اگر شما نخستین بار است که پدر و مادر شدن را تجربه می کنید و نوزاد و کودک بی قرار دارید، شیوه های آرام کردن نوزاد برایتان سخت خواهد شد اما خوشبختانه شیوه های زیادی برای آرام کردن نوزاد وجود دارد. به منظور آرام کردن نوزاد و کودک بی قرار خود باید ابتدا متوجه شوید علت گریه او چیست تا بتوانید راه هایی برای آرام کردن نوزاد و کودک بی قرار خود پیدا کنید. البته فهمیدن این که چرا نوزاد و کودک بی قرار است، کمی دشوار است. اگر نوزاد و یا کودک شما بیش از حد بی قرار بوده و گریه می کند و با هیچ شیوه ای نمی توانید او را آرام کنید، بهتر است با یک دکتر کودک بی قرار یا متخصص مشورت کنید و علائم نوزاد و کودک بی قرار خود را شرح دهید تا راه حل هایی به شما بدهند. کلینیک کاردرمانی غرب و شرق تهران تحت نظر دکتر مهدی صابر، بهترین متخصص بی قراری کودکان، با انجام روش های بازی درمانی، کاردرمانی حسی، رفتاردرمانی، ماساژ درمانی و… به درمان نوزاد و کودک بی قرار کمک می کند. مشاوره والدین و آموزش تکنیک های ریلکسیشن به والدین از خدمات ارائه شده توسط متخصصین این مرکز می باشد.
-بسیاری از چیز هایی که موجب به خواب رفتن کودک تان می شود، می تواند موجب آرامش او نیز بشود. برای سرگرمی این کودکان غرغر و هواکش حمام را به کار بیندازید، رادیو با پارازیت هایش را روشن کنید یا جارو برقی و ماشين لباسشویی و ظرفشویی را به کار بیندازید.
-هنگام کار کردن ماشین لباسشویی شما با یک تیر دو نشان می زنید؛ چنان چه شرشر آب لباسشویی او را آرام نکند، نشاندن او روی صندلی مخصوصش و قرار دادن آن روی دستگاه در حال خشک کردن لباس ها این کار را خواهد کرد و البته یکی از کار های روزانه شما نیز انجام خواهد شد.
هشدار: مراجعه به متخصص ماساژ درمانی (کایروپراتیک) و معاینه و ماساژ، بعضی از کودکان به ویژه آن هایی که تولد دشواری داشته اند را آرام تر می کند و موجب اشک ریختن کمتر آن ها می شود.
-از این که کودک را به دست فرد دیگری بسپارید، نترسید. کودک تان خستگی و استیصال شما را درک خواهد کرد؛ یک فرد تازه نفس ممکن است مشکل را حل کند در صورتی که به شخص دیگری دسترسی ندارید و به آخر خط رسیده اید کودک را در جای امنی قرار دهید و به مدت کوتاهی استراحت کنید.
-هوای تازه ای تنفس کنید از منزل بیرون بروید و کمی ورزش کنید. قدری قدم بزنید یا در حالی که کودک را در سبد مخصوص جلوی دوچرخه قرار داده اید، دوچرخه سواری کنید. حرکت ممکن است موجب آرامش کودک و ورزش موجب آرامش خود شما شود. در صورت مساعد نبودن هوا در خانه بمانید و در حالی که کودک را در آغوش دارید، با او جست و خیز کنید (می تواند با نوای موسیقی باشد).
دیگر روش های ارام کردن بی قراری کودکان
کودک تان را از جایش برداشته اید، به او غذا داده اید، آروغش را زده است، پوشکش را تعویض کرده اید، او را در پتوی مناسبی پیچیده اید، دوباره پتو را از دور او باز کرده اید ولی هنوز هم گریه می کند، دلیلش برای شما نیست و حتی خود کودک نیز ممکن است دلیلش را فراموش کرده باشد. تنها چیزی که در این حالت می خواهید ساکت شدن اوست. حالا وقت آن است که این آرام بخش های چند منظوره را آزمایش کنید.
شاید بد نباشد آرام کننده های زیر را به وسایل کودک تان اضافه کنید:
اسلینگ: دارای اندازه های مختلف بر اساس قد شماست. انتخاب اندازه مناسب موجب حمل راحت تر کودک خواهد بود. بد نیست دو عدد داشته باشید؛ یکی به اندازه مامان و یکی به اندازه بابا.
کوله جلویی: کودک را در آغوش شما نگه می دارد و گرما و نیز ضربان قلب شما ممکن است موجب آرامش او شود.
