برچسب: لکنت زبان

لکنت زبان ناگهانی کودکان دو سه چهار پنج ساله

لکنت زبان از اختلالات گفتار در سنین پیش از دبستان می باشد که می تواند به صورت لکنت زبان ناگهانی کودکان یا تدریجی نمایان شود. گفتاردرمانی لکنت در زمینه تعیین شدت اختلال و درمان لکنت زبان در کودکان فعالیت می نماید.   دکتر لکنت با بررسی گفتار کودکان سه تا پنج ساله مبتلا به لکنت زبان و تشخیص مشکلات مرتبط با لکنت به طراحی بهترین روش درمانی برای آنان می پردازد. با توجه به این نکته که لکنت زبان کودکان یک اختلال چند وجهی می باشد توجه به تمام جنبه های درمانی نظیر روانشناسی و کنترل اضطراب، گفتاردرمانی لکنت زبان و درمان های حسی حرکتی در بهبود لکنت زبان ناگهانی در کودکان مهم و موثر می باشد. مرکز گفتاردرمانی لکنت زبان دکتر صابر با دارا بودن امکانات پیشرفته و روز دنیا در کنار تیم متخصصان توانمند خود بهترین نتیجه درمانی را در درمان لکنت زبان کودکان بدست می آورند.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

علل لکنت در کودکان 2ساله و 3ساله

• به نظر می­رسد لکنت در بسیاری از افراد اساس ژنتیکی دارد. اگرچه مطالعات دوقلوها و به فرزندخواندگی تایید کردند که ژن­ها باید با عوامل محیطی تعامل داشته باشند تا لکنت ظاهر شود.
• تحقیقات جدید مشخص کرد در برخی افراد برخی ژن­ها مربوط به لکنت هستند.
• ممکن است سبب­شناسی لکنت برای برخی لکنتی­ها عوامل مادرزادی باشد. این موارد ممکن است شامل ضربه فیزیکی در هنگام تولد یا رحم، فلج مغزی، عقب­ماندگی و موقعیت­های پر استرس احساسی باشد.
• پسران تا حدودی بیش از دختران شروع به لکنت کردن می­کنند، اما احتمال بهبودی دختران بیشتر است، بنابراین در سن مدرسه و پس از آن، پسرانی که لکنت می­کنند بسیار بیش­تر از دختران هستند.
• لکنت ابتدای دوران کودکی ممکن است موقت باشد که در آن کودک به طور طبیعی بدون درمان یا با حداقل درمان، طی 18 ماه بهبود می­یابد و یا ممکن است با ثبات باشد که اگر در آن کودک درمان نشود، سه سال یا بیش­تر لکنت خواهد کرد.
• به نظر می­رسد لکنت موقت و با ثبات نتیجه یک عامل ژنتیک شایع باشد (یک ژن تنها یا چندین ژن) اما احتمالا حالت با ثبات لکنت عوامل ژنتیکی اضافه­ای دارد که از بهبودی جلوگیری می­کند.
• به نظر می­رسد بهبودی طبیعی از لکنت با عوامل زیر مرتبط باشد: (a) نمرات خوب در آزمون­های واج­شناختی، زبان و مهارت­های غیر کلامی؛ (b) نداشتن سابقه خانوادگی لکنت یا اعضای خانواده که بهبودی طبیعی از لکنت را داشته باشند، (c) سن کم شروع لکنت و (d) دختر بودن.
• مطالعات تصویربرداری مغز بزرگسالانی که لکنت می­کنند ناهنجاری­های مختلفی در حین صحبت کردن و به خصوص در حین لکنت را نشان داده است. یک ناهنجاری فعالیت بیش از حد نواحی سمت راست مغز که با ساختارهای گفتار و زبان نیم کره چپ همولوگ هستند و معمولا توسط غیر لکنتی­ها استفاده می­شود. یک ناهنجاری دیگر عدم فعالیت در قشر شنیداری چپ است.
• تفاوت­های نوروآناتومیک مشاهده شده با تصویربرداری مغز شامل (a) ناهنجاری­ها در پلانوم تمپورال (مربوط به پردازش شنیداری) و در جایروس (نواحی بالا آمده روی سطح مغز) در نواحی گفتار و زبان و (b) مسیرهای کم تراکم فیبر متصل­کننده نواحی درک، تصمیم­گیری و اجرای گفتاری می­باشد.
• به دست آوردن روانی کوتاه و بلندمدت در لکنتی­ها همراه با کاهش در فعالیت­های نیم کره راست و افزایش در فعالیت مناطق گفتار، زبان و شنیداری نیم کره چپ می­باشد.
• در تکالیف پردازش حسی، لکنتی­ها پردازش با دقت کم­تر و کندتر دارند. به خصوص برای محرک شنیداری و عدم غالب بودن نیم کره چپ برای پردازش.
• بزرگ­ترین نقص­های عملکرد هنگامی که محرک پیچیده زبانی استفاده می­شود، رخ می­دهد.
• پوشاندن گوش و دیگر تغییرات در بازخورد شنیداری روانی موقت ایجاد می­کند که این موضوع پیشنهاد می­دهد که نابهنجاری­ها، نقص­ها یا تاخیرها در بازخورد شنیداری ممکن است به لکنت مربوط باشد.
• در تکالیف کنترل حسی- حرکتی، لکنتی­ها زمان­های واکنش کندتری را نشان می­دهند به خصوص هنگامی که محرک از لحاظ زبانی پیچیده است. لکنتی­ها هنگامی که تکالیف حرکتی متوالی و تکالیف شنیداری- حرکتی را انجام می­دهند، کندتر و کم دقت­تر هستند و غالب بودن نیم کره چپشان کمتر است.
• هنگامی که بار زبانی بیش­تر است سیستم حرکتی گفتار لکنتی­ها تغییرپذیرتر است؛ بار زبانی بیش­تر هم چنین با لکنت بیش­تر در ارتباط است.
• به نظر نمی­رسد لکنتی­ها از غیر لکنتی­ها عصبی­تر باشند اما شواهدی وجود دارد که هنگام بالا بودن سطح تحریک خودکار آن­ها، احتمال رخ دادن لکنت بیش­تر است.
• به نظر می­رسد که لکنتی­های کودک و بزرگسال به عنوان یک گروه، طبع حساس­تری دارند. ممکن است این حساسیت با فشار فیزیکی بیش­تر در عضلات گفتاری برای برخی افراد همراه باشد.

اضطراب و تحریک خودکار (اتونومیک) و لکنت ناگهانی

شنوندگان معمولی ممکن است فکر کنند که مردم به دلیل این که عصبی هستند لکنت ناگهانی می‌کنند. دانشمندان، بر اساس همین تصور، از لغاتی همچون «اضطراب»، «تحریک خودکار»، و «احساس منفی» برای مشخص‌کردن حالت‌های احساسی که ممکن است باعث لکنت شوند یا آن را همراه کنند، استفاده می‌کردند. واژه کلی «اضطراب» به طور کل حالتی از نگرانی هوشیارانه درباره رویدادی در آینده را توصیف می‌کند. هنگامی که واژه «تحریک خودکار» به روشی مشابه استفاده می‌شود، نشان‌دهنده فعال‌شدن سیستم عصبی سمپاتیک می‌باشد که بدن را برای فعالیتی همچون مبارزه با پاسخ مبارزه‌ای آماده می‌کند. تحقیق درباره اضطراب و لکنت بیش از ۵۰ سال است که ادامه دارد. اخیراً، بلاداستین و راتنر بیش از ۱۲ مطالعه که لکنتی‌ها و غیر لکنتی‌ها را با اندازه‌گیری‌های مختلف از اضطراب مقایسه می‌کرد، بازبینی کردند و دریافتند که بیش از نیمی از مطالعات تفاوتی را مشخص نمی‌کنند. هرچند، تعداد زیادی از آن‌ها فهمیده‌اند که لکنتی‌ها در برخی اندازه‌گیری‌ها عصبی تر هستند. ممکن است زیرمجموعه‌ای از لکنتی‌ها باشند که عصبی تر هستند و مطالعاتی که اتفاقاً افراد بیش‌تری از این زیرمجموعه را در مطالعه‌شان داشته‌اند گروه لکنتی را عصبی تر می‌یابند. شکی نیست که برخی از مطالعات اضطراب اجتماعی ممکن است این واقعیت را منعکس کند که سال‌های لکنت ممکن است باعث شود فردی که لکنت می‌کند در موقعیت‌های اجتماعی عصبی تر باشد.

به طور خلاصه، تحقیقات نشان داده‌اند سطوح بالای اضطراب که به‌وسیله خطر شوک الکتریکی ایجاد می‌شود، می‌تواند در گویندگان معمولی رفتارهای مشابه لکنت ناگهانی ایجاد کند. علاوه بر این، شواهدی وجود دارد که تغییرات در فیزیولوژی مربوط به گفتار تحت شرایطی از اضطراب در لکنتی‌ها رخ می‌دهد اما در غیر لکنتی‌ها رخ نمی‌دهد. در نهایت، چندین مطالعه که از اندازه‌گیری‌های فیزیولوژیک اضطراب استفاده می‌کرده‌اند نشان داده‌اند که لکنتی‌ها و غیر لکنتی‌ها اضطراب برابری دارند اما تنها لکنتی‌ها تأثیرات را در گفتارشان به‌صورت افزایش ناروانی نشان دادند.

لکنت زبان ناگهانی و اضطراب

بسیاری از ما که با کودکانی که لکنت می‌کنند کار می‌کنیم اغلب از والدین می‌شنویم که کودکان بسیار حساس است. پیش از سؤال پرسیدن، این والدین اغلب می‌گویند که حتی قبل از شروع لکنت، کودک به‌راحتی از تغییرات در زندگی روزمره‌اش ناراحت می‌شده یا با غریبه‌ها نسبت به نزدیکانش خجالتی تر بوده. این ویژگی‌های احساسی و رفتاری ممکن است بخشی از فیزیولوژی به ارث رسیده کودک یا طبع باشد. به نظر می‌رسد برخی کودکان با طبع‌های حساس یا کم رو متولد شده باشند به‌احتمال زیاد به افراد و موقعیت‌های جدید با افزایش تنش عضلات و نشانه‌های فیزیولوژیک استرس، واکنش نشان می‌دهند.

در کتاب عالی بروتن و شومیکر به نام اصلاح لکنت ، تصویر اولیه مهمی از لکنت، طبع و اضطراب ارائه شده است. به‌جای استفاده از واژه «طبع»، آن‌ها به «تفاوت‌های افراد در شرطی شدن و بازفعالی خودکار» اشاره کرده‌اند. آن‌ها پیشنهاد دادند که برخی افراد پیش‌زمینه لکنت را دارند چرا که آن‌ها تحت شرایط پراسترس به طور اساسی احتمال بیش‌تری برای عدم موفقیت گفتاری دارند. علاوه بر این، به نظر می‌رسد این افراد هم چنین بیش‌تر شرطی هستند که این احتمال را بیش‌تر می‌کند که عدم موفقیت‌های اولیه تحت‌فشار به رفتارهای لکنت که بسیار آموزشی هستند، افزایش یابد.

برای مثال، یک طبع باز فعال ممکن است موجب افزایش تنش فیزیکی در یک کودک گردد. هنگامی که او ناروان است و بنابراین یک چرخه یادگیری از ناروانی منجر به ناروانی‌های شدیدتر می‌شود که در نهایت منجر به لکنت مزمن می‌شود. از سوی دیگر، یک طبع آرام در کودکی که میزان ناروان است، ممکن است به او اجازه دهد تا آرام بماند، به ناروانی توجه نکند و بنابراین آغازین را گسترش ندهد.

داده‌ها در مورد میزان حساسیت افرادی که لکنت می‌کنند ناچیز است اما آن چه که موجود است مطالعات پرسش‌نامه‌ای نشانه‌هایی یافته‌اند که بزرگسالان و کودکانی که لکنت می‌کنند هر دو نسبت به‌غیر لکنتی‌ها حساس‌تر هستند. این موضوع حداقل با یک مطالعه از اندازه‌گیری فیزیولوژیک حساسیت تأیید شده است.

با دردست‌داشتن این مدرک که حداقل برخی افرادی که لکنت می‌کنند طبع‌های حساس‌تری دارند، احتیاج داریم بپرسیم که چگونه ممکن است این موضوع به‌وسیله احساس از اختلال روانی ابهام‌زدایی کند. روان‌شناس‌هایی که طبع را مطالعه می‌کنند بادقت به تنظیم و بیان احساس در افرادی که طبع‌های حساس دارند نگاه کردند. شاهد خوبی از مطالعات بیماران طبیعی و بیمارانی که مغزشان آسیب‌دیده وجود دارد که تنظیم احساس یک عملکرد یک‌طرفه شده است. به نظر می‌رسد احساساتی که توسط نیم کره چپ تنظیم می‌شود رفتارهایی همچون نزدیک شدن، اکتشاف و عمل را تحریک می‌کند درحالی‌که احساساتی که توسط نیم کره راست تنظیم می‌شود رفتارهایی همچون اجتناب، کناره‌گیری و توقف عمل را تحریک می‌کند. مطالعات فعالیت الکتریکی در مغز نشان می‌دهد افرادی که طبع‌های حساسی دارند نیم کره راستشان برای رفتارهای احساسی غالب است. این موضوع به این معناست که اگر لکنتی‌ها به‌عنوان یک گروه از لحاظ خلق‌وخو واکنشی باشند، ممکن است آن‌ها به‌صورت مادرزادی گرایش به سمت رفتارهایی داشته باشند که توسط احساسات نیم کره راست تحریک می‌شوند – اجتناب، کناره‌گیری و توقف عمل.

چگونگی تأثیر این موضوع بر گفتار هنوز مشخص نیست، اما وبستر (b 1993) حدس زد هنگامی که افرادی که لکنت می‌کنند از لحاظ احساسی تحریک شوند، در آن موقع تمایلات نیم کره راست، مانند اجتناب و کناره‌گیری، می‌تواند با دخالت کردن در طرح‌ریزی و آغاز گفتار بر SMAهای نیم کره چپ آن‌ها تأثیر بگذارد. حدس من درباره رابطه بین احساس و لکنت این است که یک جنبه مهم از غالب بودن نیم کره راست، یعنی رفتارهای احساسی، توقف رفتار در جریان می‌باشد. این پدیده به‌خوبی توسط جفری گری (۱۹۸۷) توضیح داده شده است، روان‌شناسی که پاسخ سیستم عصبی مرکزی به استرس را مطالعه می‌کرد. او پیشنهاد می‌دهد زمانی که فردی ترس یا ناکامی را تجربه می‌کند یک سیستم بازدارنده رفتاری در مغز سه نوع متفاوت از رفتار را افزایش می‌دهد (a) ثابت نگه‌داشتن که شامل انقباضات عضلانی گسترده می‌باشد که تنش و عدم تحرک بی‌صدا را ایجاد می‌کند؛ (b) فرار؛ یا (c) اجتناب. امکان دارد که چنین رفتارهایی هم با رفتارهای اصلی (تکرار، کشیده گویی و قفل) و هم رفتارهای ثانویه (فرار و اجتناب) در گفتار آشکار شوند.

لکنت زبان ناگهانی در کودکان سه ساله

ممکن است یافته‌های کاگان، رزنیک و اسنیدمن حمایت غیر مستقیمی برای این احتمال باشد که کودکان حساس‌تر واکنش دهی‌شان را با ایجاد سطوح بالاتر از فشار فیزیکی، به‌خصوص در عضلات حنجره، هنگامی که در موقعیت‌های ناآشنا یا تهدیدکننده صحبت می‌کنند، آشکار سازند. من حدس می‌زنم برخی کودکانی که هم حساس هستند و هم سیستم‌های حرکتی گفتار شکننده‌ای دارند ممکن است به ناروانی‌های تکراری اولیه با افزایش فشار به‌خصوص در ناحیه حنجره پاسخ دهند. ممکن است این فشار بعدها با ایجاد تکرارها، کشیده گویی‌ها و قفل‌هایی که به طور ناگهانی خاتمه می‌یابند و در بسیاری از کودکان هنگامی که لکنت تثبیت می‌شود، ایجاد می‌شوند، گفتار را مختل کند. سایر کودکانی که حساسیت بالایی دارند و زمینه داشتن شکست‌های گفتاری حرکتی را دارند ممکن است ناروانی‌هایشان را با کشیده گویی‌ها و قفل‌های همراه با تنش در پاسخ به موقعیت‌های دشوار احساسی شروع کنند. چند ژنی بودن افرادی که لکنت می‌کنند و منحصربه‌فرد بودن الگوی لکنتشان در بخش‌های پیشروی فصل بعد در مورد عوامل رشدی و یادگیری بیش‌تر موردبحث قرار خواهد گرفت.

