نوزاد انسان از ابتدای تولد نیاز به تغذیه توسط والدین دارد. بهترین غذا برای نوزاد شیر مادر می باشد. نوزاد با توانایی مکیدن به دنیا می آید. اگر نوزاد شما مشکلی نداشته باشد می تواند شیر را بمکد و ببلعد. اختلالات بلع در نوزادان اولین خطر در روند تغذیه نوزاد است که باید توسط متخصصین گفتاردرمانی اختلال بلع درمان شود. اختلال خوردن در کودکان یکی از مشکلات والدین بعد از شروع غذای کمکی است. کودک در بلعیدن بعضی از غذاها دچار مشکل است. این اختلالات نیز با گفتاردرمانی قابل درمان است. دکتر صابر، بهترین روانشناس کودک در تهران، با انتخاب بهرین غذا برای نوزاد به تغذیه نوزاد کمک کرده و همچنین به نوزادانی که اختلال بلع دارند با خدمات گفتاردرمانی نوزادان کمک می کند.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
تغذیه با شیر مادر
فقط در صورتی که خود شما و یا فرزندتان دارای مشکلی باشید از تغذیه کودک با شیر مادر معاف می شوید؛ پس لطفاً آن را آزمایش کنید. در صورت عدم کارآیی هر آن می توانید پستانک را جایگزین نمائید. تحقیقات جدید نشان داده است که به منظور ترشح کامل شیر مادر در سه هفته اول بعد از زایمان فقط باید از پستان خود به نوزاد شیر بدهد. در شش ماه اولیه زندگی کودک تان تغذیه یعنی شیر – شیر مادر یا شیر خشک بیش از ۹۵ درصد از مادران از نظر فیزیکی قادر به تغذیه نوزادشان با شیر خود هستند. شما نیز اگر قادرید باید این کار را انجام دهید. شیر مادر به عنوان غذایی کامل برای نوزاد دارای عناصری است که دانشمندان اخیراً کشف آن ها را شروع کرده اند. شیر مادر در چند روز اولیه تولد از آغوز تولید شده که آنتی بادی های لازم برای مقاوم کردن کودک در مقابل میکروب های وارده به بدن را در اختیار او قرار می دهد این ماده سپس به مخلوطی از آغوز و شیر و در انتها به شیر خالص تغییر می یابد. پس از آن همراه با رشد کودک شیر به روش های پیچیده ای با نیاز های نوزاد تنظیم می شود ترکیب شیر حتی طی یک بار تغذیه تغییر می یابد. یک نوزاد شیرخوار ابتدا با شیر دارای چربی کمتر و سپس با ادامة تغذیه، با شیر دارای چربی بیشتر تغذیه می شود. شیر مادر، ماده قدرتمندی از بین بردن باکتری ها، ویروس ها، انگل های روده و – متوقف کردن رشد سلول های سرطانی است. کودکان تغذیه شده با شیر مادر دارای آلرژی های کمتری هستند و کمتر به دیابت مبتلا می شوند.
شیر مادر، بهترین تغذیه نوزاد
شیر دادن از پستان آسان است. اغلب مادران بعد از ناراحتی و سختی اولیه این موضوع را درک می کنند. برای بعضی مادران نیز در چند هفته اولیه، یادگیری صحیح چگونگی شیر دادن یک تلاش و چالش است. اما به یاد آورید چه مدت طول کشید تا دوچرخه سواری یاد گرفتید؟ از این یادگیری خوشحال نیستید؟ در دراز مدت درست مثل دوچرخه سواری شیر دادن از پستان زندگی شما را بسیار آسان تر می کند. اندازة پستان مادر بر خلاف سایر مسائل پزشکی که بعداً مورد بحث قرار می گیرند، در موفقیت شیردهی عامل مهمی محسوب نمی شود. کوچکی پستان برای مادر یک نقصان و کاستی نیست بلکه به عکس ممکن است یک مزیت باشد – به آسانی می توان نوزاد را با یک دست شیر داد و با کمی تجربه و تمرین حتی بدون استفاده از دست؛ زیرا تنها مراقبت از کودک لازم است و نیازی به نگه‌داشتن پستان ندارید. از طرفی ما احتمالاً برای یک بار در طول زندگی با اشتیاق به طولانی کردن دوره شیردهی تشویق می شویم؛ زیرا قادر به پوشیدن لباس جلو دکمه دار خواهیم بود. جسیکا می گوید: تنها چیز هایی که یک زن برای شیر دادن لازم دارد، مجاری شیر و نوک سینه است. اندازه پستان ها اهمیتی ندارد. من قبل از دوره بارداری تنها می توانستم از سوتین های دخترانه استفاده کنم و حالا من آن قدر شیر دارم که قادر به تغذیه نوزاد های دو قلو هستم».