آکواریوم: صدای فیلتر آکواریوم، کودک را آرام می سازد و ماهی ها توجه او را جلب می کنند.
تاب: حرکت یک تاب کودک می تواند آرامش بخش باشد. این نوع تاب را مدت زیادی مورد استفاده قرار نمی دهید، بنابراین شاید امانت گرفتن آن از یک دوست فکر بدی نباشد.
صندلی تاشو کودک: صندلی پایه بلند با پوشش پارچه ای که می توانید با پا آن را بالا و پایین ببرید.
موسیقی: انواع مختلف آن را امتحان کنید، از کلاسیک تا پاپ، بالاخره یکی از آن ها مؤثر خواهد بود.
هشدار: کودکتان را به شدت تکان ندهید، زیرا گریه او را متوقف نمی کند و ممکن است موجب فلج دائمی، حمله صرع، نابینایی، سایر صدمات مغزی یا حتی مرگ شود. به علت بزرگی سر و ضعف ماهیچه های گردن، تکان تکان دادن کودک ممکن است موجب حرکت مغز در جمجمه و در نتیجه پارگی رگ های خونی شود. اگر خیلی هیجان زده و عصبانی هستید، کودک را در محل امنی قرار دهید و از او دور شوید.
قنداق کردن چیست؟
در چند هفته اول تولد بعضی نوزاد ها اگر جمع و جور در پارچه ای پیچیده شوند، احساس امنیت بیشتری دارند و کمتر بدقلقی می کنند. قنداق کردن، دست ها و پا های نوزاد را که ممکن است حرکات آن ها او را از جا یا از خواب بپراند، مهار می کند و گرمای پتو او را آرام می سازد (بعضی کودکان این کار را دوست ندارند و به سرعت عقیده شان را ابراز می کنند). اگر نوزاد شما قنداق شدن را دوست دارد این کار را انجام دهید:
1.یک پتوی تقریباً مربع نوزاد را پهن کنید و گوشه بالای آن را به طرف پایین تا بزنید.
نوزاد را به پشت روی پتو قرار دهید به طوری که گردن کمی بالاتر از محل تاخوردگی پتو قرار گیرد. یک دست او را کنارش قرار دهید و پتو را روی بدن و زیر پشتش تا بزنید.
گوشه پایینی پتو را به طرف بالا تا بزنید و لبه اضافی آن را که ممکن است روی صورت نوزاد را بپوشاند به طرف پایین تا بزنید.
4. دست دیگر را پایین بیاورید و گوشه دیگر پتو را روی بدن نوزاد قرار دهید و اضافی آن را زیر بدنش بگذارید.
میزان خواب کودک و نوزاد سالم یکی از مسائل تخصصی بوده که تحت تاثیر عوامل مختلفی هم قرار دارد و هم چنین مقدار خواب مورد نیاز کودکان و نوزادان نیز با هم متفاوت است، به عنوان مثال خواب کودک یک ساله، حدود 12 ساعت در روز می باشد اما یک نوزاد تازه متولد شده حدود 15 ساعت یا بیشتر در طول روز می خوابد. هنگامی که نوزاد را از بیمارستان به خانه می آورید، به طور متوسط روزانه پانزده ساعت و معمولاً به صورت منقطع در طول روز و شب می خوابد. نوزاد ممکن است تقریباً همیشه خواب باشد یا میزان خواب او به یازده ساعت یا کمتر تقلیل یابد. نوزاد ممکن است در ساعت ۲ صبح کاملاً هشیار باشد و حتی تا ساعت ۴ صبح اشتیاقی برای خوابیدن نداشته باشد. این جابه جایی روز و شب برای نوزاد غیر عادی نیست. در زمان بارداری جنین احتمالاً مدت زیادی در طول روز به علت تکان خوردن، بر اثر راه رفتن و حرکت کردن شما خوابیده است و سپس به محض دراز کشیدن شما در شب او بیدار و فعال می شده است. برای عملکرد بهتر، میزان خواب کودک و نوزاد سالم، از بزرگسالان بیشتر است. اما بعضی از کودکان به اختلال خواب دچار می شوند اما خوشبختانه اکثر مشکلات بی خوابی کودکان به عادت های خواب و رفتار های آن ها در طول شبانه روز مرتبط می شود، از این جهت با راهکار هایی مانند ماساژ خواب می توان به درمان بی خوابی کودک کمک کرد. کلینیک کاردرمانی دکتر صابر، با در نظر گرفتن روش هایی برای درمان بی خوابی کودک و نوزادان، در غرب و شرق تهران مشغول فعالیت می باشد و رضایت همیشگی مراجعه کنندگان را به خود جلب می کند.
