برچسب: ام اس

بهترین دکتر ام اس(MS) در تهران

 تشخیص بیماری اسکلروز متعدد یا ام اس دشوار است زیرا علائم و نشانه های آن با بسیاری از بیماری های دیگر مشترک است. بدین جهت،یکسری معیار تشخیصی جهت سهولت و استاندارد شدن روند تشخیص علائم ام اس(MS )مشخص شده است تا بتوان این بیماری را به خصوص در مراحل اولیه توسط بهترین دکتر ام اس تشخیص داد. معیار پاسر و شوماچر مدت مدیدی مورد استفاده قرار گرفت و سرانجام امروزه تشخیص بیماری ام اس بر اساس معیار مک دونالد (ازطریق یافته های بالینی،آزمایشگاهی و پرتونگاری) تشخیص داده می‌شود. مرکز تشخیص و درمان ام اس دکتر صابر به بررسی دقیق و تشخیص زودهنگام ام اس و درمان مشکلات بیماران ام اس می پردازد. متخصصین کاردرمانی ام اس و گفتار درمان ما به رائه خدمات توانبخشی در منزل برای بیماران ام اس زیر نظر دکتر صابر مشغول می باشند.

 جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

بهترین دکتر تشخیص ام اس

انتخاب بهترین دکتر ام‌اس در تهران یکی از مهم‌ترین تصمیم‌های بیماران برای مدیریت مؤثر این بیماری خودایمنی است. یک متخصص خوب باید ترکیبی از صلاحیت علمی (فلوشیپ نورولوژی و فوق‌تخصص MS)، تجربه بالینی و رویکرد چندرشتهای داشته باشد

می توان تنها با استفاده از یافته های بالینی بیماری اسکلروز متعدد یا ام اس را تشخیص داد،اما به شرطی که بیمار دچار حمله‌های عصب شناختی متمایز با ویژگی های بیماری ام اس. از آن جایی که برخی از بیماران بعد از یک حمله به دکتر خوب برای ام اس مراجعه می کنند،تست های دیگر به صورت معمول اجرا شده و تشخیص بیماری با سهولت بیشتری صورت می گیرد. شایع ترین ابزارهای تشخیصی ام اس عبارتند از: تصویربرداری عصبی،تجزیه و تحلیل مایع مغزی-نخاعی و پتانسیل برانگیخته.

تصویربرداری با تشدید مغناطیسی ( MRI ) از مغز و نخاع می تواند پلاک های ناشی از ام اس را به خوبی نشان دهد.

بررسی مایع مغزی نخاعی در ۷۵ تا ۸۵ درصد بیماران مبتلا به ام اس می تواند،التهاب موجود در سیستم عصبی را آشکار سازد.سیستم عصبی بیماران ام اس معمولاً به تحریک عصب بینایی و اعصاب حسی کم تر و کندتر از حالت طبیعی پاسخ می‌دهد،زیرا میلین مسیر های مربوطه تخریب شده است. این پاسخ های مغزی از طریق پتانسیل برانگیخته حسی و بینایی بررسی می‌شوند. از آنجایی که هیچ آزمون شناخته شده ای نمی تواند بیماری اسکلروز متعدد یا ام اس را به طور کاملاً دقیق شناسایی کند،تنها راه مطمئن شدن از تشخیص،بیوپسی یا نمونه برداری پس از مرگ است.

تشخیص زودهنگام ام اس

پاتوفیزیولوژی-شکسته شدن سد خونی مغزی

سد خونی مغزی،یک سیستم مویرگی که از ورود سلول های ( T ) به سیستم عصبی جلوگیری میکند. سد مغزی خونی در حالت طبیعی اجازه عبور این نوع سلول ها را نمی دهد،مگر اینکه ویروس یا عفونت در کار آن تداخل ایجاد کند و انسجام آن را از بین ببرد. وقتی که سد خونی مغزی انسجام خود را دوباره به دست بیاورد (معمولاً پس از برطرف شدن عفونت یا از بین رفتن ویروس) سلول‌های ( T ) درون مغز به دام می‌افتند و باعث تخریب میلین می‌شوند.

تشخیص بیماری ام اس یک بیماری خود ایمنی

امروزه اعتقاد بر این است که ام اس اختلال در سیستم ایمنی بدن است که با تحریک یک عامل نظیر ویروس بروز می کند. اما درباره این اعتقاد اتفاق نظر وجود ندارد و برخی با ذکر دلایلی آن را زیر سوال برده اند. در هر حال، دانشمندان معتقدند که سیستم ایمنی بدن خود بیمار مسئول آسیب ایجاد شده در این بیماری است،به این صورت که سیستم ایمنی به سیستم عصبی حمله کرده و باعث ایجاد پلاک های پراکنده در این سیستم می شود.

منظور از اسکلروز زخم ها،آسیب ها یا به عبارت دیگر پلاکهایی است که به تعداد مختلف در سیستم عصبی شکل می‌گیرند. بافت هدف در بیماری ام اس غالباً ماده سفید در اطراف دهلیز ها،مخچه،ساقه مغز،هسته های قاعده ای،طناب نخاعی و عصب بینایی می باشد. سلول های موجود در ماده سفید وظیفه دارند پیام‌های عصبی را بین ماده خاکستری-محلی که در آن پردازش صورت می‌گیرد- و قسمت های دیگر بدن منتقل کنند. پس می توان نتیجه گرفت که انتقال پیام های عصبی در بیماران ام اس به طور طبیعی صورت نمی گیرد.البته لازم به ذکر است که سیستم عصبی محیطی به ندرت در این بیماری درگیر می شود.

در بررسی دقیق تر پاتوفیزیولوژی ام اس به الیگودندروسیت ها می رسیم. الیگودندروسیت ها سلول هایی هستند که آکسون ها را در دستگاه عصبی مرکزی عایق بندی می کنند، یعنی وظیفه ساختن و حفظ میلین را بر عهده دارند. می‌دانیم که میلین به نورون در انتقال سریع پیامهای الکتریکی کمک می‌کند و بیماری ام اس نیز الیگودندروسیت ها را تخریب می کند، بنابراین دور از انتظار نیست که این بیماری در انتقالات عصبی تداخل ایجاد کند.

در تشخیص ام اس باید توجه کرد که ام اس یا اسکلروز متعدد باعث از بین رفتن یا نازک شدن میلین میشود و با پیشرفت بیماری باعث آسیب خود آکسون میشود. البته میلین در مراحل اولیه بیماری ترمیم می شود،اما الیگودندروسیت ها نمی توانند غلاف میلین سلول را به طور کامل از نو بسازند. از سوی دیگر،حملات مکرر ام اس امکان ساخته شدن میلین را تضعیف کرده و باعث ایجاد پلاک در اطراف آکسون صدمه دیده می شوند.

التهاب و تشخیص بیماری ام اس

علاوه بر تخریب میلین،بیماری ام اس یا اسکلروز متعدد یک ویژگی شاخص دیگر نیز دارد. از دیگر معیار های تشخیص بیماری ام اس ،وجود سلول‌های که نوعی لنفوسیت به شمار می روند می باشد که باعث ایجاد التهاب می شوند. این سلول ها از سد خونی مغزی عبور کرده و به بافت مغز راه می سلول‌های ( T ) میلین او را بیگانه فرض کرده و همانند یک ویروس بیگانه به آن حمله می کنند. بدین شکل فرایند التهاب آغاز شده و باعث تحریک سلول‌های ایمنی دیگر و سیتوکین ها و آنتی بادی ها می شود. سپس ماکروفاژ ها و پروتئین های مخرب دیگر نیز فعال شده و باعث التهاب و تخریب بیشتر می‌شوند.

1- آیا دارودرمانی برای همه انواع ام‌اس یکسان است؟

خیر. نوع دارو بستگی به نوع ام‌اس دارد (مانند RRMS، SPMS یا PPMS). مثلاً داروی Ocrevus برای ام‌اس پیشرونده اولیه (PPMS) تایید شده، در حالی که بسیاری از داروهای دیگر برای فرم عودکننده-فروکش‌کننده مناسب هستند

2-آیا بیماری ام‌اس درمان قطعی دارد؟

در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای ام‌اس وجود ندارد، اما با داروهای تعدیل‌کننده سیستم ایمنی و درمان‌های توانبخشی مانند کاردرمانی و فیزیوتراپی می‌توان سیر بیماری را کند کرد و کیفیت زندگی بیمار را بهبود داد..

مشکلات حرکتی در ام اس

از شایع ترین مشکلات بیماران ام اس، اختلالات حرکتی در ام اس می باشد. با وجود جدیدترین درمان های بیماری ام اس هنوز بهترین روش در زمینه درمان مشکلات حرکتی در ام اس توانبخشی می باشد. کاردرمانی و گفتار درمانی در بیماران ام اس به صورت تخصصی در مرکز ام اس دکتر صابر ارائه می گردد. همچنین کلینیک توانبخشی بیماران ام اس دکتر صابر با در اختیار داشتن متخصصین با تجربه در حیطه ام اس به ارائه خدمات توانبخشی در منزل برای این بیماران می پردازد.

 جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

ماهیت و گستره مشکلات حرکتی در بیماران مبتلا به ام اس

مشکلات حرکتی در  ام اس شامل موارد زیر می باشد که به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می گیرد.

1. تغییر پوزیشن بدن،مکان یا جابجایی در بیماران ام اس

تغییر پوزیشن بدن یا مکان شامل تغییر وضعیت مثلاً از درازکش به نشسته و نیز حرکت از یک مکان به مکان دیگر مثلاً رفتن از آشپزخانه به رختخواب می شود. جابجایی شامل حرکت از یک ساطح به سطح دیگر است، مثلاً وقتی فرد از یک نیمکت یا تخت، بدون تغییر در پوزیشن بدن به یک صندلی دیگر نقل مکان می کند. بیشترین مشکل افراد مبتلا به ام اس از نظر تحرک شامل مشکل در رفتن به توالت،رفتن به حمام، سوار و پیاده شدن از ماشین، جابجایی از یک صندلی به صندلی دیگر، رفتن به تخت و بلند شدن از آن، غلت زدن در تخت خواب می باشد. در یک مطالعه کانادایی که بر ۴۱۶ بزرگسال مبتلا به ام اس انجام شد، 14 درصد افراد در بلند شدن و رفتن به تختخواب در بیشتر روزهای ماه مشکل داشتند.

2. حمل،حرکت دادن یا دستکاری اشیا

تحرک همچنین شامل حمله کردن، حرکت دادن و یا دستکاری اشیا نیز می‌شود. این فعالیت ها به صورت اولیه اندام فوقانی را درگیر می‌کنند، اما می توانند اندام تحتانی را نیز شامل شوند مثل ضربه به توپ یا دوچرخه سواری در بیماران ام اس.

3. راه رفتن، دویدن، بالا رفتن برای بیماران ام اس

در ( ICF ) راه رفتن،دویدن و بالا رفتن به عنوان حرکت در طول یک سطح با پا به صورت گام به گام تعریف شده است که در این حالت در هر لحظه حداقل یکی از پاها روی زمین است. محدودیت در راه رفتن یک نشانه اساسی در ام اس است. در یک مطالعه با بررسی 1844 فرد مبتلا به ام اس،فاکتورهای مرتبط با بدتر شدن راه رفتن (بدون عصا) را اینگونه موارد مطرح شده اند: مرد بودن، سن بالا هنگام بروز اولین حمله،تشخیص پیشرونده بودن ام اس و عدم وجود عود و بهبودی،بهبود ناقص از اولین حمله و حمله ثانویه در یک زمان کوتاه (کمتر از یک سال). مطالعات نشان داده‌اند که ۱۵ سال پس از شروع ام اس،50 درصد از افراد نیازمند استفاده از وسایل کمکی برای راه رفن هستند و 10 درصد آنها نیازمند ویلچر هستند. 25 سال بعد از شروع بیماری،  حدود ۹۰ درصد افراد نقایص مشخصه عملکردی و ناتوانی داشتند که ۵۰ درصد آنها برای تحرک نیازمند به ویلچر بودند. مطالعات نشان داده‌اند که بالا رفتن از پله ها و راه رفتن طولانی مدت برای افراد مبتلا به ام اس دشوار است.بسیاری از افراد مبتلا به ام اس برای راه رفتن به گفته خودشان تلاشی بیش از حد انجام می‌دهند،همچنین ۴۰ درصد آنها برای راه رفتن در خانه از دیوارها و وسایل خانه کمک می‌گیرند. در مطالعه لزونی از ۷۰۳ شرکت کننده، 434 نفری که حداقل یک وسیله ی کمک تحرک استفاده می کردند که 137  نفرشان دو وسیله ی کمکی و 192 نفر 3 وسیله یا بیشتر داشتند. در بین افرادی که چند وسیله داشتند،اغلب ویلچر دستی،عصا و واکر چرخدار استفاده می شد.