مطالعات تصویربرداری مغز فعالیت زیاد در حین لکنت در منطقه‌ای به نام اینسولا سمت راست و قشر سینگولیت قدامی را نشان داد است. هر دوی این نواحی ارتباطات محکمی با آمیگدالا دارند که در حالت ترس یک ساختار عمده است. احتمال دارد که برخی از فعالیت‌های نیم کره راست در حین لکنت کردن تشدید شوند و در حین روانی تنظیم شده کاهش یابد که ممکن است تحریک احساسی منفی را منعکس کند. دلیل من این است که اولاً بسیاری از مطالعات که برای این مطلب مرور شدند پیشنهاد می‌دهند که تصمیم‌گیری و تولید گفتاری لکنتی‌ها در مناطق همولوگ بروکا، ورنیکه و نواحی به هم‌پیوند دهنده در نیم کره راست متمرکز شده است. ثانیاً، احساساتی که در انسان در نیم کره راست مغز یک‌طرفه شده است، احساساتی هستند که مربوط به ترس هستند – اجتناب، فرار و توقف رفتار در جریان.

ثالثاً، به دلیل این که احساسات قوی تمایل به تسلط داشتن بر پردازش‌های عصبی در نواحی مجاور دارند، ممکن است این احساسات پردازش گفتاری در جریان را به روش‌های همانند آن چه که بر همه رفتارها اثر می‌گذارند، شامل رفتارهای اجتنابی، رفتارهای فرار و قفل‌ها، مختل کنند. بخشی که شما به‌تازگی خواندید – در مورد احساسات و لکنت – پیشنهاد می‌دهد که احساسات نقش مهمی در پیشرفت لکنت ایفا می‌کند. در برخی موارد هم چنین ممکن است لکنت در علت آن‌ها نیز نقش داشته باشد. لازم است همه این اطلاعات در کنار یکدیگر در یک تعریف متحد قرار داده شود تا دقیق‌تر توضیح دهد چگونه احساس بر لکنت تأثیر می‌گذارد (و برعکس)، و همین‌طور این که افراد چگونه ممکن است در این جنبه متفاوت باشند. برخی جنبه‌های دیدگاه یکپارچه از لکنت و احساسات در مدل ارائه شده توسط والدن و همکارانش (۲۰۱۲) پیشنهاد شده است. هرچند دیدگاه آن‌ها (مدل دوگانه تنش حساسیت لکنت) متغیرهای احساسی و متغیرهای گفتار – زبان هر دو را در بر می‌گیرد، اما من تنها آن چه که آن‌ها درباره احساسات فرض کرده‌اند را توضیح خواهم داد. آن‌ها پیشنهاد می‌دهند کودکانی که لکنت می‌کنند ممکن است پیش‌زمینه‌های اساسی (حساسیت‌ها) که آن‌ها را نسبت به محرک جدید بسیار حساس می‌سازد، داشته باشند. این پیش‌زمینه‌ها در بن پیش‌زمینه‌ها در کودکان مختلف بیش‌تر یا کم‌تر خواهد بود. برای این که پیش‌زمینه فعال شود کودک باید با تعدادی استرس محیطی برخورد کند؛ بنابراین، ممکن است کودک بر اساس استرسی که تجربه می‌کند و درجه پیش‌زمینه‌ای که دارد کم‌وبیش در هر موقعیتی لکنت کند. محرکی که کودک در این مورد به آن واکنش نشان می‌دهد تجربه داشتن برخی مشکلات در صحبت‌کردن است (ناروانی یا سایر اختلالات گفتاری). واکنش احساسی کودک به مشکل، در یک الگوی چرخه‌ای مشکل را افزایش خواهد داد. البته، هر کودکی پیش‌زمینه‌های دیگری همچون نقص‌های زبان یا گفتار که با حساسیت‌های احساسی تعامل می‌کنند را خواهد داشت.

امید است که تحقیقات آینده شواهدی را برای حمایت این فرضیه‌ها و سایر دیدگاه‌های تئوری در مورد لکنت، ارائه خواهد کرد. لازم است که چارچوب‌های تئوری جدید تعریف‌هایی از این که چگونه ممکن است احساس بر بهبودی از لکنت تأثیر بگذارد را شامل شوند – به‌وسیله درمان با بهبودی طبیعی – و پیشنهاد دهند که آیا بهبودی می‌تواند با درمان احساسات همراه با رفتارهای لکنت پیشرفت کند یا خیر. مثالی از تحقیق جدید که به ساختن مدل‌های ارتباطی بین لکنت و احساس کمک خواهد کرد، تحقیق کنگ در مورد ژن‌های مربوط به لکنت است که پیش‌تر در این فصل توضیح داده شد. این کار ژنی را مشخص کرد (GNPTG) که هم با کنترل حرکتی و هم با تنظیم احساسی در ارتباط است. بررسی در مورد چگونگی پاسخ افراد دارای این ژن به درمان و این که چگونه ممکن است درمان برای بهتر کردن اثر این ژن تنظیم شود، گامی بسیار مهم روبه‌جلو است.

البته، مدل‌های نظری تکمیلی لکنت باید تمام عوامل اساسی توضیح داده شده در این متن را در بر بگیرد – نه‌تنها ژنتیک و احساس (بلکه ساختار و عملکرد مغز، پردازش حسی، کنترل حسی – حرکتی و زبان. به‌علاوه، عوامل رشدی و محیطی نیز باید شامل شود.)

سوالات متداول:

1-تفاوت لکنت طبیعی و پاتولوژیک در کودکان ۲ تا ۵ سال چیست؟
لکنت طبیعی معمولاً کمتر از ۶ ماه طول می‌کشد، بدون تنش عضلانی است و کودک از آن آگاه نیست. در لکنت پاتولوژیک، کودک کلمات را می‌کشد یا از صحبت اجتناب می‌کند.

2-آیا لکنت ناگهانی در این سنین نیاز به گفتاردرمانی دارد؟
اگر لکنت بیش از ۶ ماه ادامه یابد، همراه با قفل شدن کلمات یا لرزش فک باشد، مراجعه به گفتاردرمانگر ضروری است.

لکنت زبان متوسط

مرکز درمان لکنت زبان دکتر صابر در زمینه تشخیص لکنت و روش های اصلاح آن فعالیت می نماید. دکتر لکنت زبان در حیطه تشخیص علل لکنت و شدت لکنت زبان کودک را مورد ارزیابی قرار می دهد. لکنت زبان متوسط شامل توقف ها و تکرارهای مکرر در گفتار می باشد. گفتاردرمانی لکنت با تشخیص شدت لکنت و استفاده از تکنیک های مختلف درمانی در کنار خدمات گفتاردرمانی لکنت زبان  به بهبود مهارت های گفتار کودکان کمک می کند. در این مطلب به توضیح یک نمونه از کودکان با لکنت زبان پرداخته می شود.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

لکنت زبان متوسط چیست؟

لکنت زبان متوسط، مرحله‌های از اختلال گفتار است که در آن فرد در تولید روان کلمات با تکرارِ آواها (مثل «م-م-مدرسه»)، کشیدن صداها (مثل «ســـلام»)، یا قفل شدن روی کلمات به صورت مکرر مواجه میشود. این سطح از لکنت، نه آنقدر خفیف است که نادیده گرفته شود، نه آنقدر شدید که زندگی روزمره را مختل کند. برای تشخیص دقیق، باید به فراوانی و شدت علائم لکنت زبان توجه کرد: در لکنت متوسط، وقفه های گفتاری حدود ۵ تا ۱۰ بار در هر ۱۰۰ کلمه رخ میدهد و اغلب با نشانه‌های فیزیکی مانند تنش عضلات صورت یا لرزش فک همراه است.

برخلاف لکنت خفیف که معمولاً در موقعیت‌های استرس‌زا ظاهر میشود، لکنت متوسط در مکالمات عادیِ روزمره هم دیده میشود. از سوی دیگر، در لکنت شدید، فرد حتی ممکن است از ترس قضاوت دیگران، به کلی از صحبت کردن اجتناب کند. تحقیقات انجمن گفتاردرمانی آمریکا (ASHA) نشان میدهد حدود ۳۰٪ از مبتلایان به لکنت متوسط، بدون مداخله ای به موقع، به سطوح شدیدتر پیشرفت میکنند. علت اصلی این اختلال ترکیبی از عوامل ژنتیکی (مانند سابقهی خانوادگی)، عصبی (تفاوت در عملکرد مغز)، و روانشناختی (اضطراب اجتماعی) است.

نکته‌ای کلیدی اینجاست که لکنت متوسط قابل مدیریت است. تمرینات تنفسی دیافراگمی، تکنیک «گفتار آهسته»، و استفاده از مترونومهای گفتاری، از روشهای مؤثری هستند که توسط متخصصان توصیه میشوند. اما تشخیص زودهنگام مهمترین قدم است: اگر مکثهای گفتاری بیش از ۶ ماه ادامه یابد یا باعث انزوای اجتماعی شود، مراجعه به گفتاردرمانگر ضروری است.

یک کودک مدرسه­ رو : لکنت متوسط

دیوید دومین فرزند در خانواده سه­ فرزندی بدون تاریخچه اختلالات گفتار یا زبان بود. گفتارش تا 4سالگی زمانی­که شروع به نشان­ دادن تکرارهای شدید تمام­ کلمه و بخشی از کلمه کرد ، به­ طور طبیعی رشد می­کرد. پس ­از چندین­ ماه، زمانی­که لکنت دیوید کاهش نیافت ، مادرش او را نزد پزشکش برد (اطفال) که به او اطمینان داده بود مشکل خود به ­خود حل خواهد شد.

زمانی­که دیوید حدودا 6ساله بود ، لکنتش به­ طور پیوسته بسیار شدیدتر رشد می­کرد و او از صحبت­ کردن در بسیاری از موقعیت­‌ها اجتناب می­کرد. سپس مادرش تصمیم گرفت تا بایک آسیب­ شناس گفتار-زبان در یک کلینیک دانشگاهی مشاوره کند که دیوید را نیز ارزیابی کرد. در ارزیابی ، دیوید روی 8درصد از هجاهایی که می­گفت لکنت می­کرد. بیش­تر لکنت‌ها قفل­‌های بسیار فشرده همراه با رفتار تلاش و تقلای آشکار بودند.

مثال هایی برای لکنت زبان متوسط

کودک درحال صحبت ­کردن با مادرش، روش صحبت­ کردن کودک با شک­ و تردید است ، همراه با توقف­های زیاد ، «اوم» ، شروع­ کردن­های اشتباه ، و تغییرات هدفمند. او چیزی شبیه «و بعد … مثه اینه که … و بعد …. بعد گذاشت… اوم همان ا- ندازه از… از… از… از….اوم… [سپس چندکلمه نامفهوم بعد از آن­که به­ نظر می­رسد او از گفتن جمله تسلیم می­شود و شروع به شمردن می­کند].» می­گوید. همانطور که می­توانید تصور کنید ، ارزیابی درصد هجاهایی که لکنت برروی آن­ها انجام شده است ، مشکل می ­باشد هنگامی­که کودک از گفتن کلماتی که انتظار دارد برروی آن­ها لکنت کند اجتناب می­کند.

قفل برروی کلمه «هرکسی» را نشان می­دهد ، برچندین کلمه مقدم ­شده که به ­نظر می­رسد تلاش کودک برروی این کلمه را به­ تعویق می ­اندازد. او می­گوید «وبعد…. آه… هرکسی می­گیرد اوم… اوم چهار ، چهار …. و ، و…اوم…اوم این [کلمه نامفهوم].» آیا شما فکر می­کنید او انتظار دارد که برروی «هرکسی» لکنت کند ؟ سرنخ­هایی که این موضوع را به­ شما می­گویند کدامند ؟ دیوید هنگامی­که با این قفل درگیر می­شود چه رفتارهایی را انجام می­دهد ؟ دیوید قفل دیگری به­ همراه تعدادی رفتار اجتنابی قبل ­از آن و رفتار رهایی در حین لکنت ، انجام می­دهد. او می­گوید «او … [کلمه نامفهوم]… او به­ طور خودکار به خانه می­رود چراکه …اوم … چرا­که او – او از مسیر میانبر رفت و- و تمام راه خانه را رفت.»

آیا شما می­توانید رفتارهای رهایی و اجتنابی که دیوید دراین قطعه فیلم نشان می­دهد را توصیف کنید؟

والدین چگونه به کودک مبتلا به لکنت متوسط کمک کنند؟ 

کمک به کودکی با لکنت متوسط، نیازمند ترکیبی از صبر، آگاهی، و حمایت هدفمند است. اولین قدم این است که والدین از تصحیح مدام گفتار کودک خودداری کنند. جملاتی مثل «آرام‌تر حرف بزن» یا «دوباره شروع کن» اضطراب کودک را افزایش میدهد. در عوض، با ایجاد فضایی آرام، به او نشان دهید که به محتوای صحبتهایش توجه میکنید، نه نحوه‌ی بیانش.

یک تکنیک طلایی، الگودهی گفتاری است: وقتی کودک در حال صحبت است، آرام و شمرده پاسخ دهید تا ناخودآگاه ریتم گفتار شما را تقلید کند. مثلاً اگر او میگوید «امروز م-م-مدرسه رفتم»، شما بگویید «آهان، امروز به مدرسه رفتی؟ خب برات کلی اتفاق جالب افتاده!». همچنین، زمانهایی برای گفتوگوی بدون استرس ایجاد کنید؛ مثلاً هنگام قصه‌خوانی قبل از خواب، از او بخواهید تصاویر کتاب را توصیف کند.

والدین باید مراقب عوامل تشدیدکننده باشند: کم‌خوابی، برنامه‌های شلوغ روزانه، یا فشار برای اجرای بی‌نقص در جمع، لکنت را بدتر میکنند. براساس مطالعات دانشگاه کلورادو، ۶۰٪ از کودکان مبتلا به لکنت متوسط، در محیط‌های بدون عجله و رقابت، بهبود محسوسی نشان میدهند.

در نهایت، اگر لکنت بیش از ۱۲ ماه ادامه داشت یا با علائمی مانند اخم کردن، لگد زدن به زمین، یا اجتناب از برقراری تماس چشمی همراه بود، حتماً از یک گفتاردرمانگر کودک کمک بگیرید. خوشبختانه، امروزه ابزارهایی مانند اپلیکیشن‌های بازی محور (مثل «Speech Blubs») هم به عنوان مکمل درمان استفاده میشوند. یادتان باشد: هدف حذف کامل لکنت

سوالات متداول:

1-لکنت زبان متوسط در نوجوانان چه تأثیری بر روابط اجتماعی دارد؟
نوجوانان مبتلا به لکنت زبان متوسط اغلب در ایجاد و حفظ روابط اجتماعی با چالش‌های جدی روبه‌رو میشوند. ترس از مسخره شدن توسط همسالان یا احساس شرم از لکنت، ممکن است باعث انزوا و کاهش مشارکت در فعالیت‌های گروهی شود. این مسئله به ویژه در دوران بلوغ که حساسیت به قضاوت دیگران اوج میگیرد، تشدید میشود. راهکارهای مؤثر برای مقابله با این چالش شامل شرکت در گروه‌های حمایتی نوجوانان، آموزش مهارتهای ارتباط غیرکلامی (مانند زبان بدن و تماس چشمی) و استفاده از پلتفرم‌های آنلاین برای تعامل با همسالان هم‌تجربه است. والدین و مربیان باید فضایی امن برای بیان احساسات نوجوان فراهم کنند.

