کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران و مرکز توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد از بهترین مراکز توانبخشی اوتیسم (اتیسم) در تهران می باشند. این دو مرکز درمان اتیسم در تهران تحت نظر جناب آقای دکتر صابر که یکی از بهترین متخصصان در زمینه تشخیص اوتیسم می باشند، اداره می شود. در بهترین مرکز درمان اوتیسم تحت نظر جناب آقای دکتر صابر بالغ بر 43 نیروی کاردرمانی اوتیسم، گفتاردرمانی اوتیسم و روانشناسی در زمینه اوتیسم در کلینیک توانبخشی اوتیسم (اوتیسم) پایا در پاسداران و 36 کادر درمانی در زمینه کاردرمانی اتیسم، گفتار درمانی اوتیسم و روانشناسی اوتیسم در کلینیک توانبخشی اوتیسم غرب تهران به آموزش کودکان اتیسم می پردازد. خدمات توانبخشی در منزل از دیگر امکانات متفاوت مرکز اوتیزم تهران می باشد که توسط درمانگران دوره دیده مرکز به صورت پیشرفته ارائه می گردد
بهترین مرکز تشخیص اوتیسم در تهران
مرکز تخصصی تشخیص و درمان کودکان اوتیسم در تهران زیر نظر دکتر صابر به تشخیص دقیق طیف اوتیسم در کودک توسط تست های تشخیصی معتبر و ارزیابی بالینی متخصص اوتیسم می پردازد. پس از تشخیص اختلال و تعیین شدت آن توسط تست های تخصصی یک برنامه درمانی جامع شامل خدمات گفتاردرمانی، کاردرمانی و روانشناسی بسته به نیاز کودک توسط دکتر صابر برنامه ریزی می گردد. افراد اوتیسم علائم و رفتارهای گوناگونی از خود نشان می دهند که بسته به هر یک از آنها درکان های ویژه ای نیاز دارند. مرکز تشخیص و درمان اوتیسم دکتر صابر با جمع آوری تمامی خدمات توانبخشی حیطه اوتیسم یک مرکز جامع را برای درمان این کودکان فراهم آورده است که والدین را از سرگردانی میان کلینیک های کاردرمانی و گفتاردرمانی سطح شهر بی نیاز می نماید. خدماتی نظیر کاردرمانی ذهنی اوتیسم، گفتاردرمانی اوتیسم، کاردرمانی مهارتهای دست نویسی، کاردرمانی درکی حرکتی و تعادل، SI ، سنسوری روم، اتاق مهارت های شنیداری، اتاق تاریک توجه بینایی، بازی درمانی، رفتاردرمانی، گروه درمانی، آموزش پیش دبستانی، ماساژ درمانی و حساسیت زدایی حسی و دیگر خدمات جانبی از جمله امکانات مرکز اوتیسم تهران زیر نظر دکتر صابر می باشد. استفاده از تیم تخصصی و با تجربه و نظارت مستقیم دکتر صابر بر روند درمان و ارزیابی دوره ای پیشرفت مراجعین موجب رضایت والدین از روند درمان و تسهیل بهبودی در کراجعین گردیده است. مرکز تشخیص و درمان اختلال اوتیسم در کنار خدمات ارائه شده در کلینیک تشخیص اوتیسم خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی و بازی درمانی در منزل نیز ارائه می دهد که برای مراجعینی که امکان حضور در مرکز را ندارند و همچنین به صورت درمان تکمیلی در کنار جلسات حضوری در مرکز انتخاب مناسبی است و موجب تسهیل روند درمان در کودکان طیف اوتیسم می گردد. کلینیک دکتر با دو شعبه فعال در غرب و شرق تهران آماده ارائه خدمات به شما عزیزان است.
خدمات بهترین مرکز درمان اوتیسم غرب تهران و مرکز اوتیسم شرق تهران شامل کاردرمانی ذهنی کودکان اوتیسم، کاردرمانی حسی – حرکتی( SI ) در اتیسم – ماساژ درمانی در کودکان اوتیسم – آب درمانی در اوتیسم – سنسوری روم در درمان اوتیسم – اتاق شنیداری برای درمان کودکان اوتیسم – اتاق تاریک برای بهبود ارتباط چشمی در کودکان اوتیسم – بازی درمانی در کودکان اوتیسم – کاردرمانی دست در کودکان اوتیسم – اتاق درمان اختلال یکپارچگی حسی در کودکان اوتیسم، روش ای بی ای در درمان اوتیسم می باشد. همچنین در زمینه گفتاری با بهترین گفتار درمانی اوتیسم و استفاده از تکنیک های تیچ ، پکس، ABA و PRT به درمان مشکلات گفتاری کودکان اوتیسم در بهترین مرکز درمان اوتیسم در تهران پرداخته می شود.
گفتاردرمانی در اوتیسم یکی از بهترین قسمت های درمان اتیسم در مرکز توانبخشی اوتیسم تهران،جهت ایجاد ارتباط مناسب کودکان اوتیسم و بهبود تغذیه کودک اتیسم توسط تکنیک های گفتار درمانی اوتیسم شامل تحریکات حسی و ماساژهای داخل دهانی می باشد.
جهت آشنایی با بخش های مختلف بهترین مرکز درمانی اتیسم تهران(اوتیسم) جناب آقای دکتر صابر به لینک زیر مراجعه فرمایید. (گفتار درمانی و کاردرمانی دکتر صابر شمال تهران)
مرکز توانبخشی اوتیسم غرب تهران
مرکز درمان اوتیسم غرب تهران یکی از شعب مرکز توانبخشی اوتیسم تهران زیر نظر دکتر صابر می باشد که در منطقه سعادت آباد مشغول به فعالیت است. این مرکز با بیش از 19 سال سابقه در حیطه تشخیص و درمان اختلالات طیف اوتیسم در کودکان به یک مرکز شناخته شده در سطح تهران و منطقه غرب تهران تبدیل شده است متخصصین با تجربه این مرکز در زمینه درمان کودکان اوتیسم با بهره گیری از دانش روز دنیا و تجهیزات پیشرفته مرکز به درمان کودکان اوتیسم مشغول می باشند مرکز اوتیسم غرب تهران در سه طبقه مجزا و بیش از 20 بخش درمانی در مساحتی بالغ بر 450 متر مربع درحال ارائه خدمات توانبخشی به کودکان اوتیسم می باشد. خدمات ارائه شده در این مرکز شامل کاردرمانی ذهنی، کاردرمانی جسمی، کاردرمانی حسی، اتاق تاریک جهت تقویت توجه بینایی، اتاق بهبود مهارت های شنیداری، سنسوری روم، بازی درمانی، رفتاردرمانی و گروه درمانی، ماساژ درمانی، اتاق آموزش پیش دبستانی، کاردرمانی در مهارتهای نوشتاری و…. می باشد که توسط درمانگران با تجربه مرکز در قالب طرح های درمانی متفاوت بسته به نیاز و توانایی مراجعین برنامه ریزی و ارائه می گردد. مشاوره والدین به صورت پیوسته جهت اطلاع از روند درمان و اهداف درمانی مشخص شده برای کودکشان همچنین کمک در جهت یافتن بهترین روش های مواجهه با چالش های رفتاری کودکان اوتیسم در مرکز انجام می گیرد.
کاردرمانی در اوتیسم
کاردرمانی در اوتیسم یکی از مؤثرترین روش‌ها برای بهبود توانایی‌های حرکتی، شناختی و اجتماعی کودکان مبتلا به این اختلال است. این روش با استفاده از تمرینات هدفمند و برنامه‌های فردی، به تقویت مهارتهای ارتباطی، هماهنگی حرکتی و مدیریت رفتارهای چالش‌برانگیز کمک میکند. کاردرمانگران با ارزیابی دقیق نیازهای هر کودک، برنامه‌ای متناسب با توانایی‌ها و اهداف او طراحی می‌کنند. استفاده از ابزارهای تخصصی و محیط‌های آموزشی مناسب، تأثیرگذاری این روش را افزایش میدهد. در ادامه به انواع کاردرمانی در اوتیسم و نقش آنها در بهبود کیفیت زندگی کودکان مبتلا می‌پردازیم
-کاردرمانی ذهنی در مرکز توانبخشی اوتیسم تهران
کاردمانی ذهنی که به درمان در کودکان اوتیسم ، کم توانی مانی ذهنی در بهترین مرکز کاردرمانی در تهران می پردازد. در مرکز درمان اوتیسم سعادت آباد و پاسداران پس از تشخیص مشکلات کودک توسط جناب آقای دکتر صابر،سطح کودک اوتیسم (خفیف- شدید و متوسط) مشخص می شود و بر همین اساس برنامه درمانی در بهترین مرکز درمان اوتیسم در تهران مشخص می شود. در مورد عقب مانده ذهنی نیز مطالعه کنید.
اهداف کاردرمانی ذهنی شامل:
بهبود دستور پذیری کودک
بالا بردن مهارت های شناختی کودک شامل شناخت اشیا ،حیوانات، وسایل نقلیه و…. در کودک اوتیسم
بهبود درک کودکان اوتیسم در زمینه بادی ایمیج، درک از محیط، درک روابط اشیاء و…
بالا بردن تحمل کاری با انجام کاردرمانی ذهنی
تقویت مهارت های توجه و تمرکز کودکان اوتیسم
-کاردرمانی جسمی در بهترین مرکز درمان اوتیسم در تهران
تکنیک های درمانی در زمینه کاردرمانی حرکتی و جسمی در کودکان اوتیسم در مرکز درمان اوتیسم تهران به شرح زیر است
ارزیابی قدرت عضلانی و بررسی کوتاهی عضلات ناشی از نوک پنجه ای راه رفتن کودکان اوتیسم
تقویت مهارت های تعادلی در وضعیت نشسته، چهار دست و پا، دو زانو، ایستاده و… در بیماران زیر نظر دکتر صابر
استفاده از ابزار های مختلف مکانوتراپی در جهت افزایش قدرت عضلانی
ارتقاع سطح عملکردهای حرکتی کودکان اوتیسم
افزایش دامنه حرکتی در اندامهای کودک اوتیسم با انجام تمرینات کششی
کنترل رفلکس های پاتولوژیک
-کاردرمانی یکپارچگی حسی ( SI ) در مرکز توانبخشی اوتیسم در تهران
در حیطه مشکلات هماهنگی حرکتی و یکپارچگی حسی در ابتدا ارزیابی های لازم توسط آقای دکتر صابر در کلینیک کاردرمانی انجام می شود و اهداف درمانی در زمینه یکپارچگی حسی مشخص می گردد.
تقویت حس وستیبولار در کودکان اوتیسم
بهبود هماهنگی چشم و دست در کودکان اوتیسم
تقویت هماهنگی دو اندام فوقانی و تحتانی کودکان اوتیسم با انجام تمرینات همزمان
انجام تمرینات کلامی و حرکتی همزمان برای تقویت سرعت پردازش ذهنی در کودکان واتیسم
ایجاد یکپارچگی حسی
بهبود نا امنی جاذبه ای و ترس از ارتفاع کودکان اوتیسم با تمرینات یکپارچگی حسی
افزایش حس عمقی در اندام های کودک
بهبود مهارت عبور از خط وسط بدن و تقویت ارتباط دو نیمکره مغز کودک اوتیسم
تقویت ادراک بینایی جهت درمان اوتیسم
ادراک بینایی و توجه دیداری با استفاده از تجهیزات بهترین مرکز تشخیص و درمان اوتیسم به ارائه خدمات زیر می پردازد.
تقویت ارتباط چشمی در کودکان اوتیسم
تقویت حرکات چشمی و کاهش حرکات اضافه در کودک اوتیسم
بهبود توجه کودک اوتیسم در زمینه توجه انتخابی، توجه پایدار و توجه انتقالی در زمینه بینایی
انجام تمرینات ادراک بینایی در تشخیص شکل از زمینه، تکمیل دیداری، ثبات شکل و…
ارتقاع سرعت پردازش بینایی کودکان اوتیسم
افزایش حافظه دیداری متناسب با سن تقویمی کودک اوتیسم
بهبود مهارت های هماهنگی چشم و دست در کودک اوتیسم
بهبود حساسیت شنیداری اوتیسم در مرکز توانبخشی اوتیسم
بهبود درک شنیداری در کودکان اوتیسم
تقویت توجه و تمرکز شنیداری
بهبود تمییز شنیداری در کودک اوتیسم
بهبود حساسیت شنیداری
تقویت حافظه کوتاه مدت و تاخیری شنیداری در کودک
بهبود درک مطلب شنیداری در کودک اوتیسم
تقویت مهارت های هماهنگی بینایی و شنیداری
بالا بردن سرعت پردازش شنیداری با تمرینات اتاق شنیداری
سنسوری روم در کلینیک تخصصی تشخیص اوتیسم
از بخش های کاردرمانی در کودکان اوتیسم که موجب تمایز مرکز تشخیص و درمان اوتیسم در تهران از دیگر مراکز اوتیسم تهران می شود اتاق سنسوری روم می باشد. ابزار های مجهز و ابداعی در درمان کودکان مشکلات حسی نظیر اوتیسم، اختلال پردازش حسی، بیش فعالی و نقص توجه در سنسوری روم مرکز کاردرمانی دکتر صابر با اهداف زیر استفاده می شوند:
بالا بردن سرعت پردازش ذهنی و کلامی در کودکان اوتیسم
بهبود تحمل کاری و دستورپذیری
افزایش سطح مهارت های توجه حرکتی در کودکان اوتیسم
آموزش کنترل هیجانات به کودکان اوتیسم
افزایش یکپارچگی حسی در اوتیسم
-کاردرمانی حسی با بهترین مرکز درمان اوتیسم تهران
ارزیابی اولیه توسط جناب آقای دکتر صابر انجام و بیش حسی و کم حسی در کودک اوتیسم مشخص می گردد. اهداف کاردرمانی حسی مرکز اوتیسم شامل
افزایش سطح هوشیاری کودک اوتیسم
کنترل حرکات اضافه
تعدیل حساسیت لمسی و تدافع لمسی کودکان اوتیسم
تقویت حس عمقی اندام های کودکان اوتیسم
تعدیل حس بویایی کودکان اوتیسم
آب درمانی در مرکز درمان و توانبخشی اوتیسم تهران
مرکز آب درمانی کلینیک تخصصی درمان اوتیسم با تجهیزات تخصصی آب درمانی مانند تردمیل در آب و تخته تعادل داخل آب به بهبود مهارت های زیر می پردازد.
تمرینات حس عمقی
تقویت حس وستیبولار و تعادلی در آب
کاهش رفتار های کلیشه ای کودک اوتیسم به علت ایجاد ریلکسیشن در کودک اوتیسم
کنترل حرکات اضافه در کودک اوتیسم
ریلکسیشن و کاهش بیقراری کودک اوتیسم
بهبود آگاهی از بدن در کودک اوتیسم
ماساژ درمانی در بهترین مرکز درمان اوتیسم در تهران
ماساژ درمانی در کودکان اوتیسم با اهداف متفاوتی انجام می شود.
ریلکسیشن در کودکان اوتیسم
کاهش پرخاشگری و حرکات اضافه در کودک اوتیسم
افزایش شناخت از بدن و حس عمقی در کودکان اوتیسم
بهبود سطح هوشیاری و توجه و تمرکز کودک اوتیسم
تقویت حس لامسه و درمان مشکلات بیش حسی و کم حسی در حواس کودک اوتیسم
بازی درمانی در مرکز تخصصی درمان اوتیسم در تهران
یکی از مجهز ترین مراکز بازی درمانی در تهران، کلینیک درمان اوتیسم تهران می باشد که به بازی درمانی در اختلالات کودکان مخصوصا در حیطه اوتیسم مشغول می باشد
ایجاد مهارت های ارتباطی و دوست یابی در کودک اوتیسم
ایجاد مهارت های اجتماعی
کنترل اضطراب و ترس های کودک
افزایش تحمل کاری در اختلالات رفتاری کودکان اوتیسم
کاهش خشم و پرخاشگری کودک اوتیسم
انجام بازی های ساختار یافته برای کودکان اوتیسم
بازی های حسی جهت درمان رفتارهای وسواس گونه کودکان اوتیسم
کاردرمانی دست در بهترین مرکز درمان اوتیسم تهران
مرکز تخصصی درمان اوتیسم به صورت تخصصی به کاردرمانی دست می پردازد. درمان در مرکز کاردرمانی در زمینه های زیر انجام می شود
تقویت حس عمقی در دست ها در کودک اوتیسم
تقویت عضلات در اندام فوقانی اوتیسم
بهبود هماهنگی دو دست در کودکان اوتیسم
تقویت مهارت های ریز انگشتی و دست ورزی در اوتیسم
بهبود مهارت های پیش نوشتاری و مهارت های نوشتن
انجام تمرینات آموزش فعالیت های روزمره مانند پوشیدن لباس و بهداشت فرد
تست های تخصصی هوش در مرکز تخصصی درمان اوتیسم در تهران
جهت آمادگی برای ورود به مدرسه و آموزش تحصیلی تست های تشخیصی شامل موارد زیر است
انجام تست هوش بینه که برای کودکان 3 سال به بالا
انجام آزمون هوش وکسلر جهت ارزیابی بهره هوش کلامی و غیر کلامی کودکان از 6 سال به بالا . همچنین ارزیابی و غربالگری زود هنگام مشکلات یادگیری
تست ادراک بینایی فراستیگ و TVPS جهت تشخیص مشکلات ادراک بینایی
تست تشخیص شنیداری وبمن جهت سنجش تمییز شنیداری در کودکان اوتیسم
بخش آموزش در بهترین مرکز تشخیص و درمان اوتیسم در تهران
آموزش های خاص پیش دبستانی جهت پذیرش برای تست ورود دبستان
آموزش کمک درسی در حیطه کودکان اوتیسم
تشخیص اوتیسم به صورت آنلاین و درمان اوتیسم به صورت آنلاین
با پیشرفت تکنولوژی و ارتباطات امکان دسترسی به امکانات درمانی به صورت آنلاین در سرار دنیا فراهم آمده است. جستجو در وبسایت ها و شبکه های مجازی برای یافتن پاسخ سوالات والدین در مورد مشکلات کودکان و تشخیص اختلالات شایع نظیر اوتیسم همواره یکی از راه های اولیه مورد استفاده بوده است. اما نکته قابل توجه این است که نباید به هر مطلب یا تست تشخیصی غیر تخصصی در سایت های مختلف اعتماد نمود. مقوله تشخیص اختلال اوتیسم یکی از مهم ترین مسائل در روند درمان و پیشرفت این کودکان است که تنها با انجام یک پرسشنامه تشخیصی آنلاین امکان پذیر نمی باشد.
مرکز تشخیص و درمان اوتیسم دکتر صابر با دانش پیشرفته در زمینه تشخیص، درمان و اطلاع رسانی در زمینه کودکان اوتیسم، بخش ارزیابی تشخیصی اوتیسم به صورت آنلاین را زیر نظر جناب آقای دکتر صابر طراحی نموده اند. مراجعین محترم از سرار نقاط کشور و خارج از کشور با تماس با شماره تلفن 09029123536 می توانند جهت ویزیت تشخیصی توسط دکتر صابر به صورت ویدئو کال اقدام نمایند. شایان ذکر است حضور کودک و والدین در جلسه ارزیابی تصویری جهت برسی دقیق و تشخیصی کودک الزامی می باشد. همچنین خدمات درمانی آنلاین شامل کاردرمانی آنلاین اوتیسم و گفتار درمانی آنلاین اوتیسم در بهترین مرکز درمان اوتیسم تهران ارائه می گردد.
درمان کودکان اوتیسم
ملاک های تشخیص اختلال اوتیسم و علائم اوتیسم در کودکان
وجود دست کم 8 مورد از 16مورد زیر به نحوی که دست کم دو مورد از ملاک (الف) و یکی از ملاک (ب) و یک مورد از ملاک (ج) را دربر گیرد :
الف) از بارزترین علائم اوتیسم نقص کیفی در تعامل اجتماعی دوطرفه:
فقدان آگاهی از حضور یا احساسات دیگران (با دیگران به نحوی رفتار می کند که گویی آنها یک ابزار و یا وسیله اند متوجه استرس دیگران نیست مشخصا هیچ مفهومی از نیاز دیگران به حریم خصوصی ندارد.)
جستجوی غیرعادی یا فقدان جستجوی تسلی و راحتی (دلداری) در زمان استرس و تنیدگی( حتی وقتی بیمار زخمی یا خسته است به دنبال تسلی نیست، به دنبال راحتی از طریق کلیشه‌ها ست مثلا وقتی صدمه دیده است می گوید پنیر پنیر پنیر
فقدان تقلید یا تقلید معیوب( با تکان دادن دست بای بای نمی‌کند از کارهای روزمره مادر تقلید نمی‌کند.)
فقدان یا بازی های اجتماعی معیوب( به طور فعال در بازیهای ساده شرکت نمی‌کند ترجیح میدهد تنها بازی کند دیگران را فقط به عنوان یک ابزار مکانیکی در بازی‌ها تخیل می کند.)
نقص برجسته در برقراری ارتباط دوستانه( علی الرغم تمایل به داشتن دوست قادر به دوست یابی نیست درکی از آداب تعامل اجتماعی مثلاً علی الرغم تمایل نداشتن همسالان دفتر تلفن را برای آنها می خواند.)
ب)یکی از مهم ترین علایم کودکان اوتیسم نقص کیفی در ارتباط کلامی و غیرکلامی و فعالیتهای تخیلی می باشد:
هیچ شکلی از ارتباط را ندارد مثل تان و تون، حالات چهره، اشارات، میمیک یا گفتار
ارتباط غیر کلامی غیر عادی آشکار، مثل استفاده از نگاه چشم به چشم، حالات چهره، حالات بدنی یا اشارات برای شروع یا تنظیم تعاملات اجتماعی (برای مثال بغل شدن را نمی‌تواند پیشبینی کند، وقتی بغل می شود خود را سفت میکند، هنگام تعامل اجتماعی به مخاطب نگاه نمی کند یا لبخند نمیزند، با والدین یا مهمانان خوش و بش و احوالپرسی نمی‌کند در موقعیتهای اجتماعی، نگاه خیره ای دارد.
فقدان فعالیت های تخیلی مثل ایفای نقش بزرگسالان، شخصیت های تخیلی یا حیوانات، فقدان علاقه داستان‌هایی که در مورد رخدادهای تخیلی است.
نقص آشکار در تولید گفتار، اعم از بلندی، زیر و بمی و نوای سرعت گفتار (؟؟؟یکنواخت، آهنگ پرشی یا صدای زیر.)
نقص آشکار در شکل و محتوا گفتار مثل استفاده تکراری و کلیشه‌ای از گفتار (مثل پژواک گویی آنی، تکرار پیزود های تلویزیونی! معکوس سازی ضمایر (استفاده از تو به جای من به جای اینکه بگوید آب می خوام می گوید آب میخوای استفاده بی معنی از کلمات و عبارات (مثل به جای اینکه بگوید می خوام تاب بازی می کنم می گوید حرص سوار شو یا اظهار نظرهای بی ربط فراوان (مثلاً در میانه صحبت درباره مسابقه فوتبال، در مورد جدول زمانی حرکت قطارها حرف میزند.)
نقص برجسته در شروع یا تداوم یک گفتگو با دیگران (مثل مونولوگ های طولانی در مورد یک موضوع غیر مرتبط(.
ج) علایق و فعالیتهای محدود و تکراری از دیگر علائم کودکان اوتیسم :
حرکات بدنی کلیشه‌ای (مثل تکان دادن دست، چرخاندن دست، چرخیدن، ضربه زدن با سر، حرکات کل بدن.)
اشتغال دائمی با اجزاء اشیا (چرخاندن چرخ های اسباب بازی ها، بوئیدن اشیاء و …) یا چسبیدن غیر عادی به اشیاء (مثلا اصرار بر همراه داشتن یک لوگو یا زنجیر.)
اضطراب آشکار هنگام بروز تغییرات جزئی در محیط (مثلاً جابجایی گلدان از جای همیشگی‌اش.)
اصرار غیرمنطقی بر پیروی از عادات با تکیه بر جزئیات امور (مثلاً اصرار بر اینکه هر روز از یک مسیر خاص به مغازه برود.)
محدود بودن گستره علائق و اشتغال با گستره باریکی از علائق (مثلاً علاقه به ردیف کردن اشیا، انبوهی از اطلاعات درباره یک موضوع خاص با یک شخصیت تخیلی.)
اختلال پردازش حسی چیست :
اختلال پردازش حسی یک اختلال عصب زاد است که باعث ایجاد اختلال در پنج حس بینایی ، لامسه ، شنیداری ، چشایی ، بویایی و به اضافه حس حرکت (جنبشی) و حس وضعیتی (عمیقی) می شود.
در مواردی مانند نابینایی کامل و ناشنوایی مطلق اطلاعات حسی بینایی و یا شنیداری توسط مغز دریافت نمی‌شوند ولی در اختلال پردازش حسی اطلاعات مختلف حسی توسط مغز دریافت میشوند اما بد پردازش میشوند که باعث ایجاد اضطراب ، نگرانی ، بی قراری ، مشکلات حسی حرکتی دهانی و… میشود
اختلال پردازش حسی و اتیسم
درصد زیادی از کودکان طیف اتیسم( بیشتر از ۹۰ درصد) ممکن است اختلال پردازش حسی داشته باشند. هر فردی که اختلال پردازش حسی دارد الزاماً طیف اتیسم نیست ممکن است افرادی خارج از طیف افراد دارای اتیسم باشد ولی در پردازش حس ها دچار مشکل باشند.
انسان‌ها با کمک حواسشان دنیا را می‌شناسند و با اطراف ارتباط برقرار می‌کنند از در افراد دارای اتیسم که در پردازش حواس خود دارای مشکل می باشند با مشکلاتی در زندگی خود مانند مشکل در ارتباط و تعامل آگاهی از خود محافظت از خود مواجه هستند.
