جناب آقای دکتر صابر مدرس دانشگاه شهید بهشتی و یکی از بهترین متخصصین اوتیسم در زمینه تشخیص کودکان اوتیسم می باشد. در بهترین مرکز تشخیص اوتیسم در تهران به مدیریت دکتر مهدی صابر( دکتر متخصص اوتیسم) به تشخیص کودکان اوتیسم پرداخته می شود. کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران و کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد جزو بهترین کلینیک تشخیص اوتیسم در تهران محسوب می شود .در این مراکز دکتر فوق تخصص اوتیسم با انجام تست های مختلف از جمله پرسشنامه های مختلف، بررسی علایم اوتیسم از جمله ارتباط چشمی، رفتارهای کلیشه ای، ارزیابی اختلالات حسی و سطح هوشیاری کودک و همچنین بررسی تعاملات اجتماعی ایشان، سطح عملکردی کودک اوتیسم را از اوتیسم خفیف، اوتیسم متوسط ، اوتیسم شدید مشخص می نماید. یک دکتر خوب برای تشخیص اوتیسم باید حداقل کودک را در حیطه های مختلف رشدی بررسی نموده و مشخص نماید آیا کودک در طیف کودکان اوتیستیک قرار می گیرد یا خیر؟ جناب آقای دکتر صابر با ارزیابی دقیق به عنوان بهترین دکتر اوتیسم در ایران، تشخیص اوتیسم را به صورت کاملا علمی در کودکان در کمترین سن ممکن(حتی در سن یکسالگی) بررسی می نماید. تجربه دانشگاهی و بالینی ایشان در طی سالیان فعالیت در زمینه کودکان اوتیسم ، ایشان را به عنوان بهترین دکتر اوتیسم در تهران مبدل ساخته است. با توجه به این نکته که اختلالات دیگری نظیر بیش فعالی و نقص توجه، یا اختلال پردازش حسی با اختلال اوتیسم همپوشانی داشته ، تشخیص اوتیسم را به کاری دقیق و علمی تبدیل کرده است که والدین محترم می توانند با مراجعه به بهترین مرکز تشخیص اوتیسم در تهران و بررسی جامع توسط دکتر اوتیسم به بهترین نتیجه تشخیصی برسند. متخصص اوتیسم با تشخیص علائم کودک اوتیسم در مرکز تشخیص خوب برای اوتیسم به صورت کاملا تخصصی کودک را ارزیابی و نتیجه را به والدین توضیح می دهد.
بررسی علائم اختلالات طیف اوتیسم
افراد دارای اوتیسم علائم مختلف و گوناگونی از خود نشان می دهند اما همه این علائم در یک طبقه بندی جامع در سه حیطه قرار می گیرند. که کلیت و چارچوب اصلی این دسته از اختلالات را تشکیل می دهد. این سه حیطه عبارتند از
رشد اجتماعی
زبان و ارتباط
تفکر و تخیل
لازم به ذکر است که هر سه حیطه با یکدیگر همپوشی دارند و افراد دارای اختلالات طیف اوتیسم تنوع گسترده ای از ناتوانی ها و علایم را که در نهایت خارج از این سه حیطه نیست از خود نشان می دهند .تفاوت های موجود میان افراد دارای اوتیسم نیز اغلب ناشی از وجود نقصی با درجه های متفاوت شدت در یکی از این سه حیطه است.
-بررسی رشد اجتماعی در کودکان اوتیسم توسط دکتر خوب اوتیسم
یکی از علایم واضح اوتیسم، رشد اجتماعی می باشد. فرد دارای اوتیسم تاخیر شدید و قابل ملاحظه ای در زمینه رشد اجتماعی، به ویژه رشد ارتباطات میان فردی از خود نشان می دهد. این افراد دشواری ویژه و قابل مشاهده ای در برقراری ارتباطات اجتماعی و تعامل های معمول بین افراد دارند و فرایند طبیعی مانند دوست یابی برای آنان سخت و گاه غیر ممکن است، تفسیر جنبه غیر کلامی تعامل اجتماعی ( درک نگاه و احساسات دیگران از طریق حالت های صورت، درک زبان بدن و حرکت های آن ) برای این افراد دشوار و اغلب غیر ممکن است.
از مراحل بسیار ابتدایی رشد، فرد دارای اوتیسم علائم نقص و یا تاخیر در توسعه زمینه های اجتماعی را آشکار می سازد. کودکانی که در مراحل بعدی رشد تشخیص اوتیسم دریافت می کنند در مقایسه با افرادی که در زمینه اجتماعی دارای رشد طبیعی اند دارای شیوه های تعاملی متفاوتی هستند. از جمله اینکه:
کمتر به دیگران نگاه می کنند
کمتر به نام خود واکنش نشان می دهند
لبخند متقابل کمتر مورد استفاده آنان قرار می گیرد
بازی ها اجتماعی ( مثلا بازی دالی یا قایم باشک ) را انجام نمی دهند و یا به طور یک جانبه با خودشان انجام می دهند.
کودکان بزرگتر دارای اوتیسم، ممکن است علائمی حاکی از ناتوانی در ادراک اصول اولیه تعامل اجتماعی از خودشان نشان دهند. مشکل این است که این افراد جایگاه رفتارها و مناسبت های مربوط به آن را درک نمی کنند.
در کل، کودکان دارای اوتیسم در درک احساسات دیگران مشکل دارند و قادر به همدلی با دیگران و قرار دادن خود به جای آنان نیستند. بنابراین نقص در توانایی همدلی کردن با دیگران سد بزرگی بر سر راه دوست یابی و رشد فرایند های مربوط به آن است. این امر باعث انزوا و ناتوانی این افراد در برقراری ارتباط در وضعیت های اجتماعی می شود.
-بررسی زبان و ارتباط در کودکان اوتیسم توسط متخصص اوتیسم
از علایم افراد دارای اوتیسم مشکل در تفاوت رشد زبان، گفتار و ارتباط می باشد. تاخیر عمده در کاربرد اجتماعی زبان ( که معنی یا سمنتیک نامیده می شود ) وجود دارد.
هر چند تمامی افرادی که برچسب تشخیصی اختلالات طیف اوتیسم دریافت می کنند، در این حیطه دشواری ویا تاخیر دارند، اما این افراد توانایی های گوناگون و متفاوتی در زمینه عملکرد های گفتاری از خود نشان می دهند. در این گروه کودکانی وجود دارند که از نظر دایره واژگان، دستور زبان مورد استفاده و مهارت های گفتاری در حد همسالان فاقد مشکل خود، قرار دارند از سوی دیگر گروه قابل توجهی از این افراد که اغلب به عنوان افراد دارای اوتیسم کلاسیک شناخته می شوند فاقد توانایی زبان و گفتار هستند.
-شیوه های متفاوت تفکر و توانایی محدود تخیل در کودکان اوتیسم
یکی از ویژگی های تعیین کننده اختلالات طیف اوتیسم و آسپرگر وجود خشکی و عدم انعطاف در تغییرات ایجاد شده در محیط و امور روزمره است.
این عدم انعطاف می تواند عاملی برای احساس دستپاچگی و به هم ریختگی آنان در زمان بروز تغییر در محیط در نظر گرفته شود. تعداد زیادی از کودکان دارای اوتیسم از تغییرات ایجاد شده در محیط و نحوه اجرای امور روزمره دچار ترس شده و مایل به حفظ همسانی ها و عدم تغییر آنها هستند. این امر باعث می شودتا در برابر گیجی و درماندگان ناشی از تغییر از خود حفاظت کنند. تفکر منعطف وسیال نیازمند استفاده از نشانگان و استعاره ها است. یعنی توانایی درک این موضوع که یک نشانه و یا علامت می تواند معنی خاصی را به ذهن القاء کند، (مثلا تصویر بشقاب می تواند به عنوان علامت غذا در نظر گرفته شود). انجام بازی های اسعاره ای و برقراری ارتباط هر دو به نحوی توانایی فرد را در استفاده از نشانگان و استعاره ها را نشان می دهد. هر دو حیطه در افراد دارای اختلالات طیف اوتیسم دیده می شوند.
از دیگر علائم کودکان طیف اوتیسم می توان به گستره وسیعی از رفتارهای وسواسی و تکراری که به صورت کلیشه ای از خود نشان می دهند اشاره کرد. این رفتارها می توانند به شدت مخرب بوده و مانعی برسر راه رشد همه جانبه فرد باشند، زیرا الزام فرد به انجام این فعالیت ها باعث می شود که انجام بسیاری دیگر از فعالیت های مورد نیاز را به تاخیر اندازد. رفتارهای کلیشه ای و تکراری این افراد اغلب بسیار محدود و فاقد تنوع است، ممکن است ساعت ها به بخشی از یک شیء خیره شوند( مثلا فرمان و یا چرخ ماشین و یا ماشین لباسشویی در حال چرخش) و یا شیفته شیء خاص (مثلا دکمه یک لباس ) باشند. اغلب از نقش شیء و یا کاربرد و عملکرد آن دو کلیت سیستم( مثلا نقش چرخ یا فرمان در کلیت ماشین) اطلاعی ندارند. وجود چنین علایقی ، مهارت های مربوط به بازی کردن کودک را تحت تاثیر خود قرار می دهد و مانعی وجود برای رشد این حیطه به شمار می آید. به دلیل تفاوت الگوهای مورد استفاده برای بازی در این گروه از کودکان، سایر کودکان نیز میلی به بازی کردن با این افراد از خود نشان نمی دهند و بنابراین بازی های مشترک و تعاملی نیز زمینه رشد و توسعه نمی یابد. توجه به جزئیات امور روزمره نیز از ویژگی های این افراد به شمار می رود. رفتار های وسواسی شامل فعالیت هایی مانند چیدن و سازماندهی و یا عملکرد های تکراری مانند خاموش و روشن کردن چراغ و یا اصرار بر بسته بودن در است. یک فعالیت کلیشه ای عملکردی است که به طور مکرر تکرار می شود و تغییرات بسیار کمی در نحوه اجرای آن داده می شود. این فعالیت گاه با سرعت زیاد انجام می شود ( مثلا بال بال زدن و تکان دادن دست ها، چرخاندن خود، ضربه زدن، تکان دادن خود یا تکان دادن سر به طرفین ) تعدادی از این رفتار ها می تواند به فرد آسیب برسانند. وجود چنین رفتارهایی باعث تفاوت میان فرد دارای اوتیسم و خواهر و برادر وی و یا گروه همسالانش می شود و عاملی برای منزوی شدن اجتماعی این افراد به شمار می رود. دشواری های حسی نیز در این گروه از کودکان مشاهده می شود که به نوعی خود می تواند بر رفتارهای آنان و نوع تعامل با محیط تاثیر بگذارد.
جدیدترین ملاک های تشخیص اوتیسم توسط بهترین دکتر اوتیسم
در آخرین ویرایش از کتاب راهنمای تشخیصی و آماری بیماریهای روان( DSMV) تغییراتی در علایم، ملاک ها و معیارهای تشخیص اوتیسم ایجاد شده است که که باعث نگرانی تعدادی از والدین این افراد و متخصصان فعال در زمینه اختلالات رشدی شده است. آنان نگران هستند که با تغییرات ایجاد شده دیگر افرادی که تا پیش از این در این ردیف تشخیصی قرار داشتند، از زیر چتر این تشخیص بیرون آیند و خدمات مناسب و مورد نیاز خود را دریافت نکنند. اما به نظر می رسد که تغییرات ایجاد شده در علائم تشخیصی اوتیسم به منظور رفع مشکلات تشخیصی پیشین ایجاد شده است و در نهایت باعث می شود تا استفاده از این طبقه تشخیصی با دقت و اعتماد بیشتری انجام شود. اوتیسم اختلالی است که افراد دارای ناتوانی های ارتباطی و اجتماعی را با درجه های متفاوتی از شدت دربر می گیرد. این موضوع باعث می شود که کودکی با اختلال واحد برچسب های تشخیصی متفاوتی دریافت کند که در نهایت دریافت مداخله و خدمات مورد نیاز فرد را دچار مشکل می کند. اغلب این کودکان با برچسب های تشخیصی مانند افسردگی، کمی توجه و بیش فعالی و اسکیزوفرنی کودکی روبه رو می شوند و والدین و سایر ارائه کنندگان خدمات مورد نیاز این دسته از کودکان را با سردرگمی و شک رو به رو می کنند. نظام تشخیصی جدید سعی کرده است این ابهام ها و تردیدها را کنار بگذارد. به جای استفاده از چندین نام در کتاب جدید تنها یک طبقه تشخیصی اختلالات طیف اوتیسم پیشنهاد شده است. این کار تشخیص را ساده تر و مشخص تر کرده است. افراد دیگری که علائم جدید پیشنهادی را ندارند این تشخیص را دریافت نمی کنند و با دریافت یک طبقه تشخیصی جدید امیدواری دریافت خدمات مورد نیاز برای آنان افزایش می یابد.
یکی از مشخص ترین تغییرات در ویرایش پنجم کتاب این است که سندروم رت از دسته اختلالات طیف اوتیسم کنار گذاشته شده است، چهار طبقه تشخیصی آسپرگر، اختلالات گسترده رشد مشخص نشده اختلال غیر منسجم دوران کودکی و اختلال اتستیک با هم ادغام شده اند و تحت عنوان اختلالات طیف اوتیسم برچسب تشخیصی دریافت می کنند. تفاوت میان این سه طبقه گذشته تشخیصیدر نظام تشخیصی جدید براساس شدت درجه اختلال مشخص می شود. منظور از شدت درجه اختلال میزان تخریب توانایی برقراری ارتباط و میل به اجتماعی شدن فرد دریافت کننده تشخیص و نیز شدت علائم رفتاری وی است. بنابراین براساس کتاب جدید، یک فرد می تواند براساس شدت علائم تشخیصی برچسب اختلالات طیف اوتیسم را در سه سطح 1 و 2 و 3 دریافت کند. توجه متخصصان پیشنهاد کننده این تغییرات این است که نظام تشخیصی پیشین فاقد کارایی لازم برای تشخیص بود و با اینکه علائم اوتیسم دارای مختلفی از شدت است اما تمام افراد دریافت کننده این برچسب تشخیصی در زمینه های مشخصی دارای اختلال هستند. بنابراین به جای استفاده از نام های مختلف باید با یک نام واحد از دیگر اختلالات تفکیک شوند.
تجدید نظر در معیارهای ویژه و مورد نیاز برای تشخیص اختلالات طیف اوتیسم به ویرایش پنجم کتاب اضافه شده است. در مقایسه با علایم قدیمی معیارهای جدید کامل تر و دقیق تر هستند. برای مثال در بخشی از علائق تثبیت شده و رفتارهای تکراری نشانه های بیشتری برای تشخیص مورد نیاز است. تغییرات دیگر ایجاد شده در معیار های تشخیصی نیازمند نوعی سازماندهی مجدد است. در حال حاضر حیطه های مورد بررسی برای تشخیص اختلالات اوتیسم شامل اختلال ارتباط، تعامل اجتماعی، و علائق محدود و رفتارهای تکراری است. در نسخه جدید، حوزه ارتباطات و تعامل اجتماعی با یکدیگر ترکیب شده و یک طبقه واحد تحت عنوان حیطه نقص اجتماعی / ارتباطی را تشکیل می دهد.علاوه بر این دیگر برای دریافت تشخیص اختلالات طیف اوتیسم نیازی به وجود ملاک تشخیصی تاخیر در رشد زبان نیست.
این تغییرات پیشنهادی در نتیجه تجزیه و تحلیل داده های حاصل از تحقیقات و نظر کارشناسان مختلف ایجاد شده است. تجدید نظرهای ایجاد شده در علائم تشخیصی با این امید انجام شده است که تشخیص اختلالات طیف اوتیسم دقیق تر و با توجه به علائم مشخص تری انجام گیرد تا برچسب دریافت شده مشخص تر، قابل اعتماد و معتبر باشد. با وجود این امیدهای مثبت، نگرانی های مشروع و منطقی در مورد میزان دقت و صحت و نیز چگونگی این تغییرات مطرح شده است. یکی از بزرگترین نگرانی ها این است که افراد دارای عملکردهای سطح بالاتر دیگر ضوابط تشخیص سخت تر مشخص شده تر را دریافت نمی کنند و در نتیجه برای دسترسی به خدمات مورد نیاز و مناسبت خود مشکل خواهند داشت. سوالات مطرح شده بیشتر درمورد کسانی است که تا پیش از این تحت عنوان آسپرگر و اختلالات پیش رونده رشد مشخص نشده (PDD NOS) جدا شده بودند. نگرانی دیگر وجود مشکلاتی برسر راه دولت، سیستم های آموزشی و شرکت های بیمه برای سازگاری با تغییرات ایجاد شده است. واضح است که تغییرات ایجاد شده بر خانواده ها و افرادی که در حال حاضر یکی از اختلالات قرار گرفته در زیر چتر اختلالات طیف اوتیسم دریافت کرده اند، تاثیر خواهد داشت. بایستی منتظر ماند و دید که این تغییرات چه تاثیری برمتخصصان تشخیص دهنده و پزشکان خواهد داشت و نیز معیارهای جدید چه تاثیری در ارزیابی کودکان و میزان دسترسی آنان به خدمات مورد نیاز خواهد داشت. لذا، این نکته دارای اهمیت است که متخصصان و پزشکان از ملاک های جدید برای تشخیص استفاده کنند و اطلاعات خود را بروز و تازه نگه دارند.
شاید مثالی مشخص بتواند تغییرات ایجاد شده برای تشخیص را در ویرایش شماره 5 کتاب راهنمای آماری و تشخیصی بیماری های روانی بهتر نشان دهد.براساس این تغییرات کودکی که فاقد ارتباط چشمی است و با معلمان یا سایر افراد در مدرسه ارتباط برقرار نمی کند، صحبت نمی کند، مادرش را وادار می کند تا هر روز صبح عبارات مشابهی را در زمینه های مشخص و زمان های معین تکرار کند و در صورت عدم انجام این کار توسط مادر پریشان می شود و به هم می ریزد، به دشواری می تواند تشخیص اوتیسم دریافت کند. به عبارت دیگر ممکن است به نظر برسد که او هم دارای نقص ارتباطی است و هم تمایل به برقراری ارتباط اجتماعی دارد و علائم زبانی و گفتاریحاکی از تمایل به عدم تغییر و خشکی از خود نشان دهد. رفتار و کردارش به گونه ای است که تا پیش از این اغلب به عنوان فرد دارای اوتیسم تشخیص داده می شد، اما در حال حاضر به عنوان فرد دارای لالی انتخابی تشخیص داده می شود. این اختلال نوعی اختلال اضطرابی است و از نشانه های اختلال وسواسی جبری به شمار می رود. برای این کودکان صحبت کردن با افراد خارج از خانواده خود و برقراری تماس چشمی با آنان می تواند وحشتناک و غیر قابل تحمل باشد. آنها همچنین خواهان تکرار هستند زیرا که به آنان احساس امنیت و آرامش می دهد. این اختلال یک تشخیص کاملا متفاوت از اوتیسم است و نیازمند خدمات و مداخلات خاص خود است. تغییرات DSM V یک حرکت در مسیر تلاش برای حصول اطمینان از تشخیص صحیح کودکان و انتخاب درمان و مداخلات درست و به موقع برای آنان است. همانطور که پیش از این توضیح داده شد، در ویرایش قبلی کتاب، سه دسته از نشانه های مرتبط با اختلالات طیف اوتیسم وجود داشت، مشکلات زبان، مشکلات اجتماعی، و رفتارها محدود و تکراری. یکی از برجسته ترین تغییرات ادغام طبقه مشکلات اجتماعی و ارتباط و زبان با هم است. در حال حاضر این دو طبقه با هم ترکیب شده اند، و در واقع این دو را نمی توان از هم جدا کرد. مثلا اگر کودک در انجام یک بازی ساده با والدین یا کودک دیگری دچار مشکل است، مشکل وی ارتباطی است و یا اجتماعی. در ویرایش جدید سه دسته مشکلات اجتماعی و ارتباطی وجود دارند که برای دریافت تشخیص اوتیسم لازم است. برای دریافت تشخیص باید فرد در هر سه دسته دچارمشکل باشد. در هر یک از این بخش ها رفتارهای مختلفی وجود دارند که براساس درجه و شدتشان از ملایم تا شدید تفکیک شده اند. نخستین بخش تعامل اجتماعی و تبادل و بده بستان ارتباط میان کودک و یک شریک ارتباطی است. کودکان قرار گرفته در این دسته در تنوع گسترده ای قرار دارند و شامل کسانی هستند که این تبادل توجه را به خوبی نشان می دهند تا کسانی که ادراکی از آن ندارند و در تعامل های این چنینی درگیر نمی شوند.
پس از آن ارتباط غیر کلامی است. در این بخش بر وجود رفتارهایی مانند توانایی برقراری ارتباط چشمی و حالت های عاطفی چهره و ادراک زبان بدن تمرکز وجود دارد. کودکی که قادر به برقراری ارتباط در سطح پیشین باشد ممکن است در این بخش دچار ناتوانی باشد به عنوان مثال در زمان صحبت از یک موضوع غم انگیز لبخند بزند. کودکانی که در انتهای سر این طیف قرار دارند ممکن است هیچ ارتباط چشمی برقرار نکنند و یا هیچ حالت چهره ای از خود نشان ندهند در صورتی که این افراد سایر ویژگی های مورد نیاز را کسب کنند دریافت تشخیص اوتیسم برای آنان امری طبیعی است.
سومین دسته علائم موجود در طبقه ارتباطی اجتماعی، دسته علائم مراوده است. در اینجا کودکی که در یک سر طیف قرار دارد ممکن است سلسله مراتب ارتباط و مراوده را درک نکند یعنی نمی تواند تفاوت های موجود در نحوه برخورد با مادر و فرد دیگری مانند همسایه و یا یک رهگذر را درک کند و فرد دیگری که در طرف مقابل قرار دارد هم مایل به برقراری ارتباط است و هم این تفاوت ها را درک می کند.
در حیطه رفتارهای محدود و تکراری نیز یک طیف وجود دارد. کودک نیاز به نمایش برخی از معیارهای ذکر شده در این طبقه دارد تا تشخیص اوتیسم را دریافت کند. به عنوان مثال، بعضی از بچه ها و بزرگسالان دارای اوتیسم رفتارهای حرکتی تکراری مانند بال بال زدن و یا تکان دادن دست را از خود نشان می دهند. فرد دارای اختلالات طیف اوتیسم ممکن است علاقه محدود شده و وسواس گونه ای نسبت به موضوع مشخصی داشته باشد. در انتهای دیگر طیف، ممکن است فرد قادر به صحبت کردن درمورد موضوع خاص و یا تمرکز بر روی هر چیز دیگری باشد. این رده شامل مشکلات حسی به عنوان یکی از علائم تشخیصی است و در اینجا ممکن است از حساسیت بیش از اندازه نسبت به صداهای خاص، بافت، یا محرک دیگر صحبت شود، این مشکلات حسی به گونه ای است که فرد نمی تواند در یک زمان مشخص این محرک ها را تحمل کند. با توجه به مثال ذکر شده پیشین درمورد لالی انتخابی معیارهای جدید پیشنهاد شده در ویرایش پنجم کتاب راهنمای تشخیصی و آماری بیماری ها راه را برای تشخیص عینی تر و قابل اعتمادتری هموار می کند و در نتیجه اشتباهات ایجاد شده در روش های درمانی و مداخله ای را کمتر و محدود تر می کند.
اوتیسم در ویرایش 5 کتاب راهنمای تشخیصی و آماری بیماری های روانی
از تاریخ ماه می 2013 برابر با اردیبهشت 1392 برابر تشخیص اوتیسم ملاک ها و معیارهایی ارائه شد که روانشناسان و روانپزشکان از این به بعد براساس این ملاک ها اختلالات طیف اوتیسم را تشخیص خواهند داد.
معیارهای تشخیصی اوتیسم در مرکز توانبخشی دکتر صابر
وجود دشواری و مشکلات مداوم در استفاده اجتماعی از ارتباطات کلامی و غیرکلامی به نحوی که A
در تمامی موارد زیر خود را آشکار می سازد:
نقص در ادراک کاربرد مهارت های ارتباطی برای اهداف اجتماعی، مانند احوال پرسی و به اشتراک گذاشتن اطلاعات، به شیوه ای مناسب در زمینه فعالیت های اجتماعی.
اختلال در انعطاف و توانایی تغییر ارتباطات برای مطابقت با زمینه مورد نظر و یا نیازهای شنونده، مانند تفاوت در شیوه ی مورد استفاده برای سخن گفتن در کلاس درس نسبت به بازی، صحبت کردن متفاوت با یک کودک نسبت به یک فرد بزرگسال و اجتناب از کاربرد زبان بیش از حد رسمی.
مشکلات مربوط به پیروی از قوانین و اصول مربوط به گفتگو و شرح وقایع و داستانسرایی، از جمله رعایت نوبت در مکالمه، اصلاح عبارت و جمله ها در زمانی که اشتباهی در بیان روی می دهد و ممکن است سوءتفاهم ایجاد کند و توانایی استفاده از سیگنال های کلامی و غیرکلامی برای تنظیم تعامل.
دشواری در درک مواردی که به صراحت بیان نشده اند ( به عنوان مثال استنتاج کردن ) و ناتوانی درک معانی پنهان و یا مبهم زبان ( به عنوان مثال اصطلاحات، طنز، استعاره، معانی متعددی دارند که وابسته به زمینه ای هستند که در آنها مورد کاربرد و تفسیر قرار می گیرند).
