نویسنده: mehdisaber

گفتاردرمانی در اختلال زبان

مرکز گفتار درمانی دکتر صابر یکی از بهترین مراکز درمان اختلالات زبان و گفتار در تهران می باشد. گفتاردرمانی در اختلال زبان یکی از حیطه های مهم در زمینه گفتار درمانی مشکلات گفتار می باشد که در مرکز گفتار درمانی دکتر صابر ارائه می شود. اختلال زبان شفاهی شامل آسیب گسترده در استفاده از گفتار و یا اشارات کلامی می باشد که موجب اختلال در درک گفتار  و تولید زبان در زمینه های مختلف معنایی، صرف و نحو و کاربرد واج شناسی زبان است. این نوع آسیب به خودی خود برطرف نشده و نیاز به خدمات گفتاردرمانی در اختلالات زبان  به صورت تخصصی و ویژه دارد. مرکز گفتار درمانی کودکان تهران در کنار خدمات گفتار درمانی در داخل کلینیک به ارائه خدمات گفتار درمانی در منزل نیز می پردازد.

علائم اختلالات زبانی- اختلال زبان شفاهی

در اینجا یه علائم اختلال زبان در کودکان اشاره می شود:

1. پایین بودن خزانه واژگان درکی و یا بیانی،نسبت به هنجار های رشدی مورد انتظار در کودکان عادی ۵ تا ۱۲ ساله.
2. مشکلات دائمی و قابل توجه در درک و تولید ساختارهای نحوی پیچیده و پایه ای.
3. نواقص دائمی و قابل توجه در درک و یا تولید ویژگی‌های تک واژشناختی.
4. مشکلات دائمی و قابل توجه در معنی و سازمان بندی زبان شفاهی.
5. مشکلات دائمی و قابل توجه در کاربرد زبان بیانی.
6. تاثیر بسیار مخرب نواقص زبان شفاهی بر ارتباط موثر در خانه،مدرسه و جامعه .                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                

اهداف گفتار درمانی در اختلالات زبانی

در زیر به اهداف گفتاردرمانی در اختلال زبان اشاره می شود.

1. درک و تولید واژگان در بافت های ارتباطی متنوع به گونه ای متناسب با انتظارات فرهنگی،گویش و سن.
2. سازمان بندی واژگان به طبقات معنایی به منظور اصلاح موثر و کاربرد بعدی آنها در گفتار و زبان.
3. درک و تولید جملات مبنایی و پیچیده در مکالمه متناسب با انتظارات فرهنگی،گویشی و سن.
4. استفاده از مهارتهای کاربرد شناختی زبان در بافت های ارتباطی متنوع متناسب با انتظارات فرهنگی،گویشی و سن.
5. انتظارات واقع گرایانه والدین در مورد مهارت های زبانی شفاهی کودک شان.

نکات قابل توجه در درمان اختلال زبان- گفتار درمانی در مشکلات گفتار

گفتاردرمانی در اختلال زبان کودکان نکاتی را در درمان توصیه می کند:

1. توسط گفتاردرمانی در اختلال زبان آزمون های زبانی هنجار را جهت تعیین توانمندی ها و اختلال کلی زبان درکی و بیانی کودکان اختلالات زبان و مقایسه رشد زبان وی با هنجار های رشدی،فرهنگی و گویشی اجرا نمایید.
2. آزمون های معیار کودک اختلال زبان بیانی را جهت تعیین مهارت های زبان خاص کودکان اختلالات زبانی در بخش های زبانی که توسط آزمون های هنجار دارای ضعف تشخیص داده شده بود،اجرا نمایید.
3. در حالی که کودکان اختلالات زبانی در زمینه مبحث مورد علاقه اش صحبت می‌کند یک نمونه زبانی که نشانگر نوع مکالمه وی نیز هست را به صورت صوتی یا تصویری ضبط نمایید و این نمونه را به منظور بررسی نوع استفاده وی از زبان تحلیل نمایید.
4. به منظور تعیین نقاط ضعف و قوت اجتماعی و آموزشی کودکان اختلالات زبان شفاهی،با معلم وی و خود او(در صورت مناسب بودن سنش) و دیگر متخصصین آموزشی مربوطه مصاحبه نمایید.
5. گزارش مستندی از مهارت های ارتباطی کودکان با اختلال زبانی در کلاس درس،زمین بازی،بوفه یا دیگر موقعیت های اجتماعی و آموزشی حساس تهیه نمایید.
6. مهارت های دهانی-حرکتی کودکان اختلال زبانی را به این صورت ارزیابی نمایید که ابتدا ساختار های مشهود صورت،لب ها،دندان ها،زبان،سخت کام و نرم کام وی را مشاهده نمایید و سپس بررسی نمایید که او چگونه از ساختار های خاص مهم برای تولید گفتار و زبان استفاده می‌کند (مثلاً حرکت،قدرت و بسته بودن لبها،قدرت بیرون آوردن تو بردن و طرفی کردن زبان،یا حرکت نرم کام هنگام تولید واج ( a ) را بررسی کنید.)
7. آزمون غربالی شنوایی شناسی تن خالص را در فرکانس 500، 2000 ،1000 و 4000 هرتز در شدت ۲۰ دسی بل برای کودکان اختلال زبانی اجرا نمایید.
8. در صورتی که نتایج آزمون غربالی شنوایی نشانگر نیاز کودکان با اختلال زبان شفاهی به ارزیابی بیشتر بود،وی را برای ارزیابی کامل به یک شنوایی شناس ارجاع دهید.
9. از والدین بخواهید اطلاعاتی را در زمینه شاخص‌های کودکان اختلالات زبانی،تاریخچه و وضعیت فعلی پزشکی،درمان های تخصصی قبلی،تلاش های ارتباطی در موقعیت های متفاوت،و مسائل مورد علاقه خانوادگی و اجتماعی مربوطه را فراهم آورند.
10. والدین از طریق متخصص اطفال یا متخصص گوش و حلق و بینی (متخصص گوش و حنجره) ارزیابی کامل پزشکی از کودکشان به عمل آورند تا از طریق آن هر نوع مبنای عضوی اختلال زبانی تعیین گردد.
11. والدین از طریق روانشناسی تعلیم و تربیت به ارزیابی شناختی کودک خود بپردازند تا هر نوع تاخیر در رشد شناختی بی را تعیین نمایند.
12. به منظور تعیین خدمات مورد نیاز و نیز جهت ایجاد و توسعه راهبرد های گفتاردرمانی در اختلال زبان مشترک،ترتیب ملاقاتی را با والدین و دیگر متخصصین مربوطه بدهید.
13. با توجه به نیازهای فردی کودکان اختلالات زبانی،مناسب ترین رویکرد درمانی کلی (نظیر درمان مشارکتی،مشاوره یا تکمیلی) را تعیین نمایید.
14. بر مبنای سن،مهارت های واج شناختی،وضوح گفتار،گویش،و نیازهای ارتباطی،اجتماعی و آموزشی کودکان اختلالات زبانی فهرست واژگان،ساختار های کلمه،جمله،و یا موقعیت‌های کاربرد شناسی به ویژه را به عنوان اهدافی برای درمان اختلال زبان انتخاب کنید.
15. به والدین،معلمین و دیگر متخصصین مربوطه،ارتباط میان رشد زبان با سن،رشد گفتار،وضعیت شناختی و فیزیکی را توضیح دهید.                                                                                                                                                                  
16. مطالب و منابع مفیدی در زمینه رشد زبان و اختلالات گفتاری برای والدین و معلمین کودکان اختلال زبانی فراهم نمایید.
17. به همراه والدین،معلمین و خود کودکان اختلال زبانی به جستجوی پاداش هایی بپردازید که ممکن است تلاش های ارتباطی موفق کودکان اختلالات زبان بیانی را تقویت نماید نظیر تقویت کننده های خارجی (همچون تحسین های کلامی یا ژتون های قابل معاوضه) و درونی (همچون دریافت یک پاسخ فوری در ازای یک درخواست کلامی واضح).
18. قبل از شروع یک فعالیت،به وضوح اهداف درمانی آن فعالیت را برای کودکان اختلالات زبان شفاهی تعیین نمایید و مثلاً بگویید «آموزش ما درباره عبارت اضافه است و این یادگیری به تو کمک می کند که جملات بهتری بسازی» ،در انتهای فعالیت،عرض کودک اختلال زبان بیانی بخواهید هدف ویژه این فعالیت و رابطه آن با موقعیت ارتباطی را به شما بگوید.
19. پس از آن که کودک اختلال زبان شفاهی اهداف زبانی تحت آموزش را به کار برد،از وی بخواهید درباره کیفیت کنش زبانی اش قضاوت نماید.
20. به کودکان اختلالات زبانی واژگان مکانی و زمانی رایج (نظیر نزدیک به،قبل از،یا بعد از) را در دستورات دو و سه مرحله ای بیاموزید و سپس برای وی راهبردهای بینایی،حرکتی یا شنیداری فراهم نمایید چه او در یادآوری توالی دستورات کمک می نماید،ابتدا از تکالیف آشنا همچون مطالب روزمره کلاس یا خانه شروع نمایید و سپس تکالیف ناآشناتر و جدیدتر (نظیر روش ساخت یک هواپیمای کاغذی یا روش پخت یک شیرینی) را به کار ببرید.
21. در حالی که کودکان با مشکلات گفتار با وسیله ای بازی می کنند که متشکل از جفت اشیای مشابهی با اشکال،اندازه ها و رنگ های متنوع است،به وی آموزش دهید که دستورات شما را که شامل اصطلاحات معنایی و فضایی چندگانه است (نظیر مربع کوچک زرد را وسط دایره صورتی بزرگ قرار بده) اجرا نماید.
22. به گفتاردرمانی در اختلال زبان توصیه کنید از تکالیف تکمیل جمله استفاده نمایید تا به کودک اختلال زبان شفاهی آموزش دهید که ریشه کلمات را با پیشوند ها یا پسوند های تقابلی مناسب سنش با ۸۰ درصد صحت مقایسه نماید (مثلاً دوستانه و غیر دوستانه یا مهربان و نامهربان).
23. به کودک اختلالات زبان شفاهی آموزش دهید با اتصال پیشوندها و پسوندهای مختلف نوشتاری (نظیر نا،بی،گر،گاه) به شکل نوشتاری ریشه کلمات (نظیر مهربان،کار یا دانش) کلمات جدید بسازد. این کلمات را با و بدون پیشوند یا پسوند در جملات متقابل تعریف و استفاده کند.
24. به کودکان اختلالات زبانی آموزش دهید شکل نوشتاری یا تصویری و اسامی مفرد و جمع بی قاعده نظیر مسجد و مساجد یا کتاب و کتب را با یکدیگر منطبق نماید و سپس آنها را در جملات متقابل تولید نماید.
25. از متن های آموزشی کودک اختلال زبان شفاهی یا کتاب‌های داستانی مناسب سن وی استفاده کنید.ابتدا فهرست کلمات مهم را تعیین نمایید و سپس در مورد معانی آن کلمات عمیقاً بحث کنید،و سرانجام به او بیاموزید همان فهرست کلمات را در بافت های کلامی و یا نوشتاری استفاده نماید.
26. در گفتاردرمانی در اختلال زبان به مراقب آموزش دهید از تصاویر بینایی (نظیر رشته های معنایی کلمات،نمودار ون و دیگر نظام های بینایی منطقی) برای گروه بندی،مقایسه یا مقابله واژگان مبتنی بر برنامه آموزشی در طبقات معنا شناختی(دارای معنا) استفاده نماید.
27. از کودک اختلال زبان بیانی بخواهید اشیا یا تصاویر مبتنی بر برنامه آموزشی را بر اساس ویژگی‌های مشابه گروه بندی نماید،از وی بخواهید ویژگی های مشترک یا طبقه مافوق هر گروه را بیان نماید.
28. به کودک اختلال زبان شفاهی کمک کنید جملات پیچیده شفاهی و یا نوشتاری نظیر بندهای موصولی و مصدری،گروه های قیدی و عبارت های اسمی مبسوط،اسم مصدر،و جملات مجهول را درک نمایید.
29. از کودکان اختلالات زبان شفاهی بخواهید این عبارات را تکرار و تکمیل نماید «من به رستوران رفتم و—دیدم،من به باغ وحش رفتم و—دیدم،من به ساحل رفتم و—دیدم،یا من به مزرعه رفتم و—دیدم» و سپس با به کارگیری عبارت‌های اسمی مبسوط،عبارت های مکمل متوالی به آن بیفزایید تا به کارگیری جملات پیچیده را تشویق نمایید (نظیر من به باغ وحش رفتم و میمون های بامزه شیطانی دیدم که بالا می رفتند و شیرهای وحشی خطرناکی که قدم می زدند.)
30. بخش‌های مختلف گفتار (نظیر عبارت‌های اسمی و فعلی،عبارت های مصدری،بندهای موصولی و گروه قیدی) را روی کارت بنویسید،به کودکان اختلالات زبانی بیاموزید بخش‌های مختلف گفتار را به منظور ساخت جملات پیچیده متفاوت مرتب نماید.
31. آن دسته از امور روزمره زندگی (نظیر چگونگی معارفه،سلام و احوالپرسی،یا جلب توجه دیگران) راکه برای کودک با مشکلات گفتار زیاد پیش می آید الگو سازی نمایید. از کودک اختلال زبانی بخواهید در این موقعیت های ارتباطی نقش خود را به درستی ایفا کند (روش ایفای نقش. )                                                                                                                                                                       
32. پس از آنکه به عمد اطلاعات مهم لازم برای تکمیل یک فعالیت ناآشنا (نظیر ساختن یک ساختمان با لگو، پختن شیرینی،یا انجام یک برنامه هنری) را در توضیحات خود نیاورید،کودکان اختلالات زبانی را تشویق نمایید که بگوید مقصود شما را نفهمیده است و سپس به منظور فهم بهتر موضوع سوالاتی از شما بپرسد (نظیر آنچه شما می خواهید من دقیقا چه کاری انجام دهم؟چگونه این را می توان نصب کرد؟یا این کجا باید برود؟)
33. از کودک اختلال زبان شفاهی بخواهید در حال بازی با یک همسال،دستورات شفاهی به او بدهد و به او بیاموزید که دستورات شفاهی غیر واضح را به نحوی دیگر بیان نماید.
34. پس از گفتن یا خواندن یک داستان مبتنی بر برنامه آموزشی و متناسب با سن بیمار،سوالات درک مطلب از ویژگی بپرسید (نظیر چه اتفاقی افتاد برای …..؟به نظرت چرا این کار را انجام داد؟کجا رفت بعد از ….؟ به نظرت وقتی آن اتفاق افتاد او چه حسی داشت؟)
35. از کتاب‌های داستانی مناسب سن کودک اختلال زبان شفاهی استفاده نمایید،به کودک اختلال زبان بیانی چگونگی خلاصه کردن،پیش‌بینی مطلب،و ارزیابی شخصیت ها و حوادث داستان را بیاموزید،با پرسیدن سوالات مرتبط درباره مطلب ارائه شده میزان درک مطلب وی را بسنجید.
36. پس از آن که مکرراً داستانی را برای کودک اختلال زبانی خواندید،از وی بخواهید حوادث داستان را بازگو نماید به این صورت که جزئیات و ساختارهای روایتی متناسب با فرهنگ را بیش از پیش بر آن بیفزاید.
37. خاطرات یا حوادث واقعی زندگی را (نظیر برگزاری مهمانی تولد یا رفتن به رستوران) به صورت نمایش اجرا نمایید،به کودک اختلال زبان شفاهی بیاموزید به منظور ارتباط و اتصال و وقایع،این حوادث را با کاربرد تدریجاً پیچیده تر ضمایر پیوندی و انتقالی به صورت نوشتاری یا کلامی بیان نماید.

