بهترین مرکز درمان اختلالات بلع در تهران با مدیریت جناب آقای دکتر صابر مدرس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی به تشخیص و درمان اختلال بلع در کودکان و درمان اختلال بلع بزرگسالان می پردازد. کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران و کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد با بهترین امکانات روز دنیا در زمینه درمان مشکلات بلع و ترس از قورت دادن غذا جزو بهترین مراکز گفتار درمانی اختلال بلع در کودکان و بزرگسالان محسوب می شود. مشکل بلعیدن غذا یکی از اختلالات شایع در حیطه اختلالات بلع کودکان از جمله کودکان فلج مغزی ، اوتیسم ، دیستروفی ، میکروسفالی، عقب مانده ذهنی، اختلال پردازش حسی می باشد که بسته به علت بروز اختلال بلع، درمان های خاص خود را می طلبد. همچنین درمان اختلال بلع در سکته مغزی و درمان اختلال بلع در پارکینسون و همچنین درمان اختلال بلع در بیماران ام اس از دیگر موارد مورد درمان در بهترین مرکز درمان مشکلات بلع کودکان و بزرگسالان در تهران می باشد. گفتار درمانی در منزل از دیگر امکانات این مرکز می باشد.
درمان مشکلات بلع در مرکز اختلال بلع تهران
در زمینه مشکلات بلع و تغذیه ای در کودکانی که هنوز در نوزادی قرار دارند مطالعات مبنی بر شواهد وجود دارند که موجب ترغیب درمانگران درگیر در ارزیابی و درمان نوزادان و کودکان در معرض خطر می شوند. مطالعات محدودی در دسترس است که بر موقعیت هایی که این جمعیت با آن مواجه هستند متمرکز باشد. بهترین متخصصان کسانی هستند که در کنار تجارب شخصی خود از بهترین شواهد بیرونی موجود در درمان اختلال بلع استفاده می کنند.
گفتار درمانگران در حوزه پزشکی مبتنی بر شواهد بهترین و موثر ترین مداخلات را برای به حداکثر رساندن کیفیت و کمیت زندگی اشخاص شناسایی کرده و مورد استفاده قرار میدهند. در ارتباط با بحث درمان در کودکان با اختلال بلع در معرض خطر بهترین شواهد برای همه ی درمان ها ارائه خواهد شد. مطالعات نظام مند درمانی توجه گروهی از درمانگران بین المللی، متدولوژیست ها و سایر استفاده کنندگان از همکاری را به خود جلب کرده است. درمانگران بر روی جمع آوری Cochranecollaboration های اطلاعات در زمینه های خودشان و شرکت کردن در آزمایشات بالینی چند مرکزی تاکید دارند. این قضیه از طریق مشاهده دقیق، گزارش و همکاری که در تشخیص و درمان کمک کننده است صورت می پذیرد.
این بخش ارتباط درمان سیستم حسی- حرکتی دهانی و سایر رویکردهایی است که اثر مثبتی بر روی عملکرد سیستم حسی- حرکتی در نوزادان و کودکانی که مشکل بلع و تغذیه دارند را نشان می دهد. اکثریت کودکان درگیر تشخیص های چند گانه(مختلف) هستند که حداقل شامل درجه ای از فقدان هماهنگی نورولوژیک و یا ضعف می باشد. برای مثال مشکل بیرون آمدن زبان و شلی زبان را می توان نام برد. بهترین مرکز درمان اختلال بلع تهران با در اختیار داشتن متخصصین گفتاردرمانی بلع کودکان به صورت جامع به ارائه خدمات درمانی در جهت بهبود توانایی های مکیدن نوزادان، بلعیدن و گفتار کودکان می پدازند.
برنامه حسی- حرکتی دهانی در درمان اختلال بلع
عملکرد سیستم حسی- حرکتی دهانی به تمامی جنبه های حرکت ساختارهای دخیل در حفره دهان و حلق سطح اسفنگتر فوقانی مری در طول زمانی که غذا وارد مری می شود بستگی دارد. عملکرد اولیه ی سیستم حسی- حرکتی دهانی وابسته به بلع و ارتباط می باشد.
برنامه های مختلف سیستم حسی- حرکتی دهانی توسط بهترین مرکز درمان اختلالات بلع اهدافی مختلفی را که شامل موارد زیر است دربر دارد:
رشد هماهنگی حرکات سیستم دهان، تنفس و سیستم های آواسازی برای ارتباط
بهبود هماهنگی حرکات دهانی- حرکتی برای افزایش مهارت های تغذیه ای
داشتن تجارب حسی دهانی نرمال در طول زمان صرف غذا
بهبود پردازش حسی کل بدن
تحریک حسی سیستم حسی- حرکتی دهانی و برنامه های گفتار درمانی، تغذیه دهانی را به عنوان یکی از اهداف مهم در درمان اختلال بلع در نظر دارد. رویکرد گفتار درمانی بلع یک رویکرد چند حسی برای هماهنگ کردن زمان بندی و قدرت کافی عضلات برای بلع غذاها و مایعات به صورت ایمن و بدون آسپیریشن است. گفتاردرمانی کودکان در زمینه حسی- حرکتی دهان می تواند شامل تمرینات مستقیم مکانیسم دهانی و رویکردهای غیر مستقیمی که سبب بهبود هماهنگی حسی حرکتی دهانی و بلع ایمن می شوند باشد.
انواع دیدگاه گفتار درمانی بلع
هدف
مستقیم
تمرینات دهانی
تحریک ساختمان ها برای عملکرد
تشویق کاوش دهانی
احتیاط: تهاجمی است، بدتر کردن و افزایش ترشحات
غیرمستقیم
تغییرات در محیط
موقعیت بدن و نحوه نشستن
علائم ارتباطی
تغییرات غذایی
کاهش حواس پرتی
بهبود توانایی در تمرکز
احتیاط
– تعاملات اجتماعی محدود
– بهترین حمایت برای تغذیه
– بهبود کنترل سر و گردن
– سرنخ های لمسی و کلامی برای افرادی که مشکل بینایی دارند
– سرنخ های لمسی و بینایی برای افرادی که مشکل شنوایی دارند
– تغییرات بافت،مزه و دمای غذا
– تغییر فاصله زمانی ارائه غذا و
– تنوع در سایز لقمه
یک برنامه مدیریت رفتاری و حسی- حرکتی دهانی در گفتار درمانی بلع به عنوان حامی، به شکل تیم داخل رشته ای محدودیت سازی را که بسیار متفاوت تر از برنامه درمان تغذیه ای است، برتر یافت. اگرچه برنامه درمان تغذیه ای ممکن است شامل جنبه های خاصی از سیستم حسی- حرکتی دهانی و برنامه مدیریت رفتاری در برخی از شواهد باشد، تفاوت ها بسیار حائز اهمیت است.
بهترین مرکز گفتار درمانی اختلال بلع در تهران به این نکته توجه دارد که تغذیه درمانی نمی تواند به تنهایی حمایت کننده باشد زیرا هدف اولیه تغذیه درمانی تغذیه دهانی می باشد. این کانون توجه نه تنها ممکن است برای برخی کودکان مناسب نباشد بلکه حتی ممکن است زیان آور نیز باشد. در گفتار درمانی بلع زمانی که کانون توجه فقط روی تغذیه است گام مهم در بدست آوردن مهارت های اساسی که نیازمند تغذیه دهانی نرمال است کنار گذاشته خواهد شد. یک دیدگاه (تغذیه درمانی) باعث یک حس شکست در زمانیکه تغذیه دهانی موفق در زمان کوتاه صورت نگیرد می شود. غذا و مایعات ممکن است قبل از مهارت های ضروری تنفسی، دهانی و حلقی که بدست می آیند مطرح شوند. زمانی که مکانیسم های مکیدن، جویدن و بلعیدن مورد تاکید قرار می گیرد گفتار درمانگران و خانواده ها ممکن است اشراف بر فعالیت های مهم ارتباطی و تبادلات مثبت روانی اساسی در رشد تغذیه را نادیده بگیرند.
در مقابل در بهترین مرکز گفتاردرمانی مشکلات بلع غذا، درمان حسی- حرکتی دهانی اهداف اولیه دارد که شامل رشد حرکات هماهنگ دهان، تنفس و سیستم صوت هم برای ارتباط و هم برای تغذیه می باشد. برنامه سیستم حسی- حرکتی دهانی که اهمیت متعددی را نشان می دهد بهترین شواهد هستند.
برخی مدارک مبنی برگزارشات در دسترس هستند. اگرچه بسیاری از برنامه های راهبردی درمان بر پایه تجربی نیستند، کودکان دارای فلج مغزی و اختلالات متوسط در تغذیه ، وزنشان بالا رفتن سن آنها پایین تر از حد نرمال باقی می ماند(به دلیل درمان حسی- حرکتی دهان یا او – اس تی) اما وعده های غذایی طولانی دارند.
مکمل های محتوی کالری قابل خوردن برای فراهم نمودن انرژی برای رشد توصیه می شود. گروه متفاوتی از کودکان مبتلا به فلج مغزی و کودکان مبتلا به اختلال متوسط در تغذیه هیچ تغییری در راندمان تغذیه توسط او- اس تی یا همان درمان حسی- حرکتی دهانی نشان ندادند و وزنشان نسبت به سنشان در سطح پایین تری قرار می گیرد. اطلاعات اثربخشی درمان برای پاسخ به بسیاری از سوالات برای سنین مختلف جمعیت ها و مشکلات مورد نیاز است.
یک هدف مهم در مرکز درمان اختلال بلع ایجاد ارتباط است. ارتباط در روش های حسی- حرکتی دهانی افزایش می یابد. یک روش سیستماتیک رشدی که آگاهی حسی، درک و مهارت تمییز در دهان را افزایش می دهد سایر دست آوردهای رشدی را نیز تقویت خواهد کرد. حرکت دهانی برای کاوش و بررسی از طریق قسمتهای بدن، اسباب بازیها، لباس ها و صداها غذاها و مایعات بکار برده می شود. استفاده متقابل از لمس، حرکات موازی با رشد حداکثری مهارت های کلی ارتباط مورد تاکید است. غذا و مایعات برای تمرین ضروری نیستند زیرا اهداف رشد سیستم حسی- حرکتی دهانی از راه های زیادی می تواند صورت پذیرد.در مرکز درمان مشکلات بلع، اگر چه غذا ممکن است برای تجربه بویایی- چشایی- بافتی و تنوع دمایی توصیه شود اما تمامی تجارب باید بدون زور و استرس برای کودک باشد. زمانی که کودک احساس ناراحتی یا استرس می کند مراقبان باید این پیام را که “متوقف کن” را متوجه شوند. بسیار حائز اهمیت است که متخصصان گفتار درمانی بلع و مراقبان جنبه های ارتباطی هرگونه فعالیت ارتباطی را به خاطر داشته باشند.
ارتباط ، رشد سیستم حرکتی- دهانی تغذیه و سخن گفتن منطقی به نظر می رسد که براساس تجارب درمانی حمایت شوند. اما اطلاعات مبنی بر تحقیق، خالی از حمایت و یا تکذیب مبنی بر علت ارتباط میان رشد کنترل سیستم حسی- حرکتی تغذیه و الگوهای اولیه ی سخن گفتن است. هم زمان که سخن گفتن و تغذیه پدیدار می شود سه توالی موازی دیده می شود:
افزایش تعداد و تنوع حرکات و وضعیت دهانی
توسعه حرکات ساده یا یکپارچگی آرام الگوهای حرکتی اولیه
تفکیک یا تفاوت حرکات بین دو یا تعداد بیشتری از اجزای سیستم یادگیری و رشد مهارت های حرکتی هم در زمینه تولیدات اولیه صدا و هم در زمینه توانایی های تغذیه.
اصول درمان اختلال بلع
بحث درباره مداخلات ویژه بلع و تغذیه برخی حیطه های مدیریت را برجسته می کند. این موضوع برای داشتن یک “کتاب آشپزی” برای درمان حسی حرکتی نیست چون این مسئله غیر ممکن است. بسیاری از عوامل روی تصمیمات درمانی در نوزادان و کودکان که دائما رشد می کنند و تغییرمیکند اثر می گذارد. مهم ترین مهارتی که گفتاردرمانگران در مرکز درمان اختلالات بلع نوزادان می توانند در مداخله مشکلات بلع برای نوزادان و کودکان کم سن استفاده کنند، توانایی تحلیل و ترکیب اطلاعات مربوط به وضعیت، نیروی درونی خانواده، جنبه های فرهنگی و اجتماعی و مهارت سطوح کودک است. این توانایی اجازه می دهد که گفتاردرمانگران برنامه ای را در نظر بگیرند که به درستی شرح کلی کودک را به کار می گیرند. مشخصاتی که در تمایز کودکان با اختلال حسی دهانی از آنها که اختلال حرکتی- دهانی دارند را کمک کننده است در جدول شرح داده شده اند.
درمان های حسی- حرکتی دهانی ممکن است برای کودکانی که تغذیه طبیعی دارند هم اهمیت خاصی داشته باشد. بلع هدفمند ممکن است زمانی که یک تحریک ارائه می شود(برای مثال قطراتی از آبمیوه که به شیشه شیر بچه چسبیده و یا قاشقی که در پوره سیب فرو رفته است) کمک می کند به یک بچه که ترشح دهانی اش به صورت موثرتر و ایمن تر کنترل کند. خطر برگشت ترشح اغلب بالاست زمانی که تحریک بلع تکه های کوچک غذا کافی نیست. این نکته مهم است که سعی می کنیم حد مطلوب و فرکانس تحریکات حسی- حرکتی دهانی برای هر کودک را اندازه گیری کنیم . به طور کلی این عنصر وجود دارد که هر تحریک مثبت است. تحریکات زیاد ممکن است در بعضی از نمونه ها صدمه ایجاد کند.مداخله برای کودکان با نقص های تغذیه ای و بلعی باید برپایه تشخیص های دقیق باشد نه فقط براساس یک سری شیوه های حسی- حرکتی دهانی برای نشانه های خاصی که یک کودک بروز می دهد. به عنوان مثال یک کودک که وضعیت دهانش باز است ممکن است توسط تمرینات کمکی در قرار دادن لب ها روی هم دچار مشکل باشد زیرا باز بودن دهانش ممکن است به تنفس او کمک کند. انسداد راه هوایی فوقانی ممکن است تنها مبین وضعیت باز دهانش باشد. در این مثال معاینه پزشکی و پیگیری درمان باید قبل از اینکه یک نفر نتایج را با برنامه سیستم حسی- حرکتی دهانی انطباق دهد صورت گیرد. به عبارت دیگر اگر وضعیت اصلی بدون انسداد راه هوایی فرض شود، تمرینات سیستم حسی- حرکتی دهانی ممکن است برای کودک کمک کننده باشد اصل اساسی تشخیص توسط بسیاری از متخصصان تغذیه کودکان و متخصصان بلع شامل موارد زیر می باشد:
ارتباط میان کودک و مراقبت دهنده قسمت مهمی از ارزیابی تغذیه و برنامه های بعدی مدیریت درمان می باشد.
کودک و خانواده باید در برنامه های درمانی و اجرا مداخله کنند.
تنفس دهانی و سیستم عصبی در کودکان باید به دقت معاینه شوند.
الگوهای حرکتی در سرتاسر بدن باید قبل از ایجاد تغییرات خاص در سیستم حسی- حرکتی دهانی تغییر کند.
الگوهای حرکتی در فک، زبان، لب ها و کام باید در زمانی که کاهش اثر رفلکس های دهانی که ممکن است در زمان تغذیه بروز یابند حائز اهمیت است تغییر یابند.
الگوهای عادی حرکت باید جایگزینی با الگوهای غیرعادی حرکت که با عملکرد تداخل دارند را تسهیل کنند.
عادی سازی توانایی در پذیرفتن و بهبود بینایی، شنوایی، لامسه، تعادل، چشایی و آگاهی از دما قبل از کمک مستقیم از الگوهای جدید تلاش برای تغذیه دهانی، برای انجام ضروری است.
مراقبت های سیستم حسی- حرکتی دهانی ممکن است شامل مدت زمانی را که یک کودک خاص صرف فعالیت های روزانه شامل بازی- زمان صرف غذا و مسواک زدن می کنند باشد.
فراگیری مهارت های عملکردی حرکت در ابتدا به طور کامل در ورودی حسی حاصل می شود. هنگامی که ورودی های حسی یک کودک کاهش می یابد و یا ورودی حسی در زمینه پاسخ آسیب می بیند. نتیجه آن این است که به حالت آماده به همراه عملکرد حرکتی کاهش یافته آشکار می شود. به همین علت در درمان مشکلات بلع باید بر روی روش های سیستم حسی- دهانی برای تغذیه تمرکز شود.
مداخلات حسی دهانی در درمان مشکلات بلعیدن غذا و ترس از قورت دادن
مداخله برای مشکلات حسی ممکن است انطباقات با حواس محیطی شیوه کنترل خاص فیزیکی یا اصلاح کیفیت حسی غذا و ظروف غذا را درگیرکند. اهداف درمان حسی و روند آن باید برای برآورده شدن نیازهای هر کودکی به طور خاص طراحی شود. کودکان ممکن است مشکلات خاص حسی دهانی و یا به طور معمول ترکیبی از اختلالات حسی دهانی و حرکتی دهانی داشته باشند. پاسخ های خیلی زیاد و یا خیلی کم و یا پاسخ های معیوب حسی به ورودی های حسی می تواند نشان داده شود. یک آسیب کلی سیستم حسی بدن می تواند به مشکلاتی که وابستگیه اولیه ای با نواحی صورت دارند اضافه شود. مشکلات تغذیه ای ممکن است از فهرست محدودی از طعم و بافت غذا از رژیم غذایی تا محرومیت کلی از تجارب تغذیه دهانی تغییر کند. در نهایت نیازهای تغذیه ای از طریق تغذیه با لوله غیر دهانی برآورده شود.در مرکز درمان مشکلات بلع به بررسی علل و درمان اختلالات بلعیدن غذا پرداخته می شود.
پاسخ های ضعیف سیستم حسی دهانی و گفتار درمانی اختلال بلع بزرگسالان و کودکان
فرد با پاسخ های بسیار ضعیف به ورودی های دهانی اغلب پاسخ های کاهش یافته ای به تمام تجارب حسی می دهند. آنها معمولا جویدن و مکیدن ضعیفی را بروز می دهند که علت آن مهارت ضعیف در تمیز دهانی می باشد. این افراد به محیطی که بیداری و آگاهی سیستم عصبی که به آنها اجازه می دهد روی زمان صرف غذا متمرکز شوند را بیشتر کند گرایش دارند. اتاق نیز باید به خوبی روشن باشد.
نشانه ها و علائم
نوع پاسخ
کاهش پاسخ به ورودی های حسی
ولع به خوردن غذا با افزایش ورودی های حسی
تمایل به انباشتن بیش از حد غذا در دهان
سرازیر شدن آب از دهان
پاسخ های ضعیف
پاسخ های بیش از حد به ورودی های حسی
الگوهای غیر طبیعی رفلکس و افزایش پوسچرال تون عضلانی
پاسخ های شدید
پاسخ های عاطفی به ورودی حسی
ورودی حسی به عنوان خطر درک می شود
اجتناب از مسواک زدن
اجتناب از بافت
تدافع حسی
مواد غذایی با طعم دهنده های قوی و متضاد با هم می توانند برای کمک به افراد با مشکلات بلع ارائه شوند که پاسخ های حسی بیمار افزایش پیدا کند. بعضی از کودکان به غذا با افزایش ورودی های حسی پاسخ می دهند. (برای مثال طعم های ترش و تند و با درجه حرارت بالا و دارای بافت تر و یا ناصاف و ضخیم) مثلا : کودکان ممکن است از غذاهایی سود ببرند که در زمان ارائه آنها از زبان بدنی و صدا استفاده می شود. برای تعامل با کودک و افزایش پاسخ های کلی کودک می توان توسط ضربه- نوازش با انگشت میانی از وسط گونه به سمت دهان و اطراف لب ها و به سمت فک بهبود ایجاد کرد. یک قطره از مایع که در گوشه لب قرار می گیرد و یا روی گونه ممکن است به افزایش حرکات لب ها و گونه ها منجر شود و معمولا به غنچه کرد لب ها و یا سفت کردن گونه ها منجر شود. فعالیت های عملکردی بهتر است که فورا با مواردی شامل پستانک، فنجان و یا قاشق برای غذا خورد دنبال شود.
درمان اختلالات بلع با پاسخ های شدید حسی
کودکان با پاسخ های شدید پاسخ های اغراق آمیزی را به محرک های ورودی نشان می دهند. این کودکان اغلب با رویکرد بازدارندگی به ورودی های حسی در محیط که با کاهش ورودی های حسی اصلاح شده است رو به رو می شوند. برای مثال: نور کم- رنگ های خاموش- طعم های شیرین و دمای خنثی احتمالا برای این کودکان جذاب است.
غذا دهنده احتمالا به آرامی و با آرامش حرکت می کند و از صدای آرام تر استفاده می کند و بهتر است که آمادگی کلامی کودک در روند تغذیه انتظارش را بیان کند. برای مثال: از کودک پرسیده شود که برای گاز بعد آماده هستی؟ به علاوه این کودکان برای مثال به ثبات موقعیت نیاز دارند.
درمان تدافع حسی دهانی
کودکان و بزرگسالان با تدافع حس دهانی پاسخ عاطفی به ورودی های حسی نشان می دهد. این افراد تنها تعداد محدودی از طعم ها و بافت های متنوع را از طریق دهانشان درک می کنند و ممانعت خوردن غذا نیز مکررا دیده می شود. مراقبان نیاز است که یک ارتباط مطمئن را با این دسته از بیماران که به آمادگی و سازمان یافتگی زبانی برای آنچه که مورد انتظار است نیاز دارند ایجاد کنند.
گفتاردرمانی به طور آشکار بر روی کودکان متمرکز است. مراقبان باید علائم کودک را با دقت پیش بینی کنند. این دسته از کودکان بیشتر حالت تدافعی را در رابطه با دست و صورت دارند تا نسبت به سایر قسمتهای بدنشان بنابراین رویکرد کلی بدن به ورودی های حسی توصیه شده است.
کودکان احتمالا به درجه بندی روش ها به ورودی های حسی که طراحی شده اند به تغییر ورودی ها در افزایش و توسعه گام به گام تا حدی که آنها قابل تحمل باشد پاسخ می دهند.
یک رویکرد کنترل- فیزیکی به حالت تدافعی حسی شامل تکنیک های گفتار درمانی است که می تواند به صورت جداگانه در طول زمان صرف غذا مصرف شود .
روش درمانی که داده می شود نباید تمام وقت را در بر بگیرد. این روش درمانی باید به راحتی در روتین زندگی کودک ادغام شود و برای مراقبان نیز باید مورد قبول باشد. مراقبان وقت برای انجام برنامه به طور کامل در خانه به همراه مراقبت از کودکانی با مشکلات غذایی که به نظارت تمام وقت پزشکی و سایر درمان ها نیاز دارند را ندارند.
یکپارچگی برنامه ریزی شده در روتین روزانه به عنوان یک روش بدیهی و آشکار در نظر گرفته می شود. کودکانی که تدافع زبانی دارند اغلب در برابر مقاصد مراقبت دهنده در زمینه مسواک زدن که منجر به ضعیف شدن بهداشت دهان می شود از خود مقاومت نشان می دهند. بنابراین برنامه های حسی- دهانی که وابسته به مسائل روزانه مسواک زدن هستند توصیه می شود.
مراقبان می توانند ارائه ورودی تحریک شده در اثر تحریکات درونی را توسط قرار دادن قاشق ها یا لیوان ها به محکمی اما با فشار آرام در وسط زبان و در طول زمان صرف وعده های غذایی با وعده های غذایی ادغام کنند.
تجارب حسی دهانی ممکن است توسط اصلاح مزه، دما یا بافت غذاها درجه بندی شود بنابراین تجارب حسی دهانی می تواند در یک سلسله مراتب سیستماتیک تغییر تدریجی در نظر گرفته شود. کودکان ممکن است به صورت جداگانه با دستورالعمل پدر و مادر خود در خانه پیگیری شوند و از پیشنهادات و کمک یکدیگر بهره مند شوند.
مثال برای حساسیت زدایی
کودکان 18 ماهه و یا بالاتر از آنکه سختی اولیه در تغذیه دارند به نقص حسی وابسته است. این روش مستلزم حضور کودکانی می باشد که خودشان می توانند غذا بخوردند.
اهداف برای روش های تغذیه ای حسی- دهانی خردسالان دارای مشکلات خویشاوندی در یک برنامه گروهی
اهداف برای مراقبت دهندگان
اهداف برای کودکان
مهیا کردن فرصتی برای گفتن داستان مربوط به کودکان
تجارب مثبت همراه با دهان و غذا
به پدر و مادرهای دیگر گوش دهید و شرایط حمایت را فراهم کنید
آموزش دادن روال ها و راهنمایی های غذا خوردن
یافتن راه هایی که کودکان یاد می گیرند چگونه باید یا نباید تغذیه کنند
افزایش آسودگی همراه با لمس کردن و چشیدن و بلع غذا
یادگیری راه هایی برای تغذیه و مراحل درگیر در تغذیه
افزایش دسترسی به غذاها در کودکان با فعل و انفعالات درونی
کسب شناخت های بیشتر برای مدیریت نیازهای غذایی کودک
افزایش حجم غذای کودکان که می خواهند تغذیه کنند
ایجاد برنامه های غذایی برای پیگیری در خانه
این کودکان عیوب حرکتی- دهانی آشکاری ندارند. آنها ممکن است به علت فقدان حسی مشکلات حسی- دهانی داشته باشند. اگرچه مشکل است اما به هر حال باید اجزای حسی و حرکتی جدا شود زیرا بسیار حائز اهمیت می باشد. در بسیاری از شواهد وضعیت این افراد احتمالا از تغذیه با لوله به تغذیه دهانی تغییر پیدا می کند.
مکیدن های ضعیف، افزایش وزن ناکافی، محدودیت تنوع غذاها و طعم ها و بافت ها در رژیم غذایی و سختی در تغییر از یک نوع بافت به بافت دیگر و یا بروز منع از غذا حائز اهمیت هستند.
یک سلسله مراتب حساسیت زدایی در درمان مشکلات بلع کودکان مراحل زیر را به دنبال خواهد داشت:
مدارا: از زمانی که غذا مستقیما جلوی بچه قرار می گیرد. کودک در اتاق با دیدن غذا و ارائه آن تحریک می شود.
اثر متقابل( فعل و انفعال): کودکان ممکن است از ظروف آشپزخانه استفاده کنند. ممکن است کودک با غذا بازی کند اما آن را در دهانش قرار ندهد.
بو کردن: کودک بوی غذا را تحمل می کند. در اتاق تا غذا را بردارد و آن را بو می کند.
لمس کردن: کودک بوی غذا را بر روی انگشتانش، دستانش، قسمتهای فوقانی بدن، چانه، گونه، بینی، لب ها، دندان ها و زبان تحمل می کند.
چشیدن:کودک لب ها یا زبان را لیس می زند، گاز می گیرد و سپس به بیرون تف می کند. گاز گرفتن و نگه داشتن در دهان قبل از تف کردن به بیرون، جویدن و مخصوصا بلعیدن، جویدن و بلعیدن به همراه نوشیدن چیزی، جویدن و بلعیدن مستقل(به تنهایی)
خوردن: تغییرات آهسته در سراسر مراحل کودک را به خوردن براساس وظیفه و بدون هیچ گونه توجه از سوی مراقبان(البته به جز انتظار نظارت بر کودک در سنین پایین و حین صرف غذا) سوق می دهد. تغییرات شخص لازم است که مورد توجه باشد.
همکاری گفتار درمانان با پزشکان، متخصصان تغذیه، مهدها یا اساتید مدرسه، سایر گفتاردرمانگران و تمامی مراقبان قسمت صحیحی از برنامه است. تمامی افرادی که در مراقبت از کودک درگیر هستند باید در روش، زمان، زمان صرف غذا و در راه هایی که آنها تشویق می شوند و به آنها پاسخ می دهند ثابت قدم باشند.
خردسالان و کودکان دارای مشکلات پیچیده تغذیه ای و بلعی، احتمالا عیوب حسی در کناره گیری و جدا سازی ندارند. آنها مکررا با تن عضلانی غیر نرمال و عدم توانایی در بدست آوردن و باقی ماندن در موقعیت های مناسب برای تغذیه موثر و کارآمد رو به رو هستند.
در مرکز درمان اختلالات بلع ،عملکرد سیستم حسی- حرکتی دهان می تواند تنها در یک زمینه در تمامی کودکان معاینه و درمان شود. رشد حرکتی شدیدا به ورودی حسی وابسته است.
همانطور که در اصول درمان بیان شد الگوهای تن و حرکت در سراسر بدن باید مطلوب باشد تا بهبود عملکرد مکانیسم دهانی ایجاد شود.
حالت و پوزیشن مناسب پایه و اساس تغذیه مناسب هستند که درباره مدیریت مشکلات موقعیت و حالت بحث خواهیم کرد.
مدیریت وضعیت و موقعیت در درمان مشکلات بلع و غذا خوردن
اهداف موقعیت: هدف کلی وضعیتی برای تمامی مداخلات یکسان است. برای بالا بردن یک تجربه ایمن و مورد رضایت در زمان صرف غذا برای کودک و خانواده باید مراقبان در رشد وضعیتی برنامه های نشیمن مداخله کنند. محیط های صرف غذا بسیاری شامل خانه یا مراکز مهد، مدرسه، رستوران و یا سایر مکان هایی که کودک مکررا در آنجا غذا می خورد وجود دارد. اهداف کودک و خانواده باید در پروسه های انتخاب شده شامل شود.
در یک مطالعه مبنی بر کودکان همراه با مشکلات تغذیه ای قابل توجه، تنها 6 تا از 12 خانواده از سیستم نشیمن انطباقی که برای آنها مهیا شده بود استفاده کردند. والدین تجهیزات را مشاهده کردند و آنها را برای پوزیشن روی کالسکه راحت تر دانستند. این موضوع نیاز را برای درمانگران بارزتر می کند تا به استفاده عملی از صندلی مطابق با محیط صرف غذا بپردازند.
الزامات نشیمن و پوزیشن در درمان مشکل بلع کودک: برقراری و ایجاد هم ترازی مرکزی، اصلی اساسی برای هماهنگی دهان و بدن برای سیستم حسی- حرکتی دهانی و فعالیت های تغذیه ای می باشد. این سازگاری ها برای بدست آوردن پوزیشن طبیعی سر- گردن- تنه(مخصوصا برای اینکه در یک راستا قرار بگیرد) ایجاد می شوند.
گردن و تنه در یک راستا هستند و لگن ثابت و متقارن است. کمربند شانه، ثابت می باشد. ران در زاویه 90 درجه به صورت طبیعی بدون قرارگیری در وضعیت دورشونده و چرخشی می باشد و پاها در حالت طبیعی به حالت خنثی هستند، و هرگز کف پا خم نیست.
گفتار درمانگران باید به خاطر داشته باشند که ممکن است استثنایی هایی برای این قوانین وجود داشته باشند. زمانی که کودک به مقاومت در برابر خط میانی پوزیشن اقدام می کند، سایر ملاحظات باید ایجاد شود، به عنوان مثال یک کودک ممکن است بیش از حد گردن گردنش را بکشد به این معنی که باز نگه دارد راه هوایی را و از آن استفاده عملکردی کند. بنابراین اصطلاحات وضعیتی باید صورت پذیرد و کودکان باید زیر نظر پزشکان متخصص برای معاینه راه هوایی باشد.
کودکان نیازهای خود را توسط راه های گوناگونی مطرح می کنند، حتی زمانی که صحبت نمی کنند. درمانگران و والدین وظیفه دارند تا پیام ها را دریافت کنند. و به آنها احترام بگذارند، آن گونه که لایق هستند.
برای کودکان با تن عضلانی بالا معمولا باید از افزایش تن عضلانی برای ارتقا استحکام و پایداری نزدیک به مبدا و حرکات انتهایی بدن جلوگیری کرد. کودکان با تن عضلانی بالا به پایداری سراسری وضعیتی و تنظیم و کنترل حد وسط نیاز دارند.
مرکز درمان اختلالات بلع کودکان و بزرگسالان، فاکتورهای متعددی را در توصیه هایی برای ابزارهای نشیمن قابل تطبیق برای زمان صرف غذا مورد توجه قرار می دهد. این فاکتورها شامل عوامل خانوادگی، محیط مدرسه به عنوان اشارات مذکور و به عنوان سهولت در استفاده می باشد. به علت اینکه یک مراقب مشغول به کار است ممکن است زمان ضروری برای تامین بسیاری از مراقبت ها، دست و پنجه نرم کردن ها و مدیریت ها نداشته باشد. سیستم طرز نشستن باید با وزن کم، جذاب، راحت برای استفاده و قابل شست و شو باشد. سیستم های فرم نشستن که می توانند به راحتی سوار یا جفت شوند در زیر میز آشپزخانه یا میز تریای مدرسه به کودک اجازه خواهد داد که به طور کامل تری در زمان صرف غذای خانواده و تجارب ناهار مدرسه حضور داشته باشد. به بیان بهتر یک صندلی باید برای اهداف متفاوت و مختلف استفاده شود.
طرز نشستنی که برای زمان صرف غذا، حمل و نقل و حمایت برای فعالیت های حرکتی مناسب، مناسب باشد ممکن است موثر ترین انتخاب باشد. علی الخصوص رشد کودکان تنوع وسیعی از اختیارات برای نشستن برای آنها دارد. بسیاری از بیماران درگیر مسائل مربوط به نشستن و وضعیت ارائه شده هستند. یک گفتار درمانگر ممکن است به حمایت برای یک کودک برای داشتن یک صندلی در زمان صرف غذا نیاز و همچنین یک صندلی برای حمل و نقل و برای اجازه دادن به کودک جهت حمایت بیشتر و کامل تر در زمان صرف غذا داشته باشد.
پوزیشن برای نوزادان با مشکلات بلع
نوزادان به طور کلی توسط مراقبان در طول تغذیه از سینه نگه داشته می شوند. مراقبان باید با توصیه های مربوط به طرز نشستن راحت باشند زیرا نگهداری یک نوزاد یکی از مهم ترین تجارب در مراحل اولیه می باشد. طرز نشستن باید به گونه ای باشد که سبب بهبود تماس چشمی و ارتباط فیزیکی نزدیک شود. برای خردسالانی که برای آنها یک پوزیشن نیمه ثابت همراه با وضعیت طبیعی سر و گردن و انعطاف در مفاصل ران و زانو که ممکن است از راه های گوناگون بدست آید، طرز نشستن ایمن و موثر تغذیه ای، پیشنهاد می شود. در مرکز اختلال بلع کودکان وضعیت کلاسیک نگه داشتن کودک توسط مراقب در صورت حمایت وضعیت طبیعی خط میانی بدن، زانوهای کودک و قوزک های پا که انعطاف پذیرند بر روی پای مراقب آموزش داده میشود.
زمانی که کودک به پشت، روی قسمت بازوی مراقب دراز کشیده است، گردن و سر نوزاد و یا کودک خردسال می تواند توسط قسمت بالای بازوی مراقب نگه داشته شود.
والدین می توانند یک پوزیشن نشستن ارگونومیک را توسط گوشه یک بطری مهیا کنند که انعطاف فیزیولوژیک خردسالان را تحریک می کند و راحتی افزایش یافته را برای غذا خوردنده ارتقا می دهد.
یک احتیاطی که باید مورد توجه باشد مایعی است که در پایین زاویه بطری قرار می گیرد و اگر بطری به حالت راست یا مستقیم قرار داشت تغذیه دهنده باید وضعیت را بررسی و کنترل کند تا اطمینان یابد که تمام انتهای نوک شیشه شیر با مایع پر شده است و کودک هوا را دریافت نمی کند.
پوزیشن برای کودکان خردسال و نوجوان با مشکلات بلع
کودکانی که برای نشستن روی یک صندلی آماده هستند سعی دارند که سر و تنه را کنترل کنند تا بتوانند بدون وابستگی بنشینند و این مرحله تغییر بسیار مهم است.
یک کودک به صورت قائم برای تغذیه قرار گرفته است. مراقب حمایت را برای وضعیت طبیعی خط وسط تنه و زانوها اعمال کرده و قوزک های پای کودک بر روی پاهای مراقب خم شده اند و انتهای فوقانی حمایت می شوند. این اتصال برای هر دوی کودک و مراقب مهم است به دلیل اینکه یک گام رو به جلو برای مستقل شدن است.
هرگونه تغییرات در صندلی باید جذاب، با وزن پایین و دارای عملکرد برای استفاده در طول زمان های صرف غذا باشد. خانواده ها نیاز دارند که با صندلی های بلند عادت کنند و راحت باشند تا از آنها در محیط های اجتماعی که شامل مهمانی های خانوادگی و در رستوران ها می باشد استفاده کنند. رول های کاغذی و یا بالش ها می توانند در سمت تنه و لگن برای بهبود تقارن و هم سازی استفاده شوند.
ابزارهای پوزیشن دهی snugglebud مثال هایی از سیستم های معتبر تجاری هستند. سیستم حمایت snugglebud شامل مواد کتانی است که می توانند از طریق بند با تجهیزات گوناگون مورد نیاز برای یک کودک نوپا شامل صندلی ماشین، صندلی های بلند پایه و روروئک همراه شوند.
فوم های پوشیده شده توسط پارچه یا رول های حوله می توانند به محل های نشستن کودک برای ارتقا هم سازی و تقارن افزوده شوند. صندلی های ماشین ممکن است برای استفاده در طول زمان صرف غذا ساخته شوند. تغذیه در Iapها یا صندلی ها با با پایه های بلند ممکن است تنها برای کودکان و نوپایان با عیوب متعادل وضعیتی دارای عملکرد باشد.
نشیمن های قابل انعطاف، سیستم نشیمنی است که کمترین حمایت را عرضه می کند. اما برای استفاده در زمان صرف غذا کاربردی است زیرا برای تمییز کردن و وفق دادن راحت است. این روش یک حمایت وفق ناپذیر را در سر، تنه و لگن ارائه می دهد.این وسیله کمربندشکم را شامل می شود و سینه را تحت کنترل قرار می دهد.
خردسالان در بهترین پوزیشن نگهداری می شوند. اجازه داده می شود برای ارتباط چشمی میان کودک و غذا دهنده. این کودک یاد گرفته است که یک بطری کوچک را بدون کمک نگه دارد و به کنترل کردن در پروسه تغذیه تمایل دارد.
به عبارت دیگر ممکن است برای کودکان با وضعیت قوز کمر و تن عضلانی پایین ناکافی باشد زیرا پشت خمیده ممکن است یک وضعیت خمیده قوز کمر را ارتقا ببخشد.