1. این نقص عاملی برای ایجاد محدودیت های عملکردی در انجام ارتباطات موثر ، مشارکت اجتماعی، کسب مهارت های تحصیلی یا فعالیت های شغلی و حرفه ای به شکل انفرادی ( یعنی در یکی از موارد بالا) و یا در تمامی آنها می شود.
2. شروع علائم در اوایل دوره رشد ( اما این نقصان ها ممکن است تا زمانی که خواسته های اجتماعی و ارتباطی از محدوده توانایی های فرد بیشتر نشود خود را به طور کامل آشکار نسازد.)
3. علائم مربوط به شرایط پزشکی و یا عصبی شناختی دیگری نیستند و یا در اثر وجود توانایی های محدود در حیطه و یا ساختار کلمه و دستور زبان ایجاد نشده اند و با استفاده استفاده از اختلالات دیگری مانند ناتوانی هوشی ( اختلالات رشد هوشی) تاخیر همه جانبه رشد و سایر اختلالات روانی قابل تفسیر نیستند.
وجود نقصی پایدار در برقراری ارتباطات اجتماعی و تعاملات اجتماعی در زمینه های مختلف، که در زمان ارزیابی و یا در تاریخچه رشدی فرد در زمینه های زیر خود را آشکار می سازد ( نمونه های بیان شده هر چند که گویا هستند اما جامع نیستند.)
وجود نقص در روابط متقابل اجتماعی، عاطفی در گسترده ای بسیار وسیع، به عنوان مثال وجود نقص در تعامل های عاطفی اجتماعی دو جانبه و نشان دادن ناتوانی در انجام مکالمه عادی و تبادل گفتار و کاهش اشتراک گذاری منافع و علایق، احساسات و یا اثر گذاری تا ناتوانی در شروع کردن و یا پاسخ دهی به تعاملات اجتماعی.
وجود نقص در رفتارهای ارتباطی غیرشفاهی مورد استفاده برای تعامل اجتماعی به عنوان مثال مواردی مانند ضعف یکپارچگی ارتباطات کلامی و غیرکلامی، اختلال در برقراری تماس چشمی، زبانی و بدنی، نقص در درک و استفاده از حرکات، فقدان حالت چهره و ارتباطات غیرشفاهی.
نقص در رشد و توسعه برقراری و نگهداری و حفظ ارتباطات، حفظ و درک روابط، به عنوان مثال مواردی مانند وجود ناتوانی و مشکل در تنظیم رفتار با توجه به زمینه های مختلف اجتماعی، مشکل در انجام اشتراکی بازی های تخیلی و یا دوست یابی یا فقدان علاقه به گروه همسالان.
تشخیص میزان شدت اختلال طیف اوتیسم با بهترین دکتر اوتیسم تهران
شدت اختلال بر پایه میزان نقص در ارتباطات اجتماعی و محدودیت الگوهای رفتار تکراری تعیین می شود.
وجود الگوهای محدود تکراری رفتار، علائق، و یا فعالیت، که توسط حداقل دو مورد از موارد زیر براساس وضعیت فعلی و یا تاریخچه رشدی نشان داده می شود ( نمونه های بیان شده هرچند گویا هستند اما جامع نیستند)
فعالیت های کلیشه ای یا تکراری حرکتی، استفاده از اشیاء و یا گفتار ( به عنوان مثال کلیشه های ساده حرکتی، ردیف کردن اسباب بازی ها و یا تکان دادن اشیاء تکرار کلام، استفاده از عبارات منحصربه فرد)
اصرار بر همسانی انعطاف ناپذیری، پایبندی به روال، یا الگوهای آداب و رسوم و یا رفتار کلامی غیرشفاهی ( به عنوان مثال ناراحتی شدید در برابر تغییرات کوچک و محدود، مشکل در انتقال ( از فعالیتی به فعالیت دیگر) الگوهای خشک و غیرقابل انعطاف تفکر، آیین ها و مراسم خاص، نیاز به تکرار مسیرهای مشخص و یا خوردن مواد غذایی خاص در هر روز).
علائق بسیار تکراری و محدود شده که از نظر شدت و یا میزان تمرکز غیرطبیعی هستند ( به عنوان مثال وجود دلبستگی قوی و یا اشتغال ذهنی به اشیاء غیرمعمول و یا وجود علایق بیش از حد محدود شده و یا تکراری و تثبیت شده.
واکنش بیشتر از حد معمول ویا کمتر از حد معمول نسبت به جنبه های حسی محیط ( به عنوان مثال بی اعتنایی آشکار نسبت به درد/ درجه حرارت، پاسخ نامطلوب به صداهای خاص و یا بافتی مشخص، بو کردن و یا دست زدن بیش از حد به اشیاء، شیفتگی بصری نسبت به چراغ یا حرکت).
تشخیص سطح اختلالات طیف اوتیسم توسط متخصص اوتیسم
سطح 1 :تشخیص اوتیسم خفیف( نیازمندی به حمایت)
ارتباط اجتماعی: در صورت فقدان حمایت پشتیبانی در زمان برقراری ارتباطات اجتماعی شدیدا ناتوان است و با اختلالی قابل توجه رو به رو می شود. از آغازگری تعاملات اجتماعی ناتوان است. و نمونه های روشنی از پاسخ های غیر معمول و یا ناموفق به پیشنهادهای برقراری ارتباط اجتماعی دیگران دارد به نظر می رسد که به برقراری تعاملات اجتماعی علاقه ای ندارد. برای مثال فردی که قادر به صحبت کردن است و در هنگام صحبت از جملات کامل استفاده می کند، اما وارد گفتگوی کامل ( بیان کردن و شنیدن) نمی شود و تلاشش برای دوست یابی ناموفق و عجیب و غریب است.
رفتارهای تکراری و محدود شده: عدم انعطاف رفتار باعث تداخل قابل توجهی درعملکرد فردی در یک یا چند زمینه می شود. دشواری تغییر از فعالیتی به فعالیت دیگر وجود دارد. وجود مشکلاتی در توان سازماندهی و برنامه ریزی مانع کسب استقلال می شود.
سطح 2 :تشخیص اوتیسم متوسط(نیازمندی به نظارت و حمایت قابل توجه)
ارتباط اجتماعی: وجود نقایص مشخص در مهارت های مربوط به ارتباطات اجتماعی کلامی و غیرکلامی، اختلالات اجتماعی آشکار حتی با پشتیبانی در محل انجام تعامل، آغازگری محدود تعاملات اجتماعی وجود پاسخ کاهش یافته و یا غیرطبیعی به پیشنهادهای مربوط به برقراری ارتباطات اجتماعی از جانب دیگران. برای مثال فردی که در حد استفاده از جملات ساده سخن می گوید دارای تعامل محدود اجتماعی است و در حد منافع خاص و محدود خود صحبت می کند و دارای رفتارهای غیرکلامی عجیب و خاص است.
رفتارهای تکراری و محدود شده: عدم انعطاف رفتار، مقابله با تغییر و یا وجود سایر رفتارهای محدود شده و یا تکراری که برای مشاهده گران عادی غریب و ناآشنا به نظر می رسند و در زمینه های مختلفی با عملکرد فرد تداخل ایجاد می کنند. در زمان درخواست برای تغییر عملکرد و یا تمرکز دچار به هم ریختگی و پریشانی می شوند.
سطح 3 :تشخیص اوتیسم شدید(نیازمندی به نظارت و حمایت بسیار زیاد و قابل توجه)
ارتباط اجتماعی: وجود ناتوانی و نقص شدید در مهارت های مربوط به ارتباطات اجتماعی کلامی و غیرکلامی که باعث ایجاد اختلال شدید در عملکردهای ارتباطی، آغازگری بسیار محدود تعاملات اجتماعی و حداقل پاسخ دهی به پیشنهاد برقراری ارتباطات اجتماعی از جانب دیگران می شود. به عنوان مثال فردی با توان بیان چند کلمه قابل فهم که به ندرت آغاز تعامل با دیگران است و در صورت انجام این کار از روش های غیر معمول برای رفع نیازهایش استفاده می کند و تنها به درخواست های بسیار صریح و مشخص اجتماعی پاسخ می دهد.
رفتارهای تکراری و محدود شده: عدم انعطاف رفتار مقابله شدید با تغییر و یا سایر رفتارهای محدود/ تکراری که به طور قابل توجهی با عملکردهای فرد در تمامی زمینه ها تداخل داشته باشد. به هم ریختگی همه جانبه و قابل توجه/ در زمان درخواست برای تغییر تمرکز و یا عملکرد.
تعیین شدت در حال حاضر
شدت اختلال براساس میزان نقص در ارتباطات اجتماعی و وجود الگو های تکراری و محدود شده رفتار تعیین می شود.
C. شروع علائم در اوایل دوره رشد پیش می آید ( اما این نقصان ها ممکن است تا زمانی که خواسته های اجتماعی و روابط از محدوده توانایی های فرد بیشتر نشود خود را به طور کامل آشکار نسازد و یا ممکن است که توسط آموخته های کسب کرده فرد در طول زندگی پنهان و استتار شده باشد.)
D. علائم باعث وجود اختلال بالینی معنی دار و قابل توجه در زمینه های مهم اجتماعی، شغلی، و یا سایر عملکرد فعلی فرد می شود.
E. این اختلالات با استفاده از شرایطی مانند ناتوانی هوشی ( اختلال رشد هوشی ) و با اختلال رشد همه جانبه توضیح داده نمی شود. کم توانی ذهنی و اختلال طیف اوتیسم اغلب به طور هم زمان روی می دهند: به طور جداسازی تشخیص های همراه از طیف اختلال اوتیسم و ناتوانی هوشی، توجه به وجود نقص در ارتباطات اجتماعی و توانایی ارتباط اجتماعی پایین تر از سطح رشد عمومی ضروری است.
توجه: افرادی که با استفاده از کتاب راهنمای تشخیص و آماری بیماری های روانی ویرایش چهارم (DSM- IV) تشخیص اختلالات اوتیسم کلاسیک آسپرگر و یا اختلال رشدی گسترده مشخص نشده است، دریافت کرده اند باید براساس معیار های جدیدی در ویرایش 5 کتاب تشخیص اختلالات طیف اوتیسم دریافت کنند. افرادی که دارای اختلالات مشخص ارتباطی هستند اما سایر ملاک های تشخیصی اختلالات طیف اوتیسم را ندارند، باید برای احتمال وجود اختلال ارتباطات اجتماعی(عملی) ارزیابی شوند.
در زمان تشخیص اوتیسم موارد زیر باید مشخص شوند :
-همراهی یا عدم همراهی اختلالات و آسیب های هوشی
-همراهی و یا عدم همراهی اختلال زبان
-همراه با یک بیماری شناخته شده پزشکی و یا ژنتیکی و یا عوامل محیطی
( توجه در کد گذاری: استفاده از کدهای اضافی برای شناسایی شرایط پزشکی و یا ژنتیکی مرتبط توصیه می شود.)
همراهی با اختلال تکاملی ، روانی و یا رفتاری دیگر
( توجه در کد گذاری: برای شناسایی اختلال تکاملی، روانی و یا رفتاری مرتبط از کد یا کد های اضافی استفاده کنید.)
در مورد کاتاتونی ( به معیارهای کاتاتونی مرتبط با سایر اختلالات روانی اشاره کنید. استفاده از کدهای اضافی 29389 ( Fo6.1) کاتاتونی مرتبط با اختلال طیف اوتیسم نشان می دهد که کاتاتونی نیز به عنوان یک اختلال همراه حضور دارد.)
سوالات متداول:
1.علائم و مشکلات کودکان اوتیسم بیشتر در چه مواردی است؟
افراد دارای اوتیسم علائم مختلف و گوناگونی از خود نشان می دهند اما همه این علائم در یک طبقه بندی جامع در سه حیطه قرار می گیرند. که کلیت و چارچوب اصلی این دسته از اختلالات را تشکیل می دهد. این سه حیطه عبارتند از رشد اجتماعی، زبان و ارتباط، تفکر و تخیل.
2. برای تشخیص اوتیسم به چه کسی باید مراجعه کنیم؟
برای تشخیص صحیح اوتیسم در کودکان باید به یک دکتر متخصص اوتیسم مراجعه نمود. متخصص مغز و اعصاب کودکان و یا کاردرمان متخصص برای تشخیص اوتیسم به شما کمک می کند.
اوتیسم اختلالی است که از زمان وجود بشریت بر روی کره خاکی وجود داشته است. با نگاهی گذرا به بسیاری از شخصیت هایی که در داستان ها و افسانه های گذشته وجود دارند می توان ویژگی های افراد دارای اوتیسم را مشاهده کرد. شاید بتوان کیومرث شاهنامه را که از اجتماع گریزان بود و در کوه ها زندگی می کرد، پوستین پوشی کم حرف بود، فردی دارای رفتارهای مرتبط با اوتیسم (اتیسم) در نظر گرفت، یا اغلب شخصیت های دارای رفتار غریب و ناآشنا، مانند سکوت دائم علیرغم توان گفتار و میل به گوشه گیری همراه با رگه هایی از هوشمندی را در بیشتر قصه ها و افسانه ها افرادی دانست که علائم اختلال اوتیسم را بازنمایی می کنند، بررسی شخصیت های تاریخی نیز تائید کننده وجود چنین گروهی از افراد است. به عنوان مثال کریستینای هفتم که در قرن 18 میلادی بر دانمارک فرمانروایی می کرد، علائم افراد دارای اوتیسم (اتیسم)با عملکردهای بالا را نشان می داد. یا اغلب افرادی که به عنوان موارد گزارش شده ویژه در تاریخچه روانشناسی وجود دارند و به عنوان موارد پیچیده و ناشناخته ذکر شده اند، در بررسی های امروز نشانگان اوتیسم (اتیسم) را از خود نشان می دهند. به عنوان مثال ویکتور یا پسر وحشی آویرن که توسط ایتارد مورد مطالعه قرار گرفته است و از خود علائم اوتیسم مانند صحبت نکردن، بوییدن محیط و عدم علاقه به برخورد با دیگران را نشانه می داده علائم ویژه ای از وجود اختلال اوتیسم (اتیسم)را داشته است. اما شناسایی این مجموعه از ویژگی ها، تحت یک نام واحد و توصیف افراد دارای این ویژگی ها تحت عنوان اوتیسم(اتیسم) به کمتر از نیم قرن می رسد.در تاریخچه اوتیسم، اغلب کسانی که به عنوان پیشگامان اوتیسم شناخته می شوند یا هنوز در قید حیات هستند و یا به تازگی فوت کرده اند.
تاریخچه اوتیسم (اتیسم)
بیش از 50 سال از زمانی که لئو کانر برای اولین بار سندرم اوتیسم کلاسیک خود را توصیف کرد، می گذرد. از آن زمان، نتایج تحقیقات و کارهای بالینی به ما کمک کرده اند تا درباره اختلال اوتیسم بیشتر بیاموزیم. امروزه افراد بیشتری به عنوان اوتیستیک تشخیص داده می شوند، اگرچه هنوز راه درازی در پیش داریم تا دنیایی بسازیم که برای افراد اوتیستیک مناسب باشد. کلمه اوتیسم برای اولین بار به صورت پزشکی توسط روانپزشک سوئیسی پل اوژن بلولر در اوایل قرن بیستم استفاده شد. با این حال، معنای این کلمه در طول سال ها تغییر کرده است. در اوایل دهه 1900، روانپزشک سوئیسی پل اوژن بلولر تحقیقاتی در مورد اسکیزوفرنی انجام داد و برای اولین بار این وضعیت را در سخنرانی در برلین در سال 1908 توصیف کرد. او یافته های خود را در سال 1911 منتشر کرد، جایی که ویژگ ی‌های مرتبط با اوتیسم را به عنوان “جدایی از واقعیت، همراه با غلبه نسبی و مطلق زندگی درونی” تعریف کرد. او اوتیسم را به عنوان علامتی از اسکیزوفرنی دوران کودکی توصیف کرد. ما اکنون می دانیم که اوتیسم با اسکیزوفرنی دوران کودکی یکسان نیست. با این حال، کودکان مبتلا به اوتیسم در آن زمان معمولاً با روان پریشی دوران کودکی یا اسکیزوفرنی دوران کودکی تشخیص داده می شدند. تحقیقات کمی در مورد اوتیسم توسط پزشکان و روانشناسان قبل از سال 1900 انجام شد. متأسفانه، بسیاری از کودکانی که رفتار های اجتماعی غیر معمول از خود نشان می دادند، اغلب در مراکز نگهداری می شدند، جایی که افراد مراقبت های اقامتی دریافت می کردند اما هیچ حمایتی متناسب با نیازها یا رشد آن ها به آن ها ارائه نمی شد. همان طور که درک ما از اوتیسم در قرن گذشته بهبود یافته است، درمان ما از افراد مبتلا به این اختلال نیز بهبود یافته است. جایی که تمرکز از هدف قرار دادن حذف رفتارهای خاص به حمایت از نیاز های افراد اوتیستیک تغییر کرده است. امروزه، اختلال طیف اوتیسم توسط DSM به عنوان یک اختلال عصبی – رشدی تعریف می شود. این اختلال به عنوان یک طیف شناخته می شود و می تواند در افراد مختلف متفاوت باشد. یک کودک باید در سه زمینه ارتباط و تعامل اجتماعی و حداقل دو مورد از چهار نوع رفتار تکراری محدود، نقص داشته باشد تا در اختلال طیف اوتیسم قرار گیرد. امروزه، ما می دانیم که اوتیسم ناشی از رشد متفاوت مغز است و ما می دانیم که این یک بیماری نیست. اکنون، ما بر ارائه حمایتی که افراد برای کیفیت زندگی بهتر نیاز دارند، تمرکز می کنیم.
علائم کودک طیف اوتیسم
واژه اوتیسم ( برگرفته از autos در زبان یونانی) به معنی خود، براساس شواهد موجود در سال 1912 برای بار نخست در نوشته های بلولر مورد استفاده قرار گرفت. البته بلولر برای توصیف افراد دارای اوتیسم(اتیسم) از این واژه استفاده نکرد بلکه او در مقاله ای به دو نوع شیوه تفکر اشاره کرده که یکی از آنها شیوه منطقی خواند و دیگری را شیوه اوتیسمی، بلولر تفکر اوتیسمی را برای افرادی که علاقه ای به برخورد با دیگران ندارند و میلی به برقراری ارتباط ندارند به کار نبرد، به همین خاطر وی را به عنوان پیشگام شناسایی اوتیسم( اتیسم) معرفی نمی کنند، بلکه او برای بار نخست از این واژه در متون روانشناسی آکادمیک استفاده کرد. البته در مرور نوشته های آکادمیک و مقاله های چاپ شده به مواردی بر می خوریم که علایم افراد دارای اوتیسم(اتیسم) نوشته شده، اما نامی برای آن در نظر گرفته نشده است. مثلا در سال 1933 دکتر هوارد پاتر در مورد تعدادی از کودکانی که به باور او نوعی از اسکیزوفرنی کودکی را دارند، مطالبی را به چاپ رساند. یک سال پس از وی محققی دیگر در مقاله ای که به چاپ رساند گروهی از نوجوانان را معرفی کرد، که دارای ناتوانی هوشی شدید بودند و رفتارهای کاتاتون نیز از خود نشان می دادند. درست پیش از آغاز جنگ جهانی دوم محققان هلندی مقاله ای را به چاپ رساندند که در مورد کودکانی بود که رفتارهای ناشی از اوتیسم(اتیسم) داشتند و در آن مقاله برای بار نخست از واژه اتستیک که به گونه ای که امروزه بکار می رود استفاده شده بود اما چه کسی برای بار نخست از اوتیسم به شکل امروزی استفاده کرد کانر و یا آسپرگر؟ تا چند سال اخیر گفته می شد که کانر در سال 1943 با مقاله ای که در مورد تعدادی از بچه های دارای اوتیسم(اتیسم) منتشر کرد پیشگام اصلی اوتیسم در نظر گرفته می شود زیرا که مقاله آسپرگر یک سال بعد به طور مستقل به چاپ رسید و سال ها بعد به دنیای غیرآلمانی زبان معرفی شد. اما فرزند آسپرگر این جریان را درست نمی داند و براساس شواهدی که در اختیار دارد پدرش را پیشگامی می داند که حداقل 10 سال قبل از کانر اوتیسم(اتیسم) را به عنوان اختلال معرفی کرده است. پروفسور مایکل راتر که از افراد مطرح در زمینه اوتیسم (اتیسم)به شمار می رود، معتقد است که کانر پیشگام در نظر گرفته می شود، زیرا که توصیف کامل و جامعی همراه با تابلوی دقیق بالینی از علایم اوتیسم (اتیسم) ارائه کرد. همین جریان در مورد نخستین فردی که با استفاده از تلسکوپ اقدام به بررسی ماه کرد نیز صادق است، تا پیش از این گالیله را به عنوان نخستین فردی معرفی می کردند که دست به چنین کاری زده است. اما بررسی ها نشان داد که یک ستاره شناس گمنام انگلیسی به اسم توماس هاریوت پیش از او این کار را کرده است. با این وجود به دشواری می توان گفت که هاریوت بیشتر از گالیله بر ادراک ما از ماه تاثیر گذاشته است، زیرا تبیین گالیله از آنچه که مشاهده کرده است و سازمان دهی مشاهداتش بسیار ارزشمند تر از آن بوده که جایگاه خود را تنها به دلیل تاخیر زمانی از دست بدهد. چنین همزمانی ای در ارائه نظریه تکامل نیز بین چارلز داروین و آلفرد والاس فردی که به شکلی کاملا مستقل باورهای مشابه با نظریه داروین را طی نامه ای برای خود داروین فرستاده بود نیز وجود دارد. این کار باعث شد که داروین تردید و دودلی مربوط به ارائه نظریه اش را کنار گذاشته و آن را زودتر از زمانی که قراربود انتشار دهد. با علم و اطلاع از این موضوع هنوز چارلز داروین به دلیل تبیین روشن و مشخصی که از نظریه تکامل ارائه کرده است به عنوان پیشگام این نظریه شناخته می شود اما در کنار نام وی به آلفرد والاس نیز اشاره می شود. شاید بتوان چنین نتیجه گیری کرد که در کل هیچ کشفی کاملا بدون ارتباط با دانش گذشته و اطلاعات دیگران وجود ندارد و هر چیز نوینی با واسطه و یا بدون واسطه تحت تاثیر اتفاقات پیش از خود بوده و از آنها تاثیر گرفته است. به همین دلیل تعیین پیشگام واقعی و مستقل در زمینه اغلب کشفیات علمی کاری غیر ممکن و یا حداقل غیر منطقی خواهد بود و هیچ کشفی کاملا اصیل نبوده و بدون ارتباط با وقایع پیش از خود نیست و هیچ کاشفی نیز به عنوان تنها عامل کشف خود در نظر گرفته نمی شود، با این وجود تعدادی از متخصصان و پژوهشگران فعال در حیطه اوتیسم از جمله پروفسور مایکل فیتزجرالد از دانشگاه ترینیتی ایرلند، اعتقاد دارند که کانر خود از این امر اطلاع داشت که پیش از او آسپرگر درمورد این اختلال صحبت کرده بود و به دلیل اینکه کانر که خود اصلا آلمانی بود و به خوبی به زبان المانی تسلط داشت، این پژوهش را خوانده و از ان الهام گرفته بود اما در مقاله خود هیچ اشاره ای به آن نکرده بود. بنابراین کاری غیراخلاقی و دور از شان یک پژوهشگر انجام داده است کاری که اکنون سوءاستفاده علمی خوانده می شود اما عده ای دیگر از جمله دکتر لورنا وینگ که با آسپرگر ملاقات داشته معتقد است که کانر از این جریان اطلاع نداشت و دلیل او این است که کانر و آسپرگر هر دو معتقد بودند از اختلالی متفاوت صحبت کرده اند و علائم گزارش شده آنان بر دو اختلال متفاوت دلالت می کند بنابراین دلیلی برای کانر وجود نداشت که در مقاله خود اشاره و یا استنادی به مقاله آسپرگر بکند. از تمام این موارد گذشته کسانی که مقاله آسپرگر را به زبان اصلی بررسی کرده اند معتقد هستند که شیوه نگارش و نوع استدلال ارائه شده توسط وی با توجه به استاندارهای آن دوره برای مقالات علمی، با مقاله نگارش شده توسط کانر قابل مقایسه نیست و مقاله کانر به مراقبت دقیق تر و مناسب تر نگاشته شده است. به نظر می رسد که بداقبالی آسپرگر تنها استفاده از زبان آلمانی برای نگارش مقاله اش نبوده بلکه عوامل دیگر نیز در کم توجهی به یافته های وی نقش داشتند. از جمله این عوامل می توان به همدلی و علاقه آسپرگر به حزب نازی که در آن زمان بر آلمان تسلط داشت اشاره کرد. بررسی های تاریخی نشان می دهد که با توجه به باور حزب نازی به اصلاح نژاد و حذف افراد دارای مشکلات روحی و جسمی، فعالیت های آسپرگر در کلینیک کودکان دارای نیازهای ویژه با توجه به گرایش های فکری وی جای بررسی بیشتری دارد. اما فرزند وی مدارکی در درست دارد که نشان دهنده دیدگاه انتقادی آسپرگر نسبت به باورها و فعالیت های حزب نازی است.
