یکی از علائم اصلی در کودکان مبتلا به اتیسم اختلال در گفتار و تاخیر کلام می باشد. باید توجه داشت که علی رغم تلاشهای مستمر گفتاردرمانگران، برخی کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم هنوز در بخشی از پیش نیازهای مرتبط با رشد گفتار و زبان که شامل آواسازی و باز تولید اصوات گفتاری میشود، نیازمند تمرین بیشتری هستند. به عبارتی کودکان اتیسم نیاز به تجربه ی تولید صداهای مختلف دارند. به همین منظور در آموزش گفتار درمانی برای کودک اوتیسم به تقویت صداسازی و تولید صدا ، تقلید گفتار و آواها، تقویت حرکات لب ها و تشویق کودک به تولید صدا پرداخته می شود. دکتر اوتیسم با بررسی مشکلات گفتاری و علل تاخیر گفتار در کودکان اوتیسم به ارائه راهبردهایی جهت درمان کودکان اوتیسم در مرکز اوتیسم تهران می پردازد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
در گفتار درمانی کودکان اوتیسم توجه به مشکلات رنج علایم کودکان اوتیسم یکی از روش های مفید برای طراحی روش های گفتاردرمانی مناسب برای هر کودک اوتیسم آوانگاری است. آموزش گفتار درمانی برای کودکان اوتیسم با جمع آوری یک نمونه مناسب از توانایی های گفتاری کودک آغاز می شود . پس از آن تمرینات گفتاردرمانی مناسب هر کودک اوتیسم ارائه می شود. آوانگاری نمونه زمان بر است ولی ارزش صرف کوشش و دقت را دارد و میتواند اطلاعات ارزشمندی را در مورد رفتارهای زبانی و غیر زبانی کودک فراهم آورد. سطح آوانگاری مثلا آوایی یا واژگانی و درون داد زبانی بزرگسال بسته به هدف ارزیابی (مثلا توصیف قوانین کودک یا مداخله بازی) دارد.
سرانجام گفتاردرمان باید یا یک سری علایم دستی را برای رمزگردانی انتخاب کند و یا از نرم افزار استفاده کند. مثل:
- Child language data exchange system(CHLDES)
- Systemic analysis of language transcribt (SALT)
اگر گفتاردرمان تصمیم بگیرد از سیستم استفاده کند باید به جنبه های رفتاری کودک نظیر تقسیم توجه، توجه موثر، تقابل و تقسیم علاقه که برای کودکان طیف اتیسم چالش برانگیز است، نیز توجه داشته باشد در رمز گردانی چه با دست و چه با کامپیوتر گفتاردرمان باید شکل های فرازبانی و زبانی را یادداشت کند که آیا کودک تقلید کرده، سرنخ دهی شده بوده و یا خودانگیخته بوده.
حیطه های انتخاب شده برای رمزگردانی به سطح رشدی زبانی کودک بستگی دارد. برای کودکی در مرحله ی Preintentional پاسخگویی به ورودی زبانی و توانایی کاربرد تعامل موثر اجتماعی، نگاه خیره و جهت یابی بدن می تواند از طریق مشاهده ی تعامل کودک اوتیسم با دیگران یادداشت شود. گفتاردرمانان برای کودکانی که به قصدمندی می توانند در مورد به کارگیری موثر کودک، عمل متقابل و معانی به اشتراک گذاشته شده نظر بدهند و رنج مقاصد ارتباطی و شکل هایی که آنها بیان می کنند را باید یادداشت کنند، برای مثال گفتاردرمان یادداشت می کند که کودک برای بیان مقاصد خود اشاره می کند، صداسازی می کند یا از زبان استفاده می کند. می تواند کودک را برای تقلید تحریک کند و اگر کودک می تواند یادداشت کند.
توصیه هایی برای آموزش گفتار درمانی
در آموزش گفتار درمانی برای کودک اوتیسم نمونه گفتاری ثیت شده باید چندبار تحلیل شود و انواع شکل های تولید شده، رنج بیانات مرتبط معنایی و تنوع شکل ها برای بیان مقولات بافتی بررسی شود. گفتاردرمان باید حضور هرگونه شکل قابل توجه، استفاده از تعامل مثل کلمات غیر مرسوم منحصر به خود، تقلیدهای فوری یا تاخیری و وارونه سازی ضمایر را یادداشت کند. گفتاردرمانگر ممکن است از چک لیست برای دامنه ی علایق ارتباطی و شکل های بیانی استفاده کند.
تحلیل نمونه ی محاوره
برای کودکانی که مکالمه ی توسعه یافته به کار میبرند، نمونه می تواند برای مهارت های مکالمه ای مختلفی تحلیل شود. گفتاردرمان می تواند شواهدی درباره ی مهارت های مکالمه ای از طریق یک نمونه ی زبانی به دست آورد و می تواند از بافت هایی مثل تکالیف ارتباط ارجاعی برای ارزیابی این مهارت ها استفاده کند. برای اطلاعات بیشتر به (1989)Rotherford(2000) Lahey(1988) Geiler مراجعه شود.
تحلیل نمونه ی روایت
نمونه ی روایت زبانی می تواند پارامترهای زیر را ارزیابی کند:
- جنبه های کاربرد شناختی مثل انطباق با نیازهای شنونده
- ساختارهای بزرگ شامل تمام سطوح مهارت های ساختاری مثل
– (1978) Applebees مهارت روایت کودکان را توصیف می کند مثل روایت های اولیه ی کودکان ۳-۴ ساله و روایت کودکان ۶-۷ ساله
– Stein: and Glenn’s story grammer مدل های ابتدایی دنبال شده برای داستان در آوردن در سال های اول مدرسه
- ساختارهای کوچک مثل انواع عبارت هایی که برای ساخت روایت های مرتبط و انواع تمهیدات زبانی که ارتباط ایجاد می کند استفاده می شود.
در تحلیل همبستگی ارزیابگر می تواند مواردی مثل استفاده از فرم هایی مثل ضمایر ،شخصی گفتار معلوم (استفاده از حرف تعریف) برای وصل کردن گفته هایش به آنچه که قبلاً گفته را یادداشت کند.