کالسکه هایی که به لحاظ تجاری ساخته شده اندمی تواند برای کودکان پیش دبستانی قابل تطبیق باشد و ممکن است برای زمان صرف غذا برای کودکانی که به صورت متوسط مشکل دارند استفاده شود.
سیستم ماشین نوزادی یک سیستم نشیمن تنظیم پذیر است که راه های متعددی را برای حمایت از سر، تنه و لگن ارائه می دهد. این سیستم شامل یک صندلی با پایه بلند که در آن پاها در حالت استراحت قرار دارد مهار کننده و کنترل کننده قفسه سینه و کمربند ایمنی می باشد.
برخی کودکان زمانی که اندکی پوزیشن دراز کشیده دارند بهتر تغذیه می کنند. این علی الخصوص برای آنهایی که کنترل ضعیفی روی سر دارند و آنهایی که لب های بسته و نیروی زبانی ضعیفی دارند صحیح است. کودکان با وضعیت قوز ممکن است همچنین از صندلی هایی برای دراز کشیدن که می تواند به کاهش فشار بر روی شکم منجر شود بهره ببرند. سر و گردن باید به حالت طبیعی باقی بماند. گفتار درمانگران و والدین باید آگاه باشند که این کودکان ممکن است در ریسک بالا برای تنفس در این وضعیت دراز کشیده باشند زیرا آنها ممکن است کنترل بسیار سختی روی تکه های غذا در حفره دهان داشته باشند. اگرچه نگهداری وضعیت طبیعی سر و گردن ممکن است ریسک را کاهش دهد.
اختیاراتی برای نشستن سازش پذیر برای کودکان با سن بیشتر و بزرگسالان با اختلالات بلع
برای کودکان با عیوب میانه باید حمایت های انطباقی نشستن فراهم شود. به صندلی هایی که توسط رشد خاصی از کودکان استفاده می شوند. کودکان با عیوب متعادل و منفصل معمولا به سیستم های نشستن اعتیاد آور نیاز دارند. این سیستم نشستن ممکن است صندلی های چرخ داری باشد که شامل اختیارات گوناگون از نشستن که نیازمند کنترل وضعیت باشد هستند. صندلی های چرخ دار zippie یک سیستم نشستنی هستند که ممکن است برای زمان صرف غذا و همچنین حمل و نقل استفاده شود.
گزینه هایی برای نشستن
مشخصات
درجه تن
غیر نرمال
– سیستم های استاندارد مانند حالت غلت خوردن
– اصلاح کردن به صندلی های معین برای کودکان خاص
– کنترل خوب سر
– کنترل متوسط تنه
– وضعیت متقارن
خفیف
سیستم های تغییر پذیر متعدد مانند نشیمن های راحت، صندلی های مسافرتی ایمن و ماشینی کودک
– کنترل متوسط تا خوب سر
– کنترل متوسط تا ضعیف تنه
– نافرمی های متوسط استخوانی
میانه
سیستم های
custom- contoured
)شامل پودر، فوم در محل نشستن و صندلی چرخ دار zippie)
– کنترل متوسط تا ضعیف سر
– کنترل ضعیف تنه
– مهارت های ضعیف در حرکات ظریف
شدید
تقارن تنه و لگن ممکن است توسط حمایت های جانبی و کنترل سینه ارتقا پیدا کند. نگه داشتن سینه می تواند انواع گوناگونی داشته باشد. از الگوی “اچ” با حداقل حمایت گرفته شده تا حمایت پروانه ای که الگوی انعطاف را توسط قرار دادن فشار بر روی جناغ سینه و پوزیشن شانه همراه با اندازه مناسب سرتاسر کمربند شانه ارتقا می دهد.
خمیدگی در مفصل ران- زانو و قوزک پا می تواند در طول استراحت مفصل ران و پا به وجود آید. گزینه های حمایتی برای محدوده سر و گردن از یک تکیه گاه برای حداقل حمایت تا یک سیستم تعدیل پذیر متعدد همانند(حمایت کننده سر whitmeyer) که بیشترین حمایت را ایجاد می کند تشکیل شده است.
بنابراین مدیریت منظم همراه با سازش برای پوزیشن گرفتن و نشستن درمانگران اصرار می کنند برای توجه داشتن به تمام اختیارات ممکن و تنوع های میان این اختیارات برخی کودکان نیاز نخواهند داشت به درمان سیستم حسی- حرکتی دهانی مستقیم زمانی که پوزیشن و موقعیت به حد کمال می رسد. اگرچهبسیاری از کودکان به همراه مشکلات کامل تغذیه ای و بلعی مشکلات حسی- حرکتی دهانیدارند که متمایل به درمان هستند.
آمادگی برای تغذیه در کودکان و بزرگسالان با مشکلات بلع
ارزیابی حسی دهانی
در ارزیابی مشکلات بلع در کودکان فاکتورهای حسی، اساس عملکرد حرکتی هستند و به عنوان نتیجه ای از مراحل رشد محسوب می شوند. ارزیابی ها نشان می دهد نوزادان با سنین بالاتر و نیز کودکان، مهارت فیزیکی تغذیه و خوردن ارادی را به دست می آورند. Bosma اظهار کرد که برون دادهای حسی اولیه توسط حرکات ارادی زبان، لب ها و فک پایین تولید می شود. ارزیابی های پیش تغذیه ای در مرکز درمان اختلال بلع شامل مشاهدات، پاسخ ها به محرک های دیداری و شنیداری،همچنین به بو، لمس و مزه است. محرک می تواند همراه با پارامترهای متنوع مانند درجه روشنایی، بلندی صدا و شدت تماس از سفت به ملایم به عضلات صورت و دهان باشد.
ارزیابی حسی دهانی استاندارد شده فعلا در دسترس نیست. فرم های تاریخچه گیری حسی شامل بخش هایی است که حس – تدافعی دهانی را ارزیابی می کنند. متخصصین گفتار درمانی در مشکلات بلع، می توانند اطلاعاتی را در طول مشاهده ی تغذیه ای بدست بیاورند. کودکان ممکن است هایپواکتیویا ،هایپراکتیو باشند و یا پاسخ های حسی- تدافعی به محرکات حسی.
این اختلالات مانع از توانایی کودک در تشخیص صحیح محرکات حسی دهانی می شود و بنابراین باعث نقص عملکرد دهانی- حرکتی می شود. اگر حس افزایش یابد، کودک جهت مقابله با آن کوشش هایی را در جهت سازماندهی محیط انجام می دهد که با رفتارهای ریتمیک، اجتناب از ارتباط چشمی یا واکنش های متناقض به داده های حسی همراه است. نمونه ای از رفتار ریتمیک، که معمولا در نوزادان بزرگتر و کودکان دیده می شود، شامل تکان خوردن، مکیدن انگشت، تکان دادن دست و بازو و اجسام در حال گردش است. رابطه ی متقابل داده های حسی و هماهنگی حرکتی ساختارهای دهانی پیچیده است.
مشخصات کمک کننده در تفکیک کودکان با اختلالات حسی و حرکتی دهان
اختلال حرکتی
اختلال حسی
بی کفایتی در مکیدن از پستان یا شیشه
گیجی در گرفتن نوک پستان در تغذیه با پستان یا شیشه
می توانند بین طعم ها در شیشه فرق بگذارند
عدم توانایی در تمایز بین طعم های مختلف داخل شیشه با این که مکیدن سالم است
ناکارآمدی و عدم هماهنگی حرکات دهانی در تغذیه تمام بافت های غذایی
در خوردن مایعات بهتر از غذاهای جامد است
بلع غذای دست نخورده وقتی مخلوط بافت ها به کودک داده می شود
قادر به طبقه بندی مواد غذایی در بافت مخلوط است
ناتوانی در نگه داشتن و اداره کردن قطعات کوچک غذا روی زبان، غذا از دهان یا لب بیرون می ریزد
نگه داشتن غذا زیر زبان یا در لپ ها و خودداری از بلع
استفراغ خاص بافت نیست
استفراغ تنها بافت خاص
حالت تهوع بعد از این که غذا بین دهان و حنجره حرکت داده شود
حالت تهوع وقتی غذا نزدیک لب ها می شود یا آنها لمس می کند
حالت تهوع از مایعات و جامدات بعد از بلع رها می شود
حساسیت شدید تهوع با غذاهای جامد، بلع مایعات نرمال است
انگشتان دیگران را در دهان تحمل می کنند
انگشتان خودش را در دهانش تحمل می کنند، انگشتان افراد دیگر را نمی پذیرند
پذیرش اسباب بازی های دندانی(لثه کش-م) اما قادر به گاز گرفتن یا نگه داشتن آن در دهان نیست
اسباب بازی دهانی ندارد
مسواک را قبول می کنند
از مسواک اجتناب می کنند
تشخیص پاسخ های هایپواکتیوی در کودکان با مشکلات بلع
کودکان با پاسخ های هایپواکتیو به ورودی های دهانی در هنگام جویدن و مکیدن پاسخ های کاهش یافته به مزه، دما یا محرک های حس عمقی دارند که باعث تمایل به خوردن غذاهای محرک (مانند بو و مزه قوی، غذاهای ترد، داغ) داشته و آبریزش دهان و میل به انباشتن مقدار زیادی غذا در دهان را باعث می شود. این کودکان همچنین ممکن است ضعف مهارت مکیدن و جویدن را نشان دهند زیرا آنها برون داد حسی مناسبی را برای افزایش مهارت ها دریافت نمی کنند.
پاسخ های هایپر اکتیوی در کودکان با مشکلات بلع
کودکان با پاسخ های هایپراکتیو به تحرکات حسی دهانی معمولا اختلال سیستم عصبی مرکزی دارند. احتمالا این کودکان پاسخ های بیش از حد به مزه، دما و لمس داخل یا دور ناحیه ی دهان دارند که به صورت افزایش در هایپرتونیسیتی یا حرکت های غیر طبیعی ظاهر می شود.برای مثال آنها ممکن است به ورودی های حسی همچون طعم های قوی با رفتارهایی مانند پیش آمدن و چرخش سر یا جلو آمدن زبان پاسخ دهند. افزایش حسی دهانی ممکن است نشانه ای مهم در کودکان با اختلال تنفسی، مروی، بیماری های مربوط به ریفلاکس معده و روده / بیماری ریفلاکس بیش از حد مری باشد. به عنوان مثال ناسازگاری های دهانی نشانه ای از اختلالات اساسی فیزیولوژیک می باشد. بنابراین اهمیت تیم های میان رشته ای دوباره تایید می شود، بطوری که تشخیص دقیق می تواند باعث پایه ای برای مداخله ی مناسب باشد.
حس تدافعی دهانی
کودکان با حس تدافعی دهانی، پاسخ های هیجانی به تحریکات حسی در دور دهان نشان می دهند. حس تدافعی ممکن است پاسخ های قسمتی از بدن به ورودی های حسی باشد یا این که به ناحیه ی دهانی محدود شده باشد. پاسخ تدافعی کل بدن معمولا در کودکان با مشکل تاخیر رشدی، ناتوانی یادگیری یا اوتیسم دیده شود. کودکانی که درمان پزشکی آزاردهنده ی دهانی یا این که تجربه ی محدودیت حسی به علت تغذیه با لوله ی گوارشی داشته اند ممکن است پاسخ های حسی محدود به دهان و ناحیه ی دهانی داشته باشند. بقیه کودکان ممکن است دارای حس تدافعی باشند که به دلیل اختلال در سیستم عصبی مرکزی که مسئول عصب دهی حسی به منطقه ی دهانی است، می باشد. کودکان با حس تدافعی ممکن است از بسیاری از بافت ها و مزه ها اجتناب کنند، ناسازگاری با مسواک زدن و اسباب بازی های دهانی را نشان بدهند. این کودکان ممکن است انگشتان خودشان را در دهان بگذارند اما پاسخ های تدافعی به محرکات خارجی حسی نشان می دهند.
مشکل پایه ای حسی و حرکتی در اختلالات بلع
افتراق بین مشکل پایه ای حسی و حرکتی مشکل است. تعدادی از کودکان با مشکلات بلع ممکن است هر دو مشکل حسی و حرکتی را در درجات مختلف نشان دهند. تعدادی از رفتارهایی را که می تواند در تشخیص افتراقی بین کودکانی که پاسخ های حرکتی دهانی غیر عادی و بلع غیر عادی یا مشکل پایه ای حسی دارند کمک کننده باشد لیست شده است.
کودکانی با اختلالات عصبی –عضلانی ممکن است بدعملکردی حسی – حرکتی داشته باشند. کودکانی با اختلالات بلع که دارای تاریخچه ای از درمان تهاجمی دهانی مربوط به حالت هایی همچون بیماری مزمن ریوی، فیستول نای مری و آترزی مری و عیوب قبلی همچنین ممکن است بدعملکردی حسی- حرکتی را نشان دهند. بعضی کودکان با مشکلات بلع بدون سابقه ای از اختلال حسی- حرکتی یا رشدی همچنین مشکل در این حیطه را نشان می دهند.
بعضی کودکان با پاسخ غیرعادی به محرکات حسی در طول زمان وعده غذایی مشکل رفتاری نسبت به خوراک و تغذیه را دارند. کودکانی که اختلالات حسی دارند(حس عمقی تدافعی،هایپرسنسیتیو یا هر دو) معمولا پاسخ های اجتنابی به انواع متنوع تحریکات نشان می دهند یا تحریک پذیری عمومی را نشان می دهند. توانایی کودکان در خود- آرامی و کنترل و تنظیم کردن مهم می باشند. در کودکانی که در زمان وعده غذایی نا آرام هستند یا مکررا از طعم و بافت های غذایی گوناگون امتناع می کنند احتمالا نشانه ادراک محرکات حسی آزار دهنده دیده می شود. بزرگتر ها ممکن است به اشتباه این پاسخ ها را همان رفتارهای منفی یا کج خلقی تفسیر کنند. کودکان با مشکل حسی همچنین ممکن است در زمان وعده غذایی محیط را برای اجتناب از تجربه حس ناخوشایند مدیریت کنند.
کنترل وضعیتی
آزمون جامع تغذیه باید روی تونوس ماهیچه ای کودک کنترل وضعیتی و سطح کلی مهارت های حرکتی بزرگ و کوچک تمرکز کند. اهمیت وضعیت خوب برای تغذیه ایمن و کارآمد کاملا روشن است.
غیرعادی در اختلالات بلع
متخصصین گفتار درمانی در اختلال بلع به فهمیدن تونوس ماهیچه ای و کنترل وضعیتی غیر نرمال نیاز دارند تا به مشاهدات در طول ارزیابی های بالینی تغذیه و بلع برسند. ظهور سطح های حرکتی غیرعادی در کودکان با بدعملکردی سیستم عصبی مرکزی می تواند نتیجه از ضعف کنترل داخلی بخش های مجاور بدن به سبب تونوس ماهیچه ای غیر نرمال باشد. نوزادان کوچکتر با مشکل بدعملکردی سیستم عصبی مرکزی ابتدا با وضعیت هایپوتونی رشد می کنند که در نتیجه زمینه بی ثبات و نامناسبی برای اصلاح وضعیت حسی- حرکتی دهانی ایجاد می کند. کودکان با مشکل تونوس غیرعادی ماهیچه ای ممکن است در طی مراحل رشد نشستن با وضعیت نشستن غیر نرمال پرورش یابند. برای آنها کنترل داخلی یا پایه ضروری استوار برای داشتن حمایت سطحی امکان پذیر نیست.بنابراین قالبی اولیه را نسبت به وضعیت نشستن نرمال نشان می دهند. این وضعیت کلیشه ای غیر نرمال ممکن است شامل کشش بیش از حد گردن و سر، نزدیکی کتف و شانه و حرکتی وضعی داخلی باشد. هایپوتونی تنه همچنین ممکن است منجر به گرایش به نشستن با وضعیت قوز کرده غیر نرمال با ستون فقرات خم شونده رو به جلو شود. این وضعیت های غیر نرمال به ضعف پایه ای شکل استوار بدن منجر می شود بنابراین مانع رشد تمییز عملکرد حرکتی –دهانی می شود.
کودکان بزرگتر با اختلالات سیستم عصبی مرکزی ممکن است تونوس ماهیچه ای غیر نرمال شامل هایپوتونیا یا تونوس ماهیچه ای کم را نشان دهند که به وسیله کاهش استواری بدن در حالت تحرک و جنبش و افزایش حرکت مفصل و توانایی ضعیف در حرکت روبه بالا در برابر جاذبه است. سایر کودکان هایپرتونیک، تونوس ماهیچه ای یا گرفتگی (اسپاسیتیستی) را نشان می دهند. افزایش مقاومت با حرکات غیرفعال (passive) مفصل و محدودیت ها در رنج حرکتی مفصل مشخص می شود. کودکان با اسپاسیتیستی همچنین ممکن است الگوهای حرکتی غیر نرمال و نشانه های نخستین رفلکس های وضعی را نشان دهند. این کودکان ممکن است با بدشکلی مفصلی که شامل انقباض است رشد رشد نمایند. کودکان با اتتوز(athetosis) نوسان در تونوس ماهیچه را نشان می دهند که به عنوان الگوهای حرکتی نامنظم آشکار می شود. براساس پیچیدگی ارتباط بین وضعیت کلی بدن و عملکرد حسی و حرکتی دهانی، کودکان با اختلال سیستم عصبی مرکزی و تونوس ماهیچه ای غیر نرمال در خطر بدعملکردی حسی حرکتی دهانی هستند.
مشاهدات پیش تغذیه ای در کودکان و بزرگسالان با اختلال بلع
مشکلات در تنظیم مرکزی تون و موقعیت، به طور مستقیم با سیستم حسی- حرکتی دهانی ارتباط دارد. باید توجه ویژه به وضعیت و الگوهای حرکتی فرد با اختلال بلع شود. وجود نخستین رفلکس ها، سطح فعالیت های فیزیکی و هر نوعی از تحریکات دهانی مستقل (گذاشتن اجسام یا انگشت در داخل دهان) ثبت می شود. درمانگران فرد را از جهات احساسات کلی، خلق و خوی و پاسخ دهی مشاهده می کنند. سطوح ارزیابی در مرکز اختلالات بلع شامل سطح هوشیاری، وضعیت سر و دهان، وجود آبریزش از دهان و توانایی ارتباط کلامی و غیرکلامی فرد است. گفتار درمانگران اختلال بلع استفاده از ارتباط چشمی، چرخش سر، حس لامسه و پاسخ های اجتنابی را ثبت می کنند.
وضعیت بدن بر مراحل مقدماتی دهانی، دهانی- حلقی و مروی بلع تاثیر می گذارد. رشد مهارت حرکتی ریز و درشت، تنفس و آواسازی و حسی حرکتی دهانی/ مهارت های تغذیه ای به سبک های پیچیده ای وابسته هستند.
بهترین وضعیت تغذیه ای
بهترین وضعیت نشستن جهت حمایت از عملکرد حسی- حرکتی شامل شرح ذیل است:
وضعیت طبیعی سر(تقارن،قرارگیری در راستای خط میانی، استواری) همراه با تعادل میان خمیدگی و کشش
کشیدگی گردن
تقارن کمربند شانه ای و گودشدگی آن
تقارن کشیدگی تنه
ثبات حفره ی لگن، همراه با لگن متقارن در وضعیت طبیعی
مفصل ران، زانوها و قوزک پاها هر یک در حالت 90 درجه، با فاصله طبیعی از هم و چرخش طبیعی
تقارن و ثبات موقعیت طبیعی پاها (همراه با کشش کم به سمت پشت عدم خم شدگی پا) که توسط سطحی محکم حمایت شده.
در مرکز درمان اختلال بلع تهران پیشنهاداتی که روی تعداد زیادی کودک اجرا شدند شامل تمرین خمیدگی حداقلی مهره گردنی که به شانه ها اجازه می دهد اندکی جلوتر از کل بدن باشند. برای حداکثر عملکرد تنفسی حجم حفره قفسه سینه با پیوستن به بخش سینه ای ستون فقرات افزایش می یابد. زمانی که کودکان کج شدگی از پشت و یا قوز قابل توجهی دارند، عواقب و عوارض افزایش می یابند و این قضیه سبب مشکلات بیشتر برای رسیدن به وضعیت مناسب می شود. اگرچه این اطلاعات مفید هستند و مصداق مستقیم و بالینی را می رساند، اما مبتنی بر اطلاعات تجربی نیستند. به علاوه نیاز به تهیه ی راهبردهای خاص که مرتبط با بهترین وضعیت برای عملکرد مطلوب حسی- حرکتی دهانی است، احساس می شود. اگرچه به نظر می رسد این وضعیت بهترین وضعیت برای همه نوزادان نیست و بستگی به نیازهای هر نوزاد و کودک دارد.
بلع نوزادان و درمان در بهترین مرکز اختلالات بلع تهران
نوزادان زودرس در واحد مراقبت های ویژه نوزادان
متخصصین گفتار درمانی که در واحد مراقبت های ویژه نوزادان(NICU) هستند. نوزادان را از لحاظ مشکل مکیدن و بلعیدن ارزیابی می کنند. بنابراین باید اطلاعات گسترده ای درباره فیزیولوژی مکیدن و بلعیدن همانند اتیولوژی ها و تشخیص از نوزادان داشته باشند. دانستن مفهوم های مختلف ژنتیکی، نورولوژی، اختلالات ریوی، قلبی و بیماری های گوارشی مهم است زیرا این ها اغلب بیماری های وخیمی هستند که نوزادان تجربه می کنند. پیش بینی برای دوره های کوتاه مدت و بلند مدت تغذیه دهانی معمولا ارتباط مستقیم با وضعیت فیزیکی و فیزیولوژیکی دارد. همچنین برای متخصص تغذیه هم مهم است که بتواند اظهار کند که کودک برای تغذیه دهانی آماده نیست، در نتیجه دادن دستورالعمل برای راه هایی برای به حد عالی رساندن مهارت های تغذیه دهانی و سلامتی در آن نوزادان که آماده تغذیه دهانی می باشد نیز می باشد.
بقای نوزادان با وزن بسیار کم هنگام تولد(VLBW) از تقریبا 50 درصد برای نوزادان با وزن کمتر از 800 گرم در دوره 1986 تا 1990 تا 70 درصد، از 1994 برای کودکان با وزن کمتر از 750 گرم افزایش یافته است. میزان بقا تاحدود 1980 فقط 20 درصد بوده است. بنابراین فقط اخیرا تمرکز روی ارزیابی نوزادان در NICU مورد توجه قرار گرفته است. علاوه بر دانش اتیولوژی(علت شناسی) متخصصین نیازمند برخورداری از دانش جنین شناسی و ژنتیک هستند. نوزادان نارس وضع تونوس عملکرد تنفسی و تنظیم ساختمانی ضعیف دارند. به نظر می رسد وضعیت بدن بر گازهای خون و مکانیک ریه نوزادان VLBW در طول تغذیه با لوله تاثیر می گذارد. وضعیت دمر منجر به افزایش قابل توجه ای در اشباع بودن اکسیژن خون شریانی در طول تغذیه با لوله(NG) معده می شود. وضعیت دمر ممکن است اجازه پیشرفت در حرکات ریه با کاهش انرژی مصرفی برای تنفس خود به خودی را بدهد و ممکن است دوره پشتیبانی ونتیلاتور را برای نوزادان با وزن بسیار کم هنگام تولد همراه با اختلال مزمن ریوی کاهش دهد. نوزادان معمولا نیاز به خاموشی پشتیبانی ونتیلاتور را برای پزشک به منظور توجه به تغذیه دهانی دارند. راهنمایی های مقدماتی متناسب با میزان تنفس مفید است تا تعیین کنند آیا در طول رسیدگی های اولیه بالینی تغذیه دهانی درست مطرح شده است؟
اگر قبل از تغذیه میزان تنفس در حالت خوابیده بیشتر از 70 تنفس در دقیقه(BPM) باشد، تغذیه دهانی به تاخیر می افتد. اگر در طول تغذیه دهانی میزان تنفس بیشتر از 80 الی 85 BPM برسد تغذیه دهانی متوقف می شود.
با اینکه بلعیدن (هفته 11 تا 12) و مکیدن(هفته 18 تا 24) در دوران جنینی شکل می گیرد در بیشتر نوزادان نارس مکیدن، بلعیدن و تنفس پیش بینی کننده هماهنگی کافی برای موفقیت در تغذیه دهانی در رویارویی با نیازهای غذایی نیست. بعضی از نوزادان نارس سالم ممکن است آمادگی برای تغذیه دهانی را از هفته 32 و در بعضی از نمونه ها حتی زودتر نشان دهند. قبلا نوزادان می توانستند با تغذیه روده ای مدارا کنند آنها معمولا نیازهای غذایی را از طریق تغذیه با لوله ی دهانی معده ای(OG) یا تغذیه روده ای(NG) برآورده می کردند و تا وقتی که نوزاد نارس آمادگی واقعی جهت تغذیه دهانی نشان دهد برای اطمینان کافی، ارائه مواد غذایی مورد نیاز با لوله تغذیه ای OG یا NG ادامه داده می شد. نوزادان نارس نرمال 34 تا 36 هفتگی بارداری ممکن است مهارت هایی را نشان دهند که پیش بینی مثبت برای پذیرش بطری پلاستیکی دهانی را نشان می دهند ولی در حقیقت برای آنها تغذیه دهانی موثر تا نزدیک به 37 هفتگی بارداری نامتناقض نیست. قبل از آن زمان فرصت هایی را برای مکیدن غیر تغذیه ای با پستانک یا انگشت کوچک پرستاران همراه با مختصری از تغذیه نوک پستان، به میزانی که می تواند تحمل کند داده شود.
ممکن است از متخصص تغذیه برای توجه به تغذیه دهانی برای نوزادانی که از لحاظ پزشکی و جراحی پایدار هستند مشورت گرفته شود. متخصصین همچنین ممکن است برای نوزادانی که به طور واضح آماده برای شروع تغذیه دهانی نیستند مورد مشورت قرار گیرند. اما باید از تحریک تغذیه غیردهانی بهره مند شوند تا بتوانند به آمادگی آنها برای تغذیه دهانی کمک کنند. برای کمک کردن در نرمال کردن تمامی جوانب رشدی در بعضی نمونه ها به آمادگی خانواده برای پتانسیل تغذیه غیردهانی طولانی مدت نیاز است. شناسایی زود هنگام نوزادان در معرض خطر برای رشد در مراحل ابتدایی تغذیه ای برای جلوگیری از چند مشکل مهم است.
بعد از تفسیر کامل نمودار پزشکی متخصص می تواند به ارزیابی بالینی با مشاهدات نوزاد در حالت خواب که بنابر شرح زیر ثبت شده اقدام کند.
حالت، وضع و موقعیت
حساسیت به محرک
وضعیت تنفسی
سرعت کار قلب
مکانیزم دهانی محیطی
هرگونه عدم تقارن سر،تنه و مخصوصا صورت حائز اهمیت است. نوزادان با افزایش تونوس و هایپرسنسیتیو به محرک، مکیدن ناهماهنگ دارند. در مقابل نوزادان با کاهش تونوس و فقدان برانگیختگی حسی، در آغاز و ادامه مکیدن ضعف دارند. وضعیت دهان باز که نشان دهنده تنفس دهانی است احتمال تونوس پایین یا انسداد راه هوایی فوقانی را افزایش می دهد و موید این است که تنفس از راه بینی دچار نقص بوده است. ممکن است نوزادان نارس در یکپارچگی داده های حسی از محیط ناتوان باشند. آزمونگر باید از علائم استرس یا کمبود یکپارچگی آگاه باشد. این نشانه ها ممکن است شامل تیرگی رنگ پوست، الگوی تنفسی غیرعادی، حالت پریشانی کلی و کاهش سطح هوشیاری باشد.
الگوی حسی- حرکتی دهانی نوزادان نارس و نیز ویژگی های فیزیکی و فیزیلوژی آنها متفاوت از نوزادان رسیده هستند. نوزادان با توانایی مکیدن ضعیفبه زمان تغذیه طولانی عمده تری نیاز دارند. در نوزادانی که در آنها از تغذیه با گاواژ یا مدت دار از طریق لوله تغذیه ای استفاده می شود، عملکرد دهانی توسعه پیدا نمی کند. در بعضی نوزادان با کاهش توانایی مکیدن عملکرد دهانی نامنظم می شود. هماهنگی مکیدن غیرتغذیه ای و بلعیدن لازم است ولی برای رشد مناسب الگوی مکیدن/ بلعیدن/ تنفس تغذیه در نوزادان کافی نیست.
مشکلات بلع در نوزادان نارس در مقایسه با نوزادان عادی
ویژگی
نوزادان نارس
نوزادان عادی
موقعیت/ وضعیت پایدار گردن، تنه و شانه ها
ماهیچه های بازکننده ی ضعیف
عضله جمع کننده ی خوب
آمادگی برای مکیدن آناتومیک
نامطلوب
مطلوب
توانایی مکیدن
ضعیف
قوی
بستن لب
ناکافی
کافی
پایداری فک(گونه)
ناپایدار
پایدار
پایداری فک برای تکرار مکیدن
ناکافی
کافی
نشانه های گرسنگی و تشنگی
ناکافی
کافی
وضعیت عصب شناسی
در هم ریخته، تند مزاج
سازمان داده شده
الگوی تنفس/ بلعیدن/ مکیدن
ناهماهنگ
هماهنگ
رفلکس های حرکتی- دهانی
ناقص
کامل
سوالات متداول:
1.نوزاد نارس تا چه زمانی نیاز به لوله تغذیه دارد؟
نوزاد نارس ممکن است تا 37 هفتگینیز نیازمند استفاده از لوله تغذیه باشد در این مدت تجربیات مکیدن مانند، مکیدن پستانک، مکیدن انگشت کوچک پرستار یا مکیدن محدود سینه مادر را می توان در برنامه درمانی نوزاد قرار داد.
2. چرا بعضی ار نوزادان رفتارهای نامعمول در هنگام تغذیه نشان می دهند؟
بعضی کودکان با پاسخ غیرعادی به محرکات حسی در طول زمان وعده غذایی مشکل رفتاری نسبت به خوراک و تغذیه را دارند. کودکانی که اختلالات حسی دارند(حس عمقی تدافعی،هایپرسنسیتیو یا هر دو) معمولا پاسخ های اجتنابی به انواع متنوع تحریکات نشان می دهند یا تحریک پذیری عمومی را نشان می دهند.
3. برای درمان اختلال بلع کودکان چه راهکارهایی به والدین پیشنهاد می دهید؟
مدارا: از زمانی که غذا مستقیما جلوی بچه قرار می گیرد. کودک در اتاق با دیدن غذا و ارائه آن تحریک می شود.
اثر متقابل( فعل و انفعال): ممکن است کودک با غذا بازی کند اما آن را در دهانش قرار ندهد.
بو کردن: کودک بوی غذا را تحمل می کند. در اتاق تا غذا را بردارد و آن را بو می کند.
لمس کردن: کودک بوی غذا را بر روی انگشتانش، دستانش، قسمتهای فوقانی بدن، چانه، گونه، بینی، لب ها، دندان ها و زبان تحمل می کند.
چشیدن:کودک لب ها یا زبان را لیس می زند، گاز می گیرد و سپس به بیرون تف می کند.
خوردن: تغییرات آهسته در سراسر مراحل کودک را به خوردن تشویق نمایید.
مرکز گفتار درمانی و کاردرمانی پایا و کلینیک توانبخشی غرب تهران دو شعبه مراکز دکتر صابر می باشند که با وجود بهترین دکتر گفتار درمانی در تهران به تشخیص مشکلات گفتار و زبان در کودکان و بزرگسالان پرداخته می شود. یک دکتر گفتار درمانی خوب نه تنها در زمینه تشخیص مشکلات گفتار و زبان بلکه به عنوان آسیب شناس گفتار و زبان در درمان اختلالات بلع، آبریزش دهان و مشکلات همراه آن تبحر دارد.بهترین متخصص گفتار درمانی در حیطه گفتار درمانی کودکان باید در زمینه کودکان اوتیسم ، لکنت زبان، تاخیر گفتار، مشکلات ساختاری دستگاه گفتار و… تجربه داشته باشد. همچنین در زمینه بزرگسالان در بیماران سکته مغزی، فلج مغزی، ضربه مغزی، ام اس و پارکینگسون و تومورهای حنجره و زبان فعالیت می کند. گفتار درمانی در منزل نیز از خدمات مرکز گفتار درمانی دکتر صابر می باشد.
اختلالات گفتار و زبان
آسیب شناسی گفتار و زبان که در ایران، گفتار درمانی نام گرفت، 40 سالگی را پشت سر گذاشت. در این سال ها مردم و متخصصین گفتاردرمانی گوناگون کم کم با رشته ای آشنا شدند که با برترین توانایی انسان یعنی سخن گفتن سروکار دارد. این رشته به ارزیابی و درمان اختلالات گفتار و زبان می پردازد. اختلالاتی که از زبان مبتلایان به آن با علائمی متفاوت از سایر مشکلات جسمی و رفتاری بیان می شود که نمونه ای از آن ارائه می شود.
بچه من 4 سالشه ولی هنوز حرف نمی زنه .هر چی میخواد اشاره می کنه. اول فکر می کردیم که نمی شنوه، ولی گفتن گوشش سالمه. خیلی هم دوای تقویتی بهش دادم ولی فایده ای نداشته. دیروز یکی از همکارای شما داشت از رادیو صحبت می کرد از حرف های اون فهمیدم که باید بیارمش گفتار درمانی.
آنچه در بالا خواندید شرح حال بیمار و مراجعه کننده به دکتر گفتار درمانی است. شاید درک این وضعیت ها و موقعیت ها برای بسیاری از مردم دشوار و ناممکن باشد. حرف زدن و گفتار آنچنان با تار و پود انسان در آمیخته است که کمتر کسی احتمال از دست دادن آن را می دهد. این مهم زمانی آشکار می گردد که فرد یا نزدیکان او به دلیلی تمام یا بخشی از توانایی ها و قابلیت های گفتاری و صوتی خود را از دست بدهد. البته به مجموعه گفتار و صوت، باید درک را نیز اضافه کنیم، چرا که بدون درک، عملا هیچ ارتباط کلامی و یا غیر کلامی نخواهیم داشت.
حتما شما نیز، فارغ از شغل و رشته تحصیلی تان، کم و بیش با این افراد برخورد کرده اید. اما ممکن است شغل و موقعیت شما به گونه ای باشد که هر روز با این افراد سرو کار داشته باشید، مثلا پزشک یا متخصص اطفال باشید یا متخصص مغز و اعصاب و یا گوش و حلق و بینی باشید. شاید هم پرستار یکی از این بخش ها باشید و هر روز خانواده ی بیماران در مورد این مسئله شما را سوال پیچ می کنند. یا ممکن است یکی از افرادی باشید که خود به نوعی در حرف زدن دچار مشکلاتی هستند. شاید هم نه! هیچ مشکلی وجود ندارد و فقط قصد دارید بهتر صحبت کنید، یعنی جزو افرادی هستید که می خواهند وارد حیطه های حرفه ای صوت شوند، مثلا خوانندگی، مذهبی خوانی( قرآت قرآن و مداحی)، گویندگی، بازیگری. احتمال دارد آموزگار باشید و لکنت هر روزه ی دانش آموزی که می خواهد درس را پاسخ دهد، شما را به فکر فرو ببرد.
ما قصد داریم با طرح نمونه های واقعی از اختلالات رایج در حیطه گفتار درمانی شما را با این اختلالات آشنا نماییم. تا ضمن فراهم نمودن منبعی علمی برای افراد جامعه، الگوهای شنیداری مناسب و کاربردی نیز برای متخصصین گفتار درمانی فراهم کنیم که به هر شکل با درک، شنیدن، گفتار، صدا، احساس و هنر سر و کار دارند.
طبق نظر بهترین متخصصین گفتار درمانی ارتباطات انسانی هر روز ابعاد متنوع تر و گسترده تری به خود می گیرند و جنبه های بیشتری را شامل می شوند. بدیهی است که هرچه جنبه های ارتباطی افزایش یابد احتمال ایجاد اختلال در آنها بیشتر می شود. زمانی که ارتباط بین انسان ها در هر یک از جنبه های آن مختل گردد، در حیطه بررسی تخصصی گفتار درمانی قرار می گیرد تا با انجام اقدامات ضروری و مناسب به شناسایی و رفع آن اختلال بپردازد.
متخصص گفتار درمانی
یک رشته علمی و دانشگاهی است که به ارزیابی، تشخیص و درمان کلیه اختلالاتی می پردازد که در توانایی برقراری ارتباط انسان ها از طریق گفتار و زبان مشکل ایجاد می کنند. در این رشته تخصصی ابتدا از طریق انجام آزمون ها و آزمایش های لازم،اختلال تشخیص داده شده و سپس از طریق تکنیک ها، روش ها و شگردهای لازم به درمان آن پرداخته می شود. درمان افراد مبتلا به اختلالات گفتار وزبان در این حیطه تخصصی می تواند کوتاه مدت یا دراز مدت باشد. به این صورت که متناسب با اختلال فرد و شدت آن، مدت درمان می تواند از چند روز یا چند هفته یا چند سال متفاوت باشد.
ویژگیهای بهترین دکتر گفتار درمانی
دکتر گفتار درمانی خوب فردی است که انواع اختلالات ارتباطی اعم از اختلالاتی با منشا عضوی و یا عملکردی را شناسایی نموده و برای درمان آن ها، راهکارهای مناسب را اتخاذ نماید.
یک متخصص گفتار درمان خوب و ورزیده قادر است با استفاده از ابزارهای الکترونیکی پیشرفته ویژگی های گفتاری فرد را تجزیه و تحلیل نموده و جنبه های مختل آن را شناسایی کند و متناسب با شدت و نوع اختلال و ویژگیهای وی برنامه درمانی مناسب را تدوین نماید. در برخی موارد زیر بدون استفاده از تجهیزات خاص، متخصص گفتار درمان با تکیه بر توانایی های ادراکی خود از طریق گوش کردن به گفتار و صدای بیمار در هنگام صحبت کردن، و با در نظر گرفتن رفتار ارتباطی بیمار، به استخراج ویژگی های مورد نظر پرداخته و در نهایت یک دکتر گفتار درمانی خوب، اختلال را تشخیص داده و به درمان آن می پردازد. بدیهی است که تشخیص اختلال براساس ویژگی های ادراکی به تبحر، تجربه و مهارت بیشتری نیاز دارد.