یکپارچگی حسی در کودکان بیش فعال

مشکلات یکپارچگی حسی در کودکان بیش فعال از عوارض اختلال بیش فعالی است که در بسیاری از کودکان با اختلال بیش فعالی مشاهده می شود. مشکلات حسی در کودکان بیش فعال و نقص توجه شامل اختلال پردازش حسی در ادراک بینایی، اختلالات در حس عمقی، حس وستیبولار و مشکلات تمییز شنیداری می باشد. یکی از بهترین روش های درمان مشکل حسی در کودکان استفاده از تکنیک های یکپارچگی حسی و مدالیته های تعدیل حسی می باشد. سنسوری روم، ماساژ درمانی، کاردرمانی اتاق تاریک و کاردرمانی شنیداری از امکانات پیشرفته مرکز توانبخشی دکتر صابر می باشد که در درمان اختلال پردازش حسی و مشکلات حسی کودکان بیش فعال موثر می باشد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

بیش فعالی کودکان و مشکلات حس بینایی در کودکان

مهارت های بینایی،در عملکرد فضایی (مسیر و فاصله حرکات را تشخیص میدهد)،در بازخورد،کنترل حرکت (حرکاتی که احتیاج به تعقیب بینایی دارند)،یادگیری و تقلید حرکات بسیار نقش دارد. بیش فعالی کودکان باعث کاهش مهارت‌های بینایی می گردد،بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه در مهارت‌های بینایی شامل تشخیص موقعیت فضایی شکل،ثبات شکل،تشخیص شکل در زمینه،تکمیل شکل،محل شناسی،تعقیب بینایی و غیره مشکل دارند.مشکلات حسی کودکان بیش فعال حتی در مهارت تعقیب بینایی نیز ضعیف تر از سایر کودکان عمل می کنند تعقیب بینایی افقی این کودکان تفاوت معناداری با سایر کودکان ندارد ولی تعقیب بینایی در مسیر عمودی آنها بسیار ضعیف تر از سایر کودکان می باشد. مشکلات این کودکان در مهارت‌های بینایی سبب می‌شوداین اختلال بر میزان و کیفیت تحصیل کودکان تاثیر گذار باشد و باعث افت تحصیلی کودکان ۷ الی ۸ ساله در زمینه های خواندن،نوشتن،صدا کشی و ریاضی می شود.

اختلال پردازش حسی در حس حرکت (حس کاینستزیا)

با استفاده از این حس می توان موقعیت اندام و مفاصل را به صورت لحظه ای مشخص کرد و بدون آنکه به اندام فکر کنیم می توان دامنه مفاصل را برای انجام فعالیت ها تنظیم کنیم.این حس در کودکان بیش فعال نسبت به کودکان عادی ضعف‌هایی دارد و این کودکان مهارت لازم را در این زمینه نشان نمی‌دهند،در حالی که این حس یکی از فاکتورهای لازم برای مهارت حرکتی می باشد. همین علت موجب خطا های حرکتی در کودک می شود.

اختلال توجه شنیداری و مشکلات حسی کودکان بیش فعال

یکی از مشکلات شایع در کودکان بیش فعال نقص در توجه شنیداری و مشکلات تمییز شنیداری می باشد. اغلب والدین بیان می کنند که کودک به صورت مناسب به درخواست های کلامی والدین عکس العمل نشان نمی دهد به صورتی که انگار صدای والدین را نمی شنود. باید توجه نمود این کودکان مشکل شنوایی ندارند اما به علت اختلال در توجه شنیداری به درستی به محرک های شنیداری پاسخ نمی دهند. دکتر بیش فعالی کودک باید این مورد را برای خانواده توضیح دهد.

اختلال یکپارچگی حسی در کودکان بیش فعال

یکی از مهارت‌های حسی که نشان دهنده تکامل حس لمس است و با افزایش سن کودک رشد میکند تشخیص مکان دقیق نقطه لمس شده است که در انجام فعالیت‌های روزمره و کاری بسیار سودمند است و باعث افزایش مهارت حرکتی و بهبود انجام فعالیت می گردد،متاسفانه کودکان بیش فعال در این زمینه نیز ضعف دارند و مهارت آنها در سطح پایین تری نسبت به گروه همسالان طبیعی است در واقع این مهارت مطابق با سن آنها رشد نکرده و توانایی آنها در سطح کودکان کم سن تری که مهارت های حرکتی یکسانی دارند،می باشد. این ضعف را این کودکان هم و بدون استفاده از بینایی نسبت به کودکان هم سن طبیعی نشان می دهند که نشان دهنده مشکلات یکپارچگی حسی در کودک بیش فعال می باشد.

جهت یابی مکانی لمس معمولاً از یک چارچوب خارجی روابط فضایی بینایی استفاده می شود به عنوان مثال زمانی که دست ها با یکدیگر تقاطع داده یا انگشتان در یکدیگر گره شده اند در برخی موارد تشخیص مکان لمس در دست چپ و راست جابجا میشود،کودکان با اختلال بیش فعالی و نقص توجه در زمینه ی این چهارچوب ضعف آشکار ای نشان می دهند.

اختلال بیش فعالی و مهارت های حرکتی همراه تعادل

مهارت های تعادلی در کودکان مبتلا به بیش فعالی به صورت معناداری پایین تر از کودکان عادی است همچنین سرعت و میزان یادگیری مهارت های حرکتی همراه تعادل در کودکان بیش فعال و در کودکانی که احتمال دارد مبتلا باشند نسبت به کودکان عادی پایین تر است و این کودکان علیرغم سرعت پایین یادگیری مهارت های ذکر شده،همانند کودکان عادی توانایی حفظ و نگهداری مهارت حرکتی-تعادلی آموخته شده را دارند.فرهنگ در کاهش یادگیری مهارت های حرکتی همراه تعادل در کودکان بیش فعال در شرایط یکسان بی‌تأثیر است. مهارتهای تعادلی بسیار بر روی میزان شرکت در فعالیت های جسمی تفریحی تاثیر مثبت دارد.این کودکان در حفظ وضعیت ایستاده نسبت به کودکان عادی به خصوص در تحریکات رو به عقب ضعف دارند و توانایی ثابت ماندن در یک موقعیت را ندارند. این عدم ثبات باعث ضعف در حفظ وضعیت اقامتی به عنوان یک فاکتور اساسی می گردد،لذا در مداخلات درمانی تقویت حفظ حالت ایستاده باید مد نظر گرفته شود.

این کودکان در انجام فعالیت های روزمره زندگی از قبیل: پوشیدن لباس،تغذیه،رعایت مسائل بهداشتی،و غیره بسیار ضعیف عمل می کنند و با مشکلات بسیاری همراه هستند.

فعالیت‌های خانگی برای تنظیم حس در کودکان بیش‌فعال

والدین عزیز، خانه می‌تواند به فضایی امن و تأثیرگذار برای کمک به تنظیم سیستم حسی کودک بیش‌فعال شما تبدیل شود. این فعالیت‌ها نه‌تنها ساده و کم‌هزینه هستند، بلکه با تداوم اجرا می‌توانند تمرکز، خواب و تعادل هیجانی فرزندتان را بهبود بخشند. دکتر مهدی صابر، متخصص یکپارچگی حسی، معتقد است:

«کلید موفقیت، تبدیل این تمرین‌ها به بخشی از بازی روزانه است، نه یک وظیفه اجباری.»

۴ فعالیت ساده و مؤثر در خانه:

-پیچیدن در پتو را امتحان کنید: پتوی نسبتاً سنگین را دور شانه‌های کودک بپیچید یا هنگام تماشای کارتون، بالشتکی روی پاهایش قرار دهید. این فشار ملایم مانند آغوش گرم عمل می‌کند و سیستم عصبی را آرام می‌سازد. بسیاری از والدین گزارش داده‌اند که پس از ۱۰ دقیقه از این فعالیت، بی‌قراری کودک کاهش چشمگیری یافته است.

-راه رفتن با پای برهنه بر سطوح مختلف، یکی از بهترین تمرین‌هاست. مسیری ساده با تکه‌های فرش، سینی شن نرم، برگ‌های مصنوعی یا سطوح سرد کاشی ایجاد کنید. هر قدم، پیام‌های حسی جدیدی به مغز می‌فرستد و به تدریج حساسیت لمسی کودک را تنظیم می‌کند. دکتر صابر توصیه می‌کند: «این مسیر را کنار دیوار اتاق خواب ایجاد کنید تا هر صبح پیش از مدرسه، چند گام روی آن راه برود.»

-بازی غافل‌گیری لمسی را فراموش نکنید: جعبه‌ای از مواد بی‌خطر مانند برنج خام، دکمه‌های درشت، پنبه یا حبوبات پخته آماده کنید و داخل آن اشیایی مثل مهره‌های رنگی پنهان نمایید. از کودک بخواهید با چشمان بسته آن‌ها را پیدا کند. این کار نه‌تنها مهارت‌های لامسه را تقویت می‌کند، بلکه یاد می‌گیرد بدون دیدن روی محرک‌ها تمرکز کند.

-فعالیت‌های کششی و مقاومتی ساده‌ترین راه تخلیه انرژی است: از فرزندتان بخواهید سبد لباس‌های شسته شده را به اتاق خواب بکشد، با طناب پارچه‌ای طناب‌کشی بازی کند، یا با فشار دادن دیوار با کف دست‌ها «مجسمه» شود. این حرکات سنگین به عضلات و مفاصل فشار وارد می‌کنند و پیام‌های آرام‌بخشی به سیستم عصبی می‌فرستند.

سوالات متداول:

1-چگونه تفاوت بین “بی‌توجهی ناشی از ADHD” و “اجتناب حسی” را تشخیص دهیم؟
اگر کودک فقط در محیط‌های شلوغ (مثل مهمانی یا بازار) تمرکز خود را از دست می‌دهد و به صداها/بوهای خاص واکنش شدید نشان می‌دهد، احتمالاً اجتناب حسی مطرح است. در حالی که بی‌توجهی ADHD در همه محیط‌ها دیده می‌شود. ارزیابی متخصص می‌تواند الگوی واکنش‌ها را تحلیل کند.

2-آیا تحریک‌پذیری حسی می‌تواند باعث تشدید بیش‌فعالی شود؟
قطعاً. وقتی سیستم عصبی کودک از محرک‌های محیطی (مثل چراغ‌های روشن، صداهای پس‌زمینه) سردرگم می‌شود، مغز برای محافظت خود وارد وضعیت “جنگ یا گریز” می‌شود. این حالت باعث افزایش بی‌قراری، پرخاشگری یا رفتارهای تکانشی می‌گردد که علائم ADHD را تشدید می‌کند.

تعریف اوتیسم | اوتیسم چیست| کلینیک تشخیص و درمان اوتیسم | دکتر صابر

در توضیح این مطب که اوتیسم چیست؟ باید به این نکته اشاره کرد که تشخیص و درمان اوتیسم در مراحل اولیه بسیار حائز اهمیت است. مرکز توانبخشی دکتر صابر با در اختیار داشتن 45 نیرو متخصص در زمینه تخیص و درمان کودکان طیف اوتیسم، شامل خدمات گفتار درمانی اوتیسم ، کاردرمانی اوتیسم و روانشناسی کودک می باشد. تعریف اوتیسم شامل بررسی منشاء اختلال و معرفی علائم و طیف کودکان اتیسم می باشد که در زیر توضیح داده شده است.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

اوتیسم چیست؟

در تعریف اوتیسم توسط دکتر اوتیسم، باید اشاره کرد که اوتیسم جزو اختلالات نورولوژیک است که معمولا خود را در دوره نوپایی نشان می دهد. این ناهنجاری، توانایی کودک در برقراری ارتباط با دیگران، مهارتهای اجتماعی و مشارکت در بازی های تخیلی را تحت تاثیر قرار می دهد و در واقع این ناهنجاری مانع رشد کودک می‌شود  .در طول چندین دهه اوتیسم برای دانشمندانی که سعی در کشف ماهیت پیچیده آنها داشته اند، چالشی جدی ایجاد کرده است. اگر چه امروزه دانش ما درباره اوتیسم نسبت به سالیان گذشته بیشتر شده است، با این حال هنوز هم این اختلال برای ما مبهم و پیچیده است. اوتیسم در حال حاضر پازلی است که هر روز در حال تغییر است، با این حال در آینده نزدیک ممکن است برای همه ابهامات موجود آن پاسخی داشته باشیم. واژه اوتیسم  برای نخستین بار توسط دانشمندی به نام ایگن بلولر در سال ۱۹۱۲ مطرح شد. وی پیش از واژه اسکیزو فرنی را برای بیان نوعی مشکل روانی ابداع کرده بود. البته اولین اشاره به اوتیسم به عنوان یک ناهنجاری در نوشته های دکترلئوکانرز پزشک اهل بالتیمور در سال ۱۹۴۳ با عنوان (اختلالات اوتیستیک تماس موثر) مشاهده می‌شود. این کتاب شرح مشاهدات وی از کودکی است که در آن زمانی با اختلال عاطفی و مغزی شناخته شدند. یک سال بعد از پزشکی و نیز به نام هانس آسپرگر مطالبی در خصوص بیماری نوشت که علائم آن مشابه علائم توصیه شده توسط کانرز بود و بعد ها این نوع ناهنجاری به نام سندروم آسپرگر نام گذاری شد. (البته در حال حاضر، سندروم آسپرگر دیگر در طبقه بندی جدید اختلالات طیف اوتیسم جایگاهی ندارد.

