مرکز اوتیسم تهران زیر نظر جاب آقای صابر در زمینه کاردرمانی اوتیسم ،گفتاردرمانی اوتیسم فعالیت می نماید. استفاده از تکنیک های مختلف درمانی و تجهیزات پیشرفته مرکز در کنار تشخیص دقیق کودکان توسط دکتر اوتیسم موجب بهبود روند درمان این کودکان می گردد. داستان های اجتماعی و قصه گویی در درمان کودکان اوتیسم از جمله موارد درمان کودکان اوتیسم می باشد که در بخش بازی درمانی مرکز مورد استفاده قرار می گیرد. از دیگر خدمات این مرکز رفتاردرمانی، ماساژ درمانی، سنسوری روم، اتاق تاریک بینایی، اتاق شنیداری، کاردرمانی جسمی، کاردرمانی ذهنی، گفتاردرمانی و… می باشد.
پنج فاکتور اصلی موفقیت درمان میلر را روی کودک اوتیسم تعیین میکند:
1. سن کودک (هر چه کودک کوچک‌تر بهتر).
2. شرایط عصب شناختی (کودکانی که از مشکلات صرع و عصب شناختی رنج نمی‌برند بهتر رشد خواهند کرد).
3. رابطه کودک با والدین‌اش (کودکانی که پیوند نزدیکی با حداقل یکی از والدین دارند بهتر از بقیه بچه‌ها پاسخ می‌دهند).
4. خصوصیات بچه‌ها (برخی کودکان سریع‌تر از بقیه پیشرفت می‌کنند).
5. تعادل عرضه و تقاضا (والدینی که حمایت زیادی از تقاضای زیاد کودکان دارند سریع‌تر نسبت به والدین با حمایت کم و تقاضای کم پیشرفت می‌کنند).
کوک (1998) تنها کسی که ارزیابی این روش را با مشارکت سه کودک اوتیسم انجام داد که در خیلی بخش‌های مربوط به عملکرد روزانه بهبود پیدا کردند. مهارت‌هایشان به محیط‌های دیگر تعمیم داده می‌شد و مشارکت والدین به صورت مثبت در پیشرفت‌های کودکان‌شان نقش داشت. فقدان مطالعات دیگر درباره این روش از نمونه بزرگ‌تر و معیارهای دقیق‌تر ارزیابی بطور بهتر با محققان بیرونی استفاده شد و ارزیابی تاثیرپذیری‌اش را محدود کرد.
اوتیسم و رفتاردرمانی
رفتاردرمانی شیوه‌ای موسوم به داستانهای اجتماعی را به منظور بررسی مشکلات اجتماعی و ارتباطی کودکان اوتیستیک بعلاوه مشکلات‌شان با تئوری ذهن را گردآوری کرده است. یک داستان اجتماعی یک موقعیت اجتماعی را توصیف میکند که ممکن است برای کودک مبتلا به اوتیسم مشکل‌ساز باشد، در حالیکه بطور همزمان نشانه‌ها و دستورالعمل‌های واضحی برای ظهور پاسخ‌های اجتماعی درست ایجاد میکند. یک سناریو اجتماعی پیشنهاد میکند که کودک اوتیسم می‌تواند مطالعه کند تا یاد بگیرد چگونه در یک موقعیت که باعث استرس، نا امنی یا پرخاشگری می‌شود واکنش نشان بدهد. به طور ویژه: داستان اجتماعی نوشته شده است تا اطلاعاتی درباره آنچه مردم در یک موقعیت معین انجام می‌دهند، فکر یا احساس می‌کنند، ترتیب رویدادها، شناسایی نشانه‌های اجتماعی مهم و معنای‌شان و دستوراتی که چه بگویند یا انجام دهند؛ به عبارگ دیگر، چه چیز، چه وقت، چه کسی و چرایی ابعاد موقعیت‌های اجتماعی را گردآوری کند.
چون مشکلاتی که هر کودک با آن مواجهه است منحصر هستند، منطقی است فرض کنیم که هر داستانی فردی است و با نیازهای کودکان و سطح شناختی مطالبقت دارد. هر چند، لیوانیس و همکاران استدلال کردند که داستانهای اجتماعی همچنین می‌توانند به عنوان درمان گروهی برای نوجوانان اتیستیک با عملکرد بالا در مدارس بکار روند. معمولا داستان از دو تا پنج جمله تشکیل شده است که شامل:
جملات توصیفی که توضیح می‌دهند داستان کجا روی داده است و چه کسانی شخصیت‌های اصلی هستند.