وظایف گفتار درمان خوب چیست؟
وظایف دکتر گفتار درمانی خوب در مصاحبه و گرفتن شرح حال، ارزیابی، تشخیص و درمان اختلالات گفتار و زبان خلاصه می شود. اما با نگاهی عمیق تر جنبه های ظریف تری از این کار روشن می شود. در زیر گوشه هایی از وظایف بهترین دکتر متخصص گفتار درمانی را با هم مرور می کنیم:
پیشگیری از بروز اختلال در آینده، مانند پیشگیری از بروز مشکلات مربوط به بلع در نوزادان نارس
پیشگیری از شدت یافتن اختلال، مانند پیشگیری از تبدیل ناروایی طبیعی کودکان به لکنت
همکاری با سایر متخصصین برای نتیجه گیری بهتر، مانند همکاری با ارتودنتیست برای کاهش فشار زبان بر دندان ها
ارائه مشاوره به سایر متخصصین یا اعضای گروه توانبخشی در جهت برقراری ارتباط موثر با بیمار
ارائه مشاوره به خانواده در جهت ارتقاء کیفیت ارتباط متقابل فرد و خانواده اش
ارزیابی اندام های گویایی و تشخیص تاثیر گذاری عمل جراحی، مانند بررسی میزان تاثیرگذاری عمل جراحی ترمیم شکاف کام بر کاهش میزان خیشومی شدگی.
گرفتن شرح حال، جمع آوری اطلاعات و بررسی و کشف علت اختلال گفتار.
ارزیابی اختلال و بررسی عامل های تاثیر گذار بر آن.
ارزیابی و بررسی فیزیولوژی و عملکرد حنجره، از طریق استروبوسکوپی.
تجزیه و تحلیل و آنالیز آکوستیکی صدا و تعیین ویژگی های نوایی آن.
ارزیابی بلع و بررسی راهکارهای درمانی از طریق نیزوفارنگوسکوپی.
ارزیابی و بررسی عملکرد نرم کام از طریق نیزوآندوسکوپی.
بررسی تاثیر روش های درمانی به صورت آزمایشی.
طرح ریزی روند درمان.
انتخاب روش مناسب(از بین روش های موجود) برای درمان
ارتباط مستمر و سازنده با سایر اعضای گروه پزشکی در جهت ارتقاء سطح سلامتی
مهارت های ویژه درمان برای بهترین دکتر گفتاردرمانی
به احتمال زیاد تعداد زیادی مهارت وجود دارند که، متخصصان میتوانند به‌عنوان مهارتهای اصلی ویژه‌ی درمان، در کار خود به گنجانند. با وجود این، براساس تقریباً ده سال تدریس، که به منظور آموزش مهارتهای اصلی ویژه‌ی درمان به دانشجویان گفتاردرمانی تازه کار طراحی شده بود، مشخص شد که، مهارتهای توصیف شده در این فصل، چیزی بیش از یک شروع مناسب را برای ایجاد مهارتهای زیربنایی مورد نیازها گفتاردرمانها تشکیل میدهد که منجر به بهبود برقراری ارتباط بیماران گردد. در زیر 14 مهارت برگزیده‌ی اصلی درمان مورد تأکید قرار گرفته‌اند:
۱) انتظارات مربوط به برقراری ارتباط.
۲) انگیزه.
3) شوق، نشاط و بلندی صدا در روند درمان.
۴) شیوه‌ی نشستن، احساس صمیمیت و نزدیکی با بیمار، لمس کردن بیمار در روند درمان.
۵) آمادگی، سرعت مناسب، و راحتی و روانی گفتار در لحظات درمان.
۶) مقدمات: محرک‌های هشداردهنده، ارایه‌ی سرنخ، الگو دادن، و تشویق و کمک.
۷) آموزش مستقیم: حس‌های یادگیری، توصیف/ توضیح، پرسش، و صبر و انتظار
۸) ارایه‌ی محرک: شکل بخشیدن (نزدیک‌سازی‌های پی در پی).
۹) تقویت‌کننده‌های مثبت: تشویق کلامی، جایزه‌ها و تقویت‌کننده‌های اولیه.
۱۰) بازخورد اصلاح‌کننده در روند درمان.
۱۱) گردآوری داده‌ها در روند درمان.
۱۲) بررسی آزمایشی در روند درمان.
۱۳) رفتار درمانی در روند درمان.
۱۴) هدف‌گیری مشکل بیمار در روند درمان.
اختلالات گفتار و زبان
اختلالات گفتار و زبان به چهار دسته کلی تقسیم می شوند:
اختلالات صوت (Voice Disorder)
اختلالات زبان(Language Disorder)
الف) اختلالات زبان در دوران رشد (Developmental Language Disorder)
ب) اختلالات اکتسابی زبان (Acquired Language Disorder)
اختلالات روانی و ریتم گفتار (Fluency Disorder )
اختلالات صداهای گفتاری ( Speech Sounds Disorder)
اختلالات صوت
صوت در اثر ارتعاش تارهای صوتی در ناحیه حنجره تولید می شود.صوت طبیعی دارای کیفیت، زیر و بمی، بلندی و انعطاف پذیری متناسب با سن و جنسیت و موقعیت فرهنگی اجتماعی گوینده می باشد و وجود آسیب در هر کدام از عامل های مطرح شده را اختلال صوتی گویند.
انواع اختلالات صوتی
به طور کلی اختلالات صوتی به دو دسته اصلی اختلالات عضوی و روان زاد تقسیم بندی می شوند. اختلالات صوتی عضوی اختلالاتی هستند که به دلیل بروز اشکالات ساختمانی و عضوی ایجاد می گردند. اختلالات صوتی روان زاد اختلالاتی هستند که به دلایل عملکردی و یا روانی ایجاد می شوند.
علائم و نشانه های اصلی اختلالات صوتی
بیماران مبتلا به اختلالات صوت مجموعا 8 نشانه اصلی را گزارش می کنند که شامل:
گرفتگی صدا (Hoarseness): این نشانه بازتاب ارتعاشات نامنظم و غیر مداوم تارهای صوتی است. بیماران مختلف از واژگان مختلی برای بیان این حالت استفاده می کنند مانند: گرفتگی، صدای خش دار، و یا خشونت صدا.
خستگی صوتی (Vocal Fatigue): بیمار گزارش می دهد که بعد از یک مکالمه طولانی، خستگی شدیدی بر وی مستولی می گردد و بدون صرف انرژی و تلاش زیاد قادر به صحبت کردن مداوم نمی باشد. بیماران بیان می کنندکه صدایشان اکثرا در پایان روز دچار گرفتگی می شود.
صدای نفس آلود (Breathiness): صوت نفس آلود صوتی است که در حین تولید آن هوای غیر مرتعش از فضای چاکنای خارج می شود. این افراد برای رسانیدن صدای خود به مخاطب (محیط شلوغ و پر سر و صدا)، به شدت با مشکل رو به رو هستند. ما این حالت را به عنوان نفس آلودگی می شناسیم.
کاهش دامنه آوا سازی (Reduced Phonational Range):اکثرا این مشکل توسط خوانندگان مطرح می گردد. آن ها می گویند که در ارتباط با تولید نت هایی که قبلا به خوبی از عهده اجرای آن ها بر می آمدند، دچار اشکال می شوند. این نت ها آن گروهی هستند که در منتهی الیه فراز(اوج) آواز یا سطح پایین قرار دارند.
بی صدایی (Aphonia): به معنی قطع کامل یا نسبی صوت است. بیمار در این حالت به صورت پچ پچ صحبت کرده و احتمالا از نشانه های دیگری هم چون خستگی گلو، احساس خراشیدگی تلاش و تقلای زیاد در حین صحبت کردن نیز شکایت دارند.
قطع زیر و بمی یا صدای زیر نامناسب(Pitch Breaks):بیمار در این حالت از ظهور متناوب صدایی جیغ مانند و قطع زیر و بمی رنج می برد. هنگام بروز چنین حالتی در صدای بیمار به نظر می رسد کنترل صدا از دست وی خارج شده و خود بیمار نیز این مطلب را تصدیق می کند.
آوا سازی توأم با تلاش و تقلا (Strain/ Struggle Voice): این بیماران صحبت کردن را کاری دشوار می دانند. این دشواری ممکن است در آغاز یا ادامه گفتار باشد. این افراد می گویند که برای صحبت کردن فشار زیادی به خود می آورند. آن ها در حین صحبت کردن، تنش زیادی احساس می کنند و به خاطر تلاشی که صرف غلبه بر این تنش و ادامه صحبت می کنند دچار خستگی می گردند.
لرزش (Tremor): بیمار ممکن است اظهار کند که از صدایی لرزان و یا مرتعش برخوردار است. وی به خواست خود قادر به تولید یک صوت مداوم و محکم نیست.
درد و سایر احساسات فیزیکی (Pain & Other Physical Feelings): گاهی درد در هر دو طرف گردن و حنجره است. برخی افراد درد یک طرفه ی حنجره دارند و برخی افراد هم اظهار می دارند که درد به سمت قسمت فوقانی قفسه ی سینه کشیده می شود. به ندرت اتفاق می افتد که درد تنها نشانه باشد. سایر احساسات فیزیکی عبارتند از: احساس وجود جسم خارجی بزرگ و گلوله مانند در گلو، احساس خشکی و گاهی سرفه مکرر.
این دسته از اختلالات گفتار و زبان در تقسیم بندی مجزایی قرار نمی گیرند ولی به دلیل اینکه بر کیفیت صدای افراد تاثیر می گذارند در این جا به عنوان زیر مجموعه ای از اختلالات صوت قرار گرفته اند.
در فرایند تشدید صوت یا تقویت امواج صوتی صدایی که از ارتعاش تا آواها حاصل می شوند، از اندازه، شکل و سطح ساختارها و حفرات تشدیدی زیر چاکنای و بالای چاکنای (حلق، دهان، بینی) تاثیر می پذیرد. هر چیزی که تعادل طبیعی شدید دهانی و بینی را مختل می کند دلیلی برای اختلال در تشدید است. در اختلالات تشدیدی خاستگاه صوتی هر فرد ممکن است در دو محور افقی(عقب و جلو) و عمودی(بالا و پایین) تغییر کند. دو سر محور افقی عقب دهان یا حلق(عقب) و مدخل دهان(جلو)، و دو سر محور عمودی راه هوایی فوقانی یا بینی(بالا) و حنجره(پایین) در نظر گرفته می شوند.
دکتر دانیل بوون متخصص صوت درمانی در این باره گفته است که تمرکز خوب صدا یعنی اینکه بتوانیم صدا را از وسط دهان و درست از بالای زبان خارج کنیم.
اختلالات تشدیدی با تغییر در تمرکز صدا در سطح افقی
هرگاه زبان در داخل دهان بیش از حد جلو بیاید یا بیش از حد عقب برود اشکالاتی در تمرکز صوت در سطح افقی رخ می دهد.
تمرکز قدامی: با انتقال زبان به بخش جلو و بالای دهان، صدایی نازک و کودکانه تولید می شود.
تمرکز خلقی: با تمرکز صدا در عقب دهان صدایی شبیه افراد ساده لوح و شخصیت های کارتونی تولید می شود نتیجه ی این نوع تمرکز، تشدید حلقی است.
انواع اختلالات تشدیدی با تغییر در تمرکز صدا در سطح عمودی
تشدید پرخیشومی (Hyper nasality resonance): این نوع تشدید در نتیجه تشدید بیش از حد صدا در حفره بینی است و معمولا به دلیل نقص در دریچه کامی- حلقی اتفاق می افتد.این مشکل گفتاری با شکاف کام و سایر سندروم های مرتبط با ناهنجاری های فک و صورت در ارتباط است و از اتصال نامناسب دو حفره ی دهان و بینی حاصل می شود. گاهی نیز جراحی و برداشت نامناسب لوزه ی سوم باعث ایجاد تشدید پرخیشومی می گردد. تشدید پرخیشومی باعث کاهش انرژی گفتار شده و از مفهوم بودن گفتار می کاهد.
تشدید بیش از حد دهانی(کم خیشومی) (Hypo nasality resonance): کیفیت دیگری از تشدید است که معمولا بر اثر عوامل تنگ کننده ی مجزای بینی از قبیل عفونت راه بینی، فلپ وسیع(یک نوع پیوندی پوستی)، پولیپ های بینی، حساسیت ها(آلرژی ها) و یا بزرگ شدن لوزه ی سوم مقاومت در برابر جریان هوا در بینی افزایش می یابد.
تشدید نتمناسب مختلط(Mixed resonance):این حالت را ظهور هم زمان پرخیشومی و کم خیشومی گویند. بدین صورت که بعضی از بیماران که بی کفایتی دریچه کامی- حلقی دارند ممکن است انسداد کامل یا ناقص نیز در یک سمت راه هوایی بینی داشته باشند.
یکی از ابزارهای مشاهده ی ساختار و عملکرد دریچه کامی- حلقی نیزوآندوسکوپی است.
ویژگی های نمونه ی صوتی
تمرکز خلقی و تشدید حلقی
اختلال در شیوه ی تولید صداها(شیوه ی تولید برگشتی/retroflex)
کاهش وضوح گفتار
تمرکز افقی صدا در این مراجع بیش از حد به عقب دهان انتقال یافته که این تمرکز در عقب دهان منجر به ایجاد صوتی با کیفیت مشابه با افراد ساده لوح می شود؛ به این نوع تمرکز خلقی گویند.
برای تولید صداهایی مثل / t/ و /d/ نیاز است که نوک زبان در پشت دندان های فک بالا انسداد ایجاد کند اما با کمی دقت می توان متوجه شد که این فرد صداهای این چنینی را به شیوه ی برگشتی یا retroflex تولید می کند؛ کیفیتی که در زبان هندی نیز شنیده می شود به این معنا که نوک زبان بر می گردد و انسداد مورد نظر با سطح پشتی نوک زبان ایجاد می شود.
انقباض موجود در زبان که باعث جمع شدن زبان به سمت عقب دهان شده و شیوه ی تولید برگشتی که نیاز به برگشتن نوک زبان دارد باعث جمع شدن هوا در ناحیه ی حلق شده و تمرکز خلفی صدا را افزایش می دهد و ایجاد تشدید حلقی می کند؛ این نوع تشدید تشدیدی غیر طبیعی است که قابلیت فهم گفتار را کاهش می دهد و شنیدن صدای گوینده را برای فرد شنونده ناخوشایند می کند.
لازم به ذکر است که تمام ویژگی های صوتی گفته شده در تمام طول گفتار فرد شنیده می شود.
ویژگی ها ی نمونه ی صوتی
تمرکز عمودی صدا در حفره ی بینی
تشدید پرخیشومی شدگی
خطا در تولید صداها
شنیده شدن خروج هوا از بینی حین گفتار
در این نمونه درمانگر ابتدا از مراجع می خواهد کلمات را تکرار کند. سپس دوباره درخواست می کند که کلمات را با فشار کم تر و برخورد نرم تر اندام های گویایی ادا کند. همان طور که در نمونه ضبط شده، شنیده می شود کیفیت صدابهتر شده و از میزان خیشومی شدگی کاسته می شود.
خروج هوا از بینی در تولید صدای /c/ و /j/ و /s/ به خوبی شنیده می شود. همچنین خطاهای تولیدی به صورت تبدیل /r/ به /L/ در کلمه ی /jomhuri/ وجود دارد.
خلاصه:
اگر به دنبال بهترین گفتاردرمانگر در تهران هستید، دکتر صابر با سال‌ها تجربه در زمینه گفتاردرمانی، می‌تواند به شما در بهبود مشکلات گفتاری و زبانی کمک کند. با استفاده از روشهای علمی و به‌روز، دکتر صابر به کودکان و بزرگسالان در تقویت مهارتهای ارتباطی، اصلاح تلفظ و درمان اختلالات گفتاری یاری می‌رساند. اگر به خدمات تخصصی گفتاردرمانی نیاز دارید، مراجعه به یک متخصص باتجربه مانند دکتر صابر می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در پیشرفت شما داشته باشد.
سوالات متداول:
1-دکتر صابر در درمان چه نوع مشکلات گفتاری تخصص دارد؟
دکتر صابر با سال‌ها تجربه در حوزه گفتاردرمانی، در درمان مشکلاتی مانند لکنت زبان، تأخیر در گفتار، اختلالات تلفظ، مشکلات ارتباطی در کودکان دارای اوتیسم و سایر نارسایی‌های گفتاری تخصص دارد.
2-آیا گفتاردرمانی فقط برای کودکان است یا بزرگسالان هم میتوانند از آن بهره ببرند؟
گفتاردرمانی تنها محدود به کودکان نیست. بزرگسالانی که دچار مشکلاتی مانند لکنت، اختلالات صوتی، مشکلات گفتاری پس از سکته مغزی یا بیماریهای عصبی شده‌اند، نیز میتوانند از این روش درمانی بهره ببرند.
مرکز توانبخشی دکتر صابر در زمینه درمان کودکان عقب مانده ذهنی در حیطه کاردرمانی عقب مانده ذهنی و گفتار درمانی کودکان عقب مانده ذهنی با بیش از 15 سال سابقه کار بالینی در تهران مشغول به فعالیت می باشد. کاردرمانی و گفتار درمانی کودکان کم توان ذهنی دکتر صابر با دارا بودن بهترین امکانات درمانی نظیر اتاق حسی، ماساژ درمانی، آب درمانی، اتاق توجه شنیداری، اتاق تاریک، سنسوری روم، کاردرمانی جسمی، کاردرمانی ذهنی، آموزش پیش دبستانی، تست ورود به دبستان ، تست های هوش، کاردرمانی حسی حرکتی، بازی درمانی و گفتار درمانی کودکان عقب مانده ذهنی جزو بهترین مراکز کاردرمانی و گفتار درمانی در کودکان کم توان ذهنی در تهران به شمار می آید.
مرکز درمان کودکان عقب مانده ذهنی دکتر صابر با دو شعبه در غرب (مرکز توانبخشی غرب تهران) و شرق( کلینیک پایا) و در اختیار داشتن بیش از 64 نیروی متخصص کاردرمانی گفتار درمانی و روانشناسی در تشخیص علایم کودک عفب مانده ذهنی و درمان کودکان عقب مانده ذهنی خفیف تا کودکان عقب مانده شدید و متوسط به فعالیت می پردازد. همچنین در درمان کودکان مرزی و آمادگی برای تست ورود به دبستان همکاری می نماید .
طبقه بندی علایم عقب ماندگی ذهنی براساس شدت
این گروه بندی بیشتر براساس درجه هوش و مقدار اختلافی که در بین سن عقلی و سن زمانی فرد عقب مانده ذهنی وجود دارد پایه گذاری شده است. در این گروه بندی عقب ماندگی ذهنی را به چهار گروه تقسیم کرده اند.
الف) گروه عقب مانده های ذهنی عمیق یا افرادی که هوشبهر تا 25 دارند.
ب) گروه عقب مانده های ذهنی شدید یا افرادی که هوشبهر بین 25 تا 40 دارند.
ج) گروه عقب مانده های ذهنی متوسط با هوشبهر بین 40 تا 50
د) گروه عقب مانده های ذهنی خفیف با هوشبهر بین 50 تا 70
الف)گروه عقب مانده های ذهنی عمیق:
این عقب مانده ذهنی 1 تا 2 درصد عقب مانده های ذهنی را تشکیل می دهند و به شدید ترین درجات نارسایی فعالیتهای ذهنی دچارند. هوشبهر این گروه از عقب ماندگی ذهنی حداکثر به 25 می رسد و تواناییها و فعالیت های ذهنی آنان در هر سنی که باشد از یک کودک 3 ساله تجاوز نمی کند.
علایم عقب ماندگی ذهنی عمیق
این افراد علاوه بر نارسایی شدید فعالیت های ذهنی مبتلا به ناهنجاری های حسی و حرکتی و بد شکلی های سر و صورت و کوتاهی اندام نیز می باشد. صورت نامتقارن و جمجمه یا بزرگتر یا کوچکتر از طبیعی است. شکل چشم ها،گوشها و دندان ها طبیعی نیستند. این بیماران قادر به کنترل ادرار نبوده و تقریبا همیشه مبتلا به صرع یا فلج مغزی هستند. رشد گویایی و گفتار در درجات بسیار ابتدایی متوقف می شود. قضاوت و استدلال وجود ندارد، دقت و حافظه یا اصلا دیده نمی شود یا خیلی ضعیف است و از انجام کارهای ساده رفع احتیاجات اولیه و حتی حفظ خود از خطرات عاجزند باید از این گروه عقب مانده ذهنی در بیمارستانها و آسایشگاه های عقب افتادگان نگهداری کرد. به همین جهت بعضی آنها را کودکان عقب مانده ذهنیوابسته یا حمایت پذیر نیز می گویند. درجات پایین این گروه را افرادی تشکیل می دهند که به هیچ وجه فعالیت ذهنی ندارند و به اصطلاح یک زندگی نباتی دارند ولی درجات بالاتر قدری فعال تر و قادر به گفتار یک یا چند کلمه هستند. این گروه عقب مانده ذهنی محروم در حقیقت مصرف کننده اقتصادی اجتماع هستند. انتظار به زندگی در این افراد خیلی کم است و اکثرا به علت ابتلا به بیماری های عفونی، سینه پهلو، صرع، ضربه های مغزی حاصله از آن عفونت ها از بین می روند. با پیدایش داروها مرگ و میر کودکان عقب مانده ذهنی عمیق کاهش یافته و در نتیجه تعداد این بیماران روز به روز در حال افزایش است.
درمان کودکان عقب مانده ذهنی عمیق
در درمان کودکان عقب مانده ذهنی عمیق هیچ گونه آثار بهبودی حاصل نمی شود. نگهداری کودکان عقب مانده ذهنی در خانه و کانون خانوادگی مضرات بهداشتی و تربیتی متعدد دارد و مانع رشد طبیعی سایر کودکان از نظر عاطفی و تحصیلی شده و تعادل عصبی و روانی والدین و کودکان دیگر را بهم می زند. بهترین درمان برای این نوع عقب ماندگی ذهنی نگهداری در مراکز عقب مانده ذهنی می باشد.
ب) علایم عقب ماندگی ذهنی شدید
این گروه عقب مانده ذهنی نیز از نظر هوشی کمبود فراوان دارند. هوشبهر گروه کودکان عقب مانده ذهنی شدید بین 25 تا 40 می باشد و توانایی های آنها در سنین مختلف شبیه کودکان4 تا 5 ساله است ولی هرگز در رفتار،گفتار و کردار به یک کودک عادی 5 ساله نمی رسند. این کودکان عقب مانده ذهنی به طور متوسط 3 تا 4 درصد کودکان عقب مانده ذهنی را تشکیل می دهند. این کودکان و نوجوانان می توانند انجام امور خیلی ساده را فراگیرند، تا اندازه ای قادرند خود را از خطرات عادی حفظ نموده و از عهده خوردن غذا و لباس پوشیدن و نظافت خود برآیند ولی یک کودک با عقب ماندگی ذهنی شدید به هیچ وجه قادر نیست مشکلات خود را رفع کند. قادر به آموختن مواد درسی مانند خواندن و نوشتن نیستند. قوه تعمیم و تمیز ندارند. این نوع عقب ماندگی ذهنی امور و کارهای ساده معمولی زندگی را خیلی به آهستگی و با تاخیر می آموزند ولی برای یادگیری مسائل پیچیده استعداد کافی و تمرکز فکری ندارند.
درمان عقب ماندگی ذهنی شدید
این گروه عقب مانده ذهنی حرف زدن، کنترل ادرار و مدفوع را به کندی و دیر ممکن است فرا گیرند.اگر در مدارس مخصوص کودکان عقب مانده ذهنی به آموزش و پرورش بپردازند و از روشهای آموزشی و تربیتی مخصوص استفاده نمایند بخصوص در آنهایی که بهره هوشی نزدیک به 40 دارند شاید بتوانند خیلی به کندی چند کلمه ای بیاموزند.
به طور که ملاحظه می کنید پیشرفت درمانی در این افراد مایوس کننده است. در این گروه عقب ماندگی نیز بعضی از ناهنجاری های جسمی و اختلالات حسی و حرکتی موجود است ولی چهره این کودکان عقب مانده ذهنی وضع نامتعادل و بی قواره گروه قبل را ندارند. یادگیری در این گروه بهتر از گروه قبلی است ولی ابتدایی و ناکامل است و از لحاظ عاطفی وضع متغییری دارند. خیلی زود تحت تاثیر قرار می گیرند و در مقابل مخالفت دیگران عصبانیت شدید و حملات تهاجمی ازخود نشان می دهند. از نظر جسمی گاهی خیلی فعال هستند و حتی ممکن است تا مرحله تجاوز به دیگران برسد. آتش سوزی ، قتل در این افراد زیاد دیده می شود. چون افراد عقب مانده ذهنی این دسته تربیت پذیرند و وابستگی نسبی دارند لذا به آنها کودکان نیمه وابسته نیز می گویند.اخیرا با استفاده از روشهای درمانی عقب مانده ذهنی و تربیتی در مدارس و کلاسهای مخصوص توانسته اند در یادگیری و پرورش نسبی استعدادها و مهارتهای این کودکان و نوجوانان پیشرفت حاصل نمایند. مراکز درمانی و تربیتی عقب ماندگان ذهنی روزانه بهترین مکان برای این افراد و کمک بزرگی نیز به خانواده های آنهاست. این افراد به جمع آوری نقاشیها، عکس ها و تمبرها و گیاهان علاقه زیادی نشان می دهند.
ج) علایم گروه عقب مانده های ذهنی متوسط:
در این افراد نارسایی فعالیتهای ذهنی کمتر از دو گروه پیشین است. هوشبهر گروه عقب مانده ذهنی متوسط بین 40 تا 50 است و سن عقلی آنها از کودکان ۵ – ۷ ساله تجاوز نمی کند. در این افراد استعدادهای ذهنی به طور کلی ضعیف است.کودک عقب مانده ذهنی در اعمال ذهنی در قضاوت و استدلال نارسایی کامل دارند، به راهنمایی، نظارت و مراقبت افراد مطلع محتاجند. افراد این دسته عقب ماندگی ذهنی ممکن است دچار ناهنجاری بدنی باشند ولی نقص حرکتی مانند تاخیر در راه رفتن نادر نیست. عموما از لحاظ بیان و گویایی عقب ماندگی دارند. چون فرهنگ لغات محدودی دارند و این وضع را حس می کنند، لذا احساس حقارت کرده و درنتیجه و دچار آشفتگی های عاطفی از نوع خجالت زدگی، افسردگی، خودرایی و گوشه گیری می شوند. چون نوسان هوشبهر بین 40 از یک طرف و 50 از طرف دیگر است لذا در این دسته بعضی افراد هستند که در همه زمینه های جسمی، روانی عقب ماندگی دارند و دسته دیگر فقط در بعضی از جنبه های فعالیت خود عقب ماندگی داشته و در برخی فعالیتها به عکس به پیشرفتهایی ممکن است نایل شوند. این امر غالبا باعث اشتباه والدین شده و حمل بر هوشمندی آنها می شود که از این گروه عقب ماندگی ذهنی به نام دانشمندان احمق در کتابها نام برده اند.
درمان کوک عقب مانده ذهنی متوسط
این افراد از توجه، دقت و تمرکز فکری زود خسته می شوند و عقب ماندگی آنها اکثرا تا زمان مدرسه شناخته نمی شود و حتی والدین تا قبل از ورود به مدرسه از مشکل کودک اطلاعی ندارند ولی چون مدرسه یک محیط بیگانه و مستلزم تسلط کودک به تجارب و مهارتهای گذشته است لذا مسئله رکود فعالیتهای ذهنی بیشتر مشخص می شود. با آنکه ناآموزند ولی کارهای ساده را در شرایط مساعد فرا می گیرند اما قدرت ابداع و ابتکار ندارند. این کودکان در تحصیلات مدارس استثنایی به درجات مختلف ممکن است توفیق یابند. این افراد در بزرگی به علت داشتن قوه عضلانی خوب در مزارع کشاورزی و کارخانجات مفید واقع می شوند. اگرچه به نظر می رسد محیط روستایی برای عقب ماندگان ذهنی محیط مناسب و راحتی است ولی اخیرا پیشرفت صنعتی و استفاده از ابزارهای مکانیکی و پیچیده و روش های جدید علمی در کشاورزی و نبودن خدمات مورد احتیاج باعث بروز مشکلات زیادی شده است.در درمان این کودکان عقب مانده ذهنی باید از ابتدا از وسایل و روش های تربیتی و آموزش و پرورش اختصاصی بهره مند شوند. اگر در شرایط نامناسب قرار گیرند خیلی زود دچار نارسایی های عاطفی، عدم تعادل روانی و انحراف مانند اعتیاد، فحشا و … می شوند. این افراد از نظر اجتماع قادر به زندگی مستقل نیستند و هر چه محیط پیچیده تر و تغییر پذیرتر باشد سازش برای آنها دشوارتر است. به علت عدم رشد کامل شخصیت این گروه عقب ماندگی ذهنی زودباور، تلقین پذیر و در حل مشکلات و دفاع از منافع خود عاجزند. این گروه 10 درصد کل جمعیت عقب ماندگان ذهنی را شامل می شوند.
د)علایم گروه عقب مانده ذهنی خفیف یا کم استعداد :
هوشبهر کودکان عقب مانده ذهنی خفیف بین 50 تا 70 از لحاظ عقل و ادراک و مهارت های عملی حداکثر به کودکان 7 تا 11 ساله می رسند. این کودکان عقب مانده ذهنی هم دارای ضعف قوای فکری هستند لذا قادر به قضاوت صحیح و استدلال مطلوب نیستند.از علایم این کودکان عقب مانده ذهنی شامل موارد زیر می باشد:از ابتکار، ابداع و انتقاد عاجزند، اگرچه به کندی می آموزند ولی در امور حرفه ای و عملی مهارت هایی نشان می دهند. این گروه حدود 85 درصد کل جمعیت عقب ماندگان ذهنی را تشکیل می دهند.
در بیان عقب ماندگی دارند و مفاهیم پیچیده و دقیق را در نمی یابند. افراد این گروه اگر با شرایط تربیتی صحیح و راهنمایی تحصیلی در مدارس استثنایی حرفه ای مدارج رشد را بپیمایند و دچار اختلالات عاطفی و هیجانی و ناسازگاری های اجتماعی نشوند می توانند در شرایط مساعد از زندگی آرام و مناسب بهره مند شوند، در تولید ثروت سهمی داشته باشند، برای همکاران و خانواده خویش فردی مفید و فرمانبردار باشند. این نوع عقب ماندگی ذهنی مسلما به راهنمایی و نظارت کارفرما، روان پزشکان و مددکاران اجتماعی نیازمندند زیرا به تنهایی نمی توانند از عهده انجام دادن مسئولیتهای مختلف برآیند و در پیچ و خم زندگی بخصوص زندگی شهری و صنعتی راه را از چاه تشخیص دهند.
درمان عقب ماندگی ذهنی خفیف
از قدیم رسم بوده که این افراد را به دو دسته تقسیم کنند : آرام یا هماهنگ یعنی افرادی مطیع، سر به زیر و مایل به انجام کارهای مفید، و ناآرام یا ناهماهنگ یعنی افراد مبتلا به اختلالات عاطفی و خلق و خو، بیقرار، مضطرب و جار و جنجالی. دسته اخیر اغلب به عنوان وسیله اجرای جرایم مورد استفاده قرار می گیرند. مثلا یک دختر عقب مانده خفیف آرام و بالغ اگرچه ممکن است در اولین مراحل زندگی گول بخورد و بدون شوهر حامله شود ولی معمولا سعی می کند در خانه اش بماند، از بچه اش تا آنجا که توانایی دارد نگهداری کند، سر کارش برود و … ولی یک دختر ناآرام از همان اوایل دوران بلوغ جنسی، خود را در اختیار همه می گذارند، خودفروشی پیشه می کند، باعث انتشار بیماریهای مقاربتی می شود، از محیط خانه و کار فرار می کند و به هیچ مقرراتی پایبند نمی شود. بد نیست خاطرنشان شود روش اجرای جرایم در اینکودکان عقب مانده ذهنی غیر منطقی بودن رفتارهای ضد اجتماعی است و با رفتارهای غیراجتماعی و ضد اجتماعی افراد سایکوپات تفاوت دارد. نکته قابل ذکر اینکه والدین کودکان عقب مانده عمیق و شدید تقریبا همیشه از نظر هوشی در حد عادی اجتماع هستند ولی برعکس والدین این افراد اکثرا در ردیف عقب مانده های خفیف یا افراد عادی ضعیف هستند. این کودکان عقب مانده ذهنی به درمان های توانبخشی نظیر کاردرمانی ذهنی نتیجه خوبی را نشان می دهند و مهارت های ذهنی پایه آنها پیشرفت می کند.
علایم و درمان افراد عادی ضعیف یا مرزی:
این گروه جزء عقب ماندگان ذهنی طبقه بندی نمی شوند. هوشبهر این گروه بین 71 تا 90 است. این افراد کمی کند ذهن و دیر انتقالند از عهده فهم و ادراک و بیان مفاهیم عالی پیچیده بر نمی آیند. تمرکز کافی و رغبت به کارهای فکری و ابتکاری ندارند. قادر به طرح نقشه، برنامه ریزی برای خود و دیگران نیستند ولی ممکن است با تمرین و ممارست در کارهای عملی و حرفه ای موفق شوند و بتوانند سازگاری شغلی و اجتماعی داشته باشند. کودکان با آی کیو مرزی در درجات هوشی بالا و در شرایط مساعد این افراد ممکن است تحصیلات دوره راهنمایی را با کمک و راهنمایی اختصاصی(مثلا با استفاده از تحصیل اضافی، معلم خصوصی) به پایان برسانند و سپس به کارهای ساده اداری و دفتری یا نگبانی، پیشخدمتی، مغازه داری و کارهای فنی کوچک بپردازند. اکثر کودکان آی کیو مرزی در خانواده و جامعه کوچک به طور تقریبا عادی زندگی می کنند و جز در مواردی که انتقاد، استدلال و بیان لازم است تفاوت محسوسی با دیگران نشان نمی دهند. این افراد اگر دچار آشفتگیهای عاطفی نشوند اکثرا مطیع، فرمانبر، آرام و سازگارند و در کنار همسری عاقل و مطلع یا همکارانی دلسوز و شکیبا می توانند خود و اطرافیان را از آرامش بهره مند سازند. اشتغالات فنی و حرفه ای و ورزشی در پرورش و رشد شخصیت این کودکان با هوشبهر مرزی موثر است و این افراد علاقه بیشتری به آنها نشان می دهند.
این گروه جزء کودکان دیرآموز هستند و احتیاجی به مدارس اختصاصی ندارند و می توانند با افراد عادی در مدارس عادی تحصیل کنند اگرچه پیشرفت آنها به کندی انجام می گیرد.
مطالعات نشان داده که کودکان دیرآموز تا 10 درصد کودکان سنین دبستانی را تشکیل می دهند. مطالعات در شوروی نشان داده است که کودکان دیرآموز در بعضی از زمینه های یادگیری حتی از کودکان عادی نیز جلوترند. اگر این ادعا صحیح باشد احتمالا این کودکان استعدادهایی دارند که ناشناخته مانده است.
کاردرمانی در عقب مانده ذهنی- کاردرمانی کودکان کم توان ذهنی
کاردرمانی ذهنی یکی از درمان های موثر در کودکان با اختلال ذهنی مانند عقب مانده ذهنی خفیف، عقب مانده ذهنی شدید، عقب مانده ذهنی مرزی و … می باشد. کاردرمانی کودکان کم توان ذهنی در زمینه ارتقاع سطح شناختی کودکان عقب مانده ذهنی، تقویت حافظه، توجه شنیداری و دیداری کودکان، کاردرمانی حسی و کاردرمانی درکی حرکتی و بازی درمانی به درمان می پردازد.
گفتار درمانی در کودکان عقب مانده ذهنی
گفتار درمانی در کودکان عقب مانده ذهنی در زمینه بهبود توانایی کودکان در تولید گفتار ، درک کلامی و درک مطلب از کلام دیگران، همچنین آموزش ارتباط اجتماعی صحیح و روابط اجتماعی می تواند کمک کننده باشد. با پیشرفت سطح کلامی کودک توانایی کودک عقب مانده ذهنی در دریافت آموزش های کمکی ، دوست یابی و پذیرش از طریق جامعه می تواند بسیار مفید باشد. گفتار درمانی در اختلال بلع نیز می تواند موثر باشد
درمان های مکمل در توانبخشی عقب مانده ذهنی
از درمان های موثر در عقب مانده ذهنی، می توان به ماساژ درمانی ، رفتاردرمانی و بازی درمانی تخصصی در عقب مانده ذهنی، تعدیل حسی و یکپارچگی حسی، سنسوری روم و تقویت مهارت های توجهی و تقویت مهارت های شنیداری اشاره نمود. بخش های تخصصی مرکز درمان عقب مانده ذهنی دکتر صابر مانند آب درمانی کودکان و بخش تعدیل حسی و ماساژ درمانی در زمینه تعدیل حسی کودکان و بهبود حس عمقی و حس لمس در کودکان عقب مانده ذهنی موثر است در اتاق تاریک و اتاق شنیداری بروی مهارت های توجه بینایی و شنوایی، حفظه کودکان، ادراک کلامی و ادراک بینایی آنان کار می شود و با استفاده از برنامه های کامپیوتری و طبقه بندی شده به تقویت قدرت بینایی و شنیداری کودکان پرداخته می شود. سنسوری روم بخشیست که با استفاده از دستگاه های مختلف الکترونیکی تلاش می شود حواس کودک را تحریک کرده و سطح هوشیاری و سرعت پاسخگویی کودک را افزایش داد. تمامی بخش های تکمیلی مرکز بر پایه علم روز دنیا طراحی و تجهیز گشته اند.
