی می‌تواند به موارد زیر طبقه بندی شود:

1.طرح واره بدنی

2.تمایز بینایی

3.آگنوزی

طرح واره بدنی

اختلال طرح واره بدنی عدم فهم اجزای بدن و ارتباطات بین آنها می‌باشد.

اتوپاگنوزی(Autopagnosia): عدم هوشیاری نسبت به ساختارها و ارتباطات بدنی است، که باعث عدم تشخیص اجزای بدن و دو سمت بدن می‌شود.

غفلت یکطرفه: فراموشی سمت درگیر بدن و یا محیط همان سمت می‌باشد، به طور مثال فراموشی یک سمت بدن هنگام لباس پوشیدن یا فراموشی غذای یک سمت بشقاب.

انوسوگنوری(Anosognosia): عدم بازشناسی وجود فلجی در بدن یا شدت آن و یا عدم پذیرش کامل بیماری

اختلال در تماير چپ- راست: مشکل در درک مفهوم چپ و راست است.

اگنوزی انگشتان: اختلال در تشخیص آن است که کدام انگشت لمس شده است در حالیکه فقدان حسی وجود نداشته باشد.

تمایز بینایی

تمایز بینایی توانایی تفکیک یک شئ از دیگر اشیا است. این اشیا می‌توانند توسط رنگ، سایز، شکل، الگو، پیش زمینه و پس‌زمینه تفکیک شوند.

اختلال تمایز شکل: مشکل در پرداختن به جزئیات شکل می‌باشد مثلا تمایز بین لیوان، بطری آب و گلدان.

اختلال درک عمق: مشکل در قضاوت فاصله ها و عمق، مثلا مشکل در جهت یابی پله ها و موانع مانند دیوارها یا درها یا مشکل در دانستن اینکه یک لیوان چه موقع پر از آب و چه موقع خالی از آن است.

اختلال درک شکل از زمینه: مشکل در تشخیص پیش زمینه از پس‌زمینه، مثلا مشکل در یافتن زیرپوش یا حوله سفید از روی صفحه ای سفید یا از روی قسمتی از لباس های قفسه.

اختلال در ارتباطات فضائی: مشکل در درک موقعیت دو یا چند شئ نسبت به هم یا نسبت به اشیاء دیگر مشکل در قرار دادن غذا در قاشق و سپس در دهان یا مشکل در قرار دادن درب قوری. همچنین ممکن است به صورت مشکل در درک مفاهیم داخل/خارج، جلو/عقب، بالا/پائین دیده شود، مثلا مشکل در یافتن فنجان از پشت کتری یا وارونه پوشیدن پیراهن

اختلال در جهت یابی جغرافیایی: مشکل در فهم و یادآوری ارتباطات مکان های مختلف نسبت به هم است برای مثال مشکل در یافتن مسیر.

آگنوزی

اگنوزی بینایی: ناتوانی در تشخیص محرک بینایی با وجود عملکرد مناسب اولیه بینایی است. (حدت بینایی حرکت چشمی و میدان های بینایی سالم هستند).

اگنوزی بینایی اشیاء: مشکل در شناخت اشیاء است اگر چه حدت بینایی و میدان بینایی سالم هستند برای مثال یک بیمار ممکن است اقوام خود را نشناسد.

پروزویاگنوزی(Prosopagnosia): اختلال در تشخیص تفاوت ها در صورت است.

Simultagnosia: مشکل در درک بیش از یک بخش از کل یک تصویر، برای مثال بیماری ممکن است قادر باشد یک تک حرف را بفهمد اما قادر به خواندن کل کلمه نیست.

آگنوزی رنگ: مشکل در تشخیص رنگ ها است به طور مثال رنگ میوه ها و سبزیجات.

متامورفوزیا(Metamorphosia): مشکل در تشخیص ابعاد اصلی اشیا است.

آگنوزی فضائی- بینایی: مشکل در درک ارتباطات فضایی بین اشیاء یا بین اشیاء و خود فرد می باشد مستقل از آگنوزی بینایی اشیاء از آگنوزی بینایی

آگنوزی لمسی (همچنین آستروگنوزی نامیده می‌شود): مشکل در شناسایی اشیاء توسط لامسه است درحالیکه عملکرد های عمقی و حرارتی بدن سالم بوده اند.

اگنوزی شنوایی: مشکل در تشخیص تفاوت های اصوات شامل اصوات با و بدون کلمه می‌باشد برای مثال یک بیمار ممکن است قادر نباشد بین صدای موتور ماشین و صدای جاروبرقی تفکیک قائل شود.

Apractognosia: اصطلاحی است که به مجموعه ای از اختلالات برمی گردد که ممکن است شامل مشکلات طرح واره بدنی، اپراكسيا و آگنوزی باشد.

منابع:

cooperhealth.org

سوالات متداول:

1.سکته مغزی چه عوارضی را بر روی درک بیمار می گذارد؟

مشکلات ادراک بینایی، آگنوزی و اختلال در طرحواره بدنی از جمله مشکلات بیماران پس از سکته مغزی می باشد.

2.عوارض سکته مغزی در بیماران چیست؟

عوارض سکته مغزی در زمینه گفتاری شامل اختلالات بلع، مشکلات تولید کلام، در حیطه جسمی معمولا با آسیب های یکطرفه ،عدم توانایی در راه رفتن مستقل و استفاده از دست مبتلا مشخص می گردد همچنین مشکلا ذهنی مانند اختلال در حافظه و ادراک در آنان دیده می شود.