شما تا به حال از طریق بروشورها اطلاعات فراوانی درباره خواب به دست آورده اید. در هر صورت تکرار توصیه های آکادمی آمریکایی متخصصان کودکان (AAP) در مورد به پشت خواباندن کودکان سالم، اهمیت فراوانی دارد؛ زیرا تحقیقات جدید نشان داده است که خواباندن کودک به پشت با کاهش سندرم مرگ ناگهانی نوزاد SIDS ارتباط دارد. بنابراین نوزاد خود را به پشت بخوابانید؛ بعد از خواباندن به پشت، بهترین حالت برای نوزادان، خواباندن آنان به پهلو است. چنانچه نوزاد همیشه در یک وضعیت خوابانده شود، در سر و جمجمه نوزاد منطقۀ مسطحی ایجاد می شود که پلاژیوسفالی وضعیتی نامیده می شود. زمان خواب نوزاد وضعیت قسمتی از سر او را که با بالش در تماس است تغییر دهید. در طول روز در زمان بیداری گاهی او را روی شکم قرار دهید.
درمان بی خوابی نوزادان
می توانید به نوزادتان بیاموزید که بیداری در روز بسیار جالب توجه تر از بیداری در شب است. برای نوزادانی که در اتاق نوزادان بوده اند. روز و شب تفاوت کمی با هم داشته است. لامپ ها همیشه روشن بوده و نوزادان گریه می کرده اند و افراد بیست و چهار ساعت آنجا تردد داشته اند. در منزل شما می توانید روز و شب را از هم تفکیک کنید. سعی کنید در بعد از ظهر هر دو ساعت یک بار نوزاد را از خواب بیدار کنید و هرگاه در طول روز بیدار است، اوقات خوبی برای او فراهم سازید و با او صحبت کنید. اسباب بازی های نوزاد را بیرون بیاورید. او را برای شنیدن صدای پرندگان از منزل بیرون ببرید یا به ملاقات کنندگان نشان دهید. برای درمان بی خوابی نوزاد و کودک خود، می توانید از روش هایی همچون کاردرمانی حسی استفاده کنید.
میزان خواب کودک و نوزاد
واقعیت این است که نوزاد عادی و متوسط، البته هیچ نوزادی واقعاً عادی و وسط نیست، هر روز این مقدار خواهد خوابید:
-شانزده و نیم ساعت در هفته اول
-پانزده و نیم ساعت در ماه اول
-پانزده ساعت در سه ماه اول
-چهارده و نیم ساعت در شش ماه اول
-حدود چهارده ساعت در سال اول
در شب با نوزاد زیاد صحبت نکنید؛ جز یک لامپ چیزی در منزل روشن نکنید و با او بازی نکنید، حتی پوشک او را عوض نکنید، مگر اینکه کثیف یا بسیار خیس شده باشد. دیر یا زود اغلب نوزادان طولانی ترین دورۀ خواب خود – چهار یا پنج ساعت متوالی – را در طول شب خواهند داشت. البته احتمالاً لحظه ای که نوزادتان به خواب می رود، شما به رخت خواب نخواهید رفت؛ بنابراین باز هم خواب کافی نخواهید داشت. در پایان سومین ماه ،زندگی نوزاد باید بخش عمده ای از زمان خوابش را در شب سپری کند. اما متأسفانه هنوز این طور نیست. دوره خواب او هنوز این قدر طولانی نیست که شما احساس کنید به اندازه کافی خوابیده اید. به منظور درمان بیخوابی در کودکان می توان به کلینیک کاردرمانی دکتر صابر مراجعه کرد و از روش های مختلفی همچون ماساژ درمانی، کاردرمانی و… استفاده کرد.
