درمان های مبتنی بر جنبه های اجتماعی(داستان های اجتماعی درمان کودکان اوتیسم)
داستان اجتماعی، داستان کوتاهی است که موقعیت، مفهوم یا یک مهارت اجتماعی را در قالبی قابل فهم برای کودک دارای اوتیسم توصیف میکند. استفاده از داستان های اجتماعی یکی از روش های درمان کودکان اوتیسم در زمینه اجتماعی می باشد که در مرکز درمان اوتیسم دکتر صابر و در بخش گفتار درمانی کودکان اوتیسم مورد توجه قرار گرفته است.همچنین داستان های اجتماعی در زمینه ایجاد رفتار های مثبت و کاهش علایم اوتیسم نظیر رفتار های تکراری در بخش کاردرمانی کودکان اوتیسم نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
داستان اجتماعی چیست؟- گفتاردرمانی اوتیسم
داستان اجتماعی روایتی از رفتار کودک است که از زبان اول شخص نوشته میشود یعنی از منظر خود کودک توصیف میشود. رویکرد همه افراد داستان در آن ذکر میشود طی داستان شخصیت اصلی که (خود کودک اوتیسم است) در موقعیت‌هایی وارد مونولوگ هایی میشود (ام… اینجا باید چیکار کنم؟ حالا چیکار کنم؟). استفاده از داستان های اجتماعی در ایجاد گفتار خود انگیخته در گفتار درمانی کودکان اوتیسم کاربرد دارد. داستان‌های اجتماعی با این هدف نوشته میشود که از طریق تکرار و حافظه، جزء خصوصیات کودک اوتیسم شود و ابزاری برای فهم کودکان اوتیسم از وقایع شود و به کودک کمک کند که در موقعیت های مشابه چه بکند.
در بخش نتیجه داستان، حساسیت افراد دیگر نیز به رفتار شخصیت داستان مورد توجه قرار گرفته و شخصیت داستان رفتارش را اصلاح میکند. بخشی از رفتارهای تکراری کودکی دارای اوتیسم و چسبیدن آنها به یک موقعیت، ناشی از آن نیست که آن عادت ذاتا تکراری است بلکه ناشی از آن است که کودک نمی‌داند در گام بعدی چه کند! داستان های اجتماعی به این موضوع در درمان کودکان اوتیسم کمک می کند.
یک داستان اجتماعی پیش از رفتن به مطب دکتر
بعضی چیزها سنگین اند و بعضی چیزها سبک . یک کتاب بزرگ سنگین است و یک پر سبک ! وزن اشیا به ما می‌گوید که سبک یا سنگین دکتر من باید بدانیم که وزن من چقدر است. این کار به دکترم کمک می کند تا بهتر از من مراقبت کند. برای دانستن وزن من دکتر از من خواهد خواست که روی تراز بروم. ترازوی یک چیز مربعی شکل سیاه است که روی زمین قرار دارد وقتی من روی ترازو برویم کمی تکان خواهد خورد چیزی نیست ! من از روی آن نخواهم سعی خواهم کرد آرام روی تراز بایستم تا دکتر وزنم را بفهمد. خیلی طول نمی‌کشد. دکتر از اینکه وزن من را بفهمد خوشحال خواهد شد. من اینطوری می توانم به دکتر کمک کنم تا بهتر از من مراقبت کند.
داستان های اجتماعی خیلی خوشبینانه است. پیش فرض آن این است که علت رفتارهای کودکاوتیسم نقص در دانش است و اگر ما نسبت به جبران آن اقدام کنیم، رفتار کودک بهتر خواهد شد. بنابراین در کاردرمانی کودکان اوتیسم، راه حل مشکلات کودک دارای اوتیسم آن نیست که با پاداش و تقویت رفتار را اصلاح کنیم و بلکه باید به کودک کمک کرد یک تصویر کلی از موقعیت کسب نمایند تا با کسب درک بهتری از رفتارهایش نسبت به تغییر آن اقدام نماید.
به عبارت دیگر داستان‌های اجتماعی به جای اینکه به کودک بگویید چه کار باید بکند با ایجاد یک درک کلی و نوع بصیرت تلاش میکند به کودک می‌گوید چرا باید آن کار را بکند. این کار را بیشتر با تکیه بر اینکه چگونه رفتار کودک باعث تغییر در احساسات دیگران می شود انجام می‌دهد یا بر اساس توصیف قوانین نانوشته اجتماعی.
نویسنده داستان های اجتماعی باید قادر به درک دیدگاه کودک دارای اوتیسم باشد لذا نویسنده داستان اجتماعی باید از دنیای کودکی که داستان برای او نوشته می شود آگاه باشد. مشکل اینجاست که نویسنده باید بفهمد چه چیزهایی باید در داستان اجتماعی قید شود. مثل این است که شما جواب را بدانید و بخواهید برای آن سال بسازید. جواب در اینجا رفتار معیوب کودک است.
سوال این است که کودک چه نکات اجتماعی را کسب نکرده است که اینطور رفتار می کند ؟ ما مشکلات رفتاری کودک دارای اوتیسم را می بینیم اما نمی دانیم که در ذهن کودک چه می گذرد و چه چیزی باعث بروز مشکلات رفتاری او میشود. نویسنده باید از خود بپرسد چه اطلاعات یا قواعد اجتماعی را کودکان نمی داند که اینطور رفتار می کند؟ داستان های اجتماعی بسته به سن و سطح رشدی کودک اوتیسم از چند جمله تا یک صفحه یا بیشتر، متغیر است و می‌تواند عناوینی مثل زیر داشته باشد :
چرا مردم مسواک می زنند؟
چرا باید به دیگران نگاه کرد؟
چرا سگها پارس می کنند؟
استفاده از داستان های اجتماعیدر کاردرمانی اوتیسم
به خاطر سپردن کارهای خوبی که انجام داده است.
کودک دارای اوتیسم در به خاطر سپردن دستاوردها و موفقیت‌هایش ضعف دارد این امر ناشی از ضعف در جامعیت مرکزی آنهاست. برای کودک دارای اوتیسم نه تنها شکل دادن یک تصویر کلی از محیط بیرون دشوار است، بلکه شکل دادن یک تصویر کلی از خود و تجربیات خود نیز دشوار است.
شما می توانید با جمع آوری تجارب اجتماعی کودک در قالب داستان های اجتماعی در یک کلاسور برای وی یک دانشنامه اجتماعی تهیه نمایید و به این ترتیب به کودک کمک نمایید تا شرح حالی از خود شکل دهد. بازخوانی این خاطره با هم اوقات خوشی را برای شما و کودک فراهم خواهد نمود و به کودک نیز فرصت خواهد داد تا با استفاده از این ایده ها موقعیت های اجتماعی را به صورت کلامی بازآفرینی کند. امری که معمولا برای کودک دارایی اوتیسم دشوار است.
آماده کردن کودک اوتیسم برای موقعیت های جدید.
در صورتی که یک مسافرت، مهمانی، مدرسه جدید، ویزیت پزشک یا موارد مشابه را در پیش روی دارید، آماده سازی کودک اضطراب او از این موقعیت یا تجربه جدیدی را کاهش خواهد داد. شما می‌توانید هر رویداد را به اپیزود های کوچکی تقسیم نموده و آن را برای کودک توصیف نمایید. این کار نه تنها برای کودک دارای اوتیسم مفید است بلکه برای کودکان دارای رشد هنجار نیز مفید می باشد.
برای مثال اگر می خواهید به یک سفر هوایی بروی آن را به چند داستان تقسیم کنید: چطور به آنجا خواهید رسید؟ کجا ساکن خواهیم شد (هتل کجاست؟) چه کسانی را خواهید دید؟ و مواردی از این دست. حتی خود این اپیزودها هم می تواند خرد شود: انتظار در گیت، داخل هواپیما، دستشویی رفتن در هواپیما و…. توصیف این مراحل، سفر را برای کودک رازگشایی خواهد کرد. با ارائه دانش به کودک اوتیسم وی را قادر می سازید که وقایع ناخوشایند پیش رو را پیش بینی نماید.
داستان های اجتماعی دارای یک قالب استاندارد به شرح ذیل می باشد :
جملات توصیفی: جملات درباره اینکه واقعه در مورد کی، چی، کی و کجا رخ داده است.
جملات دیدگاهی: افکار و احساسات درونی دیگر افراد دخیل در داستان (وقتی…… مامان خوشحال میشه! / بابا دوست داره که ….) کودکان دارای اوتیسم اغلب در درک نیت و قصد دیگران با مشکل مواجه اند داستان های اجتماعی سعی دارد این امر را به صورت واضح برای کودک ایجاد نماید و آن را به رفتار کودک در قالب داستان پیوند بزند.
جملات رهنمودی: رفتار مطلوب یا آنچه که دوست داریم کودک انجام دهد. به دنبال جملات رهنمودی معمولاً یک یا چند جمله دیدگاهی می آید تا نشان دهد چگونه رفتار کودک بر احساس دیگران اثر می‌گذارد.
جملات تصدیقی: باعث اطمینان بخشی به کودک میشود یا برخی چیزها را برای کودک برجسته می سازد:《 مهمه که من…..》《 خوب خواهد شد که من……》
جملات همکاری: جملاتی که نشان می دهد چگونه افراد دخیل در موقعیت به کمک کودک می‌شتابند (معلم می‌تواند با….. به من کمک کند.) فقدان یا ضعف در ذهن خوانی باعث می شود که کودک نتواند تشخیص بدهد دیگران قادر به درک مشکل او هستند و به کمک او خواهند شتافت.
داستان های اجتماعی غالباً موضوعی عمومی دارند موضوعاتی مثل توالت کردن، شستن دست ها و…. اما ممکن است شما بخواهید داستانی ویژه موقعیتی خاص برای کودکتان بنویسید. توجه داشته باشید که بهتر است داستان اجتماعی را پیش از بروز موقعیت مورد نظر برای کودک توصیف کنید تا کودک قادر به پیش‌بینی و هضم آن باشد، نه در درون موقعیتی که کودک دچار اضطراب از آن را برایش تعریف کنید.
تئوری ذهن یکی از درمان های مرتبط با جنبه های اجتماعی در کودکان اوتیسم می باشد. در کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای صابر از تکنیک های مختلف تئوری ذهن و داستان های اجتماعی جهت درمان کودکان اتیسم استفاده می شود.
برنامه پکس در دهه ۸۰ میلادی توسط آندرو بوندی و و لوری فراست پایه‌گذاری شد. روش پکس به عنوان یک بسته آموزشی جایگزین و کمکی برای درمان کودکان اوتیسم ارائه شد تا با استفاده از آن اقدام به برقراری ارتباط با کودکان اوتیسم نمایند. برنامه پکس برگرفته از دیدگاه رفتاری است و در آغاز به فرد آموزش می دهد تا با استفاده از تصویر و با مبادله آن بتواند خوراکی با اسباب بازی مورد علاقه خود را به دست آورد. در برنامه پکس برای هرشی یک نماد تصویری جایگزین شده است در این روش چند مرحله ای در آغاز سعی می شود تا با استفاده از تصویر فرد بتواند تقویت کننده های بسیار خواستنی و مورد علاقه خود را تقاضا کند و آغازگر فرایند ارتباط باشد. در مراحل بعدی فرد با استفاده از ترکیب تصویری و کلمه بر روی نوار جمله تقاضاهایی را به شریک ارتباطی خود اعلام میکند. پکس برای کمک به کودکانی است که آغازگر ارتباط نیستند و برای برآورد نیازهای خود به دیگران نزدیک نمی شوند. پکس برای آموزش است و برای افزایش سطح توانایی ارتباطی افراد دارای اختلال طیف اوتیسم با استفاده از تصویر به کار می رود لازم به ذکر است که استفاده از تصویر در برقراری ارتباط و آموزش افراد دارای اختلالات طیف اوتیسم رایج است اما نمی توان همه آنها را پکس دانست. باید میان استفاده از نماد های تصویری برای آموزش و یا برقراری ارتباط و پکس (برقراری ارتباط با استفاده از مبادله تصویر) تمایز قائل شد.
در برنامه پکس خصوصا در مراحل نهایی آن فرد به برقراری ارتباط بیشتر تشویق می شود اما این برنامه جهت آموزش گفتار طراحی نشده است. البته در طول برنامه افراد به استفاده از کلمات تشویق می شوند و اغلب به طور خود انگیخته شروع به استفاده از گفتار نیز می کنند. هدف نهایی و آرمانی برنامه پکس ایجاد و گسترش ارتباط خود انگیخته است بنابراین برنامه در محیط خانه و مدرسه و ضمن انجام فعالیتهای روزمره اجرا میشود و در آموزش برنامه پکس از اغلب تکنیک های رفتاری مانند زنجیر سازی، شکل دهی، سرنخ دهی، مدل سازی استفاده میشود تدوین کنندگان برنامه معتقد هستند که برنامه پکس نیازمند هیچ پیش نیازی نیست و گام نخست آموزش برنامه نیازمندی درونی هر فرد برای برقراری ارتباط با دیگران به منظور رفع نیاز های خود است . افراد دارای اختلالات طیف اوتیسم نیز برای برقراری ارتباط به دیگران نزدیک می شوند. ولی روش مورد استفاده آنان برای دیگران قابل درک نیست به همین دلیل از تصویر به عنوان زبانی مشترک برای برقراری ارتباط استفاده می شود.
پکس برای آموزش تعامل و ارتباط است و افزایش سطح توانایی ارتباطی افراد دارای اختلالات طیف اوتیسم از مهمترین اهداف آن است. لازم به ذکر است که استفاده از تصویر در برقراری ارتباط و آموزش افراد دارای اختلال طیف اوتیسم رایج است، اما تدبیر در مورد استفاده در پکس ویژه هستند. همانطور که اشاره شد ، توان برقراری ارتباط خود انگیخته و آغازگری ارتباط از مهمترین اهداف این روش است. برنامه با توجه به تقویت کننده های مورد علاقه فرد آغاز میشود همکاری والدین در ارائه اطلاعات قابل اطمینان در مورد ترجیحات کودک ضروری است. توصیه می شود که برای اجرای صحیح برنامه پکس پیش از هر چیز ارزیابی ساده انجام شود تا با استفاده از اطلاعات کسب شده ، برنامه مناسبی بر پایه توانمندی های فرد اوتیسم طراحی شود. درضمن ارزیابی باید سعی شود تا اطلاعاتی در زمینه تمایل برای برقراری ارتباط و ترجیحات فرد از قببیل مواد خوراکی و فعالیت های مورد علاقه به دست آورد در این برنامه در ابتدا سه نفر درگیر هستند کودک اوتیسم، شریک ارتباطی و فرد هدایت کننده.
پکس و استفاده از تصویر در اوتیسم
برنامه پکس با توجه به طبیعی بودن کاربرد تصویر در تسهیل فرایند ارتباط ، به نظرمی رسد که سوگیری فرهنگی کمتری داشته باشد و در مقایسه با سایر روشهای آموزشی مورد استفاده برای افراد دارای اوتیسم عمومیت بیشتری در فرهنگ های مختلف داشته باشد. لازم به ذکر است که تصاویر انتخاب شده می‌تواند تا حدودی جنبه فرهنگی داشته باشد، به عنوان نمونه کاربرد ابزارهای خاصی که تنها در یک جامعه مورد استفاده قرار می گیرند و استفاده از تصویر آن می توان دشواری هایی برای آموزش مفهوم ایجاد کند. مثلا استفاده از تصویر توالت فرنگی در جایی که از این شیوه استفاده نمی شود برای فرد اوتیسم مشکل ایجاد می کند. استفاده از تصاویر حیوانات، میوه ها و ابزارهایی که مربوط به یک منطقه جغرافیای خاص هستند بایستی بااحتیاط همراه باشد و تنها در موارد ضروری و با هدف مشخص مورد استفاده قرار گیرد. بررسی محیط زندگی فرد و توجه به خرده فرهنگی که فرد به آن تعلق دارد نیز توصیه میشود.
تفاوت روش پکس با گفتاردرمانی در اوتیسم: کدام بهتر است؟
روش پکس (PECS) و گفتاردرمانی در کودکان دو روش رایج برای بهبود ارتباط در کودکان اوتیسم هستند، اما هر کدام رویکرد متفاوتی دارند. پکس یک سیستم ارتباطی تصویری است که به کودک کمک میکند از طریق تصاویر خواسته‌های خود را بیان کند، در حالی که گفتاردرمانی مستقیماً بر تولید صداها، کلمات و جملات تمرکز دارد.
مزایای روش پکس:
-برای کودکان غیرکلامی یا با تأخیر زبانی شدید مناسب است.
-یادگیری آن آسان است و والدین می‌توانند در خانه از آن استفاده کنند.
-اضطراب ارتباطی را کاهش می‌دهد، چون کودک نیازی به صحبت کردن ندارد.
مزایای گفتاردرمانی:
-به کودک کمک میکند کلمات و جملات را بیان کند، نه فقط از تصاویر استفاده کند.
-مهارتهای تلفظ، درک مطلب و مکالمه را تقویت میکند.
-برای کودکانی که پتانسیل گفتاری دارند، نتیجه‌بخش‌تر است.
کدام روش بهتر است؟
پاسخ قطعی وجود ندارد! اگر کودک هیچ گفتاری ندارد، پکس نقطه شروع خوبی است. اما اگر کودک توانایی گفتاری محدودی دارد، ترکیب هر دو روش (پکس + گفتاردرمانی) بهترین نتیجه را می‌دهد. تحقیقات نشان داده‌اند که پکس می‌تواند زمینه‌ساز گفتار شود، اما جایگزین گفتاردرمانی نیست.
معایب روش پکس
-محدودیت در بیان مفاهیم انتزاعی: پکس برای خواسته‌های ساده (مثل “غذا” یا “اسباب‌بازی”) عالی است، اما برای بیان احساسات یا افکار پیچیده کارایی کمتری دارد.
– وابستگی به تصاویر: برخی کودکان ممکن است به جای توسعه گفتار، فقط به استفاده از تصاویر عادت کنند.
– نیاز به همراهی مداوم: اگر کارت‌ها در دسترس نباشند، ارتباط کودک قطع میشود.
جایگزین‌های روش پکس
برای کودکانی که پتانسیل گفتاری دارند، ترکیب پکس با گفتاردرمانی توصیه میشود.
در موارد شدید، ممکن است از فناوری‌های کمک‌ارتباطی (AAC) مانند تبلت‌های مخصوص استفاده شود.
سوالات متداول:
1-آیا روش پکس فقط برای خواسته‌های اولیه کاربرد دارد؟
خیر، این روش قابل توسعه است. پس از تسلط بر اصول اولیه، میتوان برای جملات ساده، بیان احساسات و حتی مهارتهای اجتماعی از آن استفاده کرد. البته بیان مفاهیم انتزاعی چالش‌برانگیزتر است.
2-چه تعداد تصویر باید برای شروع آماده کنیم؟
ابتدا با 3-5 تصویر از اشیا یا فعالیتهای مورد علاقه کودک شروع کنید. به تدریج که کودک پیشرفت میکند، می‌توانید دایره لغات تصویری را گسترش دهید. تصاویر باید واضح و با پس‌زمینه ساده باشند.
مرکز جامع توانبخشی دکتر صابر با دو شعبه گفتار درمانی غرب تهران واقع در سعادت آباد و گفتار درمانی پایا واقع در پاسداران در حیطه توانبخشی اختلالات بلع و درمان آبریزش دهان به صورت کاملا تخصصی فعالیت می نماید. مرکز جامع توانبخشی دکتر صابر با 38 نیروی متخصص در شرق و 26 متخصص گفتار درمانی و کاردرمانی در غرب تهران با استفاده از متدهای خاص درمان پیشرفته همچنین استفاده از ماساژهای داخل دهانی جهت تقویت عضلات داخل دهان به درمان مشکلات بلع در کودکان و بزرگسالان با آسیب های مغزی کمک می کند. با تکنیک های گفتار درمانی آبریزش دهان در کودکان قابل درمان می باشد. ماساژ های داخل دهانی و تقویت عضلات صورت در بهبود مشکلات آبریزش دهان موثر است.