جملات امری که پاسخ رفتاری درست را ایجاد می‌کنند (این دستورالعمل‌ها باید خیلی واضح، درست و ثابت باشند).
جملات تجسمی که احساس و پاسخ‌ها به افراد دیگر در یک موقعیت ویژه را توصیف میکند (تا همدلی کودکان اتیسمی را گسترش دهد طوری که آنها درک کنند فعالیت‌هایشان و کلماتشان احساس افراد دیگر را تحت تاثیر قرار میدهد).
جملات تاییدی که عقایدی را بیان میکند که با سابقه فرهنگی کودک مشترک هستند گری (2000، 2004) دو نوع جمله دیگر را هم مطرح کرد:
جملات کنترلی که فعالیت‌های مشابه و پاسخ‌ها را بدون استفاده از شخصیت انسانی توصیف میکند. برای مثال، لاک پشت به آهستگی از یک مکان به مکان دیگری حرکت میکند (داستانی که از حیوانات به عنوان بازیگر استفاده میکند ممکن است کمتر تهدیدکننده باشد و بیشتر برای کودکان آشنا باشد، اما همه آنها توانائی درک سمبل‌ها را ندارند.)
جملات مشارکتی که اطلاعاتی درباره اینکه چه کسی در مواقع نیاز به او کمک خواهد کرد و راه کمک به او را، فراهم میکند؛ تا او احساسی امن‌تر و نقطه مرجع معتبری داشته باشد.
درمان اوتیسم با قصه گویی
داستان اجتماعی ممکن است شکل یک کتاب با جلد را داشته باشد. هر صفحه معمولا شامل یک یا دو جمله و تصویر یا عکس متناظر می‌شود، اما تصاویر برای کودکانی که زبان نوشتاری را درک می‌کنند لازم نیست. با این حال درمان‌گر تمایل دارد همه انواع جملات را استفاده کند، گری (1994) پیشنهاد کرد که بعضی وقت‌ها شما ممکن است جملات دستوری را حذف کنید، چون کودک اتیستیک می‌تواند مطابق با موقعیت و راهنمایی سه نوع دیگر از جملات پاسخ دهد. هاگیوارا و مایلز (1999) تلاشی برای ارائه یک داستان اجتماعی با کمک کامپیوتر کردند. همچنین آنها این ارائه را با تصاویر و تاثیرات بصری یا شنیداری پربار می‌کنند. وجود کامپیوتر در مدارس، آموزش کودکان اتیستیک را تسهیل میکند تا از داستانهای اجتماعی کامپیوتری استفاده کنند، که می‌تواند مقدار ارتباطات اجتماعی را با دسترسی مناسب به تقویت‌های اجتماعی بهبود دهد. در غیر این صورت، شما ارکان اجتماعی را از داستان اجتماعی بدست خواهید آورد. فرایند خواندن یک داستان که فرصتی برای تعامل بین کودک اتیستیک و یک بزرگسال است هم اهمیت دارد (برای مثال مادر)، که اگر فقط از کامپیوتر استفاده کنید این تعامل را از دست می‌دهید. بنابراین بهتر است از نسخه کامپیوتری تنها وقتی استفاده کنید که نمی‌توانید زمان برای آموزش هر کودک به صورت فردی اختصاص دهید. نمونه مشابهی درباره داستان‌هایی گرفتم که هم از طریق تجهیزات رادیویی یا نوار ویدیوئی ارائه شده است.
ساخت داستان اجتماعی که می‌تواند تغییر قابل توجهی در رفتار اجتماعی کودک ایجاد کند کار فوق‌العاده چالش برانگیزی است. بنابراین گری (1994) و گری و گراند (1993) راهنمایی‌هایی برای طراحی و اجرای داستانهای اجتماعی موفق پیشنهاد کردند:
1. تشخیص رفتار یا موقعیت مشکل‌ساز که می‌خواهید آن را تغییر دهید و همکاری با والدین یا بزرگسالان دیگر و صرف زمان بیشتر با کودکان اتیستیک تا بفهمند کجا کودک اوتیسمی با مشکلات ویژه مواجه می‌شود. بعد رفتار اجتماعی را تشخی دهید که به منظور افزایش تعاملات اجتماعی مثبت کودکان و ایجاد یک محیط اجتماعی امن و ایجاد فرصت‌های اضافی برای یادگیری اجتماعی باید تغییر دهید. تضمین این مسئله مهم است که شما شخصیت کودک را درک کنید، طوری که بتوانید داستان اجتماعی برای شخصیت ویژه‌اش یا صفات‌اش را تنظیم کنید.