2-لکنت زبان متوسط چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص لکنت زبان متوسط توسط گفتاردرمانگر و از طریق ارزیابی جامع گفتار انجام میشود. در این فرایند، متخصص تعداد وقفه‌ها، نوع بلوکهای کلامی (تکرار، کشش یا قفل شدگی) و شدت علائم فیزیکی را بررسی میکند. مصاحبهٔ بالینی برای بررسی سابقهٔ خانوادگی، عوامل استرس زای محیطی و مدت زمان بروز لکنت نیز بخشی از تشخیص است

شیوع لکنت زبان| علائم لکنت زبان| شروع لکنت زبان| مرکز گفتاردرمانی لکنت زبان دکتر صابر

خودتان را بایک سرماخوردگی آزاردهنده که دست ­ازسر شما برنمی ­دارد در مطب پزشکتان تصور کنید – آبریزش بینی ، گلودرد ، و سرفه . او از شما می­پرسد که زمان پیداشدن اولین نشانه­ های بیماری را بیان کنید و اینکه آن­ها در آغاز چگونه بوده­اند . به ­احتمال بسیار زیاد شما به­ طوردقیق به ­خاطر نخواهید آورد که نخستین نشانه­ های بیماری­تان چه ­زمان اتفاق افتاد و اینکه آن­ها دقیقا چطور بودند ، به­ خصوص اگر آن­ها دریک­دوره یک یا دو هفته ­ای قبل ­از ثابت ­شدنشان ، آمده و رفته باشند. این مشکلی می­باشد که برای مشخص­ کردن شروع لکنت زبان وجود دارد. از والدین درخواست می­شود تابه­ طوردقیق به ­یاد بیاورند که چه ­زمانی لکنت کودک آغاز شده و  زمانی­که آن­ها برای نخستین­ بار به­ آن توجه کردند به­چه ­صورت بود ، بنابراین برخی از اطلاعات ما درباره  شروع  به ­خصوص از مطالعات قدیمی­تر ممکن است دقیق نباشند.  لکنت که در این­جا داده شده نسبتا کم است.  مرکز گفتاردرمانی لکنت  در زمینه تشخیص شدت  لکنت و روش های اصلاح آن همچنین گفتاردرمانی لکنت زبان به صورت تخصصی توسط دکتر لکنت زبان فعالیت می نماید.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

لکنت زبان و سن شروع لکنت

بیایید ابتدا این سؤال را مورد ملاحظه قرار دهیم که کودکان هنگامی­که شروع به لکنت­ کردن می­کنند ، به­ طور میانگین چه­ سنی دارند . دراولین مطالعات (برای مثال ، میلیسن و جانسون ، 1936) محققین یک­سال یا بیشتر پس ­از اینکه شروع لکنت اتفاق افتاده بود از والدین می­خواستند تا سن شروع لکنت در کودکشان را به­یاد بیاورند. سن میانگین شروع ، برگرفته از 9مطالعه مربوط­ به قبل از سال 1990 بلاداستین و راتنر (2008) خلاصه شده است ، تقریبا 4سال است. پس ­ازسال 1990 ، با راهنمایی ایهود یایری و همکارانش در دانشگاه ایلینویز ، محققین مراقب بودند تا با والدین کودکانی­که درفاصله 12ماه از مصاحبه والدین شروع­ به لکنت کرده بودند ، مصاحبه کنند. بلاداستین و راتنر (2008) شش مطالعه انجام­شده پس از سال 1990 راکه در آن­ها با والدین در فاصله کمتری از شروع لکنت نسبت­ به مطالعات قبلی ، مصاحبه شده بود ، فهرست کردند. سن میانگین شروع دراین مطالعات جدیدتر حدود 8/2 سال است ، بنابراین ، یا مطالعات جدیدتر تصویر دقیق­تری از سن شروع  می­دهند یا سن شروع کمتر شده است یاهردو. اتفاق­ نظر کنونی براین ­است که شروع لکنت معمولا قبل از 3سالگی اتفاق می­افتد و بیشتر شروع­ها بین سن 2 و 5/3 سالگی اتفاق می­افتد. برخی از کودکان بزرگ­تر – تاحدود 12سالگی – ممکن است شروع به لکنت کنند اما این­ها موارد نادرتری هستند . شروع لکنت در نوجوان و بزرگسالان احتمالا شکلی متفاوت از ناروانی – سایکوژنیک یا نوروژنیک – می­باشد.

پس ، بیایید به نخستین نشانه ­های لکنت ، طبق گفته والدین ، نگاه کنیم. اغلب گزارش­های اولیه از شروع لکنت نشان می­دهد که تکرارهای ساده و آرام هجاها و کلمات معمولا نخستین نشانه ­های لکنت بودند. هرچند ، برخی مطالعات اولیه و مصاحبه­ های بادقت انجام­شده توسط یایری مشخص کردند که دربسیاری موارد والدین کشیده­ گویی­ها و قفل­ها همراه با نشانه­های تلاش و تقلا را به­ عنوان نخستین لکنت­های نشان داده شده توسط کودکشان ، توصیغ کرده ­اند. یایری و آبروز با خلاصه­ کردن تحقیقات خودشان و دیگران پیشنهاد دادند که حتی زمانی­که تنها تکرارها نخستین نشانه­ های لکنت هستند ، درصد هجاهای گفته ­شده که تکرار شده­اند و تعداد بازگوی­ها در هرتکرار به­ شکل قابل ­توجهی در کودکانی که لکنت می­کنند بیشتر از هم­ سن­ وسالان طبیعی آن­هاست.

درآخر ، این سؤال وجود دارد که آیا شروع به ­صورت ناگهانی ، میانی یا تدریجی اتفاق می­افتد . به ­بیان­ دیگر ، آیا والدین به­دلیل ناروانی­های مشخص دیده ­شده درطول یک یا دو روز نتیجه می­گیرند که کودکشان لکنتی می­ باشد ، آبا برای آن­ها این تشخیص یک ­هفته یا دو هفته ، یا بیشتر به­ طول می ­انجامد ، چند هفته ؟ مثلمان در مورد سرماخوردن و تلاش برای به ­یادآوردن شروع آن را به­ خاطر می­آورید ؟ شکی نیست برخی سرماخوردگی­ها ناگهانی ، همراه گلودرد و ظهور آبریزش بینی در شب و بدترشدن آن به­ سرعت، می­ آیند . سایر سرماخوردگی­ها پاورچین­پاورچین وارد زندگی شما می­شوند ، همراه با گلودردی که می­ آید و می­رود و بعدها تبدیل­ به آبریزش بینی و سرفه می­شود.

درتقابل با گزارش­های اولیه درمورد اینکه لکنت همیشه یک شروع تدریجی دارد ، یایری و آمبروز (2005) یافتند که در نمونه 163 کودکشان در بسیاری از موارد (41درصد) شروع به سومین گروه (27درصد) یه ­صورت تدریجی گزارش شده است. این تخمین­ها ممکن است تحت تأثیر میزان توجه این والدین به گفتار کودکشان بوده ، بدون شک ، والدینی که بستگان لکنتی داشته ­اند ، به ­احتمال بیشتری ، لکنت را زودتر تشخیص داده ­اند.

لکنت زبان شدید چیست

مرکز لکنت زبان دکتر صابر در زمینه تشخیص لکنت و روش های اصلاح آن فعالیت می نماید.   گفتاردرمانی لکنت یکی از روش های مهم در درمان لکنت زبان می باشد. گفتاردرمانی لکنت زبان با تشخیص دقیق علت لکنت و شدت آن به صورت تخصصی به درمان لکنت زبان می پردازد. استفاده از تکنیک های درمانی مختلف و تشخیص صحیح لکنت توسط دکتر لکنت زبان موجب تسریع در بهبودی فرد مبتلا حتی در موارد لکنت زبان شدید می شود. مرکز لکنت زبان دکتر صابر با تجربه بالا در این زمینه درمان لکنت و تجهیزات و امکانات پیشرفته شما را در جهت اصلاح اختلالات گفتاری یاری می رساند.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

چالش‌های روزانه افراد مبتلا به لکنت شدید

افراد مبتلا به لکنت زبان شدید، هر روز با چالش‌های متعددی روبه‌رو می‌شوند که فراتر از مشکلات کلامی است. یکی از اصلی‌ترین موانع، اضطراب اجتماعی ناشی از ترس قضاوت دیگران است. بسیاری از این افراد در موقعیت‌های ساده‌ای مانند سفارش غذا در رستوران، پاسخگویی به تلفن، یا حتی معرفی خود در جمع، دچار تنش عضلانی و افزایش ضربان قلب می‌شوند. تحقیقات نشان می‌دهد حدود ۷۰٪ از مبتلایان به لکنت شدید، از حضور در مهمانی‌ها یا جلسات کاری اجتناب می‌کنند که این مسئله به مرور منجر به انزوای اجتماعی و کاهش کیفیت زندگی می‌شود. از سوی دیگر، چالش‌های آموزشی و شغلی نیز قابل توجه است. دانش‌آموزان یا دانشجویانی با لکنت شدید، اغلب در ارائهٔ شفاهی دروس نمرهٔ کمتری می‌گیرند، حتی اگر از نظر علمی در سطح بالایی باشند. در محیط کار نیز، ممکن است از پروژه‌های گروهی کنار گذاشته شوند یا فرصت‌های ارتقای شغلی را از دست بدهند. جالب است بدانید بر اساس پژوهش‌های دانشگاهی، ۴۵٪ از کارفرمایان به طور ناخودآگاه نسبت به افراد دارای لکنت شدید، پیش‌داوری منفی دارند.

اما راهکارهایی برای مدیریت این چالش‌ها وجود دارد. تکنیک گفتار درمانی تخصصی مانند روش «تغییر شیوهٔ گفتار» (Speech Modification) به کاهش بلوک‌های کلامی کمک می‌کند. همچنین، تمرینات ذهن‌آگاهی (Mindfulness) و روش‌های CBT (درمان شناختی-رفتاری) می‌توانند اضطراب را کنترل کنند. استفاده از ابزارهای کمکی مثل اپلیکیشن‌های تولید کنندهٔ نویز سفید (White Noise) هنگام صحبت کردن نیز تأثیر مثبتی دارد. نکتهٔ کلیدی این است که افراد مبتلا به لکنت شدید باید به مرور پذیرش شرایط خود را یاد بگیرند و با جوامع حمایتی آنلاین یا حضوری ارتباط برقرار کنند.

والدین چگونه از پیشرفت لکنت خفیف به شدید جلوگیری کنند؟

پیشگیری از تبدیل لکنت خفیف به شدید، نیازمند آگاهی، صبر و مداخلهٔ به موقع والدین است. اولین قدم، شناخت علائم هشداردهنده است: اگر کودک بیش از ۶ ماه است که لکنت دارد، در صحبت کردن دچار تنش عضلانی می‌شود یا از برقراری تماس چشمی اجتناب می‌کند، باید اقدامات جدی را آغاز کرد. تحقیقات انجمن گفتاردرمانی آمریکا نشان می‌دهد ۳۰٪ از موارد لکنت خفیف در کودکان، در صورت عدم درمان، به سطح شدید پیشرفت می‌کنند.

والدین باید فضای بدون استرسی برای صحبت کردن کودک ایجاد کنند. از تصحیح مدام کلمات او خودداری کنید و هرگز جملاتی مانند «آرام‌تر حرف بزن» یا «قبل از حرف زدن فکر کن» به کار نبرید. در عوض، با تماس چشمی و گوش دادن فعال، به او نشان دهید که محتوای صحبت‌هایش مهم است، نه شیوهٔ بیانش. یک تکنیک مؤثر، گفتار آهستهٔ الگویی است: وقتی کودک صحبت می‌کند، شما نیز عمداً سرعت گفتار خود را کاهش دهید تا او ناخودآگاه از شما تقلید کند.

همکاری با گفتاردرمانگر کودک نیز ضروری است. جلسات منظم درمانی (هفته‌ای ۱ تا ۲ بار) همراه با تمرینات خانگی مانند خواندن کتاب با ریتم مشخص یا بازی‌های کلامی (مثل اسم‌ فامیل بازی) می‌تواند تأثیر چشمگیری داشته باشد. همچنین، مراقب عوامل تشدیدکننده مانند خستگی، گرسنگی یا رقابت خواهر و برادرها باشید. بر اساس مطالعه‌ای در دانشگاه هاروارد، کودکانی که در محیط‌های شلوغ و پرسر و صدا زندگی می‌کنند، ۲ برابر بیشتر در معرض پیشرفت لکنت هستند.

در نهایت، اگر کودک نسبت به لکنت خود آگاهی بیش از حد نشان داد (مثلاً از صحبت کردن امتناع کرد یا مرتباً گریه کرد)، حتماً از یک روانشناس کودک کمک بگیرید. ترکیب گفتاردرمانی، حمایت عاطفی و محیط آرام خانگی، شانس توقف پیشرفت لکنت خفیف را تا ۸۰٪ افزایش می‌دهد.

نمونه لکنت پیشرفته در بزرگسالان

سرجیو یک موسیقی­دان 44ساله است که از 3سالگی لکنت می­کرده است . هشت­ نفر از خاله ­ها و دایی­ هایش لکنت می­کرده ­اند که اشاره بریک منشأ ژنتیکی برای مشکل او دارد. لکنت او با تکرارهای چندگانه کلمات تک­ هجایی و بخش­ هایی از کلمات آغاز شد. بیشتر گفتار او روان بود اما هنگامی­که هیجان­زده بود یا عجله داشت ، لکنت سرجیو زبانه می­کشید که این موضوع زنگ خطری برای والدینش و نگرانی آن­ها برای آینده او بود. درابتدا ، راه ­حل پدرش برای لکنت سرجیو ، ضربه­ زدن با بندانگشتان به سر او درهنگام قفل­ کردن او بود. زمانی­که این موضوع شکست خورد و سرجیو کشیده ­گویی­هایی همراه با انقباض فیزیکی و گیرها را افزایش داد که معمولا در گفتارش اتفاق می­افتادند ، والدینش او را نزد درمانگران زیادی از­جمله یک متخصص هیپنوتیز و یک روانشناس که آرام­ بخش تجویز کرده بودند، بردند . به­ نظر نمی­رسید که هیچکدام از این­ها جز اثری موقت چیزی داشته باشند و لکنت سرجیو به ­شدت افزایش می­ یافت. در طول سال­های ابتدایی و راهنمایی او حتی توسط معلمانش مرتبا به ­خاطر لکنتش مسخره میشد و سرجیو خود را فردی طردشده دربین هم سن­ وسالانش یافت.

هرچند که این وضعیت خیلی سریع پس ­از عبور تور گروه Beatles از آمریکا عوض شد. سرجیو گیتاری خرید و به خودش آموخت تا آهنگ «می­خواهم دستت را بگیرم» و سایر آهنگ­های گروه Beatles را بخواند. درنتیجه ، شهرت او دربین هم­ مدرسه­ای­هایش افزایش یافت ، هرچندکه لکنتش به بدترشدن ادامه می­ داد. او برای صحبت ­کردن درکلاس مشکلات زیادی داشت ، و معلمانش بسیار غیرصمیمی بودند ، او درنهایت مدرسه را ترک کرد و سبک زندگی خانه­ دوشانه­ ای را به­ عنوان خواننده و ترانه­ سرا ادامه داد.

او همانطور که سفر می­کرد ، روزها کارهای مختلفی را انجام می­داد و شب­ها می­خواند . سرجیو لکنتش را به­ وضع شدیدی ادامه می­داد اما یک استثنا خوشبختانه وجود داشت ، زمانی­که او درحال اجرای برنامه با اعضای گروهش بود نه­ تنها با روانی می­خواند بلکه به­ راحتی با تماشاگران صحبت می­کرد. شماره ­ها را اعلام می­کرد و شوخی می­کرد ، بین ترانه­ ها حرف­های جالب می­زد . درنتیجه جنگ همیشگی­ اش با لکنت ، سرجیو اجتناب­های بسیار گوناگونی را کسب کرده بود. او از برقراری تماس تلفنی طفره می­رفت و هرگاه تماسی با او گرفته میشد از حالت­های چهره­ ای و صداهای آغازگر پیچیده­ای برای مبارزه با لکنتش استفاده می­کرد.

مثال

تلفن ­کردن موقعیتی دشوار برای اکثریت افرادی است که لکنت می­کنند و سرجیو ازاین قضیه مستثنی نیست . بخش اول سرجیو را درحال صحبت­کردن درمورد تجربیاتش با تلفن نشان می­دهد زمانی­که درگذشته قفل­های بدون­ صدا و طولانی­ مدت داشت و بخش 2تماس تلفنی است که سرجیو به ­تازگی داشته است. درهردو قطعه فیلم ، شما ترکیبی از رفتارهای اجتنابی و رهایی را خواهید دید که حالا پس­ از سال­ها لکنت در الگوی گفتاری سرجیو به­خوبی جاافتاده­اند. همچنین برخی لکنت­های ساده و بدون رفتارهای رهایی و اجتنابی وجود دارند که گواه­ بر تلاش سرجیو برای لکنت­ کردن به شیوه­ای ساده ­تر هستند. ببینید که آیا می­توانید انواع لکنت­ هایی که سرجیو در هر دوبخش داشته را تشخیص دهید ، همچنین رفتارهای رهایی و اجتنابی خاص ­اش را ، که بیشتر  آن­ها در طول صحبت دیده می­شوند.

سوالات متداول:

1-آیا داروهای روانپزشکی می‌توانند لکنت زبان شدید را کاهش دهند؟
هیچ داروی اختصاصی برای درمان لکنت وجود ندارد، اما در مواردی که لکنت با اختلالات اضطرابی یا افسردگی همراه است، داروهای ضداضطراب مانند SSRIها تحت نظر روانپزشک تجویز می‌شوند.

