نویسنده: mehdisaber

اختلال تکاملی کودکان

اختلال تکاملی کودکان به دسته ای از اختلالات گفته می شود که کودک در یک یا چند زمینه رشدی دچار مشکل می باشد. کودکانی دچار تاخیر تکاملی هستند که یا از ابتدا با مشکلات رشدی روبه رو بوده مثلا وزنشان زیر صدک سوم یا پنجم برای سنشان است یا سرعت رشدشان کاهش یافته. یعنی به میزانی که انتظار می­رود در رشد تکاملی پیشرفت نمی کنند یا این که ابتدا رشدشان طبیعی است ولی بعد به میزان 2 صدک یا بیشتر در منحنی رشد سقوط می­ کنند و وزن شان کمتر از 80% وزن ایده آل می­باشد. مرکز کاردرمانی در اختلال تکاملی در زمینه تشخیص علت اختلال تکاملی و درمان تاخبر رشدی به صورت کاملا تخصصی فعالیت می نماید. متخصصین کاردرمانی و گفتاردرمانی مرکز دکتر صابر با استفاده از تکنیک های درمانی روز دنیا و تجهیزات پیشرفته مرکز به درمان تاخیر تکاملی در کودکان کمک می نماید.

اختلالات تکاملی چیست؟

اختلالات تکاملی گروهی از شرایط هستند که به دلیل اختلال در زمینه‌ های فیزیکی، یادگیری، زبان یا رفتار ایجاد می ‌شوند. این شرایط در طول دوره رشد کودک آغاز می ‌شوند، ممکن است بر عملکرد روزمره تأثیر بگذارند و معمولاً در طول زندگی فرد ادامه دارند. بیشتر اختلالات تکاملی قبل از تولد نوزاد شروع می‌ شوند، اما برخی از آن ها می ‌توانند پس از تولد به دلیل آسیب، عفونت یا عوامل دیگر رخ دهند. تصور می ‌شود که بیشتر اختلالات رشدی ناشی از ترکیبی پیچیده از عوامل هستند. این عوامل شامل ژنتیک، سلامت و رفتارهای والدین (مانند سیگار کشیدن و نوشیدن الکل) در دوران بارداری، عوارض حین تولد، عفونت‌ هایی که مادر ممکن است در دوران بارداری داشته باشد یا نوزاد ممکن است در اوایل زندگی داشته باشد، و قرار گرفتن مادر یا کودک در معرض سطوح بالای سموم محیطی، مانند سرب، هستند. برای برخی از اختلالات رشدی، مانند سندرم الکل جنینی که ناشی از نوشیدن الکل در دوران بارداری است، علت را می ‌دانیم. اما برای بیشتر آن ها، نمی ‌دانیم. اختلالات تکاملی در میان تمام گروه ‌های نژادی، قومی و اجتماعی – اقتصادی رخ می ‌دهند. برآوردهای اخیر در این حیطه نشان می ‌دهد که حدود 1 از 6، یا حدود 17%، از کودکان 3 تا 17 ساله یک یا چند اختلال رشدی دارند، مانند: اختلال طیف اوتیسم، اختلال نقص توجه و بیش فعالی، فلج مغزی، کم شنوایی، سندرم X شکننده و سندرم تورت. اختلالات رشدی بر رشد فیزیکی، شناختی، زبانی یا رفتاری کودک تأثیر می ‌گذارند. اختلالات رشدی می ‌توانند بر توانایی ‌های فیزیکی، مانند بینایی، و توانایی‌ های ذهنی، مانند یادگیری، تأثیر بگذارند. بسیاری از این شرایط بر چندین قسمت یا سیستم بدن تأثیر می‌ گذارند. اختلالات رشدی می ‌توانند بر رشد فیزیکی، فکری و عاطفی فرد تأثیر بگذارند. اگر کودکی اختلال رشدی دارد، مهم است که در اسرع وقت کمک دریافت کند. تشخیص و درمان زود هنگام می ‌تواند تأثیر قابل توجهی بر توانایی کودک در یادگیری مهارت ‌های جدید داشته باشد. با این که تأخیر رشد عموماً قابل درمان نیست، اما می‌ توان از پیشرفت آن جلوگیری کرد. برنامه ‌های درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

-کاردرمانی

-گفتاردرمانی

-فیزیوتراپی

-رفتار درمانی

-بازی درمانی

-داروها

رشد و نمو توسط والدین و متخصص کودک پیگیری می ‌شود. متخصص کودک، کودک را برای تأخیرها یا مشکلات رشدی ارزیابی کرده و به هرگونه نگرانی رسیدگی خواهد کرد. این کار نظارت رشدی نامیده می‌ شود. هر مشکلی که در طول نظارت رشد مشاهده شود، باید با غربالگری رشد پیگیری و درمان شود.

اختلال تاخیر حرکتی در نوزادان نارس

بدکارکردی های کوچک اعصاب مرکزی می‌تواند ناشی از تولد نارس باشد. بین تولد نوزاد زودرس یا نارس و اختلال هماهنگی رشدی ارتباطی بسیار قوی وجود دارد،به طوری که با کاهش یک هفته از زمان تولد ۱۹ درصد احتمال ابتلا به اختلال هماهنگی رشدی افزایش می‌یابد. 5 / 12 تا  50  درصد از کودکان با تولد نارس دچار اختلالات هماهنگی رشدی می‌شوند.

بین کاهش وزن زمان تولد و ابتلا به اختلال تاخیر تکاملی ارتباط معنی داری وجود دارد. سن مادر در دوران بارداری،احتمال خطر سقط، استرس های شغلی در دوران بارداری،اختلالات مزمن ریوی بدو تولد و میزان زردی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در دوران بارداری،حین تولد و دوران نوزادی در ابتلا به اختلال هماهنگی رشد حرکتی می باشند.

گیلگر معتقد است عدم رشد نرمال اعصاب باعث ایجاد اختلال تاخیر حرکتی می گردد و به علت اینکه اختلالات رشدی (مانند اختلالات یادگیری،هماهنگی و توجه) دارای ماهیت علتی یکسانی هستند.

کاپلان پیشنهاد می کند احتمالاً بیش از یک نقطه در اعصاب مرکزی کودکان اختلال تاخیر تکاملی آسیب می بیند و به همین دلیل است که این کودکان معمولاً اختلالات توجه،یادگیری و زبانی نیز دارند میزان اختلالات همراه با اختلال هماهنگی رشدی به میزان و وسعت ضایعات رشدی مغز بستگی دارد.

دو فرضیه در مورد نقش مخچه در ایجاد اختلال تاخیر تکاملی وجود دارد.فاوست و نیکولسون یک فرضیه به نام فرضیه اختلال اتوماسیون را معرفی می کنند،کاگرر، ویلیام و ویلسون فرضیه دیگری به نام مدلسازی داخلی مخچه را معرفی می‌کنند. در فرضیه اتوماسیون کودکان با اختلال هماهنگی رشدی در تولید مهارت های حرکتی به صورت اتوماتیک (یعنی بدون فکر کردن و با استفاده از برنامه های حرکتی که گذشته در ذهن خود ذخیره کرده است) مشکل دارند،انسان پس از دریافت محرک های یادگیری (مانند دیدن و شنیدن) در مورد یک فعالیت حرکتی یک برنامه حرکتی در مغز خود طراحی می کند آن را اجرا می‌کند و پس از به نتیجه رسیدن آن را ویرایش و در مغز خود ذخیره می کند که به این عمل برنامه حرکتی یا پراکسیا می گویند و این کودکان در این مهارت ضعف دارند و نمی‌توانند برنامه‌های حرکتی را به  راحتی ذخیره و از آن بدون فکر کردن و توجه کردن استفاده نمایند که این امر خود دلیل درگیری مخچه در اختلال تاخیر تکاملی می باشد.معمولاً بچه‌های اختلال هماهنگی رشدی با این ضایعه دچار اختلال نارساخوانی ( دیس لکسیا) نیز می باشند.

فرضیه مدلسازی داخلی مخچه بدین صورت می باشد که زمانی که یک دستور حرکتی از قشر مغز صادر می گردد، مخچه دستور حرکتی را دریافت کرده و پیش بینی می کند آیا این دستور حرکتی به نتیجه مطلوب خواهد رسید یا خیر،و چنانچه به نتیجه مطلوب نرسد دستور حرکتی را ویرایش کرده و خطاهای حرکتی (از نظر سرعت حرکت اندام ها،میزان دامنه حرکتی مفاصل،زمان توقف اندام ها و غیره) را به صورت یک سیگنال به قشر مخ بازخورد می‌دهد تا اصطلاح حرکتی صورت گیرد در این فرضیه کودکان با اختلال هماهنگی حرکتی در پیش‌بینی خطاهای حرکتی و بازخورد آن به قشر مغز مشکل دارند در واقع در این فرضیه (مدلسازی داخلی) کودکان اختلال هماهنگی رشد حرکتی در تصویرسازی حرکتی،برنامه ریزی حرکتی و کنترل سریع و همزمان حرکت مشکل دارند و این مشکل به خصوص در تصویرسازی ذهنی و برنامه ریزی حرکتی حتی در فعالیت های حرکتی ساده در مقایسه با کودکان عادی به صورت معناداری مشهود می‌باشد.در برنامه‌ریزی حرکتی کودکان با تاخیر حرکتی بیشتر در برنامه‌ریزی جهت آسان شدن انجام فعالیت مشکل دارند و هر چه فعالیت دقت بیشتری بطلبد ضعف کودکان با اختلال هماهنگی رشدی نمایان تر می شود و ضعف این کودکان در برنامه‌ریزی حرکتی را نمی‌توان با اختلال حس وضعی در این کودکان توجیه کرد زیرا تفاوت خاصی بین این کودکان و کودکان عادی در وضعیت مفاصل در یک عمل ساده وجود ندارد.

نقش ماده سفید مغز در اختلال تاخیر کلی رشد

یکی دیگر از بخش های موثر در علت شناسی اختلال تاخیر حرکتی تغییرات عملکردی (نه ساختاری) ماده یا بخش سفید مغز می‌باشد بررسی‌ها با تصویر برداری دیفیوژن تانسور بر روی بزرگسالانی که احتمالاً اختلال هماهنگی رشدی داشته اند نسبت به بزرگسالان عادی نشان می‌دهد فرکشنال آنیزوتروپی راه قشری نخاعی و کلاف طرفی فوقانی به صورت معناداری کاهش یافته و در کلاف طرفی تحتانی و جسم پینه ای تا حدودی نسبت به بزرگسالان عادی کاهش یافته است که نشان‌دهنده کاهش یکپارچگی ماده سفید دربخش های پریوفرونتال و راه کورتیکواسپاینال و قاعدتاً افزایش جبرانی یکپارچگی ماده سفید در شبکه ی اکسیپیتال جلویی و در طول مسیر بینایی شکمی دیده می‌شود این تغییرات راه های ماده سفید در کودکان دارای اختلال تاخیر تکاملی نیز دیده می‌شود و یکی از علل اختلال تاخیر تکاملی کودکان در یادگیری حرکتی، شناخت است.

فعالیت های جسمی و بازی و علت اختلال هماهنگی رشدی

برجن وی بیان کرد بازی در رشد فیزیکی، شناختی زبانی و اجتماعی کودکان بسیار موثر است. راکیسون معتقد است انجام فعالیت‌های فیزیکی و بازی در طول دوران رشد،از بدو تولد بر رشد و تقویت اعصاب مرکزی و مهارت حرکتی بسیار تاثیر دارد در گذشته تصور می‌شد مشکل حرکتی نوزاد متولد شده تماما غیر ارادی و رفلکسی است و تاثیری در رشد آینده نوزاد ندارد،ولی مطالعات اخیر نشان می‌دهد نوزاد از همان بدو تولد درگیر فعالیت های حرکتی می‌شود و این فعالیت‌ها در رشد حرکتی نوزاد در آینده بسیار تاثیرگذار است. بازی های جسمی نوزادان 6 ماهه در رشد مهارت های حرکتی اساسی بسیار موثر است به عنوان مثال نوزاد از حدود ۶ ماهگی توانایی گرفتن اشیا را دارد و انجام این فعالیت ها در بهبود اختلال حرکتی نوزاد بسیار تاثیر دارد. و از حدود 10 ماهگی توانایی دستکاری کردن اشیا را در انگشتان به دست می آورد و انجام این فعالیت ها در این سنین،پایه و اساس انجام مهارت های کنترل اشیا نظیر پرتاب اشیا،مهارت های نوشتاری و پیش دبستانی،در سنین بالاتر می باشد.

رشد حرکتی در برخی دوره های مهم رشد نظیر نشستن،چهاردست و پا رفتن،راه رفتن نیز در رشد مهارتهای حرکتی کودکان بسیار تاثیرگذار است،و هر چه نوزاد این مهارت ها را زودتر به دست آورد و تجربه و تکرار حرکتی بهتری داشته باشد مهارت حرکتی بهتری به دست می آورد و منجر می شود کودک در بازی ها و فعالیت های حرکتی خانه و مدرسه موفق تر باشد.

به نظر می‌رسد عدم انجام فعالیت های حرکتی و تجربه حرکتی ناکافی مناسب از بدو تولد در عدم رشد مهارت های حرکتی و ایجاد اختلال هماهنگی رشدی موثر می باشد و همین موضوع اهمیت فعالیت های جسمی-حرکتی را پس از تولد مشخص می‌کند.

تصویربرداری از اعصاب مرکزی کودکان با اختلال تاخیر حرکتی

مطالعات اخیر نشان می‌دهد که مغز این کودکان از نظر نحوه فعالیت با کودکان بدون اختلال تاخیر تکاملی اختلافاتی دارد. کویرنه نشان داد که شبکه توجه مغز کودکان با مشکل حرکتی بد کار کردی های را نشان می دهد. وی با استفاده از ام آر آی فلورسانت نشان داد که میزان فعالیت این منطقه واقع در بخش پشتی- طرفی قشر پره فرونتال(جلو پیشانی) نسبت به کودکان سالم ( گروه کنترل) در فعالیتهای دستوری از قبیل برو و نرو کمتر می باشد.

کاشی واگی نشان داد که میزان فعالیت قسمت های بالایی و پایینی لوب آهیانه چپ به صورت معنی داری در فعالیت هایی که احتیاج به تعقیب بینایی و حرکتی دارند در مشکل حرکتی کودکان نسبت به کودکان سالم کمتر می باشد. که دلالت بر این امر دارد که لوب آهیانه (پریتال) در بدکارکردی های هماهنگی رشدی نقش دارد.

زیکر بیان کرد لوب های پیشانی،گیجگاهی و آهیانه در کودکان با اختلال هماهنگی رشدی در فعالیت های ظریف و تعقیب حرکتی،فعالیت بسیاری را از خود نشان می دهند در حالیکه در کودکان عادی (در انجام همین فعالیت ها) بیشتر منطقه ی پره کانوس و مناطقی که در یادگیری حرکتی و کنترل حرکتی و ویرایش خطاهای حرکتی نقش دارند فعالیت می کنند.

جدا از تمایز مناطق فعال شده در مغز بین دو گروه کودکان عادی و کودکان اختلال هماهنگی رشدی میزان این فعال شدن نیز فرق دارد به طوری که در کودکان مشکل هماهنگی رشدی بیشتر مناطق مغز دو برابر بیشتر نسبت به کودکان عادی فعالیت می کنند و این خود نشان دهنده و توجیه کننده این امر است که کودکان با اختلال تاخیر تکاملی کار ها را با تلاش بیشتری انجام می دهند. هنگام بررسی این کودکان در مشاهدات بالینی دیده می شود این کودکان در فعالیت های حرکتی درگیری بیشتری دارند. و به همین دلیل معمولا هنگام انجام مهارت های حرکتی به علت تلاش خیلی زیاد توجه و تمرکز شان از سایر قسمت‌های بدن برداشته می شود. علیرغم اینکه مغز کودکان اختلال حرکتی فعالیت بیشتری دارد ولی مشاهده می شود که فعالیت مغز کودکان با مشکلات حرکتی در مناطقی که مربوط به یادگیری حرکتی است نسبت به کودکان عادی کمتر از حد نرمال میباشد. زیکر و همکارانش سه بار در سه روز متوالی آزمایشات تصویربرداری خود را بر روی عملکرد مغز کودکان اختلال هماهنگی رشدی بر روی حرکات ظریف و تعقیب حرکتی نسبت به کودکان عادی (گروه شاهد) سنجیدند و در هر سه روز اختلاف های معنی داری در فعالیت مغز دو گروه مشاهده شد و تمایز ها بیشتر مربوط به مناطقی بود که مربوط به یادگیری حرکتی بوده به انضمام مناطقی در قسمت های تحتانی لوب آهیانه در دو طرف،ناحیه طرفی-پشتی قشر پرفرونتال مغز سمت راست و مخچه نیز تفاوت هایی را نشان می دادند.

فعالیت کم مغز در مناطقی که مربوط به یادگیری و کنترل حرکتی است در واقع توجیه کننده این مطلب است که کودکان با اختلال تکاملی نسبت به کودکان عادی یادگیری حرکتی ضعیف‌تری دارند.

تفاوت ساختار در مغز کودکان تاخیرحرکتی 

یکی دیگر از قسمت های اعصاب مرکزی که در ایجاد اختلال هماهنگی رشدی نقش دارد نحوه عملکرد و فعالیت راه های حسی-حرکتی نخاع است  که به مغز وارد و یا از آن خارج می‌شوند. زیکر و همکارانش در ارزیابی های شان از نخاع با دی تی آی مشکل حرکتی کودکان نشان دادند که میزان فعالیت در راه های کورتیکو اسپاینال خلفی و تالامیک خلفی به صورت معنی‌داری کمتر از کودکان عادی (شاهد) می باشد و به این میزان این کاهش فعالیت در راه های ذکر شده و کاهش نمره تست های توانایی حرکتی ارتباط مستقیمی وجود دارد که احتمالاً در دوران رشد راه های حسی و حرکتی ضایعات بسیار کوچک میکروسکوپی ساختمانی در کودکان اختلال تاخیر حرکتی پیدا می کنند.

لازم به یادآوری است که تمام تغییراتی که در مغز و نخاع کودکان با تاخیر تکاملی نسبت به کودکان سالم مشاهده می شود مربوط به میزان فعالیت آنها می باشد و این تغییرات فقط با استفاده از ( FMRI و DTI ) (این دستگاهها میزان فعالیت اندام ها و وضعیت فیزیولوژیک را نشان می دهند) قابل مشاهده می باشند. این اعضا از لحاظ ساختمانی و آناتومی تفاوتی ندارند و چنانچه آسیب هم وجود داشته باشد چنان میکروسکوپی بوده که در ام آر آی و سی تی اسکن مشاهده نمی شود و مغز این کودکان از نظر ظاهر با کودکان سالم هیچگونه فرقی ندارد.