لکنت زبان در کودکان یک اختلال شایع در سنین 2 تا 5 سالگی می باشد. کودکان مبتلا به لکنت با مشکلات فراوانی در زمینه ایجاد ارتباط صحیح، دوست یابی، اختلالات ـموزشی و… مواجه هستند. مرکز درمان لکنت زبان دکتر صابر در حیطه درمان اختلال لکنت در کودکان با استفاده از تکنیک های روز دنیا نظیر سنسوری روم، اتاق شنیداری و گفتار درمانی برای لکنت فعالیت می نماید. با توجه به این نکته که تعیین علت لکنت زبان در روند درمان بسیار موثر می باشد. تیم تخصصی مرکز گفتار درمانی در لکنت زبان ما به بررسی دقیق مشکلات کودک می پردازد. آقای دکتر صابر مدرس دانشگاه شهید بهشتی با تجربه بالا در زمینه کودکان مبتلا به لکنت به تشخیص و درمان علل لکنت در کودکان می پردازد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
فعالیت ها و مشارکت های اجتماعی کودکان با لکنت زبان
کودکان / نوجوان راه هایی را برای کاهش آسیب لکنت از طریق افزایش روانی و تغییر لکنت بوسیله ی تغییر در زمان بندی و تنش یاد گرفته است. کودک / نوجوان اضطراب و ترس، تنش، تقلا و اجتناب، افکار منفی و سایر واکنش‌های عاطفی، رفتاری و شناختی را از طریق حساسیت زدایی و بازسازی شناختی کاهش داده است کودک و نوجوان یاد گرفته است که تاثیرات منفی محیط را توسط آموزش والدین، معلمان و همسالان در مورد لکنت زبان کاهش داده است. و دست آخر کودک / نوجوان یاد گرفته است مجبور نیست به لکنت زبان اجازه دهد او را در زندگی عقب نگه دار.د با همه ی این تغییرات احتمال بیشتری به وجود می‌آید که کودک / نوجوان در فعالیت های روزانه و اتفاقات زندگی شرکت کند صرف نظر از این حقیقت که او لکنت می کند. هدف کلی درمان لکنت زبان کمک به کودک/ نوجوان در کاهش تاثیر منفی مربوط به لکنت زبان است و بسیاری از فعالیتهای درمانی که پیشتر توضیح داده شد به انجام این امر کمک میکند. درمانگر می‌تواند برای کمک بیشتر به کودک / نوجوان برای کاهش تاثیر منفی لکنت با اطمینان دادن به کودک / نوجوان که قادر به استفاده از شیوه هایی که او در درمان یاد گرفته، در موقعیت های گوناگون زندگی واقعی، است کار کند. به عبارت دیگر کلید کاهش تاثیر منفی لکنت زبان، افزایش تعمیم یا انتقال می باشد. متاسفانه تعمیم می تواند چالش برانگیز باشد. بسیاری از نویسندگان در مورد مشکلات افراد در تعمیم مهارت هایشان به خارج از اتاق درمان نوشته اند. و بسیاری از رویکرد های وابسته به برنامه، راهبردهای جز به جز تعمیم را برای کمک به این کار با یکدیگر ترکیب کرده اند. اگر تعمیم کسب نشود، برونداد مشکوک است. روانی در محدوده ی اتاق درمان خوب است، ولی روانی صرفا در محدوده اتاق درمان بی فایده است. به علاوه پذیرش، توانایی گفتار آزادانه، توانایی کنترل تنش و سایر منافع درمانی اگر به یک مکان واحد امن محدود شده باشند بی شک بی فایده است. بنابراین درمانگر باید به کودک / نوجوان کمک کند تا این مهارت‌ها را به خارج از اتاق درمان انتقال دهد. راه های مختلفی وجود دارد که درمانگران میتوانند در این زمینه برای کمک به مراجعانشان انجام دهند. قطعا کلید موفقیت ۱. تمرین در طی زمان و ۲. در موقعیت های گوناگون می باشد.
انجام تمرینات
به عنوان درمانگر، شما می دانید که بسیاری از کودکان / نوجوانان علیرغم داشتن اختلال ارتباطی در انجام پایدار تمرینات خود مشکل دارند. به زبان ساده، صرف زمان برای انجام تمرینات، آنها را از کارهایی که باید انجام دهند دور می کند علاوه بر این ممکن است انجام تمرینات گفتار درمانی در محیط واقعی برای آنها سخت باشد.
دلایل سختی تمرینات گفتار درمانی در محیط واقعی :
به کارگیری روشهای گفتاری سخت
آنها دوست ندارند حس کنند که نسبت به همسالان خود متفاوت هستند
شیوه های متفاوت از آنچه آنها به آن عادت کرده اند
مسلماً اما به علت اینکه تمرینات سخت هستند از درخواست خود برای تمرین کردن مراجعان صرف نظر نمی‌کنیم. چرا که آنها قطعاً نیاز به تمرین کردن دارند. بلکه این مسئولیت را داریم تا فضایی را ایجاد کنیم که انجام تمرینات تجربه ی مثبت و ابزاری مناسب برای موفقیت کلی کودکان / نوجوان در درمان باشد.
اولین قدم درگیر شدن در فعالیت های حل مسئله و بارش فکری در مورد علل تمایل نداشتن به انجام تمرینات و راه حل‌های آن با مراجع می باشد. بعد از اینکه ما دلایل انجام ندادن تمرینات آنها را متوجه شدیم بازهم اعتقاد بر این داریم که باید تمرین بدهیم و آنها را تشویق به انجام تمرینات کنیم.
عواملی افزایش احتمال تمرین کردن در کودکان / نوجوانان با لکنت زبان
دانستن منطق انجام دادن تمرینات
دیدن منافع انجام تمرینات مثل افزایش روان گفتار، کاهش سختی به کارگیری شیوه ها، افزایش مهارت های ارتباطی
نکاتی در مورد درگیر شدن والدین در تمرینات
تا زمانی که والدین درک درستی از شیوه ی مورد تمرین پیدا نکرده اند، نباید در انجام تمرینات درگیر شوند. این کار باعث میشود که والدین کودک / نوجوان با لکنت زبان را تشویق به تمرین شیوه به صورت نادرست نکنند.
والدین نباید در نقش گفتار درمانگر قرار بگیرند. آنها میتوانند شنوندگان و یا شرکای تمرینی خوبی باشند و از زمان تمرین به عنوان فرصتی برای تصحیح و یا انتقاد در مورد نحوه ی به کارگیری شیوه ها توسط فرزندانشان استفاده نکنند. اگر احیانا والدین معتقد هستند که فرزندانشان اشتباه تمرین میکند باید با گفتار درمانگر تماس گرفته و در این مورد با او صحبت کنند.
علت این دو نکته این است که تمرین نادرست با والدین و یا تمرینی که انتقاد والدین را در بر داشته باشد بر روی ارتباط بین کودک / نوجوان و والدین او تاثیر منفی می گذارد. همچنین انگیزش کودک برای انجام تمرینات و احتمال تمایل او برای استفاده از شیوه ها را با والدینش کاهش میدهد. و در نتیجه موفقیت کودک / نوجوان در تعمیم دهی شیوه ها دچار مشکل میشود. در نهایت، مثل کسی که در رژیم غذایی قرار دارد هر چه قدر رژیم سخت تر و محدودتر باشد در نتیجه سخت تر در طی زمان حفظ میشود شما نیز این اصل را در درمان در نظر بگیرید که برای کسب موفقیت در درمان باید اهداف و انتظارات، واقعی و قابل دستیابی باشند. موفقیت، ایجاد موفقیت میکند. استفاده ی موفق از ابزارهای مدیریت گفتار در بعضی از موقعیت ها منجر به استفاده ی موفق از این ابزارها در موقعیت های دیگر میشود. هدف گذاری متناسب با سطح توانایی مراجع (به معنای سطحی که فرد قادر به دستیابی آن است) باعث موفقیت بیشتری در انتقال درمان میشود.
پایداری در انجام تمرینات
برای اینکه کودک / نوجوان با لکنت زبان به صورت پایدار و روتین تمریناتش را انجام دهد و برای ایجاد و حفظ تغییرات درمانی، تلاش منظم و مداوم داشته باشد، چنین مفهوم را باید در سیستم باورهای او قرار داد.
مفاهیمی که به پایداری انجام تمرینات کمک می کنند :
چرا او در حال چنین کاری در درمان میباشد؟ (منطق انجام تمرین خاص)
چگونه باید تمرین کند تا به موفقیت دست پیدا کند؟ (نحوه دقیق انجام تمرین)
چه مزایایی برای تمرین کردن برای او وجود دارد؟ (مزایای انجام تمرین)
راهکارهای دیگری که پایداری انجام تمرینات را تشویق میکنند :
هدف گذاری برای درمان با مشارکت خود کودک / نوجوان
استفاده از سلسله مراتب در ساختار درمان برای اینکه فعالیت های درمانی خیلی سخت نباشند و یا زود معرفی نشوند
آموزش راهکارهای حل مسئله به کودک / نوجوان برای اینکه زمانی که در مسیر تمرینات به مانعی برخورد می کنند از آنها استفاده کنند
پیگیری مداوم و منظم تمرینات منزل برای افزایش مهارتهای فرا گرفته شده در درمان
اصلی ترین اطلاعاتی که شما باید در موقع تمرین از مراجع بخواهید جمع‌آوری کند (چه ، کجا و به چه مدت) است. این فرآیند می تواند توسط فرم های ساده اب به مراجع می‌دهید صورت گیرد.
برای کودکان کم سال تر ویا مراجعانی که در ابتدای درمان قرار گرفته اند و هنوز آمادگی پذیرش مستقل مسئولیت برای طراحی تمرینات خود را ندارند فرم (تمرین، تمرین، تمرین) مناسب می باشد. برای کودکان با سن بالاتر / نوجوانان بهتر است مراجعان تشویق به ایفای نقش فعال‌تری در طراحی، اجرا و ارزیابی فعالیت های تمرینی خود شوند فرم (طراحی، اجرا، ارزیابی) کمک میکند لازم به ذکر است این مدل تمرینات بر اساس الگوی خودتنظیمی شکل گرفته که در مقالات متعددی ذکر شده که برای انتقال و تثبیت درمان مهارت ضروری می باشد.
انگیزش
شواهد موجود در مقالات مرتبط با لکنت زبان نشان میدهد که انگیزش مراجع برای موفقیت در انتقال و حفظ مهارت های فرا گرفته شده نقش حیاتی دارد. انگیزه می‌تواند با منشاء بیرونی یا درونی در فرد ایجاد شود. انگیزش بیرونی متعاقب پاداش بیرونی ایجاد میشود. در حالیکه انگیزش درونی بر مبنای اشتیاق درونی فرد به انجام کار و به خاطر خودش می باشد. اگرچه انگیزش بیرونی بر مبنای پاداش و جایزه در ابتدا منجر به بهبود عملکرد و کفایت کار میشود ولی شواهد نشان می دهد که در طولانی مدت موثر نمی باشد و یا حتی مشکل بیشتری ایجاد میکند بنابراین اگر هدف ما انتقال مهارت و یا تثبیت آن است توجه اصلی ما باید بر روی انگیزش درونی باشد تا انگیزش با منشاء بیرونی. دو عامل مهمی که باعث ایجاد انگیزش درونی در فرد میشوند ارزش کفایت در فعالیت و درگیر شدن با فعالیت مورد نظر است. ارزش کفایت در فعالیت به معنای میزان اهمیت دادن فرد به انجام درست فعالیت مورد نظر است. درگیر شدن در فعالیت به معنای میزان تمرکز و تمایل فرد بر روی یک فعالیت تعریف می شود. تحقیقات نشان داده‌اند اهدافی که متمرکز بر مهارت هستند تاثیر مثبت بیشتری بر افزایش انگیزش درونی دارند تا اهدافی که متمرکز بر نتیجه هستند. اهداف مهارت محور با هدف یادگیری، مهارت در فعالیتها و بهبود کفایت در اجرا هستند در صورتی که اهداف نتیجه محور متمرکز بر اثبات توانای فرد به ویژه در مقایسه با نرم یا دیگران هستند.
برای ایجاد انگیزش و حفظ انگیزش در طول مراحل درمان لکنت زبان به این نکات باید توجه کرد :
اهداف درمان و تمرینات با مشارکت مراجع تعیین شوند و بر اساس نیازها و ترجیحات او باشند
ایجاد جوی مبتنی بر جهت گیری به سمت رشد کفایت در مهارتهای فرد تا میزان لکنت زبان و یا میزان روانی گفتار او
طراحی تمرینات با اهدافی دقیق و متناسب با توان مراجع برای دستیابی به موفقیت صورت گیرند
در طراحی گزارش تمرینات استفاده از سوالاتی که جهت گیری مهارت در انجام کار را دارند استفاده شود
استفاده از مقیاس هایی که رشد مهارتهای مراجع را نشان دهد
بهتر است مقیاس ها به صورت بله / خیر و یا خوب / بد و حتی نمره دهی نباشند بلکه توصیف دقیق فرد از موقعیت باشند
پیشرفت تمرینات بر اساس زمان، تلاش و میزان انجام تمرینات ارزیابی شود.
بهترین مرکز گفتار درمانی در تهران با سابقه بالا در درمان کودکان با مشکل لکنت زبان در کودکان، لکنت زبان ناگهانی و…. از تکنیک های مختلف رفتار درمانی و بازی درمانی در کنار گفتار درمانی تخصصی در لکنت زبان استفاده می کند تا به کودکان با لکنت زبان بیشترین کمک ها را ارائه دهد.
نتیجه‌گیری:
دکتر مهدی صابر در مقاله خود بر اهمیت «مشارکت اجتماعی در درمان لکنت زبان» تأکید میکند و معتقد است تعاملات مثبت در محیط‌های اجتماعی مانند خانواده، مدرسه و گروه‌های همسالان، نقشی کلیدی در کاهش اضطراب و بهبود مهارتهای ارتباطی کودکان دارد. وی توضیح میدهد که این روش با تقویت اعتمادبه‌نفس و ایجاد فضای حمایتی، به کودکان کمک میکند تا لکنت را نه به‌عنوان یک محدودیت، بلکه بخشی از فرایند یادگیری گفتار بپذیرند. دکتر صابر خاطرنشان میکند که مشارکت فعال والدین و جامعه در این روش، سرعت بهبودی را افزایش داده و گفتار روانتر را به دنبال دارد. تجربه‌های عملی نشان میدهد ترکیب این رویکرد با روشهای درمانی دیگر، نتایج پایدارتری ایجاد میکند.
1- آیا این روش فقط برای کودکان کاربرد دارد یا بزرگسالان هم میتوانند از آن استفاده کنند؟
هرچند این روش به‌ویژه برای کودکان طراحی شده، بزرگسالان نیز با مشارکت در گروه‌های حمایتی یا کارگاههای مهارتهای ارتباطی میتوانند از مزایای آن بهره‌مند شوند.
2-آیا مدارس یا مهدکودک‌ها در این روش نقشی دارند؟
بله، معلمان و مربیان با تشویق کودک به مشارکت در فعالیتهای گروهی مانند نمایشهای مدرسه‌های یا داستانگویی، به تقویت اعتمادبه‌نفس و بهبود گفتار او کمک میکنند.
کودکان با مشکلات لکنت زبان در زمینه دوست یابی، ارتباطات اجتماعی دچار مشکل می باشند. مرکز گفتار درمانی لکنت زبان دکتر صابر در درمان اختلال لکنت در کودکان با استفاده از تکنیک های روز دنیا نظیر سنسوری روم، اتاق شنیداری و گفتار درمانی برای لکنت فعالیت می نماید. با توجه به این نکته که تعیین علت لکنت زبان در روند درمان بسیار موثر می باشد. تیم تخصصی مرکز گفتار درمانی در لکنت زبان ما به بررسی دقیق مشکلات کودک می پردازد. آقای دکتر صابر مدرس دانشگاه شهید بهشتی با تجربه بالا در زمینه کودکان مبتلا به لکنت به تشخیص و درمان علل لکنت در کودکان می پردازد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
روش ورود آسان در گفتاردرمانی کودکان با لکنت زبان
سومین شیوه ون رایپر شامل مجموعه‌ای از شیوه های اصلاح لکنت است که برای آماده سازی قبل از کلمه ای که ممکن است روی آن لکنت واقع شود استفاده می شود. به دلیل اینکه این نام برای مراجعان به خصوص کم سن و سال، گیج کننده است میتوان آن را (ورود آسان) نامید.
اهداف شیوه ورود آسان / آماده سازی
اهداف این روش گفتار درمانی عبارتند از:
پیشگیری از تنس بدنی : آماده سازی شامل پیشگیری از وقوع تنس در مکانیسم گفتار در زمانی که فرد احساس می کند دچار لکنت می شود.
حفظ احساس کنترل : آماده سازی به فرد در حفظ احساس کنترل در جلوگیری از وقوع لکنت کمک می کند تا این که صبر کند لکنت آغاز شود (رهایی) یا پایان یابد (ابطال) در اصل آماده سازی شبیه شروع آسان است.
برخلاف شروع آسان که در ابتدا یک عبارت استفاده میشود، آماده سازی / ورود آسان در ابتدای یک کلمه وقتی که مراجعه احساس میکند یا فکر میکند احتمال دارد لکنت اتفاق بیفتد استفاده می شود. هر دو شیوه در ظاهر ویژگی های مشابه دارند.
در واقع تفاوت آنها در چگونگی احساس کردن و زمان استفاده کردن از آنهاست.
وقتی که فردی از آماده سازی برای تغییر لکنت استفاده می کند تنس را قبل از این که فکر کند ممکن است این اتفاق بیفتد کاهش می دهد بنابراین در اینجا احساسی که وجود دارد حفظ حس کنترل در زمان شکل گیری تنس است.
اما وقتی او از شروع آسان استفاده میکند به عبارت دیگر برای افزایش روانی از طریق کنترل شکل‌گیری تنس در اولین مکان تلاش میکند نکته ی اساسی این است که مراجعان بفهمند شیوه‌ها را چه زمانی و چگونه به کار گیرند.
یکی از نوجوانان به این شیوه حمله ی بازدارنده می‌گفت زیرا این شیوه فرصتی برای به دست آوردن کنترل روی لحظه ی لکنت زبان قبل از اینکه از کنترل خارج شود می باشد.
فرآیند اجرای شیوه ورود آسان / آماده سازی در گفتار درمانی:
دوگام در استفاده از روش آماده سازی در گفتار درمانی وجود دارد:
کودک / نوجوان بدون استفاده از هیچ کدام از شیوه های تغییر لکنت زبان شروع به صحبت کردن می کند تا اینکه او فکر یا احساس کند که در حال ورود به کلمه ای است که ممکن است در آن کلمه لکنت را تجربه نماید.
وقتی او احساس کرد که وقوع یک لکنت نزدیک است به جای اینکه با سفت کردن عضلاتش کلمه را بگوید آن کلمه را با تنس بدنی کاهش یافته آغاز میکند. او می‌تواند کلمه را به صورت آهسته و روان تولید کند یا می تواند از یک لکنت زبان آسان تر استفاده نماید.
این شیوه در گفتار درمانی به او برای پیشگیری از این وقوع تنس و افزایش روانی قبل از اینکه لحظه لکنت به طور واقعی اتفاق بیفتد کمک میکند آماده سازی در واقع یک راهکار پیشرفته تر مدیریت کردن است.
البته این روش برای هر کسی مفید نیست این راهکار بیشتر برای افرادی مفید است که میتوانند وقوع لحظات لکنت را پیش بینی کنند و واقعاً میتوانند گفتارشان را قبل از وقوع لکنت مدیریت کنند تا اینکه ادامه دهند و امیدوار باشند که دیگر لکنت اتفاق نخواهد افتاد.
در صورتی که کودک / نوجوان روی محل و چگونگی وقوع کنت کنترل داشته باشد احتمال این که از یک لحظه ی لکنت پیش بینی شده اجتناب کند کمتر است همچنین استفاده موفقیت آمیز از آماده‌سازی به کودک / نوجوان اجازه میدهد که با گفتاری با تنش و تقلای کمتر ادامه بدهد.
در نهایت آماده سازی می تواند همراه با دیگر شیوه‌های تغییر لکنت (رهایی و ابطال) استفاده شود تا به این صورت سه فرصت برای تغییر تنس موجود در عضلات گفتاریش در اختیار کودک / نوجوان قرار گیرد که شامل قبل، حین و بعد از تجربه لکنت می شود.
یادگیری شیوه های تغییر لکنت نیاز به تمرین دارد اما می‌تواند به کودک برای دستیابی به حس کنترل روی گفتار و بهبود توانایی اش در برقراری ارتباط آسان تر، حتی هنگامی که لکنت می کند کمک نماید.
یاد گرفتن لکنت کردن به طور متفاوت
لکنت کاذب می تواند به کودکان / نوجوانان برای کمک به بررسی تنس بدنی که آنها هنگام لکنت احساس میکنند کمک کند.
لکنت کاذب همچنین می‌تواند به عنوان راهکاری برای کمک به کودک برای یادگیری آسان لکنت کردن استفاده شود.
در این زمینه گاهی اوقات واژه‌هایی نظیر لکنت داوطلبانه یا ناروانی داوطلبانه یا عمدی وجود دارد.
لکنت داوطلبانه / لکنت کاذب :
لکنت کاذب می تواند شامل یک نوع ناروانی راحت مثلاً تکرار آسان (م م مثل این) کشیده گویی مختصر (مثل این) و دیگر تغییراتی که به کودک کمک میکند که لحظه ی لکنت را آسان تر و با تنس کمتر ادامه دهد می شود.
بسیاری از افراد دارای لکنت دریافتند که وارد کردن لکنت آسان در گفتارشان به آنها برای کاهش یا به حداقل رساندن تنسی که ممکن است منجر به لکنت شدیدتر و با تنس بیشتر شود کمک می کند وقتی لکنت کاذب به این صورت استفاده شود می‌تواند به عنوان ابزاری برای کمک به مراجع برای کاهش ترس او از لکنت در یک موقعیت خاص به کار رود کودکان / نوجوانان می توانند تشخیص دهند که وقتی آنها روی هدفی که تحت کنترل خودشان است لکنت می کنند این عمل به آنها در کاهش ترس از لحظه لکنت کمک می کند.
ما می‌توانیم از طرح‌ها و نقاشی ها برای افزایش درک کودکان برای اینکه چه موقع و چگونه از این راهکارها استفاده کنند کمک کنیم باز نمود های بینایی، منطق روشهای لکنت ارادی را عینی تر جلوه می دهد.
گاهی اوقات وقتی لکنت ارادی برای مراجعان توضیح داده می شود آن ها فکر می کنند که ما از سیاره دیگری آمده ایم ! اگر ما می‌خواهیم آنها از این شیوه و هر راهکاری که ترس آنها را از لکنت کاهش می دهد بهره ببرند.
بایستی مطمئن شویم که آنها منطق استفاده از این شیوه را متوجه شده‌اند. تشریح کردن منطق استفاده از لکنت ارادی برای والدین نیز به منظور پذیرش تجربیات مثبتی که این شیوه می‌تواند برای کودکانشان در رابطه با اهداف مربوط به لکنت داشته باشد کمک کننده است.
توجه داشته باشیم که در ابتدای لکنت ارادی بایستی در محیط درمانی ساکت و راحتی انجام شود و وقتی که مراجعان برای اولین بار از لکنت کردن ارادی استفاده میکنند حمایت و تشویق کافی را دریافت نماید.
استفاده از لکنت کردن ارادی و تعدیل کردن تنس در گفتار برای کودکان آسان نیست برای دستیابی به این اهداف باید به کودک کمک کرد.
در این راستا گفتاردرمانگر باید ارتباطی مبتنی بر اعتماد و اطمینان را بین خود و مراجعش ایجاد کند. یکی از شیوه‌های ارتقا دادن این رابطه این است که علاقه مندی خود را همزمان با این که او در حال بررسی راهکارهای صحبت کردنش است نشان دهد.
بنابراین اگر گفتاردرمانگر شروع آسان را به کودک آموزش می دهد ابتدا باید خودش شروع های آسان را استفاده کند. اگر شیوع های رهایی یا ابطال را آموزش می دهد خود باید ابتدا این راهکارها را انجام دهد و در صورتی که به سمت راهکارهایی مانند لکنت کردن ارادی و دیگر جنبه‌های حساسیت زدایی در درمان حرکت میکند علاقمندی او برای ریسک کردن بسیار مهم است.
بنابراین درمانگر باید نسبت به لکنت کردن حساسیت زدایی شود به همراه با مراجع وارد موقعیت های روزمره و تمرین می گردد.
گفتاردمانگرانی که علاقه مند به کارگیری لکنت کاذب هستند نسبت به گفتار درمانگرانی که این راهکار را به کار نمی‌برند دارای برتری قابل توجهی هستند به علاوه افزایش اعتماد بین درمانگر و مراجع با این کار می‌تواند باعث بهبود نگرش کودک / نوجوان و کمک به او در جهت مدیریت کردن تنس شود.
جمع بندی روش گفتار درمانی در لکنت زبان
کودکان / نوجوانان می توانند یاد بگیرند که چگونه لکنت شان را تغییر داده و اصلاح کنند. در این بخش روش هایی به منظور کمک به کودک / نوجوان جهت مدیریت کردن موثرتر لحظات لکنت توضیح داده شد.
ابطال، رهایی، آماده سازی و لکنت ارادی می‌تواند تنس و حساسیت همراه با لکنت را به حداقل رسانده و باعث بهبود نگرش جهت برقراری ارتباط شود. همچنین باعث به حداقل رساندن روش های جبرانی و اجتنابی میشوند و در جهت ارتقای روانی گفتار کمک می کنند. اگرچه کودک / نوجوان با استفاده از روشهای درمانی اصلاح لکنت روانیش افزایش می‌یابد اما هنوز روانیش به طور مستقیم مورد هدف قرار داده نشده است و برای دستیابی به روانی بالاتر گفتار نیاز به استفاده از شیوه های دیگری است.
درمان لکنت زبان با روشهای گفتاردرمانی، ترکیبی از تکنیک های علمی و تمرینات شخصی‌سازیشده است که به بهبود روانی کلام و کاهش اضطراب مرتبط با لکنت کمک میکند. روش‌هایی مانند روانسازی گفتار، تعدیل لکنت، و استفاده از فناوری‌های نوین (مثل نرمافزارهای بازخورد شنیداری) در کنار حمایت خانواده، نتایج چشمگیری ایجاد میکنند. گفتاردرمانگران باتجربه مانند دکتر صابر با طراحی برنامه‌های درمانی منعطف، به افراد در هر سنی امکان میدهند تا بر چالشهای گفتاری غلبه کنند. موفقیت درمان به عواملی مانند پایداری در تمرینات، تشخیص زودهنگام و همکاری تیم درمانی بستگی دارد. در نهایت، لکنت زبان نه یک محدودیت، بلکه چالشی است که با راهکارهای اصولی قابل مدیریت است.
سوالات متداول:
1- نقش بازی‌درمانی در گفتاردرمانی لکنت کودکان چیست؟
بازیهای ساختاریافته مانند داستانگویی تعاملی، استفاده از عروسک‌ها، یا بازیهای ریتمیک، به کودکان کمک میکنند بدون استرس، الگوهای گفتاری جدید را تمرین کنند و اعتمادبه‌نفس خود را تقویت نمایند.
2-آیا گفتاردرمانی برای نوجوانان مبتلا به لکنت مؤثر است؟
بله، نوجوانان به‌دلیل انعطاف‌پذیری عصبی بالا و توانایی درک تکنیک‌ها، پاسخ خوبی به گفتاردرمانی میدهند. روش‌هایی مانند نقش‌آفرینی موقعیتهای اجتماعی یا استفاده از اپلیکیشن‌های آموزشی، برای این گروه سنی مناسبترند.
یکی از بهترین کلینیک های گفتار درمانی در تهران، کلینیک گفتار درمانی دکتر صابر شامل مرکز گفتاردرمانی پایا (کلینیک توانبخشی پایا)در پاسداران و مرکز گفتار درمانی غرب تهران (کلینیک توانبخشی غرب تهران)در سعادت آباد می باشد. یک مرکز گفتار درمانی خوب مرکزیست که مجهز به تجهیزات روز دنیا در زمینه گفتار درمانی کودکان نظیر استفاده از اتاق شنیداری جهت بهبود درک از کلام، افزایش قدرت حافظه کوتاه مدت و بلند مدت، بهبود تمییز شنیداری، تقویت توجه شنیداری و تحلیل شنیداری است. استفاده از تکنیک های حسی و ماساژهای داخل دهانی جهت کاهش مشکلات تدافع حسی و استفاده از تکنیک های درمانی پکس، تیچ، prt، این مرکز را به عنوان بهترین مرکز گفتاردرمانی در اوتیسم مطرح می نماید.
استفاده از ماساژهای دهانی ، تقویت عضلات فک و صورت و درمان اختلالات بلع و آب ریزش دهان، کلینیک گفتار درمانی تهران را به بهترین مرکز گفتار درمانی پاسداران در کودکان فلج مغزی مبدل ساخته است. شایان ذکر است، خدمات تخصصی گفتار درمانی در مرکز گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر در زمینه کودکان با مشکلات یادگیری شامل استفاده از تجهیزات اتاق شنیداری برای اولین بار در ایران و بخش آموزش مکمل در کنار متخصص گفتار درمانی خوب در کودکان اختلال یادگیری بخش گفتاردرمانی پاسداران را به گفتار درمانی خوب در پاسداران در اختلالات یادگیری تبدیل نموده است.
بهترین مرکز گفتار درمانی لکنت زبان در تهران
با توجه به افزایش مشکلات گفتاری، تاخیر گفتار و لکنت زبان در کودکان در ده های اخیر، کلینیک گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر در تهران (گفتار درمانی پاسداران) در لکنت زبان با استفاده از اتاق سنسوری روم و تجهیزات کامپیوتری توانسته است به افزایش سرعت پردازش ذهنی و کلامی کودکان و بهبود اختلال لکنت به صورت پایه ای در بهترین مرکز گفتار درمانی در لکنت زبان در پاسداران و سعادت آباد بپردازد. گفتار درمانی و کاردرمانی دکتر صابر شرق و غرب تهران در زمینه لکنت زبان از تیم روانشناسی جهت کمک به پیش برد روند درمان لکنت زبان استفاده می نماید.
مرکز گفتار درمانی برتر در تهران در درمان کودکان اوتیسم
مرکز گفتار درمانی تهران در درمان های تخصصی کودکان اوتیسم تجربه و سابقه ی فراوانی دارد. استفاده از روش هایی مانند روش پکس، تیچ ، پی آر تی، داستان های اجتماعی و تئوری ذهن در بالا بردن درک انتزاعی در کودکان اوتیسم و درمان مشکلات تولید گفتار وهمچنین درک گفتار کودکان اوتیسم کمک بسزایی می کند. در مرکز گفتار درمانی دکتر صابر در تهران با استفاده از گفتار درمانان خوب و مجرب به گفتار درمانی کودکان اوتیسم در حیطه شناختی ، تولید و ایجاد ارتباط کلامی و اجتماعی مناسب در کودکان اوتیسم همچنین کاربرد اشاره، تقلید حرکات صورت و درک حالات چهره و… پرداخته می شود.
گفتار درمانی در اوتیسم ( Autism) در کلینیک گفتاردرمانی تهران
اوتیسم را میتوان اساساً یک اختلال ارتباطی دانست. این کودکان حتی اگر به طور غیر فعال تعامل را بپذیرند،به ندرت خود آغاز کننده آن هستند. حداقل در نیمی از کودکان دچار اوتیسم هرگز گفتار تکامل نمی یابد و وقتی گفتار وجود ندارد،اشارات ارتباطی خود به خود جایگزین نمی شوند.در گروهی از کودکان اوتیسم که گفتار تکامل می‌یابد،اقتصاد و سیر تکامل زبان دچار تاخیر است. مشکلات در جنبه‌هایی از زبان مانند واج شناختی و صرف و نحو ممکن است خفیف باشد اما در جنبه‌های کاربرد زبان مشکلات جدی و اساسی وجود دارد. این کودکان در ارتباط با همسالان خود مشکل دارند،از برخی مواردی که ترس ندارد،می پرسند و به چیزهایی که دیگران علاقه ندارند،علاقه نشان می دهند و یا به چیزهای بی ارزش علاقه مند می شوند.
از جمله ویژگی های کودکان اوتیسم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
تماس چشمی مناسب ندارند.
بیشتر در خود و عالم خودش سیر می کنند.
در درک زبان ضعف دارند و یا ناتوان هستند.
در استفاده از ضمایر و حروف اضافه مشکل دارند.
برخی تکرار یا ( echolalia ) چه به صورت تکرار بلافاصله و چه با تأخیر دارند.
ویژگیهای نمونه صوتی:
خزانه (تعداد) واژگان محدود و کلیشه‌ای
ضعف قابل توجه در توانمندی های درکی
تکرارهای (اکو) کلیشه ای
درک نکردن پرسشها
جملات ساده و دو کلمه ای
توانمندی‌های درکی و بیانی این کودک بسیار عقب تر از از سن تقویمی اش می باشد،در درک پرسش ها ناتوان است ولی با راهنمایی درمانگر تا حدودی می تواند پاسخ دهد (خواندن شعر و نام بردن چند میوه).کودک کلمات درمانگر را بدون توجه به معنی و کاربرد آنها تکرار می کند.
اختلالی است که در طبقه اختلالات فراگیر دوران رشد قرار میگیرد. آسپرگر در برخی موارد شبیه اوتیسم است. در تعاملات اجتماعی،به طور مشخص همانند اوتیسم آسیب دیده می باشد اما تفاوت هایی نیز وجود دارد. ارتباط و مهارت های شناختی در آسپرگر نسبتاً بهتر از اوتیسم است و تأخیر معناداری در رشد زبان دیده نمی‌شود،مهارتهای حرکتی اولیه طبیعی است. اغلب در کاربرد زبان نقایص جزئی وجود دارد. استفاده از گفتار محدود،فرعی،حاشیه‌ای است.
چند معیار تشخیص اختلال آسپرگر طبق ( DSM-IV )
الف)آسیب کیفی در تعامل اجتماعی نظیر:
آسیب قابل ملاحظه در رفتارهای غیر کلامی
ناتوانی در ایجاد ارتباط با همسالان
فقدان تلاش خود انگیخته برای مشارکت دادن دیگران در لذات ، علایق و فعالیت ها.
ب) الگوهای تکراری و کلیشه ای رفتار،علایق و فعالیت ها نظیر:
پیروی انعطاف ناپذیر از عادات روزمره
تظاهرات کلیشه‌ای و تکراری
مشغولیت مداوم با بخش‌هایی از اشیا
سندروم رت ( Rett Syndrom ) ( نمونه صوتی ندارد)
شروع اختلال تا قبل از ۴ سالگی (معمولاً بین 2-1سالگی)؛میباشد و روند سیر آن مداوم و پیشرونده است. این اختلال در بین دختران شایعتر است.
چند معیار تشخیص اختلال رت طبق ( DSM-IV )
وجود همه موارد زیر:
سابقه به ظاهر به هنجار قبل از تولد و زمان تولد
رشد روانی-حرکتی به ظاهر به هنجار در پنج ماه اول زندگی.
اندازه بهنجار دور سر در بدو تولد.
بروز همه موارد زیر پس از یک دوره به هنجار رشد:
کاهش رشد سر بین ۵ تا ۴۸ ماهگی.
از دست دادن مهارت های هدفمند دست ها در پی ظهور حرکات کلیشه ای دست ها (مانند چرخش دستها در حرکت شستن دستها) در ۵ تا ۳۰ ماهگی.
ظهور حرکات ناهماهنگ در تنه و پاها.
آسیب شدید در تحول زبان درکی و بیانی همراه با تاخیر شدید روانی-حرکتی.
عقب ماندگی ذهنی شدید.
بهترین مرکز گفتار درمانی تهران در درمان فلج مغزی
یکی از اختلالات جسمی در کودکان فلج مغزی می باشد که با مشکلات گفتاری نیز همراه می باشد.این اختلالات گفتار ناشی از مشکلات کودکان فلج مغزی در استفاده از عضلات فک و صورت ، همچنین اختلالات بلع و حنجره و اختلالاتی در جویدن غذا و تولید گفتار می باشد. اختلال در جویدن غذا و بلع موجب می شود مواد غذایی به میزان کافی به بدن کودک نرسد، همچنین اختلالات بلع در کودکان فلج مزی باعث عفونت های ریوی پیاپی در کودک می شود.گفتار درمانی در کودکان فلج مغزی با استفاده از تکنیک های ماساژ های داخل دهانی و تمرینات تقویت حرکات زبان ، صورت و فک موجب بهبود روند جویدن، بلعیدن و تولید گفتار در کودکان فلج مغزی می گردد.
مرکز گفتار درمانی در درمان کودکان کم شنوا
کودکان کم شنوا و ناشنوا به علت عدم توانایی در شنیدن اصوات و کلمات در روند رشد گفتار و تولید صحیح کلمات دچار مشکل هستند. آسیب در روند انتقال پیام های عصبی به کورتکس مغز باعث آسیب در سیستم شنیداری کودک و کم شنوایی می شود. استفاده از خدمات گفتار درمانی برای کودکان کم شنوا حتی در موارد کاشت حلزون و استفاده از سمعک یکی از درمان های مهم برای کودکان کم شنوا است که به آموزش لبخوانی، تولید صحیح اصوات و کلمات و… می پردازد.
بهترین مرکز گفتار درمانی در درمان اختلال یادگیری تهران
گفتار درمانی در اختلالات یادگیری از درمان های شایع می باشد. مشکلات پردازش شنیداری و توجه و تمرکز شنیداری و اختلال حافظه شنیداری از عوامل ایجاد اختلالات یادگیری در کودکان است که با گفتار درمانی تخصصی قابل اصلاح می باشد.مرکز گفتار درمانی تهران با در اختیار داشتن گفتار درمانان با تجربه در زمینه اختلال یادگیری و ایجاد بخش تخصصی بهبود مهارت های شنیداری به درمان کودکان اختلال یادگیری در زمینه مشکلات درک مطلب کلامی و نوشتاری می پردازد.
مرکز گفتار درمانی خوب تهران در درمان اختلالات بلع
اختلال بلع از دیگر مشکلات در زمینه مشکلات گفتار و زبان می باشد. مشکلات بلع و تغذیه ای در کودکان نظیر شیر مکیدن ضعیف در کودکان، اختلالات تنفسی و حبس کردن نفس در هنگام غذا خوردن، عدم توانایی در بلع غذا و عق زدن و سرفه های زیاد در زمان خوردن غذا ، کاهش وزن کودک برای مدت چند ماه به صورت متوالی از علایمی است که کودک را کاندید استفاده از خدمات گفتار درمانی در مرکز گفتار درمانی دکتر صابر در تهران قرار می دهد. مرکز گفتار درمانی تهران با درمان به موقع و تخصصی مشکلات بلع و تقویت عضلات حنجره و دهان و کاهش حساسیت داخل دهانی کمک شایانی را به تغذیه صحیح و رشد کودکان با اختلالات بلع می کند.
بهترین مرکز گفتار درمانی تهران در درمان آبریزش دهان
آب ریزش دهان در کودکان فلج مغزی، سندروم های ژنتیک مانند سندروم داون، آسیب های اعصاب محیطی و فلج صورت، بیماری های بزرگسالان نظیر سکته مغزی، ام اس ، ALS دیده می شود. علت عدم کنترل آبریزش دهان در اختلالات مختلف متفاوت است و ممکن است به علت مشکلات حس عمقی در عضلات فک، عدم توانایی کودک در بسته نگه داشتن دهان، کاهش حس لامسه در صورت، بزرگی بیش از حد زبان و مشکلات بلع ایجاد شود. با وجود حساسیت اعصاب و عضلات صورت گفتار درمانی در بهبود مشکلات آبریزش دهان نقش مهمی را ایفا می کند. جناب آقای دکتر صابر با استفاده از گفتار درمانان متخصص در زمینه اختلالات بلع و آبریزش دهان در مرکز گفتار درمانی تهران به درمان اختلالات آبریزش دهان می پردازد.