2-لکنت زبان شدید دقیقاً چه تفاوتی با لکنت خفیف دارد؟

لکنت زبان شدید با ویژگی‌هایی مانند تکرار بیش از ۱۰ بار در هر ۱۰۰ کلمه، قفل‌شدگی طولانی روی حروف (بیش از ۲ ثانیه)، و علائم فیزیکی واضح مانند لرزش فک یا مشت کردن دست‌ها شناخته می‌شود. برخلاف لکنت خفیف که معمولاً در موقعیت‌های خاص رخ می‌دهد، لکنت شدید در تمام تعاملات کلامی حضور دارد و حتی ممکن است فرد را به سکوت اجباری سوق دهد.

لکنت زبان خفیف چیست

لکنت زبان  یک اختلال شایع در سنین 3تا 7 سال می باشد. در بسیاری از موارد لکنت زبان در ابتدای دوران کودکی درطی رشد سریع گفتار و زبان آغاز می شود. در هر صورت و با هر علتی حتی در موارد لکنت زبان خفیف در کودکان باید توسط دکتر لکنت و متخصص گفتاردرمانی لکنت زبان مورد بررسی و درمان قرار گیرد تا از مشکلات رفتاری و اختلالات اضطرابی کودکان جلوگیری شود.  گفتاردرمانی لکنت با بررسی لکنت و روش های اصلاح آن به والدین کمک می کند تا به درستی با این اختلال روبه رو و درمان های صحیح را پیگیری نمایند.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

توضیحاتی در زمینه لکنت زبان خفیف

این ­بخش برخی از شناخته ­ترین «واقعیت­ها» درمورد لکنت را نقل می­کند. این موارد یافته ­های تحقیقی تکراری هستند که مربوط­ به­ وقوع و تنوع لکنت در جمعیت و افراد هستند همانطور که درمورد این یافته ­ها بحث می­کنیم ، به­ آن­چه ­که درمورد ماهیت لکنت پیشنهاد می­دهند ، اشاره خواهیم کرد. بنابراین همچنان­که ادامه این مطلب را می­خوانید از دیدگاه های مختلف درمورد ماهیت و درمان لکنت بیش ­از پیش آگاه­تر خواهید شد.

بیش­تر آن­چه­ که درمورد «ناهمگونی» لکنت به­ دست­ آمده است : تعدادی از نویسندگان پیشنهاد دادند که لکنت یک اختلال نیست ، اما بیشتر آن­ها با این موضوع مخالف هستند . محققین تقسیم ­بندی­های گوناگونی را برای این اختلال پیشنهاد دادند همانند چهار «مسیر» رشد لکنت از ون­رایپر (1982) و سه گانه لکنتی­های دارای ترس ­از گفتار ، سایکوژنیک و ارگانیک از آنژ (1963). روش درست تمرکز برروی اکثریت افرادی است که لکنت  می­کنند.آن­هایی که لکنتشان درکودکی بدون ارتباط مشخصی با آسیب روانشناختی یا ارگانیک ، آغاز شده است . این­ مورد که شایع­ترین نوع لکنت است ، «لکنت رشدی» خوانده می­شود ، چراکه علائم به­ تدریج ، معمولا با رشد کودک ، به­ ویژه درطول دوره حساس اکتساب گفتار و زبان ، نمایان می­شوند . من به­ سادگی آن را «لکنت» می­خوانم . با اشاره­ داشتن بر مشکلات روانی مشابه که با مشکلات روانشناختی روانشناسی ، آسیب مغزی ،  نقص­شناختی و پریده­ گویی در ارتباط هستند ، من به­ سبب­شناسی فرضی آن­ها هم­چون «ناروانی­های مرتبط با آسیب مغزی» مراجعه می­کنم.

توجه کنید هرچندکه حتی در گروهی از افرادی که لکنتشان در ابتدای دوران کودکی درطی رشد سریع گفتار و زبان آغازشده است ، تنوع بسیار زیادی در رفتارهایی که آن­ها را لکنت می­خوانیم و درچگونگی تغییرکردن (یا نکردن) این رفتارها درحین پیشرفت کودک به­ سمت ثبات یا بهبودی وجود دارد.

یک کودک پیش­ دبستانی : لکنت مرزی

اشلی کودک شاد و خوش ­برخورد بود که در رشد زبانش پیشرفته بود ؛ هنگامی­که او 18ماهه بود ، با جملات  به­خوبی ساخته­ شده حرف می­زد. سپس ناگهان هنگامی­که 21ماهه بود شروع به لکنت کرد. لکنتش به­ صورت تکرارهای چندتایی و اغلب در آغاز جملات بود. برای مثال او می­گفت «من – من – من – من – یه­ کم آب   می­خوام» یا «می – می – می-  می – می –تونی بلندم کنی؟» باوجود این واقعیت که او ممکن است      گاهی­ اوقات یک هجا را 10مرتبه یا بیش­تر قبل ­از گفتن کلمه تکرار کند ، او نشانه­ های آشکار ناامیدی را  هنگامی­که لکنت می­کرد ، نشان نمی­داد ، او به­ رشد سریع زبان ، زیاد حرف­ زدن و به­راحتی اجتماعی­ شدن ، ادامه داد.

حدود شش­ ماه پس­ از اینکه شروع به لکنت کرد ، والدینش یک آسیب­ شناس گفتار – زبان را ملاقات کردند که اشلی را ارزیابی کرد. ارزیابی نشان داد که رشد زبانی اشلی برای سن او پیشرفته بوده ، رشد واج­ شناختی او نیز پیشرفته بوده و اینکه او برروی 4درصد از هجاهایی که گفته است ، لکنت کرده است . (این موضوع              به­ این­ معناست که زمانی­که چند دقیقه از گفتارش مورد تجزیه­ و تحلیل قرار گرفت و تعداد هجاهایی که گفته است ، شمرده شد ، اشلی برروی 4درصد از آن هجاها لکنت کرده بود.)

والدین اشلی به درمانگر گفتند که نمی­دانند چرا اشلی شروع­به لکنت کرد. اوشاد ، ایمن و پرحرف بود ، درحوالی زمان شروع لکنتش هیچ اتفاق مهمی نیفتاد و او فامیلی که لکنت کند نداشته است.

بحث

اشلی درباره تصویری (گربه­ ای به­ نام کوکی که گلدانی از روی قفسه انداخت) صحبت می­کند که درمانگر قبلا به­ او توضیح داده است.

دربخش اول ، درمانگر با پرسیدن «دوباره چه اتفاقی واسه کوکی افتاد؟» پاسخ اشلی را استخراج می­کند. پاسخ اشلی این است گربه …. ن ن ….. د – د – د ….. کو – کو – (تقریبا 15بار تکرار این هجا) – کوکی گلدان را روی زمین انداخت . دربخش دوم درمانگر می­گوید «بزار یکی دیگه بگیم .بگو. یادت میاد ؟» اشلی پاسخ می­دهد  «بعد  – کو – کو – کو – کو – کوکی گلدان رو روی زمین انداخت.»

این بخش­ها مثال بسیار خوبی هستند ازاینکه لکنت هنگامی­که در ابتدا دریک کودک پیش­ دبستانی آغاز می­شود ؛ چگونه می­تواند باشد. رفتارهای اصلی اولیه که اشلی نشان می­دهد کدامند ؟ تکرارها ؟ کشیده­ گویی­ها ؟ قفل­ها؟

هنگامی­که تلاش می­کنیم تا مشخص کنیم که آیا کودکی به درمان سریع و مستقیم برای لکنتش احتیاج دارد ، ارزیابی واکنش­های احساسی کودک به لکنتش اغلب کمک­کننده است .

یک کودک پیش دبستانی بزرگ­تر با لکنت خفیف

کاترین گفتار و زبان را به­ طورطبیعی کسب کرد ، اولین کلمه اش را درحدود 1سالگی گفت و در 15ماهگی با روانی کامل شروع­ به ترکیب کلمات کرد : زمانی­که 3ساله بود ، پس ­از یک تعطیلی کریسمس فوق­ العاده پردردسر ، شروع به لکنت کرد. نخستین ناروانی­هایش تکرارهای آسان بخشی از کلمه یا کل کلمه بود . اما خیلی سریع شروع به منقبض ­کردن تولیدکننده­ هایش ، انسداد جریان گفتار به­ صورت آنی کرد تا کلمه «ناگهانی خارج شود» . گاهی ­اوقات ، هنگامی­که برای چندین ثانیه به­ طورکامل گیر می­کرد ، با ضربه­ زدن به والدینش یا گریه­ کردن ، پاسخ می­داد و همچنین او علاقه کمتری به صحبت کردن و استفاده از کلمات و عبارات جدید نشان می­داد.

والدینش خیلی زود او را برای ارزیابی به کلینیک گفتار و زبان بردند. مشخص شد که کاترین برروی 21درصد از هجاهایی که می­گوید ، لکنت می­کند – که درصدی بسیار بالایی برای هرکودک می­باشد شدت کلی لکنت­ اش با ابزار شدت لکنت ارزیابی شد ، که آن را شدید ارزیابی کرد. مشخص شد که زبان درکی او بسیار بالاتر از میانگین برای سن او بوده . مشخص شد که زبان بیانی او برای سنش معمولی است اما به­ نظر می­ آمد که او  به­ دلیل لکنتش در بیان­ کردن خودش کم­رو است . مشخص شد که رشد واج­ شناختی او برای سنش مناسب است.

نکات

دربخش اول ، کاترین با گفتن (ا-ا-ا-ا…. و …. و …. و …. اوکی حالا … من فکر می­کنم که او هنوز گرسنه است …. [غیرقابل فهم] ……. یک برگ . به سؤالاتی از طرف مادرش پاسخ می­دهد . ممکن است این مثالی باشد از گیرکردن کودک جهت تلاش برای گفتن (اوکی) و سپس ، متوجه می­شود که قفل کرده است ، کلمه ای که درتلاش برای گفتن آن می­باشد را تغییر می­دهد (از «اوکی» به «و») . سپس او می­تواند که کلمه اصلی را بگوید و ادامه می­دهد.

دربخش 2 ، درحالی­که همچنان با مادرش است ، برروی نخستین صدای کلمه «اکی» گیر می­کند سپس به­ نظر می­رسد که می­تواند به­ سمت “کی” برود اما آنجا نیز گیر می­کند ، و بنابراین دوباره به ­سراغ «ا» بازمی­گردد و درنهایت کلمه را با رهاشدن از لکنت بر روی «ا» و سپس با داشتن یک لکنت کوچک برروی نخستین صدای «کی» ، به­ پایان می­رساند . هووووه! می­توانید ببینید که این کودک 3ساله تنها برای گفتن تعداد کمی کلمه ، چه­ مقدار کار باید انجام دهد.

شکی نیست که او به­ همان میزان که قبل از شروع لکنتش گویا بوده ، به­ نظر نمی­ آید ، دربخش 3 ، کاترین با درمانگر بازی می­کند و می­گوید «آه… ح ح ح ح ح …ح…ح…ح ح ح ح…حا…حالا…، این چیه ؟» ممکن است «آه» روش کاترین جهت آماده­شدن برای لکنتی باشد که برروی «حالا» پیش­بینی می­کند.

دربخش 4 ، کاترین با والدینش بازی می­کند و می­گوید «ب-ببین چی ساختم. اه…آه…ب ب ب ب ب…بوه…ب ب ب ب ب…بوه…» لکنت اول تکرار بخشی از کلمه است (ب-ببین) که بسیار خفیف است و ممکن است دریک بافت دیگر ناروانی طبیعی درنظر گرفته شود . اما لکنت دوم (برروی کلمه­ ای که با «ب» آغاز می­شود) کاملا یک لکنت طولانی است که درآن کاترین قهرمانانه برای گفتن کلمه تلاش می­کند اما پیش­ از اینکه بتواند تمام کند با بازشدن در متوقف می­شود.

سوالات متداول:

1-آیا لکنت خفیف فقط در کودکان اتفاق می‌افتد؟
خیر. اگرچه بیشترین موارد لکنت خفیف در کودکان دیده می‌شود، اما بزرگسالان نیز ممکن است در نتیجه استرس، آسیب‌های عصبی یا اختلالات گفتاری دچار لکنت خفیف شوند.

2-آیا لکنت خفیف نیاز به درمان دارد؟
بله. اگرچه ممکن است لکنت خفیف باعث اختلال جدی نشود، اما در صورت عدم درمان، می‌تواند با گذشت زمان شدیدتر شود. مداخله زودهنگام در گفتاردرمانی می‌تواند از پیشرفت آن جلوگیری کند.

لکنت زبان و عوامل ایجاد کننده آن

لکنت زبان  از اختلالات شایع در کودکان 3تا 7 سال می باشد. در مطالعات متعددی عوامل ایجاد و تشدید  لکنت مورد بررسی قرار گرفته است. مرکز گفتاردرمانی لکنت در زمینه تشخیص لکنت و روش های اصلاح آن  همچنین گفتاردرمانی لکنت زبان توسط دکتر لکنت زبان فعالیت می نماید. استفاده از تکنیک ها و تجهیزات پیشرفته مرکز دکتر صابر موجب تسریع در روند درمان کودکان با لکنت زبان می گردد. در مقاله زیر به بررسی رابطه هفت عامل زبانی در بروز لکنت زبان پرداخته می شود.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

عوامل ایجاد لکنت زبان

اسپنسر براون، یکی از محققان آیووا، بررسی­هایی را در زمینه قابل پیش بینی بودن لکنت در حیطه زبانی انجام داد. در هفت مطالعه انجام شده طی یک دوره 10 ساله، براون روابطی را بین لکنت و هفت عامل دستوری در خواندن با صدای بلند یافت. این یافته­ ها که در یک مجموعه بی نظیر از اوراق گزارش شدند از سال 1935 تا 1945 توسط براون انتشار یافتند. براون نشان داد. اکثر بزرگسالانی که لکنت می کنند معمولا بر روی این موارد بیش­تر لکنت می­کنند:

• بر روی همخوان­ها
• بر روی صداهای قرار گرفته در موقعیت آغازین کلمه
• در گفتار بافتی (در مقابل کلمات منفرد)
• بر روی اسامی، افعال، صفت­ها و قیدها (در مقابل حروف تعریف، حروف اضافه، ضمایر و حروف ربط)
• بر روی کلمات طولانی تر
• بر روی کلماتی که در شروع جملات هستند
• بر روی هجا­های دارای تکیه

این یافته­ ها قویا اظهار می­کنند که لکنت به مقدار بسیار زیادی تحت تاثیر این عوامل زبانی قرار می­گیرد.

محققان بعدی فرضیات براون را برای گفتار کودکانی که لکنت می­کردند به کار بردند. مزیت مطالعه عوامل زبانی در لکنت کودکان این است که موقعیت­ها (مکان­هایی که لکنت در گفتار اتفاق می­افتد) و بسامد لکنت ممکن است کم تر تحت تاثیر پاسخ های یاد گرفته شده از سال­های لکنت قرار گیرند و بیش­تر تحت تاثیر مشکلات ذاتی پردازش زبانی باشند. در واقع، محققان کشف کردند که هر چند لکنت در کودکان مدرسه ابتدایی از همان الگوهای زبانی لکنت بزرگسالان پیروی می­کند، موقعیت ها و بسامد لکنت در کودکان پیش دبستانی متفاوت هستند. لکنت در این کودکان بسیار خردسال اغلب بر روی ضمایر و حروف ربط اتفاق می­افتد و نه بر روی اسامی، افعال، صفات و قیدها. لکنت به صورت تکرارها، کشیده گویی­ ها یا قفل­های صداهای قرار گرفته در موقعیت آغازین کلمه اتفاق نمی­افتد اما به صورت تکرارهای بخشی از کلمات و کلمات تک هجایی در موقعیت آغازین جمله اتفاق می­افتد. این موضوع محققان را به سمت فرضیه­ای سوق داد که در سطح اولیه آن، لکنت در آغاز واحدهای نحوی قرار گرفته است (جملات، بندها و عبارات) همان طور که تکلیف آماده سازی و طرح ریزی زبانی یک عنصر کلیدی در دستورالعمل ناروانی می­باشد.

کانچر و سایرین توجه خاصی را بر بخش انتخاب واج یا صدای طرح ریزی زبانی در افرادی که لکنت می­کنند متمرکز کردند. یافته­ ها در مورد اینکه ممکن است بهبود یافتن از لکنت با خوب بودن مهارت­های واج شناختی، سرعت کم تر در تولید گفتار، و سیستم حرکتی گفتاری با ثبات در ارتباط باشد، پیشنهاد می­دهند که ممکن است برخی از افرادی که لکنت می­کنند با اتکا به قدرت­های موجود در مناطق زبانی مرتبط یا با کم کردن سرعت تولید گفتارشان به منظور جبران نقص­های این چنینی، بر تاخیر در طرح ریزی زبانی غلبه کنند.