تاخیر ذهنی و اختلال تکاملی زبان

از علائم تاخیر تکاملی در کودکان می توان به تاخیر در مهارت های ذهنی و شناخت کودکان اشاره نمود برای مثال کودکان در سن دو سالگی اشیا آشنا را می شناسد و تشخیص می دهد، می تواند خواسته های خود را با اشاره و بیان بعضی کلمات بیان کند. نحوه بازی با اسباب بازی هایش را میشناسد . در تاخیر تکاملی کودک نمی تواند متناسب با سنش نسبت به محیط واکنش نشان دهد. همچنین ممکن است در زمینه رشد زبان دچار اختلال و تاخیر گردد. بسیاری از والدین با تصور غلطی که کودک تاخیر کلام دارد و به گفته اطرافیان خود به خود برطرف می شود، درمان را به تاخیر می اندارند که این امر خود موجب تاخیر در روند رشد کودک می گردد. توانبخشی در زمینه کاردرمانی و گفتاردرمانی کودکان موجب تسریع روند رشد کودکان با اختلالات تکاملی می گردد.

کودکان دارای اختلال تاخیر حرکتی ، طیف وسیعی از اختلالات زبانی شامل اختلالات تلفظی،درکی،بیانی،تاخیر رشد زبانی،اختلالات درکی رشدی زبانی،تاخیر درک زبانی،و اختلالات سیلابی را تجربه می‌کنند و ارتباط بین این موارد و اختلال هماهنگی رشدی بسیار بالاست.

یکی از مشکلات درک گفتار در کودکان اختلال تاخیر حرکتی ضعف در درک و پردازش افعال دستوری یا افعال کاری است،همین امر یکی از علل تاخیر آنها در پاسخ به افعال کاری است این کودکان این تاخیر در پردازش و درک افعال کاری را حتی در موارد تکراری و مشابه بر خلاف کودکان رشد طبیعی نشان می دهند این مشکل نشان می‌دهد عواملی که با ایجاد اختلال هماهنگی رشدی در مغز شده‌اند احتمالاً مراکز درک و پردازش افعال کاری در مغز را نیز تحت تاثیر قرار داده اند.

مشکلات گفتاری و بلع کودک تاخیری

سه اختلال یا مشکل عمده زیر باعث بروز انواع اختلالات مربوط به حوزه گفتار و بلع در این کودکان می گردند که عبارتند از:

• عدم هماهنگی حرکتی و دیس پراکسیا در عضلات صورت و دهان،حدود ۳۶ درصد
• عدم غلبه طرفی مناسب در مغز
• دیس پراکسیا بیانی حدود ۲۶ درصد

مشکلات فوق باعث می شوند این کودکان نتوانند حالت های هیجانی را به خوبی در صورت نشان دهند (بیش از حد یا کمتر از حالت عادی) و تا حدودی صورتی عروسکی داشته باشند،بلع مناسبی نداشته و به همراه عدم هماهنگی حرکتی از جملات تاثیر گذار،آبریزش دهانی داشته باشند،جدیدن و خوردن مناسبی نداشته باشند و همواره مقداری غذا از گوشه لبها بیرون ریزد،انواع مشکلات صوت را تجربه کنند و اکثراً نتوانند کلمات و جملات مناسب با سن خود به کار ببرند.

ناراحتی های قلبی در کودکان تاخیری

بین علائم کودک تاخیری و ظرفیت قلبی و تنفسی پایین ارتباط معنی داری وجود دارد. حدود ۷۰ درصد از پسران مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی،ظرفیت قلبی و تنفسی پایینی دارند. که احتمالا ناشی از بی حرکتی و بی انگیزگی این کودکان در شرکت جستن در فعالیت ها و بازی های حرکتی می باشد.همچنین کودکان با اختلال تاخیر حرکتی که علت مبتلا شدن آنها تولد زودرس و کم وزنی است غالباً مشکلات آریتمی دارند.

تاخیر حرکتی در کودکان و چاقی

بین چاقی و تاخیر حرکتی کودکان ارتباط مستقیمی وجود دارد،به علت کاهش تحرک میزان چربی و اضافه وزن در کودکان مبتلا به تاخیر حرکتی نسبت به کودکان عادی بیشتر است و چاقی احتمال مبتلا شدن به اختلالات هماهنگی رشدی شدید را افزایش می دهد.پزشکان معتقد است ممکن است چاقی باعث ایجاد اختلال نگردد ولی در ایجاد افزایش شدت آن تاثیرگذار است به گونه‌ای که بین افزایش چاقی و علائم کودکان تاخیری ارتباط مستقیم وجود دارد و جلوگیری از چاقی در سنین پایین احتمالاً باعث جلوگیری از اختلال هماهنگی رشدی شدید می‌شود.

جنسیت نیز در این ارتباط موثر است. تاثیر چاقی در پسرها بیشتر است.افزایش سن تاثیر منفی بر میزان شاخص توده بدنی و دور کمر کودکان تاخیر حرکتی دارد به نحوی که این کودکان با افزایش سن نسبت به کودکان عادی بیشتر چاق می شوند و شاخص توده بدنی و دور کمر آنها بیشتر افزایش می یابد و بی تحرکی عامل اصلی این افزایش وزن است،جنسیت نیز تاثیر گذار بوده و در طول زمان روی افزایش شاخص توده بدنی و دور کمر (افزایش وزن) پسرها تأثیرگذارتر است.همچنین عدم رشد مناسب مهارتها و تواناییهای حرکتی باعث افزایش اضافه وزن و چاقی در انتهای دوره دبستان می‌گردد و این چاقی و اضافه وزن باعث کاهش تناسب قلبی ریوی تا ۶ برابر نسبت به کودکان عادی می گردد در واقع بین چاقی و اختلال هماهنگی رشدی یک رابطه دو طرفه وجود دارد.

ارزیابی اختلال تکاملی در کودک

زیر مجموعه­ های اختلال رشدی شامل:

1. اختلال رشد ارگانیک

اختلال در جذب یا متابولیسم مواد مغذی و افزایش نیاز به انرژی دریافتی به دلیل افت رشد به دلیل وجود یک بیماری حاد یا مزمن(مثل عفونت).

ناشی از یک وضعیت جسمی قابل تشخیص (اختلالات در سیستم های اصلی بدن؛ اختلالاتی مانند سندرم داون، سیستیک فیبروز، دیابت، پرکاری تیروئید، برگشت اسید معده به مری، شکاف کام)

2- اختلال رشد غیرارگانیک

عدم رشد به دلیل غفلت محیطی (به عنوان مثال، کمبود مواد غذایی) یا محرومیت

همراه بودن با عوامل روانی اجتماعی (خلق و خوی و رفتار نوزاد، افسردگی ثانویه) یا عوامل محیطی (به عنوان مثال اختلالات در تعامل والدین و فرزند، مراقبت نامناسب، مشکلات مالی در خانواده، تأمین ناکافی شیر مادر)

3- مختلط

هم پوشانی فاکتورهای اختلال رشدی ارگانیک و غیر ارگانیک

ارزیابی اختلال تکاملی کودکان نیاز به یک رویکرد تیمی هماهنگ برای ارزیابی اطلاعات از نمودار رشد، سابقه رژیم غذایی کودک، ارزیابی الگوی از بین بردن بیماری کودک، تاریخچه پزشکی، تاریخچه خانوادگی و اجتماعی برای تشخیص.

به طور ویژه نقش کار درمانی ارزیابی حیطه ­های زیر است:

ارزیابی جامع رشدی

مهارت های حرکتی ظریف و درشت

هماهنگی دوطرفه

پوسچر

رفلکس ­ها

مهارت های ارتباطی

مهارت­ های تعامل اجتماعی

ارزیابی تغذیه

ارزیابی حرکتی دهان و جویدن

ارزیابی رفتارهای تغذیه ای

ارزیابی محیطی

ارزیابی تعاملات نوزاد با مراقبت و دیگران هنگام بازی

مداخله درمانی در تاخیر تکاملی چیست

چارچوب نظری در تاخیر تکاملی شامل:

درمان اختلال تکاملی با استفاده از مدل های عصبی رشدی و پردازش حسی

شناسایی علت اصلی اختلال در شد توسط کاردرمانگران

پیش بردن جلسات درمانی به منظور کاهش تأثیر این علت.

اهداف مداخلات کاردرمانی در اختلال تکاملی کودکان

بهبود مهارت­های حرکتی تغذیه ای دهان (کاهش حساسیت لمسی دهانی، اصلاح الگوی جویدن)

دستیابی به مهارت های رشدی متناسب با سن (افزایش مهارت­های حرکتی ظریف/ درشت، بهبود توجه و حافظه)

تسهیل مراقبل از خود و بازی ها مطابق با سن کودک برای کاهش علائم بی­حسی، تحریک پذیری و افزایش کارآمدی کودک

ایجاد یک محیط مناسب از طریق آموزش به مراقب در حیطه­ های زیر:

رشد و بلوغ نرمال در نوزادان و کودکان

تغذیه مناسب

استراتژی­هایی برای افزایش تعامل والد- کودک ، ایجاد تماس چشمی، آواز خواندن یا حرکت دادن کودک، لمس یا بغل کردن کودک، بازی های مناسب

اهمیت اطمینان از عدم تحریک بیش از حدکودک یا خستگی کودک

منابع:

cdc.gov

mainhealth.org

سوالات متداول:

1.برای درمان تاخیر تکاملی در کودکان چه درمان هایی وجود دارد؟

توانبخشی از درمان های مفید در حیطه تاخیر تکاملی می باشد که شامل خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی می باشد.

2.علت اختلال تکاملی در کودکان چیست؟

علل مختلفی برای اختلال تکاملی در کودکان وجود دارد که شامل تغییرات عملکردی ماده سفید مغز، کمبود مواد غذایی، مشکلات حسی حرکتی، ژنتیک و غیره می باشد.

کاردرمانی ارتوپدی دست

یکی از درمان های اساسی آسیب های دست درمان توانبخشی می باشد. در حیطه توانبخشی دست،کاردرمانی آسیب دست از اهمیت خاصی برخوردار است.  کاردرمانی در مهارتهای دست شامل تمرینات کاردرمانی دست در زمینه تقویت عضلات دست، بهبود هماهنگی دوطرفه، بهبود دامنه حرکتی و تقویت مهارت های ظریف انگشتی در کلینیک توانبخشی می باشد که توسط متخصصین کاردرمانی مرکز توانبخشی دکتر صابر انجام می گیرد. مرکز کاردرمانی دکتر صابر با در اختیار داشتن تجهیزات تخصصی و استفاده از تکنیک های درمانی روز دنیا در زمینه کاردرمانی ارتوپدی دست و آسیب های عصب و استخوان فعالیت می نماید. در این بخش به توضیح چگونگی انجام کاردرمانی در مشکلات ارتوپدی دست پرداخته می شود.

آناتومی اندام فوقانی در کاردرمانی دست

مفاصل دست

۱- مفصل کارپومتاکارپال: در پایه­ی انگشت شست اساساً در مچ. اجازه انجام خم شدن، بازکردن، حرکات دور شوند، نزدیک شونده و چرخش. اهمیت بالینی این مفاصل در نازک و شل بودن آن و تسهیل حرکات مهم انگشت شست است. در حین گرفتن چیزی، ثبات توسط انگشت شست با حرکت و پیز ی شن با انگشتان دیگر فراهم می‌شود.

۲- مفصل متاکارپوفالانژیال: مفصلی در انگشت شست با توانایی امکان انعطاف‌پذیری، خم شدن، باز شدن، حرکات دور شونده، نزدیک شونده و چرخش. ایجاد دامنه اضافی برای انگشت شست و کمک به گرفتن اشیاء

۳- مفصل بین انگشتی انگشت شست: انجام خم و باز شدن، معروف به مرکز ثقل دست

4- مفصل متاکارپوفالانژیال انگشتان: انجام خم شدن، باز شدن، حرکات نزدیک و دور شونده و چرخش. تعیین موقعیت مفاصل دیستال، مفصل کنترل‌کننده انگشتان. در گرفتن عادی، انجام خمش های مفصل MCP در آخر، باز شدن در ابتدا، در خمش ثابت و در بازکردن متحرک.

۵- مفصل بین انگشتی پروگزمال: فراهم کردن امکان خم شدن و باز کردن و کمک به کنترل حمل شدن و باز شدن کل انگشت‌ها پایدار در تمام موقعیت‌ها و دارا بودن دامنه حرکت بیشتری از مفاصل دیستال.

۶- مفصل بین انگشتی دیستال: فراهم کردن امکان خم و باز شدن. تشخیص اشیاء و لمس و دستکاری دقیق در نوک انگشت.

عضلات

عضلات خارجی (از ساعد منشا می‌گیرند):

عضلات فلکسور خارجی یک توده برجسته در قسمت میانی قسمت فوقانی ساعد را تشکیل می‌دهند.

• گروه‌های سطحی‌تر:

۱-پروناتورترس: عصب رسانی توسط عصب مدین (C6-C7) ، حرکت درون گردان ساعد.

2- فلکسور کارپی رادیالیس: عصب رسانی توسط عصب مدین (C6-C7) ، خم کردن مچ دست و انحراف رادیال دست.

۳-فلکسور کارپی اولناریس: عصب رسانی توسط عصب اولنار (C8-T1) ، خم کردن مچ دست و انحراف اولنار دست.

4- پالماریس لونگوس: عصب رسانی توسط عصب ملی‌اش (C6-C7) ، گود کردن کف دست.

• گروه وسطی:

۱-فلکسور دژیترم سوپر فیشیالیس: عصب رسانی توسط عصب مدین (C7-C8-T1) ، خم کردن مفاصل بین انگشتی پروگزیمال و دیستال انگشتان دست.

• گروه عمقی:

۱-فلکسور دیژیتروم پروفوندوس: عصب رسانه توسط عصب مدین به انگشتان بلند (۲ و ۳) و عصب اولنار برای انگشتان کوچک (۴ و ۵) ، خم کردن مفاصل متاکارپوفالنژیریال، بین انگشتی پروگزیمال و دیستال انگشتان دست.

۲- فلکسور پولیسیس لونگوس: عصب رسانی توسط عصب مدین (C8-T1) ، خم کردن مفاصل IP و متا کارپوف متاکارپوفالنژیریال انگشت شست.

۳-پروناتور کوادراتوس: عصب رسانی با شاخه بین استخوانی قدامی عصب مدین، چرخش درون گردان ساعد.

تاندونهای فلکسور به تونل کارپ در زیر سقف محافظ لیگامان‌های کاریال عرضی عمقی (مانند فلکسوررتینا کولوم) همراه با عصب مدین وارد می‌شوند. در کانال، تاندون پروفوندوس مشترک به انگشتان بلند، حلقه و کوچک به‌ صورت تاندون‌های تکی تقسیم می‌شود که به سمت دیستال ادامه می‌یابد و به سمت بندهای این انگشتان حرکت می‌کند.

عضلات بازکننده خارجی

خم کردن مچ و انگشتان توسط تاندون‌های این عضلات.

1-اکستانسور کارپی اولناریس: عصب رسانی توسط عصب رادیال (C8-C6) ، بازکردن مچ دست و انحراف اولنار دست.

2-اکستانسور دیژتروم کامونیس: عصب رسانی توسط عصب رادیال (C7-C6) ، بازکردن انگشتان و مچ دست

3- براکیورادیالیس: عصب رسانی توسط رادیال، حرکت درون گردان و برون گردان بسته به موقعیت ساعد به خارج یا داخل به دلیل قرار گرفتن در دیستال رادیوس، نقش نداشتن در حرکت مچ یا انگشت.

4-اکستانسور کارپی رادیالیس لونگوس و برویس: عصب رسانی هر دو توسط عصب رادیال، بازکردن مچ دست و انحراف رادیال دست.

5- اکستانسور پولیسیس لونگوس: عصب رسانی توسط عصب رادیال (C8-C6) ، بازکردن مفصل IP انگشت شست، بازکردن مفصل MP و CMC شست درون گردان مفصل MP

6- اکستانسور ایندیسین: عصب رسانی توسط عصب رادیال (C6-C8) ، بازکردن انگشت اشاره

عضلات درونی (منشأ از دست)

تقسیم شدن عضلات درونی به عضلات ناحیه تنار، هیپوتنار و عضلات باقیمانده بین دو گروه، بین استخوانی ها و لومبریکال­ها. برجستگی تنار قابل ‌لمس در پروگزیمال انگشت شست. قرارگیری عضلات هیپوتنار در زیر انگشت کوچک.

عضلات ناحیه تنار

1-ابداکتور پولیسیس برویس: عصب رسانی توسط عصب مدین (C6-C7) ، دور کردن انگشت شست و قرار دادن انگشت شست در مقابل بقیه انگشتان با کمک دیگر عضلات ناحیه تنار.

۲- فلکسور پولیسیس برویس: عصب رسانی به ‌صورت سطحی توسط عصب مدین و عمقی توسط عصب النار کامو دور کردم و چرخش انگشت شست و قرار دادن انگشت شست در مقابل بقیه انگشتان با کمک دیگر عضلات ناحیه تنار.

۳- آپوننس پولیسیس: عصب رسانی توسط عصب مدین (C6-C7) ، قرار دادن انگشت شست در مقابل بقیه انگشتان با کمک دیگر عضلات ناحیه تنار.

4-آداکتور پولیسیس: عصب رسانی توسط عصب اولنار (C8-T1) ، نزدیک کردن شست.

عضلات ناحیه هایپوتنار

۱-آبداکتور دیژیتی مینیمی: عصب رسانی توسط عصب اولنار (C8-T1)، دور کردن انگشت پنجم

۲- فلکسور دیژیتی مینیمی برویس: عصب رسانی توسط عصب اولنار (C8-T1) ، خم کردن انگشت پنجم در محل مفصل متاکارپوفالنژیال

3-آپوننس دیژیتی مینیمی: عصب رسانی توسط اصحاب اولنار (C8-T1)، چرخش پنجمین متاکارپ و کشیدن آن به جلو. خم کردن مفصل کارپومتاکارپال انگشت پنجم با کمک عضله فلکسور دیژیتی مینیمی برویس.

4- پالماریس برویس: عصب رسانی توسط عصب اولنار (C8) ، جمع کردن پوست کف دست و افزایش گودی آن (چین دادن پوست کف دست) .