علایم کودک اوتیسم و اختلال پردازش حسی
حساسیت بیش از حد
حساسیت کمتر از حد
ابتلا به حواس پرتی
مشکلات اجتماعی و هیجانی
سطح فعالیت خیلی کم یا زیاد
دست و پا چلفتی
تکانشگری
بی قراری
تاخیر گفتار
مشکلات پردازش حسی در نوزادان
آرام نمی شود.
نوزاد وقتی توسط مراقبین در آغوش گرفته میشود با کش و قوس دادن خود از آنها اجتناب میکند
هنگام تکان دادن کودک جیغ می زند.
تنهایی در گهواره را ترجیح می دهد
مشکلات مکیدن و تغذیه دارد
واکنش طبیعی به درد آمپول ندارند.
از لباس بیزار است.
از ماساژ بیزار است
علائم کودکان اوتیسم در مشکلات بویایی و چشایی
ترجیح دادن غذا های خاص
حساسیت زیاد به بوها
تمرکز زیاد روی بوها
یکپارچگی حسی در اوتیسم
یکارچگی حسی به عنوان یکی از روش های برگرفته از علوم اعصاب مطرح شده است. کاربرد علوم عصبی در چند دهه گذشته بسیار گسترده و وسیع بوده است. یکارچگی حسی عبارت است از سازمان دهی درون داد های حسی به منظور استفاده از آنها. این استفاده ممکن است شکل های مختلفی داشته باشد.
مواردی مانند ادراک از بدن و یا جهان پیرامون، فرایند یادگیری، رشد و ایجاد عملکردهای عصبی. از طریق انسجام حسی است که بسیاری از اعصاب بدن با یکدیگر همکاری می کنند تا شخص بتواند با محیط به شیوه ای کارا ارتباط برقرار نماید و تجربه کسب کند.
در یک توصیف کلی از روش یکپارچگی حسی می توان چنین استدلال کرد، فرد در دوره نوزادی برای انجام عملکردهای خود از درون دادهای بسیار اولیه و پایه ای استفاده می کند. فعالیت های حسی وی در این دوره عبارت است از بوییدن، مزه کردن، لمس کردن، ادراک وضعیت بدن، احساس تقابل با جاذبه زمین( نا امنی جاذبه ای) و این روشی برای ادراک محیط پیرامون و زیستن است. با افزایش سن، این نظام ها( نظام لمس کردن، نظام ماهیچه های بدن، حرکات بدن، تاثیر بر جاذبه، سیستم وستیبولار)، بایستی به نظام های خود مختاری تبدیل شوند که سیستم عصبی را آزاد و رها کند تا بتواند انسجام یافته و عملکردهای بالاتر و برتر قشر مغز را برای یادگیری و انجام امور و فعالیت های شناختی ضروری است، ممکن سازد.
کودکی که به تازگی راه افتاده و به اصطلاح تاتی تاتی میکند، تمام انرژی و توان خود را صرف کسب مهارت بر این توانایی می کند. اما به زودی مهارت راه رفتن باید به اندازه ای خودکار انجام شود که فرد نیازمند تمرکز بر روی آن نباشد. در اغلب افراد دارای و افرادی که دارای مشکلات ذهنی هستند، این مهارت های حسی هیچگاه به مرحله خودمختار واتوماتیک نمی رسد. در درمان کودکان اوتیسم یکی از نکات قابل توجه مشکلات یکپارچگی حسی می باشد. کلینیک کاردرمانی جناب آقای دکتر صابر در زمینه درمان کودکان با مشکلات یکپارچگی حسی فعالیت می کند.
بنابر این در هر بار انجام این مهارت ها ی پایه ای باید بر روی آنها تمرکز کرده و انرژی مورد نیاز برای انجام فعالیت های دیگر را صرف آن نمایند. فرایند یکپارچگی حسی فرایندی است که به شکل اتوماتیک انجام می شود و در افراد دارای مشکلات رشدی این فرایند به طور خودکار انجام نمی شود و نیازمند مداخله و حمایت است. فرد دارای اتیسم به عنوان فردی که فاقد نظام منسجم و یکپارچه ای از حواس موجود است، نسبت به محرک های موجود در محیط واکنش های مختلف و متفاوتی از خود نشان می دهد. مثلا در برابر نام برده شدن و شنیدن اسم خود واکنشی از خود نشان نمی دهد اما نسبت به صدای خاصی مانند تهویه دستشویی و یا کولر و مخلوط کن واکنشی بسیار غیر معمول از خود بروز می دهد.
این امر می تواند دلیلی برای وجود نوعی ناهماهنگی حسی در حس شنوایی فرد باشد. در این اختلال نظام دریافت پیام ها و محرک های محیطی به روشی متفاوت از سایر افراد عمل می کند و محرک ها را متفاوت تر از آنچه که هستند دریافت میکند. یکپارچگی حسی نوعی توانمندی است که به فرد کمک می کند تا اطلاعات به دست آمده از حواس مختلف را به شیوه ای دریافت و پردازش کند تا در برابر آنها واکنش مناسب و معادل از خود نشان دهد. برای رسیدن به چنین یکپارچگی در حواس مختلف روش هایی وجود دارند که در قالب یک برنامه منسجم به فرد ارائه می شود.
روش یکپارچگی حسی را می توان به افراد دارای مشکلات حسی و رشدی مختلف از جمله افراد دارای اوتیسم ارائه کرد تا به بهبودی علایم اختلال آنها کمک کند. یکپارچگی حسی زیربخشی از علوم اعصاب است و برای تمامی درمانگران که قصد کمک به کودکان طیف اوتیسم را دارند لازم می باشد.
در دیدگاه علوم اعصاب، اختلالات ایجاد شده در مغز فرد را می توان از طریق تغییر شرایط جسمانی مغز و گیرنده های آن تغییر داد، این تغییر شرایط را می توان از طریق روش یکپارچگی حسی که شیوه ای برگرفته از علوم اعصاب می باشد و در کاردرمانی کاربرد ویژه ای دارد، انجام داد.تحقیقات نشان داده است انجام بازی های خاص و فعالیت های جسمی و حرکتی می تواند اثر درمانی بسیار قابل توجهی در اختلالات مختلف روانی و جسمی داشته باشد. این فعالیت ها بخش هایی از سیستم اعصاب مرکزی را به فعالیت وامی دارد که اطلاعات حسی را مورد پردازش و سازماندهی قرار می دهند.
در روش یکپارچگی حسی ابتدا سطح عملکرد فعلی کودک را به صورت دقیق ارزیابی می شود سپس به طراحی فعالیت هایی پرداخته می شود تا با تعدیل سازی محیط، کودک با استفاده از تعدیل ها تا آنجا که می تواند از خود فعالیت نشان دهد. کاردرمانگران متخصص در زمینه یکپارچگی حسی تحت نظر جناب آقای صابر، با تلاش در طراحی فعالیت های مختلف بر پایه روش یکپارچگی حسی به ایجاد تعدیلات حسی و انسجام حسی در کودکان طیف اوتیسم کمک می کنند.
بهترین مرکز آموزش کودکان اتیسم(اوتیسم)
در بخش آموزش کودکان اتیسم مرکز توانبخشی اوتیسم جناب آقای دکتر صابر به آموزش کودکان اتیسم در زمینه آموزش پیش دبستانی و تست ورود به مدرسه، همچنین آموزش کودکان اوتیسم در زمینه اختلال یادگیری در سنین مدرسه و افزایش توجه و تمرکز کودکان اوتیسم پرداخته می شود.
ذهن های تک رشته ای به چه معناست؟
معمولا افرادی که دچار اوتیسم خفیف یا سندروم اسپرگر هستند، در بعضی زمینه ها توانایی خارق العاده ای را از خود نشان می‌دهند و در حین داشتن عملکرد بالا در این زمینه ها در موارد دیگر بسیار ضعیف عمل می‌کنند. والدین و مربیان باید کودکان را تشویق کنند تا از استعدادهای خود در مهارت های کاربردی در مشاغل و علائق خود بهره جویند. هدف اصلی، آموزش مهارت هایی است که علایق بر این کودکان را در بر گیرد و در طول زندگی شان نیز موجبات رضایت آنها را فراهم نماید. شاد ترین افراد این طیف آنهایی هستند که دوستانی با علایق مشترک دارند. بیشتر معاشران من از علاقمندان به بحث حیوانات و رفتارشان هستند. زندگی من با حرف ام پیوند خورده است و در حال حاضر استاد یار رشته علوم حیوانات در دانشگاه کلرادو هستم، و نیمی از گله های گاو موجود در ایالات متحده آمریکا و کانادا از طریق وسایلی که من طراحی کردم ام جابه جا میشوند.
انسان ها را از نظر شیوه اندیشیدن می‌توان در دو طبقه جای داد : تفکر بصری و تفکر تربیتی در سال‌های متمادی با افراد مختلف در مورد نحوه تفکرشان مصاحبه کردم و به این نتیجه رسیدم که انسان ها دارای است الگوی تفکرند : تفکر بصری، تفکر موسیقی و ریاضی و تفکر منطق کلامی و گاهی نیز ترکیبی از آن سه الگو متصور است. تفکر بصری در افراد اوتیستیک بسیار معمول است. تفکر منطق کلامی در افراد با اسپرگر خفیف (برخلاف نحوه تفکر من) که البته این موارد در خصوص کسانی صادق است که دچار تاخیر تکامل گفتار نیستند. آن هایی که دارای تفکر منطق کلامی هستند در ترسیم بسیار
ضعیف و در یادگیری زبانهای خارجی موفق اند. هر یک از الگوهای تفکر خواصی منحصر به خود دارد. بر این اساس، برخی از مهارت ها تقویت میشود، در حالی که برخی دیگر ضعیف اند یا حتی به مرحله ظهور نمی رسند. تغییر دادن این الگوها کاری بسیار دشوار است و وظیفه مربیان ایجاد انعطاف پذیری این الگوها از طریق آموزش‌های مستمر و پی گیر است. یکی از راههای استفاده از بازیهای خاصی است که مبنای آن ها دسته بندی و جلب توجه کودک به نحوه تغییر این دو دسته بندی ها است. به طور مثال اگر شش مورد را روی یک میز بگذاریم (خودکار، چسب ، کلاه ، یا نوار ویدیویی) یک کودک اوتیستیک به راحتی اشیای قرمز را جدا میکند، اما نانی مینشو در تحقیقات خود در دانشگاه ملون نشان داده است که برای همین کودک بسیار سخت است که الگوی دسته بندی خود را تغییر دهد و اشیاء پلاستیکی را از دیگر اشیا جدا کند. همچنین باید به این کودکان آموزش داد که بعضی از طبقه بندی ها بر مبنای مصرف تعریف میشوند و بستگی به این دارد که مصرف کننده از وسیله ای به منظور کار یا بازی استفاده کند. یک کلاه میتواند در محل کار استفاده خاصی داشته باشد، در حالی که از همین کلاه توسط فرد دیگری در حین بازی استفاده میشود.
سندروم اسپرگر
سندروم اسپرگر که گونه ای ضعیف تری از اوتیسم است، ناشناخته بود. پس از تشخیص این سندروم اکنون کودکان طبیعی‌تری که فاقد علائم بارز معلولیت اند در طیف اوتیسم دیده می شوند. این کودکان ضمن داشتن مشکلات ارتباطی طیف اوتیسم دارای هوش خارق العاده‌ای هستند. امروز این طیف از اوتیسم افراد فارغ گفتار تا دانشمندانی برجسته را شامل میشود، و این خود معضل بزرگی در تشخیص این سندروم به شمار می رود. آلبرت اینشتین ، کارل سیگن ، ولفگانگ آمادئوس موتسارت ، ونسان ون گوگ و بسیاری از دانشمندان، محققان و هنرمندان نامی جهان نشانه‌هایی از این سندروم داشته اند. از زمان شناسایی این سندروم در ایالات متحد، با افراد بسیاری در زندگی حرفه ای خود برخورد کرده ام که به نوعی دچار سندروم اسپرگر نهفته اند. این افراد شامل مهندسان برجسته، طراحان ابزارهای مختلف، نقشه کش ها و تعمیرکاران وسایل مختلف میشوند و در صنعت دام کشور جزء افراد موفق و فعال اند. افراد زیادی را نیز با چنین علائمی در صنایع کامپیوتری دیده ام. هیچ مرز قابل تشخیصی بین نخبگان کامپیوتر و مبتلایان به سندروم اسپرگر نمی توان ترسیم کرد. سایمن بارون – کوهن محقق انگلیسی، در مطالعات خود درباره طیف اوتیسم اظهار می‌دارد در خانواده هایی که تاریخچه ابتلا به این سندرم وجود دارد، شمار فارغ التحصیلان رشته های مهندسی دو و نیم برابر بیشتر از خانواده‌های معمولی است.
افراد موفق بسیاری را در صنعت دامی دیده‌ام که دارای سندرم اسپرگر بوده اند، اما این توفیق را داشته‌اند که استعدادهای خود را به مهارت هایی با ارزش و فراگیر تبدیل کنند. برای آنهایی که دارای تفکر بصری هستند، طراحی، هنرهای گرافیکی، عکاسی، مراقبت از حیوانات عیب زدایی، شبکه های کامپیوتری، تعمیرات کامپیوتر، تعمیرات وسائل نقلیه، طراحی ابزار آلات صنعتی و تحقیقات علمی، مشاغل مناسبی به شمار می روند. ذهن های ریاضی و موسیقی در موسیقی، ریاضی، مهندسی، فیزیک، شیمی و دیگر رشته های فنی فوق خواهند بود. کسانی که دارای تفکر منطق کلامی هستند. به عنوان روزنامه نگار، کتابدار، گفتاردرمان و مربیان آموزش‌های خاص فوق العاده خواهند بود.
سوالات متداول:
1- خدمات اصلی ارائه شده در یک مرکز تخصصی توانبخشی اوتیسم در تهران معمولاً شامل چه مواردی است؟
خدمات جامع در یک مرکز تخصصی برتر معمولاً شامل این موارد است: ارزیابی جامع تشخیصی و عملکردی (با استفاده از ابزارهای استاندارد مانند ADOS-2، ADI-R، PEP-3)، گفتاردرمانی تخصصی اوتیسم (تقویت ارتباط کلامی/غیرکلامی، مهارتهای مکالمه، درک زبان، استفاده از AAC)، کاردرمانی ذهنی (تقویت مهارتهای بازی، شناخت، پردازش حسی، مهارتهای حرکتی ظریف و درشت، خودیاری)، کاردرمانی جسمی (در صورت نیاز به تمرینات حرکتی خاص)، رفتاردرمانی (ABA و سایر رویکردها) (مدیریت رفتارهای چالش‌برانگیز، آموزش مهارتهای جایگزین، تقویت مهارتهای اجتماعی و خودیاری)، گروه‌های مهارتهای اجتماعی، مشاوره و حمایت روانشناختی برای کودک و خانواده، آموزش و توانمندسازی والدین، مداخلات یکپارچه‌سازی حسی، و همکاری با مدارس و سایر محیط‌های مرتبط با کودک.
2-پردازش حسی (Sensory Processing) در اوتیسم چیست و مراکز توانبخشی چگونه به آن می‌پردازند؟
بسیاری از افراد در طیف اتیسم تفاوت‌هایی در پردازش اطلاعات حسی (بینایی، شنوایی، لامسه، بویایی، چشایی، حرکتی/دهلیزی، عمقی) دارند. این میتواند منجر به حساسیت بیش‌ازحد (مثل پوشاندن گوش‌ها در برابر صداهای معمول)، حساسیت کمتر‌ازحد (مثل نیاز به حرکات شدید یا فشار عمیق)، یا جستجوی حسی (مثل چرخیدن یا لمس مداوم اشیا) شود. مراکز تخصصی با کاردرمانگران متخصص در یکپارچگی حسی به این چالش‌ها می‌پردازند. این شامل ارزیابی دقیق پروفایل حسی کودک، طراحی برنامه‌های فردی یکپارچگی حسی (استفاده از تجهیزات خاص مانند تاب، ترامپولین، تونل‌ها، مواد لمسی متنوع)، آموزش راهبردهای تعدیل حسی به کودک و خانواده (مثل استفاده از وزنه، جلیقه فشار، هدفون کاهش صدا)، و اصلاح محیط برای کاهش عوامل استرس‌زای حسی است تا به کودک کمک کند حالت برانگیختگی بهینه را برای یادگیری و تعامل حفظ کند.
تاکنون ممکن است به واسطه عدم اطمینان از ارزیابی علائم اوتیسم و امید به اینکه همه چیز به روال عادی باز خواهد گشت، از بررسی اینکه کودکتان ممکن است دارای تشخیص اوتیسمباشد سرباز زده باشید. تشخیص تاخیر گفتار به واسطه عفونت راجع گوش، شما را کمتر ناراحت خواهد کرد تا اینکه به شما بگویند کودکتان دارای تشخیص اتیسم است. رفتار کودکتان ممکن است دائمی نباشد. یک روز خوب باشد و یک روز بد. نظر شما و همسرتان درباره کودکتان ممکن است متفاوت باشد و به همین ترتیب سطح نگرانی تان در دنبال کردن روند تشخیص کودک اوتیسم ممکن است به تاخیر بیفتد. مرکز تشخیص اوتیسم در کودکان دکتر صابر در زمینه تشخیص اوتیسم و انجام تست های تشخیص اوتیسم در کودک به صورت کاملا تخصصی فعالیت می نماید. دکتر صابر استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با سابقه بالا در حیطه روش تشخیص کودک اوتیسم به شما عزیزان یاری می رساند. راه های تشخیص کودک اوتیسم و چگونگی ارزیابی کودکان اوتیسم از مواردیست که باید توسط یک دکتر متخصص اوتیسم انجام شود.
ممکن است پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها یا فامیل های دیگر مثل شما علائم را نبینند و بگویند : ( مثل خودته ! تو هم تو بچگی دیر به حرف افتادی همین طوری بودی! ) که به هر حال در یک نقطه نگرانی تان بر همه این توجیه ها غلبه خواهد کرد و احساس خواهید کرد باید کاری بکنید اما چه کاری ؟ چگونگی تشخیص اوتیسم در کودکان با انجام تست های تشخیص اوتیسم و ارزیابی اوتیسم توسط چک لیست والدین برای کودک اوتیسم آغاز می شود. مرحله بعد ارزیابی بالینی کودک اتیسم توسط متخصص اوتیسم می باشد.
گام های نخست در تشخیص اوتیسم در نوزادان
اگر به اوتیسم مشکوک هستید اول از پزشک کودکتان یک وقت بگیرید. به منشی مشکلتان را بگویید تا هنگام ملاقات دکتر وقت کافی داشته باشید. سعی کنید با همسرتان در مطب پزشک حاضر شوید. قبل از حضور در مطب به سایت www.Mehdisaber.com بروید و مطالب مرتبط با علائم کودکان اوتیسم را مطالعه کنید. و نتایج آن را هنگام ویزیت به اطلاع پزشک کودکتان برسانید. دقت داشته باشید که چک لیست های داخل سایت، فقط یک تست غربالگری است و تست غربالگری نمی‌تواند یک تشخیص را تایید یا رد کند. فقط احتمال این که کودکتان دارای اوتیسم باشد را مشخص میکند. برای تشخیص کودک اوتیسم باید یک ارزیابی رسمی انجام شود و این هم فقط از عهده یک متخصص برمی آید. حتی اگر خودتان پزشک یا روانشناس هستید باز هم بهتر است با یک متخصص تشخیص کودکان اوتیسم دیگر مشورت کنید. سعی نکنید خودتان برای کودکان تشخیص بگذارید. ارزیابی کودک شامل دو قسمت است که اگرچه مجزا به نظر میرسند اما کاملاً به هم مرتبط اند :
ارزیابی رشدی
ارزیابی پزشکی
ارزیابی رشدی به صورت توصیفی انجام میشود و متمرکز بر مهارت ها و تأخیرهای احتمالی رشد کودکتان است. آیا کودک دارای اوتیسم است؟ کودک در چه سطح هوشی قرار دارد؟ آیا کودک دارای مشکلات حسی تاخیر حرکتی و… می باشد؟ اما ارزیابی پزشکی کودک به دنبال تشخیص علت مشکلات است. چرا کودک دارای مشکلات رشدی است؟ آیا یک مشکل عمومی وجود دارد که سلامت عمومی کودک را با خطر مواجه کرده است؟ آیا یک مشکل ژنتیکی وجود دارد؟ شانس اینکه کودک دیگری با این مشکل داشته باشیم چقدر است؟ بچه های بچه ام چطور؟ ترکیبی از اطلاعات دو حوزه فوق به شما کمک می کند تا یک برنامه جامع برای کمک به کودک و خانواده تان بریزید.
دکتر تشخیص اوتیسم در کودک
متخصصین که صلاحیت تشخیص اختلال طیف اوتیسم را دارند عبارتند از :
پزشکان
روانپزشک اطفال ، نورولوژیست اطفال ، متخصص اطفال
پیراپزشکان
کاردرمان ، روانشناس کودک ، گفتار درمانان
پزشکان و پیراپزشکان اغلب از طریق ترکیبی از مصاحبه با والدین، مشاهدات بالینی و به کارگیری معیارهای دی اس ام به تشخیص اوتیسم در کودک می رسند.
درحالی که روانشناسان بیشتر مایلند بر اساس نتایج آزمون های استاندارد تشخیص بگذارند و در مقایسه با پزشکان کمتر بر تاریخچه ارائه شده از سوی والدین تکیه می‌کنند.
هر دو روش مکمل یکدیگر می باشند و معمولاً به یک نتیجه واحد می رسند. هرچند در موارد مرزی و خفیف ممکن است متخصصین توافق نظر نداشته باشند. البته نه به خاطر اینکه چیز متفاوتی در کودک دیده اند، بلکه به خاطر این که مقیاس و آزمون هایی که برای تشخیص اوتیسم استفاده کرده‌اند بر روی علائم رشدی واحد متمرکز یکسانی نداشته اند.
متخصصین پیراپزشکی می توانند مهارت های خاصی از کودک را ارزیابی کنند. این متخصصین در حوزه‌های تخصصی خودشان تجربه بیشتری از پزشکان و روانشناسان دارند.
آسیب شناسان گفتار و زبان به ارزیابی زبان و مهارت های ارتباطی کودک می‌پردازند. کاردرمان به ارزیابی حرکات درشت، حرکات ظریف و توانایی پردازش حسی می‌پردازد. روانشناسان کودکان استثنایی به ارزیابی مهارت های خود مراقبتی، اجتماعی و تحصیلی می‌پردازد. این ارزیابی ها موجب تشخیص دقیق تر در کودک اوتیسم می گردد.
فرایند ارزیابی کودک اوتیسم ،منتج به شکل گیری یک نیمرخ دقیق از نقاط ضعف و قوت در کودک در حوزه‌های رشدی مختلف و نیز میزان غیر عادی بودن وی میشود. وقتی متخصصین حوزه های مختلف به مشاهده بالینی کودک بپردازند، تصویر دقیق تر و صحیح تری از کودک تهیه می گردد تا اینکه فقط یک نفر در یک بازه زمانی کوتاه و ارزیابی بپردازد.
توصیه هایی که برای مداخلات رشدی کودک ارائه میشود بر اساس تشخیص رشدی کودک اوتیسم خواهد بود. لذا هر چه به وضعیت رشد کودک تان بهتر آگاه شوید بهتر خواهید توانست پاسخ سوالات را پیدا کنید.
بهترین روش آموزش کودک مان چیست؟ چه درمان هایی و به میزان چند جلسه در هفته برای کودک مان کافی است؟ آیا مشکلات همراه دیگری، وجود دارد که باید در مداخلات مدنظر قرار گیرد؟
از آنجایی که مطالعات موثق کمی در زمینه پاسخ به سوالات فوق انجام شده است لذا باید با کمک پزشک، کاردرمانگران و مشاهدات خودتان به قضاوت برسید. لذا هر چه درک بهتری از نیازهای کودکتان و نیز روشهای درمانی مختلف برای مودک اوتیسم داشته باشید انتخاب بهتری از میان گزینه های موجود خواهید داشت.
چرا باید برای کودک اوتیسم یک تشخیص پزشکی گرفت ؟
تشخیص پزشکی این واقعیت را که کودکتان دارای اوتیسم است تغییر نخواهد داد. برخلاف بسیاری از تبلیغات هنوز هیچ درمان پزشکی ثابت شده ای برای اوتیسم وجود ندارد.
اما درمان کاردرمانی و گفتار درمانی توانایی خارج شدن از طیف را دارا میباشد. اختلال طیف اوتیسم صرفاً برچسبی برای مجموعه‌ای از علائم است که همیشه یک علت فیزیولوژیک برای آنها مطرح است.
در صورتی که این عامل خاص توسط پزشک تشخیص داده شود خواهید توانست با انجمن‌ها و خانواده‌هایی که فرزندانشان دارای همان مشکلات پزشکی است ارتباط برقرار کنید و از تجارب و اطلاعات آنها بهره مند شوید.
برخی از مشکلات پزشکی مثل سندروم ایکس شکننده یا سندروم آنجلمن با نیمرخ شناختی و رفتاری خاص همراه هستند که برای هر یک، مداخلات رفتاری خاصی وجود دارد. هرچند هیچ درمان دارویی خاصی برای خود اوتیسم وجود ندارد، اما برای برخی از علائم اوتیسم همچون رفتارهای تکراری، رفتارهای تکانشی، تحریک پذیری و… مداخلات دارویی وجود دارد.
استفاده محتاطانه از داروها به کودک کمک میکند تا به حداکثر توانمندی‌های ممکن دست یابند. تشخیص پزشکی اوتیسم به شما کمک میکند از مشکلات فیزیولوژیکی احتمالی که همراه اختلال اوتیسم کودکتان وجود دارد آگاه شوید و اقدامات لازم برای پیامد های حاصل از آن را به عمل آورید.
