کلینیک دکتر صابر در حیطه کاردرمانی توجه کودکان با نقص توجه و کودکان با اختلالات یادگیری فعالیت می نماید. مشکلات نقص توجه و تمرکز در کودکان موجب ضعف و ناکارآمدی تحصیلی در کودکان و افت مهارت های یادگیری در آنان می شود. مرکز کاردرمانی بیش فعالی و نقص توجه دکتر صابر با در اختیار داشتن امکانات و تجهیزات پیشرفته ای نظیر سنسوری روم، اتاق توجه شنیداری، اتاق تاریک توجه بینایی و … در حیطه مشکلات تو جه و تمرکز در کودکان به صورت حرفه ای فعالیت می نماید در این مطلب به ارائه نمونه ای از تمرینات قابل استفاده در منزل در زمینه کاردرمانی نقص توجه در کودکان دوره ابتدایی اشاره می شود. این تمرینات به کودک کمک می کند در حیطه تحصیلی پیشرفت بیشتری داشته و اعتماد به نفس بهتری پیدا کند.
کاردرمانی ابزاری مؤثر برای کمک به افراد مبتلا به اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی است. این روش با تمرکز بر مهارتهای روزمره و اجرایی، به کودکان و بزرگسالان کمک میکند تا با چالش‌های ناشی از ADHD کنار بیایند و استقلال و کیفیت زندگی خود را افزایش دهند. در کودکان، کاردرمانی بر تقویت مهارتهای حرکتی ظریف، خودتنظیمی و مدیریت فعالیتهای روزمره مانند لباس پوشیدن و غذا خوردن تمرکز دارد، در حالی که در بزرگسالان بیشتر روی سازماندهی، مدیریت زمان و بهبود تمرکز کار میشود.
در این فرآیند، درمانگرها از تکنیکهای بازی‌محور، تمرینات عملی و راهکارهای فردی برای هدایت انرژی و تمرکز افراد استفاده میکنند. کاردرمانی همچنین به کودکان و بزرگسالان کمک میکند تا مهارتهای اجتماعی، توانایی حل مسئله و قدرت تصمیم‌گیری خود را تقویت کنند. با تمرین مداوم و هدایت درست، افراد مبتلا به ADHD میتوانند از ویژگی‌های منحصر به فرد ذهن خود بهره‌مند شوند و خلاقیت، استقلال و عملکرد روزمره خود را بهبود بخشند. هدف نهایی این روش، فراهم کردن ابزار و مهارت‌هایی است که به افراد کمک کند چالش‌های ناشی از ADHD را مدیریت کنند و زندگی روزمره را مؤثرتر و موفق‌تر تجربه کنند.
تمرینات کاردرمانی نقص توجه
در این مرحله کودک باید شکلی را که با اشکال دیگر مشابهت دارد ولی نسبت به آنها مثلاً وارونه و یا در جهت مخالف قرار دارد، تمیز دهد. کسب مهارت در تشخیص، وضعیت قرار گرفتن شکل در فضا، در تشخیص محل نقطه‌‌های حروفی مانند: «ب، ت، ث،پ» و جزییات حروف نسبتاً مشابه، مانند: «ک، گ ، ف، ق، س، ش، ص، ض، ط، ظ »، مؤثر است.
در دیکته دانش آموزان نیز اشتبا‌هاتی مانند موارد زیر مشاهده میشود که مربوط به مشکل دانش‌آموز در این بخش میباشد:
جانه ………………………. خانه
کرفت ……………………. گرفت
ضابون ……………………. صابون
بشفاب ……………………. بشقاب
برای تقویت این بخش می‌توان از تمرینات زیر استفاده کرد.
چند شکل رسم میکنیم که جهت یکی با دیگری فرق کند و دانش‌آموز باید آن را پیدا کند.
کارتهای مقوایی تهیه میکنیم. در سمت راست کارت، یک حرف می‌نویسیم و در جلوی آن، چند حرف (از جمله، حرف سمت راست) و دانش‌آموز باید آن را پیدا کرده دورش را خط بکشد.
ج ……………………………… ح – خ – چ – ج – ع –
ض ……………………. ق – غ – ص – ض – ن –
کارتهای مقوایی تهیه میکنیم. در سمت راست آن، یک کلمه می‌نویسیم. دانش‌آموز باید همان کلمه را از بین کلماتی که در سمت چپ نوشته ایم، پیدا کند.
زرد – زیبا – زمین – زرنگ – زمان – ر‌ها – زهر – زبان
در هر ستون، یک ترکیب با بقیه متفاوت است. آن را پیدا کن.
این پرچم ایران است.
این پرچم ایران است.
این پرچم ایران است.
این پرچم انران است.
این پرچم ایران است.
در هر ستون یک جمله با بقیه متفاوت است. آن را پیدا کن.
فاطمه با طاهره طناب بازی کرد.
فاطمه با طاهره طناب بازی کرد.
فاطمه با طاهره طناب بازی کرد.
فاطمه با طاهره ظناب بازی کرد.
در هر پاراگراف، یک کلمه با کلمه ی مشابه خودش تفاوت دارد. آن را پیدا کن.
صادق با صدای بلند فریاد زد و على را صدا کرد اما على پاسخی نداد، شاید او ضدای صادق را نشنیده بود.
یاران امام با وجود تشنگی و خشتگی بسیار، حاضر به تسلیم در برابر دشمن نشدند و در راه خدا تا آخرین نفس ایستادند و نشنگی و خستگی را بهانه نکردند.
حسین و حسن و محسن سه برادر هستند. حسین برادر بزرگتر و محسن برادر کوچک‌تر است. اسم خواهر آنها زهراست. زهرا از جسین کوچک‌تر است.
در متن زیر بعضی کلمه‌‌ها سرکش اضافی دارد. آنها را پیدا کن.
گربه از سگ میترسد. دیروز یگ گربه، سگی را دید و فرار گرد.
اگبر و احمد در گورهی آجر پزی گار میکنند. کار در آن جا بسیار مشگل است.
در متن زیر بعضی کلمه‌‌ها نیاز به تشدید ندارند. آنها را پیدا کن.
پدر رضا نجّار است .رضا نجّاری را خیّلی دوست دارد.
در متن زیر بعضی حروف دو بار تکرار شده است. آنها را پیدا کن.
در جهان خلقت رازز‌های بسیاری وجود دارد. ماه و خوررشید از جملهی این عجاییب هستند.
ارزیابی کاردرمانی توجه و تمرکز
هدف ارزیابی تعیین این نکته که کدام سطح مشکلات توجهی بیمار بیشتر آشکارتر است می باشد و اینکه چطور این مشکلات بر روی اجرای کاری بیمار اثر گذاشته است.
در ابتدا تست‌های غربالگری ساده‌ای انجام میشوند، مثلاً از بیمار بخواهید از عدد ۲۰ عقب بشمارد یا ماههای سال را از آخر بگوید یا اینکه تکلیف هایی را با کاغذ و مداد انجام دهد.
یک رویکرد سازماندهی شده را برای تکلیف ها در مقابل یک رویکرد تصادفی و نا منظم انجام دهید. بیمار را در حال انجام تکلیف های عملکردی مشاهده کنید، آیا هنگامی که پیچیدگی تکلیف بیشتر می شود،حواس پرتی بیماری افزایش می یابد؟آیا بیمار می تواند مدتی از زمان را بر روی یک تکلیف خاص توجه کند؟آیا بیمار می تواند به طور همزمان هم راه برود و هم صحبت کند؟آیا بیمار می تواند یک تکلیف عملکردی را مثل خوراک پزی انجام دهد و توجه اش را به این خواندن و انجام دادن خوراک پزی متناوب کند؟ آیا آنها جزئیات را گم می کنند؟
متخصصان کلینیکی تشخیص کودکان بیش فعال و نقص توجه اغلب گزارش می دهند که بیماران مبتلا به نقایص توجه به نظر سردرگم عمل می کنند و در زمان هایی از روز نیز آژیته ( پریشان ) هستند: این رفتارها میتواند از طریق مشاهده ارزیابی شود. ارزیابی های استاندارد شده برای توجه مثل ( Test of Everyday Attention ) در دسترس می باشند.
کاردرمانی توجه و تمرکز
یک رویکرد عملکردی که تکلیف های معنی دار را مورد استفاده قرار می دهد می تواند مفید باشد. ( Michel ) و ( Mateer ) در سال ۲۰۰۶ پیشنهاد کردند که مداخله بایستی بر روی آموزش مهارت های عملکردی خاص و نه فرآیندهای اساسی متمرکز باشد. رهنمودهای کلینیکی توصیه می کند که کودکان برای درمان مشکلات توجهی تمرینات تکراری از فعالیتها را دریافت کنند. فعالیتهایی که برای کودک با نقص توجه معنی دار و جالب هستند و کنترل مقدار محرک در محیط نیز بایستی انتخاب شده باشد. مثلاً در یک جلسه در آشپزخانه، جایی که از کودک خواسته میشود تا یک فنجان شیر گرم درست کند، درمانگران میتوانند همه آیتمهای لازم را برای انجام تکلیف در جلوی کودک قرار دهند، سپس کودک تنها نیاز به ارتباط دادن اجزا باهم بدون نیاز به جست و جوی آیتم ها در آشپزخانه دارد. در هر زمانی، جلسه تکرار می شود و یک کار اضافی می تواند انجام شود مثل قرار دادن شیر در فریزر یا فنجان ها در قفسه.
همچنان که توجه بیمار بهبود می یابد، چالش ها و پیچیدگی های تکلیف می تواند به منظور کار بر روی سطوح بالاتر توجه افزایش یابد. تکلیف های تکراری می تواند بر روی میز استفاده شود. مثلاً جمع‌آوری حروف و پیدا کردن لغات تا زمانی که مداخلات به صورت یک چالش مناسب در بیایند و به منظور بهبود توجه، درجه بندی شوند.
استراتژی های تطابقی در درمان نقص توجه و تمرکز
رهنمودهای کلینیکی توصیه میکند که بیماران بایستی استراتژی‌ها را برای جبران در کاهش توجهشان آموزش ببینند. در صورتی که توجه به عنوان یک مشکل باقی بماند، می توان از استراتژی ها استفاده کرد. این میتواند به وسیله ایجاد ساختار برای هر روز یکودک مثل استفاده از یک سیستم روزانه انجام شود.
هنگامی که کودکان بیش از حد تحریک شده هستند و این میتواند در رفتار پریشان آنها دیده شود، عوامل ایجاد حواس پرتی را در محیط به حداقل برسانید و مطمئن شوید که کودک در یک مکان آرام قرار دارد. استفاده از تسهیلاتی به‌منظور حفظ توجه کودک در طول تکلیف ها می تواند مفید باشد.( این تسهیلات می تواند کلامی یا بینایی باشد) این تکنیکها بایستی به خانواده‌ها و مراقبان به منظور کاهش پتانسیل مشکلات توجه ای و هیجانی که می تواند در هر دوی بیماران و مراقبانشان به وجود بیاید، آموزش داده شود.
1-چگونه می‌توانم کودکم را برای کاردرمانی آماده کنم؟
با توضیح ساده و مثبت درباره جلسات درمانی و ایجاد محیطی حمایتی در خانه.
2- چه کودکانی نیاز به کاردرمانی برای نقص توجه دارند؟
کودکانی که در تمرکز، پیروی از دستورات، انجام تکالیف مدرسه، یا کنترل رفتارهای تکانشی مشکل دارند، میتوانند از کاردرمانی بهره‌مند شوند. این کودکان ممکن است در انجام کارهای روزمره مانند مرتب کردن وسایل، برنامه‌ریزی برای فعالیتها، یا حتی بازی با همسالان خود دچار مشکل شوند. کاردرمانی به آنها کمک میکند تا این چالش‌ها را پشت سر بگذارند و مهارتهای لازم برای زندگی روزمره را کسب کنند.
مرکز درمان لکنت زبان دکتر صابر در زمینه تشخیص لکنت و روش های اصلاح آن فعالیت می نماید. دکتر لکنت زبان در حیطه تشخیص علل لکنت و شدت لکنت زبان کودک را مورد ارزیابی قرار می دهد. لکنت زبان متوسط شامل توقف ها و تکرارهای مکرر در گفتار می باشد. گفتاردرمانی لکنت با تشخیص شدت لکنت و استفاده از تکنیک های مختلف درمانی در کنار خدمات گفتاردرمانی لکنت زبان به بهبود مهارت های گفتار کودکان کمک می کند. در این مطلب به توضیح یک نمونه از کودکان با لکنت زبان پرداخته می شود.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
لکنت زبان متوسط چیست؟
لکنت زبان متوسط، مرحله‌های از اختلال گفتار است که در آن فرد در تولید روان کلمات با تکرارِ آواها (مثل «م-م-مدرسه»)، کشیدن صداها (مثل «ســـلام»)، یا قفل شدن روی کلمات به صورت مکرر مواجه میشود. این سطح از لکنت، نه آنقدر خفیف است که نادیده گرفته شود، نه آنقدر شدید که زندگی روزمره را مختل کند. برای تشخیص دقیق، باید به فراوانی و شدت علائم لکنت زبان توجه کرد: در لکنت متوسط، وقفه های گفتاری حدود ۵ تا ۱۰ بار در هر ۱۰۰ کلمه رخ میدهد و اغلب با نشانههای فیزیکی مانند تنش عضلات صورت یا لرزش فک همراه است.
برخلاف لکنت خفیف که معمولاً در موقعیت‌های استرس‌زا ظاهر میشود، لکنت متوسط در مکالمات عادیِ روزمره هم دیده میشود. از سوی دیگر، در لکنت شدید، فرد حتی ممکن است از ترس قضاوت دیگران، به کلی از صحبت کردن اجتناب کند. تحقیقات انجمن گفتاردرمانی آمریکا (ASHA) نشان میدهد حدود ۳۰٪ از مبتلایان به لکنت متوسط، بدون مداخله ای به موقع، به سطوح شدیدتر پیشرفت میکنند. علت اصلی این اختلال ترکیبی از عوامل ژنتیکی (مانند سابقهی خانوادگی)، عصبی (تفاوت در عملکرد مغز)، و روانشناختی (اضطراب اجتماعی) است.