چندین دهه بعد از نظریات بتلهایم در مورد مادران یخچالی جایگزین نظریات برنارد ریملند شد که منشا بیولوژیک برای اختلاف پیدا کرده بود.امروزه ، دانشمندان می دانند که اوتیسم هیچ ارتباطی به نوع رفتار مادر و کودک ندارد. آنها توانسته اند جهش کروموزومی را به عنوان منشأ اوتیسم مشخص نمایند. طی سال‌های متمادی هرچه معیارهای تشخیص و روش های کار بهبود یافته است، متخصصان اطفال، مراقبان بهداشت و مربیان در تشخیص و شناسایی کودکان دارای اوتیسم موفق‌تر بوده اند. شکی نیست که این بیماری امروزه در همه جا ممکن است یافت شود، اما برای بسیاری از خانواده ها چیزی بیش از یک تشخیص ساده است. و شرح کلینیکی نقایص موجود موجب اندوه آنها میشود. خانواده‌هایی که متوجه می‌شوند فرزندشان مبتلا به اوتیسم است، احساس می‌کنند که زندگی آنها کاملا زیر و رو شده است و باید به همه چیز از تغذیه تا تحصیلات کودکشان دوباره از اول فکر کنند. آنها باید انتظارات قدیمی را دور ریخته، اهداف جدیدی را مد نظر قرار دهند، چون باید روش های آموزشی نوینی را در پیش گیرند که به کودک آنها فرصت یادگیری رشد و سلامتی مجدد را بدهد.

دیر حرف زدن کودکان اوتیسم

یکی از علایم هشدار دهنده اوتیسم دیر حرف زدن کودک می باشد. اما کودکان اوتیسمی وجود دارند که در به حرف افتادن مشکل خاصی ندارند، ولی در درک گفتار، محتوا و تعامل اجتماعی دچار مشکل هستند. به نظر می رسد یکی از علائم واضح اوتیسم اختلال کلامی است. مرکز توانبخشی دکتر صابر در زمینه حرف زدن کودکان اوتیسم و بررسی علل دیر حرف زدن کودک و درمان اختلالات گفتار در اوتیسم فعالیت می نماید. خدمات مرکز توانبخشی دکتر صابر شامل گفتار درمانی اوتیسم ، کاردرمانی و روانشناسی کودک می باشد.

دیر حرف زدن کودک و اوتیسم

با وجود عملکرد ضعیف و چالش های معنادار، کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است خرده مهارتهایی داشته باشند مثل هایپر لکسیا یا مهارت زود هنگام خواندن که می تواند نشان دهنده عملکرد بالا باشد که توسط دکتر اوتیسم تشخیص داده می شود. برخی کودکان اوتیسم ممکن است در زمینه غیرکلامی سالم نباشند در حالی که برخی دیگر از کودکان اوتیسم به سطوح بالایی از مهارت‌های زبانی دست می یابند و فقط مشکلاتی را در حیطه کاربرد شناختی دارند. گفتار، زبان و ارتباط کودک مبتلا به اوتیسم بسیار زیاد وابسته به سطح رشدی، ویژگی های فردی و فاکتورهای محیطی است. افراد مبتلا به اوتیسم در حیطه‌های شکل، محتوا و کاربرد زبان و تعامل شان دچار مشکل می‌شوند‌. در ارزیابی کودکان اوتیسم ارزیابی جنبه‌های رشدی خیلی مهم است زیرا همراهی قدرتمندی بین اوتیسم و ناتوانی هوشی وجود دارد. پروفایل های خاص جهت ارزیابی کودک اوتیسم بستگی به پروفایل رشدی کودک دارد.

مصاحبه بالینی برای علائم هشدار دهنده اوتیسم

سوالات کلیدی مصاحبه ی بالینی

فرایند مصاحبه بالینی شرایطی را فراهم می‌کند که اطلاعات از والدین کسب و اولویت ها و نگرانی های آنها تعیین شود. در ارزیابی گفتار ، زبان و ارتباط در کودکان اوتیسم درون داد والدین خیلی مهم است چون والدین بهتر کودک خود را می‌شناسند. بنابراین فرآیند ارزیابی شامل نمونه گیری زبانی و بازی هم می شود. سوالات مصاحبه که در طول یک مصاحبه بالینی پرسیده می شود بستگی به سطح رشدی کودک دارد. ادامه روند سوالات بر اساس سطح عملکردی و غالب ارتباطی – زبانی کودک پیگیری می‌شود.

کودک در سطح Prelinguistic intentionality

• آیا کودکتان با دیگران ارتباط برقرار می‌کند؟ اگر بله چگونه؟
• آیا کودکتان تا به حال چیزی را آورده تا به شما نشان دهد؟
• آیا کودکتان اشاره می کند یا صدا سازی می کند تا شما به چیزی توجه کنید؟
• آیا کودکتان به چیز دوری اشاره می کند و آیا به آن نگاه می کند؟
• آیا کودکتان با بدنش شما را به سمت چیزی که می خواهد هدایت می کند؟
• آیا کودکتان از بخش‌هایی از بدنش به عنوان ابزار استفاده می کند برای مثال ضربه زدن به دست شما روی یک دستگیره که میخواهد موقعیت آنها را تغییر دهد؟

 کودک درسطح Early language comprehension

• آیا کودکتان به نامش واکنش می دهد؟
• آیا کودکتان کلمات خارج از روتین را که می شنود پاسخ می دهند؟
• آیا کودکتان دستورات ساده را بدون سرنخ های ژستی دنبال میکند؟
• آیا کودکتان از دستورات پیچیده را پیگیری می‌کند؟ مثل ماشینت رو بگیر و اون رو روی میز بگذارد؟

کودک درسطح Early language production

• آیا کودکتان از کلمات معنادار استفاده می کند؟ (به طور مداوم و برای یک هدف خاص) یا کلمات خود انگیخته؟
• آیا کودکتان کلمه ای را که نفهمیده تکرار میکند؟

 ارجاع اجتماعی در کودکان اوتیسم

آیا کودکتان به صورت شما نگاه می کند یا عکس العمل شما را در یک مورد یک اتفاق ناشناس چک کند؟

تعامل اجتماعی و بازی در علائم هشدار دهنده اوتیسم

• آیا کودک در حالی بازی لذت می برد؟
• آیا کودکتان بازی های وانمودی انجام میدهد؟
• آیا کودکتان با شما یا کودکان دیگر بازی می کند؟
• آیا کودکتان در بازی‌های نوبت گیری را رعایت می‌کند؟
• آیا کودکتان دوستی دارد؟
• کودکتان به صورت موازی با دیگر فرزندانتان در خانه و یا با کودکان دیگر در مدرسه عادت می‌کند؟
• آیا کودکتان با علاق محدودی دارد که در مورد آن زیاد صحبت کند؟

مهارت های اجتماعی در نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم با عملکرد بالا

• چه قدر در موقعیت‌های اجتماعی راحت هستید؟
• آیا دوست پیدا کردن برای تان آسان است؟
• چگونه به دیگران عادت میکنید در خانه، مدرسه یا محل کارتان؟

رفتار

• کودکتان رفتارهای تکراری انجام می‌دهد؟ (مثل تکان دادن دست ها)
• آیا کودکتان نسبت به تغییرات روتین واکنش نشان می دهد؟
• آیا کودکتان حرکاتی را در دستان یا انگشتانش نشان می دهد؟
• آیا کودکتان نست به محرکات و پاسخ کمتر یا بیشتر از حد معمول نشان می‌دهد؟ مثل بو، لمس و .. اگر بله توضیح دهید.

اولین نشانه‌های دیر حرف زدن در کودکان اوتیستیک

تأخیر در گفتار یکی از مهم‌ترین نشانه‌های هشداردهنده اوتیسم در کودکان محسوب می‌شود. معمولاً والدین اولین بار زمانی متوجه این مسئله می‌شوند که کودک در مقایسه با همسالان خود پیشرفت گفتاری قابل توجهی ندارد. در حالت طبیعی، بیشتر کودکان تا 12 ماهگی چند کلمه ساده مانند “ماما” یا “بابا” را بیان می‌کنند، اما کودکان اوتیستیک ممکن است تا 18 ماهگی یا حتی دیرتر هم هیچ کلمه‌ای نگویند. از دیگر نشانه‌های اولیه می‌توان به عدم اشاره کردن (مثل نشان دادن اشیا با انگشت)، نداشتن تماس چشمی هنگام صحبت کردن و عدم پاسخ به اسم خود اشاره کرد.

نکته مهم این است که دیر حرف زدن در اوتیسم معمولاً با تفاوت‌های ارتباطی دیگر همراه است. برای مثال، این کودکان ممکن است به جای استفاده از گفتار، دست والدین را می‌گیرند و به سمت چیزی که می‌خواهند هدایت می‌کنند. همچنین، برخی از آنها اصواتی تکراری تولید می‌کنند یا به جای کلمات معنادار از صداهای نامفهوم استفاده می‌نمایند. در مواردی نیز کودک کلماتی را یاد می‌گیرد، اما پس از مدتی آنها را فراموش می‌کند که این می‌تواند نشانه‌ای هشداردهنده باشد.

تشخیص به موقع این نشانه‌ها و شروع زودهنگام توانبخشی اوتیسم می‌تواند تأثیر چشمگیری در بهبود مهارت‌های ارتباطی کودک داشته باشد. برنامه‌های گفتاردرمانی تخصصی که شامل تمرینات تقلید صدا، استفاده از تصاویر و بازی‌های تعاملی هستند، می‌توانند به کودکان کمک کنند تا دیرتر از موعد اما با کیفیت بهتر گفتار را یاد بگیرند. والدین باید توجه داشته باشند که هر کودک اوتیستیک منحصر به فرد است و مسیر رشد گفتاری او ممکن است با دیگران متفاوت باشد. در صورت مشاهده این نشانه‌ها، مشورت با متخصصان رشد کودک و گفتاردرمانگران می‌تواند راهگشا باشد.

سوالات متدوال:

1-آیا ممکن است کودک اوتیسم اصلاً حرف نزند؟
بله، حدود ۲۵-۳۰% کودکان اوتیسم غیرکلامی باقی می‌مانند. اما حتی در این موارد هم روش‌های ارتباطی جایگزین (مثل تصاویر، زبان اشاره یا دستگاه‌های ارتباطی) می‌توانند کمک کننده باشند. شروع زودهنگام گفتاردرمانی تخصصی شانس بهبود را افزایش می‌دهد.

2-آیا دارویی برای درمان دیر حرف زدن در اوتیسم وجود دارد؟
خیر، هیچ داروی خاصی برای این مسئله وجود ندارد. اما اگر کودک مشکلات همراه مانند تشنج یا بیش‌فعالی دارد، درمان این موارد ممکن است به طور غیرمستقیم به گفتار کمک کند. گفتاردرمانی همچنان روش اصلی است.

بهترین روش برای درمان لکنت زبان در کودکان | لکنت زبان بزرگسالان| درمان قطعی | دکتر صابر

مهم ترین مسئله در درمان لکنت زبان در بزرگسالی شناخت ابعاد این مشکل می باشد. با توجه به این نکته که لکنت زبان در دوران کودکی بین 2 تا 6 سالگی بروز می کند و به مرور با افزایش سن و بزرگسالی پیچیده تر می گردد. شناخت ماهیت روانی این اختلال حائز اهمیت است.درمان لکنت زبان در کودکان با درمان لکنت در بزرگسالان متفاوت است. با گذشت زمان لکنت زبان در جنبه های روانی فرد نفوز میکند و درمان لکنت زبان را در بزرگسالی دشوارتر می نماید. دکتر لکنت زبان برای درمان لکنت زبان در بزرگسالان باید حتما در کنار گفتاردرمانی به روان درمانی نیز بپردازد.

مرکز گفتار درمانی دکتر صابر با در اختیار داشتن تیم متخصص در زمینه گفتار درمانی، کاردرمانی و روانشناسی در جهت درمان لکنت زبان در بزرگسالان و کودکان فعالیت می نماید.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

نکات درمان لکنت زبان در کودکان و بزرگسالان

در گفتاردرمانی لکنت زبان، گفتار درمانان باید به نحوه صحبت کردن فرد دارای لکنت زبان دقت کنند. گفتاردرمان با بررسی گفتار طبیعی و غیر طبیعی فرد بزرگسال به اصلاح مشکلات گفتار در بزرگسالان می پردازد.

گفتار غیر طبیعی تر

• گفتار رباتی
• گفتار مونوتون
• گفتار کشیده
• گفتار پیوسته
• آوا سازی پیوسته
• گفتار لاک پشتی

گفتار طبیعی تر

• گفتار آهسته
• گفتار کمی نرم
• گفتار با مکث های کوتاه بین عبارات
• گفتار با مکث هایی در زمان نوبت گیری
• به طور کلی،گفتار با تغییرات اندک

درمان لکنت زبان در بزرگسالان با روش تغییر زمان بندی گفتار

نکات اصلی برای استفاده از تغییرات زمان بندی برای افزایش روانی گفتار کودکان/بزرگسالان

• تغییرات زمانبندی نباید زیاد واضح باشند.
• لازم نیست تغییرات در همه زمانها به کار برده شوند.
• استاندارد قراردادی زمان‌بندی نباید کسب شود.
• تغییرات زمانبندی باید در طول یک سلسله مراتب از موقعیت‌های آسان به سخت تمرین شوند تا جایی که فرد بتواند استفاده موفق از آنها را فرا گیرد.