به طور خلاصه ارتباطات محکمی بین زبان و لکنت وجود دارد. همان طور که در بخش توضیح در مورد آغاز لکنت گفته شد، معمولا لکنت ابتدا زمانی ظاهر می­شود که کودکان وارد حساس ترین دوره اکتساب زبان می­شوند. همچنین واضح است که نقص­ها در زبان (شامل واج شناسی) اغلب همراه با لکنت هستند و ممکن است با ثبات شدنش را پیش بینی کنند همچنین ممکن است مطالعات آینده آنچه که چند تن از محققان پیشنهاد داده بودند را تایید کنند، مبنی بر اینکه حتی لکنتی­هایی که اختلالات زبانی بالینی مهمی را نشان نمی­دهند ممکن است نقص­‌های زبانی یا واج شناختی محسوسی داشته باشند که بر لکنت آن­ها تاثیر می­گذارند.

شرایط ایجاد کننده روانی

اولیور بلاداستین در مطالعه گفتار لکنتی­ها در 115 حالت، بلاداستین دریافت که لکنت به طور چشم گیری در بسیاری از این شرایط کاهش می­یابد. برخی از این شرایط صحبت کردن در هنگام تنهایی، در زمان آرامش، در هم آوایی با یک گوینده دیگر، با یک حیوان یا یک نوزاد، در هنگام ارائه یک محرک ریتم دار یا هنگام آواز خواندن، با یک لهجه دیگر، هم زمان با نوشتن، و هنگام قسم خوردن، هستند. در مطالعات بعدی، بازبینی شده در مطالعات آندروز، هووی، دوسزا و گیتار (1982)، شرایط دیگری برای کاهش لکنت یافت شد. این شرایط شامل صحبت کردن به شیوه آرام و کشیده، صحبت کردن در حالی که پارازیت بلندی در گوش پخش شود، صحبت کردن در حالی که به بازخورد شنیداری با تاخیر گوش می دهد، سایه گوینده دیگری بودن (تکرار کردن آنچه آن­ها می­گویند به سرعت پس از آن)، و صحبت کردن زمانی که برای گفتار روان تقویت شود، هستند. توضیحات گوناگونی برای بررسی تاثیر این شرایط پیشنهاد شده اند. اغلب آن­ها با این دیدگاه که لکنت یک جزء یادگیری عظیم دارد و با محرک خارجی مانند فشار ارتباطی تحت تاثیر قرار می­گیرد، سازگار هستند. مطالعات جدید تصویر برداری مغز نشان می دهند که ساختارها و عملکردهای گفتار و زبان نیمکره چپ در افرادی که لکنت می­کنند، آسیب دیده­ اند. ممکن است این موضوع، تنظیم تولید هماهنگ شده و سریع آیتم­ های واج شناسی و واژگانی، نحو، آهنگ، و سایر زیر مجموعه­ های زبان بیانی را برای یک گوینده دشوار سازد. بنابراین، حالت­های زیادی ممکن است با ارائه سر نخ های زمان بندی شده، کاهش سرعت، پایین آوردن استرس بر روی مسیرهای حساس (آسیب پذیر)، یا هدایت کردن منابع مراقبت کننده جهت غلبه بر محدودیت­‌های یک سیستم عصب شناختی آسیب دیده روانی را ایجاد کنند.

تأثیر محیط خانواده بر شکل‌گیری لکنت زبان در کودکان

محیط خانواده به‌عنوان اولین و مهمترین فضای اجتماعی که کودک در آن رشد میکند، نقشی کلیدی در شکلگیری یا تشدید لکنت زبان دارد. تحقیقات نشان میدهد سبک ارتباطی والدین، سطح استرس خانه، و حتی واکنشهای آنها به تلاشهای گفتاری کودک، میتواند به‌طور مستقیم بر الگوهای گفتاری تأثیر بگذارد. برای مثال، در خانوادههای پراسترس یا پرتنش، کودک ممکن است به دلیل ترس از قضاوت یا تمسخر، گفتار خود را محدود کند یا با اضطراب بیشتری صحبت کند که این حالت، تکرار کلمات و گیرهای کلامی را افزایش میدهد. از سوی دیگر، خانوادههایی که با صبر و حوصله به صحبت‌های کودک گوش میدهند، فضایی امن برای تمرین گفتار ایجاد میکنند و احتمال تشدید لکنت را کاهش میدهند.

یکی از عوامل کمتر شناخته‌شده، «شتابزدگی در تعاملات خانوادگی» است. والدینی که مدام صحبت کودک را قطع میکنند، جملات او را کامل میکنند، یا انتظار دارند کودک سریعتر و بدون خطا صحبت کند، ناخواسته فشار روانی مضاعفی بر او وارد میکنند. این فشار باعث میشود کودک بهجای تمرکز بر محتوای گفتار، مدام نگران «اشتباه نکردن» باشد و همین اضطراب، هماهنگی بین مغز و اندامهای گفتاری (زبان، حنجره، لبها) را مختل میکند. جالب است بدانید مطالعه‌ه‎ای در دانشگاه تهران نشان داد حدود ۴۰٪ کودکان مبتلا به لکنت، در خانواده‌هایی رشد کردهاند که حداقل یکی از اعضا (والدین یا خواهر و برادر) عادت به اصلاح یا انتقاد از گفتار کودک داشته‌اند. اما محیط خانواده تنها به رفتارهای کلامی محدود نمیشود. حتی عوامل غیرمستقیمی مانند مشاجرههای مکرر والدین، تغییرات ناگهانی در زندگی (مهاجرت، تولد فرزند جدید)، یا کمبود توجه عاطفی نیز میتواند سیستم عصبی کودک را تحت تأثیر قرار دهد و به‌عنوان محرکی برای لکنت عمل کند. خوشبختانه، بسیاری از این عوامل قابل مدیریت هستند. ایجاد روالهای روزانه آرامشبخش (مانند قصهگویی قبل از خواب)، کاهش تماشای صفحهنمایشها (که تمرکز کودک را مختل میکند)، و مشارکت در بازیهای کلامی غیررقابتی (مثل شعرخوانی گروهی) از راهکارهای ساده اما مؤثری است که خانوادهها میتوانند برای بهبود فضای ارتباطی خود اجرا کنند. در نهایت، آگاهی والدین از تأثیر محیط بر لکنت، اولین قدم برای تبدیل خانه به مکانی امن و حمایتگر است.

سوالات متداول:

1-آیا تفاوت های ساختاری مغز در افراد مبتلا به لکنت زبان وجود دارد؟
بله. مطالعات تصویربرداری مغزی (مانند fMRI) نشان دادهاند که در افراد مبتلا به لکنت، فعالیت مناطق مرتبط با گفتار (مثل ناحیه بروکا) کاهش یافته و ارتباط عصبی بین نیمکره چپ و راست مغز ضعیفتر است. این ناهماهنگی میتواند برنامهریزی حرکتی گفتار را مختل کند.

2-۲. چرا لکنت زبان گاهی در دوران بلوغ تشدید میشود؟
تغییرات هورمونی، افزایش انتظارات اجتماعی، و فشارهای روانی دوران بلوغ، سیستم عصبی را تحت تأثیر قرار میدهند. این عوامل باعث افزایش اضطراب و کاهش کنترل بر عضلات گفتاری میشوند که لکنت را آشکارتر میکند.

علائم لکنت زبان چیست؟| گفتاردرمانی لکنت زبان| مرکز درمان لکنت زبان در کودکان دکتر صابر

از واژه لکنت زبان برای توصیف رفتارهای گفتاری اصلی لکنت یعنی علائم لکنت زبان مانند تکرار، کشیده گویی و قفل؛ استفاده می کرد. به نظر می رسد این رفتارها در فرد لکنتی، بطور غیرارادی رخ می دهند؛ انگار که خارج از کنترل وی باشند. علائم لکنت زبان مانند تکرار، پربسامدترین رفتار اصلی در کودکانی است که به تازگی شروع به لکنت کرده ­اند و اصولاً متشکل از یک صدا، هجا یا کلمه تک هجایی است که چندین مرتبه تکرار می شود. گوینده به وضوح بر روی آن صدا گیر می­کند و تا زمانی که صدای بعدی بتواند تولید شود، به تکرار آن ادامه می دهد. مرکز گفتاردرمانی لکنت زبان دکتر صابر در زمینه بررسی دقیق علایم لکنت کودکان و علت لکنت زبان در کودکان و درمان لکنت به صورت کاملا تخصصی فعالیت می نماید. گفتاردرمانان با تجربه مرکز با استفاده ار تکنیک های روز دنیا و تجهیزات پیشرفته مرکز نظیر سنسوری روم، سویچ صوتی و… به تسریع بهبودی در کودکان کمک می نمایند.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

علائم اولیه لکنت زبان در کودک

در کودکانی که مدت زیادی از شروع لکنت آنها نمی گذرد، تکرار کلمات تک هجایی و تکرارهای بخشی از کلمه از تکرارهای کلمات چندهجایی بسیار شایع­تر هستند. علاوه بر این، کودکانی که لکنت می کنند معمولاً در هر موقعیت تکرار، یک کلمه یا هجا را بیش از ۲ بار تکرار می کنند؛ ما – ما – ما – مانند این

به گفته دکتر متخصص لکنت کشیده گویی صداهای واکدار یا بی­واک نیز در گفتار کودکانی که تازه شروع به لکنت کرده­اند، طاهر می شوند. این رفتار، معمولاً تا اندازه­ای دیرتر از تکرار ظاهر می­شوند. هرچند که هم جانسون و همکاران (۱۹۵۹) و هم پائیری (۱۹۹۷ a) گزارش دادند که کشیده­ گویی­ها- همانند تکرارها ممکن است از ابتدا وجود داشته باشند. من از اصطلاح کشیده گویی به منظور اشاره به آن دسته از لکنت هایی که در آنها صدا یا جریان هوا ادامه می یابد اما حرکت تولیدکننده­های گفتاری متوقف می شود، استفاده می کنم. کشیده گویی، حتی به کوتاهی نیم ثانیه، ممکن است غیر طبیعی به نظر برسد؛ اما در مواردی نادر ممکن است به اندازه چند دقیقه نیز به طول انجامد. بر خلاف استفاده من از این اصطلاح، نویسندگان قدیمی­تر، لکنت­هایی که صدا یا جریان هوا نداشتند را به همراه لکنت­هایی که حرکت تولیدکننده ­های گفتاری در آنها متوقف شده­اند را در تعاریفشان از کشیده گویی گنجانده ­اند

تکرار و کشیده گویی صدا، معمولاً هم بخشی از رفتارهای اصلی لکنتی های پیشرفته هستند و هم در کودکانی که تازه شروع به لکنت کرده­اند، به چشم می خورند. شیهان (۱۹۷۴) دریافت که لکنت از نوع تکرار، در تمام نمونه­های گفتاری ۲۰ بزرگسالی که لکنت می کردند، اتفاق می افتاد. در واقع ۶۶ درصد از لکنت های آنها از نوع تکرار بودند. اگرچه بسیاری از لکنت های آن ها، مطابق تعريف بالا، از نوع کشیده گویی بودند، اما اینکه دقیقاً چه تعداد کشیده گویی در این نمونه ها وجود داشته، مشخص نیست.

قفل شدن از دیگر نشانه های لکنت زبان

قفل شدن از علایم لکنت کودکان می باشد، معمولاً آخرین رفتار اصلی است که ظاهر می شود. هرچند، همانند کشیده گویی، برخی محققین آن را در گفتار کودکان، در ابتدا یا اوایل شروع به لکنت کردن نیز، مشاهده کرده ­اند. علایم لکنت مانند قفل زمانی اتفاق می افتد که فردی به طور نامناسب جریان هوا یا صوت را متوقف می کند و اغلب حرکت تولیدکننده ­های گفتاری­اش نیز به همین صورت متوقف شوند. قفل می­تواند هر سطحی از مکانیسم توليد گفتار را درگیر کند: تنفسی، حنجره­ای با تولیدی. برخی شواهد و بیشتر از آن، نظریه­ پردازی­ هایی وجود دارد که مطابق آن ها، فعالیت عضلانی نامناسب در سطح حنجره ­ای، مشخصه بیشتر قفل­ها است.

با ادامه دار شدن لکنت، اغلب قفل ها طولانی­تر و منقبض ­تر می شوند و ممکن است لرزش نیز آشکار شود. این نوسانات سریع که اغلب به راحتی در لب ها و فک قابل مشاهده هستند، زمانی اتفاق می افتند که فردی روی یک کلمه یا صدا قفل کرده است. در این علایم لکنت 3.فرد جریان هوا را مسدود می کند، فشار هوا پشت محل انسداد را افزایش
می­دهد و به طور فوق العاده شدیدی عضلاتش را منقبض می کند (ون رایپر ۱۹۸۲). شما می توانید این لرزش ها را در تلاش برای گفتن کلمه «با» در حالی که لبهایتان را به شدت روی هم می فشارید و فشار هوا را در پشت آن افزایش می دهید، همانندسازی کنید. تصور کنید زمانی که می خواهید صحبت کنید، به صورت غیرمنتظره­ای این اتفاق برای شما بیافتد.

اشخاصی که لکنت می کنند در بسامد وقوع علائم لکنت زبان و دیرش رفتارهای اصلی با یکدیگر تفاوت دارند. تحقیقات نشان می دهد که یک فرد مبتلا به لکنت، زمانی که با صدای بلند نوشته­ای را می خواند، به طور میانگین بر روی حدود ۱۰ درصد از کلمات لکنت می کند، هرچند که تفاوت بین فردی بسیاری وجود دارد.بسیاری از افرادی که به طور خفيف لکنت می­کنند، در حین خواندن مطلب یا صحبت کردن، بر روی کمتر از ۵ درصد کلمات، لکنت می­کنند و تعداد کمی که لکنت شدید دارند بر روی بیش از ۵۰ درصد کلمات لکنت می­کنند. دیرش رفتارهای اصلی از گوناگونی بسیار کمتری برخوردار است، به این صورت که، طور میانگین، حدود یک ثانیه و به ندرت بیشتر از پنج ثانیه هستند.

علائم ثانویه لکنت

علائم لکنت زبان نظیر تکرار واج ها و کشیده گویی در فرد لکنت زبان دیده می شود. اشخاصی که لکنت می­کنند از لکنت کردن خود لذت نمی برند. آنها اگر نتوانند از تکرارها، کشیده­ گویی­ ها و قفل­هایشان به کلی اجتناب کنند، با تلاش برای پایان دادن سریع آن ها، به این رفتارها واکنش نشان می دهند. ممکن است این واکنش ها در آغاز تنها یک تلاش تصادفی باشند، اما خیلی تبدیل به الگوهایی می شوند که به خوبی یاد گرفته شده ­اند. من رفتارهای ثانویه را به دو گروه کلی تقسیم می کنم: رفتارهای رهایی و رفتارهای اجتنابی. بجای پیروی از رویکرد سنتی در مورد رفتارهای ثانویه، برای مثال، [تقسیم آن ها به] «آغازگرها» یا «به تعویق­ اندازی ­ها»، این تقسیم­ بندی را به وجود آوردم چراکه فعالیت­های درمانی من بر اصولی متمرکز هستند که به وسیله آنها رفتارهای ثانویه یاد گرفته می شوند.

واژه های «رهایی» و «اجتناب» از متون یادگیری رفتاری قرض گرفته شده­اند. به طور خلاصه، رفتارهای رهایی زمانی اتفاق می افتند که گوینده­ای لکنت می کند و تلاش می کند تا لکنت را پایان دهد و کلمه را تمام کند. مثال­های شایع رفتارهای رهایی، پلک زدن، تکان دادن سر و به میان اندازی صداهای اضافه مانند «آه»، است که اغلب با پایان لکنت همراه هستند و بنابراین تقویت می­شوند. از سوی دیگر، رفتارهای اجتنابی، زمانی که فرد وقوع لکنت را پیش­بینی می کند و تجارب منفی­ای که هنگام لکنت کردن داشته است را به یاد می آورد، یاد گرفته می­شوند. برای جلوگیری از لکنت و تجارب منفی همراه آن، فرد لکنتی اغلب به رفتارهایی متوسل
می­شود که پیش از این برای رهایی از لحظات الكنت استفاده کرده است – برای مثال پلک زدن یا «آه». یا ممکن است او چیز متفاوتی را امتحان کند، مانند تغییر کلمه­ای که تصمیم داشته است بگوید.

در بسیاری از موارد، بخصوص در آغاز، ممکن است رفتاهای اجتنابی از وقوع لکنت پیشگیری کنند و ترس فزاینده از اینکه لکنت رخ می دهد را تسکین می دهند که این از لحاظ هیجانی بسیار با ارزش است. خیلی زود این رفتارهای اجتنابی تبدیل به عادت­های قوی می­شوند که نسبت به تغییر مقاوم هستند. انواع زیر مجموعه­های اجتناب در فصل ۷ شرح داده می شوند (برای مثال؛ به تعویق اندازی ها، آغازگرها، جانشینی ها و ابزارهای زمانبندی مانند حرکات دست هنگام گفتن کلمه).