عضلات داخل استخوانی

از بین ۷ عضله بین استخوانی، ۴ مورد در گروه دورسال و ۳ مورد در کف دست هستند. عضله بین استخوانی

پشتی توسط عصب عصب اولنار عصب رسانی می‌شوند و از انگشت سبابه، حلقه و میانی عبور می‌کند. عضله بین استخوانی کف دست نیز توسط عصب اولنار عصب رسانی می‌شود و انگشت سبابه را به سمت خارج و انگشت حلقه و کوچک را به سمت انگشت‌ها حرکت می‌دهد. عضلات بین انگشتی برای تایپ، نواختن پیانو و نوشتن بسیار مهم هستند.

لومبریکال‌ها

عصب رسانی عضلات لومبریکال‌ها خارجی (اول و دوم) توسط عصب مدین (C6-C7) و عضلات لومبریکال داخلی (سوم و چهارم) توسط عصب اولنار (C8) ، بازکردن انگشتان در مفصل اینترفالانژیال و خم کردن ضعیف انگشتان در مفصل متاکارپوفالانژیال، لومبریکال­ها انگشتان را در حالت نوشتن یا موقعیت نشانه بیلیارد قرار می‌دهند.

کاردرمانی ارتوپدی دست برای بزرگسالان

دست‌ ها و اندام فوقانی ما برای بسیاری از فعالیت‌ ها، از حرکات ظریف مورد نیاز برای دکمه ‌ها، زیپ ‌ها یا استفاده از کارد و چنگال گرفته تا ژست ‌هایی که هنگام صحبت کردن برای ابراز وجود استفاده می ‌کنیم، مهم هستند. هنگامی که استفاده از دست ها به دلیل تصادف یا بیماری، آسیب های مختلف، تروما یا هر چیز دیگری محدود می‌ شود، می ‌تواند بر سلامت جسمی و روانی تأثیر بگذارد. کاردرمانی ارتوپدی دست، هنر و علم ارزیابی و درمان آسیب ‌ها و بیماری‌ های اندام فوقانی ( شانه، بازو، آرنج، ساعد، مچ دست و دست ) است. این روش از تعدادی مداخلات درمانی برای کمک به بازگرداندن فرد به بالا ترین سطح عملکرد خود استفاده می‌ کند. این رشته از نیاز به متخصصی با دانش و تجربه لازم برای مدیریت بهبود چالش ‌برانگیز آسیب ‌های پیچیده دست و اندام فوقانی تکامل یافته است. هدف ما ارائه کاردرمانی ارتوپدی دست و برنامه ‌های توانبخشی مرتبط، به موقع و هدف ‌گرا به مراجعین در کلینیک یا در خانه‌ های خودشان است. رویکرد مشارکتی ما، با محوریت مراجع، تضمین می ‌کند که مراجع بالا ترین سطح مراقبت بالینی، آموزش و پشتیبانی را دریافت می‌ کند تا به او قدرت دهد تا توانبخشی دست خود را با حمایت حرفه ‌ای مدیریت کند. هدف ما کمک به مراجعین است تا در اسرع وقت، تا حد امکان مستقل شوند، از طریق کاردرمانی نتیجه‌ گرا که توسط کاردرمانگران متخصص ارائه می ‌شود. ما معتقدیم که نقش ما تجهیز مراجعین به مهارت ‌های لازم برای مستقل شدن تا حد امکان در زندگی روزمره آن ها است، در نهایت مستقل از کمک‌ هایی که ما ارائه می ‌دهیم و نه وابسته به آن. کاردرمانگران دست شکاف بین مدیریت پزشکی بیماری‌ های اندام فوقانی و بهبودی موفقیت ‌آمیز را پر می ‌کنند و به افراد امکان می‌ دهند تا در زندگی روزمره خود به طور عادی عمل کنند. کاردرمانگران دست مداخلات غیر جراحی، مراقبت ‌های پیشگیرانه و توانبخشی پس از جراحی را برای طیف گسترده ‌ای از اختلالات اندام فوقانی، از آسیب‌ های ساده نوک انگشت تا اندام‌ های پیچیده پیوند شده، ارائه می ‌دهند. یک کاردرمانگر دست از تکنیک ‌ها و ابزارهای مختلفی استفاده می ‌کند، از جمله برنامه ‌های فعالیت و ورزش، ساخت ارتزهای سفارشی، مدیریت درد و تورم و مراقبت از زخم. یک کاردرمانگر دست همچنین می ‌تواند به عنوان مشاور در دنیای صنعت، کارکنان را در مورد عادات کاری سالم آموزش دهد.

 کاردرمانی ارتوپدی اعصاب دست

1-عصب مدین:عضلات و توزیع پوستی:

• -پروناتور ترس
• پالماریس لونگوس
• پالماریس برویس
• فلکسور دیژیتوروم سوپر فیشیالیس
• فلکسور دیژیتوروم پروفوندس به انگشتان دوم و سوم
• فلکسور پولیسیس لونگوس
• پروناتور کوادراتوس
• شاخه پوستی پالمار
• آبداکتور پولیسیس برویس
• شاخه سطحی فلکسور پولیسیس برویس
• اوپونز پولیسیس
• لومبرکیال اول
• لومبرکیال دوم
• اعصاب حسی انگشتی
• هنگامی‌که اعصاب مدین ما در آرنج قطع می‌شود، خم شدن مفاصل بین انگشتی بروگزیمال شست، سبابه و انگشت میانی از بین می‌رود و در حلقه و انگشتان کوچک ضعیف می‌شود. خم شدن مفاصل بین انگشتی دیستال انگشتان سبابه و انگشتان میانی نیز از بین می‌رود. توانایی خم شدن مفاصل متاکارپوفالانژیال سبابه و انگشت میانی تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. بنابراین وقتی بیمار برای مشت کردن تلاش می‌کند، سبابه و انگشتان میانی تا حدی بازمی‌شوند. عضلات تنار نیز مانند سندرم تونل کارپ از بین می‌روند.

2-عصب اولنار: عضلات و اعصاب پوستی

• فلکسور کارپی اولناریس
• فلکسور دیژیتروم پروفوندوس به انگشتان چهارم و پنجم
• ابداکتور دیژیتی مینیمی
• لومبرکیال چهارم
• عضله بین استخوانی پالمار
• فلکسور پولیسیس برویس
• آبداکتور پولیسیس
• آسیب عصب النار معمولاً درجایی رخ می‌دهد که عصب از خلف اپی کوندیل داخلی استخوان بازو عبور می‌کند. فشار بر عصب اولنار در آرنج معمولاً باعث ایجاد بی‌حسی و سوزن شدن در قسمت داخلی کف دست و انگشت کوچک و حلقه می‌شود. فشار شدید همچنین ممکن است باعث درد شود که به‌ صورت دیستال پخش می‌شود. آسیب‌ دیدگی عصب در قسمت‌های دیستال ساعد، که بیشتر عضلات درونی دست را عصب رسانی می‌کند، قدرت حرکت به خارج مختل می‌شود که می‌تواند سبب جمع شدن دست و آتروفی عضلات بین استخوانی شود.

3- عصب رادیال: عضلات

• اکستانسور کارپی اولناریس
• اکستانسور دیژیتروم کامونیس
• اکستانسور دیژیتی مینیمی
• براکیورادیالیس
• اکستانسور پولیسیس لونگوس
• اکستانسور کارپی رادیالیس لونگوس
• اکستانسور کارپی رادیالیس برویس
• اکستانسور ایندیسیس پولیسیس
• عصب رادیال اغلب در هنگام شکستگی استخوان بازو آسیب می‌بیند. این صدمه در شاخه‌های پروگزیمان عضلات بازکننده مچ قرار دارد؛ بنابراین افتادن مچ دست اولین نشانه این آسیب در این سطح است. اگر شاخه­ی عمیق‌تری از اعصاب قطع شود، منجر به عدم توانایی در باز کردن و انگشت شست و مفاصل متاکارپوفانژیال دیگر انگشتان می‌شود. برای آزمایش اینکه شاخه­ی عمیق عصب رادیال بریده شده ‌است. از فرد بخواهید در برابر مقاومت، مفاصل متاکارپوفانژیال را باز کند.

رویکرد بیومکانیکال در کاردرمانی دست

فرض اصلی رویکرد بیومکانیکی در کاردرمانی دست این است که فعالیت به توانایی حرکت اندام‌ها (دامنه حرکتی و قدرت عضلانی) و استقامت در برابر فشار در حرکت تا رسیدن به هدف نیاز دارد. آن صدمات دست که منجر به ورم، انقباضات، تخریب مفاصل (التهاب مفصل) ، آسیب‌های عصبی محیطی و تروما می‌شود با استفاده از این روش درمان می‌شوند. مکانیسم ایجاد تغییرات درمانی، کار یا به ‌عنوان وسیله است؛ یعنی فعالیت‌هایی که باعث ایجاد کشش بافت‌های نرم، دامنه‌ی حرکتی فعال، دامنه‌ی حرکتی پسیو برای حفظ و احیای طیف گسترده‌ای از حرکت و مقاومت برای تقویت عضلات ضعیف می‌شود.

منابع:

assh.org/handcare

theotpractice.co.uk

سوالات متداول:

1.در صورت آسیب عصب کاردرمانی چه کمکی می کند؟

کاردرمانی دست در زمینه تقویت عضلات پس از آسیب های پارشیال اعصاب یا پس از جراحی ترمیم عصب به بازگشت حرکت دست کمک می نماید.

2.کاردرمانی در زمینه چه مشکلات ارتوپدی کمک کننده است؟

کاردرمانی ارتوپدی در زمینه شکستگی های استخوانی، آسیب های عصبی، درد های ناشی از گرفتگی های عضلانی و محدودیت های مفصلی می تواند کمک کننده باشد.

درمان اختلال یادگیری به روش کپارت

اختلال یادگیری یکی از مشکلات کودکان در اوایل ورود به مدرسه می باشد که خانواده را به صورت جدی درگیر خود می کند. روش های درمانی فراوانی در زمینه درمان کودکان اختلال یادگیری وجود دارد . روش کپارت در درمان اختلال یادگیری از روش های شناخته شده و موثر می باشد. مرکز اختلال یادگیری دکتر صابر با در اختیار داشتن امکانات روز دنیا و تیم تخصصی خود شامل گفتاردرمانان، کاردرمانان و روانشناسان کودک به تشخیص اختلالات یادگیری و درمان اختلال یادگیری می پردازد. همچنین خدمات درمان اختلال یادگیری در منزل از دیگر خدمات مرکز دکتر صابر می باشد. در این مطلب به توضیح چند نمونه از تمرینات روش ادراکی حرکتی کپارت پرداخته می شود.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

روش کپارت چیست؟

روش کپارت شامل تمریناتی در زمینه ادراکی حرکتی می باشد که در درمان اختلال یادگیری در کودکان موثر است.

تمرینات برای ناتوانی افتراق شکل- پس زمینه:

– از او بخواهید درون کمدی شلوغ، وسیله ای را که نام می برید در اختیار شما قرار دهد.

– شکلی مانند تصویر زیر تهیه کنید و از کودک بخواهید دور شکلی که ذکر می­کنید خط بکشد.

در تصویر دور دایره خط بکشد یا درون آن را رنگ کند.

ضلع های مثلث را پررنگ کند.

در تصوی زیر از او بخواهید اشکال بالای صفحه را در شکل پایین صفحه بیابد.

کودک باید بتواند شکل بالای صفحه را از بین اشکال زیر آن پیدا کند.

– از استخر توپ استفاده کنید، از کودک بخواهید توپ هایی با رنگ هایی که نام می برید را از درون استخر توپ برداشته و در اختیار شما قرار دهد.

– در کارهای خانه از کودک کمک بگیرید، از او بخواهید از درون کشوی ظرف ها یا قاضی چنگال ها، یکی از وسایل نامبرده را به شما بدهد.

روش کپارت در درمان اختلال یادگیری(بندش)

بندش، به بازشناسی یک کلیت، هنگامی که یک یا چند قسمت آن کلیت غایب هستند اطلاق می شود. کودکانی که دچار ناتوانی بندش بینایی هستند، در تشخیص حیوانی که قسمتی از تصویر بدن آن حذف شده، مشکل خواهند داشت. به این ترتیب کودکِ دچارِ ناتوانی بندش شنوایی، برای بازشناسایی یک کلمه گفته شده، اگر فقط قسمتی از لغت را شنیده باشد، دچار مشکل خواهد شد. برای مثال (تلف… = تلفن)

در تصویر زیر کودک باید بتواند با تکمیل تصویر حیوانات در ذهن خود دم هرکدام از آن ها را از بین اشکال پایین صفحه پیدا کند.

– از کودک بخواهید بگوید در تصویر  چه چیزی نسبت به طرح اصلی گم شده است؟

– قطعه ای از اشکال را در اختیار کودک قرار دهید و از او بخواهید شکل اصلی را تشخیص دهد.

– اشکال هندسی را به طور ناقص رسم کنید و از کودک بخواهید آن ها را تکمیل کند.

– روی نیمی از اشکال را بپوشانید و از کودک بخواهید شکل اصلی را تشخیص دهد.

– قطعات مختلف ابزار و وسایل را در اختیار کودک قرار دهید و از او بخواهید وسیله اصلی را بسازد و سر هم کند.

– اجازه دهید کودک در محیط کاوش کرده، با اشیاء و وسایل مختلف بازی کرده و آن ها را دستکاری کند.

ناتوانی های بینایی- حرکتی در روش کپارت

کودکانی که برای ایجاد هماهنگی بین حرکاتشان و آنچه را که می بینند مشکل دارند، برای انجام مهارتی که کپارت آن را “تطابق ادراکی – حرکتی” می خواند ناتوان خواهند بود. کودک برای ساخت یک سری کامل از جور کردن ها، بین موقعیت چشم ها و دست­هایش در تماس با اشیاء و یا دستکاری آن ها مشکل خاوهد داشت. ممکن است اختلالاتی در سه نقطه کلیدی در تحول هماهنگی “بینایی – حرکتی” رخ دهد:

1) برتری جانبی

2) نقص در شناسایی جهات

3) اختلال در تعیین فاصله و جهات فضایی (جهت یابی)

– لِی لِی کردن درون خانه ها یکی از تمرینات بینایی حرکتی می باشد. برای این کار از کودک بخواهید سنگ بازی را درون خانه خاصی پرتاب کند و سپس با عبور مرحله به مرحله از خانه­ها، به آن رسیده و آن را با پای خود حرکت دهد.

بازی های توپی را به اشکال مختلف انجام دهید. از کودک بخواهید توپ را بالا بیندازد و بگیرد و همزمان بشمارد.

از کودک بخواهید توپ را به گونه ای به زمین بزند که بعد از آن به دست شما برسد، شما نیز توپ را به زمین بزنید تا کودک آن را بگیرد.

از کودک بخواهید توپ را با یک دست به زمین بزند و در مسیر برگشت آن را با دست دیگر بگیرد. سپس با همان دستی که توپ را گرفته، آن را به زمین بزند و در مسیر برگشت با دست دیگر توپ را بگیرد. این کار را 10 بار تکرار کند.

توپی را به یک نخ آویزان کنید و مقابل کودک بگیرید و از او بخواهید با دو دست و بعد با یک دست (به طور یک در میان) به توپ ضربه بزند.

تعدادی مهره به کودک بدهید تا آن­ها را بر اساس ترتیب خاص یا به صورت تصادفی به نخ بکشد. مثلاً بگویید یک مهره آبی بگذار، یک مهره قرمز. یا یک آبی، یک سبز، یک زرد بگذار. این تمرین علاوه بر دقت بینایی عضلات ظریف و کوچک دستان کودک را تقویت کرده و هماهنگی چشم و دست او را نیز بیشتر می­کند.

از کودک بخواهید بایستد. سپس یک توپ به او بدهید و از او بخواهید آن را دور کمرش بچرخاند. از کودک بخواهید ابتدا توپ را از دست راست به دست چپ بدهد، سپس با دست چپ توپ را به پشت بدن ببرد و در پشت با دست راست آن را بگیرد. سپس توپ را با دست راست به جلوی بدن بیاورد و چرخه را ده بار تکرار کند.

پنج شیء مقابل کودک قرار دهید، بعد جفت هرکدام از آن اشیاء را نیز یکی یکی به او بدهید تا کنار شیء مثل خودش قرار دهد. اگر وسیله ای در اختیار ندارید می­توانید از نخود، لوبیا و عدس هم استفاده کنید.

تمرین فوق را با تصاویر مشابه، کارت ها و مهره های رنگی یا اشکال هندسی مشابه انجام دهید. از هرکدام 4 مورد مقابل کودک بگذارید.

متناوب چیدن مهره های رنگی را به کودک آموزش دهید. ابتدا از دو رنگ مهره شروع کنید و از کودک بخواهید آن دو رنگ را یک در میان بچیند (این کار را تا 5 مهره در رنگ های مختلف ادامه دهید.) در مرحله اول با دو رنگ از مهره­ها: مهره قرمز، مهره آبی، مهره قرمز، مهره آبی و …. بخواهید با مکعب های خودش مشابه آن طرح را بسازد (به تدریج تعداد مکعب ها را اضافه کنید.) می توانید به تدریج شکل ساخته شده را پیچیده تر کرده و از مکعب هایی با رنگ های مختلف استفاده کنید و از کودک بخواهید به همان ترتیب شکلی مشابه شما بسازد.

از کودک بخواهید توپ را به دیوار بزند و بگیرد.

در تمرین قبل از کودک بخواهید وقتی توپ را به دیوار زد، قبل از آن که توپ به دستان او برسد، یک دور، دور خودش بچرخد سپس توپ را در مسیر برگشت از دیوار بگیرد.

توپ کوچکی را به دست کودک بدهید و از او بخواهید آن را با یک دست به بالا پرتاب کند و با دست دیگر آن را بگیرد. این کار را ده بار تکرار کند.

ناتوانی های سرعت ادراکی

سرعت ادراکی به مدت زمانی اطلاق می شود که برای پاسخ دادن به یک محرک لازم است. کودکانی که دچار ناتوانی های سرعت ادراکی هستند برای پاسخ دادند سریع به محرکات شنوایی و بینایی مشکل دارند. کودکانی که سرعت ادراکی آن ها کم است به زمان زیادی برای تجزیه و تحلیل درون داده های بینایی یا شنوایی و تدوین و بیان یک پاسخ مناسب نیاز دارند. این نوع ناتوانی میزان و سرعت یادگیری خواندن، نوشتن یا محاسبه کردن را کم می کند.

تمرینات:

از کودک بخواهید توپ را به دیوار بزند و سریعاً آن را بگیرد.

– از کودک بخواهید توپ را به زمین بزند و سپس آن را بگیرد.

– روبروی کودک بایستید، توپ را به مزین بزنید تا به او برسد و از او بخواهید سریعاً توپ را بگیرد.

– طناب بازی از کودک بخواهید هربار که طناب در حال عبور از زیر پای او می باشد سریعاً بپرد و اجازه ندهد که طناب به او برخورد کند.