آبریزش شدید دهان در کودکان ممکن است علل مختلفی داشته باشد. از دلایل ایجاد آبریزش دهان می توان به وجود مشکلات مربوط به سیستم عصبی، همچنین مواردی نظیر بزرگی زبان، تنفس از طریق دهان، اختلالات بلع و یا مسدود شدن راه بینی اشاره کرد که موجب می شود آب دهان به بیرون از حفره دهان بریزد. اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک کنترل ترشحات غدد بزاقی را کنترل می کنند.هسته های بزاقی که در قسمت اتصال پل مغزی و بصل النخاع قرار دارند ترشح غدد بزاقی را تنظیم می کند، این تنظیمات توسط تحریکات پاراسمپاتیکی کنترل می شوند. هسته های بزاقی توسط محرک های چشایی و هر آنچه با زبان تماس پیدا می کند تحریک می شوند و باعث ترشح بزاق می شوند. از طرفی سیستم عصبی مرکزی نیز بر روی ترشح بزاق تاثیر گذار است.
علل آبریزش دهان:
در دوران کودکی از دوران تولد تا قبل از چهارسالگی، آبریزش دهان در کودکان تقریبا طبیعی به حساب می آید. اما بعد از چهار سالگی اگر میزان آبریزش دهان و ترشحات بزاقی شدیدتر شوند باید علت آن مورد بررسی قرار گیرد و در صورت نیاز درمان آغاز شود. یکی از علل آب ریزش دهان عدم هماهنگی بین قدرت بلع و کنترل بزاق است و این امر باعث آبریزش دهان در کودک می شود. آب ریزش دهان ممکن است به دلیل بلعیدن نادرست مواد غذایی یا مشکلات جویدن در کودک و یا به علت مشکلات اعصاب مرکزی و یا به سبب دندان درآوردن در کودک ایجاد شود. در بعضی موارد به علت ضعف عضلات صورت، گونه و لب ها و عدم توانایی کودک در بسته نگه داشتن دهان مشکلات آبریزش دهان دیده می شود. باید توجه داشت عوامل متعددی باعث باز ماندن دهان می شوند از جمله مشکلات و عفونت های دستگاه تنفسی و بسته شدن راه های تنفسی بینی. خوردن غذاهای شیرین نیز باعث افزایش ترشح بزاق و در صورت وجود مشکلات بلعی موجب آب ریزش در کودک می شود. استفاده از برخی داروها نیز باعث آبریزش دهان می شوند.
انواع آبریزش دهان:
آبریزش دهان بسته به شدت ریزش بزاق تقسم بندی می شود. در مورد خفیف بزاق دهان تا روی خط لب ها سرازیر می شود. در موارد متوسط آب دهان تا چانه ادامه پیدا می کند و در موارد شدید نیز بزاق دهان روی لباس های کودک می ریزد.
در تقسیم بندی دیگر آبریزش دهان بسته به محل ریزش بزاق به دو دسته آبریزش قدامی که تظاهرات آن به صورت خارج شدن بزاق از دهان بیمار دیده می شود و دسته آبریزش خلفی که بزاق دهان در حفره دهان جمع می شود و در صورت مشکلات بلعی موجب برگشت آب دهان به مجاری تنفسی و احتمالا آسپیریشن و سرفه و خفگی می شود. آبریزش دهان در اختلالاتی نظیر فلج مغزی، سندروم های ژنتیکی، میکروسفالی و هیدروسفالی، آسیب های مغزی ، اوتیسم و…دیده می شود
گفتار درمانی آبریزش در دهان کودکان
در حیطه درمان در مشکلات آبریزش دهان می توان از تخصص گفتاردرمانی، کاردرمانی، ماساژ صورت ، دارودرمانی استفاده نمود. گفتاردرمانی با انجام تحریکات صورت و زبان به تقویت عضلات صورت و دهان میپردازد و بدین وسیله می توان آبریزش دهان را کنترل نمود. گفتاردرمانی در آبریزش دهان با انجام تکنیک های تقویت عضلات صورت و انجام ماساژهای صورت، دهان و زبان به بهبود آبریزش دهان کمک می نماید. در مواردی که آب ریزش دهان با روش های بالینی نظیر وضعیت دهی، تقویت عضلات صورت و دهان، تقویت حرکات لب ها و زبان و …. درمان نشود میتوان از جراحی و رادیوتراپی جهت کاهش تولید بزاق در غدد بزاقی استفاده نمود.
درمان های سنتی نظیر طب سنتی ممکن است در بعضی موارد با تغییر تغذیه کودک موجب کاهش آبریزش دهان در کودک شود. اما طب سنتی نمی تواند یک درمان مناسب برای آبریزش دهان باشد و باید از درمان های تخصصی مانند فتار درمانی و کاردرمانی در کنترل آبریزش دهان کودکان استفاده نمود.
اختلال بلع و آبریزش دهان کودکان
اختلال بلع ناشی از اختلالات نوروفیزیولوژیکی است که می‌تواند در هر کدام از مراحل بلع که در زیر آمده است اتفاق بیافتد
مراحل بلع
آماده‌سازی دهانی
انتقال دهانی
حلقی
مروی
نشانه های اختلال بلع :
ناتوانی در بلع مواد غذایی، مایعات و بزاق خود (شایع ترین علامت)
سرفه کردن هنگام خوردن یا نوشیدن یا بعد از آنها
تغییر صدای فرد هنگام تغذیه و یا اندکی پس از آن
وجود صدای خرخر مانند در مسیر تنفسی حین دم و باز
عفونت سیستم تنفسی (پنومونیا)
ورود مواد غذایی به مسیر هوایی زیر چین های صوتی (خفگی)
کاهش وزن و فرود علائم سوء تغذیه
بالا رفتن درجه حرارت بدن از ۱ تا ۳۰ دقیقه پس از تغذیه
ضروریات بلع سرفه انفجار ناگهانی هوایی است که درون شش ها جمع شده و با فشار به سمت اپی گلوت می‌رود. سرفه دارای سرعت بسیار بالای است. برای مقایسه توپ تنیس می تواند با سرعت ۵۰ مایل بر ساعت حرکت کند و این عدد برای توپ بیس بال به ۸۵ نیز می رسد، ولی سرفه کردن با سرعت ۱۰۰ مایل بر ساعت رخ دهد! دلیل اصلی سرفه جلوگیری از ورود مواد ناخواسته به درون ریه و ایجاد بلع امن است.
آسپیراسیون و دیسفاژی در نوزاد :
مدیریت دیسفاژی و آسپیراسیون نوزادان نیازمند تلاش متخصص نوزادان، متخصص گوش، حلق و بینی، متخصص ریه، متخصص گوارش و آسیب شناس گفتار و زبان است. لارینگو سکوپی فایبراپتیک انعطاف پذیر و ارزیابی رسمی بلع باید در هر نوزاد مبتلا به دیسفاژی توسط پاتولوژیست گفتار انجام شود. نوزادان که قبل از ۳۴ هفته به دنیا آمده اند ممکن است به علت تاخیر تکلمی دچار دیسفاژی شوند. در صورت وجود آسپیراسیون علت‌های آن ساختاری / آناتومیکی ساخته شده اند با این حال اکثر بیماران مشکلات آناتومیکی ندارند.
توجه
از بین ۱۲۸۳ بیمار که تحت بررسی با بلع باریوم اصلاح شده قرار گرفته بودند، ۴۴۰ بیمار آسپیراسیون نشان دادن( ۳۴ درصد) و در گروه دارای آسپیراسیون ۳۹۳ بیمار ( ۸۹ درصد ) دارای آسپیراسیون خاموش (مواد غذایی به ریه ها بدون وجود واکنش سرفه) بودند. در کودکان زیر ۶ ماه ۴۱ درصد آسپیره می کردند که ۹۵ درصد آن به صورت خاموش بود. میانگین سنی کودکانی که به صورت خاموش آسپیره می کردند ۱.۱ سال بود. آسپیراسیون خاموش در ۴۱ درصد بیماران باشکاف حنجره ای،۴۱ درصد با لارینگومالاسیا ۵۴ درصد با فلج یک طرفه چین صورتی مرتبط بود.
گفتار درمانی اختلالات بلع :
یکی از موارد گفتار درمانی آبریزش دهان در کودکان، درمان مشکلات بلع در کودکان می باشد.
مانور های بلع در گفتار درمانی بلع
مانور های بلع به منظور کنترل ارادی جنبه هایی از مراحل بلع طرح ریزی شده اند
بلع سوپرا گلوتیک
بلع سوپر سوپرا گلوتیک
بلع پرتقلا
مانور مندلسون
کلینیک کاردرمانی دکتر مهدی صابر برای درمان کودکان اوتیسم , کودکان فلج مغزی , کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری ,دیستروفی عضلانی ,بیش فعالی و نقص توجه و لکنت زبان در کودکان با بهترین روش های کاردرمانی , گفتاردرمانی و آب درمانی در کودکان در تلاش است تا بیشترین کمک را در کمترین زمان به کودکان مبتلا به این بیماری ها نماید. اگر کودک شما توانایی آمدن به مطب را ندارد می توانید از خدمات کاردرمانی در منزل و گفتاردرمانی در منزل استفاده نمایید.
کودکان اختلال پردازش حسی در سازماندهی و پردازش اطلاعات حسی دچار مشکل می باشند. این کودکان مشکلی در بهره هوشی ندارند اما در درک و پردازش مسائل دچار مشکل هستند. همین امر موجب اختلال در یادگیری و عملکرد تحصیلی آنان می شود. مرکز درمان اختلال پردازش حسی دکتر صابر با بررسی دقیق اختلالات پردازش حسی در کودکان و تشخیص دقیق نقاط ضعف آنان به ارائه برنامه درمانی یکپارچگی حسی می پردازد. بخش های مختلف مرکز درمان یکپارچگی حسی تهران شامل ماساژ درمانی تخصصی، سنسوری روم، اتاق بهبود مهارت های بینایی و اتاق تقویت مهارت های شنیداری، اتاق تعدیل حسی، بازی درمانی در اختلال حسی، کاردرمانی یکپارچگی حسی و… می باشد. که بسته به نیاز کودک و میزان اختلال برای هر کودکی مشخص می گردد. کادر درمانی متخصص مرکز شامل کاردرمانان، گفتاردرمانان و روانشناسان کودک مجرب و حرفه ای در حیطه اختلالات پردازش حسی به صورت گروهی در درمان اختلالات این کودکان تلاش می نمایند.
بهترین مرکز کاردرمانی حسی در اوتیسم دکتر صابر – بهترین کلینیک گفتار درمانی حسی در اوتیسم دکتر صابر
مرکز درمان یکپارچگی حسی در اوتیسم دکتر صابر شامل دو شعبه بهترین مرکز کاردرمانی حسی در شرق تهران و بهترین مرکز گفتار درمانی در اوتیسم در شرق تهران، همچنین بهترین کلینیک کاردرمانی حسی در اوتیسم غرب تهران و بهترین کلینیک گفتار درمانی حسی در اوتیسم در غرب تهران به ارائه خدمات کاردرمانی حسی در کودکان اوتیسم،اختلال بلع ، عقب مانده ذهنی، بیش فعالی، فلج مغزی و اختلال پردازش حسی ( SID – SPD ) می پردازد.
امکانات مرکز درمان مشکلات حسی در اوتیسم در سعادت آباد(کاردمانی در غرب تهران) . پاسداران( کاردرمانی در شرق تهران) شامل:
اصطلاح اختلال پردازش حسی یا اختلال یکپارچگی حسی ( SID – SPD ) مانند چتری است که سه دسته بندی بزرگ را تحت پوشش خود درآورده اختلالات نوسانی حسی اختلالات حرکتی مبنی بر حس و اختلالات تمییز حسی، یک کودک ، جوان یا بزرگسال ممکن است یک یا ترکیبی از چالش های پردازش حسی و یکپارچگی حسی را داشته باشد. برای مثال، کودکی که مشکلات تلفیق حسی مثل تحریک بیش از حد نسبت به صدا یا تحریکات بینایی و یا همچنین مشکلاتی در کنترل وضعیت خود دارد بسیار بهتر بین ورودی های حسی خود تفاوت می گذارد.
اختلالات یکپارچگی حسی چیست
یکپارچگی حسی در اوتیسم به میزان تطابق سیستم عصبی مرکزی در مورد شدت، میزان تناوب، تازگی، طول و مدت زمان، پیچیدگی و تازگی یک تحریک حسی بستگی دارد. این پردازش حسی اوتیسم پیچیده فرد را قادر می‌سازد تا با رفتارهای تطابقی درگیر شود و بهترین پاسخ را با توجه به تجارب حسی بدهد. اگر فردی با مشکلات حسی کودکان اوتیسم هستیم ممکن است پاسخ هایی نامتناسب و منفی بدهد.
شما رانندگی می کنید و صدای آژیر خطر ماشین آتش نشانی را پشت سر خود می شنوید پاسخ یک یکپارچگی حسی خوب این است که شما بایستی هوشیار باشید آرامش خود را حفظ کنید، به جایگاه و اطراف خود دقت کنید و از سر راه کنار می‌روید و پس از رد شدن ماشین آتش نشانی به جای خود برمی گردید و راه را ادامه می‌دهید شنیدن صدای آژیر و خطر در افراد بیش فعال ممکن است پاسخ هایی چون اضطراب، افزایش تعداد تنفس و ضربان قلب را به همراه داشته باشد، خیلی تند و سریع از سر راه ماشین کنار می رود و پس از رد شدن ماشین آتش نشانی همچنان در کنار خیابان می ماند یک فرد غیر فعال ممکن است از سر راه ماشینی که عجله دارد و در پشت او گرفتار شده و مدام آژیر می کشد و با چراغ علامت می‌دهد کنار نرود به طوری که ماشین مجبور شود او را دور بزند و بالاخره، یک فردی که در جستجو حس است ممکن است از فرصت به وجود آمده استفاده کرده برای رفع ترافیک از طریق تعقیب کردن ماشین های آتش نشانی ترافیک را دور بزند.
اغلب کودکان با اختلال یکپارچگی حسی در اوتیسم یا اختلال پردازش حسی (به خصوص آنهایی که بیش فعال اند و همه چیز را خیلی پر سر و صدا، بسیار نامناسب یا بسیار درخشان می‌بینند) به راحتی اختلال پردازش حسی آنها تشخیص داده میشود. کودکان طیف اتیسم نیز اختلال پردازش حسی( اختلال یکپارچگی حسی) را در چندین حس خود به صورت به هم ریختگی های حسی، بیش حسی و کم حسی نشان می دهند.
بالای آستانه( بیش حسی) / زیر آستانه( کم حسی) و واکنش های ترکیبی در هرم یکپارچگی حسی:
اگر پوست یک کودک بسیار حساس باشد برخی پارچه ها و مواد مخصوص برای وی آسیب‌زا است و باعث تعجب نیست که کودک با اختلال حسی برای لباس پوشیدن و بیرون رفتن از خانه و تعویض لباس روی تخت خود، در کشمکش باشد. اگر کودک با اختلال یکپارچگی حسی وارد خوار و بار فروشی شود احساسی مشابه ورود به کنسرت شلوغ و پر هیجان پیدا کرده است که نورهای مهتابی مانند فلش در داخل آن چشمک می زنند چرخ دستی های خرید مردم و صدای موسیقی که پخش می شود مانند یک ساز کوبه ای برای وی است.
علاوه بر این شلوغی‌ها ای نظمی های جمعیت و فیدبک های ناشی از شلوغی و تنوع انواع میوه ها و غذاها، فرد با اختلال حسی را مضطرب و عصبانی میکند. اگر بدن یک کودک مثل آیوریز تنبل و سست باشد، او از حرکت برای کمک به بلند شدن خودش استفاده می کند اما پس از آنکه بیش از حد تحریک و آشفته شد( بیش حسی) چرا که سیستم عصبی او به سختی تعدیل میشود، این تعجبی ندارد که او هم مثل تیگر که یک کودک بیش فعال است دور و اطراف خود دیواری بکشند.
اگر پردازش حسی درست کار نکند، هیچ چیزی درست کار نمی کند. این ممکن است کمک کند تا به سیستم عصبی مشابه یک کار ارکستر سمفونیک نگاه کنیم. همه ابزارهای مختلف از قبیل سازهای کمانی، سازهای چوبی، سازهای برنجی و سازهای کوبه ای نیاز دارند تا صدای خود را به تنهایی داشته، و سپس نوت های دستوری را روی صدا های دستور داده شده داده شده و زمانهای درست در هماهنگی و همکاری با هم بنوازم تا ارکستر سمفونیک به وجود بیاید هر کس نیاز دارد صدایی داشته باشد و نوبت های صحیح روی حجم صدا مشخص در زمان مشخصی بنوازد.
اگر یکی از ابزارها به درستی تون صدا نداشته باشد، یعنی بسیار بلند یا آرام نواخته شود، یا خارج از گام باشد(اختلال SID )، یا نت اشتباه بنوازد سمفونی صدا درستی نمی دهد. هر کس به این تون ها نیاز دارد که در نوبت مشخص، حجم صدای مشخص و زمان درستی نواخته شود. رهبر ارکستر از بازخوردهای حسی زنجیره واری (در درجه اول صدا، ویبرایشن و بینایی) برای زیبا نگه داشتن آهنگ استفاده می کند. سیستم حسی فردی بسیار شبیه ارکستر است. هنگامی که ورودی های حسی وارد شده بسیار بلند یا بسیار آرام باشد یا با هم همگان نباشند( در اختلال پردازش حسی در کودکان)، سطوح انگیزش احساسات و رفتار از حالت عادی خارج می‌شوند.
اختلال پردازش حسی
تدافع لمسی یا بیش حسی در کودکان:
اگر فردی به یک یا چند تحریک حسی بیش از اندازه حساس باشد، آستانه سیستم عصبی برای ورودی‌های حسی بسیار پایین است و تدافع لمسی از خود نشان می دهد. و نیاز به شدت و توالی تحریکات حسی در دستورات دارد. برای رسیدن به پاسخ مناسب باید سطح برانگیختگی را کاهش دهیم. کاردرمانی حسی به درمان اختلال یکپارچگی حسی در کودکان و تعدیل حسی کمک می کند.
حساسیت حسی سراسری معمولاً به تدافع لمسی باز می‌گردد فرد دارای حساسیت بالا(بیش حسی) ممکن است در رفتارهای جنگ و گریز به عنوان دستورالعملی برای پرهیز یا پاسخ در تحملات حسی درگیر گردد. این ممکن است شکلی از اجتناب حسی و تکیه بر گوشه گیری و انصراف، محدود شدن مشارکت در اجتماع، فعالیت های ورزشی و فعالیتهای تحصیلی باشد. این قضیه همچنین ممکن است شکلی از فعالیت علیه دیگران و افرادی باشد که سعی میکنند بر فضای شخصی آنها اعمال نفوذ کنند.
افراد دارای حساسیت بیش از حد حسی(بیش حسی در کودکان) ممکن است بسیار ناراحت باشند و کامل در تحریکات حسی غرق شوند این موضوع برای فردی که در جنگ با پردازش چندین منبع ورودی تحریکات حسی باشد نیز صدق می کند، به خصوص آنهایی که در یک دوره طولانی مدت در آن باقی می‌مانند فرد ممکن است از یک کانال پردازش مکررا تحریک گردد، اگر در اثر آن جریان یکی از ورودی‌های حسی خود را می بندد تا زمانی که تون در آن فرد یا افراد دیگر سبب تحریک بیش از حد وی نگردد.( تدافع لمسی)
تدافع لمسی به شرایطی گفته می شود که کودک به علت بیش حسی در هرم یکپارچگی حسی خود دچار مشکل شده و نسبت به هر گونه لمس بدنش تدافع لمسی از خود نشان می دهد. این نوع رفتار تدافعی را در بیش حسی در اوتیسم مشاهده می کنیم. تمرینات حس عمقی در کودکان موجب کاهش بیش حسی در کودکان و رفع مشکلات تدافع لمسی در کودکان مخصوصا یکپارچگی حسی در اوتیسم می شود.