متخصص اوتیسم می تواند به شما کمک کند که نکاتی مجزایی را که از سوی درمانگران مختلف می شنوید و نیز گزارش پزشکان مختلف مثل نوار مغز، گزارش ژنتیک و غیره را به خوبی همچون مهره های تسبیح به هم وصل کنید.
یک متخصص اوتیسم با تجربه می تواند در مورد کودک به عنوان یک کل توضیح دهد. یک متخصص خوب می تواند با تلفیق اصلاعات پزشکی و رشدی و نیز اطلاعاتی که طی ارزیابی های مختلف از فرزندتان به دست می آورد وضعیت فرزندتان را مشخص و به سوالات شما در مورد پیش آگاهی و نحوه رشد فرزندتان در آینده پاسخ دهد.
و بالاخره با داشتن یک تشخیص پزشکی خواهید توانست پاسخی برای سوالات مربوط به احتمال تکرار اختلال در فرزند بعدی و نیز فرزندان فرزندانتان پیدا کنید.
به دنبال متخصص توانبخشی باشید که در فرآیند درمان کودکتان پا به پای شما حرکت کند. یک پزشک ممکن است در طول دوران کاری اش هزاران کودک را دیده باشد هرچند فقط برای مدت کوتاهی، از این رو با الگوهای رشد طبیعی و غیرطبیعی فراوانی مواجه است.
از سویی والدین کودک شان را بهتر از هر کسی می شناسند. لذا در فرایند درمان کودکان اوتیسم به همان میزان که والدین نیازمند پزشک هستند پزشک نیز به والدین نیازمند است. هر یک از آنها قطعه از پازل درمان کودک اوتیسم را تشکیل می دهند و بدون هر یک این پازل را تکمیل نخواهد شد.
روند یک ارزیابی تشخیص کودک اوتیسم چگونه است
ارزیابی باید آرام و بدور از عجله باشد. باید احساس کنید که پزشک با صبر و حوصله و دقت به صحبت‌های شما گوش می کند. باید پدر و مادر هر دو در جلسه معاینه حضور داشته باشند. دکتر باید در جلسه معاینه به موارد زیر بپردازد :
تاریخچه پزشکی : مشکلات حامله شدن ، باروری درمانی ، مصرف دارو و الکل در دوران بارداری ، تولد نارس ، عوارض زایمان ، تاریخچه پزشکی کودک پس از تولد (بیماری ، جراحی ، صدمات)
تاریخچه خانوادگی : تاریخچه سلامتی و رشد ، سلامتی روانی و ذهنی اعضای خانواده و اطرافیان نزدیک (مشکلات تخفیف زبان ، یادگیری یا مهارتهای اجتماعی ، اضطراب و افسردگی در خانواده های کودکان دارای اوتیسم شایع است)
تاریخچه اجتماعی : سطح تحصیلات و شغل والدین ، سیستم های حمایتی خانواده
معاینه فیزیکی : پارامتر های رشد جسمی(قد، وزن، دورسر) کج ریختگی های ژنتیکی( وجود نقایص قلبی ، شکل چشم ها یا انگشتان مبین وجود مشکلاتی در رشد جنین در سه ماهه اول بارداری که اندام های بدن شکل می‌گیرند می باشد) یک معاینه نورولوژیک کامل (تون و قدرت عضلات، تعادل)
تست های رشد عصبی : ارزیابی وضعیت ذهنی شامل: گسترده توجه، همکاری ، میزان فعالیت ، حالت هیجانی ، تعامل ، توانایی های شناختی (زبان، حل مسئله، مهارت های تحصیلی)
مرور نتایج ارزیابی‌های سایر متخصصین : گزارش های مدرسه ، برنامه آموزشی انفرادی ، تست هوش رسمی ، ارزیابی‌های گفتاردرمانی و روانشناسی
تست های آزمایشگاهی : آزمایش های ژنتیک ،متابولیک وقتی ارزیابی کودک اوتیسم تکمیل گردید و نیم رخ کاملی از کودک به دست آمد پزشک به کمک سایر اعضای تیم، اطلاعاتی در مورد خدمات درمانی ، مدیریت رفتار حمایت های عاطفی از شما و سایر اعضای خانواده، طراحی برنامه بلند مدت و ابزارهای درمانی به شما ارائه می دهد. دکتر باید به صورت دوره‌ای فرزندتان را ویزیت نماید تا پیشرفت وی را نسبت به آغاز کار بررسی نماید و ببیند آیا پیشرفت مورد انتظار را داشته است ؟ آیا پیشرفت کودک متناسب با خدماتی که دریافت میکند میباشد ؟ آیا مشکلات رفتاری بروز کرده است ؟ وضعیت سایر اعضا خانواده ویژه خواهران و برادران کودک چگونه است ؟
ویزیت در مطب-پرسشنامه تشخیص اوتیسم
اجازه بدهید با هم یک جلسه معاینه را مرور کنیم. والدین اولین منبع اطلاعاتی برای ارزیابی هستند. هیچکس بیشتر از والدین با کودک در تماس نیست. قبل از ملاقات حضوری از والدین خواسته میشود که پرسشنامه ای در مورد وضعیت کودکشان و نگرانی‌های خودشان را پر کنند.
دومین منبع اطلاعاتی برای ارزیابی در صورتی که کودک به مدرسه می رود و از خدماتی استفاده می‌کنند، کادر آموزشی میباشد. مربیان و درمانگران روزها و ماه های پی در پی با کودک کار می‌کنند، لذا علاوه بر والدین از مربیان و درمانگران کودک نیز خواسته می شود که گزارش مختصری در مورد مشاهدات شان از کودک ارائه دهند. همچنین از نتایج آزمایش‌های پزشکی و رشدی قبلی کودک یک کپی تهیه میشود.
به محض ورود خانواده به کلینیک ارزیابی شروع می شود (بهتر است شخص سومی هم مثل مادر بزرگ همراه والدین باشد تا وقتی با والدین گفت وگو می کنید از کودک مراقبت نمایند.) اینکه کودک به محیط جدید چگونه واکنش نشان می دهد؟ بر افروخته است یا ترسیده است؟ در این صورت آیا با درخواست مستقیم از والدین مثل نگاه به چشمان شان می خواهد که از محیط خارج شود؟
چقدر برای والدین راحت است او را آرام کنند؟ در اتاق انتظار باید انبوهی از اسباب بازی ها و وسایل سرگرمی از قبل مکعب حروف الفبا، کتاب، پازل، پاپت و عروسک، ماشین و… وجود داشته باشد. معمولاً کودک پس از دقایقی آرام می گیرد و در این هنگام از والدین خواسته میشود که بدون کودک، وارد اتاق پزشک شده و کودک همراه نفر سوم (مادربزرگ) در اتاق انتظار بماند.
پس از اینکه تاریخچه رشدی کودک از والدین گرفته شد . متخصص نیم ساعت با کودک در اتاق سپری میکند و ضمن مشاهده کودک سعی میکند در کارهایی که کودک انجام می دهد وارد شود. آیا کودک با اسباب بازی ها بازی می کند؟
در این صورت سطح رشدی بازی هایش چگونه است (برای مثال آیا با عروسک ها و پارک ها بازی های تخیلی انجام می دهد)؟ یا اینکه صرفاً به صورت مکانیکی با وسایل تعامل می‌کنند (مثلاً مکعب های حروف را کنار هم می چیند یا ماشین را جلو عقب برده و محو چرخ چرخش چرخ های آن می شود؟)
آیا کودک به من توجه می کند؟
آیا من می توانم وارد بازیهای کودک شوم؟
کودک حین بازی چگونه به من و مادربزرگش (مراقب همراه) نزدیک میشود؟
آیا اسباب‌بازی‌ها را برای من و مادربزرگش می آورد؟
آیا درخواست کمک می کند؟
توضیحات پزشک:پس از اینکه دستیار مصاحبه روانی -اجتماعی را به پایان رساند به همراه والدین در اتاق انتظار به من می پیوندند. این امر خود شانس دیگری برای مشاهده رفتارهای اجتماعی کودک مهیا میکند.
آیا کودک از بازگشت والدین خوشحال میشود و واکنش نشان می دهد یا مشغول فعالیتش باقی می‌ماند؟ در این هنگام از اتاق بازی به اتاق ارزیابی می رویم. واکنش کودک به این جابجایی را مورد توجه قرار می دهم.
بعضی از بچه ها وقتی مزاحم بازی شان می شوم بسیار به هم ریخته میشوند. در اتاق بازی نقش من تقلید از کودک است اما در اتاق معاینه این کودک است که باید از کارهایی که من انجام می‌دهم تقلید کند.
اغلب وا داشتن کودک به اینکه به من توجه کند کار دشواری است. من برای این کار از تقویت کننده های خوراکی، محرک های بینایی چشمک زن یا چرخان یا محرک های لمسی مثل قلقلک با دست استفاده می کنم.
اگر کودک دراز می کشد من هم کنارش دراز میکشم. بسیاری از کودکان دارای اوتیسم عاشق اشعار کودکانه هستند، حتی اگر من بخوانم! من خواندن این اشعار را با حرکات دست و اشارات مناسب همراهی کنم.
گاهی هیچ یک از این اقدامات باعث جلب توجه کودک نمی شود. با این همه من سر وقت وسایل ارزیابی می روم. گاهی خود این وسایل برای کودک جذاب است. صفحات جورچین که کودک باید قطعات را در جای خود بگذارد بسیاری از کودکان را جذب می کند.
چرا که این گونه اشیاء مستقیماً با کودک حرف میزنند، اما من ممکن است نتوانم به کودک بگویم باید از کارهای من تقلید کنی ! برای تقلید کردن ابتدا کودک باید بفهمد که از او انتظار می رود که نگاه کند و تقلید کند. فهم اینکه مخاطب از او چه می خواهد خود یک تکلیف تئوری ذهن است. کودک نمی‌تواند انتظاراتی را که نفهمیده است برآورده کند.
لذا در مواقع در اینجا اصلا مسئله مخالفت و توانایی در آن تکلیف نیست. مشکل آنجاست که کودک تشخیص نداده است از او انتظار می‌رود کار را انجام دهد ! اما عناصری مثل جورچین و کره ی هوش خود بیان هستند.
کودک به این دلیل جذب آن می شود که خود اسباب بازی نشان میدهد کودک چه کار باید کند. مجموعه‌ای از تکالیف کلامی و غیرکلامی را انجام می‌دهم و معمولاً با تکالیف غیرکلامی شروع می کنم.
چرا که کودک دارای اوتیسم با این تکالیف راحت ترند. سپس تکالیف کلامی را جایگزین تکالیف غیرکلامی می‌کنم. تکالیف غیر کلامی شامل طرح های ساخته شده با مکعب ها، کار با مداد رنگی، جور کردن اشکال در کره هوش یا صفحات جورچین می باشد.
برای بچه های بزرگتر یا با مهارت های بیشتر از تکالیف پیچیده تری مثل ترسیم اشکال پیچیده استفاده می کنم.
برای تکالیف کلامی از مجموعه ای از سنجش های رسمی و غیررسمی در راستای بررسی ذخیره واژگان، مهارت های ادراکی و بیانی و کاربرد زبان استفاده می کنم.
در صورتی که کودک قادر باشد، همراه کودک کتابی را ورق می زنم و در مورد محتویات هر صفحه سوالاتی از کودک می پرسم، تا ببینم کودک فقط بر اجزای تصویر متمرکز شده است یا روابط بین اجزا را نیز درک میکند.
طی این تعاملات نحوه تماس چشمی، گسترده توجه، تحریک‌پذیری. حرکات کلیشه‌ای و مواردی از این دست را نیز بررسی می‌کنم. در پایان نتیجه ارزیابی هایم را با گزارش‌های والدین و سایر درمانگران مقایسه می‌کنم.
اگر نتایج ارزیابی‌های من ، والدین و درمانگران تطابق داشت تشخیص را ارائه می‌دهم و برنامه درمانی مورد نظر را پیشنهاد می کنم.
در مواردی هم که عدم انطباق مشاهده کنم یا موارد مبهمی باقی بماند از ارائه تشخیص خودداری می‌کنم . در چنین موارد ترجیح می‌دهم از آزمون‌های رسمی استفاده نمایم چرا که بیش تخمینی و کم تخمینی در تشخیص، هر دو مشکلاتی به بار می آورد.
والدین خواستار صداقت هستند لذا گفتن اینکه من هنوز مطمئن نیستم چیزی از ارزشهای پزشک کم خواهد کرد. در مجموع سلامت آینده فرزندتان متکی بر مداخلات درمانی صحیح است که برای وی انجام گیرد.
این امر خود مستلزم تشخیص رشد درست نیمرخ نقاط قوت و ضعف کودک و تعیین حوزه‌های رشدی است که نیازمند بیشترین مداخله میباشد.
همچنین تعیین وجود هر گونه مشکل پزشکی زیرساختی که بر رشد کودک اثر منفی بگذارد، نیز ضروری می باشد لذا یک معاینه جامع شامل هر دو بخش رشدی و پزشکی می باشد.
سوالات متداول:
1-اولین نشانه‌های هشداردهنده اوتیسم در کودکان معمولاً در چه سنی و چگونه ظاهر میشوند؟
برخی نشانه‌های اولیه ممکن است حتی قبل از ۱۲ ماهگی دیده شوند، اما اغلب بین ۱۸ تا ۲۴ ماهگی بارزتر میشوند.
2-تفاوت تشخیص اوتیسم در دختران و پسران چیست؟
دختران اغلب علائم پنهان‌تر دارند (مثل تقلید اجتماعی بهتر)، که ممکن است تشخیص را به تأخیر اندازد.
همان طور که در مقالات قبل توضیح داده شد علائم اصلیکودکان اوتیسم شامل نقص در مهارت های ارتباطی و اجتماعی، رفتارها و علایق تکراری با پردازش حسی حرکتی معیوب می باشد. ممکن است در تشخیص اوتیسم ،اختلالات همراه در کنار اوتیسم ( Autism )حضور داشته باشند که باید مورد بررسی قرار گیرد. در مرکز تشخیص اوتیسم دکتر صابر توجه ویژه ای به ارزیابی همه جانبه و تشخیص دقیق علایم اوتیسم می شود. کلینیک تشخیص و درمان کودکان اوتیسم با در اختیار داشتن تمامی تجهیزات لازم در حیطه تشخیص و درمان کودک اوتیسم به عنوان یک مرکز جامع درمان اوتیسم شناخته شده است. علائم اوتیسم که در توانبخشی و درمان کودکان اوتیسم باید مورد توجه کاردرمانان و والدین قرار گیرد شامل:
در حوزه اجتماعی، پایه ای ترین درمان در حیطه اوتیسم آن است که کودک اوتیسم حضور افراد دیگر را بپذیرد و به ابراز تمایل آن ها برای تعامل پاسخ مناسب بدهد. وقتی کودک اوتیسم یاد گرفت که چگونه به ابراز تمایل دیگران برای تعامل پاسخ دهد و مشغول تعامل با آن ها بشود. هدف بعدی در درمان اوتیسم پرورش توانایی کودک در شروع تعامل اجتماعی با دیگران خواهد بود. پس از گام سوم ایجاد توانایی حفظ یک ارتباط دو سویه و تشخیص احساسات دیگران است.
2. ارتباط کودک در درمان اوتیسم
در حوزه ارتباط اولین هدف در درمان است که به کودک اوتیسم یاد بدهیم چیزی به نام زبان وجود دارد. یعنی ما می توانیم اشیا و فعالیت ها را با صداهای قرار دادی (آواها و کلمات)، اشارات یا نمادها ( کارت های تصویری)نشان بدهیم . برای این منظور ابتدا به کودک نشان داد که زبان چه منافعی برای او در پی دارد.(می تواند به اشیا و چیزهای مورد علاقه اش برسد). هدف بعدی در درمان کودک اوتیسم، این خواهد بود که کودک اوتیسم یاد بگیرد که چگونه با استفاده از زبان با دیگران بده بستان اطلاعات کند و نهایتا چگونه از خود زبان به عنوان ابزار تعامل اجتماعی برای اشتراک احساسات با دیگران استفاده کند، به طور مناسب شوخی کند، استنتاج کند، طعنه بزند و دیگر ظرایف زبانی که فراتر از یک انتقال اطلاعات ساده یا درخواست اشیا است را به کار گیرد.
3. رفتار درمانی در درمان کودک اوتیسم
در مرکز درمان کودکان اوتیسم در حوزه رفتار، هدف کاهش عدم انعطاف پذیری ذهنی و رفتاری و جایگزینی آن با بازی های مناسب و افزایش تحمل کودک اوتیسم نسبت به تغییرات محیطی است. تبدیل کلیشه ها به شکل های رفتاری قابل قبول تر نیز ممکن است یک هدف برای درمان کودک اوتیسم باشد. بیشتر رفتار های ناسازگارانه کودکان اوتیسم منشع بیولوژیک دارد. همانطور که تشنج دارای منشع بیولوژیک است. لذا برای تقویت رفتار برخی کودکان علاوه بر مداخلات رفتاری و حسی دارو درمانی نیز موثر خواهد بود.
در حوزه درمان کودکان اوتیسم، پردازش های حسی– حرکتی هدف هنجارسازی واکنش های کودک اوتیسم به محرک های حسی، افزایش آگاهی و تصور از بدن، هماهنگی های حسی- حرکتی، رشد مهارت های حرکتی ظریف می باشد. بعضی از موضوعات خاص مثل کاهش غذا گزینی، افزایش تحمل سرو صدا و نویز ها ممکن است در اولویت باشند به هر حال برای هر کودکی باید متناسب با فهرست حسی خود تصمیم گرفت.
با توجه به موارد ذکر شده در کلینیک های توانبخشی پایا در پاسداران و کلینیک غرب تهران در منطقه سعادت آباد خدمات توانبخشی تحت نظر ارگوتراپیست جناب آقای صابر با انجام ارزیابی های دقیق در زمینه اختلالات پردازش حسی، اجتماعی و رفتاری در کودکان اوتیسم انجام می گیرد و طرح درمانی مناسب برای هر کودک اوتیسم ارائه می گردد.
کاردرمانی در سعات آباد،کاردرمانی در پاسداران،کاردرمانی در مرزداران، کاردرمانی در شریعتی،کاردرمانی در غرب تهران،کاردرمانی در شرق تهران
مرکز تخصصی گفتار درمانی دکتر صابر برای کودکان اوتیسم با دو شعبه مجهز در منطقه غرب و شرق تهران( کلینیک گفتار درمانی برای اوتیسم در پاسداران(توانبخشی پایا)- مرکز گفتار درمانی غرب تهران در سعادت آباد) با دارا بودن تمام امکانات روز دنیا در زمینه گفتار درمانی کودکان اوتیسم در زمینه اختلالات گفتار و زبان کودکان نظیر تاخیر گفتار، مشکلات تلفظی ، اختلالات گفتار کودکان اوتیسم و تاخیر کلامی کودکان… جزو بهترین مراکز اوتیسم در تهران محسوب می شود. جناب آقای دکتر صابر با سابقه 16 سال در زمینه توانبخشی کودکان با در اختیار داشتن 48 نیروی دکتر گفتار درمانی خوب و کاردرمانی مجرب و روانشناس در بهترین مرکز درمان اوتیسم در زمینه گفتاردرمانی در پاسداران به مساحت 380 متر و 39 کادر مجرب توانبخشی در بهترین کلینیک گفتار درمانی اوتیسم سعادت آباد به درمان تاخیر کلامی(از علایم کودکان اوتیسم) در کودکان اوتیسم و مشکلات گفتار و زبان در کودکان همچنین گفتار درمانی اوتیسم می پردازد. از دیگر امکانات بهترین مرکز گفتاردرمانی اوتیسم در تهران اتاق بهبود مهارت های شنیداری می باشد که با بررسی علائم اوتیسم در حیطه شنیداری،به صورت تخصصی در کاهش حساسیت زدایی شنیداری و افزایش درک شنیداری فعالیت می نماید. این امر موجب گردیده که کلینیک گفتار درمانی برای کودکان اوتیسم دکتر صابر جزو بهترین مراکز گفتار درمانی اوتیسم در تهران از دیدگاه والدین قرار گیرد. شایان ذکر است همکاران گفتاردرمان کلینیک گفتار درمانی اوتیسم در تهران تحت نظر دکتر صابر در حیطه گفتار درمانی در منزل کودکان اوتیسم نیز به درمان کودک اوتیسم در بهترین مرکز اوتیسم در تهران مشغول می باشند.
اهمیت زبان در ارتباطات کودکان اوتیسم-بهترین کلینیک گفتار درمانی اوتیسم در تهران
ما از زبان برای جلب توجه (هی منو ببین!) و رفع نیازهایمان ( کیک می خوام! قاشق کجاست؟) استفاده می کنیم. اما ارتباط تنها وسیله ای برای رسیدن به هدف نیست بلکه گاهی خود یک هدف است. این یعنی آنکه خود برقراری ارتباط برای کودک اوتیسم یک پاداش است. اساسا برقراری ارتباط یک فرایند خود پاداش است پسر جوانی را تصور کنید که ساعت ها مشغول یک ارتباط تلفنی است!
علائم گفتاری کودکان اوتیسم
تاخیر در رشد یا رشد نابهنجار در برقراری ارتباط با دیگران از علائم مهم کودکان اوتیسم می باشد.
از دست دادن مهارت های زبانی که معمولابین سنین 18 تا 36 ماهگی گزارش شده است.
از دیگر علایم اوتیسم نقص دائمی و قابل توجه در تعامل اجتماعی است.
فقدان بازی نمادین و تخیلی از دیگر علائم مشهود در کودکان اوتیسم می باشد.
تکرار با تأخیر و یا فوری کلمات یا عبارات از علائم گفتاری اوتیسم است.
پایبندی خشک به روزمره های زندگی که تاثیر سوء بر مشارکت فرد در فعالیت های ارتباطی می گذارد.
اهداف گفتار درمانی در بهترین مرکز اوتیسم در کودکان
حضور در فعالیت های ارتباطی کلامی و غیرکلامی با کمک بهترین گفتاردرمان اوتیسم.
آغازگری و پاسخگویی به تعاملات اجتماعی با دیگران توسط بازی های طراحی شده در مرکز درمان اوتیسم.
درک و کاربرد زبان به منظور برقراری ارتباط موثر بین کودک اوتیسم و گفتار درمانی اوتیسم
پذیرش تغییر در موارد روزمره زندگی، بر آمدن از عهده این تغییرات بدون واکنش‌های عاطفی شدید با کمک درمان های تخصصی توانبخشی بهترین مرکز اوتیسم در تهران .
ایجاد و افزایش تعامل اجتماعی متناسب با سن رشدی گویش و انتظارات فرهنگی در بافت های ارتباطی متنوع از دیگر خدمات مرکز گفتار درمانی اوتیسم دکتر صابر می باشد.
ایجاد انتظارات واقع بینانه در والدین در مورد مهارتهای ارتباطی کودک و کار مشترک ایشان با گفتار درمانگر و دیگر متخصصان مرکز اوتیسم تهران به منظور ایجاد و توسعه راهبرد های درمانی موثر.
موارد قابل توجه در درمان کودکان اوتیسم
مهارت های ارتباطی کودکان اوتیسم در منزل، کلاس، زمین بازی، بوفه یا دیگر موقعیت های اجتماعی و آموزشی مهم را با استفاده از از ابزارهای مشاهده ثبت نمایید.
از والدین بخواهید اطلاعات مربوط به شاخص های رشدی کودک اوتیسم تاریخچه و وضعیت فعلی پزشکی کودک ،درمان های تخصصی قبلی، تلاش های ارتباطی کودک اوتیسم در موقعیت های متفاوت و علایق خانوادگی و اجتماعی مربوطه را تهیه نمایند.
به والدین توصیه نمایید با کمک متخصصان مربوطه نظیر روانشناس تعلیم و تربیت، معلم، عصب شناس اطفال، کاردرمانگر و یا شنوایی شناس کودک خود را مورد ارزیابی های مختلف قرار دهند تا اطلاعاتی را در زمینه وضعیت شناختی، آموزشی ،سلامتی، شنوایی، زندگی روزانه و مهارتهای حرکتی که در توسعه مداخلات ارتباطی مناسب مهم هستند فراهم آورند.
به منظور تعیین خدمات مورد نیاز کودکان اوتیسم و نیز توسعه راهبردهای درمانی مشترک ترتیب ملاقاتی را با والدین و( در صورت نیاز) دیگر متخصصان مربوطه بدهید.
با در نظر گرفتن نیازهای خاص کودکان اوتیسم مناسب ترین رویکردهای درمانی را تعیین کنید.
بر مبنای سن رشدی، توانمندی های شناختی، مهارت های حرکتی و نیازهای ارتباطی آموزشی و اجتماعی کودکان اوتیسم به انتخاب مقاصد ارتباطی واژگان یا موقعیت های ارتباطی خاص خواص به عنوان هدف درمانی بپردازید.
به والدین و معلمان کودکان اوتیسم و دیگر متخصصان مربوطه ارتباط میان رفتارهای مرتبط با اوتیسم و نواقص رشد ارتباطی را توضیح دهید.
منابع و مطالب مفید در زمینه اوتیسم و رشد ارتباطی را برای والدین و معلمان کودکان اوتیسم فراهم آورید.
انواع تقویت کننده های درونی نظیر پاسخگویی سریع( والدین و اطرافیان) به درخواست کلامی مشخص کودک اوتیسم یا دریافت یک شیء مطلوب بعد از تکمیل یک درخواست ارتباطی واضح توسط کودک اوتیسم و تقویت کننده های خارجی مثبت نظیر یک شیرینی کوچک ،جایزه و برچسب را که برای تقویت تلاش های ارتباطی موفق کودک با والدین و معلمانش کاربرد دارند کشف نمایید.