شیوع دیستروفی دوشن و بكر

بیماری دیستروفی عضلانی دوشن وبکر از جمله بیماری های وابسته به ارث با شیوع پایین می باشد که خود را در دوران کودکی و نوجوانی بروز می دهد. به علت درگیری وراثتی دیستروفی عضلانی دوشن و بکر، تشخیص و درمان دیستروفی عضلانی بسیار مهم می باشد. شیوع دیستروفی دوشن ۱ در ۳۵۰۰ فرزند پسر متولد شده می‌باشد. دیستروفی عضلانی بکر (BMD) نادرتر است و شیوع دیستروفی بکر ۱ از هر ۱۸۵۰۰ پسر متولد شده یک نفر مبتلا می‌باشد. فراوانی زنان حامل در حدود یک در ۲۵۰۰ فرزند دختر است. مرکز درمان دیستروفی دکتر صابر در زمینه تشخیص و درمان دیستروفی با بهره گیری از تخصص و تجربه متخصص توانبخشی دکتر صابر و همکاران مجرب مرکز در تهران پیشرو می باشند. درمان های توانبخشی کودکان دیستروفی شامل کاردرمانی در زمینه حفظ دامنه حرکتی و قدرت عضلانی و جلوگیری از دفورمیتی مفصلی می باشد، گفتاردرمانی در این کودکا به بهبود تنفس و حجم تنفس بیمار کمک می کند.

شیوع دیستروفی دوشن

در بیماری های کشنده وابسته به X مانند DMD فقط مادر حامل، ژن مبتلا را که به نسل بعدی منتقل می‌نماید چون مردان مبتلا به سن تولید مثل نمی‌رسند بنابراین در هر نسل یک سوم از نتیجه های چنین ژن جهش یافته ای از بین می‌روند اما این کاهش با جهش های جدید جایگزین می‌شود و میزان بروز فنوتیپ یا فراوانی بیماری ثابت می‌ماند

احتمال داشتن فرزند مبتلا توسط مادران حامل ۲۵ درصد می‌باشد ولی این احتمال برای زنانی که فرزند مبتلا دارند اما حامل نیستند بسیار پایین می‌باشد و در حد یک جهش جديد است.

میزان جهش برای دوشن را در حدود ^6-۱۰×۱۰۰-۸۰ ژن در هر نسل تخمين زدداند. نسبت بالای جهش در ژن DMD را می‌توان به بزرگ بودن ژن آن نسبت داد. از آن جا که مردان مبتلا به BMD از نظر تولید مثلی سالم می‌باشند و می‌توانند این ژن را به دختران خود منتقل سازند، بنابراین نسبت بالایی از موارد BMD ارثی می‌باشند و تنها حدود %۱۵ – ۱۰% جهش های جدیدی را نشان می‌دهند.

در مورد منشا جهش های جدید و نسبت جنسی آنها در دیستروفی عضلانی دوشن و بكر پژوهش های زیادی انجام شده است. اختلافی بین  دو جنس از نظر جهش در ژن DMD وجود ندارد. اسن در سال ۱۹۹۲ نشان داد که نسبت جهش‌های جدید پدری به مادری ۲۲ به ۴۹ می‌باشد. باربوجانی به نقش احتمالی رده سلول‌های جنسی در زنان معتقد است و ٪۱۵- ۵٪ موارد خودبه‌خودی را وابسته موزائیسم رده جنسی می‌داند. نتایج پژوهش‌های گریم نشان داد که اغلب حذف‌های ژنی در مرحله تخمک‌سازی و اغلب جهش‌های نقطه‌ای در مرحله اسپرم‌سازی صورت می‌گیرد و حذف‌های ژنی در مردان فقط ۳۰٪ میزان آن در زنان است، در عوض جهش‌های نقطه‌ای در مردان ۲ برابر میزان آن در زنان می‌باشد. بنابراین با درنظر گرفتن أنواع جهش‌ها می‌توان گفت که نسبت جهش‌های جدید در مردان و زنان تقريباً برابر است.

دیستروفی ‌های عضلانی گروهی از بیماری‌ های ژنتیکی هستند که با ضعف پیشرونده و تحلیل رفتن (آتروفی) عضلات مشخص می ‌شوند. انواع دوشن و بکر، دیستروفی عضلانی دو بیماری مرتبط هستند که عمدتاً عضلات اسکلتی، که برای حرکت استفاده می‌ شوند، و عضله قلب (کاردیال) را تحت تأثیر قرار می‌ دهند. این اشکال دیستروفی عضلانی تقریباً منحصراً در مردان رخ می ‌دهد. دیستروفی‌ های عضلانی دوشن و بکر علائم و نشانه‌ های مشابهی دارند و ناشی از جهش ‌های مختلف در یک ژن هستند. این دو بیماری در شدت، سن شروع و سرعت پیشرفت متفاوت هستند. در پسران مبتلا به دیستروفی عضلانی دوشن، ضعف عضلانی معمولاً در اوایل کودکی ظاهر می ‌شود و به سرعت بدتر می ‌شود. کودکان مبتلا ممکن است تأخیر در مهارت‌ های حرکتی مانند نشستن، ایستادن و راه رفتن داشته باشند. آن ها معمولاً تا دوران نوجوانی به ویلچر وابسته می ‌شوند. علائم و نشانه‌ های دیستروفی عضلانی بکر معمولاً خفیف ‌تر و متنوع ‌تر هستند. در بیشتر موارد، ضعف عضلانی در اواخر کودکی یا نوجوانی آشکار می‌ شود و با سرعت بسیار کندتری بدتر می ‌شود. هر دو نوع دیستروفی عضلانی دوشن و بکر با یک بیماری قلبی به نام کاردیومیوپاتی مرتبط هستند. این شکل از بیماری قلبی عضله قلب را ضعیف می ‌کند و از پمپاژ مؤثر خون توسط قلب جلوگیری می ‌کند. علائم و نشانه ‌های کاردیومیوپاتی اتساعی می ‌تواند شامل ضربان قلب نا منظم (آریتمی)، تنگی نفس، خستگی شدید و تورم پاها باشد. این مشکلات قلبی به سرعت بدتر می‌ شوند و در بیشتر موارد تهدید کننده زندگی هستند. مردان مبتلا به دیستروفی عضلانی دوشن معمولاً تا دهه بیست زندگی خود زنده می ‌مانند، در حالی که مردان مبتلا به دیستروفی عضلانی بکر می ‌توانند تا دهه چهل زندگی خود یا بیشتر زنده بمانند. این اختلال تقریباً 20 به 100000 تولد زنده پسر را تحت تأثیر قرار می ‌دهد و معمولاً بین 2 تا 3 سالگی ظاهر می ‌شود. در مقایسه با دیستروفی دوشن، دیستروفی بکر کمتر از 8 به 100000 تولد زنده پسر را تحت تأثیر قرار می‌ دهد، معمولاً بسیار دیرتر علامت ‌دار می‌ شود و خفیف ‌تر است. دانستن شیوع دقیق یک اختلال ژنتیکی به پیش‌بینی دقیق ‌تر احتمال جلوگیری از وقوع آن در خانواده‌ ها کمک می ‌کند. شیوع جهانی دوشن و بکر بسیار بالا بود که نشان ‌دهنده نیاز فوری به توجه بیشتر به غربالگری قبل از تولد و مشاوره ژنتیک برای خانواده‌ هایی با سابقه مثبت است.