درمان اختلال پردازش حسی حساسیت کم:
نوع دیگر اختلال حسی ، فردیست که حساسیت کمی در مورد یک یا چند نوع تحریک حسی داشته باشد، آستانه تحریک حسی برای ورودی های حسی او بسیار بالاست او تحریکات شدیدتر و با توالی بیشتری برای برانگیخته کردن کافی برای پاسخ نیاز دارد. مانند این است که اگر کنترل حجم صدا کمتر از حد مورد نیاز شما باشد هرگونه تحریک از ترکیبات حسی بی فایده است. فردی با حساسیت پایین حسی، تنبل، خواب آلود و بی حالت است. ممکن است بسیار مشکل باشد که چنین فردی را علاقه مند کنیم و در فعالیتی وی را درگیر کنیم یا توجه‌اش را پایدار نگه داریم، برخی کودکان ممکن است در هنگام اینکه سیستم عصبی آنها بیش از حد تحریک میشود یا بیش از حد هیجان زده می شوند مانند یک آدم تنبل نیز عمل کنند
درمان طلایی استاندارد برای مشکلات پردازش حسیSID هموارهکاردرمانی از طرف یک درمانگر آموزش دیده با تجربه ی گسترده در تئوری و تمرینات یکپارچگی حسی بوده است. بعضی از کاردرمانگران در کنار روانپزشکان، روانشناسان فیزیولوژیست ها، مددکاران اجتماعی و سایر متخصصین بالینی سلامت کار میکنند در حالی که بسیاری دیگر در مدارس، بیمارستان ها و سایر محیط ها مشغول به فعالیت هستند. کار درمانگران و متخصصین سلامت روان در درمان کودک با در نظر گرفتن طیف کاملی از نیازهای عاطفی و فیزیکی همکاری کاملی را با هم به وجود آورده اند. کاردرمانی پردازش حسی، عصبی عضلانی، حرکتی، روانی اجتماعی و سایر مهارتهای تکاملی را بنا می کند تا کودک را قادر سازد که جهان اطرافش را بهتر کشف کند. در حالی که سایر متخصصین بالینی آگاهی خود توانایی کنار آمدن و توانایی دفاع کردن از خود از یک راه مثبت جامعه پسند را در کودک پرورش میدهند. این مسئله ممکن است این طور نشان دهد که کاردرمانی بیشتر از رویکرد پایین به بالا استفاده میکند و سایر متخصصین بالینی بیشتر از رویکرد بالا به پایین بهره می‌برند و به عبارتی دیگر کاردرمانی مسیرهای عصبی بین مغز و بدن را درست می کند که نتیجه آن تغییر در چگونگی احساسات و تفکر مراجعه است. در حالی که سایر متخصصین سلامت مهارت های روانی اجتماعی و عاطفی را اصلاح می کنند که نتیجه آن تغییر در چگونگی احساسات و تفکر مراجعه است. هدف نهایی یکی است اینکه مراجع به کفایت، اعتماد به نفس و بهره وری برسد و تا جایی که امکان دارد در زندگی روزمره مستقل شود.
واکنش های ترکیبی در هرم یکپارچگی حسی:
بسیاری از افراد با مشکلات حسی دارای واکنش های ترکیبی هستند. به این معنا که واکنش هایی قوی به یک یا چند نوع از ورودی‌های حسی و نه همه آنها دارند. کودکی با مشکلات لامسه شاید از پوشیدن برخی پارچه های ویژه تنفر داشته باشند اما عاشق شلختگی و چسب و نقاشی باشد. کودکی ممکن است صدای بلند را دوست داشته باشد، کودک موزیکی را ثبت کند اما از موسیقی زنده با هر گونه صدایی متنفر باشد.
در حقیقت یکی از مهمترین ویژگی های کودکان دارای اختلالات پردازش حسی وجود تناقض است، چرا که سیستم عصبی بسیار موثر کار میکند. برای بیشتر کودکان، این موضوع وابسته به این است که کودک ورودی های حسی را به صورت فعال یا غیرفعال تجربه می کند. برای مثال کودکی که ممکن است از در آغوش گرفتن فردی متنفر باشد اما عاشق بغل شدن از طرف دیگران باشد. کودکی دیگر ممکن است هنگامی که فردی جارو برقی را روشن میکند بسیار بترسد اما این ترس در هنگامی که خودش به شخصه آن را روشن میکند از بین برود. بیشتر ما روزهای خوب و بد در زندگی داریم.
این داستان برای افراد بسیار طبیعی است. اما برای فردی که دارای مشکلات پردازش حسی است بسیار غیرقابل پیش بینی و به ندرت اتفاق می‌افتد که صبح خوبی داشته باشد و بعد از ظهر نه چندان جالبی یا لحظه خوبی را سپری کند و یا اینکه لحظه بدی را تجربه کند و همه اینها وابسته به این است که کودک تجارب حسی خود را در لحظات ویژه‌ای بتواند کنترل کند. هنگامی که دارید در مورد انواع مشکلات حسی مراجعین خود فکر می کنید و اینکه احتمالا آنها چه تجارب حسی خواهند داشت، حواستان به این موضوع باشد که مشکلات پردازش حسی بسیار متنوع اند و می‌توانند با توجه به روزهای مختلف و بسترهای مختلف متفاوت باشند.
هنگامی که فردی آرام میشود، تغذیه مناسب و خواب مناسب داشته باشد، نور روشن و ازدحام جمعیت ممکن است وی را مضطرب نکند. اما هنگامی که تحت شرایط استرس زا به علت حساسیت، رژیم غذایی نامناسب، خستگی، قدم زدن در مغازه‌های شلوغ، کلاس درس، رستوران باشد، ممکن است باعث گیجی و حواس پرتی وی شود. مشکلات حرکتی بر مبنای حس: فردی که دارای مشکلات حرکتی بر پایه ی حس می باشد ممکن است استفاده از حلقه های بازخورد برای هدایت و کنترل حرکات و شمای خود با توجه به مقتضیات حرکتی در فعالیت های حرکتی، دچار اشکال شود در نتیجه با چنین مشکلاتی ممکن است کاهش تعادل، کاهش تون عضلانی، قدرت تحمل کم و بیشتر از اینها مشکلات برنامه ریزی حرکتی را داشته باشد.
برنامه ریزی حرکتی شامل پردازش چند مرحله‌ای تصمیماتی است که بایستی برای انجام دادن گرفته شود، فهمیدن اینکه چگونه باید انجام و تربیت مراحل برای درست انجام دادن آن، لازم است برای مثال کودکی در زمینه بازی اول قسمتی از تجهیزات را برای بازی کردن انتخاب میکند مثل میله های ژیمناستیک سپس او نیاز دارد که به بفهمد چگونه بر روی آنها بالا برود و چگونه به درستی از اعضای بدنش برای نگه داشتن خود بر روی آن استفاده کند، دست ها را به صورت جایگزینی انتخاب کند و از یک میله به میله دیگر برود.
اختلال در برنامه ریزی حرکتی انجام کارها و برنامه های ناآشنا را برای کودک سخت میکند فرد مبتلا به اختلال برنامه ریزی حرکتی مشغله این را دارد که مهارت برنامه ریزی حرکتی جدیدی را بیاموزد. که اینها شامل انجام حرکات درشت، مثل یاد گرفتن پیاده روی، دویدن و راندن دوچرخه و همچنین انجام حرکات ظریف مثل بستن دکمه های لباس، استفاده از قیچی و استفاده از نخ و مهره است. کودکان مبتلا به اختلال برنامه ریزی حرکتی ممکن است بی دست و پا باشد حرکات خامی را انجام دهد و مستعد برای آسیب های دیگر است اختلال در برنامه ریزی حرکتی همچنین می تواند بر روی مهارت های برنامه ریزی زبانی نیز اثر بگذار مهارت هایی که نیاز مدیریت عضلات زبانی برای خوردن و حرف زدن داشته باشند.
مشکلات حسی در کودکان:
کودکان با مهارتهای تمایز حسی ضعیف دارای مشکلات ادراکی با مشخصه های چشم گیری از تجارب حسی هستند و ممکن است فرد بر سر تشخیص تفاوت بین دو منبع ورودی حسی مشکل داشته باشد. برای مثال کودکی ممکن است نتواند تفاوت بین مداد و ماژیک و دکمه یکی از کلاسور هایش را فقط با لمس کردن در داخل کیف تشخیص دهد، و ممکن است برای تشخیص آنها نیاز به دیدن آنها داشته باشد.
کودک ممکن است نتواند محل لمس و میزان شدت آن را تشخیص دهد. او ممکن است لباس را بپوشد ولی نتواند به صورت کامل آن را پایین بکشد ه چرا که قادر به حس کردن این که لباسش به دور قفسه سینه او پیچ خورده است نیست
کودک می‌آموزد که مخالفت با همکلاسی اش در زمانهای تفریح ممکن است آگاهانه نباشد و هنگامی که از او دوری می کنند ممکن است ناراحت شود چرا عمل آنها به‌عنوان رفتاری بی جا و با عصبانیت درک کرده است بسیاری از کودکان با مشکلات حسی برای استفاده کردن اشیا جدید مدت زمان زیادی را صرف می کنند. کودکان فلج مغزیدر این مورد دچار اختلال یکپارچگی حسی بوده و نیاز به درمان اختلال یکپارچگی حسی در آنان مشاهده می شود.
هنگامی که شما جوراب هایتان را در صبح می پوشید ممکن است راجع به این احساس به صورت مداوم آگاه نباشد فردی که به سختی عادت می کنیم ممکن است آن جوراب ها را طی ساعت ها و دقایق بسیاری به عنوان حس جدیدی تجربه کند. علاوه بر این پارازیت احساسات که در مغز در طول کل روز وجود دارد و اکنون شما می توانید تصور کنید که فردی چگونه بیش از حد برانگیخته و بیش از اندازه تحریک می شود.
مرکز اختلال یکپارچگی حسی در تهران:
اختلال پردازش حسی در اوتیسم دارای زیر مجموعه های طبقه بندی مفیدی می باشد. به طور هم زمان داده های حسی در راه های متفاوتی و به شیوه های گوناگونی برای افراد مختلف نمایان می شوند. مشکلات خود: برای اینکه فرد در فعالیت با روشی مناسب شرکت کند باید سطح مطلوبی از انگیزش را داشته باشد.
هنگامی که ما در آرامش قرار داریم ، برای یادگیری تواناتر و انعطاف پذیرتریم یعنی حالتی از هوشیاری که ما درآن خیلی خسته نیستیم برای مثال کودکی که در یک آرامش ایده‌آل قرار دارد در حالت هوشیاری قادر خواهد بود تا به آرامی در یک زمان معین بنشیند و به خوبی گوش فرا دهد و همان طور که انتظار می رود رفتار کند. خودتنظیمی به توانایی رسیدن حفظ و تنظیم سطح برانگیختگی به منظور مواجهه با فعالیتهای خواسته شده و موفقیت های متغیر اشاره می کند.
کودکی که به خوبی به خود نظارت دارد به آسانی می تواند از یک حالت هوشیار و آرام در کلاس به یک فعالیت دارای چالش فیزیکی تغییر وضعیت دهد. سطح مطلوب برای زمان بازی و برگشت و آرامش و هوشیاری برای شام و انجام تکالیف و سپس رسیدن به سطح هوشیاری پایین و لازم برای خوابیدن بر می گردد. برای کودکان دارای مقوله‌های حسی سخت است که به آن سطح مطلوب انگیزشی برسند و یک کودک دارای اختلال خود تنظیمی در تنظیم فرآیندها دچار مشکل است این حالت بیشتر در نوزادان و اوایل دوران کودکی مشاهده میشود و با مشکلات خلق و خو در ارتباط است توجه داشته باشید که هر کودکی دارای اختلال پردازش حسی اختلال خود تنظیمی ندارد. علائم اختلالات خود تنظیمی بد اخلاقی زیاد، مشکلات تغذیه، خواب، بی توجهی و مشکلات تنظیم خلق و خوی و همچنین واکنش شدید به داده های حسی را شامل میشود.این علایم را در پیشینه کودکان با اختلال بیش فعال و نقص توجه مشاهده می کنیم.
کلینیک توانبخشی پایا( کاردرمانی شرق تهران- گفتار درمانی شرق تهران) و کلینیک توانبخشی غرب تهران( کاردرمانی غرب تهران – گفتاردرمانی غرب تهران) در زمینه درمان مشکلات حسی کودکان مخصوصا درمان مشکلات حسی در اوتیسم به فعالیت می پردازد.
مراکز درمان اختلال پردازش حسی تحت نظر جناب آقای دکتر صابر
مراکز درمان اختلالات پردازش حسی دکتر صابر از مراکز مجهز در تهران می باشد که شامل بخش های مختلف تخصصی نظیر ماساژ درمانی تخصصی کودکان، کاردرمانی یکپارچگی حسی، سنسوری روم، اتاق تعدیل حسی، بخش شنیداری و اتاق تاریک بینایی است. سنسوری روم با امکانات دیجیتالی و تجهیزات مکانیکی مختلف مانند تخته تعادل هوشمند، سویچ صوتی، تیلت برد مکانیکی، برج گردان، پک برد نوری و …. محیطی جذاب را برای کودکان با اختلال پردازش حسی ایجاد می کند که در آن به صورت درجه بندی شدی تحریکات مناسب حسی را دریافت نموده و تعدیل سازی حسی انجام گردد.
بخش شنیداری با تولید برنامه های طبقه بندی شده کامپیوتری، صوت های مناسب را برای کودکان با اختلال پردازش حسی تولید می کند که کودک را در جهت تمییز شنیداری و حساسیت زدایی صوتی آماده می کند. همچنین توجه شنیداری را در کودکان اوتیسم و بیش فعال بالا می برد. بخش ماساژ درمانی با انجام ماساژ های تخصصی کودکان در زمینه حس عمقی مفاصل و عضلات همچنین کاهش تدافع لمسی در کودکان موثر می باشد. استفاده از مدالیته های گرمایشی و سرمایی به تعدیل حس لمس کدکان اوتیسم کمک بسزایی می کند. در قسمت کاردرمانی یکپارچگی حسی بر روی تحریکات دهلیزی و حس عمقی و وستیبولار کودکان تاکید می شود این تمرینات با بهره گیری از توپ های تعادلی، تاب و تیلت برد موجب بهبود تعادل در کودک و کاهش نا امنی جاذبه ای و ترس از ارتفاع در کودکان می گردد. همچنین در کودکان با شلی عضلات و مفاصل این تحریکات به افزایش تحمل و قدرت عضلات کمک می کند.
مرکز درمان اختلال یکپارچگی حسی در حیطه تحریکات بینایی نیز با طراحی اتاق تاریک محیطی را فراهم نموده که کودکان با اختلالات حس بینایی بتوانند محرک های بینایی مناسب با سطح مشکلاتشان را دریافت نمایند.
در کل اغلب کودکان دارای اختلال پردازش حسی در اوتیسم یا اختلال یکپارچگی حسی اوتیسم مشکلاتی در لباس پوشیدن، غذا خوردن، حمام رفتن و لمس شدن توسط دیگران، احساس درد نامناسب نسبت به آسیب و…. را نشان میدهند. به هر حال همه کودکان دارای چالش‌های پردازش حسی مشکلاتی از قبیل خوابیدن، بد اخلاقی، تغذیه نادرست و عدم تنظیم توجه بر خلق را دارند. با درمان اختلال یکپارچگی حسی در این کودکان توسط مرکز کاردرمانی حسی اوتیسم و ماساژ درمانی و گفتاردرمانی اختلال حسی می توان این علایم و مشکلات را در کودک برطرف کرد.
ترکیب حسی:
برخی از مردم در شرایطی هستند که به آن ترکیب حسی می گویند . که در آن یک حس به دلیل تقاطع بین راه های حسی در مغز به یک حس دیگر ارتباط می‌یابد. اعداد و حروف و صداها ممکن است رنگی به نظر برسند یا مزه ممکن است با اشکال مختلف همراه باشند. این یک وضعیت خوش خیم عمومی است که طیفی از مردم را شامل افراد مشهور در هنر و علم است ریچارد فینمن ( برنده جایزه نوبل فیزیک) ولارمیرنوبوکو (نویسنده) و آهنگساز و نقاش (داک الینگتون) را تحت تاثیر قرار داده است
پردازش تک کانالی:
در مقابل برخی از مردم در پردازش داده های حسی در یک یا دو کانال حسی مشکل دارند. آنها ممکن است به صدا خیلی حساس باشند یا به آسانی از طریق جنس بافت‌های معینی اذیت شوند. آنها ممکن است یاد بگیرند که این حساسیت ها را جبران کنند و روی آنها کار کنند. افرادی که مشکلات پردازش حس قابل توجهی دارند، دارای پردازش تک کاناله هستند.
دقیقا مثل وقتی که شما در حال رانندگی هستید و به طور ناگهانی با یک ترافیک شلوغ مواجه می‌شوید و رادیویی خود را روشن می‌کنید یک فرد ممکن است نیاز داشته باشد که تا یک منبع داده حسی را به منظور تطبیق دادن آن به دیگری روشن کند.
برای مثال یک دانش آموز ممکن است از نگاه کردن به معلم هنگام که معلم برای توجه کردن بیشتر به آنچه که می گوید و صحبت می کند اجتناب کند دانش آموز حس بینایی را به منظور روشن کردن حس شنیداری خاموش کند یا ممکن است او در زمانی که در یک اتاق کوچک آرام قرار دارد بهتر بتواند حس های دهانی و چشایی و بویایی را حین غذا خوردن در مقایسه با بوفه مدرسه تحمل کند.
بیش حسی چیست:
کار آمدن با تجربیات روزانه زندگی که ظاهراً برای بیشتر ما عادی به نظر می‌رسد به آسانی می‌تواند کودک با مشکلات حسی را دچار مشکل کند. کودکان ممکن است بتوانند با خواسته های پردازشی برای یک مدت کوتاه یا حتی بلند مدت در صورتی که خواسته ها شدت کمتری داشته باشد کنار بیایند. اما اگر تقاضا ها بیش از حدیا بیش حسی اتفاق بیوفتد و برای مدت طولانی انباشته شوند کودک در معرض خطر بیش حسی قرار دارد که مثل این است که مقدار خیلی زیادی از غذا را روی یک بشقاب کاغذی قرار دهیم.
بشقاب شما ممکن است بتواند تحمل کند همانطور که شما روی آن سوسیس و چیپس و کمی سالاد کلم می گذارید اما اضافه کردن سالاد سیب زمینی سبب می شود که همه آنها بریزد. شما باید کمتر غذا روی آن قرار دهید یا یک بشقاب بزرگتر بردارید یا دو بشقاب استفاده کنید.
به طور مشابه شما می توانید از روش ها حسی استفاده کنید که احساس مراجع خود را راحت و ایمن نگه دارید مثلا (کاهش دادن بیش حسی) و توانایی اش را به منظور تحمل کردن میزان بیشتری از چالش‌های حسی تقویت کنید. رز را در نظر بگیرید رز از صبح شنبه احساس عالی دارد.
مادرش نان توست درست می کند که مورد علاقه اوست، او می رود تا با اسباب بازی اش بازی کند و رنگ آمیزی کند. انجام دادن یک کار خوب به معنی ماندن داخل مرز است مادر خلاهایی را می بیند اما مشکلی نیست. چون که حالا رز یک دختره بزرگ است و دیگر از صدای زیاد ناراحت نمی شود. او مچ بند خود را پیدا می کند که راحت است اما بلوز مرده علاقه او خیس است.