بهترین تغذیه نوزاد با شیر مادر
برای تغذیه نوزاد با انواع شیر خشک نوزادان، باید یخچال یا کیف لوازم بچه را به امید یافتن یک شیشه شیر آماده جستجو کنید. سپس، ضمن تلاش برای آرام کردن نوزاد گرسنه که به مرور عصبانی و برافروخته نیز خواهد شد، شیشه شیر را کمی گرم کنید. تغذیه توسط پستانک کاری است که باید با استفاده از دو دست انجام گیرد. زمانی که شما کودک و بطری را با هم نگه داشته اید قادر به انجام کار دیگری نیستید. هضم شیر مادر آسان‌تر از شیر خشک است. کودکی که از شیر مادر تغذیه می کند به‌ندرت به اسهال یا یبوست مبتلا می شود و باور کنید موضوع مهمی است. پوشک آلوده او بوی زننده ای ندارد. البته بوی مختصر ولی نه چندان بدی وجود خواهد داشت. در حقیقت مدفوع نوزاد شبیه خردل است و تا اندازه ای بوی آن را دارد. احتمال این که کودکانی که از شیر مادر تغذیه کرده اند، هنگام ورود به دبستان کودکان چاقی باشند ناچیز است. بر اساس مطالعه ای در انگلستان کودکان تغذیه شده با شیر مادر به مدت بیش از یک سال نسبت به کودکان تغذیه شده با شیر مادر به مدت دو ماه یا کمتر در سنین مدرسه چهار بار کمتر دچار چاقی بیش از حد هستند. دلایل زیادی برای تغذیه کودکان توسط شیر مادر وجود دارد. از نظر آماری کودکان تغذیه شده با شیر مادر باهوش تر و دارای رشد ادراکی بیشتری هستند و آرواره آن ها رشد بهتری پیدا می کند. تغذیه با شیر مادر هزینه کمتری دارد و در زمان نیاز به شما آرامش می بخشد. عادت ماهانه مادر ممکن است تا ماه ها بعد از تولد شروع نشود. زمانی که به گذشته نگاهی بیندازید اوقاتی را که صرف شیر دادن نوزادتان کرده اید یکی از بهترین تجربیات زندگی خود خواهید دانست.
توصیه متخصص تغذیه نوزاد
آکادمی آمریکایی پزشکان متخصص کودکان توصیه می کند که:
- مادران حداقل در یک سال اول نوزادشان را با شیر خود تغذیه کنند و پس از آن با توافق دوجانبه مادر و کودک این کار ادامه یابد.
- نوزاد در شش ماه اول زندگی فقط با شیر مادر تغذیه شود.
- با ظهور علائم گرسنگی به نوزاد خود شیر دهید.
- غذا های کمکی، مانند آب یا شیر خشک نباید به نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می شوند، داده شود، مگر به دلایل پزشکی.
راهنمای تغذیه پیشنهادی برای سال اول
شیر مادر و شیر خشک منبع اصلی تغذیه نوزاد در طول سال اول زندگی هستند. قبل از شروع غذاهای جامد، با پزشک نوزاد مشورت کنید. شروع غذاهای جامد قبل از ۴ ماهگی توصیه نمی‌شود، زیرا:
-
شیر مادر یا شیر خشک تمام مواد مغذی مورد نیاز نوزاد را فراهم می‌کند.