ناتوانی های زنجیره سازی

زنجیره سازی به حافظه ی وجود توالی بین وقایع و چیزها ارتباط دارد. بعضی کودکان به توالی چیزهایی که شنیده یا دیده یا انجام داده اند توجهی ندارند ؛ برای مثال کودکانی که به زنجیره لغات یک دستور کلامی توجه می­کنند، خواهند توانست معنی آنچه که گفته شده را بفهمند و بازگو کنند. همچنین کودکانی که در توجه کردن به زنجیره ی ” بینایی – فضایی ” مشکل داشته باشند، در یادگیری عملیات ریاضی، نوشتن، مهارت های انجام حرکات و استفاده از ابزار و وسایل دچار مشکل می شوند.

– تصاویر زنجیره سازی مختلفی را مانند تصویر 3- 37 را در اختیار کودک قرار دهید و از او بخواهید که ترتیب تصاویر را پیدا کند و برای آن ها داستان بگوید.

وجوه ادراکی

رجحان وجه ادراکی به سبک یادگیری بینایی، شنوایی یا لامسه ای گفته می­شود که کودک از آن بیشترین استفاده را می­کند. تعدادی از کودکان نقایصی در یکی از حواسشان دارند و از طریق یکی از حواسشان به طور قطعی بهتر و سریعتر یاد می گیرند. برای مثال : کودکی که نمی تواند لغاتی را که می بیند یاد بگیرد ولی وقتی آن کلمات را حرف به حرف هجی می­کند، آن ها را یاد می گیرد در حالی که بینایی او طبیعی است، او یک گیرنده ی شنوایی است.

درجا ماندگی

درجاماندگی مشابه یک رد تصویری است. کودکی که در یک شیار قرار دارد و برای تغییر دادن یک نوع چاسخ یادگیری شده به نوع جدید پاسخ، دچار مشکل است. برای مثال: کودکی که هجی کردن لغت ((چهار)) را یاد گرفته است و بعد آن را ادامه می دهد تا به لغت (( چهل )) برسد ولی آن را (( چهال )) هجی می­کند.

درمان ناتوانی های ادراکی – حرکتی به روش کپارت

درمان، به سن کودک و به نوع درجه اختلال ادراکی او که پس از اجرای آزمون­ها و مشاهده رفتار مشخصی می شود، بستگی دارد. روش های آموزشی برای حذف کردن نقایص موجود در هماهنگی چشم و دست، مهارت های حرکتی ظریف و فعالیت های لازم برای تکامل مهارت های ادراکی – حرکتی عبارتند از :

1) آموزش برنامه های کپارت

2) رویکرد تکلیف – فرآیند.

مراحل روش کپارت

1) راه رفتن روی تخته های چوبی برای آموزش جهت یابی، وضعیت بدون تعادل به کودک

2) استفاده از تخته های تعادل برای یاری کردن کودک در یافتن مرکز ثقل و به وجود آوردن تعادل راست و چپ

3) پریدن روی ترامپولین برای ایجاد تصویر بدن، هماهنگی بدنی و تعادلی پویا

4) انجام تمرینات موزون برای ایجاد هماهنگی بین ضرباهنگ های بدن، بینایی و شنوایی

سوالات متداول:

1-چه کودکانی برای روش کپارت مناسب هستند؟
کودکانی با ناتوانی در یادگیری، مشکلات خواندن، عدم تمرکز، نقص در درک فضایی و ناهماهنگی حرکتی (dyspraxia) می‌توانند از این روش بهره‌مند شوند.

2-درمان با روش کپارت چقدر زمان می‌برد؟
بسته به شدت مشکل کودک، معمولاً بین ۸ تا ۲۰ هفته درمان نیاز است و به صورت جلسات کاردرمانی فردی یا گروهی اجرا می‌شود.

کاردرمانی آسیب­ دست

مرکز توانبخشی دکتر صابر، در زمینه کاردرمانی آسیب دست در کودکان و بزرگسالان به صورت کاملا تخصصی فعالیت می نماید. کاردرمانی در مهارتهای دست به صورت حرفه ای به ارزیابی و درمان آسیب های دست می پردازد. مرکز کاردرمانی دست دکتر صابر با تجهیزات پیشرفته و کادر توانبخشی حرفه ای در زمینه مشکلات دست کودکان، اختلالات دست نویسی و دستورزی، آسیب های استخوانی که موجب محدودیت حرکتی می شوند، افزایش قدرت عضلات و بهبود هماهنگی حرکتی به درمان می پردازد. همچنین خدمات کاردرمانی دست کودکان در منزل جهت پیشرفت روند درمان در مرکز توانبخشی دکتر صابر ارائه می گردد. تمرینات کاردرمانی دست کودک را برای ورود به مدرسه و مهارت های دست نویسی آماده می سازد. در این مطلب به توضیح نحوه ارزیابی عملکرد دست و مواردی که در کاردرمانی آسیب دست مورد توجه قرار می گیرد، پرداخته می شود تا بیشتر با فعالیت های این بخش آشنا شوید.

ارزیابی کاردرمانی آسیب دست

در کاردرمانی دست تعدادی ارزیابی وجود دارد که باید هنگام انجام ارزیابی دقیق از آسیب دیدگی دست انجام شود:

1- تاریخچه مشکل فعلی: چه کسی آن ها را ارجاع داده است،  این مشکل تا چه مدت بوده است، چه علائمی را تجربه کرده اند و سابقه پزشکی قبلی مربوط به بیماری.

2- ملاحظات محیطی: با آن­ها در مورد زندگی، وظایف و وظایف شغلی، نقش در خانواده و نقش اوقات فراغت صحبت می کنیم. مشکلات عملکرد شغلی مشخص شده را لیست می کنیم.

3- ظاهر دست را ارزیابی می کنیم: هرگونه ورم، جای زخم، بخیه، خونریزی

4- امتیاز درد: نمره درد 0 – 10 را بدست آورید (نمره ده بدترین درد را ایجاد می کند که تا به حال حس کرده اند) ، چه مدت درد را تجربه کرده اند و چند ساعت در روز درد وجود دارد و درد در کجا احساس می­شود.

5- ارزیابی دامنه حرکتی همه ی انگشتان و مفاصل با استفاده از گونیامتر، مشاهده کیفیت حرکت.

6- ارزیابی احساس درد در صورت لزوم (به عنوان مثال مونوفیلامنت Semmes Weinstein )

Semmes Weinstein آستانه احساس لمس را اندازه گیری می کند. فرد در حالی که دست آن ها از چشمانش قایم شده است، راحت نشسته است و شما با کوچکترین مونوفیلامنت (2.83) شروع می کنید، رشته را عمود بر روی پوست نگه دارید و آن را فشار دهید تا اینکه خم شود. هر محل آزمایش را سه بار تکرار کنید و در صورت عدم درک درد از رشته های ضخیم تر به تدریج استفاده کنید. یافته­های ارزشیابی اغلب به صورت غایب (از دست دادن کامل احساس) ، دست نخورده (احساس طبیعی) یا اختلال (قادر به تشخیص برخی از محرک ها اما نه همه محرک ها) یا هنگامی که درک محرک متفاوت از ناحیه ای از پوست است گزارش می­شود. استانداردهایی برای سمس وینشتاین از نظر جنسیت و سن در نظر گرفته شده است.

7- ارزیابی ورم در صورت لزوم (Volumeter): ادم یکی از دلایل محدود بودن دامنه حرکتی است و می تواند با اندازه گیری حجمی ارزیابی شود. اندازه گیری حجم جرم قسمت بدن توسط مقدار جابجایی آب جابجا شده است. به عنوان مثال، دست متورم شده درون ظرفی پر از آب قرار می گیرد. دست متورم شده داخل ظرف و مقدار آبی که از چاله خارج می شود داخل یک استوانه مدرج قرار می گیرد. دست متورم آب بیشتری را نسبت به یک دست غیرمتورم جا به جا می­کند. بنابراین مقدار آب ریخته شده دست متورم و دست غیرمتورم مقایسه می شوند.

8- تست کردن نیروی دست با دینامومتر برای گرفتن و مشت کردن.

9- انجام تست­های تحریک آمیز: الف) فالن (به سندرم تونل کارپال مراجعه کنید) ب) تینل (به سندرم تونل کارپال مراجعه کنید) ج) فینکلشتاین ( نگاه کنید به تاندونیت deQuerveins)

کاردرمانی آسیب های دستی

اگر یک دقیقه وقت بگذاریم و به کارهایی که از صبح امروز با دستان مان انجام داده ‌ایم فکر کنیم، نه تنها شگفت ‌انگیز، بلکه کاملاً حیرت‌ انگیز است. ما نه تنها از دستان مان به صورت فیزیکی برای اکثر کارهای عملکردی استفاده می‌ کنیم، بلکه از آن ها برای برقراری ارتباط، اشاره و لمس و تعامل انسانی نیز بهره می‌ بریم. با این حال، دستان ما آسیب‌ پذیر هستند و تا زمانی که اتفاقی نیفتد، ناگزیر آن ها را بدیهی می ‌پنداریم. آسیب های دست می ‌توانند به مرور زمان یا در یک لحظه رخ دهند و همچنین زندگی را تغییر دهند. آسیب ‌های دست فقط یک ناراحتی نیستند؛ آن ها فعالیت‌ های کلیدی را مختل می‌ کنند و می ‌توانند بر استقلال نیز تأثیر بگذارند. کارهای روزمره مانند نوشتن، آشپزی و نگه داشتن اشیاء در صورت وجود ناتوانی ‌های عملکردی دست، دشوارتر می‌ شوند. کاردرمانی دست، پلی از پزشکی به عملکردی است که فرآیند بهبودی را هم به جنبه‌ های فیزیکی و هم به جنبه‌ های عاطفی تجربه بیمار اعمال می ‌کند. کاردرمانی دست می‌ تواند زمانی که آسیب ‌های دست به شدت بر زندگی روزمره تأثیر می ‌گذارند، کمک کند. حتی ساده‌ ترین کار نیز می ‌تواند به یک چالش تبدیل شود. این کار به بیماران اجازه می‌ دهد تا قدرت، تحرک و استقلال خود را بازیابند. بیماران می ‌توانند با روش ‌های متمرکز و ابزار های منحصر به فرد، اعتماد به نفس از دست رفته خود را به سرعت بازیابی کرده و فعالیت‌ های عادی خود را از سر بگیرند. با کاردرمانی دست، حرکت ملایم مفاصل و بافت‌ های نرم به منظور کاهش سفتی، افزایش جریان خون و بازیابی حرکت انجام می‌ شود. کاردرمانگران از تکنیک ‌های دستی برای رهاسازی عضلات سفت، کشش رباط‌ ها و تحریک حرکت طبیعی استفاده می ‌کنند. شروع کاردرمانی دست بلافاصله پس از آسیب دست می ‌تواند مزایای مختلفی فراتر از بهبودی فیزیکی داشته باشد. مداخله به موقع حس کنترل را در بیماران القا می‌ کند و در نهایت آن ها را قادر می ‌سازد تا مسیر بهبودی خود را کمی سریع ‌تر طی کنند. کاردرمانگران باید امید واقع ‌بینانه ارائه دهند، رابطه خوبی برقرار کنند، شنونده خوبی باشند و مورد اعتماد مراجع قرار گیرند. ضروری است که کاردرمانگر تأثیر آسیب ‌ها را بر سلامت روان مراجع درک کند و اطمینان حاصل کند که این یک جنبه کلیدی از فرآیند توانبخشی است. کاردرمانگران دست هم بسیار ماهر و هم به همان اندازه مورد تقاضا هستند، این امر ما را به سمت یافتن راه‌ های نوآورانه برای اطمینان از این که می ‌توانیم نیازهای مراجعین را با منابع موجود درمان دست برآورده کنیم، سوق داده است. خوشبختانه، مراجعین با آسیب‌ های دست همیشه اختلال شناختی ندارند و بنابراین می ‌توانند در توانبخشی خود با آموزش مداوم فعال باشند. هدف اصلی درمان لزوماً بازگرداندن یک دست “عادی” نیست، بلکه به حداکثر رساندن عملکرد با حداقل درد است. جلسات کاردرمانی دست به نتیجه ارزیابی، خواسته‌ های مراجع، تأیید بودجه و اهداف تعیین شده توسط کاردرمانگر و مراجع بستگی دارد. اهداف اصلی کاردرمانی دست عبارت اند از:

– افزایش دامنه حرکتی

– افزایش قدرت و نیرو گرفتن

– افزایش استقلال عملکردی در فعالیت ‌های روزمره زندگی، کار و سرگرمی‌ ها

– حمایت روان شناختی

یک برنامه کاردرمانی دست خوب که توسط کاردرمانگران متخصص طراحی شده است، تمرکز ویژه‌ ای بر تحرک، بازیابی قدرت و نحوه انجام کارهای روزمره با این وضعیت جدید دارد. رویکرد آن ها که بر یک روش جامع متمرکز است، فراتر از جنبه فیزیکی می‌ رود، به جنبه عاطفی رسیدگی می‌ کند و مسیری را برای بازگشت به یک زندگی معنا دار فراهم می ‌کند تا هر بیمار احساس دیده شدن و ارزشمند بودن کند.

ارزیابی عملکردی دست در کاردرمانی

ارزیابی عملکرد دست در کاردرمانی دست شامل هفت خرده آزمون است که نشان دهنده ی فعالیت های مختلف دستی است. هریک از اجزای آزمون ها طوری طراحی شده اند که دقیقاً به همان شیوه برای هر مبحث انجام شوند. روش ها و دستورالعمل های دقیق استانداردسازی برای ارزیابی ارائه شده است. زمان انجام کار برای هر آزمون ثبت می­شود. هر دو دست غالب و غیر غالب به طور مستقل مورد آزمایش قرار می­گیرند.

آیتم های آزمون عبارتند از:

1- نوشتن یک جمله کوتاه

2- ورق زدن کارت های 3 در 5 اینچ (شبیه سازی ورق زدن کتاب)

3- برداشتن اجسام کوچک و قرار دادن در یک طرف

4- چکرهای روی هم قرار داده شده

5- شبیه سازی کردن خوردن

6- جابجایی اشیاء بزرگ خالی (قوطی)

7- جابجایی اجسام بزرگ وزن (قوطی)

قدرت

تمایز قائل شدن آزمون بین افراد دارای و بدون انواع مختلف ناتوانی جسمی

ارائه دادن اندازه گیری های کمی از وظایف استاندارد شده با عملکردهای بیمار و مقایسه عملکرد بیمار

ارائه دستور العمل ها و رویه های استاندارد

ضعف

اجازه استفاده از تجهیزات تطبیقی را نمی­دهد

این سؤال که آیا زیرگروه ها وظایف متداول روزمره را ارائه می کنند و واظیف مورد نظر برای اندازه گیری را شبیه سازی می کند یا خیر.

این سؤال که آیا نوشتن و زمان نوشتن اصلاً آزمایش شده است یا خیر.

آزمون The purdue Pegboard در کاردرمانی دست

آزمون دو نوع فعالیت را اندازه گیری می کند: 1- حرکت قابل مشاهده دست، انگشت و بازو 2- مهارت نوک انگشت.

علاوه بر افراد دارای صدمات دست، از این ارزیابی در بسیاری از جمعیت­ های بالینی از جمله افراد دارای:

آسیب های مغزی، ناتوانی در یادگیری، اختلالات بینایی و همچنین در توانبخشی شغلی، غربالگری عصبی- روانی، نقص های عصبی- شناختی در اسکیزوفرنی استفاده می شود. در طول ارزیابی بیمار زمان بندی انجام می شود که چقدر سریع میخ ها را در سوراخ قرار می­دهد و قطعات جمع می­شوند. این تخته چوبی دارای دو ردیف سوراخ ریز به علاوه مخزن نگه داشتن پین، یقه ها و واشر است. چهار وسیله آزمایش بر روی دست غالب، غیرغالب و دو دست انجام می شود که تعداد پین های قرار داده شده در 30 ثانیه شمارش می شود. مهارت از طریق سرعت ارزیابی می شود و امتیاز با استانداردهای موجود مقایسه می شود. این ارزیابی از قابلیت اطمینان آزمون مجدد برخوردار است.

منابع:

theotpractice.co.uk

سوالات متداول:

1.آیا کاردرمانی دست برای بهبود نوشتن مفید است؟

بله، در کاردرمانی دست به بهبود مهارت های حرکتی ظریف، نحوه مداد گرفتن، بهبود سرعت نوشتن و دست خط کمک می شود.

2. کاردرمانی دست چطور انجام می شود؟

کاردرمانی دست با استفاده از ابزارهای مکانیکی نظیر کش های تقویتی و گجت های مختلف و انجام ماساژهای دست به تقویت حرکات ظریف انگشتی، بهبود دست ورزی و بهبود دامنه حرکتی فرد می پرازد.

3.امکان انجام کاردرمانی دست در منزل هست؟

بله، با توجه به مشکلات فرد در صورت عدم توانایی حضور در کلینیک می توان جلسات درمانی را در منزل بیمار ارائه نمود.

کتاب داستان اوتیسم

افراد دارای اوتیسم از عواقب اقدامات خود بی اطلاع هستند یا درک اینکه چگونه رفتارشان بر دیگران اثر می گذارد برایشان سخت است. یکی از روش های مناسب برای آموزش رفتارهای اجتماعی صحیح به کودکان اوتیسم استفاده از داستان های اجتماعی برای اوتیسم می باشد. مرکز اوتیسم دکتر صابر در زمینه درمان کودکان اوتیسم از تکنولوژی روز دنیا و مهارت کاردرمانان و گفتاردرمانان و رفتاردرمانان مجرب مرکز استفاده می نماید تا به بهترین نتیجه درمانی دست یابد. کتاب داستان اجتماعی و بازی های اجتماعی از جمله روش های مناسب جهت آموزش رفتار در کودکان اوتیسم است که متخصصین روانشناس و رفتاردرمان مرکز به درستی از آن بهره می گیرند.

آشنایی با علائم اوتیسم در کتاب

افراد دارای اوتیسم در تفسیر نشانه های اجتماعی و پاسخ به آن ها یا شروع رفتارهای مورد انتظار در موقعیتهای اجتماعی مشکلاتی دارند. این مشکلات با مهارت های کارکردی اجرایی ضعیف احتمالا توصیف می‌شوند. این افراد همچنین با در نظر گرفتن دیدگاههای چندگانه کشمکش دارند، که به آن ها در خودآگاهی از رفتارشان کمک می‌کند .
تکنیکی که برای کاهش این نقص استفاده شده است مداخله داستان های اجتماعی نام دارد . داستان های اجتماعی به افراد دارای اتیسم کمک می‌کند تا مفاه پیچیده را درک کنند. داستان های اجتماع داستانی گام به گام ( به همراه متن و تصاویر ساده) درباره چگونگی عملکرد در موقعیتهای خاص و واقعی بیان می کند. داستان های اجتماعی درک اجتماعی را بالا می برد زیرا به افراد طیف کمک می‌کند تا بفهمند در موقعیتهای اجتماعی دشوار چه انتظاری از آن ها می رود. چان و اوریلی (۲۰۰۸) نشان دادند مهارت های اجتماعی مهارت های اولیه مهمی برای یادگیری هستند، و از داستان های اجتماعی به عنوان یک مداخله موفق برای ترویج رفتار درست توسط دو کودک مهد کودکی دارای اوتیسم استفاده کردند.