در هر حال دو پیشگام بزرگ در زمینه اوتیسم (اتیسم) بدون شک کانر و آسپرگر هستند، هر دو فعالیت هایشان را در زمانی تقریبا واحد ( دهه 1930) شروع کردند. دو فردی که دارای شخصیت هایی کاملا متفاوت بودند. هر چند موضوعی که آنان مورد بررسی قرار دادند مشترکات فراوانی داشت، اما تفاوت های قابل توجهی نیز میان کار آن دو مشاهده می شود. روانپزشک اسکاتلندی دکتر فرد استون از جمله افرادی است که با هر دو نفر ملاقات داشته. به باور وی تفاوت میان این دو فرد چشمگیر بود. کانر را در اواسط دهه 50 میلادی در شهر ادینبورگ ملاقات کرد و او را شخصی خوش لباس، دقیق و دوست داشتنی یافت. هانس، آسپرگر را در دهه 60 میلادی در کنفرانسی در وین ملاقات کرد. وظیفه آسپرگر در آن جلسه، پذیرش و خوش آمدگویی به شرکت کنندگان بود. کاری که به هیچ عنوان به آن علاقه ای نداشت. استون می گوید که آسپرگر به جای خوش آمدگویی و برخورد با دیگران در کنار در ورودی سالن کنفرانس روی صندلی نشسته بود. استون نتوانست با او وارد گفتگو شود. به باور او آسپرگر خود از اختلالی که شناسایی کرده بود رنج می برد. اغلب کسانی که با کانر برخورد کرده اند از صمیمیت و رفتار دوستانه او ستایش کرده اند. ظاهرش نیز تایید کننده این امر بود، گوش های بزرگ و لبخندی شیطنت بار و مهم تر از همه بذله گویی و نکته سنجی کلامی اش دیگران را تحت تاثیر قرار می داد. خبرنگار روزنامه ای در شهر بالتیمور که با وی مصاحبه کرده بود، جلسه مصاحبه را دو ساعت بذله گویی، نکته سنجی و تعریف خاطره ذکر کرده است. در همین مصاحبه اوج روحیه انسان گرایی زمانی مشخص می شود که به خبرنگار می گوید: هر کودک، هر بزرگسال و هر فردی در جامعه خواستار سه چیزاست، احترام، پذیرش و تایید از جانب دیگران. اگر این سه مورد برای همه وجود داشته باشد، افراد جامعه علیرغم سطح توانایی هوشی و با هر توان و استعداد دیگری قادر خواهند بود که به درستی عمل کنند. در مقابل آسپرگر به معنی واقعی دارای رفتار قدیمی، اصیل و آقامنشانه بود. لورنا وینگ، وی را در سال 1979 در لندن ملاقات کرد. اندک زمانی پس از این ملاقات بود که آسپرگر در سال 1980 از دنیا رفت. وینگ می گوید که مکالمه به زبان انگلیسی انجام می شد و آنها در حالی که چای می نوشیدند، درمورد این موضوع صحبت می کردند، که آیا سندروم توضیح داده شده توسط وی نوعی اوتیسم(اتیسم) است یا خیر و چه ارتباطی میان اختلال توضیح داده شده از جانب وی و سندروم معرفی شده توسط کانر وجود دارد. آسپر کاملا معتقد بود که سندروم توضیح داده شده توسط وی با سندروم معرفی شده کانر کاملا متفاوت است، البته تایید می کرده که همپوشی هایی میان این دو وجود دارد. وینگ می گوید که او می خواست آسپرگر را در مورد طیف بودن این اختلال قانع کند بنابراین از اختلالات طیف اوتیسم سخن می گفت. اما آسپرگر مودبانه این نظر را رد می کرد. چندین دهه بود که همه تصور می کردند مقاله سال 1943 کانر درمورد طیف اوتیسم به نام اختلال اتستیک تماس عاطفی که در نشریه آمریکایی کودک عصبی به چاپ رسید، نخستین مقاله ای است که درمورد طیف اوتیسم به چاپ رسیده است و مقاله آسپرگر یک سال بعد 1944 تحت عنوان اختلال روانی اوتیسم در دوره کودکی که در نشریه آلمانی روانپزشکی و بیماری های اعصاب به چاپ رسید. بنابراین کانر پیشگام در معرفی طیف اوتیسم به شمار می رود. اما پنج سال قبل از آن 1938 در سخنرانی که آسپرگر در بیمارستان دانشگاه وین ارائه کرد، از این اختلال صحبت کرد. او از اصطلاح اختلال کودکان اوتیسمی سخن گفت اصطلاحی که نشان می داد که منظور آسپرگر نوعی اختلال در شخصیت بود. این سخنرانی در همان زمان تحت عنوان کودک اوتیسم با ذهن غیرطبیعی در هفته نامه وینا به چاپ رسید البته مدارک دیگری وجود دارد که نشان می دهد آسپر این اصطلاح را حتی قبل از آن نیز به کار برده است. دختر وی دکتر ماریا آسپرگر فدلر که روانپزشک است، مدارک و مستنداتی دارد که نشان می دهد پدرش در سال 1934 از اصطلاح کودکان اوتیسم استفاده کرده است. او نامه ای را که آسپرگر پس از مسافرت به شهرهای لایپزیک و پستدام در آلمان برای همکاری در اتریش نوشته است به عنوان شاهدی بر این ادعا نشان می دهد. نامه ای که تاریخ آن به 14 آوریل 1934 برمی گردد. در این نامه آسپرگر به دشواری های فراروی شناسایی این مفهوم اشاره می کند و پیشنهاد می کند که اصطلاح طیف اوتیسم (اتیسم)می تواند توصیف خوبی برای ویژگی های نشان دهنده این اختلال باشد. دختر آسپرگر درمورد دفتر خاطراتی صحبت می کند که آسپرگر در آن باورهای خود را یادداشت می کرده و در بخشی از آن به شکل وجود تعصب در جامعه آلمان اشاره می کند و از مقاله ای چاپ نشده صحبت می کند که در آن انتقادات فراوانی را به دیدگاه نژاد پرستانه حزب حاکم نازی وارد کرده است. هر چند کانر هم می گوید که کودکان اوتیسم( اتیسم)مورد نظر خود را از سال 1934 به بعد مورد مطالعه قرار داده است اما آسپرگر گروه کودکان مورد بررسی خود را پیش از دهه 1930 انتخاب و مطالعه کرده است.
طیف اوتیسم اختلالی است که رشد و گسترش مهارت های اجتماعی و ارتباطی فرد را مختل می کند. یعنی تشخیص کودک اوتیسم نشان دهنده نوعی اختلالی رشدی است که با نقص در رفتارهای ارتباطی و کلامی و وجود الگوهای غیرطبیعی درهر دو زمینه مشخص می شود. اختلال طیف اوتیسم( اتیسم) در افراد مختلف علائم متفاوتی دارد و برای جداسازی آن از سایر اختلالات، اصطلاح ( اختلالات طیف اوتیسم ) و یا مخفف آن (ASD) مورد استفاده قرار می گیرد. علت این امر این است که دسته ای از افراد وجود دارند که دارای اوتیسم هستند اما اثری از مشکلات وعلائم دیگر در آنان مشاهده نمی شود و عملکرد های شناختی مشابهی با جمعیت عادی دارند، با وجود این ویژگی ها و علائم تشخیصی کودک اوتیسم را نیز در خود دارند. این گروه با نام آسپرگر از سایرین جدا می شوند. بر اساس این اطلاعات می توان نتیجه گرفت که اختلال آسپرگر و علائم بیان شده توسط کانر با هم اختلالات طیف اوتیسم را تشکیل می دهند. بنابراین بجای استفاده از برچسب تشخیصی کودک اوتیسم برای این دسته از اختلالات، از اصطلاح اختلالات طیف اوتیسم استفاده می شود. این طبقه بندی باعث می شود که کودکان اوتیسم از مقوله ناتوانی های یادگیری خارج شده و به عنوان اختلالی متفاوت مورد توجه قرار گیرد. زیرا تا پیش از آن کودک دارای اوتیسم را به عنوان کسانی که می توانند دارای عملکرد هوشی عادی باشد مورد بررسی قرار نمی دادند. امروز باور این امر برای ما آسان است که افراد دارای طیف اوتیسم می توانند افرادی با هوش متوسط و یا حتی بالاتر از حد معمول باشند.
چه عوامل تاریخی باعث شدند اوتیسم در ابتدا به عنوان اختلالی نادر تصور شود؟
-محدودیت معیارهای تشخیصی اولیه که فقط شدیدترین موارد را شناسایی می‌کرد
-تمرکز اولیه بر نمونه‌های بالینی (کودکان بستری) به جای جامعه عمومی
-نبود ابزارهای غربالگری استاندارد
-تفسیرهای فرهنگی متفاوت از رفتارهای غیرمعمول
مطالعات همه‌گیرشناسی بعدی نشان داد که شیوع واقعی بسیار بیشتر از برآوردهای اولیه است و امروزه می‌دانیم اوتیسم یکی از شایع‌ترین اختلالات رشدی است.
منابع:
autism.org.uk
theautismservice.co.uk
سوالات متداول:
1-نقش مطالعات دوقلوها در شکل‌گیری درک امروزی ما از اتیولوژی اوتیسم چه بوده است؟
مطالعات دوقلوها به ویژه تحقیقات پیشگامانه فولشتاین و راتر در 1977 سنگ بنای درک کنونی ما از نقش عوامل ژنتیک در اوتیسم بوده‌اند. این مطالعات نشان دادند که همخوانی اوتیسم در دوقلوهای یک‌تخمکی به طور متوسط 60-90٪ است، در حالی که در دوقلوهای دو تخمکی این میزان به 0-30٪ کاهش می‌یابد. چنین یافته‌هایی به تدریج باعث تغییر پارادایم از نظریه‌های روان‌تحلیلی به مدل‌های عصب‌رشدی شد و راه را برای تحقیقات ژنتیک مولکولی هموار کرد.
2-اولین توصیف بالینی اوتیسم به چه زمانی برمی‌گردد و توسط چه کسی ثبت شد؟
اولین توصیف علمی اوتیسم به سال 1943 توسط دکتر لئو کانر (Leo Kanner) در مقاله “اختلالات autistic از تماس عاطفی” بازمی‌گردد. همزمان و مستقل از او، هانس آسپرگر در وین نیز مواردی را توصیف کرد که امروزه به نام سندرم آسپرگر شناخته میشود.
رژیم حسی یکی از درمان های کودکان طیف اوتیسم می باشد که بر پایه علم عصب شناسی و پردازش حسی بنا شده است.رژیم حسی در درمان طیف اوتیسم به همراه کاردرمانی حسی در درمان اختلال حسی کودکان اوتیسم می تواند اثر بسزایی در کنترل رفتار های پرخاشگرانه و کلیشه ای کودکان طیف اوتیسم داشته باشد. پردازش حسی عبارت است از فرایند دریافت پیام های حسی محیط پیرامون از طریق حسی پیام های دریافتی پردازش می شود و بر اساس میزان و شدت آنها پاسخ هایی از جانب فرد ارائه می شود. تبادل پیام های میان سیستم اعصاب مرکزی و اعصاب موجود در مغز و طناب نخاعی و اعصابی که خارج از سیستم اعصاب مرکزی هستند انجام می شود. این فرایند در اغلب ساعات از روز و زندگی عادی افراد انسان روی می دهد و مطابق با این پیام ها فرد از خود واکنش نشان می دهد. هرچند هر یک از حواس انسان به طور انفرادی عمل می کند اما هماهنگی با سایر حواس(یکپارچگی حسی) است که فرد را قادر میسازد تا به طور مناسب از خود عکس العمل نشان دهد. برای درک نحوه هماهنگی حواس مختلف ذکر یک مثال می تواند مفید باشد. فردی را در نظر بگیرید که یک فنجان چای در دست دارد و از پلکان بالا می رود. از نظر حس بینایی دیدن پله ها و بلند کردن پا در سطح مناسب با آن روی می دهد. در این مرحله حس عمقی همراه با حس مربوط به سیستم وسیبولار درگیر می شوند. عطر چای حس می شود و با استفاده از حس تعادل سعی می کنیم که نگذاریم چای به زمین بریزد. ممکن است همزمان صدای همکاران و دوستانمان را بشنویم و داغی چای را از روی فنجان احساس میکنیم همزمان انتقال وزن بر روی پاهایمان برای بالا رفتن از پله ها ادامه دارد. هر یک از حواس ما در این فرایند نقش و جایگاه خاص خود را انجام می دهد تا کل جریان بالا رفتن از پله ها با یک فنجان چای در دست ممکن شود. در هر یک از فعالیت هایی که روزانه انجام می دهیم پیام هایی که به طور پی درپی از جانب محیط فرستاده می شوند توسط سیستم حسی ما دریافت و تفسیر می شود و از این طریق است که می توان به شکل موفقیت آمیزی با محیط پیرامون به تعادل پرداخت. مشکلات حسی موجود در اختلالات طیف اوتیسم انجام فعالیت هایی که نیاز به یکپارچگی حسی را دارند برای کودک دشوار می کند. به این دلیل است که در اغلب موارد این کودکان طیف اوتیسم به دلیل نقص در سیستم اعصاب مرکزی در برابر محرک های معمولی موجود در محیط از خود واکنش نامناسبی نشان می دهند.در حال حاضر و با توجه به اطلاعات موجود دلیل واحد و مشخصی برای ناهماهنگی حسی وجود ندارد اما وجود این ناهماهنگی عامل مشکل آفرین برای مراقبان کودکان طیف اوتیسم است. کودکان طیف اوتیسم ممکن است در نشان دادن واکنش های مناسب ناتوان باشند و در نتیجه به عنوان افراد دارای رفتارهای در ارتباط با رژیم حسی مناسب در درمان کودکان اوتیسم برای محرک های حسی مختلف فعالیت های ریز پیشنهاد می شوند:
پیشنهاد هایی برای رژیم حسی و کاردرمانی حسی در حس بینایی
کنترل و محدود کردن محرک های بینایی موجود در محیط ( توجه بیشتری به مواد آویزان شده از سقف، عکس های قرار گرفته بر روی دیوار و اسباب بازی های در دسترس)
قرار دادن اشیاء مناسب برای دستکاری شدن کودک اوتیسم در درون جعبه یا کیسه جهت درمان کودکان اوتیسم
طبقه بندی اشیاء و مشخص کردن محل آنها با استفاده از برچسب و یا رنگ مخصوص برای کودک طیف اوتیسم
قرار دادن تصویر بر روی جعبه یا محل هایی که اشیاء به آنها تعلق دارند به منظور کمک به شناسایی محل و طبقه بندی اشیاء برای کودکان اوتیسمی که از حافظه تصویری قوی برخورد دار هستند.
استفاده از شماره و یا حروف برای طبقه بندی
استفاده از خطوط یا علامت برای مشخص کردن فاصله و یا محل قرار گیری
اطلاعات بصری مربوط به انجام یک فعالیت را بر روی یک برگه کاغذ قرار دهید.
در اتاق کودکان طیف اوتیسم بجای استفاده از لامپ های فلورسنت(مهتابی)از لامپ های معمولی استفاده کنید
به جای موس کامپیوتر از کامپیوترهای دارای صفحه حساس به لمس استفاده کنید
برای سازمان دهی مواد و محتواها برای درمان اوتیسم از نرم افزارهای کامپیوتری استفاده کنید
اجازه دهید که فرد دارای اوتیسم در وضعیت دلخواه خود قرار گیرد و به حرف های شما گوش دهد ( مثلا پشت به شما بنشیند)
به کودک طیف اوتیسم اجازه دهید که به شیوه خود یادداشت بردارد و از یادداشت های دیگران نیز برای به یادآوری امور و مراحل آن استفاده کند.
پیشنهاد هایی برای رژیم حسی در درمان اوتیسم در حس لامسه
زمانی که کودک طیف اوتیسم خود را از یک فعالیت لمسی کنار می کشد فعالیت را قطع کنید و به واکنش وی احترام بگذارید
لباس هایی را که کودک اوتیسم به راحتی می تواند بپوشد شناسایی کرده و از همان جنس سایر لباس های وی را تهیه کنید.
سعی کنید برچسب های پشت لباس را پیش از پوشیدن لباس توسط کودک اوتیسم قیچی کنید و لباس ها را قبل از پوشیدن کودک اوتیسم یک بار بشویید تا آهار آن که اغلب باعث حساسیت کودک دارای اوتیسم میشود از بین برود.
وسایل و ابزار قابل دستکاری کوچک مانند توپ نرم لاستیکی و با لرزانک های پلاستیکی را برای آرام کردن کودک طیف اوتیسم در زمان بهم ریختن حس لامسه در اختیار داشته باشید.
به کودک اوتیسم اجازه دهید تا بر روی مبل های راحتی نرم و شکل پذیر(اغلب به نام بین بگ شناخته می شوند) بنشیند.
از کاردرمانگر حسی برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد روش های خاص دیگری که تناسب بیشتری با فرد دارای اوتیسم و ویژگی های او داشته باشد کمک بگیرید.
پیشنهادات رژیم حسی در درمان اوتیسم برای حس چشایی و بویایی
در رژیم حسی از غذاهایی که کودک طیف اوتیسم دوست دارد برای تقویت او و ارائه پاداش استفاده کنید.
مواد دارای ترکیبات سمی را از دسترس کودک اوتیسم دور کنید و در محلی امن قرار دهید.
برای تهیه یک برنامه غذایی مناسب در رژیم حسی با متخصص تغذیه تماس بگیرید.
رژیم حسی در درمان حس بویایی در کودکان اوتیسم
در رژیم حسی برای آرام کردن مشکلات حسی در کودکان اوتیسم که عادت به بو کردن اشیاء دارد، بهتر است از مواد خوشبویی مانند عطر، صابون و خودکارهای معطر استفاده شود.
در کاردرمانی حسی تاکید می شود که آن چه که برای شما خوشبو است واکنشی کاملا معکوس در فرزندانتان ایجاد کند. سعی کنید علایق معقول وی را برای انتخاب بو در نظر گیرید.
مواد معطر مورد استفاده خود را به حداقل میزان برسانید تا باعث بهم ریختن این کودک طیف اوتیسم نشود.
در رژیم حسی در درمان اوتیسم از صابون های خشک و مایع فاقد بو برای دستشویی استفاده کنید زیرا که ممکن است کودک دارای اوتیسم واکنش های مختلفی را نسبت به یک بوی واحد از خود نشان دهند.
پیشنهاد هایی برای رژیم حسی و کاردرمانی حسی کودک اوتیسم برای حس عمقی
کودک طیف اوتیسم را در انجام فعالیت های مربوط به بالا و پایین پریدن درگیر کنید( طناب بازی بالا پایین جهیدن روی تشک و توپ به مخصوص) این کار باعث افزایش سطح هوشیاری کودک اوتیسم می شود.
حرکت های عقب و جلو را در برنامه درمان حرکتی اوتیسم بگنجانید( تاب خوردن و استفاده از صندلی های راحتی)
از اسباب بازی های فشاری، بادی و نرم در درمان حسی اوتیسم استفاده کنید.
استفاده از اسباب بازی های دارای ویبره را در رژیم حسی کودک اوتیسم فراموش نکنید.
استفاده از مواد جویدنی و ترد را به برنامه غذایی درمان اوتیسم اضافه کنید( میوه های خشک مانند برگه و زردآلو، آدامس، هویج و خیار و موارد مشابه)
فضایی برای کوبیدن پا بر زمین و یا بالا پایین پریدن برای کودک اوتیسم در نظر گیرید.
فعالیت های ورزشی را در برنامه درمان اوتیسم بگنجانید( فعالیت هایی که نیازمند فشار عمقی هستند مانند دویدن و جهیدن)
پیشنهاداتی در کاردرمانی حسی کودک اوتیسم برای حس وستیبولار
فعالیت های سنگین کاری برای کودکان اوتیسم در نظر گیرید( بردن سطل آشغال به بیرون، بردن یک دسته کتاب به کتاب خانه و موارد مشابه)
حرکت آرام برای تغییر وضعیت های شدید( مثلا از حالت نشسته به حالت ایستاده)
آرام حرکت کردن در کاردرمانی حسی کودک اوتیسم
نشاندن کودک طیف اوتیسم بر روی توپ مخصوص و یا سطحی بسیار نرم و دارای انعطاف
در نظرگیری زمان های کوتاه ولی پی درپی برای استراحت در طی روز
بالا پایین پریدن بر روی تشک های فنری در کاردرمانی حسی در درمان طیف اوتیسم
استفاده از برچسب و یا علامت برای مشخص کردن جهت ها و دست و یا پای چپ و راست
بازی با استفاده از حرکت های تکراری دارای ریتم در کاردرمانی حسی اوتیسم
تقویت استفاده از دست غالب کودک اوتیسم برای انجام امور
چرخ و فلک سواری، استفاده از کفش های اسکیت، آویزان شدن، انجام بازی های گروهی، شنا کردن ،سرسره بازی وسرخوردن، استفاده از سرسره های آبی برای درمان اوتیسم در رژیم حسی استفاده می شود.
در طی یک دوره زمانی مشخص انجام فعالیت های پیشنهادی در زمینه های مختلف می تواند برای کودک دارای اوتیسم بسیار سودمند باشد و پردازش حسی کودک اوتیسم را متعادل سازد. انجام این فعالیت ها کودک بر انگیخته دارای اوتیسم را به خوبی آرام و متعادل می کند و کودک منفعل و فاقد واکنش را به واکنش و پاسخ دهی وا می دارد. این فعالیت ها از بروز واکنش نامناسب نسبت به محرک های محیطی جلوگیری می کند، فعالیت های خود انگیخته کودک اوتیسم را کاهش می دهد. با انجام این برنامه میزان فعالیت های مولد کودک اوتیسم افزایش می یابد و فعالیت های خود تنظیمی کودک اوتیسم با استفاده ازاین تجارب افزایش می یابد. برای رسیدن به این نقطه زمان لازم است و نمی توان از یک کاردرمانگر حسی انتظار داشت تا تنها با برنامه های مداخله ای روزانه و یا هفتگی که با کودک اوتیسم انجام می دهد او را به سطح بهینه عملکرد های حسی برساند. همکاری والدین و تداوم برنامه درمان اوتیسم برای کسب نتیجه مطلوب دارای اهمیت است. برای حصول نتیجه نهایی همکاری میان والدین، کلینیک، مدرسه، محل کار ضروری است.
برنامه رژیم حسی باید پویا باشد. در زمانی که کودک طیف اوتیسم تغییری در زندگی و رشتش ایجاد کند برنامه رژیم حسی نیز باید تغییر کند. زندگی تمامی افراد نیازمند تغییر و تنوع های گهگاه و دوره ای است بنا بر این توجه به واکنش های که فرزند، مراجع و یا دانش آموز اوتیسم در برابر محرک های مختلف از خود نشان می دهد و ایجاد تغییر با توجه به این واکنش ها امری لازم است.تغییرات ایجاد شده برای جایگزینی و حفظ آرامش کودک اوتیسم در هر محیط آموزشی و یا زیستی باعث می شود تا سطح کارایی کودکان طیف اوتیسم افزایش یابد و به شکل بهتر و فعال تری در فعالیت های یادگیری و انجام امور روزمره درگیر شود.
رژیم حسی در درمان اختلال پردازش حسی
رژیم حسی یک استراتژی درمانی است که برای مدیریت اختلال پردازش حسی استفاده می شود. رژیم حسی شامل طیف وسیعی از فعالیت ها است که سیستم های حسی مختلف را هدف قرار می دهند و باید به طور خاص با نیازهای کودک تنظیم شود. در اصل، این یک لیست از فعالیت های حسی است که به کودک کمک می کند تا احساس آرامش و سازماندهی حسی داشته باشد و سپس به او اجازه می دهد تا با بهترین توانایی خود توجه کند، یاد بگیرد و رفتار کند. به طور خاص تر، این یک برنامه فردی سازی شده است که شامل فعالیت های حسی و فیزیکی (حرکتی یا عضلانی) می شود. از آن برای کمک به مدیریت نیازهای حسی – حرکتی کودک و کاهش تأثیر هرگونه اختلال احتمالی بر سطح توجه و فعالیت کودک، رفتار و یا یادگیری و توسعه مهارت ها استفاده می شود. همان طور که ما سعی می کنیم یک رژیم غذایی متعادل (میوه و سبزیجات بیشتر و شکلات کمتر) داشته باشیم تا سالم و متناسب بمانیم، هر روز به مقدار متعادلی از اطلاعات حسی در بدن خود نیاز داریم تا به خوبی کار کنند. رژیم حسی فرصت های منظمی را برای کودک فراهم می کند تا عدم تعادل در تحریک حسی که کمبود دارد، به دنبال آن است یا از آن اجتناب می کند را تحت کنترل نگه دارد تا اطمینان حاصل شود که مقدار دریافتی با سطوح مورد نیاز بدن برای عملکرد خوب مطابقت دارد. یک رژیم حسی که به طور خاص طراحی شده است، با گذشت زمان تغییر می یابد تا نیازهای کودک را برآورده کند، زیرا پردازش حسی او تغییر می کند یا خواسته های محیطی تغییر می یابد. همان طور که کودک یاد می گیرد که به صورت حسی خود تنظیمی کند، از طریق استفاده از رژیم حسی، مهارت هایی مانند تمرکز، به اشتراک گذاشتن و نوبت گرفتن نیز سریع تر بالغ می شوند. این به کودک امکان می دهد بدون وابستگی به دیگران به شروع مدیریت وظایف یا موقعیت ها به تنهایی حرکت کند. برای تعیین نوع ورودی حسی مورد نیاز، کاردرمانگر و والدین با همکاری یکدیگر، انواع ورودی حسی مورد نیاز کودک را بر اساس ارزیابی رسمی و همچنین مشاهدات واکنش های کودک به محیط های مختلف و فعالیت های حسی آزمایش شده تعیین می کنند. فعالیت های رژیم حسی که ممکن است برای یک کودک مناسب باشد، لزوماً برای کودک دیگری کارساز نیست، به همین دلیل است که رژیم حسی باید با همکاری والدین و درمانگران توسعه یابد.