4. تحرک پیرامون با استفاده از وسایل حمل و نقل مختلف برای بیماران ام اس

گرچه ادامه رانندگی می تواند یک تصمیم چالش‌برانگیز برای مبتلایان به ام اس باشد،این فقط یکی از راه های حمل و نقل است. با ارجاع به ( ICF ) ،از وسایل حمل و نقل عمومی مثل ماشین، اتوبوس، قطار، مترو و غیره نیز می توان استفاده کرد. همچنین راندن اتومبیل شخصی، دوچرخه، قایق یا کالسکه می تواند از راه ها باشد. آب و هوای بد و ترافیک سنگین بیشترین عوامل محدودکننده رانندگی در افراد مبتلا به ام اس هستند. مطالعات نشان داده اند که تعدادی از مبتلایان به ام اس پس از ابتلا دیگر رانندگی نمی کنند و نزدیک به نیمی از آنها با وجود اینکه رانندگی می‌کنند درحال تصمیم‌گیری درباره توقف این فعالیت هستند. ۷ درصد از رانندگان در مطالعه ریان از اصلاحات وسیله نقلیه برای رانندگی استفاده می کردند (مثلاً کنترل های دستی). به طور کلی شرکت کنندگانی که در این مطالعات رانندگی را ادامه می دادند نقایصشان در زمینه جسمی و شناختی در کمترین حد ممکن بود و هوشیاری و آگاهی بیشتری به آن نقایص داشتند، لذا رفتارهای جبرانی را در خود نهادینه کرده بودند و موانعی کمتری برای رانندگی نسبت به مبتلایانی که رانندگی نمی‌کردند، ذکر می‌کردند. البته آنچه مطرح شد، مربوط به ایران می باشد. پژوهش‌ها در این زمینه،در کشور ما به اندازه کافی وجود ندارد.

جدیدترین درمان بیماری ام اس برای راه رفتن آسان‌تر چیست؟

با پیشرفت روز افزون علم پزشکی در زمینه راه های تشخیص و درمان ام اس، هنوز بهترین درمان و کامل ترین درمان برای این بیماران توانبخشی ام اس است. توانبخشی شامل آموزش های لازم جهت تطابق های محیطی، استفاده از وسایل کمی و انجام تمرینات درمانی در جهت افزایش قدرت عضلات و کاهش محدودیت های فرد می باشد.

به علت ارتباط موجود بین علائم ام اس و نیازهای محیط، راه رفتن در اجتماع می تواند برای افراد مبتلا به ام اس بسیار چالش برانگیز باشد. راه رفتن در جامعه نیازمند سرعت کافی در عبور از خیابان ها، استقامت و تعادل کافی، بالا و پایین رفتن از معابر و توانایی تطابق با سطوح ناهموار بدون افتادن است. شتاب راه‌رفتن می‌تواند فاکتوری مهم برای تعیین امنیت تحرک فرد در اجتماع باشد. با توجه به تجارب بالینی،هرچقدر فرد سریعتر راه برود، در مرحله نوسانی گام برداشتن مشکلات بیشتری دارد (اسپاستیسیتی فعالیت فلکسور ها را محدود می کند) و همچنین هرچه آهسته تر راه برود، به میزان بیشتری از استراتژی های تعادلی استفاده می کند.

تاثیرات مشکلات حرکتی در بیماری ام اس

1. آثار بر سلامت و امنیت: هر کدام از انواع محدودیت های حرکتی، پتانسیل اثر گذاری بر سلامت و امنیت افراد مبتلا به ام اس را دارند. دشواری در تغییر پوزیشن یا تحمل طولانی مدت وضعیت نشسته، به علت محدودیت‌های راه رفتن خطر زخمهای فشاری را افزایش می‌دهد. محدودیت در توانایی دستکاری وسایل می تواند اثر منفی بر درمان‌هایی داشته باشد که در آن فرد لازم است هر روز تزریقاتی داشته باشد. ناتوانی در رانندگی یا مشکلاتی در دسترسی به انواع وسایل حمل و نقل می تواند بر دستیابی فرد به پزشک و خدمات توانبخشی و سایر منابع اجتماعی و سلامتی تاثیر بگذارد.
2. تراکم استخوان: شرایط تحرکی فرد نقش مهمی در حفظ تراکم استخوان، تراکم چربی و حجم کلی بدون چربی بدن دارد. در یک مطالعه بین ۷۱ فرد مبتلا به ام اس (32 نفر غیر متحرک)، فورمیکا و همکارانش دریافتند که نقص حاد تراکم استخوان با درجه عدم استفاده فیزیکی به دنبال عدم تحرک ارتباط دارد. همچنین در این مطالعات مشخص شد که مراجعان پرتحرک در تراکم استخوان تفاوتی با جمعیت سالم هم سن شان نداشتند. با توجه به اینکه کاهش تراکم استخوان با افزایش خطر شکستگی در افراد همراه است، تاثیر محدودیت حرکتی بر کاهش تراکم استخوان بر ام اس بیشتر حائز اهمیت است.
3. افتادن و شکستگی ها: یکی از الزامات تحرک،حفظ تعادل است. تعادل حاصل یکپارچگی اطلاعات دیداری، حسی- پیکری و وستیبولار با سیستم اسکلتی عضلانی است که منجر به حفظ دامنه حرکتی کافی و قدرت می شود. افراد مبتلا به ام اس معمولاً علائمی در یک یا بیش از یکی از این سیستم‌ها دارند. حرکت از حالت نشسته به ایستاده، ایستادن و دراز کردن دست حین حمام یا فعالیتهای آشپزخانه و راه رفتن، می‌تواند از دیدگاه تعادلی بسیار چالش برانگیز باشد و این چالش ممکن است خطر افتادن را بیشتر کند. افتادن در ام اس بسیار شایع است. اگر چه تعدادی از عوامل، خطر افتادن را در افراد مبتلا به ام اس افزایش می‌دهند، محدودیت در تحرک و استفاده از یک یا چند وسیله کمکی ۲ مورد ثابت در این عوامل هستند. یافته ها نشان می دهند که افرادی که از وسایل کمکی استفاده می کنند ناتوان تر هستند و لذا خطر افتادن شان بیشتر است.
4. عملکرد تنفسی: اگرچه هیچ ارتباط مستقیمی بین تحرک و تنفس دیده نمی شود، اما مشکلات و محدودیت های شدید که با ( EDSS ) مشخص می‌شوند با عملکرد تنفسی در ام اس مرتبط هستند، چرا که در این حالت عضلات تنفسی هم ضعف دارند و عملکرد ریه‌ها را کم می‌کنند، لذا توان سرفه کردن فرد پایین‌تر از حد عادی است و تناسب قلبی ریوی در پایین ترین حد خود قرار می‌گیرد. این یافته ها باید حین ارزیابی و برنامه درمانی توانبخشی مورد توجه قرار گیرد. با توجه به اینکه سرفه کردن یک مکانیسم دفاعی مهم برای راه‌های هوایی است، می‌توان به تقویت عضلات بازدمی پرداخت که در مطالعات موثر دیده شده است. در مقوله حمل و نقل، محدودیت در جابجایی یا حمل بار ممکن است برای فرد محدودیت‌هایی در انتخاب وسیله ایجاد کند. برای کسی که می تواند با یک وسیله نقلیه شخصی جابجا شود، محدودیت ها در جابجایی ویلچر یا واکر و گذاشتن آن در صندوق عقب ماشین یا صندلی عقب، چالش برانگیز است. مشکلاتی که در جابجایی بین سطوح مختلف، از صندلی به ویلچر و از این قبیل وجود دارد نیز، بخش دیگری از ماجراست. زمان ممکن است ویلچر های برقی یا اسکوتر یا کنترل دستی برای بسیاری از افراد در دسترس نباشد این مسئله حمل و نقل را دشوارتر می‌کند. متخصصین توانبخشی باید به هر جزء تحرک که بر حمل و نقل افراد تأثیر می‌گذارد، توجه کنند.

5. تاثیرات اقتصادی:بر اساس یافته ها می توان نتیجه گرفت که محدودیت در تحرک به ویژه راه رفتن، می‌تواند باعث بار مالی سنگینی بر دوش افراد شود. این آمار ممکن است در کشورهای مختلف با توجه به شرایط وسایل حمل و نقل و حمایت‌های دولتی متفاوت باشد. متاسفانه آمار مشخصی در این زمینه در ایران در دست نیست.
6. تاثیر بر اعضای خانواده و مراقبان: محدودیت های حرکتی معمولاً انجام فعالیت های روزمره را با مشکل مواجه می کند. این محدودیت ها می توانند با علائم ام اس مرتبط باشند و بر خانواده و مراقبان نیز تاثیر بگذارند. به علاوه غیرقابل پیش بینی بودن آثار بیماری بر خانواده و مراقبان اثر می گذارد. شروع یک دوره عود و روند پیشرفت بیماری به همراه نوسانات روزانه در توانایی های عملکردی می‌تواند با استرس هیجانی و ایجاد مسئولیت های اضافی برای مراقبان همراه باشد.

نتیجه‌گیری:

توانبخشی هدفمند حرکتی، کلید اصلی غلبه بر چالش‌های ام‌اس است. ترکیب فیزیوتراپی تخصصی، کاردرمانی تطبیقی و ورزش‌های عصبی-عضلانی نه‌تنها تحرک را بهبود می‌بخشد، بلکه از عوارض ثانویه مانند سفتی مفاصل یا زمین‌خوردن پیشگیری می‌کند. موفقیت درمان به شروع زودهنگام، پایبندی به برنامه و همکاری تیم پزشکی-توانبخشی وابسته است. به‌یاد داشته باشید: حتی کوچک‌ترین پیشرفت‌های حرکتی، گامی به‌سوی استقلال و کیفیت زندگی بهتر است.

سوالات متداول:

1-کاردرمانی توی ام‌اس چه کمکی به حرکت می‌کنه؟

کاردرمانی با تمرکز بر حفظ و ارتقای توانایی‌های عملکردی، به بیماران کمک می‌کند تا در فعالیت‌های روزمره (مثل راه رفتن، لباس پوشیدن، استفاده از وسایل کمکی) استقلال بیشتری پیدا کنند. آموزش استفاده از اندام‌ها، بهبود هماهنگی و جلوگیری از افت عملکرد از اهداف کاردرمانی است.

2-آیا فیزیوتراپی می‌تونه به بهتر شدن حرکتم کمک کنه؟

بله. فیزیوتراپی یکی از اصلی‌ترین روش‌های درمان مشکلات حرکتی در ام‌اس است. تمرینات قدرتی، کششی و تعادلی باعث بهبود کنترل حرکتی، کاهش اسپاستی‌سیته و افزایش تحمل فیزیکی می‌شوند. برنامه درمانی باید فردمحور و زیر نظر متخصص باشد.

بهترین دکتر گفتار درمانی MS (ام اس)یا مولتیپل اسکلروزیس

  یکی از اختلالات گفتاری که در بیش از نیمی از بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس دیده می شود،دیزارتری یا فلجی گفتار نام دارد که توسط گفتار درمانی مولتیپل اسکلروزیس درمان می شود . در اینجا قصد داریم به توصیف و تبیین این اختلال گفتاری بپردازیم و نحوه ارزیابی و درمان آن را در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس از دید گفتار درمانگر شرح دهیم. گفتار درمانگران مجرب کلینیک توانبخشی بیماران ام اس دکتر صابر نقش موثری در توانبخشی و بهبود دیزارتری در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس ایفا می کنند. از دیگر خدمات مرکز گفتار درمانی برای ام اس دکتر صابر، گفتار درمانی در منزل می باشد که توسط متخصصان گفتاردرمانی مرکز ارائه می شود.