-
نوزاد از نظر جسمی برای خوردن غذاهای جامد آماده نیست.
-
تغذیه زودهنگام با غذاهای جامد ممکن است باعث تجربه نامطلوب از تغذیه و افزایش وزن غیرطبیعی در دوران نوزادی و اوایل کودکی شود.
ویتامین D: آکادمی آمریکایی اطفال (AAP) توصیه می‌کند که همه نوزادان، کودکان و نوجوانان به میزان کافی ویتامین D از طریق مکمل، شیر خشک یا شیر گاو دریافت کنند تا از کمبود آن جلوگیری شود. میزان حداقل ویتامین D توصیه‌شده ۴۰۰ IU در روز است، که باید بلافاصله پس از تولد آغاز شود. پزشک می‌تواند دوز و نوع مناسب مکمل را توصیه کند.
راهنمای تغذیه با شیر مادر (۰ تا ۱۲ ماه)
-
در روزهای اولیه بعد از تولد، مادر باید هر ۲ تا ۳ ساعت، حتی شب‌ها، به نوزاد شیر دهد.
-
به نشانه‌های گرسنگی نوزاد پاسخ دهید و محیطی آرام و راحت برای مادر و نوزاد فراهم کنید. نوزادان ناراحت یا حواس‌پرت ممکن است در گرفتن سینه مشکل داشته باشند.
-
معمولاً نوزادان در ماه‌های اول شب‌ها برای تغذیه بیدار می‌شوند؛ در صورت نگرانی، با پزشک مشورت کنید.
-
سینه‌ها را جایگزین کنید و اجازه دهید نوزاد یک سینه را کاملاً خالی کند تا شیر انتهایی (غنی‌تر از نظر مواد مغذی) دریافت کند.
-
به نشانه‌های تغذیه نوزاد توجه کنید و از اجبار به برنامه زمانی ثابت خودداری کنید. تعداد پوشک خیس و رشد کودک نشان‌دهنده میزان کافی شیر است.
-
اگر امکان شیردهی مستقیم نیست، از پمپ شیر استفاده کنید و شیر استخراج‌شده را طبق دستورالعمل دمای مناسب نگهداری کنید. شیر پمپاژشده می‌تواند با شیشه به نوزاد داده شود، اما به نشانه‌های تغذیه او توجه کنید تا مقدار مناسب دریافت کند.
با حمایت مناسب، مادر می‌تواند نیاز اکثر نوزادان، حتی دوقلوها، را تأمین کند. در صورت نیاز از پزشک یا مشاور شیردهی کمک بگیرید.
راهنمای تغذیه با شیر خشک (۰ تا ۱۲ ماه)
-
اگر شیر مادر در دسترس نیست، شیر خشک استاندارد جایگزین مناسبی برای اکثر نوزادان سالم است، اما برندها ممکن است متفاوت باشند. در صورت شک، با پزشک مشورت کنید.
-
تغذیه با شیشه باید تعاملی باشد و مراقب شیشه و نوزاد را در دست داشته باشد. گذاشتن شیشه بدون مراقبت با افزایش خطر عفونت گوش و پوسیدگی دندان مرتبط است.
-
میزان تغذیه با شیر خشک باید بر اساس نیاز نوزاد باشد، نه برنامه زمانی ثابت. نشانه‌های گرسنگی و سیری را بررسی کنید و تعداد پوشک خیس و رشد کودک را مشاهده کنید تا مطمئن شوید مقدار کافی شیر خشک دریافت می‌کند.
-
با افزایش مصرف غذاهای جامد، میزان شیر خشک کاهش می‌یابد، اما تا پایان سال اول منبع مهم کالری، پروتئین، کلسیم و ویتامین D است.
قبل از جایگزینی شیر گاو یا جایگزین آن برای نوزاد کمتر از یک سال، حتماً با پزشک مشورت کنید.
تغذیه تکمیلی (پس از 6 ماهگی)
نوشیدنی‌ها
- تا یک سالگی، مگر اینکه پزشک توصیه خاصی داشته باشد، فقط شیر مادر یا شیر خشک به شیشه داده شود.