هنگامی که برای مشخص کردن اینکه یک رفتار ثانویه، رهایی یا اجتناب است. تلاش می کنید به یاد داشته باشید که رفتار رهایی تنها پس از اینکه لحظه لكنت کردن شروع شده است، اتفاق می افتد و رفتار اجتنابی قبل از اینکه لحظه لکنت کردن آغاز شود، اتفاق می افتد.

احساسات و نگرش­ها

احساسات یک فرد به همان اندازه می تواند بخشی از اختلال لكنت باشد که رفتارهای گفتاری­اش هستند. ممکن است احساسات، لكنت را تشدید کنند دقیقا همانطور که ممکن است دفعات وقوع لکنت، احساسات را خلق کنند. در آغاز، احساسات مثبت ناشی از هیجان یک کودک یا احساس منفی ترس ممکن است به کرات باعث ایجاد لکنت شوند که او ندرتا به آنها توجه می کند. سپس هنگامی که بسامد لکنت بیشتر می شود، ممکن است نا امید یا خجالت زده شود چرا که نمی تواند آنچه که می خواهد را – حتی نام خودش – را به راحتی و با سرعتی همانند دیگران بگوید. این احساسات، صحبت کردن را سخت­تر می کنند همانطور که نا امیدی و خجالت، تلاش و کوشش را افزایش می دهند و مانع گفتار روان می شوند. احساساتی که در نتیجه لكنت حاصل می شوند ممکن است نه تنها شامل نا امیدی و خجالت، بلکه همچنین ترس از لکنت دوباره، احساس گناه درباره ناتوانی برای کمک به فردی دیگر و خصومت در مقابل شنوندگان را شامل می شوند.

نگرش ها، احساساتی هستند که تبدیل به بخش نافذی از باورهای یک فرد می شوند. برای مثال، همانطور که یک فرد مبتلا به لکنت، بیش تر و بیش تر لکنت می کند؛ این باور در او ایجاد می شود که فردی است که معمولا برای صحبت کردن مشکل دارد. همانطور که شما ممکن است باور کنید که اتومبیل تان به درد نخور است اگر مشکلتان با آن ادامه پیدا کند. نوجوانان و بزرگسالانی که لکنت می کنند معمولا نگرش های منفی بسیاری در مورد خودشان دارند که نتیجه سال ها تجارب لكنت زبان می باشند

فردی که لکنت می کند اغلب نگرش هایش را در مورد شنوندگان طرح ریزی می کند با این باور که آنها فکر می کنند او احمق یا نگران است. هر چند گاهی اوقات ممکن است شنوندگان دقت نگرش های فرد همکاری کنند.

تحقیقات نشان داده است که بیش تر مردم حتی معلمان و آسیب شناسان گفتار و زبان، افراد لكنتی را اشخاصی عصبی، دلواپس و وحشت زده تلقی می کنند.  رفتارهای این چنینی شنوندگان می­تواند نگاه افراد لکنتی به خودشان را تحت تاثیر قرار دهد و تغییر نگرش­های منفی مراجع درباره خودش می تواند تمرکز اصلی برنامه درمانی باشد.

علت لکنت در کودکان و بزرگسالان

آیا لکنت در تمامی تمدن‌ها وجود دارد؟ لكنت زبان در سرتاسر جهان و در تمامی فرهنگ‌ها و نژادها یافت شده است. این اختلال به شغل، هوش و درآمد ربطی نداشته و در هر دو جنس و در تمامی سنین، از نوزادی تا پیری، رخ می‌دهد. لکنت زبان، اختلالی قدیمی است و شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه از بیش از ۴۰ قرن پیش در تمدن‌های چینی، مصری و بین النهرین وجود داشته است. گفته می‌شود که حضرت موسی لکنت داشته‌اند  و از ترفند رایج در بسیاری از اشخاص دارای لکنت استفاده می‌کرده است – یعنی از برادرش می‌خواسته تا بجای ایشان صحبت کند. مرکز گفتاردرمانی لکنت زبان دکتر صابر در تشخیص علت لکنت زبان و درمان های تخصصی آن فعالیت می نماید.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

علت لکنت زبان چیست

علت ایجاد کننده لکنت، هنوز یک راز سر به مهر است. اگرچه دانشمندان همچنان به دنبال کشف این هستند که چه چیزی باعث لکنت می‌شود، اما سرنخ‌های زیادی به دست آورده‌اند. اول اینکه، شواهد محکمی وجود دارد که لکنت، اغلب، اساس ژنتیکی دارد؛ به این معنا که چیزی به ارث برده می‌شود که احتمال لكنت کردن کودک را بیشتر می‌کند. این «چیز» ژنتیکی با نحوه شکل‌گیری و رشد مسیرهای عصبی مسئول گفتار و زبان در مغز کودک ارتباط دارد. برای مثال، مسیرهای عصبی مربوط حرف زدن ممکن است در مواجهه با جریان سریع اطلاعات به تنگناها، بن بست‌ها یا موانع دیگری برخورد کند. همچنین این مسیرها ممکن است نسبت به اختلال ناشی از سایر فعالیت‌های مغز، همانند هیجانات، آسیب‌پذیر باشند. سرنخ دیگر درباره ماهیت لکنت این است که لکنت بیشتر در کودکی و بین ۲ تا ۵ سالگی شروع می‌شود. بنابراین، شروع لكنت تقریبا در همان زمانی اتفاق می‌افتد که بیشتر استرس‌های معمول ابتدای کودکی اتفاق می‌افتند. کودکی ممکن است در دوره‌ای که خزانه‌ی واژگانی و نحوه رشد چشم‌گیر و شگرفی دارند، لکنت کند. در کودگ دیگری، ممکن است شروع لکنت زمانی باشد که خانواده به یک منزل جدید نقل مکان می‌کنند. لکنت کودک سوم ممکن است بلافاصله بعد از تولد برادر یا خواهری دیگر شروع شود. عوامل متفاوت بسیاری، که به تنهایی یا در ترکیب با هم عمل می‌کنند، ممکن است شروع لکنت را در کودکی که استعداد عصبی- روانی یا زمینه ذاتی برای لکنت دارد، تسریع کنند. زمانی که لکنت آغاز می‌شود، ممکن است در خلال چند ماه ناپدید یا به تدریج بدتر شود. هنگامی که لکنت بدتر می‌شود، ممکن است واکنش‌های یاد گرفته شده، فاکتور مهمی در شدت آن باشند.

همبازی‌های مدرسه یا بزرگسالان بی‌فکر می‌توانند باعث شوند که کودک به شدت درباره لکنت خود آگاه شود و احساس خجالت کند. کودک به سرعت یاد خواهد گرفت که با تلاش زیاد، می‌تواند از کلمه‌ای که بر رویش گیر کرده است، عبور کند. او ممکن است بفهمد که پلک زدن یا گفتن یک «اووم» سریع قبل از تلاش برای بیان یک کلمه سخت، می‌تواند لکنت را موقتاً برطرف سازد. زمانیکه فرد از کودکی وارد دوره‌ی نوجوانی می‌شود، واکنش‌های یاد گرفته شده بسیاری از علائم را تحت تاثیر قرار می‌دهند. او یاد گرفته است تا لکنت را پیش بینی کند و ممکن است زمانی که صحبت می‌کند، در تلاش برای گریز یا اجتناب از آن، لرزش‌های اضطرابی شدیدی داشته باشد. در بزرگسالی، ترس از لکنت و تمایل برای اجتناب از آن می‌تواند به شیوه زندگی او نفوذ کند. بزرگسالی که لکنت می‌کند، اغلب با محدود کردن کار، دوستان و تفریحاتش به موقعیت‌ها و افرادی که بار (فشار) گفتاری کمتری بر وی تحمیل می‌کنند، با آن کنار آید. تصویر ۱ – ۱، نمایی کلی از بسیاری از عوامل مشارکت کننده در تکامل لکنت را ارائه می‌دهد. در این فصل و چهار فصل پس از آن، درک کنونی از این تاثیرات را با تفصیل توضیح خواهم داد.

علت لکنت زبان ناگهانی در نوجوانان

در بعضی مواقع لکنت زبان به صورت ناگهانی در سنین نوجوانی بروز می کند. در این شرایط نوجوان با لکنت زبان از حضور در جمع و برخورد با دوستانش اجتناب می کند و گوشه گیر م شود. در بسیاری از مواقع علت لکنت زبان در نوجوانان فشار روانی و اضطراب در مواجهه با مشکلات اجتماعی و تحصیلی است. در بعضی مواقع در کودکانی که سابقه لکنت در خانواده آنان وجود دارد و به صورت ژنتیکی مستعد لکنت می باشند در دوران نوجوانی با تغییر محیطی مانند تغییر در مقطع تحصیلی و اضطراب بر اثر اختلافات خانوادگی و نظیر آن لکنت زبان ناگهانی را مشاهده می نماییم. در این شرایط استفاده از کمک های روانشناسی در کنار گفتاردرمانی می توان نتیجه درمان مناسبی را رقم بزند.

تأثیر محیط بر تشدید لکنت

لکنت زبان یک اختلال گفتاری پیچیده است که عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، روانشناختی و محیطی در تشدید یا کاهش آن نقش دارند. محیطی که فرد در آن زندگی یا فعالیت میکند، یکی از کلیدیترین عوامل تأثیرگذار بر شدت لکنت است. کودکان و بزرگسالانی که در محیطهای پراسترس، انتقادی یا غیرحمایتی قرار میگیرند، اغلب با افزایش تنش عضلانی، اضطراب و ناتوانی در کنترل گفتار مواجه میشوند. برای مثال، فشارهای خانوادگی مانند انتظارات بالای والدین برای صحبتِ «بیعیب» یا تمسخر توسط همسالان در مدرسه میتواند لکنت را به یک چالش روزمره تبدیل کند. حتی در محیط‌ های کاری، ترس از قضاوت شدن توسط همکاران یا مدیران، باعث اجتناب از گفتگوهای ضروری و تشدید علائم میشود.

تحقیقات نشان میدهد محیط‌های آرام، همراه با شنوندگان صبور و بدون قطعکردن گفتار فرد، به کاهش لکنت کمک میکند. والدین و اطرافیان با ایجاد فضایی امن و پذیرنده، میتوانند اعتمادبهنفس فرد مبتلا را تقویت کنند. برای نمونه، استفاده از جملات کوتاهتر، کاهش سرعت گفتار خودِ والدین، و اجازه دادن به کودک برای کامل کردن جملات بدون عجله، از راهکارهای ساده اما مؤثر است. همچنین، فعالیت‌های گروهی غیررقابتی مانند خواندن شعر یا داستانگویی در جمعهای کوچک، به بهبود روانی کلام کمک میکند. در مقابل، محیط‌های شلوغ، پرسر و صدا یا عجولانه مانند مهمانی‌های پرجمعیت یا کلاسهای شلوغ مدرسه، ممکن است لکنت را تشدید کنند.

جالب است بدانید که حتی تغییرات محیطی ساده مانند کاهش محرکهای بصری و شنیداری هنگام گفتگو (مثلاً خاموش کردن تلویزیون) نیز تأثیر مثبتی دارد. در نهایت، آگاهی از تأثیر محیط بر لکنت، به خانواده‌ها و مربیان کمک میکند تا با اصلاح فضاهای ارتباطی، از افزایش عوارض لکنت زبان مانند انزوا، اضطراب اجتماعی یا کاهش عملکرد تحصیلی جلوگیری کنند.

نقش خواب و تغذیه در بهبود گفتار

سلامت جسمی و روانی نقشی کلیدی در بهبود اختلالات گفتاری مانند لکنت ایفا میکند. خواب کافی و تغذیه مناسب، دو عامل مهمی هستند که اغلب نادیده گرفته میشوند، در حالی که تأثیر مستقیمی بر عملکرد مغز، هماهنگی عصب و عضله، و کنترل تنفس دارند. مطالعات نشان دادهاند کم‌خوابی یا خواب بیکیفیت، باعث افزایش سطح کورتیزول (هورمون استرس) میشود که این موضوع تنش عضلانی و ناپایداری گفتار را تشدید میکند. بهویژه در کودکان، خواب کمتر از ۸ ساعت در شبانه‌روز، ممکن است منجر به کاهش تمرکز و اختلال در برنامه‌ریزی حرکات گفتاری شود.

از سوی دیگر، تغذیه مناسب با تأمین ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری، به تقویت سیستم عصبی کمک میکند. برای مثال، کمبود ویتامینهای گروه B (مانند B12 و B6) که در گوشت، تخم‌مرغ و سبزیجات برگدار یافت میشوند، با اختلالات عصبی و گفتاری مرتبط است. همچنین، منیزیم (موجود در مغزها و دانه‌ها) و امگا-۳ (ماهی‌های چرب) به کاهش التهاب و بهبود انتقال سیگنالهای عصبی کمک میکنند. مصرف بیش‌ازحد مواد غذایی تحریک‌کننده مانند کافئین یا شکر نیز ممکن است اضطراب و لرزش عضلات مرتبط با گفتار را افزایش دهد.

علاوه بر این، هیدراته نگه داشتن بدن با نوشیدن آب کافی، خشکی دهان و سفتی عضلات زبان را کاهش میدهد و روانی گفتار را بهبود میبخشد. ترکیب این عوامل با تمرینات گفتاردرمانی، نتایج ملموستری ایجاد میکند. برای نمونه، کودکانی که رژیم غذایی متعادل و برنامه خواب منظم دارند، معمولاً در جلسات گفتاردرمانی مشارکت فعال‌تر و پیشرفت سریعتری نشان میدهند. در نتیجه، توجه به سبک زندگی سالم نه تنها سلامت عمومی، بلکه کیفیت ارتباطات کلامی را نیز ارتقا میدهد.

1-آیا مشکلات شنوایی در کودکی میتواند منجر به لکنت شود؟
اختلالات شنوایی به طور مستقیم باعث لکنت نمیشوند، اما میتوانند بر رشد طبیعی گفتار تأثیر بگذارند. کودکانی که نمیتوانند الگوهای گفتاری اطرافیان را بهدرستی بشنوند، ممکن است در تولید صداها یا تنظیم سرعت گفتار دچار مشکل شوند. این ناهماهنگی گاهی شبیه لکنت به نظر میرسد، اما معمولاً با سمعک یا گفتاردرمانی بهبود مییابد.

2-چگونه اضطراب و استرس بر لکنت تأثیر میگذارند؟

اضطراب یکی از مهمترین عوامل تشدیدکننده لکنت است، اما لزوماً علت اولیه آن نیست. هنگام استرس، ترشح هورمونهایی مانند کورتیزول افزایش مییابد و باعث تنش عضلات گفتاری (زبان، حنجره) میشود. این تنش، روانی کلام را مختل کرده و لکنت را آشکارتر میکند. در برخی موارد، ترس از قضاوت دیگران به دلیل لکنت، چرخه معیوب «اضطراب ← لکنت ← اضطراب بیشتر» ایجاد میکند که نیاز به مداخله روانشناختی دارد.

انواع لکنت زبان چیست

هر گونه اختلال در تداوم، سرعت، سهولت در تولید، برنامه ریزی، ریتم گفتاری و یا ترکیبی از این عوامل باعث ایجاد پدیده ای به نام ناروانی می شود. به عبارتی هر گونه از هم گسیختگی و آشفتگی جریان طبیعی گفتار منجر به لکنت زبان در فرد می گردد. مرکز گفتاردرمانی کودکان و بزرگسالان دکتر صابر در زمینه گفتاردرمانی لکنت زبان در کودکان و بزرگسالان با در اختیار داشتن امکانات روز دنیا و استفاده از تکنیک های تخصصی گفتاردرمانی لکنت زبان  به درمان انواع لکنت کودکان و بزرگسالان می پردازد. گفتاردرمانان مجرب مرکز دکتر صابر با توجه به این نکته که انواع لکنت زبان کودکان چیست از روش های درمان لکنت بسته به شرایط و توانایی ها و نواقص فرد بهره می برند تا به بهترین نتیجه درمانی دست یابند.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی و رفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

انواع لکنت زبان چیست:

برای توضیح این مورد که انواع لکنت زبان چیست باید به موارد زیر اشاره نمود

1 . ناروانی طبیعی ( Normal Non-fluency ) یکی از انواع لکنت زبان می باشد( نمونه ی صوتی ندارد )

این ناروانی در کودکان محدوده ی سنی ۲ تا ۵ سال دیده می شود و علایم آن تکرار در سطح کلمه و گاهی عبارت و جمله . کودک از ناروانی خود آگاه نیست . نوع ناروانی فقط تکرار است، تکرارها کمتر از ۳ بار هستند و تنش و تقلایی هنگام صحبت کردن وجود ندارد.