بهترین مرکز گفتار درمانی تهران در درمان عقب ماندگی ذهنی
عقب ماندگی ذهنی یا کم توانی ذهنی به کودکانی گفته می شود که بهره هوشی کمتر از 70 را در تست های هوش استاندارد بدست می آورند و در مهارتهای یادگیری و آموزشی ، مهارتهای گفتار و زبان ، ارتباط اجتماعی ، درک کلامی استدلال و… دچار مشکل هستند.در مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر با کار تیمی گقتار درمانی ، کاردرمانی و روانشناسی کودکان به صورت تخصصی به درمان مشکلات کودکان عقب مانده ذهنی پرداخته می شود. کلینیک گفتار درمانی تهران به تجهیزات مختلفی نظیر اتاق شنیداری، بازی درمانی و گفتار درمانی تخصصی مجهز میباشد .
بهترین مرکز گفتار درمانی در درمان تاخیر کلامی و گفتاری
یکی از اختلالات گفتار که موجب اضطراب والدین می گردد، تاخیر درگفتار کودک یا دیر حرف زدن کودک می باشد. تاخیر کلامی باعث بروز مشکلات رفتاری مختلفی مانند پرخاشگری، بی قراری و کاهش اعتماد به نفس کودکان می شود. تاخیر کلامی روند رشد ذهنی کودک را کند کرده و مشکلات آموزشی بعدی را در پی دارد. گفتار درمانی در تاخیر گفتار کمک بسزایی در کاهش مشکلات کودکان با تاخیر کلامی دارد. مرکز گفتار درمانی دکتر صابر در تهران پس از ارزیابی دقیق و بررسی علل تاخیر کلامی کودکان به گفتار درمانی مناسب در زمینه تاخیر کلامی می پردازند.
مرکز گفتار درمانی در تهران
کلینیک گفتار درمانی در دیزارتری
به دسته اختلالاتی که به علت آسیب های عصبی عضلانی ایجاد می شود، دیزارتری گفته می شود. دیزارتری در چهار بعد اصلی گفتار ( تولید، تنفس ، آواسازی و تشدید) را دچار اختلال می کند. در کودکان مبتلا به دیزارتری سرعت گفتار کودک کند می شود به صورتی که توانایی بیان کلمات با سرعت و دقیق را ندارند. مرکز گفتار درمانی تهران به صورت تخصصی توسط متخصصین گفتار درمانی مرکز گفتار درمانی دکتر صابر به درمان دیزارتری می پردازند.
کلینیک گفتار درمانی در ناروانی گفتار
ناروانی گفتار به ناتوانایی فرد در ادامه کلام، سرعت گفتار ، تسهیل در تولید کلام ،مشکلات برنامه ریزی گفتاری و اختلالات ریتم کلام دیده می شود. ناروانی گفتار انواع مختلفی دارد و شامل ناروانی طبیعی، لکنت دوران رشد، شتابان گویی و کلنت اکتسابی می باشد. در مرکز گفتاردرمانی تهران دکتر صابر با تجهیزات خاص سنسوری روم به افزایش سرعت پردازش ذهنی و کلامی کودکان کمک می شود، همچنین گفتار درمانان مجرب مرکز به درمان آشفتگی در جریان طبیعی گفتار و ناروانی در کودکان با استفاده از تکنیک های تخصصی در مرکز گفتار درمانی تهران می پردازند.
مرکز گفتار درمانی در آپراکسی یا دیس پراکسی
آپراکسی کلامی در بزرگسالان و دیس پراکسیا در کودکان به اختلالات گفتار و زبانی گفته می شود که منشع عصبی دارند. آپراکسی مناطق مختلف مغزی مربوط به برنامه ریزی حرکتی در کلام را دچار آسیب می کند. کودکان و بزرگسالانی که به این اختلال مبتلا هستند به دلیل ناتوانی در به یاد آوردن الگو های حرکتی کلام ، نمی توانند کلمات را با دقت و به شکل درست تلفظ کنند و دچار وقفه در صحبت کردن می شوند و یا به صورت مداوم قسمت هایی از کلمات را تکرار می کنند.توقف در کلام، جریان طبیعی گفتار را مختل می کند. جناب آقای دکتر صابر ،مدیریت مرکز گفتاردرمانی تهران با استفاده از گفتار درمانی و کاردرمانی متخصص به درمان اختلال آپراکسی و دیسپراکسی در مرکز گفتاردرمانی تهران مشغول می باشند.
مرکز گفتار درمانی در آفازی در تهران
آفازی یا زبان پریشی در اثر آسیب به قسمت های مختلف مغزی مربوط به مهارت های زبانی ایجاد می شود. در آفازیا بیان کلامی،درک کلامی و توانایی های نامیدن، خواندن و مهارت های نوشتاری دچار آسیب می شود. بسته به محل آسیب مغزی علایم فرد در آفازی متفاوت است و روند درمان آن نیز تغییر می کند. مانند آفازی بروکا که در آن درک بیمار آسیب ندیده اما در روانی گفتار دچار مشکل می باشد. تشخیص درست نوع آفازی در مرکز گفتار درمانی تهران به صورت تخصصی انجام شده و درمان های مناسب با اختلال ارائه می گردد.
مرکز گفتار درمانی خوب در اختلالات تلفظی یا اختلالات صداهای گفتار
مشکلات تلفظی و تولیدی صداها و کلام شامل موارد مختلفی می شود که شایع ترین آن ها نوک زبانی حرف زدن و اضافه گویی می باشد.به نظر می رسد کودک بچگانه صحبت می کند و گفتارش متناسب با سنش نمی باشد.حذف یک صدا یا واج از کلمه مانند حذف ر از کلمه مار، جایگزین کردن صدا ها در کلمه مانند تلفظ کلمه سیب به صورت <دیب> از دیگر موارد اختلالات تلفظی است. اختلالات تلفظی باعث کاهش وضوح کلام در کودک و مشکلات مهارت های ارتباطی با همسالان می شود. در صورت عدم درمان اختلال تلفظی کودکان دچار اختلالات رفتاری، کاهش اعتماد به نفس و… می شود. کلینیک گفتار درمانی تهران با در اختیار داشتن گفتار درمانان با سابقه در اختلالات تلفظی و استفاده از ابزارهای تخصصی تولید اصوات به درمان مشکلات تلفظی می پردازد.</p
بهترین مرکز گفتار درمانی در شکاف کام
اختلال شکاف کام در کودکان از اختلالاتی محسوب می شود که موجب مشکلات صدا سازی فراوانی در طول رشد گفتار و زبان کودک می گردد.با توجه به این نکته که جراحی شکاف کام در سنین دو سالگی انجام می شود کودک تا دو سالگی نمی تواند از حفره های بینی و دهانش به صورت جداگانه در تولید گفتار استفاده نماید. در نتیجه کودک با مشکلات شکاف کام در رشد مهارت های زبان و گفتار دچار تاخیر می گردد. گفتار درمانی در اختلالات شکاف کام نیاز به تخصص ویژه ای و تبحر دارد. مرکز گفتار درمانی تهران به درمان تخصصی کودکان با این اختلال می پردازد.
مزایای کلینیک گفتاردرمانی دکتر صابر
یکی از فاکتور های اساسی که موجب تبدیل یک مرکز گفتار درمانی خوب به بهترین مرکز گفتار درمانی در تهران می شود، جامعیت خدمات ارائه شده در آن مرکز و پوشش دادن تمام بیماری های مرتبط با کلینیک گفتاردرمانی است. بهترین مرکز گفتار درمانی تهران یعنی گفتاردرمانی و کاردرمانی دکتر صابر شمال تهران آماده خدمت رسانی به عزیزان با اختلالات کودکان نظیر اتیسم، بیش فعالی، لکنت زبان، فلج مغزی، عقب مانده ذهنی تاخیر گفتاری، اختلال بلع، مشکلات گفتاری پس از سکته مغزی و ضربه مغزی، تاخیر گفتار، اختلال تلفظی، گفتار درمانی در اختلالات یادگیری، گفتار درمانی در یکپارچگی حسی و…. و در حیطه بزرگسالان در زمینه اختلال بلع ، مشکلات گفتاری در ام اس، درمان سکته مغزی ،درمان پارکینسون و ضربه مغزی،تمورهای ناحیه حنجره و لکنت در بزرگسالی و…. می باشد.
گفتار درمانی و کاردرمانی دکتر صابر شرق تهران برای مراجعین شرق تهران کلینیک گفتار درمانی پایا در شرق تهران و جهت مراجعین غرب مرکز گفتار درمانی در غرب تهران واقع در سعادت آباد را تاسیس نموده اند. کلینیک توانبخشی پایا واقع در پاسداران با 43 نیروی کاردرمان خوب، گفتار درمان خوب و روانشناس ، و مرکز گفتاردرمانی غرب تهران با 34 نیروی متخصص از بهترین گفتاردرمانان و بهترین کاردرمانان مشغول به ارائه خدمات گفتار درمانی به صورت تیمی و تخصصی در بهترین کلینیک گفتار درمانی در تهران می باشد.
بهترین گفتار درمانی در منزل تهران
گفتار درمانی در منزل برای بیماران با مشکلات جسمی مانند بیماران ضربه مغزی، سکته مغزی ، فلج مغزی و کودکان با مشکلات گفتاری که دسترسی به کلینیک گفتاردرمانی تهران دکتر صابر برای آنان دشوار می باشد، ارائه می شود. جناب آقای دکتر صابر با استفاده از گفتاردرمانان مجرب مرکز، خدمات گفتاردرمانی را به تمام نقاط تهران( غرب و شرق تهران) گفتار درمانی درمنزل ارائه می کنند. ارزیابی دوره ای تمام مراجعین توسط دکتر صابر و بررسی نحوه پیشرفت بیماران موجب پیشرفت خدمات گفتار درمانی در منزل در تهران می گردد.
خدمات آنلاین مرکز گفتار درمانی تهران دکتر صابر
مرکز گفتار درمانی در تهران، خدمات کاردمانی و گفتار درمانی آنلاین را برای مراجعین بزرگسال و کودکان ارائه می دهد. جهت رفاه حال بیماران شهرستانی، خارج از کشور و مراجعینی که توانایی حضور در کلینیک را ندارند مرکز گفتار درمانی تهران دکتر صابر به ارزیابی و درمان به صورت آنلاین می پردازد.شما می توانید با تماس با شماره 09029123536 یا مراجعه به پیج اینستاگرام مرکز گفتار درمانی تهران با ما تماس گرفته از خدمات آنلاین و تعیین نوبت ویزیت آنلاین آگاهی پیدا نمده و مشاوره رایگان دریافت کنید.
مشاوره رایگان کلینیک گفتار درمانی تهران
کلینیک گفتار درمانی در تهران دکتر صابر با در نظر گرفتن نیاز مراجعین به کسب اطلاعات در زمینه مشکلات کودکان خود و طرح سوالات خود در زمینه درمان و توانبخشی کودکان به ارائه مشاوره رایگان تلفنی پرداخته اند. جهت مشاوره در زمینه اختلالات کودکان و بزرگسالان می توانید با مشاورین متخصص گفتار درمانی و کاردرمانی مرکز گفتار درمانی تهران در زمینه توانبخشی کودکان تماس حاصل کرده و سوالات خود را مطرح نمایید.
بهترین گفتاردرمانی در شرق تهران
از دیگر خدمات مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر شرق تهران و غرب تهران، گفتار درمانی در پاسداران می باشد. به علت تراکم بالای جمعیت تهران و مشکلات ترافیکی و هزینه های بالای رفت و آمد به مراکز درمانی ، کلینیک گفتاردرمانی پاسداران دکتر صابر طرح بهترین گفتاردرمانی در منزل را جهت سهولت دسترسی بیماران به خدمات گفتار درمانی در پاسداران تخصصی ارائه می دهد. مراجعین محترم می توانند بخشی از خدمات گفتار درمانی خود را توسط نیروهای مجرب و آموزش دیده کلینیک گفتار درمانی پاسداران در گفتاردرمانی در منزل را دریافت نموده و پروسه درمان خود را تسریع بخشند.
اختلال ویژه زبانی چیست؟
اختلال ویژه زبانی یک اختلال تحولی است. این اختلال تاخیرغیرقابل توضیح در یادگیری زبان در کودکانی با شنوایی طبیعی است. کودکان دارای اختلال ویژه زبانی معمولاً دانش واژگانی محدود دانش نحوه ی غیر عادی یا رشد نیافته و ساختار دستور زبانی ناقص دارند. معلولیت زبانی می‌تواند اولیه باشد و در بافت تحولی عادی اتفاق بیفتد و یا ثانویه و به علت عقب ماندگی ذهنی اوتیسم و یا دیگر اختلالات به وجود آمده باشد. در بافت تحقیقی کودکان دارای اختلال ویژه زبانی آنهایی هستند که با وجود اینکه مشکل جدی در زبان غیر شفاهی ندارند ضعف‌هایی را در زبان بیانی و درکی دارند. راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ویرایش چهارم سه نوع اختلال ویژه زبانی را مشخص کرده است که عبارتند از : اختلال زبانی بیانی شایع ترین نوع اختلال ویژه زبانی در بین کودکان است و مشخصه آن توانایی محدود کودک برای یادگیری کلمات جدید و محدودیت در استفاده از جنبه های نحوی زبان است. کودکان دارای اختلال زبانی درکی نه تنها کلمات محدودی را استفاده می کنند بلکه مشکلاتی در درک هم دارند. ظرف های درکی مربوط به ضعف های حافظه کوتاه مدت کلامی و مشکلات پردازش آوایی است. در اختلال آوایی، کودک در تولید صداهای مناسب سن خود توان است. این ضعف های زبانی ناتوانی کودک برای اکتساب کلمات جدید را به تاخیر می‌اندازد و منجر به مشکلات زبانی کلی و تحصیلی میشوند در بافت عصب شناسی و عصب روانشناسی اختلالات زبانی به نوع اکتسابی (آفازی) یا تحولی (دیفازی) تقسیم میشوند. صرف نظر از اکتسابی یا تحولی بودن اختلالات زبانی سطوح متفاوت دارند. در مورد کودکان برخی از این اختلالات اکتسابی هستند و به تأخیر در تحول زبان می انجامند. دیفازیا یک نوع اختلال زبانی است که به وسیله صدمه اولیه به مناطق مغزی درگیر در این عملکردها به وجود می‌آید دیفازیا بر اساس عملکرد مختل شده به انواع مختلفی تقسیم می گردد. در بسیاری از موارد صرف نظر از انواع اختلالی زبانی، کودکان واجد شرایط دریافت خدمات آموزشی خاص در گروه دچار اختلال زبان قرار می گیرند
انواع اختلال ویژه زبانی
یکی از انواع اختلالات ویژه زبانی اختلالات پردازش شنیداری است. در اختلال پردازش شنیداری با وجود توانایی شنیداری طبیعی نقص ادراکی شنیداری در جمع بندی، تمایز و تشخیص الگوها، ذخیره سازی، فیلتر سازی و جور کردن یا چسباندن معنی به نشانه های شنیداری وجود دارد. در اختلالات پردازشی شنیداری نقص کمی در حساسیت به تغییرات فرکانس یا شدت صدا وجود دارد ولیکن فرد در تشخیص صدا ها به میزان مشخص و یا در تشخیص زمانی صداها و یا ترتیب صداها مشکل دارد. در آسیب یک طرفه قطعه گیجگاهی، پردازش دچار مشکل میشود، به نحوی که شکایت فرد این است که دیگران سریعتر از توانایی او برای تمایز بین اصوات صحبت میکنند. این مشکل در آسیب به قطعه گیجگاهی چپ شدیدتر است. چرا که قطعه گیجگاهی چپ در تشخیص اصوات گفتاری نقش دارد.
عقیده بر این است که پردازش شنیداری ماهیتی عصب تحولی دارد و تأخیر و انحراف در فرایند تحول به نتایجی مشابه کری قشری یا آسیب یک طرفه قطعه گیجگاهی می‌انجامد. در کل همبودی گسترده ای بین مشکلات پردازش شنیداری و اختلالات زبانی و ناتوانی خواندن وجود دارد. علاوه بر اختلالات زبانی و شنیداری اختلالات چندگانه گفتاری دیگر وجود دارد که شامل اختلالات فیزیکی گفتاری برای مثال دیس آرتری و پراکسی گفتاری است که مربوط به عدم هماهنگی یا اختلال حرکتی ماهیچه های دهان یا دستگاه صوتی هستند.
اختلال زبانی
تعریف
دیس آرتری
اختلال در هماهنگی ماهیچه های
تلفظی دهان
پارافازی
تولید بدون قصد هجا کلمات و عبارات در طول صحبت کردن صدا ها به طور صحیح اما نابه جا به کار می روند برای مثال پسن به جای حسن
زبان پریشی ورنیکه / دریافتی
صحبت کردن روان است اما درک شنیداری کلمات یا تکرار کلمات عبارات و جملات گفته شده توسط دیگران مشکل است
زبان پریشی بروکا / بیانی
مشکل در تولید اما درک کلامی شنیداری نسبتا خوب
زبان پریشی میان قشری (سندروم انزوا)
افراد قادر به درک و تکرار کلمات و اسامی و اشیا هستند اما نمی توانند به طور همزمان صحبت کنند یا کلمات / جمله ها را بفهمند حتی اگر آنها را تکرار کنند
زبان پریشی هدایتی
افراد میتوانند به راحتی صحبت کنند اسامی را نام ببرند و صحبت را بفهمند اما نمی توانند کلمات را تکرار کنند بر سر این مسئله که آیا این نارسایی یک نوع آفازی است با مشکل حافظه بحث وجود دارد.
زبان پریشی اسمی نامی (فراموشی جزئی)
درک تولید معنادار و تکرار دست نخورده است. افراد در به یاد سپردن اسامی واقعی اشیا مشکل دارند. دائماً در حاشیه اسم شی صحبت می کنند و این حاشیه پراکنی نشان دهنده علم آنها به موضوع است (طول و تفصیل دادن به کلام) در صحبت کردن روان افراد ممکن است اسم آن شی را استفاده کنند که نشان میدهد مشکل بیمار دانستن آن کلمه نیست
ادراک پریشی
ناتوانی برای نام بردن یک شی علیرغم توانایی تشخیص آن
نوا پریشی
اختلال (بیانی یا دریافتی) در نوای گفتار (لحن و آهنگ هیجانی گفتار)
اختلال پردازش شنیداری
توانایی ضعیف فرد در جمع کردن مشخص کردن و تشخیص الگو ها و یا ذخیره فیلتر، جور کردن یا چسباندن معنی ها به اطلاعات شنیداری علیرغم شنیدن عادی
دیس آرتری آتا کسیک
تولید آهسته تر هجاها، الگوهای عروضی غیرعادی، عدم تضاد های آوایی مجزا مثلاً دا به جای تا
بروز مشکلات گفتاری در کودکان و بزرگسالان همراه با مشکلات حرکات ظریف معمول است عکس این قضیه هم امکان دارد. زمانی که تمام جوانب اختلال ویژه زبانی در نظر گرفته شوند توجه به تفاوتهای فردی ضروری است. تشخیص افتراقی اختلال ویژه زبانی در برابر اختلال شنوایی، عقب ماندگی ذهنی کلی و اختلال اوتیسم یکی از مشکل ترین تکلیف روبه روی متخصصان است. این مسئله به خصوص در مورد اوتیسم که شکایت اصلی والدین اختلالات زبانی و ارتباطی است صادق است. تشخیص اولیه اختلال ویژه زبانی غالبا مشکل است زیرا به نظر می رسد کودک از نظر هوشی ناتوان است. علاوه بر این تاخیر زبانی در بین کودکان مبتلا به سندروم داون نیز شایع است. رفتار انطباقی یکی از راه‌های شایع تشخیص بین کودکانی با معلولیت کلی هوشی و کودکانی با اختلالات ویژه زبانی است. مطالعات نشان داده است که کودکان دارای اختلال ویژه زبانی، که نمرات معادلی در طول تمام حوزه‌های انطباقی به دست نیاورده‌اند ضعف بیشتری در حوزه ارتباط و نه حوزه رفتارهای ساز شی نشان میدهند.
گفتار درمانی در تاخیر کلامی-اختلالات زبانی
اختلالات زبانی بدون منشاء شناخته شده علاوه بر سندروم های متعددی که اختلالات زبانی یکی از علایم آنهاست ، مواردی از تاخیر کلامی و مشکلات همراه آن ها هم وجود دارند که کم و بیش خاص هستند. این اختلالات علائم دیگر ندارند و شرایط به وجود آورنده آنها مشخص نیست. این نوع اختلال را غیر سندرومی نامید. زیرا علائم کمی دارند و علائم سبب ساز متعددی می توانند اثرات مشابهی را ایجاد کنند اعمال و حوادث مستقیم می توانند علت بسیاری از موارد اختلالات خاص یادگیری و زبان، هر دو با هم باشند این موضوع موجب میشود که به اینها اختلالات بدون منشاء شناخته شده اطلاق کنیم.
سه نوع اختلالات ارتباطی در این طبقه قرار می‌گیرند اختلالات ویژه رشد زبان (آفازی رشدی- تاخیر رشدی) ناتوانی‌های خواص یادگیری و اتیسم، سندروم لاندوکلفنر هم که سندرومی شناخته شده است تا اندازه ای در بر دارنده اختلالات زبانی خاص است.
سندروم لاندوکلفنر سندرومی از نقایص زبان درکی و بیانی را شناسایی کردند که با تشنج هایی همراه بوده و آغاز آن معمولاً بین سن ۴ و ۷ سالگی یعنی بعد از یک دوره رشد طبیعی است.
به دلیل صرع هایی که همراه آن دیده می شوند به آن عنوان سندروم اطلاق می گردد، صرع هایی که موجب زوال عملکرد زبانی می شوند و یا به این انحطاط مربوط هستند و معمولاً این دو زوال منجر به آفازی پایداری میشود که بی دستوری و نقایص درکی از علائم آن هستند.
عملکرد شناختی هم اغلب آسیب دیده است. این سندروم علت مشخصی ندارد و خوشبختانه بسیار نادراست. از داروهای ضد تشنج برای کنترل سرع می توان استفاده کرد اما به نظر می‌رسد که به بهبود علائم مربوط به زبان کمک کننده معمولاً آموزش ویژه و مداخله ارتباطی لازم و ضروری است.
اختلال ویژه رشد کلامی در گذشته به اختلالات ویژه رشد زبان SDLDs آفازی مادرزادی یا روشدی و یا دیسفازی اطلاق می‌شد.(تاخیر کلامی)
این اختلال از اوایل قرن نوزدهم شناخته شد زمانی که کودکان بخصوصی مبتلا به اختلالات خاص یادگیری زبان، بدون هیچگونه عقب ماندگی ذهنی، آسیب شنوایی، ناهنجاری های ساختمانی یا هر علامت مشخصه دیگری دیده شدند اصطلاح شناسایی اولیه، به این فرض اشاره میکند که این اختلالات از ضایعات مغزی مشابه آنچه در آفازی بزرگسالان می‌بینیم ناشی می شوند.
در هر حال تحقیقات گسترده راجع به پایه زیستی اختلالات ویژه رشد زبان، توانسته یافته های عصب شناختی ثابتی را در این موارد کشف کند.
به همین دلیل اکنون اختلالات بیشتر به صورت توصیفی نام گذاری می شوند تا با توجه به اتیولوژی فرضی آنها، اختلالات می توانند پیشینه های متعددی داشته باشد به نظر می رسد تعدادی از آنها به مشکلات حین تولد نظیر اتوکسی مربوط باشند و بعضی از آنها ژنتیکی بوده و در خانواده به ارث برسند. هر چند در بعضی موارد هیچ عامل ایجاد کننده ای مشخص نیست.
بسیاری از پیش دبستانی هایی که توسط آسیب شناسان زبان معاینه شده‌اند از این الگو پیروی می کنند به دست آوردن سطوح شیوع مشکل است اما طبق گزارش تمبلین و همکارانش در یک مطالعه شیوع شناسی مشخص شد که ۴/۷ درصد از کودکستانی ها دچار اختلالات زبانی هستند.
این مقدار، تا اندازه‌ای در پیش دبستانی ها بیشتر بود. به این نتیجه رسید که به طور متوسط ۱۰ درصد از نوپایان نمی توانند مراحل رشد زبانی را پشت سر گذارند و در کودکان بزرگتر تا حدی کمتر است. ناتوانی های خاص یادگیری (نارساخوانی) در بین انواع آن اختلالاتی که به رشد زبان شفاهی نزدیک هستند و SLP ها عموما با آنها درگیر میشوند، اختلالات زبان نوشتاری هستند که اغلب به آنها نارساخوانی گفته میشود.
هرچند این اختلالات همیشه به عنوان مشکل زبانی یا ارتباطی در نظر گرفته نمی شوند اما تمایل فراینده ای برای قرار دادن این اختلالات در محدوده مشکلات زبان بیانی اولیه و دخالت دادن SLP در تلاش های مداخله ای آنها وجود دارد.
بسیاری از بچه های مبتلا به ناتوانی های یادگیری، هرچند نه همه آنها تاریخچه ای از مشکلات زبان – یادگیری را دارند. همانندSDLDs برای ناتوانی های خاص یادگیری نیز منشاء عصب شناختی قاطعی که اکنون بتوانیم آن را مشخص کنیم وجود ندارد، هر چند بعضی از کارهای مقدماتی برای شناسایی ژن مربوطه شروع شده است.
همچنین بچه های مبتلا به ناتوانی های خاص یادگیری با بچه های مبتلا به SDLDs گاهی از این جهت که تاریخچه ای از آنوکسی و سایر مشکلات حین تولد را دارند دارند مشابهند، گاهی اوقات تاریخچه ای خانوادگی از اختلالات یادگیری یا زبانی موجود است و نقایص توجه، بیش فعالی، برتری طرفی آمیخته و سایر نشانه هایی از عصبی جزئی معمولا وجود دارند.
در کل شیوع ناتوانی های یادگیری با تخمین هایی از ۵ تا ۱۰ درصد در کودکان مدرسه رو نسبتاً زیاد است.
در نمونه ای از کلاس دومی ها شیوع ۶/۷ درصد را برای اختلالات خواندن به دست آوردند. ناتوانی های یادگیری نیز همانند SDLDs در مردان شایع تر از اکثریت زیادی از موارد ناتوانی یادگیری، شامل اختلالات زبان نوشتاری است.
هنگامی که ناتوانی های زبان در جمعیت مدرسه رو و نوجوانان را مطرح می‌کنم بیشتر در مورد این اختلالات بحث خواهیم کرد.
اوتیسم اختلالی است که فقط مربوط به زبان نمی شود بلکه اساساً اختلالی در برقراری ارتباط است این اختلال شامل نقص در عملکرد های بیانی ارتباط و رفتار اجتماعی طبیعی است این اختلال از طریق کاهش زبان شفاهی پاموتیسم آشکار می شود. این اختلال در افرادی که صحبت می کنند اما استفاده آنها از زبان به صورت غیر عادی است نیز دیده می شود.
همانند سایر اختلالات زبانی(تاخیر کلامی)، اتیسم هم به عنوان نشانه‌ای در سندرم های مختلف نظیر سندروم ایکس شکننده و اشکال دیگر عقب ماندگی ذهنی و هم به عنوان پیامد سرخجه مادرزادی، به همراه عواقب دیگر می‌تواند ظاهر شود.
اتیسم نیز همانند سایر اختلالات بدون منشأ شناخته شده که درباره آنها بحث شد، بدون هیچ پیشینه واضحی و بدون هیچ ناهنجاری و یا نشانه عصبی شدیدی می تواند پدیدار شود.
در برخی موارد که اتیسم بدون ویژگیهای دیگری ظاهر میشود شواهدی از تاریخچه خانوادگی، همانطور که در اختلالات ویژه زبانی دیدیم وجود دارد هر چند این موضوع در تعداد نسبتا کمی از آنها صدق می کند.
اکثر افراد مبتلا به اتیسم شاید ۸۰ درصد در ارزیابی شناختی در دوران مدرسه ، عقب ماندگی ذهنی نشان می دهند در این دوران حدود ۴۰ درصد از آنها مهارت های زبان بیانی رشد نمی کند و پیش آگهی برای زندگی مستقل در بزرگسالی ضعف است.
در آن گروهی که گفتار رشد میکند و در ۱۵ تا ۲۰ درصد از افراد مبتلا به اتیسم که تست هوششان در دامنه طبیعی است، نتایج بهتر است.
به نظر می رسد در تعداد کمی از این افراد اوتیسم در اواسط دوران کودکی رفع شود اما اکثر آنها باقی می‌مانند و یا حداقل، بزرگسالانی تنها در خود مانده می شوند. آنها ممکن است بتوانند به تنهایی زندگی کنند مهارت های عملکردی مربوط به کار را فرا گیرند و تعدادی نیز میتوانند در دانشگاه در زمینه کامپیوتر یا ریاضیات آموزش ببینند.
اما حتی این افراد مبتلا به اتیسم نیز که بسیار باهوشند مشکلاتی را در ارتباطات انسانی با دیگران، قضاوت اجتماعی و استفاده مناسب از زبان خواهند داشت.
پیشگیری از اختلالات بدون منشا شناخته شده هنگامی که علت چیزی را نمی دانیم، پیشگیری از وقوع آن دشوار است این مشکلی است که ما هنگام تفکر راجع به پیشگیری از اختلالاتی نظیر SDLDs ناتوانی های یادگیری و اتیسم با آن مواجهیم.
اکنون اکثر شیوه های پیشگیری عبارتند از تحقیق راجع به علل اصلی این اختلالات و تشویق برای مراقبت کافی پیش از تولد در جهت کاهش عفونت های پیش از تولد، پیش رس بودن ، کمبود وزن در بدو تولد و زجر تنفسی که در تعدادی از بیماران به همراه این اختلالات دیده شده است. در مواردی که اطلاعاتی راجع به علت سندروم های همراه با نقایص ارتباطی داریم، انواع مستقیم تر پیشگیری میسر است.
بررسی اختلالات زبان در دوران رشد کودک در مرکز گفتار درمانی تهران
این اختلالات به طور مشخص در دوران رشد کودک و در حوزه توانایی های زبانی کودکان دیده می شوند. کودکانی که دچار اختلال زبانی هستند در درک گفتار دیگران و صحبت کردن یا در هر یک از جنبه های زبانی مانند،توانایی های واج شناختی،دستور زبان،معناشناسی و کاربرد شناسی،ممکن است دچار مشکل باشند.این کودکان متناسب با انتظارات محیط و آزمونهای زبانی واکنش نشان نمی دهند.به عبارتی سطح زبانی آنها با دیگر کودکان متفاوت بوده و رشد زبان درجاتی از نقص و آسیب را نشان می دهد.
دسته اول این اختلالات دارای منشاء شناخته شده هستند،مانند اختلالات زبانی ناشی از مشکلات ذهنی (عقب ماندگی ذهنی)،نقایص حسی (مانند افت شنوایی)،کمبود محرکات محیطی،زمینه ارثی،اختلالات روانشناختی (مانند اوتیسم ،آسپرگر،و به طور کلی اختلالات نافذ رشدی) و اختلالات عصبی ناشی از ضربه (یکی از علتهای فلج مغزی).
عقب‌ماندگی ذهنی ( Mental Retardation )
برای عقب ماندگی ذهنی نامگذاری های مختلفی مانند نقیصه عقلی،کند ذهنی،کم توانی ذهنی و نیز اصطلاحات آموزشی مانند نا آموز و یا دیر آموز به کار رفته است. عملکرد ذهنی افراد عقب مانده ذهنی پایینتر از حد متوسط است ( IQ تقریبا 70 یا کمتر ) شروع عقب ماندگی ذهنی پیش از ۱۸ سالگی است.این افراد در عملکرد های مربوط به سازگاری مشکل دارند و بر حسب سن و طبقه فرهنگی خود حداقل در دو مورد از موارد زیر مشکل دارند.
ارتباط،مراقبت از خود،زندگی در خانه و خانواده،مهارت های اجتماعی،استفاده از امکانات جامعه،هدایت خود،مهارت های آموزشگاهی،کار،فراغت،سلامت و امنیت.
مهارت های گفتار و زبان این افراد (ویژگیهای ارتباطی و زبان شناختی،صرف و نحو،توانایی‌های واج شناسی،معناشناسی و کاربردشناسی) متناسب با سطح عقب ماندگی ذهنی (خفیف،متوسط،شدید) دچار آسیب میشود.
آسیب شنوایی ( Hearing Impairment )
به منظور شنیدن صداهای گوناگون امواج صوتی از طریق لاله و مجرای گوش جمع‌آوری شده و پس از عبور از گوش میانی و داخلی به مغز فرستاده می شوند. این اطلاعات در کرتکس شنیداری مغز پردازش میشوند.آسیب شنوایی با هر نوع علت شناسی منجر به اختلال یا تأخیر در رشد زبان کودک میشود.ممکن است آسیب شنوایی یکی از مهمترین علل تاخیر زبان در کودکان می باشد که معمولاً به گفتاردرمانگر یا نورولوژیست و یا پزشک گوش و حلق و بینی مراجعه میکنند. عفونت های داخل گوش،هایپر بیلی روبین یا زردی ، آنوکسی پیش از تولد و مننژیت از علل شناخته شده کم شنوایی هستند که به شدت روی دستگاه اعصاب اثر می گذارند. اگر افت شنوایی شدید باشد اثر معنی داری روی گفتار خواهد گذاشت و اختلال تولیدی شدیدی نیز دیده می شود و در برخی موارد به طور کلی مهارت تولیدی وجود ندارد.
کودکان دچار آسیب شنوایی دو طرف و پایدار با هر شدتی از افت شنوایی (خفیف،متوسط،شدید و گاهی عمیق)،با پیامد هایی نظیر تاخیر شدید در رشد زبان،ناتوانی یا تاخیر در مهارتهای تحصیلی،مشکل در یادگیری دستور زبان،کمبود واژگان و تأخیر یا فقدان مهارتهای زبانی و کاربرد شناختی روبه‌رو میشوند. مواردی مانند نپرسیدن سوالات مناسب،ناتوانی در شروع کردن،حفظ و پایان دادن یک مکالمه از نشانه های این آسیب به شمار می روند.
این کودکان هم چنین مشکلاتی در نواخت و آهنگ گفتار دارند. مانند اختلال در ایجاد آهنگ جملات پرسشی،خبری،امری و تعجبی،و یا ناتوانی در انتقال احساس خود به دیگران از طریق گفتار.
افراد مبتلا به افت شنوایی،به علت ناتوانی در تولید صحیح صداها،خطاهای تولیدی شامل حذف و جانشینی را در گفتارشان نشان میدهند. از ویژگیهای بارز گفتار این افراد،حذف همخوان آخر است. زیرا در گفتار افراد با شنوایی طبیعی معمولاً صداهای آخر با بلندی پایین و ضعیف تولید می شود.همین موضوع عامل حذف این صداها در افراد با افت شنوایی است مانند، حذف ( d ) در کلمه ( mard ) همچنین در این افراد معمولاً همخوان های واکدار جایگزین همخوان های بیواک میشوند مانند جانشینی ( z ) به جای ( s ) در کلمه ( ?asb ) اشکال در هماهنگی تولیدی منجر به من قطع شدن گفتار شده،در واقع فرد در وصل کردن واژه ها به هم و دسته بندی آنها در یک واحد تنفسی ناتوان است و نمی داند چه موقع مکث نماید،به همین دلیل گفتار از آهنگ طبیعی برخوردار نیست.
از دیگر ویژگیهای گفتار کودک،تشدید پر خیشومی صداهاست. این کودکان برای بهتر حس کردن صداهای تولیدی،زبان را به عقب حرکت میدهند و تشدید صدا به جای حفره دهان در حفره بینی صورت میگیرد. تشدید پر خیشومی در کلمات ( mizanam ) و ( zamin ) در صدای ( m ) و ( n ) به خوبی شنیده می شود. در نهایت نیز تمام موارد گفته شده،منجر به کاهش میزان مفهوم بودن گفتار شده است.
خصوصیات گفتاردرمانی حرفه ای
کارشناسان رفتار حرفه‌ای را به عنوان منزلت حرفه ای، مهارت ، ویژگی‌ها، و یا نظام اخلاقی تعریف کرده است. برای توضیح این موضوع باید بگوییم، رفتار حرفه‌ای، به معنای نوعی سبک ویژه، عمل و یا عادت برای ارایه، یا بازنمایی رفتار شخصی و حرفه‌ای، و رفتار کلی است. گفتاردرمانی حرفه‌ای، نوعی ویژگی یاد گرفته شده است، و اگر شخصیت فرد با مقتضیات رفتار حرفه‌ای سازگاری داشته باشد، غالباً راحت‌تر می تواند گفتار درمانی حرفه‌ای و ویژگی‌ها یا خصوصیات نظام اخلاقی حرفه‌ای را فرا گیرد. ویژگی های یک متخصص گفتاردرمانی حرفه ای عبارتست از:
ظاهر حرفه‌ای
ظاهر حرفه‌ای، با نوع لباس، نوع آرایش مو (مُدل مو)، و تعلیم و تربیت شخص بستگی دارد. هر یک از این جنبه‌های فردی، روی کارآیی کلی آسیب‌شناس گفتار و زبان تأثیر می‌گذارد و ارزش بحث دارد.
لباس
امروزه بیش از دهه‌ی گذشته، لباس تغییر پیدا کرده و انتخاب آن راحت‌تر صورت میگیرد. اگرچه ظاهر امر گویای این است که، استانداردهای لازم برای لباس متخصص گفتاردرمانی تا اندازه‌ای راحت‌تر از گذشته است، ولی ما به عنوان افراد متخصص، باید پیوسته لباس مورد علاقه‌ی خود را با لباس مخصوص گفتاردرمانی حرفه ای هماهنگ نماییم. گاهی وقت‌ها این هماهنگی آسان نیست، به ویژه در میان متخصصان جوان، که بی‌درنگ نشان میدهند، برای تهیه‌ی لباس مخصوص افراد متخصص، پول ندارند. اگرچه این لباس‌ها غالباً گران قیمت هستند، باید به خاطر داشت که، معمولاً نخریدن لباس به علت محدودیت مالی دانشجو نیست، بلکه ترجیح میدهند که این کار را انجام ندهند. به عنوان مثال، به جای خرید یک شلوار جین، یک جفت کفش کتانی، و یک عدد تیشرت، دانشجو به راحتی می‌تواند یک پیراهن ارزان قیمت، یک کُت ساده، یک بلوز، و یا یک پیراهن مهمانی و کراوات بخرد. غالباً یک لباس حرفه‌ای(یا «یک لباس یونیفورم» آن گونه که برخی از دانشجویان بر خلاف میل باطنی‌شان به عنوان لباس حرفه‌ای می‌پوشند)، برای مراحل اولیه‌ی کار حرفه‌ای کافی است.