نکته‌ای کلیدی اینجاست که لکنت متوسط قابل مدیریت است. تمرینات تنفسی دیافراگمی، تکنیک «گفتار آهسته»، و استفاده از مترونومهای گفتاری، از روشهای مؤثری هستند که توسط متخصصان توصیه میشوند. اما تشخیص زودهنگام مهمترین قدم است: اگر مکثهای گفتاری بیش از ۶ ماه ادامه یابد یا باعث انزوای اجتماعی شود، مراجعه به گفتاردرمانگر ضروری است.
یک کودک مدرسه رو : لکنت متوسط
دیوید دومین فرزند در خانواده سه فرزندی بدون تاریخچه اختلالات گفتار یا زبان بود. گفتارش تا 4سالگی زمانیکه شروع به نشان دادن تکرارهای شدید تمام کلمه و بخشی از کلمه کرد ، به طور طبیعی رشد میکرد. پس از چندین ماه، زمانیکه لکنت دیوید کاهش نیافت ، مادرش او را نزد پزشکش برد (اطفال) که به او اطمینان داده بود مشکل خود به خود حل خواهد شد.
زمانیکه دیوید حدودا 6ساله بود ، لکنتش به طور پیوسته بسیار شدیدتر رشد میکرد و او از صحبت کردن در بسیاری از موقعیت‌ها اجتناب میکرد. سپس مادرش تصمیم گرفت تا بایک آسیب شناس گفتار-زبان در یک کلینیک دانشگاهی مشاوره کند که دیوید را نیز ارزیابی کرد. در ارزیابی ، دیوید روی 8درصد از هجاهایی که میگفت لکنت میکرد. بیشتر لکنت‌ها قفلهای بسیار فشرده همراه با رفتار تلاش و تقلای آشکار بودند.
مثال هایی برای لکنت زبان متوسط
کودک درحال صحبت کردن با مادرش، روش صحبت کردن کودک با شک و تردید است ، همراه با توقفهای زیاد ، «اوم» ، شروع کردنهای اشتباه ، و تغییرات هدفمند. او چیزی شبیه «و بعد … مثه اینه که … و بعد …. بعد گذاشت… اوم همان ا- ندازه از… از… از… از….اوم… [سپس چندکلمه نامفهوم بعد از آنکه به نظر میرسد او از گفتن جمله تسلیم میشود و شروع به شمردن میکند].» میگوید. همانطور که میتوانید تصور کنید ، ارزیابی درصد هجاهایی که لکنت برروی آنها انجام شده است ، مشکل می باشد هنگامیکه کودک از گفتن کلماتی که انتظار دارد برروی آنها لکنت کند اجتناب میکند.
قفل برروی کلمه «هرکسی» را نشان میدهد ، برچندین کلمه مقدم شده که به نظر میرسد تلاش کودک برروی این کلمه را به تعویق می اندازد. او میگوید «وبعد…. آه… هرکسی میگیرد اوم… اوم چهار ، چهار …. و ، و…اوم…اوم این [کلمه نامفهوم].» آیا شما فکر میکنید او انتظار دارد که برروی «هرکسی» لکنت کند ؟ سرنخهایی که این موضوع را به شما میگویند کدامند ؟ دیوید هنگامیکه با این قفل درگیر میشود چه رفتارهایی را انجام میدهد ؟ دیوید قفل دیگری به همراه تعدادی رفتار اجتنابی قبل از آن و رفتار رهایی در حین لکنت ، انجام میدهد. او میگوید «او … [کلمه نامفهوم]… او به طور خودکار به خانه میرود چراکه …اوم … چراکه او – او از مسیر میانبر رفت و- و تمام راه خانه را رفت.»
آیا شما میتوانید رفتارهای رهایی و اجتنابی که دیوید دراین قطعه فیلم نشان میدهد را توصیف کنید؟
والدین چگونه به کودک مبتلا به لکنت متوسط کمک کنند؟
کمک به کودکی با لکنت متوسط، نیازمند ترکیبی از صبر، آگاهی، و حمایت هدفمند است. اولین قدم این است که والدین از تصحیح مدام گفتار کودک خودداری کنند. جملاتی مثل «آرام‌تر حرف بزن» یا «دوباره شروع کن» اضطراب کودک را افزایش میدهد. در عوض، با ایجاد فضایی آرام، به او نشان دهید که به محتوای صحبتهایش توجه میکنید، نه نحوه‌ی بیانش.
یک تکنیک طلایی، الگودهی گفتاری است: وقتی کودک در حال صحبت است، آرام و شمرده پاسخ دهید تا ناخودآگاه ریتم گفتار شما را تقلید کند. مثلاً اگر او میگوید «امروز م-م-مدرسه رفتم»، شما بگویید «آهان، امروز به مدرسه رفتی؟ خب برات کلی اتفاق جالب افتاده!». همچنین، زمانهایی برای گفتوگوی بدون استرس ایجاد کنید؛ مثلاً هنگام قصه‌خوانی قبل از خواب، از او بخواهید تصاویر کتاب را توصیف کند.
والدین باید مراقب عوامل تشدیدکننده باشند: کم‌خوابی، برنامه‌های شلوغ روزانه، یا فشار برای اجرای بی‌نقص در جمع، لکنت را بدتر میکنند. براساس مطالعات دانشگاه کلورادو، ۶۰٪ از کودکان مبتلا به لکنت متوسط، در محیطهای بدون عجله و رقابت، بهبود محسوسی نشان میدهند.
در نهایت، اگر لکنت بیش از ۱۲ ماه ادامه داشت یا با علائمی مانند اخم کردن، لگد زدن به زمین، یا اجتناب از برقراری تماس چشمی همراه بود، حتماً از یک گفتاردرمانگر کودک کمک بگیرید. خوشبختانه، امروزه ابزارهایی مانند اپلیکیشن‌های بازی محور (مثل «Speech Blubs») هم به عنوان مکمل درمان استفاده میشوند. یادتان باشد: هدف حذف کامل لکنت
سوالات متداول:
1-لکنت زبان متوسط در نوجوانان چه تأثیری بر روابط اجتماعی دارد؟
نوجوانان مبتلا به لکنت زبان متوسط اغلب در ایجاد و حفظ روابط اجتماعی با چالش‌های جدی روبه‌رو میشوند. ترس از مسخره شدن توسط همسالان یا احساس شرم از لکنت، ممکن است باعث انزوا و کاهش مشارکت در فعالیتهای گروهی شود. این مسئله به ویژه در دوران بلوغ که حساسیت به قضاوت دیگران اوج میگیرد، تشدید میشود. راهکارهای مؤثر برای مقابله با این چالش شامل شرکت در گروه‌های حمایتی نوجوانان، آموزش مهارتهای ارتباط غیرکلامی (مانند زبان بدن و تماس چشمی) و استفاده از پلتفرم‌های آنلاین برای تعامل با همسالان هم‌تجربه است. والدین و مربیان باید فضایی امن برای بیان احساسات نوجوان فراهم کنند.
2-لکنت زبان متوسط چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص لکنت زبان متوسط توسط گفتاردرمانگر و از طریق ارزیابی جامع گفتار انجام میشود. در این فرایند، متخصص تعداد وقفه‌ها، نوع بلوکهای کلامی (تکرار، کشش یا قفل شدگی) و شدت علائم فیزیکی را بررسی میکند. مصاحبهٔ بالینی برای بررسی سابقهٔ خانوادگی، عوامل استرس زای محیطی و مدت زمان بروز لکنت نیز بخشی از تشخیص است
سیستم تعادلی در گوش داخلی قرار دارد و تغییرات در نیروهای گرانشی و وضعیت سر را نمایان میسازد . هنگامیکه سیستم تعادلی به طور مؤثری کارکند به عنوان پردازنده ی اولیه ی ورودی حسی به تعادل و جهت گیری بصری شما هنگام حرکت در فضا کمک میکند. همچنین سیستم وستیبولار یک نقش کلیدی در دقت و چابکی ایفا میکند. سیستم عصبی مرکزی تعادل و سایر ورودی های اختلال حسی را به وسیله ی ارزیابی برای درمان بالقوه و سپس پاسخ ، پردازش میکند. برطبق موارد گفته شده ، شاهد این واکنشها خواهیم بود : تسهیل پاسخهای محافظت کننده به تناسب موقعیت (مثلا هنگام مواجهه با خطرمراقب باش) یا ممانعت از پیامهای محافظت کننده (مثلا نگران اینجا نباش) یا تبدیل پاسخهای محافظتی (مثلا مطمئن نیست پس بااحتیاط پیش برو.) این ارزیابی برای کودکی که مشکل حسی تعادل و عملکرد ضعیفی دارد، درست کار نمیکند. مرکز کاردرمانی حسی دکتر صابر در زمینه درمان اختلال پردازش حسی وستیبولار به صورت حرفه ای فعالیت دارند. کاردرمانی تعادلی و سنسوری روم و ماساژهای عمقی موجب درمان اختلال حسی تعادلی در کودکان می گردد. در این مطلب به صورت دقیق تر به مشکلات کودکان با اختلال حس وستیبولار و درمان های آن می پردازیم.
مشکل حسی تعادل
کودکی با مشکلات سیستم تعادلی و کنترل حرکتی ممکن است نوع عضلانی ضعیفی داشته باشد چون پیامهایی که به ماهیچه ها دستور میزان انقباض میدهند از عهده ی این کار برنمی آیند. هنگامیکه کودک قصد جابه جایی دارد ، ممکن است قادر به فعالسازی ماهیچه هایش به طور مناسبی نباشد و از ایجاد هماهنگی میان تعادل و ماهیچه ها جلوگیری میکند. درنتیجه ممکن است بعضی فعالیت ها چالش برانگیز یا ترسناک به نظرش برسند و از آنها اجتناب کنند.
چنین کودکی ممکن است قادر به تفسیر وضعیت سر و بدنش که در جهت حفظ توازن و تعادل قرارگرفته اند نباشد. او ممکن است هنگام جا به جایی احساس عدم امنیت و خطر بکند زیرا او نمیتواند بگوید کدام راه به سمت بالاست یا اینکه به کجا میرود. تغییرات در وضعیت سر ممکن است او را گیج کند و امکان دارد از بالا آوردن پاهایش از زمین خودداری کند. او ممکن است به راحتی گیچ شود یا شاید اصلا نتواند کاری را انجام دهد. زمینه ی بصری ممکن است به علت حرکتهای ناپایدار باشد. به عنوان مثال هنگامیکه او سوار چرخ و فلک است ، طوری به نظر میرسد که تمام دنیا اطراف او میچرخد . هنگامیکه کودک با مشکلات تعادلی سوار ماشین و هواپیما میشود سیستم وستیبولار حرکات را حتی زمانیکه سیستم بصری نمیبیند ، حس میکند و این سیگنالهای آمیخته میتوانند منجر به بیماری سفر شوند. (وقتی فرد دچار هواپیما زدگی ، دریا زدگی و… میشود حالتی به وجود می آید که به آن بیماری سفر میگویند.) برخی از افراد هستند که ممکن است با راه افتادن وسیله نقلیه به خواب بروند. برای بعضی کودکان دریافت ورودی های تعادلی هنگام جنبش ، نگه داشته شدن در صندلی کودک ، یا نشستن در ماشین ممکن است از راههایی باشد که آنها بتوانند بهتر به خواب بروند. سایر کودکان ممکن است چابک و فرز باشند به طور پایداری جابه جا شوند ، بیقراری و ناآرامی میکنند، زیاد لول میخورند و گهگاهی کارهای خطرناکی را انجام میدهند، مانند بالارفتن از مکانهای خیلی مرتفع یا دوچرخه سواری کردن با سرعت زیاد و بدون توجه به ترافیک. به علت دشواری های محدودکننده این کودکان و نیاز آنان به حرکت ، این کودکان ممکن است دیگران را آزار دهند و شانسی برای فرصتهای یادگیری حیاتی نداشته و مستعد آسیب باشند.
کودکی با ناامنی ثقلی به تغییرات در وضعیت سر یا جابه جایی به طور نامتناسبی پاسخ میدهد که یک خطر ریسک واقعی است. کودک احساس میکند که نمیتواند تعادل خود را در برابر نیروهای ثقلی حفظ کند. این ممکن است به علت یکپارچگی ضعیف وستیبولار و عملکردهای مخچه ای باشد. اصولا مشکل پردازش اطلاعات از اوتریکول و ساکول است.
علائمی مثل ترس از ارتفاع ، احساس واژگون بودن مثل زمانیکه از میله های بازی آویزان است یا حالت معلق بودن در زمان پشتک زدن می باشد. راه رفتن روی زمین ناهموار یا سطح نرم مانند گذرگاه پرصخره یا در برف یا شن ممکن است اضطراب آور باشد ، همانطور که گام برداشتن از یک سطح به سطحی دیگر این حالت را ایجاد کند؛ مثل رفتن از یک پیاده روی بتنی به محلی پوشیده از چمن . نشستن در ماشین ، راندن دوچرخه ، اسکیت یا سایر چالش های حرکتی ممکن است موجب ناراحتی فرد شود ، حتی فعالیتهای بی ضرری مانند خم شدن و برداشتن شی افتاده روی زمین یا بستن بندکفش (کودک یاد خواهد گرفت که اشیا را با خم کردن لگن و زانوها و مستقیم نگهداشتن سر از زمین بردارد یا پاهایش را از صندلی بالا بیاورد که بندهایش را گره بزند.) کودکی که از نظر ثقلی ناامن است ، معمولا فعالیتهای ثانویه را برمیگزیند مانند خواندن ، هنر و صنایع دستی و ساخت وسایل و از فعالیتها و بازی های فیزیکی پرهیز می کند.