عوارض ام اس چیست

مولتیپل اسکلروزیس یکی از بیماری های دستگاه عصبی مرکزی است که باعث ایجاد علائم عصبی متعدد و متغیر می گردد و معمولاً با دوره‌های عود و بهبودی همراه است. آسیب دیدن مغز ناشی از مولتیپل اسکلروزیس،می‌تواند در کنترل عضلات لب، زبان، نرمکام، چین های صوتی و دیافراگم تداخل ایجاد کند. این عضلات، تولید گفتار، کیفیت صوت و فرایند بلع را کنترل می‌کنند. سفتی، ضعف، کندی و یا عدم هماهنگی آتاکسیک عضلات این اندامها در بیماری مولتیپل اسکلروزیس دیده می‌شود که به آن دیزآرتری می‌گویند. در نتیجه، تولید، قابلیت فهم، سرعت و طبیعی بودن گفتار ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. شاپیرو نیز در کتاب خود با عنوان «مهار کردن علائم مولتیپل اسکلروزیس» نوشته است: شایعترین اختلال گفتاری در ام اس دیزآرتری نامیده می‌شود، که به آن گفتار شل نیز میگویند. این اختلال می‌تواند به صورت بسیار خفیف یا بسیار شدید مشاهده شود، به گونه اینکه حتی احتمال دارد گفتار بیمار کاملاً غیرقابل فهم گردد.

دیزآرتری در مولتیپل اسکلروزیس

از آنجایی که گروه‌های عضلانی، ساختارها و مسیرهای عصبی مربوط به تولید گفتار و صوت مشترک هستند، معمولاً دیزآرتری در مولتیپل اسکلروزیس با بد آوایی (اختلال صوت) همراه می‌شود. در نتیجه این بیماری می‌تواند کیفیت صوت، تشدید، کنترل زیر و بمی، بلندی صدا و تکیه را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

می‌توان گفت که علت وقوع دیزآرتری در ام اس آسیب دیدن غلاف میلین در چندین مسیر حسی و عصبی واقع در سیستم اعصاب مرکزی است که به نورون های حرکتی تحتانی بصل النخاع می روند. از آنجایی که الگوی آسیب بسیار متنوع است، دیزآرتری در بیماران مختلف، به اشکال مختلفی ظاهر می شود. آسیب نورون های حرکتی فوقانی، مخچه یا هر دو می تواند باعث وقوع دیزآرتری در ام اس گردد. دور از انتظار نیست که شدت اختلال گفتاری در ام اس وابستگی فراوانی به شدت اختلال عصبی، نوع  دوره بیماری و تعداد سالهای ابتلا داشته باشد.

به نظر می‌آید که دیزآرتری در اوایل بیماری به صورت خفیف بروز کند و با افزایش شدت بیماری، تعداد سیستم های عصبی درگیر و پسرفت کلی بیمار تشدید شود. در حقیقت، دیزآرتری در بیماران مبتلا به ام اس(MS) می تواند آنقدر شدید شود که فرد مجبور به استفاده از وسایل جایگزین ارتباط شود. حتی ممکن است بیمار دچار ناگویایی شود. علاوه بر موارد ذکر شده،مکرر گویی عصب زاد نیز یکی از علائم شایع در بیماری ام اس است،که دارای ویژگی های زیر است:

• تکرار کلمات یا عبارات
• افزایش سرعت و کاهش بلندی در اثر تکرار های متوالی
• افزایش مکرر گویی این گفتار خود به خودی یا گفتار برانگیخته شده نسبت به گفتار اتوماتیک،تکراری و خواندن متن
• افزایش احتمال بروز مکرر گویی در اواخر گفته
• وجود آگاهی نسبی درباره مکرر گویی،البته بدون نگرانی یا تلاش و تقلا برای رهایی از مکرر گویی

رزالیند در کتابی که در سال ۲۰۰۴ منتشر کرد،سه ویژگی اصلی را برای دیزارتری ناشی از مولتیپل اسکلروزیس مطرح کرد:

1. مشکل در کنترل بلندی صدا: صدایی که بسیار آهسته،بسیار بلند،یا با نوسان باشد. علت این مشکل کنترل و حمایت ضعیف سیستم تنفسی است.
2. تولید ضعیف: گفتار جویده جویده،مقطع و نامفهوم به خصوص به هنگام محاوره.
3. مشکل در تاکید: گفتار کند و غیر طبیعی به علت مکث های نامناسب،تکیه گذاری مساوی،و بیش از حد روی تک تک کلمات،یا مشکل ایجاد تغییرات در زیر و بمی و بلندی صدا جهت تاکید بر واژه های مهم.

وقوع و شیوع دیزآرتری در مولتیپل اسکلروزیس

در سال ۲۰۰۰، مطالعه توسط هارتلیوس، رانماکر و اندرسون انجام شد که درصد وقوع دیزارتری را در ۷۷ بیمار مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس مورد بررسی قرار داد. این محققان با اعلام وقوع ۵۱ درصدی خاطر نشان کردند که این عدد وابستگی فراوانی به شدت عمومی بیماری دارد. البته درصد وقوع در مطالعات مختلف متفاوت است، که در اینجا به ذکر سه مطالعه دیگر بسنده می کنیم:

دارلی و همکاران ( 1972) : کمی پایین تر از 50 درصد

اندربای و فیلیپ ( (1986  : 20- 47 درصد

هارتلیوس و اسونسون (1994) : 44 درصد

دافی (2005) : 50- 40 درصد

دارلی و همکارانش جامع‌ترین مطالعه علمی را روی علائم دیزآرتری در بیماری مولتیپل اسکلروزیس انجام دادند. در مطالعه ۳۸ ماهه آنهادر مایو کلینیک، 168 بیمار مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس توسط متخصص مغز و اعصاب و گفتاردرمانگر ارزیابی شدند. براساس این پژوهش ،نقص در کنترل بلندی صدا،صدای خشن،تولید مبهم و نادرست،تکیه معیوب،نقص در کنترل زیر و بمی،کاهش ظرفیت حیاتی،بیش خیشومی،و سطح نامناسب زیر و بمی به ترتیب مشخصه‌های دیزآرتری و بد آوایی در مولتیپل اسکلروزیس هستند. به طور کلی ۴۱ درصد بیماران دچار نقص گفتاری هستند. سرانجام در سال ۲۰۰۷، رزالیند در کتاب خود نوشت «بر اساس تحقیقات صورت گرفته، شیوه دیزارتری در بیماری اسکلروز متعدد ۲۵ تا ۴۰ درصد می باشد.

در بخش دیزارتری نقص در کنترل بلندی صدا در دیزآرتری ناشی از ام اس، شایع‌ترین علامت است، که خود را به صورت صدای بسیار آهسته، بسیار بلند یا بلندی متغیر و بی ثبات نشان می دهد. این مشکل ناشی از حمایت و کنترل ضعیف سیستم تنفس می باشد. یکی دیگر از علائم شایع، تولید مبهم و نادرست است که باعث گفتار شل میشود. در نتیجه گاهی درک گفتار بیمار حین محاوره توسط شنونده دشوار می شود. ۳۹ درصد بیماران در تکیه گذاری دچار مشکل هستند. این مشکل باعث گفتار کند یا غیرطبیعی میشود،که این ناشی از مکث های نابجا،تکیه گذاری مساوی،یا بیش از حد روی کلمات،یا مشکل در زیر و بمی و بلندی جهت تکیه گذاری روی کلمات مهم است.

البته باید خاطر نشان کرد که امکان و سهولت پیش‌بینی دیزآرتری در بیماری اسکلروز متعدد نسبت به بیماریهای پسرونده دیگر دشوارتر است.

تاثیر دیزآرتری و گفتار درمانی مولتیپل اسکلروزیس

گرچه دیزآرتری یک علامت شناخته شده بالینی در ام اس است، اما متاسفانه تحقیقات اندکی در این زمینه صورت گرفته است. با وجود اینکه چند مطالعه محدود،ویژگی های ادراکی و صوتی دیزآرتری در مولتیپل اسکلروزیس را مورد بررسی قرار داده‌اند، اما مبانی فیزیولوژیکی این اختلال گفتاری هنوز به طور دقیق مورد مطالعه قرار نگرفته است.

موردوچ، گاردینر و تئودورز در سال ۲۰۰۰ جایگاه و زمانبندی تماس زبان با کام را در گفتار یک آقای ۵۲ ساله مبتلا به دیزارتری ناشی از ام اس پیش رونده با استفاده از کام نگاری الکتریکی مورد مطالعه قرار دادند. آنها با ارزیابی همخوان ابتدایی متوجه شدند که جایگاه فضایی قرارگیری زبان و تماس آن با کام به طور محدودی آسیب دیده بود به طور کلی می‌توان گفت که جایگاه آناتومیکی زبان تقریبا صحیح بود،اما در برخی موارد خارج از هدف تولیدی وجود داشت که این نشان دهنده آسیب خفیف کنترل حرکتی زبان بود. دافی اعتقاد دارد که احتمالاً علت خارج از هدف تولیدی، عدم هماهنگی در قدرت، صحت، سرعت و دامنه حرکات زبان است.

در مطالعه دیگری که در سال ۲۰۰۳ انجام شد، مشخص شد که بیماری ام اس بیش از آنکه در حرکات لبها تداخل ایجاد کند، عملکرد زبان را محدود می‌کند. در این مطالعه ۷۷ بیمار مبتلا به ام اس با دیزارتری و بدون دیزارتری با ۱۵ فرد سالم مقایسه شده بودند. نتایج این مطالعه نشان داد که اختلال در عملکرد زبان نه تنها در بیماران مبتلا به دیزارتری، بلکه در بیماران بدون دیزآرتری نیز مشاهده می شود. علاوه بر این بیش از این که دامنه و قدرت حرکت آسیب ببیند، سرعت حرکات متوالی (دیادوکوکنتیک) دهانی و کلامی تحت تاثیر قرار گرفته بود و نیز بین عملکرد زبان و لب با میزان آسیب عصب شناختی، تعداد سالهای بیماری و تولید دقیق واکه ها و همخوان ها همبستگی وجود داشت. این مطالعه نشان می دهد که تشخیص مشکلات حرکتی اندام های گویای بسیار مهم است می‌توان به آن به عنوان علامت اولیه اختلال تولیدی در مولتیپل اسکلروزیس نگاه کرد که باید هدف اولیه درمان قرار گیرد. البته این حالت در بیماری پارکینسون و اسکلروز جانبی آمیوتروفیک هم گزارش شده است.

دارلی، براون و گلداستین نیز در مطالعه خود، اختلال دیادوکوکنتیک را در ۷۱ درصد از بیماران مبتلا به ام اس گزارش کردند. در مطالعه دیگری نیز که در سال ۲۰۰۳ صورت گرفت، سرعت و قدرت مهارت دیادوکوکینزیس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که اندازه گیری مولفه زمان بهتر از مولفه انرژی می تواند بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس را از افراد طبیعی تمییز دهد. به علاوه،این مطالعه اهمیت گنجاندن حرکات متوالی و سریع را در ارزیابی گفتار این بیماران خاطرنشان کرد.

فلجی صورت و گفتار درمانی برای ام اس

فلجی صورت مشابه آنچه که در فلج بلز رخ می دهد، در ۱۰ درصد موارد مشاهده می شود. علاوه بر این، امکان وقوع لرزش دیرپای عضلات و نورالژی عصب سه قلو نیز وجود دارد. با اینکه ترمور (لرزش) غالباً در عضلات گفتار ای رخ نمی دهد اما شدت ترمور موجود در قسمت های دیگر بدن با شدت دیزآرتری در ام اس هم بستگی دارد.