ژنتیک دیستروفی عضلانی دوشن و بکر

گاورس متوجه شد که بیماری دوشن محدود به پسران است و از طریق مادران ظاهرا سالم ولی حامل، منتقل می‌گردد یعنی تبعیت بیماری از همان الگویی که وراثت مغلوب وابسته به X نامیده می‌شود.

الگوی وراثتی دیستروفی عضلانی دوشن و بكر

دیستروفی عضلانی دوشن (DMD) و بكر (BMD) از بیماریهای ارثی وابسته به کروموزوم X مغلوب می‌باشند. مردان برای ژن های وابسته به X همی زیگوس می‌باشند در حالی که زنان ممكن است برای دو آلل، هموزیگوس یا هتروزیگوس باشند. بنابراین، یک جهش وابسته به X در تمام مردانی که آن را دریافت میکنند به صورت فنوتیپ بروز می‌کند اما فقط در زنانی که برای جهش هموزیگوس باشند امكان بروز می‌یابد. در نتیجه، اختلالات مغلوب وابسته به X معمولا محدود به مردان است و به ندرت در زنان دیده می‌شود. در الگوی وراثتی مردها یا سالم هستند و یا مبتلا ولی زنان می‌توانند سالم یا حامل باشند.

بیماری توسط زنان حاملی که خودشان علائم بالینی ندارند انتقال می‌یابد ولی پسران مبتلا به دوشن چون قبل از سن باروری می‌میرند قادر به انتقال بیماری به نسل بعد نیستند. در دو سوم موارد، در بیماری دوشن سابقه فامیلی وجود دارد و یک سوم آن نتیجه جهش های جدید می‌باشند، مردان مبتلا به BMD در صورت بچه دار شدن، پسر مبتلا نخواهند داشت ولی تمام دختران آنها حامل هستند.

کلینیک تخصصی توانبخشی دکتر صابر

مرکز تخصصی دکتر صابر در حیطه درمان های تخصصی توانبخشی مانند کاردرمانی جسمی، تقویت عضلانی و حفظ مهارت های حرکتی بیمار نظیر ایستادن و راه رفتن، بهبود تعادل، استفاده از ارتوز های تخصصی، گفتاردرمانی جهت بهبود حجم تنفسی بیماران فعالیت می نماید. همچنین خدمات توانبخشی در منزل توسط متخصصین با تجربه مرکز برای بیمارانی که توانایی مراجعه به کلینیک را ندارند می تواند روند درمان را آسانتر نماید.

منابع:

meadlineplus.gov

pmc.ncbi.nlm.nih.gov

pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

سوالات متداول:

1.آیا دیستروفی دوشن ژنتیکی است؟

بله ، دیستروفی دوشن از مادران به ظاهر سالم و ناقل ژن منتقل می شود. یعنی بیماری الگوی وراثت مغلوب وابسته به X نامیده می‌شود.

2. آیا دیستروفی عضلانی از مادر به همه کودکان منتقل می شود؟

دیستروفی عضلانی از مادران ناقل فقط به پسران منتقل می شود. اما دختران این مادران ناقل ژن می باشند.

درمان اختلال کند نویسی کودکان اوتیسم

علیرغم تلاش برای برطرف کردن نیازهای حسی- حرکتی و بینانی- حرکتی در کاغذها و ابزارهای نوشتار جایگزین و استاندارد، برخی دانش آموزان دارای اوتیسم ممکن است قادر به استفاده موفق از این امکانات برای سرعت نوشتن و خوانایی مناسب نباشند. مرکز توانبخشی اوتیسم تهران در حیطه درمان اوتیسم و اختلال کند نویسی کودکان اوتیسم با استفاده از خدمات کاردرمانی اوتیسم ، گفتاردرمانی اوتیسم همچنین با استفاده از تکنولوژی های روز دنیا پیشرو می باشد. کاردرمانی دست، سنسوری روم، بخش ماساژ درمانی تخصصی همگی از خدمات ویژه مرکز اوتیسم دکتر صابر در درمان مشکل نوشتن اوتیسم می باشند.