نقش کاردرمانی حسی در رژیم حسی
کاردرمانی حسی با انجام مداخلات کاردرمانی نظیر مداخلات حس وستیبولار و عمقی همچنین استفاده از وسایلی نظیر بالانس بیم و توپ تعادلی به تحریک حس وستیبولار و بهبود تعادل کودکان کمک بسزایی می کند. در بخش تعدیل حسی کاردرمانی حسی بر روی تدافع لمسی کودکان با تحریک پوست کودک با بافتهای مختلف و ماساژ های عمقی همچنین استفاده از آب گرم و سرد به تعدیل حس لامسه در کودکان کمک می شود . در زمینه اختلالات حس بویایی با استفاده از اسانس های طبیعی به تحریک فولوکول های بویایی پرداخته و به استفاده از حساسیت زدایی تدریجی مشکلات حس بویایی کودک را برطرف می کند.
جهت تعدیل حس چشایی در کودکان با ارائه رژیم حسی مناسب تغذیه کودک را به مرور بهبود بخشیده و موارد غذایی جدید را به رژیم غذایی کودک اضافه می کنیم. در زمینه حس شنیداری در اتاق شنیداری با استفاده از برنامه های طراحی شده در حیطه شنیداری مانند تمییز شنیداری، حساسیت شنیداری به بهبود مهارت های شنیداری کودکان کمک می شود.
منابع:
childdevelopment.com.au
rainbowtherapy.org
سوالات متداول:
1-مدت زمان تأثیرگذاری رژیم حسی چقدر است؟
بستگی به فرد دارد، اما معمولاً پس از ۴ تا ۸ هفته استفاده منظم، بهبود در توجه و آرامش مشاهده میشود.
2-تفاوت رژیم حسی با کاردرمانی چیست؟
کاردرمانی طیف گسترده‌تری از مداخلات را شامل میشود، در حالی که رژیم حسی به‌طور خاص بر تنظیم سیستم عصبی از طریق محرک‌های حسی تمرکز دارد.
مهارت های اجتماعی در درمان کودکان اوتیسم توسط گروه درمانی
جلسات مهارت های ارتباطی برای کودکان دارای اوتیسم این شانس را ایجاد میکند که در یک گروه از همسالان و در محیطی حمایت شده به تجربه مهارتهای ارتباطی بپردازد. بازی های تعاملی (گروه درمانی)مستلزم توانایی توجه به همسالان و مشارکت با آنها در یک فعالیت مورد علاقه می باشد. کودکان دارای رشد طبیعی در سه سالگی از بازی های موازی به بازی های تعاملی کوچ می کنند. در حالی که این سن برای کودکان اوتیسم بسته به سطح رشد و میزان غیر عادی بودن متفاوت است. گروه‌های مهارت های ارتباطی (گروه درمانی در کودکان اوتیسم)برای هر سنی از پیش دبستان گرفته تا دبیرستان وجود دارد. آنچه در درمان کودکان اوتیسم مهم است این است که همه اعضای گروه در یک سطح زبانی و رشدی باشند. فعالیت های درون گروه، بسته به سطح مهارت افراد متفاوت خواهد بود.
اهداف جلسات مهارتهای ارتباطی در درمان اوتیسم:
مهارت های پایه برای تعامل اجتماعی کودک اوتیسم(تماس چشمی، فضای شخصی، بلندی صدا)
تشخیص و نام گذاری هیجانات خود
تشخیص و نام گذاری هیجانات دیگران (حالات چهره، نوای گفتار و افت و خیز صدا، حالات بدنی) توسط کودک اوتیسم
مهارت های محاوره (آغاز تداوم و ختم مهاوره، رعایت نوبت، پرسیدن سوال، انتخاب موضوع صحبت)
مهارت های بازی و دوستیابی (فهم اینکه چه کسی دوست است و چگونه باید با کسی دوست شد و دوست ماند)
انعطاف پذیری شناختی (مواجهه با امور غیر متقربه، به تغییر برنامه) در درمان کودکان اوتیسم
مهارت های حل مسئله در موقعیت اجتماعی که کودک اوتیسم با آن درگیر می شود (مکانیزم های مقابله، خودکنترلی)
خودآگاهی
اعتماد به نفس
دقت داشته باشید که طی این فعالیت ها گرایش شناختی تفکر به تدریج از پایین به بالا به سوی بالا به پایین تغییر می کند. یعنی از مهارت های مبتنی بر محرک های عینی همچون تماس چشمی و فضای شخصیتی آغاز و به مهارت هایی که در برگیرنده اهداف انتزاعی تر است، ختم می شود. مهارت های محاوره در گروه درمانی اوتیسم با موارد ساده‌ای چون سلام و احوالپرسی با دیگران، باز کردن سر صحبت، رعایت نوبت و مواردی از این دست آغاز می شود. ولی هدف نهایی در درمان کودک اوتیسم رسیدن به درک منظر دیگران یعنی گوش کردن به دیگران و فهم و دیدن موضوع از منظر آنان است. در گروه های مهارت های ارتباطی(گروه درمانی) نیز همچون داستان های اجتماعی قوانین اجتماعی به شکل عینی و آگاهانه به کودک اتیسم آموزش داده می شود. مثلاً به جای اینکه به کودک گفته شود : هنگام مکالمه خیلی نزدیک نشو! به او گفته میشود : هنگام مکالمه به اندازه یک دسته باز از مخاطب فاصله بگیر. هدف آن است که رابطه بین رفتار کودک اوتیسم و نتایج آن برجسته شود، اگر خیلی به دیگران نزدیک شوی آنها از تو دور خواهند شد. فهم رابطه علت و معلولی در درمان نوجوانان اوتیسم نیز یکی دیگر از اهداف است. (اگرحمام کنی و از ادکلن استفاده کنی بهتر توسط دوستانت پذیرفته می شوی تا وقتی که حمام نکنی و بوی عرق بدهی.)
تکنیک های مورد استفاده در گروه های مهارتهای ارتباطی(گروه درمانی کودکان اوتیسم)
هم گروهی با یک یا دو نفر و تاکید بر تفکر دیگر محور
برای مثال هر یک از اعضای گروه به جای اینکه خوراکی هایش را تنها بخورد آن را به هم گروهی هایش هم تعارف می کند.
حل مسئله گروهی : درمانگر تکلیفی را ارائه میکند که برای حل آن باید اعضای گروه با هم مشارکت کنند.
ایفای نقش : مهیا کردن یک سناریو و رعایت نوبت نقش های مختلف.
ترغیب و سرنخ های بینایی : استفاده از کارت ها، نماد ها و ویدیو ها.
طوفان مغزی این جلسات برای درمان کودکان اوتیسمی مناسب است که از توانایی کلامی مناسبی برخوردار هستند این روش برای آموزش نحوه مراجعه با فشارهای اجتماعی بیان احساسات و… می باشد.
تمرین در خانه : تکرار مهارتهای خواص بیرون از گروه
در مقالات قبل روش های مختلف درمان کودکان اوتیسم را مورد بررسی قرار دادیم، با طرح درمان گروهی برای کودکان اوتیسم ،حالا دیگر می توانیم نمودار روشهای درمانی اعم از انواع رفتار و نیز درمان های زبانی را با افزودن روشهای داستان های اجتماعی و گروه مهارتهای ارتباطی تکمیل نماییم این دو روش اخیر در بالاترین قله های نمودار قرار می گیرند.
علایم اوتیسم براساس آخرین یافته های روانپزشکی( دکتر صابر)
در نسخه پنجم دی اس ام اختلالات عصبی – رشدی با تغییرات انقلابی مواجه شده است. اختلال آسپرگر، اختلال فروپاشی دوران کودکی، اختلالات رت و اختلال اوتیسمحذف و همه این موارد ذیل چتری به نام اختلال طیف اوتیسم جمع شده است. علایم تشخیص اختلال طیف اوتیسم از سه دسته به دو دسته کاهش یافته است. در گروه اختلالات ارتباطی نیز برای اولین بار اختلال ارتباط اجتماعی مطرح شده است. بزرگترین تغییری که در توضیح تشخیص علایم اوتیسم در نسخه چهارم به پنجم دی اس ام انجام شده است آن است که تمام زیر گروه های تشخیصی اختلال طیف اوتیسم (اختلال اوتیسم، اختلال آسپرگر و اختلال رشدی فراگیر نامشخص PDD در قالب یک تشخیص تحت عنوان اختلال طیف اتیسم جمع شده است. در توضیح علایم اوتیسم در نسخه پنجم دی اس ام اختلالات مجزائی که در نسخه چهارم در ذیل اختلالات طیف اوتیسم می‌آمد را ذیل یک چتر تشخیصی ولی نه با نام‌های مجزا بلکه با شدت‌های مختلف مختلف آورده است.
تغییر دوم در توضیح علایم اوتیسم است که در نسخه چهارم معیارهای تشخیص سه حوزه ارتباط اجتماعی، تعامل اجتماعی و علائق و الگوهای رفتاری تکراری و محدود بود. اما در نسخه پنجم علایم اوتیسم به دو حوزه تقلیل یافته است : ۱) حوزه ارتباط اجتماعی و تعامل اجتماعی ۲) رفتارهای تکراری و محدود. به علاوه برای تشخیص علایم اختلال طیف اوتیسم وجود ۳ نوع از تاخیرهای ارتباط اجتماعی و ۲ نوع از رفتارهای تکراری و محدود لازم است. این تغییرات نشانگر آن است که رویکرد نسخه پنجم دی اس ام از رویکردی طبقه ای به رویکردی بعدی تغییر یافته است. در نسخه پنجم دی اس ام تغییراتی در مورد سن و الگوی شروع اختلال طیف اوتیسم نیز مطرح شده است. در این نسخه اگرچه تاکید شده است که علائم اوتیسم باید در مراحل اولیه رشد ظاهر شود، اما توجه به این نکته نیز مهم است که ظهور کامل برخی از علائم اوتیسم مستلزم آن است که فشار تقاضای اجتماعی به حد آستانه برسد. برای مثال، اگر کودکی هیچ خواهر و برادری نداشته باشد و به مهدکودک نرود و تعامل کمی با همسایگان و همسالانش داشته باشد، ممکن است والدین او متوجه هیچ یک از علائم نقص در تعامل اجتماعی نشوند. چرا که کودک با تقاضایی اجتماعی زیادی مواجه نیست هر چقدر تعامل کودک با سایر کودکان افزایش یابد جدیت نقایص اجتماعی اش بیشتر دیده میشود.
جهت تشخیص کودک اوتیسم ، کودک باید 6مورد یا بیشتر از علایم 1،2،3 را داشته باشد که دستکم 2 مورد از(1) و یک مورد از (2) و (3) در آن باشد.
1.نقص کیفی در تعامل اجتماعی که دستکم به صورت ۲ مورد از موارد زیر بروز نماید :
الف) نقض آشکار در استفاده از رفتارهای غیرکلامی مثل نگاه چشم در چشم و حالات چهره، حالات بدنی و اشارات برای تنظیم تعامل اجتماعی یکی از علایم اوتیسم است.
ب) ناتوانی در شکل دادن روابط متناسب با سطح رشد با همسالانش
پ) فقدان تلاش خود به خودی برای اشتراک گذاری لذت ها، علائق یا موفقیت ها با دیگران )مثل عدم نشان دادن، آوردن و اشاره به اشیاء مورد علاقه.)
ت) فقدان بده بستان هیجانی یا اجتماعی.
2. نقص کیفی در ارتباط که به صورت یکی از موارد زیر بروز نماید :
الف) تاخیر یا فقدان رشد زبان بیانی (بدون هیچ تلاشی برای جبران از طریق روشهای جایگزین ارتباط مثل : اشاره یا پانتومیم) که یکی از علایم شایع در اوتیسم می باشد
ب) در افرادی که دارای گفتار کافی هستند، نقص آشکار در آغاز یا تداوم گفتگو با دیگران.
پ) استفاده کلیشه ای و تکراری از زبان یا زبان عجیب و غریب
ت) فقدان بازی های ایفای نقش یا تقلید های اجتماعی خود انگیخته و متنوع متناسب با سطح رشد.( علامت شایع اوتیسم)
3.الگوهای رفتاری علائق و فعالیت های تکراری، محدود و کلیشه‌ای که به صورت یکی از موارد زیر بروز کند :
الف) اشتغال با یک یا چند الگوی کلیشه‌ای و محدود که در شدت یا تمرکز غیرعادی است.( علایم شایع اوتیسم)
ب)چسبندگی غیر منعطف آشکار به کارهای روزمره غیر عملکردی یا کلیشه‌ای
پ) حرکات تکراری و کلیشه ای (مثل تکان دادن یا چرخاندن دستان یا انگشتان یا حرکات پیچیده کل بدن.)
ت) اشتغال پایدار با بخش ها و اجزاء اشیاء.
ب) تاخیر یا عملکرد غیر عادی، دست کم در یکی از حوزه های زیر که قبل از 3 سالگی بروز نماید؛
الف) تعامل اجتماعی
ب) به کارگیری زبان در ارتباطات اجتماعی
ج) بازیهای تخیلی یا نمادین
ج) نقایص موجود با سندروم رت یا اختلال فروپاشیده دوران کودکی توجیه نشود.
نمونه هایی از علائم اختلال طیف اوتیسم در دو حوزه ( ارتباطات اجتماعی و تعامل اجتماعی ) (علائق و رفتارهای محدود و تکراری)
توضیح انواع اوتیسم با توجه به شدت علایم اوتیسم در کودک دو ساله
ارتباط اجتماعی و تعامل اجتماعی
اوتیسم خفیف : ضعف در شروع و پاسخ به تعاملات اجتماعی ، کاهش علاقه به دیگران ، ساختار جمله سالم است اما در محاوره دچار مشکل است. برای دوست یابی تلاش می کند اما به شیوه های عجیب و اغلب و نا موفق
اوتیسم متوسط : با وجود حمایت باز دچار مقایسه قابل توجهی است. آغاز گری و پاسخ های محدود به تعاملات اجتماعی گفتاری با جملات ساده و کوتاه صورت می‌گیرد. و ارتباط غیرکلامی عجیب و محدود. تعاملات اجتماعی محدود به علائق محدود و خاص می شود.
اوتیسم شدید : تعاملات اجتماعی محدود و پاسخ‌های محدود به همه، کلمات بسیار محدود به ندرت آغازگر ارتباط است و آن هم با روش های غیر معمول، تنها به تعاملات اجتماعی بسیار مستقیم پاسخ می‌دهد.
علائق و رفتارهای محدود و تکراری
اوتیسم خفیف : عدم انعطاف پذیری مشخص، مشکل در تعویض فعالیت‌ها ضعف در مهارتهای برنامه ریزی و سازماندهی به نحوی که عملکرد مستقل فرد را تحت شعاع قرار می‌دهد.
اوتیسم متوسط : انعطاف ناپذیری در رفتار، مشکل در سازگاری با تغییرات
اوتیسم شدید : انعطاف ناپذیری شدید و مشکل شدید در سازگاری با تغییرات، هنگام نیاز به تغییر در توجه و فعالیت دچار پریشانی آشکار می شود. رفتارهای تکراری و محدود که آشکارا مزاحم سایر حوزه های عملکردی است.
جهت مطالعه مطالب بیشتر درباره علایم کودکان طیف اوتیسم به لینک های زیر مراجعه فرمایید:
فهرستی که در ادامه خواهد آمد را نمی توان یک تست ارزیابی کودکان اوتیسم جامع محسوب کرد، اما شامل رایج ترین تست های تشخیص اوتیسم و تشخیص کودک اوتیسم ( Autism )می باشد. این آزمونگر( اعم از کاردرمان، روانشناس، آسیب شناس گفتار و زبان یا…) است که تعیین میکند کدام آزمون تشخیص اوتیسم تصویری دقیق تری از سطح رشد و نقاط ضعف و قوت کودک اوتیسم در حوزه های خاص (زبان بیانی، ادراکی، حل مسئله غیر کلامی، عادی بودن و…) ارائه خواهد داد. بسیار مهم است که کودک اوتیسم با ابزاری سنجیده شود که متناسب با سطح مهارت ها و نیز سن او باشد. معمولاً بهتر است آزمونگر ابزاری را برای ارزیابی کودکان اوتیسم انتخاب نماید که از سطحی پایین تر از سن کودک اوتیسم آغازشود، حتی اگر مجبور شود برای نمره دهی آن به شیوه غیر استاندارد عمل کند.در تشخیص اوتیسم در کودکان باید مراقب کم تخمینی حاصل از اجرای محدوده آزمون ها برای مثال تست هوش کوتاه کافمن یا شکل کوتاه و کسلر پیش دبستان یا تست هوش و کسلر کودکان باشید. این تست ها برای کودکان طبیعی یا کودکانی که مشکلات رشدی خفیفی دارند خوب است. اما برای پیدا کردن نقاط ضعف و قوت و سنجش کودکان اوتیسم باید مورد بررسی قرار گیرند. تشخیص کودکان اتیسم توسط تست تشخیص اوتیسم کودکان انجام نمی گیرد و این گونه تست های تشخیص اوتیسم در کودک تنها در جهت غربالگری اوتیسم توسط والدین صورت می گیرد. جهت ارزیابی اتیسم باید حتما کودک اوتیسم توسط دکتر متخصص اوتیسم مورد تست قرار گیرد و در صورت لزوم تست هوش برای کودکان اوتیسم انجام شود.
روش انجام ارزیابی کودکان اوتیسم
ارزیابی کودکان اوتیسم فرآیندی برای جمع آوری اطلاعات در مورد شما یا فرزند تان است. متخصصانی که ارزیابی را انجام می دهند، به دنبال درک طیف وسیعی از اطلاعات در مورد شما یا فرزند تان خواهند بود تا به آن ها کمک کنند به این نتیجه برسند که آیا شما یا فرزند تان به اوتیسم مبتلا هستید یا خیر. به عنوان بخشی از ارزیابی، آن ها باید نوع حمایت مورد نیاز را نیز شناسایی کنند. سوالاتی که توسط متخصصان تشخیص اوتیسم پرسیده می شود، برای کسب اطلاعات مهم است و پاسخ صحیح و غلطی وجود ندارد. تست ارزیابی اوتیسم معمولا توسط یک متخصص اوتیسم در طول یک معاینه روتین کودک سالم انجام می شود. متخصص ممکن است کودک را مشاهده کند یا از شما در مورد رفتار های او در خانه و هنگام تعامل با سایر کودکان در زمین بازی سوال بپرسد. هدف از ارزیابی اوتیسم، شناسایی علائم اولیه رایج اوتیسم در کودکان است. ارزیابی هایی که در طول معاینات کودک سالم انجام می شود، فقط برای نشان دادن این است که آیا کودک ممکن است برخی از علائم اولیه اوتیسم را نشان دهد یا خیر. این ارزیابی ها مناطقی را که نیاز به ارزیابی بیشتر دارند، شناسایی می کنند ولی جایگزین تشخیص رسمی نیستند. اگر مشکوک هستید که فرزند تان ممکن است مبتلا به اوتیسم باشد یا نه، حتما از متخصص اطفال فرزند تان بخواهید معاینات اولیه را انجام دهد یا درخواست ارجاع به یک متخصص تشخیص اوتیسم واجد شرایط را بدهید. ارزیابی اوتیسم تجربیات، نقاط قوت، چالش ها و نیاز ها را برای رسیدن به نتیجه ای در مورد این که آیا شما یا فرزند تان اوتیسم دارید یا خیر، در نظر خواهد گرفت. ارزیابی اوتیسم در دوران کودکی برای همه کودکان ضروری است و مداخله زود هنگام می تواند تأثیر فوق العاده ای بر پیش آگهی داشته باشد. تیم ارزیابی تشخیص اوتیسم ممکن است:
-از شما در مورد رشد فرزند تان، مانند زمان شروع صحبت کردن او، سوال بپرسد.
-نحوه تعامل شما و فرزند تان و نحوه بازی فرزند تان را مشاهده کند.
-هر گونه گزارش ارسال شده توسط پزشک عمومی، مهد کودک یا مدرسه آن ها را بخواند.
-در مورد سابقه پزشکی آن ها سوال کند و یک معاینه فیزیکی انجام دهد.
ارزیابی های اوتیسم بسیار دقیق هستند و والدین اغلب از جزئیاتی که متخصصان برای تشخیص اوتیسم به آن ها توجه می کنند، شگفت زده می شوند. اما نکته مهم این است که ارزیابی را با یک متخصص واجد شرایط که در تشخیص اوتیسم آموزش دیده و با تجربه است، انجام دهید تا اطمینان حاصل شود که او تشخیص دقیقی داده است.
تست هوش در تشخیص کودکان اوتیسم
هدف از انجام تست هوش برای کودکان اوتیسم آن است که :
سطح کلی رشد ذهنی کودکان را بسنجیم
ببینیم آیا بین مهارت های کلامی و غیرکلامی فاصله‌ای وجود دارد؟
آیا بین هوش سیال و متبلور فاصله‌ای وجود دارد؟
ببینیم آیا کودک در کارکردهای اجرایی دچار مشکل می باشد؟
نمونه‌ای از تست های هوش
مقیاس رشد نوزاد بیلی ویرایش سوم
این آزمون برای ارزیابی رشد از نوزادان تا ۵/۳ سالگی مناسب می باشد.
تست هوش استنفورد – بینه ویرایش پنجم
محدوده سنی دو سالگی تا بزرگسالی
این آزمون ابزار خوبی برای ارزیابی کودکانی است که صرف نظر از سن تقویمی شان سطح عملکردشان در حد پیش دبستان است.
مقیاس توانمندی های کودکان مک کارتی
محدوده۵/۲ سالگی تا ۵/۸ سالگی
مجموعه ارزیابی های کودکان کافمن
محدوده۵/۲ سالگی تا ۵/۱۲ سالگی
آزمون هوش و کسلر پیش دبستان ، ویرایش سوم
محدوده سنی ۵/۲ سالگی تا ۷ سال و سه ماه
تست هوش و کسلر کودکان ویرایش چهارم
محدوده سنی ۶ تا ۱۶ سال و ۱۱ ماهگی
تست جامع هوش غیر کلامی
این آزمون برای سنجش هوش کودکانی طراحی شده است که مهارتهای زبانی شان به شدت آسیب دیده است، مانند تشخیص کودکان اوتیسم. محدوده سنی ۶سال تا ۱۸ سال و ۱۱ ماه
آزمون مهارت های تطابقی در تشخیص کودکان اوتیسم:
هدف از اجرای این آزمونها سنجش توانایی های روزمره کودک اوتیسم در حوزه‌هایی مثل ارتباط، مهارتهای خود مراقبتی و بازی می باشد. از آنجایی که کودکان دارای اوتیسم متوجه نمی‌شوند که از آنها انتظار می رود چه کاری انجام دهد ای تست برای کودکان اوتیسم به صورت استاندارد ارزیابی نمی‌شود. تهیه یک فهرست دقیق از مهارتهای تطابقی کودک اوتیسم توسط والدین یا مراقبین آشنا با کودک اوتیسم می‌تواند به تخمین سطح رشدی کودک اوتیسم کمک نماید. مهارتهای تطابقی تا حدی فراتر از مهارتهای شناختی هستند. لذا منعکس کننده تواناییهای هوش متبلور (کریستالی) می باشد.
مقیاس رفتارهای تطابقی واینلند در تشخیص توانایی های کودک اوتیسم
محدوده سنی تولد تا ۱۸ سالگی
مقیاس رفتار مستقل – بازبینی شده (SIB_R ) در تشخیص توانایی های کودک اوتیسم
محدوده سنی نوزادی تا بزرگسالی
سنجش رفتار در تشخیص اوتیسم
ابزارهای این حوزه برای ارزیابی جنبه های کیفی رشد کودک اوتیسم مفید می باشد حوزه‌هایی مثل خلق، همکاری، انعطاف پذیری و… گاهی بین نظرات والدین و معلم تفاوت هایی دیده می شود، این اختلال ناشی از این حقیقت باشد که وقتی کودک در مدرسه تحت فشار بیشتری از تقاضا قرار می گیرد رفتارهای منفی وی افزایش می یابد.
مقیاس ارزیابی رفتار کودک ویرایش دوم ( BASC_2 ) در کودکان اوتیسم
محدوده سنی دو سالگی تا بزرگسالی
چک لیست رفتار کودک
محدوده سنی ۴ تا ۱۸ سال
مقیاس تخمین کانر – بازبینی شده برای بیش فعالی و نقص توجه(ADHD)
محدوده سنی ۳ تا ۱۷ سال
سنجش کودکان اوتیسم
ابزار های این حوزه اختصاصا برای ارزیابی علائم اوتیسم طراحی شده اند.
فهرست مشاهده تشخیصی اوتیسم پذیرفته ترین آزمون برای اهداف پژوهشی است که بر مبنای مشاهده بالینی مهارتهای اجتماعی، زبانی و بازی کودک می باشد.
تست درجه بندی اوتیسم کودکی یک مقیاس درجه بندی گزینه‌ای از علائم غیر عادی است که این ویژگی‌ها را در۴ سطح از یک (نبود ناهنجاری) تا ۴ (شدیدا غیر عادی) درجه بندی می کند.