او ناراحت می شود چون که آن بلوز شانس اوست. هنگامی که مادر پشت فرمان ماشین است رز پیراهنش را به دماغش می کند و می کشد و درعوض بوی پوست خود را حس میکند سپس آنها برای کاری به مرکز شهر می‌روند اولین توقفشان برای قهوه و بستنی مادر در قهوه خانه است بوی قهوه بینی او را می سوزاند و سپس برای خرید به یک مغازه بزرگ می‌روند. مادر می گوید: هنوز خیلی زود است که شلوغ شود. اما پارکینگ کمی شلوغ است و رز هنوز در لای درب های شیشه ای مغازه ای ایستاده و بدون اینکه درب ها بسته شوند و او را مثل اسپاگتی له کنند. او به مادرش کمک می کند تا وسایلی که در لیست است را پیدا کنند اما اضطراب جدایی دارد چون مردم زیادی آنجا هستند صدای علائم هشدار دهنده بالای سر خیلی بلند است صدای بلندگو و لامپ ها خیلی پر نور می باشند. چیزهای زیادی برای نگاه کردن وجود دارد او دلش می خواهد که آنجا را ترک کند اما مادرش می‌گوید که آنها فقط تعداد کمی از وسایل مورد نیازشان را گرفته اند.صدها خریدار وجود دارند . فقط سه صندوق خرید، کار می کنند. برای رز وضعیت مناسبی نبود. صدای بلندگوها زیاد بود و وقتی که به روز می گفت: رز آرام بمان و نفس بکش بویی شبیه قهوه کثیف می داد رز نتوانست آرام بماند و شروع به گریه کردن کرد و تلاش می کرد تا مادرش او را بیرون ببرد. مادر گفت: تو باید اینجا منتظر بمانی و من متاسفم که کارم خیلی طول می کشد بعد از این به کتابخانه خواهیم رفت تا تو بتوانی به کتاب‌های حیوانات نگاه کنی مادر به دخترش نگاه کرد و دید که او به گوشه ای رفته است. رز روی زمین افتاد و مادر شروع به بستن موهایش کرد مشتریان فروشگاه به ما رو گفتند که کار رز بد و ناپسند است و یکی از آنها رو به دیگران کرد و گفت که چه بچه بداخلاق و لوس دارید. مادر هزینه خرید را پرداخت کرد و آنها به طرف ماشین رفتند هم مادر و هم دختر اشک می ریختند. زندگی تجربیات حس های مختلف است تا ما به طور همزمان بتوانیم داده های حسی مختلفی را پردازش کنیم. این می‌تواند به زیبایی و آسانی باشد اگر یک کودک آرام باشد و به خوبی غذا بخورد و بخوابد با این وجود درگیر شدن به مدت طولانی در پردازش حسی نیازمند صرف انرژی زیاد است و تلاش فراوانی را می‌طلبد مثل اتیسم. به خاطر بیاورید که سختی و تلاش زیاد به هم مربوط اند مادر رز احساس می کرد که تعداد افراد داخل مغازه زیاد نیست یا رز از لحاظ حسی تدافعی عمل نمی کند. با در نظر گرفتن این موضوع که رز نمی توانست داده های حسی را به خوبی تجزیه و تحلیل کند.
میزان رفتارهای خروجی:
یک کودک ممکن است توجه یادگیر شدن خود در یک موقعیت را به خوبی رهبری کند. کودک دیگر ممکن است به موقعیتی که بعضی از مردم آن را ایجاد کرده‌اند توجه نماید. تمرکز بیش از حد در بعضی رفتارها ممکن است به موارد غیر قابل پیش گویی و انتظار کمک کند و شاید در جهان خارجی دردناک باشد و به جای آن تمرکز روی بعضی از چیز های ساده و قابل پیشگویی که او توانایی کنترلش را دارد ساده و مورد رضایت او باشد.
رفتارهای خروجی فعال:
اغلب جلوگیری از داده‌های حسی غیر قابل تحمل در کودکان ممکن است به صورت واکنش صدای بلند یا پرخاشگری باشد. آنها ممکن است فریاد بزنند یا از ترس جیغ بزنند و درد یا خشم و غضب خودشان را نشان دهند. ممکن است لگد محکم بزنند و به شدت عصبانی شوند وقتی که آنها را محدود کنیم ممکن است اسباب بازی های خود را پرتاب کنند. ممکن است به دیگران ضربه بزنند یا ضربه بخورند و لگد بزنند و یا در برخورد با دیگران که سعی دارند به آنها کمک کنند رفتار بدی نشان دهند و یا رفتارهای آزاردهنده مثل محکم زدن سرشان به جایی با کوبیدن دست روی سرشان و کندن موی سر خود را داشته باشند
رفتارهای خود تحریکی:
بعضی‌ها از کودکان به طور خاص کودکان طیف اتیسم یا با ناتوانی های شناختی در رفتارهای خود تحریکی درگیر می شوند مثل جنباندن و چرخیدن و ضربه به دست در پاسخ به تقاضاهای پردازش حسی در اوتیسم این مهم است که تشخیص دهیم که رفتارهای خود تحریکی به طور مستمر انجام می شود در حقیقت همه رفتارهای خود تحریکی ما از یک زمان تا زمان دیگر به عنوان مکانیسم آرامش بخش است شما ممکن است وقتی که نیاز دارید هوشیار باشید، آدامس بجوید یا قهوه بنوشید یا با تکان دادن پاهای تان یا کشیدن موهایتان و پاک کردن گوشتان و یا درگیر شدن در هر چیزی که به شما کمک بکند تا احساس و عملکرد بهتری را داشته باشید.
ما می‌دانیم که این تحریکات به اندازه کافی برای کمک به ما مفید هستند و از نظر اجتماعی نیز مورد پذیرش واقع شده اند. میزان دقیق رفتار های خروجی بایستی مورد قبول جامعه واقع شود. کودکی مشکل حسی قابل توجهی دارد ممکن است با خود تحریکی های ناهنجار در کشمکش باشد که موجب آشفته شدن دیگران میشود. این رفتارها منجر به این مواردی می شود:
بازتوانی یک سیستم عصبی غیر فعال در فرد، در هنگام بی حوصلگی و حین پایین بودن میزان تحریک
خودتنظیمی در برابر یک سیستم عصبی مقاومت ناپذیر.
انسداد داده های حسی در اوتیسم
احساس بهتر به دلیل رفتارهای خود آزاری و خود تحریکی با هم و رها شدن دوپامین و مواد شیمیایی درون بدن.
اختلال حسی در اوتیسم- یکپارچگی حسی در اوتیسم-مرکز درمان یکپارچگی حسی در اوتیسم دکتر صابر
لئو کانر، مراقبت های نوین از کودکان دارای اوتیسم در مقاله ۱۹۴۳ اش بر اختلالات حسی کودکان دارای اوتیسم تاکید کرده بود : ( از صداهای بلند و اشیاء متحرک وحشت می کنند، تاب، آسانسور، جارو برقی، آب جاری، شعله گاز و همزن برقی و حتی صدای باد می تواند باعث وحشت آنها شود.) مطالعات بعدی ادعای کائر را تایید کرد.
امروزه نیز اظهارات متعددی از افراد بزرگسال دارای اوتیسم وجود دارد که ابراز می دارند در کودکی چگونه از تند حسی رنح می بردند. (برای مثال لباس های زیر همچون فرو رفتن میخ در پوست ایجاد می کند.) یا اینکه چگونه تشنه برخی از محرکات حسی بوده اند. (مثلا برای تجربه فشار بیشتر در گوشه ها قرار گرفتن یا به جاهای تنگ رفتن، میل به کشتی گرفتن برای مچاله شدن، لیسیدن و بوییدن چیزهای غیر خوراکی یا حتی رفتارهای خود زنی مثل کندن پوست یا کوبیدت سر.)
اینکه چرا افراد دارای اوتیسم در پردازش حسی دچار چنین نقایصی می شوند مشخص نیست. با این همه، تا نسخه چهارم دی اس ام علائم حسی نقشی در تشخیص رسمی اوتیسم ایفا نمی‌کرد. هرچند در نسخه چهارم به این علائم اشاره می شود اما جز معیارهای تشخیصی محسوب نمی‌شد و در تست ADOS پرکاربرد ترین ابزار تشخیص مورد استفاده مطالعات حوزه اوتیسم اشاره ای به مشکلات حسب نشده است، اما در نسخه پنجم دی اس ام مشکلات حسی به عنوان یک معیار تشخیصی در اختلال طیف اوتیسم مطرح شد. اما چرا؟
شاید به این دلیل که مسائل حسی مختص به اختلال طیف اوتیسم نمی‌باشد. همه کودکانی که دارای بیش حسی یا کند حسی می‌باشند در قلمرو اوتیسم جا نمی گیرند. اما این نکته درباره همه علائم اوتیسمصدق میکند.
برای مثال رفتارهای تکراری هم منحصر به اوتیسم نمی باشد ولی جز معیار های تشخیص اوتیسم محسوب می شود. برای جذب معیارهای تشخیص اوتیسم می شود.
به نظر می‌رسد این امر ناشی از آن است که روان پزشکان و روان شناسان که دی اس ام را به نگارش در می آورند بیشتر به مطالعه کارکرد های ذهنی علاقه مندند تا به عملکردهای سطح پایینی مثل پردازش حسی! اما با کشف سیستم آینه ای که آگاهی حسی را به کارکردهای عالیه ذهن مثل تئوری ذهن پیوند می زند، شواهد لازم برای قرار گرفتن مشکلات حسی در زمره معیارهای تشخیص اوتیسم قرار گرفت.
مشکلات حسی : در جستجو جایگاهی در مغز
در سال ۱۹۷۲ کاردرمانی به نام جین آیرس اصطلاح یکپارچگی حسی را مطرح کرد. وی معتقد بود که پایین ترین بخش مغز تحت عنوان ساقه مغز که به نخاع متصل می شود. همه ورودی های حسی نواحی مختلف بدن را پیش از عبور و رسیدن به قشر مغز یکپارچه (ادغام) می کند.
بر اساس نظر آیرس فرایند یکپارچگی حسی در ساقه مغز نهایتاً منجر به ادراک یا سایر انواع آمیزش داده های حسی می شود و بشر را قادر می سازد به طور موثر با محیطش تعامل کند. آیرس معتقد بود که ورودی های حسی و فعالیت های حرکتی دوران نوزادی تجربه معناداری برای کودک می سازد.
کودک یاد می گیرد که بدنش را در فضا حرکت دهد یاد می گیرد که اشیا وجود دارند حتی اگر دیده نشوند. یاد می گیرد که چگونه دو چیز را با هم ترکیب کند و غیره به نظر وی این تجارب به هوش حسی – حرکتی بدل میشود که پیش نیاز هوش بازتابی است.
هوش بازتابی به معنی کارکردهای شناختی سطح بالا است. آیرس مشاهده کرد که بسیاری از کودکان دارای کم توانی ذهنی یا جسمی، واکنش های غیرعادی به ورودی‌های حسی نشان می دهند.
وی نوشت که وقتی رشد مغز از مسیر عادی اش منحرف می شود، حس لامسه مستعد آن است که به جای متمایز شدن بیشتر منتشر شود. لذا بسیاری از این کودکان در مواجهه با برخی محرک های لمسی آماده بروز واکنش های نزاع و گریز می باشند.
آیرس معتقد بود که این پاسخ های ناهنجار نشانگر اختلال در یکپارچگی حسی است و این اختلال ناشی از یک ناهنجاری در ساقه مغز می باشد. به نظر وی یکپارچگی حسی معیوب در ساقه مغز علت پاسخ های ناهنجار کودکان کم توان به محرک‌های حسی است.
آیرس و پیروانش به بروز اختلالات تنظیمی و رفتاری مثل بی نظمی در خواب، خوراک و دفع به عنوان بخشی از ویژگی‌های اختلال در یکپارچگی حسی تاکید داشتند. بنابراین آیرس برای اصلاح این اختلال مفروض در ساقه مغز درمانی به نامیکپارچگی حسی پیشنهاد داد.
وی مدعی بود که روش یکپارچگی حسی نه تنها در عملکردهای ساقه مغز مثل پردازش حسی موثر است، بلکه بر کاربرد های عالیه قشر مغز مثل توجه و یادگیری نیز موثر است. آیرس علاقه‌مند بود که روش یکپارچگی حسی را برای کودکان دارای اختلال یادگیری از منظر وی ناشی از اختلال در یکپارچگی حسی است به کار گیرد. آیرس نوشت :
(روش یکپارچگی حسی برخلاف سایر روش ها سعی نمی کند مهارت های خاصی چون تطابق محرک‌های بینایی، به خاطر سپردن توالی صداها، تمیزصداها از هم، وصل کردن نقاط با خط به هم یا دیگر مواد مدرسه ای را آموزش بدهد.
بلکه در تلاش است تا توان مغز برای اینکه چگونه اینها را یاد بگیرد افزایش دهد اگر ظرفیت مغز در دریافت، حافظه برنامه ریزی حرکتی افزایش یابد، این توانمندی را به یادگیری همه موضوعات و مباحث مدرسه‌ای اختصاص خواهد داد.
هدف روش یکپارچگی حسی اصطلاح موانعی است که عملکرد های نورولوژیک برای یادگیری ایجاد میکند نه حمله به علائم آن بد عملکردی!)
آیرس اصطلاح رژیم حسی را به عنوان بخشی از یکپارچگی حسی نیز مطرح نمود. سطحی از تحریک حسی که مناسب کودکی خاص می باشد. وی معتقد بود که هدف درمان، یافتن سطحی از ورودی‌های حسی از هر حس است که برای کودک مورد نظر مناسب باشد.
اگر کودک دارای بیش حسی است یعنی واکنش او به ورود های حسی بیش از حد می باشد، هدف فراهم کردن تحریکات نرم و آرام می باشد، تاب دادن و موسیقی های آرام بخش و موارد مشابه. اگر کودک کند حس است یعنی واکنش به ورودی های حسی کمتر از حد می باشد، باید برای کودک فعالیت هایی تدارک دید که منجر به تحریک حسی کودک شود مثل پریدن، چلاندن، برس کشیدن به حرکات نوسانی، از جلیقه های وزنه دار نیز برایتحریک حسی لمسی می توان استفاده نمود، خمیربازی، رنگ انگشتی، میزشن و مواردی از این دست نیز مفید می باشد.
درمانگر از والدین می خواهد که همین فعالیت ها را در منزل و مدرسه برای کودک پیگیری نماید. مساعد سازی محیطی نیز برای کودکان دارای بیش حسی مفید می‌باشد کارهای از قبیل استفاده از هدفون یا گوشی برای حذف سر و صداهای محیطی، اجتناب از لباس های زبر، کندن برچسب های لباس، تعویض لامپ های فلورسنت نیز مرسوم می باشد.
کاردرمان ها معتقدند بسیاری از علائم اوتیسم برخاسته ازاختلال پردازش حسی در ساقه مغز می باشد و در صورت ترمیم پردازش حسی پیشرفت های قابل توجهی در سایر ابعاد اوتیسم مشاهده خواهد شد. اما در واقعیت شواهد کمی وجود دارد که ثابت کند پردازش حسی در سطح ساقه مغز کودکان دارای اوتیسم معیوب می باشد.
به علاوه هیچ شاهدی نیز دال بر اینکه آسیب در پردازش حسی منجر به اوتیسم بشود وجود ندارد. از سویی نمی‌توان هیچ مکانیزم نورولوژیک خاصی یا جایگاه آناتومیکی در ساقه مغز را به یکپارچگی حسی منسوب کرد. هنوز پس از ۴ دهه مفهوم یکپارچگی حسی ثابت نشده باقی مانده است و جایگاه آن در مغز (اگر وجود داشته باشد) شناسایی نشده است.
یوتا فریث واضع تئوری نقص در جامعیت مرکزی در اوتیسم معتقد است که واکنش های معیوب به داده های حسی بیشتر ناشی از ناهنجاری هایی در قشر مغز است تا ساقه مغز شواهدی از مطالعات EEG وMRI در حمایت از هر دو نظر وجود دارد.
البته سیستم نورون های آینه ای، تالاموس و مخچه نیز می‌توانند در این فرآیند دخیل باشند. اما آنچه مهم است این است که آیا با وجود این نقص نظری در مورد یکپارچگی حسی آیا این روش واقعاً کار میکند یا نه؟ هیچ شکی در مورد اینکه واکنش کودک دارای اوتیسم به محرک‌های حسی ناهنجار است، وجود ندارد.
در مورد اینکه تعامل برخی از کودکان دارای اوتیسم طی استفاده از برنامه یکپارچگی حسی افزایش می یابد نیز تردید کمی وجود دارد. به نظر می‌رسد یکپارچگی حسی باعث افزایش کیفیت زندگی کودکان دارای اوتیسم و والدین شان شده است و همین دلیل برای استفاده از آن به عنوان یک روش درمان کافی است.
اما علیرغم چهار دهه استفاده از آن هیچ مطالعه ای وجود ندارد که نشان دهد روش درمان یکپارچگی حسی باعث تغییرات بلند مدت مورد ادعای آیرس میشود.
مرکز کاردرمانی حسی اوتیسم و کاردرمانی یکپارچگی حسی
درمان طلایی استاندارد برای مشکلات پردازش حسیSID همواره کاردرمانی حسی اوتیسم از طرف یک درمانگر آموزش دیده با تجربه ی گسترده در تئوری و تمرینات یکپارچگی حسی بوده است. بعضی از کاردرمانگران در کنار روانپزشکان، روانشناسان فیزیولوژیست ها، مددکاران اجتماعی و سایر متخصصین بالینی سلامت کار میکنند در حالی که بسیاری دیگر در مدارس، بیمارستان ها و سایر محیط ها مشغول به فعالیت هستند. کار درمانگران و متخصصین سلامت روان در درمان کودک با در نظر گرفتن طیف کاملی از نیازهای عاطفی و فیزیکی همکاری کاملی را با هم به وجود آورده اند. کاردرمانی پردازش حسی، عصبی عضلانی، حرکتی، روانی اجتماعی و سایر مهارتهای تکاملی را بنا می کند تا کودک را قادر سازد که جهان اطرافش را بهتر کشف کند. در حالی که سایر متخصصین بالینی آگاهی خود توانایی کنار آمدن و توانایی دفاع کردن از خود از یک راه مثبت جامعه پسند را در کودک پرورش میدهند. این مسئله ممکن است این طور نشان دهد که کاردرمانی بیشتر از رویکرد پایین به بالا استفاده میکند و سایر متخصصین بالینی بیشتر از رویکرد بالا به پایین بهره می‌برند و به عبارتی دیگر کاردرمانی مسیرهای عصبی بین مغز و بدن را درست می کند که نتیجه آن تغییر در چگونگی احساسات و تفکر مراجعه است. در حالی که سایر متخصصین سلامت مهارت های روانی اجتماعی و عاطفی را اصلاح می کنند که نتیجه آن تغییر در چگونگی احساسات و تفکر مراجعه است. هدف نهایی یکی است اینکه مراجع به کفایت، اعتماد به نفس و بهره وری برسد و تا جایی که امکان دارد در زندگی روزمره مستقل شود.
کاردرمانی چیست ؟
کاردرمانی یک حرفه ی تخصصی سلامت است که از فعالیت های هدفمند و عملکردی برای کمک به مردم جهت تعامل بهینه در کارهای معنی دار هر روز مره که شامل مراقبت از بدن، بازی کردن، حضور در اجتماع و مدرسه و رفتن به محل کار است. کاردرمانگران در مدارس، بیمارستان ها، کلینیک های سرپایی، کلینیک های شخصی، نهادهای اجتماعی و سایر محیط ها فعالیت میکنند. کاردرمانگران با آموزش در حیطه های همچون روانشناسی، روانپزشکی، آناتومی و فیزیولوژی، نورولوژی و ارتوپدی برای تمام رده های سنی با مشکلات عاطفی، تکاملی، فیزیکی و اجتماعی، تکامل را تسهیل می کنند، استقلال را افزایش می دهند مانع ناتوانی می شوند و آن را به حداقل می رسانند فیزیوتراپیست ها تمرکز ویژه‌ای روی، مشکلات عصبی عضلانی و ارتوپدی دارند.
