دسته: کاردرمانی

رشد کودک پیش از تولد

رشد کودک پیش از تولد به سه بخش تقسیم می شود: دوره نوجنینی (از زمان لقاح تا لانه گزینی که حدودا 14 روز است)، دوره نوجنینی (از هفته دوم تا هفته هشتم بعد از لقاح) و دوره رویانی (از هفته هشتم تا پایان بارداری). رشد کودک پیش از تولد در انسان از زمان لقاح آغاز شده و انسان زندگی خود را با نفوذ اسپرم ها به دیواره تخمک ایجاد می شود. از این مرحله است که رشد کودک پیش از تولد تا پایان دوران بارداری به سه مرحله کلی که نام بردیم، تقسیم می شود که هر کدام از این مراحل، تعدادی مراحل جزئی را شامل می شود. رشد کودک پیش از تولد زمان تغییراتی است که زمینه ساز پیشرفت روان شناختی در آینده کودک است. آسیب هایی که هنگام رشد جنین و پیش از تولد کودک به مغز وارد می شود، موجب بروز عقب ماندگی های ذهنی و بعضی بیماری ها و اختلالات دیگر می شود. کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی دکتر صابر، بهترین کلینیک کاردرمانی در شهرک غرب و پاسداران و همچنین بهترین کلینیک گفتاردرمانی، با انجام خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی به کودکان مبتلا به اختلالات رشدی که در دوران رشد کودک پیش از تولد اتفاق می افتد، رضایت همیشگی مراجعان را به خود جلب می کند.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

دوره های رشد کودک پیش از تولد

رشد پیش از تولد در سه دوره صورت می‌ پذیرد:

1- دوره نوجنینی (Germinal): از زمان لقاح تا لانه گزینی و حدود ۱۴ روز طول می‌ کشد.

2- دوره رویانی (Embryonic): از هفته سوم تا هشتم پس از لقاح.

3- دوره جنینی (Fetal): از هفته نهم تا زمان تولد.

دوره نوجنینی

تخمک بارور شده توسط اسپرم که اکنون سلول تخم نامیده می‌ شود، به کمک مژک‌ ها در طول لوله فالوپ پیش می‌ رود. حدود ۳۰ ساعت پس از باروری، فرایند تقسیم سلولی آغاز می‌ شود. یک سلول به دو سلول، ۲ به ۴، ۴ به ۸ و به همین ترتیب تقسیم ادامه می‌ یابد تا مجموعه این سلول‌ها (۱۶ تایی) توده مورولا (واژه­ی لاتین به معنی توت) را تشکیل دهند. هر بار که سلول‌ها تقسیم می‌ شوند، کوچکتر شده تا عبور کل توده را که اکنون بلاستولا نامیده می‌ شود، از لوله فلوپ امکان‌ پذیر نمایند. نتیجه این تقسیمات سلولی مکرر، رانده شدن توده سلول‌ های داخلی به یک قطب بلاستولا و تشکیل یک بخش درونی توخالی حاوی مایع است. در این حالت بلاستولا (که اکنون بلاستوسیت نامیده می‌ شود) دارای یک توده سلولی داخلی یا امبریوپلاست است که بعداً بافت‌ های جنینی را ساخته و یک دیواره خارجی یا تروفوبلاسم می‌ باشد که بعداً جفت را خواهد ساخت. ۳ تا ۴ روز پس از بارور شدن، بلاستولای تازه تشکیل شده وارد رحم می‌ شود و برای ۳ تا ۴ روز دیگر در آن شناور می‌ ماند تا بلاستوسیت طی فرایند لانه گزینی چسبیدن به لایه داخلی رحم را آغاز کند. فرایند لانه گزینی ظرف ۱۰ روز از زمان ورود بلاستولا به داخل رحم کامل می‌ شود.

دوره ­رویانی

بیشتر اعضای اصلی بدن در طی این دوره تشکیل می‌ شوند، از این رو این دوره از زندگی را تحت عنوان دوره عضو سازی (period of organogenesis) می‌ نامند. در این دوره ممکن است بیشترین نقایص ساختمانی نیز ایجاد شود، زیرا ممکن است مادر در این دوره بحرانی متوجه بارداری خود نبوده و به دلیل عدم وجود مراقبت‌ های لازم، جنین آسیب پذیر (خصوصا در هفته‌ های سوم و چهارم) در معرض آسیب قرار بگیرد. همانطور که قبلاً اشاره شد، بلاستوسیت از طریق تروفوبلاست (لایه خارجی بلاستوسیت) ظرف ۱۴ روز اول پس از لقاح در دیواره رحم لانه می‌ گزیند. دوره رویانی از پایان هفته دوم آغاز می‌ شود رویان از امبریوبلاست (لایه سلول داخلی بلاستوسیت) بوجود می­آید. این بخش خود به سه لایه­ ی دیگر به نام­ های اکتودرم (لایه­ ی خارجی)، مزودرم (لایه­ ی میانی) و اندودرم (لایه­ ی داخلی) تقسیم می‌ شود (در واقع مشخص‌ترین واقعه هفته سوم گاسترولاسیون است که لایه‌ های زایا در رویان تشکیل می‌ شوند). در روز هجدهم، اندازه رویان حدود 0625/0 اینچ است. در این مرحله رویان انسان بسیار شبیه رویان سایر جانوران مهره‌ دار است. پس از این مرحله از هر یک از لایه‌ ها به ترتیب دستگاه‌ های اصلی بدن شروع به تشکیل و تمایز می‌ کنند:

لایه­ ی اکتودرم بافت‌ هایی را می‌ سازد که با محیط خارج در ارتباط خواهند بود. دستگاه‌ های عصبی مرکزی و محیطی؛ اپیتلیوم حسی گوش، بینی و چشم؛ بخش خارجی پوست، مو و ناخن؛ غدد هیپوفیز، پستانی و عرق؛ و مینای دندان از این لایه ساخته می‌ شوند.

از لایه­ ی مزودرم دستگاه اسکلتی (عضلات، استخوان‌ ها و غضروف ها) خون و سیستم عروقی، دستگاه دفع مواد زائد، بخش داخلی پوست، و سیستم اوروژنیتال تشکیل خواهد شد.

لایه­ ی اندودرم نیز دستگاه گوارش، تنفس و اندام‌ های داخلی دیگر (مانند پوشش اپی تریال اندام‌ های داخلی) را می‌سازد.

دوره­ جنینی

وجه مشخصه­ ی این دوره، رشد سریع (قد و وزن) و تکامل ارگان‌ های تشکیل شده در مرحله قبل می‌ باشد. در پایان دوره رویانی نخستین ساختار های استخوانی، اندام‌ ها و انگشتان مجزا که وجه تمایز انسانی است، در جنین به وجود می‌ آید؛ عروق اصلی خونی تشکیل می‌ شوند، و شکل‌ گیری اندام‌ های داخلی پیشرفت می‌ کند. در پایان سه ماهه­ ی اول بارداری، جنین حدود ۳ اینچ طول دارد و اکثر اندام‌ های اصلی وجود دارند، سر بزرگ و صورت جنین به خوبی شکل گرفته و ضربان قلب توسط گوشی قابل شنیدن است. از چشم گیر ترین تغییرات دوره جنینی، کاهش رشد سر نسبت به سایر قسمت‌ های بدن است؛ بنابراین با گذشت زمان رشد بدن سرعت می‌ یابد اما رشد سر کندتر می‌ شود. در طول ماه سوم صورت جنین بیشتر شبیه انسان می‌ شود و چشم‌ ها و گوش‌ ها نزدیک محل واقعی خود قرار می‌ گیرند. در انتهای ماه سوم، در جنین‌ های سقط شده، می‌ توان رفلکس‌ های عصبی را به وجود آورد که این امر فعالیت عضلانی در آن ها را نشان می‌ دهد. در پایان ماه چهارم در طول ماه پنجم مادر معمولا حرکات جنین را احساس می‌ کند. پوست جنین از کرک‌ های ظریفی پوشیده شده است که معمولاً پیش از تولد می‌ ریزند. در پایان ماه پنجم جنین حدود ۱۲ اینچ طول دارد، می‌ خوابد، بیدار می‌ شود، می‌ مکد و جای خود را تغییر می‌ دهد. در پایان ماه ششم چشم‌ ها، پلک‌ ها و مژه‌ ها شکل می‌ گیرند. چشم‌ ها به نور حساس شده، صدا های خارج رحم را می‌ شنود و به ارتعاش و تحریک صوتی پاسخ می‌ دهد. جنین نارسی که در ماه ششم متولد می‌ شود به سختی می‌ تواند به زندگی خود ادامه دهد زیرا، برخلاف سایر دستگاه‌ های بدن، تمایز سیستم اعصاب مرکزی و دستگاه تنفسی به اندازه کافی نیست و هماهنگی لازم بین این دو دستگاه وجود ندارد. در طول سه ماهه سوم سر و بدن جنین متناسب‌ تر و لایه‌ های چربی زیر پوست تشکیل می‌ شود. در پایان ماه هشتم جنین حدود ۱۸ اینچ طول دارد. در پایان ماه نهم ناخن‌ ها در انتهای انگشتان دست و پا می‌ رویند، پوست صاف‌ تر شده و با ماده مومی شکل به نام ورنیکس کازئوز پوشیده می‌ شود. اکنون جنین آماده تولد است.

سوالات متداول:

1- در دوران رویانی (هفته‌های ۳ تا ۸) چه تحولات مهمی رخ می‌دهد؟
در این مرحله بنیاد ساخت اعضای حیاتی شکل می‌گیرد: قلب شروع به تپیدن می‌کند، مغز و نخاع ساخته می‌شوند، جوانه‌های اندام‌ها، چشم‌ها، گوش‌ها و سیستم گوارشی رشد اولیه خود را آغاز می‌کنند. این دوره حساس‌ترین مرحله برای آسیب‌های محیطی و سقط جنین است

2- چه عوامل پیش از تولد می‌توانند بر رشد جنین تأثیر منفی بگذارند؟
بیماری‌های مادر مانند سرخجه، آبله‌مرغان، مسمومیت حاملگی، دیابت یا پره‌اکلامپسی، مصرف داروها، سن والدین، تغذیه نامناسب، تنش روانی شدید یا ضربه جسمانی می‌توانند زمینه‌ساز ناهنجاری‌های رشدی و حتی تولد نوزاد با نقص جسمی یا ذهنی باشند

آلزایمر چیست

مهم ترین عامل برای تمرین و مداخله به افراد سالخورده و بزرگسالان با نیاز های ویژه یا بیماری های گوناگون، شناخت مخاطبان است. هر گروه از سالمندان و بزرگسالانی که دچار بیماری های گوناگون هستند، نیاز های مخصوص به خود را دارند. به منظور کمک به بهتر و شناخت علائم و ضعف و سایر نیاز های ویژه شایع از جمله بیماری آلزایمر و زوال عقل مرتبط با آن، آرتروز، آسیب مغزی و عروق مغزی، سکته (مغزی)، بیماری انسداد مزمن ریوی، بیماری عروق کرونر، دیابت، لگن یا تعویض یا تعویض مفصل ران و تعویض مفصل زانو، فشارخون بالا، ضایعات مچ پا، پوکی استخوان، بیماری پارکینسون، ضایعات حسی حسی و آسیب دیدگی مغزی ایجاد شده است. تمرکز اصلی مداخلات ایمن و کارآمد برای سالمندان ضعیف و بزرگسالانی است که نیاز های ویژه ای دارند. اما بحث اصلی ما بیماری آلزایمر است. بیماری آلزایمر هنگامی اتفاق می افتد که تعدادی پلاک در مغز شکل گرفته و سلاول ها را تحت تاثیر قرار می دهند. پلاک ها هم چنین باعث مختل شدن عملکرد مغز و کاهش ناقلین عصبی می شود. بیماری آلزایمر به کندی آغاز می شود و به تدریج بدتر می شود. شایع ترین علامت این بیماری، اختلال در حافظه کوتاه مدت و اختلال در یادآوری اتفاقات است. کلینیک کاردرمانی دکتر صابر با در نظر داشتن تکنیک های مناسب برای درمان بیماری آلزایمر از جمله کاردرمانی آلزایمر، گفتاردرمانی در منزل برای آلزایمر، توانبخشی بیماران در منزل توسط متخصصین با تجربه مرکز و… در غرب و شرق تهران فعالیت می کند. تلاش تیم توانبخشی دکتر صابر رساندن بیمار به حداکثر استقلال و حفظ توانایی های فیزیکی و ذهنی اوست.

بیماری آلزایمر و درمان آلزایمر

دمانس یا زوال عقل نوعی اختلال عصبی است که پیش رونده است. تعریف مشترک دمانس، از بین رفتن تدریجی عملکرد است. دمانس به خودی خود بیماری نیست بلکه خوشه ای از علائم است. بیماری آلزایمر یکی از بزرگ ترین طبقه بندی زوال عقل است. این بیماری با علامت از دست دادن حافظه آغاز می شود که به تدریج افزایش می یابد و بدتر می شود. علاوه بر کاهش حافظه ممکن است فرد مبتلا به آلزایمر اضطراب را تجربه کند زیرا توانایی عملکرد مستقل در زندگی روزمره را از دست می دهد. افسردگی به دلیل عمیق تر شدن مشکلات شناختی بیشتر بروز می یابد. ترکیبی از این مشکلات روانی، ناشی از عدم توانایی در بیان خود یا درک دیگران غالباً دلیل رفتار های مشکل ساز همراه با زوال عقل است. برخی از رفتار های متداول که ممکن است در بزرگسالان مبتلابه آلزایمر مشاهده شود، شامل بی قراری، سرگردانی ،گریه، پرخاشگری و بی تفاوتی است. این رفتار ها همگی نوعی بیان مشکل برای فرد فاقد زبان کلامی برای به اشتراک گذاشتن احساسات و نگرانی های خود است. تمام تلاش خود را برای برقراری ارتباط واضح، صبورانه و دلسوزانه با افرادی که به بیماری آلزایمر و زوال عقل هستند، به کار ببندید، سعی کنید فراتر از رفتار ها و محدودیت ها و موارد دیگر به شخص نگاه کنید.