کودک میترسد که پاهایش را از زمین بردارد ، از چرخش و یا حرکت برای پشتک نیز اجتناب میکند. او ممکن است تمایل داشته باشد خودش را از نظر فیزیکی به چالش بکشد البته درصورتیکه قادر به کنترل وضعیت باشد.
همچنین اگر جابه جایی برروی او نیرویی اعمال کند امکان ترس و نگرانی وجود دارد. هنگامی که او را برروی تشک تعویض پوشک قرار می دهند بیتابی می کند و نق میزند ، هنگامی که کودک را میچرخانند گریه میکند و وقتی بزرگتر شد ، از بازیهای دشوار و ورزشهای تیمی اجتناب میکند.
حساسیت بیش ازحد به حرکت در اختلال حس تعادل
کودکی با فعالیت بیش ازحد وستیبولار یا تعادلی ممکن است به صورت نامطمئن و مضطرب حرکات سریع یا چرخشی را انجام دهد. ممکن است گیج باشد و به راحتی حالت تهوع بگیرد به خصوص زمانیکه سوار بر ماشین است و یا از تجهیزات زمین بازی استفاده میکند و یا هنگامیکه برروی وسایل تجهیزاتی پارکها سوار میشود ، فقط با نگاه کردن فردی که سوار چرخ و فلک است ممکن است کودک به دلیل واکنش دهلیزی چشمی حالت گیجی بگیرد و یا حالت تهوع به او دست بدهد.
حساسیت کم به حرکت و جستوجوگری حسی وستیبولار
در اختلالات پردازش حسی، هنگامیکه کودک به تحریکات وستیبولار کمتر پاسخ دهد ، ممکن است تنبل به نظر برسد و چست و چابک به نظر نرسد ، مانند عروسک کهنه فلاپی (یک کارتون انگلیسی است) ، که او در کارهایش با نیروی ثقل زمین در کشمکش بود. تغییر وضعیت از یک وضعیت به وضعیت دیگر ، مثل بلندشدن از روی نیکمت و قدمزدن ، ممکن است برای وی پرزحمت باشد ، و از بازیهایی مثل دویدن و ورزش کردن پرهیز کند. او درحقیقت کلی حرکت دارد اما سازمان یافته نیست.
در آن طرف داستان کودکی ممکن است به صورت فعال مشغول جست وجو دروندادهای حرکتی باشد که کاملا داستانش با چیزی که ذکر شد متفاوت است. این کودک ممکن است درحرکتی ثابت بماند و مجدد آن را انجام دهد چراکه سیستم وستیبولار او بسیار ضعیف عمل میکند. ممکن است درهنگام راه رفتن ، دویدن زیاد در زمین بازی ، با ضربه زدن درسرجای خود ، دور زدن دور یک دایره یا قدم زدن دور یک اتاق ، یا هنگامیکه روی یک توپ ایستاده است ، فقط احساس ایستادن ساده را داشته باشد یا با اشیائی که بدن وی نیاز به مواجه با آنها برای برطرفشدن ولع درونداد حسی دارد ، ناسازگار باشد . هنگامیکه بزرگتر شد از فعالیتهایی مانند فوتبال ، یا دومیدانی استفاده کند یا ممکن است در فعالیتهای ناهنجار جستوجوگر حسی مثل رانندگی با سرعت زیاد ، همراه با حرکات نمایشی را ادامه دهد ، بنابراین متقاعد کردن آنها به روشهای امن تر میتواند موجب سازش آنها گردد.
درمان اختلال حس وستیبولار
در زمینه درمان اختلال سیستم تعادلی و وستیبولار در کودکان استفاده از تمرینات حسی حرکتی در کاردرمانی یکپارچگی حسی یکی از درمان های مهم و اساسی به حساب می آید. کودکان با یکپارچگی حسی می توانند پاسخ های حرکتی مناسب تری را به محرک های وستیبولار داده و مهارت های هماهنگی حرکتی خودرا بهبود بخشند. همچنین ماساژ های عمقی در تحریک حس ععمقب مفاصل کمک کننده می باشد. استفاده از سنسوری روم با اعمال محرک های حسی کنترل شده و قابل کنترل این امکان را برای درمانگران فراهم می نماید که با توجه به نوع اختلال کودک، محیط را اماده کرده و محرک های بینایی، شنیداری و تعادلی صحیحی را در جهت بهبهود مهارت های هماهنگی حرکتی و تعدیل حس وستیبولار فراهم مس نماید. مرکز کاردرمانی دکتر صابر با استفاده از تمامی امکانات درمانی روز دنیا به درمان اختلالات حسی کودکان از جمله حس وستیبولار می پردازد.
سرگیجه و احساس چرخش از علائم اختلال تعادل وستیبولار هستند. اختلالات تعادل ممکن است در هر سنی رخ دهند. اما با افزایش سن شایع تر می شوند. گوش شما یک سیستم پیچیده از استخوان و غضروف است. در داخل آن شبکه ای از کانال ها وجود دارد. این ها کانال های نیم دایره ای نامیده می شوند. کانال ها پر از مایع هستند. موقعیت مایع با حرکت تغییر می کند. سپس یک حسگر در گوش اطلاعات را به مغز شما می فرستد تا به حس تعادل شما اضافه شود. این ها و سایر اجزای ظریف، سیستم وستیبولار را تشکیل می دهند. برخی چیزها می توانند سیگنال های هر یک از قسمت های سیستم وستیبولار را تحت تأثیر قرار داده و باعث بروز علائم شوند. اگر با اختلالات تعادل وستیبولار دست و پنجه نرم می کنید، ممکن است به توانبخشی وستیبولار یا درمان باز آموزی تعادل نیاز داشته باشید. این به شما کمک می کند تا روز خود را با خیال راحت سپری کنید. یک متخصص توانبخشی به شما کمک می کند تا یاد بگیرید چگونه با سرگیجه در زندگی روزمره خود کنار بیایید. ممکن است لازم باشد استراتژی های ایمنی بهتری را یاد بگیرید و تنظیماتی را برای موارد زیر انجام دهید:
-بالا و پایین رفتن از پله ها
-رانندگی
-راه رفتن، خم شدن و ورزش کردن
-استفاده از حمام
-سازماندهی خانه خود برای ایمن تر کردن آن، مانند محکم کردن نرده ها
تغییر کفش یا لباس خود، مانند پوشیدن کفش های پاشنه کوتاه
-تغییر عادات روزانه خود، مانند برنامه ریزی روز خود به گونه ای که در تاریکی راه نروید
-یادگیری نحوه استفاده از عصا یا واکر
تمرکز توانبخشی وستیبولار بر موارد زیر است:
-بهبود کنترل وضعیت بدن و تعادل
-بهبود توانایی بیمار در دید واضح در حین حرکت سر (ثبات نگاه)
-بهبود وضعیت کلی جسمانی بیمار
-کاهش انزوای اجتماعی بیمار
-کاهش حساسیت بیمار به حرکت
برای مؤثر بودن درمان، یک برنامه توانبخشی در منزل مناسب و همکاری بیمار ضروری است. همچنین مهم است که بیماران احساس کنند برنامه آن ها قابل مدیریت و در سطح توانایی آن ها است. این برنامه های توانبخشی توجه بیمار را به ورودی حسی – پیکری جلب می کنند، که می تواند تأثیر مثبتی بر این گروه از بیماران داشته باشد. این می تواند به آرامش سیستم عصبی مرکزی، بهبود یکپارچگی حسی و افزایش کنترل وضعیت بدن و تعادل کمک کند. آن ها به ویژه برای بیماران سندرم پس از ضربه مغزی مفید هستند.
1.کاردرمانی می تواند به درمان مشکلات حس تعادل کمک کند؟
بله، کاردرمانی حسی و سنسوری روم دو درمان مفید در زمینه بهبهود مهارت های تعادلی و تعدیل حس وستیبولار در کودکان می باشد که باید توسط متخصصین با تجربه ارائه گردد.
2.اختلال وستیبولار چیست؟
به هرگونه مشکل در مهارت های تعادلی مانند عدم دقت در حرکات و چابکی، مشکل در حفظ کنترل بدن در حرکت، اجتناب از فعالیت هایی که نیاز به پریدن دارد و یا انجام فعالیت های پر خطر مانند پریدن از ارتفاع می تواند از نشانه های اختلال وستیبولار باشد.
خودتان را بایک سرماخوردگی آزاردهنده که دست ازسر شما برنمی دارد در مطب پزشکتان تصور کنید – آبریزش بینی ، گلودرد ، و سرفه . او از شما میپرسد که زمان پیداشدن اولین نشانه های بیماری را بیان کنید و اینکه آنها در آغاز چگونه بودهاند . به احتمال بسیار زیاد شما به طوردقیق به خاطر نخواهید آورد که نخستین نشانه های بیماریتان چه زمان اتفاق افتاد و اینکه آنها دقیقا چطور بودند ، به خصوص اگر آنها دریکدوره یک یا دو هفته ای قبل از ثابت شدنشان ، آمده و رفته باشند. این مشکلی میباشد که برای مشخص کردن شروع لکنت زبان وجود دارد. از والدین درخواست میشود تابه طوردقیق به یاد بیاورند که چه زمانی لکنت کودک آغاز شده و زمانیکه آنها برای نخستین بار به آن توجه کردند بهچه صورت بود ، بنابراین برخی از اطلاعات ما درباره شروع به خصوص از مطالعات قدیمیتر ممکن است دقیق نباشند. لکنت که در اینجا داده شده نسبتا کم است. مرکز گفتاردرمانی لکنت در زمینه تشخیص شدت لکنت و روش های اصلاح آن همچنین گفتاردرمانی لکنت زبان به صورت تخصصی توسط دکتر لکنت زبان فعالیت می نماید.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
لکنت زبان و سن شروع لکنت
بیایید ابتدا این سؤال را مورد ملاحظه قرار دهیم که کودکان هنگامیکه شروع به لکنت کردن میکنند ، به طور میانگین چه سنی دارند . دراولین مطالعات (برای مثال ، میلیسن و جانسون ، 1936) محققین یکسال یا بیشتر پس از اینکه شروع لکنت اتفاق افتاده بود از والدین میخواستند تا سن شروع لکنت در کودکشان را بهیاد بیاورند. سن میانگین شروع ، برگرفته از 9مطالعه مربوط به قبل از سال 1990 بلاداستین و راتنر (2008) خلاصه شده است ، تقریبا 4سال است. پس ازسال 1990 ، با راهنمایی ایهود یایری و همکارانش در دانشگاه ایلینویز ، محققین مراقب بودند تا با والدین کودکانیکه درفاصله 12ماه از مصاحبه والدین شروع به لکنت کرده بودند ، مصاحبه کنند. بلاداستین و راتنر (2008) شش مطالعه انجامشده پس از سال 1990 راکه در آنها با والدین در فاصله کمتری از شروع لکنت نسبت به مطالعات قبلی ، مصاحبه شده بود ، فهرست کردند. سن میانگین شروع دراین مطالعات جدیدتر حدود 8/2 سال است ، بنابراین ، یا مطالعات جدیدتر تصویر دقیقتری از سن شروع میدهند یا سن شروع کمتر شده است یاهردو. اتفاق نظر کنونی براین است که شروع لکنت معمولا قبل از 3سالگی اتفاق میافتد و بیشتر شروعها بین سن 2 و 5/3 سالگی اتفاق میافتد. برخی از کودکان بزرگتر – تاحدود 12سالگی – ممکن است شروع به لکنت کنند اما اینها موارد نادرتری هستند . شروع لکنت در نوجوان و بزرگسالان احتمالا شکلی متفاوت از ناروانی – سایکوژنیک یا نوروژنیک – میباشد.
پس ، بیایید به نخستین نشانه های لکنت ، طبق گفته والدین ، نگاه کنیم. اغلب گزارشهای اولیه از شروع لکنت نشان میدهد که تکرارهای ساده و آرام هجاها و کلمات معمولا نخستین نشانه های لکنت بودند. هرچند ، برخی مطالعات اولیه و مصاحبه های بادقت انجامشده توسط یایری مشخص کردند که دربسیاری موارد والدین کشیده گوییها و قفلها همراه با نشانههای تلاش و تقلا را به عنوان نخستین لکنتهای نشان داده شده توسط کودکشان ، توصیغ کرده اند. یایری و آبروز با خلاصه کردن تحقیقات خودشان و دیگران پیشنهاد دادند که حتی زمانیکه تنها تکرارها نخستین نشانه های لکنت هستند ، درصد هجاهای گفته شده که تکرار شدهاند و تعداد بازگویها در هرتکرار به شکل قابل توجهی در کودکانی که لکنت میکنند بیشتر از هم سن وسالان طبیعی آنهاست.
درآخر ، این سؤال وجود دارد که آیا شروع به صورت ناگهانی ، میانی یا تدریجی اتفاق میافتد . به بیان دیگر ، آیا والدین بهدلیل ناروانیهای مشخص دیده شده درطول یک یا دو روز نتیجه میگیرند که کودکشان لکنتی می باشد ، آبا برای آنها این تشخیص یک هفته یا دو هفته ، یا بیشتر به طول می انجامد ، چند هفته ؟ مثلمان در مورد سرماخوردن و تلاش برای به یادآوردن شروع آن را به خاطر میآورید ؟ شکی نیست برخی سرماخوردگیها ناگهانی ، همراه گلودرد و ظهور آبریزش بینی در شب و بدترشدن آن به سرعت، می آیند . سایر سرماخوردگیها پاورچینپاورچین وارد زندگی شما میشوند ، همراه با گلودردی که می آید و میرود و بعدها تبدیل به آبریزش بینی و سرفه میشود.