مطالعه ای که در سال ۲۰۰۷ روی ۹۷ بیمار انجام شد،ثابت کرد که دیزارتری به طور چشم گیری می تواند عملکرد بیمار را در آزمون های شناختی تاثیر بگذارد. در حالی که اگر دیزآرتری بیمار کنترل شود، تغییری در عملکرد شناختی وی رخ نمی دهد. پژوهش دیگری که یک سال بعد توسط آرنت و همکارانش انجام شد، نشان داد که سرعت حرکتی اندام های گویایی در بیماران مبتلا به ام اس کاهش می یابد و این کاهش روی تکالیف و آزمون های عصبی روانشناختی که نیازمند پاسخ کلامی سریع هستند (مانند نامیدن حیوانات) تاثیر سوء می‌گذارد. به همین دلیل، نمیتوان به نتیجه بسیاری از آزمون ها بدون در نظر گرفتن دیزآرتری فرد اعتماد کرد.

همچنین دیزآرتری بصل النخاعی کاذب باعث تولید نامفهوم همخوانها می‌شود. در بیماری که تنها دچار دیزارتری بصل‌النخاعی کاذب شده باشد،تغییرات انفجاری در گفتار رخ نمی‌دهد،اما در انواع مختلط احتمال بروز این تغییرات وجود دارد.

تاثیر دیزآرتری بر آوا سازی در مولتیپل اسکلروزیس

ماهیت مشکلات صوتی در ام اس بسیار متنوع است. برای مثال، این بیماری می‌تواند باعث فلج دورکننده دوطرفه چین های صوتی شود. در بدن آوایی ایجاد شده در اثر آسیب نورون های حرکتی فوقانی، صدای بیمار بلند، خشن و پر فشار می گردد. اما کیفیت صوت بیمار مبتلا به بد آوایی مخچه ای ممکن است مناسب به نظر برسد،در حالی که غالباً بیمار قادر به کنترل بلندی و زیر و بمی صوت خود نمی باشد. معمولاً علت تغییرات بلندی صدا، مشکل در کنترل تنفسی می باشد. به طوری که در آواز سازی پیوسته به راحتی می‌توان لرزش صوت را تشخیص داد (نوسانات بلندی و زیر و بمی صدا حدود ۵ تا ۷ هرتز، هنگام کشیدن یک واکه به مدت ۱۰ ثانیه. اگر آسیب نورون حرکتی فوقانی نقشی در ایجاد دیزآرتری نداشته باشند،تون عضلانی بیمار پایین خواهد بود و هیچ فشاری در صوت احساس نمی شود. اما اگر نورون های حرکتی فوقانی آسیب ببینند، پر فشار بودن صوت به طور بی ثبات در صوت دیده می‌شود. دیزآرتری بصل النخاعی کاذب باعث سفت شدن و اسپاسم چین های صوتی می شود. در نتیجه، بیمارستان صدوقی زیر و و آهسته خواهد داشت.

به طور کلی بد آوایی در بیماری مولتیپل اسکلروزیس غالباً با علائم زیر ظاهر میشود:

• صدای خشن که ناشی از سفتی یا تن بیش از حد از عضلات در چین های صوتی است که باعث میشود صدا غیرطبیعی و گوشخراش به نظر برسد.
• مشکل در کنترل زیر و بمی که بر اثر ترمور یا سفتی چین های صوتی ایجاد می شود که خود باعث شکسته زیر و بمی یا صوت یکنواخت می شود.
• سطح زیر و بمی که به دلیل تغییر در تن عضلات،بالاتر یا پایین‌تر از حد نرمال باشد. البته زملین مطالعه خود ثابت کرد که دامنه فرکانس پایه در بیماران مبتلا به ام اس شباهت زیادی به افراد طبیعی دارد،اما اندکی بیش از افراد طبیعی است و تغییرات آن تا حدودی بیشتر است.
• نفس آلودگی که در ۲۲ درصد موارد دیده می‌شود،و زمانی ایجاد می‌شود که چین های صوتی اجازه فرار هوای بیش از حد را بدهند.
• گرفتگی صدا مانند زمانی که التهاب حنجره وجود دارد. این حالت هنگام ایجاد می‌شود که چین هایی صوتی خیلی محکم یا خیلی شل به همدیگر نزدیک شوند.

تاثیر دیزارتری بر تشدید در مولتیپل اسکلروزیس

فارماکیدز و بون در سال۱۹۶۰ تشدید گفتار را در بیماران مبتلا به ام اس بررسی کردند و گزارش کردند که بیش خیشومی غالباً در ام اس دیده می‌شود. بیش خیشومی گفتار به دلیل ضعف،کندی یا عدم هماهنگی عضلات درگیر و به تبع آن خروج هوا از بینی رخ می دهد.

دارلی و همکارانش در سال ۱۹۷۲ با استفاده از دستگاه فشارسنج،تشدید دهانی را در ۱۵۵ بیمار بررسی کردند، اما تنها دو درصد از آنها بد عملکردی کامی حلقی داشتند. مطالعات دیگری که در این زمینه انجام شده نیز نتایج مشابهی را گزارش کرده اند.

تاثیر دیزآرتری بر تنفس در مولتیپل اسکلروزیس

ضعف عضلات تنفسی در بیماران مبتلا به ام اس با شدت خفیف تا متوسط وجود دارد. بررسی دارلی و همکارانش در سال ۱۹۷۲ نشان‌دهنده کاهش ظرفیت حیاتی در بیماران مبتلا به ام اس بود، به طوری که ۱۱ درصد از نمونه ها به طور غیرطبیعی سریع نفس می‌کشیدند. در نمونه‌های مورد مطالعه ماردوچ نیز عدم هماهنگی قفسه سینه و شکم در حین تنفس گفتاری مشاهده شد. بی کفایتی سیستم تنفسی در مولتیپل اسکلروزیس پیشرفته و یا در حملاتی که در ساقه مغز رخ می دهند،مشاهده می‌شود. اصلی‌ترین علت بی کفایتی تنفسی، ضعف عضلات تنفسی به خصوص دیافراگم است. علاوه بر این، بر اساس مطالعه چیارا ، مارتین ، داون پورت و بلسر حداکثر فشار بازدمی، عملکرد ریه و سرفه ارادی در بیماران مبتلا به ام اس ضعیف‌تر از افراد طبیعی است. البته امکان آسپیراسیون و عفونت ریوی نیز وجود دارد.

تاثیر دیزآرتری بر نوای گفتار در اسکلروز متعدد

چهارکوت برای اولین بار ویژگی‌های اختلال گفتاری را در ام اس توصیف کرد. اعتقاد داشت که ویژگی اصلی دیزآرتری در ام اس، گفتار کند و مکث بین تک تک هجا ها است و این علائم را تحت عنوان «گفتار مقطع» نامگذاری کرد، اما گفتار مقطع (تکیه گذاری روی هجاهای بدون تکیه) که متعدد مشاهده می‌شود. با توجه به البته این بیماری مشکلاتی را در نوای گفتار ایجاد می‌کند. در این بیماران مقدار کشش هجاها به طور مساوی صورت می‌گیرد و این مقدار کشش، به‌طور غیرطبیعی افزایش یافته است. علاوه بر این، تغییرات درون گفته کاهش یافته و میزان تغییرات بین گفته ها افزایش می یابد. مولتیپل اسکلروزیس باعث افزایش طول مدت و تغییرات فواصل بین تکیه ها میشود. بنابراین کنترل مولفه‌های زمانی در ام اس با ثبات و منعطف نیست،به همین دلیل ارزیابی ادراکی مولفه‌های زمانی گفتار در این بیماران بسیار مشکل است.

در صورت آسیب مخچه سرعت گفتار کاهش می‌یابد و گفتار ناروان می‌شود. با اینکه واژه ها به صورت مقطعی و جویده جویده تولید می شوند،اما غالباً مفهوم هستند. به در صورت درگیری عضلات تنفسی، کام، گونه، لب ها، زبان و دندان، اختلال گفتاری شدیدتر شده و گفتار بیمار نامفهوم می‌گردد.

انواع دیزآرتری ناشی از مولتیپل اسکلروزیس

از آنجایی که بیماری ام اس می توانند به طور منتشر سیستم اعصاب مرکزی را درگیر کند،جای تعجب نیست که اختلال گفتاری این بیماران غالباً به صورت  دیزآرتری مختلط بروز کند. البته نوع دیزآرتری وابستگی زیادی به محل از بین رفتن میلین دارد . دافی در کتاب خود می‌نویسد: «امکان بروز تمام انواع دیزآرتری (فلاسید، اسپاستیک، آتاکسیک، هایپو کینتیک، هایپر کینتیک و فلج یک طرفه نورون حرکتی فوقانی) در بیماری مولتیپل اسکلروزیس وجود دارد. به طور کلی می‌توان گفت که غالباً سه نوع دیزارتری مربوط به مولتیپل اسکلروزیس وجود دارد: دیزآرتری اسپاستیک، آتاکسیک و مختلط. تشخیص افتراقی به وسعت و محل تخریب میلین و علائم جسمی،گفتار و صوت ایجاد شده بستگی دارد.

تا اینجا اطلاعاتی درباره علائم و انواع دیزآرتری در مولتیپل اسکلروزیس ارائه کردیم. امید است خواننده توانسته باشد تصویری از یک بیمار مبتلا به دیزارتری ناشی از ام اس را در ذهن خود ایجاد کند. قبل از اینکه مباحث مربوط به ارزیابی و درمان دیزآرتری در ام اس را آغاز کنیم،بهتر است به دو اختلال دیگر نیز اشاره کنیم: آپراکسی گفتار و کم شنوایی در مولتیپل اسکلروزیس.

گفتار درمانی در ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس

در سال ۲۰۰۴ بیماری گزارش شد که مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس نوع عود کننده بهبود یابنده بود.سندرم لهجه خارجی در این خانوم ۵۲ ساله به صورت دوره‌ای مشاهده شده بود،به این شکل که فرد در زمان حمله ام اس با لهجه هلندی صحبت می کرده و سپس دوره ای از بهبودی کامل در وی مشاهده می شد. بررسی ( MRI ) آسیب در ماده سفید در عمق جسم پینه ای و لوب پیشانی و آهیانه ای چپ را آشکار ساخت. بنابراین امکان وقوع سندرم لهجه خارجی ناشی از بیماری ام اس وجود دارد.

آپراکسی گفتار در اسکلروز متعدد

همانطور که قبلا نیز گفته شد،اختلال حرکتی گفتار در ام اس غالباً به صورت دیزآرتری بروز می‌کند،اما این گفته امکان وجود آپراکسی در ام اس را نقض می‌کند. در مطالعه دافی امکان وقوع آپراکسی گفتار در بیماری مولتیپل اسکلروزیس وجود دارد.

کم شنوایی در مولتیپل اسکلروزیس

بیماری ام اس می تواند باعث التهاب، ممانعت از هدایت عصبی و از بین رفتن میلین در بسیاری از نقاط سیستم اعصاب مرکزی از جمله ساقه مغز شود. ساقه مغز در شنوایی نقش مهمی ایفا می کند، زیرا عصب شنوایی از طریق این ناحیه به سمت مناطق بالاتر حرکت می‌کند. آسیب ساقه مغز ممکن است منجر به شنیدن صدای زنگ در دو گوش و کم شنوایی شود که درمان آن بسیار مشکل است. از آنجایی که بازخورد شنیداری در صحت تولید گفتار نقش غیرقابل انکاری دارد،این کم شنوایی می‌تواند در دراز مدت بر کیفیت گفتار بیمار تاثیر سو بگذارد.

به طور کلی،تعداد  مطالعاتی که ویژگی های ادراکی، صوتی و فیزیولوژیکی ام اس را بررسی کرده‌اند، بسیار اندک و محدود است. پس به مطالعات بیشتری در زمینه دیزآرتری در این بیماران، به خصوص ویژگی‌های فیزیولوژیکی سیستم های درگیر در تولید گفتار نیاز فوری داریم، تا بتوانیم به طور موثرتری بیماران را تحت درمان قرار دهیم.