2. اطلاعاتی درباره رفتاری که می‌خواهید تغییر دهید در طول یک دوره گسترده زمانی جمع‌آوری کنید، طوری که اگر این رفتار در موقعیت ویژه‌ای روی داد آن را مشاهده کنید. شما باید بدانید چه کسی نقش دارد، چه مدت موقعیت اجتماعی طول خواهد کشید و چه حوادثی شروع و پایان‌اش را مشخص میکند. معمولا جمع‌آوری داده بین سه تا پنج روز یا بیشتر طول می‌کشد اگر لازم باشد (بسته به تکرار رفتار). از والدین یا افرادی که کودک را می‌شناسند، اطلاعاتشان را با شما به اشتراک بگذارند.
3. داستان اجتماعی با استفاده از جملات توصیفی و امری بنویسید که دورنما و احساس امنیت را ارائه کند. یک راهنمای خوب برای نوشتن یک داستان اجتماعی موثر ایجاد دو تا پنج جمله توصیفی، فکری یا مثبت برای هر جکله امری یعنی نسبت اصلی داستان اجتماعی است. گری (1995، 2000) همچنین نسبت کامل داستان اجتماعی را توصیه کرده ایت که شبیه نسبت پایه است، اما همچنین شامل جملات مشارکتی و کنترلی هم می‌شود. مهم نیست کدام نسبت داستان اجتماعی پذیرفته شده باشد، هدف داستان توصیف یک موقعیت اجتماعی است نه اینکه فعالیت‌های کودک اتیستیک را کنترل و هدایت کند. این داستان‌ها طبق سطح شناختی کودک متغیر خواهند بود و سبک نوشتن، لغت و محتوی داستان را دیکته میکند. این داستان‌ها باید اول شخص و در زمان حال (برای توصیف موقعیتی که روی میدهد) یا زمان آینده (به منظور پیش‌بینی چیزی که ممکن است اتفاق بیافتد) نوشته شود. شامل یک تا سه جمله در هر صفحه باشد. یک جمله برای هر صفحه ایده‌آل است، طوری که کودک بتواند روی لغات و پردازش معنایی‌شان تمرکز کند. اگر جملات بیشتری در هر صفحه باشد، کودک ممکن است با حجم زیادی از اطلاعات روبرو شود و بخشی را درک نکند. انتخاب‌تان را طبق سطح درک کودک انجام دهید. گری (1994) پیشنهاد کرد که شما عکس و طراحی یا تصاویر چاپ شده را بکار ببرید، چون نشانه‌ختی بصری ممکن است یک موقیع را به اندازه کافی یا به درستی توصیف نکند. برای مثال، ترسیم بصری ممکن است به درک کودک و رفتار کودک بهتر کمک کند. هر چند، نشانه‌های تصویری ممکن است یک موقعیت را به اندازه کافی یا به درستی توصیف نکند. برای مثال، ترسیم بصری ابراز احساس مشکل است که وضع بدنی یا ابراز با حالات صورت را منعکس میکند.
4. بعد از نوشتن داستان، محتوی‌اش را با والدین یا مربیان کودک اتیسمی مد نظر چک کنید. سپس داستان را برای کودک بخوانید و به او رفتار دلخواه را نشان دهید؛ متناوبا، اجازه دهید خودش داستان را بخواند. می‌توانید او را تشویق کنید داستان را برای خانواده و همسالان‌اش تعریف کند، بنابراین آنها همه درک مشترکی از رفتار مناسب دارند و می‌تواند به او در تحمل جریان کمک کند. کودک نباید وقتی او داستان را می‌خواند مخصوصاً بار اول گیج بشود. ایده خوبی است که چند سوال توصیفی از او بپرسیم تا مطمئن شویم که او داستان را به درستی درک کرده است. گری و گراند (۱۹۹۳) پیشنهاد کردند که شما می‌توانید از کودک بخواهید موقعیت اجتماعی را نقش بازی کند تا درک داستان‌اش را ارزیابی کنید.