نوع آرایش مو (مُدل مو)
انواع آرایش مو هم مانند موضوع لباس پوشیدن، در میان گفتاردرمان ها متغیر و فردی است. در مداخله‌ی درمانی، آن قدر که رنگ مو به عنوان یک موضوع سنتی مورد توجه قرار گرفته است، بلندی مو و رنگ آن چندان مهم به نظر نمی‌رسد. با این وصف، آنچه که ظاهراً روی درمان تأثیر می‌گذارد، این است که، مو آنچنان روی صورت درمانگر قرار گرفته باشد که مانع از دیدن چشم‌های او گردد. گفتاردرمان ها را تشویق می‌کنیم تا از داشتن موهایی که به طور کامل یا جزئی روی چشم‌ها را بپوشاند پرهیز کنند، زیرا در تعاملات برقراری ارتباط، هنگامی که چشم‌ها دیده نشوند، برقراری ارتباط قطع میشود. می‌گویند که سال‌ها پیش ، استادی که آدرس کارآموزی بالینی را تدریس می‌کرد، از دانشجویان می‌خواست تا اگر موهای بلندی دارند، موهایشان را کوتاه کنند. البته این یک حقیقت بود. در واقع، استاد فقط از دانشجویان خواسته بود تا موهایشان به اندازه‌ای باشد که در حین درمان، روی صورت و به ویژه روی چشم‌ها را نپوشاند. یکی از جنبه‌های منفی موی بلند روی صورت گفتاردرمان جنبه‌ی حواس‌پرت کردن آن است، زیرا گفتاردرمان را وادار می کند تا مدام مو را از روی صورت خود پس بزند، و این حرکتی است که به عنوان حالت عصبی و یا عدم اطمینان تلقی میشود. امروزه، همان استاد مراقب است تا دانشجویان درک کنند که کوتاه کردن مو ضرورت ندارد، ولی دور کردن مو از روی صورت، به ویژه از روی چشم‌ها، حائز اهمیت است.
آراستگی فردی
از جمله‌ی موضوعات مورد بحث، موضوع آراستگی گفتار درمانی حرفه‌ای در برنامه‌ی درمانی است. به عنوان مثال، عطرهایی که در موقع درمان به خودمان می‌زنیم، می‌تواند برای برخی از بیماران دارای حساسیت، مشکل ایجاد کند. نوع کراوات می‌تواند در توجه و تمرکز بیماران اشکال ایجاد کند. به همین صورت، اگر گفتاردرمان حرفه ای لباس پُر زرق و برق، خیره‌کننده، گل مانند، پُر زَلم زیمبو، یا از این که بگذریم، لباس‌های دارای زمنیه‌ی شلوغ بپوشد، توجه و تمرکز بیمار با مشکل روبرو میشود. علاوه بر این، متخصص گفتاردرمانی را تشویق می‌کنیم تا در طی درمان، از پوشیدن لباس‌های بدن‌نما یا تحریک‌کننده پرهیز کنند، زیرا این لباس‌ها حواس بیماران را پرت میکند. در همین راستا، گفتاردرمان ها را تشویق می‌کنیم تا در انتخاب‌های فردی خود، برای آویزان کردن گوشواره‌های بزرگ به گوش خود، دستبندهای صداداری و استفاده از جواهرات روی زبان، بینی، یا ابرو در طی درمان، باز‌اندیشی کنند، زیرا استفاده از جواهرات در خلال درمان حواس بیمار را پرت میکند. علاوه بر این موارد، بهداشت مناسب دهان برای گفتاردرمان حائز اهمیت است، زیرا گاهی وقت‌ها برای نشان دادن الگوی مناسب تولید واج‌ها و یا سایر هدف‌های گفتار و زبان، ضرورت دارد تا گفتاردرمان در کنار بیمار قرار گیرد.
سوالات متداول:
1- آیا مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر از بیمه استفاده میکند؟
بله، مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر با بسیاری از شرکت‌های بیمه همکاری دارد. برای اطلاعات بیشتر درباره بیمه‌های طرف قرارداد، می‌توانید با مرکز تماس بگیرید.
2- آیا مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر برای مشکلات بلع نیز خدمات ارائه میدهد؟
بله، مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر به درمان مشکلات بلع (دیسفاژی) نیز میپردازد. گفتاردرمانگران این مرکز از تمرین‌های تقویت عضلات دهان و گلو برای کمک به بیماران استفاده میکنند.
کلینک گفتار درمانی در غرب تهران واقع در سعادت آباد یکی از شعب مراکز گفتار درمانی تحت نظر دکتر صابر می باشد، مرکز گفتار درمانی پایا در شرق تهران از دیگر شعب این مراکز است. جناب آقای دکتر صابر از مدرسین دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با در اختیار داشتن 48 نیرو مجرب متخصص گفتار درمانی، کاردرمان و روانشناس کودک در مرکز گفتار درمانی غرب تهران (کلینیک توانبخشی غرب تهران واقع در سعادت آباد) و همچنین 54 نیرو متخصص توانبخشی در حیطه گفتار درمانی، کاردرمانی و روانشناس کودک در منطقه شرق تهران (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران) به درمان تخصصی اختلالات گفتار و زبان در کودکان و بزرگسالان در منطقه غرب و شرق تهران می پردازد. برای مراجعین تهرانی در غرب تهران مرکز گفتاردرمانی غرب تهران در 6 روز هفته از ساعت 8 صبح تا 8:30 شب و کلینیک گفتار درمانی پایا حتی در روزهای جمعه ها با هماهنگی قبلی مشغول به ارائه خدمات درمانی می باشد.
گفتار درمانی برای دیر حرف زدن کودک غرب تهران-گفتار درمانی لکنت زبان در غرب تهران-گفتار درمانی برای اوتیسم غرب تهران-گفتار درمانی کودکان غرب تهران-گفتار درمانی بزرگسال غرب تهران-گفتار درمانی در غرب تهران – مرکز گفتاردرمانی در غرب تهران – گفتار درمانی خوب در غرب تهران – بهترین مرکز گفتار درمانی در غرب تهران- بهترین گفتار درمانی غرب تهران- کلینیک گفتاردرمانی غرب تهران- گفتار درمانی غرب تهران- گفتار درمانی در منزل غرب تهران- بهترین مراکز گفتار درمانی غرب تهران- مراکز گفتار درمانی غرب تهران
دسترسی آسان مرکز گفتار درمانی در غرب تهران به مناطق سعادت آباد، شهرک غرب، ستارخان، صادقیه، مرزداران، شهران، جنت آباد، ولنجک، پونک و مناطق اطراف آن و امکان پارک مناسب در نزدیکی کلینیک گفتاردرمانی موجب رفاه حال بیماران و والدین عزیز گردیده است. گفتار درمانی در غرب تهران پذیرای کودکان شما با مشکلات گفتاری، لکنت زبان، اختلالات بلع ، تاخیر کلامی(گفتاری)، دیستروفی عضلانی،اختلالات یادگیری، اختلالات نقص توجه و بیش فعالی، اتیسم،درمان اختلال بلع ، عقب مانده ذهنی و… و بزرگسالان محترم با مشکلات گفتاری نظیر تشخیص و درمان ام اس، درمان سکته مغزی ،درمان پارکینسون و…. و خدمات گفتار درمانی در منزل می باشد.
بعضی از کودکان ،می توانند صحبت کنند، با وجود این گفتار و کلمات را نمیتوانند درست بیان کنند.این کودکان نمیتوانند خواسته ها و تفکرات خود را با جملات درست بیان کنند، چون حروف یا هجاهای کلمات را بصورت ناقص می گویند که این امر ،موجب می شود نتوانند مکالمات آشکاری داشته باشند ؛ این مسائل می توانند مشکلاتی در ایجاد ارتباط با همسالان برای کودک ایجاد نماید و به مرور باعث کاهش اعتماد به نفس و مشکلات رفتاری ، کوشه گیری در کودک می شود. مشکلات گفتار و زبان کودکان از طریق خدمات گفتار درمانی و مناسب قابل حل می باشد.
مرکز گفتاردرمانی دولتی در غرب تهران
یکی از سوالات همیشگی والدین در زمان مواجه شدن با مشکلات گفتاری در کودکشان یافتن مرکز درمانی مناسب جهت درمان می باشد که در کنار ارائه خدمات درمانی تحت پوشش بیمه یا دولتی باشد. مراکز گفتاردرمانی دولتی در غرب تهران زیر نظر دانشگاه های علوم پزشکی تهران می باشند و بیشتر خدمات درمانی ارائه شده در این مراکز توسط کارورزان گفتاردرمانی بوده، همچنین حجم بالای مراجعین و امکانات محدود این مراکز موجب زمان انتظار طولانی و تایم کم درمان میگردد. این امر خود باعث افت بازدهی و عدم تکمیل روند درمانی کودکان با اختلالات گفتار و زبان می شود. مرکز گفتار درمانی در غرب تهران زیر نظر دکتر صابر با در اختیار داشتن گفتاردرمانان مجرب و متخصص آقا و خانم در تمام حیطه های اختلالات کودکان نظیر اوتیسم، تاخیر کلامی، لکنت زبان و اختلالات تلفظی، روانی گفتار و…. فعالیت می نماید. امکانات مختلف مرکز مانند بخش تست هوش، بخش بازی درمانی و رفتار درمانی، سوییچ صوتی و اتاق توجه شنیداری از جمله امکاناتی است که در کنار گفتاردرمانی به کودکان کمک می نماید در شرایطی مطلوب تر درمان های مورد نیاز خود را دریافت نمایند. همچنین خدمات گفتاردرمانی در منزل برای مراجعینی که امکان حضور در مرکز را ندارند یا به عنوان درمان تکمیلی در کنار جلسات حضوری در مرکز گفتاردرمانی غرب تهران موجی تسهیل در روند درمان و بهبود نتایج درمانی می گردد. بازی درمانی و رفتاردرمانی با کودکان توانایی های ارتباطی را در کودک افزایش داده و کودک را برای شروع ارتباط با دیگران تشویق می نماید.
بخش های تخصصی مرکز گفتار درمانی غرب تهران دکتر صابر
گفتار درمانی در غرب تهران جهت درمان کودکان اوتیسم
مرکز گفتار درمانی غرب تهران با تجربه بالا در زمینه درمان های خاص کودکان اوتیسم نظیر روش پکس، تیچ ، پی آر تی، داستان های اجتماعی و استفاده از تئوری ذهن در افزایش سطح درک انتزاعی گفتار به درمان مشکلات تولید گفتار و اختلالات درک گفتار در کودکان اوتیسم می پردازد. در مرکز گفتار درمانی غرب تهران تلاش می شود به گفتار درمانی کودکان اوتیسم از حیطه شناختی تا تولید و ایجاد ارتباط کلامی و اجتماعی مناسب در کودکان اوتیسم مانند استفاده از اشاره، تقلید حرکات صورت و درک حالات چهره و… پرداخته شود.
بهترین مرکز گفتار درمانی غرب تهران در درمان لکنت زبان
یکی از اختلالات شایع در کودکان در سنین 2 تا 5 سالگی لکنت زبان می باشد. لکنت زبان ممکن است در عبارات، کلمات یا گروه کلمات ، هجاها یا گروه هایی از هجاها، واج ها یا به صورت قفل شدن دهان دیده شود. همچنین لکنت زبان می تواند به صورت اکتسابی پس از دوران کودکی بر اساس اختلالات نورولوژیک و سایکولوژیک ایجاد گردد. گفتار درمانی در زمینه درمان لکنت زبان زمینه کاملا تخصصی و علمی می باشد و در صورت درمان نامناسب باعث تشدید لکنت در کودک می شود. به همین خاطر جناب آقای دکتر صابر در مرکز گفتار درمانی غرب تهران با در اختیار داشتن نیروهای متخصص گفتار درمانی در زمینه لکنت به درمان کودکان در این حیطه می پردازد.
بهترین مرکز گفتار درمانی غرب تهران در درمان فلج مغزی
فلج مغزی در کودکان یکی از شایع ترین مشکلات حرکتی در کودکان می باشد که در سراسر زندگی آنان اثراتش را نشان می دهد، با توجه به مشکلات کودکان فلج مغزی در استفاده از عضلات فک و صورت ، همچنین اختلالات بلع و حنجره در این کودکان و مشکلاتی در جویدن غذا موجب گردیده این کودکان زمان زیادی را صرف بلعیدن نمایند که موجب جذب ناکافی مواد غذایی می گردد. همچنین اختلالات بلع در کودکان فلج مزی باعث عفونت های مکرر ریوی در کودک می شود.گفتار درمانی در کودکان فلج مغزی با انجام ماساژ های داخل دهانی و تقویت حرکات زبان ، صورت و فک باعث تسهیل در رند جویدن، بلعیدن و تولید گفتار در کودکان فلج مغزی می گردد.
کلینیک گفتار درمانی خوب غرب تهران در درمان کودکان کم شنوا
اصوات از طریق لاله گوش به گوش خارجی و سپس با گذر از گوش میانی و داخلی اطلاعات شنیداری به کورتکس مغز منتقل می گردند. هر گونه آسیب در روند انتقال پیام های عصبی به کورتکس مغز موجب آسیب در سیستم شنیداری کودک و کم شنوایی می گردد. این امر خود یکی از دلایل تاخیر رشد کلامی و گفتار در کودکان است. گفتار درمانی برای کودکان کم شنوا حتی پس از استفاده از سمعک و یا کاشت حلزون یکی از درمان های پایه ای برای کودکان کم شنوا می باشد.
بهترین مرکز گفتار درمانی غرب جهت درمان اختلال یادگیری
اختلالات یادگیری از اختلالات شایع و رو به افزایش در جامعه امروزی می باشد. مشکلات یادگیری به علل مختلفی ایجاد می شوند یکی از دلایل مهم ایجاد اختلال یادگیری مشکلات پردازش شنیداری و توجه و تمرکز همچنین حافظه شنیداری می باشد . مشکلات درک مطلب کلامی و نوشتاری از دیگر مشکلات کودکان اختلال یادگیری است. گفتار درمانی در زمینه درمان اختلال یادگیری نقش مهمی را ایفا می کند. مرکز گفتار درمانی در غرب تهران با در اختیار داشتن گفتار درمانان مجرب در حیطه اختلال یادگیری و همچنین ایجاد بخش تخصصی بهبود مهارت های شنیداری به درمان کودکان اختلال یادگیری می پردازد.
بهترین مرکز گفتار درمانی غرب تهران برای اختلالات بلع
اختلال بلع از دیگر مشکلات در زمینه مشکلات گفتار و زبان می باشد. مکیدن ضعیف در هنگام شیر خوردن، هماهنگی ضعیف بین بلع و میکدن کودک، مشکلات تنفسی و حبس کردن نفس در هنگام غذا خوردن کودک، عق زدن زیاد و سرفه های بیش از حد در طی غذا خوردن کودک، کاهش وزن و عدم افزایش وزن کودک برای مدت دو تا سه ماه یه صورت مکرر از علایمی می باشد که والدین محترم را برای استفاده از خدمات گفتار درمانی در مرکز گفتار درمانی در غرب تهران آگاه می سازد. مرکز گفتار درمانی غرب تهران به صورت تخصصی در حیطه درمان مشکلات بلع و تقویت عضلات حنجره و دهان و کاهش حساسیت داخل دهانی به درمان مشکلات بلع و تغذیه ای کودکان می پردازد.
مرکز گفتار درمانی غرب در درمان آبریزش دهان
کنترل آبریزش دهان در کودکان به علل مختلفی ایجاد نمی شود از جمله کاهش حس لامسه در صورت، مشکلات حس عمقی در عضلات فک، عدم توانایی کودک در بسته نگه داشتن دهان، بزرگی بیش از حد زبان ، مشکلات بلع و…
از جمله اختلالاتی که علایم آبریزش دهان در آنها دیده می شود شامل کودکان فلج مغزی، سندروم های ژنتیک مانند سندروم داون، آسیب های اعصاب محیطی و فلج صورت، بیماری های بزرگسالان نظیر سکته مغزی، ام اس ، ALS می باشد. به علت حساسیت اعصاب و عروق صورتی نیاز به وجود گفتار درمانی تخصصی در زمینه اصلاح مشکلات مربوط به آبریزش دهان می باشد به همین منظور جناب آقای دکتر صابر از گفتار درمانان متخصص در زمینه اختلالات بلع و آبریزش دهان در مرکز گفتار درمانی غرب تهران استفاده می نمایند.
بهترین مرکز گفتار درمانی غرب در تهران در درمان عقب ماندگی ذهنی
عقب ماندگی ذهنی با نام های مختلفی نظیر کند ذهنی کم توانی ذهنی و دیر آموز شناخته میشود. کودکان عقب مانده ذهنی از توانایی های ذهنی پایینتر از متوسط (بهره هوشی زیر 70 ) بهره مند هستند . کودکان عقب مانده ذهنی در مهارتهای یادگیری ، مهارتهای گفتار و زبان ، مهارتهای ارتباطی و اجتماعی ، معنا شناسی و درک کلامی دچار اختلال می باشند . از مواردی که مرکز گفتار درمانی در غرب تهران را از دیگر مراکز گفتار درمانی غرب تهران متمایز میکند کار تیمی گقتار درمانی ، کاردرمانی و روانشناسی کودکان به صورت تخصصی در درمان کودکان عقب مانده ذهنی در کلینیک گفتار درمانی غرب تهران میباشد .
بهترین مرکز گفتار درمانی غرب تهران در درمان تاخیر کلامی و گفتاری
یکی از اختلالات گفتار که موجب اضطراب والدین می گردد، تاخیر درگفتار کودک یا دیر حرف زدن کودک می باشد. تاخیر کلامی سبب ایجاد مشکلات رفتاری نظیر پرخاشگری، بی قراری و عدم دستور پذیری و کاهش اعتماد به نفس کودک می گردد. همچنین روند رشد ذهنی کودک را تحت شعاع قرار می دهد. گفتار درمانی در زمینه تاخیر گفتار کمک بسزایی در کاهش مشکلات زمینه کودکان با اختلال تاخیر کلامی دارد. در مرکز گفتار درمانی غرب تهران دکتر صابر گفتار درمانان ابتدا با ارزیابی دقیق و بررسی علل تاخیر گفتار کودک به طرح برنامه درمانی مناسب در زمینه تاخیر کلامی می پردازند.
کلینیک گفتار درمانی غرب تهران در ناروانی گفتار
ناروانی گفتار به صورت عدم توانایی فرد در تداوم کلام، سرعت گفتار ، تسهیل در تولید کلام ،مشکلات برنامه ریزی گفتاری، اختلالات ریتم کلام و یا به صورت ترکیبی از این موارد دیده می شود. در واقع آشفتگی در جریان طبیعی گفتار و از هم پاشیدگی گفتار باعث ایجاد ناروانی در کلام می گردد. از اوناع ناروانی در کلام می توان به ناروانی طبیعی، لکنت دوران رشد، شتابان گویی و کلنت اکتسابی اشاره نمود. در مرکز گفتار درمانی در غرب تهران دکتر صابر با در اختیار داشتن تجهیزات خاص سنسوری روم در جهت افزایش سرعت پردازش ذهنی و کلامی کودکان، همچنین گفتار درمانان متخصص در حیطه ناروانی گفتار به درمان مشکلات ناروانی در کودکان در کلینیک گفتار درمانی غرب تهران پرداخته ی شود.
گفتار درمانی در آپراکسی یا دیس پراکسی
آپراکسی کلامی در بزرگسالان و دیس پراکسیا در کودکان به اختلالات گفتار و زبانی گفته می شود که به دلیل منشع عصبی رخ می دهند و مناطق مغزی مختلف مربوط به کنترل و برنامه ریزی حرکتی در کلام را دچار آسیب می کند. افراد با این اختلال به دلیل عدم توانایی در به یاد آوردن الگو های حرکتی کلام توانایی این را ندارند که کلمات را با دقت و به شکل صحیح تلفظ کنند و به صورت مداوم دچار وقفه در صحبت های خود می شوند یا مکررا قسمت هایی از کلمات را تکرار می کنند این توقف در کلام موجب می شود جریان طبیعی گفتار را مختل نماید. لذا جناب آقای دکتر صابر به عنوان مدیریت کلینیک گفتار درمانی در غرب تهران با استفاده از نیرو های کارآمد گفتار درمانی و کاردرمانی به درمان اختلال مذکور در مرکز گفتاردرمانی غرب تهران مشغول می باشند.
گفتار درمانی جهت درمان آفازی
آفازی یا زبان پریشی در اثر آسیب به قسمت های مختلف مغزی مرتبط با مهارت های زبانی ایجاد می شود. در آفازیا بیان کلامی،درک کلامی و توانایی های نامیدن، خواندن و مهارت های نوشتاری دچار آسیب می شود. بسته به محل آسیب مغزی علایم بروز کننده در آفازی متفاوت است و درمان آن نیز متفاوت می باشد. مانند آفازی بروکا که در آن درک بیمار آسیب ندیده اما در روانی گفتار دچار مشکل می باشد. تشخیص درست نوع آفازی در مرکز گفتار درمانی غرب تهران به صورت تخصصی انجام شده و درمان های مناسب با اختلال ارائه می گردد.
بهترین مرکز گفتار درمانی در شکاف کام
اختلال شکاف کام در کودکان از اختلالاتی محسوب می شود که موجب مشکلات صدا سازی فراوانی در طول رشد گفتار و زبان کودک می گردد. با وجود امکان جراحی در این کودکان به علت عدم اصلاح اختلال شکاف کام تا سنین دو سالگی کودک توانایی استفاده از حفرات دهان و بینی را به صورت مجزا برای تولید گفتار نداردو این امر موجب اختلالاتی در زمینه رشد مهارت های گفتار و زبان می شود. با توجه به این نکته که گفتار درمانی در اختلالات شکاف کام نیاز به تخصص ویژه ای در این زمینه دارد، مرکز گفتار درمانی غرب تهران با در اختیار داشتن متخصصین گفتار درمانی به درمان کودکان با این اختلال می پردازد.
گفتاردرمانی کودک 3 و 4 ساله
مرکز گفتاردرمانی غرب تهران به ارائه خدمات گفتادرمانی برای همه سنین مشغول می باشد. در این میان روند رشد گفتار کودکان در سن 3 و 4 سالگی بسیار حائز اهمیت می باشد چرا که بسیاری از اختلال گفتاری در کودکان در این سنین بروز می کند. کودک در سن 3 سالگی باید توانایی تلفظ 200 تا 300 کلمه را داشته باشد و بتواند جملات 3 و 4 کلمه ای را بیان کند همچنین استفاده از کلمات پرسشی مانند کجا و این چیه در این سنین دیده می شود .کودک دستورات پیچیده تر را درک می کند و می تواند دو دستور کلامی را پردازش و پاسخ دهد.
بهترین مرکز گفتار درمانی در غرب تهران در بزرگسالان
از بیمارانی که در بزرگسالی دچار اختلال کلامی و بلعی میشوند و نیاز به مداخلات گفتار درمانی می باشند گفتار درمانی در سکته مغزی ، گفتار درمانی در ام اس ، گفتار درمانی در پارکینسون ، گفتار درمانی در ضربه های مغزی ، گفتار درمانی در فلج عصب صورتی ، گفتار درمانی در ALS ،می باشد . کلینیک گفتار درمانی در غرب تهران دکتر صابر به صورت تخصصی به درمان این اختلالات می پردازد .
گفتار درمانی در منزل غرب تهران
گفتار درمانی در منزل غرب تهران در جهت افزایش دسترسی بیماران با مشکلات جسمی مانند بیماران ضربه مغزی، سکته مغزی ، فلج مغزی و کودکان با مشکلات گفتاری که حضور در کلینیک گفتاردرمانی غرب تهران دکتر صابر برای آنان سخت می باشد، طراحی شده است. با استفاده از گفتاردرمانان با سابقه مرکز خدمات گفتاردرمانی در غرب در تمام نقاط تهران( غرب تهران) به صورت گفتار درمانی درمنزل غرب تهران ارائه می گردد. جناب آقای دکتر صابر به صورت دوره ای مراجعین را ارزیابی نموده و نحوه پیشرفت بیماران را کاملا توسط گفتار درمانی در منزل غرب در تهران رصد می نماید .
خدمات آنلاین مرکز گفتار درمانی دکتر صابر
مرکز گفتار درمانی در غرب تهران، خدمات کاردمانی و گفتار درمانی آنلاین را برای مراجعین خود طراحی نموده است. به علت وجود بیماران ساکن شهر های مختلف و خارج از کشور و بیمارانی که توانایی حضور در مرکز گفتار درمانی غرب تهران را ندارند مرکز گفتار درمانی غرب تهران دکتر صابر طرح ارزیابی و درمان به صورت آنلاین را ارائه می کنند .
مشاوره رایگان کلینیک گفتار درمانی غرب تهران
کلینیک گفتار درمانی در غرب تهران دکتر صابر با در نظر گرفتن نیاز مراجعین به کسب اطلاعات در زمینه مشکلات کودکان خود و طرح سوالات خود در زمینه درمان و توانبخشی کودکان به ارائه مشاوره رایگان تلفنی به بیماران پرداخته اند. بیماران عزیز در جهت مشاوره در زمینه اختلالات کودکان و بزرگسالان می توانند با مشاورین متخصص گفتار درمانی و کاردرمانی مرکز گفتار درمانی غرب تهران در زمینه توانبخشی کودکان تماس حاصل کرده و سوالات خود را مطرح نمایند.
چطور یک گفتار درمانی خوب در غرب را انتخاب کنیم؟
یافتن متخصص گفتار درمانی خوب و مجرب در هر نقطه از تهران بسیار مهم و حائز اهمیت است.
مرکز گفتار درمانی غرب تهران، یک مرکز مجهز با متخصصین مجرب در زمینه گفتار درمانی کودکان و بزرگسالان است، این مرکز زیر نظر انجمن گفتاردرمانی ایران مشغول به فعالیت می باشد .
کلینیک گفتار درمانی غرب تهران با دارا بودن سابقه بالغ بر 14 سال و مدیریت جناب آقای دکتر صابر به عنوان یکی از مراکز شناخته شده گفتار درمانی در منطقه غرب تهران مورد پذیرش مراجعین محترم قرار گرفته است.
سوالات متداول:
1- طول دوره گفتاردرمانی برای کودکان چقدر است؟
طول دوره گفتاردرمانی برای کودکان بستگی به نوع و شدت اختلال گفتاری دارد. برخی کودکان ممکن است پس از چند ماه درمان بهبودی قابل‌توجهی نشان دهند، در حالی که برخی دیگر ممکن است به جلسات طولانی‌تری نیاز داشته باشند. گفتاردرمانگران در کلینیک غرب تهران با ارزیابی دقیق شرایط کودک، برنامه‌ای فردی‌شده برای او طراحی میکنند و پیشرفت او را به طور مداوم بررسی میکنند.
2-آیا گفتاردرمانی می‌تواند به کودکان با اختلالات طیف اوتیسم کمک کند؟
بله، این کودکان اغلب در برقراری ارتباط و تعاملات اجتماعی دچار مشکل هستند. گفتاردرمانگران با استفاده از روشهای ویژه، به این کودکان کمک میکنند تا مهارتهای ارتباطی و زبانی خود را بهبود بخشند
مرکز تخصصی گفتار درمانی دکتر صابر برای کودکان اوتیسم با دو شعبه مجهز در منطقه غرب و شرق تهران( کلینیک گفتار درمانی برای اوتیسم در پاسداران(توانبخشی پایا)- مرکز گفتار درمانی غرب تهران در سعادت آباد) با دارا بودن تمام امکانات روز دنیا در زمینه گفتار درمانی کودکان اوتیسم در زمینه اختلالات گفتار و زبان کودکان نظیر تاخیر گفتار، مشکلات تلفظی ، اختلالات گفتار کودکان اوتیسم و تاخیر کلامی کودکان… جزو بهترین مراکز اوتیسم در تهران محسوب می شود. جناب آقای دکتر صابر با سابقه 16 سال در زمینه توانبخشی کودکان با در اختیار داشتن 48 نیروی دکتر گفتار درمانی خوب و کاردرمانی مجرب و روانشناس در بهترین مرکز درمان اوتیسم در زمینه گفتاردرمانی در پاسداران به مساحت 380 متر و 39 کادر مجرب توانبخشی در بهترین کلینیک گفتار درمانی اوتیسم سعادت آباد به درمان تاخیر کلامی(از علایم کودکان اوتیسم) در کودکان اوتیسم و مشکلات گفتار و زبان در کودکان همچنین گفتار درمانی اوتیسم می پردازد. از دیگر امکانات بهترین مرکز گفتاردرمانی اوتیسم در تهران اتاق بهبود مهارت های شنیداری می باشد که با بررسی علائم اوتیسم در حیطه شنیداری،به صورت تخصصی در کاهش حساسیت زدایی شنیداری و افزایش درک شنیداری فعالیت می نماید. این امر موجب گردیده که کلینیک گفتار درمانی برای کودکان اوتیسم دکتر صابر جزو بهترین مراکز گفتار درمانی اوتیسم در تهران از دیدگاه والدین قرار گیرد. شایان ذکر است همکاران گفتاردرمان کلینیک گفتار درمانی اوتیسم در تهران تحت نظر دکتر صابر در حیطه گفتار درمانی در منزل کودکان اوتیسم نیز به درمان کودک اوتیسم در بهترین مرکز اوتیسم در تهران مشغول می باشند.
اهمیت زبان در ارتباطات کودکان اوتیسم-بهترین کلینیک گفتار درمانی اوتیسم در تهران
ما از زبان برای جلب توجه (هی منو ببین!) و رفع نیازهایمان ( کیک می خوام! قاشق کجاست؟) استفاده می کنیم. اما ارتباط تنها وسیله ای برای رسیدن به هدف نیست بلکه گاهی خود یک هدف است. این یعنی آنکه خود برقراری ارتباط برای کودک اوتیسم یک پاداش است. اساسا برقراری ارتباط یک فرایند خود پاداش است پسر جوانی را تصور کنید که ساعت ها مشغول یک ارتباط تلفنی است!
علائم گفتاری کودکان اوتیسم
تاخیر در رشد یا رشد نابهنجار در برقراری ارتباط با دیگران از علائم مهم کودکان اوتیسم می باشد.
از دست دادن مهارت های زبانی که معمولابین سنین 18 تا 36 ماهگی گزارش شده است.
از دیگر علایم اوتیسم نقص دائمی و قابل توجه در تعامل اجتماعی است.
فقدان بازی نمادین و تخیلی از دیگر علائم مشهود در کودکان اوتیسم می باشد.
تکرار با تأخیر و یا فوری کلمات یا عبارات از علائم گفتاری اوتیسم است.
پایبندی خشک به روزمره های زندگی که تاثیر سوء بر مشارکت فرد در فعالیت های ارتباطی می گذارد.
اهداف گفتار درمانی در بهترین مرکز اوتیسم در کودکان
حضور در فعالیت های ارتباطی کلامی و غیرکلامی با کمک بهترین گفتاردرمان اوتیسم.
آغازگری و پاسخگویی به تعاملات اجتماعی با دیگران توسط بازی های طراحی شده در مرکز درمان اوتیسم.
درک و کاربرد زبان به منظور برقراری ارتباط موثر بین کودک اوتیسم و گفتار درمانی اوتیسم
پذیرش تغییر در موارد روزمره زندگی، بر آمدن از عهده این تغییرات بدون واکنش‌های عاطفی شدید با کمک درمان های تخصصی توانبخشی بهترین مرکز اوتیسم در تهران .
ایجاد و افزایش تعامل اجتماعی متناسب با سن رشدی گویش و انتظارات فرهنگی در بافت های ارتباطی متنوع از دیگر خدمات مرکز گفتار درمانی اوتیسم دکتر صابر می باشد.
ایجاد انتظارات واقع بینانه در والدین در مورد مهارتهای ارتباطی کودک و کار مشترک ایشان با گفتار درمانگر و دیگر متخصصان مرکز اوتیسم تهران به منظور ایجاد و توسعه راهبرد های درمانی موثر.
موارد قابل توجه در درمان کودکان اوتیسم
مهارت های ارتباطی کودکان اوتیسم در منزل، کلاس، زمین بازی، بوفه یا دیگر موقعیت های اجتماعی و آموزشی مهم را با استفاده از از ابزارهای مشاهده ثبت نمایید.
از والدین بخواهید اطلاعات مربوط به شاخص های رشدی کودک اوتیسم تاریخچه و وضعیت فعلی پزشکی کودک ،درمان های تخصصی قبلی، تلاش های ارتباطی کودک اوتیسم در موقعیت های متفاوت و علایق خانوادگی و اجتماعی مربوطه را تهیه نمایند.
به والدین توصیه نمایید با کمک متخصصان مربوطه نظیر روانشناس تعلیم و تربیت، معلم، عصب شناس اطفال، کاردرمانگر و یا شنوایی شناس کودک خود را مورد ارزیابی های مختلف قرار دهند تا اطلاعاتی را در زمینه وضعیت شناختی، آموزشی ،سلامتی، شنوایی، زندگی روزانه و مهارتهای حرکتی که در توسعه مداخلات ارتباطی مناسب مهم هستند فراهم آورند.
به منظور تعیین خدمات مورد نیاز کودکان اوتیسم و نیز توسعه راهبردهای درمانی مشترک ترتیب ملاقاتی را با والدین و( در صورت نیاز) دیگر متخصصان مربوطه بدهید.
با در نظر گرفتن نیازهای خاص کودکان اوتیسم مناسب ترین رویکردهای درمانی را تعیین کنید.
بر مبنای سن رشدی، توانمندی های شناختی، مهارت های حرکتی و نیازهای ارتباطی آموزشی و اجتماعی کودکان اوتیسم به انتخاب مقاصد ارتباطی واژگان یا موقعیت های ارتباطی خاص خواص به عنوان هدف درمانی بپردازید.
به والدین و معلمان کودکان اوتیسم و دیگر متخصصان مربوطه ارتباط میان رفتارهای مرتبط با اوتیسم و نواقص رشد ارتباطی را توضیح دهید.
منابع و مطالب مفید در زمینه اوتیسم و رشد ارتباطی را برای والدین و معلمان کودکان اوتیسم فراهم آورید.
انواع تقویت کننده های درونی نظیر پاسخگویی سریع( والدین و اطرافیان) به درخواست کلامی مشخص کودک اوتیسم یا دریافت یک شیء مطلوب بعد از تکمیل یک درخواست ارتباطی واضح توسط کودک اوتیسم و تقویت کننده های خارجی مثبت نظیر یک شیرینی کوچک ،جایزه و برچسب را که برای تقویت تلاش های ارتباطی موفق کودک با والدین و معلمانش کاربرد دارند کشف نمایید.
به والدین و معلم کودک اوتیسم توضیح دهید که چگونه رشد زبانی و شناختی، با کارکردهای ارتباطی فزاینده ی پژواک گویی مرتبط است سپس به ایشان کمک کنید که از استفاده‌های خواص کودک اوتیسمی از پژواک گویی برای برقراری ارتباط آگاه شوند.
به والدین کودکان اوتیسم بیاموزید که به طریقه بازی و با اشاره یا لمس بسیار آرام شی ای که کودک اوتیسم با آن بازی می کند و یا از طریق جلوگیری از حرکت بعدی وی (نظیر قرار دادن دست در نقطه‌ای که او می‌خواهد الگوی بعدی را در یک ستون قرار دهد) جلوی یک فعالیت تکراری را بگیرند و سپس پس به والدین کودک اوتیسم نشان دهید که چگونه منتظر پاسخ (که ممکن است به کوچکی مکس عکس کودک اوتیسم و نگاه او به شی باشد) بمانند.
به والدین و معلمان کودکان اوتیسم بیاموزید که نقش وی در فعالیتهای روزانه را با دادن نظراتی راجع به آنچه انجام میدهد (نظیره تو آجره ی قرمز را نزدیک خط گذاشتی )یا راجع به واکنشی که به تغییرات محیطی نشان می دهد نظیر آن کامیون صدای بلندی ایجاد کرد دنبال نمایند.
به والدین و معلمان کودک بیاموزید که بارها فعالیت های ارتباطی پیش زبانی (نظیر حرکات بیانگر معمول همچون دست دراز کردن برای به دست آوردن چیزی دور از دسترس اشاره به مردم یا اشیاء دست دادن یا تکان دادن سر) را در طی موقعیتهای رایج روزانه الگو سازی کنند.
به والدین کودکان اوتیسم آموزش دهید تا بازی های موازی با کودک اتیسم داشته باشند به این صورت که همان فعالیت های بازی را به شیوه ای نسبتاً متفاوت انجام دهند (مثلا اگر کودک اوتیسم یک ماشین اسباب بازی را حرکت می دهد، یکی از والدین نزدیک او بنشیند و ماشین دیگری را کندتر یا تندتر از وی حرکت دهد) و سپس والدین باید از کودک بخواهند تا فعالیتش را با فعالیت ایشان منطبق کند (مثلا کودک اوتیسم نیز ماشینش را تندتر یا کندتر حرکت دهد) و سرانجام این تغییرات را کلامی کنند (مثلا بگویند تند یا یواش).
به والدین کودکان اوتیسم بیاموزید که در ضمن بازی آواز خواندن یا انجام بازی های روزمره (نظیر کلاغ کلاغ یا لی لی حوضک) مکث کنند و سپس حرکات ظریف بدنی کودک اوتیسم را که نشانگر تمایل وی به ادامه بازی است تشخیص دهند (مثلا ول خوردن، کشیدن بازوی والدین یا نگاه به والدین).
به والدین و معلمان کودکان اتیسم آموزش دهید تا تعیین نمایند که رفتارهای پرخاشگرانه کودک اوتیسم نظیر کج خلقی، سر کوبیدن، یا صدمه به خود و دیگران چه کارکرد ارتباطی برای وی دارد. سپس به آنها کمک کنید که بتوانند مقدمات این نوع رفتارها را در کودک اوتیسمی پیش بینی کنند و سرانجام به خانواده و معلمان کودکان اوتیسم بیاموزید که به وی کمک کنند به جای رفتارهای پرخاشگرانه، کلمات کلیدی همچون نه ،می خوام، بیشتر و بله را بگوید یا به صورت غیر کلامی آنها را تفهیم نماید.
اگر رفتارهای پرخاشگرانه کودک اوتیسم به علت مشکل وی در انتقال به فعالیت های جدید است، است یک برنامه دیداری برای کودک تهیه نمایید که برای نشان دادن فعالیتهای طول روز مورد استفاده قرار بگیرد ،سپس به وی کمک نمایید تا از این برنامه برای انتخاب فعالیت ها استفاده نماید و به ایجاد محدودیت های مناسب در رفتارهای پرخاشگرانه عادت نماید.
به کودک اوتیسم نشان دهید که از نشان دادن تصاویر یا عکس های نمادین برای تفهیم نیازها و مطالب مورد نظرش( نظیر تمایل به خوردن غذاهای خاص یا بازی با اسباب بازی هایش یا انجام دیگر فعالیتهای روزمره) استفاده نماید.