درتقابل با گزارشهای اولیه درمورد اینکه لکنت همیشه یک شروع تدریجی دارد ، یایری و آمبروز (2005) یافتند که در نمونه 163 کودکشان در بسیاری از موارد (41درصد) شروع به سومین گروه (27درصد) یه صورت تدریجی گزارش شده است. این تخمینها ممکن است تحت تأثیر میزان توجه این والدین به گفتار کودکشان بوده ، بدون شک ، والدینی که بستگان لکنتی داشته اند ، به احتمال بیشتری ، لکنت را زودتر تشخیص داده اند.
پارکینسون یک بیماری پیشرونده و نوسانی است، داروهای ضد پارکینسونی نیز علائم را به صورت موقتی کاهش می دهد؛ بنابراین بیمار به مداخلات کاردرمانی نیاز دارد تا کارها و زمانهایی که علائم دوباره پدیدار میشود یا با حضور مقدار مناسب دارو و یا درمان‌های عصبی (نورولوژیکال) باز هم علائم حضور دارد بتواند فعالیت هایش را انجام دهد.برای بسیاری از مشکلات عملکردی گزارش شده توسط افراد مبتلا به پارکینسون، کاردرمانگران نیاز خواهند داشت تا نقش‌ها و عملکردهای اساسی دوپامین و هسته‌های قاعدهای را به عنوان تنظیم زودتر در این بیماری بدانند تا بتوانند علائم را در بیمار کنترل کنند. مرکز کاردرمانی دکتر صابر در زمینه درمان بیماران پارکینسون به صورت تخصصی فعالیت می نماید. از خدمات مرکز تخصصی درمان پارکینسون می توان به کاردرمانی و گفتاردرمانی بیماران پارکینسون اشاره نمود. توانبخشی از درمان های مهم در فاز ابتدایی و میانی بیماری پارکینسون می باشد. کاردرمانی در منزل از دیگر خدمات مرکز توانبخشی دکتر صابر می باشد. برای افرادی که در مراحل اولیه و میانی پارکینسون هستند، چندین روش ایجاد شده و نشانه های داخلی میتواند در نظر گرفته شود تا تواناییهای عملکردی را افزایش دهد. روش های اصلی و کمک های درمانی در منزل ممکن است حتی در مراحل انتهایی بیماری موثر باشند، به علاوه شواهدی نیز هست تا حمایت بالقوه ای از این تکنیکها را در روند درمان پارکینسون در خانه نشان می دهد.
تمرین ذهنی برای درمان پارکینسون در خانه
نگرش مثبت/ تنظیم هیجان
انتظار شکست و سرخوردگی در ابتدای درگیر شدن در یک فعالیت میتواند معمول باشد، که تجربه عملکرد ضعیف مثل یک عقیده تقویت میشود. در هسته های قاعدهای ارتباطات قوی با سیستم لیمبیک وجود دارد که با هیجان مرتبط است، نگرش سازنده و انتظار موفقیت (من خواهم توانست ……) ممکن است عملکرد را بهبود بخشد اگر این عقیده در ذهن در آغاز عمل به یک فعالیت شکل بگیرد. نگرش هیجانی میتواند تاثیر بسیار قوی روی عملکرد حرکتی داشته باشد و بحث در مورد بعضی جزئیاتش نیز اثر زیادی داشته باشد.
در کاردرمانی در پارکینسون تصور در جزئیات عمل/ اعمال در مورد نحوه اجرای آن قبل از شروع حرکت به نظر میرسد فقدان فعالیتهای پیش حرکتی را جبران کند که در مغز بلافاصله قبل از شروع حرکت دیده شده است، ولی این مورد در افراد مبتلا به پارکینسون کم تر مشهود است. به خاطر آوردن یا تصور کردن فعالیت به عنوان آماده سازی برای درگیر شدن در فعالیت میتواند به طور خلاصه باشد، ولی باید حاوی جزئیات تا حد امکان باشد. تصور کامل عملکرد نیز برای شروع فعالیتهای دستی قبل از حرکات واقعی مفید است.
مکالمه درونی
این شکل از نشانه های اصلی مستلزم صحبت کردن حین انجام فعالیت هایی بدون صدا است. از آموزش های مستقیم ساده، هنگامی که به طور واقعی حرکات در حال انجام شدن است استفاده کنید. برای مثال، ادای کلمات با سکوت هنگام کشیدن پا بر روی زمین مواقع راه رفتن مشکل است، گفتن همراه با تکرار (گام های بزرگ) میتواند طول گام را به طور چشم گیری افزایش دهد. اینها اسامی و افعالی هستند که به نظر میرسد بیش تر موثرند. متناوبا، بعضی از مردم پاسخ بهتری دارند تا با صدای بلند به خودشان بگویند، سپس از راه های حسی شنوایی و همچنین مکانیسمهای شناختی درونی استفاده کنند.
تجسم
فکر کردن به یاد آوردن و تصور کردن، راههای دیگر توصیف این پدیده است. مردم گاهی بسیار غرق در افکار و تصورات خود شده و از آنها استفاده میکنند. در حالی که دیگران به طور طبیعی بیش تر از دیگر روشها استفاده می کنند. برای مثال، جایی که انجماد در درگاه یا دیگر مکان ها اتفاق می افتد، تجسم پله بر، بعضی چیزها مثل مانع یا خط انتقال، می تواند گاهی اوقات تحریک کافی دهد تا شروع دوباره راه رفتن را تسهیل کند.
دستورالعمل ها
کمکی برای کار درمانگر هاست تا تواناییهای عملکردی را در افراد مبتلا به پارکینسون بهبود بخشند. توصیه شده است که:
به طور موثر از تکنیک های نشانه ای داخلی که باید فرد مبتلا به پارکینسون در محیط مربوط آزمایش شود استفاده کنید و باید با همه افرادی که کمک میکنند تمرین شود.
درمان های پارکینسون
در حال حاضر هیچ درمانی برای بیماری پارکینسون وجود ندارد، اما درمان هایی برای کمک به تسکین علائم و حفظ کیفیت زندگی شما در دسترس هستند. ممکن است در مراحل اولیه بیماری پارکینسون نیازی به هیچ درمانی نداشته باشید، زیرا علائم معمولاً خفیف هستند. اما ممکن است نیاز به ویزیت های منظم با متخصص خود داشته باشید تا وضعیت شما تحت نظارت قرار گیرد. چندین درمان وجود دارد که می تواند زندگی با بیماری پارکینسون را آسان تر کند و به شما در مقابله با علائم روزمره کمک کند. تلاش هایی در حال انجام است تا دسترسی به این درمان های حمایتی برای بیماران پارکینسون افزایش یابد. درمان های حمایتی سعی می کنند سطح تناسب اندام و توانایی شما در مدیریت امور خود را بهبود بخشند. همچنین می توانند به شما در یافتن راه حل های عملی کمک کنند و اطمینان حاصل کنند که خانه شما ایمن و به درستی برای شما آماده شده است. این به شما کمک می کند تا استقلال خود را تا زمانی که ممکن است حفظ کنید. برای برخی افراد مبتلا به بیماری پارکینسون، ایجاد تغییرات رژیم غذایی می تواند به بهبود برخی علائم کمک کند. این تغییرات می تواند شامل موارد زیر باشد:
-افزایش میزان فیبر در رژیم غذایی و اطمینان از نوشیدن مایعات کافی برای کاهش یبوست
-افزایش میزان نمک در رژیم غذایی و خوردن وعده های غذایی کوچک و مکرر برای جلوگیری از مشکلات فشار خون پایین، مانند سرگیجه هنگام سریع بلند شدن
-ایجاد تغییرات در رژیم غذایی برای جلوگیری از کاهش وزن ناخواسته
اگر تیم مراقبت شما فکر می کند که ممکن است از تغییر رژیم غذایی خود بهره مند شوید، ممکن است به یک متخصص تغذیه، یک متخصص تشخیص پارکینسون برای ارائه مشاوره رژیم غذایی، مراجعه کنید. با پیشرفت بیماری و تغییر نیازهای شما، بررسی های منظم مورد نیاز خواهد بود. تحقیقات نشان می دهد که ورزش منظم می تواند راه رفتن، تعادل، خلق و خو و شناخت را در افراد مبتلا به پارکینسون بهبود بخشد. علاوه بر این، ورزش منظم می تواند بسیاری از کمبود های ثانویه پارکینسون، مانند از دست دادن تناسب اندام و قدرت را بهبود بخشد. تحقیقات نشان می دهد که اشکال غیر سنتی فعالیت برای افراد مبتلا به پارکینسون، مانند رقص نیز می توانند مفید باشند. رقص یک فعالیت اجتماعی است و علاوه بر بهبود حرکت، روحیه را نیز بهبود می بخشد. مشخص شده است که تای چی میزان سقوط را کاهش داده و تعادل را بهبود می بخشد.
Extrinsic cueing techniques در کاردرمانی در منزل
استفاده از محرکهای حسی خارجی، ممکن است یک راه موثر باشد تا راه رفتن را تسهیل کند، کارکرد دیگر مهارتهای حرکتی را زیاد کند و به ارتباطات افراد مبتلا به پارکینسون کمک کند. کاربرد توجه و تمرکز آگاهانه در طول اجرا بالاترین اهمیت را هنگام استفاده از نشانههای تولید بیرونی دارد و شروع، تنها با نشانههای تولید داخلی است که در بالا توصیف شده است.
محیط بینایی
طرح محیط تاثیر قوی روی جریان تحرک برای افراد مبتلا به پارکینسون دارد. در اطراف منزل و دیگر محیط های استفاده شده تکراری، به وسیله پوزیشن دهی دوباره مبلمان میتواند افزایش یابد تا حرکت را ساده کند و اثر بینایی زیاد شود. میزهای مرکزی باید در حالت ایدهال به گوشهای از اتاق حرکت داده شود، بنابراین اجازه دسترسی مستقیم از صندلی دسته دار به درب، و به تلویزیون و دیگر مناطقی که اغلب در داخل اتاق دیده میشود را می دهد. الگوی قرار گیری کف و فرش ممکن است چالش ویژه حاضر برای افراد مبتلا به پارکینسون باشد و گاهی اوقات مهار راه رفتن در این چنین محیط هایی را در مجموع به همراه دارد. اجتناب از این الگوها و رنگهای متنوع در کف توصیه شده است که تا حد امکان رعایت شود، تا به آسانی هر چه بیشتر دور و بر خانه راه بروند. اگر رنگ یا بافت کف متفاوت بین 2 اتاق نیاز است، بیش تر در درگاه در باشد و اغلب برای کسی که حالت انجماد دارد استفاده شود. در مکانهای درهم ریخته، شلوغ و نا آشنا، مکث تا یک مسیر جهت برنامه ریزی و دیدن موانع ایمنی که میتواند دیده شود، ممکن است به راه رفتن آسان کمک کند. به علاوه توقف تا بررسی و برنامه ریزی دوباره برای محیطهای بعدی که به مشاهده در میآید ضروری خواهد بود.
نشانه های بینایی
نشانگرهای کف: طول گام افزایش یافته میتواند از طریق استفاده از نوارهای راه راه و رنگی در کف در مکانهایی که انجماد یا مشکل در مسیر یک راهرو به طور منظم اتفاق میافتد، تسهیل کننده باشد. راه راه هایی از نوار چسب با حدود 45 سانتی متر (18 اینچ) طول میتواند چسبانده شود تا کف دردسرزا نباشد. نوار راه راه نیاز است تا رنگی متضاد با سطح زیرین خود باشد و باید به طور موازی در فواصلی منطبق با طول گام های فرد نصب شود. جایی که 90 درجه گوشه یا دیگر پیچ ها به عنوان مشکل است، نوار راه راه باید نصب شود تا اطراف زاویه گردش را تسهیل نماید. با این وجود اگر افراد در طول مسیر ببینند و به آن توجه کنند، قابل استفاده است. (بالا رفتن از پله نیز یکی از مشکلات جدی در افراد مبتلا به پارکینسون است که استفاده از خطوط گامها به نظر می رسد برای حفظ جریان راه رفتن به عنوان یک نشانه موثر باشد.
منابع:
www.nhs.uk
monashhealth.org
سوالات متداول:
1.برای کمک به بیماران پارکینسون در مراجل پیشرفته چکار می توان کرد؟
خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی در منزل این امکان را فراهم می نماید بیمار در محیط منزل خدمات درمانی را دریافت نموده و توانایی انجام فعالیت های شخصی خود را حفظ نماید.
2. کاردرمانی در منزل در چه زمینه هایی در بیماران پارکینسون مفید می باشد؟
بهبود تعادل، افزایش دامنه حرکتی، کاهش لرزش و تقویت عضلات در کنار تطابق محیط زندگی و استفاده از وسایل کمکی برای حفظ تعادل در بیماران پارکینسون از جمله خدمات کاردرمانی در منزل است.
TEACH یک برنامه آموزشی برای کودکان در حال رشد طبیعی با توجه به گوناگونی و همدردی با کودکان اوتیستیک تبیین کرده است. این برنامه برای درمان کودکان اوتیسم طراحی شده است. مرکز اوتیسم تهران دکتر صابر در حیطه تشخیص علائم اوتیسم توسط دکتر اوتیسم و درمان های مختلف آن نظیر گفتاردرمانی اوتیسم و کاردرمانی اوتیسم فعالیت می نماید.گفتاردرمانان این مرکز با تجربه بالا در حیطه درمان کودکان اوتیسم و استفاده از تکنیک های درمانی روز دنیا نظیر روش تیچ به تسهیل شکلگیری گفتار در کودکان اوتیسم کمک می کنند.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
در روش تیچ ،برنامه مقدماتی با توجیه درباره کلاس‌های ویژه و عمومی و کودکانی که در آن شرکت میکنند شروع میشود. در غیاب کودک اوتیسم نیز بحث گسترده‌ای در رابطه با کودک هدف با گفتاردرمان وجود دارد. معلم باید موافقت و اجازه‌ی والدین و نیز خود کودکان اوتیستیک را جلب کند، البته اگر او بتواند رضایت بگیرد تا این برنامه را اجرا نماید.