بیماری آلزایمر و دمانس های مرتبط، نکات تمرین

-از دست دادن حافظه: از تمرین هایی استفاده کنید که مهارت ها و استعداد های فعلی را تقویت می کنند.

انتظار نداشته باشید که فرد مهارت های آمخته شده را تا جلسه بعدی به یاد داشته باشد.

-بازه توجهی کوتاه: تکرار به یادگیری و حفظ کمک می کند.

جهت ها را به صورت شفاهی و بصری تکرار کنید.

وقتی یک جهت را تکرار می کنید، دقیقا از همان جمله و کلمات به عنوان اولین مجموعه دستورالعمل استفاده کنید.

شمارش یا کف زدن با تمرین باعث افزایش توجه می شود.

-واکنش بیش از حد: صدا و رفتار خود را ارام و اطمینان بخش نگه دارید.

از تلاش بیش از حد برای توضیح وضعیت خودداری کنید. در عوض، حواس فرد را پرت کنید و اطمینان دهید.

یک لبخند گرم به کاهش اضطراب و استرس کمک می کند.

-متوجه مطالب نشدن: از تحریک بیش از حد شرکت کننده خودداری کنید.

دستورالعمل های آسان و پاسخ های مثبت بدهید.

موسیقی بیش از حد یا سر و صدا و بسیاری از جهت ها و حواس پرتی ها می توانند اضطراب را افزایش دهد.

فعالیت را ساده نگه دارید.

-سختی ارتباط: همیشه تماس چشمی برقرار کنید.

به زبان بدن بیشتر از کلمات گفتاری تکیه کنید.

هر روز یک تمرین را با نشانه های دیداری و کلامی معرفی کنید.

از زبان واضح و ساده استفاده کنید. سوالات ساده ای بپرسید که نیاز به پاسخ مثبت یا خیر دارند. وقتی فرد را بهتر بشناسید، می توانید از یک سبک ارتباطی متفاوت استفاده کنید.

-اضطراب و افسردگی: روی توانایی ها و نقاط قوت متمرکز شوید که هنوز آسیب ندیده اند.

به شرکت کننده کمک کنید تا کار هایی که در انجام دادن آن ها بهتر است را انجام دهد.

اگر شرکت کننده دمعتقد باشد که رفتار شما دوستانه است، بهتر به تمرینات پاسخ خواهد داد.

فعالیت بدنی به کاهش بی قراری و اضطراب کمک می کند.

-مشکلات فضایی و درکی: محیط را بدون سر و صدا نگه دارید زیرا این بیماری درک عمق و توانایی قضاوت در مسافت را تغییر می دهد.

از وسایل رنگی روشن و لباس تمرین استفاده کنید.

روبان های رنگارنگ، روسری، توپ، بادکنک، بازی های چتر بازی و بازی های گرفتن Velcro برای این بیماران جذاب تر است.

-آپراکسی: تحرک برای ثبات عملکردی بسیار مهم است. از تمریناتی بر اساس حرکات روزمره مانند جارو کردن کف و گرفتن اشیا استفاده کنید. این فعالیت ها به حافظه بلند مدت وابسته اند که هنوز هم در بسیاری ار افراد مبتلا به زوال عقل آسیب ندیده اند.

-نیاز به محرک های بینایی و حسی: افراد مبتلا به زوال عقل به سادگی به تحریکات بدنی و لمس پاسخ می دهند (به عنوان مثال وقتی که برای انجام فعالیت، دست فرد را می گیرید). به یاد داشته باشید که قبل از تماس با یک شرکت کننده، از او اجازه بگیرید.

-مشکلات تعادلی: قدرت مناسب عضلانی خطر افتادن را کاهش می دهد.

به آرامی از یک موقعیت به موقعیت دیگر حرکت کنید.

سرعت حرکت خود را دقیقا همان طور که دوست دارید فرد انجام دهد، تنظیم کنید.

آرتریت، نکات تمرین

-درد مفصل: از خستگی عضلات شرکت کنندگان خودداری کنید، زیرا این مسئله باعث افزایش درد مفاصل می شود.

تمرینات ایزومتریک خفیف می تواند به تقویت عضلات و کاهش استرس در مفاصل کمک کند، اما این نوع تمرینات باید فقط با تایید پزشک انجام شود زیرا باعث افزایش فشار خون می شود. توصیه بر این است که تمرینات ایزومتریک در صورت انجام به صورت گروهی، فقط در گروه های کوچک ترانجام شود تا درمانگر اطمینان یابد که هیچ کس نفسش را نگه نداشته، یا فشار زیادی را تحمل نمی کند.

به شرکت کنندگان یادآوری کنید که حدود 1 ساعت قبل از فعالیت، تسکین دهنده درد خود را مصرف کنند.

هر فعالیتی که باعث درد مفاصل شود و درد بیشتر از 2 ساعت بعد از مداخله طول بکشد، باید تغییر کرده یا با یک فعالیت دیگر جایگزین شود.

به شرکت کنندگان یادآوری کنید که هنگام استراحت در خانه یک بالش را در زیر مفصل آسیب دیده قرار دهند تا درد مفاصل کاهش یابد.

-اسیب و بی ثباتی مفصل: با کاهش وزن بدن، یک شرکت کننده می تواند فشار روی مفاصل را کاهش دهد.

از موقعیت هایی که می تواند منجر به ناهنجاری مفصل شود، خودداری کنید (به عنوان مثال، گرفتن یک دمبل یا نوار جانبی برای مدت زمان طولانی و به صورت خیلی محکم).

شرکت کنندگان مبتلا به آرتروز باید از کشیدن بیش از حد خودداری کنند، زیرا که می تواند به رباط های حمایتی آسیب برساند.

-سفتی: همیشه به آرامی گرم کنید و در هنگامی که مفاصل سرد و سفت هستند از انجام فعالیت فیزیکی خودداری شود.

شرکت کنندگان باید سعی کنند مفاصل را بیش از حد طولانی در یک حالت نگه ندارند، زیرا که می تواند صاف کردن کامل بدون درد آن ها دشوار شود.

-کاهش دامنه حرکت: به شرکت کنندگان یادآوری کنید که فقط در محدوده بدون فشار و بدون درد حرکت کنند. شرکت کنندگان باید زیر آستانه درد خود بمانند.

اگر شرکت کنندگان دردی را تجربه کردند، باید فعالیت را متوقف کنند.

تمرینات دامنه حرکتی قبل از خواب می تواند سفتی صبحگاهی را کاهش دهند.

-خستگی و کاهش توانایی بدنی: جلسات کوتاه و مکرر بهتر تحمل می شوند.

تمرین هوازی و مقاومتی را در روز های مختلف هفته متفاوت کنید.

در ساعات مختلف روز، مداخلات را انجام دهید. افراد مختلف در ساعات مختلف روز احساس انعطاف پذیری و انرژی بیشتری دارند. استقامت برای ساختن زمان لازم دارد. هر شرکت کننده باید با سرعت خودش حرکت کند.

-ضعف عضلانی: در هنگام فعالیت با مکث های کوتاه اجازه دهید تا از التهاب مفاصل جلوگیری کنید.

فعالیت فیزیکی می تواند باعث تقویت مفاصل و حمایت از عضلات، تاندون ها و رباط ها شود.

-درد حاد در روماتوئید آرتریت: در حین اپیزود های حاد از انجام تمرینات مفاصل آسیب دیده خودداری کنید.

تمرینات دامنه حرکتی در مرحله حاد در صورتی توصیه می شوند که انجام شان ممکن باشد.

برخی از شرکت کنندگان مبتلا به آرتریت روماتوئید ممکن است هرگز نتوانند تمرینات مقاومتی را تحمل کنند، اما ممکن است تمرینات مربوط به وزن بدن را بتوانند انجام دهند.

-کاهش انرژی و بد خلقی: تمرینات می تواند روحیه را بالا ببرد و به کاهش افسردگی کمک کند.

تمرینات همچنین باعث افزایش انرژی می شود که با افسردگی و اضطراب مقابله می کند.

-کمر درد: بسیاری از افراد مبتلا به آرتروز یا فیبرومیالژیا درد کمر را تجربه می کنند.

حرکات آهسته و تمرینات پشت را که با احتیاط انجام می شوند، تشویق کنید.

-بی ثباتی پوسچرال: برای تقویت عملکرد مفصل حین تمرین، تمرینات پوسچرال را آموزش دهید.

وضعیت نامناسب بدن و پوسچر نامناسب بدن بر راه رفتن و گیت تاثیر می گذارد، پتانسیل افتادن را افزایش می دهد و فرد را به راحتی خسته می کند. تمرینات مناسب با این اثرات منفی مبارزه می کند.

در حالت ایستاده و نشسته تمرینات ثبات دهنده را آموزش دهید.

سوالات متدتول:

1-تفاوت آلزایمر با زوال عقل چیست؟
زوال عقل یک اصطلاح کلی برای کاهش توانایی‌های شناختی است؛ آلزایمر شایع‌ترین نوع زوال عقل محسوب می‌شود.

2-چگونه از فرد مبتلا به آلزایمر مراقبت کنیم؟
ایجاد محیطی امن، داشتن برنامه روزمره، حمایت عاطفی، تغذیه مناسب و مشاوره گرفتن از کاردرمانگر و روانشناس می‌تواند مفید باشد.

کاردرمانی ناهنجاری های مادرزادی

ناهنجاری های مادرزادی یک مشکل یا بیماری است که هنگام رشد کودک در رحم مادر اتفاق می‌ افتد و کودک از بدو تولد به آن مبتلا می شود. ناهنجاری های مادرزادی می‌ تواند طیفی از ضعیف یا شدید داشته باشد و بر ظاهر، عملکرد اعضای بدن و رشد جسمی و روانی کودک تاثیر بگذارد. نقایص زمان تولد، ناهنجاری‌ های مادرزادی و آنومالی‌ های مادرزادی اصطلاحات مشابهی هستند که جهت توصیف اختلالات ساختمانی، رفتاری، عملکردی و متابولیکی موجود در زمان تولد به کار برده می‌ شوند. علمی که این اختلالات را مطالعه می‌کند تراتولوژی (teratology) نامیده می‌ شود (کلمه­ ی تراتوس اصطلاحی یونانی است و به معنی بد پیکر می‌باشد). ناهنجاری‌ های مادرزادی می‌ توانند از نظر اهمیت بالینی و نیاز به مداخلات بهداشتی و درمانی، جزئی (minor) یا عمده (major) باشند و همین طور می‌ توانند به صورت موردی یا به صورت چند ناهنجاری همراه در نوزاد بروز کنند. آنومالی‌ های عمده ساختمانی در ۲ تا ۳ درصد از نوزادانی که زنده به دنیا می‌ آیند، رخ می‌ دهد و ۲ تا ۳ درصد اضافه بر آن نیز در کودکانی که به ۵ سالگی می‌ رسند، شناخته شده است که در مجموع ۴ تا ۶ درصد را تشکیل می‌ دهند. کلینیک تخصصی کاردرمانی دکتر صابر واقع در غرب و شرق تهران با در نظر گرفتن خدمات توانبخشی برای کودکان مبتلا به ناهنجاری های مادرزادی همچون کاردرمانی ناهنجاری های مادرزادی، گفتاردرمانی ناهنجاری های مادرزادی، کاردرمانی جسمی، کاردرمانی ذهنی و… به درمان این کودکان مشغول می باشد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

ناهنجاری های مادرزادی و مرگ نوزادان

نقایص ساختمانی هنگام تولد از علل اصلی مرگ نوزاد می‌ باشد (به طور تخمین ۲۱ درصد از تمام شیرخواران مبتلا می‌ میرند). این اختلالات پنجمین علت بالقوه مرگ در سنین قبل از ۶۵ سالگی و یک عامل مهم در معلولیت‌ ها هستند. همچنین این ناهنجاری‌ ها وابستگی به نژاد و گروه خاصی ندارد به طوری که مرگ و میری که به علت نقایص زمان تولد رخ می‌ دهد. در آسیایی‌ ها، سیاه پوستان آمریکایی، ساکنین آمریکای لاتین، سفید پوستان و بومیان آمریکایی (سرخ پوستان) تقریباً مشابه می‌ باشد. آنومالی‌ های خفیف به طور تقریبی در ۱۵ درصد از نوزادان اتفاق می‌ افتد. این ناهنجاری‌ های ساختمانی، مثل میکروشیا (کوچکی گوش­ ها)، لکه‌ های رنگی و کوتاهی شیار پلکی، به خودی خود برای سلامتی فرد زیان آور نیستند اما در برخی از موارد همراه با نقایص اصلی می‌ باشند. مثلاً نوزادان مبتلا به یک آنومالی جزئی ۳ درصد احتمال این را دارند که دچار ناهنجاری‌ های عمده باشند؛ آن افرادی که دارای دو آنومالی جزئی هستند. 10 درصد احتمال داشته و آن هایی که تعداد ۳ یا بیشتر از آنومالی‌ های جزئی را دارا باشند. ۲۰ درصد احتمال ابتلا به ناهنجاری‌ های اصلی را دارا هستند. لذا آنومالی‌ های جزئی به عنوان کلیدی برای تشخیص ناهنجاری‌ های زمینه‌ ای مهم‌تر به کار گرفته می‌ شوند. مخصوصاً ناهنجاری‌ های گوش که نسبت به بقیه نقیصه‌ ها به آسانی قابل تشخیص بوده و نشانه وقوع دیگر نواقص است و در واقع در تمام کودکانی که دچار سندروم‌ های ناهنجاری می‌ باشند، قابل تشخیص است.