یکی از مهمترین مشکلات والدین با کودکان مشکلات خواب آنان می باشد. کودک باید هر روز هفته در یک زمان به رختخواب برود و در یک زمان بیدار شود. مشکلات حسی تأثیرات زیادی بر خواب میگذارند و خواب نیز البته بر همه چیز تأثیر میگذارد. یک کودک دچار حساسیت شنوایی ممکن است در فیلتر کردن صداها مشکل داشته باشد، چه ترافیک بیرون باشد، چه صدای تلویزیون خانه، یا حتی صدای تنفس خواهر یا برادر خوابیده در تخت یا اتاق کناری. یک کودک دچار دفاع لمسی ممکن است توسط پیژامه، ملافه، بالش یا سختی تشک اذیت شود. اتاق میتواند زیادی گرم، زیادی سرد، زیادی روشن یا تاریک باشد تا بتواند به راحتی بخوابد. مرکز کاردرمانی دکتر صابر در زمینه ماساژ درمانی و مشکلات پردازش حسی در کودکان که موجب اختلالات خواب در کودک می گردد به صورت تخصصی فعالیت می نماید. ماساژهای آرام سازی و یکپارچگی حسی به درمان بیخوابی در کودکان کمک بسزایی می نماید.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
برای درمان بیخوابی کودکان راه های بسیاری وجود دارد. خوشبختانه، تغییرات نسبتا ساده میتوانند تغییر بزرگی ایجاد کنند. اینها برخی پیشنهادات برای زمان خواب هستند:
ایجاد یک برنامه خواب و درمان بیخوابی
کودک باید هر روز هفته در یک زمان به رختخواب برود و در یک زمان بیدار شود. میتواند وسوسه انگیز باشد که به کودکان در آخر هفته ها و تعطیلات اجازه داد که دیر به خواب بروند، اما این کار ساعت درونی بدن را سردرگم میکند و خواب را حتی پس از آخر هفته و تعطیلات مختل مینماید. اگر ساعت خواب به دلیل تعطیلات و سفر بهم بریزد، آن را با اختلاف 15 دقیقه باخواب طبیعی کودک تنظیم کنید.
برای کودکانی که با تغییرات مشکل دارند و به سختی به تخت خواب میروند، برنامه رفتن به خواب را از یک ساعت قبل آغاز کنید. مراحلی را به طور منظم برای رفتن به تختخواب ایجاد کنید مانند مسواک زدن دندانها و شستن صورت، صحبت دربارهی اتفاقهای روز، خواندن یک کتاب و سپس چراغها را خاموش کنید. کمی تنوع ایجاد کنید تا کودک نسبت به این برنامهها بتواند خود را تطبیق بدهد. یک والد ممکن است همیشه کتاب بخواند، اما میتواند کتابهای دیگری در طول هفته بخواند. ممکن است خواندن داستان دربارهی به خواب رفتن برای کودک آرامبخش باشد، برای بعضیها، یک برنامه ریزی تصویری برای هر گام داشته باشید. در حالی که ما باور داریم فعالیتهای شبانه باید آرام و بی سر و صدا باشد، بعضی کودکان قبل از اینکه بتوانند به خواب بروند نیاز به ورودی شدید دهلیزی و حس عمقی دارند. ممکن است یک والد متوجه شود که کودک راحتتر به خواب میرود که برای مثال برنامه خود را با پریدن روی تخته پرش کوچک خود شروع کند یا چند ردیف پله را بالا برود و سپس دندانهای خود را مسواک بزند و پیژامههای خود را بپوشد و ادامه.
معمولا حمام قبل از خواب برای کودکان آرامش بخش است زیرا آب فشار عمقی فراهم میآورد. اگر کودک از آب حمام میخورد، والد میتواند به آب نمک بهداشتی اضافه نماید، از آن جایی که منیزیوم به شل کردن عضلات کمک میکند و خواب را تحریک مینماید. با این وجود، بعضی کودکان توسط یک حمام قبل از خواب زیادی تحریک میشوند. در این صورت، آنها باید زودتر یا در صبح حمام کنند.
بسیاری از کودکان و بزرگسالان خود را از طریق دهان آرام میکنند. اگر کودک نیاز به آدامس جویدنی داشته باشد، شست خود را بمکد، خود را گاز بگیرد یا به طور مکرر اشیاء غیر خوردنی را در دهان خود قرار دهد، است از یک آرامشبخش دهانی استفاده کند. (اسباب بازیهای دهانی)
راحتی اتاق، لباسها، و تخت خواب
سر و صداهای محیط را با نسبتا ساکت نگه داشتن خانه با استفاده از یک دستگاه ایجاد صدای سفید، سی دی، برنامهی آیفون صدای سفید، یا فن، یا ضد صدا کردن اتاق و نصب پنجرههای دو جداره به حداقل برسانید. در آپارتمانهای پر سر و صدا، کودکان دچار حساسیت صدایی بالا – مخصوصا نوزادها و کودکان که به تازگی به سرپرستی گرفته شدند – ممکن است در واقع نیاز به پنجرههای ضد صدا داشته باشند که سر و صدای بیرون را کاملا حذف میکند.