مکث و عبارت بندی در درمان لکنت زبان بزرگسال

ابزار مفید دیگر به منظور افزایش روانی در کودکان/بزرگسالان مکث و عبارت بندی است. با این رویکرد،مراجعه یاد می‌گیرد تا مکث مختصری میان گروهی از کلمات جایگزین کند. بزرگسال با لکنت زبان می تواند آموزش ببیند تا گفتار را به صورت عبارت های طبیعی با مکث های کوتاه جایگزین شده در مکان مناسب بین عبارتها و در پایان جمله تولید کند. مکث نباید خیلی طولانی باشد-مکث تا یک ثانیه اغلب کافی است- برای کودکانی که به اندازه کافی برای خواندن بزرگ شده‌اند،اغلب شیوه مکث و عبارت بندی را به صورت خواندن با صدای بلند قرار میدهیم. این پیشنهاد دو جزء دارد:  ابتدا،زمانی که مراجع در حال خواندن است،می‌تواند توجه اش را بیشتر روی استفاده از شیوه،متمرکز کند تا محتوای گفته. او می تواند تا زمانی که با این شیوه به اندازه کافی احساس راحتی کند،درست خواندن برای تمرین بماند. و سپس به سطح محاوره پیش رود. دوم،اگر ما موارد خواندنی را از میان مطالب درسی انتخاب کنیم،می‌توانیم فرآیند تعمیم را تسهیل کنیم. این کار همچنین به ما کمک می‌کند تا مطمئن شویم که موارد انتخاب شده برای خواندن،مناسب سن و سطح مهارت او است. برای تسهیل فراگیری،می‌توان با علامت ویرگول ( ،) مکان مناسب مکث ها را در متن مشخص کرد. برای کودکان سن مدرسه،ممکن است مکانی که مکث ها باید قرار داده شود مشهود نباشد. بنابراین،قبل از خواندن با صدای بلند،ما از مراجع می‌خواهیم که متن را بخواند و جایی که مکث ها باید قرار داده شوند را مشخص کند،اینکار به استفاده از متن های از قبل آماده شده با مکث های از قبل مشخص شده ترجیح دارد. با این رویکرد مراجعه سریع‌تر به استقلال می رسد و فرصتی برای گفت و گو درباره اینکه چگونه میتواند عبارت ها را انتخاب کند فراهم می آورد.

با این تمرین کودک/بزرگسال احساس بهتری برای زمان مکث ها،مقدار مکث ها،و مدت زمان مکث ها پیدا می‌کند.این کار به او کمک خواهد کرد تا میان تغییر گفتار و حفظ طبیعی بودن گفتار و تعادل ایجاد کند و احتمال اینکه از شیوه در زمان ارتباط در جهان واقعی استفاده کند را بیشتر می کند. هنگامی که مراجع مهارتش با این روش افزایش یافت،می‌توانیم به وسیله ترکیب این شیوه که با شیوه شروع آسان که در ادامه توصیف می شود،روانی گفتار را افزایش دهیم. بنابراین،او می‌تواند روی زمان و تنش گفتارش به صورت همزمان آموزش ببیند،چرا که کار کردن این دو شیوه با هم – ترکیب استفاده از مکث  و عبارت بندی با شروع آسان-به فرد بزرگسال کمک خواهد کرد که با همه شیوه‌ها به موفقیت دست یابد. در نتیجه روانی،و تعمیم مهارت های گفتاری اش به محیط های دیگر افزایش می یابد. در نهایت،درک این نکته مهم است که مکث،شیوه‌ای است که ما می‌توانیم در همه تمرین هایمان وارد کنیم.

نکات اصلی برای استفاده از مکث برای درمان لکنت زبان کودکان و یزرگسالان

• مکث بین جملات و عبارات و مکان های مناسب در گفتار باعث طبیعی تر شدن گفتار می‌شود.
• مکث هانباید انقدر طولانی شوند که مراجع احساس ناراحتی در به کارگیری آنها داشته باشد (یک ثانیه مناسب به نظر می‌رسد).
• برای راحت شدن با استفاده از مکث نیاز به تمرین وجود دارد.
• تمرکز کردن بر روی مکث ها آسان تر و موثرتر از تمرکز بر روی سرعت گفتار می باشد.

تغییر تنش برای افزایش روانی گفتار(تماس نرم و ملایم) در بزرگسالان با لکنت زبان

وقتی عضلات کودک/بزرگسال بسیار فشرده می شوند صحبت کردن سخت تر می شود. تنش و تقلا در واقع،واکنش فرد به احساس «عدم کنترل» است. تنش و تقلا در واقع لکنت نیست،بلکه بخشی از کاری است که فرد برای مداخله در گفتارش انجام می‌دهد. تنش فیزیکی کمتری که یک کودک در زمان صحبت کردن استفاده می کند باعث احتمال کمتر شدن تجربه افزایش تنش در رابطه با لکنت زبان است. بنابراین،تغییر دیگری که می‌تواند روانی گفتار را افزایش دهد،کاهش تنش فیزیکی (تقلا) در تولید کننده هاست. همانطور که در «تماس ملایم» یا «شروع ملایم» دیده می شود. با این شیوه ها،کودک/بزرگسال یاد می گیرد که تولید‌کننده ها را با تنش فیزیکی کمتری با هم تماس دهد. مشکلی که با تماس ملایم وجود دارد این است که انجام آن برای کودکان/بزرگسالان به ویژه در گفتار محاوره سخت است. به خصوص زمانی که در عجله یا هیجان هستند و ممکن است اجرای شیوه را در موقعیت های سخت رها کنند. در حالی که می دانند این روش به کاهش لکنت شان کمک می کند.

بهتر است آموزش این شیوه را به تنهایی در سطح صدا یا در سطح تک کلمه انجام دهیم،سپس به سمت عبارت یا گفتار محاوره‌ای حرکت کنیم. برای بعضی از مراجعان تشخیص تماس نرم مشکل است،و برای بعضی تماس نرم ممکن است باعث غیر طبیعی شدن گفتارشان شود. بنابراین مهم است که مطمئن شویم قابلیت فهم گفتار،زمان استفاده از این شیوه کاهش پیدا نکند.

همانطور که در تغییرات سرعت گفتاری توضیح داده شد،کودکان/نوجوانان باید سعی کنند تا همیشه تماس ملایم را استفاده کنند.در عوض آنها می‌توانند تماس ملایم را فقط در لحظاتی که افزایش تنش را احساس می کنند به کار گیرند. برای انجام این کار،آنها باید در مورد تنش در عضلات گفتار ایشان یاد بگیرند. بنابراین آموزش تماس ملایم مستلزم آموزش کودک/بزرگسال در مورد عضلات درگیر در گفتار (شامل عضلات تنفسی،آوا سازی و تولید) و کمک به کودک/بزرگسال در یادگیری این مطلب است که در طول تولید گفتار عضلات او به شیوه های مختلفی منقبض می شوند. هرچه بیشتر در مورد مکانیزم گفتاریش بداند،بیشتر قادر به ایجاد تغییراتی می‌شود که باعث تسهیل روانی گفتار می‌گردد. هرچه بیشتر کودک/بزرگسال در تشخیص احساس تنش در عضلاتش مهارت پیدا کند،بیشتر قادر خواهد بود تا تعیین کند چه زمانی تماس ملایم را استفاده کند. مثل تغییرات زمان بندی،این روش هم نیاز به میزان قابل توجهی تمرین دارد. در طول زمان کودک/بزرگسال در خواهد یافت که کاهش تنش در عضلات گفتاری برای افزایش روانی،آسان تر است.

تغییر زمانبندی و تنش در افزایش روانی (شروع آسان) در لکنت زبان

برای اینکه کودکان/بزرگسالان بتوانند راحت‌تر،از شیوه های زمانبندی و تغییر در تنش در گفتار استفاده کنند،می‌توان به آنها یاد داد که لازم نیست همیشه این شیوه ها را به کار بگیرند. در عوض می توانند در هر زمان احساس نیاز کردند،تصویر اصلاحات را به کار ببرند. سرعت گفتار را فقط به اندازه‌ای که باعث افزایش روانی گفتار شود کاهش دهند.نه آنقدر که باعث غیرطبیعی بودن گفتارشان شود و یا در ایجاد ارتباط راحت با دیگران تداخل کند. البته رسیدن به این تعادل و توانایی در مدیریت گفتار به شیوه ای انعطاف پذیر و قابل قبول،نیاز به تلاش و تمرین دارد. یکی از راه‌هایی که گفتاردرمان می‌توانند کودکان/بزرگسالان را در کسب این تعادل کمک کنند،قانون درک این حقیقت است که آنها روی هر کلمه‌ای که تولید می‌کنند،لکنت نمی‌کنند و توزیع کلمات لکنت شده تصادفی نیست. بیشتر مواقع،لکنت در ابتدای گفته ها اتفاق می‌افتد. زمانی که گوینده اولین کلمه را بیان می‌کند (یا حتی فقط صدا های آغازین را) بقیه گفته اغلب به روانی تولید می‌شود.

بنابراین،اگر فرد بر روی اصلاحات زمانبندی و تنش خود نه بر روی همه گفته ها،بلکه تنها بر روی صداهای اول گفته تمرکز کنند،تمرین اصلاح گفتار برای افزایش روانی می‌تواند ساده‌تر شود. نتیجه این تلاش روشی است که «آغاز های آسان» یا «شروع های آسان» نامیده می‌شود.

در این روش،گوینده یک گفته را با سرعت کم (کاهش زمان بندی) و تماس ملایم (کاهش تنش فیزیکی) و انتقال آن به سرعت طبیعی برای بقیه عبارت به کار می‌برد. استفاده از سرعت طبیعی و تنش طبیعی در بقیه عبارت،استفاده از شیوه را آسان تر و طبیعی تر می کند.

کودک/بزرگسال می تواند با به کار گیری مکث و عبارت بندی فرصت‌های بسیاری را برای استفاده از شروع های آسان فراهم کند. اگرچه برای فرد استفاده از شروع آسان بر روی هر عبارتی هم ضرورتی ندارد.

برخی از مراجعان،مخصوصاً آنهایی که لکنت شدید دارند،ممکن است نیاز باشد تا از این شیوه به صورت متناوب در گفتار شان استفاده کنند. دیگران ممکن است با استفاده کمتر از این شیوه،بتوانند سطح روانی موردنظرشان را حفظ کنند. در هر حال،هر فردی به میزان متفاوتی از کاهش تنش به منظور افزایش روانی نیاز خواهد داشت و ما می توانیم مراجعمان را هدایت کنیم تا به اندازه کافی از این شیوه در گفتارش استفاده کند تا جایی که احساس طبیعی بودن در گفتارش را حفظ کند.

در هنگام آموزش یک کودک/بزرگسال برای استفاده از شیوه شروع آسان،بهتر است این شیوه را به تدریج و ابتدا روی صداهایی که برای شروع آسانتر است معرفی کنیم.صداهایی که برای انجام شروع آسان سخت تر هستند نگه می داریم تا زمانی که راحتی و آشنایی مراجعه با شیوه روی صداهای آسان تر توسعه یابد. مثال هایی از صداهای آسانتر برای انجام شروع آسان،شامل صداهای واکدار و با جریان پیوسته است،مانند خیشومی ها، لغزان ها،این صدا ها خودشان به استفاده از شروع آسان کمک می کنند چرا که قابل کشش هستند. صدا های سخت تر برای استفاده از شروع آسان شامل انسدادی ها و برای بعضی از کودکان/بزرگسالان، واکه هاست،چرا که ممکن است آن‌ها به جای شروع ملایم حنجره ای با یک انسداد گلوتال آغاز شود. مشروع از صداهایی که برای شروع آسان،آسان تر است،به کودک/بزرگسال فرصت داده می شود تا موفقیت بیشتری را احساس کند و زمانی که تلاش می کند این شیوه را برای صداهای سخت تر استفاده کند،موفقیت بیشتری داشته باشد.

از طریق «مکانیسم گفتار» که قبلاً درباره آن بحث شده کودک/بزرگسال درباره شیوه هایی که صداهای مختلف تولید می شوند و بخش هایی از دهان که برای تولید آنها نیاز است،آموزش می‌بیند. این دانش پایه ای درباره فرآیند تولید گفتار،به او کمک می‌کند تا نقش فعالی در انتخاب صدا های گفتاری که روی آن‌ها کار خواهد کرد،بازی کند. همچنین تضمین می‌کند که کودک/بزرگسالان اصول اساسی برای استراتژی های درمان و فعالیت های تمرینی را درک خواهد کرد.

تعمیم مهارت‌های تغییر گفتار یکی از چالش‌های عمده‌ای است که گفتاردرمانان با آن روبرو هستند،ترجیحا تا جایی که ممکن است،تمرین شروع آسان را از عبارت ها و جملات کوتاه آغاز کنیم تا یک صدای منفرد یا تک کلمه. فایده استفاده از شیوه شروع آسان در عبارت این است که پیشرفته شیوه ای  مکث و عبارت بندی،را تسهیل می‌کند. استفاده از شروع آسان در ابتدای عبارت،نسبت به استفاده از آن قبل از کلمه تنها ترجیح دارد،چرا که صدا برای شنونده طبیعی تر و برای مراجع قابل تحمل تر است. در بعضی کودکان آنهایی که تاخیر زبانی یا شناختی دارند،ممکن است نیاز باشد تا برای یک دوره زمانی کمی (به مدت کمی) استفاده از شروع آسان را از سطح تک کلمه آغاز کنیم.همچنین ما می‌توانیم برای تسهیل انتقال به عبارتها،عبارت های حامل ساده را مطرح کنیم. به عنوان گفتاردرمان ،باید همیشه به نیازهای فردی مراجعان حساس باشیم و سطح سختی درمان مان را متناسب با نیاز و توانایی آنها تنظیم کنیم.