انواع ناهنجاری های مادرزادی

ناهنجاری‌ هایی که در طی شکل گرفتن ساختمان‌ ها رخ می‌ دهند، مثلاً در طی دوره عضو سازی آن ها، ممکن است باعث فقدان کامل یا نسبی یک یا قسمتی از ساختمان یک عضو یا باعث تغییر شکل طبیعی آن ها گردند. بیشتر ناهنجاری ها از سومین تا هشتمین هفته بارداری منشا می‌ گیرند. این ناهنجاری‌ ها ممکن است به صورت تخریب (از هم گسیختگی)، تغییر شکل (بدریخت شدن) و یا سندرم دیده شوند. تخریب ایجاد تغییراتی در شکل ظاهری ساختارهایی است که قبلا تشکیل شده ­اند و علت ایجاد آن یک فرایند تخریبی می ­باشد. تغییر شکل اعضا ناشی از نیروی مکانیکی است که قالب‌ گیری قسمتی از جنین را در طی یک دوره طولانی باعث می‌ شود یا چنبری (clubfoot) مثالی در این مورد است که بر اثر تحت فشار قرار داشتن جنین در حفره آمنیون ایجاد می‌ شود. بدریختی اغلب در دستگاه عضلانی – اسکلتی دیده می‌ شود و ممکن است بعد از تولد قابل اصلاح باشد. سندروم نیز عبارت است از ناهنجاری‌ هایی که با هم رخ داده و یک علت خاص مشترک دارند (کاربرد این واژه نشان می‌ دهد که تشخیص قطعی مشخص شده و خطر عود آن شناخته شده است). برعکس زمانی که دو یا چند ناهنجاری به صورت شایع اما بدون علت خاص و مشترکی همزمان رخ دهند از واژه همراهی (association) استفاده می‌ شود. ناهنجاری‌ های مادرزادی، بسته به نوع، در یکی از گروه‌ های: ناهنجاری‌ های سیستم عصبی (مانند آننسفالی، آنسفالوسل و اسپاینا بیفیدا)؛ ناهنجاری‌ های دستگاه تناسلی، ادراری و کلیه (مانند هیپوسپادیاس)؛ ناهنجاری‌ های دست‌ ها و پا ها (مانند فوکوملیا؛ همی ملیا و آملیا)؛ ناهنجاری‌ های کروموزومی (سندروم دان)؛ لب شکری (با و بدون شکاف کام)؛ ناهنجاری‌ های قلبی؛ ناهنجاری‌ های عضلانی – اسکلتی (پا چنبری و دست چنبری)؛ ناهنجاری‌ های گوارشی؛ ناهنجاری‌ های گوش و چشم؛ و سایر ناهنجاری‌ ها قرار می‌ گیرند.

علت ناهنجاری های مادرزادی

علل عمده­ ی ناهنجاری‌ های مادرزادی شامل علل کروموزومی (۱۰ درصد)، علل ژنتیکی (۲۵ درصد)، علل مربوط به عوامل محیطی و تراتوژن‌ ها (۱۰ درصد)، علل چندگانه یا مولتی فاکتوریال (تاثیر متقابل علل ارثی و محیطی که در واقع نیمی از تمام ناهنجاری‌ ها مربوط به این علل هستند)، و علل ناشناخته (۵ درصد) می‌ گردد. با توجه به نقش عوامل محیطی در بروز ناهنجاری‌ های مادرزادی امروزه برنامه‌ های کنترل و پیشگیری به صورت گسترده توسط سازمان جهانی بهداشت توصیه و توسط کشور های مختلف در حال انجام است. از عوامل محیطی شایع می‌ توان به عوامل عفونی (مانند ویروس‌ های سرخچه، سیتومگالوویروس و توکسوپلاسموز) بیماری‌ های مادر (مانند چاقی، دیابت، و مشکلات هورمونی)، عوامل فیزیکی (مانند پرتو های اشعه ایکس)، و عوامل شیمیایی (مانند دارو ها و الکل مصرفی، سرب و جیوه) اشاره کرد.

کاردرمانی ناهنجاری های مادرزادی

متخصصین از روش‌ های گوناگونی برای ارزیابی رشد و نمو جنین و تشخیص ناهنجاری‌ های قبل از تولد استفاده می‌ کنند. از جمله این روش‌ ها می‌ توان به اولترا سونوگرافی، غربالگری سرم مادر، آمنیوسنتز و نمونه برداری از پرز های جفتی اشاره کرد. با تشخیص به موقع ناهنجاری‌ های مادرزادی، می‌ توان برخی از این اختلالات را حتی قبل از تولد درمان کرد. از درمان‌ های جنینی می‌ توان به تزریق خون به جنین، درمان دارویی جنین، جراحی جنین، پیوند سلول‌ های پایه و ژن درمانی اشاره کرد. پس از تشخیص ناهنجاری ها با روش های گفته شده، می توان از روش های کاردرمانی ناهنجاری های مادرزادی یا توانبخشی، کاردرمانی در منزل و… برای درمان استفاده کرد.

سوالات متداول:

1-آیا همه ناهنجاری‌های مادرزادی نیاز به کاردرمانی دارند؟
خیر، بستگی به شدت، نوع ناهنجاری و تأثیر آن بر توانایی‌های عملکردی کودک دارد. تشخیص نیاز به عهده کاردرمانگر و پزشک متخصص است.

2-کاردرمانی چه مهارت‌هایی را در کودکان مبتلا به ناهنجاری مادرزادی تقویت می‌کند؟
مهارت‌های حرکتی درشت (مثل راه رفتن)، حرکات ظریف (مثل گرفتن مداد)، هماهنگی دو دست، مهارت‌های شناختی، تمرکز و خودمراقبتی.

اوتیسم و تغذیه

یکی از نکانت حائز اهمیت در حوزه درمان کودکان اوتیسم، توجه به اوتیسم و تغذیه می باشد چرا که مشکلات و اختلالات کودکان مبتلا به اوتیسم فقط مربوط به رفتارهای آن ها نیست. رژیم غذایی مناسب می تواند قسمتی از نیازهای این کودکان را مدیریت کند. توجه به یک نکته بسیار مهم است که از رژیم غذایی کودکان مبتلا به اوتیسم باید قند و گلوتین حذف شود، به این دلیل که ترکیبات قندی سبب ایجاد رفتارهای بیش فعالانه در کودکان اوتیسم شده و حواس پرتی آن ها را افزایش می دهد. هر خانواده منوی غذایی خاص خود را دارد که در یک برنامه و نظم خاصی خورده می­ شود. این منو بر اساس علائق و عدم علائق، فرهنگ، وضعیت مالی، دسترسی و احتیاجات غذایی افراد تنظیم می‌ شود. بعضی از کودکان با اختلالات طیف اتیسم به غذاهای خاص که با روش خاص و در ظروف خاص ارائه شود، اصرار و علاقه دارند. این تشریفات به مرور زمان محدود کننده شده و در رشد کودک تاخیر ایجاد می‌ کند. مرکز تخصصی توانبخشی اوتیسم دکتر صابر که یکی از بهترین مراکز اوتیسم تهران می باشد، با تشخیص دقیق اوتیسم کودک شما و انتخاب بهترین خوراکی های مناسب برای کودکان اوتیسم و حذف غذاهای مضر برای اتیسم، به درمان فرزند دلبند شما می پردازد.

هدف از تغذیه و خوراکی های مناسب برای کودکان اوتیسم

شاید هدف لذت بردن با همکلاسی­ ها در یک جشن باشد و شاید هدف خوردن یک غذای رژیمی باشد. همه این موارد ممکن است جز اهداف باشد. بنابراین بهتر است شما انتظار خود را تعیین کنید تا روند کار راحت‌ تر شود. این که از کودک می­ خواهید که آرام بنشیند و با دیگران یک غذای سالم بخورد، سخت و مشکل‌ ساز خواهد بود. وقتی از کودک خواسته می ­شود که آرام باشد این درخواست منجر به بروز مشکل می‌ شود. اگر هدف خوردن غذای جدید و رژیمی باشد، کودک ممانعت خواهد کرد. باید در حوزه درمان کودکان اوتیسم علاوه بر کاردرمانی اوتیسم، گفتاردرمانی اوتیسم و رفتاردرمانی اوتیسم به غذاهای مضر برای اتیسم و خوراکی های مناسب برای کودکان اوتیسم توجه کنید تا بهترین نتیجه را داشته باشید.

موارد کمک کننده در حوزه اوتیسم و تغذیه

۱. هدف از غذا خوردن را تعیین کنید. آیا شما می‌ خواهید به کودک غذای رژیمی بدهید یا می‌ خواهید کودک در کنار خانواده غذا بخورد.

۲. بعضی از خانواده ­ها محل خاصی را در میز در نظر می­ گیرند. این مورد برای ایجاد ساختار، مناسب است. برای ایجاد انعطاف‌ پذیری در کودک از بشقاب، لیوان و وسایل مختلف و متفاوت استفاده کنید. کودک را ترغیب کنید تا از بشقاب های با رنگ، سایز و الگو های مختلف استفاده کند. همچنین از وسایل نوشیدنی متنوع مثل لیوان با دسته و بدن دسته، لیوان کوچک و بزرگ و نوشیدن با نی یا بدون نی استفاده نمایید.

۳. اجازه بدهید غذاها در تماس با همدیگر باشند. کودک ممکن است با غذایی در یک وضعیت خاص روی بشقاب قرار نگرفته است، مشکل داشته باشد. به کودک اطمینان دهید که این وضعیت مشکل‌ ساز نیست و هر کسی با این وضعیت غذا می‌ خورد.

۴. وقتی کودک سنش بالای سه سال است انتظار می‌ رود که با قاشق و چنگال غذا بخورد. در کودکان با سنین پایین بیشتر غذاها با دست خورده می‌ شود ولی برای بعضی غذاها مثل ماکارونی، پنیر، سس، ماست و پودینگ باید از قاشق و چنگال استفاده شود.

۵. شرایطی را ایجاد کنید که کودک غذاهای مختلف را تجربه کند. بعضی از کودکان رژیم غذایی محدودی دارند و از غذاهای دیگر بر اساس رنگ، بو، مزه و نحوه اراده دوری می‌کنند. باید به صورت کلامی و غیر کلامی به کودک بهفمانید که غذای آماده شده توسط خانواده خورد می‌ شود و انتظار می‌ رود کودک نیز آن را بخورد. این روش را بارها تکرار می‌ کنید تا کودک غذا را مزه کند و امتحان کند.

6.مقدار زمانی را که توقع دارید کودک پشت میز بنشیند را تعیین کنید. اگر کودک در تغذیه خود شیر زیاد مصرف می­ کند فقط بعد از خوردن غذای تهیه شده در یک زمان معین اجازه بدهید شیر مصرف کند. به کودک نشان دهید که سعی کند غذاهای جدید را تجربه کند. زمان خوردن هم در حدی باشد که برای شما قابل قبول باشد.

۷. برای این که مشاجره و درگیری ایجاد نشود از یک زمان سنج (تایمر) استفاده کنید. کودک باید زمان‌سنج را ببیند در این صورت متوجه خواهد شد که انتظار می ­رود مودبانه روی صندلی بنشیند و غذای خود را در یک زمان معین بخورد. بسته به تحمل کودک نشستن پشت میز جهت غذا خوردن ممکن است بین ۵ تا ۲۰ دقیقه تنظیم شود.

8.  اگر کودک شما یک رژیم غذایی سخت گیرانه دارد و یا شما معتقد هستید که کودک دچار حساسیت نسبت به بعضی غذاهاست حتما با متخصص مربوطه تماس حاصل فرمایید.

اوتیسم و تغذیه از نکات حائز اهمیت در درمان کودکان اوتیسم هستند و توجه به نوع رژیم تغذیه ای این کودکان در درمان آن ها موثر است.

مکمل‌های غذایی موردنیاز کودکان اوتیسم

کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب با محدودیت‌های غذایی مواجه هستند که می‌تواند منجر به کمبود مواد مغذی ضروری شود. این کمبودها ممکن است بر رشد، رفتار و سلامت عمومی آن‌ها تأثیر بگذارد. تحقیقات نشان می‌دهد که برخی مکمل‌های غذایی می‌توانند به بهبود علائم اوتیسم، تقویت سیستم ایمنی و ارتقای عملکرد مغز کمک کنند. در این بخش، به بررسی مهم‌ترین مکمل‌های موردنیاز برای کودکان اوتیسم می‌پردازیم.

یکی از رایج‌ترین کمبودها در کودکان اوتیسم، ویتامین D است. این ویتامین نقش مهمی در رشد عصبی و عملکرد سیستم ایمنی دارد. مطالعات نشان داده‌اند که سطح پایین ویتامین D در برخی کودکان اوتیسم با شدت بیشتر علائم همراه است. مصرف مکمل ویتامین D تحت نظر پزشک می‌تواند به بهبود خلق‌وخو، تمرکز و سلامت استخوان‌ها کمک کند.