گفتار درمانی مولتیپل اسکلروزیس در منزل

به علت مشکلات بیماران ام اس نظیر مشکلات حرکتی و تعادلی، امکان مراجعه بیماران به مرکز گفتار درمانی مولتیپل اسکلروزیس دچار دشواری های زیادی می باشند. از این رو مرکز گفتاردرمانی و کاردرمانی دکتر صابر با در اختیار داشتن گفتاردرمانان مجرب و کارآزموده به ارائه خدمات گفتاردرمانی ام اس در منزل می پردازد. گفتاردرمانی ام اس در جهت بهبود مشکلات بلع ، اختلالات تکلمی، افزایش حجم تنفسی و بهبود گفتار در بیماران ام اس فعالیت می نماید. گفتاردرمان ام اس در محیط منزل این امکان را دارد که با بررسی محیط و ارتباطات بیمار بهترین طرح درمانی را برای بیمار فراهم نماید و تطابقات محیطی مناسب را ایجاد نماید.

بهترین مرکز تشخیص و درمان ام اس دکتر صابر- کاردرمانی در ام اس -گفتار درمانی در ام اس

مرکز درمان ام اس در تهران دکتر صابر

بهترین مرکز درمان ام اس دکتر صابر با بیش از 15 سال سابقه توانبخشی در زمینه بیماران ام اس به مدیریت جناب آقای دکتر صابر مدرس دانشگاه شهید بهشتی مجهز به بخش کاردرمانی و گفتار درمانی تخصصی در بیماران ام اس می باشد. مرکز کاردرمانی دکتر صابر در دو شعبه غرب تهران(کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) و شعبه شرق تهران(کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران) با 48 نیروی مجرب کاردرمان و گفتار درمان، شامل بخش کاردرمانی جسمی ، تعادلی و هماهنگی حرکتی مجهز به امکانات مختلف مکانوتراپی می باشد که به درمان بیماران ام اس در زمینه ارائه تمرینات کششی، تقویتی و تعادلی و جلوگیری از ایجاد دفورمیتی و کاهش علایم پیشرونده بیماری در فاز حاد می باشد. تقویت ماهارت های دستی در بخش کاردرمانی دست، بهبود مهارت های تنه و پاها در کاردرمانی جسمی موجب پیشرفت بیماران در استقلال مهارت های حرکتی و جا به جایی می گردد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

خدمات گفتار درمانی در کلینیک توانبخشی ام اس دکتر صابر شامل بهبود مهارت های بلع، تقویت عضلات فک و صورت و افزایش حجم تنفسی، تقویت روانی گفتار و بهبود حرکات زبانی می باشد. استفاده از تکنیک ها و تمرینات گفتار درمانی در روند بهبود گفتار بیماران ام اس بسیار موثر می باشد.

کاردرمانی در منزل در بیماران ام اس

یکی دیگر از خدمات مرکز توانبخشی دکتر صابر کاردرمانی در منزل برای بیماران ام اس می باشد. پس از ارزیابی دقیق وضعیت بیمار توسط جناب آقای دکتر صابر مراجعین می توانند از خدمات کاردرمانی در منزل مرکز کاردرمانی دکتر صابر بهرمند شوند. متخصصین مجرب و با سابقه مرکز کاردرمانی آماده خدمت رسانی به شما عزیزان در اقصی نقاط تهران می باشند.

گفتار درمانی در منزل در بیماران ام اس

گفتار درمانان مرکز توانبخشی دکتر صابر در زمینه بیماران ام اس به ارائه خدمات گفتار درمانی با تکنیک های پیشرفته دنیا در داخل منزل می باشند. گفتار درمانی در زمینه مشکلات بلع نیز موثر است

مروری بر شیوع ام اس

اپیدمیویوژیست ها سوالاتی در خصوص الگوی سلامتی و بیماری جمعیت مطرح می کنند که پاسخ هایشان برای تعیین عوامل خطرساز، علت یابی و تعیین پروتکل های درمانی کمک کننده است.

• تعداد افراد مبتلا به ام اس چند نفر است؟ آمار اپیدمیولوژی اعلام می کند که بین 2 الی 5/2 میلیون نفر در سرار جهان به ام اس مبتلا هستند. توزیع ام اس در جهان نابرابر است. کمترین شیوع ام اس در هنگ کنگ با آمار 77/0 نفر در هر 100 هزار نفر است و بیشترین شیوع آن با متوسط 240 در هر 100 هزار نفر مربوط به کانادا است.
• چه افرادی به مالتیپل اسکلروزیس (MS) دچار می شوند؟ عوامل ژنتیکی، اجتماعی دموگرافیکی و محیطی متفاوتی برای تعیین احتمال ابتلا به ام اس شناخته شده است. منابع اپیدمیولوژیک موثر بودن هر دو نوع عامل خطرساز ژنتیکی و محیطی را گزارش کرده اند. شواهد موجود نشان می دهند افرادی که استعداد ژنتیکی خاصی برای ابتلا به ام اس دارند، اگر در معرض یک یا چند عامل محیطی قرار گیرند به بیماری ام اس مبتلا می شوند.

فاکتورهای ژنتیکی بیماران ام اس در مردان و زنان

عوامل متعددی استعداد ژنتیکی ابتلا به ام اس را تعیین می کند. این فاکتورها شامل سرعت متفاوت ابتلا به ام اس در زنان و مردان افزایش خطر ابتلا به بیماری در افراد دارای خوشاوند درجه یکمبتلا به ام اس و شیوع متفاوت ابتلا به ام اس در میان نژادهای مختلف می باشد. یافته ها نشان داده اند که شیوع ام اس در میان زنان 2 الی 3 برابر مردان است و به طور متداول شروع این بیماری در زنان 5 سال زودتر از مردان اتفاق می افتد ولی زنان دچار ام اس نسبت به مردان مبتلا، عمر طولانی تری دارند. عامل ژنتیکی دیگری که توسط پژوهشگران  مورد تایید قرار گرفته است، وجود خویشاوند دچار ام اس می باشد. داشتن فامیل درجه یک مبتلا به این بیماری ( همچون والدین، فرزندان و خواهر و برادر) خطر مبتلا را به میزان 20 تا 40 درصد افزایش می دهد، به طوری که شیوع حدود 1 نفر در هر 1000 نفر به شیوع 1 نفر در هر 20 یا 25 نفر تبدیل می شود.

در صورت ابتلای هر کدام از والدین( پدر یا مادر) به ام اس ممکن است الگوهای متفاوتی از ابتلا وجود داشته باشد که در خصوص این موضوع هنوز اختلاف نظر وجود دارد. پژوهش هایی که بر روی خواهر و برادران انجام شده است ارتباط ژنتیک و محیط را در رشد بیماری موثر دانسته اند. تحقیقات حاکی از وجود تشابهاتی در سن شروع علایم اولیه طول دوره ی بیماری و شدت بیماری میان خواهر و برادران غیر دوقلو است. همچنین اگر یکی از دوقلوهای تک تخمکی دچار ام اس شده باشد خطر ابتلای دیگری به میزان 24 درصد افزایش می یابد. در صورتی که خطر ابتلای دوقلوهای دو تخمکی ها تنها 3 درصد می باشد. استعداد ابتلای به ام اس به گروه های نژادی نیز بستگی دارد. شیوع ام اس در میان سفید پوستان بسیار شایع تر از سیاه پوستان و اسپانیایی ها است. ایران نیز در ابتلا به بیماری ام اس جزء 10 کشور اول دنیا بوده و با 70 هزار نفر مبتلا به ام اس رتبه اول ابتلا به ام اس در خاورمیانه را داراست.

از میان شهرهای ایران شیوع این بیماری در استان اصفهان از 5 در 100 هزار نفر، هم اکنون به 60 در 100 هزار نفر رسیده است که از میانگین جهانی نیز بیشتر است. این آمار بالا موجب شده که اصفهان را پایتخت ام اس ایران معرفی کنند. فرضیه های تفاوت نژادی علت این عامل را تفاوت در متابولیسم ویتامین D ( که ثانویه به تفاوت در رنگ پوست و آنتی ژن لکوسیتی انسانی(HLA) میباشد) گزارش کرده اند. این آنتی ژن ها گروهی از ژن های روی کروموزوم 6 هستند که نقش بسزایی در عملکرد ایمنی ایفا می کنند.

فاکتورهای اجتماعی- دموگرافیکی در ام اس

ام اس در هر سنی می تواند اتفاق بیفتد اما بیشترین سن شروع ام اس بین 20 تا 40 سالگی است. شروع این بیماری در افراد زیر 15 سال ( با آمار 3 تا 5 درصد) و در افراد بالای 50 سال ( با آمار 3 تا 12 درصد) بسیار نادر است. با توجه به گروه سنی، امید به زندگی در حدود 3 تا 7 سال کاهش می یابد و به طور کلی امید به زندگی تاثیر بسزایی بر کیفیت زندگی دارد. به عنوان مثال اخیرا پژوهشی در خصوص زمان بقا در مبتلایان به ام اس بیان کرده است که متوسط زمان زنده ماندن بعد از ابتلا به این بیماری 41 سال است در صورتی که جمعیت مشابه غیر مبتلا به ام اس به طور متوسط 49 سال زندگی می کنند. به علاوه آمار قابل توجهی در خصوص متوسط زمان زنده ماندن از لحظه شروع ام اس در مراجعان ام اس نوع عودکننده – پس رونده (43 سال) در مقایسه با ام اس نوع پیشرونده اولیه (26 سال) ارائه است.

فاکتورهای محیطی در بروز ام اس و عاقبت بیماری ام اس

عرض جغرافیایی و مهاجرت: شیوع ام اس در مناطقی که از خط استوا فاصله بیشتری دارند، بیشتر است. کانادا یکی از کشورهایی است که در آن سرعت شیوع ام اس ( با حدود 240 نفر در هر 100هزار نفر) به میزان قابل توجهی بالاست. این در حالی است که سرعت شیوع در کشورهای نزدیک به استوا ( همچون ژاپن، چین، آفریقای جنوبی، هند) تنها به 10 نفر در هر 100 هزار نفر می رسد. نخستین بار ارتباط میان عرض جغرافیایی و ام اس با مطالعاتی در خصوص مهاجرت تعیین شد. این مطالعات نشان داد که خطر ابتلا به ام اس در افرادی که قبل از 15 سالگی از مناطق با ریسک بیشتر( دورتر از خط استوا) به مناطقی با ریسک کمتر( نزدیک به خط استوا) مهاجرت کردند، کاهش یافته است.

ولی در افرادی که از مناطق کم ریسک به مناطق با ریسک بیشتر مهاجرت کرده بودند، خطر ابتلا به ام اس کم باقی ماند. احتمالا فاکتورهای ژنتیکی در مسئله تنوع جغرافیایی ام اس نقش مهمی دارند ولی با این حال فرضیه هایی هست که تفاوت در دریافت نور خورشید و در نتیجه سطح ویتامین D را در رشد بیماری در مناطق جغرافیایی متفاوت موثر می داند. مناطق جغرافیایی شمالی تر در طول سال ساعات کمتری نور خورشید دریافت می کنند و ممکن است همین مسئله علت رشد بیشتر ام اس در این مناطق باشد. در پژوهشی با پیگیری 30 ساله بیان شده است که میزان ابتلای افراد به ام اس با افزایش سطح ویتامین D کاهش یافته است.

سیگار: یکی از عوامل خطرساز ابتلا به ام اس، سیگار کشیدن است. افزایش لوکوسیت های خون محیطی نشانه های التهابی و تغییراتی که در مویرگ های خونی و نفوذ پذیری سد خونی – مغزی اتفاق می افتد، مواردی است که برای ارتباط سیگار کشیدن با ام اس می توان نام برد. به علاوه در افرادی که دوز بیشتری سیگار مصرف می کنند ( بیشتر از 20 نخ سیگار در روز) نسبت به کسانی که هرگز سیگار نکشیده اند، احتمال ابتلا به ام اس به میزان دو برابر افزایش می یابد. همچنین شواهدی مبنی بر ارتباط سیگار با دوره های شدید ام اس در دست می باشد( برای مثال در عرض 5 سال فرد سیگاری مبتلا به ام اس برای راه رفتن به کمک نیاز دارد.)

