بسیاری از کودکان با لکنت زبان دارای اختلالات اضطرابی قبل یا بعد از بروز لکنت می باشند. بعضی از این کودکان در همان ابتدای لکنت متوجه مشکل خود می گردند. در بررسی های انجام شده نشان می دهد این کودکان توسط همسالانشان مورد تمسخر قرار گرفته و اعتماد به نفس پایین تری دارند. یک روانشناس لکنت زبان با آگاهی از مشکلات کودک تلاش می کند راههای کنترل اضطراب را به کودک آموزش داده و او را به سمت برقراری ارتباط مناسب با کودکان سوق دهد. مرکز گفتاردرمانی لکنت زبان دکتر صابر با در اختیار داشتن بهترین روانشناسان لکنت زبان به کودکان در زمینه کنترل لکنت کمک بسزایی می کنند. از دیگر خدمات مرکز اتاق تقویت مهارت های شنیداری است که موجب پیشرفت گفتار کودک می گردد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
تأثیرات روانشناسی لکنت بر کودکان
چنانچه روانشناس کودک بخواهد درمان را برای مدتی به تعویق بیندازد، باید به تأثیرات روانشناسی لکنت بر کودک توجه نماید. بنابراین اگر کودک به واسطه لکنت کودک دچار اضطراب گردد، وجود این اضطراب باید به عنوان یک عامل مهم در تصمیم‌گیری مدنظر قرار گیرد.
یایری در سال 1983، گزارشی در مورد 22 والد کودکان لکنتی خردسال ارائه نمود. در این گزارش 23 درصد از والدین بیان نمودند که کودک آنها از همان آغاز از لکنت خود آگاه بوده، 18 درصد نیز بیان نمودند که کودک آنها از همان آغاز لکنت اضطراب داشته است. در بررسی دیگری که 121 والد کودکان پیش دبستانی لکنتی را شامل می‌شد 30 درصد عنوان داشتند که کودک آنها پش از شروع لکنت از وجود آن آگاهی یافته و نسبت به آن واکنش منفی نشان داده است.
این مسئله نیز جالب به نظر می‌رسد که کودکان غیرلکنتی 3 ساله ممکن است قادر به تشخیص لکنت باشد و در 4 سالگی نیز نسبت به آن ارزرشیابی منفی داشته باشند. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد کودکان لکنتی توسط هم‌سالان خویش مورد تمسخر واقع می‌شوند. سرخوردگی، آگاه‌سازی و تمسخر کودک لکنتی توسط سایر کودکان می‌تواند زمینه‌ای برای اجرای زود هنگام درمان در کودکان باشد، به طور قطع این مسئله قابل طرح است که اجرای این برنامه در یک دوره زمانی بسیار کوتاه ممکن است به کاهش اضطراب در این کودکان کمک نماید.
البته همه کوکان پیش دبستانی به خاطر لکنتشان دچار اضطراب و آشفتگی روانی نمی‌شوند. یک مطالعه مقدماتی که از ابزار های روانشناختی جدید استفاده نموده است، هیچ گونه آشفتگی هیجانی یا رفتاری را در میان 8 کودک لکنتی پیش‌دبستانی نشان نداد (9). اما هنوز مشخص نیست که آیا به تعویق انداختن درمان در کودکانی که به خاطر لکنت دچار سرخوردگی و تمسخر واقع می‌شوند منجر به بروز مشکلات روانشناختی بلند مدت خواهد شد یا خیر. به طور خلاصه باید بیان نمود که تأثیر اضطراب و تمسخر بر آسایش روانی کودک خردسال در یک دوره کوتاه یا در طی چند سال هوز مشخص نیست، بنابراین درمانگران می‌توانند بر اساس شرایط فردی به این قضاوت برسند که آیا وجود اضطراب در کودک می‌تواند زمینه کافی را برای اجرای این برنامه فراهم آورد.
تأثیرات روانشناسی لکنت بر خانواده‌ها
تا آنجایی که می‌دانیم هیچ‌گونه پژوهشی به طور خاص به بررسی تأثیرات روانشناسی لکنت اولیه بر روی خانواده‌ها نپرداخته است. البته یافته‌های تحقیق وودز به این موضوع مرتبط است. در این مطالعه 8 کودک پیش‌دبستانی به همراه مادرانشان در ارزیابی قبل و بعد از درمان نمرات طبیعی کسب نمودند. به عبارت دیگر در این مطالعه شواهدی از تأثیر منفی لکنت بر روابط میان والد- کودک به‌دست نیامد. با این وجود والدین و سایر اعضای خانواده غالباً به خاطر وقوع لکنت در کودک پیش‌دبستانی دچار اضطراب می‌گردند. والدین در این زمینه دچار احساس گناه می‌شوند و فکر می‌کنند که اگر لکنت کودک به خاطر عملکرد آنها ایجاد شده است. البته ایجاد چنین نگرشی تعجب‌آور نیست، زیرا لکنت به دنبال دوره‌ای از رشد طبیعی گفتار پدیدار می‌شود. گونه دیگری از نگرانی و احساس گناه در والدین زمانی شایع است که یکی از والدین خود دچار لکنت باشند. چنین والدی احساس می‌کند که از نظر ژنتیکی مسئول انتقال لکنت به کودک خود بوده است. وی که به خاطر داشتن لکنت، پیامد‌های منفی بسیاری در زندگی خود تجربه نموده، امکان دارد تا در مورد کودک خود دچار هراس گشته و انجام مداخلات درمانی را به سرعت برای وی طلب نماید.
گرچه تأثیرات بلند مدت اضطراب در خانواده‌ها هنوز مشخص نیست، ولی شاید یکی از دلایل شروع زود هنگام درمان، وقوع چنین احساساتی در والدین باشد. به هر حال قبل از اجرای درمان سایر گزینه‌ها هم‌چون مشاوره برای کاهش اضطراب مدنظر باشد. بنابراین قضاوت درمانگر در این جا نقش مهمی را ایفا می‌کند.
فرایند تصمیم‌گیری
زمانی که والد، کودک خود را به کلینیک گفتار می‌آورد، درمانگر پس از اطمینان از وجود لکنت باید در مورد زمان اجرای برنامه لیدکامب تصمیم‌گیری کند. آیا وقوع لکنت زمینه‌های کافی برای اجرای سریع برنامه لیدکامب را فراهم می‌آورد؟ یا اجرای این برنامه باید برای مدتی به تعویق بیفتد تا امکان بهبود طبیعی در کودک مورد بررسی قرار گیرد؟ همچنین اگر قرار باشد اجرای این برنامه به تعویق افتد، طول مدت آن چقدر باشد؟
توجه به شواهد
شواهد مطرح شده به برخی ابعاد تأثیرگذار بر فرایند تصمیم‌گیری پرداخت. با توجه به این شواهد برای تصمیم‌گیری درباره زمان اجرای برنامه لیدکامب سه موضوع به دست می‌آید. نخست، اگر هیچ عاملی را در نظر نگیریم، بهتر است به جای واگذاری تکالیف عمده به دوش کودک و والدین، اجازه دهیم کودک به بهبود طبیعی دست یابد. دوم، پیش بینی وقوع یا عدم وقوع بهبود طبیعی امکان‌پذیر نمی‌باشد. سوم، چنانچه در سال‌های پیش از مدرسه برنامه لیدکامب را مدتی به تعویق بیاندازیم به نظر نمی‌رسد که پاسخ‌دهی کودک به درمان تحت تأثیر قرار گیرد. البته باید به این هشدار توجه داشت که درمان باید تا سن 6 سالگی اجرا شود.