5. به منظور بررسی اینکه آیا داستان اجتماعی تغییرات مورد انتظار را داشته است، رفتار کودک را مشاهده کنید و واکنش‌اش را ثبت کنید. برای اطمینان از تغییر دلخواه، داستان را برای کودک به صورت روزانه بخوانید و هر دفعه بطور مناسب به او که رفتار درست را بروز داد، پاداش بدهید. اگر تغییر دلخواه در رفتار بعد از دو هفته مشاهده نشد، پس باید داستان اجتماعی را بازبینی و اصلاح کنید و فقط یک بعد را هر دفعه تغییر دهید. همچنین تعیین کنید کدام قسمت داستان ناکارآمد است، آن را تغییر دهید و دوباره سعی کنید داستان اجتماعی اصلاح شده را به کار ببرید. وقتی شما رفتار دلخواه را تغییر دادید، نیاز به ایجاد یک برنامه به منظور حفظ و تعمیم آن دارید. در حالیکه به تدریج داستان اجتماعی را حذف می‌کنید. در نهایت، اگر فهمیدید کودک می‌تواند به صورت موثر ارتباط برقرار کند، پس از او را تشویق کنید تا هدف اجتماعی که می‌خواهد تغییر دهد را تشخیص دهد و به او کمک کنید خودش داستان اجتماعی را بسازد.
سوالات متداول:
1-آیا قصه‌گویی برای کودکان غیرکلامی هم مفید است؟
بله، حتی کودکان غیرکلامی هم از شنیدن قصه سود می‌برند. می‌توانید از تصاویر، تابلوهای ارتباطی یا حرکات بدنی برای درگیر کردن آنها در داستان استفاده کنید.
2-اگر کودکم به قصه گوش ندهد چه کار کنم؟
زمان قصه را کوتاه کنید (2-3 دقیقه). از علایق کودک در داستان استفاده نمایید. همراه با قصه از اسباب‌بازی‌های مورد علاقه‌اش بهره ببرید و به تدریج مدت را افزایش دهید.
نظریه ی ذهن عبارت است از توانایی اندیشیدن درباره عقاید دیگران و توانایی فکر کردن درباره نظرات دیگران در ارتباط با عقاید خودمان. اصطلاح نظریه ی تئوری ذهن توسط پریماک وودراف ( ۱۹۷۸ به نقل از بوساکی ۲۰۰۰) ابداع شد که سعی داشتند توانایی اسناد حالات روانی به خود و دیگران را توصیف کنند. بنابراین تست تئوری ذهن، درک فرد از خودش و دیگران در آگاهی و باورهای او درباره ی دنیای روانی نقش داشته و با توجه به این آگاهی‌ها و باور هاست که حالات ذهنی و شناختی غنی می‌شود. کاربرد نظریه ذهن در درمان اوتیسم توسط دکتر صابر در مرکز توانبخشی اوتیسم تهران انجام می شود.
نظریه تئوری ذهن در اوتیسم
کلمات شناختی کلماتی هستند که شرایط درونی ای را که فرد در مورد آنها معلوماتی به دست آورده است، منعکس می‌کنند. این واژه‌ها در چندین گروه شامل اسامی، افعال، صفات و قیود، دسته بندی می‌شوند و به تفسیر فرد از فرآیندهای فکری دیگران کمک می کنند. کلمات شناختی برای فهم افکار سایرین در یک موقعیت به خصوص، لازمند. (بارون کوهن) استفاده از کلمات بیان کننده ی نظریه ذهنی و شناختی را با یک مثال معمولی توضیح می دهد. به اهمیتی که کلمات شناختی در فهم کلی متن دارند توجه کنید. (مردی از یک مغازه بیرون آمد و به طرف پایین خیابان رفت. در نیمه راه ناگهان ایستاد. برگشت و به سمت مغازه دوید و داخل مغازه رفت. ماباید تصور کنیم که چیزی به یادش آمده او چیزی را در مغازه جا گذاشته، پس می‌خواهد که آن شی را پس بگیرد. تصور می کند که آن شی هنوز در داخل مغازه است.) زمانی که مرد از مغازه بیرون آمد، تمام طول مسیر را آرام راه میرفت و زمین را به دقت نگاه می‌کرد (حالا ما این فرض را داریم که آن شی در مغازه نبوده و مرد تصور می کند که آن شی از دستش روی زمین افتاده است. این مثال آشکارا فرایند ذهنی ای را که فرد از ابتدا تا انتها طی میکند و هم چنین تصوری را که ناظر بیرونی موقعیت می‌تواند داشته باشد، نشان میدهد. کاردرمانی ذهنی در زمینه آموزش تئوری ذهن فعالیت می نماید.