امگا-3 نیز یکی از مکمل‌های ضروری برای کودکان اوتیسم محسوب می‌شود. اسیدهای چرب امگا-3، به ویژه DHA و EPA، برای رشد مغز و کاهش التهاب عصبی حیاتی هستند. برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که مصرف منظم امگا-3 می‌تواند به کاهش رفتارهای تکراری و بهبود مهارت‌های ارتباطی کمک کند. ماهی‌های چرب مانند سالمون و مکمل‌های روغن ماهی از منابع غنی این ماده مغذی هستند.

پروبیوتیک‌ها نیز به دلیل تأثیر مثبت بر سلامت روده، برای کودکان اوتیسم مفید هستند. بسیاری از این کودکان از مشکلات گوارشی مانند یبوست، اسهال یا نفخ رنج می‌برند. پروبیوتیک‌ها با تقویت باکتری‌های مفید روده، به بهبود هضم و جذب مواد مغذی کمک می‌کنند. برخی مطالعات حتی ارتباط بین سلامت روده و کاهش علائم اوتیسم را تأیید کرده‌اند.

منیزیم و ویتامین B6 نیز از دیگر مکمل‌های توصیه‌شده برای کودکان اوتیسم هستند. منیزیم به کاهش اضطراب و بهبود خواب کمک می‌کند، در حالی که ویتامین B6 در تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی نقش دارد. ترکیب این دو مکمل در برخی موارد منجر به بهبود رفتار و تمرکز شده است.

با این حال، قبل از شروع هرگونه مکمل، ضروری است که با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت شود. آزمایش‌های خون می‌توانند کمبودهای دقیق را مشخص کنند و از مصرف بیش‌ازحد یا نادرست مکمل‌ها جلوگیری نمایند. هر کودک اوتیسم منحصر به فرد است، بنابراین برنامه مکمل‌دهی باید متناسب با نیازهای فردی او طراحی شود.

سوالات متداول:

1-تأثیر پروبیوتیک‌ها بر سلامت کودکان اوتیسم چیست؟
از آنجا که سلامت روده بر سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد، پروبیوتیک‌ها می‌توانند به تعادل میکروبیوم روده و بهبود مشکلات گوارشی کمک کنند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که پروبیوتیک‌ها ممکن است به کاهش التهاب و بهبود رفتار کمک کنند، اما تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

2-چگونه می‌توانم کودک اوتیسم را به خوردن غذاهای جدید تشویق کنم؟
کودکان اوتیسم اغلب به غذاهای محدود و تکراری تمایل دارند. برای گسترش رژیم غذایی آن‌ها، می‌توانید از تکنیک‌های gradual exposure (معرفی تدریجی)، استفاده از بافت‌ها و رنگ‌های مشابه غذاهای مورد علاقه‌شان، و ایجاد محیطی آرام و بدون فشار کمک بگیرید. کاردرمانی تغذیه نیز می‌تواند مفید باشد.

خواب کودک یک ساله|میزان خواب کودک و نوزاد سالم| درمان بی خوابی کودک| کلینیک پاسداران

میزان خواب کودک و نوزاد سالم یکی از مسائل تخصصی بوده که تحت تاثیر عوامل مختلفی هم قرار دارد و هم چنین مقدار خواب مورد نیاز کودکان و نوزادان نیز با هم متفاوت است، به عنوان مثال خواب کودک یک ساله، حدود 12 ساعت در روز می باشد اما یک نوزاد تازه متولد شده حدود 15 ساعت یا بیشتر در طول روز می خوابد. هنگامی که نوزاد را از بیمارستان به خانه می ­آورید، به طور متوسط روزانه پانزده ساعت و معمولاً به صورت منقطع در طول روز و شب می ­خوابد. نوزاد ممکن است تقریباً همیشه خواب باشد یا میزان خواب او به یازده ساعت یا کمتر تقلیل یابد. نوزاد ممکن است در ساعت ۲ صبح کاملاً هشیار باشد و حتی تا ساعت ۴ صبح اشتیاقی برای خوابیدن نداشته باشد. این جابه جایی روز و شب برای نوزاد غیر عادی نیست. در زمان بارداری جنین احتمالاً مدت زیادی در طول روز به علت تکان خوردن، بر اثر راه رفتن و حرکت کردن شما خوابیده است و سپس به محض دراز کشیدن شما در شب او بیدار و فعال می­ شده است. برای عملکرد بهتر، میزان خواب کودک و نوزاد سالم، از بزرگسالان بیشتر است. اما بعضی از کودکان به اختلال خواب دچار می شوند اما خوشبختانه اکثر مشکلات بی خوابی کودکان به عادت های خواب و رفتار های آن ها در طول شبانه روز مرتبط می شود، از این جهت با راهکار هایی مانند ماساژ خواب می توان به درمان بی خوابی کودک کمک کرد. کلینیک کاردرمانی دکتر صابر، با در نظر گرفتن روش هایی برای درمان بی خوابی کودک و نوزادان، در غرب و شرق تهران مشغول فعالیت می باشد و رضایت همیشگی مراجعه کنندگان را به خود جلب می کند.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.    اختلال خواب

وضعیت خواب نوزاد و خواب کودک یک ساله

شما تا به حال از طریق بروشورها اطلاعات فراوانی درباره خواب به دست آورده ­اید. در هر صورت تکرار توصیه های آکادمی آمریکایی متخصصان کودکان (AAP) در مورد به پشت خواباندن کودکان سالم، اهمیت فراوانی دارد؛ زیرا تحقیقات جدید نشان داده است که خواباندن کودک به پشت با کاهش سندرم مرگ ناگهانی نوزاد SIDS ارتباط دارد. بنابراین نوزاد خود را  به پشت بخوابانید؛ بعد از خواباندن به پشت، بهترین حالت برای نوزادان، خواباندن آنان به پهلو است. چنانچه نوزاد همیشه در یک وضعیت خوابانده شود، در سر و جمجمه نوزاد منطقۀ مسطحی ایجاد می­ شود که پلاژیوسفالی وضعیتی نامیده می ­شود. زمان خواب نوزاد وضعیت قسمتی از سر او را که با بالش در تماس است تغییر دهید. در طول روز در زمان بیداری گاهی او را روی شکم قرار دهید.

درمان بی خوابی نوزادان

می توانید به نوزادتان بیاموزید که بیداری در روز بسیار جالب توجه تر از بیداری در شب است. برای نوزادانی که در اتاق نوزادان بوده اند. روز و شب تفاوت کمی با هم داشته است. لامپ­ ها همیشه روشن بوده و نوزادان گریه می­ کرده اند و افراد بیست و چهار ساعت آنجا تردد داشته اند. در منزل شما می توانید روز و شب را از هم تفکیک کنید. سعی کنید در  بعد از ظهر هر دو ساعت یک بار نوزاد را از خواب بیدار کنید و هرگاه در طول روز بیدار است، اوقات خوبی برای او فراهم سازید و با او صحبت کنید. اسباب بازی­ های نوزاد را بیرون بیاورید. او را برای شنیدن صدای پرندگان از منزل بیرون ببرید یا به ملاقات کنندگان نشان دهید. برای درمان بی خوابی نوزاد و کودک خود، می توانید از روش هایی همچون کاردرمانی حسی استفاده کنید.

میزان خواب کودک و نوزاد

واقعیت این است که نوزاد عادی و متوسط، البته هیچ نوزادی واقعاً عادی و  وسط نیست، هر روز این مقدار خواهد خوابید:

-شانزده و نیم ساعت در هفته اول

-پانزده و نیم ساعت در ماه اول

-پانزده ساعت در سه ماه اول

-چهارده و نیم ساعت در شش ماه اول

-حدود چهارده ساعت در سال اول

در شب با نوزاد زیاد صحبت نکنید؛ جز یک لامپ چیزی در منزل روشن نکنید و با او بازی نکنید، حتی پوشک او را عوض نکنید، مگر اینکه کثیف یا بسیار خیس شده باشد. دیر یا زود اغلب نوزادان طولانی­ ترین دورۀ خواب خود – چهار یا پنج ساعت متوالی – را در طول شب خواهند داشت. البته احتمالاً لحظه ای که نوزادتان به خواب می رود، شما به رخت خواب نخواهید رفت؛ بنابراین باز هم خواب کافی نخواهید داشت. در پایان سومین ماه ،زندگی نوزاد باید بخش عمده ای از زمان خوابش را در شب سپری کند. اما متأسفانه هنوز این طور نیست. دوره خواب او هنوز این قدر طولانی نیست که شما احساس کنید به اندازه کافی خوابیده اید. به منظور درمان بیخوابی در کودکان می توان به کلینیک کاردرمانی دکتر صابر مراجعه کرد و از روش های مختلفی همچون ماساژ درمانی، کاردرمانی و… استفاده کرد.

اوتیسم و حس بویایی

اختلال اوتیسم عموما با رفتار های ارتباطی – کلامی تشخیص داده می شود اما طبق تحقیقات اخیر دانشمندان در حوزه اوتیسم، کودکان مبتلا به اوتیسم معمولا در حواس پنج گانه خود همچون حس بویایی تفاوت هایی با افراد عادی دارند. اختلال حس بویایی در کودکان اوتیسم شامل حساسیت بویایی بالا یا حساسیت بویایی پایین می باشد. اخلال پردازش حسی کودکان اوتیسم با روش های درمانی همچون اتاق تعدیل حسی، ماساژ درمانی و سنسوری روم قابل درمان می باشد. حس بویایی اولین حس است که در انسان شکل می ­گیرد. بعضی از بوهای خاص روی عاطفه، حافظه و اشتها اثر دارند. بعضی از کودکان با اختلالات طیف اتیسم به بوی عطر خاصی حساس هستند. ممکن است کودکی به شما بگوید که خیلی بوی خوبی دارید و کودک دیگر بگوید بدن شما چقدر بد بو است. اگر با کودک مبتلا به اختلالات اتیسم زندگی می‌کنید سعی کنید بوها را به حداقل برسانید. محصولات حمام، دئودورانت، محصولات مربوط به مو، آرایش و عطر و… بوی خاصی دارند. مرکز تخصصی توانبخشی اوتیسم دکتر صابر با سابقه بالا در زمینه درمان کودکان اوتیسم مبتلا به اختلال حس بویایی و درمان اختلال پردازش حسی کودکان اوتیسم با متد های تخصصی و به روز دنیا مشغول فعالیت می باشد.

مشکلات کودکان اوتیسم در حس بویایی

اگر کودک مشکل خواب دارد، در حمام رفتن مشارکت نمی‌ کند یا لباس نمی­ پوشد، ممکن است به دلیل بوی مربوط به این فعالیت ­ها باشد. ملافه یا لباس های شسته شده پاک کننده­ های قوی، شامپو و صابون بوی قوی دارند. اگر احساس می­ کنید که این مسائل منجر به ناراحتی کودک می­ شود باید از محصولات بدون بو استفاده کنید. البته به این مسئله باید اشاره بشود که امکان زندگی در دنیای بدون بو وجود ندارد. بنابراین کودک باید بوهای ناخوشایند را تجربه کند زیرا گاهی اوقات جلوگیری از این بوها غیر ممکن است. اگر شما عادت به خوردن قهوه دارید و ممکن است کودک از بوی ساطع شده از آشپزخانه خوشش نیاید، ایده ­هایی برای رفع این مشکلات ارائه می­ شود. با مراجعه به کلینیک کاردرمانی اوتیسم دکتر صابر و انجام مراحل کاردرمانی حسی اوتیسم برای رفع اختلال بویایی، رضایت همیشگی شما جلب می شود.

تمرینات درمانی اختلال حس بویایی

در مورد بو، رفتار و عادات خود را تغییر ندهید در عوض به موارد زیر توجه داشته باشید:

۱. به کودک توضیح دهید که در معرض بویی قرار خواهد گرفت که قبلاً‌برای او ناخوشایند بوده است و اگر توضیح شما اثری نداشت گام بعدی را انجام دهید.

۲. به کودک بگویید بوی ایجاد شده را باید برای مدت زمانی تحمل کند. از طریق اشاره به ساعت، یا تصویر پاستا یا سس مورد علاقه اطلاعات بیشتری به کودک بدهید.

3.از فعالیت یا وسیله خاصی که مورد علاقه کودک است می‌ توانید کمک بگیرید و به وی بگویید که می‌ تواند زمانی که با بو مواجه می‌ شود در فعالیت مورد علاقه خود درگیر شود. مثلاً خواندن کتاب مورد علاقه یا تماشای فیلم مورد علاقه نزدیک آشپزخانه، این مورد منجر به یک تجربه خوب همراه یا آن بو می‌ شود.

۴. توجه کودک را نسبت به بوی ناخوشایند معطوف نکنید. به صورت غیر کلامی به کودک بفهمانید که انتظار دارید گاهی اوقات چیزهایی که لذت‌بخش نیستند را تحمل کند. جلوگیری از تجربیات ناخوشایند غیر ممکن است به کودک خود آموزش دهید که نسبت به دنیای اطراف خود تطابق حاصل کند.

به غیر از موارد گفته شده با انجام مراحل کاردرمانی اوتیسم یا سایر درمان ها در کلینیک تخصصی تشخیص و درمان اوتیسم دکتر صابر می توانید مشکلات حس بویایی کودک مبتلا به اوتیسم خود را برطرف کنید.