از یک چراغ خواب یا اگر کودک ترجیح میدهد از لامپ روی میزی بسیار کم نور استفاده کنید. البته، یک کودک دارای حساسیت ممکن است در اتاقی که کاملا تاریک باشد بهتر بخوابد. ممکن است نیاز باشد در خانه پنجرههای دودی نصب شود و اطراف در اتاق خواب را درزگیری کنند تا از نفوذ نور به درون جلوگیری شود. یک حولهی تا شده برای این کار مناسب است اما ممکن است در حین شب اگر نیاز به بیرون رفتن باشد، این کار را برای کودک دشوار بکند.
مطمئن شوید اتاق خیلی گرم یا خیلی سرد نیست. تلاش خود را بکنید تا جلوی ویبرهی دستگاه تهویه هوا و صدای رادیاتور را بگیرید. اگر هوا خشک باشد از یک مرطوبکنندهی هوا و اگر هوا مرطوب باشد از یک رطوبتگیر هوا استفاده کنید. به فکر استفاده از یک تصفیهکنندهی هوا با یک فیلتر باشید تا حساسیتهای هوازی را کاهش دهد.
بیشتر کودکان رختخواب تمام نخ و پیژامههای نخی یا از پشم گوسفند را با مارکها و برچسبهای کنده شده و بدون کمربندهای کشی ترجیح میدهند.
کودکان، نوجوانان و بزرگسالانی که در طول شب دچار گرمای زیاد میشوند ممکن است از ملافههای خاصی خوششان بیاید. که باید از ملافههایی که زود خشک میشوند و با دوام هستند، استفاده کنید.
حتما بررسی کنید که تشک ناصاف، زیادی سفت یا زیادی نرم نباشد. بعضی کودکان ورودی هوشیاری بدنی و لامسهای لازم که به خواب رفتن و در خواب باقی ماندن کمک میکند را از یک ملافهی وزندار دریافت میکنند. بعضی کودکان خوابیدن در یک کیسهی خواب را به دلیل ورودی بیشتر حس عمقی بسیار دوست دارند. میتوان بسیاری از موارد راحتی در خواب مانند کیسهی خواب، ملافههای وزندار، بالشهای ارتعاشی و دستگاههای تولید صدای سفید را به صورت آنلاین تهیه کرد.
روشهای مختلف خواب کودک
چرت زدنهای روزانه را حذف کنید یا کاهش دهید، چون ممکن است با خواب شبانه مداخله کنند.
اگر کودک نسبت به بو حساس باشد، کیسهی زباله را قبل از زمان خواب به بیرون ببرید و بوهای آشپزی را حذف کنید. از شویندههای لباس بدون بو بر روی پیژامهها و رخت خواب استفاده کنید و در کل از نرمکنندههای پارچهای استفاده نکنید چون باقی مانده مواد بو به جا میگذارد.
از ایجاد اتاق خواب برای کودک به عنوان یک محل برای فعالیتهای جالب و پر از فعالیت جلوگیری کنید، اتاق خواب را تنها برای خواب نگه دارید.
اتاق را با رنگهای آرامشبخش دکور کنید و از کاغذ دیواری و موکت طرحدار اجتناب کنید اگر کودک به طور بصری تحریک میشود از کاغذ دیواری و موکت طرحدار اجتناب کنید.
داروهایی همچون آنتی هیستامینها، محرکها، و متعادلکنندههای روانی قادرند به طور مستقیم بر خواب تأثیر بگذارند. با متخصص کودکان یا متخصص داروهای روانی همکاری کرده تا بهترین برنامهی دوز داروهای لازم را ایجاد کنید. از محصولات دارای کافئین چون شکلات، کاکائو داغ، چای سرد، نوشیدنی کولا و قرصهای ضد درد تا حداقل 6 ساعت قبل خواب اجتناب کنید.
ممکن است والدین از ملاتونین ترکیبی استفاده کنند. ملاتونین هورمونی است که به طور طبیعی توسط غدهی اپیفیز ترشح میشود که به تنظیم چرخههای خواب- بیداری کمک میکند. یافتهها نشان میدهد که داروهای دارای ملاتونین، که به صورت اسپری یا قرص موجود هستند، مطمئن بوده و اغلب برای کودکان، بخصوص کودکان اوتیسم مؤثر هستند.
به والدین یادآوری کنید که خود از این روشها استفاده کنند. مراقبی که خودش استراحت کرده باشد از یک فرد خسته برای کمک به خواب رفتن بسیار بهتر است.