به والدین و معلم کودک اوتیسم توضیح دهید که چگونه رشد زبانی و شناختی، با کارکردهای ارتباطی فزاینده ی پژواک گویی مرتبط است سپس به ایشان کمک کنید که از استفاده‌های خواص کودک اوتیسمی از پژواک گویی برای برقراری ارتباط آگاه شوند.
به والدین کودکان اوتیسم بیاموزید که به طریقه بازی و با اشاره یا لمس بسیار آرام شی ای که کودک اوتیسم با آن بازی می کند و یا از طریق جلوگیری از حرکت بعدی وی (نظیر قرار دادن دست در نقطه‌ای که او می‌خواهد الگوی بعدی را در یک ستون قرار دهد) جلوی یک فعالیت تکراری را بگیرند و سپس پس به والدین کودک اوتیسم نشان دهید که چگونه منتظر پاسخ (که ممکن است به کوچکی مکس عکس کودک اوتیسم و نگاه او به شی باشد) بمانند.
به والدین و معلمان کودکان اوتیسم بیاموزید که نقش وی در فعالیتهای روزانه را با دادن نظراتی راجع به آنچه انجام میدهد (نظیره تو آجره ی قرمز را نزدیک خط گذاشتی )یا راجع به واکنشی که به تغییرات محیطی نشان می دهد نظیر آن کامیون صدای بلندی ایجاد کرد دنبال نمایند.
به والدین و معلمان کودک بیاموزید که بارها فعالیت های ارتباطی پیش زبانی (نظیر حرکات بیانگر معمول همچون دست دراز کردن برای به دست آوردن چیزی دور از دسترس اشاره به مردم یا اشیاء دست دادن یا تکان دادن سر) را در طی موقعیتهای رایج روزانه الگو سازی کنند.
به والدین کودکان اوتیسم آموزش دهید تا بازی های موازی با کودک اتیسم داشته باشند به این صورت که همان فعالیت های بازی را به شیوه ای نسبتاً متفاوت انجام دهند (مثلا اگر کودک اوتیسم یک ماشین اسباب بازی را حرکت می دهد، یکی از والدین نزدیک او بنشیند و ماشین دیگری را کندتر یا تندتر از وی حرکت دهد) و سپس والدین باید از کودک بخواهند تا فعالیتش را با فعالیت ایشان منطبق کند (مثلا کودک اوتیسم نیز ماشینش را تندتر یا کندتر حرکت دهد) و سرانجام این تغییرات را کلامی کنند (مثلا بگویند تند یا یواش).
به والدین کودکان اوتیسم بیاموزید که در ضمن بازی آواز خواندن یا انجام بازی های روزمره (نظیر کلاغ کلاغ یا لی لی حوضک) مکث کنند و سپس حرکات ظریف بدنی کودک اوتیسم را که نشانگر تمایل وی به ادامه بازی است تشخیص دهند (مثلا ول خوردن، کشیدن بازوی والدین یا نگاه به والدین).
به والدین و معلمان کودکان اتیسم آموزش دهید تا تعیین نمایند که رفتارهای پرخاشگرانه کودک اوتیسم نظیر کج خلقی، سر کوبیدن، یا صدمه به خود و دیگران چه کارکرد ارتباطی برای وی دارد. سپس به آنها کمک کنید که بتوانند مقدمات این نوع رفتارها را در کودک اوتیسمی پیش بینی کنند و سرانجام به خانواده و معلمان کودکان اوتیسم بیاموزید که به وی کمک کنند به جای رفتارهای پرخاشگرانه، کلمات کلیدی همچون نه ،می خوام، بیشتر و بله را بگوید یا به صورت غیر کلامی آنها را تفهیم نماید.
اگر رفتارهای پرخاشگرانه کودک اوتیسم به علت مشکل وی در انتقال به فعالیت های جدید است، است یک برنامه دیداری برای کودک تهیه نمایید که برای نشان دادن فعالیتهای طول روز مورد استفاده قرار بگیرد ،سپس به وی کمک نمایید تا از این برنامه برای انتخاب فعالیت ها استفاده نماید و به ایجاد محدودیت های مناسب در رفتارهای پرخاشگرانه عادت نماید.
به کودک اوتیسم نشان دهید که از نشان دادن تصاویر یا عکس های نمادین برای تفهیم نیازها و مطالب مورد نظرش( نظیر تمایل به خوردن غذاهای خاص یا بازی با اسباب بازی هایش یا انجام دیگر فعالیتهای روزمره) استفاده نماید.
به کودکان اوتیسم آموزش دهید هنگامی که اسباب بازی ها یا غذاهای مورد علاقه اش را در یک جعبه نسبتاً مات به او نشان می دهید بپرسد «اون چیه؟» وقتی با موفقیت این جمله را تقلید کرد یا به صورت مستقل سوال را تولید کرد، جعبه را باز کنید و در حالیکه با وضوح کامل نام شی را تلفظ می کنید آن را به وی بدهید.
به کودکان اتیسم آموزش دهید هنگامی که شی مطلوب وی را ابتدا به او نشان دادید و سپس در جاهای کلیدی متفاوتی نظیر زیر میز، داخل یک جعبه، یا پشت کتابخانه پنهان کردید بپرسد «اون کجاست؟ یا کجاست؟»
کودکان اوتیسم را تشویق نمایید هنگامی که شی متعلق به او یا دیگر اعضای خانواده را نشانش می‌دهید بپرسد «اون مال کیه؟»
پس از آنکه کودک اوتیسم توانست به صورت مستقل بپرسد یک شی چیست یا کجاست یا این جمله را با موفقیت تقلید نمود، شی مورد نظر را به او نشان دهید و نام و جایگاه آن را بگویید و سپس مشتاقانه منتظر بمانید تا او این نام را تقلید کند.
در طی فعالیت های روزمره رایج، به والدین کودکان اوتیسم بیاموزید تا واژگان متناسب با سن کودک اوتیسم را بارها بگویند و سپس مشتاقانه منتظر بمانند که کودک اوتیسم این واژگان الگو شده را در همان موقعیت ها تقلید نماید.
برای کودکان اوتیسم موقعیت های ارتباطی و رفتاری تهیه نمایید مثلا وانمود کنید که یک مهمانی چای یا جشن تولد دارید تا به این وسیله در بازی های متناسب با میزان رشدش شرکت نماید. با در نظر گرفتن زمان های منظم بازی با همسالان عادی و سپس با مدل سازی و تحریکات (الگورسانی‌های )کلامی و غیرکلامی و از طریق بازی کودک اوتیسم را هدایت نمایید.
موقعیت های روزمره ارتباطی خواص کودک اوتیسم (نظیر آن که چطور خود را معرفی کند سلام و احوالپرسی، توجه دیگری را جلب کردن، تصحیح یک سوء تفاهم ،یا درک آن که چه موقعی صحبت کند و کی ساکت باشد) را مدل سازی کنید.
همراه با کودکان اوتیسم متن‌های داستانی اجتماعی بنویسید که مستقیماً مربوط به فعالیتهای منظم خودش است و بخش های خاص یک فعالیت و انواع مورد انتظار ارتباطات اجتماعی مورد لزوم در مدرسه، خانه و موقعیت های ارتباطی را مشخص می کند. سپس از کودک اوتیسم بخواهید که هر روز قبل از شرکت در فعالیت ها ،آن را بخواند یا آن را ضبط کنید و وی گوش دهد.
به منظور کاهش پرکاری یا کم کاری حسی، با همکاری یک کاردرمانگر، درمان یکپارچگی حسی ( SI ) را فراهم آورید، و سپس کودک اوتیسم را به طراحی، ارتباط و انجام رفتارهای تطابقی مناسب، برای انطباق با ورودی حسی تشویق نمایید.
برای ایجاد واکنش‌های کلامی جایگزین نسبت به ورودی های بینایی، شنیداری، یا جنبشی قابل پیش بینی، متن هایی بنویسید و منظما آنها را با کودکان اوتیسم تمرین کنید (مثلا به صدای زنگ مدرسه در ساعت زنگ تفریح به صورت کلامی پاسخ گوید یعنی به جای آنکه جیغ بکشد بگوید «وقت استراحته»)
از طریق روش ایفای نقش همراه با همسالان عادی و در موقعیت های واقعی زندگی، به بیمار معانی افعال انتزاعی تر ذهنی نظیر دوست داشتن، فکر کردن یا متنفر بودن را بیاموزید.
علائم اختلال تاخیر زبانی در کودکان اوتیسم
در کودکان دارای تاخیر زبانی به دلایلی غیر از اوتیسم ( کم شنوایی، آپراکسی، کم توانی ذهنی) همچنان میل به ارتباط پابرجاست، اما این میل به ارتباط در علائم کودکان اوتیسم صدق نمی کند.
حتی وقتی کودکان دارای اوتیسم در استفاده از زبان برای رفع نیاز های موجودشان ماهر می شوند، زبان اجتماعی شان (گفتگو و محاوره) همچنان با مشکل روبرو است.
اختلال تاخیر گفتار در کودکان اوتیسم و درمان آن
برخی از کودکان دارای اوتیسم فاقد گفتارند، برخی دیگر هم که گفتار روان به دست می آورند باز زبان آنها کارکرد مناسبی ندارد. این گفته والدین که ( کودکم حرف می زند ولی ارتباط برقرار نمی کند) شاهدی بر این مدعاست. مثل کودک سه ساله اوتیسمی که علیرغم اینکه هر روز عبارات اخبار هواشناسی را تکرار می کند، درسایر موارد فاقد گفتار است.
اگرمی خواهید درباره کودکان اوتسم بیشتر بدانید به مقاله درمان کودکان اوتیسم مراجعه نمایید.
گاهی اوقات لازم است جنبه های فیزیکی تولید گفتار در کودکان دارای اوتیسم نیز مدنظر قرار گیرد. به عنوان مثال کودک دارای اوتیسمی که آپراکسی هم دارد باید تولید گفتار نیز توسط گفتار درمانی در کودک اوتیسم اصلاح شود اما این تمام درمان نیست بلکه باید بفهمد هدف از کسب زبان چیست.
یکی از اساسی ترین مشکلات همه افراد دارای اوتیسم اعم از افراد فاقد گفتار، مشکلات آن ها در تئوری ذهن است. افراد دارای اوتیسم درک نمی کنند که افراد مخاطب مشتاقانه منتظر گفتن کلمه ای از سوی او هستند.دکتر گفتار درمان کودکان اوتیسم در مرکز اوتیسم تهران بیان می کنند که از نظر کودک دارای اوتیسم ارتباط ذاتا امر لذت بخشی نیست. لذا دست کم در آغاز کار باید برای گرفتن گفتار از آن ها دست به دادن تقویت کننده ها و پاداش های بیرونی شد تا آن را لذت بخش کرد. گفتار درمانی در کودکان اوتیسم تلاش دارد با ایجاد تقویت کننده های جذاب و موثر روند تولید گفتار را تسهیل کند.
روش تبادل تصویر در گفتار درمانی تاخیر گفتار کودکان اوتیسم
در کودکان اوتیسمی که هیچ ارتباط کلامی برقرار نمی کنند و ارتباط چشمی ضعیفی(از علائم مهم اوتیسم) دارند گفتار درمان برای اوتیسم از روش تبادل تصویر جهت ایجاد ارتباط استفاده می شود.
هدف این روش که توسط دکتر گفتار درمانی اوتیسم جرا می شود آن است که کودک یاد بگیرد تصاویر را با اشیاء مربوطه مبادله کند و از این طریق خواسته هایش را بیان کند. لذا به این روش تبادل تصویر می گویند که در مرکز گفتار درمانی اوتیسم تهران انجام می شود.
روش تبادل تصویر پکس مرکز گفتار درمانی کودکان در تهران
معروف ترین مدل تبادل تصویر که نام اختصاصی یک روش درمان است سیستم ارتباط از طریق مبادله تصویر پکس می باشد. کودک می آموزد با نشان دادن کارت خاصی مثلا تصویر چیپس از گفتاردرمان اوتیسم چیپس بگیرد. به مرور زمان در مرکز گفتار درمانی اوتیسم مجموعه تصاویر مورد استفاده کودک اوتیسم افزایش می یابد و تعداد خوراکی ها، اشیا و فعالیت ها اضافه می شود. هر بار یک کارت به کلاسور کودک اضافه می شود و کودک باید از مجموعه بزرگ تری از کارت ها نیازش را پیدا کند.
کم کم گفتاردرمان هنگام ارائه پاداش، تحریک کلامی کلمه مربوطه را هم ارائه می دهد و اگر بخت یاری کند کودک اوتیسم هم با ارائه کارت کلمات را خواهد گفت. هر چند روش پکس برای ارتباط غیر کلامی طراحی شده است ام در بسیاری از موارد گفتار هم در کودک اوتیسم ظاهر می شود. با افزایش توانایی کودک اوتیسم در ابراز خواسته هایش ، قشقرق ها و پرخاشگری هایش هم کاهش می یابد.
کودکی که در روش پکس ماهر شود اما پس از چند سال درمان فشرده همچنان کسب گفتار ندارد ، ممکن است کاندیدای استفاده از روش های جایگزین گفتار باشد. روش های ارتباطی جایگزین از تابلو های تصویری ساده تا ابزار های کامپیوتری و تبلت پیشرفته که صحبت می کند ، متغییر است. در مقالات بعد به توضیح این روش پرداخته شده است.
روش رفتار کلامی در درمان تاخیر گفتار کودک اوتیسم
در کودکان اوتیسمی که ارتباط چشمی برقرار می کنند و به بعضی کلمات مانند بیان اسمش واکنش نشان می دهد و درک و شناخت اندکی از اشیاء پیرامونش( ماشین، لیوان، موبایل و…) دارد. همچنین در مونولوگ های فردی اش بعضی کلمات شنیده می شوند اما از آن ها برای ارتباط استفاده نمی کند، می توان از روش دیگری به نام رفتار کلامی در گفتار درمانی برای کودکان اوتیسم استفاده نمود. مرکز درمان اوتیسم دکتر صابر در زمینه استفاده از روش های نوین گفتاری در درمان کودکان اوتیسم فعالیت چشمگیری دارد.
این روش نام خود را از کتابی به همین نام که توسط اسکینر در سال 1957 نوشته شده است عاریه گرفته است. اسکینر گفتار را رفتاری در سطح سایر رفتار ها می بیند که از طریق شرطی سازی، پاداش و تنبیه کسب می شود.
رفتارگرایان قبول ندارند که ما دارای یک استعداد زبانی هستیم که گفتار حاصل شکوفا شدن ان است. اسکینر معتقد است که گفتار 4 کارکرد دارد:
درخواست: هنگام ابراز خواسته های خود در گفتار رخ می دهد. حضور اشیا و پدیده های مورد علاقه شانس بروز درخواست را افزایش می دهد
نامگذاری: همان برچسب زدن بدون قصد درخواست است.
پژواک: دارای ارزش تقلیدی است. تقلید آنچه فردی دیگر می گوید.
تبادل: منظور همان محاوره و رد و بدل کلمات است.
در روش رفتار کلامی یک محرک جذاب برای کودک ارائه می شود و هم زمان کلمه مورد نظر نیز گفته می شود. برای مثال گفتاردرمان چند حباب درست می کند و کودک مشتاقانه به قوطی حباب ساز خیره می شود .
گفتاردرمانگر مرکز درمان اوتیسم تهران با نوایی بلند و کشیده می گوید ((حباب)) و چند ثانیه مکث می کند تا واکنش کودک را ببیند. این چرخه چندین بار تکرار می شود و هر بار گفتاردرمان دست کودک را برای اشاره به حباب تنظیم می کند( علامتی برای حباب) .
به مرور کودک از انگشت اشاره اش جهت بیان در خواست خود استفاده می کند و گفتاردرمان به عنوان پاداش برای او حباب درست می کند. کم کم کودک با اشاره ده ها خواسته را نشان می دهد ابتدا با اشاره.
در مرحله بعد یعنی نامگذاری گفتاردرمان از تصویر اشیاء استفاده می کند. برای مثال گفتاردرمان می گوید این چیه؟ هاپو( درمانگر برای ترغیب کودک خودش جواب را می گوید.) سپس کودک تکرار می کند( کارکرد پژواکی).
یک گفتاردرمان خوب خواهد توانست برای تسهیل رفتار کلامی در کودک اوتیسم از کلماتی استفاده کند که در عین این که مورد علاقه کودک است بافت آوایی مناسبی نیز داشته باشد تا کودک راحت تر استفاده نماید.
در مرحله تبادل از پر کردن جاهای خالی یا جملات ناقص استفاده می شود و برای ترغیب کودک اوتیسم می توان از سر نخ کلامی استفاده نمود. برای مثال: درمانگر می گوید یه توپ دارم…… و کودک اوتیسم جواب می دهد ((قلقلیه)) به مرور سوالات استفهامی می شوند برای مثال
گفتاردرمان: این چیه؟تخت
کودک: تخت
گفتاردرمان: این چیه؟( بدون سرنخ)
کودک: تخت(نامگذاری)
گفتاردرمان: ما روی تخت می خوابیم. کجا می خوابیم؟ روی ….(سر نخ تکمیل)
کودک: تخت( تبادل)
گفتاردرمان: کجا می خوابیم؟
کودک: تخت
روش رفتار کلامی و تبادل تصویر زیر ساخت های مشترکی دارند که برگرفته از رویکرد رفتارگرایی است. در دو روش برای تطمیع و ترغیب کودک چیزی که کودک به شدت به آن علاقه دارد به میدان آورده می شود.
بهترین مرکز تخصصی گفتاردرمانی در کودکان اوتیسم ( کلینیک پایا در منطقه پاسداران و کلینیک غرب تهران در سعادت آباد) با استفاده از تکنیک های فوق و ابزار ها و تکنیک های دیگر گفتار درمانی مختص کودکان اوتیسم ، آماده ارائه خدمات گفتار درمانی در زمینه درمان کودکان اوتیسم می باشد.
استفاده از آب جهت درمان مشکلات جسمی در کودکان و بزرگسالان قدمت طولانی دارد. در قرن هجدهم استفاده از آب درمانی aquatic therapy در پزشکی رواج پیدا کرد و اصطلاح هیدروتراپی برای این درمان مطرح شد. تحقیقات اخیر نشان می دهد استفاده از آب درمانی کودکان به عنوان یک مدالیته درمانی می تواند تاثیر بسزایی در کاهش پرخاشگری و کنترل رفتارهای تکانشگری و کاهش بی قراری در کودکان اوتیسم داشته باشد. همچنین آب درمانی در کودکان اوتیسم به افزایش سطح هوشیاری برای درمان کودکان اوتیسم که متعاقبا موجب بهبود توجه و تمرکز و ارتباط چشمی می گردد، موثر است. به علت سطح توجه و دستور پذیری پایین در کودکان اوتیسم لزوم استفاده از آب درمانی به صورت انفرادی و در محیطی با کمترین محرک های مزاحم حائز اهمیت می باشد. لذا جناب آقای صابر در کلینیک کاردرمانی غرب تهران با ایجاد مکانی مختص آب درمانی کودکان اوتیسم و استفاده از درمانگران مجرب به صورت خصوصی به درمان کودکان اوتیسم می پردازند. این مرکز آب درمانی کودکان در تهران و تنها مرکز تخصصی آب درمانی کودکان اوتیسم در ایران می باشد.
فواید آب درمانی برای اوتیسم:
-کاهش حساسیت‌های لمسی: بسیاری از کودکان اوتیسم با مشکلات پردازش حسی روبه‌رو هستند. آب با ایجاد تحریک ملایم، به تعدیل این حساسیت‌ها کمک میکند.
-تقویت تعادل و هماهنگی حرکتی: حرکات در آب به دلیل کاهش فشار گرانش، برای کودکان با اختلالات حرکتی ایده‌آل است.
-کاهش اضطراب و رفتارهای تکراری: محیط آرامش‌بخش آب میتواند استرس را کاهش داده و توجه کودک را افزایش دهد.
تمرینات آب درمانی در کودکان اوتیسم
-تردمیل در آب برای درمان کودکان اوتیسم
راه رفتن در آب
به عقب راه رفتن در آب
راه رفتن بر روی تردمیل با چشم بند
تمرینات هماهنگی حرکتی دست و پا (تمرینات با توپ) بر روی تردمیل داخل آب
به پهلو راه رفتن و تقویت عضلات اداکتور و ابداکتور اندام تحتانی
راه رفتن بر روی تردمیل به صورت مارش جهت تقویت عضلات شکم و خم کننده های ران در آب درمانی
انجام تمرینات همزمان ذهنی حرکتی بر روی تردمیل
با استفاده از این ابزار کودک می تواند در حال راه رفتن در آب درمانی تحریکات حس عمقی را از آب دریافت نموده و با تخلیه انرژی در کودک میزان بی قراری را در کودک اوتیسم کاهش می دهیم. همچنین به علت قوطه وری در آب در ایجاد تصویر بدنی( body image ) در کودک موثر می باشد.
-نودل و تیوپ های مختلف در آب درمانی کودکان اوتیسم
تمرینات تعلیق در آب به صورت رو به شکم، به شت، در حالت چهار دست و پا، ایجاد حالت نشسته در آب
تمرینات تعلیق در آب درمانی با استفاده از چشم بند
تمرینات کنترل رفتار های تکانشی به صورت ایجاد پوزیشن های ثابت
تمرینات کنترل حرکتی توسط نودل جهت کاهش رفتارهای کلیشه ای کودکان اوتیسم
تحریکات وستیبولار خطی و گردشی توسط تیوپ در آب درمانی کودکان اوتیسم
با ایجاد حالت تعلیق در کودک به برطرف شدن مشکلات ناامنی جاذبه ای همچنین بهبود سیستم تعادل( وستیبولار ). کاهش رفتارهای مسچوربیشن( خود ارضایی)، کاهش رفتار های تکانشگری وبیش فعالی ، افزایش تحمل کاری و دستور پذیری و بهبود مهارت های درکی وشناختی و بهبود ارتباط چشمی در کودک اوتیسم کمک می شود.
-تمرینات دمبل در آب درمانی کودکان اوتیسم
نگهش داشتن دمبل های اسفنجی با حالت های گرفتن متفاوت (چهار انگشتی، کف دستی و….) در آب درمانی جهت تقویت و افزایش تحمل عضلات کف دستی و بهبود حس عمقی در انگشتان و دست
ایجاد فشار عمقی در جهت های عمودی و افقی با دمبل داخل آب درمانی موجب کاهش حرکات اضافه و حرکات کلیشه ای در دست می شود و با تویت عضلات بازو و شانه ثبات بالا تنه را افزایش می دهد.
-تمرینات تخته تعادل و مسگری در آب درمانی کودکان اوتیسم
تمرین راه رفتن رو به جلو و عقب گردو شکستم روی تخته تعادل در آب
تمرین به پهلو راه رفتن در آب درمانی به صورت تعادلی
تمرین کنترل حرکات چرخشی تنه
تمرین تقویت رفلکس های تعادلی مچ پا روی مسگری
بهبود مهارت های تعادلی و رفلکس های حفاظتی در کودکان اوتیسم، افزایش سطح هوشیاری کودک، افزایش توجه وتمرکز حرکتی. ایجاد هماهنگی حرکتی در عضلات تنه لگن، زانو و مچ پای کودکان اوتیسم.
تمرینات کششی عضلات در آب درمانی جهت بهبود راه رفتن بر روی نوک پنجه در کودکان اوتیسم
-تمرینات اورال موتور( oral motor ) در درمانی کودکان اوتیسم در آب
فوت کردن با نی های مختلف در آب
بستن لب ها و حبس کردن هوا داخل قفسه سینه جهت افزایش حجم تنفسی در کودک اوتیسم
تولید صدا های مختلف در آب و ایجاد انگیزه تولید گفتار خود انگیخته در کودک اتیسم
تمرینات کنترل عضلات فک وصورت با استفاده از ابزار مختلف جهت کاهش echolalia (پژواک کلام)
این تمرینات موجب افزایش حجم دیافراگمی تنفس و تولید اصوات ، همچنین تقویت عضلات صورت و ایجاد حرکات زبانی و افزایش حس عمقی عضلات صورت و کاهش تیک های صورتی در کودکان اوتیسم می گردد.
-تمرینات پلکان در آب درمانی کودکان اوتیسم
تمرین جفت پا ایستادن روی پلکان
جفت پا پریدن به بالا و پایین
جا به جا کردن پاها به صورت ریتمیک بر روی پلکان در آب درمانی کودکان اوتیسم
عبور از موانع با استفاده از پلکان
تمرین روی یک پا ایستادن
تمرین ایستادن روی پاشنه پا جهت تقویت تعادل کودک اوتیسم
باعث بهبود مهارت های هماهنگی حرکتی در پا ها همچنین کاهش حرکات اضافه در کودک، افزایش سرعت پردازش ذهنی کودک، بهبود مهارت های تقلیدی در کودک اوتیسم ، کنترل هیجانات و افزایش اعتماد به نفس در کودکان اتیسم می شود
بازی های ذهنی در آب درمانی کودکان اوتیسم
گرفتن عروسک های فرو رونده در آب با سرعت های مختلف
دنبال کردن اشیاء معلق در آب با چشم جهت تقویت مهارت های هماهنگی چشم و دست در درمان اوتیسم
گرفتن های دو دستی و تک دستی اشیاء معلق در آب
جمع آوری نی های معلق روی آب در درمان ذهنی کودک اوتیسم جهت افزایش توجه و تمرکز
تمرینات دهانی در آب درمانی کودکان اتیسم موجب افزایش توجه بینایی و هماهنگی چشم و دست، بهبود مهارت های حرکتی ظریف در کودکان می گردد همچنین باعث افزایش سرعت پردازش حرکتی و ذهنی در کودک اوتیسم شده که این امر خود موجب رشد مهارت های ذهنی پیشرفته در کودک می شود.