پانرای و همکاران گزارش کردند که بسیاری از مطالعات تأثیر پذیری TEACCH برای کودکان اوتیسمی را شرح داده‌اند و امتیازاتی برای کاهش رفتارهای خود ایذایی کودکان اوتیسمی با عملکرد بالا و افرادی که وارد نیروی کار از طریق برنامه‌های حمایتی می‌شدند را بکار می‌برند. پاتری و همکاران تأثیرپذیریTEACCH و اقدام درمانی که برخی از کودکان اوتیسمی در مدرسه دریافت می‌کردند را مقایسه کردند. آنها نتیجه گیری کردند که مشارکت در TEACCI بطور قابل توجه ای مهارتهای حرکتی ظریف و همکاری چشم و دست را بهبود میدهد. هیچ تغییری در رفتار ناسازگار آنها مشاهده نشد، اما محققان اطلاعات کافی برای مداخلات دیگر که در مدرسه اجرا شده بود؛ به منظور کسب نتیجه¬گیری معتبرتر، به دست نیاوردند. نوجوانان و جوانان اوتیسمی که هیچگونه اقدام درمانی یا مشارکت آموزشی درTEACCH دریافت نکردند، کاهش قابل توجه ای در رفتارهای چالشی‌شان بود و توانائی‌های اجتماعی و مهارتهای ارتباطی عملی‌شان افزایش داشت.
شوپلر و همکاران اطلاعاتی از 348 خانواده جمع کردند که در برنامه استفاده از پرسشنامه‌هایی مشارکت کردند. افراد اوتیسمی که در مطالعه شرکت کردند بین سن 2 -6 سال و بهره هوشی‌شان بطور قابل توجه ای متغیر بود. بیشتر والدین گزارش کردند که این برنامه جزء به جزء مفید بود. فقط ۷ درصد افرادی که TEACCH را تمرین کردند، در مقایسه با ۳۹ و ۷۵ درصد از جمعيت كل افراد اوتیسمی، آموزشگاه را به پایان و رساندند. هر چند این مطالعه ویژه چند ضعف روش شناختی منحصر دارد: نمونه‌ها کاملاً ناهمگن بودند؛ شرایط کنترلی ساختاری اصلاً وجود نداشت؛ معیارهای ارزیابی مستقل و استانداردی وجود نداشت؛ و داده‌های نهادینه شده گمراه کننده بود، از آنجایی که برخی از دولت‌ها در طول زمان سیاست خود را در مورد نهادینه سازی تغییر داده‌اند، این امر منجر به کاهش گزارش شده است. بعلاوه، این نتیجه گیری اساساً براساس عقايد والدين بود که ممکن است فاکتورهای ذهنی متعدد آن را تحت تأثیر قرار دهد و تقریباً ۳۰ سال پیش بیان شده است.
اوزونوف و کت کاد تأثیرپذیری آموزش بچه‌های اوتیسمی در خانه را با استفاده از روش TEACCH آزمایش کردند. به والدین اقدام درمانی کودکان اتیسمی پیش دبستانی آموزش داده شد که روی بخش‌های شناختی و مهارتهای آکادمیک که با موفقیت در مدرسه ارتباط داشت تاکید شده بود. گروه اقدام درمانی شامل 11 کودک دبستانی که TEACCH را به مدت چهار ماه در خانه دنبال کردند میشد و با PEP- R ارزیابی شدند. گروه گواه TEACCH را دنبال نکردند و با همان معیارها ارزیابی شدند. کودکان گروه اقدام درمانی در بخش تقلید، مهارتهای حرکتی ظریف و درشت و مهارتهای درک بهبود داشتند.
اگر چه این مطالعه مدارکی را ارائه کرد که تأثیرپذیری TEACCH را تأیید میکند، دوباره ملاحظات روان شناختی وجود دارد (فقدان شرایط کنترل تصادفی و فقدان ارزیابی قابلیت اعتبار معیارها). مشخص است که والدینی که بکارگیری درست TEACCH را یاد گرفتند میتوانند رفتار کودکانشان را موثرتر کنترل کنند و این موارد برای اعتماد به نفس و عملکرد خانواده قابل استفاده است.
پرسون هفت مرد اوتیسمی با عملکرد پایین بین سن ۲۰ تا ۵۰ سال که هرگز روش THACCH را بکار نبردند را آزمایش کرد، او دید آنها بعد از شرکت در برنامه، مستقل‌تر شدند و برخی مهارت‌ها و کیفیت کلی زندگی‌شان بهبود پیدا کرد. وقتی اقدام درمانی کامل شد، مشکلات رفتاری که آنها بروز داده بودند محدود شد در این حالت طبیعی نیست که انتظارات چشمگیر داشته باشیم با توجه به اینکه شرکت کنندگان بزرگسال هستند و اهمیت مداخله زودهنگام ثابت شده است. ون بورگوندین و همکاران ذکر کردند که کاربرد TEACH با کاهش تدریجی مشکلات رفتاری ارتباط دارد، در حالی که هیچ تفاوتی در کسب مهارتهای جدید مشاهده نشد. هرچند، آنها اطلاعات کافی درباره اینکه چگونه به این نتیجه رسیدند را گردآوری نکردند.
شوپلر ذکر کرد که با بیش از ۲۵۰ مطالعه روی TEACCH یا در رابطه با TEACCHI با توجه به ماهيت اوتيسم، آموزش ساختاری، همکاری با خانواده‌های ارزیابی، گفتار و ارتباطات، استقلال، مهارتهای تخصصی، مهارتهای اجتماعی و تفریحی، بعلاوه مدیریت رفتار نتیجه گیری کرده است. غیرعادی‌ترین نتایج در بین کودکان مشاهده شد که قبل از مداخله، زبان توسعه یافته نداشتند. هر چند، برخی از مطالعاتی که انجام شده است توسط محققانی صورت گرفت که یا استفاده از روش TEACCH را تمرین نکرده‌اند یا آموزش ندیده باشند. دکتر گری و میسيو عنوان کرد TEACCH یک برنامه بزرگ و پیچیده است و تأیید اثربخش بودن آن دشوار است. این مسئله به خاطر ماهیت اوتیسم و تاکید روش TEACCH بر تطابق محیط است و خیلی دشوار است که برای یک درمان خاص یک اتاق اختصاص داده شود. تحقیقات صورت گرفته بر پایه TEACCH و برخی گزارشات درباره TEACCH که نتایج امیدوار کننده‌ای را ارائه میکرد، اما اثربخشی درمان توسط یک مطالعه مستقل انجام نشده است.
شش اصل وجود دارد که شیوه تحقیقی و کلینیکی TEACCH را هدایت میکند :
1. هدف نهایی مداخله بهبود مهارتهای کودکان و گسترش پذیرش محیط برای نقص‌های مربوط به اوتیسم است.
2. ارزیابیهای رسمی و غیررسمی در گسترش برنامه آموزشی فردی با استفاده از مقیاس درجه بندی اوتیسم دوران کودکی و نسخه تجدیدنظر شده مشخصات روان شناختی وجود دارد که به نوجوانان و جوانان تعمیم داده میشود.
3. اولویت به درمان شناختی و رفتاری داده شده است که برای ایجاد یک استراتژی درمانی موفق بررسی شده است.
4. بهبود در مهارت‌ها و توانائی‌های کودکان اوتیسمی مشاهده شده است.
5. استفاده از علائم و نشانههای بصری معرفی شده است تا آموزش بهینه برای پذیرش و درمان نقص‌های پردازش شنیداری با امکان فرایندهای بصری را تضمین کند.
6. شيوه كل نگر اجرا شده است که آموزش چند بعدی و استفاده از سمبل‌ها را گسترش میدهد.
برخی انتقادها بیان میکند که TEACCH دخالت افراد در جامعه را گسترش نمی‌دهد، اما به صورت شناختی او را از محيط جدا میکند و بنابراین، پذیرش اجتماعی را کاهش میدهد. این روش بی¬نهایت روی سرنخ‌ها و برنامه‌های روزانه فرد تاکید دارد و بنابراین کودکانی که آن را دنبال میکنند بین همسالانشان وجهه خوبی ندارند.
هرچند، برنامه‌هایTEACCH مشارکت کودکان اوتیسمی در محیط مدرسه را هدف قرار میدهد – حقیقتی که یک مرحله مهم نسبت به دخالت کل جامعه را تشکیل میدهد. بطور خاص، نگرش TEACCH، نسبت به مشارکت کودکان اوتیسمی در اصول زیر منعکس شده است :
همه کودکان اتیستی باید آموزش داده شوند تا بطور موثری با حداقل محدودیت‌های ممکن عمل کنند.
هیچ کودک مبتلا به اوتیسمی فرصت مشارکت در محیط آموزشی مناسب را رد نمیکند.
فعالیتهایی که ارائه میشود باید براساس ارزیابی فرد درباره مهارتهای کودکان و توانائی عملکرد و مشارکت در محیط خاص باشد.
مشارکت کامل در برنامه برای دانش آموزانی مطلوب است که میتوانند به نیازهای برنامه دست یابند، در حالی که بقیه دانش¬آموزان جزئی از برنامه را دریافت میکنند. مدارس خاص فقط باید برای دانش آموزانی انتخاب شوند که بتوانند از آموزش معمول مدرسه سود ببرند.
ترین بیان کرد که TEACCH یک شیوه یا روش ساده نیست، اما یک برنامه رسمی است که سعی در بررسی نیازهای کودکان اوتیسمی با استفاده از قابل دسترس¬ترین شیوه‌ها یا روشها دارد. هدف TEACCH درمان اوتیسم نیست، بلکه کمک به کودکان برای حداکثر استقلالشان از طریق افزایش مهارتهای اجتماعی، آگاهی اجتماعی و مهارتهای تصمیم¬گیری مستقل است. لورد و شوپلر گزارش کردند که اهداف اولیه روش TEACCH طراحی محیطهای حمایتی است که به کودکان کمک میکند از مهارت‌هایی که قبلاً داشتند استفاده کنند، بجای اینکه کودکان به سمت رشد طبیعی و نرمال سوق دهد. مرحله بعدی تشویق و پرورش استقلال کودکان اتیستیک است طوری که آنها بتوانند بطور موثری در محیط اجتماعی عمل کنند.
مرکز لکنت زبان دکتر صابر در زمینه تشخیص لکنت زبان در کودکان و درمان های نوین آن فعالیت می نماید. گفتاردرمانی لکنت یکی از روش های مهم در درمان لکنت زبان می باشد. گفتاردرمانی لکنت زبان با تشخیص دقیق علت لکنت و شدت آن به صورت تخصصی به درمان لکنت زبان می پردازد. استفاده از تکنیک های درمانی مختلف و تشخیص صحیح لکنت توسط دکتر لکنت زبان موجب تسریع در بهبودی فرد مبتلا حتی در موارد لکنت زبان شدید می شود. مرکز لکنت زبان دکتر صابر با تجربه بالا در این زمینه درمان لکنت و تجهیزات و امکانات پیشرفته شما را در جهت اصلاح اختلالات گفتاری یاری می رساند.
چالش‌های روزانه افراد مبتلا به لکنت شدید
افراد مبتلا به لکنت زبان شدید، هر روز با چالش‌های متعددی روبه‌رو میشوند که فراتر از مشکلات کلامی است. یکی از اصلی‌ترین موانع، اضطراب اجتماعی ناشی از ترس قضاوت دیگران است. بسیاری از این افراد در موقعیت‌های ساده‌ای مانند سفارش غذا در رستوران، پاسخگویی به تلفن، یا حتی معرفی خود در جمع، دچار تنش عضلانی و افزایش ضربان قلب میشوند. تحقیقات نشان میدهد حدود ۷۰٪ از مبتلایان به لکنت شدید، از حضور در مهمانی‌ها یا جلسات کاری اجتناب میکنند که این مسئله به مرور منجر به انزوای اجتماعی و کاهش کیفیت زندگی میشود. از سوی دیگر، چالش‌های آموزشی و شغلی نیز قابل توجه است. دانش‌آموزان یا دانشجویانی با لکنت شدید، اغلب در ارائهٔ شفاهی دروس نمرهٔ کمتری میگیرند، حتی اگر از نظر علمی در سطح بالایی باشند. در محیط کار نیز، ممکن است از پروژه‌های گروهی کنار گذاشته شوند یا فرصتهای ارتقای شغلی را از دست بدهند. جالب است بدانید بر اساس پژوهش‌های دانشگاهی، ۴۵٪ از کارفرمایان به طور ناخودآگاه نسبت به افراد دارای لکنت شدید، پیش‌داوری منفی دارند.
اما راهکارهایی برای مدیریت این چالش‌ها وجود دارد. تکنیک گفتار درمانی تخصصی مانند روش «تغییر شیوهٔ گفتار» (Speech Modification) به کاهش بلوکهای کلامی کمک میکند. همچنین، تمرینات ذهن‌آگاهی (Mindfulness) و روشهای CBT (درمان شناختی-رفتاری) میتوانند اضطراب را کنترل کنند. استفاده از ابزارهای کمکی مثل اپلیکیشن‌های تولید کنندهٔ نویز سفید (White Noise) هنگام صحبت کردن نیز تأثیر مثبتی دارد. نکتهٔ کلیدی این است که افراد مبتلا به لکنت شدید باید به مرور پذیرش شرایط خود را یاد بگیرند و با جوامع حمایتی آنلاین یا حضوری ارتباط برقرار کنند.