مقیاس درجه بندی اوتیسم گیلیام ویرایش سوم یک مصاحبه ساختار یافته ۵۸ گزینه ای از ویژگی های غیر عادی که سنین ۳ تا ۲۲ سالگی را پوشش می‌دهد. این ابزار بر اساس آخرین تغییرات تشخیص اتیسم در نسخه پنجم دی اس ام طراحی شده است. و شامل ۶ بخش می باشد : رفتار های محدود و تکراری ، تعاملات اجتماعی ، ارتباطات اجتماعی ، پاسخ های هیجانی ، وضعیت شناختی و گفتار غیر انطباقی
ارزیابی زبان در تشخیص کودک اوتیسم
تست های تشخیص اوتیسم در این حوزه برای برسی زبان بیانی و زبان ادراکی در نظر گرفته شده اند. سه مورد اول مبتنی بر ذخیره واژگان تک کلمه ای می باشد که برای برخی از کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم بسیار قوی عمل می کند. حتی وقتی مهارت های پیچیده زبان مثل، کاربردشناسی دچار تأخیر می باشد.
تست ذخیره واژگان تصویری پی بادی ذخیره واژگان ادراکی را در کودک اوتیسم بررسی می کند.
تست ذخیره واژگان ادراکی تصویری تک کلمه : تشخیص تصاویر.
تست ذخیره واژگان بیانی تصویری تک کلمه : نام گذاری تصویر در ارزیابی کودک اوتیسم
مقیاس زبانی پیش دبستان توانایی های ادراکی و بیانی زبان را در کودک اوتیسم اندازه گیری می کند و از تولد تا ۶ سال و ۱۱ ماهگی را شامل میشود.
تست رشد زبان ویرایش دوم توانایی های ادراکی و بیانی زبان را در کودک اوتیسم می سنجد و محدوده سنی ۴ تا ۱۲ سال را در برمی‌گیرد.
تست کاربردشناسی زبان (TOPL) به طور اختصاصی مهارتهای کاربردشناسی زبان را برای کودکان اوتیسم می سنجد.
سنجش مهارت های تحصیلی کودکان اوتیسم
نرم افزارهای این گروه تواناییهای کودک در اجرای تکالیف تحصیلی سنتی مثل خواندن و نوشتن و ریاضی را می‌سنجد.
آزمون موفقیت فردی و کسلر ویرایش سوم ( WIAT_III ) در سنجش کودکان اوتیسم
محدوده سنی ۴ سال تا ۱۹ سال و ۱۱ ماه
وود کوک جانسونIII در سنجش کودکان اوتیسم
محدوده سنی ۲ سال تا ۹۰ سال
تست موفقیت تحصیلی کافمن در سنجش کودکان اوتیسم
کلاس اول تا دوازدهم
منابع:
autism.org
www.nhs.uk
autism.org.uk
clinical-partners.co.uk
سوالات متداول:
1-آیا می‌توانم قبل از ۱۸ ماهگی کودکم را ارزیابی کنم؟
بله. برخی علائم زودهنگام مانند عدم تبسم اجتماعی تا ۶ ماهگی یا عدم اشاره تا ۱۲ ماهگی می‌توانند هشداردهنده باشند، اما تشخیص قطعی معمولاً پس از ۱۸ ماهگی انجام میشود.
2-آیا ارزیابی اوتیسم در دختران متفاوت است؟
بله. دختران اغلب علائم پنهان‌تر دارند (مثل تقلید اجتماعی بهتر). ابزارهای تشخیصی باید توسط متخصصان باتجربه در اوتیسم دخترانه انجام شود.
در ابتدا بهتر است مفهوم رفتار توضیح داده شود، بر اساس تعریف ارائه شده هر عملی که از ارگانیزم یا فرد سر میزند رفتار نامیده می شود. در روانشناسی رفتار، این واژه دقیق تر تعریف می شود: هر فعالیتی را که ارگانیزم انجام دهد و به وسیله موجود زنده دیگر،قابل اندازه گیری و مشاهده باشد رفتار گویند. روش های مختلف رفتار درمانی در درمان مشکلات رفتاری کودکان با اختلالات رفتاری، نظیر بیش فعالی، پرخاشگری ، اوتیسم و…. به کار می رود. در درمان کودکان اوتیسم رفتار درمانی یکی از حیطه های کاربردی می باشد که به صورت روش هایی نظیر آموزش در محیط طبیعی(NET یکی از روش های درمان کودکان اوتیسم)، آموزش پاسخ های محوری (PRT در درمان کودکان اوتیسم) و فلورتام و روش ABA در درمان اوتیسم در روند درمان کودکان اتیسم استفاده می شود.
رفتار درمانی عمدتا از طریق کارهای تاثیر گذار سه نظریه پرداز به وجود آمده است:پاول، واتسون ، اسکینر . به طور کلی رفتار درمانان در برنامه های درمانی خود به مفهوم رفتار به عنوان اصلی ترین بخش مداخله توجه می کنندو هم چنین مشکل فرد را، در قالب عملکرد های قابل مشاهده فردی بیان می کنند، و به باور آنان مشکلات فرد از دوجنبه قابل بررسی است،فزونی رفتار و کمبود رفتار.
در نظریه رفتار درمانی اسکینر به سه مفهم تقویت مثبت، تقویت منفی، تنبیه اشاره می شود. به عنوان مثال اگر بخواهیم رفتار مطلوب فرد را تقویت کرده یا افزایش دهیم از تقویت مثبت یا منفی استفاده می کنیم.تقویت مثبت: هر گاه در مقابل یک رفتار، محرک خوشایندی به محیط اضافه شود به نحوی که موجب افزایش یا تثبیت رفتار مطلوب شود،تقویت مثبت اتفاق افتاده است بنابر این محرک خوشایند محرکی است که تقویت کننده باشد و این موضوع برای تثبیت رفتار ضروری است.
علم رفتارگرایی، برچند اصل مهم و بنیادین بنا نهاده شده است:
اولین فرض رفتارگرایی، محیط گرایی است که می گوید: تمامی ارگانیزم ها از جمله انسان، تحت تاثیر محیط قرار دارند. انسان از طریق تداعی های ایجاد شده میان محرک هایی که قبلا تجربه کرده قادر به پیش بینی آینده خواهد بود. به همین علت است که رفتار انسان و حیوان در معرض پاداش ها و تنبیه ها قرار می گیرد و با استفاده از آن جهت می یابد و شکل می گیرد.
فرض دوم رفتارگرایی، آزمایشگری است که می گویند: از طریق آموزش می توان دریافت که کدام بخش ها و یا عوامل موجود در محیط موجب بروز رفتار ها شده است و چگونه می توان آن را تغییر داد.با روش آموزشی می توان تعیین کرد که چه چیزی باعث می شود که افراد، امور مختلف روزمره زندگی را انجام دهند. یعنی افراد چرا و چگونه یاد می گیرند و یا فراموش می کنند.
سومین فرض رفتاردرمانی، افزایش میزان پیش بینی سطح تغییر در فرد است. اگر فرد محصول محیط است و تمام یادگیری وی در اثر تعامل با محیط شکل می گیرد، وقتی بتوان اجزای شکل دهنده محیط فرد را به وسیله تجربه تکرار پذیر شناسایی و کشف کرد، کار بزرگی می توان انجام داد. یعنی وقتی محیط تغییر کند فرد هم تغییر می کند.
آموزش در محیط طبیعی(NET یکی از روش های درمان کودکان اوتیسم)، آموزش پاسخ های محوری (PRT در درمان کودکان اوتیسم) و فلورتام همه از روش های رفتاردرمانی در درمان کودکان اتیسم می باشد.
آموزش در محیط طبیعی(NET در درمان اوتیسم)، آموزش پاسخ های محوری (PRT در درمان اوتیسم) و فلورتام. ان ای تی و پی آر تی انشعاباتی از ABA ( از روش های شناخته شده اوتیسم) هستند. فلورتایم توسط روانپزشکی به نام استانلی گرین اسپین در درمان کودکان اوتیسم ابداع شد. مهمترین تفاوتی که بین روشهای ان ای تی و پی آر تی با فلورتایم در درمان اوتیسم وجود دارد در نوع واژگانی است که در این دو رویکرد به کار گرفته میشود. رفتاردرمانی NET و PRT به فرایند کشف آنچه کودک می‌خواهد، عملیات پذیرش میگویند و به تعامل رفت و برگشتی بین کودک و درمانگر، کنترل مشترک میگویند. گرین اسپن به این الگو ها (جلب توجه کودک) (تنظیم هیجانی) و (باز بستن حلقه های ارتباط) می گوید. این ها در واقع تفاوت واژگان رفتاردرمانان و روان پزشکان است ولی از منظر کودک اوتیسم هر دو روش مثل هم هستند.
رفتار درمانی اوتیسم در روش PRT و ABA
هیئت تحلیلگران رفتار دارای گواهینامه، هم بر ای بی ای( ABA ) و هم بر NET نظارت دارند. هیچ روند آموزش خاصی در درمان اوتیسم برای NET موجود نمی باشد و اگر گشتی در اینترنت بزنید هیچ سایت یا کتاب مخصوص NET پیدا نخواهید کرد. NET فقط یک تکنیک برای تحلیل گران رفتار می باشد. اما وضعیت PRT متفاوت است. PRT یک روش درمانی رفتار محور است که توسط رابرت و لین گوگل و لورا شریبمن در پردیس سانتا باربارای دانشگاه کالیفرنیا تدوین شد. رفتاردرمانان پاسخ های محوری را رفتارهایی می‌دانند که نقطه ثقل طیف وسیعی از کارکردهای مختلف است. هر گونه تغییر مثبت در این رفتارهای محوری آثار مثبت فراگیری بر رفتارهای دیگر دارد و راه موثری برای ایجاد پیشرفت منظم در رفتار کودکان دارای اتیسم است. از نظر رفتار درمانی پاسخ های محوری عبارتند از:
انگیزش برای مشارکت در تعاملات اجتماعی – ارتباطی در کودک اوتیسم
آغازگری اجتماعی به ویژه در اشتراک گذاری لذت‌ها و توجه مشترک
خودتنظیمی رفتار در کودک اوتیسم
روش های انشعابی از ABA شامل پی آر تی و ان ای تی در درمان کودکان اوتیسم می باشند. یکی از ویژگی‌هایی که PRT را از روش درمان در محیط طبیعی NET متمایز می کند، نقش فعال والدین (یا دیگر اطرافیان کودک) در امر رفتاردرمانی کودکان اوتیسم است. رفتار درمانان معتقدند به جای اینکه رفتار درمان کودک اوتیسم به جلسات رفتار درمانی مجزا محدود شود، PRT یک فرایند پیوسته است که بهتر است توسط والدین (مراقبان) کودک ارائه شود. آنها معتقدند که PRT در صورتی کارآمد خواهد بود که در محیط طبیعی و با عادات خانواده و در زندگی روزمره عجین شود. روش PRT در درمان کودک اوتیسم در کاهش ناکامی‌های کودک و بهبود ارتباط وی بسیار کارآمد است. در واقع روش پی ار تی در درمان اوتیسم یک برد – برد واقعی است. کودک اوتیسم پیشرفت میکند و والدین نسبت به توانایی شان در پیشبرد رفتار کودک مطمئن می شوند.
مدل ارتباط بر اساس تفاوت های فردی و رشدی (فلورتایم)
مدل فلورتایم ارتباط بر اساس تفاوت های فردی و رشدی به این دلیل بیشتر به فلورتایم معروف است که اکثر مداخلات آن در قالب بازی روی زمین انجام می شود. این روش توسط گرین اسپین که یک روان پزشک اطفال است، ابداع شد. برخلاف ثورندایک، واتسون، اسکینر و لواس که معتقد به رفتارهای قابل مشاهده هستند و وجود هر گونه استعداد ذهنی درونی در کودک را منکر می شوند، گرین اسپن روش فلورتایم خود را بر این باور که هیجانات امکان هرگونه یادگیری را فراهم میکند بنا نهاد وی معتقد بود که موتور رشد در درون کودک است نه در محرک ها و پاداش های بیرونی.
(من با تفاوت های فردی و سطوح رشدی کودکان کار می کنم. رمز اصلی پیشرفت کودک در آن است که تا چه حد بتوانیم به او کمک کنیم تا از هیجانات، خواسته ها و نیاتش برای هدایت رفتار و افکارش استفاده کند هیجانات زیربنای یادگیری شناختی است… این هیجانات است که تجارب موجود را دسته بندی ، سازماندهی و پیرایش می کند.)
گرین اسپن معتقد بود که مشکل اصلی در اوتیسم شکست در پیوند سیستم عاطفی (لیمبیک) با سیستم برنامه ریزی حرکتی است. این امر منجر به کلیشه های حرکتی و کلامی می شود که فاقد معنای اجتماعی است. وی معتقد بود که توسط روش فلورتایم ابتدا باید هیجانات کودک اوتیسم را تحریک نمود. وقتی هیجانات وی به اوج رسید از این انرژی هیجانی کودک اوتیسم برای فهم خود و نیات بهره برد. گرین اسپن برخلاف ادعای واتسون که می گفت هیچ چیز درونی برای رشد وجود ندارد، به عوامل درونی در درمان کودکان اوتیسم معتقد بود.
روش DIR هم مثل PRT و NET (بر علائق طبیعی کودک و استفاده از آنها به منظور بسیج توجه، مشارکت، تعامل، ارتباط و تفکر) متکی است. DIR ممکن است با تقلید رفتار درمانگر از رفتار کودک من جمله کلیشه های وی آغاز شود. اگر کودک بال بال می زند،رفتار درمان هم همان کار را انجام می دهد سپس در این میان، موقعیت هایی برای یادگیری کودک خلق میکند. به عبارت دیگر رفتاردرمان با تخریب بازی گونه فعالیت های کودک اتیسم او را وادار به واکنش میکند. برای مثال اگر کودک بال بال می زند، رفتاردرمانگر دست خود را به بازوی کودک گیر می دهد. حالا کودک گیر افتاده است و تا به رفتار درمانگر توجه نکند نخواهد توانست به کارش ادامه دهد. گرین اسپن توصیه می کند که کودک از ۸ جلسه ۲۰ دقیقه ای فلورتایم در طول روز جهت درمان برخوردار شود و اینکه یک سوم تا نصف وقت کودک اوتیسم در خانه صرف تعاملات خود انگیخته شود. از نظر گرین اسپن فلورتایم چیزی بیش از مجموعه‌ای از تمرین های درونی است؛ بلکه یک فلسفه است. (هر بار که در طول روز با کودک کار می کنید و با او تعامل می کنید توانایی تفکر منطقی را در او تقویت می کنید. هر بار که به او لباس می پوشانید و او در می آورد و شما دوباره می پوشانید هر بار که با اشاره به کودک می فهمانید که تلویزیون را روشن کند قدری بر قصدمندی، هویت، مفید بودن و توان ارتباطی کودک افزوده میشود. از طریق تعاملات دو سویه به کودک کمک می کنید تا مهارت های شناختی، حرکتی، هیجانی و اجتماعی خود را شکل داده و تقویت کند و به خودآگاهی برسد. گرین اسپن ۶ مهارت رشدی که کودکان هنجار برای رسیدن به اهدافشان مورد استفاده قرار می‌دهند و کودکان دارای اوتیسم در آنها ضعف دارند و روش فلورتایم را برمبنای آن پایه گذاری کرده است،به شرح ذیل بر می شمارد :
1. خودتنظیمی و ابراز علاقه به دنیا ۳ ماهگی : توانایی آرام کردن خود و پس از آن علاقه نشان دادن به مناظر، صداها و حواس مختلف حاصل از تجربه دنیا
2. مشارکت ۵ ماهگی : توانایی شرکت در ارتباط دوسویه با دیگران. بر اساس نظر گرین اسپن تسلط بر این مرحله رشدی مهارت های حرکتی، شناختی و زبانی را با هم یکپارچه می کند.
3. ارتباط دو سویه قصدمند ۹ ماهگی : کودک به طور ارادی و فعال انجام کاری را انتخاب می کند و می داند که عملش چه نتیجه ای به بار خواهد آورد.
4. حل مسئله پیچیده، اشارات، آگاهی پیش کلامی از خود تا ۱۸ ماهگی : گرین اسپن معتقد است که توانایی فهم الگوهای موجود در رفتارها مثل انجام مجموعه از اشارات یا اعمال متوالی برای حل یک مسئله، پیش نیاز به گفتار است. برای مثال کودک اول به بطری شیر نگاه میکند سپس به مادرش نگاه میکند، سپس در حالی که همچنان ملتمسانه به مادرش نگاه میکند برای رسیدن به بطری تلاش میکند. این الگو پیش از کسب اولین کلمات برای ابراز خواسته دیده می شود.
5. ایده های هیجانی – توانایی تصور تا ۳۰ ماهگی : گرین اسپن بر اهمیت بازی تاکید می ورزد. توانایی کودکان در شکل دادن ایده اول در بازی رشد می کند، بعدا به کودک به کمک والدینش روی احساسات، آرزوها و نیاتش اثر می‌گذارد. در بازی کودک احساسات خود و دیگران را می گوید: (من خوشحالم.
ناراحتی؟ مامان.)
6. تفکر هیجانی – پل زدن بین ایده ها
۴۲ تا ۴۸ ماهگی : برای مثال کودکی که قبلاً با حالات هیجانی غم و عصبانیت آشنا شده است در مرحله ۶ می تواند بین آنها ارتباط برقرار کند. لذا به مادرش می‌گوید (وقتی از دست من عصبانی می شی من غصه میخورم !) مراحل خودتنظیمی، مشارکت و ارتباط دو سویه قصدمند گرین اسپن همان پاسخ های محوری گوگل ها می باشد یعنی (خودتنظیمی رفتار، انگیزه برای مشارکت در تعاملات ارتباطی – اجتماعی اشتراک لذت‌ها و توجه مشترک) لذا علیرغم اینکه دنیای رفتارگرایان و شناخت گرایان جدا از هم است اما این جا هر دو بر روی یک هدف متمرکز هستند. فقط یکی بر دنیای درون و حالات هیجانی کودک تکیه می کند و دیگری (رفتارگرایان) بر روی رفتارهای قابل مشاهده مقدمه و نتیجه.
DIR و PRT وNET در درمان اوتسیم با به کارگیری تقویت های هیجانی در محیط طبیعی فراتر از ABA عمل می کنند. هر چند همچنان تجارب آموزشی توسط درمانگر (بزرگسال) مدیریت می شود. درمانگر با تدوین سناریوهای کوتاهی از علاقه کودک در جهت رشد وی بهره می گیرد. هدف اصلی DIR , PRT , NET در اوتیسم آن است که کودک کمتر به ترغیب درمانگر وابسته باشد، آغازگری از سوی کودک، تشویق شود و در نهایت نتایج طبیعی عمل (دسترسی به شی یا عمل مورد علاقه) جایگزین پاداش های رفتاردرمان (بغل، قلقلک، خوراکی و تشویق کلامی) شود. NET, PRT, DIR در درمان کودک اوتیسم فقط وقتی قابل استفاده است که کودک به مرحله توجه به حضور درمانگر یا دیگران رسیده باشد.
روش های رایج رفتاردرمانی
تکنیک های رفتاردرمانی کودک متناسب با نیازهای خانواده شما تنظیم خواهد شد و یک درمانگر حرفه ای می تواند به شما در انتخاب بهترین برنامه درمانی کمک کند. در اینجا چند مورد از تکنیک های رفتاردرمانی آورده شده است:
– درمان شناختی رفتاری (CBT)
درمان شناختی رفتاری نوعی گفتاردرمانی است که به افراد کمک می کند الگوهای فکری و رفتاری منفی را تغییر دهند. با CBT فرزند شما می تواند یاد بگیرد که افکار منفی را با افکار مثبت تر جایگزین کند و تأثیر اعمال خود را بر خود و دیگران درک کند. CBT برای کودکانی که می توانند خود اندیشی کنند و در مورد چالش های خود صحبت کنند، بهترین عملکرد را دارد.
– درمان رفتاری دیالکتیکی (DBT)
DBT به کودکان کمک می کند تا یاد بگیرند چگونه احساسات شدید را مدیریت کنند، رفتار را تنظیم کنند و روابط معناداری با دیگران ایجاد کنند. این روش به ویژه در کمک به کودکانی که طغیان های انفجاری دارند یا در مدیریت احساسات شدید مانند غم یا خشم مشکل دارند، موفق است.
– درمان فعال سازی رفتاری (BAT)
BAT ابزاری عالی برای کودکانی است که با افسردگی یا اضطراب دست و پنجه نرم می کنند. این روش بر این نظریه استوار است که اگر کسی از نظر عاطفی مشکل دارد، شرکت در فعالیت های مثبت می تواند به بهبود طرز فکر او کمک کند. BAT معمولاً زمانی مؤثرتر است که فعالیت ها با ارزش های کودک همسو باشند.
– بازی درمانی کودک محور
بازی درمانی برای کودکان کوچک تر که ممکن است هنوز نتوانند احساسات خود را با کلمات بیان کنند، بهترین است. با بازی درمانی، فرزند شما از اسباب بازی ها برای ایفای صحنه هایی از زندگی روزمره خود استفاده می کند. این به آن ها اجازه می دهد تا مهارت های مقابله ای سالم را تمرین کنند و حس کنترل بر احساسات خود را ایجاد کنند.
– خانواده درمانی
خانواده درمانی به کل خانواده کمک می کند تا با هم کار کنند و یک محیط خانگی سالم برای فرزند شما ایجاد کنند. این روش می تواند به والدین کمک کند تا تکنیک های فرزند پروری بهتری را بیاموزند، از خواهر و برادر کودکان دارای مشکلات رفتاری حمایت کنند و به همه اعضای خانواده اجازه دهند نیازهای خود را به روشی ایمن و حمایتی بیان کنند.
– رفتاردرمانی (ABA)
ABA با هدف کمک به کودکان برای توسعه مهارت های زندگی روزمره، ارتباطات و خود مدیریتی است تا بتوانند شادتر، سالم تر و مستقل تر باشند. یک درمانگر ABA به آنچه قبل و بعد از یک رفتار مشکل ساز اتفاق می افتد، توجه زیادی می کند و برای رسیدگی به عواملی که آن را تحریک و تقویت می کنند، تلاش می کند.
کدام روش درمان برای کودک اوتیسم من مناسب است؟
روش های رفتاردرمانی در درمان کودکان اوتیسم ،ارائه شده شامل فلورتایم، پی آر تی، ای بی ای و… که در این مطلب مطرح شد از روش های رایج درمان رفتاردرمانی در کودکان اتیسم است یکی دیگر از روش های با پایه رفتاردرمانی که در ایجاد ارتباط کودکان اوتیسم به کار می رود روش تیچ می باشد که در مقاله های پیشین به توضیح مفصل آن پرداخته شد. نکته قابل تعمل در درمان کودکان اوتیسم توجه به استفاده از روش های درمانی متناسب با سطح درک و پیشرفت کودک است. با توجه به رشد شناختی و روانی کودک در سال های ابتدایی زندگی و تایم طلایی درمان در کودکان اوتیسم (سنین 2 تا 6 سال) تشخیص روش درمانی مناسب با سطح رشدی کودک بسیار حائز اهمیت است. جناب آقای دکتر صابر با سابقه بالا در زمینه تشخیص و درمان کودکان اوتیسم می تواند بهترین روش درمان کودکان اتیسم را به شما ارائه دهد. به نظر می رسد بهترین روش درمان در کودکان اتیسم تلفیقی از درمان های شناختی، توانبخشی( کاردرمانی و گفتاردرمانی) و یکپارچگی حسی و رفتاردرمانی می باشد، که بسته به شرایط کودک اوتیسم با تقدم و تاخر خاصی ارائه می گردد. کلینیک توانبخشی غرب تهران و مرکز پایا با دارا بودن تیم درمانی تخصصی در زمینه اتیسم شامل کاردرمانان، گفتاردرمانان و روانشناسان متخصص در زمینه رفتاردرمانی به ارائه درمان های جامع در زمینه کودکان اوتیسم می پردازد. رضایت و همراهی مراجعین ما در سال های متمادی نشانه اعتماد آنان به روش های نوین درمانی ما می باشد.
1- آیا می‌توان ABA، PRT و فلورتایم را همزمان استفاده کرد؟
بله، ترکیب این روش‌ها ممکن است. مثلاً از ABA برای مهارتهای پایه، PRT برای تعمیم یادگیری و فلورتایم برای رشد هیجانی استفاده شود. اما نیاز به هماهنگی تیم درمان دارد.
2-آیا فلورتایم برای کودکان بزرگتر هم مؤثر است؟
بله، اما نیاز به تعدیل دارد. برای کودکان بزرگتر می‌توان از فعالیتهای پیچیده‌تر و موضوعات مورد علاقه آنها استفاده کرد. این روش در تمام سنین قابل اجراست.
کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران و مرکز توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد از بهترین مراکز توانبخشی اوتیسم (اتیسم) در تهران می باشند. این دو مرکز درمان اتیسم در تهران تحت نظر جناب آقای دکتر صابر که یکی از بهترین متخصصان در زمینه تشخیص اوتیسم می باشند، اداره می شود. در بهترین مرکز درمان اوتیسم تحت نظر جناب آقای دکتر صابر بالغ بر 43 نیروی کاردرمانی اوتیسم، گفتاردرمانی اوتیسم و روانشناسی در زمینه اوتیسم در کلینیک توانبخشی اوتیسم (اوتیسم) پایا در پاسداران و 36 کادر درمانی در زمینه کاردرمانی اتیسم، گفتار درمانی اوتیسم و روانشناسی اوتیسم در کلینیک توانبخشی اوتیسم غرب تهران به آموزش کودکان اتیسم می پردازد. خدمات توانبخشی در منزل از دیگر امکانات متفاوت مرکز اوتیزم تهران می باشد که توسط درمانگران دوره دیده مرکز به صورت پیشرفته ارائه می گردد
بهترین مرکز تشخیص اوتیسم در تهران
مرکز تخصصی تشخیص و درمان کودکان اوتیسم در تهران زیر نظر دکتر صابر به تشخیص دقیق طیف اوتیسم در کودک توسط تست های تشخیصی معتبر و ارزیابی بالینی متخصص اوتیسم می پردازد. پس از تشخیص اختلال و تعیین شدت آن توسط تست های تخصصی یک برنامه درمانی جامع شامل خدمات گفتاردرمانی، کاردرمانی و روانشناسی بسته به نیاز کودک توسط دکتر صابر برنامه ریزی می گردد. افراد اوتیسم علائم و رفتارهای گوناگونی از خود نشان می دهند که بسته به هر یک از آنها درکان های ویژه ای نیاز دارند. مرکز تشخیص و درمان اوتیسم دکتر صابر با جمع آوری تمامی خدمات توانبخشی حیطه اوتیسم یک مرکز جامع را برای درمان این کودکان فراهم آورده است که والدین را از سرگردانی میان کلینیک های کاردرمانی و گفتاردرمانی سطح شهر بی نیاز می نماید. خدماتی نظیر کاردرمانی ذهنی اوتیسم، گفتاردرمانی اوتیسم، کاردرمانی مهارتهای دست نویسی، کاردرمانی درکی حرکتی و تعادل، SI ، سنسوری روم، اتاق مهارت های شنیداری، اتاق تاریک توجه بینایی، بازی درمانی، رفتاردرمانی، گروه درمانی، آموزش پیش دبستانی، ماساژ درمانی و حساسیت زدایی حسی و دیگر خدمات جانبی از جمله امکانات مرکز اوتیسم تهران زیر نظر دکتر صابر می باشد. استفاده از تیم تخصصی و با تجربه و نظارت مستقیم دکتر صابر بر روند درمان و ارزیابی دوره ای پیشرفت مراجعین موجب رضایت والدین از روند درمان و تسهیل بهبودی در کراجعین گردیده است. مرکز تشخیص و درمان اختلال اوتیسم در کنار خدمات ارائه شده در کلینیک تشخیص اوتیسم خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی و بازی درمانی در منزل نیز ارائه می دهد که برای مراجعینی که امکان حضور در مرکز را ندارند و همچنین به صورت درمان تکمیلی در کنار جلسات حضوری در مرکز انتخاب مناسبی است و موجب تسهیل روند درمان در کودکان طیف اوتیسم می گردد. کلینیک دکتر با دو شعبه فعال در غرب و شرق تهران آماده ارائه خدمات به شما عزیزان است.
شایع ترین درمان رشدی برای افراد مبتلا به اوتیسم، گفتاردرمانی است. گفتاردرمانی به بهبود درک و استفاده از گفتار و زبان کمک می کند. برخی از افراد مبتلا به اوتیسم به صورت کلامی ارتباط برقرار می کنند، برخی هم با استفاده از علائم، حرکات، تصاویر یا اشاره ارتباط برقرار می کنند. پس گفتاردرمانی برای این افراد بسیار موثر است. در گفتاردرمانی کودکان اوتیسم از رفتاردرمانی نیز استفاده می شود، رویکرد های رفتاری که در درمان اوتیسم موثرند، بر تغییر رفتار ها تمرکز دارند. رویکرد های رفتاری بیشترین شواهد را برای درمان علائم اوتیسم دارند. این رویکرد ها به طور گسترده ای توسط مربیان و متخصصان مراقبت های بهداشتی پذیرفته شده اند و در بسیاری از کلینیک های درمانی استفاده می شوند. یکی از این درمان های رفتاری ABA (تحلیل رفتار کاربردی) است که رفتارهای مطلوب را تشویق کرده و رفتارهای نامطلوب را کمتر می کند تا مهارت های درست را بهبود ببخشد و پیشرفت چشم گیری را حاصل کند. در ABA به دنبال کاهش علائمی هستند که در عملکرد روزانه و کیفیت زندگی اختلال ایجاد می کنند. تحلیلی رفتار کاربردی می تواند با ایجاد انگیزه از طریق پاداش، به کودکان کمک کند تا مهارت های جدیدی بیاموزند و این مهارت ها را در موقعیت های مختلف به کار گیرند. این درمان ها می توانند در محیط های آموزشی، خانگی، مراکز درمانی یا کلینیک های خصوصی و دولتی تحت نظر متخصصان انجام شوند. با ترک نوجوانی و ورود به بزرگسالی، خدمات ABA می توانند به بهبود سلامت و عملکرد روزانه و تسهیل مشارکت اجتماعی و جامعه ای کمک کنند. علاوه بر رویکرد های رفتاری، رویکرد های رشدی نیز بر بهبود مهارت های رشدی همچون مهارت های زبانی یا مهارت های فیزیکی یا برخی دیگر از توانایی های رشدی تمرکز دارند. بسیاری از برنامه های درمانی اوتیسم به درمان طیف وسیعی از مشکلات اجتماعی، زبانی و رفتاری می پردازند. برخی از برنامه ها بر کاهش رفتارهای چالش برانگیز و آموزش مهارت های جدید تمرکز دارند. برخی دیگر هم بر آموزش نحوه درست رفتار در موقعیت های اجتماعی و برقراری ارتباط بهتر تمرکز دارند. علاوه بر درمان های نامبرده، والدین و سایر اعضای خانواده می توانند یاد بگیرند که چگونه با کودکانی که اوتیسم دارند، بازی کنند یا با آن ها تعامل داشته باشند، مهارت های اجتماعی شان را تقویت کنند، رفتارهای چالش برانگیز را کنترل کنند و مهارت های زندگی روزمره را به آن ها آموزش دهند. بسته به نیاز های کودک شما، گفتاردرمانی برای بهبود مهارت های ارتباطی، کاردرمانی برای آموزش فعالیت های زندگی روزمره و توانبخشی برای بهبود حرکت ممکن است کمک کننده باشد.
خدمات بهترین مرکز درمان اوتیسم غرب تهران و مرکز اوتیسم شرق تهران شامل کاردرمانی ذهنی کودکان اوتیسم، کاردرمانی حسی – حرکتی( SI ) در اتیسم – ماساژ درمانی در کودکان اوتیسم – آب درمانی در اوتیسم – سنسوری روم در درمان اوتیسم – اتاق شنیداری برای درمان کودکان اوتیسم – اتاق تاریک برای بهبود ارتباط چشمی در کودکان اوتیسم – بازی درمانی در کودکان اوتیسم – کاردرمانی دست در کودکان اوتیسم – اتاق درمان اختلال یکپارچگی حسی در کودکان اوتیسم، روش ای بی ای در درمان اوتیسم می باشد. همچنین در زمینه گفتاری با بهترین گفتار درمانی اوتیسم و استفاده از تکنیک های تیچ ، پکس، ABA و PRT به درمان مشکلات گفتاری کودکان اوتیسم در بهترین مرکز درمان اوتیسم در تهران پرداخته می شود.
گفتاردرمانی در اوتیسم یکی از بهترین قسمت های درمان اتیسم در مرکز توانبخشی اوتیسم تهران،جهت ایجاد ارتباط مناسب کودکان اوتیسم و بهبود تغذیه کودک اتیسم توسط تکنیک های گفتار درمانی اوتیسم شامل تحریکات حسی و ماساژهای داخل دهانی می باشد.
جهت آشنایی با بخش های مختلف بهترین مرکز درمانی اتیسم تهران(اوتیسم) جناب آقای دکتر صابر به لینک زیر مراجعه فرمایید. (گفتار درمانی و کاردرمانی دکتر صابر شمال تهران)
مرکز توانبخشی اوتیسم غرب تهران
مرکز درمان اوتیسم غرب تهران یکی از شعب مرکز توانبخشی اوتیسم تهران زیر نظر دکتر صابر می باشد که در منطقه سعادت آباد مشغول به فعالیت است. این مرکز با بیش از 19 سال سابقه در حیطه تشخیص و درمان اختلالات طیف اوتیسم در کودکان به یک مرکز شناخته شده در سطح تهران و منطقه غرب تهران تبدیل شده است متخصصین با تجربه این مرکز در زمینه درمان کودکان اوتیسم با بهره گیری از دانش روز دنیا و تجهیزات پیشرفته مرکز به درمان کودکان اوتیسم مشغول می باشند مرکز اوتیسم غرب تهران در سه طبقه مجزا و بیش از 20 بخش درمانی در مساحتی بالغ بر 450 متر مربع درحال ارائه خدمات توانبخشی به کودکان اوتیسم می باشد. خدمات ارائه شده در این مرکز شامل کاردرمانی ذهنی، کاردرمانی جسمی، کاردرمانی حسی، اتاق تاریک جهت تقویت توجه بینایی، اتاق بهبود مهارت های شنیداری، سنسوری روم، بازی درمانی، رفتاردرمانی و گروه درمانی، ماساژ درمانی، اتاق آموزش پیش دبستانی، کاردرمانی در مهارتهای نوشتاری و…. می باشد که توسط درمانگران با تجربه مرکز در قالب طرح های درمانی متفاوت بسته به نیاز و توانایی مراجعین برنامه ریزی و ارائه می گردد. مشاوره والدین به صورت پیوسته جهت اطلاع از روند درمان و اهداف درمانی مشخص شده برای کودکشان همچنین کمک در جهت یافتن بهترین روش های مواجهه با چالش های رفتاری کودکان اوتیسم در مرکز انجام می گیرد.
کاردرمانی در اوتیسم
کاردرمانی در اوتیسم یکی از مؤثرترین روش‌ها برای بهبود تواناییهای حرکتی، شناختی و اجتماعی کودکان مبتلا به این اختلال است. این روش با استفاده از تمرینات هدفمند و برنامه‌های فردی، به تقویت مهارتهای ارتباطی، هماهنگی حرکتی و مدیریت رفتارهای چالش‌برانگیز کمک میکند. کاردرمانگران با ارزیابی دقیق نیازهای هر کودک، برنامه‌ای متناسب با توانایی‌ها و اهداف او طراحی می‌کنند. استفاده از ابزارهای تخصصی و محیط‌های آموزشی مناسب، تأثیرگذاری این روش را افزایش می‌دهد. در ادامه به انواع کاردرمانی در اوتیسم و نقش آنها در بهبود کیفیت زندگی کودکان مبتلا می‌پردازیم
-کاردرمانی ذهنی در مرکز توانبخشی اوتیسم تهران
کاردمانی ذهنی که به درمان در کودکان اوتیسم ، کم توانی مانی ذهنی در بهترین مرکز کاردرمانی در تهران می پردازد. در مرکز درمان اوتیسم سعادت آباد و پاسداران پس از تشخیص مشکلات کودک توسط جناب آقای دکتر صابر،سطح کودک اوتیسم (خفیف- شدید و متوسط) مشخص می شود و بر همین اساس برنامه درمانی در بهترین مرکز درمان اوتیسم در تهران مشخص می شود. در مورد عقب مانده ذهنی نیز مطالعه کنید.
اهداف کاردرمانی ذهنی شامل:
بهبود دستور پذیری کودک
بالا بردن مهارت های شناختی کودک شامل شناخت اشیا ،حیوانات، وسایل نقلیه و…. در کودک اوتیسم
بهبود درک کودکان اوتیسم در زمینه بادی ایمیج، درک از محیط، درک روابط اشیاء و…
بالا بردن تحمل کاری با انجام کاردرمانی ذهنی
تقویت مهارت های توجه و تمرکز کودکان اوتیسم
-کاردرمانی جسمی در بهترین مرکز درمان اوتیسم در تهران
تکنیک های درمانی در زمینه کاردرمانی حرکتی و جسمی در کودکان اوتیسم در مرکز درمان اوتیسم تهران به شرح زیر است
ارزیابی قدرت عضلانی و بررسی کوتاهی عضلات ناشی از نوک پنجه ای راه رفتن کودکان اوتیسم
تقویت مهارت های تعادلی در وضعیت نشسته، چهار دست و پا، دو زانو، ایستاده و… در بیماران زیر نظر دکتر صابر
استفاده از ابزار های مختلف مکانوتراپی در جهت افزایش قدرت عضلانی
ارتقاع سطح عملکردهای حرکتی کودکان اوتیسم
افزایش دامنه حرکتی در اندامهای کودک اوتیسم با انجام تمرینات کششی
کنترل رفلکس های پاتولوژیک
-کاردرمانی یکپارچگی حسی ( SI ) در مرکز توانبخشی اوتیسم در تهران
در حیطه مشکلات هماهنگی حرکتی و یکپارچگی حسی در ابتدا ارزیابی های لازم توسط آقای دکتر صابر در کلینیک کاردرمانی انجام می شود و اهداف درمانی در زمینه یکپارچگی حسی مشخص می گردد.
تقویت حس وستیبولار در کودکان اوتیسم
بهبود هماهنگی چشم و دست در کودکان اوتیسم
تقویت هماهنگی دو اندام فوقانی و تحتانی کودکان اوتیسم با انجام تمرینات همزمان
انجام تمرینات کلامی و حرکتی همزمان برای تقویت سرعت پردازش ذهنی در کودکان واتیسم
ایجاد یکپارچگی حسی
بهبود نا امنی جاذبه ای و ترس از ارتفاع کودکان اوتیسم با تمرینات یکپارچگی حسی
افزایش حس عمقی در اندام های کودک
بهبود مهارت عبور از خط وسط بدن و تقویت ارتباط دو نیمکره مغز کودک اوتیسم
تقویت ادراک بینایی جهت درمان اوتیسم
ادراک بینایی و توجه دیداری با استفاده از تجهیزات بهترین مرکز تشخیص و درمان اوتیسم به ارائه خدمات زیر می پردازد.
تقویت ارتباط چشمی در کودکان اوتیسم
تقویت حرکات چشمی و کاهش حرکات اضافه در کودک اوتیسم
بهبود توجه کودک اوتیسم در زمینه توجه انتخابی، توجه پایدار و توجه انتقالی در زمینه بینایی
انجام تمرینات ادراک بینایی در تشخیص شکل از زمینه، تکمیل دیداری، ثبات شکل و…
ارتقاع سرعت پردازش بینایی کودکان اوتیسم
افزایش حافظه دیداری متناسب با سن تقویمی کودک اوتیسم
بهبود مهارت های هماهنگی چشم و دست در کودک اوتیسم
بهبود حساسیت شنیداری اوتیسم در مرکز توانبخشی اوتیسم
بهبود درک شنیداری در کودکان اوتیسم
تقویت توجه و تمرکز شنیداری
بهبود تمییز شنیداری در کودک اوتیسم
بهبود حساسیت شنیداری
تقویت حافظه کوتاه مدت و تاخیری شنیداری در کودک
بهبود درک مطلب شنیداری در کودک اوتیسم
تقویت مهارت های هماهنگی بینایی و شنیداری
بالا بردن سرعت پردازش شنیداری با تمرینات اتاق شنیداری
سنسوری روم در کلینیک تخصصی تشخیص اوتیسم
از بخش های کاردرمانی در کودکان اوتیسم که موجب تمایز مرکز تشخیص و درمان اوتیسم در تهران از دیگر مراکز اوتیسم تهران می شود اتاق سنسوری روم می باشد. ابزار های مجهز و ابداعی در درمان کودکان مشکلات حسی نظیر اوتیسم، اختلال پردازش حسی، بیش فعالی و نقص توجه در سنسوری روم مرکز کاردرمانی دکتر صابر با اهداف زیر استفاده می شوند:
بالا بردن سرعت پردازش ذهنی و کلامی در کودکان اوتیسم
بهبود تحمل کاری و دستورپذیری
افزایش سطح مهارت های توجه حرکتی در کودکان اوتیسم
آموزش کنترل هیجانات به کودکان اوتیسم
افزایش یکپارچگی حسی در اوتیسم
-کاردرمانی حسی با بهترین مرکز درمان اوتیسم تهران
ارزیابی اولیه توسط جناب آقای دکتر صابر انجام و بیش حسی و کم حسی در کودک اوتیسم مشخص می گردد. اهداف کاردرمانی حسی مرکز اوتیسم شامل
افزایش سطح هوشیاری کودک اوتیسم
کنترل حرکات اضافه
تعدیل حساسیت لمسی و تدافع لمسی کودکان اوتیسم
تقویت حس عمقی اندام های کودکان اوتیسم
تعدیل حس بویایی کودکان اوتیسم
آب درمانی در مرکز درمان و توانبخشی اوتیسم تهران
مرکز آب درمانی کلینیک تخصصی درمان اوتیسم با تجهیزات تخصصی آب درمانی مانند تردمیل در آب و تخته تعادل داخل آب به بهبود مهارت های زیر می پردازد.
تمرینات حس عمقی
تقویت حس وستیبولار و تعادلی در آب
کاهش رفتار های کلیشه ای کودک اوتیسم به علت ایجاد ریلکسیشن در کودک اوتیسم
کنترل حرکات اضافه در کودک اوتیسم
ریلکسیشن و کاهش بیقراری کودک اوتیسم
بهبود آگاهی از بدن در کودک اوتیسم
ماساژ درمانی در بهترین مرکز درمان اوتیسم در تهران
ماساژ درمانی در کودکان اوتیسم با اهداف متفاوتی انجام می شود.
ریلکسیشن در کودکان اوتیسم
کاهش پرخاشگری و حرکات اضافه در کودک اوتیسم
افزایش شناخت از بدن و حس عمقی در کودکان اوتیسم
بهبود سطح هوشیاری و توجه و تمرکز کودک اوتیسم
تقویت حس لامسه و درمان مشکلات بیش حسی و کم حسی در حواس کودک اوتیسم
بازی درمانی در مرکز تخصصی درمان اوتیسم در تهران
یکی از مجهز ترین مراکز بازی درمانی در تهران، کلینیک درمان اوتیسم تهران می باشد که به بازی درمانی در اختلالات کودکان مخصوصا در حیطه اوتیسم مشغول می باشد
ایجاد مهارت های ارتباطی و دوست یابی در کودک اوتیسم
ایجاد مهارت های اجتماعی
کنترل اضطراب و ترس های کودک
افزایش تحمل کاری در اختلالات رفتاری کودکان اوتیسم
کاهش خشم و پرخاشگری کودک اوتیسم
انجام بازی های ساختار یافته برای کودکان اوتیسم
بازی های حسی جهت درمان رفتارهای وسواس گونه کودکان اوتیسم
کاردرمانی دست در بهترین مرکز درمان اوتیسم تهران
مرکز تخصصی درمان اوتیسم به صورت تخصصی به کاردرمانی دست می پردازد. درمان در مرکز کاردرمانی در زمینه های زیر انجام می شود
تقویت حس عمقی در دست ها در کودک اوتیسم
تقویت عضلات در اندام فوقانی اوتیسم
بهبود هماهنگی دو دست در کودکان اوتیسم
تقویت مهارت های ریز انگشتی و دست ورزی در اوتیسم
بهبود مهارت های پیش نوشتاری و مهارت های نوشتن
انجام تمرینات آموزش فعالیت های روزمره مانند پوشیدن لباس و بهداشت فرد
تست های تخصصی هوش در مرکز تخصصی درمان اوتیسم در تهران
جهت آمادگی برای ورود به مدرسه و آموزش تحصیلی تست های تشخیصی شامل موارد زیر است
انجام تست هوش بینه که برای کودکان 3 سال به بالا
انجام آزمون هوش وکسلر جهت ارزیابی بهره هوش کلامی و غیر کلامی کودکان از 6 سال به بالا . همچنین ارزیابی و غربالگری زود هنگام مشکلات یادگیری
تست ادراک بینایی فراستیگ و TVPS جهت تشخیص مشکلات ادراک بینایی
تست تشخیص شنیداری وبمن جهت سنجش تمییز شنیداری در کودکان اوتیسم
بخش آموزش در بهترین مرکز تشخیص و درمان اوتیسم در تهران
آموزش های خاص پیش دبستانی جهت پذیرش برای تست ورود دبستان
آموزش کمک درسی در حیطه کودکان اوتیسم
تشخیص اوتیسم به صورت آنلاین و درمان اوتیسم به صورت آنلاین
با پیشرفت تکنولوژی و ارتباطات امکان دسترسی به امکانات درمانی به صورت آنلاین در سرار دنیا فراهم آمده است. جستجو در وبسایت ها و شبکه های مجازی برای یافتن پاسخ سوالات والدین در مورد مشکلات کودکان و تشخیص اختلالات شایع نظیر اوتیسم همواره یکی از راه های اولیه مورد استفاده بوده است. اما نکته قابل توجه این است که نباید به هر مطلب یا تست تشخیصی غیر تخصصی در سایت های مختلف اعتماد نمود. مقوله تشخیص اختلال اوتیسم یکی از مهم ترین مسائل در روند درمان و پیشرفت این کودکان است که تنها با انجام یک پرسشنامه تشخیصی آنلاین امکان پذیر نمی باشد.
مرکز تشخیص و درمان اوتیسم دکتر صابر با دانش پیشرفته در زمینه تشخیص، درمان و اطلاع رسانی در زمینه کودکان اوتیسم، بخش ارزیابی تشخیصی اوتیسم به صورت آنلاین را زیر نظر جناب آقای دکتر صابر طراحی نموده اند. مراجعین محترم از سرار نقاط کشور و خارج از کشور با تماس با شماره تلفن 09029123536 می توانند جهت ویزیت تشخیصی توسط دکتر صابر به صورت ویدئو کال اقدام نمایند. شایان ذکر است حضور کودک و والدین در جلسه ارزیابی تصویری جهت برسی دقیق و تشخیصی کودک الزامی می باشد. همچنین خدمات درمانی آنلاین شامل کاردرمانی آنلاین اوتیسم و گفتار درمانی آنلاین اوتیسم در بهترین مرکز درمان اوتیسم تهران ارائه می گردد.
درمان کودکان اوتیسم
ملاک های تشخیص اختلال اوتیسم و علائم اوتیسم در کودکان
وجود دست کم 8 مورد از 16مورد زیر به نحوی که دست کم دو مورد از ملاک (الف) و یکی از ملاک (ب) و یک مورد از ملاک (ج) را دربر گیرد :
الف) از بارزترین علائم اوتیسم نقص کیفی در تعامل اجتماعی دوطرفه:
فقدان آگاهی از حضور یا احساسات دیگران (با دیگران به نحوی رفتار می کند که گویی آنها یک ابزار و یا وسیله اند متوجه استرس دیگران نیست مشخصا هیچ مفهومی از نیاز دیگران به حریم خصوصی ندارد.)
جستجوی غیرعادی یا فقدان جستجوی تسلی و راحتی (دلداری) در زمان استرس و تنیدگی( حتی وقتی بیمار زخمی یا خسته است به دنبال تسلی نیست، به دنبال راحتی از طریق کلیشه‌ها ست مثلا وقتی صدمه دیده است می گوید پنیر پنیر پنیر
فقدان تقلید یا تقلید معیوب( با تکان دادن دست بای بای نمی‌کند از کارهای روزمره مادر تقلید نمی‌کند.)
فقدان یا بازی های اجتماعی معیوب( به طور فعال در بازیهای ساده شرکت نمی‌کند ترجیح می‌دهد تنها بازی کند دیگران را فقط به عنوان یک ابزار مکانیکی در بازی‌ها تخیل می کند.)
نقص برجسته در برقراری ارتباط دوستانه( علی الرغم تمایل به داشتن دوست قادر به دوست یابی نیست درکی از آداب تعامل اجتماعی مثلاً علی الرغم تمایل نداشتن همسالان دفتر تلفن را برای آنها می خواند.)
ب)یکی از مهم ترین علایم کودکان اوتیسم نقص کیفی در ارتباط کلامی و غیرکلامی و فعالیتهای تخیلی می باشد:
هیچ شکلی از ارتباط را ندارد مثل تان و تون، حالات چهره، اشارات، میمیک یا گفتار
ارتباط غیر کلامی غیر عادی آشکار، مثل استفاده از نگاه چشم به چشم، حالات چهره، حالات بدنی یا اشارات برای شروع یا تنظیم تعاملات اجتماعی (برای مثال بغل شدن را نمی‌تواند پیش‌بینی کند، وقتی بغل می شود خود را سفت میکند، هنگام تعامل اجتماعی به مخاطب نگاه نمی کند یا لبخند نمیزند، با والدین یا مهمانان خوش و بش و احوالپرسی نمی‌کند در موقعیت‌های اجتماعی، نگاه خیره ای دارد.
فقدان فعالیت های تخیلی مثل ایفای نقش بزرگسالان، شخصیت های تخیلی یا حیوانات، فقدان علاقه داستان‌هایی که در مورد رخدادهای تخیلی است.
نقص آشکار در تولید گفتار، اعم از بلندی، زیر و بمی و نوای سرعت گفتار (؟؟؟یکنواخت، آهنگ پرشی یا صدای زیر.)