چرا کودکان اوتیستیک نسبت به بوها واکنش شدید نشان می‌دهند؟

کودکان اوتیستیک اغلب واکنش‌های غیرمعمول و شدیدی نسبت به محرک‌های بویایی از خود نشان می‌دهند که ریشه در تفاوت‌های عصبی آن‌ها دارد. تحقیقات نشان می‌دهد مغز افراد طیف اوتیسم اطلاعات حسی را به گونه‌ای متفاوت پردازش می‌کند. سیستم بویایی آن‌ها ممکن است بسیار حساس (هایپرسمتیک) یا برعکس، کم‌حساس (هایپوسمتیک) باشد.

در کودکان با حساسیت بویایی بالا، حتی بوهای معمولی مانند عطر ملایم، مواد شوینده یا غذا می‌تواند باعث واکنش‌های شدید مانند اضطراب، پوشاندن بینی یا فرار از محیط شود. این واکنش‌ها ناشی از اختلال در یکپارچگی حسی است که در آن مغز قادر به فیلتر کردن و اولویت‌بندی محرک‌های محیطی نیست. جالب است بدانید برخی کودکان اوتیستیک برعکس، به بوهای خاصی جذب می‌شوند و ممکن است وسایل غیرخوراکی را بو کنند که این هم نشانه‌ای از تفاوت پردازش حسی است.

مدیریت این حساسیت‌ها نیازمند درک عمیق و ایجاد محیطی قابل پیش‌بینی است. والدین می‌توانند با شناسایی بوهای آزاردهنده و حذف آن‌ها از محیط زندگی، به کاهش استرس کودک کمک کنند. همچنین برنامه‌ریزی تدریجی برای مواجهه کنترل‌شده با بوهای مختلف تحت نظر متخصص کاردرمانی می‌تواند به تطابق پذیری بیشتر کودک بینجامد.

تأثیر رایحه‌درمانی بر آرامش کودکان اوتیستیک

رایحه‌درمانی به عنوان یک روش مکمل می‌تواند تأثیرات قابل توجهی در کاهش اضطراب و بهبود تمرکز کودکان اوتیستیک داشته باشد. اسانس‌های طبیعی مانند اسطوخودوس، پرتقال شیرین و بابونه به دلیل خواص آرامش‌بخششان اغلب در این روش استفاده می‌شوند. مطالعات نشان داده‌اند که رایحه‌های ملایم می‌توانند با تحریک سیستم لیمبیک (مرکز کنترل احساسات در مغز)، به کاهش تنش و بهبود کیفیت خواب کمک کنند. برای کودکان اوتیستیک، استفاده از رایحه‌های آشنا در محیط‌های جدید می‌تواند اثر آرامش‌بخشی داشته و به تطابق با موقعیت‌های ناآشنا کمک کند.

توصیه می‌شود این روش تحت نظر متخصص و با رعایت نکات مهم انجام شود:

-همیشه از روغن‌های طبیعی و با کیفیت استفاده کنید

-ابتدا با غلظت‌های بسیار کم شروع کنید

-واکنش کودک را به دقت زیر نظر بگیرید

-از رایحه‌های تند و محرک پرهیز کنید

-محیط را به خوبی تهویه نمایید

رایحه‌درمانی می‌تواند به عنوان بخشی از برنامه جامع یکپارچگی حسی، در کنار سایر روش‌های درمانی مورد استفاده قرار گیرد. ثبات و تکرار در استفاده از رایحه‌های انتخابی، تأثیرگذاری این روش را افزایش می‌دهد.

چگونه محیط خانه را برای کودک اوتیستیک با حساسیت بویایی آماده کنیم؟

آماده‌سازی محیط خانه برای کودک اوتیستیک با حساسیت بویایی یکی از مهم‌ترین اقدامات در جهت بهبود کیفیت زندگی و کاهش استرس‌های حسی اوست. کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است نسبت به برخی بوها بسیار حساس باشند و حتی بوهایی که برای دیگران ملایم یا خوشایند هستند، می‌توانند در آن‌ها احساس ناراحتی، اضطراب یا حتی واکنش‌های رفتاری منفی ایجاد کنند. بنابراین، اولین قدم شناسایی محرک‌های بویایی آزاردهنده برای کودک است. این محرک‌ها می‌توانند شامل بوی مواد شوینده قوی، عطرها، اسپری‌ها، بوی غذاهای خاص یا حتی بوی لباس‌های تازه شسته شده باشند. پس از شناسایی این محرک‌ها، بهتر است از محصولات بدون بو یا با رایحه بسیار ملایم استفاده شود.

تهویه مناسب خانه نقش مهمی دارد؛ استفاده از پنجره‌ها، دستگاه‌های تصفیه هوا و هواکش‌های قوی می‌تواند به کاهش بوهای آزاردهنده کمک کند. همچنین، آشپزی با درب بسته و روشن کردن هود هنگام پخت غذا نیز می‌تواند مؤثر باشد. استفاده از مواد طبیعی مثل جوش شیرین برای تمیزکاری یا خوشبوکننده‌های خانگی با ترکیبات گیاهی ملایم نیز پیشنهاد می‌شود. نکته مهم دیگر، حفظ یک روتین مشخص و قابل پیش‌بینی برای کودک است، چراکه تغییرات ناگهانی در بوها ممکن است احساس ناامنی ایجاد کند.

سوالات متداول:

1-آیا حساسیت بویایی در همه افراد اوتیستیک وجود دارد؟
خیر، شدت و نوع حساسیت‌های حسی در افراد اوتیستیک متفاوت است؛ برخی ممکن است بی‌تفاوت باشند و برخی بسیار حساس.

2-آیا تمرینات حسی می‌توانند به کاهش حساسیت بویایی کمک کنند؟
بله، تمرینات تعدیل حسی (Sensory Integration) توسط کاردرمانگر می‌توانند تحمل کودک به برخی بوها را به مرور زمان افزایش دهند.

تقویت توجه و تمرکز در کودکان

از بهترین روش ها برای تقویت توجه و تمرکز کودکان، بازی ها می باشند و نکته مهم برای اثر گذاری بیشتر بازی با کودکان، جذاب بودن آن می باشد. با توجه به سن کودک و هم چنین میزان کمبود توجه و تمرکز در او، از بازی های گوناگونی می توان استفاده کرد. توجه مداوم یا گوش به زنگی توانایی حفظ توجه به یک محرک منفرد یا یک تکلیف در دوره­ ای از زمان می ­باشد و بطور ذاتی با برانگیختگی در ارتباط است. بیشترین طول زمانی که فرد می­ تواند توجه خود را حفظ کند اغلب گستره­ ی توجه نامیده می­ شود. جهت درمان توجه و تمرکز در کودکان می توان از تمرینات کاردرمانی توجه و اتاق تاریک استفاده نمود. کلینیک کاردرمانی دکتر صابر با درنظر گرفتن تمرینات متنوع برای تقویت توجه و تمرکز در کودکان و هم چنین روش های درمانی نشانه های عدم تمرکز در کودکان در غرب و شرق تهران فعالیت می کند.

سطح توجه مداوم حتی برای یک تکلیف متفاوت است. در رانندگی، توجه مداوم در دوره ­ای از زمان ما را قادر می­ کند تا جاده را بازبینی کرده و هر تغییری را که نیاز به عمل دارد تشخیص دهیم. هشدار محدوده­ ی مسیر خط­کشی شده یا حضور یک وسیله­ ی نقلیه توجه را تا سطح مورد نیاز برای تصمیم­ گیری و انتخاب پاسخ بالا می­ برد.

بهبود توجه و تمرکز در کودکان

عدم تمرکز و ناتوانی در حذف اطلاعات بیهوده توسط مغز، منجر به ایجاد یک سوال می‌گردد، چگونه ما ویژگی‌های موجودیت را انتخاب می‌کنیم و چه اتفاقی برای سایر داده‌‌ها می‌افتد؟ آزمایشات انجام گرفته در ۱۹۵۰ به این سوال با بررسی پدیده‌ی Cocktail party پاسخ می‌دهد. آزمودنی‌ها با دو جریان متفاوت گفتاری مواجه شدند، هرکدام با یک گوش، بوسیله هدفون از آزمودنی‌ها خواسته شد تا فقط به یک کانال از طریق تکرارکردن آن چه می‌شنوند گوش فرا دهند. زمانی که از نظر فیزیکی بین صدا‌ها تفاوت وجود داشت، برای مثال جنسیت گوینده یا شدت صدا، آزمودنی‌ها قادر بودند تا به پیام شنیداری انتخاب شده گوش فرا دهند و آن چه را که شنیده‌اند تکرار کنند. زمانی که هر دو جریان صدا‌های یکسانی داشت، سخت بود تا معنای دو پیام را از هم افتراق دهند. این آزمایشات اولیه پیشنهاد داده است که انتخاب، بعد از ذخیره‌ی موقت و قبل از پردازش معنایی صورت می‌گیرد.

آزمایشات بعدی برخی از یادآوری‌ها را از کانالی که مورد توجه قرار نگرفت توضیح داده‌اند، در واقع این اطلاعات فیلتر نشده‌اند اما به آن‌ها توجه شده است، مثل کم کردن صدای یک رادیو یا تلویزیون. پیام اصلی از طریق سایر اطلاعاتی که مورد توجه قرار گرفته‌اند، بدست آمده است. سطح پردازش اطلاعاتی که مورد توجه قرار نگرفته‌اند ممکن است به این که آیا مربوط‌ اند یا نامربوط و به بار درکی آن‌ها در آن زمان وابسته باشد. زمانی که بار درکی پایین است، ظرفیت توجه بیشتری در دسترس است. به مثال مهمانی برگردید، زمانی که محرک موجود خسته کننده باشد، توجه می‌تواند بر سایر مکالمات در اتاق معطوف شود.

توجه انتقالی و تقویت توجه در کودکان

توجه انتقالی، توانایی انتقال توجه بین دو یا چند محرک یا تکلیف می­ باشد. تمرکز توجه ما دائماً با ویژگی­ های محیط و تکلیفی که انجام می­ دهیم تغییر می­ کند. ما توجه مان را به مکان­ های مختلف- به محرک­ های موجود در اتاق یا در خیابان به اشیا و به افراد و بدنمان هدایت می­ کنیم. این نوع از توجه به توانایی تغییر تمرکز بین تکلیف در یک روش تطابق یافته و انعطاف­ پذیر با نیازهای شناختی مختلف وابسته است. توجه انتقالی در پاسخ به یک محرک محیطی، که ممکن است یک صدا یا نور یک تصویر در حال حرکت در محیط میدان بینایی باشد، رخ می­ دهد. صدای غیرمنتظره، حرکت رفلکسی سر را به سمت منبع صدا تحریک می­ کند. در بینایی، توجه توسط حرکت تصویر و حرکت چشم­ ها در مسیری که به سمت تصویر می ­رود با تمرکز روی فرورفتگی رتینا تحریک می ­شود. این انتقال­ های سریع توجه به یک مکام جدید خودکار هستند و می­ توانند با یا بدون حرکات چشم اتفاق بیفتد. زمانی که توجه به یک مکان جدید انتقال می ­یابد، پردازش «بالا به پایین» توجه را در آن مکان حفظ می­ کند. انتقال­ هایی که بر پایه ­ی شی هستند، در عملکرد تکلیف با اشیاء مختلف رخ می­ دهد. حتی حرکت ساده ­ی ریختن آب از کتری به داخل فنجام شامل توجه به کتری و سپس انتقال توجه به فنجان می ­باشد. در برخی شرایط، انتقال توجه مخفی رخ می ­دهد، برای مثال زمانی که درسینما به فردی که دیر رسیده بدون حرکت چشم­ ها از پرده راه می دهیم. بررسی انتقال توجه در سه مرحله توصیف شده است: عدم درگیر شدن، انتقال و درگیری شدن، که نواحی مختلف مغز درگیری می­ باشند. فقدان آشکار انتقال توجه در افرادی که آسیب مغزی دارند ممکن است به عنوان حرکات تصادفی چشم، یک نگاه ثابت و عدم توانایی برای انجام حرکات ارادی چشم بروز کند، یا سبب انعطاف ناپذیری شناختی، بسته به وسعت و مکان ضربه گردد. با انجام روش های کاردرمانی و تقویت توجه و تمرکز در کودکان می توان به تقویت توجه انتقالی کودک نیز کمک کرد.

چند تکلیفی و درمان عدم تمرکز

توجه تقسیم شده، توانایی توجه به دو یا چند محرک یا تکلیف در یک زمان می­ باشد، که اغلب به عنوان چند تکلیفی از آن یاد می­ شود. در زندگی روزمره، ما اغلب بیشتر از یک کار را در یک زمان انجام می­ دهیم. چند تکلیفی، ویژه زندگی در محل کار و خانه برای بیشتر افراد می­ باشد. در این مورد، ما باید توجه­ مان را بین دو یا چند فعالیت رقیب تقسیم کنیم. تکالیفی که توسط شبکه­ های مغز در مناطق اناتومیکی نزدیک تنظیم می­ شوند، با هرکدام از تکالیفی که توسط نواحی فضایی کنترل می­ شوند تداخل خواهند داشت، که بعنوان فرضیه ­ی فاصله­ ی عملکردی شناخته شده است، که نشان می­ دهد توجه نامحدود می­ باشد و بنابراین در هر زمانی در حال رقابت می باشد. آن­هایی که تئوری­ های ظرفیت را حمایت می­ کنند، پیشنهاد کرده ­اند که مغز پردازنده­ های گوناگونی دارد که می ­تواند به انواع مختلف محرک­ های وارد شونده سازمان­دهی گردند. اگر دو تکلیف به منبع یکسان وابسته باشند، عملکرد هریک یا هر دو در پدیده­ی تداخل کاهش می­ یابد. با این حال، اگر منابع پردازشی مختلف برای هر تکلیف مورد استفاده قرار گیرند، با هم تداخل نمی­ کنند و عملکرد تکالیف دوگانه زمانی که هرتکلیف به تنهایی تکمیل شود، می ­تواند خوب باشد. روش های درمانی مختلفی برای تقویت توجه چند تکلیفی یا همان توجه تقسیم شده وجود دارد که به کودک در تقویت توجه و تمرکز نیز کمک می کند.