درمان اختلال کند نویسی کودکان اوتیسم

برای این دسته از کودکان اوتیسم با اختلال یادگیری نوشتن علاوه بر تمرینات کاردرمانی دست و مهارت های نوشتاری، استفاده از کیبورد، فناوری صفحه لمسی، اسکن کردن، و تکنولوژی تبدیل صدا به نوشتار ممکن است جایگزین نوشتن شود که به دانش آموز امکان می دهد تا متن نوشتاری را مستقلاً تولید کند حتی با فرمت دیجیتالی. در بیشتر موارد، این راه حلها به افزایش همه جانبه خوانایی تولید متن کمک می کند و همچنین سرعتی را که دانش آموز با آن قادر به تولید متن است افزایش می دهد.
در پژوهشی استفاده از کیبورد به عنوان یک جایگزین موفق برای نوشته در دانش آموزان دارای اوتیسم ذکر شده . نوشتن با کیبورد به دانش آموزانی که دارای چالش های ادراک بینایی یا حسی- حرکتی هستند می تواند کمک کند، این پشتیبانی بر تولید خروجی نوشتن تأثیر می گذارد. استفاده از کیبورد، نوید بخش خوانایی و سرعت نوشتار بهبود یافته برای برخی دانش آموزان دارای اوتیسم است. غالباً دانش آموزان با کیبورد استاندارد متصل به دسکتاب یا لپ تاپ عملکرد خیلی خوبی را نشان می دهند. همچنین دستگاه های واژه پرداز قابل حمل مخصوص هم وجود دارد. این نوع دستگاه ها یک رابط کاربری آسان را ارائه می دهند که ویژگی¬هایی دارند که فقط از فرایند نوشتن پشتیبانی می کنند. معمولاً هیچگونه امکانات اضافی در واژه پرداز قابل حمل وجود ندارد که برای دانش آموز حواس پرت کن باشد مانند دسترسی به اینترنت، بازی، برنامه، یا ابلیکیشن. این دستگاه ها تنها یک سیستم حامی نوشتار مانند یک صفحه کلید و یک صفحه مونیتوری کوچک سیاه و سفید، هستند. مختصاتی که می توان در این دستگاه ها پیدا کرد شامل تبدیل گفتار به متن، چک کردن دیکته، پیش بینی کلمات و نمونه های نوشتار الکترونیکی است. صفحه نمایش معمولاً چهار الی شش خط از متن را لحظه نشان می دهد که برای دانش آموزانی که نیاز به دیدن کل متن هنگام نوشتن دارند مفید نیست. اما، متن تولید شده بر روی این دستگاه ها را می توان از طریق بلوتوث و یا ارتباط کابلی برای ویرایش آخر به یک فایل واژه پرداز به کامپیوتر فرستاد.

اختلال کند نویسی یک وضعیت عصبی و متفاوت است که در آن کودک در نوشتن سریع در سطح سنی خود مشکل دارد. این اختلال می ‌تواند از مشکلات مربوط به عمل فیزیکی نوشتن تا مشکلات مربوط به تبدیل افکار به کلمات نوشتاری متغیر باشد. اختلال نوشتن و حتی اختلال کند نویسی با مداخلاتی که می‌ تواند به شما در یادگیری استراتژی ‌های جدید نوشتن کمک کند، قابل مدیریت است. اختلال کند نویسی در کودکان می تواند با علائم مختلفی در سنین مختلف ظاهر شود. این یک تفاوت یادگیری محسوب می ‌شود. اختلال کند نویسی در کودکان معمولاً زمانی ظاهر می ‌شود که کودکان برای اولین بار نوشتن را یاد می ‌گیرند. اختلال کند نویسی نوعی اختلال طیف اوتیسم نیست. اگر چه اختلال کند نویسی در کودکان معمولاً در کودکان مبتلا به اوتیسم رخ می ‌دهد، اما می ‌توانید بدون داشتن اختلال اوتیسم هم اختلال کند نویسی داشته باشید. برخی از راه های درمان اختلال کند نویسی در کودکان مبتلا به اوتیسم عبارت اند از:

از فرزند خود حمایت کنید. شما و مدرسه فرزند تان می ‌توانید یک برنامه آموزشی فردی تهیه کنید. همچنین می ‌توانید به فرزند تان کمک کنید تا مهارت ‌های نوشتاری سریع را در خانه تقویت کند. از مداد گیرها و ابزار های دیگری که ممکن است نوشتن را آسان‌ تر و سریع تر کنند، استفاده کنید. به دنبال برنامه‌ هایی باشید که می ‌توانند به سرعت نوشتن کمک کنند و سازمان ‌دهنده‌ های گرافیکی که می ‌توانند به تکالیف نوشتاری کمک کنند.
مهم است که به نحوه بروز فیزیکی این مشکلات در دست ‌خط توجه کنید. مداخله زود هنگام بسیار مهم است. مشکلات کند نویسی اغلب تا بزرگسالی ادامه می ‌یابد اگر که درمان نشود، بنابراین صبور بودن با کودکان برای درک شرایط آن‌ ها بسیار مهم است. راه‌ حل‌ های آموزشی ثابت کرده‌ اند که به فرآیند درمان اختلال کند نویسی در دانش‌ آموزان اوتیسمی کمک می‌ کنند. پس به یاد داشته باشید که در این فرآیند عجله نکنید و برای هر ایده و مرحله اصلی وقت بگذارید. هر کودکی به روش متفاوتی یاد می‌ گیرد، بنابراین امتحان کردن روش‌ های متعدد برای یافتن راه حل مناسب برای پیشرفت، گاهی ضروری است. اگر احساس می ‌کنید که کودک پیشرفت کافی ندارد، تغییر استراتژی را برای کمک به رسیدن به نتیجه مطلوب از تمام زوایای ممکن در نظر بگیرید. هر از گاهی برای مرور به اصول اولیه تند نویسی بازگردید، اما برنامه اصلی را تغییر دهید تا از خستگی کودک جلوگیری کرده و از پیشرفت او حمایت کنید.