بنابراین،زمان معرفی شیوه شروع آسان بهتر است عبارت های کوتاه و جملات طولانی که کلمات ابتدای آنها با صدا های آسان شروع می شود،چهارمین را معرفی می کنیم. در عبارت هایی که میتوان انتخاب کرد محدودیتی وجود ندارد پیچیدگی عبارتها خودشان می‌توانند مقیاس برای سنجش سطح پیشرفت کودک یا مهارتش باشد. شما می‌توانید هر مجموعه‌ای از عبارت ها را به صورت سلسله مراتبی از آسان به سخت مرتبط کنید. برای این کار می توان عبارت را در جلسه درمان با کمک خود کودک بسازیم،بنابراین،ما لیست عبارت های تمرینی را در صورت نیاز تغییر و یا بسط می دهیم.در ابتدا برای اینکه بتوانیم یک مدل صحیح از استفاده درست از شروع آسان را فراهم کنیم ممکن است عبارت را به صورت تقلید تقسیم معرفی کنیم و سپس به سمت تقلید تاخیری یا بازیهای نوبت‌گیری،عبارتهای حامل،محاورات ساختارمند و نهایتاً گفتار خود انگیخته حرکت کنیم.

اهداف درمان لکنت زبان در بزرگسالی و کودکی

نهایتاً برای مراجعان هدف این است که یاد بگیرند تا در صورت لزوم از شروع آسان استفاده کنند.ما از آنها انتظار نداریم تا در همه زمان ها از این شیوه استفاده کنند.هر درمانگری که برای استفاده از شروع آسان در همه زمان‌ها تلاش می کند متوجه خواهد شد که انجام آن با ۱۰۰ درصد موفقیت،بیش از حد سخت است. برای درک سختی این کار می‌توانیم ببینیم آیا می توانیم به مدت یک روز کامل از شروع آسان استفاده کنیم! و به سرعت متوجه خواهیم شد که چرا مراجعانمان از این شیوه در همه زمان ها استفاده نمی کنند. زمانی که یک شیوه ای کم استفاده شود مراجعان هر زمان که بخواهند،می‌توانند به روانی افزایش یافته دست یابند،بدونه اینکه روی طبیعی بودن گفتارشان تاثیر بگذارد. علاوه بر این مسئولیت سنگینی را برای او به منظور کاری که غیر ممکن است ایجاد نکرده و به جای آن،توانایی اش را برای داشتن یک ارتباط موثر افزایش می دهد.

مثل همه شیوه هایی که ارائه شد،یادگیری میزان و زمان استفاده از شروع های آسان نیاز به تمرین دارد. رسیدن به تعادل و انعطاف پذیری برای اجرای شیوه ها برای کودکان با سن پایین تر و یا کودکان با مشکلات زبانی و یا شناختی می تواند سخت باشد و به همین دلیل ممکن است این گروه،نیاز به استفاده از اصلاح گسترده تری برای افزایش روانی گفتار داشته باشند.

پس به طور خلاصه کودکان/بزرگسالان باید به اندازه‌ای اصلاح در زمانبندی و تنش را در گفتارشان به کار ببرند که برای بهبود روانی شان نیاز است و نباید به کارگیری شیوه ها آنقدر نباشد که تمرین بسیار سخت شود یا ارتباط به خطر بیفتد. و باز هم نیاز است که گفتاردرمان این نکته را بپذیرند که هدف درمان،بهبود ارتباط است. و بهبود روانی گفتار،فقط بخشی از اهداف درمانی برای درمانی جامعه می باشد. بسیاری از کودکان/بزرگسالان نیاز دارند که واکنش‌های احساسی،رفتاری و شناختی منفی همراه با لکنت شان مورد توجه قرار گیرند،در بخش بعدی به جنبه هایی که تجربه کلی کودک/بزرگسالان از اختلال است پرداخته می‌شود.

جمع بندی

تغییر زمانبندی و تنش در طراحی زبانی و تولید گفتار،باعث افزایش روانی گفتار می شود. برای رسیدن به این اهداف،از شیوه‌های کاهش سرعت و افزایش مکث برای تغییر در زمانبندی و از شیوه تماس نرم برای کاهش تنش و در نهایت از شروع آسان برای بهبود زمانبندی و تنش به طور همزمان استفاده می شود.

گفتاردرمانی در منزل

نشانه های اوتیسم در کودکان دو ساله

نشانه ها و علائم اوتیسم در کودکان با افزایش سن متغییر است. کودکان کوچکتر علائمی نظیر عدم پاسخگویی به صدا های بلند، نداشتن خنده اجتماعی، ارتباط چشمی پایین و کج خلقی را از خود نشان می دهند. با افزایش سن تاخیر در گفتار، عدم توجه به اسم خود، بازی های تکراری، رفتار های عجیب مانند تکان دادن مداوم دست ها و چرخیدن به دور خود می تواند در کودک بروز کند. تشخیص علائم اوتیسم در دو سالگی توسط دکتر اوتیسم از این نظر بسیار حائز اهمیت است که درمان به موقع موجب تسریع بهبودی کودک و در موارد خفیف با کامل کردن درمان امکان خروج کودک از طیف کودکان اوتیسم وجود دارد.

اهمیت تشخیص علائم اوتیسم در دو سالگی

پزشکان متخصص اوتیسم سن 2 تا 4 سالگی را تایم طلایی درمان برای کودکان طیف اوتیسم مطرح می کنند. اگر نشانه های اوتیسم در دو سالگی در کودک شناسایی شود کاردرمان و گفتاردرمان متخصص اوتیسم زمان لازم را برای انجام درمان های توانبخشی به موقع برای رسیدن به بهترین نتیجه درمانی دارا می باشد. متاسفانه به علت عدم آگاهی والدین از علائم اوتیسم در کودک دو ساله و حتی در کوچکتر از آن بسیاری از کودکان اوتیسم این زمان طلایی درمان را از دست می دهند. به همین علت آگاهی والدین از علائم اوتیسم در کودک دو ساله و سه ساله مهم و تعیین کننده است.

در زیر به شرح علائم یک کودک اوتیسم پرداخته می شود.

علائم هشدار دهنده اوتیسم در کودکان دو ساله

معمولا علائم اوتیسم در کودکان به مرور نمایان می شود و والدین کم کم متوجه تفاوت کودک خود با دیگران می شوند. اما در مواردی نیز ممکن است علائم به صورت ناگهانی بروز کنند. به این صورت که کودک توانایی های بدست آورده را از دست می دهد. برای مثال کودک دو ساله کلاماتی نظیر بابا، مامان و … را که قبلا بیان می کرده دیگر تکرار نمی کند یا در فعالیت های روزمره به کار نمی برد. ارتباط کودک با دیگران محدود یا کمرنگ می شود و بیشتر به بازی های غیر عادی نظیر بازی با چرخ ماشین اسباب بازی یا دویدن دور خود مشغول است. به نام خود عکس العمل نشان نمی دهد و خانواده اظهار می کنند که انگار کودک در دنیای خودش سرگرم است و متوجه تغییرات محیط نمی شود. عکس العمل هایی نظیر خیره شدن به ماشین لباس شویی یا صفحه تلویزیون همچنین راه رفتن روی پنجه پاه ها از علائم قابل مشاهده در سنین دو سالگی در کودکان اوتیسم می باشد. با صحبت های انجام شده با والدین کودکان اوتیسم به نظر می رسد همه آنها در زمان هایی متوجه این رفتار های متفاوت شده اند اما در بسیاری از موارد آن را گذرا تلقی کرده و یا به عنوان یکی از خصوصیات کودک خود در نظر گرفته اند. توصیه می شود در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق حتما با متخصصین روانپزشک اطفال جهت بررسی وضعیت کودک اقدام نمایید.

اوتیسم در افراد مختلف به گونه‌ های متفاوتی بروز می‌ کند. علائمی که افراد در کودکان و بزرگسالان مشاهده می کنند، معمولا با نشانه ‌های اصلی اوتیسم سازگار است، اما این همیشه آشکار نیست. برای بسیاری از بزرگسالان اوتیستیک، علائم در دوران کودکی آن‌ ها نادیده گرفته شده است. هیچ راه واحدی برای ظاهر شدن اوتیسم یا اوتیستیک بودن وجود ندارد، زیرا همه افراد اوتیستیک منحصر به فرد هستند و به همین دلیل هیچ علامت قطعی یا لیستی از علائم وجود ندارد که بتواند به شما بگوید آیا شما، فرزندتان یا شخص دیگری اوتیستیک است یا خیر. این کار باید حتما توسط یک متخصص تشخیص اوتیسم انجام شود.

بسیاری از کودکان اوتیستیک گزارش می‌ دهند که احساس متفاوتی نسبت به افراد هم سن یا هم سن و سال خود دارند. این ها برخی از روش‌ هایی است که ممکن است احساس متفاوتی داشته باشند:

– دست و پنجه نرم کردن با چیزهایی که همسالانشان با آن مشکل ندارند (به عنوان مثال، معاشرت یا کارهای روزمره)

– تجربه کردن چیزها به گونه ‌ای متفاوت از همسالان

– مورد طرد شدن، قلدری قرار گرفتن یا عدم سازگاری با دیگران

اگر کودکان خردسال مبتلا به اختلال اوتیسم باشند، ممکن است حرکات بدن را تکرار کنند یا بدن خود را به روش‌ های غیر منتظره‌ ای حرکت دهند. به عنوان مثال، ممکن است:

– کمر خود را قوس دهند.

– دست‌ های خود را تکان دهند.

– بازو های خود را سفت نگه دارند.

– روی نوک انگشتان پا راه بروند.

ممکن است متوجه شوید که کودک تان:

– واکنش متفاوتی نسبت به سایر کودکان نشان می‌ دهد (به عنوان مثال، واکنش به نام خود؛ واکنش به محرک ‌های حسی مانند نور، صدا، طعم و لمس).

– با کودکان دیگر ارتباط برقرار نمی ‌کند.

– ویژگی‌ های اضافی دارد (به عنوان مثال، بیش ‌فعالی).

– مهارتی را که قبلا داشته، از دست می ‌دهد (به عنوان مثال، از دست دادن گفتاری که قبلا توسعه یافته بود).

– در مدرسه با چالش ‌هایی روبرو می‌ شود.

– مشکلات سلامت روان دارد.

والدین یا مراقبان اغلب اولین کسانی هستند که علائم اوتیسم را در کودک خود مشاهده می ‌کنند، اما ممکن است سایر اعضای خانواده، دوستان، یا معلمان نیز متوجه شوند. اگر کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم باشند، علائم اولیه اوتیسم معمولا در یک یا دو سال اول زندگی ظاهر می ‌شود. برخی از کودکان علائم اولیه زیادی دارند، در حالی که برخی دیگر فقط تعداد کمی دارند. تعداد علائم می ‌تواند با توجه به سن و مراحل رشد کودکان متفاوت باشد. گاهی اوقات علائم اولیه اوتیسم با گذشت زمان تغییر می‌ کنند یا با بزرگ‌ تر شدن کودکان واضح ‌تر می‌ شوند.

نشانه های اوتیسم در کودکان دوساله در روند زندگی

روزی که مادرم و خواهرم جین را به پیشواز مرگ بردم از خاطر نمی برم. مادرم در حالی که پشت فرمان نشسته بود به عقب برگشت و گفت این هم از کلاهت تمپل، حتما دوست داری موقع دیدار با گفتار درمانت خوشگل به نظر برسی، اینطور نیست؟ و سپس کلاه مخملی آبی مرا تا روی گوشی هایم پایین کشید و ماشین را روشن کرد. احساس می‌کردم که گوش هایم دارد له می‌شود و در حال تبدیل شدن به یک گوش غول‌آسا است. نوار دور کلاه فشار زیادی را بر سرم وارد می کرد  کلاه را با عصبانیت از سرم کشیدم و فریاد زدم. فریاد زدن  تنها راه نشان دادن تنفرم از پوشیده شدن موهایم با کلاه بود. نمیخواستم برای رفتن به گفتاردرمانی این کلاه را سرم بگذارم.

مادرم پس از توقف در مقابل چراغ قرمز به عقب برگشت و در حین این که آمرانه از من می‌خواست که کلاهم را سرم بگذارم، داخل بزرگراه شد. دلم می خواست آن کلاه دردناک را آنقدر بسابم تا آسترش از بین برود. همچنان که کلاه را بی وقفه در بین دستانم می ساییدم، بی صدا زمزمه می‌کردم. حالا کلاه روی پاهایم بی شباهت به یک لکه کثیف آبی نبود. تصمیم گرفتم که از دستکش خلاص شوم و آن را از پنجره ماشین به بیرون پرتاب کنم. اطمینان داشتم که مادر متوجه نخواهد شد، مشکل اینجا بود که در دو سالگی قادر به پایین کشیدن شیشه ماشین نبودم. زبری و داغی زیاد را روی پاهایم احساس میکردم. آن کلاه مثل یک هیولای روی پاهایم نشسته بود. بی اختیار به جلو خم شدم و کلاه را از شیشه کنار مادرم به بیرون پرتاب کردم. ناگهان صدای فریاد مادرم بلند شد. گوش هایم را گرفتم تا صدای آزار دهنده اش را نشنوم. او سعی کرد کلاه را بگیرد که ماشین منحرف شد و با تکان های شدید به سمت مخالف اتوبان تغییر جهت داد. من در حالی که به صندلی تکیه داده بودم از این بالا به پایین رفتن ها لذت می بردم. به یاد دارم که خواهرم، جین، به شدت گریه می کرد. حتی امروز هم بوته هایی را که در حاشیه بزرگراه کاشته بودن کاملا به یاد دارم. چشمانم را می بندم، گرمای خورشید، بوی دود و حتی تراکتور قرمزی را که لحظه به لحظه نزدیک تر می شد، با تمام وجود حس می ‌کنم. مادرم نهایت تلاش خود را برای کنترل ماشین کرد، اما خیلی دیر بود و اتومبیل در حالی که از بغل به تراکتور برخورد کرد، متوقف شده صدای مهیب له شدن فلزی سنگین به گوش رسید. در حالی که خرده های شیشه به رویم پاشیده می شد، فریاد زدم (یخ ، یخ ، یخ.) به یاد دارم که هیچ احساس ترسی نداشتم و این اتفاق برایم ماجرایی هیجان انگیز بود.