کاربرد نظریه ذهن در کودکان اوتیسم
حال اگر ما توانایی فهمیدن درک واژه‌های بیان کننده و حالات روحی را نداشته باشیم، اعمال مرد به نظرمان غیر عادی می رسند. بدون وجود نظریه ذهنی، جامعه مبهم و بی نظیر به نظر می‌رسد. (بالنکن شیپ) توضیح میدهد که کلمات شناختی در داستانهای کودکان به طور مداوم استفاده می‌شوند. مثل داستانهای سفید برفی و کلاه قرمزی. اگر کودکی درکی از واژه های شناختی نداشته باشد قادر به درک موضوع اصلی داستان نخواهد بود و تصاویری از شخصیت ها نخواهد داشت. کلمات شناختی برای عملکرد موفق در زندگی روزانه لازم است. فردی که در او تصور ذهنی درونی به خوبی رشد نکرده و یا ایجاد نشده است، یک پیام لفظی یا اشاره های عمدی را مثل گوشه و کنایه به صورتی تفسیر میکند که گویی متوجه منظور گوینده نشده است. در صورتی که این وظیفه شونده است که منظورهای کلامی و غیرکلامی گوینده را تفسیر کرده و در مقابل وظیفه گوینده این است که بررسی کند که آیا معنی و منظور مورد نظر درست دریافت شده تا در غیر اینصورت مکالمه را اصلاح کند. توانایی خواندن ذهن یا همان نظریه ذهن یکی از جنبه‌های مهم ارتباط موثر است و کمک می کند تا فرد موقعیت‌های اجتماعی را درک کرده و رفتارها را پیش بینی کند. یک ارتباط موثر در صورتی ایجاد می شود که گوینده و شنونده تئوری ذهن را برای ایجاد مکالمه به کار گیرند و این شامل به کارگیری عملی دانش برای سامان دهی اطلاعاتی است که می‌خواهند به مناسب ترین وجه ممکن منتقل کنند. گوینده باید به یاد داشته باشد که شنونده از موضوع اطلاع دارد. همچنین باید بداند که چطور رشته سخن را سازماندهی کند تا کلام تا حد امکان قابل فهم باشد. ممکن است بدون ایجاد یک تصور و دورنمای فکری گوینده قادر به ایجاد ارتباط به صورت موثر نباشد. بهتر است بدانید کودکانی که مشکلاتی در ارتباطات اجتماعی دارند، عملکردشان در زمینه های اجتماعی اولیه (دوران پیش دبستانی و دبستان و مهد کودک) نیز ضعیف است.
تمرینات تقویت تئوری ذهن برای کودکان مبتلا به اوتیسم
کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب در درک احساسات، نیات و افکار دیگران (تئوری ذهن) مشکل دارند. این چالش می‌تواند بر تعاملات اجتماعی و ارتباطات آنها تأثیر بگذارد. خوشبختانه، تمرینات هدفمند می‌تواند به تقویت این مهارت کمک کند. در اینجا چند فعالیت عملی و مؤثر معرفی می‌شود:
۱. بازی “حدس بزن چه احساسی دارم؟”
از تصاویر چهره‌های مختلف (شاد، غمگین، عصبانی) استفاده کنید.
از کودک بخواهید احساس هر چهره را نام ببرد و داستانی درباره علت آن احساس بسازد.
این بازی به کودک کمک میکند احساسات دیگران را تشخیص دهد و درک بهتری از علت رفتارها پیدا کند.
۲. داستانهای اجتماعی (Social Stories)
داستانهای کوتاهی درباره موقعیت‌های روزمره بنویسید (مثلاً “وقتی دوستم گریه میکند، چه کار کنم؟”).
از کودک بپرسید: “فکر می‌کنی او چه احساسی دارد؟” و راه‌های مناسب برای پاسخ دادن را بررسی کنید.