توجه تقسیم شده

بیشتر مطالعات اخیر بر روی عملکرد رانندگی، حمایت این یافته­ ها را آشکار ساخته است، که پیشنهاد می­ دهند عملکرد رانندگی به ماهیت تکلیف دوگانه وابسته است، شامل درجه­ ای که آن­ ها همان مدالیته­ ی حسی و سطح نیاز توجهی را تقسیم می ­کنند. برای مثال، مکالمات مسافران بر روی رانندگی مؤثر نمی­ باشد. با این حال، استفاده از گوشی موبایل و نوشتن پیامک به طور پیشروند ه­ای تاثیر مشخصی روی عملکرد می­ گذارد. مکالمات رانندگان با گوشی موبایل بی­ توجهی را نشان داده و نسبت به راننده ­ای که در مکالمات تلفن همراه درگیر نمی ­شود کمتر از 50 درصد اطلاعات در محیط پردازش می­ شوند. توانایی انجام چند تکلیف یک مهارت پسندیده می­ باشد، که منجر به بهبود کارایی می­ گردد. شواهد نشان می ­دهد که نگرش­ هایی به سمت چند تکلیفی وجود دارد، و ارزش­ آن­ ها که به بافتار و فعالیت ­هایی که ممکن است استفاده شوند، بستگی دارد. Phil Cooke، در یک نقد از چندتکلیفی، پیشنهاد کرد که یکی از موارد ارزشمند در قرن 21، توجه تقسیم نشده خواهد بود. برخی فرضیات رایج این ادعا را دارند که افراد محقق بیشتر یا کمتر از دیگران در چندتکلیفی مهارت دارند، و این سؤال مطرح می­شود که چگونه افراد با هم تفاوت دارند. این تفاوت­ ها ممکن است توسط تاثیر تمرین شرح داده شود، چرا که با تکرار تکلیف، عملکرد برای تکالیف پیچیده و ساده مانند خواندن در حین نوشتن دیکته بهبود می ­یابد. گزارش تکالیف کاری پیچیده این مسئله را مطرح کرده است که متخصصان آموزش دیده مثل خلبان­ ها در چند تکلیفی مهارت دارند به خاطر این که آن­ ها در اجرای تکالیف به طور وسیعی تجربه دارند. یک توضیح دیگر اغلب تفاوت در عملکرد چند تکلیفی را ارائه داده است که مربوط به جنسیت می ­باشد. Mantyla در سال 2013 این مسئله را مطرح کرد، که یافته­ های وی فرضیات ظرفیت بالای زنان را برای انجام تکالیف چندگانه حمایت نمی­ کند. شرایط تحقیقات بیرونی، ممکن است این نتایج را نفی کنند. یافته­ های Schneider  و Offier در سال 2011، در مورد این که مادرهای در مقایسه با پدرها در هفته 10 ساعت بیشتر صرف انجام مهارت­ های چند تکلیفی می­ کنند، و آن که این مهارت­ ها با کارهای خانه و مراقبت از کودک در ارتباط هستند، ممکن است اختلاف این تکالیف خاص را نشان دهد.

سیستم های توجهی و تقویت تمرکز

خلاصه برای برخی فعالیت­ ها آشکار است که چند تکلیفی تأثیر معناداری روی عملکرد ندارد، در حالی که برای دیگران می­ تواند بشدت عملکرد را مختل سازد. این مسئله به نواحی آناتومیکال درگیر در تکالیف، ظرفیت اخیر و نیازهای سیستم توجهی وابسته می ­باشد. به نظر می­ رسد که عملکرد می­ تواند توسط تأثیر یک تمرین در حالی که تلاش توجهی لازم است تعدیل  گردد. تاکنون بر اجزای مختلف توجه و پایه­ ای بودن آن برای تمام عملکردهای شناختی تأکید شد. روانشناسان نقش توجه را در شناخت از پایان قرن نوزدهم در زمانی که William James بین دو نوع توجه تفاوت قائل شد در نظر دارند. روش فعال شامل پردازش «بالا به پایین» وابسته به اهداف و انتظارات فرد می باشد، و روش غیرفعال، واکنش به محرک­ های خارجی در یک شیوه ­ی «پایین به بالا» است. بسیاری از تحقیقات در مورد توجه، این مسئله را مورد توجه قرار داده ­اند که ما چگونه محرک ­ها را تشخیص داده و به آن­ ها در محیط بیرونی پاسخ می­ دهیم. شما می توانید با انجام روش های مختلف درمانی به تشخیص محرک ها پاسخ داده و آن ها را تقویت کنید و هم چنین به تقویت تمرکز کمک کنید.

تمریناتی در زمینه کاردرمانی بیش فعالی و توجه و تمرکز در کودکان

رادیو را در اتاق قرار دهید، یک متن بخوانید و یادداشت‌هایی راجع به آن بنویسید. هر موردی در رادیو که توجه شما را جلب کرده و حواس شما را از کارتان پرت می‌کند را یادداشت کنید. آیا آن یک صدای غیرمعمولی می‌باشد؟ یا یک صدای آشنا در رادیو است؟ تجربه شما چگونه با تئوری‌های توجه انتخابی شنیداری مرتبط می‌شود؟

توجه انتخابی در جهان بینایی، مکانیسمی ‌‌است که نظرکردن، به دیدن تبدیل می‌کند. یک مثال از این مسئله، اسکن‌کردن قفسه سوپر مارکت برای پیدا کردن یک پاکت مخصوص حبوبات است، که ما آن‌هایی را که شبیه نمی‌باشند نادیده می‌گیریم و می‌توانیم به طور انتخابی به پاکتی که می‌خواهیم بخریم توجه کرده و آن را تفسیر کنیم. مفسر‌های مختلف از این که توجه به علت محدودیت‌های بسیار در ظرفیت‌مان جهت پردازش اطلاعات بینایی، انتخابی می‌باشد حمایت کرد‌ه‌اند که منجر به مفهوم رقابت محرک‌ها برای منابع محدود می‌شوند. شواهدی در انسان‌ها برای رقابت عصبی با استفاده از FMRI یافت شده است، که محرک‌های مختلف بینایی هم بطور متوالی و هم هم‌زمان وجود دارند. مطالعات مختلف نشان داد که بازنمود‌های هم‌زمان، پاسخ‌های ضعیفی را نسبت به بازنمود‌های متوالی تحریک می‌کنند که علت آن رقابت بین آن‌ها می‌باشد.

سوالات متداول:

1-چه بازی‌ها و فعالیت‌هایی برای تقویت توجه و تمرکز مفید هستند؟
بازی‌هایی که نیاز به تمرکز و تفکر دارند، مانند پازل‌ها، بازی‌های حافظه، و لگو، می‌توانند به تقویت توجه و تمرکز کمک کنند. فعالیت‌های حرکتی مانند یوگا، شنا، یا بازی‌های تعادلی نیز می‌توانند مفید باشند. این فعالیت‌ها نه تنها توجه را بهبود می‌بخشند، بلکه هماهنگی حرکتی و مهارت‌های شناختی را نیز تقویت می‌کنند.

2- آیا ورزش می‌تواند به بهبود توجه و تمرکز کمک کند؟
بله، ورزش منظم به افزایش جریان خون به مغز و بهبود عملکرد شناختی کمک می‌کند. فعالیت‌های بدنی مانند دویدن، شنا، یا یوگا می‌توانند به کاهش استرس، افزایش انرژی، و بهبود تمرکز کودکان کمک کنند. ورزش همچنین باعث ترشح اندورفین می‌شود که به بهبود خلق و خو و کاهش بی‌قراری کمک می‌کند.

مشکلات سالمندان| کاردرمانی سالمندان| گفتاردرمانی سالمندان| توانبخشی سالمندان غرب و شرق تهران

فرایندهای توانبخشی همچون کاردرمانی و گفتاردرمانی برای تمامی سنین از کودک و نوزاد گرفته تا فرد کهن سال و مسن مورد استفاده قرار می گیرد. به طور کلی درباره سالمندان می توان گفت که اگر سالمندان در استقلال عملکرد های شان با مشکل رو به رو شده یا به کمک نیازمند اند، توانبخشی سالمندان می تواند گزینه بسیار خوبی برای از بین بردن مشکلات سالمندان باشد. ضعیف بودن معمولاً به ترکیبی از شرایط مربوط می‌ شود که در آن فرد قادر به انجام فعالیت‌ های عادی زندگی روزمره به صورت مستقل نیست. برخی از افرادی که سالخورده هستند ممکن است از نظر جسمی ضعیف به نظر برسند اما این‌طور نیست. ظاهر می‌ تواند فریب‌ دهنده باشد. عملکرد چیزی است که ضعیف بودن یا نبودن را تعیین می‌ کند. این احتمال که ما ممکن است بر اساس ظاهر در مورد سطح فعالیت بدنی و توانایی یک سالمند نظر دهیم، می‌ تواند فریبنده باشد. کلینیک تخصصی توانبخشی دکتر صابر، بهترین مرکز درمان سکته مغزی در تهران، با انجام خدمات کاردرمانی سالمندان در منزل و گفتاردرمانی سالمندان به این افراد کمک های شایانی می نماید. این کلینیک شامل دو مرکز تخصصی در غرب و شرق تهران می باشد و با امکانات مختلفی نظیر مکانوتراپی و کاردرمانی جسمی در جهت بهبود وضعیت تعادلی و قدرت عضلانی سالمندان فعالیت می نماید.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

ضعف و مشکلات سالمندان

باید بدانید که همه‌ی ضعف‌ ها مزمن یا طولانی‌ مدت نیست. برخی از افراد به دلیل جراحی یا بیماری خود را در وضعیتی ضعیف می‌ بینند. هنگام بهبودی، ضعف ممکن است کاهش یابد یا ناپدید شود. همچنین ممکن است افراد با افزایش فعالیت بدنی، ضعف را کاهش دهند. تحقیقات تأکید کرده‌ اند که فعالیت بدنی باعث تقویت قدرت، تعادل، هماهنگی و آمادگی قلبی عروقی حتی در افراد ضعیف و مسن‌ تر می‌ شود. به ویژه مشخص شده است که تمرینات مقاومتی به افراد دچار ضعف بدنی (در شرایط جسمی ضعیف یا متوسط ناشی از سبک زندگی بی‌تحرک) کمک می‌ کند. ضعف عضلات اسکلتی فرد را بیشتر در معرض خطر افتادن قرار می‌ دهد. این افتادن می‌ تواند منجر به شکستگی استخوان‌ ها و بستری شدن در بیمارستان شود. تمرینات تقویتی و کششی (به خصوص تمرین‌های تعادل ویژه) به حفظ تعادل و دامنه حرکت کمک می‌ کند و در بسیاری از مطالعات برای پیشگیری از افتادن توصیه می‌ شود. خستگی حوزه دیگری است که ممکن است در درک شخص به عنوان ضعف نقش داشته باشد. بزرگسالان مسن اغلب به ما می‌ گویند که دچار خستگی می‌ شوند و انرژی لازم برای ورزش یا انجام فعالیت‌ های خاص زندگی روزانه را ندارند. در ارزیابی یک فرد، باید تمام این عوامل را در نظر بگیرید. بسیاری از اختلالات شایع می‌ توانند بر انرژی تأثیر بگذارد و احساس خستگی ایجاد کنند. با انجام خدمات کاردرمانی سالمندان و گفتاردرمانی سالمندان یا به طور کلی توانبخشی سالمندان در منزل، می توان از شدت ضغف آن ها کم کرد.

دلایل مشکلات سالمندان

ضعیف اصطلاحی است که می‌تواند هر کسی را از جوان و پیر توصیف کند. دلایل ضعف در افراد متفاوت است. دلایل ضعیف که معمولاً موارد زیر را شامل می‌شود:

• وضعیت پزشکی
• از دست دادن یک یا چند حس
• یک اختلال مزمن
• یک اختلال مزمن به همراه یک بیماری جدید
• تشخیص پزشکی
• تغییرات نامطلوب در سیستم اسکلتی عضلانی
• مسائل روان‌شناختی
• سارکوپنی (از دست دادن توده عضلانی)
• سن بالا
• عدم تعادل تغذیه‌ای
• معلولیت‌های شناختی
• عدم تحرک بدنی

نقش انگیزه در کاردرمانی سالمندان

انگیزه نقش مهمی در انجام فعالیت‌ های گوناگون دارد. صرف توصیه به انجام فعالیت‌ های فیزیکی نمی‌ تواند منجر به بهبود و افزایش میزان فعالیت‌ های فیزیکی و مشارکت در جامعه شود. خود انگیزه یک عامل ایستای مشخص و یک ویژگی شخصیتی فردی نیست. انگیزه خود از عوامل گوناگونی تشکیل شده است. برخی از پژوهشگران فرمولی را برای انگیزه توصیه کرده‌اند. این فرمول از چهار قسمت تشکیل شده است که همه‌ی چهار قسمت به وسیله‌ی آموزش، تجربه و هدایت مؤثر قابل تغییرند. به وسیله‌ی مشخص کردن عوامل خطر و تغییر این عوامل می‌ توانید میزان ترک جلسات درمان و پیگیری نکردن جلسات درمان را کاهش دهید. وجود روحیه و انگیزه کافی در سالمندان، علاوه بر فعالیت های توانبخشی سالمندان، به آن ها در درمان سریع تر کمک می کند.