ویتامین D : ارتباط میان سطح ویتامین D و رشد و شدت ام اس از چند سال پیش مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. ویتامین D ، متابولیسم کلسیم را در بدن پشتیبانی می کند، به عنوان هورمون عمل می کند و خاصیت ضد التهابی دارد. ویتامینD علاوه بر تاثیر مثبت بر سیستم ایمنی، خاصیت ضد پرولیفراتیو و نوروترنسمیتری ویژه ای دارد. فاکتورهای موثر بر سطح این ویتامین بدن، شامل قرار گرفتن در معرض نور خورشید، مصرف مواد غذایی غنی و عامل ژنتیکی می باشد. اکثر افراد دچار ام اس سطح ویتامین D پایینی دارند.علت تاثیر ویتامین D موجود در منابع غذایی بر روند این بیماری هنوز مشخص نشده است. پژوهش ها تاکید دارند که ویتامینD در پیشگیری از ابتلا به ام اس نقش موثری دارد. همچنین بعد از ابتلا به این بیماری، استفاده از ویتامینD در کاهش سرعت عود ام اس موثر است. با این حال برای تعیین دوز مناسب و زمان مناسب مداخله به تحقیقات بیشتری نیاز است.

دوره های بیماری ام اس

ام اس براساس سیر بیماری به اشکال زیر تقسیم می شود: عود کننده – پس رونده(RR) ، پیشرونده ثانویه(SP) پیشرونده اولیه(PP)، پیشرونده- عودکننده(PR). عود به معنی ظاهر شدن علایم جدید، بدتر شدن یا فعال شدن مجدد علایم گذشته است. ظاهر شدن یا تغییر علایم حداقل باید 24 ساعت به طول بیانجامد. دوره عود جدید باید 30 روز بعد از دوره عود قبل باشد و این دوره نباید به علت عفونت یا تغییر دمای بدن ایجاد شده باشد.

انواع ام اس (MS)- ام اس خفیف و ام اس بدخیم

نوع RRMS عود کننده پس رونده: 85 درصد مبتلایان در این گروه قرار دارند.

بهبودی کامل یا نسبی عملکرد پی از عود علایم: بین دوره های حمله، بیماری پیشرفت نمی کند، بلکه حملات به صورت حاد طی دوره های چند روزه، چند ماهه و گاهی در طول سال ادامه دارند. مراجع پس از آن، یک دوره بهبودی را تجربه می کند.

نوع SPMS پیشرونده ثانویه: 50 درصد افراد دچار RRMS طی 15 سال بعد از تشخیص به SPMS انتقال می یابند.

آغاز دوره عود و فروکش به دنبال پیشرفت بیماری، با یا بدون عود گاه به گاه در عملکرد فرد. بیماری به مرور زمان پیشرفت می کند. در 80 درصد موارد پس از 25 سالگی رخ می دهد.

نوعPPMS پیشرونده اولیه: تقریبا 10 درصد

بدتر شدن علایم در طول زمان و به صورت تدریجی ولی مدام. در این نوع ام اس نوساناتی وجود دارد ولی دوره عود مجزایی وجود ندارد. از هنگام شروع بالینی بیماری پیشرفت تدریجی به سوی معلولیت وجود دارد.

نوع PRMS پیشرونده عود کننده: 5 درصد

دوره پیشرفت بیماری- با یا بدون بهبودی – با عود مجزا مشخص می شود. بیماری بین دوره های حمله به طورپیوسته ای بدتر می شود. در این نوع به سیر پیشرونده اولیه ی بیماری عودهای حاد اضافه     می شود.

علائم و نشانه های ام اس چیست

ابتلا به ام اس علائم و نشانه های خاصی در فرد ایجاد می کند. ممکن است در ارزیابی های بالینی متخصصان توانبخشی و نورولوژی علائمی همچون دیس آرتری و اسپاستیسیتی مشاهده شود و نشانه هایی همچون خواب رفتن دست و پا، خستگی و تغییرات بینایی توسط فرد مبتلا احساس شود. اخیرا افرادی به نام الموسلیمانی و لوبلین بیش از 62 مورد از علائمی و نشانه های ام اس را تعیین کرده اند که تعدادی از آن ها ( مانند تشنج) جزء موارد نادر به حساب می آیند.

متخصصان توانبخشی ( همچون کاردرمانگران) غالبا نشانه ها و علائم ام اس را از دیدگاه عملکرد و عملکرد فرد مورد بررسی قرار می دهند، درحالی که متخصصان نورولوژی برای کنترل علائم و  نشانه ها، مکان سیستم عصبی درگیر شده ( مثل کورتکس حسی – حرکتی و هسته های قاعده ای) و علائم مثبت و منفی را مرکز توجه خود قرار می دهند. نشانه و علائم مثبت به این معناست که حرکت یا رفتاری جدید همچون اسپاسم عضلانی که قبلا در مراجع وجود نداشته به وجود بیاید. به عبارتی زمانی که علامتی مضاف بر علامت های پیشین در فرد به وجود بیاید می گوییم علامت یا نشانه مثبت است. تصور بر این است که علت این امر فعالیت بیش از حد اعصاب می باشد. علامت یا نشانه منفی زمانی است که یک عملکرد محدود شده یا به کلی از دست برود که علت آن مسدود یا کند شدن مسیر عصبی است. برای مثال از دست رفتن رفلکس یا ضعف عضلات جزء نشانه های منفی به حساب می آید. در اینجا کلیدی ترین علائم و نشانه های مثبت و منفی را که غالبا منجر به ارجاع فرد به توانبخشی می شود آورده ایم.

پاتوفیزیولوژی ام اس

ساختارهای آسیب دیده در ام اس:

ام اس یک بیماری متاثر از آسیب سیستم عصبی مرکزی(CNS) است. به طور کلی سیستم عصبی به دو بخش مرکزی(CNS) و محیطی (PNS) تقسیم می شود. سیستم عصبی مرکزی شامل مغز، اعصاب کرانیال یک (بویایی) و دو (بینایی) و طناب نخاعی است. سیستم عصبی محیطی نیز شامل عصب های خارج از مغز، نخاع و اعصاب کرانیال 3 تا 12 است. ام اس تنها بر روی سیستم عصبی مرکزی تاثیر می گذارد و تاثیربر سیستم عصبی محیطی ندارد.

هر دو سیستم عصبی مرکزی و محیطی شامل سلول های عصبی(نورون) . طیفی از سلول های حمایتی ( همچون سلول های سازنده میلین) هستند. هر نورون شامل یک جسم سلولی، دندریت و آکسون می باشد. دندریت ها به شکل درختچه در ابتدای یک نورون هستند. این برآمدگی های نازک، اطلاعات را از نورون های دیگر دریافت کرده و به جسم سلولی منتقل می کنند. آکسون نسبت به دندریت امتداد طویل تری از عصب است که مسئولیت انتقال پیام های عصبی به نورون های دیگر را دارد. بعضی از بخش های آکسون با غلاف میلین پوشیده شده که این غلاف به افزایش سرعت هدایت پیام عصبی و حمایت عصب کمک می کند. میلین در سیستم عصبی محیطی توسط سلول های شوان تولید می شود و هر سلول عصبی با تعدادی سلول شوان پوشیده می شود. اما در سیستم عصبی مرکزی الیگودندروسیت ها مسئولیت ساخت میلین را بر عهده دارند. و هر الیگودندروسیت تعدادی آکسون را با میلین می پوشاند.

پاتولوژی (آسیب شناسی) ام اس

ام اس با التهاب و آسیب به میلین و آکسون سیستم عصبی مرکزی همراه است. علم آسیب شناسی در گذشته علت این بیماری را تخریب غلاف میلین عصب می دانست اما در مجموع مطالعات پیشین و کنونی هم تخریب میلین و هم آکسون را علت این عارضه می دانند. مشخصه پاتولوژیک ام اس تشکیل پلاک (اسکار) های متصلب در سیستم عصبی مرکزی است.

این پلاک ها بیشتر در ماده سفید سیستم عصبی مرکزی تشکیل می شوند. قسمت های سفید رنگ سیستم عصبی مرکزی مناطقی هستند که تعداد آکسون ها نسبت به جسم سلولی غالب است. البته امکان دارد پلاک در ماده خاکستری نیز ایجاد شود در این صورت پلاک هایی که در ماده خاکستری ایجاد شوند، نسبت به پلاک های ماده سفید به میزان بیشتری منجر به ناتوان شدن فرد می شوند. پلاک ها غالبا در اطراف بطن ها، جسم پینه ای، قشرمغز، در قسمت های خلفی و طرفی نخاع، و اعصاب بینایی ایجاد  می شوند. پلاک های ام اس مشابه یکدیگر نیستند ولی همه ی پلاک های موجود در بدن یک نفر الگوی مشابهی دارند و هر شخص ممکن است تنها به یک نوع از ام اس مبتلا شود.

پاتوژنز ام اس

علت التهاب و ایجاد پلاک ها در بدن هنوز شناخته نشده است. با این حال یک فرضیه ای کلی که بیان می کند ام اس یک بیماری خود ایمنی است، در حال حاضر مورد قبول می باشد. در حالت عادی یک سیستم ایمنی سالم تمامی باکتری ها، مواد غیر زیستی یا خارجی و سلول های آسیب دیده ناشی از تروما یا ناهنجاری بدخیم بدن را شناسایی کرده و به آنها حمله می کند و آنها را از میان بر می دارد. در ایمنی خود ایمنی ، سیستم ایمنی بدن بخش های سالم را به عنوان دشمن می شناسد و به آنها حمله می کند. درمورد ام اس سیستم خود ایمنی بدن قدرت تشخیص دوست و دشمن و خودی و غیر خودی را از دست می دهد و به سیستم عصبی مرکزی (CNS) حمله می کند. ام اس مشابه بیماری آنسفالومیلیت خود ایمن(EAE) در حیوانات است. در هر دو این بیماری ها بدن نیاز به لنفوسیت T دارد. لنفوسیتیک نوعی گلبول سفید موجود در خون است که با عفونت هایی که می خواهند از راه سد خونی- مغزی وارد سیستم عصبی مرکزی شوند، مقابله می کند. سلول های T دارای گیرنده T بوده و پس از ساخت، به منظور بالغ شدن در غده تیموس نگهداری می شوند. بیماری MS و EAE هر دو به بیان مناسب آنتی ژن های HLA گیرنده اختصاصی حامل لنفوسیت سلول های T چسبندگی مولکولی و ترشح سیتوکین بستگی دارند.

تشخیص ام اس

تشخیص ام اس به صورت بالینی انجام می شود. آزمایش مجزایی که به تنهایی برای تشخیص ابتلا به این بیماری به کار رود وجود ندارد. ام اس یک بیماری با نشانه های نورولوژیکی است که ممکن است از نظر زمانی یا مکان وقوع پراکنده و جدا از هم باشند و وقوعشان با تشخیص دیگری قابل توجیه نباشد. معیار تشخیص ام اس که اخیرا ساخته شده و مورد قبول می باشد، نسخه اصلاح شده ی معیارهای مک دونالد است.

معیارهای تشخیص ام اس مک دونالد(2010)

با توجه به معیار فعلی ام اس از طریق شواهد بالینی مربوط به دو حمله در دو زمان متفاوت تشخیص داده می شود که باید حداقل دو منطقه مختلف از CNS را تحت تاثیر قرار دهد. از نظر بالینی حمله ام اس نوعی اختلال عصبی است که حداقل باید به مدت 24 ساعت به طول بیانجامد. علائم این اختلال ممکن است قابل مشاهده نباشند(ذهنی) و یا به صورت علائمی قابل مشاهده(عینی) ظاهر شوند. اما مسئله مهم این است که علامت ها ناشی از استرس های فیزیولوژیک دیگر مانند عفونت نباشند. همچنین طول مدت زمان نشانه ها (مثل سوزش گردن) نباید خیلی کوتاه باشد. وجود این شواهد بالینی به تنهایی و بدون انجام آزمایشات بیشتر برای تشخیص ام اس کافی ست.

ام اس در تصویربرداری با تشدید مغناطیسیMRI

در بسیاری از شرایط برای تشخیص قطعی و سریع ام اس از بیماریهایی با علائم مشابه مثل سکته مغزی، تومور مغزی یا عفونت انجام MRI توصیه می شود. در مواقعی که حمله بالینی وجود دارد یا شواهد بالینی وجود تنها یک ضایعه را تایید می کنند، می توان از ام آر آی برای تعیین پراکندگی در مکان (DIS) و یا پراکندگی در زمان ( (DITاستفاده کرد.