کاردرمانگران علاوه بر ارزیابی و درمان چالش های پردازش حسی SIDکودکان ممکن است حیطه های زیر را در نظر بگیرند :
مهارت های حرکتی ظریف مثل گرفتن و رها کردن، بستن دکمه ها و برندهای کفش و استفاده از وسایلی مثل مدادرنگی و قیچی ها
مهارت های حرکتی درشت مثل بالا رفتن از پله ها و استفاده از تجهیزات زمین بازی
مهارت های برنامه ریزی حرکتی به منظور تعامل در الگوهای حرکتی ناآشنا
مهارتهای خودیاری مثل غذا خوردن مستقل، نظافت و فعالیتهای بهداشتی
هماهنگی چشم و دست پرتاب کردن و گرفتن توپ و رسم اشکال
مهارت های ادراک بینایی
مهارت های حرکتی نوشتاری از پایه مثل تشکیل حروف تا نکته برداری سر کلاس
مهارت های اجتماعی و بازی کردن
نیازهای تکنولوژی کمکی مثل مدادگیرها، تخته های شیبدار، روش های دسترسی به کامپیوتر و وسایل ارتباطی، استفاده از ویلچر و وسایل تطابقی مثل گیرنده ها، و وسایل کمکی لباس پوشیدن برای مراجعین با ناتوانی های فیزیکی
با این حیطه ی فعالیتی وسیع عجیب نیست که هر کاردرمانگری دانش و تجربه ی عمیق در حیطه ی پردازش حسی را نداشته باشد. بعضی روی توانبخشی ارتوپدی، حرکات ظریف و مهارت های حرکتی نوشتاری تمرکز میکنند و به همین ترتیب بعضی دیگر…..
هنگام کمک کردن به کودکان و نوجوانان با مشکلات حسی(SID- SPD) مطمئن باشید که با یک درمانگر که از چهارچوب مرجع یکپارچگی حسی استفاده کرده و آموزش و تجربه لازم در ارزیابی و مداخلات پردازش حسی کودکان را دارد همکاری لازم را انجام دهید.
مرکز ارزیابی و درمان اختلال یکپارچگی حسی در اوتیسم
نقطه ی شروع ارزیابی اولیه در قالب تست های عملکردی، مشاهدات بالینی، و مصاحبه با والدین است. علاوه بر ارزیابی پاسخ‌دهی هر سیستم حسی و توانایی‌های یکپارچگی چند حسی، کاردرمانگر عواملی را مثل دامنه حرکتی، تون عضلانی، قدرت، ثبات وضعیتی، الگوهای حرکتی، هماهنگی چشم و دست و مهارتهای برنامه ریزی حرکتی را ارزیابی خواهد کرد. ارزیابی جامع کاردرمانی همچنین مهارتهای حرکتی ظریف، دست خط ادراکی دیداری، مهارت های خود مراقبتی و بیشتر را ارزیابی خواهد کرد. در حالت ایده آل کاردرمانی همچین رفتار کودک را خارج از عرصه ارزیابی برای دیدن چگونگی عملکرد در خانه، مدرسه و جامعه مشاهده می کند. اگرچه کاردرمانی برای نیازهای هر فرد خاصی تعیین شده است فرض اساسی همیشه این است که سیستم عصبی برای کارایی موثرتر می تواند سازماندهی دوباره شود. با تکیه بر شکل پذیری عصبی اصول اساسی علم اعصاب به طور یکسان کاردرمانی، فیزیوتراپی و حتی روان درمانی اعمال میشود. بنابراین درمان یکپارچگی حسی یک طراحی هوشمندانه و تحریکات مکرر درجه بندی شده برای سیستم های چند حسی متناسب با سطح تحمل و مهارت کودک فراهم می کند. به عبارتی دیگر کاردرمانی حسی در اوتیسم مبنی بر یکپارچگی حسی یک انقلاب است. کاردرمانی مبنی بر یکپارچگی حسی معمولا در یک محیط طراحی شده مخصوص فراهم می شود که گاهی اوقات اتاق حسی هم نامیده میشود که دارای وسایلی مثل تاب ها، نردبان ها، تونل ه،ا تخته چرخ دار، تخته پرش و استخرهای توپ می باشد. در اتاق حسی کودک با یک کاردرمانگر فعالیت میکند که این درمانگر محیط را هدفمندانه به گونه ای طراحی کرده است که چالش و کشف کردن کودک را ارتقا دهد و موانع برای رسیدن به موفقیت را به حداقل برساند. کودک و کاردرمانگر در ایده ها و انتخاب فعالیت ها با هم همکاری می کنند و کودک به صورت فعال در فعالیت هایی درگیر می شود که برای فراهم کردن تعامل کامل تنظیم شده‌اند. در درمان ممکن است شما کودکتان را ببینید که داخل فضای تاب هایی که از سقف آویزان است بچرخد و حرکت کند. ممکن است بالا رفتن و یا پایین آمدن او را از موانع زیادی ببینید. از نردبان های طنابی بالا برود و داخل تونل ها حرکت کند. او ممکن است خودش را روی تخته چرخ دار قرار بدهد و به شما فشار بدهد خودش را محکم به طناب مرتفع نگه دارد یا از یک سکو به روی تشک یا داخل استخر توپ بپرد.
درمان با یک کودک دیگر ممکن است کاملاً متفاوت به نظر برسد حداقل در شروع درمان شما ممکن است او را ببینید که با درمانگر در یک اتاق کم نور نشسته است، لباس فشاری پوشیده است با پتوهای سنگین پوشیده شده است و به فع
الیت توجه میکند. شما ممکن است او را در حال تاب خوردن آرام روی تاب ببینید در حالی که درمانگر او را به طرفین تاب می دهد، یا به آرامی همراه با زمزمه موزون درمانگر روی یک سطح نرم غلت بزند. او ممکن است به آرامی در یک گوشه تاریک نشسته باشد از طریق یک شلنگ آب حباب درست کند درمان یکپارچگی حسی می تواند از یک کودک به کودک دیگر خیلی متفاوت به نظر برسد آن گونه که این درمان برای هر کودک با نیازهای ویژه خاص اختصاص یافته است.
تمام درمان های کاردرمانی در اتاق حسی رخ نمی‌دهد. مداخلات منزل محور در فضای آشنا برای کودک با استفاده از اسباب بازی های خودش، صندلی ها، پله ها و هرگونه وسایلی که برای کودک به کودک نیاز باشد اکتشافات حسی، یادگیری و یکپارچگی حسی را ارتقا می‌دهد. در منزل والدین ممکن است کودک را در حالت نشسته روی تاب بالشتکی که سقف آویزان است، پریدن روی تخته پرش کوچک در حالی که حروف فومی را شناسایی می کند، گوش دادن به یک موسیقی خاص از طریق هدفون هنگامی که روی تخته تعادل ایستاده است یا در حال بازی با پاهای عریان در یک انبار پر از حبوبات و برنج خشک، مشاهده کننده شما ممکن است کودک را ببینید که روی یک میز که با پودر شکلات پوشیده شده است نقاشی می کشد درحالی که به آرامی روی توپ درمانی جست و خیز می کند. می توان به والدین مراقبین نشان داد که چگونه به کودک کمک میکنند تا بر موانع حسی که باعث مشکل شده‌اند غلبه کند، به عنوان مثال چگونه حساسیت زدایی لامسه را قبل از فشار و عمقی هنگام شستن موها ی کودک فراهم کنند، چگونه اتاق کار کودک را از نظر حسی برای نشستن و نور جهت انجام تکالیف تنظیم کنند و چگونه برای یک نوجوان از اینکه سر میز شام بنشیند تحریک وستیبولار را که نیازهای لازم برای حرکت را برآورده میکند فراهم کنند. کاردرمانگر می‌تواند والدین، پرستاران کودک، معلمین، و سایر افراد بالینی را آموزش دقیق بدهد که مداخلات حسی را اجرا کنند مثل پروتکل لمس عمقی با فشار عمیق (بیشتر به عنوان برس زدن شناخته می شود.) برنامه های درمانی صدا محور، و سایر توصیه های درمانی تمرین ها و فعالیت ها، در منزل، محل های اقامتی، مدرسه یا سایر محیط ها کاردرمانگر باید محیط را ارزیابی کند و به خانواده و سایر مراقبین کمک کند تا اگر لازم باشد آن را تغییر بدهند. برای مثال کودکی که مشکلات خواب دارند ممکن است از افزایش تاریکی اتاق، پرده های عایق صدا و…. سود ببرد. کاردرمانگر ممکن است کمک کند به مراقبین تا تشخیص دهند که مراجع از نظر بینایی حساس است و ممکن است اگر به کارهای بهداشتی و اصلاح صورت تمایل ندارد به این دلیل است که نور فلورسنت حمام اجتناب میکند و ممکن است توصیه کنند که نور محیط عوض شود منبع نور متفاوت دیگری اضافه می شود و یا اینکه این فعالیت ها را در یک اتاق دیگر و با سایر اعضا انجام دهد. کاردرمانگر باید به خانواده کمک کند تا روشهای حسی را به زندگی روزمره وارد کنند مانند : هل دادن روروک کودک توسط کودک بزرگتر برای تحریک حسی عمقی، نشستن روی صندلی تک پایه یا نیمکت کم ارتفاع به جای تکیه دادم به صندلی هنگامی که تلویزیون نگاه می کند، پریدن روی تخته پرش کوچک به مدت ۵ دقیقه قبل از کار روی میز یا استفاده از بالش های بادی عاج دار مسطح برای حرکت در حالی که نشسته است. کاردرمانگری که کودک را در محیط منزل درمان می کند احتمالاً رویکردهای تمایلی و توانبخشی را به خوبی ترکیب خواهد کرد مثل کمک به مراجعین در فعالیت‌هایی همچون مراقبت از پوست و بدن، بستن بند های کفش، حل کردن پازل و مازها، دست خط و کار با صفحه کلید و فراهم کردن میان وعده ی ساده برای کودکان بزرگتر.
تحقیقات در زمینه اختلال پردازش حسی چه چیزی را نشان می دهند؟
اختلال پردازش حسی در اوتیسم می تواند سبب آشفتگی و به طور کلی برای افرادی که تجربه ناخوشایند دارند دردناک باشد. آنها در تلاش هستند تا به کودکان خود کمک کنند. همه و یا اغلب پدر و مادر ها یا معلم ها اگر تلاششان را بیشتر کنند کنترل بیشتری روی رفتار کودکشان به دست خواهند آورد و بسیاری از مشکلات از قبیل تنبلی، افسردگی، عصبانیت و نقایص شناختی را به خوبی مدیریت میکنند.
درمان طلایی استاندارد برای اختلال پردازش حسی اوتیسم همواره کاردرمانی حسی در کودکان اوتیسم از طرف یک درمانگر آموزش دیده با تجربه گسترده در تئوری و تمرینات یکپارچگی حسی اوتیسم بوده است. بعضی از کاردرمان حسی در اوتیسم در کنار روانپزشکان، روانشناسان، فیزیولوژیست ها، مددکاران اجتماعی و سایر متخصصین بالینی سلامت کار میکنند در حالی که بسیاری دیگر از کاردرمانی حسی اوتیسم در مدارس، بیمارستان‌ها و سایر محیط ها مشغول فعالیت هستند.
کاردرمانگران و متخصصین سلامت روان در درمان کودک با در نظر گرفتن طیف کاملی از نیازهای عاطفی و فیزیکی همکاری کاملی را با هم به وجود آورده‌اند. کاردرمانی پردازش حسی، عصبی عضلانی، حرکتی، روانی اجتماعی و سایر مهارت های تکاملی را بنا می کند تا کودک دچار اختلال یکپارچگی حسی را قادر سازد که جهان اطرافش را بهتر کشف کند. در حالی که سایر متخصصین بالینی آگاهی خود، توانایی کنار آمدن، و توانایی دفاع کردن از خود از یک راه مثبت و جامعه پسند را در کودک پرورش میدهند. این مسئله ممکن است اینطور نشان دهد که کاردرمانی بیشتر از رویکرد پایین به بالا استفاده میکند و سایر متخصصین بالینی بیشتر از رویکرد بالا به پایین بهره می برند.
به عبارت دیگر کاردرمانی حسی اوتیسم مسیرهای عصبی بین مغز و بدن را درست میکند که نتیجه آن تغییر در چگونگی احساسات و تفکر مراجع است. در حالی که سایر متخصصین سلامت مهارتهای روانی اجتماعی و عاطفی را اصلاح می کنند که نتیجه آن تغییر در چگونگی احساسات و تفکر مراجع است. هدف نهایی یکی است: این که مراجعه به کفایت، اعتماد به نفس و بهره وری برسد و تا جایی که امکان دارد در زندگی روزمره مستقل شود.
کودکان با مشکلات پردازش حسی ( SID – SPD ) نیازمند توانبخشی حسی مداوم توسط بهترین کاردرمان حسی می باشند تا بتوان تعدیل حسی و یکپارچگی حسی را در آنان ایجاد کرد. ماساژ درمانی، آب درمانی، ماساژ درمانی، کاردرمانی در یکپارچگی حسی، سنسوری روم، اتاق تحریکات حسی و اتاق تاریک از خدمات مورد نیاز این کودکان می باشد.
اختلال پردازش حسی در بزرگسالان
اختلال پردازش حسی اختلالی است که در آن فرد به طور معمول به صدا ها، بو ها، بافت ها و دیگر محرک ها پاسخ نمی دهد. این افراد احتمال دارد به حدی به موسیقی متن فیلمی حساس شوند که نتوانند در یک تئاتر بنشینند، یا آن قدر به محرک ها بی حس باشند که تمام سعی خود را بکنند تا آن را جستجو کنند. اختلال پردازش حسی عموما در کودکان شایع تر است با این حال بزرگسالان را می تواند تحت تاثیر نیز قرار دهد. اگر اختلال پردازش حسی در دوران کودکی درمان نشود، نشانه های آن همراه با فرد در بزرگسالی باقی می ماند؛ با این تفاوت که این افراد طی سال ها یاد گرفته اند که در شرایط متفاوت خود را کنترل کنند یا بزرگسالان روش هایی را برای مقابله با اختلال پردازش حسی به وجود آورده اند که به آن ها اجازه می دهد این اختلال را از دیگران مخفی نگه دارند. این افراد به جنس پارچه لباس و یا برخی اجزا لباس همچون برچسب، زیب، درز لباس و … حساس می شوند. از دست دادن، روبوسی با افراد و در آغوش گرفته شدن توسط دیگران خودداری می کنند. ذائقه چشایی این افراد یا به صورت افراطی می باشد و یا این که به شدت بی مزه می باشد. اضطراب و نگرانی های زیاد زمان راه رفتن روی پله برقی یا زمان استفاده از آسانسور آن ها را با چالش های رو به رو می کند. با به وجود آمدن تغییرات جدید در محیط مخالفت می کنند و تغییرات آن ها را عصبانی می کند. هنگام انجام فعالیت های چند مرحله ای دچار استرس یا عصبانیت می شوند و مرحله ی بعد را فراموش می کنند. مشکل در یاد گرفتن وظایف جدید دارند، خیلی اوقات بی نظم هستند، شخصیت بیش از اندازه حساس آن ها احتمال دارد سبب شود که از خوردن غذا پرهیز کنند، به وسواس دچار شوند یا از خواب هم خودداری کنند، سر و صدای زیاد نیز احتمال دارد برای بزرگسالان کافی باشد تا استرس خود را افزایش دهند.
بهترین روش درمان اختلال پردازش حسی یا اختلال یکپارچگی حسی، کاردرمانی حسی یا استفاده از رژیم حسی می باشد. درمان اولیه اختلال پردازش حسی بر در نظر گرفتن اطلاعات ورودی از 3 حس عمقی، لامسه و وستیبولار به منظور ارتقا سیستم عصبی در پردازش آن ها متمرکز می باشد. درمان با روش یکپارچگی حسی عموما به صورت انفرادی است، چرا که درمانگر باید فعالیت های درمانی را با توجه به علایق و نیازهای کودک طراحی کند. خدمات کاردرمانی همچنان به عنوان درمان بهینه برای بزرگسالان در نظر گرفته می شود و می توان از آن ها برای کمک به عزیزان مبتلا به این اختلال در پردازش بهتر اطلاعات حسی استفاده کرد.
اختلال حسی لامسه
حس لامسه یکی از حواس پنجگانه اصلی ما می باشد که به وسیله پوست و سیستم عصبی وابسته به آن دریافت می شود و به ما امکان برقراری ارتباط با محیط اطراف و احساس اشیا و تماس با آن ها را می دهد. حس لامسه نقش موثر و مهمی در زندگی روزانه انسان ها دارد. این حس به انسان ها این امکان را می دهد تا در ارتباط با محیط اطراف خود عمل کنند و عکس العمل های درستی نسبت به تغییرات دما، فشار و درد نشان دهند. علاوه بر موارد گفته شده، حس لامسه در برقراری ارتباط یک انسان با انسان دیگر نیز نقش بسیار مهمی ایفا می کند. اختلال حس لامسه نوعی وضعیت غیر عادی است که در آن فرد با مشکلات در پردازش و درک حس لامسه مواجه می شود. این اختلال می تواند تأثیراتی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد، چرا که حس لامسه در خیلی از فعالیت های روزانه ما نقش های مهمی ایفا می کند. در این اختلال فرد احتمال دارد حس لمس را به صورت غیر معمولی تجربه کند، مثل احساس فشار زیاد یا بی حسی یا حتی فرد احتمال دارد دچار مشکلاتی در تشخیص دما ها باشد، مثلا مشکل در تشخیص شدت یا تغییرات حرارتی و یا افراد احتمال دارد لمس های عادی را به صورت دردناک تجربه کنند، به گونه ای که یک لمس سبک نیز می تواند برای آن ها دردناک باشد. از آن جایی که اختلال حس لامسه می تواند تأثیراتی جدی بر زندگی روزانه فرد داشته باشد، شناخت و تشخیص درست این اختلال از اهمیت بالایی برخوردار است. درمان اختلال حس لامسه متناسب با نیاز های هر فرد انجام می شود. درمان اختلال حس لامسه به طور معمول ترکیبی از روش های روانشناختی و درمان های شناختی – رفتاری است. روش های درمانی اختلال حس لامسه می توانند به فرد کمک کنند تا در درک و تفسیر حس لامسه بهبودی پیدا کنند.
اختلال پردازش بینایی
اختلال پردازش بینایی هیچ ارتباطی به نابینایی یا اختلالات و بیماری های چشم ندارد، بلکه نوعی اختلال عصبی مغزی می باشد که به پردازش چیزهایی مرتبط است که چشم ها می بینند اما مغز قادر به تشخیص صحیح آن ها نمی باشد. عموم مردم فکر می کنند این اختلال به بیماری های چشم مرتبط است، در صورتی که این باور غلط است. فقط مغز افراد مبتلا به اختلال پردازش بینایی قادر به پردازش و تشخیص صحیح از چیزهایی که چشم آن ها می بیند، نمی باشد. اختلال پردازش بینایی می تواند اثرات قابل توجهی بر توانایی فرد در درک و تفسیر اطلاعات دیداری داشته باشد. مثلا فرد مبتلا به این اختلال حروف و اعداد را می بیند اما قادر به تشخیص صحیح نوع حروف یا اعداد نمی باشد و یا اعداد را وارونه تشخیص می دهد و این فراد گاهی اوقات قادر به کپی کردن چیز هایی که چشم می بیند، نیستند. کودکانی که به پردازش بینایی مبتلا هستند در انجام کارهای آسان با مشکل رو به رو می شوند و در بعضی از مسائل،عملکرد صحیحی ندارند. این افراد در به یاد آوردن مفاهیم با مشکل مواجه می شوند، در فعالیت های بدنی از جمله حرکات ورزشی با مشکل رو به رو می شوند، عموما احساس نا امنی در فضا های اجتماعی دارند و… .