نیازهای ویژه و مشکلات سالمندان

یک شرکت کننده ممکن است یک یا چند نیاز ویژه داشته باشد که هنگام ترکیب، وضعیتی ضعیف ایجاد می‌ کنند. به عنوان مثال،‌ ممکن است یک شرکت‌کننده به دلیل سن 98 سالگی و وضعیت جسمی نامساعد، ضعیف باشد. هر کسی، جوان یا پیر بتواند نیاز های ویژه‌ ای داشته باشد. یک نیاز خاص می‌ تواند موقت یا دائمی باشد. اصطلاح خاص نشان می‌ دهد که درمانگر قبل از شروع برنامه‌ی مداخله‌ ای برای آن شخص باید بداند که اختلال یا محدودیت فرد چیست. برخی نیاز های ویژه به شرح زیرند:

• اختلال پزشکی
• اختلالات حسی (از دست دادن بینایی، از دست دادن شنوایی، از دست دادن حس لمس)
• مشکلات ارتباطی از جمله آفازی (از بین رفتن یا کاهش توانایی صحبت کردن، درک، خواندن یا نوشتن) و موانع زبانی
• اختلالات شناختی
• سبک زندگی بی‌ تحرک
• سارکوپنی

یک نیاز ویژه می‌ تواند شامل موارد زیر باشد:

• تجهیزات پزشکی خاص (به عنوان مثال: اکسیژن، IV)
• حمایت عاطفی ناشی از مسائل بهداشت روان (مانند افسردگی)
• داروهای خاص
• تجهیزات خاص یا
• کمک‌های بدنی با حرکت

همان‌ طور که یک جلسه کاردرمانی جسمی یا کاردرمانی ذهنی را اداره می‌ کنید، حتماً این نیازها و ترکیب آن‌ ها را در خاطر داشته باشید. به عنوان مثال: بیماری که مبتلا به بیماری مزمن انسدادی ریه است، ممکن است در صورت شروع به احساس کلاستروفوبیک نیاز به فضایی داشته باشد که در آن اکسیژن در دسترس باشد. یا یک فرد که دچار سکته‌ی مغزی شده و مبتلا به آفازی است باید در نزدیکی شما قرار گیرد تا بتوانید به راحتی با نشانه‌ های دیداری و کلامی ارتباط برقرار کنید. برای کم کردن میزان نیاز های ویژه سالمندان و از بین بردن ضعف آن ها می توان از خدمات کاردرمانی سالمندان یا گفتاردرمانی سالمندان در منزل و… بهره برد.

تأثیر داروها و توانبخشی سالمندان 

همه‌ی داروها عوارض جانبی دارند که می‌ تواند بر توانایی شرکت‌ کنندگان در مشارکت کامل یا ایمن در فعالیت فیزیکی تأثیر بگذارد. مطالبی وجود دارد که باید در موارد داروها،‌ سالمندان بیمار و بزرگسالان دارای نیاز های ویژه بدانید. افراد مسن و سالمندان بیمار نسبت به سایر گروه‌ های سنی دارو های بیشتری مصرف می‌ کنند. بسیاری از آن‌ها 6 تا 8 دارو مصرف می‌ کنند. اگرچه ویتامین‌ ها دارو نیستند، اما در برخی دسته‌ بندی‌ ها ممکن است به عنوان دارو حساب شوند، بنابراین تعداد دارو ها می‌ تواند به روزانه 10 تا 12 عدد برسد. برخی از دارو ها مانند آنتی‌ بیوتیک‌ ها به صورت کوتاه‌ مدت مصرف می‌ شوند؛ اما سایر دارو ها ممکن است به صورت طولانی‌ مدت و برای اختلالات مزمن مانند دیابت، آرتروز، سکته‌ی مغزی و مشکلات قلبی مصرف شوند. همه‌ی دارو ها پتانسیل عوارض جانبی دارند و مصرف چندین داروی روزانه در کنار هم می‌ تواند فرد را در معرض خطر بیشتری برای بروز عوارض جانبی قرار دهد. افراد مسن و سالمندان ضعیف، متابولیسم کندتری دارند، بنابراین دارو ها برای مدت زمان طولانی‌ تری در سیستم بدنی‌ آن‌ ها باقی می‌ مانند. علاوه بر این، درصد زیادی از دارو ها دارای عوارض جانبی مانند سرگیجه و سردرگمی هستند. این دارو ها و عوارض جانبی بر توانایی سالمند در فعالیت، تعادل،‌ پیاده‌ روی ایمن و در بعضی مواقع، درک جهت‌ ها تأثیر می‌ گذارند. درمانگر باید بداند که یک شرکت‌ کننده چه نوع دارو هایی مصرف می‌ کند. به عنوان مثال: دسته دارو های روان (داروهای ذهنی،‌ خلقی و رفتاری) دارای عوارض جانبی قابل توجهی هستند که باید از نزدیک مورد بررسی قرار گیرند. چهار نوع داروی روان وجود دارد:

• داروهای ضد افسردگی
• ضد روان‌پریشی
• ضد اضطراب
• آرام‌بخش‌ها

وقتی فرد بیش از یکی از این دارو های مربوط به روان را مصرف ‌کند، خطر افتادن بیشتر می‌ شود.

تاثیر فعالیت بدنی منظم بر مشکلات سالمندان

شواهد رو به رشدی مبنی بر این‌که فعالیت بدنی منظم خطر ابتلا به بیماری‌ ها و بیماری‌ های مزمن متعدد از جمله بیماری‌ های قلبی عروقی،‌ فشار خون بالا، دیابت نوع 2، پوکی استخوان،‌ چاقی، سرطان روده بزرگ، سرطان پستان، اختلال شناختی، اضطراب و افسردگی و سکته‌ی مغزی را کاهش می‌دهد، وجود دارد. قبل از شروع نگاه دقیق‌تر به 14 حوزه‌ی بیماری‌ های گوناگون، به یاد داشته باشید که ممکن است برخی بیماران دارای اختلالات پزشکی و نیاز های خاص باشند. بسیاری از این موارد، مواردی هستند که ما آن را اختلالات نامرئی می‌ نامیم مانند: پوکی استخوان، مشکلات قلبی، دیابت، افسردگی، تعویض مفصل ران یا زانو، فشار خون بالا و غیره. این به آن معنی است که برخی از افراد دچار چندین نوع بیماری هستند. به عنوان مثال سالمندی که دچار سکته‌ی مغزی است، ممکن است به پوکی استخوان هم دچار باشد. یکی از راه‌ حل‌ های مناسب برای این مسئله بررسی کامل و با جزئیات پرونده‌ی پزشکی بیمار و پرسش از وی و خانواده‌اش در مورد عوامل و بیماری‌ های زمینه‌ ای است. در کنار توانبخشی سالمندان می توان از فعالیت های بدنی منظم و روزمره برای پیشرفت هر چه بهتر و سریع تر این افراد، بهره برد.

اوتیسم و حس بینایی

علت اصلی بروز اختلال اوتیسم هنوز مشخص نیست بنابراین علت ایجاد مشکلات و اختلالات بینایی در کودکان اوتیسم نیز ناشناخته است. اما مشکلات بینایی در کودکان اوتیسم مشکلی شایع در بین این کودکان است. از جمله مشکلات بینایی کودکان اوتیسم به مشکلات هماهنگی بینایی محیطی و مرکزی، بینایی دفاعی، مشکلات پردازش بصری فضایی، اختلالات حرکتی چشم می توان اشاره کرد. بینایی بعضی از کودکان با اختلالات طیف اتیسم بسیار حساس است. این دسته از کودکان بیشتر از طریق بینایی یاد می‌ گیرند و اطلاعات دیداری را خیلی خوب دریافت می‌ کنند. توجه آن ها به جزئیات بینانی معطوف است مثلاً نگاه کردن به نور در حال انعکاس در غبار. مرکز تخصصی توانبخشی اوتیسم دکتر صابر،حرفه ای ترین مرکز اوتیسم تهران، با در نظر گرفتن کاردرمانی حسی و اتاق بینایی در کنار کاردرمانی اوتیسم و گفتاردرمانی اوتیسم، برای درمان مشکلات حسی کودکان اوتیسم و هم چنین درمان بیش حسی اتیسم به درمان کودکان اوتیسم می پردازد.

نقاط قوت بینایی کودکان اوتیسم

نقاط قوت بینایی کودکان اوتیسم اگر به طور صحیح جهت‌ دهی شود، مفید خواهد بود. در زمان انتخاب لباس برای خودتان یا کودک و یا در زمان تغییر دکوراسیون منزل باید به محیط دیداری توجه داشته باشید. بی­ نظمی و درهم بر هم بودن ممکن است حواس کودک را پرت کند و ممکن است منجر به این شود که کودک نداند بایستی به چه چیزی توجه داشته باشد. به طوری که ممکن است به همه عناصر چیزی بدون اولویت بندی نگاه کند. لکه روی میز شاید توجه کودک را بیشتر از لیوان شیر و وسایل دیگر که جلوی اوست به خود جلب کند. شما در شناخت و درک کودک از دنیای اطراف خود نقش مهمی دارید. با مراجعه به کلینیک کاردرمانی دکتر صابر می توانید از فرایند های درمانی برای درمان بیش حسی اتیسم کودک خود و درمان مشکلات حس بینایی بهره مند شوید.

مشکلات حسی اوتیسم

گزارش شده است که کودکان با اختلالات طیف اتیسم می‌ توانند ذرات ریز و با حرکت سریع مربوط به لامپ های فلورسنت را ببینند. این مورد می‌ تواند در مدرسه مشکل ساز باشد. بنابراین به نور محیط توجه داشته باشید. وسایل آویزان از سقف در کلاس نیز به دلیل متحرک بودن مشکل‌ ساز هستند زیرا توجه کودک به معلم را مختل می‌ کند. از طرفی حرکات وسایل غیر قابل پیش ­بینی بوده و حواس کودک را پرت می‌ کند. کودکان با اختلالات طیف اتیسم حس خوبی نسبت به نظم و قابل پیش بینی بودن دارند. از موارد دیگر که به آن توجه شود بهتر خواهد بود، تعقیب بینایی است. یعنی توانایی تعقیب حرکات اشیا بدون حرکت سر و گردن و تنه. برای ارزیابی این مهارت وسیله مورد علاقه کودک را در فاصله یک متری از وی نگه دارید. سپس وسیله را به طرفین، بالا و پایین، دور و نزدیک و مسیر دایره­ ای حرکت دهید. کودک باید بدون حرکت گردن و تنه شی مورد نظر را از طریق چشمانش تعقیب کند. در صورت مشکل به متخصص مربوطه مراجعه کنید. با مراجعه به متخصص و تشخیص اوتیسم کودک خود، از مشکلات حسی کودک تان کاسته شده و اعتماد به نفس او افزایش می یابد.

تأثیر اوتیسم بر پردازش بینایی

افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) اغلب تفاوت‌هایی در پردازش بینایی دارند که می‌تواند نحوه درک آنها از جهان اطراف را تحت تأثیر قرار دهد. تحقیقات نشان می‌دهد که مغز افراد اوتیستیک ممکن است اطلاعات بصری را به شیوه‌ای غیرمعمول پردازش کند، که این امر منجر به تجربیات متفاوتی از دیدن محیط می‌شود.

1)تفاوت در پردازش جزئیات و کلیات

برخی مطالعات اشاره دارند که افراد اوتیستیک تمایل به پردازش جزئی‌نگرانه دارند، یعنی به جای دیدن یک تصویر کلی، روی بخش‌های کوچک و جزئیات تمرکز می‌کنند. این ویژگی می‌تواند در برخی موارد مفید باشد (مثل تشخیص الگوهای پیچیده)، اما گاهی باعث می‌شود درک تصاویر پیچیده یا شلوغ برایشان دشوار شود.

2)حساسیت به نور و حرکت

بسیاری از افراد اوتیستیک حساسیت غیرعادی به نور (فتوفوبیا) یا حرکت سریع اجسام دارند. نورهای فلورسنت، صفحه‌نمایش‌های پرنور یا حتی نور طبیعی خورشید ممکن است برایشان آزاردهنده باشد. همچنین، برخی در دنبال کردن اجسام متحرک مشکل دارند، که می‌تواند بر مهارت‌هایی مانند خواندن یا ورزش تأثیر بگذارد.

3)تفاوت در تماس چشمی

یکی از نشانه‌های رایج در اوتیسم، اجتناب از تماس چشمی است. تحقیقات نشان می‌دهد که این رفتار ممکن است به دلیل اضافه‌بار حسی باشد، نه لزوماً عدم علاقه به ارتباط اجتماعی. برای برخی، نگاه کردن به چشمان دیگران می‌تواند بسیار تحریک‌کننده یا حتی دردناک باشد.

4)پردازش تأخیری در بینایی

در برخی موارد، مغز افراد اوتیستیک ممکن است اطلاعات بصری را با تأخیر پردازش کند، که باعث می‌شود واکنش آنها به محرک‌های بینایی کندتر از حد معمول باشد. این موضوع می‌تواند در موقعیت‌های سریع (مثل عبور از خیابان یا ورزش) چالش‌برانگیز باشد.