در معیارهای مک دونالد تشخیص ام اس بر دو اصل کلی استوار شده است، پراکندگی در زمان( (DITو پراکندگی در مکان (DIS) به این معنا که مراجع حداقل باید دو حمله (عود) در حداقل دو محل متفاوت از CNS را با نشان دادن علائم بالینی یا با معیارها و شواهد فرا بالینی (نظیر MRI تجزیه و تحلیل مایع مغزی نخاعی پتانسیل برانگیخته) تجربه نماید.

دستورالعمل استفاده از MRIکنتراست، برای تشخیص پراکندگی زمانی و مکانی، نخستین بار در معیارهای تشخیصی مک دونالد وارد شد. در این نوع از MRI از گادولینیوم برای تولید ماده حاجب و به عنوان عامل شفاف ساز در عکسبرداری مغناطیس هسته ای MRI مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع از MRI با تزریق ماده حاجب صورت می گیرد برای افزایش کنتراست و بهتر دیده شدن پلاک ها انجام گرفته و به تشخیص،توزیع و در برخی موارد تعیین مدت ضایعات مغزی کمک می کند.

مبانی MRI در بیماری ام اس

اولین راه تشخیص و ارزیابی پیشرفت بیماری ام اس استفاده از MRI مغزی است. MRI با استفاده از یک آهنربای بزرگ، تصاویر برشی را به صورت سایه ای خاکستری رنگ تحویل می دهد.MRI برای مشاهده آناتومی بدن، حجم کلی مغز، و کاهش شدید بافت مغزی به دنبال ایجاد ام اس ایده آل است، ولی ضایعات ام اس را به خوبی نشان نمی دهد. کنتراست ایجاد شده در تصاویر MRI ناشی از ماده ای به نام گادولینیوم است که برای ارزیابی ام اس مورد استفاده قرار می گیرد. ماده ایجاد کننده کنتراست MRI به صورت داخل وریدی به بدن تزریق شده و در قسمت هایی از مغز که نفوذ پذیری سد خونی- مغزی بیشتر است،نفوذ می کند. این افزایش نفوذپذیری در طول التهاب همراه با عود بیماریMS  اتفاق می افتد و عموما حدود 6 هفته به طول می انجامد. این روند به افزایش کنتراست شناخته شده است.

دکتر تشخیص ام اس

مدیریت پزشکی ام اس عموما به سه بخش تقسیم می شود: مدیریت عوارض حاد، درمان دارویی و مدیریت علائم.

مدیریت عوارض حاد

عود حاد بیماری با شروع عوارض و نشانه های جدیدی که حداقل 24 ساعت به طول می انجامند، مشخص می شود. این عوارض حاد با افزایش التهاب و ادم در CNS همراه است. در صورتی که عوارض جانبی بر روی کیفیت زندگی فرد تاثیر گذاشته باشند، با استروئید های وریدی می توان آن ها را کاهش داد.

معمولا درمان روزانه با متیل پردنیزولون داخل وریدی به مدت 3- 5 روز انجام می شود. احتمالا به دلیل تاثیر ضد التهابی این دارو استفاده از آن طول مدت عود بیماری را کاهش می دهد، اما بر عوارض طولانی مدت دوره بیماری یا سرعت عود تاثیری ندارد. استروئیدی های خوراکی با دوز بالا نیز گاهی برای مدیریت عوارض حاد دوره عود بیماری استفاده می شوند و اثبات شده که به صورت استروئید وریدی موثر است. اگر دوز بالای استروئید بر درمان عوارض شدید دوره عود فرد تاثیر نداشته باشد از پلاسما فرز(تعویض پلاسما) استفاده می کنند.

دارو درمانی در بیماران ام اس

این گونه درمان ها در کاهش سرعت عود بیماری و احتمالا در کند شدن روند معلولیت ناشی از عود بیماری در مبتلایان به ام اس موثرند. اولین درمان دارویی زیرجلدی مورد تایید FDA به نام اینترفرون بتا، بعد از آن دو داروی اینترفرون دیگر ساخته شدند: اینترفرون بتا یک آ(با نام تجاری آوونکس) از طریق تزریق عضلانی و اینترفرون بتا یک آ(با نام تجاری ربیف و اکستاویا) از طریق زیر جلدی، برای درمان افرادی که در دوره عود ام اس قرار دارند مورد تایید FDA قرار گرفته است.

علاوه بر این داروهای گلاتیرمر(کوپاکسون)، میتوکسانترون(نوانترون) ، ناتالیزوماب(تیسابری) و فینگولیمود(گی لنیا) برای درمان دوره عود بیماری ام اس تاییدیه FDA را کسب کرده اند. همه ی این داروها به جز فینگولیمود از طریق تزریق توسط دیگران یا خود تزریقی مورد استفاده قرار می گیرند. فینگولیمود اولین داروی خوراکی برای درمان ام اس است که در سپتامبر 2010 مورد تایید FDA قرار گرفت.

نحوه تاثیر داروی اینترفرون بر درمان ام اس هنوز کاملا مشخص نیست. اینترفرون بتا، یک پلی پپتید با خاصیت ضد ویروسی و ضد پرولیفراتیو است که به طور طبیعی توسط فیبروبلاست ها در بدن تولید می شود. تصور بر این است که اینترفرون با اتصال به گیرنده های سلول های ایمنی باعث کاهش تولید آنتی ژن، تکثیر سلول های T و تولید سیتوکین و بهبود عملکرد سرکوبگرانه سلول های T شده و در نتیجه فعالیت ام اس را کاهش می دهد. تمامی اینترفرون ها از طریق خود تزریقی مورد استفاده قرار می گیرند و میزان استفاده از یک بار در هفته تا استفاده روزانه متفاوت است.

اگرچه50 تا 75 درصد مراجعان به مدت یک روز پس از تزریق علائمی شبیه آنفولانزا را تجربه     می کنند، ولی به طور کلی اینترفرون ها به خوبی برای فرد قابل تحملند. در صورتی که طی چند هفته اول دوز اینترفرون به سطح کامل خود برسد این عوارض جانبی طی 3 تا 6 ماه اول استفاده از دارو کاهش می یابد و می توان با استفاده از استامینوفن یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن آن ها را کنترل کرد. عوارض جانبی نادری اینترفرون ها شامل کاهش تولید گلبول های سفید خون، افزایش آنزیم های کبدی، افسردگی، افزایش اسپاسم و واکنش بدن در محل تزریق نیز ممکن است ایجاد شود. همچنین ممکن است اینترفرون با افزایش تولید آنتی بادی های بدن، اثر بخشی آن ها را کاهش دهد.

مدیریت علائم ام اس

ام اس با طیف وسیعی از علائم از جمله تغییرات شناختی و خلقی، خستگی، ضعف عضلانی و اسپاستیسیتی، تغییرات حسی، تغییراتی در تعادل و هماهنگی، علائم مربوط به روده و مثانه و درد همراه است. مدیریت این علائم برای بهبود مشارکت و کیفیت زندگی مبتلایان به ام اس ضروری است. داروها برای مقابله با بسیاری از این علائم در دسترس هستند. به طور کلی این داروها مخصوص مبتلایان به ام اس ساخته نشده است بلکه برای مدیریت علائم خاص در جمعیت عمومی مردم ساخته شده است. برای مثال داروهای افسردگی برای بهبود خلق و خوی افراد و داروی ملین برای رفع یبوست مفید است. اولین دارویی که FDA برای مدیریت علائم ام اس مورد تایید قرار داد، دارویی به نام دالفامپریدین 1 بود. این دارو برای بهبود راه رفتن مراجع موثر است. کارآزمایی های بالینی نشان داده اند مراجعان به دنبال مصرف این دارو می توانند با سرعت بیشتر و بدون احساس ناراحتی راه بروند. به علاوه طیف   گسترده ای از مداخلات توان بخشی اغلب به تنهایی یا به کمک داروها در رفع علائم ام اس موثرند.

اعضای تیم توانبخشی ام اس و نقش اصلی آنها

اعضای تیم توانبخشی بر اساس تنظیمات، امکانات و سیستمهای مراقبت بهداشتی متفاوت خواهند بود.نقش برخی از اعضای تیم توانبخشی ام اس در زیر شرح داده شده است؛هرچند بسته به نیازها، اولویت ها، علائم و وضعیت زندگی مراجع ،ممکن است افراد بیشتری درگیر شوند.

نورولوژیست (متخصص مغز و اعصاب) ام اس:

متخصص مغز و اعصاب، تخصص بیماریهای عصبی را دارد و مسئول تشخیصام اساست.به طور خلاصه، کار متخصص مغز و اعصاب شامل یک معاینه کامل عصبی، گرفتن تاریخچه مراجعو سابقه خانوادگی، تجویز و تفسیر مجموعهای از آزمایشهای تشخیصی است.انتخاب و توصیه (در صورت لزوم)بهترین داروهای اصلاح کننده بیماری برای مراجع و تشخیص دوز داروها برای مدیریت علائم (مثلا درد، خستگی، علائم ادراری و غیره)و همچنین ارجاع به دیگر اعضای تیم چند رشتهای از مسئولیتهای نورولوژیست است.

متخصص توانبخشی ام اس- توانبخشی ام اس در منزل

همه ی افراد مبتلا به ام اس که از خدمات توانبخشی بهره می برند به متخصص توانبخشی مراجعه نمیکنند. عوامل موثر بر ارجاع عبارتند از:بدتر شدن سریع یا حاد محدودیت های عملکردی(محدودیت پیشرونده و مزمن در انجام فعالیتها) و پیچیده شدن مسائل مدیریت علائم (مسائل پیچیده عملکردی و روانی-اجتماعی).در برخی موارد، خصوصا هنگامی که مشکلات مراجع پیچیده باشد، متخصص توانبخشی مسئول نظارت و مدیریت روند توانبخشی کلی میباشد. در این شرایط نقش اصلی این متخصص در تیم مراقبت از مراجع، هماهنگی درمانهای پزشکی و مداخلات ارائه شده توسط تیم توانبخشی است که بر محدودیت ایجاد شده در انجام فعالیت و مشارکت مراجع تمرکز میکند.

کاردرمانی در بیماران ام اس

از آنجایی که بسیاری از اختلالات رایج ام اس(ضعف اندامها و تنه، اسپاستیسیتی، آتاکسی، اختلالات تعادل، درد، نقص در راه رفتن)، بر حرکت و عملکرد اثر منفی دارند، کاردرمانی نقش مهمی در تیم توانبخشی ایفا میکنند. آنها محدودیت ایجاد شده در قدرت، دامنه حرکتی، تعادل، پوسچر، راه رفتن و جابجایی مراجع مبتلا به ام اس را ارزیابی کرده و تاثیر عملکردی آن را تعیین میکنند.کاردرمانگران با استفاده از این اطلاعات درمانهایی را برای ایجاد، حفظ و بازگرداندن حداکثر حرکت و عملکرد ارائه میدهند.برای رفع مشکلات حرکت و عملکرد، بخش عمده ای از مداخلات کاردرمانی شامل راهنمایی انجام تمرینات خاص برای مراجع است. ثابت شده است که انجام ورزش تاثیر بسزایی بر کاهش علائم و محدودیتهای جسمانی مراجعان ام اس دارد. به عنوان مثال، استفاده از کشش و همزمان درمان دارویی در مدیریت اسپاستیسیته خفیف تا متوسط موثر است، تمرین تعادلی میتواند خطر افتادن را کاهش دهد، تمرین مقاومتی متوسط میتواند قدرت عضلانی را بهبود بخشد و ورزش هوازی میتواند استقامت قلب و عروق را افزایش دهد.برنامه های ورزشی باید برای مراجع چالش ایجاد کند، نه مبارزه؛ زیرا در بعضی از افراد ورزش میتواند اثرات منفی موقتی (مثل خستگی و عدم تحمل گرما) به دنبال داشته باشد.به طور کلی، تلاش متوسط و توجه به حفظ کیفیت مناسب حرکت برای ایجاد قدرت در افراد مبتلا به ام اس مفید است.