2 . لكنت زبان دوران رشد ( Developmental Stuttering)

ون رایپر بر این باور است که لکنت زبان زمانی پدید می آید که در جریان طبیعی گفتار، وقفه ای ناگهانی و غیر طبیعی به واسطه تکرار صداها و هجاها و کلمات و حتی عبارات ، کشیده گویی صداها و هجاها و کلمات و نیز به میان اندازی صداها و هجاها و کلمات دیگر و قفل شدن دهان ، ایجاد شود و بعضا با رفتارهای وابسته همراه باشد.

مهم ترین علائم و تظاهرات لكنت زبان عبارتند از:

1 ) تکرار(repetition)  : تکرارها ممکن است در عبارت ، کلمات یا گروه کلمات ، هجاها یا گروه های هجاها، واج ها یا وضعیت های تولیدی مقدماتی جهت تولید واج ها به وقوع بپیوندد.

۲ ) گیر(block)  : به معنی توقف های کامل در روند گفتار است . گیر ها نیز مانند تکرارها از لحاظ شدت، دیرش ، تقلای فیزیکی و رفتار های وابسته انواع گوناگون دارند.

3 ) کشیده گویی ( prolongation ): عبارت است از طولانی ادا کردن کلمات، هجاها و صداها ( به ویژه واکه ها).

گزارش موردی از لکنت زبان دوران رشد :

” س ” پسری ۲۰ ساله می باشد که از سن ۳٫۵ سالگی لکنتش شروع شده است. لکنت او با تکرار قسمت هایی از کلمه آغاز شد (علت تکرار، نبود هماهنگی اندام های گویایی با یکدیگر است.) و بعد از مدت کوتاهی کشش صداها نیز به رفتارهای لکنت اضافه شد . حالتی که در آن جریان هوا یا صدا ادامه دارد اما حرکت تولید گرها متوقف شده است که علت آن نبود هماهنگی بین تنفس و حرکات اندام های گویایی می باشد. رشد لکنت کودک در ابتدا حالت نوسانی داشته به صورتی که در شرایط پراسترس و هیجانی مقدار آن افزایش می یافته ولی در محیط آرام و بدون اضطراب، میزان لکنت بسیار کم می شد اما با افزایش سن میزان لکنت نیز زیاد شد و بیشتر به صورت گیر کردن بروز کرد. سابقه وجود لکنت در خانواده ی مادری دیده می شود و خاله و پسر دایی مراجع نیز لکنت داشته اند. والدین تک زبانه هستند. هنگامی که کودک برای اولین بار لکنت کرده، والدین با لحنی پر از اضطراب و عصبانیت از کودک خواسته اند روان صحبت کند . همواره کودک را به آرام صحبت کردن و نفس گرفتن قبل از شروع کلام تشویق کرده اند.

به علت خجالتی بودن کودک و مسخره شدن توسط همکلاسی ها در مدرسه و ادامه ندادن گفتاردرمانی در سن ۱۰ سالگی، میزان لكنت تغییری نکرده و بهبود نیافته است.

در حال حاضر لكنت این فرد بیشتر به صورت گیر همراه با لرزش در عضلات دور لب و گونه بروز می کند . این پدیده زمانی اتفاق می افتد که فرد به طور نامناسب جریان هوا یا صدا را متوقف می کند ، در حالی که حرکت اندام های گویایی ادامه دارد . به نظر می رسد کلمات شنیده شده با فشار زیادی از دهان گوینده به بیرون پرتاب می شوند. در واقع علت اصلی گیر، نبود هماهنگی بین تنفس و حرکات اندام های گویایی است. سفت شدن عضلات و بروز گیر ممکن است در سطح حنجره و مناطق بالاتر گفتار اتفاق بیفتد . همچنین مراجع هنگامی که به لکنت می افتد با عقب بردن سر و بستن چشم و فشردن دست هایش به هم قصد دارد خود را از لکنت رها کند.

اصطلاحا به این رفتارها، رفتارهای رهایی می گویند یعنی فرد فکر می کند با انجام چنین کارهایی می تواند کلمه مورد نظر را راحت تر بیان کرده و خود را از لکنت رها کند . بسیار ان این رفتارها برای افراد لکنتی عادت شده اند و به صورت غیر ارادی آنها را انجام می۔ دهند. علاوه بر رفتارهای رهایی ، نوع دیگری از رفتارها به نام رفتارهای اجتنابی در این افراد دیده می شود و زمانی بروز می کنند که فرد لکنت خود را پیش بینی کرده و تجربه های منفی ای را که هنگام لكنت کردن داشته به یاد می آورد و تلاش می کند با انجام چنین رفتارهایی از گرفتار شدن خود در لكنت حین صحبت کردن جلوگیری کند.

در این مراجع رفتارهای اجتنابی به صورت تغییر کلمه و مکث های نابه جا در شروع کلمه ای که پیش بینی می کند در آن به لکنت می افتد، دیده می شوند.

در حال حاضر ، مراجع به سطحی از اعتماد به نفس رسیده که علی رغم شکست در رسیدن به نتیجه ی مطلوب ، قصد دارد جلسات درمان را ادامه دهد تا به گفتار روان برسد.

نمونه ی صوتی شماره 16 در قسمت نمونه های اصلی، صدای مراجع حین خواندن متن است . نمونه ی صوتی شماره 17 ، خواندن متن بعد از چهار ماه گفتار درمانی مداوم می باشد. با رعایت نکات درمان و اجرای روش های درمانی میزان لکنت مراجع کاهش یافته است .

متن هدف : صبح همگی بخیر / عيد شما مبارک / خانم خوبن؟ / چند وقته از بچه ها خبری ندارم / شما محبت دارین / تلفن با شما کار داره / یکم صدای تلويزيونو کم کن.

گفته­ی بیمار (واج نگاری بر اساس الگوی کتاب یدالله ثمره):

sobhe hamegi beXeyr.Peyde šomâ mobârak.Xânom Xuban?čan vaqte Paz bačehâ Xabari nadâram/

/šomâ mohabat dârin.telefon bâ šomâ kâr dare yekam sedâye televiziyuno kam kon/

قسمت های پر رنگ شده ، نشانه گیر کردن های مراجع حین خواندن متن است.

ویژگی های نمونه ی صوتی (نمونه ی صوتی شماره ی ۱۶):

1  . گیرهای شدید همراه با لرزش در عضلات دور لب و گونه

صبح همگی بخیر / عید شما مبارک / خانم خوبن؟/ چند وقته از بچه ها خبری ندارم/ شما محبت دارین، تلفن با شما کار داره / یکم صدای تلویزیونو کم کن . (صداهایی که بیمار روی آن ها گیر می کند، با خط تیره مشخص شده اند.)

2  . بروز رفتارهای رهایی به صورت بستن چشم و فشردن دست ها به هم

3  . میزان لكنت : ۳۷٪ (تعداد کلمات لكنت شده تقسیم بر كل كلمات گفته شده ، بیانگر میزان لكنت است . )

میزان لکنت بیمار برای سطح خواندن متن ، نسبتا بالاست.

گزارش موردی از لکنت دوران رشد  (2) :

“ع” پسری ۴ ساله است که از سن ۳ سالگی لکنتش با تکرار کلمات تک هجایی و قسمت هایی از کلمه آغاز شده است. بعد از مدت کوتاهی کشش و گیر نیز به رفتارهای لکنتش اضافه شده اند. شروع گفتار کودک با تأخیر بوده و اولین کلمه را در ۲ سالگی گفته است. در حال حاضر نیز خطا در تولید صداهای گفتاری دیده می شود و مهارت های زبانی کودک متناسب با سن وی نیست. از لحاظ عاطفی بسیار پرخاشگر و عصبی است و طبق گفته های مادر، فیلم های جنگی و ترسناک زیاد می بیند که منجر به بروز کابوس های شبانه شده اند.

هنگامی که کودک برای اولین بار لکنت کرده ، والدین با تنبیه کلامی او را وادار به تصحيح گفته خود کرده اند . رشد لکنت کودک حالت نوسانی دارد . در بازی با هم سن و سالان میزان آن کمتر شده ، ولی در خانه به علت پرخاشگری های زیاد و نبود رابطه ی خوب میان کودک و ا اعضای خانواده ، میزان لكنت افزایش می یابد . سابقه­ی وجود لکنت در خانواده وجود ندارد ، اما والدین دو زبانه هستند (زبان اول و فارسی) و با یکدیگر به زبان اول صحبت می کنند . طبق گفته های مادر ، یکی از علل پرخاشگری های کودک صحبت کردن پدر و مادرش به زبان اول است زیرا به طور کامل متوجه گفتار آنها نمی شود .

در حال حاضر کودک زمانی که به لکنت می افتد با کوبیدن پاهایش روی زمین و بستن چشم‌هایش و فشار دادن آنها به هم سعی می‌کند خود را از لکنت رها کند.

نمونه صوتی شماره ۱۸ در قسمت نمونه های اصلی صدای مراجع حین خواندن شعر می باشد

شعر هدف : شبا که ما می خوابیم ، آقا پلیسه بیداره ، ما خوابه خوش می بینیم ، آقا پلیسه دنباله شکاره ، آقا پلیسه دزد و به چنگال میندازه.

گفته­ی بیمار (واج نگاری بر اساس الگوی کتاب یدالله ثمره):

/šabâ mâ miXâbim Pâqâ pulise bidâle,mâ Pâbe Puš mibinim, Pâqâ pulise dombâle šekâle, Pâqâ pulise dozdo čangæl mengâze/

12 زبان اول غیر فارسی است ولی خانواده در محیط فارسی زبان زندگی می کنند.

13 شبا ما می خوابیم ، آقا پولیسه بیداله ، ما آبه اوش می بینیم ، آقا پولیسه ددنباله شـــــکاله آقا پولیسه دزدو چنگل منگازه.

قسمت های پر رنگ شده بیانگر گیر ، قسمت های دارای خط ، بیانگر تکرار و قسمت های دارای خط و پر رنگ شده بیانگر کشش می باشند . (تکرار صدای /d/ در کلمه ی /dombale/ کشش صدای /š/ در کلمه­ی /šekar/ ).

ویژگی های نمونه ی صوتی :

1  . رفتارهای لکنت شامل : گیر ، تکرار ، کشش

2  . بروز رفتارهای رهایی به صورت کوبیدن پاها روی زمین و بستن چشم ها و فشردن آن ها به هم

3  . میزان لكنت : ۵۲٫۶٪

4  . خطاهای تولیدی شامل حذف صدای /X/ و جانشینی صدای /g/ به جای /d/ و /L به جای /r/

5  . حذف حرف اضافه ى /be/ و حرف ربط /ke/

نتایج حاصل از تحلیل نمونه ی صوتی بیانگر وجود گیر ، تکرار و کشش در خواندن شعر می باشد . عمده ی رفتار لکنت از نوع گیر است اما کشش صداهای /š/ در کلمه /šekar/  ، تکرار صدای /d/ در کلمه ی /dombale/ و صدای “m” در کلمه ی / mindaze/   ←  / mengaze / شنیده می شود.

علاوه بر لکنت ، خطاهای تولیدی به صورت حذف صدای /X/در ابتدای کلمات /Xabe/ و /Xos/ جانشینی صدایL/  / به جای /r/ در کلمه ی /bidare/ و /Sekar/ و صدای /g/ به جای “d” در کلمه ی  / mindaze/   ←  / mengaze /  وجود دارد . همچنین به علت پایین بودن مهارت های زبانی کودک ، حرف اضافه­ی /be/ را در جمله be čangæl mengâze// و حرف ربط /ke/ را در جمله /Saba ke ma miXabim/  حذف کرده است.

در قسمت سایر ، به نمونه ی صوتی ۸ مراجعه کنید : پسری ۲۴ ساله که از طریق مطالعه ی کتاب های مرتبط با اختلال ، خود درمانی کرده و در حال حاضر با هدف همکاری با گفتار درمانگر و کمک به مراجعین مبتلا به لکنت به کلینیک مراجعه کرده است.

3  . لكنت اکتسابی ( Acquired Stuttering) (نمونه ی صوتی ندارد)

لكنت اکتسابی نوعی از ناروانی در گفتار است که پس از دوران کودکی ایجاد می شود و بر اساس علت ایجاد کننده ی آن ها به دو نوع لكنت عصب زاد (نورولوژیک) و لكنت روان زاد اسایکولوژیک) تقسیم بندی می شوند.

– لكنت عصب زاد (نورولوژیک) : گونه ای از لکنت اکتسابی است که در اثر آسیب های ناشی از سکته ، ضربه به سر ، تومور و یا بیماری هایی مثل پارکینسون و مسمومیت دارویی ایجاد میشود . این لکنت همانند لکنت رشدی علائمی نظیر تکرار ، کشیده گویی و گیر دارد ؛  البته تفاوت­هایی نیز دارد که می توان با کمک آن ها این دو نوع لكنت را از هم افتراق داد به عنوان مثال تکرارهای لکنت عصب زاد برخلاف لکنت رشدی فقط در ابتدای کلمه رخ نمیدهند بلکه در بخشهای انتهایی کلمه نیز بروز می‌یابند و یا کم و خفیف بودن رفتارهای وابسته در این نوع لکنت که آن را متفاوت از لکنت رشدی می کند .

– لکنت روان زاد (سایکولوژیک) : اختلالی در روانی گفتار است که  معمولن پس از یک دوره طولانی استرس یا فشارهای عاطفی و روانی ایجاد میشود . الگوی لکنت روان زاد نیز مشابه لکنت رشدی است به این معنی که رفتار هایی نظیر تکرار گیر و کشیده گویی دارد با این تفاوت که رفتارهای وابسته به آن متفاوت از لکنت رشدی و غیرمعمول هستند .

1-تفاوت لکنت و تپق زدن (Cluttering) در چیست؟
تپق زدن (Cluttering) یک اختلال گفتاری مجزا است که با سرعت بالای گفتار، حذف هجاها، و بیان نامفهوم جملات شناخته میشود. برخلاف لکنت، فرد از مشکل خود آگاه نیست و گفتارش شبیه به «بریده بریده شدن» است.

2-آیا لکنت موقعیتی (Situational Stuttering) یک نوع مجزاست؟
خیر. لکنت موقعیتی به شرایطی اشاره دارد که لکنت فرد در موقعیت های خاصی (مثل صحبت با تلفن، سخنرانی) تشدید میشود. این حالت زیرمجموعه انواع اصلی لکنت (رشدی، عصبی یا روانی) قرار میگیرد و به عنوان یک نوع مستقل شناخته نمیشود.

لکنت زبان چیست؟

 لکنت زبان چیست؟ روانی گفتار در اختلال لکنت آسیب می‌بیند. لکنت زبان به تدریج از دوران کودکی شروع می‌شود و در بعضی افراد بعد از این دوران بروز می کند. لکنت زبان با اختلال در ایجاد صداهای گفتاری که به آن « ناروانی گفتاری» گفته می‌شود، مشخص می شود. بیشتر افراد گاه به گاه ناروانی گفتاری مختصری دارند. برای مثال بعضی کلمات تکرار می شوند و بقیه کلمات با استفاده از صداهای اضافی « امم» یا « ااه» پیش بینی می شوند. ناروانی گفتار الزاماً به تنهایی مشکل ساز نیست هر چند تعداد زیاد ناروانی گفتاری می تواند یک مانع ارتباطی باشد.  مرکز درمان لکنت زبان دکتر صابر با بررسی دقیق علائم لکنت زبان در کودکان و طبقه بندی نشانه های لکنت زبان به تشخیص لکنت زبان و علل احتمالی آن پرداخته و بهترین برنامه درمانی را برای گفتاردرمانی لکنت زبان در کودکان ارائه می دهند.

از برخی جهات، لكنت شبیه مشکلی است که شما ممکن است با اتومبیل­تان داشته باشید. تصور کنید اتومبیلی داشتید که ناگهان در هنگام رانندگی در ترافیک متوقف می‌شود. گاهی اوقات هنگامی‌ که می‌خواهید از پشت چراغ قرمز حرکت کنید به جلو می‌پرد و سر و صدایش بالا می‌رود. زمانی دیگر ممکن است دنده خلاصی گیر کند و موتور به سرعت کار کند اما چرخ‌ها نچرخند. حتی زمانی دیگر ممکن است ترمز‌ها خود بخود گیر کنند و تا زمانی که شما چندین مرتبه روی پدال نکوبید ر‌ها نشوند.

این وضعیت را با آنچه «اصل» رفتار لکنت است، مقایسه کنید. لکنت با توقف­ هایی که بسامد وقوع و /یا دیرش آن‌ها بطور نابهنجاری بالاست، مشخص می‌شود. این توقف‌ها معمولاً به صورت (الف) تکرار صداها، هجا‌ها یا کلمات تک هجایی؛ (ب) کشیده­گویی صدا‌ها و یا (ج) «انسداد» یا «قفل» جریان هوا یا صداسازی در حین گفتار نمود پیدا می‌کنند.