والدین چگونه از پیشرفت لکنت خفیف به شدید جلوگیری کنند؟
پیشگیری از تبدیل لکنت خفیف به شدید، نیازمند آگاهی، صبر و مداخلهٔ به موقع والدین است. اولین قدم، شناخت علائم هشداردهنده است: اگر کودک بیش از ۶ ماه است که لکنت دارد، در صحبت کردن دچار تنش عضلانی میشود یا از برقراری تماس چشمی اجتناب میکند، باید اقدامات جدی را آغاز کرد. تحقیقات انجمن گفتاردرمانی آمریکا نشان میدهد ۳۰٪ از موارد لکنت خفیف در کودکان، در صورت عدم درمان، به سطح شدید پیشرفت میکنند.
والدین باید فضای بدون استرسی برای صحبت کردن کودک ایجاد کنند. از تصحیح مدام کلمات او خودداری کنید و هرگز جملاتی مانند «آرام‌تر حرف بزن» یا «قبل از حرف زدن فکر کن» به کار نبرید. در عوض، با تماس چشمی و گوش دادن فعال، به او نشان دهید که محتوای صحبتهایش مهم است، نه شیوهٔ بیانش. یک تکنیک مؤثر، گفتار آهستهٔ الگویی است: وقتی کودک صحبت میکند، شما نیز عمداً سرعت گفتار خود را کاهش دهید تا او ناخودآگاه از شما تقلید کند.
همکاری با گفتاردرمانگر کودک نیز ضروری است. جلسات منظم درمانی (هفته‌ای ۱ تا ۲ بار) همراه با تمرینات خانگی مانند خواندن کتاب با ریتم مشخص یا بازیهای کلامی (مثل اسم فامیل بازی) میتواند تأثیر چشمگیری داشته باشد. همچنین، مراقب عوامل تشدیدکننده مانند خستگی، گرسنگی یا رقابت خواهر و برادرها باشید. بر اساس مطالعه‌ای در دانشگاه هاروارد، کودکانی که در محیطهای شلوغ و پرسر و صدا زندگی میکنند، ۲ برابر بیشتر در معرض پیشرفت لکنت هستند.
در نهایت، اگر کودک نسبت به لکنت خود آگاهی بیش از حد نشان داد (مثلاً از صحبت کردن امتناع کرد یا مرتباً گریه کرد)، حتماً از یک روانشناس کودک کمک بگیرید. ترکیب گفتاردرمانی، حمایت عاطفی و محیط آرام خانگی، شانس توقف پیشرفت لکنت خفیف را تا ۸۰٪ افزایش میدهد.
نمونه لکنت پیشرفته در بزرگسالان
سرجیو یک موسیقیدان 44ساله است که از 3سالگی لکنت میکرده است . هشت نفر از خاله ها و دایی هایش لکنت میکرده اند که اشاره بریک منشأ ژنتیکی برای مشکل او دارد. لکنت او با تکرارهای چندگانه کلمات تک هجایی و بخش هایی از کلمات آغاز شد. بیشتر گفتار او روان بود اما هنگامیکه هیجانزده بود یا عجله داشت ، لکنت سرجیو زبانه میکشید که این موضوع زنگ خطری برای والدینش و نگرانی آنها برای آینده او بود. درابتدا ، راه حل پدرش برای لکنت سرجیو ، ضربه زدن با بندانگشتان به سر او درهنگام قفل کردن او بود. زمانیکه این موضوع شکست خورد و سرجیو کشیده گوییهایی همراه با انقباض فیزیکی و گیرها را افزایش داد که معمولا در گفتارش اتفاق میافتادند ، والدینش او را نزد درمانگران زیادی ازجمله یک متخصص هیپنوتیز و یک روانشناس که آرام بخش تجویز کرده بودند، بردند . به نظر نمیرسید که هیچکدام از اینها جز اثری موقت چیزی داشته باشند و لکنت سرجیو به شدت افزایش می یافت. در طول سالهای ابتدایی و راهنمایی او حتی توسط معلمانش مرتبا به خاطر لکنتش مسخره میشد و سرجیو خود را فردی طردشده دربین هم سن وسالانش یافت.
هرچند که این وضعیت خیلی سریع پس از عبور تور گروه Beatles از آمریکا عوض شد. سرجیو گیتاری خرید و به خودش آموخت تا آهنگ «میخواهم دستت را بگیرم» و سایر آهنگهای گروه Beatles را بخواند. درنتیجه ، شهرت او دربین هم مدرسهایهایش افزایش یافت ، هرچندکه لکنتش به بدترشدن ادامه می داد. او برای صحبت کردن درکلاس مشکلات زیادی داشت ، و معلمانش بسیار غیرصمیمی بودند ، او درنهایت مدرسه را ترک کرد و سبک زندگی خانه دوشانه ای را به عنوان خواننده و ترانه سرا ادامه داد.
او همانطور که سفر میکرد ، روزها کارهای مختلفی را انجام میداد و شبها میخواند . سرجیو لکنتش را به وضع شدیدی ادامه میداد اما یک استثنا خوشبختانه وجود داشت ، زمانیکه او درحال اجرای برنامه با اعضای گروهش بود نه تنها با روانی میخواند بلکه به راحتی با تماشاگران صحبت میکرد. شماره ها را اعلام میکرد و شوخی میکرد ، بین ترانه ها حرفهای جالب میزد . درنتیجه جنگ همیشگی اش با لکنت ، سرجیو اجتنابهای بسیار گوناگونی را کسب کرده بود. او از برقراری تماس تلفنی طفره میرفت و هرگاه تماسی با او گرفته میشد از حالتهای چهره ای و صداهای آغازگر پیچیدهای برای مبارزه با لکنتش استفاده میکرد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
مثال
تلفن کردن موقعیتی دشوار برای اکثریت افرادی است که لکنت میکنند و سرجیو ازاین قضیه مستثنی نیست . بخش اول سرجیو را درحال صحبتکردن درمورد تجربیاتش با تلفن نشان میدهد زمانیکه درگذشته قفلهای بدون صدا و طولانی مدت داشت و بخش 2تماس تلفنی است که سرجیو به تازگی داشته است. درهردو قطعه فیلم ، شما ترکیبی از رفتارهای اجتنابی و رهایی را خواهید دید که حالا پس از سالها لکنت در الگوی گفتاری سرجیو بهخوبی جاافتادهاند. همچنین برخی لکنتهای ساده و بدون رفتارهای رهایی و اجتنابی وجود دارند که گواه بر تلاش سرجیو برای لکنت کردن به شیوهای ساده تر هستند. ببینید که آیا میتوانید انواع لکنت هایی که سرجیو در هر دوبخش داشته را تشخیص دهید ، همچنین رفتارهای رهایی و اجتنابی خاص اش را ، که بیشتر آنها در طول صحبت دیده میشوند.
سوالات متداول:
1-آیا داروهای روانپزشکی میتوانند لکنت زبان شدید را کاهش دهند؟
هیچ داروی اختصاصی برای درمان لکنت وجود ندارد، اما در مواردی که لکنت با اختلالات اضطرابی یا افسردگی همراه است، داروهای ضداضطراب مانند SSRIها تحت نظر روانپزشک تجویز میشوند.
2-لکنت زبان شدید دقیقاً چه تفاوتی با لکنت خفیف دارد؟
لکنت زبان شدید با ویژگی‌هایی مانند تکرار بیش از ۱۰ بار در هر ۱۰۰ کلمه، قفل‌شدگی طولانی روی حروف (بیش از ۲ ثانیه)، و علائم فیزیکی واضح مانند لرزش فک یا مشت کردن دست‌ها شناخته میشود. برخلاف لکنت خفیف که معمولاً در موقعیت‌های خاص رخ میدهد، لکنت شدید در تمام تعاملات کلامی حضور دارد و حتی ممکن است فرد را به سکوت اجباری سوق دهد.
در بیماری (ALS) روند عصبی بیماری سبب تخریب نورونهای حرکتی در نخاع، قشر حرکتی و ساقه مغز میشود. ترکیبی از نورون حرکتی فوقانی و تحتانی وجود دارد. این گروه از بیماریها شامل فلج بولبار پیش رونده، اتروفی و اسکلوریز جانبی اولیه ماهیچه های نخاعی میباشد. 4/1 تا 2 نفر در هر 10000 نفر. 2 شکل وجود دارد: خانوادگی و انفرادی. شروع خانوادگی بین 45 تا 52 سال است، اما شروع انفرادی بین 55-62 سال است. مردان 3 برابر بیش تر از زنان مبتلا به این بیماری میشوند و اتیولوژی مشخص نیست و نظریه ها شامل تخریب نورون حرکتی، ناکافی بودن گلوتامات، مسمومیت با فلزات، عوامل خود ایمنی، عوامل ژنتیکی و عفونت ویروسی است. مرکز توانبخشی دکتر صابر در زمینه کاردرمانی و گفتادرمانی بیماران به صورت تخصصی فعالیت می نماید .کاردرمانی در منزل و گفتاردرمانی در منزل از خدمات پیشرفته مرکز می باشد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
فلجی پیش رونده بولبار: مناطقی که تحت تاثیر قرار میگیرند شامل مناطق کورتیکوبولبار و هسته ساقه مغز است. با درگیری نورون حرکتی فوقانی و از بین رفتن ماهیچههای عصب رسانی شده توسط اعصاب کرانیال مشخص میشود. علائم آن شامل دیسارتریا، دیسفاژی، ضعف عضلات صورت و زبان و ضعیف شدن می باشد.
آتروفی پیش رونده عضلات نخاعی: با درگیری نورون حرکتی پایینی که سبب ضعف، اتروفی، از بین رفتن رفلکسها و فاسیکولاسیون اندامها، تنه و ماهیچههای بولبار میشوند، مشخص میشود.
اسکلروز اولیه جانبی: تخریب نورونهای قشر حرکتی ممکن است کورتیکواسپاینال و کورتیکوبولبار را درگیر کند. علائم آن شامل پارپارزیس اسپاستیک پیش رونده است.
نشانه ها ی (ALS)
اسکلروز جانبی آمیلوتروپیک با شروع ضعف عضلات کانونی در عضلات بازو، ساق پا یا بولبار شروع می شود. بیمار ممکن است چیزها را بندازد، در گفتار خود اشتباه کند، خستگی غیر طبیعی و ناتوانی عاطفی را تجربه کند. با پیشرفت بیماری، آتروفی مشخص عضله، کاهش وزن، اسپاسم، گرفتگی عضلات و فاسیکولاسیون (جمع شدن عضله در حالت استراحت) تجربه می شود.
اسکلروز جانبی آمیلوتروپیک با میانگین مدت دو تا چهار سال کشنده است. بیشتر افراد (50%) در طی 3 سال از زمان شروع بیماری میمیرند، 20%، 5 سال زندگی میکنند، 10%، 10 سال زندگی میکنند و برخی تا 30 سال زندگی میکنند.
اسکلروز جانبی آمیلوتروپیک بر عملکرد چشم، شناخت، عملکرد روده یا مثانه تاثیر نمیگذارد.
در موارد زیر پیش آگهی بهتر میشود: آغاز از سن جوانی؛ نقص نورون حرکتی فوقانی یا تحتانی، نه هر دو؛ تغییرات آهسته یا نبود آن در تنفس، فاسیکولاسیون کم
ساز و کار مولکولی ALS: نقش ریزپروتئین‌ها و جهش‌های ژنتیکی
اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) یک اختلال نورون‌حرکتی پروگرسیو است که در آن نورونهای حرکتی فوقانی و تحتانی به‌تدریج آسیب می‌بینند و میمیرند. در سطح مولکولی مهمترین عوامل عبارت‌اند از:
تجمع پروتئین‌های غیرطبیعی مثل TDP‑43 و SOD1 که به‌صورت انسدادی در سلول‌های عصبی تجمع می‌یابند
جهش‌های ژنتیکی در برخی از فرم‌های خانوادگی ALS. معروف‌ترین جهش‌ها در ژن‌های SOD1، C9orf72 و FUS اتفاق می‌افتند. این جهش‌ها باعث بروز اشکالات در پاک‌سازی پروتئین و آسیب به میتوکندری میشوند.
تأثیر تجمع پروتئین در ایجاد استرس سلولی و مرگ نورون، به‌ویژه نورونهای حرکتی، مسیر پیشرفت بیماری را تعیین میکند. بنابراین بخش قابل‌توجهی از پژوهش‌ها روی مهار این تجمع‌ها، اصلاح جهش‌ها یا بازیابی سیستمهای خانگی‌سازی سلولی متمرکز است.
در مداخلات پژوهشی جدید:
داروهای یکپارچه مولکولی مانند NU‑9 یا ترکیبات CDNF، در مدل‌های حیوانی ALS نشان داده‌اند که تجمع پروتئین را کاهش داده و ممکن است آکسون‌ها را محافظت کنند.
درمان‌های ژنی برای اصلاح جهش‌های خاص ژن SOD1 یا C9orf72 در حال تحقیق و حاضر در فازهای اولیه آزمایش بالینی هستند.
درک عمیق‌تر نقش مولکولی در ALS مسیر توسعه داروهای هدفمند، درمان‌های ژنی و سلول‌درمانی را هموار میسازد. این دانش نه تنها به درک بهتر ساختار بیماری کمک میکند، بلکه راه را برای روش‌هایی مانند مهار استرس سلولی، تنظیم راش سلولی و پیشگیری از مرگ نورونی باز می‌نماید
توانبخشی تنفسی در ALS
ضعف عضلات تنفسی یکی دیگر از ویژگی‌های حیاتی ALS است که بدون مدیریت آن، کیفیت زندگی به‌سرعت کاهش می‌یابد
تنفس غیرتهاجمی (CPAP / BiPAP) با افزایش فشار هوای مثبت، کیفیت خواب و عملکرد تنفسی را بهبود می‌بخشد.