سوالات متداول:
1- آیا آب درمانی برای کودکان اوتیسم غیرکلامی هم مفید است؟
بله، حتی برای کودکان غیرکلامی میتواند بسیار مفید باشد. آب درمانی میتواند به بهبود تماس چشمی، توجه مشترک و بیان غیرکلامی کمک کند. بسیاری از کودکان غیرکلامی در محیط آب راحت‌تر هستند و این میتواند فرصتی برای برقراری ارتباط از طریق حرکات و حالات چهره باشد.
2- چگونه می‌توانم تشخیص دهم آب درمانی برای کودکم مؤثر بوده است؟
نشانه‌های مثبت شامل کاهش اضطراب، بهبود الگوی خواب، افزایش تمایل به تعامل، پیشرفت در هماهنگی حرکتی و کاهش رفتارهای تکراری است. بسیاری از مراکز از چک لیست‌های استاندارد برای ارزیابی پیشرفت استفاده می‌کنند. والدین نیز باید تغییرات رفتاری کودک را ثبت کنند.
روش تیچ شیوه های نسبتاً جدید برای آموزش افراد دارای اوتیسم و اختلالات ارتباطی است و در دانشگاه کارولینای شمالی توسط گروهی از متخصصان پایه‌گذاری شده است. تیچ یک سر واژه است و متشکل از حروف اول عبارت درمان و آموزش کودکان دارای اوتیسم ناتوانی ارتباطی است این روش که به روش آموزش دارای ساخت نیز مشهور است برای به وجود آمدن روال طی کرده است :
مطالعات و بررسی اختلالات طیف اوتیسم و آنچه که اتیسم را از سایر اختلالات جدا می کند.
مطالعات و برسی روش های مختلف آموزشی برای انتخاب بهترین و مناسب ترین شیوه آموزش افراد دارای نقایص ارتباطی.
بررسی والدین افراد دارای اختلالات اوتیسم به منظور شناسایی نیازها و خواسته های آنان.
در بررسی های انجام شده بر روی شناسایی ویژگی های انحصاری اختلالات اوتیسم مشخص شد دسته ای از ویژگی ها وجود دارند که این اختلال را از سایر اختلالات رشدی جدا می کند، مثلا اغلب این افراد دارای توانایی ادراک تصویر هستند ولی در ادراک اطلاعات کلامی مشکل دارند.
برسی افراد دارای اتیسم و عکس العمل های آنان نشان دهنده ی توانایی برقراری ارتباط از طریق تصویر بود. بیوگرافی افراد مشهور دارای اتیسم تایید کننده این موضوع است.
ویژگی دیگر میل این افراد به عدم تغییر در محیط و یکسانی روش های برخورد آنان با محیط بود که نشانگر علاقه شدید این افراد به ساختدار بودن پیرامون و شیوه های برخورد دیگران با آنان است .
اصول ماعدد دیگری نیز شناسایی و برسی شد و پس از آن مرحله دوم کار یعنی مطالعه روش های مختلف آموزشی به منظور تدوین مناسب ترین روش آموزش برای این افراد آغاز شد.
در این مرحله شیوه‌های آزاد و فاقد ساخت همراه با محیط های آموزش و دارای ساخت آزمایش شدند و بعد ایجاد تنوع در روش‌ها در برابر یکسانی و عدم تغییر آزمایش شد.
در هر دو حالت مشخص شد که روشهای غیر کلامی دارای ساخت همراه با را با شیوه‌های نسبت یکسان و فاقد تغییر برای افراد دارای اوتیسم مناسب تر هستند.
در مرحله ارزیابی والدین هدف برسی نظریه هایی بود که والدین و نقایص ارتباطی و شخصیتی آنان را عامل ایجاد مشکل می دانستند.
یافته ها علاوه بر مشخص کردن نیاز های والدین این افراد نشان داد که آنان می‌توانند به عنوان همکاران آموزشی و توانبخشی در بهبودی علائم اوتیسم در کودکان شان نقش پررنگ تری ایفا کنند.
تیچ از برنامه های مداخله است که از مزیت پژوهش‌های دقیق و کنترل شده تجربی برخوردار است. تیج که اغلب به برنامه آموزش ساختارنیز مشهور در سال ۱۹۶۶ به عنوان یک پروژه ی پژوهشی مربوط به کودکان در دپارتمان روانپزشکی دانشکده پزشکی دانشگاه کارولینای شمالی در آمریکا شروع شد.
ویژگی های اصلی این برنامه درک و پذیرش نقاط قوت و ضعف موجود در هر کودک دارای اختلالات طیف اوتیسم است. تا کید اصلی این برنامه بر ساخت دهی محیط زیست به منظور انطباق آن با ویژگی هر فرد دارای اختلالات طیف اتیسم است. به علاوه در این روش ساخت دهی محیط به نحوی که باعث بهبودی عملکرد های آموزشی و رفتاری فرد می شود.
تاکید برنامه آموزشی تیچ بر رشد فردی و برنامه خانواده محور بر اساس ویژگی ها و پرونده های یادگیری هر کودک دارای اختلالات طیف اوتیسم ، به جای استفاده از یک برنامه درسی استاندارد است.
آموزش دارای ساخت شامل تغییر ساختار فیزیکی محیط کودک است برای مثال ارائه کار در قالب سیستم های انحصاری و جدا سازی فعالیت گروه با مشخص کردن حدود و مرزهای فیزیکی و بصری به منظور تسهیل یاد گیری و به حداقل رساندن عوامل و محرک های مخل دقت بینایی و شنوایی و ایجاد کننده ی حواس پرتی علاوه بر این آموزش دارای ساخت و همچنین شامل ایجاد یک نقطه شروع و پایان برای هر وظیفه و کمک به قابل فهم و پیش بینی کردن فعالیت های کودک به کمک دستکاری در محیط و جهت دهی محیطی به فعالیت های فرد است برای مثال با قرار دادن فعالیت مورد نظر در آغاز و شروع کار در یک سینی که در سمت چپ کودک قرار داده می شود و گذاشتن فعالیت انجام شده و یا کار به پایان رسیده بر روی سینی در سمت راست.
علاوه بر این بر اساس شواهد پژوهشی موجود مینی بر وجود برتری در توانایی ادراک بصری افراد دارای اتیسم در مقایسه با ناتوانی و ضعف این افراد در پردازش و محرک های شنیداری، برنامه تیچ سعی دارد به کودک دارای اختلالات طیف اوتیسم با استفاده از تصویر نشان دهد چه فعالیت‌هایی در چه توالی روی می‌دهند.
برنامه های بصری همچنین برای حمایت از انتقال کودک از فعالیتی به فعالیت دیگر استفاده میشود. هدف اولیه و نخستین برنامه تیچ ارائه حمایت آماده سازی کودکان دارای اتیسم و سایر اختلالات مرتبط با آن به منظور انجام فعالیتهای موثر در خانه، مدرسه ، و جامعه توصیف شده است تاکید برنامه بر توانمندسازی افراد دارای اختلالات طیف اتیسم و اعضای خانواده آنان با استفاده از کم ثر کردن دشواری‌های رفتارهای ناشی از وجود این دسته از اختلالات است.
اصول و مفاهیم هدایت کننده برنامه تیچ در ادامه مطلب به طور خلاصه ذکر شده اند:
بهبودی سطح سازگاری : ارتقاء سطح مهارت با استفاده از تعدیل محیط و ایجاد تغییر در آن به منظور جبران ناتوانی ها.
همکاری والدین : والدین با مختصصان هماهنگی می‌کنند و در اصل همکار _ درمانگر فرزندان خود خوانده می شوند علت این امر تداوم برنامه در منزل و توسط والدین است.
ارزیابی به منظور تدوین برنامه مداخله ای انفرادی : ارزیابی مهارت های مورد نیاز فرد را مشخص می کند و برنامه ی مداخله‌ای به منظور جبران نقص در این مهارت‌ها تدوین می شود. فرم ارزیابی خاصی توسط برنامه ریزان تیچ به نام پرونده روانی آموزشی تیچ یا پی . ای . پی . وجود دارد همین شیوه ارزیابی درباره والدین و افرادی که برای دوره‌های آموزشی تیچ ثبت نام کرده‌اند اجرا میشود.
اصول برنامه تیچ :
اصول کلی تشکیل دهنده روش تیچ را می‌توان با توجه به نکات زیر خلاصه کرد
آموزش ساختدار : بررسی‌ها نشان دادهاند که کودکان و بزرگسالان دارای اختلالات طیف اتیسم از محیط آموزشی دارای ساختار مشخص و عینی بیشتر یاد می‌گیرند تا نظامی فاقد ساخت و آزاد.
درمان رفتاری و شناختی : روشهای آموزشی به وسیله نظریه های شناختی و رفتاری هدایت می شوند واغلب این نظریه‌ها بر این باور هستند که رفتارهای چالش برانگیز افراد دارای اختلالات طیف اتیسم ممکن است در مشکلات ادراکی و شناختی آنان ریشه داشته باشد.
آموزش کل نگر: آموزش بر اساس این روش کل فرد را در بر می گیرد و تنها بر رفتار و یا ارتباط آنان تاکید ندارد بلکه کلیت شخصیت و عملکرد هایشان را در یک زمینه مشخص مورد بررسی و مداخله قرار میدهد.
برنامه تیچ تاکید ویژه ای بر موارد زیر دارد:
تاکید بر ارتباط بصری ( تصویر و نماد) به منظور تکمیل زبان گفتاری فرد.
در نظرگیری مکان خاص به عنوان پایگاه کاری فرد به منظور کم کردن عوامل برهم زننده تمرکز و آرامش فرد
تدوین برنامه‌های خاص به نحوی که فرد قادر به پیش بینی ارائه مطالب و نحوه ارائه آنها به وی باشد و از گام بعدی هر فعالیت و یا حرکت بعدی مربوط به آن آگاه باشد. این برنامه با ارزیابی آغاز می شود توصیف موارد به شکل نسبتا تفصیلی میتواند برای آغاز کنندگان برنامه مفید باشد.
سوالات متداول:
1-چرا در روش تیچ از تصاویر زیاد استفاده میشود؟
چون بسیاری از کودکان اتیستیک پردازش بصری قوی‌تری نسبت به پردازش کلامی دارند و تصاویر به درک بهتر دستورات و برنامه‌ها کمک میکند.
2-روش تیچ بیشتر بر چه مهارت‌هایی تمرکز دارد؟
روی استقلال فردی، انجام تکالیف، مدیریت زمان و کاهش اضطراب از طریق پیش‌بینی‌پذیر کردن محیط تأکید میکند
درمان های مبتنی بر جنبه های اجتماعی(داستان های اجتماعی درمان کودکان اوتیسم)
داستان اجتماعی، داستان کوتاهی است که موقعیت، مفهوم یا یک مهارت اجتماعی را در قالبی قابل فهم برای کودک دارای اوتیسم توصیف میکند. استفاده از داستان های اجتماعی یکی از روش های درمان کودکان اوتیسم در زمینه اجتماعی می باشد که در مرکز درمان اوتیسم دکتر صابر و در بخش گفتار درمانی کودکان اوتیسم مورد توجه قرار گرفته است.همچنین داستان های اجتماعی در زمینه ایجاد رفتار های مثبت و کاهش علایم اوتیسم نظیر رفتار های تکراری در بخش کاردرمانی کودکان اوتیسم نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
داستان اجتماعی چیست؟- گفتاردرمانی اوتیسم
داستان اجتماعی روایتی از رفتار کودک است که از زبان اول شخص نوشته میشود یعنی از منظر خود کودک توصیف میشود. رویکرد همه افراد داستان در آن ذکر میشود طی داستان شخصیت اصلی که (خود کودک اوتیسم است) در موقعیت‌هایی وارد مونولوگ هایی میشود (ام… اینجا باید چیکار کنم؟ حالا چیکار کنم؟). استفاده از داستان های اجتماعی در ایجاد گفتار خود انگیخته در گفتار درمانی کودکان اوتیسم کاربرد دارد. داستان‌های اجتماعی با این هدف نوشته میشود که از طریق تکرار و حافظه، جزء خصوصیات کودک اوتیسم شود و ابزاری برای فهم کودکان اوتیسم از وقایع شود و به کودک کمک کند که در موقعیت های مشابه چه بکند.
در بخش نتیجه داستان، حساسیت افراد دیگر نیز به رفتار شخصیت داستان مورد توجه قرار گرفته و شخصیت داستان رفتارش را اصلاح میکند. بخشی از رفتارهای تکراری کودکی دارای اوتیسم و چسبیدن آنها به یک موقعیت، ناشی از آن نیست که آن عادت ذاتا تکراری است بلکه ناشی از آن است که کودک نمی‌داند در گام بعدی چه کند! داستان های اجتماعی به این موضوع در درمان کودکان اوتیسم کمک می کند.
یک داستان اجتماعی پیش از رفتن به مطب دکتر
بعضی چیزها سنگین اند و بعضی چیزها سبک . یک کتاب بزرگ سنگین است و یک پر سبک ! وزن اشیا به ما می‌گوید که سبک یا سنگین دکتر من باید بدانیم که وزن من چقدر است. این کار به دکترم کمک می کند تا بهتر از من مراقبت کند. برای دانستن وزن من دکتر از من خواهد خواست که روی تراز بروم. ترازوی یک چیز مربعی شکل سیاه است که روی زمین قرار دارد وقتی من روی ترازو برویم کمی تکان خواهد خورد چیزی نیست ! من از روی آن نخواهم سعی خواهم کرد آرام روی تراز بایستم تا دکتر وزنم را بفهمد. خیلی طول نمی‌کشد. دکتر از اینکه وزن من را بفهمد خوشحال خواهد شد. من اینطوری می توانم به دکتر کمک کنم تا بهتر از من مراقبت کند.
داستان های اجتماعی خیلی خوشبینانه است. پیش فرض آن این است که علت رفتارهای کودکاوتیسم نقص در دانش است و اگر ما نسبت به جبران آن اقدام کنیم، رفتار کودک بهتر خواهد شد. بنابراین در کاردرمانی کودکان اوتیسم، راه حل مشکلات کودک دارای اوتیسم آن نیست که با پاداش و تقویت رفتار را اصلاح کنیم و بلکه باید به کودک کمک کرد یک تصویر کلی از موقعیت کسب نمایند تا با کسب درک بهتری از رفتارهایش نسبت به تغییر آن اقدام نماید.
به عبارت دیگر داستان‌های اجتماعی به جای اینکه به کودک بگویید چه کار باید بکند با ایجاد یک درک کلی و نوع بصیرت تلاش میکند به کودک می‌گوید چرا باید آن کار را بکند. این کار را بیشتر با تکیه بر اینکه چگونه رفتار کودک باعث تغییر در احساسات دیگران می شود انجام میدهد یا بر اساس توصیف قوانین نانوشته اجتماعی.
نویسنده داستان های اجتماعی باید قادر به درک دیدگاه کودک دارای اوتیسم باشد لذا نویسنده داستان اجتماعی باید از دنیای کودکی که داستان برای او نوشته می شود آگاه باشد. مشکل اینجاست که نویسنده باید بفهمد چه چیزهایی باید در داستان اجتماعی قید شود. مثل این است که شما جواب را بدانید و بخواهید برای آن سال بسازید. جواب در اینجا رفتار معیوب کودک است.
سوال این است که کودک چه نکات اجتماعی را کسب نکرده است که اینطور رفتار می کند ؟ ما مشکلات رفتاری کودک دارای اوتیسم را می بینیم اما نمی دانیم که در ذهن کودک چه می گذرد و چه چیزی باعث بروز مشکلات رفتاری او میشود. نویسنده باید از خود بپرسد چه اطلاعات یا قواعد اجتماعی را کودکان نمی داند که اینطور رفتار می کند؟ داستان های اجتماعی بسته به سن و سطح رشدی کودک اوتیسم از چند جمله تا یک صفحه یا بیشتر، متغیر است و میتواند عناوینی مثل زیر داشته باشد :
چرا مردم مسواک می زنند؟
چرا باید به دیگران نگاه کرد؟
چرا سگها پارس می کنند؟
استفاده از داستان های اجتماعیدر کاردرمانی اوتیسم
به خاطر سپردن کارهای خوبی که انجام داده است.
کودک دارای اوتیسم در به خاطر سپردن دستاوردها و موفقیت‌هایش ضعف دارد این امر ناشی از ضعف در جامعیت مرکزی آنهاست. برای کودک دارای اوتیسم نه تنها شکل دادن یک تصویر کلی از محیط بیرون دشوار است، بلکه شکل دادن یک تصویر کلی از خود و تجربیات خود نیز دشوار است.
شما می توانید با جمع آوری تجارب اجتماعی کودک در قالب داستان های اجتماعی در یک کلاسور برای وی یک دانشنامه اجتماعی تهیه نمایید و به این ترتیب به کودک کمک نمایید تا شرح حالی از خود شکل دهد. بازخوانی این خاطره با هم اوقات خوشی را برای شما و کودک فراهم خواهد نمود و به کودک نیز فرصت خواهد داد تا با استفاده از این ایده ها موقعیت های اجتماعی را به صورت کلامی بازآفرینی کند. امری که معمولا برای کودک دارایی اوتیسم دشوار است.
آماده کردن کودک اوتیسم برای موقعیت های جدید.
در صورتی که یک مسافرت، مهمانی، مدرسه جدید، ویزیت پزشک یا موارد مشابه را در پیش روی دارید، آماده سازی کودک اضطراب او از این موقعیت یا تجربه جدیدی را کاهش خواهد داد. شما می‌توانید هر رویداد را به اپیزود های کوچکی تقسیم نموده و آن را برای کودک توصیف نمایید. این کار نه تنها برای کودک دارای اوتیسم مفید است بلکه برای کودکان دارای رشد هنجار نیز مفید می باشد.
برای مثال اگر می خواهید به یک سفر هوایی بروی آن را به چند داستان تقسیم کنید: چطور به آنجا خواهید رسید؟ کجا ساکن خواهیم شد (هتل کجاست؟) چه کسانی را خواهید دید؟ و مواردی از این دست. حتی خود این اپیزودها هم می تواند خرد شود: انتظار در گیت، داخل هواپیما، دستشویی رفتن در هواپیما و…. توصیف این مراحل، سفر را برای کودک رازگشایی خواهد کرد. با ارائه دانش به کودک اوتیسم وی را قادر می سازید که وقایع ناخوشایند پیش رو را پیش بینی نماید.
داستان های اجتماعی دارای یک قالب استاندارد به شرح ذیل می باشد :
جملات توصیفی: جملات درباره اینکه واقعه در مورد کی، چی، کی و کجا رخ داده است.
جملات دیدگاهی: افکار و احساسات درونی دیگر افراد دخیل در داستان (وقتی…… مامان خوشحال میشه! / بابا دوست داره که ….) کودکان دارای اوتیسم اغلب در درک نیت و قصد دیگران با مشکل مواجه اند داستان های اجتماعی سعی دارد این امر را به صورت واضح برای کودک ایجاد نماید و آن را به رفتار کودک در قالب داستان پیوند بزند.
جملات رهنمودی: رفتار مطلوب یا آنچه که دوست داریم کودک انجام دهد. به دنبال جملات رهنمودی معمولاً یک یا چند جمله دیدگاهی می آید تا نشان دهد چگونه رفتار کودک بر احساس دیگران اثر می‌گذارد.
جملات تصدیقی: باعث اطمینان بخشی به کودک میشود یا برخی چیزها را برای کودک برجسته می سازد:《 مهمه که من…..》《 خوب خواهد شد که من……》
جملات همکاری: جملاتی که نشان می دهد چگونه افراد دخیل در موقعیت به کمک کودک می‌شتابند (معلم میتواند با….. به من کمک کند.) فقدان یا ضعف در ذهن خوانی باعث می شود که کودک نتواند تشخیص بدهد دیگران قادر به درک مشکل او هستند و به کمک او خواهند شتافت.
داستان های اجتماعی غالباً موضوعی عمومی دارند موضوعاتی مثل توالت کردن، شستن دست ها و…. اما ممکن است شما بخواهید داستانی ویژه موقعیتی خاص برای کودکتان بنویسید. توجه داشته باشید که بهتر است داستان اجتماعی را پیش از بروز موقعیت مورد نظر برای کودک توصیف کنید تا کودک قادر به پیشبینی و هضم آن باشد، نه در درون موقعیتی که کودک دچار اضطراب از آن را برایش تعریف کنید.
تئوری ذهن یکی از درمان های مرتبط با جنبه های اجتماعی در کودکان اوتیسم می باشد. در کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای صابر از تکنیک های مختلف تئوری ذهن و داستان های اجتماعی جهت درمان کودکان اتیسم استفاده می شود.
برنامه پکس در دهه ۸۰ میلادی توسط آندرو بوندی و و لوری فراست پایه‌گذاری شد. روش پکس به عنوان یک بسته آموزشی جایگزین و کمکی برای درمان کودکان اوتیسم ارائه شد تا با استفاده از آن اقدام به برقراری ارتباط با کودکان اوتیسم نمایند. برنامه پکس برگرفته از دیدگاه رفتاری است و در آغاز به فرد آموزش می دهد تا با استفاده از تصویر و با مبادله آن بتواند خوراکی با اسباب بازی مورد علاقه خود را به دست آورد. در برنامه پکس برای هرشی یک نماد تصویری جایگزین شده است در این روش چند مرحله ای در آغاز سعی می شود تا با استفاده از تصویر فرد بتواند تقویت کننده های بسیار خواستنی و مورد علاقه خود را تقاضا کند و آغازگر فرایند ارتباط باشد. در مراحل بعدی فرد با استفاده از ترکیب تصویری و کلمه بر روی نوار جمله تقاضاهایی را به شریک ارتباطی خود اعلام میکند. پکس برای کمک به کودکانی است که آغازگر ارتباط نیستند و برای برآورد نیازهای خود به دیگران نزدیک نمی شوند. پکس برای آموزش است و برای افزایش سطح توانایی ارتباطی افراد دارای اختلال طیف اوتیسم با استفاده از تصویر به کار می رود لازم به ذکر است که استفاده از تصویر در برقراری ارتباط و آموزش افراد دارای اختلالات طیف اوتیسم رایج است اما نمی توان همه آنها را پکس دانست. باید میان استفاده از نماد های تصویری برای آموزش و یا برقراری ارتباط و پکس (برقراری ارتباط با استفاده از مبادله تصویر) تمایز قائل شد.
در برنامه پکس خصوصا در مراحل نهایی آن فرد به برقراری ارتباط بیشتر تشویق می شود اما این برنامه جهت آموزش گفتار طراحی نشده است. البته در طول برنامه افراد به استفاده از کلمات تشویق می شوند و اغلب به طور خود انگیخته شروع به استفاده از گفتار نیز می کنند. هدف نهایی و آرمانی برنامه پکس ایجاد و گسترش ارتباط خود انگیخته است بنابراین برنامه در محیط خانه و مدرسه و ضمن انجام فعالیتهای روزمره اجرا میشود و در آموزش برنامه پکس از اغلب تکنیک های رفتاری مانند زنجیر سازی، شکل دهی، سرنخ دهی، مدل سازی استفاده میشود تدوین کنندگان برنامه معتقد هستند که برنامه پکس نیازمند هیچ پیش نیازی نیست و گام نخست آموزش برنامه نیازمندی درونی هر فرد برای برقراری ارتباط با دیگران به منظور رفع نیاز های خود است . افراد دارای اختلالات طیف اوتیسم نیز برای برقراری ارتباط به دیگران نزدیک می شوند. ولی روش مورد استفاده آنان برای دیگران قابل درک نیست به همین دلیل از تصویر به عنوان زبانی مشترک برای برقراری ارتباط استفاده می شود.
پکس برای آموزش تعامل و ارتباط است و افزایش سطح توانایی ارتباطی افراد دارای اختلالات طیف اوتیسم از مهمترین اهداف آن است. لازم به ذکر است که استفاده از تصویر در برقراری ارتباط و آموزش افراد دارای اختلال طیف اوتیسم رایج است، اما تدبیر در مورد استفاده در پکس ویژه هستند. همانطور که اشاره شد ، توان برقراری ارتباط خود انگیخته و آغازگری ارتباط از مهمترین اهداف این روش است. برنامه با توجه به تقویت کننده های مورد علاقه فرد آغاز میشود همکاری والدین در ارائه اطلاعات قابل اطمینان در مورد ترجیحات کودک ضروری است. توصیه می شود که برای اجرای صحیح برنامه پکس پیش از هر چیز ارزیابی ساده انجام شود تا با استفاده از اطلاعات کسب شده ، برنامه مناسبی بر پایه توانمندی های فرد اوتیسم طراحی شود. درضمن ارزیابی باید سعی شود تا اطلاعاتی در زمینه تمایل برای برقراری ارتباط و ترجیحات فرد از قببیل مواد خوراکی و فعالیت های مورد علاقه به دست آورد در این برنامه در ابتدا سه نفر درگیر هستند کودک اوتیسم، شریک ارتباطی و فرد هدایت کننده.
پکس و استفاده از تصویر در اوتیسم
برنامه پکس با توجه به طبیعی بودن کاربرد تصویر در تسهیل فرایند ارتباط ، به نظرمی رسد که سوگیری فرهنگی کمتری داشته باشد و در مقایسه با سایر روشهای آموزشی مورد استفاده برای افراد دارای اوتیسم عمومیت بیشتری در فرهنگ های مختلف داشته باشد. لازم به ذکر است که تصاویر انتخاب شده میتواند تا حدودی جنبه فرهنگی داشته باشد، به عنوان نمونه کاربرد ابزارهای خاصی که تنها در یک جامعه مورد استفاده قرار می گیرند و استفاده از تصویر آن می توان دشواری هایی برای آموزش مفهوم ایجاد کند. مثلا استفاده از تصویر توالت فرنگی در جایی که از این شیوه استفاده نمی شود برای فرد اوتیسم مشکل ایجاد می کند. استفاده از تصاویر حیوانات، میوه ها و ابزارهایی که مربوط به یک منطقه جغرافیای خاص هستند بایستی بااحتیاط همراه باشد و تنها در موارد ضروری و با هدف مشخص مورد استفاده قرار گیرد. بررسی محیط زندگی فرد و توجه به خرده فرهنگی که فرد به آن تعلق دارد نیز توصیه میشود.