- از ۶ ماهگی می‌توان شیر مادر و/یا شیر خشک را در فنجان نیز ارائه کرد. نوزادان باید در سال اول زندگی همچنان شیر مادر و/یا شیر خشک بنوشند.
- آب میوه برای نوزادان زیر یک سال توصیه نمی‌شود.
- هنگام معرفی آب میوه، از آب میوه ۱۰۰٪ پاستوریزه استفاده کنید و مصرف آن را به ۴–۶ اونس در روز محدود کنید. آب میوه را داخل شیشه نریزید.
- از دادن هر نوع نوشیدنی شیرین به نوزادان خودداری کنید.
غذاهای جامد
-
غذای جامد زمانی معرفی شود که نوزاد آماده باشد، معمولاً حدود ۶ ماهگی و بسته به رشد نوزاد. نوزاد زمانی آماده است که بتواند:
-
به تنهایی یا با کمی کمک بنشیند
-
به اشیاء دست بزند و آن‌ها را در دهان بگذارد
-
وقتی چیزی به سمت دهانش می‌آید، دهانش را باز کند
-
غذا را در دهان نگه دارد و آن را روی چانه نریزد
-
غذا را با زبان به عقب دهان ببرد
-
وقتی چیزی نمی‌خواهد، سرش را بچرخاند
-
-
غذاهای جامد را در محیطی آرام، با نشستن عمودی و حمایت مناسب و کمی گرسنگی ارائه دهید.
-
با مقدار کم غذا شروع کنید، با قاشق یا اجازه دادن به نوزاد برای خوردن با دست، و سپس به تدریج مقدار غذا را افزایش دهید. تا پایان تجربه غذاهای جامد، از دادن شیر مادر یا شیر خشک خودداری کنید.
-
نوزاد را با انواع طعم‌ها و بافت‌های سالم آشنا کنید و انتخاب غذا را محدود به سلیقه خود نکنید. ارائه غذاهای متنوع از همان ابتدا، پایه‌گذار عادت‌های غذایی سالم خواهد بود.
نکات مهم
-
از افزودن نمک یا شکر به غذاهای نوزاد برای جذاب‌تر کردن آن‌ها خودداری کنید. بسیاری از نوزادان و کودکان نوپا باید یک غذای جدید را چندین بار تجربه کنند تا بپذیرند. مصرف بیش از حد نمک و شکر در کودکان با چاقی در بزرگسالی مرتبط است.
-
هنگام معرفی غذای جدید یا بافت جدید، نشانه‌های عدم تحمل را مشاهده کرده و هر نگرانی را با پزشک در میان بگذارید.
-
غذاهای تجاری نوزاد لازم نیستند؛ کودکان کوچک بیشتر مایل به خوردن غذاهایی هستند که دیگران می‌خورند.
-
عسل در سال اول زندگی نوزاد ممنوع است، زیرا می‌تواند باعث بوتولیسم نوزاد شود. در صورت نگرانی درباره آلرژی غذایی، با پزشک مشورت کنید.
-
محدود کردن چربی و کلسترول در رژیم کودکان بسیار کوچک توصیه نمی‌شود مگر با دستور پزشک. کودکان به کالری، چربی و کلسترول برای رشد مغز و سیستم عصبی و رشد کلی نیاز دارند.
منبع: hopkinsmedicine.org
سوالات متدوال:
نوزاد چند بار در روز باید تغذیه شود؟
نوزادان تازه متولد شده هر ۲–۳ ساعت و به طور متوسط ۸–۱۲ بار در ۲۴ ساعت تغذیه می‌شوند. با رشد کودک، فواصل تغذیه طولانی‌تر می‌شود.
چه مقدار شیر باید به نوزاد داد؟
مقدار شیر به سن، وزن و اشتهای نوزاد بستگی دارد. نوزادان تازه متولد شده معمولاً هر وعده ۳۰–۶۰ میلی‌لیتر شیر دریافت می‌کنند و باید علائم سیری او رعایت شود.