تمرینات تنفسی تحت هدایت فیزیوتراپیست مانند تمرینات دیافراگم و اکسیژن‌رسانی به حفظ قدرت عضلات کمک میکنند.
آموزش انرژی مدیریت تنفسی شامل استفاده از وقفه تنفس، راهکار جلوگیری از خستگی تنفسی و بهینه‌سازی برنامه فعالیت روزانه.
موارد پیشرفته: تهویه داخل تراشه و تراکئوستومی در زمانی که تنفس خودکار غیرممکن شود.
این اقدامات برنامه‌ای سیستماتیک برای حفظ استقلال تنفس بیمار ایجاد کرده، خستگی تنفسی را مدیریت کرده و خطر نارسایی را کاهش میدهند.
ارزیابی کاردرمانی و گفتاردرمانی (ALS)
سیستم اندازه گیری آناتومی عملکردی
برای ارزیابی نیازهای افراد با سنجش شدت ناتوانی آنها ایجاد شده است.
تواناییها را در 5 دسته ارزیابی میکند: فعالیتهای روزمره زندگی (خوردن، شستشو، پانسمان، نظافت، عملکرد روده و مثانه، توالت). تحرک (نقل و انتقالات، راه رفتن در داخل، پروتز، به جلو راندن ویلچر). ارتباطات (بینایی، شنوایی، صحبت کردن)؛ عملکردهای ذهنی (حافظه ،آگاهی، درک، قضاوت، رفتار).
IADLS (خانه داری، تهیه غذا، خرید، لباس شستن، تلفن، حمل و نقل، استفاده از دارو و بودجه بندی کردن)
محدوده سنی= 65+
با مصاحبه یا مشاهده، بر اساس سطح استقلال (مقیاس 4 pt) انجام می شود.
ارزیابیهای دیگر شامل:
جویدن و بلعیدن
مصاحبه تاریخ عملکرد شغلی: 45-60 دقیقه مصاحبه نیمه ساختار یافته/ روایتگر به دنبال نقشهای شغلی، روتین روزانه، انتخابهای شغلی، وقایع مهم زندگی
فعالیتهای اوقات فراغت
چک لیستهای وظیفه -15 دقیقه، پرسش نامه خود گزارشی با محوریت نقشهای شغلی افراد بر اساس چهارچوب مرجع موهو
قدرت عضلانی، وضعیت و تعادل، دامنه حرکتی
مداخله درمانی در بیماران (ALS)
مرحله 1: ضعف ملایم، حرکات دست و پا چلفتی
حفظ انرژی
شروع دامنه حرکتی و برنامه کششی
مرحله 2: ضعف متوسط
تجهیزات تطبیقی برای تسهیل فعالیتهای روزمره زندگی
استفاده از ارتوتیک دست و پشتیبانی از ارتوتیک به عنوان AFO
ارزیابی دیسفاژی
ادامه حرکات کششی
احتیاط در کشش ماهیچه
مرحله 3: ضعف شدید، ضعف گزینش شده در مچ پا، مچ دست، دست، به راحتی با کمی فعالیت خسته میشود، بیمار هنوز هم سرپایی است.
تجویز صندلی چرخدار
کاف عمومی برای غذا خوردن
شروع اصلاح خانه
مرحله 4: سندرم بازوی آویزان با درد شانه و ادم، وابسته به ویلچز برای حرکت، ضعف اندام تحتانی
قلاب کردن بازو
نیاز ارزیابی به سیستمهای کنترل محیطی مانند رایانه فعال شده با صدا
گرما، ماساژ برای کنترل اسپاسم
صحبت کردن در مورد خواستههای بیمار و خانواده او برای مداخله در آینده
مرحله 5: ضعف شدید اندام تحتانی، ضعف شدید تا متوسط اندام فوقانی
آموزش خانواده برای انتقال دادن، تکنیکهای موقعیت گذاری و چرخش، کمک در فعالیتهای روزمره زندگی
انتخاب دستگاههای کنترل ضروری برای تخت برقی، تلفن، استریو و غیره
تطابق ویلچر را با دستگاههای تنفسی
مداخله روانی- اجتماعی
مرحله 6: کاملا وابسته- محدود به تختخواب/ صندلی
ارزیابی دیسفاژی و استفاده کردن از دستگاههای تقویت گفتار
با PROM و ماساژ ادامه دهید
سوالات متداول:
1-چرا عصبانیت و افسردگی در ALS مشاهده میشوند؟
تخریب نورون‌ها بر عملکرد شناختی و کنترل هیجانات اثرگذار است و فشار روحی تشخیص و ناتوانی باعث بروز اختلال خلقی میشود .
2-رژیم غذایی مناسب برای ALS چیست؟
پروتئین کافی، کالری بالا، غذاهای غلیظ‌شده و پیروی از راهنمایی گفتاردرمانگر برای تغذیه ایمن توصیه میشود .
مرکز اوتیسم دکتر صابر در حیطه نحوه درمان کودکان اوتیسم با استفاده از تکنیک های درمانی روز دنیا و تجهیزات پیشرفته مرکز پیشرو می باشد. کاردرمانی اوتیسم، گفتاردرمانی اوتیسم، رفتاردرمانی و بازی درمانی کودکان اوتیسم، ماساژ درمانی و درمان های حسی از جمله تکنیک های مورد استفاده در این مرکز می باشد. با استفاده از تکنیک های روز دنیا در زمینه درمان اوتیسم و بهره گیری از تجربه بالای متخصصین مرکز در قالب یک تیم درمانی منظم به بهترین نتیجه درمانی دست می یابد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
تکنیک هایی در زمینه نحوه درمان اوتیسم
1. بزرگسال میتواند فعالیت سرگرم کننده و لذت بخش را برای کودک شروع کند که چندین بار تکرار خواهد شد. بعد اجرای آن را متوقف میکند و منتظر میشود تا کودک آن را شروع کند، زمانی که کودک بخواهد از فعالیتهای مورد علاقه خود لذت ببرد، او تلاش خواهد کرد راهی برای انگیزش بزرگسالان برای انجام کاری که او می‌خواهد پیدا کند؛ بنابراین یک پیش نیار اولیه برای برقراری ارتباط، یعنی تمایل، ایجاد میشود.
2. بزرگسال به کودک اجازه نمی‌دهند تا به وسایلی که می‌خواهد یا برای انجام فعالیت دلخواه لازم دارد نزدیک شود. همانطور که کودک سعی میکند آنچه را که می‌خواهد انجام دهد، سعی خواهد کرد که درخواست خود را بگويد.
3. بزرگسال مشکلات/ موقعیت‌های مصنوعی ایجاد میکند که نیاز به حل شدن دارند. برای مثال، اشیائی را که کودک می‌خواهد بازی کند در بالاترین جای ممکن می‌گذارد، بنابراین او باید راهی برای رسیدن به آن با کمک بزرگسال پیدا کند.
4. بزرگسال موقعیتی که کودک اوتیسم آشفته است را مشاهده میکند و به او یاد میدهد تا احساس اش را بروز دهد و از او بخواهد انجام فعالیت ناخوشایند را متوقف کند. بزرگسال باید به هر قیمی از استرس یا ترس زیاد کودک جلوگیری کند، چون میتواند منجر به رفتارهای مخربتری شود. زمانی که نتوانید احساسات را بطور موثری با راههای مصنوعی و صرفاً با استفاده از کارت یا تصاویر یاد دهید، باید آنها را در موقعیت‌های روزانه آموزش دهید، طوری که کودک بتواند آنها را شناسایی کند.
5. بزرگسال باید مطمئن شود که همه اشياء دلخواه اش در محيط ساده هر زمان ممکن در کل روز هستند. بنابراین اگر کودک بخواهد چیزی بگیرد، احتمال دارد از بزرگسال کمک یا اجازه برای گرفتن آن بگیرد. اگر شما نتوانید همه اشیا دلخواه اش را در مکانهای قابل دید داشته باشید، پس میتوانید آنها را در جعبه‌ها یا کشوها بگذارید و روی آنها برچسب تصویری بزنید.
پروتکل های درمانی، لزوم آماده سازی کودکان مبتلا به اوتیسم را برای پیوستن و عملکرد موفقیت آمیز در جامعه تشخیص میدهد، مسلماً آنها همه حقوق یکسانی برای آموزش دارند. کودکانی که در یک محیط ویژه قرار میگیرند باید قادر باشند از آن سود ببرند و به درستی عمل کنند. فعالیتهای پیشنهادی باید براساس ارزیابی فردی مهارت و توانائی‌های کودک باشد و توسط متخصصین آموزش دیده که می‌خواهند همکاری کنند انجام شود. کودکان مبتلا به اوتیسم که پتانسیل بالایی دارند باید بطور کامل در برنامه قرار بگیرند، در غیر اینصورت از بخشی از برنامه استفاده میکنند. کلاس‌های ویژه و مدارس ويژه باید فقط به کودکان مبتلا به اتیستیک ارائه شود که نمی‌توانند از شرکت در محیط عادی سود ببرند.
نحوه درمان اوتیسم در مدرسه
کودکان اوتیستیک با عملکرد بالا اغلب در مقابله با نیازهای احساسی کلاس شکست میخورند. معلمان باید هوشیار باشند تا هر تغییری در رفتار را تشخیص دهند که میتواند علایمی از افسردگی، سطح بالای آشفتگی، انزوا، خستگی مزمن و یا حتی صحبت درباره تمایل به خودکشی باشند. کودکانی که با مشکلات احساسی زیادی روبرو میشوند باید در یک محیط آموزشی خیلی ساختاری قرار گیرند جایی که آنها بتوانند دستورات فردی را دریافت کنند، طوری که آنها بتوانند موفقیت و بهره وری را تجربه کنند. محققین توصیه‌های زیر را به والدین کودکان اوتیسم با عملکرد بالا کرده‌اند؛
1. افراد مبتلا به اوتیسم صرف نظر از هوش یا سن در مهارتهای سازماندهی نقص دارند، حتی یک دانش آموز برتر که حافظه تصویری دارد يادآوري آوردن خودکار به کلاس یا یاداوری آخرین مهلت تحویل پروژه مشکل دارد. کمکی که برای آنها ایجاد شده نباید ناخواسته باشد (برای مثال شما میتوانید تصویر خودکار را روی جلد کتاب اش بچسبانید یا لیستی با همه ملت‌های کارهایش را ایجاد کنید که باید در دسترس باشد). نباید به او در این باره تذکر بدهید، چون مسئله را بدتر خواهد کرد. این دانش‌آموزان گاه مرتب‌ترین یا شلوغ-ترین میزها را در کل مدرسه دارند. در مورد دومی، آنها باید یاد بگیرند وسایلشان را با مراحل کوچک ویژه سازماندهی کنند.
2. در افراد مبتلا به اوتيسم ممکن است تفکر انتزاعی آسیب دیده باشد، که میتواند با راهنمایی‌های بصری مثل نقاشی یا اطلاعات نوشتاری پشتیبانی شود. هرچند، شما باید از سؤالات کلامی، انتزاعی یا بی انتها اجتناب کنید و باید به وضوح در بخش‌های مربوط و از طریق آموزش شفاف تعلیم داده شود.
3. افزایش رفتارهای چالش برانگیز و غیرمعمول میتواند منجر به افزایش سطح اضطراب کودک شود که باعث از دست دادن کنترل میشود. این اضطراب وقتی دانش آموز از رویدادها و موقعیت‌های استرس زا دور نگه داشته میشود کاهش پیدا خواهد کرد. در این مورد، سازماندهی یک برنامه که به دانش‌آموزان برای برگشتن به حالت عادی کمک میکند و با موقعیت استرس زا ارتباط دارد توصیه میشود. یک مکان امن و یا فرد مطمئن میتواند بسیار مفید باشد. حتی خیلی مطلوب‌تر خواهد بود که کودکی تربیت کنیم تا احساس استرس-اش را ابراز کند، بنابراین شما میتوانید توصیه‌هایی به او برای غلبه بر این مشکل بکنید.
4. نباید رفتار نامطلوب (کودک) را شخصاً، تعبیر کنید؛ چون معمولاً به خاطر تلاش کودک برای مقابله با تجارب اش هست که باعث، گیجی، آشفتگی با ترس میشود و آنها در درک عکس العمل های دیگران مشکل دارند.
5. افراد اتیستیک از گفتار تحت اللفظی استفاده و تعبیر میکنند، بنابراین شما باید سعی کنید از تشبيه، عبارات مبهم، طعنه آمیز، اسم مستعار و تخلص پرهیز کنید. هرچند، این به معنایی نیست که شما نباید این موارد را به او آموزش دهید.
6. وقتی دانش آموزان در یادگیری کار جدید مشکل دارند، شما باید آن را به قسمت‌های کوچک‌تر تقسیم کنید با آن را با راههای مختلفی نشان دهید.
7. شما باید از جملات کوتاه و واضح استفاده کنید وقتی می دانید که دانش آموزان بعضی مطالب را در ک نمی‌کنند.
8. بايد برنامه روزانه فردی تصویری یا نوشتاری آماده کنید که به دانش‌آموزان کمک خواهد کرد با چالش‌های روزانه مواجه شوند.
9. مدیریت رفتار مؤثر است، اما اگر به درستی اجرا نشود میتواند رفتار مکانیکی را تشویق کند، باعث تغییر رفتار کوتاه مدت شود یا منجر به برخی از شکل‌های پرخاشگری گردد.