اختلال پردازش بینایی یکی از موارد مهم تشخیص اختلال اوتیسم است. افراد مبتلا به این اختلال احتمال دارد با چالش هایی در شناخت الگو ها، تفاوت ها، رنگ ها و اشیا مواجه شوند، حتی ممکن است در تشخیص اجسام و حتی چهره ها مشکل داشته باشند. یا به عنوان مثال احتمال دارد نتوانند تشخیص دهند که یک جسم چه رنگی دارد یا تفاوت های رنگی را به طور صحیح درک نکنند. مثلا نتوانند تمایز دهند که یک چیز به چه نوعی تعلق دارد یا برای چه منظوری استفاده می شود.
برای درمان اختلال پردازش بینایی آموزش توانایی هایی که به فرد مبتلا کمک می کند تا مهارت های بینایی خود را بهبود دهد، حائز اهمیت است. یا مثلا استفاده از وسایل مجازی و کامپیوتر می تواند به فرد مبتلا کمک کند تا تمرکز بهتری بر اطلاعات بصری داشته باشد و توانایی های خود را تقویت کند. هم چنین روش های تحریک حسی می توانند برای کنترل اختلال پردازش بینایی موثر باشند. یا به عنوان مثال فراهم کردن یک محیط مناسب برای افراد مبتلا بسیار مناسب است چرا که محیطی که نور متعادل، اشیاء کمتر و الگو های ساده ای دارد، به فرد کمک می کند تا تمرکز بهتری روی اطلاعات داشته باشد.
مرکز کاردرمانی درشرق تهران – بهترین کلینیک توانبخشی در تهران-بهترین کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی در تهرانپارس-کاردرمانی در نیاوران-کلینیک کاردرمانی در پاسداران-کلینیک کاردرمانی در شمال تهران-بهترین کاردرمانی در شرق تهران-بهترین مرکز کاردرمانی در پونک-بهترین کاردرمانی در فرمانیه- کاردرمانی و گفتاردرمانی در شریعتی–مرکز گفتار درمانی در پاسداران–مرکز گفتار درمانی در تهرانپارس–مرکز گفتاردرمانی در شرق تهران–کلینیک کاردرمانی شرق تهران -کاردرمانی در هنگام- کاردرمانی در رسالت- کاردرمانی در میدان سپاه- مرکز کاردرمانی شرق تهران-کاردرمانی در طالقانی- کاردرمانی در مشیریه- کاردرمانی در مسعودیه-کاردرمانی در نارمک- کاردرمانی در مجیدیه- کاردرمانی در سراج- کاردرمانی شرق تهران -کاردرمانی در فرجام- کاردرمانی در افسریه- کاردرمانی در پاسدار گمنام- کاردرمانی در پیروزی- بهترین مرکز کاردرمانی در شرق تهران -کاردرمانی در باقری-کاردرمانی در سیزده آبان- کاردرمانی در آهنگ- کاردرمانی در پرستار- کاردرمانی در چهارصد دستگاه- کاردرمانی در خیابان کرمان- کاردرمانی شرق تهران -کاردرمانی در وحیدیه- کاردرمانی در شرق تهران -کاردرمانی در سرخه حصار-کاردرمانی در امامت- کاردرمانی در امام حسین- کاردرمانی در سید خندان- بهترین مراکز کاردرمانی شرق تهران –کاردرمانی در دردشت-کاردرمانی در گلبرگ- کاردرمانی در خیابان اشراقی- کاردرمانی در زاهد گیلانی- کاردرمانی در صفا- کاردرمانی در مولوی- کاردرمانی درسبلان-کلینیک توانبخشی شرق تهران -کاردرمانی در هفت حوض- کاردرمانی در سعدی- کاردرمانی در خیابان تختی- کاردرمانی در سهره وردی- کاردرمانی در بهشتی-کاردرمانی در فردوسی- کاردرمانی در بهارستان- کاردرمانی در مطهری- کاردرمانی در مفتح- کاردرمانی خوب در شرق تهران – کاردرمانی در دروازه شمیران- کاردرمانی در تختی- کاردرمانی در کریمخان- کاردرمانی در هفت تیر- کاردرمانی در هرندی- کاردرمانی در قیام- کاردرمانی در بلوار پروین-کاردرمانی در اتحاد- کاردرمانی در خیابان ایران- کاردرمانی در هفده شهریور- کاردرمانی در نظام آباد -کاردرمانی در شهدا-بهترین مرکز کاردرمانی شرق تهران – کاردرمانی در نیرو هوایی- کاردرمانی در بلوار ابوذر- کاردرمانی در میدان خراسان- کاردرمانی در مدائن- کاردرمانی درفدک- کاردرمانی در شمیران- کاردرمانی در تسلیحات- کاردرمانی در نبرد- کاردرمانی در محلاتی -کاردرمانی در لواسان-کاردرمانی در فشم- کاردرمانی در حکیمیه – بهترین کلینیک توانبخشی در شرق تهران – کاردرمانی در شمیرانات- کاردرمانی در بنی هاشم- کاردرمانی در علم و صنعت-کاردرمانی در قنات کوثر- کاردرمانی در شهرک امید- کاردرمانی در شیان- کاردرمانی در لویزان- کاردرمانی در مهران- کاردرمانی در خاقانی- کاردرمانی در امجدیه- کاردرمانی در ارامنه- کاردرمانی در خیابان دبستان- کاردرمانی در عباس آباد- کاردرمانی در اندیشه- کاردرمانی در خیابان قصر- مرکز توانبخشی شرق تهران -کاردرمانی در کاج- کاردرمانی در نامجو- کاردرمانی در شهید قندی- بهترین مرکز توانبخشی در شرق تهران – کاردرمانی در میدان فرخی یزدی- کاردرمانی در مسجد جامع- کاردرمانی در ساقدوش – مراکز کاردرمانی در شرق تهران -کاردرمانی شرق -کاردرمانی در شهید عراقی-بهترین کاردرمانی شرق تهران-کاردرمانی در هروی- کاردرمانی در قلهک-کاردرمانی در سه راه ضرابخانه-کاردرمانی در استاد حسن بنا-کاردرمانی در میدان نبوت- کاردرمانی در بلوار دلاوران-کاردرمانی در سمنگان-کاردرمانی در شهید ثانی-کاردرمانی در جانبازان شرقی-کاردرمانی در جانبازان غربی- کاردرمانی در مدائن- کاردرمانی در اتوبان رسالت- کاردرمانی در میدان هلال احمر-کاردرمانی در میدان الغدیر- کاردرمانی در نیروی دریایی-کاردرمانی در آیت الله مدنی- کاردرمانی در خیابان گرگان-کاردرمانی در سبلان جنوبی- کاردرمانی در سبلان شمالی- کاردرمانی در گلشن دوست-کاردرمانی در خیابان اردیبهشت-
بهترین مراکز درمان یکپارچگی حسی در شمال تهران
کاردرمانی در پاسداران–کاردرمانی در شرق تهران–کاردرمانی در شمال تهران–کاردرمانی در سعادت آباد–کاردرمانی در تهرانپارس –کاردرمانی در غرب تهران–کاردرمانی در شریعتی–کاردرمانی در شهرک غرب–کاردرمانی در جنت آباد–کاردرمانی در فرمانیه– کاردرمانی در نیاوران– کاردرمانی در شمال تهران– مرکز گفتاردرمانی در شمال تهران–مرکز گفتار درمانی در نیاوران–مرکز گفتاردرمانی در فرمانیه–کاردرمانی در قیطریه- کاردرمانی در منظریه-کاردرمانی در آجودانیه- کاردرمانی در میرداماد- کاردرمانی در میدان محسنی- کاردرمانی در ظفر- کاردرمانی در خیابان نفت-کاردرمانی در اختیاریه- کاردرمانی در کامرانیه- کاردرمانی در خیابان دولت-کاردرمانی در دیباجی- کاردرمانی در اقدسیه- کاردرمانی در کودکان در مینی سیتی- کاردرمانی در نوبنیاد- کاردرمانی در بلوار ارتش- کاردرمانی شمس آباد- کاردرمانی در شمال تهران -کاردرمانی در ازگل-کاردرمانی در قلهک- کاردرمانی در خیابان یاسر- کاردرمانی در جماران- کاردرمانی در تجریش-کاردرمانی در میدان قدس- کاردرمانی در خیابان الهیه- کاردرمانی در فرشته- کاردرمانی در جردن- کاردرمانی در دارآباد- کاردرمانی در سعدآباد-کاردرمانی در جمشیدیه- کاردرمانی در دربند- کاردرمانی در گلابدره- کاردرمانی در امام زاده قاسم- کاردرمانی در چیذر-کاردرمانی در دزاشیب- کاردرمانی در زعفرانیه- کاردرمانی در سوهانک- کاردرمانی در شهرک محلاتی- کاردرمانی در شهرک نفت- کاردرمانی در کاشانک- کاردرمانی در محمودیه- کاردرمانی در خیابان دروس- کاردرمانی در ونک- کاردرمانی در آرژانتین- کاردرمانی در ساعی -کاردرمانی در امیرآباد-کاردرمانی در ایرانشهر- کاردرمانی در بهجت آباد- کاردرمانی در اندرزگو -کاردرمانی در زرگنده- کاردرمانی در باغ فردوس- کاردرمانی در آفریقا- کاردرمانی در خیابان باهنر- کاردرمانی در بلوار کاوه- کاردرمانی در اوین-کاردرمانی در بام تهران-کاردرمانی در پارک وی-کاردرمانی در نمایشگاه-کاردرمانی در فرحزاد-کاردرمانی در امام زاده داوود-کاردرمانی در کوهسار-کاردرمانی در شهرک کلاهدوز-کاردرمانی در خیابان کلاهدوز-کاردرمانی در شهرک شهید چمران-کاردرمانی در صاحبقرانیه- کاردرمانی در گل نبی-کاردرمانی در میدان نیاوران-کاردرمانی در چهار راه پاسداران- کاردرمانی در چالهرز- کاردرمانی در وفامنش-کاردرمانی در پناهی نیا-کاردرمانی در افشاری-کاردرمانی در حقانی- کاردرمانی در خیابان گیلان-کاردرمانی در خیابان یاسر- کاردرمانی در مقدس اردبیلی- کاردرمانی در ولیعصر-کاردرمانی در موحد دانش-کاردرمانی در صادقی قمی- کاردرمانی در خیابان دستگردی- کاردرمانی در رستم آباد- کاردرمانی در نارنجستان-کاردرمانی در نیستان- کاردرمانی در نگارستان-کاردرمانی در بوستان-کاردرمانی در گلستان-کاردرمانی در پورابتهاج-کاردرمانی در دشتستان- کاردرمانی در قبا-کاردرمانی در گاندی -کاردرمانی در نلسون ماندلا -کاردرمانی در خیابان نفت -کاردرمانی در میدان مادر -کاردرمانی در شیخ بهایی- کاردرمانی در ملاصدرا- کاردرمانی در جهان کودک- کاردرمانی در
بهترین مراکز درمان یکپارچگی حسی در غرب تهران-کلینیک کاردرمانی غرب تهران
کلینیک گفتاردرمانی در سعادت آباد–مرکزگفتار درمانی در شهرک غرب–مرکز گفتار درمانی در ستارخان–مرکز گفتاردرمانی در ولنجک–مرکز گفتار درمانی در پونک–مرکز گفتار درمانی در غرب تهران–گفتار درمانی مرزداران–بهترین مرکز گفتاردرمانی اتیسم در تهران-کاردرمانی در باغ فیض- کاردرمانی در شهرک اکباتان- کاردرمانی در شهر زیبا- کاردرمانی در گیشا- کاردرمانی در طرشت- کاردرمانی در حصارک- کاردرمانی در آزادی- کاردرمانی در شاهین شمالی – کاردرمانی در شاهین جنوبی – کاردرمانی در چهار باغ – کاردرمانی در بهنام – کاردرمانی در وحدت اسلامی – کاردرمانی در سازمان آب – کاردرمانی در کن- کاردرمانی در ورداورد- کاردرمانی در آریاشهر- کاردرمانی در صادقیه- کاردرمانی در شهرک آپادانا- کاردرمانی در غرب تهران- کاردرمانی در اشرفی اصفهانی- کاردرمانی در تهران ویلا- کاردرمانی در برق آلستوم- کاردرمانی در همایونشهر- کاردرمانی در ونک- کاردرمانی در آیت الله کاشانی- کاردرمانی در سازمان برنامه- مرکز کاردرمانی در غرب تهران- کاردرمانی در عدل- کاردرمانی در شهرک اندیشه- کاردرمانی در شهرک پرواز- کاردرمانی در شهرک کوهسار- کاردرمانی در شهرک نفت- کاردرمانی در شهرک ولفجر- مرکز توانبخشی در غرب تهران- کاردرمانی در بیمه- بهترین کاردرمانی در غرب تهران- کاردرمانی در کنکوری- کاردرمانی در آرژانتین- کاردرمانی در ساعی- کاردرمانی غرب تهران- کاردرمانی در امیر آباد- کاردرمانی در ایرانشهر- کاردرمانی در یوسف آباد- کاردرمانی در بهجت آباد- کاردرمانی در جمالزاده- کاردرمانی خوب در غرب تهران- کاردرمانی در خیابان شیراز- کاردرمانی در عباس آباد- کاردرمانی در فاطمی- کاردرمانی در قائم مقام- کاردرمانی در سنایی- کاردرمانی در غرب تهران- کاردرمانی در قزل قلعه – کاردرمانی در بلوار کشاورز غربی- کاردرمانی در بلوار کشاورز شرقی- کاردرمانی در کریمخان- کاردرمانی در هفت تیر – کاردرمانی در گاندی- کاردرمانی در میدان جهاد- بهترین مرکز کاردرمانی در غرب تهران- کاردرمانی در ولیعصر شمالی- کاردرمانی در ولیعصر جنوبی- کاردرمانی در هفت تیر- کاردرمانی در استاد معین – کاردرمانی در خیابان دکتر هوشیار- کاردرمانی در منزل غرب تهران- کاردرمانی در شمشیری- کاردرمانی در دستغیب- کاردرمانی در فتح- کاردرمانی در مهرآباد جنوبی- کاردرمانی در مهر آباد شمالی- کاردرمانی در بریانک- بهترین مراکز کاردرمانی غرب تهران- کاردرمانی در سلسبیل- کاردرمانی در کارون- کاردرمانی در هاشمی- کاردرمانی در خیابان زنجان- کاردرمانی در خیابان آذربایجان- کاردرمانی در خیابان امام خمینی- کاردرمانی در جیحون- کاردرمانی در خوش- کاردرمانی در دامپزشکی- کاردرمانی در رودکی- کاردرمانی در قصرالدشت- کاردرمانی در مالک اشتر- کاردرمانی در نواب -کاردرمانی در کمیل- کاردرمانی در انقلاب – کاردرمانی در شیخ هادی- کاردرمانی در امیریه- کاردرمانی در منیریه- کاردرمانی در اسکندری- کاردرمانی در دخانیات- کاردرمانی در جمهوری- کاردرمانی در میدان حر- کاردرمانی در میدان راه آهن- کاردرمانی در هلال احمر- کاردرمانی در پاستور- کاردرمانی در حسن آباد- کاردرمانی در گمرک- کاردرمانی در وحدت اسلامی- کاردرمانی در کارگر شمالی و کاردرمانی در کارگر جنوبی- کاردرمانی در بهارستان- کاردرمانی در فردوسی- کاردرمانی در پامنار- کاردرمانی در دروازه شمیران- کاردرمانی در امین حضور- کاردرمانی در پانزده خرداد- کاردرمانی در سعدی- کاردرمانی در لاله زار- کاردرمانی در یاخچی آباد- کاردرمانی در جوادیه- کاردرمانی در نازی آباد- کاردرمانی در خزانه- کاردرمانی در شهرک راه آهن- کاردرمانی در شهرک گلستان- کاردرمانی در شهرک فرهنگیان- کاردرمانی در رجایی- کاردرمانی در علی آباد- کاردرمانی در سه راه آذری- کاردرمانی در امام زاده حسن- کاردرمانی در یافت آباد- کاردرمانی در جلیلی- کاردرمانی در زهتابی- کاردرمانی در زمزم- کاردرمانی در گلچین- کاردرمانی در باغ خزانه- کاردرمانی در میدان قزوین- کاردرمانی در میدان بهاران- کاردرمانی در صاحب الزمان- کاردرمانی در تولیدارو- کاردرمانی در شاد آباد- کاردرمانی در ولیعصر- کاردرمانی درخلیج فارس شمالی- کاردرمانی در خلیج فارس جنوبی- کاردرمانی در شهرک ولیعصر- کاردرمانی در شهرک صاحب الزمان- کاردرمانی در خانی آباد- کاردرمانی در اسفندیاری- کاردرمانی در بهمنیار- کاردرمانی در میدان بهمن- کاردرمانی در نعمت آباد- کاردرمانی در اسماعیل آباد- کاردرمانی در دولت خواه- کاردرمانی در شهید کاظمی- کاردرمانی در عبدل آباد- کاردرمانی در دولت آباد- کاردرمانی در جوانمرد- کاردرمانی در 13آبان- کاردرمانی در باشگاه نفت- کاردرمانی در تهرانسر مرکزی- کاردرمانی در شهرک دریا- کاردرمانی در شهرک آزادی- کاردرمانی در شهرک استقلال- کاردرمانی در شهرک دانشگاه- کاردرمانی در شهرک 22 بهمن- کاردرمانی در ویلاشهر- کاردرمانی در شهرک غزالی- کاردرمانی در شهرک شهرداری- کاردرمانی در شهرک دانشگاه شریف- کاردرمانی در زیبا دشت بالا- کاردرمانی در زیبا دشت پایین- کاردرمانی در گلستان شرقی- کاردرمانی در گلستان غربی- کاردرمانی در دژبان- کاردرمانی در شهید باقری- کاردرمانی در آزادشهر – کاردرمانی در پیکان شهر- کاردرمانی در دریاچه چیتگر- کاردرمانی در تهرانسر غربی- کاردرمانی در تهرانسر شرقی- کاردرمانی در اسلامشهر- کاردرمانی در اکباتان- کاردرمانی در شهران – کاردرمانی در بلوار فردوس شرق- کاردرمانی در بلوار فردوس غرب- کاردرمانی در دهکده المپیک – کاردرمانی در سیمون بولیوار – کاردرمانی در چیتگر شمالی- کاردرمانی در چیتگر جنوبی – کاردرمانی در اسلام شهر – کاردرمانی در شهر آرا-کاردرمانی در حقانی- کاردرمانی در خیابان جی- کاردرمانی در بلوار سرو- کاردرمانی در خیابان پاکنژاد- کاردرمانی در میدان صنعت- کاردرمانی در بلوار دریا- کاردرمانی در بلوار شهرداری- کاردرمانی در میدان کتاب- کاردرمانی در ایران زمین- کاردرمانی در میدان کاج- کاردرمانی در بلوار 24 متری- کاردرمانی در صرافها- کاردرمانی در خیابان علامه- کاردرمانی در بلوار فرهنگ- کاردرمانی در بلوار فرحزادی- کاردرمانی در فرحزاد- کاردرمانی در بلوار مطهری- کاردرمانی در بلوار درختی- کاردرمانی در خیابان زرافشان- کاردرمانی در هرمزان- کاردرمانی در میدان توحید- کاردرمانی در نصرت- کاردرمانی در فرصت – کاردرمانی در انقلاب – کاردرمانی در ازادی -کاردرمانی در شادمان – کاردرمانی در بهبودی – کاردرمانی در حبیب الهی – کاردرمانی در دریان نو – کاردرمانی در دادمان – کاردرمانی در شهرک ژاندارمری – کاردرمانی در خیابان حسن سیف – کاردرمانی در شهرک بوعلی – کاردرمانی در ایوانک – کاردرمانی در بلوار حافظی – کاردرمانی در بلوار پیام – کاردرمانی در کوی فراز – کاردرمانی در شهرک قدس – کاردرمانی در قیصر امین پور – کاردرمانی در سئول – کاردرمانی در سیمای ایران –
توجه یک فرآیند شناختی است که شامل تلاش متمرکز ذهن روی یک محرک، رویداد یا امر ذهنی خاص است. توجه یکی از مهمترین فرآیندهای شناختی است که به ما امکان می‌دهد بر روی اطلاعات یا محرک‌های خاصی تمرکز کنیم و دیگر محرک‌های محیطی را نادیده بگیریم. به عبارت ساده، توجه مانند یک فیلتر عمل میکند که به مغز کمک میکند تا از میان حجم انبوه اطلاعات، تنها آنچه را که مهم است انتخاب کند. این فرآیند نقش کلیدی در یادگیری، تصمیم‌گیری، حل مسئله و حتی تعاملات اجتماعی ایفا میکند. اهمیت توجه در زندگی روزمره غیرقابل انکار است. برای مثال، هنگام رانندگی، توجه به ما کمک میکند تا بر جاده و علائم راهنمایی تمرکز کنیم و از حوادث جلوگیری کنیم. در محیط کار، توجه باعث افزایش بهره‌وری و کاهش خطاها میشود. حتی در روابط شخصی، توجه به صحبت‌های دیگران نشان‌دهنده احترام و علاقه است. توجه و تمرکز در کودکان نقش حیاتی در رشد شناختی و یادگیری آنها دارد. کودکان با توانایی توجه بهتر، می‌توانند در مدرسه عملکرد بهتری داشته باشند و مهارتهای جدید را سریع‌تر بیاموزند. این موضوع به ویژه در سال‌های اولیه زندگی بسیار مهم است، زیرا پایه‌های یادگیری و رشد شخصیتی کودکان در این دوران شکل می‌گیرد.