یک طرف ماشین کاملا از بین رفته بود. این یک معجزه بود که ما هر سه نفر زنده بودیم و معجزه دیگر این بود که من خیلی واضح کلمه یخ را ادا کرده بودم. به عنوان یک کودک اوتیستیک یکی از بزرگترین معضلاتی که با آن دست و پنجه نرم می کردم، سخن گفتن بود. این معضل بی شباهت به لکنت نبود. در حقیقت کلمات بیرون نمی آمدند‌. در موقعیت های خاصی مثل مورد یاد شده کلماتی مانند (یخ) را به وضوح ادا می کردم، ولی این توانایی مختص شرایط بحرانی از جمله سانحه تصادف بود که هیجان و اضطراب بر موانع تکلم من چیره می شد. این یکی از همه جنبه های گیج کننده و آزاردهنده اوتیسم است که باعث پریشانی خاطره اطرافیان می شود. آنها با خود می اندیشیدند که چگونه گاهی قادر به تکلم هستم، در حالی که در شرایط دیگر کلامی از دهانم خارج نمی‌شود. به نظر می ‌رسید که به اندازه کافی تلاش نمی کنم یا تا حد زیادی لوس هستم، و نتیجتاً عرصه را بر من تنگ تر می کردند.

شاید به خاطر عدم توانایی در برقراری ارتباط مناسب و همچنین زندگی در دنیای درونم، خاطرات کودکی من بسیار واضح است و مانند صحنه های یک فیلم بر صفحه مغزم به نمایش در می‌آیند. مادرم که در هنگام تولد من ۱۹ سال بیشتر نداشت، من را کودکی طبیعی و سالم و با چشمهای درشت آبی موهای پرپشت قهوه ای و چالی در چانه توصیف می‌کند. دختر بچه ای خوب و آرام به نام تمپل. اگر می توانستم در روزها و هفته‌های اول پس از تولدم را مرور کنم، آیا احساسی همچون سقوط از روی سطح شیبدار به ورطه تنهایی در درونم خواهد جوشید؟ آیا حواس پنجگانه ام با عکس العمل‌های بیش از حد یا نامربوط مرا به مرز جنون می رساند؟ آیا آن از خودبیگانگی را که دلیلش مغز آسیب دیده دوران جنینی بوده است، حس می کردم مشکلی که پس از تکامل یافتن قسمت آسیب دیده نمایان شد؟

مطالب فوق نمونه ای از مشکلات کودکان اوتیسم در دو سالگی و سه سالگی است. تشخیص اوتیسم در دو سالگی و درمان علائم اوتیسم در کودک دو ساله از موارد مهم و اساسی در کمک به روند رشد طبیعی کودک می باشد. مرکز اوتیسم دکتر صابر در زمینه تشخیص و درمان علائم اوتیسم در کودکان در کنار شماست. کاردرمانی اوتیسم، گفتار درمانی کودکان اوتیسم از خدمات مرکز اوتیسم می باشد.

منابع:

www.nhs.uk

autism.org.uk

raisingchildren.net.au

سوالات متداول:

1-فرزندم به صدای من واکنش نمی‌دهد، اما صداهای دیگر را می‌شنود. چرا؟
این ممکن است نشانه تفاوت پردازش حسی در اوتیسم باشد. برخی کودکان به صداهای خاص حساس‌اند و برخی اصلاً توجه نمی‌کنند. تست شنوایی و ارزیابی عصبی توصیه می‌شود.

2-آیا عدم اشاره کردن با انگشت در دو سالگی نگران‌کننده است؟
بله، کودکان معمولاً تا ۱۲-۱۸ ماهگی برای درخواست یا نشان دادن اشیا اشاره می‌کنند. عدم انجام این کار یک علامت قرمز اوتیسم محسوب می‌شود.

بهترین مرکز کاردرمانی در تهران

کاردرمانی دست کودکان چیست| کاردرمانی دست نوزادان| کاردرمانی دست در منزل| دکتر صابر

مهمترین مهارتهای دستی شامل مهارتهای دستیابی، گرفتن، حمل کردن شی و توانایی دستکاری در دست و استفاده دو طرفه از دست‌هاست که ترکیب آنها با هم جهت انجام فعالیت‌های روزمره لازم و ضروری است. همچنین این مهارت‌ ها زیربنای مهارت های اساسی در دوران کودکی است که پایه مهارت‌هایی چون نوشتن را تشکیل می‌دهد. بنابراین لزوم آگاهی از این مهارت ها و رفع مشکلات موجود در کودکان مسئله مهم خواهد بود. کاردرمانی دست کودکان و نوزادان به تقویت مهارت های دست در کودکان می پردازد. کاردرمانی دست نوزاد در زمینه بهبود قدرت عضلات و دامنه حرکتی دست نوزاد با مشکلات حرکتی همچنین افزایش رشد مهارت های حرکتی دست نوزاد فعالیت می کند. از دیگر موارد کاردرمانی دست در منزل می باشد که در مرکز کاردرمانی دکتر صابر ارائه میشود.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

کاردرمانی دست چیست

کاردرمانی دست به اصلاح، تقویت و بهبود مهارتهای دستی کودکان و بزرگسالان با آسیب های ارتوپدیک و نورولوژیک می پردازد. کاردرمانی دست کودکان با استفاده از رویکرد های مختلف کاردرمانی به تقویت مهارت های دستی می پردازد. مرکز کاردرمانی دکتر صابر با در اختیار داشتن امکانات مختلف نظیر سنسوری روم ، ماساژ درمانی، بخش کاردرمانی دست و مهارت های دستی، کاردرمانی جسمی و… به تقویت و بهبود مهارت های دستی کودکان می پردازد.

معرفی مداخلات درمانی کاردرمانی دست کودکان

NDTدرمان رشد عصبی

Developmental رشدی

Motor learning یادگیری حرکتی

Biomechanical بیومکانیکال

که به شرح مختصری از هر مدل می پردازیم :

مدل NDT روی تون پوسچرال، کنترل آن و ثبات و تحرک کودک توجه دارد. این مداخلات سبب افزایش هماهنگی و مجزا کردن الگوهای حرکتی می‌شود. مدل رشدی نیز ترتیب مهارت هایی را که کودک در طول رشد به دست می آورد، ارائه می دهد، مثلاً ترتیب پیشرفت بعد از الگوی گرفتن کف دستی، الگوی گرفتن ظریف می باشد که بر اساس این مدل، مداخلات صورت گرفته نیز باید بدین ترتیب صورت گیرد، در واقع این تئوری بیان می کند که مهارت ها باید به ترتیبی صورت گیرند تا کودک بتواند مهارت های سخت تر را در یک ترتیب رشدی مخصوص به دست آورد.

زمانی که کاردرمان دست از مدل یادگیری حرکتی استفاده می‌کند به چگونگی یادگیری مهارتهای حرکتی کودک توجه می‌کند. کاردرمانگر دست کودکان با ارائه ساختارها و فیدبک‌های مخصوص و شیوه‌های تمرینی مطابق با سطح عملکرد و پاسخ کودک به او کمک می کند تا مهارت های حرکتی جدیدی را کسب کند. مدل بیومکانیکال نیز فعالیتهایی را تعیین و فراهم می‌کند تا ROM طبیعی مفاصل، قدرت و تحمل عضلات مناسب گردند. در رویکرد بیومکانیکال بر راستای پسچرال، ثبات مفاصل و مشکلات عضلانی اسکلتی توجه خاصی می‌شود. کاردرمانگر دست با این مدل به چگونگی الگوهای tenodisis grasp و کنترل عضلات داخلی و خارجی دست برای گرفتن و الگوهای دستکاری آگاهی می‌یابد.

کاردرمان دست کودک هنگام آموزش مهارت های هماهنگی چشم و دست به کودک، باید فعالیتی متناسب با شرایط کودک انتخاب کند تا کودک بتواند این فعالیت‌ها را تمرین و تکرار کند. چرا که در فرایند یادگیری، تمرین و تکرار اهمیت بسیاری دارد‌. ولی این فعالیت ها و تمرینات در طی آموزش باید تغییر یابد تا کودک همچنان هیجان لازم برای ادامه و تکرار فعالیت را داشته باشد.

نقش کاردرمانی دست در ارزیابی و مداخله در کودکان با مشکلات نوشتاری

کاردرمان دست حین مداخله روی مهارت های مربوط با فعالیت‌های روزمره زندگی، کار، بازی، مهارت های اجتماعی و مسائل آموزشی کودکان تمام جوانب را در نظر می‌گیرند. مثلاً در حیطه آموزشی، کاردرمان دست فعالیت هایی که کودک در مدرسه (مثل خواندن و نوشتن، محاسبه کردن و حل مسئله) به آن نیاز دارند، مدنظر قرار می دهد. همچنین به همه جوانب مربوط به کلاس مثل محیط کلاس، کیفیت میز و نیمکت و تخته، کاغذ، نحوه قرار دادن دفتر روی نیمکت، طرز نوشتن کلمات روی کاغذ، مچاله کردن کاغذ، استفاده از قیچی برای بریدن و… توجه می‌کنند. همه این مهارت ها و عملکردها در طول سال‌های مدرسه تکامل می‌یابد و انتظار می‌رود، کودک بتواند به تدریج با چنین شرایطی سازگار گردد طی تحقیقات صورت گرفته، دانش آموزان بین ۶۰ – ۳۱ درصد ساعت روز را به انجام فعالیت های حرکتی ظریف می گذرانند که ۸۵ درصد این فعالیت ها با استفاده از کاغذ و مداد است. در واقع دانش آموزان بین یک سوم تا یک چهارم وقتی کلاس را با مداد و کاغذ سر و کار دارند. بنابراین دست خط و نحوه نوشتار، یک مهارت لازم برای تمام سنین به ویژه دانش آموزان در سنین مدرسه است که برای برقراری ارتباط،  بیان افکار، احساسات و نظرات ضروری است. نوشتن یک مهارت پیچیده‌ای است که به یکپارچگی حافظه، سازماندهی و قدرت حل مسئله، زبان، توانایی خواندن، فکر کردن و عملکرد های نگارشی وابسته است.

دست خط نیز فراتر از یک مهارت حرکتی ظریف بوده و به ارتباط بینایی، حافظه و الگوهای حرکتی نیازمند است که در نهایت شکل حروف را ایجاد می کند. دانش آموزان با نقایص نورولوژیکی، مشکلات یادگیری، نقص توجه و معلولیت های جسمی، از جمله افرادی هستند که با مشکلات مربوط به Handwritting روبرو هستند، که از نتایج مربوط به آن در مدرسه می توان به این موارد اشاره کرد :

• معلمان به نوشته هایی که از لحاظ محتوایی یکسان اند ولی از لحاظ دست خط بد خط ترند نمره کمتری می دهند.
• دانش آموزانی که با سرعت کمتری می نویسند ، از لحاظ ترکیب، روانی و کیفیت خط دچار محدودیت هستند.
• برای انجام دقیق تکالیف به زمان بیشتری نیاز دارند.
• در نت برداری در کلاس و خواندن دوباره آنها با مشکل مواجه می شوند.
• در یادگیری مطالب پیشرفته تر نوشتاری مثل دستور زبان ناتوان می مانند.
• از نوشتن خودداری می‌کنند که خود مانع پیشرفت در زمینه نوشتن می شود.

دست خط بد، یکی از دلایلی است که معلمان، دانش‌آموزان را به کار درمانی دست ارجاع می‌دهند. به طور میانگین از تعداد دانش‌آموزان ارجاع شده به کاردرمانی مدارس، حدود ۸۰ تا ۸۵ درصد آنها در حرکات ظریف دست و Handwritting مشکل دارند. که روی عملکرد آموزشی آنها تاثیر می گذارد. کاردرمانگران معمولاً برای ارزیابی دست خط دانش آموزان از نمونه‌های دست خط آنها که هنگام انجام تکالیف نوشته اند، استفاده می‌کنند و با مشاهده عملکرد دانش آموز حین نوشتن با در نظر گرفتن شرایط محیطی کلاس و تکالیف خواسته شده از او، برنامه درمانی خاصی را برای دانش آموز تدارک می بیند در زیر مواردی که کاردرمان دست در طول ارزیابی و مداخلات درمانی به آنها توجه می کند با جزئیات بیشتر آورده شده است :

• نمونه ای از نوشتار دانش آموز، محدوده مشکلات نوشتاری او را مشخص می کند که در چه زمینه ای مشکل دارد. (مثلا نوشتن دیکته نویسی یا کپی کردن از روی نوشته، فاصله گذاری و…)
• شرایط مدرسه و کلاس (مثلا شرایط فیزیکی مدرسه، طرز چیدمان صندلی ها و تخته) که عملکرد دانش آموزان را تحت تاثیر قرار می دهد.
• ویژگی های فردی دانش آموز (مثلا سلامت جسمی و روحی و شرایط فرهنگی)
• توجه به مشکلات همراه دانش آموز که در نوشتار او تاثیر می‌گذارد. (مثلاً عدم تعادل در نشستن، کمبود توجه و…)

 فرایند نوشتار در کاردرمانی دست

نوشتن به عنوان یک مهارت پیچیده درتمام طول عمر شناخته می شود. بسیاری از کودکان وقتی مدادی در دست می‌گیرند و شروع به خط خطی کردن و نقاشی کردن روی کاغذ می کنند، به تدریج از طریق تصاویر و سپس شکل هایی شبیه به حروف شروع به نوشتن خواهند کرد پیشرفت فرآیند نوشتاری کودکان در سال‌های اولیه دبستان تنها به یادگیری پروسه مکانیکال و ادراکی آن ختم نمی شود بلکه همزمان با آن فراگیری زبان و هجا کردن و صداسازی نیز مستلزم آموزش در همان سال‌های اولیه است.

طبق مقالات ارائه شده، امروزه تاکید بیشتر روی افزایش مهارت های پیش نوشتار می‌شود. خط خطی کردن و تصویرسازی کودک متناسب با فرهنگ و نوع سنبل های زبانی است که در پیشرفت دست خط کودک کمک خواهد کرد. علاوه بر این مهارت های خواندن و نوشتن کودکان به موازات هم توسعه می یابد. در نتیجه اگر دانش‌آموزی در شناسایی شکل حروف الفبا ناتوان باشد و یا نتواند از حروف الفبا برای نوشتن استفاده کند کاردرمان دستی و مربی از کودک انتظار نوشتن نیز نخواهد داشت.