تفاوت روش پکس با گفتاردرمانی در اوتیسم: کدام بهتر است؟
روش پکس (PECS) و گفتاردرمانی در کودکان دو روش رایج برای بهبود ارتباط در کودکان اوتیسم هستند، اما هر کدام رویکرد متفاوتی دارند. پکس یک سیستم ارتباطی تصویری است که به کودک کمک میکند از طریق تصاویر خواسته‌های خود را بیان کند، در حالی که گفتاردرمانی مستقیماً بر تولید صداها، کلمات و جملات تمرکز دارد.
مزایای روش پکس:
-برای کودکان غیرکلامی یا با تأخیر زبانی شدید مناسب است.
-یادگیری آن آسان است و والدین می‌توانند در خانه از آن استفاده کنند.
-اضطراب ارتباطی را کاهش میدهد، چون کودک نیازی به صحبت کردن ندارد.
مزایای گفتاردرمانی:
-به کودک کمک میکند کلمات و جملات را بیان کند، نه فقط از تصاویر استفاده کند.
-مهارتهای تلفظ، درک مطلب و مکالمه را تقویت میکند.
-برای کودکانی که پتانسیل گفتاری دارند، نتیجه‌بخش‌تر است.
کدام روش بهتر است؟
پاسخ قطعی وجود ندارد! اگر کودک هیچ گفتاری ندارد، پکس نقطه شروع خوبی است. اما اگر کودک توانایی گفتاری محدودی دارد، ترکیب هر دو روش (پکس + گفتاردرمانی) بهترین نتیجه را میدهد. تحقیقات نشان دادهاند که پکس میتواند زمینه‌ساز گفتار شود، اما جایگزین گفتاردرمانی نیست.
معایب روش پکس
-محدودیت در بیان مفاهیم انتزاعی: پکس برای خواسته‌های ساده (مثل “غذا” یا “اسباب‌بازی”) عالی است، اما برای بیان احساسات یا افکار پیچیده کارایی کمتری دارد.
– وابستگی به تصاویر: برخی کودکان ممکن است به جای توسعه گفتار، فقط به استفاده از تصاویر عادت کنند.
– نیاز به همراهی مداوم: اگر کارت‌ها در دسترس نباشند، ارتباط کودک قطع میشود.
جایگزین‌های روش پکس
برای کودکانی که پتانسیل گفتاری دارند، ترکیب پکس با گفتاردرمانی توصیه میشود.
در موارد شدید، ممکن است از فناوری‌های کمک‌ارتباطی (AAC) مانند تبلت‌های مخصوص استفاده شود.
سوالات متداول:
1-آیا روش پکس فقط برای خواسته‌های اولیه کاربرد دارد؟
خیر، این روش قابل توسعه است. پس از تسلط بر اصول اولیه، می‌توان برای جملات ساده، بیان احساسات و حتی مهارتهای اجتماعی از آن استفاده کرد. البته بیان مفاهیم انتزاعی چالش‌برانگیزتر است.
2-چه تعداد تصویر باید برای شروع آماده کنیم؟
ابتدا با 3-5 تصویر از اشیا یا فعالیتهای مورد علاقه کودک شروع کنید. به تدریج که کودک پیشرفت میکند، می‌توانید دایره لغات تصویری را گسترش دهید. تصاویر باید واضح و با پس‌زمینه ساده باشند.
تئوری ذهن در کودکان اتیسم(اوتیسم) توضیح می دهد چرا کودک متوجه منظور دیگران نمی شود؟
ما می‌دانیم که دیگران دارای افکار و احساساتی متمایز از ما هستند. بسیاری از ما هنگام تعامل با دیگران به راحتی می فهمیم که دارای چه احساسی هستند و به چه چیزی فکر می‌کنند. آیا لبخند می زند یا اخم کرده است؟ آیا در تایید ما سرش را تکان میدهد یا دست به سینه ایستاده و پایش را تکان میدهد؟ این مهارت ها مربوط به تئوری ذهن می باشد. ما از همه این سیگنال‌ها برای رمزگشایی تعامل با دیگران استفاده می‌کنیم. تشخیص اینکه دیگران افکار و احساسات خودشان را دارند در کنار توانایی حدس این که مخاطب مان به چه فکر میکند یا چه احساسی دارد را تئوری ذهن می نامند. در درمان کودکان اوتیسم، بسیاری از مشکلات افراد دارای اتیسم(اوتیسم) در تعاملات اجتماعی را با نقص در تئوری ذهن در کودکان اوتیسم می توان توجیه کرد. در نوزادی، آنها در تشخیص سرنخ های اجتماعی و هیجانی مثل حالت چهره، زبان بدن و نوای صدا با مشکل مواجه اند. و بعد ها نیز کودک اتیسم ممکن است وقتی دوستش زمین می‌خورد به جای همدلی با او بخندد، یا تشخیص ندهد که چه چیزی دیگر را از عصبانی میکند. در مدرسه نیز کودک اوتیسم به علت عدم شکل گیری تئوری ذهن اغلب تفسیر غلط سرنخ های اجتماعی او را به این باور اشتباه می رساند که فلانی دوست صمیمی من است و فلانی از من متنفر است.
در حالی که هیچ یک از آن دو نفر هیچ ارتباطی با او ندارند. درد ناک تر از همه آن است که کودک اوتیسم به علت عدم شکل گیری تئوری ذهن چون متوجه تأثیر رفتار خود بر دیگران نیست، از تجاربش چیزی یاد نمیگیرد. دوست یابی، جذب جنس مخالف، و حفظ شغل در کودکان اوتیسم همه به تئوری ذهن وابسته است.
تئوری ذهنی و گفتاردرمانی کودکان اوتیسم
نقایص تئوری ذهن بر مهارت های زبانی کودک دارای اتیسم(اوتیسم) نیز اثر گذار است. ما هنگام صحبت با مخاطب، آگاهانه یا ناآگاهانه، نحوه دریافت مخاطب از گفته‌های مان را رصد می‌کنیم و در تمام طول تعامل این فرایند را تجدید می کنیم.
بر اساس سرنخ‌های موجود توسط تئوری ذهن، میزان جذابیت یا ملال آور بودن موضوع و صحبت های ما را برای مخاطب بررسی می‌کنیم. اما کودکان اوتیسم نسبت به مسائل فوق کمتر حساس هستند و اغلب به نظر می رسد که خطاب به دیگران حرف میزنند نه با دیگران! آنها به جای اینکه یک کلمه دوسویه و یا بده – بستان های کلامی شکل دهند یک مونولوگ یک سویه راجع به موضوعات مورد علاقه خود را در گفتار شکل می‌دهند.
کودکاناوتیسم نه تنها در رعایت نوبت مشکل دارند بلکه، زبان آنها نیز تحت اللفظی و عینی است. در شرایط طبیعی، وانمود های کلامی، شوخی‌های کلامی و دروغ همه حدود ۳ سالگی ظاهر می شود. همه این حوزه ها وابسته به تئوری ذهن می باشد. وانمود سازی کلامی به توانایی کودک در بازی های ایفای نقش( من دزد میشود و تو هم پلیس باش) یا شخصیت دادن به اشیا بی جان (حیوانات با هم حرف می زنند یا ماشین ها حرف می زنند) اشاره دارد.
یکی از مواردی که در گفتار درمانی کودکان اوتیسم باید مورد توجه قرار گیرد، درمان تئوری ذهن در کودکان اوتیسم می باشد. این امر موجب بهبود مهارت های گفتار و زبان در کودکان می شود.
تأثیر تئوری ذهنی بر درمان کودکان اوتیسم
کودکان اتیسم(اوتیسم) به دلیل اینکه به سختی می فهمند که دیگران دارای افکار و احساسات خاص خود هستند.بازیهای مختلف برایش سخت است. در درمان کودکان اوتیسم، تئوری ذهن علاوه بر اینکه ما را قادر می سازد که احساس دیگران را بفهمیم، توان فهم نیت دیگران را هم برای مان مهیا میکند.
به کمک تئوری ذهن ما می توانیم دلیل انجام رفتار دیگران را بفهمیم و گام بعدی آن را پیشبینی کنیم. برای کودک اوتیسم، بدون تئوری ذهن، رفتار دیگران تصادفی به نظر می‌رسد. تصور کنید حضور در یک موقعیت اجتماعی که قادر به پیش بینی رفتار بعدی مخاطب نباشید، چه قدر اضطراب آور است.
تئوری ذهن و توانایی خواندن نیت دیگران نیز یک معیار کسب اطمینان است. بدون این توانمندی ما قادر نخواهیم بود بفهمیم کی کسی سعی میکند از ما کولی بگیرد. وقتی افراد دارای اتیسم (اوتیسم) به نوجوانی و جوانی میرسند، شکارهای خوبی برای سوء استفاده هستند.
بهترین کلینیک تشخیص و درمان کودکان اوتیسم دکتر صابر
کلینیک های جامع توانبخشی کودکان اوتیسم دکتر صابر از مراکز تخصصی اتیسم در تهران است که با دو شعبه در غرب تهران(مرکز غرب تهران) و شرق تهران( مرکز توانبخشی پایا) به ارائه خدمات کاردرمانی در کودکان اوتیسم (occupational therapy) و گفتار درمانی در کودکان اوتیسم و بازی درمانی برای کودکان اوتیسم و رفتار درمانی برای کودکان اوتیسم می پردازد. جناب آقای دکتر صابر مدرس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به عنوان دکتر خوب برای تشخیص اوتیسم در ایران در زمینه توانبخشی کودکان اوتیسم از بهترین پزشکان متخصص اوتیسم در تهران محسوب می شود.مرکز تخصصی درمان کودکان اوتیسم جناب آقای دکتر صابر شامل بخش های تخصصی مختلف در زمینه درمان کودکان اتیسم می باشد. تشخیص علائم کودک اوتیسم توسط بهترین دکتر اوتیسم در تهران در بهترین مراکز تشخیص اوتیسم در تهران انجام شده و سطح بیماری اوتیسم در کودک به صورت انواع اوتیسم خفیف- اوتیسم متوسط و اوتیسم خفیف مشخص می گردد و سپس طرح ریزی برنامه درمان برای کودکان اوتیسم در بهترین مرکز درمان اوتیسم صورت می گیرد و با استفاده از امکانات مجهز بهترین کلینیک درمان اوتیسم تهران روند درمان کودک اوتیسم ادامه می یابد. بهترین مرکز تشخیص و درمان کودکان اوتیسم در حیطه بازی درمانی در اوتیسم، رفتار درمانی در اوتیسم و درمان مشکلات حسی در کودکان اوتیسم و مشکلات اوتیسم در بزرگسالی،در کنار کاردرمانی برای کودک اوتیسم و گفتار درمانی برای کودک اوتیسم مشغول به فعالیت می باشد. از دیگر خدمات مرکز اوتیسم تهران درمان اوتیسم در خانه می باشد که شامل کاردرمانی ذهنی کودکان اوتیسم،کاردرمانی در منزل اوتیسم- گفتار درمانی در منزل اوتیسم- بازی درمانی در منزل اوتیسم و رفتار درمانی در منزل اوتیسم می باشد که توسط بهترین مرکز درمانی اوتیسم ارائه می شود.
اوتیسم یک اختلال عصب رشدی می باشد که جنبه های مختلفی از رشد کودک را تحت شعاع قرا می دهد. مشکلات کلامی، ادراک پایین ار محیط، ارتباط محدود و مشکلات یادگیری از جمله این مشکلات است. با توجه به این نکته که هنوز هیچ درمان قطعی برای این کودکان شناخته نشده است بهترین درمان در حال حاضر یک درمان همه جانبه و چند وجهی می باشد که تمامی نیازهای کودک را پوشش دهد. حال سوال اینجاست که کدام کشور برای درمان اوتیسم بهترین خدمات را ارائه می کند؟ کشور های مختلفی در زمینه درمان های پیشرفته و نوین کودکان اوتیسم فعالیت می نمایند. از جمله کشورهای فعال در زمینه طراحی خدمات درمانی دولتی در حیطه اوتیسم کشور کانادا و آلمان می باشند. آژانس بهداشت عمومی کانادا در سال 2020 سرمایه زیادی را جهت تحقیق و بررسی در حیطه اوتیسم تحت عنوان آکادمی اوتیسم در نظر گرفت. البته بسیاری از این خدمات توانبخشی در این کشورها زیر نظر دولت بوده و به همین علت وسعت لازم را دارا نمی باشند. در زمینه تشخیص و درمان کودکان اوتیسم نکته قابل تامل این است که این کودکان نیازمند برنامه درمانی و توانبخشی جامع می باشند که بسته به نیازهای فردی و وسعت اختلال همچنین توانایی ها و استعدادهای آنان طراحی و ارائه گردد تا بهترین نتیجه درمانی را در ارتقاع سطح زندگی فردی و اجتماعی آنان حاصل نماید. مرکز تخصصی درمان کودکان دکتر صابر در حیطه درمان کودکان اوتیسم با استفاده از تکنیک های روز دنیا و ابزار های پیشرفته درمانی در دو شعبه غرب و شرق تهران به یک قطب درمان اوتیسم در کشور مبدل گردیده است. تعداد مراجعین از خارج از کشور برای درمان کودکان اوتیسم نشان دهنده کیفیت بالای خدمات درمانی این مرکز و تخصص درمانگران آن است. دکتر صابر مفتخر است با کمترین هزینه ممکن توانسته است خدمات توانبخشی مورد نیاز این کودکان را دریک مجموعه جامع جمع گرداند تا به این عزیزان در روند درمان بیماری یاری رسانند.
بخش های مرکز اوتیسم در تهران
مرکز توانبخشی اوتیسم دکتر صابر از مراکز جامع و با سابقه در حیطه توانبخشی، کاردرمانی ، گفتاردرمانی و روانشناسی کودکان اوتیسم می باشد. این مرکز با در اختیار داشتن فضای درمانی بالغ بر 300 متر مربع و امکانات پیشرفته و روز دنیا در زمینه توانبخشی شناختی ، بازی درمانی، رفتار درمانی، آموزش پیش دبستانی و دبستان ، بخش های تخصصی و برنامه های دیجیتالی طراحی شده تلاش دارد بهترین نتیجه درمانی را برای مراجعین به مراکز دکتر صابر رقم بزند. رضایت مراجعین ما بهترین پاداش درمانگران مرکز می باشد.
کاردرمانی اوتیسم در تهران
کاردرمانی از درمان های مفید و مهم در درمان کودکان اوتیسم می باشد که در مرکز کاردرمانی اوتیسم دکتر صابر در بخش های مختلف و تخصصی ارائه می گردد. این بخش ها شامل کاردرمانی ذهنی، کاردرمانی جسمی، کاردرمانی حسی حرکتی، کاردرمانی تعادلی، کاردرمانی در مهارت های دست، کاردرمانی تخصصی حسی می باشند که در زیر توضیح داده می شوند.
بخش کاردرمانی ذهنی در بهترین مرکز درمان اوتیسم:
کاردرمانی ذهنی در درمان کودکان اتیسم در حیطه افزایش سطح شناختی کودک، درک مفاهیم و روابط بین اشیاء و… همچنین در ایجاد تفکر انتزاعی در کودکان اوتیسم نقش دارد.
کاردرمانی جسمی و حرکتی در بهترین مرکز درمان اوتیسم:
کاردرمانی جسمی در تقویت مهارت های حرکتی کودک، مانند پریدن، لی لی کردن و…. همچنین ایجاد هماهنگی حرکتی در کودک نظیر هماهنگی چشم و دست، چشم و پا و هماهنگی های دو طرفه بدنی و اصلاح روی پنجه راه رفتن به درمان کودکان اوتیسم پرداخته می شود.
بهترین مرکز گفتار درمانی اوتیسم در تهران:
بهترین مرکز گفتاردرمانی در اوتیسم در جهت تولید گفتار در کودکان اوتیسم، درک گفتار دیگران، افزایش شناخت کودک، آموزش رفتار های اجتماعی ابتدایی نظیر سلام کردن و…. فعالیت می کنند . در بخش گفتار درمانی اوتیسم مرکز درمانی اوتیسم از روش های مختلف درمان کودکان اوتیسم مانند روش پکس، تیچ و… بسته به سطح کودک اوتیسم استفاده می شود. همچنین در اختلال بلع کودکان مفید است.
سنسوری روم در بهترین مرکز توانبخشی کودکان اوتیسم در ایران
در بخش سنسوری روم با کمک از ابزار های مختلف درمان دیجیتالی، به افزایش سطح هوشیاری، عملکرد کودک و کنترل رفتار های کلیشه ای در کودکان اوتیسم پرداخته می شود. به علت جذابیت محرک ها در این بخش دستور پذیری و تحمل کاری کودک افزایش یافته و آماده دریافت درمان های تخصصی تر می شود.
تقویت ادراک بینایی در مرکز کاردرمانی اوتیسم
توجه بینایی، ارتباط چشمی مناسب و ادراک بینایی از مهارت های اساسی برای استفاده کاربردی از حس بینایی در جهت یادگیری هستند. کودکان اوتیسم به علت مشکلات فراوان در حیطه توجه بینایی و ادراک بینایی نمی توانند پاسخ های صحیح رفتاری از خود نشان دهند. اصلاح این مشکلات در افزایش سطح یادگیری این کودکان موثر است.
بهبود حساسیت شنیداری در بهترین مرکز گفتاردرمانی اوتیسم
بخش شنیداری با توجه به حساسیت های شنیداری که از علائم کودکان اوتیسم می باشد و کاهش درک شنیداری این کودکان طراحی شده است و در این بخش تلاش می شود سطح توجه وتمرکز شنیداری در انواع اوتیسم از جمله اوتیسم خفیف- اوتیسم متوسط- اوتیسم شدید جهت افزایش مهارت های کلامی بالا ببرد.
درمان کودکان اوتیسم
یکپارچگی حسی در درمان اتیسم
مشکلات حسی در کودکان اوتیسم یکی از بزرگترین شکایات والدین و عامل به هم ریختگی ها و قشقرق های آنان می باشد. مشکلات حسی لامسه، لباس پوشیدن، غذا خوردن، حساسیت به بو ها و صدا های مختلف از شکایات شایع والدین این کودکان می باشد. در بخش تعدیل حسی با روش های حساسیت زدایی تدریجی و استفاده از تکنیک های بازی درمانی اوتیسم و رفتار درمانی اوتیسم به حل این مشکلات حسی در کودکان اوتیسم کمک می شود.
آب درمانی در درمان کودک اتیسم
آب یکی از مدالیته های مهم مرکز اوتیسم تهران برای ایجاد ریلکسیشن، کاهش مشکلات وستیبولار، افزایش آگاهی بدنی و ایجاد حس عمقی مناسب در کودکان اوتیسم می باشد. بخش آب درمانی مرکز اوتیسم با دارا بودن استخر تخصصی و کاملا بهداشتی این امکان را برای کودکان اوتیسم فراهم نموده است که خارج از هیاهو های استخر های عمومی با استفاده از تکنیک های بازی درمانی در اوتیسم و رفتار درمانی در اوتیسم به استفاده درمانی از آب بپردازند.
ماساژ درمانی در درمان اوتیسم در کودکان و اوتیسم در بزرگسالی
ماساژ درمانی در کودکان اوتیسم روشی کاملا علمی و تخصصی در جهت کاهش تدافع لمسی، مشکلات حسی و بیقراری در کودکان اوتیسم می باشد.
بازی درمانی در اوتیسم -رفتار درمانی در اوتیسم در بهترین مرکز رفتار درمانی اوتیسم
بازی درمانی در اوتیسم از روش های مفید در ایجاد مهارت های اجتماعی در کودکان اوتیسم می باشد. یک روانشناس بازی درمان در حیطه اوتیسم می تواند با استفاده از روش های مختلف مانند روش فلور تایم، prt و…. به ایجاد رفتار های صحیح در کودک و کاهش رفتار های نامناسب و درمان مشکلات حسی در اوتیسم کمک کند. روش های رفتاردرمانی نظیر اقتصاد ژتونی، خاموشی، تشویق و …. در کنار مشاوره صحیح به والدین کودکان اوتیسم می تواند به والدین کمک کند تا نتایج بدست آمده در جلسات درمانی داخل مرکز را به منزل منتقل کرده و رفتار کودک اوتیسم خود را در محیط منزل نیز تغییر داده و بهترین نتیجه درمانی را حاصل کنند. اصلاح رفتار در کودک اوتیسم موجب می شود پذیرش کودک در محیط های آموزشی مانند مدرسه آسانتر شده و ارتباط بین فردی کودک را بهبود می بخشد.
کاردرمانی دست در بهترین مرکز تشخیص اوتیسم در تهران
مهارت های ظریف انگشتی از مشکلات شایع کودکان اوتیسم می باشد که به علت مشکلات حسی کودکان اوتیسم ایجاد می شود.این امر خود موجب مشکلاتی در زمینه مهارت های خودیاری کودک نظیر غذا خوردن، لباس پوشیدن و… می شود همچنین مشکلات هندفانگشن موجب اختلال در مهارت های نوشتاری و گرفتن مداد میگردد که خود باعث مشکلات فراوانی در زمینه یادگیری و ورود به مدرسه ایجاد می نماید. کاردرمانی دست اوتیسم به اصلاح و درمان این مشکلات کمک می کند.
تست های تخصصی هوش و آموزش ورود به مدرسه در تشخیص علائم اوتیسم در بهترین مرکز تشخیص اوتیسم
تست های تشخیصی و تست های هوش به تشخیص نکات ضعف و قوت کودکان اوتیسم کمک می کند، همچنین آموزش های پیش دبستانی در مرکز تشخیص خوب برای کودک اوتیسم به آماده سازی کودکان برای تست های ورود به مدرسه موثر می باشد و نقش مهمی در روند درمان کودکان اوتیسم دارد. همچنین در تشخیص عقب ماندگی ذهنی موثر است
بیماری اوتیسم چیست؟
اگر به اوتیسم در کودک خود مشکوک هستید، اول از پزشک متخصص بیماری اوتیسم یک وقت بگیرید. با دکتر هماهنگ کنید تا در هنگام ویزیت وقت کافی داشته باشد. می توانید از تست غربالگری ام چت استفاده کنید. دقت داشته باشید که این تست فقط یک غربالگری است و تست غربالگری نمی تواند تشخیص را تایید کند.فقط احتمال اینکه کودکتان دارای اوتیسم( اتیسم) باشد را مشخص میکند.
ارزیابی رسمی کودک جهت تشخیص و درمان کودکان اوتیسم شامل دو قسمت است که اگر چه مجزا به نظر می رسند اما کاملا به هم مرتبط اند.
ارزیابی رشدی که توسط دکتر فوق تخصص اوتیسم به صورت توصیفی انجام می شود و متمرکز بر مهارت ها و تاخیرهای احتمالی رشد کودکتان است. برای مثال کودک در چه سطح هوشی قرار دارد؟ آیا کودک دچار مشکل حسی ، تاخیر حرکتی و… می باشد؟
ارزیابی پزشکی که به دنبال تشخیص علائم اوتیسم است. برای مثال چرا کودک دارای مشکلات رشدی است؟آیا یک مشکل ژنتیکی وجود دارد؟
در بهترین مراکز تشخیص اوتیسم در تهران (کلینیک کاردرمانی غرب تهران و کاردرمانی شرق تهران) به تشخیص دقیق مشکلات حسی در اوتیسم و درمان مشکلات حسی دیگر درمان های کودکان اوتیسم تحت نظر جناب آقای صابر بهترین دکتر اوتیسم در ایران پرداخته می شود.
بهترین دکتر برای تشخیص اوتیسم( اتیسم)، بهترین دکتر اوتیسم در تهران؟
دکتر متخصص بیماری اوتیسم اغلب از طریق ترکیبی از مصاحبه با والدین، مشاهدات بالینی و به کارگیری معیارهای دی اس ام به تشخیص می رسند. بهترین دکتر برای تشخیص اوتیسم باید توانایی بررسی دقیق همه علایم اوتیسم را دارا باشد تا بتواند به عنوان بهترین دکتر تشخیص اوتیسم در ایران شناخته شود. همچنین بهترین دکتر فوق تخصص اوتیسم باید به درمان های توانبخشی در زمینه کاردرمانی، گفتار درمانی و بازی درمانی اوتیسم و رفتار درمانی اوتیسم اشراف داشته باشد. برای یافتن یک دکتر خوب اوتیسم باید به سوابق کاری فرد در زمینه تشخیص کودکان اوتیسم و درمان کودکان اوتیسم توجه ویژه ای نمود.
علایم اوتیسم (اتیسم) در کودکان چیست- تشخیص اوتیسم در نسخه پنجم دی اس ام
یکی از علائم اوتیسم اختلال فراگیر می باشد.
*اختلال فراگیر در ارتباط گرفتن و تعامل با دیگران که با علایم زیر در کودک اوتیسم بروز می کند:
نقص در رفتارهای غیر کلامی و ارتباط اجتماعی برای مثال غیر عادی بودن تماس چشمی و زبان بدنی در کودک،نقص در فهم و استفاده از تظاهرات چهره و ژست های بدنی و دست ها از مهم ترین موارد تشخیص اوتیسم در بهترین مراکز تشخیص اوتیسم می باشد.
نقص در درک روابط اجتماعی و هیجانی از علائم اوتیسم می باشد. برای مثال در گفتگو های عادی به علت عدم توانایی در بیان احساسات و هیجاناتش دچار شکست می شود و نمی تواند پاسخ مناسبی نشان دهد.
اختلال در گسترش و درک روابط انسانی معمول برای مثال ناتوانی در دوست یابی و شرکت در بازی های تخیلی و سازگاری با هم سن و سالانش از دیگر علائم اوتیسم در کودکان که در بهترین مرکز تشخیص اوتیسم در تهران مورد بررسی قرار می گیرد می باشد.