برای خلق یک داستان اجتماعی، مربیان باید ابتدا مهارت لازم برای رشد را شناسایی کنند و سپس آن را به مراحل کوچک تقسیم کنند. بهتر است از والدین و معلمان برای تعیین دقیق جایی که دانش آموز با تکلیف در کشمکش است اطلاعاتی جمع آوری شود. داستان باید به خواننده اطلاعاتی درباره زمانی که موقعیت اجتماعی رخ می دهد، مکان احتمالی اتفاق، شخص درگیر، رفتار مورد انتظار از دانش آموز، و عواقب رفتار اطلاعاتی بدهد.
داستان های اجتماعی مداخلات محبوبی هستند که به راحتی در اینترنت به اشتراک گذاشته می‌شوند  . زمانیکه خالق داستان های اجتماعی، کارول گری، عموما حضور در اینترنت را برای کمک به دیگران در ایجاد و استفاده از داستان های اجتماعی حفظ کرده است، چندین سایت آموزشی دیگر نیز دستورالعملها، قالب ها، و داستان های اجتماعی قابل دانلود برای کامپیوترها و اپلیکیشن هایی برای آی يدها، تلفنها، و تبلتها فراهم کرده اند . این برنامه ها به کاربران اجازه می‌دهد تا داستان ها را به وسیله سازماندهی تصاویر مختلف و متنهای خودشان خلق کنند. پاورپوینت و نرم افزارهای مشابه را می توان برای ایجاد داستان های اجتماعی بر روی انواعی از رسانه های الکترونیکی استفاده کرد و به این طریق ویرایش و بروزرسانی لازم را ممکن می کند. یکی از مزایای متمایز استفاده از تکنولوژی برای خلق داستان های اجتماعی توانایی درج تصاویر و صدای واقعی مردم و مکان ها در درون داستان است. تمام سیستم های رسانه ای به کاربران اجازه می‌دهند تا تصاویر و صدا را برای ایجاد داستان های اجتماعی وارد و ضبط کنند. از مزایای استفاده از داستان های اجتماعی بر روی دستگاه های الکترونیکی راحتی و سرعت ایجاد، سازگاری، و توانایی ذخیره چندین داستان بر روی یک دستگاه کوچک است که امکان لزوم دسترسی راحت و چند باره را میدهد. داستان های اجتماعی محدود به دستگاه های الکترونیکی کوچک نیستند. داستان های پاورپوینت بر روی تخته هوشمند را می توان برای ارائه کل کلاس یا مشغول کردن دانش آموز دارای اوتیسم در تعامل با داستان برای تغییر رفتارهای یادگیری استفاده کرد . ( Xin ) ۲۰۱۱ and Sutman تخته هوشمند یک ابزار تعاملی ارائه متناسب : اندازه کلاس است که به یادگیرنده اجازه می‌دهد تا صفحات داستان را لمس و دستکاری کند.
فیلمنامه های اجتماعی ابزار دیگری برای کمک به افراد دارای اوتیسم ، برای رمزنگاری موقعیت های اجتماعی می باشد. از فیلمنامه های می توان برای تشویق مکالمه بین همتایان با تهیه دیالوگ برای افراد استفاده کرد ( ۲۰۰۸ .Bourgeois et al ) تا در موقعیتهای اجتماعی مختلف، مانند اولین ملاقات با فردی با دعوت کسی به کار گرفته شوند. برای افرادی که برای توسعه جنبه کاربرد شناختی زبان نیاز به مداخله دارند ضبط صدای فیلمنامه های اجتماعی را می توان در ابتدا به عنوان یک نمونه گفتاری برای زبان اجتماعی پایه، مانند درخواست، استفاده کرد.

تکنولوژی ارزان قیمتی همچون Talking Products ‘Mini-Me یا دستگاه های ضبط پخش مشابه می تواند برای نو آموز، نمونه گفتاری صوتی اولیه نه تنها برای فیلمنامه های اجتماعی بلکه رفتارهای حرکتی مرتبط با مکان ها را نیز فراهم کند. فیلم نامه ها و نمونه های گفتاری الکترونیکی زمانیکه دانش آموز آن ها را خود انگیخته استفاده می‌کند می تواند به تدریج کنار گذاشته شود.

کتاب های خوب برای کودکان اوتیسم

بر اساس مطالعه ‌ای با عنوان “کودکان مبتلا به اوتیسم و کتاب ‌های تصویری” که تأثیر کتاب‌ های تصویری بر کودکان اوتیستیک را بررسی می ‌کند، کتاب ‌های تصویری به کودکان مبتلا به اوتیسم کمک می ‌کنند تا مهارت ‌های اجتماعی و ارتباطی را توسعه دهند و همچنین تخیل را پرورش دهند. نتایج نوشتاری آن‌ ها به وضوح نیاز کودکان به داستان‌ گویی را نشان می ‌دهد. کتاب‌ های تصویری عموماً به کودکان کمک می ‌کنند تا به دنیای اطراف خود مفهوم و معنا ببخشند. برای کودکان مبتلا به اوتیسم، این موضوع تغییری نمی ‌کند. بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم تمایل دارند برای درک و سازماندهی اطلاعات به تصاویر بصری تکیه کنند. کتاب ‌های دارای بافت پارچه ای به عنوان برخی از بهترین کتاب‌ ها برای کودکان مبتلا به اوتیسم در نظر گرفته می ‌شوند، زیرا از آن ‌ها می‌خواهند که همزمان از چند حس خود استفاده کنند. کتاب‌ های دارای بافت پارچه ای امکان تعامل و توجه را فراهم می ‌کنند و کودک را در لحظه حال نگه می ‌دارند و بر روی کتاب متمرکز می‌ کنند. کتاب‌ های با متن تکراری نیز در آموزش کلمات و عبارات به کودکان عالی هستند. این کتاب ‌ها به والدین اجازه می ‌دهند تا به کودکان خود کمک کنند کلمات را تلفظ کنند یا نوبت گرفتن را تمرین کنند. برای تمرین مهارت ‌های اجتماعی، استفاده از کتاب ‌های تصویری با تصاویر موقعیت ‌های اجتماعی یا شخصیت‌ های سرگرم ‌کننده‌ ای که فرزندتان به آن ها علاقه ‌مند خواهد بود، راهی عالی برای شروع آموزش مناسب‌ ترین روش رفتار در یک موقعیت اجتماعی به کودک اوتیسم شماست. برای مبتلایان جوانی اوتیستیک که به دنبال یک داستان طولانی ‌تر برای غرق شدن در آن هستند، کتاب ‌های فصلی به گونه ‌ای نوشته شده ‌اند که خواننده را به خواندن فصل بعدی ترغیب کنند. این روشی عالی برای تمرین تمرکز و ماندن در لحظه برای مدت طولانی است. کتاب ‌های فصلی راه خوبی برای تقویت تخیل هستند، زیرا می ‌توان با تمام چیزهایی که ممکن است در فصل بعدی اتفاق بیفتد، تمرین کرد. کتاب ‌های زیادی برای کودکان اوتیسم وجود دارد که هم آن ها را آموزش دهند و هم سرگرم کنند. کتاب‌ های تصویری از بهترین راه‌ ها برای نه تنها آموزش و سرگرمی، بلکه برای والدین و فرزندان برای گذراندن وقت با کیفیت با یکدیگر هستند. بهترین راه برای جلب توجه یک کودک نوپای اوتیسمی، یافتن کتاب ‌هایی است که ویژگی‌ های هیجان ‌انگیزی مانند بافت‌ ها یا دکمه‌ هایی که صدا تولید می ‌کنند، داشته باشند. برای تمرین نوبت گرفتن و کلامی بودن با فرزندتان، کتاب ‌هایی با تکرار و قابلیت پیش ‌بینی معمولاً بهترین هستند.

نحوه خواندن کتاب برای کودکان اوتیسم

خواندن کتاب برای کودکان اوتیسم نیازمند روش‌های منعطف و خلاقانه است که با ویژگی‌های شناختی و حسی آن‌ها سازگار باشد. این کودکان معمولاً در پردازش اطلاعات، تمرکز و تحمل محرک‌ها تفاوت‌هایی دارند که باید در هنگام کتاب‌خوانی مورد توجه قرار گیرد. در اینجا روش‌های مؤثر را بررسی می‌کنیم:

1. آماده‌سازی محیط:
فضایی آرام با نور مناسب و حداقل محرک‌های حواس‌پرتی انتخاب کنید. بسیاری از کودکان اوتیسم به نورهای شدید یا صداهای زمینه حساس هستند. استفاده از صندلی راحت یا بالشتک‌های حسی می‌تواند به آرامش کودک کمک کند.

2. انتخاب زمان مناسب:
کتاب‌خوانی را در زمانی که کودک آرام و هوشیار است شروع کنید، نه هنگامی که خسته یا مضطرب است. جلسات کوتاه 5-10 دقیقه‌ای با تکرار روزانه مؤثرتر از جلسات طولانی است.

3. روش خواندن تعاملی:
به جای خواندن یکنواخت، از تکنیک‌های زیر استفاده کنید:

-خوانش آهسته و واضح با مکث‌های کوتاه

-اشاره به تصاویر و توصیف آن‌ها

-پرسیدن سوالات ساده درباره داستان

-استفاده از حرکات دست و تغییر تُن صدا برای شخصیت‌ها

-اجازه دادن به کودک برای ورق زدن صفحات

4. استفاده از ابزارهای کمکی:

برای افزایش جذابیت و درک بهتر می‌توانید از:

-عروسک‌های انگشتی مرتبط با داستان

-وسایل واقعی مشابه اشیاء کتاب

-تابلوهای احساسات برای نمایش هیجانات شخصیت‌ها

-نشانگرهای رنگی برای دنبال کردن متن

5. انعطاف‌پذیری در اجرا:
اگر کودک به صفحه‌ای خاص علاقه نشان داد، می‌توانید بیشتر روی آن مکث کنید. برخی کودکان ممکن است بخواهند یک کتاب را بارها بخوانند که این تکرار به درک بهتر آن‌ها کمک می‌کند.

6. پایان دادن مناسب:
پایان جلسه را با نشانه‌ای واضح (مثل گفتن “تمام شد” یا نشان دادن تایمر) مشخص کنید. می‌توانید با یک فعالیت آرامش‌بخش مثل نقاشی درباره داستان به جلسه پایان دهید.

منابع:

autismparentingmagazine.com/autism

سوالات متداول:

1-آیا کتاب‌های صوتی برای کودکان اوتیسم مناسب‌ترند یا کتاب‌های تصویری؟
انتخاب بین این دو به ویژگی‌های کودک بستگی دارد. کودکان با حساسیت‌های شنیداری ممکن است کتاب‌های تصویری را ترجیح دهند، در حالی که کتاب‌های صوتی با صدای آرام برای برخی می‌تواند مفید باشد. بهترین روش ترکیب هر دو با هم است؛ مثلاً همزمان با شنیدن صدا، تصاویر کتاب را نشان دهید.

2-چگونه می‌توان کودک اوتیسم را که به تکرار یک صفحه اصرار دارد، به صفحات بعد هدایت کرد؟
به جای مقاومت، از تکنیک‌های انتقال تدریجی استفاده کنید. ابتدا همان صفحه را با تغییر کوچکی بخوانید (مثلاً با صدای متفاوت)، سپس یک جمله از صفحه بعد اضافه کنید و به مرور زمان صفحه را عوض کنید. استفاده از نشانگرهای بصری مثل برچسب‌های رنگی بین صفحات نیز کمک‌کننده است.

گفتاردرمانی چیست

گفتاردرمانی چیست، گفتار درمانی کودکان به مجموعه ای از خدمات توانبخشی اطلاق می شود که به کودکان با نیاز های ویژه و آسیب های گفتاری ارائه می گردد و موجب پیشرفت کودک در مهارت های گفتار و زبان می شود. گفتاردرمانی (که به عنوان آسیب شناس گفتار و زبان‌ هم شناخته می‌شود) یک رشته بهداشتی درمانی و علمی است که به ارزیابی، درمان و پیشگیری از اختلالات ارتباطی می‌پردازد، از جمله اختلالات زبانی بیانی و ترکیبی-بیانی، اختلالات صوتی، اختلالات صدا، ناروانی گفتار، نقص‌های زبانی عملی و مشکلات ارتباط اجتماعی، همچنین اختلالات بلع در طول زندگی. این حرفه مرتبط با سلامت توسط سازمان‌های حرفه‌ای مانند انجمن گفتار-زبان-شنوایی آمریکا (ASHA) و گفتار درمانی استرالیا تنظیم می‌شود. حوزه درمان گفتار و زبان توسط یک متخصص شناخته‌شده به نام گفتار شناسی (SLP) یا گفتاردرمان  (SLT) انجام می‌شود. گفتاردرمانها همچنین نقش مهمی در غربالگری، تشخیص و درمان اختلالات طیف اوتیسم (ASD) ایفا می‌کنند که معمولاً در همکاری با پزشکان کودک و روانشناسان انجام می‌شود. مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر در زمینه ارائه خدمات گفتار درمانی کودکان و بزرگسالان همچنین ارائه خدمات گفتاردرمانی در منزل برای بیمارانی که توانایی مراجعه به مرکز را ندارند فعالیت می نماید. کادر مجرب گفتاردرمانی و تجهیزات پیشرفته مرکز نظیر سوییچ صوتی و اتاق مهارت های شنیداری در کنار گفتار درمانی موجب پیشرفت روز افزون مراجعین به مرکز توانبخشی دکتر صابر کشته است.

برای توضیح این سوال که گفتاردرمانی چیست؟ باید بیان نمودکه گفتاردرمانی اساساً درمان گفتار و زبان را مشابه اجرای برنامه هنری تلقی نمی کنند. درمان گفتار و زبان یک کار نظری یا بالینی و مبتنی بر پژوهش علمی است که کاربرد عملی گسترده‌ای برای بیماران دارد. اجرای برنامه هنری به عنوان نوعی کار هنرمندانه به حساب می‌آید، و اجرای نمایش به این منظور صورت می‌گیرد که، تا اندازه‌ای، به طور مثبت روی شنونده ها تأثیر بگذارد. هنگامی که ویژگی‌های گفتاردرمانی با اجرای برنامه هنری مقایسه می‌شود، تفاوت بین این دو علم بی درنگ مشخص می گردد. با این همه، بررسی دقیق تر، می‌توان پرسید که «این دو علم واقعاً چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟» مخاطبان مورد نظرشان با یکدیگر تفاوت دارند و اصولاً هدف‌های این دو علم با یکدیگر تفاوت دارند، ولی آیا واقعا تمام تفاوتهای این دو علم در تجزیه و تحلیل نهایی است، یعنی هنگامی که هم گفتار درمانی و هم اجرای برنامه هنری روی نیازهای بیماران یا مخاطبان متمرکز می‌شوند؟تا پایان این بحث،به این پرسش،پاسخ داده می شود.

تاریخچه گفتاردرمانی  

تحول گفتار درمانی به عنوان یک حرفه در مناطق مختلف جهان مسیرهای متفاوتی را طی کرده است. سه روند مشخص در تحول گفتاردرمانی در ایالات متحده در اواخر قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم تأثیرگذار بود: جنبش بیان، انقلاب علمی و ظهور حرفه‌ای‌گری.  گروه‌هایی از “اصلاح‌گران گفتار” در اوایل دهه ۱۹۰۰ تشکیل شدند. آکادمی آمریکایی اصلاح گفتار در سال ۱۹۲۵ تأسیس شد که در سال ۱۹۷۸ به انجمن گفتار- زبان- شنوایی امریکا ASHA تبدیل شد.

حرفه گفتاردرمانی 

متخصصان گفتار و زبان (SLPs) یا همان گفتاردرمان طیف وسیعی از خدمات را ارائه می‌دهند، عمدتاً به صورت فردی، اما همچنین به عنوان حمایت برای خانواده‌ها، گروه‌های حمایتی و ارائه اطلاعات برای عموم مردم نیز فعالیت می نمایند. گفتاردرمانان برای ارزیابی نیازهای ارتباطی، تشخیص بیماری‌ها بر اساس ارزیابی‌های انجام شده، و سپس درمان این تشخیص‌ها یا رسیدگی به نیازهای بیمار کار می‌کنند. خدمات گفتار/زبان با غربالگری اولیه برای اختلالات ارتباطی و یا بلع شروع می‌شود و با ارزیابی و تشخیص، مشاوره برای ارائه مشاوره در مورد مدیریت، مداخله و درمان، و ارائه مشاوره و دیگر خدمات پیگیری برای این اختلالات ادامه می‌یابد. این خدمات در زمینه‌های زیر ارائه می‌شوند:

• روند رشد زبان‌ و تغذیه زودهنگام، رشد عصبی و پیشگیری؛
• جنبه‌های شناختی ارتباط (مثلاً توجه، حافظه، حل مسئله، عملکردهای اجرایی)؛
• گفتار (صدا، ادای کلمات، روانی، طنین و صدا شامل اجزای ساختاری تنفس)؛
• زبان (فونولوژی، مورفولوژی، نحو، معناشناسی و جنبه‌های اجتماعی/عملکردی ارتباط) شامل درک و بیان در فرمت‌های گفتاری، نوشتاری، گرافیکی و حرکتی؛ پردازش زبان؛ مهارت‌های سوادآموزی و سواد مبتنی بر زبان، آگاهی از صداشناسی؛
• ارتباطات تقویتی و جایگزین (AAC) برای افرادی با اختلالات شدید زبانی و ارتباطی؛
• بلع یا سایر عملکردهای بالایی دستگاه گوارش مانند تغذیه نوزادان و مشکلات ساختاری (ارزیابی عملکرد مری به منظور ارجاع به متخصصین پزشکی است)؛
• صدا (صداهای بم، دیسفونی)، صدای پایین (هیپوفونی)، کیفیت نابه‌هنجار صدا (مثلاً خیشومی، نفس‌نفس‌زننده، کشیده گویی). تحقیقات نشان می‌دهد که درمان صدا به ویژه برای جمعیت‌های خاص بیمار مفید است؛ افرادی که بیماری پارکینسون دارند معمولاً به دلیل بیماری‌شان با مشکلات صوتی مواجه می‌شوند.
• آگاهی حسی مرتبط به ارتباطات اجتناعی، بلع یا دیگر عملکردهای بالایی دستگاه گوارش
• یک تصور اشتباه رایج این است که آسیب‌شناسی گفتار و زبان محدود به درمان اختلالات تلفظ (مانند کمک به افرادی که در صحبت “ر” را به درستی تلفظ کنند) ویا درمان افرادی که لکنت زبان دارند است، اما در واقع، آسیب‌شناسی گفتار و زبان یا همان گفتاردرمان به طیف وسیعی از مسائل مربوط به گفتار، زبان، سواد، بلع و صدا که در ارتباطات نقش دارند، می‌پردازد. برخی از این مسائل شامل موارد زیر است:
• مشکلات پیدا کردن کلمات و دیگر مسائل معنایی، چه به دلیل ناتوانی خاص زبانی (SLI) مانند تأخیر زبانی یا به عنوان ویژگی ثانویه یک مشکل عمومی‌تر مانند زوال عقل.
• مشکلات ارتباط اجتماعی که شامل نحوه ارتباط و تعامل افراد با دیگران (پرگماتیک) است.
• ناتوانی‌های زبانی، از جمله مشکلات در ایجاد جملات گرامری (نحو) و تغییر معنای کلمات (مورفولوژی).
• اختلالات یادگیری و نقص‌های (خواندن و نوشتن) مرتبط با رابطه حرف به صدا (واج شناسی)، رابطه کلمه به معنا (معنایی) و درک ایده‌های ارائه شده در یک متن (درک خواندن).
• مشکلات صوتی، مانند صدای زبر، صدای خیلی ضعیف، یا دیگر مشکلات صوتی که تأثیر منفی بر عملکرد اجتماعی یا حرفه‌ای فرد دارند.
• ناتوانی‌های شناختی (مانند توجه، حافظه، و عملکرد اجرایی) به حدی که بر ارتباطات تأثیر بگذارد.
• آموزش والدین، مراقبین و دیگر شرکای ارتباطی.