جدول زیر مراحل پیشرفت پروسه پیش نوشتاری و نوشتار را در کودکان آمریکایی نشان می‌دهد

Handwritting به طور موثر با هماهنگی چشم و دست و زبردستی در ارتباط است. طبق تحقیقات به عمل آمده یکپارچگی بینایی حرکتی در خوانایی Handwrittin   تاثیر فراوانی دارد و در ترکیب کلمات هنگام نوشتن لازم خواهد بود. همچنین هنگام کپی کردن از روی یک مدل به فرایند درکی حرکتی و درک بینایی و در نوشتن املا به فرآیند شنوایی نیاز خواهد بود. علاوه بر این موارد فرایند شناختی نیز که شامل برنامه ریزی و استفاده از حافظه عملکردی است، در نوشتن ضروری است.

همچنین Handwrittin  به فرایند زبانی خاصی نیاز دارد تا کودک کلمات و حروف تشکیل دهنده آن زبان را بشناسد. مثلاً تغییر زبانی که با آن صحبت می کند به زبانی که می نویسد. کودکی که برای اولین بار یاد می‌گیرد تا حروف را بنویسد از بینایی برای هدایت حرکات دست استفاده می‌کند. در حالی که بزرگسالان بیشتر از اطلاعات آگاهی بدنی برای این منظور استفاده می‌کنند. در ابتدا کودکان مهارت‌های نوشتاری را به وسیله تجزیه و تحلیل بینایی اشکال می آموزند. سپس شکل حروف را با برنامه حرکتی ارتباط می دهند تا هر آنچه را که دیده اند، بنویسند با تمرین در هدایت بینایی و حرکت دست و با افزایش آگاهی از بدن و تثبیت شکل حروف، نوشتن به یک مهارت خودکار تبدیل می شود.

در سنین پایین، زمانی که کودکان  Handwritting را به وسیله کپی کردن از روی شکل حروف یاد می‌گیرند، وجود هماهنگ بینایی حرکتی و زبردستی جز مهارت های ضروری خواهد بود. اما در کودکان بزرگتر که به نوشتن نیاز بیشتری دارند، فرایندهای شناختی از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود (مثلاً مهارت‌های برنامه ‌ریزی و زبان‌شناسی) ارتباط بین مهارت های سطح پایین از Handwritting (مثلاً درکی حرکتی) و مهارت های سطح بالا (مثلاً شناخت و حافظه) به وسیله گراهام طبقه بندی شده است. او دریافت برای مشکلات Handwrittingمی‌توان با اجرای فرآیندهای ترکیبی، مداخله کرد. دانش آموزی که به راحتی می نویسد، می‌تواند روی دیگر جنبه های نوشتاری مثل هجی کردن، قواعد، برنامه ریزی، سازماندهی اطلاعات برای نوشتن متن توجه کند، بنابراین کیفیت ساختاری نوشتار نیز افزایش می‌یابد. دانش آموزان با دست خط ناخوانا ممکن است در فرایند درکی حرکتی یا فرایند شناختی یا هر دوی این موارد دچار نقص باشند.

 آمادگی برای نوشتن

زمانی که صحبت از آمادگی برای نوشتن در کودکان پیش می آید باید به فاکتورهایی مثل میزان بلوغ تجربه ‌های محیطی و علاقه کودک نیز توجه کرد. چرا که در موفقیت کودک در نوشتن تاثیر بسزایی دارد. به عنوان مثال ممکن است برخی از کودکان در چهار سالگی آماده نوشتن باشند و برخی دیگر نیز حتی در ده سالگی چنین آمادگی را کسب نکنند که این امر به فاکتورهای ذکر شده مربوط می‌شود. برخی محققان تاکید دارند، آمادگی برای نوشتن باید قبل از شروع آموزش نوشتار کسب شود، چرا که در برخی از کودکان که بدون آمادگی برای نوشتن آموزش‌های Handwritting را یافت کرده‌اند سبب بی علاقگی در آنها شده و عادت‌های نوشتاری نادرست در آنها دیده می‌شود و بعدها برای آنها مشکلات فراوانی در این زمینه ایجاد می کند. محققان به شش مورد مهم برای آمادگی در نوشتن اشاره می کند :

• قدرت عضلات کوچک دست
• هماهنگی چشم و دست
• توانایی نگه داشتن مداد یا هر ابزار نوشتاری دیگر
• توانایی کشیدن خطوط پایه مثل خط صاف یا دایره
• توانایی در شناخت اشکال، توجه به مشابهات و تفاوت ها، و حرکات های لازم برای کشیدن اشکال و ارائه توضیحات کلامی زمانی که آنها را میبیند.
• جهت یابی شامل تمایز چپ و راست و آنالیز بینایی برای تخمین فاصله بین حروف و کلمات حین نوشتن یک جمله به طور منظم است.

این فاکتورها نیز به یکپارچگی سیستم های حسی حرکتی و بستگی دارد. مثلا برای نوشتن شکل حروف به یکپارچگی بینایی، حرکتی، حسی و سیستمهای درکی نیاز داریم. به بیان دیگر اجزای مرتبط با Handwritting را می توان بدین طریق عنوان نمود.

• آگاهی بدنی
• برنامه ریزی حرکتی
• هماهنگی چشم و دست
• یکپارچگی بینایی حرکتی
• توانایی دستکاری در داخل دست

آگاهی از بدن اطلاعات زیادی برای فعالیت های تکراری و جهت یابی در طول نوشتن‌ حروف فراهم می‌کند. در طول نوشتن اطلاعات حاصل از آن، سرعت را افزایش داده و نیاز به آگاهی بینایی را کاهش می‌دهد و روی مقدار فشار وارده بر وسیله نوشتاری (مثل مداد) تاثیر می‌گذارد. علاوه بر این هماهنگی حرکات ظریف نیز برای نوشتن حروف لازم است. مشکلات مربوط به آمادگی کودک برای نوشتن، روی توانایی کودک در کپی کردن اشکال نیز تأثیر می‌گذارد. در چنین شرایطی باید آموزش ساختاری Handwritting برای مدتی به تعویق بیافتد تا کودک بتواند در ۹ مورد مربوط به تست یکپارچگی بینایی حرکتی    VMI تسلط یابد این ۹ مورد عبارتند از :

• ترسیم خطوط عمودی
• ترسیم خطوط افقی
• ترسیم دایره
• ترسیم خطوط متقاطع (مثلاً بعلاوه)
• ترسیم خط مایل به راست
• ترسیم مربع
• ترسیم خط مایل به چپ
• ترسیم خطوط متقاطع مورب (مثلاً ضربدر)
• ترسیم مثلث

مطابق با تحقیقات صورت گرفته روی ۵۹ کودک کودکستانی در سنین ۵-۴ سالگی و بررسی این ۹ مورد روی آنها مشخص شد کودکانی که در ترسیم این ۹ مورد موفق بوده اند، نسبت به آنهایی که قادر به ترسیم این موارد نبودند، در مهارت نوشتن حروف و علائم توانایی بیشتری داشتند.  همچنین کودکان مهد قادر به کپی کردن صحیح ۷۸% حروف هستند، هرچند آموزش‌های لازم جهت نوشتن را ندیده‌اند. جهت ارتقاء مهارت های لازم برای آمادگی کودک در نوشتن، کاردرمانگر و مربی در طی جلسات درمانی یا کلاسی باید فعالیت‌هایی را به کودک ارائه دهد تا سبب پیشرفت حرکات ظریف دست و حرکات مجزای انگشتان، مهارت های پیش نوشتاری، افزایش تمایز چپ و راست و پیشرفت در جهت یابی کودک شود. برخی کودکان با مشکلات شناختی یا جسمی حرکتی ممکن است نتوانند شرایط و مقدمات لازم جهت نوشتن با دست را کسب کنند، بنابراین لازم است نوشتن با کامپیوتر و نرم افزارهای نوشتاری را به آنها آموزش داد. دیگر کودکانی که هرگز آمادگی لازم برای نوشتن را کسب کرده‌اند، ممکن است قادر باشند تا با تمرین و تکرار فقط نوشتن نام خود و برخی کلمات ضروری را یاد بگیرند. کاردرمان دست باید تخمین بزند که چه مدت زمانی برای آموزش مهارت های مقدماتی نوشتن و مهارت های نوشتاری، لازم است و همچنین انتخاب نوع فعالیت ها و حرکات جهت تمرین مهارت های نوشتاری باید برای کودک هدفمند و جالب باشد.

اوتیسم در بزرگسالی

مشکلات کودکان اوتیسم با افزایش سن و شروع دوران نوجوانی و بزرگسالی رنگ دیگری به خود میگیرد.از علائم اوتیسم در بزرگسالی (آسپرگر)می توان به گوشه گیری ، عدم توانایی در ایجاد ارتباط مناسب با افراد و مشکلات تطابقی اشاره کرد. علائم اوتیسم در بزرگسالان موجب عدم توانایی فرد در یافت شغل مناسب و مشکلاتی در زمینه برقراری ارتباط عاطفی صحیح می باشد. تشخیص اوتیسم در بزرگسالی و درمان علایم اوتیسم می تواند کمک بسزایی در بهبود روند زندگی این افراد نماید. مرکز درمان اوتیسم دکتر صابر به ارائه خدمات کاردرمانی اوتیسم، گفتار درمانی اوتیسم و روانشناسی در زمینه کودکان اوتیسم و بزرگسالان مشغول به فعالیت می باشد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

علائم اوتیسم در بزرگسالی

از علائم و نشانه های اوتیسم در بزرگسالی که توسط دکتر اوتیسم تشخیص داده می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. مشکلات حسی و اختلالات پردازش حسی در بزرگسالی
2. عدم توانایی در برقراری ارتباط چشمی مناسب با افراد
3. مشکل در ایجاد روابط عاطفی و عاشقانه
4. دشواری در استمرار رابطه و دوست یابی
5. مشکل در ابراز احساسات و بیان نیازهایش
6. دایره علایق محدود و کلیشه ای
7. عدم انعطاف پذیری و رفتار های وسواس گونه
8. تکرار یک برنامه ثابت روزمره
9. اختلالات اضطرابی و اختلال خواب در افراد اوتیسم در بزرگسالی شایع است

درمان اوتیسم در بزرگسالان

درمان های اوتیسم در بزرگسالی شامل کاهش رفتار های غیر عادی و افزایش ارتباط اجتماعی در فرد اوتیسم است که توسط درمان های زیر صورت می گیرد:

1. دارو درمانی در جهت کاهش اختلالات خلقی، اضطراب و مشکلات خواب در فرد مبتلا به اوتیسم
2. درمان مهارت های کلامی توسط گفتار درمانی و گروه درمانی
3. اصلاح رفتار توسط تکنیک های رفتاردرمانی
4. درمان مهارت های ارتباطی توسط آموزش های ویژه روابط اجتماعی

مشکلات اوتیسم در بزرگسالان از زبان خودشان

اودل شپرد می گویند ، حقیقتا خاطره انسان همانی است که به دست فراموشی سپرده می‌شود. دوران دبیرستان من مصداق این ضرب المثل است. شاید این پرده از نمایشنامه زندگیم بسیار غمگین باشد، و همین امر باعث شده است تا تنها قسمت‌های ناچیزی از آن را به خاطر بیاورم. به محض سرک کشیدن به صندوقچه خاطراتم، هجوم بی امان احساسات منفی آغاز می‌شود و حس انزوا و غربت تمام وجودم را در بر می‌گیرد. دهان به سرعت خشک می‌شود و بی اختیار به دنیای درون پناه میبرم. آنجا ماوای امنی است که دیگر از راهروهای شلوغ مملو از دانش‌آموزانی که مرا برآشفته می‌کنند، خبری نیست و احساس ناهنجار طرد شدن و واکنش های ناخوشایند آموزگارانم مرا نمی آزارد. مانند همه آنهایی که مبتلا به اوتیسم هستند، من هم قابلیت پذیرش تغییرات در کمال آرامش و صبر را نداشتنم.

پس از اتمام دوره در مدرسه، قدم به کلاس هفتم در مدرسه دخترانه ، گذاشتم که مدرسه خصوصی بزرگی مملو از دختران طبقه مرفه جامعه بود. این محیط متفاوت بسیاری با مدرسه ابتدایی ام داشت که تنها سیزده دانش‌آموز در یک کلاس بودیم و یک آموزگار مسئول تمام دروس بود. همچنین دست اندرکاران این مدرسه با والدینم ارتباط تنگاتنگی داشتند. قدم گذاشتن به این مدرسه که بین ۳۰ تا ۴۰ نفر در یک کلاس بودند و هر مبحثی معلم خاص خود را داشت، برایم تجربه گیج کننده و ناگوار بود. من گیج و سردرگم در میان ازدحام و سر و صدای دانش آموزان بودم و ناتوان از عملکرد قابل قبول در دروسی مانند ریاضی و انگلیسی که قابل یادگیری به صورت تصویری نبودند. آنها مفاهیم انتزاعی بودند و قابل بیان در چارچوب شی یا شکل نبودند. تنها موردی که از کلاس ریاضی به خاطر می‌آورم نمایش علمی از معنای عدد (پی) عدد ثابتی که برای محاسبه محیط دایره در نظر گرفته شده است. به یاد دارم که معلم یک دایره مقوایی را برداشت و نخی را پیرامون او پیچید و به کلاس نشان داد که اندازه آن سه برابر قطر و اندکی بیشتر می‌شود که معادل ۱۴/۳ است. این برایم به مثابه واقعیت بود. من آن را دیدم و فهمیدم. زیست‌ شناسی هم بسیار برایم مطلوب و مفهوم بود، چون یادگیری تصوری بود نه تربیتی و استنتاجی. در دبیرستان نیز در دروسی مانند جواهرسازی و کاردستی بسیار موفق بودم. ما با نقره حقیقی کار می‌کردیم و من در طراحی جواهرات خاص بسیار ماهر بودم. اما در اینجا نیز مثل دبستان اگر مبحثی را درک نمی کردم، بی حوصله می شدم و این بی حوصلگی منجر به شیطنت می شد. وقتی به گذشته فکر می کنم، دو دلیل را برای رفتارهای ناپسند خود پیدا می کنم.