تمرین درمانی به میزان زیادی به محیط بستگی دارد. برنامه های محیط بستری، نیازمند کمک مستقیم و پشتیبانی از مراجع هستند. هنگامی که مراجع به خانه باز میگردد، اغلب قادر به انجام تمرینات مستقل میباشد و میتواند شروع کند به شرکت در ورزشهای اجتماعی مانند ورزش های درون آب و کلاسهای یوگا. در صورت بروز اختلال در راه رفتن، کاردرمانگران آموزش مجدد راه رفتن را ارائه می دهند که ممکن است شامل تجویز و آموزش استفاده از ارتزها یا وسایل کمکی راه رفتن باشد.

کاردرمانگران، در روند ارزیابی و تجویز صندلی های چرخ دار وکسب اطلاعات مورد نیاز برای ارزیابی نحوه رانندگی (ارزیابی قدرت اندام تحتانی،دامنه حرکتی،هماهنگی) درگیر میشوند. همچنین به همراه خانواده و همراهان مراجع در جابجایی، وضعیت دهی تخت خواب و صندلی چرخدار، تجهیزات تطابقی و تغییرات منزل، مخصوصا در شرایطی که مراجع درگیر ام اس پیشرونده باشد، همکاری میکنند. هنگامی که پیشرفت در درمان امکان پذیر نیست، مراجعان باید به برنامه های اجتماعی مناسب مراجعه کنند تا بتوانند سطح تحرک و عملکرد خود را حفظ کرده یا بهبود بخشند. کاردرمانی در بیماری هایی نظیر پارکینسون نیز موثر است.

اگر چه در مداخله کاردرمانی، تاکید بسیاری بر آموزش مراجع جهت مدیریت علائم شده است، برای بسیاری از آنان، روند آموزش بر تغییر سبک زندگی متمرکز است که از درگیر شدن فرد در ورزش منظم و ایجاد تغییرات دیگر به منظور حمایت از تحرک و عملکرد مراجع استفاده میکند.زمانی که مراجع از توصیه های کاردرمانی و برنامه های ورزشی پیروی کند، میتواند حس کنترل بیماری ام اس را به دست آورد.کاردرمانی موفقیت آمیز زمانی انجام می پذیرد که اهداف و مداخلات درمانی با اولویت های مراجع سازگار باشند، در این صورت نهایتا تاثیر مثبتی بر عملکرد مراجع میگذارد.

مرکز توانبخشی ام اس دکتر صابر در زمینه تشخیص و درمان بیماری ام فعالیت می نماید. کادر درمانی مرکز ام اس تهران شامل کاردرمانان و گفتاردرمانان با تجربه زیر نظر دکتر صابر مدرس دانشگاه شهید بهشتی مشغول به فعالیت می باشند. امکانات تخصصی مرکز شامل مکانوتراپی، کاردرمانی تعادلی، کاردرمانی در مهارت های دستی، آب درمانی و گفتاردرمانی ام اس در کنار خدمات توانبخشی در منزل جهت رفاه حال بیماران از نکات تمایز این مرکز با مراکز مشابه آن می باشد. دو شعبه فعال مرکز کاردرمانی ام اس و گفتاردرمانی ام اس در غرب و شرق تهران امکان مراجعه حضوری را برای مراجعین آسان تر می نماید.

بیشتر بدانیم

مرکز تخصصی تشخیص و درمان اوتیسم

 اوتیسم در کودکان چیست ؟

لکنت زبان در کودکان

فلج مغزی در کودکان

اختلال یادگیری در کودکان

یکپارچگی حسی چیست؟

دیستروفی عضلانی چیست؟

بیش فعالی در کودکان چیست؟

نقص توجه  در کودکان چیست؟

متخصص کاردرمانی در منزل

مرکز کاردرمانی کودکان

بهترین کلینیک کاردرمانی در تهران

متخصص گفتار درمانی در منزل

کلینیک گفتاردرمانی کودکان

بهترین مرکز گفتاردرمانی در تهران

مطالب کاردرمانی

• کاردرمانی در اختلال پردازش حسی
• تاریخچه کاردرمانی
• کاردرمانی در دست
• کاردرمانی در کودکان
• توانبخشی شناختی چیست
• کاردرمانی در مهارت های ریز انگشتی
• کاردرمانی آسیب مغزی
• درمان دیستروفی عضلانی
• مشکلات حس لامسه و تدافع لمسی در اختلال پردازش حسی
• مراحل رشد مهارتهای دستی 
• یکپارچگی حسی چیست
• حس وستیبولار یا حس تعادلی
• حس عمقی چیست
• بروزترین روش های آب درمانی در فلج مغزی
• اختلال spd | sid پردازش حسی چیست
• عوامل ایجاد حس تعادل در بدن
• کاردرمانی در منزل
• سکته مغزی
• آپراکسی چیست
• میکروسفالی- ماکروسفالی
• آسیب سیستم اجرایی مغز

مرکز درمان ام اس در تهران

بهترین کلینیک گفتار درمانی و کاردرمانی ام اس در تهرانپارس

مرکز گفتار درمانی و کاردرمانی ام اس در نیاوران

مرکز درمان ام اس سعادت آباد

بهترین مرکز درمان ام اس در ستارخان

کلینیک درمان ام اس در پاسداران

بهترین کلینیک گفتار درمانی ام اس در شمال تهران

مرکز کاردرمانی ام اس در شرق تهران

بهترین کلینیک  درمان ام اس در پونک

بهترین مرکز درمان ام اس در ولنجک

بهترین کاردرمانی ام اس در فرمانیه

کلینیک درمان ام اس در شهرک غرب

مرکز درمان ام اس غرب تهران

کلینیک کاردرمانی ام اس در شریعتی

بهترین مرکز کاردرمانی ام اس در مرزداران

مراکز کاردرمانی ام اس در سیدخندان 

درمان ام اس در جنت آباد

بهترین مرکز توانبخشی ام اس دهکده المپیک

بهترین کلینیک گفتار درمانی و کاردرمانی ام اس اسلام شهر

توانبخشی در ام اس در تجریش

بهترین مرکز کاردرمانی ام اس در قلهک

درمان ام اس در تهرانسر

مرکز درمان ام اس در ونک

کلینیک کاردرمانی ام اس در نارمک

بهترین کلینک کاردرمانیام اس پیروزی

درمان ام اس سعادت آباد

بهترین مرکز توانبخشی ام اس ستارخان

کاردرمانی ام اس ولنجک

مرکز درمان ام اس در پاسداران

بهترین مرکز درمان ام اس در شرق تهران

کاردرمانی در ام اس غرب تهران

بهترین مرکز درمان ام اس در تهران

مراکز گفتار درمانی در ام اس در مرزداران–

کاردرمانی ام اس نیاوران

درمان ام اس در جنوب تهران

کلینیک گفتار درمانی در ام اس در جنوب تهران

مرکز درمان ام اس در انقلاب

مرکز درمان ام اس در یوسف آباد

کلینیک درمان ام اس خوب در منظریه

بهترین مرکز درمان ام اس در ظفر

مرکز درمان ام اس تهران نو

کلینیک درمان ام اس در افسریه

مرکز درمان ام اس در قیطریه

بهترین کلینیک درمان ام اس در تهران نو

بهترین دکتر ام اس در تهران- کاردمانی در بیماران ام اس- گفتار درمانی در ام اس- کاردرمانی در منزل برای ام اس- کاردرمانی خوب برای ام اس- توانبخشی در ام اس- کلینیک کاردرمانی بیماران ام اس- دکتر تشخیص ام اس-توانبخشی ام اس در منزل-بهترین دکتر ام اس در تهران- کاردمانی در بیماران ام اس- گفتار درمانی در ام اس- کاردرمانی در منزل برای ام اس- کاردرمانی خوب برای ام اس- توانبخشی در ام اس- کلینیک کاردرمانی بیماران ام اس- دکتر تشخیص ام اس-توانبخشی ام اس در منزل-بهترین دکتر ام اس در تهران- کاردمانی در بیماران ام اس- گفتار درمانی در ام اس- کاردرمانی در منزل برای ام اس- کاردرمانی خوب برای ام اس- توانبخشی در ام اس- کلینیک کاردرمانی بیماران ام اس- دکتر تشخیص ام اس-توانبخشی ام اس در منزل-بهترین دکتر ام اس در تهران- کاردمانی در بیماران ام اس- گفتار درمانی در ام اس- کاردرمانی در منزل برای ام اس- کاردرمانی خوب برای ام اس- توانبخشی در ام اس- کلینیک کاردرمانی بیماران ام اس- دکتر تشخیص ام اس-توانبخشی ام اس در منزل-بهترین دکتر ام اس در تهران- کاردمانی در بیماران ام اس- گفتار درمانی در ام اس- کاردرمانی در منزل برای ام اس- کاردرمانی خوب برای ام اس- توانبخشی در ام اس- کلینیک کاردرمانی بیماران ام اس- دکتر تشخیص ام اس-توانبخشی ام اس در منزل-بهترین دکتر ام اس در تهران- کاردمانی در بیماران ام اس- گفتار درمانی در ام اس- کاردرمانی در منزل برای ام اس- کاردرمانی خوب برای ام اس- توانبخشی در ام اس- کلینیک کاردرمانی بیماران ام اس- دکتر تشخیص ام اس-توانبخشی ام اس در منزل-بهترین دکتر ام اس در تهران- کاردمانی در بیماران ام اس- گفتار درمانی در ام اس- کاردرم-بهترین دکتر ام اس در تهران- کاردمانی در بیماران ام اس- گفتار درمانی در ام اس- کاردرمانی در منزل برای ام اس- کاردرمانی خوب برای ام اس- توانبخشی در ام اس- کلینیک کاردرمانی بیماران ام اس- دکتر تشخیص ام اس-توانبخشی ام اس – کاردرمانی خوب برای ام اس- توانبخشی در ام اس- کلینیک کاردرمانی بیماران ام اس- دکتر تشخیص ام اس-توانبخشی ام اس در منزل-بهترین دکتر ام اس در تهران- کاردمانی در بیماران ام اس- گفتار درمانی در ام اس- کاردرمانی در منزل برای ام اس- کاردرمانی خوب برای ام اس- توانبخشی در ام اس- کلینیک کاردرمانی بیماران ام اس- دکتر تشخیص ام اس-توانبخشی ام اس در منزل-بهترین دکتر ام اس در تهران- کاردمانی در بیماران ام اس- گفتار درمانی در ام اس- کاردرمانی در منزل برای ام اس- کاردرمانی خوب برای ام اس- توانبخشی در ام اس- کلینیک کاردرمانی بیماران ام اس- دکتر تشخیص ام اس-توانبخشی ام اس در منزل-بهترین دکتر ام اس در تهران- کاردمانی در بیماران ام اس- گفتار درمانی در ام اس- کاردرمانی در منزل برای ام اس- کاردرمانی خوب برای ام اس- توانبخشی در ام اس- کلینیک کاردرمانی بیماران ام اس- دکتر تشخیص ام اس-توانبخشی ام اس در منزل-ام اس- درمان بیماران ام اس- تشخیص بیماران ام اس-مرکز درمان ام اس-بهترین دکتر ام اس- دکتر تشخیص ام اس- بهترین دکتر ام اس در تهران- دکتر برای ام اس-دکتر برای تشخیص ام اس-توانبخشی ام اس- توانبخشی در بیماران ام اس- توانبخشی بیماری ام اس-دکتر برای درمان ام اس- کاردرمانی در ام اس- گفتار درمانی ام اس-بهترین مرکز کاردرمانی در ام اس- کاردرمانی برای ام اس- گفتار درمانی برای ام اس-کاردرمانی خوب در ام اس- کاردرمانی خوب برای ام اس- گفتار درمانی برای ام اس-مرکز درمان ام اس- بهترین مرکز درمان ام اس در تهران- کلینیک کاردرمانی برای ام اس- کلینیک توانبخشی برای ام اس- کاردرمانی در منزل ام اس-کاردرمانی در منزل برای ام اس-کاردرمانی ام اس در منزل- کاردرمانی در خانه ام اس-کاردرمانی ام اس در خانه- کاردرمانی برای ام اس در منزل-کاردرمانی برای بیماران ام اس

کاردرمانی ام اس در خانه