باز می‌گردیم به مثال اتومبیل: پس از این‌که شما چندین مرتبه مشکلاتی با اتومبیل­تان داشتید، احتمالاً راهکارهای مواجهه با آن‌ها را به منظور راه­اندازی مجدد اتومبیل خواهید آموخت. ممکن است اگر به­جلو بپرد و صدا کند، محکم‌تر بر پدال گاز فشار دهید تا تلاش کنید که سرعت آن را بیش‌تر کنید و به همین صورت، افرادی که لکنت می‌کنند معمولاً به تکرارها، کشیده­گویی‌ها یا قفل­هایشان با تلاش بیشتر برای بیرون انداختن کلمات از دهان ، یا استفاده از صدا‌ها ، کلمات یا حرکات اضافه در تلاش برای «رهایی از گیر» یا جلوگیری از گیر کردن، واکنش نشان می‌دهند.

اگر مشکل اتومبیل شما برای چند روز یا بیشتر باقی بماند، احتمالاً احساسات بدی در مورد آن خواهید داشت. اولین مرتبه که این اتفاق می‌افتد، تعجب خواهید کرد. سپس، هنگامی‌که این اتفاق بیشتر و بیشتر رخ می‌دهد، تعجب جایش را به سرخوردگی می‌دهد. اگر اتومبیل شما متناوباً در میان ترافیک خاموش کند و نزدیک باشد که سایر رانندگان به شما بزنند و شروع به داد زدن کنند، شما شروع به پیش­بینی مشکلات خواهید کرد و می‌ترسید از این‌که هر وقت شما اتومبیل را می‌رانید، این اتفاقات بیفتد.

کودکی که شروع به لکنت می‌کند، بسیاری از این احساسات را تجربه می‌کند. تعجب سرخوردگی، شرم و ترس. این احساسات – در ترکیب با مشکلی که کودک در صحبت کردن دارد- ممکن است باعث شود که فرد لکنتی خود را در مدرسه، موقعیت­های اجتماعی و کار محدود کند.

ممکن است این همانند واکنش شما به آن اتومبیل مشکل­ساز باشد. پس از این‌که اتومبیل­تان چندین مرتبه شما را در ترافیک گذاشت، احتمالاً شما در تعمیرگاه رهایش می‌کنید و پیاده می‌روید یا تنها در خانه می‌مانید. جنبه دیگری از توصیف لكنت شامل مشخص کردن هر آنچه که لکنت نیست، می‌باشد. برای مثال، می‌بایست بین رفتارهای لکنت که به تازگی توصیف شد و مکث­های طبیعی، تمایز قایل شد. کودکانی که گفتار و زبانشان به طور طبیعی رشد می‌کند، اغلب تكرارها، بازبینی‌ها و مکث­هایی را نشان می‌دهند که لکنت نیستند. تکرارهای کوتاه، بازبینی‌ها و مکث­های موجود در گفتار بیشتر بزرگسالان غیرلکنتی زمانی که عجله می‌کنند یا (از حرف خود) مطمئن نیستند نیز، همین­طور است. فصل ۷ تفاوت­های بین ناروانی طبیعی و لکنت را با جزئیات بیشتر شرح می‌دهد تا شما را برای تکلیف تشخیص افتراقی لکنت در کودکان آماده کند.

بین لکنت و سایر اختلالات روانی شناخته شده نیز، می‌بایست تمایز گذاشته شود. ناروانی ناشی از آسیب مغزی یا بیماری یا ضربه روانی با لکنتی که در کودکی آغاز می‌شود متفاوت است. به علاوه، لکنت با تندگویی متفاوت است که یکی دیگر از اختلالات روانی است که شامل گفتار سریع و تحریف شده است و من درباره­اش در فصل ۱۵ صحبت خواهم کرد. شاید درمان این اختلالات تا اندازه­ای متفاوت باشد، هرچند برخی از تکنیک­هایی که درمان­گران برای لکنت استفاده می‌کنند برای سایر اختلالات روانی نیز مفید هستند.

یک دهه پیش، WHO طبقه بندی­ اش را به دسته ­بندی بین المللی عملکرد، ناتوانی و سلامت (ICF) تغییر داد. (WHO 2001) در پاراگراف­های بعدی،روش­هایی را که ممکن است در آن‌ها ایـن سیستم برای لکنت به کار برده شود،پیشنهاد خواهم کرد.

طبقه ­بندی با «عملکرد و ناتوانی » آغاز می‌شود که در آن ساختارهای بدن و عملکردهای بـدن در نظر گرفته می‌شوند.ساختارهایی که در لكنـت اختلال کارکردی دارند، همان­طور که مطالعات تصویربرداری مغزی نشان داده است،ساختارهای قشری و زیر قشری، مانند مسیرهای ماده سفید که ممکن است برای هماهنگی طرح­ریزی، اجرا و بازخورد حسی برای گفتار ضروری باشند، هستند. عملکردهایی که در لکنت متفاوت هستند وقفه­هایی در جریان گفتار هستند که اختلال را مشخص می‌کنند. سیستم ICF زمانی که «فعالیت و مشارکت در نظر گرفته شوند، مفیدتر می‌شود. ممکن اسـت افرادی که لکنت می‌کنند کم و بیش در دو حوزه­ی ICF شامل «سخنرانی» و «مکالمه» مشکل داشـته باشند. این‌ها حیطه­هایی هستند که لکنت در آن‌ها مورد توجه است.همچنین ممكـن اسـت حـوزه­ی سوم ، یعنی «تعاملات بین فردی» هم، تحت تأثیر قرار گیرد، اگر که سخنرانی و مکالمه به میزانی توسط لكنت محدود شوند بطوری­که شخصی که لکنت می‌کند از صحبت کردن با دیگران خـودداری کند.

یک قسمت جدید و مهم از آخرین سیستم ICF «عوامل بافتی» نام دارد. یک جز از این قسمت «محیط» است. این بخش بویژه مربوط به افرادی است که به دلیل این‌که مردم در محیط ممکن اسـت دامنه­ای از غیرپشتیبان (برای مثال، خانه­ای که در آن استرس زیاد است یا همکلاسی­هایی که کودکی را اذیت می‌کنند) تا بسیار پشتیبان (برای مثال، خانواده­ای که کودک را می‌پذیرد و مشارکتش را ترغیب می‌کند) داشته باشند، لکنت می‌کنند.همچنین در زیر «عوامـل بـافتی» طبقه «عوامل شخصی» قرار دارد. این‌ها خصوصیت­های شخصی است که لکنت می‌کند. منش و شخصیت او.

تأثیر عوامل محیطی و فردی را بر روی دو نفر که لکنت می‌کنند، در نظر بگیرید. نفر اول ، جک ولچ، مدیر عامل موفق سابق شرکت جنرال الکتریک است که کتاب «جک؛رک و پوست­کنده» را نوشته است. بدون شک طبع جسور او و پذیرش اولیه لکنتش توسط خانواده ­اش در کمک به موفقیتش در دنیای پرفشار هیات­های رئیسه ، مهم بوده است. از سنین کم، ولج اجازه نمی‌داد لکنت در مسیر اهدافش قرار بگیرد. در مقابل ، بازیگر جیمز ارل جونز ، در آغاز به لکنتش به روش بسیار متفاوتی واکنش نشان داد. زمانی که ۶ ساله بود بسیار از لکنتش معذب بود، او وانمود می‌کرد که لال است بنابراین او نمی‌بایست صحبت می‌کرد. تنها مدتی بعد، با حمایت فردی در محیطش – معلم انگلیسی دبیرستان – شروع به یادگیری این کرد که می‌تواند با مواجه­شدن با موفقیت­های دشوار و تمرین خواندن با صدای بلند در مقابل شنوندگان ، بر لكنتش غلبه کند.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

علائم لکنت زبان

لکنت زبان در بعضی افراد روی فعالیت‌های روزمره تاثیر می‌گذارد. فعالیت هایی که فرد در آنها مشکل دارد برای افراد مختلف متفاوت است. برای بعضی افراد تنها در فعالیت‌های خاص مانند صحبت کردن از طریق تلفن و یا مقابل گروهی از مردم مشکلات ارتباطی بروز می‌کند. ولی برای بقیه افراد در تعداد زیادی از فعالیت‌ها در محیط های مختلف خانه، مدرسه یا کار مشکلات ارتباطی اتفاق می‌افتد. بعضی افراد ممکن است شرکت در یک سری از فعالیت‌ها را محدود کنند. این اعمال محدودیت شرکت در فعالیت ها به دلیل نگرانی فرد از واکنش مردم به گفتار ناروان است.

افراد زیادی ممکن است سعی کنند که با تغییر دستوری کلمات در جمله، تظاهر به فراموش کردن کلمه ای که می خواستند بگویند و یا کاهش جملات، ناروانی های گفتار خود و لکنت زبان را از مردم پنهان کنند. بقیه افراد ممکن است به علت وجود لکنت زبان شرکت در بسیاری از فعالیت ها را ناممکن بدانند. واکنش فرد و دیگران در مورد اختلال لکنت زبان می تواند بر میزان آسیب لکنت زبان بر زندگی روزانه موثر باشد.

چگونه با کودکان مبتلا به لکنت زبان بهتر ارتباط برقرار کنید؟

انجام کارهایی مانند هنگامی که فرد لکنت زبان می کند شنونده به جای دیگر نگاه می‌کند، متوقف کردن فرد هنگام لکنت زبان کردن، کمک هنگام لکنت کردن و یا به صورت ساده‌تر شنونده با فردی که لکنت می کند حرف نمی‌زند، عدم اطمینان شنونده را به اثبات می رساند. به هر حال هیچ کدام از این واکنش ها کمک کننده نیستند. به عبارت دیگر افرادی که لکنت می کنند می خواهند همانند دیگران با آنها رفتار شود. آنها در مورد تفاوت گفتار خود با گفتار دیگران و اینکه گفتن جملات بیشتر طول میکشد آگاه هستند.

 نشانه‌های لکنت چیست؟

1. تکرار: در گفتار افرادی که لکنت می کنند اغلب تکرار کلمه یا قسمتی از کلمه مشاهده می شود.مثال: ت ت ت توپ
2. کشش: در گفتار افرادی که لکنت می کنند اغلب کشش صداهای گفتاری مشاهده می شود. مثال: سسسسسوت
3. قفل: امکان دارد گفتار کاملاً متوقف یا قفل شود. قفل زمانی است که دهان بدونِ بیرون آمدن هیچ صدایی برای گفتن یک صدا در وضعیت خود قرار گرفته است. مثال: توقف جریان هوا و اندام گفتاری در وضعیت گفتن صدای اول کلمه کارتون.

لکنت چگونه تشخیص داده میشود؟

شناسایی لکنت زبان در گفتار افراد به نظر کار آسانی است. ناروانی های گفتاری اغلب قابل مشاهده هستند و ارتباط شخص را مختل می کنند. شنونده ها وقتی فردی لکنت می کند معمولاً می‌توانند آن را تشخیص دهند. لکنت زبان می تواند بر چیزی فراتر از گفتار قابل‌ مشاهده فرد تاثیر گذار باشد و عوارض لکنت زبان بسیار است. بعضی از ویژگی‌های گفتار همراه لکنت زبان برای شنونده ها قابل شناسایی نیست. پس از تشخیص لکنت نیاز به مهارت یک آسیب‌شناس گفتار و زبان معتبر دارد.

توجه : هنگام ارزیابی آسیب‌شناس گفتار و زبان و دکتر لکنت زبان تعداد و نوع ناروانی های گفتاری ای که شخص در موقعیت و محیط های مختلف تولید می کند را ثبت می‌کند. همچنین وی روشهایی که شخص به ناروانی های گفتاری واکنش نشان می دهد و یا با آنها سازگار می شود را ارزیابی می کند. همچنین وی باید اطلاعاتی در مورد عوامل تشدید کننده مشکل جمع آوری نماید. ممکن است به ارزیابی های دیگری مانند سرعت کفتار، مهارت های زبانی و… نیاز باشد.

کودکان کم سن و سال تر:

پیش بینی احتمال تداوم یافتن لکنت زبان بسیار مهم است. ارزیابی شامل یکسری آزمون ها، مشاهدات و مصاحبه‌ها است. عوامل هشداردهنده احتمال تداوم یافتن لکنت زبان که بین آسیب شناسان گفتار و زبان مشترک است به شرح زیر هست:

• تاریخچه خانوادگی لکنت کردن
• لکنت کردن بیش از 6 ماه تداوم داشته است
• وجود مشکلات گفتار و زبان و دیگر
• ترس های عجیب یا نگرانی های کودک یا والدین در مورد لکنت

کودکان بزرگتر و بزرگسال:

پرسیدن سوال آیا احتمال دارد لکنت زبان تداوم پیدا کند؟ اهمیت کمتری دارد زیرا لکنت زبان به اندازه کافی تداوم پیدا کرده است و در زندگی شخصی فرد مشکل ایجاد کرده است. ارزیابی این افراد شامل آزمون ها، مشاهدات و مصاحبه‌هایی برای بررسی شدت کلی علائم لکنت زبان است و علاوه بر این تاثیر لکنت بر توانایی شخص برای برقراری ارتباط و شرکت در فعالیت های روزانه را ارزیابی می‌کنند.

بهترین کار هنگام صحبت کردن با افرادی که لکنت می کنند دادن زمان کافی برای گفتن چیزی است که می‌خواهند بگویند است. سعی نکنید کلامش را قطع کنید و یا گفتارش را تکمیل کنید. انجام این کارها نه تنها کمکی نمی‌کند بلکه فشار بیشتری بر فرد وارد می کنید. همچنین توصیه هایی مانند آهسته تر، آرامش داشته باش یا نفس عمیق بکش می‌تواند باعث شود شخص احساس راحتی نکند.

روش‌های درمانی لکنت چیست؟

اغلب برنامه های درمانی برای افراد مبتلا به لکنت زبان روش های رفتاری است. گفتاردرمان لکنت زبان به افرادی که لکنت می کنند برای بهبود ارتباط کلامی مهارت‌های خاصی را آموزش می‌دهند. برای مثال کنترل یا تنظیم سرعت گفتار را به افرادی که لکنت می کنند، آموزش می‌دهند. علاوه بر این ممکن است فرد با یک سرعت پایین تر گفتن کلمات را آغاز کند و حالت کشش ماهیچه های گفتاری کمتر مشاهده شود. همچنین ممکن است نحوه کنترل یا تنظیم تنفس را یاد بگیرند. فرد پس از تسلط بر کنترل سرعت گفتار، اغلب با سرعتی پایین‌تر از گفتار طبیعی با استفاده از عبارات و جملات کوتاه، تمرین گفتار نرم و روان را شروع می‌کند. فرد با گذشت زمان با سرعت طبیعی، در جملات طولانی و محیط‌های دشوار می تواند گفتار روان داشته باشد.

نتیجه‌گیری:

لکنت زبان یک اختلال گفتاری با ریشه‌های چندوجهی (عصبی، روانی و محیطی) است که با تکرار، کشش یا توقف غیرارادی در تولید صداها و کلمات همراه است. این پدیده نهتنها یک چالش فیزیکی، بلکه تحت تأثیر عوامل هیجانی مانند استرس، ترس از قضاوت یا کمبود اعتمادبه نفس تشدید میشود. آگاهی عمومی درباره لکنت زبان به کاهش انگ اجتماعی و ایجاد محیطی حمایتی برای افراد مبتلا کمک میکند. تشخیص به موقع و مراجعه به متخصصان گفتاردرمانی و روانشناسی، نقش کلیدی در بهبود کیفیت زندگی این افراد دارد. در نهایت، لکنت نباید به عنوان یک محدودیت دیده شود، بلکه بخشی از تنوع انسانی است که با درک و همراهی جامعه قابل مدیریت است.

سوالات متداول:

1-آیا لکنت زبان بر هوش یا توانایی های ذهنی فرد تأثیر میگذارد؟
خیر، لکنت هیچ ارتباطی با سطح هوش یا توانایی های شناختی فرد ندارد. بسیاری از افراد مبتلا به لکنت، از هوش بالایی برخوردارند و در حوزههای مختلف موفقیت های چشمگیری داشته‌اند.

2-آیا لکنت زبان قابل پیشگیری است؟
پیشگیری کامل ممکن نیست، اما کاهش استرس‌های محیطی، تشویق گفتار آرام در کودکان و مراجعه به موقع به متخصص در صورت مشاهده علائم اولیه، خطر تبدیل شدن لکنت موقت به مزمن را کاهش میدهد.