به طور کلی، توجه نه تنها بر عملکردهای فردی ما تأثیر می‌گذارد، بلکه کیفیت زندگی ما را نیز بهبود می‌بخشد. درک این فرآیند و تقویت آن می‌تواند به ما کمک کند تا در دنیای پر از محرک‌های امروزی، بهتر عمل کنیم و به اهداف خود برسیم.
انواع توجه
به طور کلی دو نوع توجه وجود دارد:
1.توجه غیر ارادی
در توجه غیر ارادی یک محرک قوی به صورت ناگهانی و بدون خواست فرد نظر او را جلب میکند. در این ارتباط می توان به ترکیدن لاستیک ماشین که صدای شدید را به دنبال دارد یا پیچ خوردگی ناگهانی و غیر قابل پیش بینی مچ پا که باعث به هم خوردن تعادل فرد می‌گردد اشاره کرد. در توجه به اراده، خواست و اراده فرد دخالت داشته و میزان با شدت توجه به نوع تکلیف یا عمل وابسته است. نکته ای که باید توجه داشته باشیم این است که در دنیای واقعی معمولاً توجه ارادی و غیرارادی (خودکار) با یکدیگر ترکیب می گردند و در تعامل با هم هستند.
2.توجه ارادی
توجه ارادی به 5 نوع متفاوت تقسیم می شود.
1. توجه انتخابی یا گزینشی
نوعی از توجه است که فرد به محرک خاصی دقت می کند ولی محرک های دیگر را نادیده می‌گیرد. بنابراین در توجه انتخابی شخص به تمرکز بر روی فعالیتی خاص در میان بسیاری از فعالیت های دیگر می پردازد. به عنوان مثال میتوان به تماشای یک مسابقه مهم ورزشی از تلویزیون یا مطالعه یک کتاب درسی خاص که با نادیده گرفتن محرک های دیگری محیطی همراه است اشاره کرد. همچنین زمانی که به سخنان معلم یا استاد تان در یک زمینه درسی به دقت گوش می دهید ولی به محرک های دیگر از داخل یا بیرون کلاس توجه نمی کنید. نمونه دیگری از توجه انتخابی است.
مثال: وقتی در یک مهمانی شلوغ در حال صحبت با یک نفر هستید، می‌توانید صدای او را از میان صدای دیگران تشخیص دهید و بر صحبت‌های او تمرکز کنید.
2. توجه به متغیر یا متناوب
توجه متغیر یعنی توانایی انجام از یک تکلیف به تکلیف دیگر برخلاف توجه پخش شده توزیع شده که تکالیف به طور همزمان انجام می‌شوند. در توجه متغیر تکالیف به صورت متوالی و به نوبت انجام می گیرند.
توجه متناوب به توانایی فرد برای تغییر تمرکز بین دو یا چند کار یا محرک مختلف اشاره دارد. این نوع توجه نیازمند انعطاف‌پذیری شناختی است تا فرد بتواند به سرعت بین وظایف مختلف جابه‌جا شود.
مثال: وقتی در حال آشپزی هستید و همزمان به تلفن پاسخ می‌دهید، باید توجه خود را بین این دو کار تقسیم کنید.
کاربرد: این نوع توجه در موقعیت‌های چندوظیفگی (Multitasking) مانند مدیریت پروژه‌های مختلف یا پاسخگویی به درخواست‌های همزمان در محیط کار، ضروری است.
چالش: تغییر مکرر توجه می‌تواند باعث خستگی ذهنی شود و کاهش عملکرد را در پی داشته باشد.
3. جستجوی بینایی یا دیداری
جستجوی بینایی به توانایی فرد برای یافتن یک شیء یا محرک خاص در میان مجموعه‌ای از محرک‌های بصری اشاره دارد. این نوع توجه نیازمند اسکن محیط و تشخیص سریع هدف است.
مثال: وقتی در یک قفسه کتاب به دنبال کتاب خاصی می‌گردید، از جستجوی بینایی استفاده می‌کنید.
کاربرد: این نوع توجه در موقعیت‌هایی مانند یافتن یک دوست در میان جمعیت، جستجوی اطلاعات در یک صفحه وب، یا تشخیص علائم راهنمایی و رانندگی مهم است.
عوامل مؤثر: سرعت و دقت جستجوی بینایی به عواملی مانند تعداد محرک‌ها، شباهت بین محرک‌ها، و موقعیت هدف بستگی دارد.
4. توجه پخش شده یا تقسیم شده و یا توجه توزیع شده
توجه تقسیم شده عبارت است از توانایی فرد در انجام بیش از یک فعالیت یا تکلیف به طور همزمان مثلا فردی که در حال دوچرخه سواری است همزمان جهت رفع تشنگی از آب آشامیدنی بطری شده استفاده میکند.
مثال: وقتی در حال رانندگی هستید و همزمان به صحبت‌های مسافر خود گوش می‌دهید، از توجه تقسیم شده استفاده می‌کنید.
کاربرد: این نوع توجه در موقعیت‌های چندوظیفگی مانند رانندگی، مدیریت پروژه‌ها، یا شرکت در جلسات همزمان با انجام کارهای دیگر، ضروری است.
محدودیت: توجه تقسیم شده می‌تواند باعث کاهش عملکرد در هر یک از کارها شود، زیرا منابع شناختی بین چندین فعالیت پخش می‌شوند.
5. توجه مستمر یا گوش به زنگی
توجه مستمر عبارت است از نوعی از توجه که فرد در یک مدت زمان طولانی جهت یک تکلیف ویژه با هدف احتمال وقوع نشانه یا علامتی از یک محرک خاص منتظر می ماند. هدف نهایی در این نوع از توجه، اقدام مناسب وسریع پس از دریافت علامتی خاص است. به عنوان مثال افراد مسئول کنترل ترافیک هوایی یا فرماندهان نظامی که منتظر دستور از مافوق خود جهت عملیات نظامی علیه دشمن هستند در موقعیت گوش به زنگی یا توجه مستمر به سر می برند تا بلافاصله پس از دریافت علامتی خاص به وظیفه ای که از آن انتظار می رود عمل کنند. بنابراین درک مکانیسم های توجه مستمر (گوش بزنگی) از جمله وجود تفاوت های فردی دارای کاربردهای واضح است.
مثال: وقتی برای چند ساعت به مطالعه یک کتاب می‌پردازید، از توجه مستمر استفاده می‌کنید.
کاربرد: این نوع توجه در فعالیت‌هایی که نیاز به تمرکز طولانی‌مدت دارند، مانند مطالعه، رانندگی طولانی، یا انجام کارهای دقیق و حساس، بسیار مهم است.
عوامل مؤثر: عواملی مانند انگیزه، علاقه به کار، و محیط بدون حواس‌پرتی می‌توانند بر کیفیت توجه مستمر تأثیر بگذارند.
1- آیا توجه تقسیم‌شده همیشه مفید است؟
توجه تقسیم‌شده می‌تواند در برخی موقعیت‌ها مفید باشد، اما ممکن است کیفیت انجام هر کار را کاهش دهد. بهتر است برای کارهای مهم و پیچیده، از توجه متمرکز استفاده کنید تا بهترین نتایج را به دست آورید.
2- چگونه می‌توانم توجه تقسیم‌شده خود را بهبود بخشم؟
برای بهبود توجه تقسیم‌شده، می‌توانید از تمریناتی مانند انجام چند کار ساده همزمان (مانند گوش دادن به موسیقی در حال انجام کارهای خانه) استفاده کنید. با این حال، بهتر است برای کارهای مهم، از توجه متمرکز استفاده کنید.
گفتار از تجلیات و کنش های زبان است. رشد طبیعی گفتار و زبان نیازمند توانایی های ذهنی و اندام های گویایی و شنوایی سالم است. روانی گفتار تابع عوامل همچون سرعت، استمرار، سهولت در بیان و ریتم گفتار است. هرگونه تداخل در روانی گفتار، ناروانی گفتار نام دارد. علت ناروانی طبیعی گفتار نارسایی و ناکامل بودن رشد سیستم عصبی عضلانی مربوط به مهارت های گفتاری کودک در حالی که رشد و فراگیری مهارت های گفتاری و زبانی است پس ممکن است هنگام یادگیری دچار خطا هایی همچون تکرار کلمات و هجاها شود. اما زمانی که این ناروانی ادامه یابد، حتما باید مورد بررسی و درمان قرار گیرد. گفتاردرمانان با تجربه مرکز گفتادرمانی دکتر صابر با ارزیابی دقیق وضعیت گفتار کودک مشکلات ناروانی گفتار را شناسایی و درمان های می نماید.
میزان یا درصد ناروانی گفتار در ۲ جنس کودکان: شیوع ناروانی گفتار در پسران بیشتر از دختران است.
نکاتی که والدین در زمینه ناروانی گفتار باید رعایت کنند:
والدین بهتر است هنگام مشاهده گفتار غیر عادی کودک از هر گونه اظهار نظر خودداری کنند.
والدین بهتر است از سرزنش کردن، تحقیق کردن، نشان دادن واکنش در مقابل نارواننی گفتار کودک پرهیز کنند.
والدین بهتر است به جای توجه زیاد به چگونگی حرف زدن کودک به محتوای کلام کودک و پیامی که می خواهد ارائه کند توجه کنند.
والدین و مخاطبین ارتباطی کودک بهتر است یک شنونده دقیق، صبور و مهربان باشند.
والدین بهتر است فعالیت‌ها و بازی‌های لذت بخشی برای کودک فراهم کنند تا کودک بتواند به راحتی و بدون احساس نگرانی با آنها صحبت کند.
محیط خانه بهتر است برای کودک محیطی امن عاطفی و شاداب باشد.
والدین بهتر است به جای توجه به چگونگی گفتار کودک زیر ذره بین قرار دادن آن، روی توانایی های کودک متمرکز شوند حساسیت زیاد و نگرانی والدین به بهبود ناروانی گفتار کودک کمکی میکند.
فعالیت های مانند خواندن شعر و ترانه برای کودکان لذت بخش است و می‌تواند به اجرای ریتم و گفتاری کمک کند.
والدین بهتر است ترجیحا تا مدتی کودک را در شرایط اضطراب آور و هیجانی قرار ندهند.
والدین بهتر است زمانی که کودک صحبت می کند با تمامی حواس به وی گوش کنند.
والدین بهتر است الگوی مناسب گفتاری برای کودک باشند باید آرام و شمرده حرف بزنند.
وقتی کودک سوال می پرسد بهتر است والدین سعی کنند قبل از دادن جواب حدود ۳ ثانیه صبر کنند و سپس جواب دهند. برخورد پذیرای والدین و میزان پذیرش کودک خود باعث تغییر در میزان ناروانی گفتار کودک میشود.
هیچ وقت گفتار کودک را قطع نکنید تا این که گفتارش به پایان برسد.
والدین باید متناسب با ظرفیت ها و توانایی ها به کودک مسئولیت بدهند.
والدین از مقایسه کردن گفتار کودک با دیگران خودداری کنند.
والدین به هیچ وجه در مقابل کودک در مورد نحوه حرف زدنش صحبت نکنند.
والدین نباید کودک را در استرس زمانی قرار بدهند و نباید بگویند “زود باش حرفتو بزن” .بهتر است سرعت و میزان سریع بودن فعالیت های زندگی و کلام پایین بیاید.
بازی های کامپیوتری هیجانی را از زندگی کودک حذف کنید.
والدین نباید در هیچ شرایطی کودک را مجبور به حرف زدن کنند.
والدین می توانند در طول روز و در زمانهای خاص که وسایل و موارد حواس پرت کن وجود ندارد با کودک بازی کنند.
از کلمات و جملات متناسب با سطح گفتار کودک استفاده کنید جملات نباید بسیار پیچیده و طولانی باشند.
کودکان به اتفاقاتی همچون جای به جایی منزل، تولد فرزند دوم بیماری والدین و بی نظمی ها حساس اند.
کودک را در مقابل سوالات زیاد و پی در پی قرار ندهند.
گفتار درمانی می تواند در رفع به هنگام مشکلات روانی گفتار موثر باشد همچنین، با درمان به موقع گفتار درمانی شما می توانید از بروز مشکلات اضطرابی، افسردگی دوران کودکی و اختلالات رفتاری ناشی از عدم روانی گفتار در کودکان جلوگیری کنید. کلینیک گفتاردرمانی و کاردرمانی جناب آقای صابر تلاش در رفع مشکلات گفتاری کودکان در کمترین زمان ممکن دارد. یکی از موارد ناروانی گفتار در کودکان لکنت زبان است که در سنین 2 تا 4 سال ممکن است شایع باشد. بسیاری از موارد ناروانی گفتار با رشد ساختار گفتاری کودک بهبود می یابند اما شناسایی و درمان مواردی که به علت اختلال ایجاد شده اند نیاز به بررسی گفتاردرمانی دارند. از این رو در صورت مشاهده ناروانی گفتار در کودک خود بهترین تصمیم مراجعه به یک گفتاردرمان متخصص جهت ارزیابی روند گفتار کودکان می باشد.
اگر این مطلب برایتان مفید بود از مطلب زیر هم دیدن فرمایید : لکنت زبان در کودکان
دیوید وکسلر (۱۸۹۶ – ۱۹۸۱ ) روانشناس آمریکایی در سال ۱۹۳۹ مقیاس هوش بزرگسالان وکسلر را ایجاد کرد و پس از مدتی آزمون هوش کودکان را ساخت که بنام مقیاس هوش وکسلر برای کودکان شناخته می شود. آزمون وکسلر چندین بار مورد تجدید نظر قرار گرفتند و در طول سال ها تدوین و ویرایش شده است و نسخه های متفاوتی از آن در دسترس می باشد. مقیاس هوش وکسلر ویرایش پنجم آخرین نسخه از مقیاس وکسلر کودکان است.
نمرات آزمون های هوش وکسلر شامل:
نمره مقیاس کلامیه
نمره مقیاس عملی یا عملکردی
نمره کلی (مجموع نمرات کلامی و عملی)
نمرات کلامی وکسلر شامل موارد زیر است:
اطلاعات عمومی
درک مطلب
حساب کردن (محاسبه)
واژگان
فراخنای ارقام (تکرار یک سری از ارقام به صورتی که ارائه می شود یا به طور معکوس تکرار گردد)
شباهتها
نمرات عملی (عملکردی) مقیاس وکسلر شامل موارد زیر است:
تکمیل تصویر (پاسخ به این سؤال که کدام قسمت از تصویر مقابل حذف شده است)
چیدن یا مرتب کردن تصاویر (تنظیم یک سری از تصاویر ارائه شده و درهم با هدف ایجاد داستانی معنادار و دارای ترتیب زمانی)
طراحی با مکعبها
الحاق قطعات (ترکیب قطعات با هدف ایجاد یک شیء خاص یا شیء کامل)
نماد ارقام یا اعداد (در این ارتباط باید با توجه به نمونه ارائه شده شکلها و ارقام، شکل های متوالی ایجاد شده در سؤال به اعداد مربوطه خود نسبت داده شوند)
مازها (پیدا کردن رد خروج از مازها به وسیله مداد)
تست وکسلر یکی از تست های معتبر در تشخیص هوشبهر کودکان می باشد که از روایی و پایایی خوبی برخوردار است و در تشخیص اختلالات یادگیری نیز مورد استفاده قرار می گیرد. مرکز جامع کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای صابر در بخش انجام آزمون های روانی این تست را توسط متخصصین مجرب مرکز برای کودکان انجام و تفسیر می نماید. استفاده از تست های تشخیصی معتبر در تشخیص نقاط قوت و ضعف کودکان جهت طراحی برنامه درمانی مناسب بسیار حائز اهمیت است. نحوه اجرای صحیح تست توسط تستر آموزش دیده در صحت نتایج بدست آمده از آن قابل توجه و مهم می باشد.
نمونه از خرده آزمون های تست هوش وکسلر
خرده آزمون خط زنی، در این خرده آزمون از آزمودنی خواسته می شود به تصاویری که به شیوه ی تصادفی و منظم ارائه شده اند، نگاه کند و تصویر هدف را در یک محدوده ی زمانی خاص خط بزند.
اصول کلی آزمون
هر دو صفحه تصاویر، چه تصاویر منظم و چه تصادفی را اجرا کنید.
از نمونه برای توضیح شیوه ی کار خرده آزمون استفاده کنید، بعد به آزمودنی اجازه دهید قسمت تمرین را انجام دهد. اگر آزمودنی دستور العمل را متوجه نشد، مجددا دستورالعمل را توضیح دهید. سپس از تمرین استفاده کنید. فقط زمانی آزمون اصلی را شروع کنید که مطمن باشید آزمودنی دستورالعمل را فهمیده است.
به آزمودنی پاک کن ندهید، اگر او تقاضا کرد، بگویید: خوب است، هر چه سریع تر ادامه بده.
نمره گذاری
اگر آزمودنی زودتر از 45 ثانیه کارش را تمام کرد زمان دقیق را یادداشت کنید، این زمان در اضافه کردن امتیاز به نمره آزمودنی موثر است.
تعداد پاسخ های غلط را از تعداد پاسخ های صحیح کم کنید تا نمره آزمودنی به دست آید. اگر تفاوت دو نمره از 60 کمتر است آن را به عنوان نمره ی فرد محسوب کنید ولی اگر این تفاوت 60 یا بیشتر است از جدول نمرات برای دادن امتیاز اضافه به آزمودنی استفاده کنید.
نمره کل آزمودنی در این خرده آزمون، مجموع نمرات خام دو صفحه اشکال منظم و تصادفی است
اگر نمره کل کمتر از صفر یا مساوی صفر باشد، برای آزمودنی نمره ی صفر منظور می شود.
