یکی از انواع اختلالات گفتاری در کودکان و بزرگسالان، اختلال تلفظی می باشد. اختلال تلفظی ممکن است به صورت لکنت زبان، نامفهوم حرف زدن کودک، نوک زبانی حرف زدن و.. خود را نمایان کند. گفتاردرمانی کودکان با تشخیص دقیق اختلال در کودکان به صورت تخصصی به درمان می پردازد. گفتاردرمانی برای نامفهوم حرف زدن شامل استفاده از تکنیک های مختلف گفتاری جهت کاهش سرعت صحبت کردن و اصلاح تلفظ حروف در کنار فیدبک مناسب به کودک می باشد که در مرکز تخصصی گفتاردرمانی دکتر صابر توسط گفتاردرمانان با تجربه و متخصص انجام می گیرد.
نامفهوم حرف زدن کودکان یا شتابان گویی ( Cluttering )
نامفهوم حرف زدن کودکان، اختلالی در پردازش گفتار و زبان است که با گفتار سریع و نامنظم ، پراکنده ، سازمان نیافته و غیر قابل درک مشخص می شود . اختلال در سازماندهی زبان مهم ترین مشخصه آن است.
ویژگیهای این اختلال عبارتند از : سرعت زیاد در گفتار ، تردید در انتخاب واژه ها ، تکرار بیش از حد ، تنفس نامنظم ، در برخی افراد همراه با اختلال در تولید بعضی صداها مانند /r,s/ ، معمولا همراه با کیفیت نامناسب صدا مثلا بچگانه بودن صدا ، مهارت پایین در حرکت های هماهنگ ، دشوار خوانی ، بد بودن دست خط ، دامنه توجه بسیار کوتاه ، گفتار غیرقابل درک ، عدم آگاهی کامل نسبت به مشکل یا داشتن آگاهی بسیار کم نسبت به آن.
گزارش موردی از نامفهوم حرف زدن :
“م” پسری ۱۹ ساله می باشد که به علت سرعت بالا در گفتار روزمره و ناتوانی در کاهش این سرعت به گفتار درمانی مراجعه کرده است.
طبق گفته های مراجع حین صحبت کردن با اطرافیان و خواندن متن سرعت گفتارش به اندازهای زیاد می شود که اطرافیان بارها از وی می خواهند گفته های خود را تکرار کند تا متوجه گفتارش شوند و این موضوع شدیدا او را آزرده می کند . به همین دلیل ترجیح می دهد در جمع سکوت کند و در بحث های گروهی شرکت نکند . علاوه بر ناتوانی در کاهش سرعت گفتار ، تعریف یک موضوع با شروع ، حفظ و خاتمه دادن مناسب آن انجام نمیشود و پراکنده گویی های زیادی در تعریف موضوع مورد نظر شنیده می شود (مشکل در فرمول سازی زبان)
از دیگر شکایتهای مراجع بی دقت بودن و سرعت بالا در انجام فعالیت های روزمره ، خوشنویسی ضعیف و خط ناخوانا است . لازم به ذکر است که شروع گفتار مراجع با تأخیر بوده و در سن ۲ سالگی اولین کلمه را گفته است و او در دوران دبیرستان هم زمان با شرکت بیشتر در جمع دوستان ، نسبت به مشکل خود آگاهی پیدا کرده است . سابقه اختلال در خانواده دیده نمی شود . مراجع دو زبانه (زبان مادری ، زبانی به غیر از زبان فارسی می باشد) است و می تواند حین صحبت کردن به زبان فارسی ، با افزایش توجه و تمرکز ، سرعت گفتارش را تا حدودی کاهش دهد . اما این توانایی را در خواندن متون به زبان فارسی و زبان مادری و صحبت کردن به زبان مادری ندارد.
نمونه صوتی در قسمت نمونه های اصلی ، گفتار مراجع حین خواندن متن است.
کلماتی که مراجع اصلاح و تکرار می کند ، با کشیدن خط زیر آنها مشخص شده اند.
متن هدف : بالاخره صبح روز شنبه شد . تابستان بود و دنیا درخشان و شاداب و سرشار از زندگی ، در دلها ترانه بود و در چهره ها شادی و در گام ها جهش . درختان اقاقیا شکوفه داده بودند و عطر شکوفه هایشان هوا را پر کرده بود.
گفته ی بیمار (واج نگاری بر اساس الگوی کتاب یدالله ثمره):
belaXare sobe ruze šambe šod.tâbestân bud va donyâ derâXšân sajab va saršâl Paz zendegi.dâr delhâ tarâne bud va dar chehreha šâdi va dar gâmhâ jaheš.deraXtâne Paqâqiyâ šekufe dade budand va Patre šekufehâyešân havâ râ por karde bud.
بررسی گفتاردرمانی برای نامفهوم حرف زدن
ویژگی های نمونه ی صوتی
1 . سرعت بالای گفتار
2 . ریتم نامنظم و فقدان مکث بین واژه ها
3 . اصلاح و تکرار گفته
4 . یکنواختی آهنگ گفتار
بالاخره صبح روز شمبه شد . تابستان بود و دنیا درخشان و شاداب و سرشار از زندگی . در دل ها ترانه بود و در چهره ها شادی و در گام ها جهش . درختان اقاقیا شکوفه داده بودند و عطر شکوفه هایشان هو را پر کرده بود.
5 . اختلال در ریتم تنفسی به صورت ناهماهنگی گفتار و تنفس
6 . تولید جویده جویده
لازم به ذکر است که صحبت کردن و خواندن متن کاملا با فک بسته انجام می شود.
همان طور که شنیده می شود سرعت بالای گفتار و فقدان مکث بین واژه ها منجر به یکنواختی گفتار شده است . اصلاح و تکرار برخی از کلمات از ویژگی های بارز این اختلال می باشد. گفتاردرمانی در این افراد در جهت اصلاح لحن، تون صدا، کاهش سرعت صحبت کردن و اصلاح تلفظ واژه ها انجام می گیرد.