نقص آشکار در شکل و محتوا گفتار مثل استفاده تکراری و کلیشه‌ای از گفتار (مثل پژواک گویی آنی، تکرار پیزود های تلویزیونی! معکوس سازی ضمایر (استفاده از تو به جای من به جای اینکه بگوید آب می خوام می گوید آب میخوای استفاده بی معنی از کلمات و عبارات (مثل به جای اینکه بگوید می خوام تاب بازی می کنم می گوید حرص سوار شو یا اظهار نظرهای بی ربط فراوان (مثلاً در میانه صحبت درباره مسابقه فوتبال، در مورد جدول زمانی حرکت قطارها حرف میزند.)
نقص برجسته در شروع یا تداوم یک گفتگو با دیگران (مثل مونولوگ های طولانی در مورد یک موضوع غیر مرتبط(.
ج) علایق و فعالیتهای محدود و تکراری از دیگر علائم کودکان اوتیسم :
حرکات بدنی کلیشه‌ای (مثل تکان دادن دست، چرخاندن دست، چرخیدن، ضربه زدن با سر، حرکات کل بدن.)
اشتغال دائمی با اجزاء اشیا (چرخاندن چرخ های اسباب بازی ها، بوئیدن اشیاء و …) یا چسبیدن غیر عادی به اشیاء (مثلا اصرار بر همراه داشتن یک لوگو یا زنجیر.)
اضطراب آشکار هنگام بروز تغییرات جزئی در محیط (مثلاً جابجایی گلدان از جای همیشگی‌اش.)
اصرار غیرمنطقی بر پیروی از عادات با تکیه بر جزئیات امور (مثلاً اصرار بر اینکه هر روز از یک مسیر خاص به مغازه برود.)
محدود بودن گستره علائق و اشتغال با گستره باریکی از علائق (مثلاً علاقه به ردیف کردن اشیا، انبوهی از اطلاعات درباره یک موضوع خاص با یک شخصیت تخیلی.)
اختلال پردازش حسی چیست :
اختلال پردازش حسی یک اختلال عصب زاد است که باعث ایجاد اختلال در پنج حس بینایی ، لامسه ، شنیداری ، چشایی ، بویایی و به اضافه حس حرکت (جنبشی) و حس وضعیتی (عمیقی) می شود.
در مواردی مانند نابینایی کامل و ناشنوایی مطلق اطلاعات حسی بینایی و یا شنیداری توسط مغز دریافت نمی‌شوند ولی در اختلال پردازش حسی اطلاعات مختلف حسی توسط مغز دریافت میشوند اما بد پردازش میشوند که باعث ایجاد اضطراب ، نگرانی ، بی قراری ، مشکلات حسی حرکتی دهانی و… میشود
اختلال پردازش حسی و اتیسم
درصد زیادی از کودکان طیف اتیسم( بیشتر از ۹۰ درصد) ممکن است اختلال پردازش حسی داشته باشند. هر فردی که اختلال پردازش حسی دارد الزاماً طیف اتیسم نیست ممکن است افرادی خارج از طیف افراد دارای اتیسم باشد ولی در پردازش حس ها دچار مشکل باشند.
انسان‌ها با کمک حواسشان دنیا را می‌شناسند و با اطراف ارتباط برقرار می‌کنند از در افراد دارای اتیسم که در پردازش حواس خود دارای مشکل می باشند با مشکلاتی در زندگی خود مانند مشکل در ارتباط و تعامل آگاهی از خود محافظت از خود مواجه هستند.
علایم کودک اوتیسم و اختلال پردازش حسی
حساسیت بیش از حد
حساسیت کمتر از حد
ابتلا به حواس پرتی
مشکلات اجتماعی و هیجانی
سطح فعالیت خیلی کم یا زیاد
دست و پا چلفتی
تکانشگری
بی قراری
تاخیر گفتار
مشکلات پردازش حسی در نوزادان
آرام نمی شود.
نوزاد وقتی توسط مراقبین در آغوش گرفته میشود با کش و قوس دادن خود از آنها اجتناب میکند
هنگام تکان دادن کودک جیغ می زند.
تنهایی در گهواره را ترجیح می دهد
مشکلات مکیدن و تغذیه دارد
واکنش طبیعی به درد آمپول ندارند.
از لباس بیزار است.
از ماساژ بیزار است
علائم کودکان اوتیسم در مشکلات بویایی و چشایی
ترجیح دادن غذا های خاص
حساسیت زیاد به بوها
تمرکز زیاد روی بوها
یکپارچگی حسی در اوتیسم
یکارچگی حسی به عنوان یکی از روش های برگرفته از علوم اعصاب مطرح شده است. کاربرد علوم عصبی در چند دهه گذشته بسیار گسترده و وسیع بوده است. یکارچگی حسی عبارت است از سازمان دهی درون داد های حسی به منظور استفاده از آنها. این استفاده ممکن است شکل های مختلفی داشته باشد.
مواردی مانند ادراک از بدن و یا جهان پیرامون، فرایند یادگیری، رشد و ایجاد عملکردهای عصبی. از طریق انسجام حسی است که بسیاری از اعصاب بدن با یکدیگر همکاری می کنند تا شخص بتواند با محیط به شیوه ای کارا ارتباط برقرار نماید و تجربه کسب کند.
در یک توصیف کلی از روش یکپارچگی حسی می توان چنین استدلال کرد، فرد در دوره نوزادی برای انجام عملکردهای خود از درون دادهای بسیار اولیه و پایه ای استفاده می کند. فعالیت های حسی وی در این دوره عبارت است از بوییدن، مزه کردن، لمس کردن، ادراک وضعیت بدن، احساس تقابل با جاذبه زمین( نا امنی جاذبه ای) و این روشی برای ادراک محیط پیرامون و زیستن است. با افزایش سن، این نظام ها( نظام لمس کردن، نظام ماهیچه های بدن، حرکات بدن، تاثیر بر جاذبه، سیستم وستیبولار)، بایستی به نظام های خود مختاری تبدیل شوند که سیستم عصبی را آزاد و رها کند تا بتواند انسجام یافته و عملکردهای بالاتر و برتر قشر مغز را برای یادگیری و انجام امور و فعالیت های شناختی ضروری است، ممکن سازد.
کودکی که به تازگی راه افتاده و به اصطلاح تاتی تاتی میکند، تمام انرژی و توان خود را صرف کسب مهارت بر این توانایی می کند. اما به زودی مهارت راه رفتن باید به اندازه ای خودکار انجام شود که فرد نیازمند تمرکز بر روی آن نباشد. در اغلب افراد دارای و افرادی که دارای مشکلات ذهنی هستند، این مهارت های حسی هیچگاه به مرحله خودمختار واتوماتیک نمی رسد. در درمان کودکان اوتیسم یکی از نکات قابل توجه مشکلات یکپارچگی حسی می باشد. کلینیک کاردرمانی جناب آقای دکتر صابر در زمینه درمان کودکان با مشکلات یکپارچگی حسی فعالیت می کند.
بنابر این در هر بار انجام این مهارت ها ی پایه ای باید بر روی آنها تمرکز کرده و انرژی مورد نیاز برای انجام فعالیت های دیگر را صرف آن نمایند. فرایند یکپارچگی حسی فرایندی است که به شکل اتوماتیک انجام می شود و در افراد دارای مشکلات رشدی این فرایند به طور خودکار انجام نمی شود و نیازمند مداخله و حمایت است. فرد دارای اتیسم به عنوان فردی که فاقد نظام منسجم و یکپارچه ای از حواس موجود است، نسبت به محرک های موجود در محیط واکنش های مختلف و متفاوتی از خود نشان می دهد. مثلا در برابر نام برده شدن و شنیدن اسم خود واکنشی از خود نشان نمی دهد اما نسبت به صدای خاصی مانند تهویه دستشویی و یا کولر و مخلوط کن واکنشی بسیار غیر معمول از خود بروز می دهد.
این امر می تواند دلیلی برای وجود نوعی ناهماهنگی حسی در حس شنوایی فرد باشد. در این اختلال نظام دریافت پیام ها و محرک های محیطی به روشی متفاوت از سایر افراد عمل می کند و محرک ها را متفاوت تر از آنچه که هستند دریافت میکند. یکپارچگی حسی نوعی توانمندی است که به فرد کمک می کند تا اطلاعات به دست آمده از حواس مختلف را به شیوه ای دریافت و پردازش کند تا در برابر آنها واکنش مناسب و معادل از خود نشان دهد. برای رسیدن به چنین یکپارچگی در حواس مختلف روش هایی وجود دارند که در قالب یک برنامه منسجم به فرد ارائه می شود.
روش یکپارچگی حسی را می توان به افراد دارای مشکلات حسی و رشدی مختلف از جمله افراد دارای اوتیسم ارائه کرد تا به بهبودی علایم اختلال آنها کمک کند. یکپارچگی حسی زیربخشی از علوم اعصاب است و برای تمامی درمانگران که قصد کمک به کودکان طیف اوتیسم را دارند لازم می باشد.
در دیدگاه علوم اعصاب، اختلالات ایجاد شده در مغز فرد را می توان از طریق تغییر شرایط جسمانی مغز و گیرنده های آن تغییر داد، این تغییر شرایط را می توان از طریق روش یکپارچگی حسی که شیوه ای برگرفته از علوم اعصاب می باشد و در کاردرمانی کاربرد ویژه ای دارد، انجام داد.تحقیقات نشان داده است انجام بازی های خاص و فعالیت های جسمی و حرکتی می تواند اثر درمانی بسیار قابل توجهی در اختلالات مختلف روانی و جسمی داشته باشد. این فعالیت ها بخش هایی از سیستم اعصاب مرکزی را به فعالیت وامی دارد که اطلاعات حسی را مورد پردازش و سازماندهی قرار می دهند.
در روش یکپارچگی حسی ابتدا سطح عملکرد فعلی کودک را به صورت دقیق ارزیابی می شود سپس به طراحی فعالیت هایی پرداخته می شود تا با تعدیل سازی محیط، کودک با استفاده از تعدیل ها تا آنجا که می تواند از خود فعالیت نشان دهد. کاردرمانگران متخصص در زمینه یکپارچگی حسی تحت نظر جناب آقای صابر، با تلاش در طراحی فعالیت های مختلف بر پایه روش یکپارچگی حسی به ایجاد تعدیلات حسی و انسجام حسی در کودکان طیف اوتیسم کمک می کنند.
بهترین مرکز آموزش کودکان اتیسم(اوتیسم)
در بخش آموزش کودکان اتیسم مرکز توانبخشی اوتیسم جناب آقای دکتر صابر به آموزش کودکان اتیسم در زمینه آموزش پیش دبستانی و تست ورود به مدرسه، همچنین آموزش کودکان اوتیسم در زمینه اختلال یادگیری در سنین مدرسه و افزایش توجه و تمرکز کودکان اوتیسم پرداخته می شود.
ذهن های تک رشته ای به چه معناست؟
معمولا افرادی که دچار اوتیسم خفیف یا سندروم اسپرگر هستند، در بعضی زمینه ها توانایی خارق العاده ای را از خود نشان می‌دهند و در حین داشتن عملکرد بالا در این زمینه ها در موارد دیگر بسیار ضعیف عمل می‌کنند. والدین و مربیان باید کودکان را تشویق کنند تا از استعدادهای خود در مهارت های کاربردی در مشاغل و علائق خود بهره جویند. هدف اصلی، آموزش مهارت هایی است که علایق بر این کودکان را در بر گیرد و در طول زندگی شان نیز موجبات رضایت آنها را فراهم نماید. شاد ترین افراد این طیف آنهایی هستند که دوستانی با علایق مشترک دارند. بیشتر معاشران من از علاقمندان به بحث حیوانات و رفتارشان هستند. زندگی من با حرف ام پیوند خورده است و در حال حاضر استاد یار رشته علوم حیوانات در دانشگاه کلرادو هستم، و نیمی از گله های گاو موجود در ایالات متحده آمریکا و کانادا از طریق وسایلی که من طراحی کردم ام جابه جا میشوند.
انسان ها را از نظر شیوه اندیشیدن می‌توان در دو طبقه جای داد : تفکر بصری و تفکر تربیتی در سال‌های متمادی با افراد مختلف در مورد نحوه تفکرشان مصاحبه کردم و به این نتیجه رسیدم که انسان ها دارای است الگوی تفکرند : تفکر بصری، تفکر موسیقی و ریاضی و تفکر منطق کلامی و گاهی نیز ترکیبی از آن سه الگو متصور است. تفکر بصری در افراد اوتیستیک بسیار معمول است. تفکر منطق کلامی در افراد با اسپرگر خفیف (برخلاف نحوه تفکر من) که البته این موارد در خصوص کسانی صادق است که دچار تاخیر تکامل گفتار نیستند. آن هایی که دارای تفکر منطق کلامی هستند در ترسیم بسیار
ضعیف و در یادگیری زبانهای خارجی موفق اند. هر یک از الگوهای تفکر خواصی منحصر به خود دارد. بر این اساس، برخی از مهارت ها تقویت میشود، در حالی که برخی دیگر ضعیف اند یا حتی به مرحله ظهور نمی رسند. تغییر دادن این الگوها کاری بسیار دشوار است و وظیفه مربیان ایجاد انعطاف پذیری این الگوها از طریق آموزش‌های مستمر و پی گیر است. یکی از راههای استفاده از بازیهای خاصی است که مبنای آن ها دسته بندی و جلب توجه کودک به نحوه تغییر این دو دسته بندی ها است. به طور مثال اگر شش مورد را روی یک میز بگذاریم (خودکار، چسب ، کلاه ، یا نوار ویدیویی) یک کودک اوتیستیک به راحتی اشیای قرمز را جدا میکند، اما نانی مینشو در تحقیقات خود در دانشگاه ملون نشان داده است که برای همین کودک بسیار سخت است که الگوی دسته بندی خود را تغییر دهد و اشیاء پلاستیکی را از دیگر اشیا جدا کند. همچنین باید به این کودکان آموزش داد که بعضی از طبقه بندی ها بر مبنای مصرف تعریف میشوند و بستگی به این دارد که مصرف کننده از وسیله ای به منظور کار یا بازی استفاده کند. یک کلاه می‌تواند در محل کار استفاده خاصی داشته باشد، در حالی که از همین کلاه توسط فرد دیگری در حین بازی استفاده میشود.
سندروم اسپرگر
سندروم اسپرگر که گونه ای ضعیف تری از اوتیسم است، ناشناخته بود. پس از تشخیص این سندروم اکنون کودکان طبیعی‌تری که فاقد علائم بارز معلولیت اند در طیف اوتیسم دیده می شوند. این کودکان ضمن داشتن مشکلات ارتباطی طیف اوتیسم دارای هوش خارق العاده‌ای هستند. امروز این طیف از اوتیسم افراد فارغ گفتار تا دانشمندانی برجسته را شامل میشود، و این خود معضل بزرگی در تشخیص این سندروم به شمار می رود. آلبرت اینشتین ، کارل سیگن ، ولفگانگ آمادئوس موتسارت ، ونسان ون گوگ و بسیاری از دانشمندان، محققان و هنرمندان نامی جهان نشانه‌هایی از این سندروم داشته اند. از زمان شناسایی این سندروم در ایالات متحد، با افراد بسیاری در زندگی حرفه ای خود برخورد کرده ام که به نوعی دچار سندروم اسپرگر نهفته اند. این افراد شامل مهندسان برجسته، طراحان ابزارهای مختلف، نقشه کش ها و تعمیرکاران وسایل مختلف میشوند و در صنعت دام کشور جزء افراد موفق و فعال اند. افراد زیادی را نیز با چنین علائمی در صنایع کامپیوتری دیده ام. هیچ مرز قابل تشخیصی بین نخبگان کامپیوتر و مبتلایان به سندروم اسپرگر نمی توان ترسیم کرد. سایمن بارون – کوهن محقق انگلیسی، در مطالعات خود درباره طیف اوتیسم اظهار می‌دارد در خانواده هایی که تاریخچه ابتلا به این سندرم وجود دارد، شمار فارغ التحصیلان رشته های مهندسی دو و نیم برابر بیشتر از خانواده‌های معمولی است.
افراد موفق بسیاری را در صنعت دامی دیده‌ام که دارای سندرم اسپرگر بوده اند، اما این توفیق را داشته‌اند که استعدادهای خود را به مهارت هایی با ارزش و فراگیر تبدیل کنند. برای آنهایی که دارای تفکر بصری هستند، طراحی، هنرهای گرافیکی، عکاسی، مراقبت از حیوانات عیب زدایی، شبکه های کامپیوتری، تعمیرات کامپیوتر، تعمیرات وسائل نقلیه، طراحی ابزار آلات صنعتی و تحقیقات علمی، مشاغل مناسبی به شمار می روند. ذهن های ریاضی و موسیقی در موسیقی، ریاضی، مهندسی، فیزیک، شیمی و دیگر رشته های فنی فوق خواهند بود. کسانی که دارای تفکر منطق کلامی هستند. به عنوان روزنامه نگار، کتابدار، گفتاردرمان و مربیان آموزش‌های خاص فوق العاده خواهند بود.
منابع:
cdc.gov/autism
mayoclinic.org
سوالات متداول:
1- خدمات اصلی ارائه شده در یک مرکز تخصصی توانبخشی اوتیسم در تهران معمولاً شامل چه مواردی است؟
خدمات جامع در یک مرکز تخصصی برتر معمولاً شامل این موارد است: ارزیابی جامع تشخیصی و عملکردی (با استفاده از ابزارهای استاندارد مانند ADOS-2، ADI-R، PEP-3)، گفتاردرمانی تخصصی اوتیسم (تقویت ارتباط کلامی/غیرکلامی، مهارتهای مکالمه، درک زبان، استفاده از AAC)، کاردرمانی ذهنی (تقویت مهارتهای بازی، شناخت، پردازش حسی، مهارتهای حرکتی ظریف و درشت، خودیاری)، کاردرمانی جسمی (در صورت نیاز به تمرینات حرکتی خاص)، رفتاردرمانی (ABA و سایر رویکردها) (مدیریت رفتارهای چالش‌برانگیز، آموزش مهارتهای جایگزین، تقویت مهارتهای اجتماعی و خودیاری)، گروه‌های مهارتهای اجتماعی، مشاوره و حمایت روانشناختی برای کودک و خانواده، آموزش و توانمندسازی والدین، مداخلات یکپارچه‌سازی حسی، و همکاری با مدارس و سایر محیط‌های مرتبط با کودک.
2-پردازش حسی (Sensory Processing) در اوتیسم چیست و مراکز توانبخشی چگونه به آن می‌پردازند؟
بسیاری از افراد در طیف اتیسم تفاوت‌هایی در پردازش اطلاعات حسی (بینایی، شنوایی، لامسه، بویایی، چشایی، حرکتی/دهلیزی، عمقی) دارند. این می‌تواند منجر به حساسیت بیش‌ازحد (مثل پوشاندن گوش‌ها در برابر صداهای معمول)، حساسیت کمتر‌ازحد (مثل نیاز به حرکات شدید یا فشار عمیق)، یا جستجوی حسی (مثل چرخیدن یا لمس مداوم اشیا) شود. مراکز تخصصی با کاردرمانگران متخصص در یکپارچگی حسی به این چالش‌ها می‌پردازند. این شامل ارزیابی دقیق پروفایل حسی کودک، طراحی برنامه‌های فردی یکپارچگی حسی (استفاده از تجهیزات خاص مانند تاب، ترامپولین، تونل‌ها، مواد لمسی متنوع)، آموزش راهبردهای تعدیل حسی به کودک و خانواده (مثل استفاده از وزنه، جلیقه فشار، هدفون کاهش صدا)، و اصلاح محیط برای کاهش عوامل استرس‌زای حسی است تا به کودک کمک کند حالت برانگیختگی بهینه را برای یادگیری و تعامل حفظ کند.
تاکنون ممکن است به واسطه عدم اطمینان از ارزیابی علائم اوتیسم و امید به اینکه همه چیز به روال عادی باز خواهد گشت، از بررسی اینکه کودکتان ممکن است دارای تشخیص اوتیسمباشد سرباز زده باشید. تشخیص تاخیر گفتار به واسطه عفونت راجع گوش، شما را کمتر ناراحت خواهد کرد تا اینکه به شما بگویند کودکتان دارای تشخیص اتیسم است. رفتار کودکتان ممکن است دائمی نباشد. یک روز خوب باشد و یک روز بد. نظر شما و همسرتان درباره کودکتان ممکن است متفاوت باشد و به همین ترتیب سطح نگرانی تان در دنبال کردن روند تشخیص کودک اوتیسم ممکن است به تاخیر بیفتد. مرکز تشخیص اوتیسم در کودکان دکتر صابر در زمینه تشخیص اوتیسم و انجام تست های تشخیص اوتیسم در کودک به صورت کاملا تخصصی فعالیت می نماید. دکتر صابر استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با سابقه بالا در حیطه روش تشخیص کودک اوتیسم به شما عزیزان یاری می رساند. راه های تشخیص کودک اوتیسم و چگونگی ارزیابی کودکان اوتیسم از مواردیست که باید توسط یک دکتر متخصص اوتیسم انجام شود.
ممکن است پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها یا فامیل های دیگر مثل شما علائم را نبینند و بگویند : ( مثل خودته ! تو هم تو بچگی دیر به حرف افتادی همین طوری بودی! ) که به هر حال در یک نقطه نگرانی تان بر همه این توجیه ها غلبه خواهد کرد و احساس خواهید کرد باید کاری بکنید اما چه کاری ؟ چگونگی تشخیص اوتیسم در کودکان با انجام تست های تشخیص اوتیسم و ارزیابی اوتیسم توسط چک لیست والدین برای کودک اوتیسم آغاز می شود. مرحله بعد ارزیابی بالینی کودک اتیسم توسط متخصص اوتیسم می باشد.
گام های نخست در تشخیص اوتیسم در نوزادان
اگر به اوتیسم مشکوک هستید اول از پزشک کودکتان یک وقت بگیرید. به منشی مشکلتان را بگویید تا هنگام ملاقات دکتر وقت کافی داشته باشید. سعی کنید با همسرتان در مطب پزشک حاضر شوید. قبل از حضور در مطب به سایت www.Mehdisaber.com بروید و مطالب مرتبط با علائم کودکان اوتیسم را مطالعه کنید. و نتایج آن را هنگام ویزیت به اطلاع پزشک کودکتان برسانید. دقت داشته باشید که چک لیست های داخل سایت، فقط یک تست غربالگری است و تست غربالگری نمی‌تواند یک تشخیص را تایید یا رد کند. فقط احتمال این که کودکتان دارای اوتیسم باشد را مشخص میکند. برای تشخیص کودک اوتیسم باید یک ارزیابی رسمی انجام شود و این هم فقط از عهده یک متخصص برمی آید. حتی اگر خودتان پزشک یا روانشناس هستید باز هم بهتر است با یک متخصص تشخیص کودکان اوتیسم دیگر مشورت کنید. سعی نکنید خودتان برای کودکان تشخیص بگذارید. ارزیابی کودک شامل دو قسمت است که اگرچه مجزا به نظر می‌رسند اما کاملاً به هم مرتبط اند :
ارزیابی رشدی
ارزیابی پزشکی
ارزیابی رشدی به صورت توصیفی انجام میشود و متمرکز بر مهارت ها و تأخیرهای احتمالی رشد کودکتان است. آیا کودک دارای اوتیسم است؟ کودک در چه سطح هوشی قرار دارد؟ آیا کودک دارای مشکلات حسی تاخیر حرکتی و… می باشد؟ اما ارزیابی پزشکی کودک به دنبال تشخیص علت مشکلات است. چرا کودک دارای مشکلات رشدی است؟ آیا یک مشکل عمومی وجود دارد که سلامت عمومی کودک را با خطر مواجه کرده است؟ آیا یک مشکل ژنتیکی وجود دارد؟ شانس اینکه کودک دیگری با این مشکل داشته باشیم چقدر است؟ بچه های بچه ام چطور؟ ترکیبی از اطلاعات دو حوزه فوق به شما کمک می کند تا یک برنامه جامع برای کمک به کودک و خانواده تان بریزید.