اختلالات گفتاری و زبانی اصلی در کودکان شامل: اختلالات زبان پذیرنده و بیان‌کننده، اختلالات صوتی، آپرازی گفتار در کودکی (CAS)، لکنت زبان و ناتوانی‌های یادگیری مبتنی بر زبان است. آسیب‌شناسان گفتار و زبان (گفتاردرمانها) با افراد در تمام سنین کار می‌کنند.

اختلالات بلع شامل مشکلات در هر مرحله از فرآیند بلع (یعنی، دهانی، حلقی، مری) و همچنین دیسفاژی عملکردی و اختلالات تغذیه است. اختلالات بلع می‌توانند در هر سنی رخ دهند و می‌توانند ناشی از علل مختلف باشند.

مهارت یک گفتاردرمانی چیست

کمتر دیده شده است که گفتاردرمانی، هنر درمان گفتار و زبان را به بحث گذاشته باشند. در این حرفه، معمولاً مردم روی اطلاعات، مهارتها، شگردها، توانایی‌ها، الگوها، نظریه ها متمرکز می‌شویم. تلاش می‌کنیم تا اطمینان حاصل نماییم که، کار حرفه ای ما قویا بر پژوهش های پذیرفته شده مبتنی است. پژوهش لازم است تا مطمئن شویم که، گفتار درمان، ساختارهای آناتومیکی، فیزیولوژیکی، نورولوژیکی و عملکرد اندام هایی را که برای تغییر مثبت در بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرند، به اندازه کافی و درست درک کرده اند. ولی هنگامی که با اندام ها و عملکرد آنها آشنا شدند، در حیطه تخصص آنها است که با استفاده از نظریه های یادگیری، علوم پزشکی، رفتاری و اجتماعی، به بهترین شکل ممکن آنها را با یکدیگر ادغام نمایند تا منجر به تغییر مناسبی در مهارت‌های بیمار گردد. پژوهش به ما می‌گوید که درمان گفتار و زبان یعنی چه: چه اندام هایی در گفتار و زبان دخالت دارند، عملکرد این اندام‌ها چیست؟و هدف هایی را که در زمان گفتار و زبان در نظر می‌گیریم کدامند؟ بنابراین با کار عملی با شیوه انجام کار در این حرفه ای آشنا می شویم: متناسب با نیازهای بیمار، چگونه میتوانیم شگردهای درمانی مناسبی را در مورد بیمار اجرا نماییم و چگونه می توانیم بهترین نتیجه ها را از بیماران به دست آوریم. در واقع در حرفه ما، ادغام کردن چه و چگونه به هیچ وجه کمتر از هنر نیست. این هنر یا کیفیت هنری،یا اثرگذاری ماهرانه (برگرفته از فرهنگ لغت) است.

به دلیل نیاز ما به این شالوده، گفتار درمانی شاغل را تشویق و ترغیب می کنیم تا در این حرفه  روی اطلاعات مبتنی بر پژوهش متمرکز شوند. با وجود این، برای پیشرفت در درمان، نیاز گفتاردرمانی چیست؟ تمرکز روی شیوه ها و روش های کاربردی مناسب نیز از اهمیت برخوردار است. برای اینکه گفتار درمان به سطوح پیشرفته در درمان دست یابند، باید راههای پیدا کنیم تا از طریق یک میانجی، پژوهش را با کاربرد بالینی متصل نماییم و این میانجی همان هنر درمان گفتار درمانی است. ایجاد و اجرای هنر در درمان، همان چیزی است که ما از آن به عنوان تفاوت بین متخصص گفتاردرمان که در درمان «کارش خوب» و یا در درمان «کارش بسیار عالی است» یاد می‌کنیم. هنر در درمان پلی است بین اطلاعات مبتنی بر پژوهش و کاربرد بالینی در درمان گفتار و زبان.

فعالیت های چندرشته‌ای 

گفتاردرمان یا متخصصان گفتار و زبان (SLPs) با دیگر متخصصین بهداشت و درمان همکاری می‌کنند و اغلب به عنوان بخشی از یک تیم چندرشته‌ای فعالیت می‌کنند. آنها می‌توانند اطلاعات و ارجاعات به شنوایی‌شناسان، پزشکان، کاردرمانان، دندانپزشکان، پرستاران، پرستاران عملی، روانشناسان توانبخشی، تغذیه‌شناسان، معلمان، مشاوران رفتاری (تحلیل رفتار کاربردی) و والدین را بر اساس نیازهای خاص هر مراجع ارائه دهند. به عنوان مثال، درمان بیماران با لب شکری و شکاف کام معمولاً نیاز به همکاری چندرشته‌ای دارد. متخصصان گفتار و زبان می‌توانند در حل مشکلات گفتاری مرتبط با لب شکری و شکاف کام بسیار مفید باشند. تحقیقات نشان داده‌اند که کودکانی که در سنین پایین‌تر مداخله زبانی دریافت می‌کنند، کمتر احتمال دارد که الگوهای خطای جبرانی را در مراحل بعدی زندگی توسعه دهند، هرچند که نتایج درمان گفتار معمولاً زمانی بهتر است که درمان جراحی زودتر انجام شود. یک حوزه دیگر همکاری به اختلالات پردازش شنوایی مربوط می‌شود، جایی که متخصصان گفتار و زبان می‌توانند در ارزیابی‌ها همکاری کنند و گزارشی ارائه دهند که شواهدی از اختلالات گفتاری، زبانی و یا دیگر اختلالات شناختی-ارتباطی وجود داشته باشد.

خدمات گفتاردرمانی چیست؟

تحت قانون فدرال، دانش‌آموزان مبتلا به ۱۳ نوع ناتوانی، و به ‌تازگی، تحت عنوان قانون افراد مبتلا به توانایی‌های آموزشی (IDEA)، این افراد و دانش‌آموزان می‌توانند واجد شرایط برای دریافت آموزش ویژه و خدمات وابسته به آن باشند. بر اساس قوانین مختلف فدرال، و متمم مربوط به آن ، کودکان از تولد تا ۲1‌سالگی می‌توانند تحت درمان بی‌قید و شرط قرار گیرند. به ‌علاوه، برای کودکان از تولد تا ۹ سالگی نیز براساس صلاح دید ایالت، خدمات مقید و مشروط در دسترس می‌باشد.

انواع ناتوانی‌هایی که تحت عنوان آنها بیشتر کودکان در مدارس و یا سایر مراکز آموزش، توسط گفتار درمانی درمان می‌شوند، عبارتند از:

۱) اوتیسم

2) ناشنوایی و نابینایی

3) ناشنوایی

۴) اختلال عاطفی

۵) آسیب‌دیدگی شنوایی

6) عقب ‌ماندگی ذهنی

۷) ناتوانایی‌های متعدد (چندگانه)

۸) آسیب‌دیدگی اسکلتی

۹) سایر آسیب‌دیدگی سلامت عمومی

۱۰) ناتوانی یادگیری ویژه

۱۱) آسیب ‌دیدگی گفتار یا زبان

۱۲) آسیب‌دیدگی مغزی ناشی از ضربه

۱۳) آسیب‌دیدگی بینایی و حتی نابینایی

هر یک از انواع ناتوانیِ نیازمندِ آموزش ویژه که در بالا نام ‌برده شده‌اند، به ‌طور مختصر در سه جنبه مورد بحث قرار می‌گیرند:

۱) تعریف ناتوانی

2) ویژگی‌های ناتوانی

3) نتیجه‌گیری برای درمان گفتار و زبان.

تمامی تعریف‌های این طبقه‌بندی برای آموزش ویژه، از قانون فدرال (قوانین شماره ۱۷ – ۱۰۵) ، قانون افراد مبتلا به ناتوانایی‌های آموزشی (IDEA) ، قانون متممِ ۱۹۷۷، بخش B ، اقتباس شده‌اند .

محیط‌های کاری گفتاردرمانی

متخصصان گفتار و زبان در انواع مختلفی از محیط‌های بالینی و آموزشی کار می‌کنند. آنها در بیمارستان‌های عمومی و خصوصی، مطب‌های خصوصی، مراکز پرستاری تخصصی (SNFs)، مراکز مراقبت حاد درازمدت (LTAC)، بیمارستان‌های تسکینی و مراقبت در منزل فعالیت می‌کنند. متخصصان گفتار و زبان ممکن است به عنوان بخشی از ساختار حمایتی در سیستم آموزشی کار کنند و در مدارس عمومی و خصوصی، کالج‌ها و دانشگاه‌ها مشغول به کار شوند. برخی از گفتاردرمانان همچنین در بهزیستی و بهداشت جامعه کار می‌کنند و خدماتی را در زندان‌ها و مؤسسات جوانان مجرم ارائه می‌دهند یا در موارد قضایی مربوطه شهادت تخصصی می‌دهند.

برخی از محیط‌های کاری متخصصان گفتار و زبان شامل جلسات خصوصی با مراجع است. پس از تأیید ASHA در سال ۲۰۰۵ برای ارائه خدمات گفتار/زبان از طریق ویدئو کنفرانس یا تلپراکتس، متخصصان گفتار و زبان در ایالات متحده شروع به استفاده از این مدل خدمات کرده‌اند و گفتاردرمانی آنلاین آغاز شد.

مرکز گفتار درمانی دکتر صابر

ما مسئولیت بزرگ ارائه خدمات درمانی برای بیماران را به عهده داریم. و همواره باید از توانایی های حرفه ای مان به بهترین نحو در جهت کمک به آنها استفاده نماییم. البته احتمالاً موقعیت هایی پیش می آید که در آن موقعیت ها گفتاردرمان احساس می‌کند که آمادگی ارائه درمان برای گفتار و زبان را ندارد: ما بیمار می شویم و این بیماری ما باید مورد توجه باشد، ما مشکلات و مسائل شخصی داریم و این موارد باید مورد توجه قرار گیرد. با وجود این، اساس کار ما باید این باشد که بیماران همیشه بهترین درمان ممکن را دریافت کنند. مسئولیت گفتاردرمان در ارائه بهترین درمان ممکن، با تجدید قوا کردن هنرمند برابری میکند که بدون وقفه، با فریاد «اجرا کنید» گروه اجرا کننده را با یکدیگر متحد می کند. به همین ترتیب، هنگامی که زمان ارائه درمان گفتار و زبان فرا می رسد از گفتاردرمان انتظار می رود تا به دقت و به نحو احسن، خدمات درمانی را برای بیماران «اجرا» کند. ما به طور خستگی‌ناپذیر آموزش می بینیم تا مهارت های خدمت به بیماران را کسب نماییم. ما گفتاردرمانان بیماران را از نزدیک مشاهده می کنیم، در مورد آنها مطلب می‌خوانیم درباره آنها به پژوهش می پردازیم و درباره آنها مطلب می نویسیم. ما بیماران را ارزیابی می‌کنیم و داده‌های به دست آمده از آنها را تجزیه و تحلیل و تفسیر می‌کنیم. با در نظر گرفتن انواع و میزان سرمایه گذاری هایی که گفتاردرمان ها در درک رفتار و نیازهای بیماران به عمل می آورند، چگونه میتوان از ما انتظار داشت که برای درمان بیماران مان کمتر از آنچه که توانایی داریم کاری برای آنها انجام دهیم؟ پاسخ این است که «باید منتهای تلاش خود را برای درمان بیماران به کار ببندیم».

مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر در حیطه کودکان بیش فعال و اوتیسم و همچنین اختلالاتی نظیر لکنت زبان، مشکلات تلفظی، کودکان با مشکلات شنوایی و بینایی و… فعالیت می نماید. در ادامه مطلب به توضیح برخی از این خدمات پرداخته می شود.

گفتار درمانی اوتیسم چیست

اوتیسم نوعی ناتوانی در دوران رشد است که، معمولاً پیش از سه سالگی آشکار می­شود، و به طور قابل توجهی برقراری ارتباط کلامی، و تعامل اجتماعی را آسیب می­رساند، و عملکرد آموزشی کودک را به طور نامطلوبی تحت تأثیر قرار می­دهد (دفتر ثبت فدرال، مأخذ آنلاین)

ویژگی‌های همراه با اوتیسم، شامل اشکالات در حوزه گسترده‌ای از عملکردها است که عبارتند از: اشکالات اجتماعی-عاطفی، اشکالاتی در فعالیت زندگی روزمره، و اِشکال در برقراری ارتباط. به ویژگی‌های همراه با اوتیسم که در زیر شرح داده شده‌اند، توجه کنید.

ویژگی‌های اشکالات اجتماعی- عاطفی در اوتیسم

۱) فقدان ارتباط چشمی مناسب، بیان نگاه خیره­ی غیرعادی و اشخاص.

۲) تغییرات سریع خلق ‌و خو: به ‌آسانی از کنترل خارج می‌شوند، و غالبا خنده­­ی شدیدی را بی‌مورد آغاز می‌کنند.

۳) گستره­ی توجه کوتاه است، ولی در بیشتر موارد، با هیجان‌ زدگی همراه است.

۴) ممکن است به شخص خاصّی وابسته باشند، ولی غالباً ترجیح می‌دهند تا هیچ نوع تماس بدنی با کسی نداشته باشند، یا تماس بدنی کمی داشته باشند.

۵) نسبت ‌به تغییر در زندگی روزمرّه‌ شان، مقاومت نشان می‌دهند.

۶) از فضای خصوصی‌شان محافظت به عمل می‌آورند، ولی به دیگران علاقه‌ای ندارند.

۷) به اشیای بیجان، بسیار علاقه‌مندند.

۸) در فعالیت‌های تکراری و حرکات کلیشه‌ای شرکت می‌کنند.

۹) نسبت ‌به تغییر در محیط زندگی، و یا تغییر در فعالیت‌های روزمره‌شان مقاومت نشان می‌دهند.

۱۰) نسبت ‌به تجارب حسّی، واکنش غیرعادی نشان می‌دهند.

۱۱) احساسات را درک نمی‌کنند، و یا درک آنها پایین است.

ویژگی اشکالاتی در فعالیت‌های زندگی روزمرّه در اوتیسم

۱) فعالیت‌های خود تحریکی از قبیل: تکان خوردن، چرخیدن به ‌صورت یک دایره کامل کامل کف زدن، بازی پا انگشتان در جلوی صورت، گاز گرفتن بخش‌هایی از بدنِ خود، چنگ کشیدم و فعالیت‌های خودآزاری، زمزمه کردن گام و آواز خواندن، محکم بستن چشم‌ها.

2) کم‌خواب

3) علاقه به خوردن غذاهای ویژه.

۴) مسائل حسی: در جستجوی محرک‌های شنیداری، دیداری، لمسی، حسی-حرکتی، و دستگاه‌های تعادلی است، و یا این محرک‌ها را طرد می‌کند.

۵) گاه و بی‌گاه درمورد مهارت‌ها یا رفتارهای ویژه، دانشمندان رفتار می‌کنند (استعداد پیش ‌از موقع از خود نشان می‌دهند) .

ویژگی اشکالاتی در برقراری ارتباط در اوتیسم

۱) فقدان گفتار.

2) گفتار تلگرافی

3) گفتار طوطی‌وار یا تقلیدی.

۴) گفتار تکراری.

۵) استفاده از چند ضمیر محدود. در گفتار آنها غالباً «من» وجود ندارد.

۶) ضعف در کاربرد زبان.

۷) ضعیف بودن معناشناسی و محو.

نتیجه‌گیری برای درمان گفتار و زبان

موریس نشان داده‌ است که، طیف اختلالات اوتیسم از موارد خفیف، که غالباً به نامه اسپرگر نامیده می‌شوند، تا موارد بسیار شدید در نوسان است. گفتار درمانی با خدمات گفتار و زبان، که اغلب مرتبط با خدماتی که تحت راهنمایی قانون فدرال برای کودک مبتلا به اوتیسم ارایه می‌شود، به ‌عنوان عضوی از تیم (گروه) ، به درمان بیماران مبتلا به اوتیسم می‌پردازند. به ‌معنای دقیق کلمه، آموزگار کلاس درس می‌تواند به ‌عنوان نخستین درمانگر برای برنامه درمان کودک مبتلا به اوتیس به حساب آید، ازاین‌ رو، در بسیاری از مواقع، مدارس به سمت و سوئی حرکت می‌کنند که کودکان مبتلا به و طلسم را به کلاس‌های زبان که توسط گفتاردرمانی اداره می‌شوند، بسپارند، و درنتیجه «آسیب ‌شناسان گفتار و زبان غالباً ازجمله نوخاسته متخصصانی هستند که، با کودکان کم ‌سن ‌و سال مبتلا به اوتیسم کار می‌کنند.»