به کودکان اوتیسم آموزش دهید هنگامی که اسباب بازی ها یا غذاهای مورد علاقه اش را در یک جعبه نسبتاً مات به او نشان می دهید بپرسد «اون چیه؟» وقتی با موفقیت این جمله را تقلید کرد یا به صورت مستقل سوال را تولید کرد، جعبه را باز کنید و در حالیکه با وضوح کامل نام شی را تلفظ می کنید آن را به وی بدهید.
به کودکان اتیسم آموزش دهید هنگامی که شی مطلوب وی را ابتدا به او نشان دادید و سپس در جاهای کلیدی متفاوتی نظیر زیر میز، داخل یک جعبه، یا پشت کتابخانه پنهان کردید بپرسد «اون کجاست؟ یا کجاست؟»
کودکان اوتیسم را تشویق نمایید هنگامی که شی متعلق به او یا دیگر اعضای خانواده را نشانش می‌دهید بپرسد «اون مال کیه؟»
پس از آنکه کودک اوتیسم توانست به صورت مستقل بپرسد یک شی چیست یا کجاست یا این جمله را با موفقیت تقلید نمود، شی مورد نظر را به او نشان دهید و نام و جایگاه آن را بگویید و سپس مشتاقانه منتظر بمانید تا او این نام را تقلید کند.
در طی فعالیت های روزمره رایج، به والدین کودکان اوتیسم بیاموزید تا واژگان متناسب با سن کودک اوتیسم را بارها بگویند و سپس مشتاقانه منتظر بمانند که کودک اوتیسم این واژگان الگو شده را در همان موقعیت ها تقلید نماید.
برای کودکان اوتیسم موقعیت های ارتباطی و رفتاری تهیه نمایید مثلا وانمود کنید که یک مهمانی چای یا جشن تولد دارید تا به این وسیله در بازی های متناسب با میزان رشدش شرکت نماید. با در نظر گرفتن زمان های منظم بازی با همسالان عادی و سپس با مدل سازی و تحریکات (الگورسانی‌های )کلامی و غیرکلامی و از طریق بازی کودک اوتیسم را هدایت نمایید.
موقعیت های روزمره ارتباطی خواص کودک اوتیسم (نظیر آن که چطور خود را معرفی کند سلام و احوالپرسی، توجه دیگری را جلب کردن، تصحیح یک سوء تفاهم ،یا درک آن که چه موقعی صحبت کند و کی ساکت باشد) را مدل سازی کنید.
همراه با کودکان اوتیسم متن‌های داستانی اجتماعی بنویسید که مستقیماً مربوط به فعالیتهای منظم خودش است و بخش های خاص یک فعالیت و انواع مورد انتظار ارتباطات اجتماعی مورد لزوم در مدرسه، خانه و موقعیت های ارتباطی را مشخص می کند. سپس از کودک اوتیسم بخواهید که هر روز قبل از شرکت در فعالیت ها ،آن را بخواند یا آن را ضبط کنید و وی گوش دهد.
به منظور کاهش پرکاری یا کم کاری حسی، با همکاری یک کاردرمانگر، درمان یکپارچگی حسی ( SI ) را فراهم آورید، و سپس کودک اوتیسم را به طراحی، ارتباط و انجام رفتارهای تطابقی مناسب، برای انطباق با ورودی حسی تشویق نمایید.
برای ایجاد واکنش‌های کلامی جایگزین نسبت به ورودی های بینایی، شنیداری، یا جنبشی قابل پیش بینی، متن هایی بنویسید و منظما آنها را با کودکان اوتیسم تمرین کنید (مثلا به صدای زنگ مدرسه در ساعت زنگ تفریح به صورت کلامی پاسخ گوید یعنی به جای آنکه جیغ بکشد بگوید «وقت استراحته»)
از طریق روش ایفای نقش همراه با همسالان عادی و در موقعیت های واقعی زندگی، به بیمار معانی افعال انتزاعی تر ذهنی نظیر دوست داشتن، فکر کردن یا متنفر بودن را بیاموزید.
علائم اختلال تاخیر زبانی در کودکان اوتیسم
در کودکان دارای تاخیر زبانی به دلایلی غیر از اوتیسم ( کم شنوایی، آپراکسی، کم توانی ذهنی) همچنان میل به ارتباط پابرجاست، اما این میل به ارتباط در علائم کودکان اوتیسم صدق نمی کند.
حتی وقتی کودکان دارای اوتیسم در استفاده از زبان برای رفع نیاز های موجودشان ماهر می شوند، زبان اجتماعی شان (گفتگو و محاوره) همچنان با مشکل روبرو است.
اختلال تاخیر گفتار در کودکان اوتیسم و درمان آن
برخی از کودکان دارای اوتیسم فاقد گفتارند، برخی دیگر هم که گفتار روان به دست می آورند باز زبان آنها کارکرد مناسبی ندارد. این گفته والدین که ( کودکم حرف می زند ولی ارتباط برقرار نمی کند) شاهدی بر این مدعاست. مثل کودک سه ساله اوتیسمی که علیرغم اینکه هر روز عبارات اخبار هواشناسی را تکرار می کند، درسایر موارد فاقد گفتار است.
اگرمی خواهید درباره کودکان اوتسم بیشتر بدانید به مقاله درمان کودکان اوتیسم مراجعه نمایید.
گاهی اوقات لازم است جنبه های فیزیکی تولید گفتار در کودکان دارای اوتیسم نیز مدنظر قرار گیرد. به عنوان مثال کودک دارای اوتیسمی که آپراکسی هم دارد باید تولید گفتار نیز توسط گفتار درمانی در کودک اوتیسم اصلاح شود اما این تمام درمان نیست بلکه باید بفهمد هدف از کسب زبان چیست.
یکی از اساسی ترین مشکلات همه افراد دارای اوتیسم اعم از افراد فاقد گفتار، مشکلات آن ها در تئوری ذهن است. افراد دارای اوتیسم درک نمی کنند که افراد مخاطب مشتاقانه منتظر گفتن کلمه ای از سوی او هستند.دکتر گفتار درمان کودکان اوتیسم در مرکز اوتیسم تهران بیان می کنند که از نظر کودک دارای اوتیسم ارتباط ذاتا امر لذت بخشی نیست. لذا دست کم در آغاز کار باید برای گرفتن گفتار از آن ها دست به دادن تقویت کننده ها و پاداش های بیرونی شد تا آن را لذت بخش کرد. گفتار درمانی در کودکان اوتیسم تلاش دارد با ایجاد تقویت کننده های جذاب و موثر روند تولید گفتار را تسهیل کند.
روش تبادل تصویر در گفتار درمانی تاخیر گفتار کودکان اوتیسم
در کودکان اوتیسمی که هیچ ارتباط کلامی برقرار نمی کنند و ارتباط چشمی ضعیفی(از علائم مهم اوتیسم) دارند گفتار درمان برای اوتیسم از روش تبادل تصویر جهت ایجاد ارتباط استفاده می شود.
هدف این روش که توسط دکتر گفتار درمانی اوتیسم جرا می شود آن است که کودک یاد بگیرد تصاویر را با اشیاء مربوطه مبادله کند و از این طریق خواسته هایش را بیان کند. لذا به این روش تبادل تصویر می گویند که در مرکز گفتار درمانی اوتیسم تهران انجام می شود.
روش تبادل تصویر پکس مرکز گفتار درمانی کودکان در تهران
معروف ترین مدل تبادل تصویر که نام اختصاصی یک روش درمان است سیستم ارتباط از طریق مبادله تصویر پکس می باشد. کودک می آموزد با نشان دادن کارت خاصی مثلا تصویر چیپس از گفتاردرمان اوتیسم چیپس بگیرد. به مرور زمان در مرکز گفتار درمانی اوتیسم مجموعه تصاویر مورد استفاده کودک اوتیسم افزایش می یابد و تعداد خوراکی ها، اشیا و فعالیت ها اضافه می شود. هر بار یک کارت به کلاسور کودک اضافه می شود و کودک باید از مجموعه بزرگ تری از کارت ها نیازش را پیدا کند.
کم کم گفتاردرمان هنگام ارائه پاداش، تحریک کلامی کلمه مربوطه را هم ارائه می دهد و اگر بخت یاری کند کودک اوتیسم هم با ارائه کارت کلمات را خواهد گفت. هر چند روش پکس برای ارتباط غیر کلامی طراحی شده است ام در بسیاری از موارد گفتار هم در کودک اوتیسم ظاهر می شود. با افزایش توانایی کودک اوتیسم در ابراز خواسته هایش ، قشقرق ها و پرخاشگری هایش هم کاهش می یابد.
کودکی که در روش پکس ماهر شود اما پس از چند سال درمان فشرده همچنان کسب گفتار ندارد ، ممکن است کاندیدای استفاده از روش های جایگزین گفتار باشد. روش های ارتباطی جایگزین از تابلو های تصویری ساده تا ابزار های کامپیوتری و تبلت پیشرفته که صحبت می کند ، متغییر است. در مقالات بعد به توضیح این روش پرداخته شده است.
روش رفتار کلامی در درمان تاخیر گفتار کودک اوتیسم
در کودکان اوتیسمی که ارتباط چشمی برقرار می کنند و به بعضی کلمات مانند بیان اسمش واکنش نشان می دهد و درک و شناخت اندکی از اشیاء پیرامونش( ماشین، لیوان، موبایل و…) دارد. همچنین در مونولوگ های فردی اش بعضی کلمات شنیده می شوند اما از آن ها برای ارتباط استفاده نمی کند، می توان از روش دیگری به نام رفتار کلامی در گفتار درمانی برای کودکان اوتیسم استفاده نمود. مرکز درمان اوتیسم دکتر صابر در زمینه استفاده از روش های نوین گفتاری در درمان کودکان اوتیسم فعالیت چشمگیری دارد.
این روش نام خود را از کتابی به همین نام که توسط اسکینر در سال 1957 نوشته شده است عاریه گرفته است. اسکینر گفتار را رفتاری در سطح سایر رفتار ها می بیند که از طریق شرطی سازی، پاداش و تنبیه کسب می شود.
رفتارگرایان قبول ندارند که ما دارای یک استعداد زبانی هستیم که گفتار حاصل شکوفا شدن ان است. اسکینر معتقد است که گفتار 4 کارکرد دارد:
درخواست: هنگام ابراز خواسته های خود در گفتار رخ می دهد. حضور اشیا و پدیده های مورد علاقه شانس بروز درخواست را افزایش می دهد
نامگذاری: همان برچسب زدن بدون قصد درخواست است.
پژواک: دارای ارزش تقلیدی است. تقلید آنچه فردی دیگر می گوید.
تبادل: منظور همان محاوره و رد و بدل کلمات است.
در روش رفتار کلامی یک محرک جذاب برای کودک ارائه می شود و هم زمان کلمه مورد نظر نیز گفته می شود. برای مثال گفتاردرمان چند حباب درست می کند و کودک مشتاقانه به قوطی حباب ساز خیره می شود .
گفتاردرمانگر مرکز درمان اوتیسم تهران با نوایی بلند و کشیده می گوید ((حباب)) و چند ثانیه مکث می کند تا واکنش کودک را ببیند. این چرخه چندین بار تکرار می شود و هر بار گفتاردرمان دست کودک را برای اشاره به حباب تنظیم می کند( علامتی برای حباب) .
به مرور کودک از انگشت اشاره اش جهت بیان در خواست خود استفاده می کند و گفتاردرمان به عنوان پاداش برای او حباب درست می کند. کم کم کودک با اشاره ده ها خواسته را نشان می دهد ابتدا با اشاره.
در مرحله بعد یعنی نامگذاری گفتاردرمان از تصویر اشیاء استفاده می کند. برای مثال گفتاردرمان می گوید این چیه؟ هاپو( درمانگر برای ترغیب کودک خودش جواب را می گوید.) سپس کودک تکرار می کند( کارکرد پژواکی).
یک گفتاردرمان خوب خواهد توانست برای تسهیل رفتار کلامی در کودک اوتیسم از کلماتی استفاده کند که در عین این که مورد علاقه کودک است بافت آوایی مناسبی نیز داشته باشد تا کودک راحت تر استفاده نماید.
در مرحله تبادل از پر کردن جاهای خالی یا جملات ناقص استفاده می شود و برای ترغیب کودک اوتیسم می توان از سر نخ کلامی استفاده نمود. برای مثال: درمانگر می گوید یه توپ دارم…… و کودک اوتیسم جواب می دهد ((قلقلیه)) به مرور سوالات استفهامی می شوند برای مثال
گفتاردرمان: این چیه؟تخت
کودک: تخت
گفتاردرمان: این چیه؟( بدون سرنخ)
کودک: تخت(نامگذاری)
گفتاردرمان: ما روی تخت می خوابیم. کجا می خوابیم؟ روی ….(سر نخ تکمیل)
کودک: تخت( تبادل)
گفتاردرمان: کجا می خوابیم؟
کودک: تخت
روش رفتار کلامی و تبادل تصویر زیر ساخت های مشترکی دارند که برگرفته از رویکرد رفتارگرایی است. در دو روش برای تطمیع و ترغیب کودک چیزی که کودک به شدت به آن علاقه دارد به میدان آورده می شود.
بهترین مرکز تخصصی گفتاردرمانی در کودکان اوتیسم ( کلینیک پایا در منطقه پاسداران و کلینیک غرب تهران در سعادت آباد) با استفاده از تکنیک های فوق و ابزار ها و تکنیک های دیگر گفتار درمانی مختص کودکان اوتیسم ، آماده ارائه خدمات گفتار درمانی در زمینه درمان کودکان اوتیسم می باشد.
مرکز جامع توانبخشی دکتر صابر با دو شعبه گفتار درمانی غرب تهران واقع در سعادت آباد و گفتار درمانی پایا واقع در پاسداران در حیطه توانبخشی اختلالات بلع و درمان آبریزش دهان به صورت کاملا تخصصی فعالیت می نماید. مرکز جامع توانبخشی دکتر صابر با 38 نیروی متخصص در شرق و 26 متخصص گفتار درمانی و کاردرمانی در غرب تهران با استفاده از متدهای خاص درمان پیشرفته همچنین استفاده از ماساژهای داخل دهانی جهت تقویت عضلات داخل دهان به درمان مشکلات بلع در کودکان و بزرگسالان با آسیب های مغزی کمک می کند. با تکنیک های گفتار درمانی آبریزش دهان در کودکان قابل درمان می باشد. ماساژ های داخل دهانی و تقویت عضلات صورت در بهبود مشکلات آبریزش دهان موثر است.
آبریزش شدید دهان در کودکان ممکن است علل مختلفی داشته باشد. از دلایل ایجاد آبریزش دهان می توان به وجود مشکلات مربوط به سیستم عصبی، همچنین مواردی نظیر بزرگی زبان، تنفس از طریق دهان، اختلالات بلع و یا مسدود شدن راه بینی اشاره کرد که موجب می شود آب دهان به بیرون از حفره دهان بریزد. اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک کنترل ترشحات غدد بزاقی را کنترل می کنند.هسته های بزاقی که در قسمت اتصال پل مغزی و بصل النخاع قرار دارند ترشح غدد بزاقی را تنظیم می کند، این تنظیمات توسط تحریکات پاراسمپاتیکی کنترل می شوند. هسته های بزاقی توسط محرک های چشایی و هر آنچه با زبان تماس پیدا می کند تحریک می شوند و باعث ترشح بزاق می شوند. از طرفی سیستم عصبی مرکزی نیز بر روی ترشح بزاق تاثیر گذار است.
علل آبریزش دهان:
در دوران کودکی از دوران تولد تا قبل از چهارسالگی، آبریزش دهان در کودکان تقریبا طبیعی به حساب می آید. اما بعد از چهار سالگی اگر میزان آبریزش دهان و ترشحات بزاقی شدیدتر شوند باید علت آن مورد بررسی قرار گیرد و در صورت نیاز درمان آغاز شود. یکی از علل آب ریزش دهان عدم هماهنگی بین قدرت بلع و کنترل بزاق است و این امر باعث آبریزش دهان در کودک می شود. آب ریزش دهان ممکن است به دلیل بلعیدن نادرست مواد غذایی یا مشکلات جویدن در کودک و یا به علت مشکلات اعصاب مرکزی و یا به سبب دندان درآوردن در کودک ایجاد شود. در بعضی موارد به علت ضعف عضلات صورت، گونه و لب ها و عدم توانایی کودک در بسته نگه داشتن دهان مشکلات آبریزش دهان دیده می شود. باید توجه داشت عوامل متعددی باعث باز ماندن دهان می شوند از جمله مشکلات و عفونت های دستگاه تنفسی و بسته شدن راه های تنفسی بینی. خوردن غذاهای شیرین نیز باعث افزایش ترشح بزاق و در صورت وجود مشکلات بلعی موجب آب ریزش در کودک می شود. استفاده از برخی داروها نیز باعث آبریزش دهان می شوند.
انواع آبریزش دهان:
آبریزش دهان بسته به شدت ریزش بزاق تقسم بندی می شود. در مورد خفیف بزاق دهان تا روی خط لب ها سرازیر می شود. در موارد متوسط آب دهان تا چانه ادامه پیدا می کند و در موارد شدید نیز بزاق دهان روی لباس های کودک می ریزد.
در تقسیم بندی دیگر آبریزش دهان بسته به محل ریزش بزاق به دو دسته آبریزش قدامی که تظاهرات آن به صورت خارج شدن بزاق از دهان بیمار دیده می شود و دسته آبریزش خلفی که بزاق دهان در حفره دهان جمع می شود و در صورت مشکلات بلعی موجب برگشت آب دهان به مجاری تنفسی و احتمالا آسپیریشن و سرفه و خفگی می شود. آبریزش دهان در اختلالاتی نظیر فلج مغزی، سندروم های ژنتیکی، میکروسفالی و هیدروسفالی، آسیب های مغزی ، اوتیسم و…دیده می شود
گفتار درمانی آبریزش در دهان کودکان
در حیطه درمان در مشکلات آبریزش دهان می توان از تخصص گفتاردرمانی، کاردرمانی، ماساژ صورت ، دارودرمانی استفاده نمود. گفتاردرمانی با انجام تحریکات صورت و زبان به تقویت عضلات صورت و دهان میپردازد و بدین وسیله می توان آبریزش دهان را کنترل نمود. گفتاردرمانی در آبریزش دهان با انجام تکنیک های تقویت عضلات صورت و انجام ماساژهای صورت، دهان و زبان به بهبود آبریزش دهان کمک می نماید. در مواردی که آب ریزش دهان با روش های بالینی نظیر وضعیت دهی، تقویت عضلات صورت و دهان، تقویت حرکات لب ها و زبان و …. درمان نشود میتوان از جراحی و رادیوتراپی جهت کاهش تولید بزاق در غدد بزاقی استفاده نمود.
درمان های سنتی نظیر طب سنتی ممکن است در بعضی موارد با تغییر تغذیه کودک موجب کاهش آبریزش دهان در کودک شود. اما طب سنتی نمی تواند یک درمان مناسب برای آبریزش دهان باشد و باید از درمان های تخصصی مانند فتار درمانی و کاردرمانی در کنترل آبریزش دهان کودکان استفاده نمود.
اختلال بلع و آبریزش دهان کودکان
اختلال بلع ناشی از اختلالات نوروفیزیولوژیکی است که می‌تواند در هر کدام از مراحل بلع که در زیر آمده است اتفاق بیافتد
مراحل بلع
آماده‌سازی دهانی
انتقال دهانی
حلقی
مروی
نشانه های اختلال بلع :
ناتوانی در بلع مواد غذایی، مایعات و بزاق خود (شایع ترین علامت)
سرفه کردن هنگام خوردن یا نوشیدن یا بعد از آنها
تغییر صدای فرد هنگام تغذیه و یا اندکی پس از آن
وجود صدای خرخر مانند در مسیر تنفسی حین دم و باز
عفونت سیستم تنفسی (پنومونیا)
ورود مواد غذایی به مسیر هوایی زیر چین های صوتی (خفگی)
کاهش وزن و فرود علائم سوء تغذیه
بالا رفتن درجه حرارت بدن از ۱ تا ۳۰ دقیقه پس از تغذیه
ضروریات بلع سرفه انفجار ناگهانی هوایی است که درون شش ها جمع شده و با فشار به سمت اپی گلوت می‌رود. سرفه دارای سرعت بسیار بالای است. برای مقایسه توپ تنیس می تواند با سرعت ۵۰ مایل بر ساعت حرکت کند و این عدد برای توپ بیس بال به ۸۵ نیز می رسد، ولی سرفه کردن با سرعت ۱۰۰ مایل بر ساعت رخ دهد! دلیل اصلی سرفه جلوگیری از ورود مواد ناخواسته به درون ریه و ایجاد بلع امن است.
آسپیراسیون و دیسفاژی در نوزاد :
مدیریت دیسفاژی و آسپیراسیون نوزادان نیازمند تلاش متخصص نوزادان، متخصص گوش، حلق و بینی، متخصص ریه، متخصص گوارش و آسیب شناس گفتار و زبان است. لارینگو سکوپی فایبراپتیک انعطاف پذیر و ارزیابی رسمی بلع باید در هر نوزاد مبتلا به دیسفاژی توسط پاتولوژیست گفتار انجام شود. نوزادان که قبل از ۳۴ هفته به دنیا آمده اند ممکن است به علت تاخیر تکلمی دچار دیسفاژی شوند. در صورت وجود آسپیراسیون علتهای آن ساختاری / آناتومیکی ساخته شده اند با این حال اکثر بیماران مشکلات آناتومیکی ندارند.
توجه
از بین ۱۲۸۳ بیمار که تحت بررسی با بلع باریوم اصلاح شده قرار گرفته بودند، ۴۴۰ بیمار آسپیراسیون نشان دادن( ۳۴ درصد) و در گروه دارای آسپیراسیون ۳۹۳ بیمار ( ۸۹ درصد ) دارای آسپیراسیون خاموش (مواد غذایی به ریه ها بدون وجود واکنش سرفه) بودند. در کودکان زیر ۶ ماه ۴۱ درصد آسپیره می کردند که ۹۵ درصد آن به صورت خاموش بود. میانگین سنی کودکانی که به صورت خاموش آسپیره می کردند ۱.۱ سال بود. آسپیراسیون خاموش در ۴۱ درصد بیماران باشکاف حنجره ای،۴۱ درصد با لارینگومالاسیا ۵۴ درصد با فلج یک طرفه چین صورتی مرتبط بود.
گفتار درمانی اختلالات بلع :
یکی از موارد گفتار درمانی آبریزش دهان در کودکان، درمان مشکلات بلع در کودکان می باشد.
مانور های بلع در گفتار درمانی بلع
مانور های بلع به منظور کنترل ارادی جنبه هایی از مراحل بلع طرح ریزی شده اند
بلع سوپرا گلوتیک
بلع سوپر سوپرا گلوتیک
بلع پرتقلا
مانور مندلسون
کلینیک کاردرمانی دکتر مهدی صابر برای درمان کودکان اوتیسم , کودکان فلج مغزی , کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری ,دیستروفی عضلانی ,بیش فعالی و نقص توجه و لکنت زبان در کودکان با بهترین روش های کاردرمانی , گفتاردرمانی و آب درمانی در کودکان در تلاش است تا بیشترین کمک را در کمترین زمان به کودکان مبتلا به این بیماری ها نماید. اگر کودک شما توانایی آمدن به مطب را ندارد می توانید از خدمات کاردرمانی در منزل و گفتاردرمانی در منزل استفاده نمایید.
جناب آقای دکتر صابر متخصص توانبخشی و مدرس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با سابقه 15 ساله در زمینه توانبخشی و مدیریت دو مرکز توانبخشی در پاسداران و سعادت آباد به تشخیص دقیق نوع و شدت لکنت زبان در کودکان می پردازد. مرکز گفتار درمانی لکنت زبان در کودکان با 46 کادر مجرب گفتار درمانی در لکنت ، روانشناسی کودک و بهترین کاردرمانان در پاسداران به ارائه خدمات درمانی لکنت زبان به ساکنین شرق تهران می پردازد همچنین بهترین مرکز درمان لکنت زبان در تهران نیز به مساحت 400 متر در 3 طبقه مجزا به کار تیمی درمان لکنت زبان کودکان در منطقه سعادت آباد مشغول می باشند . شایان ذکر است که خانواده های محترم میتوانند از خدمات دکتر لکنت زبان و متخصص لکنت زبان کودکان،همچنین متخصص گفتار درمانی در منزل از بهترین مرکز لکنت بهرمند گردند. جهت بهبود لکنت زبان ناگهانی در کودکان ابتدا باید متخصص گفتار درمانی در لکنت با ارزیابی دقیق شدت و نوع لکنت زبان کودکان را تشخیص داده و در صورت لزوم خدمات گفتاردمانی در کلینیک یا خدمات آنلاین گفتاردرمانی لکنت زبان را آغاز نمایند.
لکنت زبان در کودکان چیست؟
لکنت زبان در کودکان یکی از شایع ترین و مهم ترین اختلالات تکلمی کودکان می باشد که در دوران خردسالی و معمولا از سنین 2 تا 4 سالگی آغاز می شود.
این اختلال پدیده ای مخصوص دوران کودکی می باشد. واژه لکنت زبان یک اصطلاح اشتباه اما رایج بین مردم به شمار می آید. در اختلالات تکلمی کودکان واژه لکنت به معنای اختلال روانی در گفتار و الگوی زمانی آن که سخن گفتن را دشوار می‌سازد شناخته می شود.
در سنین ورورد به مدرسه نیز با افزایش اختلالات اضطرابی و مشکلات سازگاری اجتماعی احتمال بروز لکنت زبان در کودکان بالا می رود.
به طور کلی در کودکانی که سابقه لکنت زبان را داشته یا در خانواده سابقه لکنت را داشته اند احتمال بروز یا عود آن در مراحل رشد نظیر دوران بلوغ، یا در زمان ازدواج وجود دارد.
دلایل بروز لکنت زبان در کودکان
لکنت زبان یک اختلال گفتاری است که تحت تاثیر عوامل مختلفی ایجاد می شود و به اصطلاح چند عاملی می باشد. تأثیر عواملی نظیر ژنتیک در این اختلال اثبات شده است.
تقریبا 60 درصد از افراد مبتلا به لکنت زبان سابقه لکنت را در اقوام نزدیک خود داشته اند. عامل اضطراب ، ترس های دوران کودکی، فضای تربیتی نامناسب در منزل و خشونت های خانوادگی از عوامل روانشناسی موثر در بروز لکنت به حساب می آید.
وجود مشکلات زبانی و تاخیر شناختی همچنین سرعت بالای صحبت کردن ، نارسایی‌ها و اختلالات دستگاه عصبی که موجب اختلال در تعامل اندام های مورد نیاز گفتار و پیام های عصبی می باشد از دیگر عوامل لکنت زبان است.
بسیاری از والدین تصور می کنند علت لکنت زبان در کودکان ترس های ناگهانی یا اتفاقات خاصی در زندگی کودک است. با وجود اینکه ممکن است لکنت زبان پس از یک اتفاق خاص بروز کند اما علت لکنت زبان نمی باشد و تنها بروز لکنت زبان را باعث می شود. لکنت زبان ناگهانی در کودکان 3 ساله شایع است و علت لکنت زبان در این سن در بیشتر موارد، سرعت پردازش ذهنی پایین در کودک است. با افزایش دایره لغات و توانایی صحبت کردن در کودک سرعت سخن گفتن در او افزایش می یابد اما در برخی کودکان به علت سرعت پردازش ذهنی پایین و نامناسب با سن لکنت زبان ایجاد می شود. به زبان ساده تر کودک نمی تواند با همان سرعتی که تفکر میکند حرف بزند. لازم به ذکر است با وجود شیوع لکنت زبان در 3 سالگی اما این نوع لکنت زبان بسیار آسان قابل درمان است. در بهترین مرکز درمان لکنت زبان یعنی کلینیک تخصصی لکنت زبان تهران به درمان لکنت زبان کودکان توسط گفتار درمانی خوب در لکنت زبان در کودکان پرداخته می شود.
باید توجه داشت که حتی پس از درمان لکنت زبان توسط متخصص لکنت زبان کودکان، احتمال بازگشت یا افزایش لکنت زبان در کودکان 6 ساله با ورود به مدرسه وجود دارد که ممکن است ناشی از مشکلات روانی، تغییر محیط کودک و…. باشد.
انواع لکنت زبان در کودکان
لکنت زبان در کودکان دارای انواع مختلفی می باشد که در زیر به طور کامل راجب آنها بحث شده است.
1- لکنت کلونیک
در این نوع لکنت زبان کودک قسمتی از کلمه را با سرعت و پشت سر هم تکرار می کند . معمولا این قسمت ا کلمه سیلاب اول است. برای مثال کلمه بده را ب ب ب ب ب بده بیان می کند.
2- لکنت تونیک
در این نوع لکنت به علت توقف در عملکرد عضلات تلفظی کودک برای چند ثانیه دچار استپ و توقف در بیان کلمه شده و به علت تلاش زیاد برای بیان کلمه به خود فشار می آورد. پس از آن با فشار، به‌طور ناگهانی و کلمه را بیان میکند.
در صورت بروز لکنت زبان بهترین توصیه مراجعه به پزشک کودک می باشد. پزشک شما را به متخصص گفتاردرمانی کودکان ارجاع می دهدو گفتار درمانگر پس از ارزیابی کودک مشخص می کند که اختلال تکلم کودک شما مشکلی ادامه دار است یا خیر. سپس بسته به میزان اختلال و نوع آن تمرینات درمانی مناسب را به شما ارائه می دهد.
همچنین نکات رفتاری لازم جهت رفتار صحیح با کودک در زمان بروز این اختلال و قرار گیری در وضعیت های اجتماعی استرس زا به والدین کودک مشاوره داده می شود.خدمات گفتاردرمانی در منزل نیز می تواند به عنوان درمانی تکمیلی برای کودکان با اختلال تکلم انجام شود
مراحل ایجاد لکنت زبان در کودکان
مرحله اول: کودک متوجه می شود که کلمات خاصی را تکرار می کند یا در مواردی نمی تواند کلمه را ادا کند. اما این موضوع باعث ایجاد ناراحتی در کودک نشده و کودک همچنان به صحبت کردن ادامه می دهد.در این مرحله به علت نبود تنش در کودک برنامه های گفتاردرمانی به خوبی و با سرعت تاثیر گذار بوده و بهترین زمان برای شروع درمان می باشد
مرحله دوم: با بزرگتر شدن کودک و وسعت یافتن دامنه مکالمات او و مشاهده رفتار های همسالان و فامیل در مقابل لکنت زبان کودک علایم اضطراب و مشکلات رفتاری تشدید یافته و کم کم کودک از شرایطی که در آن مورد قضاوت قرار میگیرد می گریزد.
مرحله سوم: با افزایش حرکات و رفتار ضمنی همراه با لکنت به صورت غیرارادی کودک نسبت به بیان موفق هر کلمه یا جمله دچار ترس و اضطراب شده و همین امر باعث تشدید بیشتر لکنت زبان در او می گردد و این سیکل معیوب ادامه پیدا می کند. در این مرحله درمان لکنت تنها با گفتاردرمانی امکان پذیر نبوده و نیاز به استفاده از درمان های مکمل نظیر دارو درمانی، رفتاردرمانی و روان درمانی می باشد.
لکنت زبان در کودک 3،4 و 5 ساله
لکنت زبان در کودکان زیر 3 سال و کودکان 3 ساله غیر عادی نیست. آغاز کلام در کودکان و عدم هماهنگی رشد ساختارهای زبانی و رشد مغز در کودکان موجب بروز وقفه یا تکرار در گفتار کودک می گرددکه ممکن است خود را به شکل لکنت نشان دهد. حدود 5 تا 10 در صد کودکان دوره ای از لکنت زبان را در کودکی خود پشت سر می گذارند و تنها یک درصد از این کودکان لکنت را تا پایان دوران کودکی و به صورت طولانی مدت تجربه می نمایند. اما تشخیص دقیق لکنت موقتی و اختلال لکنت زبان نیاز به بررسی های دقیق و تخصصی توسط متخصص لکنت زبان در کودکان دارد. یک گفتار درمانی لکنت زبان در کودکان با اریابی دقیق گفتار کودک و تشخیص شدت لکنت زبان کودکان به طرح برنامه درمان لکنت زبان کودکان می پردازد. استفاده از تکنیک های پیشرفته گفتار درمانی در لکنت در کنار امکانات پیشرفته بهترین مرکز درمان لکنت زبان در تهران موجب بهبود لکنت زبان در کودکان می گردد. دکتر لکنت زبان مرکز با ارائه تکنیک های رفتاری مناسب به والدین و راهکارهای برخورد با لکنت زبان ناگهانی در کودکان شیوه صحیح رفتار را به والدین آموزش می دهند تا روند درمان را در بهترین مرکز لکنت تسریع بخشند. در لکنت زبان کودکان 4 و 5 ساله هرچقدر درمان در زمان کوتاه تری از شروع لکنت ارائه شود روند درمان سریع تر بوده و کودک توانایی کنترل لکنت را پیدا می کند و می تواند ارتباط صحیح و مناسبی را با همسالانش برقرار نماید. این امر موجب بهبود اعتماد به نفس کودک شده و از بروز اختلالات رفتاری دیگر جلوگیری می نماید.
لکنت زبان در دانش آموزان
کودک مدرسه رو دارای لکنت، معمولا یک دانش آموز ابتدایی یا دورهی اول دبیرستان بین ۶ تا ۱۴ سال است که برای چندیت سال لکنت داشته است.
افراد دارای لکنت زبان در این سنین، تکرارهای بخشی از کلمه و کل کلمه ی تک هجایی و نیز کشیده گویی های تنشی را نشان می دهند، اما گیرهای با تنش و تقلا آشکارترین علامت لکنت هستند.
در این سن فرد ممکن است از ترفندهای رهایی، از قبیل حرکات بدنی یا کلامی مختصر(مثل:آه، ام) استفاده کند تا از لکنت ها آزا شود.
همچنین ممکن است از راهکارهای اجتنابی از قبیل آغازگرها، جانشینی های کلمه، حاشیه گویی ها و اجتناب از موقعیت های گفتاری سخت استفاده کند.
او نا امیدی و خجالت بیشتری را نسبت به کودکان پیش از مدرسه تجربه می کند و پیش بینی بیشتری از لکنت در صداها، کلمات و بسیاری از موقعیت های گفتاری خاص دارد.
ترس عمده اش از خود لحظه لکنت است و مفهوم قابل تعریفی از خود به عنوان یک فرد دارای لکنت دارد.
ارزیابی لکنت زبان در کودکان
یک رویکرد جامع برای درمان نیاز به یک رویکرد جامع برای ارزیابی دارد. چرا که لکنت شامل ویژگی هایی است که به راحتی بیشتری اندازه گیری می شوند مثل ناروانی ظاهری و ویژگی هایی که با راحتی کمتری اندازه گیری می شوند (مثل واکنش ها به لکنت) به کارگیری انواع شیوه های ارزیابی ضروری است.
ارزیابی ها می توانند به صورت غیر رسمی و یا رسمی صورت گیرند:
-ارزیابی بخش آسیب:
برای اندازه گیری ناروانی ظاهری آسیب شیوه های گوناگونی برای شمارش ناروانی می تواند مورد استفاده قرار گیرد. لکنت متغیر است بنابراین :
ما نیاز به جمع آوری داده ها از موقعیتهای گوناگون داریم
ما نیاز به داده های کافی از گفتار مراجع داریم تا تصویر کاملی از رفتار و گفتاری فرد را نشان دهد
-ارزیابی های غیر رسمی:
تعداد ناروانی ها ، نوع ناروانی ها ، ادراک ما از تنش و رفتارهای ثانویه
ثبت سایر ویژگی های گفتاری و ارتباطی مانند سبک ارتباطی سرعت ، گفتار و غیره ارزیابی های رسمی به ما کمک می کنند تا رفتار های ظاهری لکنت را ثبت کنیم :
ارزیابی فراوانی لکنت بر اساس %SS
ارزیابی شدت لکنت بر اساس مقیاس SR
ابزار اندازه گیری شدت لکنت SSI_ 4 :ارزیابی شدت لکنت بر اساس فراوانی ، دیرش و رفتارهای همراه لکنت
به یاد داشته باشیم که شدت لکنت برابر با تاثیر لکنت نیست. بعضی از افراد زیادی می کنند ولی تاثیر کمی را تجربه می
کنند.
-ارزیابی واکنش ها:
با مراجعه خود در مورد افکار و احساساتی که در مورد لکنت دارد صحبت کنیم.
صحبت کردن با کودکان دارای لکنت راهی است که ما می‌توانیم تجربه آنها را درک کنیم مراجعان در وهله ی اول با این قضیه راحت نیستند اما حمایت و تایید این کار به آنها کمک می کند تا درک کنند ما برای کمک کردن به آنها حضور داریم و در مواقع درمان با این ارزیابی آغاز میشود.
ارزیابی بر اساس ایجاد یک پوشه برای هر مراجع (کاربرگ) اطلاعات ارزشمندی را ایجاد می کند:
یادداشت برداری های مختلف در جلسه در هنگام صحبت با مراجع
پرسشنامه ها، فرم ها وچک لیست های غیر رسمی
ثبت رفتار های مشاهده شده توسط درمانگر، معلمان، خانواده و همسالان
تاثیر منفی لکنت زبان در کودکان :
با مراجعه خود در مورد تاثیری که لکنت بر روی زندگی او گذاشته است، صحبت کنیم.
آیا لکنت توانایی او را در این موضوعات تحت تاثیر قرار داده است؟
گفتن آنچه می‌خواهد بگوید
انجام دادن آنچه می‌خواهد انجام دهد
کسی باشند که می‌خواهد باشد
تمایل داشتن با همسالان، اعضای خانواده و معلمان
آیا نگران تاثیر لکن در زندگی آینده خود است؟
ارزیابی OASES تاثیر منفی لکنت را بر زندگی افراد به طور مستقیم از طریق دو بخش ارتباط کاربردی در موقعیت های اصلی (منزل، مدرسه، موقعیتهای اجتماعی) و کیفیت زندگی مورد سنجش قرار می دهد.
-ارزیابی محیط در لکنت زبان:
والدین، معلمان و همسالان، تجربه فرد از لکنت را تحت تاثیر قرار می دهند.