درمان مشکل نوشتن اوتیسم

علاوه بر کیبورد استاندارد، انواع مختلفی از کیبوردهای مخصوص، مانند کیبوردهای دارای لی اوت کلید جایگزین، کیبوردهای فوت پرینت کوچک و بزرگ، کیبوردهای کد گذاری شده با رنگ، و کیبوردهای قابل برنامه ریزی نیز وجود دارد. کیبورد جایگزین پتانسیلی را برای برخی دانش آموزان دارای اوتیسم ارائه می دهد که نیاز به پشتیبانی بیشتر از طریق صفحه کلید گسترده دارند. این نوع کیبورد مختصاتی را ارائه می دهد که از چالش¬های حرکتی حمایت می مانند توانایی ایجاد لی اوتهای شخصی با اندازه های کلید و فاصله گذاری متنوع و همچنین حساسیت لمسی قابل تنظیم. بزرگترین نقطه قوت آن در پشتیبانی محتوای شخصی است که برای نوشتن کند، می تواند این پشتیبانی را فراهم کند.
اپلیکیشن های خاص نوشتاری یا برنامه های افزودنی هستند ویژگیهایی را ارائه می دهند که در تکنولوژیهای کیبورد و کامپیوترهای قبلی در دسترس نبودند. اپلیکیشن های حاوی یادداشت اغلب خصوصیاتی را ارائه می دهند مانند توانایی عکس گرفتن از محتوا و بعد، برای توصیف عکس نیز، قابلیت رسم کردن، تایپ کردن، ثبت کردن یا نوشتن با دست دارد. این مطلب می تواند به کاهش کمیت نوشتار هنگام یادداشت چه حین سخنرانی ها، چه هنگام پژوهش اطلاعاتی برای مقاله کمک کند. اپلیکیشن ها و دستگاه های اختصاصی ضبط صدا راه دیگری برای کاهش نیاز به نوشتن با دست است. اپلیکیشن هایی وجود دارد که توانایی ضبط اطلاعات همراه با برچسب گذاری برای بازیایی بعدی دارند. دستگاه هایی مانند قلم توصیفی زنده ( LiveScribe Pen ) طوری منحصر به فرد هستند که به دانش آموز اجازه انتخاب یادداشت برداری معمولی با دست روی یک برگه یادداشت خاص و جایگزین کردن آن یادداشتها با ثبتی از یک سخنرانی را می دهد. مزیت این نوع دستگاه در مقایسه با یک ضبط کننده استاندارد دیجیتال این است که ضبط در واقع به یادداشت دست نویس دانش آموز متصل است، به طوریکه دانش آموز می تواند محتوای ضبط شده را دوباره هنگام انجام یادداشت دست نویس اجرا کند. این مطلب برای دانش آموزانی مفید است که ترجیح می دهند برای نشان دادن محتوا تصاویر را بکشند یا با سرعت و بی دقت یادداشت کنند و همچنین دانش آموزانی که بخاطر سرعت کند در نوشتن عقب می افتند. در کل، این گزینه ها برای دانش آموزانی خوب است که در حال جمع آوری اطلاعات هستند اما انتظار نمی رود ویرایش اطلاعات را به تاریخ دیگری موکول کنند.
برای آن دسته از دانش آموزانی که این توانایی را لازم دارند تا متن چاپی را مجددا اجرا کنند و سپس متن را در زمان دیگری سریعاً استفاده و ویرایش نمایند اپلیکیشن ها و اسکنرهای دستی وجود دارد که دارای تکنولوژی بازنمایی کامل کاراکترها ( OCR ) برای تبدیل متن عکس گرفته شده یا اسکن شده به متن نوشتار است. دستگاه های مخصوص اسکن دستی را می توان برای بازیابی متن از روی متن چاپی استفاده کرد به طوری که اطلاعات را می توان در گزارش ها یا مقالات در آینده نقل کرد یا تفسیر کرد. این دستگاه ها اسکن محتوای مد نظر را از یک قسمت خاص یا چندین قسمت روی یک صفحه از متن، زمانی که کل متن روی صفحه را لازم نداریم ممکن می کنند. اپلیکیشن ها، روشی برای عکس گرفتن از کل یک صفحه چاپی را دارند، سپس متن چاپی را به متن دیجیتالی قابل ویرایش تبدیل می کنند. بار دیگر این راه نیاز دانش آموز را به نوشتن همه اطلاعات را با دست کاهش می دهد و سرعت جمع آوری اطلاعات مورد نیاز را افزایش می دهد.

در نهایت، فرایند تبدیل گفتار به متن، گزینه دیگری برای کاهش یا جایگزینی نوشتار و همچنین تایپ کردن دارد. اصطلاحات گفتار به متن، تشخیص صدا، یا تشخیص خودکار گفتار، همگی از لحاظ معنایی برای اشاره به صحبت کردن با یک کامپیوتر یا یک دستگاه صفحه لمسی به کار برده می شوند که نتیجه آن تشخیص و تبدیل گفتار به متن دیجیتالی قابل ویرایش است. متن تولید شده می تواند در مدارک واژه پرداز، پیامها، ایمیلها و اکثر زمینه هایی که متن تایپی را قبول می کنند ایجاد شود. بسیاری از گوشیهای هوشمند و تکنولوژیهای صفحه لمسی و همچنین سیستم های عامل جدیدتر هم اکنون در میان برنامه هایشان تبدیل گفتار به متن را نیز ارائه می دهند. همچنین برنامه ها و اپلیکیشن های کامپیوتری وجود دارد که مخصوصا برای تولید گفتار به متن طراحی شده اند. این نوع برنامه ها می توانند دقت بالاتری در تفسیر الگوهای گفتاری فرد برای تولید متن تایپی نسبت به برنامه های شناخته شده دیگر داشته باشند؛ در عین حال، یک دوره آموزشی و نیاز به تصحیح خطاها عموماً وجود دارد تا دقت سیستم گفتار به متن حفظ شود و دستگاه مؤثرتر کار کند. ملاحظات زیادی در استفاده از سیستم های گفتار به متن وجود دارد برخی از آن ها شامل سر و صدا در محیط فعلی، سرو صدای کاربر در محیط حاضر و وضوح گفتاری فرد و مواردی از این قبیل است.