هفلین و سیمپسون، گزینه‌های متعددی را برای کار با کودکان مبتلا به اوتیس شرح داده‌اند، که شامل برنامه‌هایی است که، مخصوص درمان کودکان مبتلا به اوتیسم می‌باشد. هنگام کار با کودک مبتلا به اوتیسم، علاوه ‌بر اجرای مهارت‌های مورد نظر برای درمان گفتار و زبان، SLP ‌ها را تشویق می‌کنیم تا همراه با تصمیم‌های تیم (گروه) در مورد مناسب‌ترین برنامه‌های درمانی برای کودک، درباره برنامه ویژه درمان کودک مبتلا به اوتیسم، به بررسی و تحقیق بپردازند. در میان متخصصان، در خصوص راهکارهای درمانی برای کار با کودک مبتلا به اوتیسم باید توافق و یکپارچگی وجود داشته باشد تا همه آن‌ها در برنامه درمانی مشارکت داشته باشند.

هگد پیشنهادات گوناگونی برای گفتار درمانی کودک مبتلا به اوتیسم ارائه داده ‌است که، ظاهراً صرف‌ نظر از اجرای برنامه‌های ویژه درمان اوتیسم، قابل ‌اجرا است. از بین این راهکارهای درمانی، پیشنهاداتی چون، استفاده از اشیاء واقعی به‌جای تصاویر برای ارایه‌ی محرک، آموزش ارتباط چشمی به‌ عنوان بخشی از تعامل، و آموزش‌های مهارت‌های نوبت­گیری وجود دارند. یافته‌های مهم، ماندی، سیگمان، و،کاماری ، در این‌ مورد که، رشد توجه مشترک (دونفر به چیزی نگاه کنند و یا اشاره کنند) ، مقدم بر پیشرفت در رشد زبان بیانی است، گویای این است که، کار کردن روی مهارت‌های کودک در اشاره کردند، نشان دادند، و نگاه کردن به اشیاء همراه با فرد دیگر، برای کودک مبتلا به اوتیسم سودمند است . به SLP ها توصیه می‌کنیم که هنگام کار با کودک مبتلا به اوتیسم، تدابیر گوناگونی را برای القائات بیشتر کامو به کار ببندند. درپایان، هنگام کار با کودک مبتلا به اوتیسم، SLP ‌ها باید از راهکارهای مشاوره‌ای مورد نیاز پدر و مادر و خانواده کودک آگاه باشند.

روش‌های ارزیابی گفتاردرمانی

روش‌های مختلفی برای ارزیابی زبان، ارتباطات، گفتار و بلع وجود دارد. دو جنبه اصلی ارزیابی می‌تواند تعیین میزان اختلال (سطح ناتوانی) یا چگونگی حمایت از ارتباطات یا سطح عملکردی مراجع باشد. هنگام ارزیابی سطح ناتوانی، درمانگران آموزش دیده‌اند که از رویکرد روانشناسی شناختی عصبی برای ارزیابی استفاده کنند تا به‌طور دقیق تعیین کنند که کدام جنبه از ارتباطات آسیب دیده است. برخی از گفتاردرمانگران از ارزیابی‌هایی استفاده می‌کنند که بر اساس مدل‌های آناتومیکی تاریخی زبان طراحی شده‌اند که بعدها نشان داده شده‌اند که قابل اعتماد نیستند. این ابزارها معمولاً توسط درمانگرانی که در چارچوب مدل پزشکی کار می‌کنند، ترجیح داده می‌شوند، جایی که پزشکان از آنها درخواست می‌کنند که نوعی از ناتوانی و یک درجه شدت را مشخص کنند. ابزارهای گسترده‌ای که در دسترس هستند و به کلینیک‌ها این امکان را می‌دهند که به‌طور دقیق جنبه‌ای از ارتباطات را که می‌خواهند ارزیابی کنند، انتخاب کنند. در مرکز تخصصی گفتاردرمانی دکتر صابر نیز تمامی امکانات مورد نیاز جهت انجام تست های تخصصی گفتار موجود می باشد و مورد استفادهقرار می گیرد.

از آنجایی که گفتاردرمانی مبتنی بر مدرسه تحت راهنمایی‌ها و بودجه‌های دولتی انجام می‌شود، فرآیند ارزیابی و واجد شرایط شدن سخت‌تر است. برای انجام گفتار درمانی در مدرسه، دانش‌آموزان باید معیارهای مرا مشخص شده استانی در زمینه آزمون‌های زبانی و استانداردسازی گفتار برآورده کنند. به دلیل چنین الزاماتی، برخی از دانش‌آموزان ممکن است در یک بازه زمانی کارآمد ارزیابی نشوند یا نیازهای آنها تحت تأثیر معیارها قرار گیرد. در یک کلینیک خصوصی، احتمال بیشتری وجود دارد که دانش‌آموزان با تشخیص زودهنگام به درمان مناسب برسد ، زیرا این یک خدمات قابل دسترس تر بوده و نیاز به ماندن در نوبت های پذیرش ماکن های دولتی را ندارند.همچنین می توان هزینه های درمان را از طریق بیمه های تکمیلی دریافت نمود.

مراجعان و بیماران گفتاردرمانی

گفتار درمانگران با مراجعان و بیمارانی کار می‌کنند که ممکن است با طیف وسیعی از مشکلات مواجه باشند.

• نوزادان و کودکان
• نوزادان نارس در معرض خطر بیشتری برای نیازهای تغذیه‌ای و زبانی در آینده هستند و SLTS با این گروه کار می‌کنند تا از مشکلات توسعه‌ای جلوگیری کرده و از مراقبت نوزادی حمایت کنند.
• نوزادانی که به دلیل عوارض در هنگام تولد آسیب دیده‌اند، مشکلات تغذیه و بلع، از جمله دیسفاژی
• کودکان با اختلالات خفیف، متوسط یا شدید:

اختلالات ژنتیکی که بر گفتار، زبان و/یا توسعه شناختی تأثیر منفی می‌گذارد از جمله شکاف کام، سندرم داون، سندرم دی‌ژورژ،اختلال نقص توجه و بیش فعالی،اختلالات طیف اوتیسم، از جمله سندرم آسپرگر،تاخیر در رشد،اختلالات تغذیه‌ای، از جمله نقص‌های حرکتی دهان،آسیب به اعصاب جمجمه،کاهش شنوایی،نقص‌های جمجمه‌ای-صورت که به طور منفی بر گفتار، زبان و/یا توسعه شناختی تاثیر می‌گذارد،تاخیر زبانی،اختلال خاص زبان،مشکل خاص در تولید صداها، که به آن اختلالات بیان می‌گویند، (شامل /r/ vocalic و لکنت زبان)،آسیب مغزی تروماتیک اطفال،دیسپراکسی زبانی توسعه‌ای

تحقیق 

متخصصان گفتار و زبان تحقیقاتی در زمینه علوم و اختلالات ارتباطی، اختلالات بلع، یا سایر عملکردهای بالایی دستگاه تنفسی و گوارشی انجام می‌دهند.

متدولوژی‌های تجربی، عملی و علمی که بر آزمایش فرضیه و استدلال منطقی و قیاسی بنا شده‌اند، بر تحقیقات در زمینه آسیب‌شناسی گفتار نفوذ داشته‌اند. سایر انواع تحقیق در این حوزه با تحقیقات کیفی تکمیل شده‌اند.

آموزش و تحصیلات یک گفتاردرمان

در ایالات متحده، آسیب‌شناسان گفتار و زبان باید دارای مدرک کارشناسی ارشد از انجمن معتبر ASHA باشند. پس از فارغ‌التحصیلی و موفقیت در امتحان شورای ملی، معمولاً متخصصان گفتار و زبان یک سال آموزش کلینیکی خود را آغاز می‌کنند که در آن یک مجوز موقت دریافت کرده و راهنمایی از ناظر خود می‌گیرند. در پایان این فرآیند، متخصصان گفتار و زبان ممکن است تصمیم بگیرند برای دریافت “گواهی شایستگی بالینی ASHA” اقدام کنند و برای دریافت مجوز کامل ایالتی درخواست دهند. همچنین متخصصان گفتار و زبان می‌توانند تصمیم بگیرند درجات پیشرفته‌ای مانند دکترا کلینیکی در آسیب‌شناسی گفتار و زبان، دکتری (PhD) یا دکتری آموزش (EdD) را به دست آورند.

گفتاردرمانی در آمریکا و انگلستان چگونه است؟

ایالات متحده امریکا

در ایالات متحده، برخی از کودکان واجد شرایط دریافت خدمات گفتار درمانی هستند که شامل ارزیابی و جلسات آموزشی از طریق سیستم مدارس عمومی می‌شود. اگر این طور نباشد، درمان خصوصی به راحتی از طریق جلسات شخصی با یک آسیب‌شناس گفتار و زبان واجد شرایط یا زمینه رو به رشد درمان آنلاین در دسترس است. ابزارهای کنفرانس ویدیویی مانند اسکایپ به طور فزاینده‌ای به عنوان وسیله‌ای برای دسترسی به مکان‌های دور در درمان خصوصی، مانند در جزیره جنوبی نیوزلند با تنوع جغرافیایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. گفتاردرمانی در خانه یا درمان‌های ترکیبی برای حل مشکلات خاص گفتاری به راحتی در دسترس شده‌اند. همچنین استفاده از برنامه‌های موبایل در درمان گفتار به عنوان راهی برای ارائه درمان در خانه در حال رشد است.

انگلستان

در انگلستان، کودکان حق دارند توسط تیم‌های درمان گفتار و زبان NHS محلی ارزیابی شوند که معمولاً بعد از ارجاع توسط بازرسان بهداشت یا محیط‌های آموزشی انجام می‌شود، اما والدین نیز حق دارند به طور مستقیم درخواست ارزیابی کنند. اگر درمان مناسب باشد، یک برنامه آموزشی تهیه خواهد شد. گفتار درمانگران معمولاً در تیم‌های چند رشته‌ای زمانی که یک کودک تأخیر یا اختلال گفتاری دارد فعالیت می نمایند. در سال 2018، 193,971 کودک در مدارس ابتدایی انگلستان در فهرست نیازهای آموزشی ویژه قرار داشتند که نیاز به خدمات گفتار درمانی داشتند. گفتار درمانگران در محیط‌های حاد کار می‌کنند و معمولاً در تیم‌های MDT در چندین زمینه تخصصی برای خدمات نوزادان، کودکان و بزرگسالان ادغام می‌شوند. این زمینه‌ها شامل ؛ مراقبت نوزادان، تنفسی، ENT، گوارشی، سکته، بیماری‌های عصبی، ICU، آنکولوژی و مراقبت از سالمندان است.

منابع

دوچان، جودی (16 سپتامبر 2021). “تاریخچه گفتار-زبان درمانی جودی دوچان“. تاریخچه گفتار-زبان درمانی جودی دوچان. دریافت شده در 3 اکتبر 2022.

“گفتار–زبان‌درمانگران“. انجمن گفتار–زبان–شنوایی آمریکا. بدون تاریخ. از نسخه‌ اصلی در 4 دسامبر 2024 آرشیو شده است. دریافت شده در 17 دسامبر 2024.

تفکر چیست؟

تفکر چیست؟ در لغت به معنای اندیشیدن، تعقل، تأمل و اندیشه است. تفکر یکی از موضوعات روانشناسی شناختی است که ابعاد، کیفیت و ویژگی های آن در انسان به نحو بارزی نسبت به سایر موجودات کره ی زمین متفاوت، عالی و ممتاز بوده و این خصوصیات ویژه عامل پیدایش فرهنگ ها، تمدن ها، هنر ادبیات، فلسفه ها، علم، فناوری و … فقط در میان انسان ها گردیده است. تفکر خلاق مجموعه فعالیت های ذهنی است که به واسطه ی آن تجزیه و تحلیل، استدلال، ارزیابی و قضاوت موضوعات و مسائل مختلف امکان پذیر می گردد. مرکز توانبخشی دکتر صابر در زمینه بهبود انواع تفکر و روند تفکر کودکان با استفاده از تکنیک های کاردرمانی ذهنی و روانشناسی شناختی فعالیت می نماید.

تفکر چیست

جان دیویی روانشناس آمریکایی و یکی از صاحب نظران حوزه ی آموزش و پرورش بر این اعتقاد بود که هدف اصلی آموزش و پرورش، یادگیری تفکر است. روش دیویی در این ارتباط، روش حل مسئله یا همان روش پژوهش علمی بود. در جهانی زندگی می کنیم که شاهد حجم عظیمی از اطلاعات هستیم، ارتباطات و فناوری ها هرروز پیچیده تر و گسترده تر می گردند و روند توسعه ی دانش با سرعت بسیار زیادی به پیش می رود. بی شک همه ی این تغییرات و تحولات جهانی برخاسته از تفکر و مهارت های تفکر افراد، گروه ها، سازمان ها و نهادهای اجرایی در یک جامعه است. بنابراین اگر می خواهیم سهمی در این ارتباط داشته باشیم و نقش خود را ایفا نماییم لازم است با تفکر، انواع تفکر و مهارت های اندیشیدن هرچه بیشتر آشنا گردیده و از طریق آموزش، یادگیری و پرورش آن در جهت ترویج و بسط علم نظری و عملی حرکت کنیم.

انسان موجوذی است فعال با قابلیت تفکر و اندیشه که اطلاعات مختلفی را از محیط دریافت و ثبت می کند. روی آنها عملیاتی انجام داده، ذخیره سازی نموده و از این اطلاعات در شرایط و موقعیت های لازم استفاده می نماید و به این ترتیب دست به استدلال زده، تصمیم گیری نموده و در نهایت مشکلات و مسائل و پیچیدگی های زندگی خود را حل می کند.

تعاریفی از تفکر

برخی از تعاریفی که می توان از تفکر ارائه کرد

– تفکر یک فرآیند ذهنی یا شناختی است جهت استدلال، تصمیم گیری، حل مسئله، مفهوم سازی، فهم یک موضوع، یادگیری، ادراک و خلاقیت.

– تفکر یک فرآیند شناختی است جهت کسب یا تغییر اطلاعات موجود در حافظه ی طولانی مدت برای دسترسی به هدفی خاص.

– تفکر یعنی سازماندهی حرکت فکر برای کشف حقایق

تفکر عالی ترین شکل عملکرد ذهنی یا شناختی انسان در مغز است. تفکر افراد نیز تحت تأثیر عوامل مختلفی چون شرایط محیطی، بافت، توجه و دقت، علاقه مندی،مطالعات، نوع اندیشه، نگرش ها و شخصیت آنان است. بنابراین از این نظر می توان گفت که تفکر دارای سطوح و انواع مختلفی است.

تفکر به واسطه ی ادراک، قضاوت و استدلال به ما کمک می کند تا بتوانیم روابط بین پدیده های مختلف را درک کنیم. اندیشه یا تفکر یک مهارت محسوب می شود. پس می توان آن را آموخت. افراد برای رسیدن به سطح بالایی از تفکر به مهارت ها و راهبردهای خاصی نیاز دارند. در ارتباط با مهارت های تفکر می توان به مواردی چون استدلال، تحقیق، ایجاد مفاهیم، قضاوت صحیح، پرسشگری، انتقاد درست، آینده پردازی، قدرت تصمیم گیری و ارزیابی (ارزشیابی) اشاره کرد. به عنوان مثال، توانایی مطرح کردن پرسش های مناسب در یک موضوع خاص و مورد بحث یکی از قدرتمندترین ابزارهای تفکر است.

ویژگی های افراد متفکر

برخی از ویژگی هایی که افراد متفکر جهت اثرگذاری بیشتر در زندگی شخصی و اجتماعی انتظار می رود یا خصوصیاتی که در وجودشان نهادینه شده، عبارت اند از :

– حس کنجکاوی

– دارای تمرکز بالا

– نگرش وسیع تر به موضوعات نسبت به افراد عادی

– پرسشگری

– پرهیز از تعصب

– تفکر عمیق تر و پرهیز از سطحی نگری

– شک و تردید منطقی

– حقیقت جویی یا حقیقت طلبی

– در نظر گرفتن جوانب مختلف موضوع

– پایبندی به ارزش های انسانی و اخلاقی

– نظریه پردازی

– اعتماد به نفس بالا

– داشتن اهدافی مشخص

– خود-انگیزشی

– نقد پذیر و منتقد بودن

– امیدوار بودن

– تلاش برای دسترسی به جدیدترین اطلاعات و گسترش آگاهی ها

– خواهان ترقی و پیشرفت بودن و پرهیز از رکود و ایستایی

– تلاش در جهت کاربردی کردن موضوعات مورد تحقیق

– خلاقیت

– دارای عزت نفس

– برنامه ریزی امور و فعالیت ها

– انعطاف پذیری

– فعالیت و کوشش مستمر یا سخت کوشی

– قدرت تصمیم گیری

انواع تفکر

انواع مختلفی از تفکر در علوم مختلفی چون فلسفه، روانشناسی و علوم اعصاب شناختی مطرح می گردند که هریکبه جنبه های خاصی از فرآیندهای ذهنی اشاره دارند. در نظام های آموزشی دو نوع از تفکر بیشتر از بقیه مطرح بوده که شامل تفکر انتقادی و تفکر خلاق هستند. این فصل به انواع تفکر بدون بررسی دقیق ارتباط بین آن ها می پردازد. بنابراین برای درک ارتباط دقیق بین انواع تفکر بهتر است به منابع معتبر مربوطه مراجعه گردد.

تفکر انتقادی

تفکر انتقادی (تفکر نقاد یا سنجش گرانه اندیشی) نوعی مهارت است که باعث افشاء سفسطه (مغالطه) ها و استدلال های ناصحیح و غیر منطقی می گردد و همچنین به ما کمک می کند تا به کسب دانش پرداخته و استدلال ها و نظریه های خود را بهبود و ارتقاء دهیم. از دیدگاه الدر و پائول (2007) ، تفکر انتقادی یکی از توانایی های مهم شناتی و مهارت های تفکر است که در چالش کشیدن مسائل و موضوعات مختلف نقش اساسی و بنیادی دارد. این نوع تفکر از یک نوع تفکر نگاه تیزبینانه به مشکلات و مسائل مهم زندگی است.

الیس در کتاب چگونه یک دانش پژوه عالی شویم، تفکر نقاد را این گونه تفسیر نموده است (به نقل از کردرستمی) :

” متفکر نقاد فردی است که در خواندن، نوشتن، صحبت کردن، گوش دادن سعی می کند اوج تکنیک های ارتباطات را اجرا نماید، وی می تواند نقش مهمی را در تغییرات اجتماعی بازی کند، در حقیقت مدل های مناسب این نظامات محصول اندیشه متفکر نقاد است. متفکر نقاد به ما کمک می کند که بر روی خطاها سرپوش نگذاریم. متفکر نقاد از طریق گسترش نقد، آمادگی خویش را برای تغییر در نگاه و اندیشه اعلام می دارد و همواره آمادگی دارد که بگوید من نمی دانم.”