رفتار های تکراری به عنوان یکی از علائم اوتیسم در کودکان
*رفتارهای تکراری و پردازش حسی و حرکتی غیر طبیعی که حداقل در دو زمینه از موارد زیر بروز کند از علائم اوتیسم که در مرکز تشخیص خوب برای کودک اوتیسم مورد بررسی قرار می گیرد می باشد.
انجام حرکات یا استفاده از کلام تکراری برای مثال چرخاندن اشیا یا تکرار عبارات خاص(علائم اوتیسم)
اصرار به انجام الگوهای رفتاری و آداب خاصی در انجام فعالیت ها برای مثال خوردن غذا های تکراری یا حفظ تشریفات خاصی برای فعالیت های روزمره( علائم اوتیسم در کودکان)
علایق محدود و ثابت برای مثال دلبستگی شدید به اشیاء غیر عادی( علایم اوتیسم در کودکان)
پاسخ نامناسب به محرک های حسی محیط برای مثال بو کردن یا لمس کردن بیش از حد اشیاء یا درک نکردن س درد یا گرما( علائم اوتیسم در مرکز تشخیص اوتیسم)
این علایم اوتیسم باید در حال حاضر یا در تاریخچه کودک خود را نشان دهند . هیچ کس هنوز نمی داند چرا این همه علائم اوتیسم به صورت متفاوت در کنار هم جمع می شوند. هنوز در مغز یک مرکز خاص برای تشخیص اوتیسم مطرح نشده است. اما دسته بندی علائم اوتیسم آن قدر قابل توجه است که در اکثر موارد الگوی کلی قابل تشخیص است
DSM5 در طبقه بندی جدید خود در تشخیص اوتیسم ،انواع اختلال اوتیسم را در سه سطح دسته بندی کرده است. این طبقه بندی سایر اختلالات رشدی عصبی که علائم اختلال طیف اتیسم(اوتیسم) را دارند،مانند سندروم آسپرگر، رت و اتیسم NOS را شامل می شود . انواع اوتیسم براساس توانایی های کودک و میزان نیاز او به پشتیبانی به سه سطح تقیسم می شود.
علائم اتیسم(اوتیسم) خفیف یا سطح یک
کودک اوتیسم خفیف در این سطح توانایی های تعاملی وارتباطی قابل توجهی را نشان می دهد. کودک اوتیسم خفیف توانایی صحبت کردن با دیگران را دارد اما در ادامه دادن گفتگو و استفاده از اصطلاحات و شوخی ها مشکل دارد. کودک اوتیسم خفیف توانایی دوست یابی را دارد اما نیاز به حمایت دیده می شود.
کودکان دارای اوتیسم خفیف مشکلاتی در شروع گفتگو نشان می دهند و نسبت به فعالیت های جمعی و تعامل با دیگران علاقه نشان نمی دهند. ارتباط چشمی محدود است و تطابق با تغییرات محیط برای کودکان اوتیسم خفیف دشوار است. کودکان اتیسم خفیف در برنامه ریزی های رفتاری و پیشبینی رفتار دچار مشکل هستند.
علایم اتیسم(اوتیسم) سطح 2 یا اوتیسم متوسط
کودکان در اوتیسم متوسط مشکلات فراوانی در زمینه ارتباط کلامی و غیر کلامی دارند و در طول روز به پشتیبانی قابل توجهی نیازمند اند. مشکلات فراوان با تغییرات محیطی و تطابق با آن همچنین علایق محدود و خاص باعث می شود مشکلات رفتاری به صورت روزمره در کودک اوتیسم سطح 2 یا اتیسم متوسط نمایان باشد. تاخیر رشد کلامی در اوتیسم متوسط موجب ایجاد واکنش های نامناسب به محرک های اجتماعی و تعاملات غیر معمول می شود.
علایم اتیسم(اوتیسم) سطح3 یا اتیسم شدید
در این سطح کودک مبتلا به اوتیسم سطح 3 یا اتیسم شدید به علت مشکلات ارتباطی فراوان و وجود رفتارهای کلیشه ای و محدود نیاز به شتیبانی ویژه و اساسی در طول روز و در تمام امور روزمره دارد. رفتارهای کلیشه ای شامل رفتارهای تکراری هستند که موجب محدود شدن کودک و عدم تطابق فرد می شود.
در کودکان اتیسم شدید ارتباط کلامی و غیر کلامی به صورت مشهود وجود ندارد و کودک از تک کلمه استفاده می کند. کودک اوتیسم شدید نسبت به تغییرات کوچک روزمره دچار مشکل فراوانی است و مشارکت اجتماعی کاملا محدود است.
روش های تشخیص اوتیسم (اتیسم)- علایم اوتیسم-علائم کودکان اوتیسم بر اساس جدیدترین متدهای روانپزشکی
تماس چشمی از علایم شایع کودک اوتیسم
نوزادان طبیعی ترجیح می دهند بیش از هر چیز دیگری به چهره نگاه کنند اما کودکان دارای اوتیسم چنین ترجیحی ندارند.بعضی از آن ها تمام تلاششان را برای فرار از تماس ها چشم می کنند. وقتی والدین در میدان بینایی کودک اوتیسم قرار می گیرند سرشان را یا نگاهشان را برمی‌گردانند برخی از آنها هم تماس چشمی مختصری برقرار می کنند اما به سبک خودشان یعنی خودشان ممکن است یک تماس چشمی مختصر برقرار کنند اما وقتی فرد دیگر سعی می کند با آنها تماس چشمی برقرار کند پاسخ نمی‌دهند این الگو را ( تماس چشمی یکطرفه) می نامیم.
بچه های دارای اوتیسم در پیوستن به توجه مشترک با مشکل مواجه اند یعنی نمی توانند همزمان با یک بزرگسال به یک شی نگاه کنند آنها نمی‌توانند به شی در مورد نظرشان اشاره کنند سپس نگاهی به مخاطبشان بیاندازند و ببینند که آیا منظور او را فهمیده است. تماس چشمی یکی از مهم ترین علائم اوتیسم می باشد که به صورت تخصصی توسط بهترین دکتر تشخیص اوتیسم در تهران مورد بررسی قرار می گیرد.
از دیگز علائم اوتیسم ارتباط با دیگران است:
مادر یک کودک دارای اوتیسم: تمام دوران بارداری به امید آن بودم که ببینمش باهاش ارتباط بگیرم ! اما هنوز تا الان که ۴ سالش شده احساس می کنم ندیدمش . ناتوانی کودک در برقراری ارتباط با دیگران، والدین کودک را بیشتر از هر کدام از علائم اوتیسم اذیت میکند. معمولا والدین می‌گویند کودکشان در دنیای خودش است .
کودکی که در بده- بستان در روابط اجتماعی و عاطفی شرکت نمی‌کند.بده- بستان هایی که لازمه ارتباط با دیگران است. یکی از مادران می‌گفت کودکم بین ماست اما با ما نیست.
این عدم تقابل ارتباطی ممکن است بعد از تولد آشکار شود و از تماس چشمی ضعیف در نوزادی یا نوپایی شروع و تا مشکل در بازی های تعاملی در کودک اوتیسم پیش‌دبستانی یا ناتوانی در فهم پدیده ها از منظر دیگران در کودک دبستانی یا یک بزرگسال ادامه یابد. ارتباط گرفتن با یک کودک دارای اوتیسم مثل تلاش برای گرفتن موج رادیویی یک ایستگاه دور است که گاهی کاملاً شفاف موج را می گیرد و گاهی پر از نویز می شود، کودک دارای اوتیسم نیز ممکن است لحظاتی یک ارتباط چشمی خوبی داشته باشد و سپس به درون دنیای خودش برود.
مهارت های کاربرد شناختی از علائم مهم اوتیسم
اکثر والدین ها بدون اینکه آگاه باشند هنگام صحبت با کودک با صدای زیر و نوای موزون حرف میزنند. وقتی یک کودک سه ماهه به صدای آهنگین مادرش گوش می دهد، سپس با قان وقون به او پاسخ میدهد شکلی از مکالمه رخ می دهد. یک بده بستان آوایی را کاربردشناختی می نامند.
متاسفانه مهارتهای کاربرد شناختی در کودکان اوتیسم یا وجود ندارد یا دچار نقص است. مشکلات کاربرد شناختی در کودکان اوتیسم شکل‌های متفاوتی دارد. بعضی از کودکان دارای اوتیسم اصلا گفتار کسب نمی کنند. اگرچه برخی از کودکان نیز به تک کلمات دست می یابند اما از آنجایی که به ارزش کاربرد شناختی آن پی نمی برند و از آنها به عنوان ابزاری برای رسیدن به احتیاجات شان استفاده نمی کنند، کلمات شان به تدریج کاهش یافته و حذف میشود.
برخی از کودکان اوتیسم نیز گفتارشان را حفظ می‌کنند اما گفتارشان صرفاً مجموعه ای از محفوظات و گو واگویه هاست که فاقد ارزش کاربرد شناختی است. برخی از والدین این گفتار کودک شان را دال بر باهوش بودن آنها می‌دانند اما چنین زبانی ارزش کاربرد شناختی کلمات ساده‌ای مثل بابا و مامان را هم ندارد. والدین این کودکان معمولا می گویند کودکشان حرف میزند اما ارتباط برقرار نمی کند .
بعضی از کودکان اوتیسم کلمات و عبارات را تکرار می‌کنند. به این رفتار اکولالیا یا پژواک گوئی می گویند که شامل پژواک گوئی فوری و پژواک گوئی تاخیری و دیالوگ گوئی می باشد.
در پژواک گوئی فوری کودک گفته مخاطب را بلافاصله تکرار میکند. مثلاً مادری می گوید: (آب میخوری؟ کودک هم فورا می گوید آب میخوری؟) در پژواک گوئی تاخیر آنچه دیگران را در یک موقعیت به او گفته اند را تکرار میکند. مثلا کودک زمین می‌خورد. بعد از آن می‌گوید خوبی؟ یا چیزیت نشد؟
از علائم مشهود اوتیسم رفتارهای تکراری است که در مرکز تشخیص اوتیسم بررسی می شود
تکرار کردن ذاتا امر نادرستی نیست. تکرار، مهارت فرد را زیاد می کند. اما آیا بین تکرار و تمرین فرق وجود دارد؟ تمرین یک کار، یک آهنگ یا یک بازی، انجام آن را آسانتر کرده و یک حس امنیت خلق میکند اما رفتارهای تکراری کودکان اوتیسم بیش از اندازه و گاهی مفرط است و حاکی از عدم انعطاف پذیری شناختی! کودکان اوتیسم به دلایل مختلفی در دام رفتارهای تکراری می افتند.
گاهی اوقات یک رفتار را بارها و بارها تکرار می کنند گویی که سوزنشان گیر کرده است! نمی توانند دست از تکرار آن بکشند. این علامت در جاماندگی نامیده میشود و یکی از علائم نقایص نورولوژیک است و مثل فلج اندام پس از یک سکته مغزی یا یک بیماری نورولوژیک ظاهر می شود.
در مورد کودکان اوتیسم در جاماندگی با رفتار متضادش یعنی تکانشگری جفت است. مثل تب و لرز در سرماخوردگی، کودک اوتیسم هم بین درجاماندگی و تکانشگری در حرکت است! یک لحظه درگیر در جاماندگی است و چند لحظه بعد یک رفتار تکانشی ظاهر می کند و این یک چالش واقعی است. گاهی اوقات نیز تکرار و تمایل به یکنواختی یک استراتژی جبرانی است.
تصور کنید نابینا شده اید. در این صورت شما ترجیح می‌دهید که چیدمان وسایل خانه تان تغییر نکند. این ترجیح ناشی از یک ضایعه نورولوژیک نیست بلکه یک راهکار جبرانی است. چرا که شما قادر به دیدن اشیا نیستید و انطباق با یک محیط جدید برای تان دشوار و هزینه بردار است.
گاهی کودکان اوتیسم هم چون نمی توانند معنی وقایع روز مره را درک کنند ترجیح می دهند بر عادات تکیه کنند. گاهی اوقات نیز کودکان اوتیسم برای آرام کردن شان به تکرار پناه می برند.
ما هم از این امر گاها استفاده می‌کنیم. برای خواباندن کودک او را تکان می دهیم یا برای تسکین اعصابمان به صندلی گهواره ای یا یک تاپ پناه می بریم. به همین ترتیب انجام رفتارهای تکراری به کودکان اوتیسم کمک می کند تا خود را آرام کند.
هر چند ممکن است افراطی جلوه کند. اما به خاطر داشته باشید که اگر صبرمان را در مقابل این رفتارها از دست بدهیم این رفتارها تشدید خواهد شد و ما را بیشتر آزار خواهد داد. چرا که آرامش را از کودک اوتیسم می گیریم و اوبرای رهایی از این تنیدگی دوباره به این رفتارهای تکراری پناه خواهد برد! کودک اوتیسم منشی متفاوت دارد
روند ارزیابی علائم و تشخیص کودکان اوتیسم در بهترین مرکز تشخیص اوتیسم در تهران
معاینه توسط دکتر فوق تخصص اوتیسم باید آرام و بدور از عجله باشد. پدر و مادر کودک اوتیسم باید هر دو در جلسه ارزیابی حضور داشته باشند. در جلسه معاینه به موارد زیر پرداخته می شود.
تاریخچه پزشکی برای تشخیص اوتیسم: مشکلات حامله شدن، مصرف دارو و الکل در دوران بارداری، تولد نارس، عوارض زایمان، تاریخچه کودک پس از تولد.
تاریخچه خانوادگی: تاریخچه سلامتی و رشد، سلامت روانی و ذهنی اعضای خانواده( مشکلات خفیف زبان، اضطراب و افسردگی، مشکلات ارتباط اجتماعی در خانواده های کودکان اوتیسم شایع است)
تاریخچه اجتماعی: سطح تحصیلات و شغل والدین، سیستم حمایتی خانواده
معاینه فیزیکی: پارامترهای رشد جسمی( قد ، وزن، دور سر)، کج ریختکی های ژنتیکی و معاینه نورولوژیک کامل( تون و قدرت عضلات، تعادل)
وقتی ارزیابی تکمیل گردید. دکتر متخصص بیماری اوتیسم به کمک دیگر اعضای تیم برنامه درمانی برای کودک ارائه می شود.
در کلینیک توانبخشی غرب تهران( کاردرمانی غرب تهران- گفتار درمانی غرب تهران) و کلینیک توانبخشی پایا( کاردرمانی در شرق تهران- گفتار درمانی شرق تهران) به ارزیابی همه جانبه کودکان توسط بهترین دکتر اوتیسم در ایران پرداخته می شود.
شیوع اختلال اوتیسم
(اتیسم)
اوتیسم یک اختلال عصب تحولی است که تشخیص آن در چند سال اخیر افزایش یافته است با این افزایش در تشخیص اوتیسم ، توجه بیشتری به اوتیسم و چگونگی درمان و جلوگیری از آن به وسیله متخصصین اوتیسم در رشته های پزشکی ،روانشناسی و عصب شناسی صورت گرفته است.
اختلال طیف اوتیسم معمولا در پسران پنج برابر دختران (1 در هر 48 پسر ) در مقابل( 1 در هر189دختر) بروز می کند.در ایران نیز مطالعه ای که طی 3 سال بروی کودکان 5 ساله انجام گرفت ،شیوع اختلال طیف اوتیسم را 6/26 نفر در هر 10000 نفر اعلام کرد.
علت اصلی اوتیسم
در مورد علت اوتیسم باید ذکر شود که علایم اوتیسم معمولا بین 18 تا 36 ماهگی قابل مشاهده است. اما اگر علایم اوتیسم خفیف تر باشد،پس از دو سالگی و اگر تاخیرهای رشدی باشد، قبل از یک سالگی قابل تشخیص است.
سن والدین یکی از علت های اوتیسم
سن پدر و مادر هر یک از عوامل خطر برای داشتن یک کودک اوتیسم است. هر ده سال افزایش سن، خطر داشتن کودک اوتیسم را ۱/۳ برابر افزایش می دهند.
خطر داشتن کودک اوتیسم در والدینی که در دهه سی زندگی شان هستند ۱/۳ برابر بیشتر از والدینی است که در دهه ۲۰ زندگی شان هستند. خطر داشتن کودک اوتیسم در والدینی که در دهه چهل هستند ۱/۳ (۱/۳ضربدر۱/۳) برابر والدینی که در دهه ۲۰ عمرشان هستند.
علت شیوع اوتیسم هنوز ناشناخته است. یکی از فرضیات موجود آن است که شاید علت اوتیسم تجمع پیوسته جهش ها در تخمک یا اسپرم والدین باشد. جهش هایی که به واسطه استرس اکسیداسیونی مزمن رخ می دهند.طبق این فرضیه سن بالای پدر در بروز اوتیسم در کودکان نقش بیشتری ایفا می کند.
از آنجایی که اسپرم بر خلاف تخمک در هر دوره توسط سلول‌های مولد اسپرم تولید می شود، در حالی که تخمک ها فقط رهاسازی میشوند. لذا در هر دوره تولید اسپرم، سلول‌های مولد دچار جهش های اکسیداسیونی شده و اینکه جهش ها انباشت می شود.
نازایی و تکنولوژی های لقاح مصنوعی از دیگر علل اصلی اوتیسم
نازایی خود اغلب نشانگر اختلالات پزشکی یا ژنتیکی است که میتواند موجب شیوع اوتیسم شود. برای مثال تخمدان نارس و نازایی در زنان دارای ایکس شکننده دیده میشود. اگر این افراد موفق به بارداری شوند خطر تولد کودک اوتیسم در آنها زیاد است.
همینطور خطر تولد کودک اوتیسم از زنان دارای سندروم تخمدان پلی کیستیک که معمولاً با نازایی همراه است، بیشتر است. یک احتمال دیگر آن است که شاید واکنش های التهابی و خود ایمنی زنان نابارور در شیوع اوتیسم دخیل باشد. بسیاری از زوج های نابارور برای داشتن فرزند به لقاح مصنوعی روی می‌آورند.
دستکاری تخمک و اسپرم با تکنیک تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمی گاهی اوقات باعث اختلال در متیلاسیون میشود. متیلاسیون فرآیندی است که باعث خاموش یا روشن شدن ژنها در جنین می شود.
متیلاسیون مختل میتواند باعث رشد بیش از حد جنین و کج ریختگی های خاص در آن شود. گزارش‌های موردی حاکی از افزایش شیوع اوتیسم در میان کودکان حاصل از لقاح مصنوعی می باشد. این که چرا لقاح مصنوعی باعث افزایش خطر کودک اوتیسم می شود تاکنون مشخص نیست. اما مطمئناً با جمع آوری اطلاعات بیشتر روشن خواهد شد.
حوادث پیش از تولد یکی از علل اوتیسم است
نارس بودن و مشکلات پزشکی بدو تولد نیز با افزایش شیوع اوتیسم همراه است. برای مثال بر اساس یکی از مطالعات اخیر، خونریزی داخل مخچه علتی برای اوتیسم می باشد.
مطالعاتی که روی کودکان دارای سایر اختلالات انجام شده است نیز نشان میدهد، ناهنجاری های مخچه شیوع اوتیسم را افزایش میدهد. هرچند این داده ها بر اساس آزمون غربالگری ام – چت می باشد. این آزمون فقط نشانگر ناهنجاری هایی است که نشان از یک تاخیر کلی یا نقص نورولوژیک دارد تا اوتیسم. برای مطالعه در زمینه اندازه و ساختار مغز کودک اوتیسم و تاریخچه اوتیسم بر روی لینک کلیمک کنید.
احتمال تکرار اوتیسم (اتیسم) چه قدر است؟
آیا این اتفاق برای ما دوباره تکرار خواهد شد؟ یکی از سوالاتی که اغلب والدین دارای کودک اوتیسم می پرسند این است که اگر یک بار این اتفاق برای ما افتاده است، چقدر احتمال دارد که دوباره هم تکرار شود ؟ یا برای فرزندان فرزندمان چطور؟ بررسی های ژنتیکی به دنبال یافتن علت دقیق اوتیسم می باشد.
اما متاسفانه با وجود همه تلاش‌ها، ما امروز فقط درباره آن ۱۰ تا ۲۰ درصد اوتیسم های سندرومی می توانیم پاسخگوی سوالات فوق باشیم. خطر بازگشت اوتیسم برای این دسته از خانواده‌ها معادل احتمال بازگشت اختلال پزشکی زیربنای اوتیسم می باشد.
احتمال تکرار در سندروم رت
برای سندروم رت خطر بازگشت ناچیز است. چرا که در اکثر موارد سندروم رت ناشی از بروز یک جهش در هنگام لقاح است تا یک جهش که از نسل های قبل به ارث رسیده باشد.
احتمال تکرار در سندروم ایکس
اما در مورد سندروم ایکس شکننده، اگر در خانواده این سندروم وجود باشید خطر تکرار آن بین ۲۵ تا ۵۰ درصد است.
احتمال تکرار در اوتیسم خالص
در مورد اوتیسم خالص خطر بازگشت آن به طور متوسط ۱۰ درصد است (مطالعات جمعیت شناختی این را نشان میدهد). این تخمین به دو دلیل ممکن است دست پایین باشد.
یکی اینکه والدینی که یک کودک اوتیستیک دارند معمولاً دیگر داشتن فرزند را متوقف می کنند و این امر می توانند تخمین های آماری از این جمعیت را مخدوش نماید، و از سوی دیگر اطلاعات مربوط به خطر بازگشت قدیمی است و مربوط به دورانی است که تعریف باریکی از اوتیسم مطرح می شد و بسیاری از کیس ها از این دامنه بیرون می ماندند اما امروز با توصیف فراگیرتری که از اوتیسم مطرح می شود، بدیهی است که اطلاعات جمعیت شناختی و در پی آن خطر بازگشت آن تغییر کرده است.
اگر با معیارهای تشخیصی اوتیسم امروز، مطالعات جمعیت شناختی انجام شود قطعا احتمال بازگشت افزایش یافته است. چرا که بسیاری از کودکانی که دارای اشکال خفیف اوتیسم هستند و بر اساس معیارهای قبلی از تشخیص اوتیسم بیرون می ماندند در مطالعات آماری به حساب نمی آمدند
درمان اوتیسم در حوزه اجتماعی
در بهترین مرکز درمانی اوتیسم در حوزه اجتماعی، پایه ای ترین نیاز در درمان کودکان اوتیسم آن است که حضور افراد دیگر را بپذیرد و ابراز تمایل آن ها برای تعامل پاسخ مناسب بدهد.
وقتی کودک یاد گرفت که چگونه به ابراز تمایل دیگران برای تعامل پاسخ دهد و مشغول تعامل با آن ها بشود. هدف بعدی پرورش توانایی کودک اوتیسم در شروع تعامل اجتماعی با دیگران خواهد بود. مرحله سوم در درمان کودک اوتیسم ایجاد توانایی حفظ یک ارتباط دوسویه و تشخیص اساسات دیگران است.
در مرکز گفتاردرمانی اوتیسم و کاردرمانی اوتیسم دکتر صابر شمال تهران( کاردرمانی غرب تهران- کاردرمانی شرق تهران|گفتار درمانی غرب تهران، گفتار درمانی شرق تهران) از روش های مختلف درمانی نظیر بازی درمانی اوتیسم و رفتار درمانی اوتیسم جهت ایجاد ارتباط اجتماعی با کودکان اوتیسم استفاده می شود.
درمان کودک اوتیسم در حوزه ارتباط
در مرکز اوتیسم تهران در حوزه ارتباط اولین هدف در درمان کودکان اوتیسم آن است که به کودک یاد بدهیم چیزی به نام زبان وجود دارد. یعنی ما می توانیم اشیا و فعالیت ها را با صداهای قراردادی(آواها)، اشارات یا نمادها(کارت های تصویری) نشان بدهیم.
برای این منظور ابتدا باید به کودک اوتیسم نشان داد که زبان چه منافعی برای او در پی دارد.( می تواند به اشیاء و چیزهای مورد علاقه اش برسد.) هدف بعدی آن خواهد بود که کودک اوتیسم یادبگیرد چگونه با استفاده از زبان با دیگران بده_بستان اطلاعات کند و نهایتا چگونه از خود زبان به عنوان ابزار تعامل اجتماعی برای اشتراک احساسات با دیگران استفاده کند.به طور مناسب شوخی کند، استنتاج کند، طعنه بزند و دیگر ظرایف زبانی که فراتر از یک انتقال اطلاعات ساده یا درخواست اشیاء است را به کار گیرد.
درمان کودکان اوتیسم در حوزه رفتار درمانی
مرکز درمان کودکان اوتیسم در حوزه رفتاردرمانی کودکان اوتیسم، هدف کاهش عدم انعطاف پذیری ذهنی و رفتاری و جایگزینی آن با بازی های مناسب و افزایش تحمل کودک نسبت به تغییرات محیطی است.
تبدیل کلیشه ها به شکل های رفتاری قابل قبول تر نیز ممکن است یک هدف باشد. بیشتر رفتارهای ناسازگارانه کودکان اوتیسم منشا بیولوژیک دارد. لذا برای مدیریت رفتار برخی از کودکان علاوه بر مداخلات رفتاری دارو درمانی نیز موثر خواهد بود. برای مطالعه در زمینه روش ای بی ای در درمان اوتیسم روی لینک کلیک کنید.
کلینیک توانبخشی غرب تهران( کاردرمانی غرب تهران- گفتاردرمانی غرب تهران) همچنین کلینیک توانبخشی پایا( کاردرمانی شرق تهران- گفتار درمانی شرق تهران) در حیطه رفتار درمانی کودکان اوتیسم به صورت تخصصی فعالیت می نماید.