اولین دلیل آن خستگی و کلافگی بود ولی دلیل دوم این بود که می خواستم عکس‌العمل همکلاسی هایم را پس از انجام آن عمل ببینم، یا واکنش همگان را به صورت باز شدن مچم مشاهده کنم. مثال بارز آن کلاس ورزش بود که صبر می‌کردم تا دخترها وارد سالن شوند، سپس لباس‌های فرم شان را قایم می کردم و پس از اتمام کلاس دقایق زیادی را با خود می خندیدم و از این ور و آن ور دویدن دخترها برای یافتن لباس‌هایشان لذت می ‌بردم. آنها اغلب مجبور بودند که لباس ورزش خود را برای حضور در کلاس بعدی به تن کنند و همیشه لباس خودم را هم پنهان می‌کردم تا به من شک نکنند. یکی از کارهای دیگری که مورد علاقه ام بود گره زدن نخ های کره به کشوی میز همکلاسی هایم بود که به محض باز کردن کشوی میز کرکره ها پایین می افتادند و هیاهو جارو جنجال زیادی در کلاس برپا می‌شد. حرکاتی از این قبیل باعث سرگرمی و بیرون آوردن کلاس از آن جو کسل کننده می شد. البته مدرسه گزارش عملکرد ضعیف درسی و رفتاری مرا به مادرم می داد. مادر در تماس تلفنی با روانپزشکم دکتر استین نگرانی های خود را عنوان کرد. او از دوستان مدیر مدرسه چری هیلز بود. دکتر استین در نامه ای خطاب به ایشان نوشت :

خانم گرندین در تماسی تلفنی اظهار نگرانی کرد که شاید در میان معلمان مدرسه تان سوءتفاهمی در مورد تمپل پدید آمده باشد. این خانواده را از جولای ۱۹۵۶ می شناسم، اما کاردرمانی خود را با تمپل از دسامبر ۱۹۵۸ تا ژوئن ۱۹۵۹ ادامه داده‌ام.

تمپل از آن دسته بچه های غیر معمولی است که کودکی بسیار سختی را پشت سر گذاشته است.و اشتباهاً در زمره معلولان مغزی قرار گرفته است. آزمایش های فیزیولوژیکی بسیار دقیق در ۱۹۵۶ و مجددا ۱۹۵۹ و همچنین مشاهدات طولانی مدت من دلایل محکمی بر رد این ادعا هستند. همانطور که مستحضرید، تست های فیزیولوژیکی بیانگر اختلالات ارگانیک اند. تمپل در ۱۹۵۶ امتیازی معادل ۱۲۰ را در تست هوش کسب کرد و مجددا ۱۹۵۹ این امتیاز به ۱۳۷ رسید. اما عملکرد او در حد این هوش فوق العاده نبود و ضعیف ‌تر است. اجازه دهید که نظر خود را به عنوان یک روانشناس مختصرا برای شما عنوان کنم : خلاصه کلام این است که تمپل دختری است با ضریب هوشی بسیار بالا که ضعف ها و مشکلاتش فرصت ابراز و استفاده خلاقانه از این هوش را به او نمی‌دهد. اگر این موضوع را از دیدگاه نه چندان بدبینانه بررسی کنیم، با صاف و سادگی مواجه می‌شویم که کمی بیشتر از حد معمول است، و تحت فشارهای جدی در برخورد با واقعیت ضعیف است، و خصلت مبتنی بر امیال آنی او مناسب یک نوجوان ۱۱ ساله نیست. از دیدگاه خوش بینانه تر هیچ مورد عجیبی در او دیده نمی شود، نیروی عقلانی او کاملا فعال و تحت کنترل است، هوش کاربردی و قابلیت روبه رو شدن با واقعیت های جدید در او مقابل مشاهده است. البته تمام این موارد نیاز به تلاش بیش از اندازه او دارد. تمپل یک  بیمار روانی یا حتی در موقعیتی نزدیک و آن هم نیست. شاید بتوان او را بچه ای عصبی یا روان رنجور نامید، شخصیت او شکل یافته و کامل است و توان حفظ این هماهنگی شخصیتی را به جز در موارد فشارهای عصبی حاد کاملاً دارد. در حال حاضر او روی جنبه ‌های سالم ‌تر و پربارتر شخصیت خود کار می‌کند، و افت و خیزهایی هم که در او دیده می‌شود جزئی از روند رشد اوست. از ملاقات آخرمان تا به حال تفاوت زیادی در او دیده می شود. به عقیده من تمپل دارای توانایی های خارق العاده‌ای است و بسیار خلاق است، اما بعضی از حرکات عجیبش باعث انگشت ‌نما شدنش میشود. او قدم به دنیای بلوغ گذاشته است و در حال ترک مدرسه ای است که کارکنان آن در بدترین وضعیت او را به شاگردی قبول کرده اند، و در عین حال نهایت حمایت را از او کرده اند، و پیشرفت او نیز برایشان بسیار مطلوب بوده است. لطفاً در صورت نیاز به هر گونه همکاری و یا توضیح بیشتر، مرا در جریان بگذارید. و از اینکه طی دو سال گذشته موفق به دیدار یکدیگر نشده ایم، بسیار متاسفم.

درمان اوتیسم در بزرگسالی

نظر دکتر استین در مورد پیشرفت من کاملا درست بود. من سعی زیادی در هماهنگ شدن با محیط اطراف و عدم ایجاد تنش می کردم و سند موجهی برای اثبات این ادعا دارم و آن انتخاب شدنم در کمیسیون مجمع عمومی بود که افتخار بزرگی محسوب می‌شد. هر هفته یک بار دانش آموزان برای شرکت در این تجمع صف می کشیدند و من نقش پلیس را در این مجموعه اجرا می‌کردم. اگر کسی صحبت می‌کرد یا ادای خاصی را در می آورد، به او نمره منفی می دادم. آنجا که علاقه بسیاری به شرکت در این گردهمایی داشتم حداکثر تلاش خود را برای پرهیز از شوخی های بی مورد از جمله پنهان کردن لباس‌های ورزشی همکلاسی هایم می کردم. موارد دیگری هم برای اثبات پیشرفت من وجود دارد. من سریال تلویزیونی فلق را در تلویزیون دنبال می کردم، از خواندن کتاب های علمی تخیلی لذت می بردم، و علاقه و کنجکاوی هر زیادی در طراحی ماکت هواپیما از خود نشان می‌دادم. طرح های نو و عجیبی را در ساختن آنها به کار می بردم تا شاید موفق به بلند کردن آنها از زمین شوم اشیا پرنده همیشه مورد علاقه من بوده اند. در کودکی یک بادبادک کاغذی درست کردم تا پشت سه چرخه ام پرواز کند. در آن روزها به این نتیجه رسیده بودم که اگر بالهای بادبادک را صاف تخت و انتهای آن ها را به بالا خم کنم، بهترین نتیجه را خواهم گرفت، ولی از دوام بادبادک به مقدار اندکی کاسته خواهد شد و با شیب زیادی در هوا پرواز خواهد کرد. سال‌ها بعد در وال استریت جورنال اعلامیه ای را درباره ساخت نوع جدیدی از جت خواندم که دو بالچه کوچک در انتهای بال های اصلی آن کار گذاشته بودند ،و این درست مانند آن بادبادکی بود که سال‌های پیش ساخته بودم‌ این علاقه شدید به مهندسی را بدون شک از پدربزرگ مهندسم به ارث برده‌ام. او و یکی از همکارانش اصلی ترین قسمت دستگاه هوانوردی اتوماتیک را طراحی و الگوسازی کردند. نام این قطعه سوپاپ شار است. و حرکات باله ‌های هواپیما را از طریق میدان مغناطیسی زمین حس می‌کند. این اختراع عظیم امروزه نیز در جت ‌های مسافربری استفاده می‌شود. پدربزرگم رفتاری آرام و صبورانه داشت و هیچ کدام از سال هایم را بی پاسخ نمی گذاشت. (چرا آسمون آبیه؟) یا (چی باعث جزر و مد میشه؟) بی‌وقفه سوال می کردم و او هم پی‌درپی جواب های علمی و صحیح اما در حد درک و فهم من می داد. اما علیرغم این استعداد خلاق در ارتباط با مردم بسیار ضعیف بودم. مردم از رفتار غیر معمول،  نحوه سخن گفتن، ایده های عجیب، لطیفه ها و شوخی‌هایم هیچ استقبالی نمی کردند، و از همه بدتر نمرات درسی ام بسیار پایین و تاسف بار بود. اما آنچه که باعث اخراج من از مدرسه دخترانه چری هلیز پس از دو سال و نیم شد، نه نمرات پایین من بود و نه شوخی ها و شیطنت هایم، بلکه قشقرق ها و خشونت ها و عدم کنترل رفتارم بود. همکلاسی هایم را آزار می دادند و من هم در عوض آنها را کتک می‌زدم. بارها به دلیل ناپسند بودن رفتارم اخطار گرفته بودم. روزی یکی از همکلاسی هایم ماری لوری، در راهروی مدرسه از کنارم گذشت تا به کلاس موسیقی برود. او با پوزخندی دماغ خود را بالا کشید و به سمت من چرخید و گفت : عقب افتاده! تو بیشتر از یک موجود عقب افتاده نیستی! خشم با سرعت و حرارت فراوان تمام وجودم را فراگرفت و کتاب تاریخی را که در دست داشتم، به عقب بردم و با شدت به سمت او پرتاب کردم و کتاب نیز مثل یک موشک  هدفمند به چشم های ماری اصابت کرد.

او فریاد زد و من هم بدون آنکه حتی زحمت برداشتن کتاب تاریخ را به خودم بدهم، صحنه را ترک کردم. آن شب در منزل بودیم که زنگ تلفن به صدا در آمد. به محض برداشتن گوشی، صدای مدیر مدرسه آقای هارلو به گوشم رسید. او بدون اینکه سراغی از والدینم بگیرد، خطاب به من گفت، از فردا زحمت مدرسه آمدن را به خودت نده. تو اصلاح شدنی نیستی. مادر لوری خیلی ناراحت است و تو باید این کارت ممکن بود باعث کور شدن او بشوی، و تمام اینها به دلیل رفتار غیر قابل کنترل و زشت توست. گوشی را سر جایش گذاشتم. خشم و بی قراری درونم فوران می‌کرد و در حالی که می لرزیدم، حالت تهوع شدیدی را احساس کردم. آقای هارلو حتی حاضر نشد که ماجرا را از زبان من بشنود. او مطمئن بود که چون من متفاوت هستم، حتما گناهکار هم هستم. تمپل تلفن کی بود؟ کسی با من کار داره؟ این صدای مادرم بود (نه) در حالی که نفس عمیقی کشیدم، وارد اتاق نشیمن شدم جایی که مادرم مشغول کتاب خواندن برای خواهر ها و برادرم بود. پدرم هم روزنامه عصر را مرور می‌کرد.

آقای هارلو بود، مدیر مدرسه ام. سپس هر آنچه را که او گفته بود برای آنها بازگو کردم. مادرم در حالی که کتاب را زمین می گذاشت، به سمت من دوید و گفت اخراج! خدای من تمپل! چه اتفاقی افتاده؟

من تمام ماجرا را برای او توضیح دادم، و او هم مثل همیشه با دقت به حرفهایم گوش داد و از من حمایت کرد. پس از به خواب رفتن بچه های کوچکتر و بیرون رفتن پدرم برای پیاده روی  ما دو نفر مشغول برنامه‌ ریزی های جدید شدیم. چند هفته ای به دنبال مدرسه جدید میگشتیم .در نهایت مدرسه ای را که مادرم سال گذشته ارتباط تنگاتنگی با آن داشت، انتخاب کردیم. مادرم برای برنامه های مستند تلویزیونی فیلمنامه می‌نوشت و یکی از فعالیت‌های او مربوط به کودکان عقب مانده بود. فیلمنامه او جایزه ایالت اوهایو را برای بهترین مستند سال دریافت کرده بود. کار دیگر او برای شبکه  PBS در مورد کودکانی بود که از لحاظ احساسی مشکلات فراوانی داشتند. تحقیقات او بیشتر در مدرسه مانتین کانتی در ورمونت صورت گرفته بود. پس از بررسی تمام مدارس، این مدرسه را به عنوان بهترین گزینه انتخاب کردیم. این مجموعه نیز مانند دبستانم مدرسه ای کوچک بود و تنها ۳۲ دانش‌آموز داشت، و این خود باعث رسیدگی بیشتر به تک تک دانش آموزان می شد. در آنجا مرا به عنوان تمپل قبول کرده بودند، نه دختری که با باقی دانش آموزان مدرسه چری هیلز متفاوت است. حضور در  یک مدرسه کوچکتر که توجه ویژه ای به هر دانش‌آموز می‌شد، دست و پنجه نرم کردن با مشکلاتم را برایم آسان تر کرد. ولی همواره در گوشه‌ای از مغزم رویای ساخت دستگاه خارق العاده ای را می پروراندم که هیجان ها و تفاوت هایم را با دیگران کاهش دهد.

سوالات متداول:

1-آیا بزرگسالان اوتیستیک واقعاً به روابط اجتماعی علاقه‌ای ندارند؟
برخلاف تصور عامه، بسیاری از بزرگسالان اوتیستیک تمایل به برقراری روابط دارند، اما روش‌های متفاوتی برای تعامل ترجیح می‌دهند. مشکل اصلی در فهم قواعد پیچیده اجتماعی و خستگی ناشی از تلاش برای “نرمال به نظر رسیدن” (پدیده‌ای به نام ماسک‌زنی) است.

2- چرا بسیاری از بزرگسالان اوتیستیک از تماس فیزیکی اجتناب می‌کنند؟
این مسئله می‌تواند ناشی از ترکیبی از عوامل باشد: پردازش متفاوت حس لامسه (هایپر یا هایپو حساسیت)، مشکل در پیش‌بینی و کنترل محرک‌های لمسی، و اضطراب ناشی از نقص در تفسیر قصد و نیت دیگران از تماس فیزیکی.