دیگران چه اطلاعاتی در مورد لکنت دارند؟
دیگران چه احساسی در مورد لکنت فرد دارند؟
چه توصیه هایی به کودک نوجوان می کنند؟
در مورد درمان چه درکی دارند؟
درمان موفق را چگونه تعریف می کنند؟
نظرات آنها در مورد درمان قبلی چیست؟
چگونه در درمان مشارکت داشته اند و یا می خواهند مشارکت داشته باشند؟
آیا کودک تجربه مسخره شدن و یا سایر مشکلات را در مدرسه دارد؟
ارزیابی باید در طول فرایند تشخیص و درمان صورت گیرد. اندازه گیری های مکرر نه تنها اطلاعاتی را در مورد وجود و شدت اختلاف فراهم می کنند بلکه اطلاعاتی را نیز فراهم می‌نماید که میتوانند در این موارد کمک کنند:
در نوشتن اهداف و طراحی درمان ثبت تغییرات در طول زمان در تعیین زمانی مهارت های ارتباطی کودک و نوجوان به اندازه کافی برای تضمین ترخیص از درمان و برای پیگیری کودک و نوجوان بعد از ترخیص برای اطمینان بخشیدن در اینکه پیشرفت های ارتباطی تثبیت شده اند.
توسط ارزیابی اختلال لکنت، درمانگران قادر خواهند بود تضمین کنند که هدف کاهش تاثیر منفی لکنت بر روی زندگی کودک و نوجوان را به انجام رسانده اند. در نهایت یک ارزیابی کامل فقط به اختلال لکنت اختصاص ندارد و نیاز است تا جنبه‌های دیگر رشد گفتار و زبان را نیز در نظر گرفته و در صورت لزوم ارزیابی صورت گیرد.
درمان لکنت زبان در کودکان
ورود به مدرسه، محیط جدید، چالش های جدید، رقابت های جدید،دوستان جدیدو به طور کلی انتظارات و قوانین جدید را در دنیای کودک وارد می کند. مدریه مکانی است که کودک به صورت جدی، از نیاز به مورد پذیرش قرار گرفتن توسط همسالانش، آگاه می شود.
حتی در سال های ابتدایی ورود به مدرسه،کودکان به تفاوت های یکدیگر از قبیل، بلندی قد، رنگ مو، عینک ، فرl گوش ها و امثاg اینها توجه می کنند و واکنش نشان می دهند.
در این بین کودکانی که دارای یک ناتوانی فیزیکی می باشند بیشتر در معرض خطر هستند.به ویژه کودکان دارای لکنت که در بیان کلمات دچار سختی می شوند و برقراری ارتباط وپذیرفته شدن آنها به مخاطره می افتد.
طرد شدن اجتماعی، مسخره شدن و قلدری مشکلاتی هستند که یک کودک ممکن است در سن مدرسه با آنها مواجه شود و آثار آن تا بزرگسالی نیز ادامه پیدا کند.
در محیط مدرسه کودک نه تنها باید با لکنت زبان خود دست و پنجه نرم کند، بلکه دچار چالش با واکنش های همکلاسی ها و معلمان در محیط رسمی نیز می شود. در این زمان کودک به لکنت به عنوان مانعی نگاه می کند که بر سر راه ارتباط برقرار کردن با همکلاسی ها و بروز توانمندی هایش در مدرسه قرار می گیرد. در نتیجه روز به روز واکنش او نسبت به لکنت از قبیل رفتارهای اجتنابی و فراری، بیشتر شده و به مرور لکنت جنبه های وسیع تری را شامل می شود.
در این مقطع زمانی است که خودپنداره کودک، از دارای لکنت بودن به (( لکنتی بودن)) تغییر می کند. این تغییر تصویر از خود، بارزترین ویژگی است که درمانگران در ارزیابی کودک در سن مدرسه، در مقایسه با کودک در سن پیش دبستانی مشاهده می کنند.
گفتاردرمانی و درمان لکنت در کودکان
درمان واقعی لکنت بر اساس شرایط کودک متفاوت است و شامل خدمات گفتاردرمانی در جهت آموزش تکنیک های رفتاردرمانی فردی و اجتماعی و همچنین آموزش کودک در جهت صحبت کردن بدون لکنت می باشد.
به طور کلی درمان جامع لکنت شامل استفاده از چندین استراتژی مرتبط است که هر کدام در بهبود یک جنبه خاص از توانایی های ارتباطی فرد هدف قرار می گیرند.
هدف اصلی یا بهترین نتیجه برای این درمان ارتباط موثر می باشد نه فقط درصدی از بهبود در روانی گفتار و یا کاهش خواصی در گفتار دارای لکنت. به همین خاطر به این رویکرد برای درمان فقط به عنوان درمان (روانی) نباید توجه کرد.
بلکه باید بیشتر به عنوان مجموعه ای از شیوه‌های درمانی با هدف اطمینان دادن به اینکه لکنت به صورت منفی بر روی توانایی های فرد دارای لکنت در در ابراز خودش و رسیدن به اهدافش در زندگی تاثیر نمی گذارد مورد توجه قرار گیرد.
به انجام رساندن این هدف گسترده نیاز به هماهنگی چندین اصول کلیدی دارد که هر یک به صورت جزئی تر در ادامه توضیح داده خواهد شد.
درمان لکنت زبان ناشی از ترس
درمان لکنت زبان ناشی از ترس توسط گفتار درمانی در لکنت زبان به همراه تیم روانشناسیکه در زمینه بازی درمانی و رفتار درمانی متخصص هستند قابل اجرا می باشد. در مرکز گفتاردرمانی در لکنت زبان ما با استفاده از گفتار درمانی لکنت زبان به همراه مشاوران متخصص در زمینه روانشناسی همکار گفتار درمانی در لکنت زبان به درمان لکنت زبان در کودکان پرداخته می شود.
کلینیک گفتاردرمانی در لکنت زبان
از دیگر امکانات بهترین مرکز درمان لکنت زبان در تهران، اتاق سنسوری روم می باشد، که با ایجاد ودالیته های حسی مختلف به افزایش سرعت پردازش حسی- حرکتی در کودک وهماهنگی درکی- حرکتی در کودکان دارای لکنت زبان کمک می کند.اتاق شنیداری بهترین مرکز درمان لکنت در تهران می تواند در افزایش سرعت پردازش شنیداری و تسهیل گفتار در کودکان موثر باشد و می تواند مرکز درمان لکنت زبان ما را به بهترین مرکز لکنت تبدیل کند.
از دیگر امکانات کلینیک گفتار درمانی لکنت زبان ارائه خدمات گفتار درمانی در منزل( درمان لکنت زبان کودکان در خانه) می باشد که مرکز گفتاردرمانی در لکنت زبان ما را جزو بهترین مراکز لکنت زبان در تهران قرار داده است. درمان لکنت زبان در منزل توسط بهترین گفتار درمانی در لکنت تحت نظر کلینیک تخصصی لکنت زبان در کودکان انجام می شود.
رفتاردرمانی برای درمان لکنت زبان در کودکان
استفاده از رفتار درمانی در درمان لکنت زبان از نظریه ای که علت لکنت را در رفتارهای ناهنجار و سازش نیافته در کودک می دانند نشات میگیرد وبه همین منظور در این روش به اصلاح رفتار کودک و در نتیجه تقلیل لکنت زبان پرداخته می شود.
روش روان درمانی نیز یکی از روش های کمک کنند ه در لکنت زبان می باشد که بیشتر در افرادی که دارای مشکلات عاطفی و اختلالات روانی عصبی می باشند استفاده می شود.
روش درمان زبانی تلفظی
یکی دیگر از روش های درمانی در لکنت زبان روش زبانی تلفظی می باشد که بر این پایه استوار است که فرد برای داشتن یک گفتار سلیس نیاز به هماهنگی های بین حنجره، زبان، عضلات گونه و لبها دارد و اگر اختلالی در این هماهنگی ایجاد شود لکنت زبان به وجود می آید.
در این روش با استفاده از تمرینات خاصی به کودک آموزش داده می شود با کنترل عضلات صورت و هنجره به صورت آهسته آهسته و با توجه به هجاهایی که تلفظ می کند حرف بزند و با کمال دقت کلمات را بیان کند.
همچنین به کودک آموخته می شود در هنگام بند آمدن زبانش و بروز لکنت با انجام تمریناتی تنفس خود را کنترل و تنظیم کند و با استفاده از تکنیک های گفتاردرمانی در تولید صوت های خاصی بتواند بر مشکل لکنت خود غلبه کند.
از دیگر علل لکنت که مورد توجه قرار گرفته است اختلال در سرعت پردازش ذهنی در کودکان 3 تا 6 سال می باشد. کودک دارای لکنت زبان اطلاعات را با سرعت کمتری از همسالان خود پردازش می کنند، از طرفی بین سرعت پردازش و سطح زبان ارتباط معنی داری وجود دارد.
در نتیجه تقویت سرعت پردازش کلامی در کودک می تواند در بهبود لکنت زبان موثر باشد. تمرینات تقویت حافظه کاری کلامی و هماهنگی از موارد ارائه شده در این درمان می باشد.
اصول جامع درمان لکنت زبان در کودکان
-ماهیت چند بعدی لکنت
درمانگر باید با یک درک قوی از ماهیت گسترده و چند وجهی اختلال لکنت به درمان نزدیک شود به ویژه اینکه تجربه ی لکنت چیزی فراتر از صرفا تولید ناروانی های گفتاری است.
-عدم درمان کامل لکنت
درمانگر باید این حقیقت را بپذیرند که درمان قطعی برای لکنت در سن مدرسه وجود ندارد. در نتیجه این احتمال وجود دارد که فرد حتی بعد از درمان موفق باز هم تا حدی به لکنت کردن اما با شیوه ای راحت تر ادامه دهد.
-کاهش تاثیر لکنت در کیفیت ارتباط
درمانگر باید (لکنت کردن مشکلی ندارد) را به رسمیت بشناسند و اینکه هدف درمان اطمینان دادن به این است که لکنت در توانایی فرد برای برقراری ارتباط موثر مداخله نمی کند.
-کار با محیط فرد دارای لکنت
درمانگر باید برای کار با افرادی که در محیط کودک یا نوجوان هستند آماده باشد. شامل والدین، معلمان و همسالان. او باید به آنها برای فهم ماهیت لکنت و برای کنار آمدن با لکنت فرد راهنمایی و کمک لازم را ارائه دهد.
-شخصی سازی درمان
در آخر درمان باید استراتژی های فردی مختلفی را که هر یک از اجزای تجربه ی کودک و نوجوان از لکنت کردن را مخاطب قرار می دهد، مورد هدف قرار دهد.
چارچوب تئوریکی در درمان لکنت زبان در کودکان
در درمان جامع لکنت فرمول بندی کردن دیدگاه در مورد ماهیت گسترده لکنت و درمان چند وجهی برای افراد دارای لکنت، پژوهش و تمرین بالینی در یک چارچوب تئوریکی که به صورت ویژه ای برای اختلال پیچیده ای نظیر لکنت به حساب پایه گذاری شده است. این چارچوب توسط سازمان بهداشت جهانی (WHO) به نام طبقه بندی عملکرد، ناتوانی و سلامتی ( ICF )گسترش یافت. ICF تجربه سلامتی بشر را، شامل عملکرد نرمال و مختل، در سه جزء اصلی توصیف می کند.
1) عملکرد و ساختار بدن
همه ساختارهای اصلی بدن انسان را توصیف میکند (مثل سیستم عصبی، سیستم های اسکلتی و عضلانی، سیستم های درگیر در تولید گفتار) و همچنین همه عملکردهایی که این ساختار ها انجام می دهند. (مثل تفکر و شناخت، حرکت، حرف زدن). اگر فردی مشکلی در ساختار و یا عملکرد بدن را تجربه کند، منظور یک نقص یا آسیب می باشد.
مثال هایی از اختلالات ارتباطی که شامل نقص هایی در ساختار بدن می باشند عبارتند از شکاف کام، آفازی، صدمه مغزی بسته و اختلالات صوتی. اگرچه تحقیقات نشان داده که در بزرگسالان دارای لکنت، تفاوت هایی نور و آناتومیکی وجود دارد، اما نقض کاملاً معینی در ساختار بدنی افراد دارای لکنت شناخته نشده است.
با این حال افراد دارای لکنت نقصی را در عمل کرد بدن نشان می دهند. این نقص عملکردی در رفتارهای ظاهری لکنت دیده میشود (یعنی تکرار ها، کشیده گویی ها و قفل ها). همه افراد دارای لکنت این نقص در عملکرد بدن را به درجاتی بروز می دهند.
2)فعالیت ها و مشارکت
دومین جزء ICF فعالیت های روزانه ای که افراد دارای لکنت در زمان مشارکت در زندگی با آنها درگیر هستند را توصیف می کند. این طبقه بندی ها مستقیما مربوط به جنبه های (ارتباط کاربردی) و (کیفیت زندگی) در درمان است.
صحبت هایی که فرد می خواهد داشته باشد، شامل معرفی کردن خود به دیگران، شروع یا باقی ماندن در گفت و گو، سوال کردند و یا پاسخ دادن، بلند خواندن سر کلاس، صحبت با تلفن
فاکتورهای زمینه ای فردی و محیطی در گفتار و زبان
فاکتورهای زمینه ای فردی و محیطی به ویژه ICF به آسیب شناسان گفتار و زبان مربوط می باشد و به این علت انجمن گفتار – زبان-شنوایی آمریکا [ASHA] طرح تمرینی را تعیین کرده که همه اجزا و عوامل تعیین شده در چارچوب WHO را در بر گیرد.
جز سوم، فاکتور های فردی و محیطی که تجربه افراد از زندگی روزمره شان را تحت تاثیر قرار می دهد را توصیف می کند. این فاکتورهای زمینه ای به توضیح اینکه چرا افراد با یک اختلال مشابه تجارب متفاوتی را می توانند داشته باشند کمک می کند.مثلا چرا بعضی از افراد دارای لکنت توسط مشکلات گفتاریشان محدود نمی شوند.
فاکتور های فردی شامل واکنش های عاطفی، رفتاری و شناختی است که به طور خواصی به هم مرتبط هستند. و به میزان زیادی در تجربه ی گوینده از محدودیت در فعالیت یا مشارکت قرار گرفته اند.
به این صورت که اگر گوینده ای به طور منفی به لکنت خود واکنش نشان دهد، احتمالا بیشتر از موقعیت های گفتاری و درگیر شدن با سایر رفتارهایی که توانایی او را در فعالیت های روزمره و مشارکت در زندگی شکل می دهد اجتناب می کند.
فاکتو های محیطی شامل سیستم های حمایتی گوینده( شامل خانواده، درمانگران)، واکنش های دیگران (شامل تجارب منفی مثل قلدری و مسخره شدن توسط همسالان) وتاثیر موقعیت های گفتاری مختلف می باشد که می تواند تسهیل گر و یا مانع باشد.
واکنش های محیطی توانایی گوینده را در کسب اهداف درمانی اش در زندگی تحت تاثیر قرار می دهد. به این علت که تجربه ی گوینده از لکنت به میزان زیادی توسط این واکنش های فردی و محیطی تعیین می شود، بسیار ضروری است که در یک رویکرد جامع درمانی مورد توجه قرار گیرند.
مشکلات در فعالیت های روزانه باعث ایجاد محدودیت های مشارکتی نیز می گردد.( مثل محدودیت در توانایی مشارکت در فعالیت های اجتماعی) مثال هایی از محدودیت های فعالیت که توسط کودکان سن مدرسه یا نوجوانان تجربه می شود، شامل مشکلاتی در خواندن بلند در کلاس، حل مسئله بر روی تابلو، اجتماعی شدن با دوستان و صحبت کردن پشت تلفن می باشد.
اگر کوذکان این محدودیت ها را در توانایی های ارتباطی خود تجربه کنند، آنها ممکن است محدودیتهای گسترده تری را در توانایی مشارکت در زندگی تجربه کنند.
میزان اثربخشی درمان در کودکان دارای لکنت زبان
با توجه به مقالات ارائه شده در زمینه ی درمان لکنت کودکان مدرسه رو میتوان به این نکات اشاره کرد:
در مورد میزان کاهش لکنت در کودکان سن ۶ تا ۱۳ سال بر اساس درصد هجاهای لکنت شده پس از درمان اطمینان بسیار کمی وجود دارد.
در کودکان سن ۶ تا ۱۳ سال شواهد کافی مبنی بر اینکه یک درمان لکنت موثر تر از درمان دیگری است وجود ندارد.
در مورد میزان کاهش شدت لکنت در کودکان ست ۶ تا ۱۳ سال اطمینان کمتری نسبت به کودکان زیر ۶ سال وجود دارد ولی این اطمینان بیشتر و قوی تر از نوجوانان و بزرگسالان می باشد.
در بسیاری از متون توافق بر این است که درمان در سن مدرسه باید جامعه باشد و نه تنها بهبود روانی گفتار، بلکه مهارت های ارتباطی در موقعیت های گسترده تری از جمله مدرسه را مورد توجه قرار دهد.
در راهنمایی هلند ذکر شده که درمان برای کودکان بین ۶ تا ۱۳ سال، باید بر اساس طرح درمانی باشد که اجزای ICF را دربرگیرد و بر روی انواع ویژگیهای رفتاری، عاطفی و شناختی فرد که در طی ارزیابی شناسایی شده است، تمرکز شود
توصیه ها و مشاوره با والدین در راستای رفتار مناسب در هنگام بروز لکنت یکی از مهم ترین راهکارهای ارائه شده در درمان لکنت می باشد. کارهایی که والدین می توانند برای یک کودک با لکنت زبان انجام دهند:
در طول روز زمان هایی را برای صحبت کردن با آرامش و در محیطی لذت بخش برای کودک فراهم کنید.
زمان هایی که کودک بتواند با خواهر یا برادرش با آرامش گفتگو کند و از استرس به دور باشد و نگران قضاوت دیگران نباشد. با فراهم آوردن فرصت های مکالمه فعال مانند صحبت وتبادل نظر در مورد موضوعات روزمره سر می شام و توجه ویژه به کودک دارای لکنت در هنگام مکالمات و نشان دادن اشتیاق جهت شنیدن صحبت های او کودک را به ادامه صحبت تشویق کنید.
در طول مکالمات از اصلاح کلمات کودک یا اصرار به تند تر حرف زدن یا کامل کردن کلمات او خودداری کنید و هرگز از صحبت کردن کودک دارای لکنت زبان انتقاد نکنید.
در زمان صحبت با کودک ارتباط چشمی مناسب برقرار کنید و با صبوری به صحبت های او گوش دهید به کودک خود اعتماد به نفس دهید تا خواسته های خود را حتی با لکنت زبان بیان کند و درک کند دیگران حتی با لکنت زبان نیز متوجه منظور او می شوند.
زمانی که لکنت زبان به یک اختلال تبدیل می شود نباید کودک را در ایجاد ارتباط کلامی با دیگران تحت فشار قرار داد و باید شرایطی را فراهم نمود که کودک با ارتباط کلامی کمتر توانایی مشارکت در فعالیت ها را داشته باشد.
تغییر زمان بندی برای افزایش روانی گفتار در کودکان با لکنت زبان
شاید معمول‌ترین شیوه برای لکنت زبان در کودکان و بزرگسالان برای اصلاح و تغییر زمان بندی گفتارشان در جهت افزایش روانی،شامل این موارد باشد:
کاهش در سرعت گفتار
افزایش در مکث
کاهش سرعت گفتار در درمان کودک با لکنت زبان
کاهش سرعت گفتار متداول ترین شیوه استفاده شده برای ایجاد روانی در افراد دارای لکنت زبان است. برخی درمانها،مانند «گفتار کشیده»شامل کاهش سرعت گفتار تا جایی است که به طور چشمگیری شروع به استفاده از سرعت یک سیلاب در هر ثانیه یا کمتر می کنند. این درمانها که «شکل دهی روانی» نیز نامیده میشوند شامل افزایش تدریجی (یا شکل دهی) سرعت گوینده تا جایی که او از سرعت گفتاری طبیعی با روانی گفتاری بالا،استفاده کند هستند. با توجه به اینکه در این رویکردها در ابتدا گفتار بسیار غیرطبیعی است،بسیاری از کودکان/نوجوانان مبتلا به لکنت زبان خواهان تمرین گفتار با حالت غیرطبیعی در جهان واقعی نیستند،حتی با این هدف که سرعت گفتار ایشان نهایتاً به سطوح طبیعی‌تر افزایش یابد. علاوه بر این،تحقیقات نشان میدهد که رویکردهای محض شکل‌دهی روانی با بازگشت بالای سرعت همراه است،مخصوصاً برای افرادی که تمرینات را تا انتهای درمان دنبال نمیکنند.
در برنامه جامع درمان لکنت زبان نیز،کاهش سرعت گفتار و افزایش مکث برای کاهش لکنت زبان به کار برده می شود و اعتقاد بر این است که این تغییرات در زمانبندی نباید انقدر برجسته باشد که منجر به کاهش در طبیعی بودن گفتار شود. به این دلیل که گویندگانی که کاهش سرعت گفتار را به کار می‌برند با تحلیل سود و زیان مواجه میشوند: هرچه آهسته تر صحبت میکنند،احتمالاً گفتار روان تری را تجربه میکنند ولی کمتر طبیعی به نظر می‌رسد و احساس طبیعی بودن کمتری می کنند. این سبک و سنگین کردن،کودکان/نوجوانان دارای لکنت را در موقعیت سختی قرار میدهد. آنها نمی‌خواهند که به خاطر لکنت،متفاوت از همسالانشان به نظر برسند.همزمان می‌خواهند به خاطر زیاد آهسته صحبت کردن متفاوت از همسرانشان به نظر برسند.در نتیجه ممکن است انتخاب کنند که کاری نکنند،برای کاهش این درگیری،میتوان به آنها آموزش داد که در سرعت گفتار کاهش کمی ایجاد کنند و از مکث های نسبتاً کوتاهی استفاده نمایند. خوشبختانه،برای افزایش روانی،تنها یک تغییر کوچک در زمانبندی کمک کننده است. بنابراین کودکان/نوجوانان می توانند یاد بگیرند تا سرعت گفتارشان را کاهش دهند و کمی مکث های شان را افزایش دهند و این اصلاحات را تنها زمانی به کار گیرند که می خواهند روانی شان را افزایش دهند. مسلماً اگر کودکان/نوجوانان سرعت شان را خیلی کاهش دهند یا از سرعت آهسته به دفعات بیشتر استفاده کنند،روان تر خواهند بود. با این حال این بستگی به خودشان دارد که تعیین کنند چه زمانی یا به چه میزان گفتارشان را آرام کنند. هدف برای کودک/نوجوان مبتلا به لکنت زبان کسب تعادلی برای اصلاح زمانبندی گفتار جهت افزایش روانی است،بدون نیاز به اصلاحی که آنقدر بارز باشد که آنها فکر کنند استفاده از روش در گفتار محاوره غیر ممکن است.
ملازم این تعادل،با توجه به این مطلب است که در درمان لکنت زبان از کودک خواسته نمی‌شود که به روانی کامل و یا بدون استفاده از شیوه ها برسد بلکه،به جای آن بهبود روانی نائل میشود.
افزایش مکث در گفتار در درمان لکنت زبان
اصلاح سرعت گفتار و افزایش مکث به این روش، یک راهبرد معمول برای گویندگان بدون لکنت است. برای مثال،وقتی گوینده‌ای با یک کلمه جدید یا ناآشنا مواجه میشود،می تواند سرعت را در گفتن صحیح آن کلمه کاهش دهد. افراد بدون لکنت زبان این کار را بدون تقلا انجام می دهند. افراد دارای لکنت نیاز به تمرین دارند تا قادر به کاهش سرعت شان برای رد شدن از کلمه سخت و پس از آن،افزایش سرعت شان به سطح طبیعی بعد از اینکه مشکل رد شد،باشند. این ارزش ندارد که کودکان/نوجوانان بتوانند سرعتشان را زمانی که سایر فعالیتهای حرکتی را انجام می دهند،مثل راه رفتن یا دوچرخه سواری تنظیم کنند. چرا که وقتی دوچرخه سواری می کنند،می دانند که زمان های خاصی می توانند به نسبت تند حرکت کنند،مثل روی یک جاده مستقیم. سایر زمان ها،مثل وقتی به یک پیچ نزدیک میشوند یا بر روی جاده ناهموار حرکت میکنند،نیاز دارند تا کند حرکت کنند برای اطمینان از اینکه تصادف نمیکنند. با تمرین،کودکان/نوجوانان این سازگاری را فرا می گیرند تا حد امکان به سواری نرم خود ادامه دهند. به همین صورت،با تمرین،میتوانند در سرعت گفتارشان تطابق ایجاد کرده و یاد بگیرند تا جایی که میتوانند به گفتارشان به صورت نرم ادامه دهند. علاوه بر این،وقتی کودکی/نوجوانی دوچرخه ای را می راند،سرعت تنظیم شده ای که باید استفاده کند وجود ندارد. سرعت راندن (حرکت) بستگی به فاکتورهایی مثل توانایی ذاتی،تجربه دوچرخه سواری،شرایط جاده و غیره دارد. کودک/نوجوان یاد می گیرد که این پارامترها را ارزیابی کند به نحوی که وی می‌تواند تا حد امکان با توجه به شرایط،آرام حرکت کند. این بدین معنی است که لازم نیست که کودک/نوجوان با سرعت ( x ) هجا در ثانیه صحبت کند یا ( y ) میلی ثانیه مکث را استفاده کند.هر فرد توانایی ذاتی متفاوتی دارد و هر موقعیت گفتاری متفاوت است. بنابراین،فردی که لکنت می کند باید دستکاری زمان بندی مورد نیاز برای کسب آرامی مطلوب (روانی) را در موقعیت های گوناگون فرا گیرد.
اگرچه تغییرات جزئی در زمان بندی برای کودک/نوجوان برای یادگیری و ثبات از تغییرات بارزتر آسانتر است،اما هنوز این اصلاحات گفتاری نیاز به تمرین دارند. بنابراین،گفتاردرمانان باید آماده باشند تا زمان کافی را در درمان برای کمک به مراجعانشان در یادگیری ماهر شدن مهارت های گویای جدید صرف کنند. که این کار از طریق یک سلسله مراتب آسان به سخت می تواند انجام گیرد. برای مثال،یک کودک/نوجوان ممکن است استفاده از سرعت آرام‌تر را در یک فعالیت آسان مثل تقلید یا خواندن یاد بگیرد و سپس به سمت فعالیتهای سخت‌تر مثل گفتار ساختارمند یا خود به خودی حرکت کند.بعد از اینکه سلسله مراتب فعالیتهای زبانی و گفتاری کامل شد، کودک می تواند بر روی سلسله مراتب موقعیت های گفتاری از آسان به سخت کار کند.مثال هایی از موقعیت های آسان به سخت شامل اتاق درمان یا محیط خانه،مثال هایی از موقعیت های سخت تر شامل کافه تریای مدرسه،زمین بازی یا کلاس درس می باشد. کودکان/نوجوانان مختلف فعالیت ها یا موقعیت های مختلفی را آسانتر یا سخت تر می دانند. در نتیجه،درمانگران نیاز است با یک مراجع در خارج از اتاق درمان کار کنند و هدایت او در گسترش یک سلسله مراتب را پیگیری کنند. جزئیات بیشتر در مورد استفاده از سلسله مراتب برای تسهیل تعمیم در بخش «فعالیت ها و مشارکت» بحث می شود.
اهداف گفتار درمانی در تشخیص و درمان لکنت زبان
یکی از مهمترین مراحلی که یک درمانگر می تواند موفقیت درمان گفتار را افزایش دهد، بیان اهداف درمانی به شیوه ای است که به روشنی توضیح داده شود و توسط دیگران درک شود و از طریق تحقیق قابل ارزیابی باشد.
هم برای اطمینان از کارآیی درمانی و هم برای سهولت پیگیری توسط سایر درمانگران. به طور مثال، درمانگران می توانند اهداف را به صورت اهداف نهایی، کوتاه مدت و میان مدت برنامه ریزی کرد.
اهداف نهایی: کاهش تاثیر منفی لکنت
اهداف پایه و میان مدت : کاهش آسیب، کاهش واکنش منفی دیگران، کاهش تنش و اجتناب از صحبت کردن، کاهش محدودیت در فعالیت ها و مشارکت اجتماعی
دکتر لکنت زبان بزرگسالان
زبان، ابزار ارتباطی اصلی انسان از زمان تولد می باشد. لکنت زبان نوعی اختلال گفتاری است که با تکرار غیر عادی یا ناپیوسته صداها، کلمات یا عبارات همراه می شود. لکنت زبان می تواند موجب بروز مشکلات متعددی در ارتباطات روزانه و اجتماعی فرد شود. لکنت زبان همچنین می تواند ارتباطات شخصی و کیفیت زندگی افراد را تحت تأثیر قرار بدهد. گاهی لکنت زبان در بزرگسالان به طور کاملا ناگهانی رخ می دهد و گاهی پیشینه ای از آن در خانواده یا از کودکی فرد وجود داشته است. فرد مبتلا به لکنت زبان کاملا می داند که می خواهد چه چیزی را بگوید اما هنگام صدا سازی برای گفتن آن با مشکل رو به رو می شود. ابتلا به لکنت زبان سن و سال خاصی ندارد و حتی ممکن است بزرگسالان هم به آن مبتلا شوند، با این حال لکنت زبان بیشتر در کودکان مشاهده می شود. لکنت زبان بزرگسالی علل مختلفی دارد و برای درمان آن هم روش های متفاوتی وجود دارد. به همین علت، درمان لکنت زبان برای بزرگسالان بسیار حائز اهمیت است. بعضی از بزرگسالان از زمان کودکی و به علت درمان نکردن نقص رشد، به لکنت دچار هستند. بعضی دیگر نیز به لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالی مبتلا می شوند. لکنت زبان ناگهانی در بزرگسالان ممکن است به علل گوناگونی ایجاد شود. گفتاردرمانگر بزرگسالان باید درک کند که بزرگسالان مبتلا به لکنت زبان احتمال دارد نه تنها از موقعیت ها و کلمات، بلکه از خود لکنت زبان نیز بترسند. برای بزرگسالان بسیار مهم است که پیش از شروع به کار برای درمان گفتار خود، با خود برای تعیین اهداف واقع بینانه کار کنند. هیچ درمان واحدی برای درمان همه موارد لکنت زبان وجود ندارد، چرا که این اختلال به علل مختلفی باز می گردد و در افراد مختلف به شکل های متفاوتی بروز پیدا می کند. به همین علت، توصیه کردن به یک روش درمانی کلی برای همه افراد مبتلا به لکنت امکان پذیر نیست. در ابتدا برای درمان لکنت زبان در بزرگسالان، توجه به این نکته مهم است که گفتاردرمانگر توانایی تشخیص درست نوع لکنت موجود در فرد را داشته باشد. پس از شناخت نوع لکنت زبان در فرد، درمانگر با ارائه بهترین روش‌ها متناسب با نوع لکنت مشخص شده، بهترین روش درمانی را انتخاب کرده و شروع می کند. برای درمان لکنت زبان در بزرگسالان، متد ها و پروتکل های متعددی وجود دارد. در برخی موارد، دکتر لکنت زبان بزرگسالان ممکن است بخواهد درمان را به صورت غیر مستقیم انجام دهد. روشهای درمانی برای کنترل لکنت زبان بزرگسالان، نیازمند تمرین، تکرار و مراجعه به دکتر لکنت زبان بزرگسالان خوب می باشد.
علائم لکنت زبان در کودکان
لکنت زبان نوعی اختلال است که موجب بروز نگرانی برای خانواده های کودکان می شود. این اختلال در اکثر کودکان، آن ها را همراهی نکرده و مخصوصا کسانی که درمان به موقع را شروع کرده اند، در بزرگسالی با مشکل مواجه نخواهند شد. نخستین علائم لکنت زبان هنگامی ظاهر می شوند که کودک 18 تا 24 ماه سن دارد و طیفی از کلمات به سمت او روانه می شود و او با استفاده از این کلمات شروع می کند به ساخت جملات. شاید پدر و مادر کودک از لکنت زبان کودک شان ناراحت و ناامید شوند، اما این مرحله طبیعی بوده و باید صبر کرد تا این دوران بگذرد. ولی اگر لکنت زبان کودک به یک مسئله دائمی تبدیل شود و یا بدتر شود یا حتی با حرکت بدن یا صورت همراه شود، باید کودک را نزد گفتاردرمان یا آسیب شناس گفتار و زبان برد تا بررسی شود و بهتر است این معاینه تا پیش از 3 سالگی انجام شود.
در لکنت زبان بیمار نمی تواند به طور صحیح هجا ها را ادا کند و در خواندن هجا های شبیه هم با مشکل مواجه می شود. تکرار جملات و کلمات، کشیده گویی و سکوت زمان ادای کلمات، کم بودن اعتماد به نفس، داشتن مشکل در برقراری ارتباط، استرس و گوشه گیری از دیگر نشانه های این اختلال است. هنگامی که لکنت زبان کودکی ریشه در روان و اوضاع روحی او از جمله ترس یا استرس، داشته باشد کودک می تواند نشانه های دیگری همچون تغییرات جسمی، تیک های عصبی در صورت به طور مثال در گوشه چشم و لب، لرزش لب، پلک زدن بیش زیاد از حد، تنش در صورت، لرزش قسمت های فوقانی بدن، مشت گره کردن و مایوسی هنگام برقراری ارتباط، مکث پیش از شروع حرف زدن یا حتی جلوگیری از آن و تکرار دوباره در تنظیم صدا را نشان دهد.
برخی دیگر از علائم لکنت زبان در کودکان:
– سکوت کوتاه و مکث برای برخی هجا ها یا بیان کلمات خاص
– استرس شدید هنگام حرف زدن
– امتناع از برقراری ارتباط با دیگران
لکنت زبان ممکن است هنگامی که کودک هیجان زده شده، خسته یا تحت فشار اضطراب یا احساس خود آگاهی است یا عجله دارد، بدتر شود. شرایطی همچون حرف زدن در گروه یا حرف زدن با تلفن برای کودکانی که لکنت زبان دارند، سخت است. لکنت زبان در سنین کودکی، مشکل غیر قابل درمانی به حساب نمی آید اما به این معنی نیست که نباید برای درمان آن اقدامی انجام داد.
تشخیص و درمان لکنت زبان کودکان و بزرگسالان
برای بسیاری از گفتاردرمانان،برخورد با واکنش‌های شناختی،احساسی و رفتاری به لکنت می تواند چالش برانگیز باشد. بعضی متخصصین گفتاردرمانی از این جنبه های درمان لکنت زبان به دلیل عدم راحتی خودشان با اختلال اجتناب می کنند شاید به این دلیل که از بدتر شدن کودک/بزرگسال می ترسند یا به دلیل اینکه اطمینان ندارند چه چیزی برای کمک به او بگویند تا «احساس بهتر» درباره لکنتش داشته باشد.
کودک/بزرگسال باید به این درک برسد که لکنت مال اوست.این کار می تواند با هدایت و حمایت ما به انجام برسد و نه صرفاً از طریق تشویق ما به این کار. بسیاری از مفاهیم درمان لکنت زبان توصیف شده در اینجا می تواند به مراجع کمک کند تا با موفقیت بیشتری از عهده لکنت برآید. هنگامی که کودک/بزرگسال ، یاد گرفت تا لکنت زبان را به شکل موثرتری کنترل کند، علت اصلی عدم راحتی او کاهش می‌یابد.
موارد بیشتری هست که ما می‌توانیم به مراجعان برای کمک به پرداختن به نگرش منفی شان نسبت به لکنت زبان انجام دهیم ولی اولین و مهمترین آنها گوش دادن به کودکان/بزرگسالان و فراهم کردن فضایی است که آنها بتوانند درباره تجربیاتشان با لکنت زبان صحبت کنند. داشتن اختلال لکنت لذت‌بخش یا آسان نیست،اما کودکان/بزرگسال تا حد زیادی می توانند از داشتن اعتماد همدلانه با کسانی که میتوانند احساساتشان را با او تقسیم کنند،بهره‌مند شوند. به عنوان گفتاردرمان،ما نقش منحصر به فردی در کمک به کودکان/بزرگسالان که با الگوی لکنت می آیند،بازی می‌کنیم. البته کودکان/نوجوانان باید با خانواده هایشان هم صحبت کنند،اما اگر خانواده‌ها نگرانی‌های خود را نسبت به گفتار فرزندشان دارند،یا اگر آنها هنوز پذیرش کامل نسبت به لکنت زبان ندارند،ممکن است برای ایشان سخت باشد که قادر به کمک به کودکشان با نگرانی های احساسی باشند. این کار برای همسالان،معلمان و دیگر اعضای فامیل نیز همانگونه است. از طرف دیگر،ما می‌توانیم برای کودکان/یزرگسالان یک محیط حمایت کننده،فراهم کنیم تا جایی که بتوانند یاد بگیرند که آنها می توانند هر چیزی که در زندگی شان می خواهند را انجام دهند،صرف نظر از اینکه آنها لکنت می کنند یا نه.ما می‌توانیم به آنها کمک کنیم متوجه شوند که لکنت زبان نمی تواند مانعی برای آنها باشد.
پذیرش و تطابق با لکنت در درمان لکنت زبان
برای کودک/بزرگسال که واکنش‌های احساسی به لکنتش را تجربه میکند،موفقیت طولانی مدت و نهایتاً به توانایی او برای یادگیری زندگی با این حقیقت که او لکنت می کند،بستگی دارد. این به این معنی نیست که او از پیشرفت روانی گفتارش منصرف نخواهد شد.همچنین به این معنا نیست که او نیاز دارد تا این حقیقت که او لکنت می کند را دوست داشته باشد،بلکه نیاز به رسیدن به «توقف در جنگیدن» با لکنتش را دارد تا جایی که وجود گاهگاه لکنت زبان را بپذیرد و با شدیدتر شدن لکنت،یاد بگیرد تا با موفقیت از عهده لکنتش برآید. بسیاری از شیوه ها برای تغییر تنش موجود در لکنت زبان به کودک/بزرگسال کمک می کند تا زندگی آسان تر با لکنت زبان را یاد بگیرد. هرچند ممکن است این شیوه‌ها به اندازه کافی به کودک برای غلبه کامل بر نگرانی اش درباره لکنت زبان کمک نکند. و نیاز باشد که به جنبه های شناختی و عاطفی تجربه لکنت کودک،نوجوان مستقیم تر پرداخته شود. در این بخش،به استراتژی های خاص طراحی شده به منظور کمک به کودک/بزرگسال در جهت رسیدن به پذیرش می پردازیم.
1-چگونه می‌توانم از مناسب بودن یک مرکز برای درمان لکنت زبان کودکم اطمینان حاصل کنم؟
بهتر است مراکزی را انتخاب کنید که دارای متخصصان گفتاردرمانی با تجربه در زمینه کودکان باشند. همچنین، مراجعه به مراکزی که محیطی دوستانه و حمایتی برای کودکان فراهم میکنند، بسیار مهم است.
2-آیا مرکز دکتر صابر برای بزرگسالان مبتلا به لکنت زبان نیز خدمات ارائه میدهد؟
بله، این مرکز خدمات تخصصی برای بزرگسالان نیز دارد. روشهای درمانی برای بزرگسالان ممکن است شامل گفتاردرمانی، روان‌درمانی و تمرینات ویژه باشد.