10. وقتی دانش آموز اتیستیک با عملکرد بالا از استدلال‌های شفاهی، عبارات یا سؤالات تکراری استفاده میکنند، شما باید او را قبل از این رفتار متوقف کنید و به شیوه خودتان برگردانید. میتوانید این کار با خواستن از او که سوال اش یا نظرش را بنویسد انجام دهید و آن را در پایان کلاس به معلم نشان دهد. چون معمولاً دانش آموز در واقع علاقمند به محتوای سؤال نیست، شما باید از او بخواهید ابتدا بنویسد و بعد کتباً جواب دهد. این مسئله ممکن است به دانش آموز کمک کند آرام شود و بعد رفتار کلیشه‌ای را متوقف کند. اگر این کار مؤثر نبود، از او بخواهید سعی کند یک جواب منطقی به سؤال اش بدهد تا توجه او را از این مسئله منحرف کنید و ناامیدی و ناکامی‌اش را با روشی بهتر بیان کند.
11. برخی از دانش آموزان ممکن است قسمت‌های مهم اطلاعات را یادداشت نکنند و فراموش کنند آن را به والدینشان بدهند، باید به آنها به صورت سیستماتیک در متون اقدام درمانی آموزش دهید.
12. وقتی مهارتهای دانش آموزان را ارزیابی میکنید، فرض نکنید آنها دقیقاً همان مهارت‌ها را در بخش رشدی دارند. برای مثال، کودک اتیستیک ممکن است در جبر و ریاضی خیلی خوب باشد، اما قادر به محاسبه موقع خرید نباشد. مهارتهای متغیر علامت اوتیسم هستند و باید به صورت سیستماتیک بررسی شوند.
به منظور ارائه توصیفی جامع‌تر از برنامه درمانی، مثالی از برنامه درمانی که برای آموزش فعالیتهای فیزیکی کودکان اوتیستیک میباشد را مطرح میکنم. آنها یک برنامه موفقیت آمیز از فعالیتهای فیزیکی برای کودکان اوتیستیک اجرا کردند که بر دو بخش تاکید میکرد: توان بدنی و مهارتهای حرکتی، برنامه تفریحی ساختاری شامل ارکان زیر میشود: وضع فیزیکی، برنامه روزانه فردی و سیستمهای سازمانی فردی، هر عنصر اصلاح شده تا با محیط فیزیکی آموزش ترکیب شود و ویژگی‌های منحصر به فرد و اولویت‌های کودکان اتیستیک را شامل میشود.
موقع بحث آموزش کودکان اوتیستیک، لازم است به یاد داشته باشید که آموزش جسمانی در تعریف آموزش نیازهای ویژه وجود دارد. هرچند، برنامه‌های فعالیت فیزیکی خیلی کمی وجود دارد که مخصوص کودکان اوتیستیک طراحی شده باشد، از این رو رفتار منحصر به فرد آنها میتواند چالش‌های جدی را برای معلمان تربیت بدنی بوجود آورد. یکی از اصول اصلی پروتکل های اصلاح و طراحی مجدد یک برنامه به منظور تركيب خصوصیات منحصر به فرد اوتیسم است.
لکنت زبان یک اختلال شایع در سنین 3تا 7 سال می باشد. در بسیاری از موارد لکنت زبان در ابتدای دوران کودکی درطی رشد سریع گفتار و زبان آغاز می شود. در هر صورت و با هر علتی حتی در موارد لکنت زبان خفیف در کودکان باید توسط دکتر لکنت و متخصص گفتاردرمانی لکنت زبان مورد بررسی و درمان قرار گیرد تا از مشکلات رفتاری و اختلالات اضطرابی کودکان جلوگیری شود. گفتاردرمانی لکنت با بررسی لکنت و روش های اصلاح آن به والدین کمک می کند تا به درستی با این اختلال روبه رو و درمان های صحیح را پیگیری نمایند.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
توضیحاتی در زمینه لکنت زبان خفیف
این بخش برخی از شناخته ترین «واقعیتها» درمورد لکنت را نقل میکند. این موارد یافته های تحقیقی تکراری هستند که مربوط به وقوع و تنوع لکنت در جمعیت و افراد هستند همانطور که درمورد این یافته ها بحث میکنیم ، به آنچه که درمورد ماهیت لکنت پیشنهاد میدهند ، اشاره خواهیم کرد. بنابراین همچنانکه ادامه این مطلب را میخوانید از دیدگاه های مختلف درمورد ماهیت و درمان لکنت بیش از پیش آگاهتر خواهید شد.
بیشتر آنچه که درمورد «ناهمگونی» لکنت به دست آمده است : تعدادی از نویسندگان پیشنهاد دادند که لکنت یک اختلال نیست ، اما بیشتر آنها با این موضوع مخالف هستند . محققین تقسیم بندیهای گوناگونی را برای این اختلال پیشنهاد دادند همانند چهار «مسیر» رشد لکنت از ونرایپر (1982) و سه گانه لکنتیهای دارای ترس از گفتار ، سایکوژنیک و ارگانیک از آنژ (1963). روش درست تمرکز برروی اکثریت افرادی است که لکنت میکنند.آنهایی که لکنتشان درکودکی بدون ارتباط مشخصی با آسیب روانشناختی یا ارگانیک ، آغاز شده است . این مورد که شایعترین نوع لکنت است ، «لکنت رشدی» خوانده میشود ، چراکه علائم به تدریج ، معمولا با رشد کودک ، به ویژه درطول دوره حساس اکتساب گفتار و زبان ، نمایان میشوند . من به سادگی آن را «لکنت» میخوانم . با اشاره داشتن بر مشکلات روانی مشابه که با مشکلات روانشناختی روانشناسی ، آسیب مغزی ، نقصشناختی و پریده گویی در ارتباط هستند ، من به سببشناسی فرضی آنها همچون «ناروانیهای مرتبط با آسیب مغزی» مراجعه میکنم.
توجه کنید هرچندکه حتی در گروهی از افرادی که لکنتشان در ابتدای دوران کودکی درطی رشد سریع گفتار و زبان آغازشده است ، تنوع بسیار زیادی در رفتارهایی که آنها را لکنت میخوانیم و درچگونگی تغییرکردن (یا نکردن) این رفتارها درحین پیشرفت کودک به سمت ثبات یا بهبودی وجود دارد.
یک کودک پیش دبستانی : لکنت مرزی
اشلی کودک شاد و خوش برخورد بود که در رشد زبانش پیشرفته بود ؛ هنگامیکه او 18ماهه بود ، با جملات بهخوبی ساخته شده حرف میزد. سپس ناگهان هنگامیکه 21ماهه بود شروع به لکنت کرد. لکنتش به صورت تکرارهای چندتایی و اغلب در آغاز جملات بود. برای مثال او میگفت «من – من – من – من – یه کم آب میخوام» یا «می – می – می- می – می –تونی بلندم کنی؟» باوجود این واقعیت که او ممکن است گاهی اوقات یک هجا را 10مرتبه یا بیشتر قبل از گفتن کلمه تکرار کند ، او نشانه های آشکار ناامیدی را هنگامیکه لکنت میکرد ، نشان نمیداد ، او به رشد سریع زبان ، زیاد حرف زدن و بهراحتی اجتماعی شدن ، ادامه داد.
حدود شش ماه پس از اینکه شروع به لکنت کرد ، والدینش یک آسیب شناس گفتار – زبان را ملاقات کردند که اشلی را ارزیابی کرد. ارزیابی نشان داد که رشد زبانی اشلی برای سن او پیشرفته بوده ، رشد واج شناختی او نیز پیشرفته بوده و اینکه او برروی 4درصد از هجاهایی که گفته است ، لکنت کرده است . (این موضوع به این معناست که زمانیکه چند دقیقه از گفتارش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و تعداد هجاهایی که گفته است ، شمرده شد ، اشلی برروی 4درصد از آن هجاها لکنت کرده بود.)
والدین اشلی به درمانگر گفتند که نمیدانند چرا اشلی شروعبه لکنت کرد. اوشاد ، ایمن و پرحرف بود ، درحوالی زمان شروع لکنتش هیچ اتفاق مهمی نیفتاد و او فامیلی که لکنت کند نداشته است.
بحث
اشلی درباره تصویری (گربه ای به نام کوکی که گلدانی از روی قفسه انداخت) صحبت میکند که درمانگر قبلا به او توضیح داده است.
دربخش اول ، درمانگر با پرسیدن «دوباره چه اتفاقی واسه کوکی افتاد؟» پاسخ اشلی را استخراج میکند. پاسخ اشلی این است گربه …. ن ن ….. د – د – د ….. کو – کو – (تقریبا 15بار تکرار این هجا) – کوکی گلدان را روی زمین انداخت . دربخش دوم درمانگر میگوید «بزار یکی دیگه بگیم .بگو. یادت میاد ؟» اشلی پاسخ میدهد «بعد – کو – کو – کو – کو – کوکی گلدان رو روی زمین انداخت.»
این بخشها مثال بسیار خوبی هستند ازاینکه لکنت هنگامیکه در ابتدا دریک کودک پیش دبستانی آغاز میشود ؛ چگونه میتواند باشد. رفتارهای اصلی اولیه که اشلی نشان میدهد کدامند ؟ تکرارها ؟ کشیده گوییها ؟ قفلها؟
هنگامیکه تلاش میکنیم تا مشخص کنیم که آیا کودکی به درمان سریع و مستقیم برای لکنتش احتیاج دارد ، ارزیابی واکنشهای احساسی کودک به لکنتش اغلب کمککننده است .
یک کودک پیش دبستانی بزرگتر با لکنت خفیف
کاترین گفتار و زبان را به طورطبیعی کسب کرد ، اولین کلمه اش را درحدود 1سالگی گفت و در 15ماهگی با روانی کامل شروع به ترکیب کلمات کرد : زمانیکه 3ساله بود ، پس از یک تعطیلی کریسمس فوق العاده پردردسر ، شروع به لکنت کرد. نخستین ناروانیهایش تکرارهای آسان بخشی از کلمه یا کل کلمه بود . اما خیلی سریع شروع به منقبض کردن تولیدکننده هایش ، انسداد جریان گفتار به صورت آنی کرد تا کلمه «ناگهانی خارج شود» . گاهی اوقات ، هنگامیکه برای چندین ثانیه به طورکامل گیر میکرد ، با ضربه زدن به والدینش یا گریه کردن ، پاسخ میداد و همچنین او علاقه کمتری به صحبت کردن و استفاده از کلمات و عبارات جدید نشان میداد.
والدینش خیلی زود او را برای ارزیابی به کلینیک گفتار و زبان بردند. مشخص شد که کاترین برروی 21درصد از هجاهایی که میگوید ، لکنت میکند – که درصدی بسیار بالایی برای هرکودک میباشد شدت کلی لکنت اش با ابزار شدت لکنت ارزیابی شد ، که آن را شدید ارزیابی کرد. مشخص شد که زبان درکی او بسیار بالاتر از میانگین برای سن او بوده . مشخص شد که زبان بیانی او برای سنش معمولی است اما به نظر می آمد که او به دلیل لکنتش در بیان کردن خودش کمرو است . مشخص شد که رشد واج شناختی او برای سنش مناسب است.
نکات
دربخش اول ، کاترین با گفتن (ا-ا-ا-ا…. و …. و …. و …. اوکی حالا … من فکر میکنم که او هنوز گرسنه است …. [غیرقابل فهم] ……. یک برگ . به سؤالاتی از طرف مادرش پاسخ میدهد . ممکن است این مثالی باشد از گیرکردن کودک جهت تلاش برای گفتن (اوکی) و سپس ، متوجه میشود که قفل کرده است ، کلمه ای که درتلاش برای گفتن آن میباشد را تغییر میدهد (از «اوکی» به «و») . سپس او میتواند که کلمه اصلی را بگوید و ادامه میدهد.
دربخش 2 ، درحالیکه همچنان با مادرش است ، برروی نخستین صدای کلمه «اکی» گیر میکند سپس به نظر میرسد که میتواند به سمت “کی” برود اما آنجا نیز گیر میکند ، و بنابراین دوباره به سراغ «ا» بازمیگردد و درنهایت کلمه را با رهاشدن از لکنت بر روی «ا» و سپس با داشتن یک لکنت کوچک برروی نخستین صدای «کی» ، به پایان میرساند . هووووه! میتوانید ببینید که این کودک 3ساله تنها برای گفتن تعداد کمی کلمه ، چه مقدار کار باید انجام دهد.
شکی نیست که او به همان میزان که قبل از شروع لکنتش گویا بوده ، به نظر نمی آید ، دربخش 3 ، کاترین با درمانگر بازی میکند و میگوید «آه… ح ح ح ح ح …ح…ح…ح ح ح ح…حا…حالا…، این چیه ؟» ممکن است «آه» روش کاترین جهت آمادهشدن برای لکنتی باشد که برروی «حالا» پیشبینی میکند.
دربخش 4 ، کاترین با والدینش بازی میکند و میگوید «ب-ببین چی ساختم. اه…آه…ب ب ب ب ب…بوه…ب ب ب ب ب…بوه…» لکنت اول تکرار بخشی از کلمه است (ب-ببین) که بسیار خفیف است و ممکن است دریک بافت دیگر ناروانی طبیعی درنظر گرفته شود . اما لکنت دوم (برروی کلمه ای که با «ب» آغاز میشود) کاملا یک لکنت طولانی است که درآن کاترین قهرمانانه برای گفتن کلمه تلاش میکند اما پیش از اینکه بتواند تمام کند با بازشدن در متوقف میشود.
سوالات متداول:
1-آیا لکنت خفیف فقط در کودکان اتفاق میافتد؟
خیر. اگرچه بیشترین موارد لکنت خفیف در کودکان دیده میشود، اما بزرگسالان نیز ممکن است در نتیجه استرس، آسیب‌های عصبی یا اختلالات گفتاری دچار لکنت خفیف شوند.
2-آیا لکنت خفیف نیاز به درمان دارد؟
بله. اگرچه ممکن است لکنت خفیف باعث اختلال جدی نشود، اما در صورت عدم درمان، میتواند با گذشت زمان شدیدتر شود. مداخله زودهنگام در گفتاردرمانی میتواند از پیشرفت آن جلوگیری کند.