بازی درمانی در اوتیسم
یکی از روش های متداول در درمان اوتیسم ،رفتار درمانی اوتیسم می باشد. از تکنیک های رفتار درمانی در کودکان اتیسم می توان به روش ABA و PRT و فلور تایم و… اشاره نمود. پایه این روش های رفتار درمانی در کودکان اوتیسم استفاده از مدالیته های انگیزشی و شرطی سازی است. از دیگر روش های رفتار درمانی در اوتیسم روش پکس و تیچ می باشد که در تولید گفتار و ایجاد ارتباط با کودکان اوتیسم مورد استفاده قرار می گیرند. این روش های رفتار درمانی در کودکان اوتیسم به صورت مفصل در مقالات اوتیسم در همین سایت توضیح داده شده است. روش فلورتایم که پایه آن استفاده از بازی درمانی برای ایجاد رفتار درمانی در کودکان است از روش های رفتار درمانی پایه بازی درمانی در کودکان اوتیسم است. درمانگر مجرب در حیطه بازی درمانی اتیسم می تواند توسط بازی درمانی به تولید رفتار مناسب در کودک، ایجاد ارتباط مناسب و کاهش رفتارهای کلیشه ای بپردازد. همچنین بازی درمانی در اوتیسم یکی از بهترین روش های تعدیل حسی و آرام سازی در درمان کودکان اوتیسم خفیف می باشد .
مشکلات حسی در اوتیسم
در حوزه درمان مشکلات حسی در کودکان اوتیسم هدف هنجارسازی واکنش های کودک اوتیسم به محرک های حسی، افزایش آگاهی و تصور از بدن، هماهنگی های حسی حرکتی، رشد مهارتهای حرکتی ظریف می باشد. درمان مشکلات حسی در اوتیسم توسط کاردرمانان مجرب اوتیسم مرکز کاردرمانی غرب تهران صورت میگیرد . در درمان مشکلات حسی در کودکان اوتیسم از ماساژ درمانی تخصصی و تعدیل سازی حسی همچنین کاردرمانی حسی حرکتی در رفع مشکلات حسی در اتیسم استفاده می شود.
بعضی از موضوعات خاص مثل کاهش غذا گزینی، افزایش تحمل سر و صدا و نویز ها از مشکلات حسی کودکان اوتیسم می باشد که ممکن است در اولویت باشند. به هر حال برای هر کودکی باید متناسب با فهرست حسی خود تصمیم گرفت و به درمان کودک اوتیسم به صورت تخصصی پرداخت.
در کلینیک گفتاردرمانی و کاردرمانی دکتر صابر شرق تهران از روش یکپارچگی حسی جهت درمان مشکلات حسی کودکان اوتیسم استفاده می شود.
روش پکس در درمان کودکان اوتیسم در مرکز اوتیسم در تهران
پکس برای آموزش تعامل و ارتباط است و افزایش سطح توانایی ارتباطی افراد دارای اختلالات طیف اوتیسم از مهمترین اهداف آن است.
لازم به ذکر است که استفاده از تصویر در برقراری ارتباط و آموزش افراد دارای اختلال طیف اوتیسم رایج است، اما تدبیر در مورد استفاده در پکس ویژه هستند. همانطور که اشاره شد ، توان برقراری ارتباط خود انگیخته و آغازگری ارتباط از مهمترین اهداف این روش است.
مراحل روش پکس در درمان اوتیسم
برنامه با توجه به تقویت کننده های مورد علاقه فرد آغاز میشود. همکاری والدین در ارائه اطلاعات قابل اطمینان در مورد ترجیحات کودک ضروری است.
توصیه می شود که برای اجرای صحیح برنامه پیش از هر چیز ارزیابی ساده انجام شود تا با استفاده از اطلاعات کسب شده، برنامه مناسبی بر پایه توانمندی های فرد طراحی شود.
در ضمن ارزیابی باید سعی شود تا اطلاعاتی در زمینه تمایل برای برقراری ارتباط و ترجیحات فرد از قببیل مواد خوراکی و فعالیت های مورد علاقه به دست آورد در این برنامه در ابتدا سه نفر درگیر هستند کودک، شریک ارتباطی و فرد هدایت کننده.
مزیت روش پکس
برنامه پکس با توجه به طبیعی بودن کاربرد تصویر در تسهیل فرایند ارتباط ، به نظرمی رسد که سوگیری فرهنگی کمتری داشته باشد و در مقایسه با سایر روشهای آموزشی مورد استفاده برای افراد دارای اوتیسم عمومیت بیشتری در فرهنگ های مختلف داشته باشد.
مشکلات روش پکس
لازم به ذکر است در درمان کودکان اوتیسم، تصاویر انتخاب شده میتواند تا حدودی جنبه فرهنگی داشته باشد، به عنوان نمونه کاربرد ابزارهای خاصی که تنها در یک جامعه مورد استفاده قرار می گیرند و استفاده از تصویر آن می توان دشواری هایی برای آموزش مفهوم ایجاد کند.
مثلا استفاده از تصویر توالت فرنگی در جایی که از این شیوه استفاده نمی شود برای فرد اوتیسم مشکل ایجاد می کند. استفاده از تصاویر حیوانات، میوه ها و ابزارهایی که مربوط به یک منطقه جغرافیای خاص هستند بایستی با احتیاط همراه باشد و تنها در موارد ضروری و با هدف مشخص مورد استفاده قرار گیرد. بررسی محیط زندگی فرد و توجه به خرده فرهنگی که فرد به آن تعلق دارد نیز توصیه میشود.
در کلینیک گفتاردرمانی و کاردرمانی دکتر صابر غرب تهران از روش پکس و دیگر روش های گفتاردرمانی در درمان کودکان اوتیسم استفاده می شود.
تئوری ذهن در درمان کودکان اوتیسم(اتیسم)
رفتارهایی اعم از نقص در تشخیص چهره، تقلید محدود و ناتوانی در رفتارهای اجتماعی را در علائم اختلال اوتیسم بیان کرد و فرض کرد که این نشانه ها ممکن است ریشه در نارسایی نظریه ذهن داشته باشد بسیاری از کودکان اختلال طیف اوتیسم در درک دیدگاه افراد دیگر مشکل دارند.
اینکه دیگران چه فکر و احساسی دارند، آنها را فریب میدهد و اغلب ، برای درک آنچه دیگران تجربه فکر و احساس می کنند. به اطلاعات عینی نیاز دارند.
بارون کوهن و تئوری ذهن در کودکان اوتیسم
بارون کوهن از تئوری ذهن برای توضیح کوری ذهن استفاده کرد که در آن فرد دارای اختلال اوتیسم نمی‌تواند حالت ذهنی فرد دیگر در یک موقعیت یا رویداد را درک کند.
یک فرد دارای اختلال اوتیسم ممکن است نتواند حالات صورت و احساس ناراحتی دیگران را درک کند و یا همدلی نشان دهد. او فاقد نظریه ذهن است، زیرا قادر به درک اینکه دیگران دارای افکار، هیجان ها، باورها ، خواسته ها، ایده ها و دانش های متفاوتی از وی هستند، نیست محققان معتقدند نقص در این مسئله مانع فهم، تعامل و برقراری ارتباط با دیگر به شیوه ای هدفمند است بارون کوهن اولین بار نظریه ذهن را به عنوان یک نقص در توانایی ذهنی کردن دانست.
او بعد ها نظریه خود را با گفتن اینکه نارسایی نظریه ذهن در اختلال اوتیسم یک تاخیر است نه نقص، اصلاح کرد.
گروهی از پزشکان فوق تخصص اوتیسم که برخی از افراد دارای اختلال اوتیسم آزمون باورهای غلط که در ابتدا برای تشخیص نظریه ذهن مورد استفاده قرار گرفت را به خوبی پاسخ می دهند، بر همین اساس آزمون های پیشرفته تری برای سنجش نظریه ذهن تدوین شدند.
نقایص تئوری ذهن در درمان کودکان اوتیسم
یکی از محدودیت های نظریه ذهن در مورد اختلال اوتیسم این است که مهارت های ذهن خوانی در فرایند تکامل طبیعی نیز خیلی دیر پدیدار میشوند و تشخیص اختلال اوتیسم مبتنی بر سایر علائم اوتیسم قبل از این سن امکان پذیر است.
مطالعات نشان داده اند که افراد مبتلا به اختلال اوتیسم با عملکرد بالا یعنی اوتیسم خفیف اغلب می توانند آزمون‌های تئوری ذهن را انجام دهند. علاوه بر این نقایص تئوری ذهن فقط در خصوص اختلال اوتیسم نیست و در افراد عقب مانده ذهنی نیز به اندازه مبتلایان اختلال اوتیسم گزارش شده است.
علاوه بر این کودکانی که دچار نارسایی در زبان هستند، مانند ناشنوایان نقایص تئوری ذهن را نشان می دهند. از طرفی تئوری ذهن نمی تواند دو ویژگی اختلال یعنی رفتارهای تکراری و کلیشه‌ای و برتری پردازش دیداری _ فضایی نسبت به همتایان با تحول طبیعی را توجیه کند.
نظریه ناکارآمدی کارکردهای اجرایی در درمان کودکان اوتیسم
برخی از پزشکان متخصص بیماری اوتیسم بر این باورند که علائم اختلال اوتیسم به طور کامل توسط نظریه ذهن تبیین نمی شود و این افراد علائمی شبیه به علائم افراد دارای آسیب قطعه پیشانی دارند. این علائم اوتیسم عبارتند از:
درجاماندگی
عدم کنترل تکانه
مشکل در تغییر توجه
نظریه نقص کارکردهای اجرایی در درمان کودکان اوتیسم
مشاهدات مربوط به نظریه کارکردهای اجرایی منجر به ایجاد نظریه نقص کارکردهای اجرایی در اوتیسم شد که نشان می دهد فقدان مهارتهای مقابله‌ای و همچنین دشواری در تکالیفی که نیاز به برنامه ریزی و سازماندهی دارند در زندگی روزانه افراد دارای اختلال اوتیسم به وفور دیده می شود.
چرا نظریه عملکرد اجرایی در بهترین مرکز اوتیسم تهران مورد استفاده قرار می گیرد؟
عملکردهای اجرایی طیف وسیعی از فرایندهای کنترلی برای کارهای روزانه مانند برنامه ریزی، نظارت، تولید و دستکاری ایده ها و انعطاف پذیری را شامل میشود.
اختلال در عملکرد های اجرایی جهت تبیین برخی از انعطاف پذیری ها در اختلال اوتیسم از جمله رفتارهای تکراری، علایق محدود و مشکلات اجتماعی – ارتباطی استفاده شده است.
به دلیل ماهیت چند بعدی عملکردهای اجرایی نمی توان با یک آزمون همه ابعاد آن را اندازه گیری کرد همچنین فرآیند اجرایی با نظریه ذهن و زبان مرتبط است.
به عنوان مثال نقص در عملکردهای اجرایی زمانی مشاهده می شود که فرد دارای اختلالات اوتیسم قادر به تغییر (جابجایی) از یک فکر به فکری دیگر نیست.
همچنین زمانی که فرد با توجه به بازخورد مستقیم در مورد نادرست بودن رفتارش آن را ادامه میدهد
در کلینیک توانبخشی غرب تهران( کاردرمانی غرب تهران-گفتار درمانی غرب تهران) و کلینیک توانبخشی پایا( کاردرمانی شرق تهران- گفتار درمانی شرق تهران) تمام نظریه های ارائه شده در مرکز رفتار درمانی اوتیسم- مرکز بازی درمانی اوتیسم مورد بررسی قرار می گیرد.
مرکز کاردرمانی کودکان اوتیسم در غرب و شرق تهران
نکته اساسی که باید در کاردرمانی و گفتار درمانی اوتیسم مد نظر قرار گیرد این است که اگر چه حوزه های مداخلات به صورت تفکیک شده مطرح شده است تجارب نشان می دهند نمی توان جلسات درمانی را به صورت مجزا برای کودک اوتیسم ارائه نمود. بهتر است اهداف درمانی به صورت یکپارچه و در قالب فعالیت ها ی خوشایند و هدفدار برای کودک دارای اختلال طیف اوتیسم پیگیری شود.در بهترین مرکز درمان اوتیسم در تهران به جهت دارا بودن فضای درمانی مناسب و تیم توانبخشی با تجربه در زمینه کاردرمانی برای اوتیسم ، گفتار درمانی برای اوتیسم، بازی درمانی اوتیسم و رفتار درمانی اوتیسم درمان کودکان اوتیسم به صورت یکپارچه و تیمی صورت میگیرد. درمان کودکان اوتیسم از تلاقی دو جریان حاصل می شود، دارو درمانی و توانبخشی کودکان اوتیسم.
مطالعاتی که آثار بلند مدت یک روش درمانی خاص را بررسی کند بسیار محدود است و هیچ مطالعه ای نشان نداده است که چقدر درمان کافی است؟ به نظر می رسد یک درمان مداوم و همه جانبه در حیطه های کاردرمانی در منزل، گفتاردرمانی (گفتار درمانی در منزل ، گفتار درمانی کودکان) و روانشناسی می تواند تاثیر بسزایی در روند درمان کودکان اوتیسم داشته باشد.
بهترین مرکز توانبخشی کودکان اتیسم (اوتیسم) در تهران
بهترین مرکز درمان اوتیسم دکتر صابر با بیش از 16 سال سابقه در زمینه تشخیص اوتیسم و درمان کودکان اتیسم یکی از بهترین مراکز توانبخشی کودکان اوتیسم در حیطه تشخیص کودکان اتیسم و درمان تخصصی اوتیسم می باشد. روش ها و تکنیک های درمان توانبخشی در اوتیسم در مرکز توانبخشی اتیسم جناب آقای صابر کودکان اوتیسم را از خرد سالی تا بزرگسالی پوشش می دهد. کاردرمانی در اوتیسم و گفتار درمانی در اوتیسم و رفتار درمانی در اوتیسم و بازی درمانی در اوتیسم از بهترین درمان ها در حیطه اوتیسم است.
درمان اوتیسم در بزرگسالی در بهترین مراکز اوتیسم در تهران
یکی از مشکلات خانواده های کودکان اتیسم، اوتیسم در بزرگسالی می باشد، زیرا در صورت عدم درمان و کنترل علایم اوتیسم ،با افزایش سن کودک و ورود کودک به سن بلوغ شکلات حسی و بی قراری اتیسم افزایش می یابد یکی دیگر از علائم اوتیسم در بزرگسالی مسئله بلوغ جنسی می باشد، که خانواده اطلاع دقیقی از نحوه برخورد و کنترل مسائل مرتبط با این موضوع نداشته و دچار سردرگمی و اضطراب می گردند. جناب آقای دکتر صابر به عنوان بهترین دکتر اوتیسم در تهران با دارا بودن سابقه بالای درمان کودکان اتیسم در بزرگسالی توانسته اند با ارائه خدمات توانبخشی اوتیسم در منزل نظیر ماساژ های آرام بخش، تحریکات حسی و یکپارچگی حسی، تمرینات کنترل خود توسط مربیان آموزش دیده مرکز ، مشکلات بی قراری و مشکلات جنسی اتیسم در بزرگسالی را تا حد زیادی درمان کنند. کاردرمانی در درمان کودکان اوتیسم و گفتاردرمانی اوتیسم در درمان علایم کودکان اوتیسم بسیار موثر است.
روی خط طیف
شما برای پیدا کردن مادرتان در یک گروه نیاز به انجام یک آزمایش در آزمایشگاه ندارید. شما او را با پاره ای از مشخصات میشناسید. چهره، نحوه راه رفتن، تعداد لباس و… . برخی از اختلالات پزشکی هم همین طور شناخته می شود، بدون هیچ تست آزمایشگاهی! پزشک برای رسیدن به تشخیص بر مجموعه ای از علائم متمرکز میشود.
سندروم واژه ای است که پزشکان برای مجموعه ای از ویژگیهای بالینی که با هم رخ می دهند استفاده می‌کنند( مجموعه ای از ویژگیهای جسمی، رفتارهای خاص یا شکایات مشخص.) بعضی از این سندروم ها با تست های آزمایشگاهی تایید میشود ولی برای برخی چنین آزمایش‌هایی هنوز وجود ندارد. برای مثال سندروم دان بر اساس مجموعه ای از ویژگیهای جسمی (چشم های مورب، تیغه بینی پهن و انگشتان کوتاه) و یک تست آزمایشگاهی خاص تشخیص داده می شود (وجود یک نسخه اضافی از کروموزوم ۲۱ ) اما سندروم توره صرفا بر اساس سابقه رشدی و ارزیابی و مشاهده مستقیم تشخیص داده میشود ( مجموعه ای از تیک های مرکب که شامل تیک صوتی هم باشد و دست کم به مدت دوازده ماه تداوم داشته باشد.) اختلال طیف اوتیسم نیز همچون سندروم توره صرفاً از طریق تاریخچه رشدی و مشاهده رفتار کودک امکانپذیر است و هنوز هیچ تست آزمایشگاهی برای تشخیص آن وجود ندارد. هرچند بعضی آزمایش ها برای اختلالات پزشکی که ممکن است علت اوتیسم باشند انجام میشود اما برای خود اوتیسم چنین تستی نداریم.
اوتیسم نه تنها یک سندروم است بلکه یک طیف هم هست این بدان معناست که علائم اوتیسم از نظر شدت از شدید به خفیف تغییر میکند. علی، صدرا و ایلیا هر سه، در حوزه های مشابهی دچار مشکل هستند. زبان و تعاملات اجتماعی، رفتارها و علائم تکراری. اما شدت اختلال در آنها متفاوت است. به علاوه برخی علائم در برخی وجود دارد و در برخی نه . (مثل شلختگی حرکتی، در حرکات ظریف، هوش، خروجی کلامی و غیرکلامی). در نسخه‌های قدیمی تر دی اس ام پزشکان برای تشخیص بین اوتیسم اختلال نافذ رشد غیر اختصاصی (پی دی دی) و آسپرگر بر این تفاوت‌ها تمرکز می‌کردند. اما در پنجمین نسخه با توجه به همین تفاوت‌ها درجات مختلفی برای اوتیسم تعریف میشود. به این معنی که به هر حال علی صدرا و ایلیا هر سه در طیف اوتیسم هستند اما با درجات مختلف.
خروج از خط
اگر یک قطار ۳۰ دقیقه دیر برسد می‌گوییم تاخیر دارد. واژه تاخیر در روند رشد کودکان نیز همین معنای تاخیر قطار را دارد، پشت خط! قطاری که تاخیر دارد در مسیر عادی دارد حرکت میکند و با گذر از همه ایستگاه ها کل مسیر را طی خواهد کرد فقط دیرتر از آنچه انتظار می‌رفت می رود. به همین ترتیب کودکی که دچار تاخیر در رشد است، همه مراحل رشدی مورد انتظار را کسب خواهد کرد اما دیرتر از انتظار. اما حالا بگذارید به جای قطار دچار تاخیر قطاری را در نظر بگیریم که یکی از چرخ هایش از ریل خارج شده است. حتی اگر قطار به موقع به ایستگاه برسد باز هم مشکل خواهد داشت. حتی اگر طبق برنامه حرکت کند. ممکن است به خط کناری ختم شود ( امری که در جریان حرکت عادی هرگز دیده نمی شود.) رشد کودک هم ممکن است از ریل خارج شود و مثل قطار خارج از ریل ما، کودک خارج از خط نیز، رفتارهای ظاهر کند که هرگز در جریان رشد طبیعی دیده نمی‌شود. به این رشد خارج از ریل، رشد غیرعادی خواهیم گفت. یعنی در جریان این امر هرچند رشد دارد اتفاق می‌افتد، اما در یک مسیر انحرافی و با علائمی که در جریان رشد عادی دیده نمی شود. برای فهم تمایز بین تأخیر و رشد غیر عادی به مثال های متنوعی نیاز است. یک کودک دوساله که صداسازی میکند و صداسازی هایش به صورت قانون و قون های تکراری است. مثل / لالا لالا / ماماما / یا دَدَدَ / با شنیدن اسمش هم به طرف شما برمی گردد و بازی هایی مثل دالی موشه را، که موسوم به بازیهای ژستی است، را انجام میدهد، یک تاخیر زمانی را نشان میدهد. رفتار زبانی او شبیه کودک ۹ ماهه طبیعی است سایر رفتارهای عادی است اما زبان او شبیه کودک ۹ ماهه طبیعی. در مقابل کودک دو ساله ای را در نظر بگیرید که بدون کلام است و چیزی نمی‌گوید. به جز وقتی که یک تبلیغ تلویزیونی تکرار میکند. این امر یک رشد زبانی غیر عادی را نشان میدهد. چنین الگویی از رشد زبان به هیچ یک از مراحل رشد عادی در هیچ سنی دیده نمی‌شود.
لذا با این الگوی رشد زبانی نمی‌توان گفت کودک عادی است و فقط کوچکتر از سن خود حرف می زند. او از خط خارج شده است. رشد غیرعادی در کودکان دارای اوتیسم ممکن است کلا خارج از خط باشد. یا ممکن است در یکی از راههای فرعی باشد مثل ایلیا که به تعامل با دیگران علاقه مند بود اما نمی دانست چگونه با آنها تعامل کند. بعضی از بچه های دارای اوتیسم نیز خود مهارت ها را، عادی کسب می‌کنند یا حتی بهتر همسالانشان هستند اما توالی ظهور این مهارت ها غلط است . تشخیص حروف الفبا قبل از اینکه بگوید (ماما) یا (بابا) این الگوی رشد ای مثل آن است که فردی قبل از اینکه جوراب هایش را بپوشد کفش هایش را بپوشد. این الگوی رشد کودک اصطلاحاً خارج از نظم عادی است. تشخیص این الگوی رشد دشوار است، چراکه ظهور زودهنگام این مهارت ها ممکن است بیش از آنکه به عنوان نشانه ای از مشکلات رشدی کودک دیده شود به عنوان استعداد ویژه و باهوش بودن وی تعبیر گردد. مثل ایلیا که دارای حافظه خوبی بود، تاریخ را خوب به خاطر می‌سپارد، حافظ قرآن بود و پیش از ورود به مدرسه متون را می‌خواند. والدین او همه اینها را علامت هوش سرشار وی می دانستند. بعضی از بچه هایی که دارای اوتیسم سطح یک هستند دارای مهارت های خاصی می باشند. اما در اکثر موارد مهارت های ویژه شان محدود به یک حوزه خاص میشود. بیشتر یک خرده مهارت است تا هوش عمومی بالا.
اوتیسم سطح ۳ ، سطح ۲ ، سطح ۱ که در نسخه های قدیمی تر دی اس ام اس ( قبل از نسخه ۵ ) با عنوان اختلال اوتیسم، اختلال نافذ رشد غیر اختصاصی و سندروم آسپرگر موسوم بود، بر اساس علائم رفتاری تشخیص داده میشود. طی سالیان متمادی در تلاش برای فراهم کردن یک روش استاندارد برای تشخیص چک لیست ها و مقیاس های متعددی ساخته شده است. اما هنوز هیچ ملاک بیولوژیکی مطمئنی برای تشخیص این اختلال شناخته نشده است. حتی هنوز مشخص نیست که کدام یک از این مقیاس‌ها، بهترین راه برای تشخیص می باشد. تا وقتی هنوز متخصصین در تعریف ملاک های تشخیص اوتیسم متفق القول نیستند، انتظار یک تست بیولوژیک ساده برای تشخیص زود است. اما امیدواریم که با تغییر روشهای تصویربرداری از مغز و تست‌های ژنتیک بتوانیم روزی، از تشخیص بر مبنای علائم و رفتارها بگذریم و به ملاک های بیولوژیک برسیم. اما تا آن وقت هنوز مقیاس‌های علامتی و اندازه گیری های رفتاری بهترین راه تشخیص خواهد بود. اغلب چک لیست های مورد استفاده متخصصین، بر اساس ملاک های موجود در نسخه چهارم دی اس ام میباشد. هرچند که نسخه پنجم این کتاب به بازار عرضه شده است اما هنوز چک لیست ها به این کتاب کوچ کرده‌اند. در نسخه چهارم بین اوتیسم، اختلالات نافذ رشد غیر اختصاصی و سندروم آسپرگر تفاوت قائل میشود، اما در نسخه پنجم این کتاب بین سطوح یک ، دو ، سه اوتیسم تمایز قائل شده است. در نسخه چهارم برای هر معیار فقط (وجود) یا (عدم وجود) سنجیده می شود و به شدت علائم توجهی ندارد، در حالی که در نسخه پنجم شدت علائم هم مد نظر قرار گرفته است.
در این کتاب علاوه بر ملاکهای دی اس ام از مقیاس رتبه بندی اوتیسم کودکان (کارس) استفاده می کنیم. کارس اجازه درجه بندی هر رفتار از ۱ (هنجار) تا ۴ (شدیدا غیرعادی) را به ما میدهد. کارس ۱۵ حوزه رشدی را دربرمی‌گیرد. بهترین نمره ۱۵ و بدترین نمره ۶۰ است. نمره بحرانی برای تشخیص اوتیسم ۳۰ است.
1-مداخلات زودهنگام چه تأثیری بر روند درمان اوتیسم دارند؟
شروع درمان قبل از ۳ سالگی میتواند به ایجاد مسیرهای عصبی جدید در مغز کمک کند و بهبود چشمگیری در زبان، شناخت و رفتار اجتماعی ایجاد نماید. برنامه‌هایی مانند Early Start Denver Model (ESDM) که بازی محور هستند، تا ۸۰ درصد پیشرفت در برخی کودکان را نشان دادهاند.
2-آیا رژیم‌های غذایی خاص در درمان اوتیسم مؤثرند؟
برخی خانواده‌ها گزارش بهبود علائم با رژیم‌های فاقد گلوتن یا کازئین را دادهاند، اما شواهد علمی قطعی وجود ندارد. در مواردی که کودک مشکلات گوارشی دارد، مشورت با متخصص تغذیه برای تنظیم رژیم متعادل ضروری است. مصرف مکمل‌هایی مانند امگا-۳ یا ویتامین D نیز ممکن است پس از آزمایش خون توصیه شود.