۳. نقش‌آفرینی (Role-Playing)
موقعیت‌های مختلف اجتماعی (مثل خرید کردن یا دعوت به بازی) را شبیه‌سازی کنید.
به کودک کمک کنید واکنش‌های مناسب را تمرین کند و از خود بپرسد: “اگر من جای او بودم، چه احساسی داشتم؟”
۴. استفاده از عروسک‌ها یا فیلم‌های کارتونی
از کودک بخواهید احساسات شخصیت‌ها را تفسیر کند و حدس بزند چرا آن شخصیت اینگونه رفتار میکند.
این تمرینات به تدریج مهارت‌های تئوری ذهن را بهبود می‌بخشند و در مداخلات درمانی اوتیسم بسیار کاربردی هستند.
رابطه بین تئوری ذهن و چالش‌های ارتباطی در اوتیسم
یکی از مهم‌ترین دلایل چالش‌های ارتباطی در کودکان اوتیستیک، ضعف در تئوری ذهن است. تئوری ذهن به توانایی فرد در درک افکار و احساسات دیگران اشاره دارد. وقتی کودک نتواند احساسات دیگران را درک کند، ممکن است در تعاملات اجتماعی دچار مشکل شود.
چگونه نقص تئوری ذهن بر ارتباطات تأثیر می‌گذارد؟
عدم تشخیص احساسات: کودک ممکن است متوجه نشود که دوستش ناراحت است یا نیاز به کمک دارد.
سختی در درک طعنه و شوخی: کودکان اوتیستیک اغلب جمله‌ها را تحت‌اللفظی می‌گیرند و مفهوم پشت کلمات را درک نمی‌کنند.
مشکل در نوبت‌گیری: چون پیش‌بینی رفتار دیگران برایشان سخت است، ممکن است در بازی‌های گروهی دچار مشکل شوند.
راهکارهای بهبود تئوری ذهن برای ارتباط بهتر
استفاده از تصاویر و نمودارهای احساسات برای آموزش تشخیص حالات چهره.
تمرین پرسش‌های اجتماعی مثل: “فکر می‌کنی او الآن چه احساسی دارد؟”
تشویق به توصیف احساسات خود تا کودک یاد بگیرد احساسات دیگران را هم تحلیل کند.
با تمرین مستمر، کودکان اوتیستیک می‌توانند درک بهتری از تعاملات اجتماعی پیدا کنند و ارتباطات مؤثرتری برقرار کنند.
سوالات متداول:
1-آیا تئوری ذهن در بزرگسالان اوتیستیک هم قابل بهبود است؟
بله، اگرچه هرچه زودتر شروع شود بهتر است، اما حتی در بزرگسالی نیز می‌توان با تمرین‌های مناسب پیشرفت ایجاد کرد.
2-نقش والدین در تقویت تئوری ذهن کودک اوتیستیک چیست؟
والدین با تمرین روزانه، الگوسازی رفتارهای اجتماعی و صبر می‌توانند بیشترین کمک را به کودک بکنند.
تئوری ذهن در کودکان اتیسم(اوتیسم) توضیح می دهد چرا کودک متوجه منظور دیگران نمی شود؟
ما می‌دانیم که دیگران دارای افکار و احساساتی متمایز از ما هستند. بسیاری از ما هنگام تعامل با دیگران به راحتی می فهمیم که دارای چه احساسی هستند و به چه چیزی فکر می‌کنند. آیا لبخند می زند یا اخم کرده است؟ آیا در تایید ما سرش را تکان میدهد یا دست به سینه ایستاده و پایش را تکان میدهد؟ این مهارت ها مربوط به تئوری ذهن می باشد. ما از همه این سیگنال‌ها برای رمزگشایی تعامل با دیگران استفاده می‌کنیم. تشخیص اینکه دیگران افکار و احساسات خودشان را دارند در کنار توانایی حدس این که مخاطب مان به چه فکر میکند یا چه احساسی دارد را تئوری ذهن می نامند. در درمان کودکان اوتیسم، بسیاری از مشکلات افراد دارای اتیسم(اوتیسم) در تعاملات اجتماعی را با نقص در تئوری ذهن در کودکان اوتیسم می توان توجیه کرد. در نوزادی، آنها در تشخیص سرنخ های اجتماعی و هیجانی مثل حالت چهره، زبان بدن و نوای صدا با مشکل مواجه اند. و بعد ها نیز کودک اتیسم ممکن است وقتی دوستش زمین می‌خورد به جای همدلی با او بخندد، یا تشخیص ندهد که چه چیزی دیگر را از عصبانی میکند. در مدرسه نیز کودک اوتیسم به علت عدم شکل گیری تئوری ذهن اغلب تفسیر غلط سرنخ های اجتماعی او را به این باور اشتباه می رساند که فلانی دوست صمیمی من است و فلانی از من متنفر است.