کاردرمانی دست

خلاصه، ابزارهای تکنولوژی عمومی و ویژگی های بسیاری در مورد AT وجود دارد که ممکن است از نوشتن افراد دارای اوتیسم پشتیبانی کنند؛ اما ، به منظور تعیین ابزار مفیدتر، ارزیابی نیازهای یادگیرنده، محیط و تکالیف خاص نوشتن ضروری است تا مناسبترین ویژگیها و نهایتا ابزارهای خاص که شامل خصوصیات مورد نیاز است مشخص شوند. توصیه می شود در ابتدا ویژگی های نوشت افزارهای معمولی و کاغذها مورد توجه قرار گیرد و چنانچه کودک اوتیسم قادر نبود تکالیف مورد نیاز نوشتن را با آن ابزارها به درستی انجام دهد ابزارهای نوشتاری جایگزین مانند کیبورد، اسکن کردن، یا تشخیص صدا که توانایی تولید متن دیجیتالی را فراهم می کنن در نظر گرفته شود.

منابع:

my.clevelandclinic.org

lwtears.com

سوالات متداول:

1-آیا اختلال کند نویسی نوعی اختلال طیف اوتیسم است؟

خیر. اگر چه اختلال کند نویسی در کودکان معمولاً در کودکان مبتلا به اوتیسم رخ می ‌دهد، اما می ‌توانید بدون داشتن اختلال اوتیسم هم اختلال کند نویسی داشته باشید.

2-آیا مشکلات کند نویسی تا بزرگسالی ادامه می ‌یابد؟

اگر این اختلال در دوران کودکی درمان نشود، اغلب تا بزرگسالی ادامه می یابد.

کاردرمانی ذهنی بزرگسالان

دیده شده است که پس از سکته مغزی نیمکره چپ و راست مشکلات ادراکی رایج می‌باشد. مشکلات ادراکی پاسخ به توانبخشی بیماران و توانایی های انجام فعالیت های روزمره آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد که در صورت امکان باید این موارد درمان شود. کاردرمانی ذهنی بزرگسالان در جهت بهبود مهارت های شناختی، درکی، آگاهی فضایی و … فعالیت می نماید. مرکز کاردرمانی بزرگسالان دکتر صابر به ارائه خدمات کاردرمانی ذهنی بزرگسال در منزل و کلینیک برای بیماران با اختلالات ذهنی و همچنین بیماران اوتیسم در بزرگسالی می پردازد و فرد را در ادامه روند زندگی عادی خود پس از آسیب مغزی کمک می رساند.

کاردرمانی ذهنی برای بزرگسالان

کاردرمانی ذهنی به بزرگسالان دارای شرایط سلامت روان کمک می ‌کند تا توانایی خود را برای شرکت در فعالیت ‌های روزانه و داشتن زندگی رضایت ‌بخش بهبود بخشند و بر موارد زیر تمرکز دارد:

-توسعه مهارت‌ های عملی برای مدیریت علائم در موقعیت‌ های روزمره

-شناسایی و غلبه بر موانع مشارکت در فعالیت ‌های معنادار

-ایجاد روال ‌ها و عادات که از سلامت روان حمایت می‌ کنند

-تطبیق محیط‌ ها برای مطابقت بهتر با نیازهای شما و کاهش استرس

-افزایش اعتماد به نفس و استقلال در کارهای زندگی روزمره

دانشمندان معتقدند که مشارکت در فعالیت‌ های هدفمند برای سلامت روان و رفاه بزرگسالان ضروری است. هدف ما کمک به شما برای برقراری مجدد ارتباط با فعالیت‌ هایی است که به زندگی شما معنا و رضایت می ‌بخشند. کاردرمانی ذهنی می ‌تواند به بزرگسالانی که دچار خلق و خوی پایین، افسردگی، اختلال بیش فعالی و نقص توجه، اختلال طیف اوتیسم، نگرانی، اضطراب، اختلالات خلقی، اختلالات خوردن یا استرس ناشی از تغییرات زندگی یا روابط هستند، کمک کند. انتخاب کاردرمانی ذهنی می ‌تواند منجر به بهبود های قابل توجهی در زندگی روزمره شما شود:

-افزایش استقلال: استراتژی ‌هایی را برای مدیریت کارهای روزمره با سهولت و اعتماد به نفس بیشتر می آموزید.

-بهبود مهارت ‌های مقابله ‌ای: تکنیک ‌های عملی را برای مدیریت استرس، اضطراب و سایر علائم در موقعیت ‌های واقعی زندگی توسعه می دهند.

-افزایش کیفیت زندگی: با فعالیت‌ هایی که به شما شادی و هدف می‌ بخشند، دوباره ارتباط برقرار کنید و منجر به رضایت بیشتر از زندگی شوید.