درک این تفاوت‌ها به والدین، مربیان و درمانگران کمک می‌کند تا محیطی مناسب‌تر برای افراد اوتیستیک فراهم کنند و از روش‌های آموزشی متناسب با سبک پردازش بینایی آنها استفاده نمایند.

چالش‌های بینایی در افراد اوتیستیک

افراد مبتلا به اوتیسم اغلب با چالش‌های بینایی منحصر به فردی روبه‌رو هستند که می‌تواند بر یادگیری، ارتباطات و زندگی روزمره آنها تأثیر بگذارد. این چالش‌ها معمولاً ناشی از تفاوت در پردازش حسی و حساسیت‌های غیرمعمول است.

-حساسیت به نور (فتوفوبیا)

بسیاری از افراد اوتیستیک نسبت به نورهای روشن، سوسوزن یا فلورسنت واکنش شدید نشان می‌دهند. این حساسیت می‌تواند باعث سردرد، اضطراب یا حتی رفتارهای اجتنابی شود. برای کاهش این مشکل، استفاده از عینک‌های آفتابی مخصوص، تنظیم نور محیط و کاهش منابع نور زننده توصیه می‌شود.

-مشکلات تمرکز بصری

برخی از کودکان اوتیستیک در تمرکز روی تصاویر یا متن‌ها مشکل دارند. ممکن است به جای نگاه کردن به کل تصویر، فقط روی یک بخش کوچک تمرکز کنند یا به سرعت از یک نقطه به نقطه دیگر بپرند. این مسئله می‌تواند خواندن، نوشتن یا دنبال کردن دستورالعمل‌های بصری را دشوار کند.

-اختلال در درک عمق و فاصله

مشکلات در تخمین فاصله یا درک سه‌بعدی نیز در برخی افراد اوتیستیک دیده می‌شود. این مسئله می‌تواند در فعالیت‌هایی مثل راه رفتن روی پله‌ها، گرفتن توپ یا رانندگی تأثیر بگذارد.

درمان اوتیسم و حس بینایی

حس­ ها می­ توانند روی توجه اثر داشته باشند. اگر کودک نداند در کجای فضا قرار دارد نمی ­تواند به معلم و راهنمایی کلامی همکلاسی­ هایش توجه کند. اگر کودک ارتباط خود با دیوار، مبل، وسایل و سایر افراد را نداند در خصوص رفتار با محیط دچار مشکل خواهد شد. همچنین کودک درمورد حرکت، بوها و وسایلی که می­ بیند نیز راحت نخواهد بود. کودک انرژی زیادی برای این که نیافتد صرف کرده و دچار گیجی شده و نمی‌ تواند به چیزهای دیگر توجه کند. اگر بوی محیط و یا لمس برای کودک ناخوشایند است یادگیری را با مشکل مواجه خواهد کرد. کودک ممکن است نداند که کدام عناصر دیداری در محیط مهم هستند و کدام اهمیتی ندارند. شاید وی به چیزهای مورد علاقه توجه داشته باشد که برای کلاس درس مهم نیستند. درک اینکه چطور کودکان با اختلالات طیف اتیسم دنیای خود را تجربه می‌ کنند از اهمیت بالایی برخودار است. این کودکان به کمک نیاز دارند تا بتوانند در مورد حس‌ های مورد نظر در فعالیت های روزمره تصمیم بگیرند. استفاده از فعالیت‌ های بیان شده اولین گام مناسب برای کمک برای برقراری ارتباط این کودکان با دنیای اطرافشان است. برای کمک به کودکان اوتیسم با مشکلات حس بینایی می توانید به مراکز توانبخشی کودکان مراجعه کنید تا با درمان هی تخصصی به کودک خود کمک کنید.

یسوالات متداول:

1-آیا مشکلات بینایی کودک اوتیستیک من با رشد بهتر می‌شود؟
برخی چالش‌ها با افزایش سن و تمرین بهبود می‌یابند، اما ممکن است نیاز به حمایت مستمر (مثل کاردرمانی بینایی) داشته باشند. هر کودک متفاوت است.

2-چرا کودک من از تماس چشمی اجتناب می‌کند؟

این رفتار ممکن است به دلیل حساسیت بیش‌ازحد به محرک‌های بینایی یا اضافه‌بار حسی باشد، نه لزوماً بی‌علاقگی به ارتباط. برخی کودکان اوتیستیک، نگاه مستقیم به چشم‌ها را ناراحت‌کننده می‌دانند.

سالمندی چیست؟

در تعریف این سوال که سالمندی چیست باید گفت سالمندی یعنی تغییرات جسمی، روحی و روانی فیزیولوژیک، خود به خودی و پیش رونده و غیر قابل برگشت. سالمندی بخش پایانی چرخه حیات انسان می باشد. پیر شدن یک پدیده‌ی جهانی است. با این حال، ایده‌ هایی در مورد آن‌چه سن پیری را تشکیل می‌ دهد، این‌ که سالمندی چیست، نحوه‌ی برخورد با افراد سالمند و این‌ که چه کسی در صورت نیاز به مراقبت از آن‌ ها مراقبت می‌ کند. همه‌ی این‌ ها در جوامع متفاوت و در طول زمان متفاوت بوده است. سالخوردگی به سنین نزدیک یا فراتر از امید به زندگی انسان‌ها می‌ گویند و بنابراین پایان چرخه‌ی زندگی انسان است. افراد سالمند قدرت تجدید قوای شان محدود است اما خوشبختانه به کمک روش های کاردرمانی سالمندان در منزل یا گفتاردرمانی سالمندان در منزل، می توان از مقدار کسالت آن ها کم کرد. کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی دکتر صابر با در نظر گرفتن خدمات کاردرمانی سالمندان در منزل و هم چنین گفتاردرمانی سالمندان در منزل به منظور آسایش و رفاه این افراد، به درمان مشکلات سالمندان کمک می کند.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

سالمندی چیست؟

اصطلاحات و واژه‌ های گوناگونی برای این شرایط استفاده می‌ شود که شامل افراد مسن، سالمندان (استفاده در سراسر جهان)، OAP (استفاده‌ی انگلیسی از Old English Pensioner)، سالمندان (استفاده‌ی آمریکایی)، شهروندان سالمند (استفاده‌ی آمریکایی)، افراد مسن (در علوم اجتماعی) و بزرگان (در بسیاری از فرهنگ‌ها از جمله فرهنگ‌های شرقی) می‌ شوند. افراد مسن اغلب توانایی بهبود محدودی دارند و نسبت به بزرگسالان مستعد ابتلا به بیماری، سندروم، صدمات و بیماری هستند. سالمندان همچنین با سایر مسائل اجتماعی در مورد بازنشستگی و تنهایی نیز روبرو هستند. سن پیری یک مرحله‌ی مشخص زیست‌شناختی نیست، زیرا دوره‌ی زمانی که با عنوان پیری مشخص می‌ شود از نظر فرهنگی و تاریخی متفاوت است.

اصطلاح سالمندی چیست؟

چه سنی برای شما پیر است؟ ما هر کدام با توجه به تجربه خودمان با اعضای خانواده و افراد مسن و روشی که خودمان را از نظر جسمی می‌ بینیم به این سؤال پاسخ می‌ دهیم. ممکن است یک مرد 40 ساله در دهه 1800 پیر شمرده می‌ شده است. امروزه ممکن است یک مرد 80 ساله اسکی روی آب کند و از نظر جسمی نیز فعال باشد. بسیاری از ما احتمالاً تا دهه‌ی 70، 80، 90 یا 100 عمر خود زندگی خواهیم کرد. در سال 2008، حدود 39 میلیون نفر (13 درصد از جمعیت) در سن 65 سالگی و بالاتر بودند. تا سال 2030، 20 درصد از آمریکایی‌ها و در حدود 72 میلیون نفر، 65 سالگی خود را پشت سر می‌ گذارند. سریع‌ ترین رشد جمعیت در سالخورده افراد 85 ساله و مسن‌ تر خواهد بود.

آیا تاکنون اصطلاح خیلی پیر را شنیده‌اید؟ این اصطلاح برای تمایز بین افراد پیر و پیرتر ایجاد شده است. ما به این تمایز احتیاج داریم زیرا مردم بسیار طولانی‌ تر از گذشته زندگی می‌ کنند. اگر یک 65 ساله پیر است، پس کسی که 80 ساله است را چه بنامیم؟ فرتوت به بخش مسن‌ تر نسل قدیمی اشاره دارد، اما این تعاریف بیشتر به خود افراد بستگی دارد. امروزه بسیاری از افراد 80 ساله دوچرخه یا تنیس‌ بازی می‌ کنند یا درگیر فعالیت‌ های دیگری هستند. بسیاری از آن‌ ها هنوز هم بسیار فعال هستند. بنابراین، آن‌ چه مهم است این است که چگونه در سنین بالا احساس می‌ کنیم و چقدر خوب می‌ توانیم از نظر جسمی، ذهنی و عاطفی عملکردی داشته باشیم (به آن وضعیت عملکردی گفته می‌شود). معمولاً بین وضعیت عملکردی فرد، سلامتی و کیفیت زندگی رابطه مستقیمی برقرار می‌ شود. با این حال، سازمان بهداشت جهانی (WHO 2013) سلامتی را به صورت وضعیت بهزیستی کامل ذهنی، جسمی و اجتماعی و نه صرفاً فقدان بیماری یا ضعف تعریف می‌ کند. این تعریف بسیار مهم است زیرا این واقعیت را مورد توجه قرار می‌ دهد که حتی در هنگام زندگی با اختلالات مزمن و سایر مشکلات بهداشتی، سلامتی و بهزیستی را می‌ توان تجربه کرد. در نهایت باید گفت که وضعیت عملکردی فرد تعیین کننده‌ی اصلی پیری موفقیت‌ آمیز است. استفاده از خدمات کاردرمانی سالمندان در منزل و گفتاردرمانی سالمندان درمنزل برای درمان ضعف ها و مشکلات سالمندان کمک کننده است.

اهمیت کاردرمانی در حفظ استقلال سالمندان

کاردرمانی سالمندان نقش کلیدی در ارتقاء کیفیت زندگی افراد مسن دارد. با افزایش سن، توانایی انجام فعالیت‌های روزمره مثل لباس پوشیدن، آشپزی یا حمام کردن کاهش می‌یابد. کاردرمانگران با ارزیابی عملکردی، تدوین برنامه تمرینی و ارائه تجهیزات کمکی (مثل دستگیره‌ها و صندلی‌های مخصوص) کمک می‌کنند تا سالمندان بتوانند بخش بزرگی از فعالیت‌ها را مستقل انجام دهند. مطالعات نشان می‌دهد کاهش استقلال منجر به افسردگی و انزوا می‌شود؛ بنابراین کاردرمانی با تقویت مهارت‌های جسمی و شناختی، اعتماد به نفس را افزایش می‌دهد و وابستگی به دیگران را کم می‌کند. این روند توانسته خطر سقوط را نیز کاهش دهد

فعالیت بدنی و کاردرمانی سالمندان

با افزایش نسبت سالمندان در جوامع گوناگون، امید به زندگی آن‌ ها نیز افزایش می‌ یابد. با این‌ که فعالیت بدنی روزمره (فعالیت‌ های بدون ساختار در زندگی روزمره) و مشارکت در فعالیت‌ های بدنی ساختارمند (فعالیت‌های ساختاری و برنامه‌ریزی شده) دارای مزایای سلامتی زیادی هستند، سطح فعالیت بدنی روزمره و مشارکت در فعالیت‌ های بدنی ساختارمند با افزایش سن کاهش می‌ یابد. افزایش سن با کاهش توانایی جسمی مرتبط است و می‌ تواند منجر به کاهش انجام فعالیت‌ های روزانه شود که در نهایت می‌ تواند به کاهش فعالیت بدنی روزمره و فعالیت‌ های بدنی ساختارمند ختم شود. این روند نگران‌ کننده‌ ای است که می‌ توان با حفظ فعالیت بدنی در پیری از آن پیشگیری کرد. در کنار کاردرمانی سالمندان در منزل و گفتاردرمانی سالمندان در منزل، استفاده از یک فعالیت بدنی منظم و روزانه به سالمندان کمک کرده تا امید به زندگی بیشتری داشته باشند.

اصول محیط امن برای کاردرمانی سالمندان در منزل

محیط مناسب شرط لازم برای انجام صحیح تمرینات است. نور کافی، تهویه مناسب، عدم صدا و موانع، از فواید آن هستند . همچنین توضیحات دستوری باید ساده، شمرده و همراه با نمایش عملی باشد؛ برای مثال، اگر سالمندی متوجه دستور «پایت را سمت راست بیاور» نشد، باید از اشاره استفاده شود یا حرکت توسط درمانگر نمایش داده شود. توجه به مشکلات شنوایی و بینایی از اهمیت بالایی برخوردار است. محیطی روشن، مرتب و ایمن باعث آرامش ذهنی و مشارکت مؤثرتر فرد سالمند در فرایند درمان می‌شود.

سوالات متداول:

1-چه کسانی نیاز به کاردرمانی سالمندان دارند؟
افرادی با مشکلات تعادلی، ضعف عضلانی، دمانس، پارکینسون یا پس از سکته مغزی که استقلال آن‌ها کاهش یافته یا خطر سقوط دارند.

2-چه تمرین‌هایی در کاردرمانی سالمندان انجام می‌شود؟
تمرینات تعادلی (ایستادن روی یک پا)، مقاومتی (با کش یا وزنه سبک)، کششی و فعالیت‌های هماهنگی ذهن و بدن.