در حالی که هیچ یک از آن دو نفر هیچ ارتباطی با او ندارند. درد ناک تر از همه آن است که کودک اوتیسم به علت عدم شکل گیری تئوری ذهن چون متوجه تأثیر رفتار خود بر دیگران نیست، از تجاربش چیزی یاد نمیگیرد. دوست یابی، جذب جنس مخالف، و حفظ شغل در کودکان اوتیسم همه به تئوری ذهن وابسته است.
تئوری ذهنی و گفتاردرمانی کودکان اوتیسم
نقایص تئوری ذهن بر مهارت های زبانی کودک دارای اتیسم(اوتیسم) نیز اثر گذار است. ما هنگام صحبت با مخاطب، آگاهانه یا ناآگاهانه، نحوه دریافت مخاطب از گفته‌های مان را رصد می‌کنیم و در تمام طول تعامل این فرایند را تجدید می کنیم.
بر اساس سرنخ‌های موجود توسط تئوری ذهن، میزان جذابیت یا ملال آور بودن موضوع و صحبت های ما را برای مخاطب بررسی می‌کنیم. اما کودکان اوتیسم نسبت به مسائل فوق کمتر حساس هستند و اغلب به نظر می رسد که خطاب به دیگران حرف میزنند نه با دیگران! آنها به جای اینکه یک کلمه دوسویه و یا بده – بستان های کلامی شکل دهند یک مونولوگ یک سویه راجع به موضوعات مورد علاقه خود را در گفتار شکل می‌دهند.
کودکاناوتیسم نه تنها در رعایت نوبت مشکل دارند بلکه، زبان آنها نیز تحت اللفظی و عینی است. در شرایط طبیعی، وانمود های کلامی، شوخی‌های کلامی و دروغ همه حدود ۳ سالگی ظاهر می شود. همه این حوزه ها وابسته به تئوری ذهن می باشد. وانمود سازی کلامی به توانایی کودک در بازی های ایفای نقش( من دزد می‌شود و تو هم پلیس باش) یا شخصیت دادن به اشیا بی جان (حیوانات با هم حرف می زنند یا ماشین ها حرف می زنند) اشاره دارد.
یکی از مواردی که در گفتار درمانی کودکان اوتیسم باید مورد توجه قرار گیرد، درمان تئوری ذهن در کودکان اوتیسم می باشد. این امر موجب بهبود مهارت های گفتار و زبان در کودکان می شود.
تأثیر تئوری ذهنی بر درمان کودکان اوتیسم
کودکان اتیسم(اوتیسم) به دلیل اینکه به سختی می فهمند که دیگران دارای افکار و احساسات خاص خود هستند.بازی‌های مختلف برایش سخت است. در درمان کودکان اوتیسم، تئوری ذهن علاوه بر اینکه ما را قادر می سازد که احساس دیگران را بفهمیم، توان فهم نیت دیگران را هم برای مان مهیا میکند.
به کمک تئوری ذهن ما می توانیم دلیل انجام رفتار دیگران را بفهمیم و گام بعدی آن را پیش‌بینی کنیم. برای کودک اوتیسم، بدون تئوری ذهن، رفتار دیگران تصادفی به نظر می‌رسد. تصور کنید حضور در یک موقعیت اجتماعی که قادر به پیش بینی رفتار بعدی مخاطب نباشید، چه قدر اضطراب آور است.
تئوری ذهن و توانایی خواندن نیت دیگران نیز یک معیار کسب اطمینان است. بدون این توانمندی ما قادر نخواهیم بود بفهمیم کی کسی سعی میکند از ما کولی بگیرد. وقتی افراد دارای اتیسم (اوتیسم) به نوجوانی و جوانی میرسند، شکارهای خوبی برای سوء استفاده هستند.