-عملکرد بهتر در کار: مهارت ‌هایی را برای مدیریت چالش‌ های محل کار و بهبود توانایی خود برای حفظ یا بازگشت به کار کسب کنید.

-روابط قوی‌ تر: یاد بگیرید که به طور موثرتر ارتباط برقرار کنید و مرزهای سالمی را در روابط شخصی و حرفه‌ ای خود تعیین کنید.

-درک بیشتر از خود: بینش‌ هایی در مورد این که چگونه سلامت روان شما بر عملکرد روزانه شما تأثیر می ‌گذارد، به دست آورید و یاد بگیرید که با نقاط قوت خود کار کنید.

-بهبود سلامت جسمانی: جنبه‌ های جسمانی سلامت روان، مانند خواب، تغذیه و ورزش را از طریق مداخلات عملی مورد توجه قرار دهید.

-ایجاد روال ‌های سالم: برای مراقبت از خود در مورد خواب، عادات غذایی، ورزش و سازماندهی زمان.

-افزایش اعتماد به نفس و مهارت ‌ها در محیط کار: یادگیری راه‌ هایی برای حمایت از تمرکز و کاهش اهمال‌ کاری.

-دستیابی به تعادل بیشتر برای دنبال کردن چیزهای معنادارتر و ارتباط بیشتر.

چرا توانایی های ادراکی را ارزیابی می‌کنیم؟

هدف از ارزیابی توانایی ادراکی، شناسایی علت ناتوانی بیماران در انجام برخی فعالیت ها و یا تاثیر بر روی فعالیت ها در آینده می‌باشد، که در نتیجه درمان لازم برای هر بیمار را ارائه و هدایت می‌کند. ارزیابی درکی روشن خواهد کرد که بیماران به چه اختلالات ادراکی و با چه شدتی دچارند. با شفاف سازی اختلال درمانگران می‌توانند به بیمار (و خانواده و مراقبین آنها) در مورد اثرات احتمالی این اختلال ها بر روی فعالیت های روزمره بیمار توضیح دهند.

چه زمانی توانایی ادراکی را ارزیابی می‌کنیم؟

ارزیابی توانایی ادراکی باید هر چه زودتر پس از سکته بیمار انجام شود، اما ممکن است هنگامی که بیمار فعالیت های دیگری را طی مراحل بهبودی به عهده می‌گیرد شفاف سازی اختلالات نیاز باشد. غربالگری ادراکی باید طی چند روز اول به عنوان بخشی از ارزیابی اولیه درمانگر انجام شود. این مطلب به درمانگر و بیمار، حیطه‌های احتمالی مشکلات عملکردی را نشان می‌دهد. اگر بر اساس ارزیابی غربالگری یا مشکلات عملکردی لازم دیده شد. یعنی ارزیابی ادراکی دقیق تر انجام شود. این مطلب مؤید پیشنهادات موسسه ملی دستورالعمل‌های کلینیکی در زمینه سکته مغزی است، که بیان می‌کند:

اختلالات شناختی-کلی

الف: غربالگری رایج باید جهت تعیین دامنه اختلالات شناختی که ممکن است بیافتد، انجام شود.

ب: هر بیماری که پیشرفت مورد انتظار در توانبخشی را ندارد باید ارزیابی شناختی جزئی تری داشته باشیم تا تعیین کنیم که آیا نقایص شناختی باعث ایجاد مشکلات خاص یا تاخیر در پیشرفت می‌شوند؟

ج: وضعیت شناختی بیمار باید توسط همه اعضای تیم در زمان برنامه ریزی و ارائه درمان مد نظر قراربگیرد. د: برنامه ریزی برای ترخیص از بیمارستان باید شامل ارزیابی هر نوع خطر ایمنی ناشی از اختلالات شناختی برجای مانده باشد.

ه: افرادی که در انجام کارهایی که نیازمند شناخت است، باز می‌مانند (مانند رانندگی)، باید شناخت آنها پیش از بازگشت به فعالیت به طور رسمی ارزیابی شود.

آگاهی فضائی (غفلت)

الف: هر بیمار سکته مغزی که نیمکره سمت راستش درگیر شده باشد باید احتمال کاهش آگاهی از سمت چپ را در نظر گرفت و باید در صورت بروز شک کلینیکی به طور رسمی ارزیابی شود.

ب: باید پروفایل اختلالات و توانایی های بر جای مانده در هر بیمار دارای اختلال اگاهی فضائی و یا مشکوک به آن، توسط یک ارزیابی استاندارد شده مانند آزمون رفتاری عدم توجه سنجیده شود. تشخیص نباید بر اساس آزمون کنار گذاشته شود.

آگنوزی درکی- بینایی

الف: هر فردی که به ظاهر مشکل در شناخت افراد یا اشیاء داشته باشد باید رسما به منظور آگنوزی بینایی ارزیابی شود.

مهارت درکی در کاردرمانی ذهنی بزرگسالان

مهارت درکی به صورت بالقوه می‌تواند به صورت عملکردی یا با استفاده از ابزارهای استاندارد شده ارزیابی شود.

ارزیابی غربالگری عملکردی

ارزیابی عملکردی فعالیت های روزمره زندگی، مانند فعالیت های شخصی یا خانگی، بسته به نوع بیمار اثرات تلفیق اختلالات شناختی و جسمی را نشان خواهد داد. ارزیابی اولیه مانند ارزیابی مهارت های حرکتی، هنگامی که کاردرمانگر وارد اتاق بیمار می‌شود آغاز می‌شود. کاردرمانگر باید مشاهده کند که چگونه بیمار در تخت‌خواب یا صندلی / ویلچر وضعیت دهی می‌شود

مشاهدات باید شامل موارد زیر باشد:

• آیا سر آنها به یک سمت چرخیده است یا نه؟ (این می‌تواند نشانه ای از غفلت باشد)
• آیا بیمار دست یا پای خود را کاملا صاف می‌کند؟ و خود را به سمت مبتلا می‌کشاند؟ (این می‌تواند نشانه ای از کاهش آگاهی در خط وسط باشد).