برای تمرین به کودک یک مداد قرمز بدون پاک کن بدهید و به تمرین اشاره کنید و بگویید: روی حیوانات خط بکش و روی چیز دیگری خط نکش.
در تمامی حیطه های کاردرمانی، باید کار درمانگر کودک با مشکل رشدی را با دیگر کودکان سالم مورد مشاهده و مقایسه قرار داده تا رشد مهارت های دستی این کودکان را بررسی کند.
مهارت دستیابی و حمل کردن
دستیابی به معنی حرکت دادن دقیق و صحیح دست به سوی هدف مشخص است. به عبارت دیگر مهارت دستیابی جابجایی دست با حفظ کنترل، سرعت مناسب به سمت شی و آماده کردن آن برای گرفتن تعریف میشود. در چند روز اول زندگی نوزاد برای دستیابی به شی نیاز به توجه بینایی دارد و بعد از چند ماه بازوها شروع به فعالیت بیشتری کرده و نوزاد با دور کردن بازو اقدام به گرفتن اشیا نموده و در نهایت بین ۱۹_ ۱۲ ماهگی دستیابی با باز کردن بازو تکمیل میشود. به تدریج با رشد مهارتهای دستی به توجه کمتری نیاز خواهد بود.
در ابتدا دست ها در کنار بدن قرار دارد و با افزایش توجه بینایی روی دست از ثبات بیشتر پروگزیمال بازو کودکان دست ها را در فاصله دورتر از دیدشان نگه می دارند. در ابتدا الگوی گرفتن دو طرفه به صورت قرینه است که معمولاً ابتدا در حالت خوابیده به پشت و سپس در وضعیت نشسته رخ می دهد. در این مرحله از رشد مهارت های دستی کودک دستیابی را با دور کردن بازو چرخش داخلی شانه پرونیشن ساعد و با باز کردن کامل انگشتان انجام می‌دهد.
زمانی که کودک حرکت مجزای دو طرفه بدن را کسب کرد دستیابی یک طرفه شروع می شود و دور کردن، چرخش داخلی شان نسبت به حالت اولیه کاهش می‌یابد و دست برای گرفتن اشیا باز شده که معمولاً بیش از اندازه واقعی شی است. هنگامی که کنترل کتف و ثبات تنه تکامل یافت، کودک دستیابی را با کمی خم کردن شانه باز کردن کامل آرنج سوپینیشن ساعد و با باز کردن مچ انجام می دهد و دستیابی تکامل یافته معمولاً، با راستا مناسب تنه به همراه کمی چرخش آن به طرف شی همراه می باشد.
بنابراین کودک در رشد مهارت های دستی در سال‌های اولیه زندگی، الگوی دستیابی یک طرفه را تصحیح می کند تحرک مناسب بازو را افزایش داده و باز کردن انگشتان را متناسب با اندازه اشیا تنظیم میکند تکامل دستیابی به همراه گرفتند تا سن ۱۲ سالگی ادامه می‌یابد.
کودک در این مدت دست را متناسب با اندازه اشیا باز می کند و بدون توجه بینایی آن را در دست می گیرد اگرچه قبل از این سن برای باز کردن دست و حرکت آن به سمت اشیا نیاز به توجه بینایی داشت.
حمل کردن به معنی بلند کردن شی و حرکت دادن آن است و شامل ترکیب حرکات بدن به همراه حفظ ثبات اشیا در دست می باشد هنگام برداشت شی دامنه حرکتی مفاصل متناسب با نوع فعالیت مورد نظر تنظیم می گردد، که این امر مستلزم هماهنگ صحیح بین مفاصل دیستال دست و مچ بوده و کودک باید بتواند ساعد را در هر درجه ای که چرخش آن ثابت نگه دارد و وضعیت ساعد و مچ را در طول حمل اشیا به طور مناسب حفظ کند و برای وضعیت دهی مناسب اشیا حرکات چرخشی شانه را با خم کردن و دور کردن مناسب آن همراه سازد.
مرکز درمان بهبود تعادل در جهت اصلاح و درمان مشکلات تعادلی در کودکان و بزرگسالان با در اختیار داشتن فضای درمانی بالغ بر 400 متر مربع و در سه طبقه مجزا به مدیریت جناب آقای دکتر صابر به تجهیز بخش درکی حرکتی مرکز پرداخته است. بهترین مرکز بهبود مشکلات تعادلی با در اختیار داشتن کاردرمانان متخصص در زمینه اختلالات تعادلی به درمان مشکلات تعادلی و بهبود تعادل در کودکان و بزرگسالان کمک می کنند. همچنین استفاده از مدایته های درمانی مانند بالانس بیم، تیلت های بادی، ترامپولینگ و تردمیل با شیب های متفاوت و…. به همراه بخش آب درمانی مجهز به تخته تعادل در آب، تردمیل در آب و وسایل تحریک تعادلی در داخل آب به تقویت تعادل در کودکان می پردازد. در سنسوری روم مرکز دکتر صابر با تقویت رفلکس های تعادلی در طول تمرینات اکتیو به همراه درمانگران مجرب و تمرینات حرکات تعادلی در کنترل و حفظ تعادل بدن موجب پیشرفت مهارت های تعادلی در کودک می شود. کاردرمانی بهبود تعادل در کودکان بخش مهمی از روند درمان جسمی کودکان برای بهبود راه رفتن در کودک می شود.
تعادل چیست؟
تعادل عبارت است از: توانایی فرد، در حفظ و بازیابی حالت یا وضع بدن
تعادل عضو اساسی تمام مهارتهای حرکتی می باشد. یک تعادل خوب در فرد نشان دهنده ی این موضوع است که فرد رابطه ی بین مرکز ثقل بدن و سطح اتکای آن را به درستی در بدن خود درک و هماهنگ کرده است. زمانی فرد تعادل دارد که مرکز ثقل مستقیما بر سطح اتکا قرار گیرد.حرکات متناسب در بدن نظیر حرکات بازو ها و ران ها زمانی رخ می دهد که مرکز ثقل با سطح اتکا مطابقت کند. اینکه فرد تا چه حد توانایی کنترل تعادل خود را دارد ، کارایی و نقص در حرکت را در فرد باعث می شود.
عوامل ایجاد مهارت های تعادلی
توانایی بدن در حفظ یا بازیابی تعادل را سیستم های مشخصی در بدن کنترل می کنند.
دستگاه دهلیزی
دستگاه دهلیزی ( وستیبولار) یا مجاری نیم دایره در گوش داخلی، به عنوان مرکز تعادل عمل می کند. تمرینات چرخشی و حرکاتی نظیر خم و صاف کردن مفاصل کمر و تنه در زوایای مختلف باعث تقویت و تحریک این سیستم می شوند و متعاقبا موجب افزایش توانایی کودک در حفظ تعادل و کارآمدی فرد در ثبات بدن در طول فعالیت های مختلف می شود.
عضلات، تاندون ها و مفاصل
عضلات، تاندون ها و مفاصل دارای گیرنده های حس عمقی هستند. وظیفه این گیرندها آگاه سازی فرد از وضعیت بدنش در فضا می باشد. برای مثال یک فرد با حس جنبشی نرمال می تواند بدون نگاه کردن به دست هایش بگوید که دست ها در چه وضعیتی در اطراف بدنش قرار گرفته اند. این مهارت با تمرین در کودکان قابل دسترسی است. با ایجاد تن آگاهی در کودک ، فرد این توانایی را پیدا می کند که روابط قسمت های مختلف بدنش را با هم در هنگام انجام یک فعالیت درک کند.
ادراک بینایی
یکی دیگر از مواردی که در حفظ تعادل نقش دارد، ادراک بینایی می باشد. بینایی به ما کمک میکند تا وضعیت اندام ها و جهت حرکت آنان را در طول فعالیت درک کنیم و بدون استفاده از حس بینایی توانایی ما در درک جهات و حرکت بدن بسیار محدود تر است.تمرینات درک بینایی و همچنین تمرینات با چشم بسته در تقویت مهارت های تعادلی در کودکان بسیار موثر است.
خدمات مرکز کاردرمانی تقویت مهارت تعادلی
در مرکز کاردرمانی مهارت های تعادلی دکتر صابر، با بهرهگیری از تجهیزات روز دنیا نظیر سنسوری روم و تنوع درمان های مرتبط تلاش دارند به بهترین نتیجه درمانی ممکن برای کودکان دست یابند. کادر مجرب و متخصص مرکز با استفاده از تکنیک های درمانی علمی و تلفیق تکنولوژی در درمان کودکان را در مسیر استفاده صحیحی از توانایی ها و تقویت نقاط ضعف انان سوق می دهند. انجام ماساژ های عمقی در کودکان موجب بهبود حس تعادل در بدن می گردد. استفاده از ابزارهای دیجیتالی مانند تیلت مکانیکی ، بالانس بیم هوشمند، مازهای نورانی به بهبود همکاری کودکان در طول روند درمان و انجام بهتر تمرینات تعادلی در کودکان می گردد. تمرینات تعادلی در قالب تعدیل حس عمقی، یکپارچگی بینایی حرکتی و تقویت مهازت های حسی حرکتی موجب تقویت رفلکس های تعادلی در کودکان و بهبود تعادل کودک می گردد.
کلینیک کاردرمانی دکتر مهدی صابر برای درمان کودکان اوتیسم , کودکان فلج مغزی , کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری , دیستروفی عضلانی ,بیش فعالی و نقص توجه و لکنت زبان در کودکان با بهترین روش های کاردرمانی , گفتاردرمانی و آب درمانی، بازی درمانی در کودکان در تلاش است تا بیشترین کمک را در کمترین زمان به کودکان مبتلا به این بیماری ها نماید.
سوالات متداول:
1. کاردرمانی تعادلی چه کار می کند؟
کاردرمانی تعادلی به بهبود رفلکس های تعادلی در کودکان و تقویت مهارت های تعادلی آنان کمک می نماید.
2. چه کودکانی به کاردرمانی مهارت های تعادلی نیاز دارند؟
کودکان با مشکل در حفظ تعادل در وضعیت ایستاده، عدم توانایی در بالا رفتن از پله ها به صورت مستقل، نا امنی جاذبه ای، کودکانی که در حرکاتشان کند به نظر می رسند، یا کم مهارت هستند، کودکان بیش فعال و اوتیسم می توانند از این خدمات استفاده نمایند.
همه ما راجع به پنج حس اصلی شنیده‌ایم: لامسه، بینایی، چشایی، شنیداری و بویایی، این حس‌ها تمامی پیام های حسی را با جزئیات بسیاری از محیط دریافت می کنند. علاوه بر این آنها اطلاعات درون بدن ما را نیز دریافت میکنند. حس های درونی (حس عمقی، وستیبولار و درونی) نقش موثری در مورد اطلاعاتی که ما چه کسی هستیم چگونه هستیم را به خودمان می دهد. همکاری این حس ها با هم و یکپارچگی حسی به ما می‌گوید که چه اتفاقی در اطراف ما می‌افتد و چه کاری باید در زمان خاص انجام دهیم و چه کاری درست است.
همچنین در مورد حس های مربوط به خود و مکان هایی از دنیا که در آن حضور داریم، اطلاعات به ما می دهند. این گونه است که هیچ دو نفری شبیه به هم نیستند، هر کس درک و رودی حسی متفاوتی با سایرین دارد. ممکن است یک نفر به شدت از رانندگی لذت ببرد اما دیگری از آن به بترسد، مشکلات یکپارچگی حسی از علل این مشکلات است. یک نفر ممکن است یک فیلم سریع با صحنه‌های پر هیجان دوست داشته باشد، دیگری ممکن است مایل به دیدن صحنه های رنگی و گوش کردن موسیقی های کوبنده و تند برای چرخاندن سرش باشد. این تفاوت ها در یکپارچگی حسی است که سبب می شود هر کدام شخصیت های مخصوص به خودمان را داشته باشیم.
برای فهم کامل اینکه چگونه مردم در قبال ورودی‌های حسی پاسخ های متفاوتی می دهند. بهتر است نگاه دقیق تری به هر کدام از این سیستم های حسی داشته باشیم. حس لامسه: حس لامسه اولین سیستم حسی است که تکامل می یابد و در یکپارچگی حسی اهمیت دارد ما معمولاً ابتدایی ترین معانی ساده را از آن در می یابیم بزرگترین سیستم حسی بدن لامسه است. چندین نوع دریافت کننده لامسه در لایه‌های مختلف پوستی وجود دارد، همچنین لایه پوشاننده دهان، گلو، سیستم گوارشی، گوش ها، دهانه‌های دستگاه‌های تناسلی و دیگر قسمت‌های بدن گیرنده لامسه دارند.
از طریق لمس کودک می فهمد که پس از پوست پوشاننده اش، بدن او خاتمه می یابد و بعد از پوست است که جهان خارج شروع می شود می فهمد که در امنیت از طریق نوازش، بوسه و لمس کردن، عشق را دریافت میکند و اطراف او از اسباب بازی ها و اشیای بی خطر احاطه شده است.
تجربه لذت کودک از ورودی‌های لامسه هنگامی که پارچه های زمخت می پوشد و یا با سطوح سخت در تماس است کاهش پیدا میکند او درک خود را از این موضوع بهبود می بخشد که احساسات لذت بخش است و از کدام حس ها بایستی پرهیز کند لامسه فراتر از حس نوازش حیوانات خزدار و لباس خانه معمولی است.
سیستم لامسه شامل چندین نوع تجربه است:
لمس های خفیف با حرکات مو و قسمت بیرونی پوست حس می‌شوند لمس های خفیف شامل لحظه هایی چون در معرض باد قرار گرفتن پوست، تماس های معمولی فرد، داشتن موهای پریشان و به هم ریخته، حس کردن حرکات ناشی از لباس هایی با اندازه بزرگتر، احساس پخش شدن آب بر روی بدن یا حس کردن شن و ماسه روی نیمکت ها و تماس آن با بدن احساس کردن چمن هنگامی که با پای برهنه روی آن راه می رویم و امثال این هاست. تجربیات حس های خفیف از بروز پاسخ های خطرناک و جدی و مواردی که انتظار آن را نداریم جلوگیری، می کند. برای مثال هنگامی که که پشه روی بدن شما می نشیند شما آن را با مگس کش دور می کنید و امید دارید که پشه شما را نگزیده باشد
فشار های عمقی توسط لایه های زیرین پوست هنگامی که پوست تحت فشار قرار می‌گیرد حس میشود و فشار عمقی در زمان هایی که شما وزن سنگینی را حمل می کنید چیزی را هل می دهید، هنگام ماساژ و مانند اینها حس می شود فشار عمقی سبب میشود که فشار روی بدن به طور مساوی بر روی قسمت های بزرگی از بدن ما که پوست ضخیم و ماهیچه دارند پخش شود. برای مثال ماساژ فشار عمقی بر روی تخت موجب احساس قدرت و پایداری در قسمت‌های شانه و پشت بیماران سکته مغزی می شود به خصوص هنگامی که احساس وحشتناکی از سیخ زدن در نزدیکی دندان‌ها وجود دارد.
لرزش شامل ورودی های موزون لامسه میشود و معمولاً بسیار دلپذیر است. تجربیات لرزش شامل استفاده از برس لرزشی، نشستن روی صندلی های ماساژ در سالن‌های کاشت ناخن و علاقه به تکیه بر ماشین‌های شست و شو می شود برای برخی افراد لرزش تنها راه موثر تسکین درد است. برای مثال برای افرادی که با رانندگی در بزرگراه ها فورا به خواب می روند برای افرادی که به لرزش علاقه ای ندارند خوابیدن در هواپیما به طور قطع غیر ممکن است.
دما توسط گیرنده های دمایی که بر روی پوست، ماهیچه های اسکلتی و سایر مناطق بدن وجود دارد دریافت میشود دما برترین ویژگی اجسام است. بدن یک نفر ممکن است همیشه سرد باشد، لباس های گرم را در تابستان برتن کند. از سوی دیگر فرد ممکن است نتواند زیر پتو بخوابم چرا که بدن او دائما گرم است
حس در گیرنده های ویژه ای بر روی پوست ماهیچه ها، مفاصل و بر روی احشاء قرار دارد که گیرنده های درد نامیده می‌شوند و به مغز هنگام آسیب های فیزیکی هشدار می دهند. گیرنده های درد، در مواردی مانند برش خورده به وسیله کاغذ و برش سطحی شدت درد کمتری را نسبت به دردهایی مانند برخی سردرد ها یا شکستگی استخوان بروز میدهند. تحمل درد متفاوت است. برخی افراد با کوچکترین دردی تسلیم می‌شوند در حالی که سایر و می توانند مقدار زیادی از درد را پیش از این که پریشانشان کند تحمل کنند. ورودی های لامسه در دو گروه دسته بندی می شوند (محافظت کننده و تمایز دهنده) و هر کدام از ورودی های لامسه از طریق راه های عصبی متفاوتی به مغز منتقل می‌شوند.
حس هایی مثل دما، درد و لمس خفیف از طریق راه عصبی محافظتی به مغز منتقل می‌شوند که بدن را از آسیب‌های جدی محافظت می کنند. زمانی که در جای خود نشسته اید بسیار گرم تان است قبل از اینکه دچار آفتاب سوختگی شوید به زیر چتر و یا به داخل فضایی بسته می روید. اگر سردتان باشد، ژاکت به تن می کنید و یا وسایل گرمایشی را روشن می کنید تا دمای بدنتان تنظیم گردد. اگر آسیبی ببینید سعی دور کردن خود از منبع درد کرده و یا از وسیله‌ای برای تسکین خود استفاده می‌کنید و یا حتی ممکن است درخواست کمک کنید.
حس لامسه متمایز دهنده در طول مسیر عصبی متمایزی در جهت درک تفاوت اشیا بدون دیدن آنها به ما می‌دهد لامسه متمایزی این اجازه را می دهد که شما دستتان را به درون کوله پشتی ببرید و خودکار یا مدادی را بدون دیدن آن انتخاب کنید. همچنین لامسه تمایزی این کمک را به شما می کند که تجارب لامسه خود را دنبال کنید، بنابراین شما پس از نیش پشه به دقت می توانید محل ورم کرده را نشان دهید بیشتر مردم خیلی سریع با ورودی های حسی لامسه منطبق می شوند. خودتان را در صبح با لباس پوشیده تصور کنید اگر به شما لایه هایی از لباس اضافه شود شما فورا آن را از یاد می برید دیگری ممکن است در تمام روز از درزها و برچسب های لباسش آگاه باشد. به همین ترتیب فردی ممکن است چند روز و یا هفته ها زمان برای تطابق با تغییرات آب و هوایی نیاز داشته باشد. فرض کنید در زمستان از شیکاگو به کاراتیپ پروازی داشته باشید. در آن موقع برخی افراد بسیار با شور و شوق از تعداد لباس های خود کم می کنند و با شادی در آب اقیانوس شنا میکنند. اما سایرین ممکن است ساعت ها یا روزها با هوای گرم و مرطوب در کشمکش باشند بنابراین اگر دارید بر روی مهارت پردازش مراجعه خود کار می کنید، از عادات و تجارب او مانند عوامل زیر آگاه باشید.
ارتباط جسمی همراه با عشق او از طرف آشنایان به صورت تصادفی و غریبه ها
میزان تطابق او با لباس پوشیدن، کفش پوشیدن، لباس خواب و به رختخواب رفتن
فعالیتهای خود مراقبتی او مانند شستن صورت و مو ها مسواک زده و ناخن گرفتن
بافتهایی مانند لوسیون، چسب، و یا رنگ ها، همچنین غذایی که لغزنده، ترد، سخت، خمیر مانند و امثال آنها باشند
توانایی تطابق با تغییر دمای داخل اتاق و بیرون به خصوص هنگام تغییر فصل ها
توانایی کنار آمدن با انواع درد حاصل از سردرد، قاعدگی، شکستگی استخوان و سایر مشکلات پزشکی