تعریف تفکر انتقادی

– تفکر انتقادی فرآیندی ذهنی است با هدف بررسی افکار و عقاید خود با دیگران جهت دستیابی به فهمی بهتر، روشن تر و عمیق تر.

– تفکر انتقادی ( اندیشه ی انتقادی یا سنجش گرانه اندیشی) یک فرآیند شناختی، فعال، هدف مند و سازماندهی شده است جهت آزمودن دقیق تفکر خود یا دیگران.

– تفکر انتقادی یعنی توانایی تفکر مستقل و اندیشیدن به شیوه ای روشن دقیق و منطقی.

تفکر انتقادی شامل فرآیندهای ذهنی چون بازشناسی ابهام، ارزیابی، تفسیر، تحلیل اطلاعات، قضاوت و تصمیم گیری آگاهانه است. این تفکر یک تفکر تحلیلی و منطقی بوده که باعث می شود افکار و اندیشه های شخص یا دیگران دقیق تر، روشن تر و قابل دفاع تر گردند.

واژه “خلاق” در لغت به معنای آفریننده، مبدع آفرینشگر بوده و واژه “خلاقیت” در لغت یعنی آفرینشگری، نوآوری، ابتکار و آفرینندگی.

تفکر خلاق یک فراورده شناختی است که باعث خلاقیت می گردد و خلاقیت یعنی به کارگیری توانایی های ذهنی برای ایجاد یک فکر، رویکرد یا ایده جدید.  شاید لازم باشد برای دستیابی به یک ایده جدید و خاص در ابتدا صدها ایده را مورد بررسی و ارزیابی قرار داد.

نکته‌ ای که باید توجه داشت این است که خلاقیت قابل یادگیری است و مثبت اندیشی یا ذهنیت مثبت در ایجاد آن نقش دارد. شرایط محیطی و بافت مناسبت نیز از جمله عوامل مهم در ایجاد خلاقیت افراد محسوب می‌شوند.

نوآوری حاصل خلاقیت است. هرگاه پدیده ای نو یا ایده‌ ای جدید ایجاد گردد و به جامعه عرضه شود نوآوری اطلاق می گردد. اندیشیدن مستقل اولین گام برای خلاقیت و نوآوری است. دو زمینه خلاقیت شامل حوزه و صنف است که اولی در ارتباط با دانش (همانند شیمی ، فیزیک و موسیقی) و دومی مرتبط با اجتماع (همانند همکاران و نهادهای عمومی) است.

مولفه ها یا عناصر اصلی خلاقیت

سه مولفه اصلی خلاقیت عبارت اند از

• خبر گی ها تخصص که در ارتباط با دانش تجربه و مهارت فرد در یک حرفه‌ یا زمینه خاص است. این مولفه پایه و اساس تمامی کارهای خلاق محسوب

می شود.

• مهارت های تفکر خلاق برای رسیدن به خلاقیت و نوآوری ضروری است که فرد به مهارت های خود را در مسیر یا کار جدید به کار اندازد.
• انگیزش درونی انگیزش به رفتارهای فرد نیرو و جهت می دهد. به کار و حرفه خود همراه با لذت که به عنوان عوامل انگیزشی درونی محسوب می شوند نقش بسیار مهمی در خلاقیت دارند.

خصوصیات افراد بسیار خلاق

افراد بسیار خلاق دارای ویژگی‌ها و خصوصیات خاصی هستند که آنها را از افراد غیر خلاق یا کمتر خلاق مجزا می کند.

به طور کلی برخی از خصوصیات افراد بسیار خلاق شامل :

• دانش وسیع مرتبط با حوزه کاری
• انتخاب دقیق و مناسب موضوعات و مسائل
• خطرپذیری (ریسک‌ پذیری)
• پایبندی و تعهد
• کنجکاوی
• علاقه به کارهای پیچیده و مواجه شدن با ابهامات
• پیش قدم شدن در رویارویی با مسائل و مشکلات
• نشاط ، شوخ طبعی و شادی
• استقلال فکری
• سخت کوشی و پشتکار
• فرصت‌طلبی
• تفکر باز
• میل به موفقیت و پیشرفت
• باور و اطمینان زیاد به ارزش فعالیت‌های خلاقانه
• رضایت مندی از شغل
• شک و تردید نسبت به مفروضات
• خبرگی
• انعطاف پذیری
• آینده‌ نگری
• جسارت
• انگیزش
• توجه کردن به جزئیات
• علاقه به آزمایش و تجربه
• تمرکز و توجه
• اعتماد به نفس
• خود نظم دهی یا خود سامانی
• در پی تجربه های جدید بودن
• پذیرش خود (خود پذیرشی)
• امیدوار بودن
• علاقه‌ مند بودن به کار و جذاب دیدن آن
• قدر تصور و تخیل قوی
• انتقاد پذیری برای بهبود کار
• دوری از تفکرات مبتنی بر عادات یا تفکرات قالبی (کلیشه‌ ای)
• دقت و توجه به موضوعاتی که دیگران نسبت به آن بی‌توجه هستند
• بیشتر در ارتباط با تفکر واگرا (جستجوی راه های مختلف حتی پس از کشف مطمئن ترین راه) است.

سوالات متداول:

1.تفکر خلاق چیست؟

تفکر خلاق مجموعه فعالیت های ذهنی است که به واسطه ی آن تجزیه و تحلیل، استدلال، ارزیابی و قضاوت موضوعات و مسائل مختلف امکان پذیر می گردد.

2.چطور مهارت های تفکر کودکان را تقویت کنیم؟

برای افزایش مهارت های تفکر در کودکان باید مهارت های یادگیری، درک مطلب، مهارت های تجزیه و تحلیل و قدرت تصمیم گیری را در کودکان بهبود بخشید که در مرکز کاردرمانی ذهنی دکتر صابر بر روی همه این موارد تاکید می شود.

نکاتی برای کار با کودکان اوتیسم

کودکان اوتیسم به علت اختلالات وسیع در حیطه کارکرد های اجرایی مغز توانایی آموزش مناسب از محیط را مانند دیگر کودکان نداشته و نیاز به طراحی راهکارهایی برای آموزش اوتیسم می باشد. مرکز توانبخشی کودکان اوتیسم دکتر صابر در زمینه نحوه آموزش اوتیسم و بهره گیری از ابزارها و روش های نوین درمانی پیشرو می باشد. استفاده از ابزارهای ویژه در فضای آموزشی اوتیسم موجب تسریع  در درمان اوتیسم می گردد. کلینیک توانبخشی اوتیسم دکتر صابر با دو شعبه فعال در تهران مجهز به تمام تکنولوژی های روز دنیا در زمینه توانبخشی کودکان اوتیسم می باشد، تیم تخصصی مرکز شامل کاردرمانی، گفتاردرمانی، روانشناسی کودک، بازی درمانی و رفتاردرمانی، نوروفیدبک و… زیر نظر دکتر صابر بهترین راهکارهایی برای آموزش اوتیسم را برای کودکان اوتیسم طراحی می کند. در این مطلب به ارائه نکاتی برای کار با کودکان اوتیسم پرداخته می شود.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

راهکارهایی برای آموزش اوتیسم

اختلال طیف اوتیسم یک اختلال رشدی است. این اختلال بر نحوه تعامل و ارتباط کودکان با دیگران تأثیر می ‌گذارد. این اختلال به دلیل طیف وسیع شدت، اختلال طیف نامیده می‌ شود. برخی از کودکان در طیف اوتیسم ممکن است بتوانند صحبت کنند. در نهایت ممکن است بتوانند مستقل تر زندگی کنند. برخی دیگر ممکن است نتوانند. کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم علائم این اختلال را در سنین پایین نشان می ‌دهند. علائم در طول دوران کودکی و بزرگسالی ادامه می ‌یابد.متخصصان این حیطه هنوز نمی ‌دانند چرا برخی از کودکان به اوتیسم مبتلا می ‌شوند. ممکن است ترکیبی از ژن‌ هایی باشد که با آن‌ ها متولد شده‌ اند و چیزی در محیط آن‌ ها که آن ژن ‌ها را فعال می ‌کند. کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم در برقراری ارتباط با دیگران مشکل دارند. آن‌ ها در برقراری تماس چشمی مشکل دارند. آن‌ ها اغلب به خودشان فرو می ‌روند. ممکن است به نظر برسد که علاقه‌ ای به برقراری ارتباط با اعضای خانواده ندارند. سایر کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است بسیار روی موضوعی که به آن علاقه دارند، متمرکز باشند. آن‌ ها ممکن است فقط بخواهند در مکالمه در مورد آن موضوع صحبت کنند. مشکل این است که ممکن است بیش از حد طولانی در مورد آن صحبت کنند. یا ممکن است فقط در مورد آن یک موضوع صحبت کنند. این می ‌تواند دیگران را از آن ‌ها دور کند. اگر شما والدین یا مربی کودکی با اختلال طیف اوتیسم هستید، اگر احساس می‌ کنید که نمی‌ توانید با آن ‌ها ارتباط برقرار کنید، می ‌تواند دلخراش باشد. اما یادگیری بیشتر در مورد این اختلالات و آن چه به دیگران کمک کرده است می ‌تواند به شما و رابطه شما کمک کند. به عنوان مثال اضطراب، بسیاری از کودکان و بزرگسالان اوتیسم را تحت تأثیر قرار می ‌دهد. این می‌ تواند ناشی از عدم توانایی در درک چیزهایی باشد که در اطراف شان اتفاق می ‌افتد و موجب بروز احساس سوء تفاهم یا عدم پذیرش توسط افرادی که اوتیسمی نیستند، بشود. اگر فرزند تان اغلب مضطرب است، از پزشک او در مورد درمان ‌هایی مانند رفتاردرمانی که ممکن است کمک کند، سوال کنید. هنگام کار با یک کودک اوتیسمی (چه به عنوان والدین، درمانگر، مربی و…) به یاد داشته باشید:

– از نام کودک استفاده کنید تا بداند با او صحبت می‌ کنید.

– آرام و واضح صحبت کنید.

– زبان ساده و واضح باشد.

– از حرکات ساده، تماس چشمی و تصاویر یا نمادها برای حمایت از آن چه می ‌گویید استفاده کنید.

– زمان بیشتری به کودک بدهید تا آنچه را گفته‌ اید درک کند.

حمایت از رشد مهارت در کودکان اوتیسم

از اواخر دهه ۹۰، مدل سازی ویدیویی به عنوان ابزاری برای حمایت از رشد مهارت در افراد دارای اوتیسم استفاده شده است. در حالیکه وسایل ضبط و پخش مدل ویدیویی طی سی سال اخیر به دلیل تغییرات چشمگیر فناوری سریعا پیشرفت کرده است ویژگیهای تعریف کننده مدل سازی ویدیویی نسبتا بدون تغییر باقی مانده است. مدل سازی ویدیویی تحت عنوان مدل سازی رفتار هدف بصورت ضبط شده تعریف می شود که منتج به نمایش ویدیویی از طریق یک رسانه الکترونیکی می شود. یکی از مطالعات اساسی در زمینه مدل سازی ویدیویی و افراد داخل طیف اوتیسم به منظور مقایسه مدل سازی ویدیویی با مدل سازی زنده و همچنین جهت تدریس مهارت های مختلف طراحی شد. شرکت کنندگان شامل پنج کودک دارای اوتیسم در محدوده سنی هفت تا یازده سال بودند. کودکان با سطوح عملکردی متفاوتی ( برای مثال، سن ذهنی ، سن زبانی، و مهارت های بازی متفاوت ) برای تعیین اینکه آیا مدل سازی ویدیویی در سطوح شدید مؤثر خواهد بود هدفمندانه انتخاب شدند. همه کودکان حداقل به مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه در روز تلویزیون تماشا کردند. اهداف رفتاری متفاوتی برای هرکودک بسته به نیازش انتخاب شده بود، این اهداف هنگام ثبت نام در برنامه رفتار درمانی بعد از مدرسه به وسیله ارزیابی تعیین شده بودند.

رفتارهای هدف عبارت بودند از بیان و نامگذاری هیجان، بازی مستقل، احوالپرسی خودانگیخته، گفتار مکالمه ای، مهارت های خود یاری، درک شفاهی، بازی مشارکتی و بازی اجتماعی. تکالیف به طور تصادفی به مدل سازی ویدیویی یا شرایط زندگی (مدل سازی زنده) اختصاص داده شده بودند و به وسیله دانشجویان آموزش داده شده رتبه بندی شده بودند تا از لحاظ دشواری سطوح مشابهی داشته باشند. افرادی که با شرکت کنندگان آشنایی داشتند مدل را هم در ویدیو و هم به صورت زنده تهیه کرده بودند. توجه به این نکته مهم است که هیچگونه تشویق یا جایزه ملموسی طی شرایط مدل سازی ویدیویی به کودکان ارائه نشد، اما در شرایط زندگی عادی جایزه داده می شد و تشویقهای اجتماعی جهت پاسخهای صحیح تهیه شده بود. طراحی پایه ای و چندگانه برای تمامی شرکت کنندگان استفاده شد. نتایج نشان دادند کودکان در شرایط مدل سازی ویدیویی سریعتر مهارت ها را فرا می گرفتند. کودکان همچنین رفتارهای هدف را بعد از مدل سازی ویدیویی تعمیم دادند، در حالیکه بعد از مدل سازی زنده این اتفاق نیفتاد.

زمان صرف شده توسط کودکان در شرایط مدل سازی ویدیویی ۱۷۰ دقیقه بود، در حالیکه زمان سپری شده در شرایط مدل سازی زنده ۶۳۵ دقیقه بود. به عبارتی، شرایط مدل سازی ویدیویی نسبت به شرایط روزمره از لحاظ هزینه و زمان خیلی به صرفه بوده است. محققان به این نتیجه رسیدند مدل سازی ویدیویی تکنیک مؤثری است که می تواند توسعه مهارت در کودکان دارای اتیسم را پشتیبانی کند. از آن زمان مدل سازی ویدیویی برای تدریس مهارت های زیادی به کودکان، نوجوان و بزرگسالان دارای اوتیسم در زمینه های بسیاری مورد استفاده قرا گرفته است.یک متاآنالیز که اثر مدل سازی ویدیویی را به عنوان ابزار مداخله برای کودکان دارای اوتیسم  تحلیل می‌کند در ۲۳ پژوهش بين سالهای ۱۹۸۷ و ۲۰۰۵ اجرا شد. ۷۳ نفر از شرکت کننده ها، سنین بین ۳ تا ۲۰ سال داشتند. متوسط تعداد جلسات برگزار شده مدل سازی ویدیویی ۹٫۵ جلسه و زمان متوسط هر کلیپ گزارش شده ۳ دقیقه بود. درصد نقاط داده های که با هم همپوشانی ندارند در سه دسته متغیر وابسته مورد تحلیل قرار گرفت و نشان داد که بیشترین تأثیر مداخلات به ترتیب بر روی مهارتهای کارکردی، سپس مهارت های ارتباط اجتماعی ونهایتا مهارتهای رفتاری بود. محققان نتیجه گرفتند که مدل سازی ویدیویی یک استراتژی مداخله ای مؤثر برای آموزش مهارت ها به کودکان دارای اوتیسم است و همچنین این مهارت ها پس از درمان هم حفظ و هم تعمیم داده شدند. مدل سازی ویدیویی ثابت کرد که روش مؤثری در مدارس و جامعه می باشد. پژوهش ها نشان داده است که مربیان می‌توانند مدل سازی ویدیویی را در محیط مدارس بکار ببرند. بلینی و آکولیان (۲۰۰۷) گزارش کردند که اکثر مطالعات انجام شده توسط آن ها در مدارس انجام شده است.

در مدارس، مدل سازی ویدیویی برای افزایش مهارت های علمی کاهش رفتارهای مخربو افزایش تعاملات اجتماعی استفاده شده است؛ به طور کلی، تمرکز بر روی برنامه های اجتماعی مدل سازی ویدیویی شامل افزایش رفتارهای مناسب و انتقال مؤثر بوده است ، البته برنامه های اجتماعی همچنین بر مهارت های زندگی با کمک به افراد دارای اتیسم در انتخاب موارد خرید در یک مغازه و خرید مستقل موارد تمرکز کرده اند. مدل سازیهای ویدیویی استراتژی های مؤثری برای تشویق یادگیری مهارت در کودکان دارای اوتیسم می باشند

زیرا آن هاء

الف) نسبت به محرکات بینائی سوگیری دارند  (۲۰۰۳ .kinney et al ) ،

ب) به دلیل وجود مشکلات انتخابی بیش از حد (یعنی، توجه به محرک های نا مرتبط )، امکان متمرکز شدن بر زمینه های محدودتر و مرتبط تر را دارند

ج) اغلب حافظه ای استثنایی دارند و پژواک کننده های ماهری هستند

د) به نظر میرسد از تعامل رو در رو اجتناب می‌کنند Charlop – christy ) ۲۰۰۰ et al. ( . علاوه بر این، مدل سازی ویدیویی چندین مزیت عملی برای استفاده به عنوان ابزار مداخله دارد ، مانند:

الف ) ظرفیتی برای ارائه مجموعه ای از مثالها،

ب ) کنترل دقیق بر روند مدل سازی،

ج ) تکرار دقیق و استفاده مجدد از کلیپ های ویدیوئی و

د) صرفه زمانی و اقتصادی مداخله ( ۲۰۰۳ Corbett ) .

منابع:

www.nhs.uk

umc.rochester.edu

سوالات متداول:

1- چگونه می‌توان علایق محدود کودک اوتیسم را به فرصت یادگیری تبدیل کرد؟
به جای مقابله با علایق خاص، از آنها به عنوان راهی برای آموزش استفاده کنید. مثلاً اگر کودک به قطارها علاقه دارد، از این موضوع برای آموزش ریاضی (شمردن واگن‌ها)، جغرافیا (مسیرهای قطار) و حتی مهارت‌های اجتماعی (خرید بلیط) استفاده نمایید. این روش یادگیری را معنادار و جذاب می‌کند.

2-چگونه می‌توان توجه به جزئیات را در کودکان اوتیسم مدیریت کرد؟
به جای تلاش برای کاهش این ویژگی، آن را جهت‌دهی کنید. برای مثال، از توانایی کودک در مشاهده جزئیات برای فعالیت‌هایی مانند یافتن تفاوت‌های تصاویر، مرتب‌سازی اشیا با دقت بالا یا کنترل کیفیت اشیا استفاده نمایید. این کار هم ویژگی کودک را ارزشمند جلوه می‌دهد و هم به رشد مهارت‌هایش کمک می‌کند.