در زمان تکمیل ارزیابی اولیه مهم است یادداشت کنیم که چگونه بیمار به سوالات درمانگر پاسخ می‌دهد. این مطلب می‌تواند نشان دهد که آیا اختلالات ادراکی وجود دارند، هر چند که جواب قطعی از اینکه کدام مشکل باعث این اختلال شده است، به دست نمی‌آید. برای مثال بیماری که ظاهرا دچار غفلت از همه اجزاء سمت چپ بدنش است، حین انجام ارزیابی لباس پوشیدن و شستن، درمانگر ممکن است نتواند تشخیص دهد که این مشکل ناشی از اختلال بینایی، نیمه نابینایی، مشکل لمسی کاهش حس یا غفلت یکطرفه می‌باشد.

ارزیابی استاندارد غربالگری:

زمانی که سابقه پزشکی بیمار مشخص شده است و ارزیابی های عملکردی به عمل آمده است، ارزیابی های استاندارد شده برای غربالگری سریع وجود اختلالات درکی باید انجام شود مثال ها شامل:

• ازمون نصف کردن خط بر گرفته از آزمون رفتاری عدم توجه
• کنسل کردن یا خط زدن ستاره/حرف برگرفته از آزمون رفتاری عدم توجه
• ازمون کپی کردن شکل

تکمیل این سه ازمون که بر مبنای قلم و کاغذ هستند همراه با ارزیابی پایه ای، اختلالات ادراکی را نشان خواهد داد. اگر اختلالات ادراکی در ارزیابی های غربالگری نشان داده شد باید ارزیابی های ادراکی دقیق تری به عمل بیاید.

ارزیابی پایه

ارزیابی بیماران در انواع مختلف فعالیت های روزمره زندگی، مهم می‌باشد. این مورد باید به دنبال ارزیابی های غربالگری که نشان دهنده اختلالات احتمالی منجر به بی کفایتی و مشکلات عملکرد می‌شود دنبال گردد. این  موضوع به هدف قرار دادن سطح صحیح پیچیدگی کمک می‌کند، ارزیابی سطح دقیق و صحیح پیچیدگی به این دلیل اهمیت دارد که اختلالات موثر بر اجرای وظایف را تاکید می‌کند، اختلالات خفیف در سطح وظایف ساده ظاهر نمی‌شود، بنابراین یک بیمار ممکن است قادر به تهیه ساندویچ باشد، اگر چه در هنگام تهیه غذایی پیچیده اختلالات ادراکی و شناختی ممکن است باعث بی کفایتی در انجام وظیفه بشود و بنابراین باعث تاخیر در کامل کردن وظیفه می‌گردد. ارزیابی ممکن است هنگام انجام هر گونه فعالیت روزمره زندگی مانند وعده های غذایی یا اصلاح صورت اتفاق بیافتد. هنگام ارزیابی عملکرد توجه به موارد زیر اهمیت دارد:

• آیا بیمار قادر بود که تمام موارد را به صورت مفید و موثر استفاده کند؟
• چگونه بیمار همه موارد را بر عهده گرفت و آیا از وضعیت های نا متناسب استفاده کرد؟
• آیا بیمار قادر بود که همه چیز را ببیند؟
• آیا بیمار هنگام برداشتن اشیاء بیش از حد دستش را دراز می‌کرد؟
• آیا بیمار تاخیری در یافتن اشیاء داشت؟
• آیا بیمار می‌توانست اشیاء را در محیط های شلوغ مثل یخچال یا میز آرایش پیدا کند؟
• آیا بیمار اشیاء را به تنهایی با استفاده از لمس پیدا می‌کرد؟
• آیا بیمار قادر به تشخیص تفاوت بین اشياء شبیه به هم بود؟

مثال هایی از ارزیابی های ادراکی استاندارد شده

بسیاری از ارزیابی های ادراکی استاندارد شده وجود دارد، برخی از آنان برای اختلالات خاص و برخی کلی تر می باشند، این ارزیابی ها می‌تواند به سه بخش کلی تقسیم شوند و در زیر مثال هایی از آنها آمده است:

• غفلت
• فضائی
• ارزیابی های چند گانه

کاردرمانی ذهنی بزرگسال در منزل

از خدمات مهم مرکز کاردرمانی دکتر صابر، کاردرمانی ذهنی در منزل می باشد که برای بیماران با آسیب مغزی، و اختلالات ذهنی اراه می گردد. متخصص کاردرمانی ذهنی بزرگسالان به بیمار کمک می کند تا از حداکثر توانایی های ذهنی خود برای بهبود مهارت های آسیب دیده و انجام فعالیت های زندگی استفاده نمایند.

منابع:

bmjopen.bmj.com

insightoutmindfulness.com

lifeworksot.com.au

سوالات متداول:

1.در کاردرمانی ذهنی بزرگسالان چکار می کنند؟

کاردرمانی ذهنی در بزرگسالان به تقویت مهارت های شناختی آسیب دیده در بیماران همچنین تقویت حافظه و مهارت های ادراکی آسیب دیده می پردازد.

2.آیا امکان انجام کاردرمانی ذهنی در منزل وجود دارد؟

مرکز کاردرمانی دکتر صابر در زمینه ارائه خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی در منزل به صورت تخصصی فعالیت می نماید و در صورت نیاز بیماران متخصصین کاردرمانی ذهنی را به منزل بیماران ارجاع می دهند.