علائم اوتیسم در هر کودک متفاوت است، که برخی از آن ها عبارتند از: اجتناب از تماس چشمی، عدم پاسخ به نام، ترس بیش از حد و عدم بازی تعاملی و وانمودی. شناسایی زود هنگام این علائم توسط والدین و متخصص تشخیص اوتیسم نیاز به تشخیص و مداخلات مناسب را تسهیل می کند. ابزار های زیادی برای ارزیابی و تشخیص اوتیسم در کودکان خردسال وجود دارد، اما هیچ ابزار واحدی نباید به عنوان مبنای تشخیص استفاده شود. ابزار های تشخیصی معمولا بر دو منبع اصلی اطلاعات تکیه دارند: توصیفات والدین یا مراقبان از رشد کودک شان و مشاهده و بررسی رفتار کودک توسط یک متخصص. در برخی موارد، ارائه دهندهه مراقبت های بهداشتی اولیه ممکن است تصمیم بگیرد کودک و خانواده را برای ارزیابی و تشخیص بیشتر به یک متخصص تشخیص اوتیسم ارجاع دهد. به عنوان والدین، درک رشد فرزند تان ضروری است، به ویژه وقتی صحبت از تشخیص تفاوت های احتمالی در ارتباطات، رفتار و تعاملات اجتماعی می شود. اختلال طیف اوتیسم یک وضعیت رشدی – عصبی است که به روشهای مختلفی بروز می کند و تشخیص زود هنگام می تواند تأثیر قابل توجهی بر رشد و کیفیت زندگی کودک داشته باشد. مزایای تشخیص زودهنگام شامل فرصت برای مداخله زودهنگام است که نشان داده شده است نتایج رشدی را بهبود می‌بخشد و مهارتهای تطبیقی را ارتقا می‌دهد. شناسایی زود هنگام امکان اجرای مداخلات تخصصی متناسب با نیازهای خاص افراد مبتلا به اوتیسم را فراهم می کند که ارتباط اجتماعی، رشد زبان و چالش های رفتاری را هدف قرار می دهد. علاوه بر این، تشخیص زود هنگام به خانواده ها امکان دسترسی به خدمات حمایتی مناسب، منابع آموزشی و برنامه های اجتماعی را می دهد که مکانیسم های مقابله ای بهتر را تسهیل می کند، استرس والدین را کاهش می دهد و استقلال بزرگسالان را افزایش می دهد. با یادگیری علائم اولیه اوتیسم و جستجوی راهنمایی حرفه ای، والدین می توانند اطمینان حاصل کنند که فرزند شان حمایتی را که برای رشد نیاز دارد، دریافت می کند. اوتیسم در افراد مختلف به شکل های متفاوتی بروز می کند. علائمی که افراد در کودکان و بزرگسالان مشاهده می کنند معمولا با ویژگی های اصلی اوتیسم سازگار است، اما این همیشه آشکار نیست. برای بسیاری از بزرگسالان اوتیستیک، علائم در دوران کودکی نادیده گرفته شده اند. برخی از افراد اوتیستیک از تکنیکی به نام “ماسکینگ” استفاده می کنند تا آگاهانه یا ناخود آگاه ویژگی های اوتیستیک خود را پنهان یا سرکوب کنند. این ممکن است به این معنی باشد که تشخیص اوتیستیک بودن آن ها برای دیگران دشوارتر است. از آنجا که اوتیسم یک تفاوت رشدی مادام العمر است، بزرگسالان اوتیستیکی که در کودکی نیز اوتیستیک بوده اند، علائمی نشان می دادند که ممکن است در دوران کودکی نادیده گرفته شده باشند.
دکتر تشخیص اوتیسم در کودک
متخصصین که صلاحیت تشخیص اختلال طیف اوتیسم را دارند عبارتند از :
پزشکان
روانپزشک اطفال ، نورولوژیست اطفال ، متخصص اطفال
پیراپزشکان
کاردرمان ، روانشناس کودک ، گفتار درمانان
پزشکان و پیراپزشکان اغلب از طریق ترکیبی از مصاحبه با والدین، مشاهدات بالینی و به کارگیری معیارهای دی اس ام به تشخیص اوتیسم در کودک می رسند.
درحالی که روانشناسان بیشتر مایلند بر اساس نتایج آزمون های استاندارد تشخیص بگذارند و در مقایسه با پزشکان کمتر بر تاریخچه ارائه شده از سوی والدین تکیه می‌کنند.
هر دو روش مکمل یکدیگر می باشند و معمولاً به یک نتیجه واحد می رسند. هرچند در موارد مرزی و خفیف ممکن است متخصصین توافق نظر نداشته باشند. البته نه به خاطر اینکه چیز متفاوتی در کودک دیده اند، بلکه به خاطر این که مقیاس و آزمون هایی که برای تشخیص اوتیسم استفاده کرده‌اند بر روی علائم رشدی واحد متمرکز یکسانی نداشته اند.
متخصصین پیراپزشکی می توانند مهارت های خاصی از کودک را ارزیابی کنند. این متخصصین در حوزه‌های تخصصی خودشان تجربه بیشتری از پزشکان و روانشناسان دارند.
آسیب شناسان گفتار و زبان به ارزیابی زبان و مهارت های ارتباطی کودک می‌پردازند. کاردرمان به ارزیابی حرکات درشت، حرکات ظریف و توانایی پردازش حسی می‌پردازد. روانشناسان کودکان استثنایی به ارزیابی مهارت های خود مراقبتی، اجتماعی و تحصیلی می‌پردازد. این ارزیابی ها موجب تشخیص دقیق تر در کودک اوتیسم می گردد.
فرایند ارزیابی کودک اوتیسم ،منتج به شکل گیری یک نیمرخ دقیق از نقاط ضعف و قوت در کودک در حوزه‌های رشدی مختلف و نیز میزان غیر عادی بودن وی میشود. وقتی متخصصین حوزه های مختلف به مشاهده بالینی کودک بپردازند، تصویر دقیق تر و صحیح تری از کودک تهیه می گردد تا اینکه فقط یک نفر در یک بازه زمانی کوتاه و ارزیابی بپردازد.
توصیه هایی که برای مداخلات رشدی کودک ارائه میشود بر اساس تشخیص رشدی کودک اوتیسم خواهد بود. لذا هر چه به وضعیت رشد کودک تان بهتر آگاه شوید بهتر خواهید توانست پاسخ سوالات را پیدا کنید.
بهترین روش آموزش کودک مان چیست؟ چه درمان هایی و به میزان چند جلسه در هفته برای کودک مان کافی است؟ آیا مشکلات همراه دیگری، وجود دارد که باید در مداخلات مدنظر قرار گیرد؟
از آنجایی که مطالعات موثق کمی در زمینه پاسخ به سوالات فوق انجام شده است لذا باید با کمک پزشک، کاردرمانگران و مشاهدات خودتان به قضاوت برسید. لذا هر چه درک بهتری از نیازهای کودکتان و نیز روشهای درمانی مختلف برای مودک اوتیسم داشته باشید انتخاب بهتری از میان گزینه های موجود خواهید داشت.
چرا باید برای کودک اوتیسم یک تشخیص پزشکی گرفت ؟
تشخیص پزشکی این واقعیت را که کودکتان دارای اوتیسم است تغییر نخواهد داد. برخلاف بسیاری از تبلیغات هنوز هیچ درمان پزشکی ثابت شده ای برای اوتیسم وجود ندارد.
اما درمان کاردرمانی و گفتار درمانی توانایی خارج شدن از طیف را دارا میباشد. اختلال طیف اوتیسم صرفاً برچسبی برای مجموعه‌ای از علائم است که همیشه یک علت فیزیولوژیک برای آنها مطرح است.
در صورتی که این عامل خاص توسط پزشک تشخیص داده شود خواهید توانست با انجمن‌ها و خانواده‌هایی که فرزندانشان دارای همان مشکلات پزشکی است ارتباط برقرار کنید و از تجارب و اطلاعات آنها بهره مند شوید.
برخی از مشکلات پزشکی مثل سندروم ایکس شکننده یا سندروم آنجلمن با نیمرخ شناختی و رفتاری خاص همراه هستند که برای هر یک، مداخلات رفتاری خاصی وجود دارد. هرچند هیچ درمان دارویی خاصی برای خود اوتیسم وجود ندارد، اما برای برخی از علائم اوتیسم همچون رفتارهای تکراری، رفتارهای تکانشی، تحریک پذیری و… مداخلات دارویی وجود دارد.
استفاده محتاطانه از داروها به کودک کمک میکند تا به حداکثر توانمندی‌های ممکن دست یابند. تشخیص پزشکی اوتیسم به شما کمک میکند از مشکلات فیزیولوژیکی احتمالی که همراه اختلال اوتیسم کودکتان وجود دارد آگاه شوید و اقدامات لازم برای پیامد های حاصل از آن را به عمل آورید.
متخصص اوتیسم می تواند به شما کمک کند که نکاتی مجزایی را که از سوی درمانگران مختلف می شنوید و نیز گزارش پزشکان مختلف مثل نوار مغز، گزارش ژنتیک و غیره را به خوبی همچون مهره های تسبیح به هم وصل کنید.
یک متخصص اوتیسم با تجربه می تواند در مورد کودک به عنوان یک کل توضیح دهد. یک متخصص خوب می تواند با تلفیق اصلاعات پزشکی و رشدی و نیز اطلاعاتی که طی ارزیابی های مختلف از فرزندتان به دست می آورد وضعیت فرزندتان را مشخص و به سوالات شما در مورد پیش آگاهی و نحوه رشد فرزندتان در آینده پاسخ دهد.
و بالاخره با داشتن یک تشخیص پزشکی خواهید توانست پاسخی برای سوالات مربوط به احتمال تکرار اختلال در فرزند بعدی و نیز فرزندان فرزندانتان پیدا کنید.
به دنبال متخصص توانبخشی باشید که در فرآیند درمان کودکتان پا به پای شما حرکت کند. یک پزشک ممکن است در طول دوران کاری اش هزاران کودک را دیده باشد هرچند فقط برای مدت کوتاهی، از این رو با الگوهای رشد طبیعی و غیرطبیعی فراوانی مواجه است.
از سویی والدین کودک شان را بهتر از هر کسی می شناسند. لذا در فرایند درمان کودکان اوتیسم به همان میزان که والدین نیازمند پزشک هستند پزشک نیز به والدین نیازمند است. هر یک از آنها قطعه از پازل درمان کودک اوتیسم را تشکیل می دهند و بدون هر یک این پازل را تکمیل نخواهد شد.
روند یک ارزیابی تشخیص کودک اوتیسم چگونه است
ارزیابی باید آرام و بدور از عجله باشد. باید احساس کنید که پزشک با صبر و حوصله و دقت به صحبت‌های شما گوش می کند. باید پدر و مادر هر دو در جلسه معاینه حضور داشته باشند. دکتر باید در جلسه معاینه به موارد زیر بپردازد :
تاریخچه پزشکی : مشکلات حامله شدن ، باروری درمانی ، مصرف دارو و الکل در دوران بارداری ، تولد نارس ، عوارض زایمان ، تاریخچه پزشکی کودک پس از تولد (بیماری ، جراحی ، صدمات)
تاریخچه خانوادگی : تاریخچه سلامتی و رشد ، سلامتی روانی و ذهنی اعضای خانواده و اطرافیان نزدیک (مشکلات تخفیف زبان ، یادگیری یا مهارتهای اجتماعی ، اضطراب و افسردگی در خانواده های کودکان دارای اوتیسم شایع است)
تاریخچه اجتماعی : سطح تحصیلات و شغل والدین ، سیستم های حمایتی خانواده
معاینه فیزیکی : پارامتر های رشد جسمی(قد، وزن، دورسر) کج ریختگی های ژنتیکی( وجود نقایص قلبی ، شکل چشم ها یا انگشتان مبین وجود مشکلاتی در رشد جنین در سه ماهه اول بارداری که اندام های بدن شکل می‌گیرند می باشد) یک معاینه نورولوژیک کامل (تون و قدرت عضلات، تعادل)
تست های رشد عصبی : ارزیابی وضعیت ذهنی شامل: گسترده توجه، همکاری ، میزان فعالیت ، حالت هیجانی ، تعامل ، توانایی های شناختی (زبان، حل مسئله، مهارت های تحصیلی)
مرور نتایج ارزیابی‌های سایر متخصصین : گزارش های مدرسه ، برنامه آموزشی انفرادی ، تست هوش رسمی ، ارزیابی‌های گفتاردرمانی و روانشناسی
تست های آزمایشگاهی : آزمایش های ژنتیک متابولیک وقتی ارزیابی کودک اوتیسم تکمیل گردید و نیم رخ کاملی از کودک به دست آمد پزشک به کمک سایر اعضای تیم، اطلاعاتی در مورد خدمات درمانی ، مدیریت رفتار حمایت های عاطفی از شما و سایر اعضای خانواده، طراحی برنامه بلند مدت و ابزارهای درمانی به شما ارائه می دهد. دکتر باید به صورت دوره‌ای فرزندتان را ویزیت نماید تا پیشرفت وی را نسبت به آغاز کار بررسی نماید و ببیند آیا پیشرفت مورد انتظار را داشته است ؟ آیا پیشرفت کودک متناسب با خدماتی که دریافت میکند میباشد ؟ آیا مشکلات رفتاری بروز کرده است ؟ وضعیت سایر اعضا خانواده ویژه خواهران و برادران کودک چگونه است ؟
ویزیت در مطب-پرسشنامه تشخیص اوتیسم
اجازه بدهید با هم یک جلسه معاینه را مرور کنیم. والدین اولین منبع اطلاعاتی برای ارزیابی هستند. هیچکس بیشتر از والدین با کودک در تماس نیست. قبل از ملاقات حضوری از والدین خواسته میشود که پرسشنامه ای در مورد وضعیت کودکشان و نگرانی‌های خودشان را پر کنند.
دومین منبع اطلاعاتی برای ارزیابی در صورتی که کودک به مدرسه می رود و از خدماتی استفاده می‌کنند، کادر آموزشی میباشد. مربیان و درمانگران روزها و ماه های پی در پی با کودک کار می‌کنند، لذا علاوه بر والدین از مربیان و درمانگران کودک نیز خواسته می شود که گزارش مختصری در مورد مشاهدات شان از کودک ارائه دهند. همچنین از نتایج آزمایش‌های پزشکی و رشدی قبلی کودک یک کپی تهیه میشود.
به محض ورود خانواده به کلینیک ارزیابی شروع می شود (بهتر است شخص سومی هم مثل مادر بزرگ همراه والدین باشد تا وقتی با والدین گفت وگو می کنید از کودک مراقبت نمایند.) اینکه کودک به محیط جدید چگونه واکنش نشان می دهد؟ بر افروخته است یا ترسیده است؟ در این صورت آیا با درخواست مستقیم از والدین مثل نگاه به چشمان شان می خواهد که از محیط خارج شود؟
چقدر برای والدین راحت است او را آرام کنند؟ در اتاق انتظار باید انبوهی از اسباب بازی ها و وسایل سرگرمی از قبل مکعب حروف الفبا، کتاب، پازل، پاپت و عروسک، ماشین و… وجود داشته باشد. معمولاً کودک پس از دقایقی آرام می گیرد و در این هنگام از والدین خواسته میشود که بدون کودک، وارد اتاق پزشک شده و کودک همراه نفر سوم (مادربزرگ) در اتاق انتظار بماند.
پس از اینکه تاریخچه رشدی کودک از والدین گرفته شد . متخصص نیم ساعت با کودک در اتاق سپری میکند و ضمن مشاهده کودک سعی میکند در کارهایی که کودک انجام می دهد وارد شود. آیا کودک با اسباب بازی ها بازی می کند؟
در این صورت سطح رشدی بازی هایش چگونه است (برای مثال آیا با عروسک ها و پارک ها بازی های تخیلی انجام می دهد)؟ یا اینکه صرفاً به صورت مکانیکی با وسایل تعامل می‌کنند (مثلاً مکعب های حروف را کنار هم می چیند یا ماشین را جلو عقب برده و محو چرخ چرخش چرخ های آن می شود؟)
آیا کودک به من توجه می کند؟
آیا من می توانم وارد بازیهای کودک شوم؟
کودک حین بازی چگونه به من و مادربزرگش (مراقب همراه) نزدیک میشود؟
آیا اسباب‌بازی‌ها را برای من و مادربزرگش می آورد؟
آیا درخواست کمک می کند؟
توضیحات پزشک:پس از اینکه دستیار مصاحبه روانی -اجتماعی را به پایان رساند به همراه والدین در اتاق انتظار به من می پیوندند. این امر خود شانس دیگری برای مشاهده رفتارهای اجتماعی کودک مهیا میکند.
آیا کودک از بازگشت والدین خوشحال میشود و واکنش نشان می دهد یا مشغول فعالیتش باقی می‌ماند؟ در این هنگام از اتاق بازی به اتاق ارزیابی می رویم. واکنش کودک به این جابجایی را مورد توجه قرار می دهم.
بعضی از بچه ها وقتی مزاحم بازی شان می شوم بسیار به هم ریخته میشوند. در اتاق بازی نقش من تقلید از کودک است اما در اتاق معاینه این کودک است که باید از کارهایی که من انجام می‌دهم تقلید کند.
اغلب وا داشتن کودک به اینکه به من توجه کند کار دشواری است. من برای این کار از تقویت کننده های خوراکی، محرک های بینایی چشمک زن یا چرخان یا محرک های لمسی مثل قلقلک با دست استفاده می کنم.
اگر کودک دراز می کشد من هم کنارش دراز میکشم. بسیاری از کودکان دارای اوتیسم عاشق اشعار کودکانه هستند، حتی اگر من بخوانم! من خواندن این اشعار را با حرکات دست و اشارات مناسب همراهی کنم.
گاهی هیچ یک از این اقدامات باعث جلب توجه کودک نمی شود. با این همه من سر وقت وسایل ارزیابی می روم. گاهی خود این وسایل برای کودک جذاب است. صفحات جورچین که کودک باید قطعات را در جای خود بگذارد بسیاری از کودکان را جذب می کند.
چرا که این گونه اشیاء مستقیماً با کودک حرف می‌زنند، اما من ممکن است نتوانم به کودک بگویم باید از کارهای من تقلید کنی ! برای تقلید کردن ابتدا کودک باید بفهمد که از او انتظار می رود که نگاه کند و تقلید کند. فهم اینکه مخاطب از او چه می خواهد خود یک تکلیف تئوری ذهن است. کودک نمی‌تواند انتظاراتی را که نفهمیده است برآورده کند.
لذا در مواقع در اینجا اصلا مسئله مخالفت و توانایی در آن تکلیف نیست. مشکل آنجاست که کودک تشخیص نداده است از او انتظار می‌رود کار را انجام دهد ! اما عناصری مثل جورچین و کره ی هوش خود بیان هستند.
کودک به این دلیل جذب آن می شود که خود اسباب بازی نشان می‌دهد کودک چه کار باید کند. مجموعه‌ای از تکالیف کلامی و غیرکلامی را انجام می‌دهم و معمولاً با تکالیف غیرکلامی شروع می کنم.
چرا که کودک دارای اوتیسم با این تکالیف راحت ترند. سپس تکالیف کلامی را جایگزین تکالیف غیرکلامی می‌کنم. تکالیف غیر کلامی شامل طرح های ساخته شده با مکعب ها، کار با مداد رنگی، جور کردن اشکال در کره هوش یا صفحات جورچین می باشد.
برای بچه های بزرگتر یا با مهارت های بیشتر از تکالیف پیچیده تری مثل ترسیم اشکال پیچیده استفاده می کنم.
برای تکالیف کلامی از مجموعه ای از سنجش های رسمی و غیررسمی در راستای بررسی ذخیره واژگان، مهارت های ادراکی و بیانی و کاربرد زبان استفاده می کنم.
در صورتی که کودک قادر باشد، همراه کودک کتابی را ورق می زنم و در مورد محتویات هر صفحه سوالاتی از کودک می پرسم، تا ببینم کودک فقط بر اجزای تصویر متمرکز شده است یا روابط بین اجزا را نیز درک میکند.
طی این تعاملات نحوه تماس چشمی، گسترده توجه، تحریک‌پذیری. حرکات کلیشه‌ای و مواردی از این دست را نیز بررسی می‌کنم. در پایان نتیجه ارزیابی هایم را با گزارش‌های والدین و سایر درمانگران مقایسه می‌کنم.
اگر نتایج ارزیابی‌های من ، والدین و درمانگران تطابق داشت تشخیص را ارائه می‌دهم و برنامه درمانی مورد نظر را پیشنهاد می کنم.
در مواردی هم که عدم انطباق مشاهده کنم یا موارد مبهمی باقی بماند از ارائه تشخیص خودداری می‌کنم . در چنین موارد ترجیح می‌دهم از آزمون‌های رسمی استفاده نمایم چرا که بیش تخمینی و کم تخمینی در تشخیص، هر دو مشکلاتی به بار می آورد.
والدین خواستار صداقت هستند لذا گفتن اینکه من هنوز مطمئن نیستم چیزی از ارزشهای پزشک کم خواهد کرد. در مجموع سلامت آینده فرزندتان متکی بر مداخلات درمانی صحیح است که برای وی انجام گیرد.
این امر خود مستلزم تشخیص رشد درست نیمرخ نقاط قوت و ضعف کودک و تعیین حوزه‌های رشدی است که نیازمند بیشترین مداخله میباشد.
همچنین تعیین وجود هر گونه مشکل پزشکی زیرساختی که بر رشد کودک اثر منفی بگذارد، نیز ضروری می باشد لذا یک معاینه جامع شامل هر دو بخش رشدی و پزشکی می باشد.
منابع:
cdc.gov/autism
rwjbh.org
autism.org.uk
pmc.ncbi.nlm.nih.gov
سوالات متداول:
1-اولین نشانه‌های هشداردهنده اوتیسم در کودکان معمولاً در چه سنی و چگونه ظاهر میشوند؟
برخی نشانه‌های اولیه ممکن است حتی قبل از ۱۲ ماهگی دیده شوند، اما اغلب بین ۱۸ تا ۲۴ ماهگی بارزتر میشوند.
2-تفاوت تشخیص اوتیسم در دختران و پسران چیست؟
دختران اغلب علائم پنهان‌تر دارند (مثل تقلید اجتماعی بهتر)، که ممکن است تشخیص را به تأخیر اندازد.
همان طور که در مقالات قبل توضیح داده شد علائم اصلیکودکان اوتیسم شامل نقص در مهارت های ارتباطی و اجتماعی، رفتارها و علایق تکراری با پردازش حسی حرکتی معیوب می باشد. ممکن است در تشخیص اوتیسم ،اختلالات همراه در کنار اوتیسم ( Autism )حضور داشته باشند که باید مورد بررسی قرار گیرد. در مرکز تشخیص اوتیسم دکتر صابر توجه ویژه ای به ارزیابی همه جانبه و تشخیص دقیق علایم اوتیسم می شود. کلینیک تشخیص و درمان کودکان اوتیسم با در اختیار داشتن تمامی تجهیزات لازم در حیطه تشخیص و درمان کودک اوتیسم به عنوان یک مرکز جامع درمان اوتیسم شناخته شده است. علائم اوتیسم که در توانبخشی و درمان کودکان اوتیسم باید مورد توجه کاردرمانان و والدین قرار گیرد شامل:
در حوزه اجتماعی، پایه ای ترین درمان در حیطه اوتیسم آن است که کودک اوتیسم حضور افراد دیگر را بپذیرد و به ابراز تمایل آن ها برای تعامل پاسخ مناسب بدهد. وقتی کودک اوتیسم یاد گرفت که چگونه به ابراز تمایل دیگران برای تعامل پاسخ دهد و مشغول تعامل با آن ها بشود. هدف بعدی در درمان اوتیسم پرورش توانایی کودک در شروع تعامل اجتماعی با دیگران خواهد بود. پس از گام سوم ایجاد توانایی حفظ یک ارتباط دو سویه و تشخیص احساسات دیگران است.
2. ارتباط کودک در درمان اوتیسم
در حوزه ارتباط اولین هدف در درمان است که به کودک اوتیسم یاد بدهیم چیزی به نام زبان وجود دارد. یعنی ما می توانیم اشیا و فعالیت ها را با صداهای قرار دادی (آواها و کلمات)، اشارات یا نمادها ( کارت های تصویری)نشان بدهیم . برای این منظور ابتدا به کودک نشان داد که زبان چه منافعی برای او در پی دارد.(می تواند به اشیا و چیزهای مورد علاقه اش برسد). هدف بعدی در درمان کودک اوتیسم، این خواهد بود که کودک اوتیسم یاد بگیرد که چگونه با استفاده از زبان با دیگران بده بستان اطلاعات کند و نهایتا چگونه از خود زبان به عنوان ابزار تعامل اجتماعی برای اشتراک احساسات با دیگران استفاده کند، به طور مناسب شوخی کند، استنتاج کند، طعنه بزند و دیگر ظرایف زبانی که فراتر از یک انتقال اطلاعات ساده یا درخواست اشیا است را به کار گیرد.
3. رفتار درمانی در درمان کودک اوتیسم
در مرکز درمان کودکان اوتیسم در حوزه رفتار، هدف کاهش عدم انعطاف پذیری ذهنی و رفتاری و جایگزینی آن با بازی های مناسب و افزایش تحمل کودک اوتیسم نسبت به تغییرات محیطی است. تبدیل کلیشه ها به شکل های رفتاری قابل قبول تر نیز ممکن است یک هدف برای درمان کودک اوتیسم باشد. بیشتر رفتار های ناسازگارانه کودکان اوتیسم منشع بیولوژیک دارد. همانطور که تشنج دارای منشع بیولوژیک است. لذا برای تقویت رفتار برخی کودکان علاوه بر مداخلات رفتاری و حسی دارو درمانی نیز موثر خواهد بود.
در حوزه درمان کودکان اوتیسم، پردازش های حسی– حرکتی هدف هنجارسازی واکنش های کودک اوتیسم به محرک های حسی، افزایش آگاهی و تصور از بدن، هماهنگی های حسی- حرکتی، رشد مهارت های حرکتی ظریف می باشد. بعضی از موضوعات خاص مثل کاهش غذا گزینی، افزایش تحمل سرو صدا و نویز ها ممکن است در اولویت باشند به هر حال برای هر کودکی باید متناسب با فهرست حسی خود تصمیم گرفت.
با توجه به موارد ذکر شده در کلینیک های توانبخشی پایا در پاسداران و کلینیک غرب تهران در منطقه سعادت آباد خدمات توانبخشی تحت نظر ارگوتراپیست جناب آقای صابر با انجام ارزیابی های دقیق در زمینه اختلالات پردازش حسی، اجتماعی و رفتاری در کودکان اوتیسم انجام می گیرد و طرح درمانی مناسب برای هر کودک اوتیسم ارائه می گردد.
کاردرمانی در سعات آباد،کاردرمانی در پاسداران،کاردرمانی در مرزداران، کاردرمانی در شریعتی،کاردرمانی در غرب تهران،کاردرمانی در شرق تهران
