دسته: توانبخشی پارکینسون

علت پاریکینسون چیست؟

بیماری پارکینسون یک اختلال حرکت پیشرونده عصبی است. که خود را با لرزش اندام ها، مشکلات حرکتی و سفتی عضلات نشان می دهد. مشکلات تعادلی، کندی در شروع حرکات و راه رفتن از دیگر علائم پارکینسون می باشد. علت بیماری پارکینسون هنوز شناخته نشده است. درگیری در دهه 50 زندگی شناسایی می شود. تحقیقات وسیعی در حیطه تشخیص علت پارکینسون انجام شده است. عوامل محیطی مانند تغذیه ،استرس و مصرف سیگار در کنار علل ژنتیک موجب بروز  علایم پارکینسون در بیمار می گردد. دکتر پارکینسون با ارزیابی علائم بیمار به طرح برنامه درمانی مناسب  می پردازد. مرکز   کاردرمانی پارکینسون و گفتاردرمانی پارکینسون دکتر صابر در زمینه ارائه خدمات توانبخشی به بیماران پارکینسون و کنترل روند بیماری همچنین توانبخشی در منزل جهت حفظ استقلال فردی بیمار فعالیت می نماید. در این مطلب به توضیح این موضوع که علت پارکینسون چیست؟ و چه نشانه هایی دارد پرداخته می شود.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

4 ویژگی اصلی بیماری پارکینسون عبارت اند از:

1) لرزش (لرزش در حال استراحت) : غالباً با فعالیت کاهش می یابد، اما برای برخی افراد همچنان ادامه خواهد داشت. معمولاً یک طرفه شروع می شود و سپس به سمت دو طرفه پیش می رود.

2) سفتی: سفتی در عضلات که مانع از نرمی و روانی حرکت می شود. برای هر صفحه حرکتی در هر دو امتداد در یک مفصل خاص.

3) اختلال حرکتی داوطلبانه:

برادیکینزیا: کندی در حفظ حرکت

آکینزیا: کندی در شروع حرکت؛ پدیده ای به نام ” انجماد” تجربه می شود، فرد هنگام تلاش برای شروع، حفظ یا تغییر الگوی حرکتی ( به عنوان مثال هنگام نزدیک شدن به پله ها، گوشه چرخاندن، راه رفتن از طریق درگاه) از آن دست می کشد.

4) ایستادن نا مناسب: از بین رفتن تعادل و حالت خمیده

نشانه های بیماری پارکینسون

– اختلالات در راه رفتن (کاهش نوسان بازو) ، میکروگرافیا (یعنی دست خط کوچک می شود و حروف در هم پیچیده می شوند) چهره ماسکه با کاهش بیان چهره، اختلال در درک بینایی و فضایی، افسردگی، اختلالات شناختی با مرتبه بالاتر (تغییر توجه سخت و سختی در پردازش محرک های همزمان)، مشکل در بلع و گفتار (صدای آرام و دیسارتریا)

– دو جنبه زیر از بیماری پارکینسون اغلب (( آزاد دهنده )) از ماهیت غیرقابل پیش بینی خود:

– تغییرات پوشیدنی: کاهش استقلال و کاهش سهولت فعالیت های عملکردی

– تغییرات خاموش و روشن: تغییرات غیر قابل پیش بینی مستقل و حالت های وابسته (این جنبه اغلب به دوز داروها مربوط می شود (لاودوپا- داروهای متداول برای بیماران پارکینسون)

مسیرهای عصبی درگیر در بیماری پارکینسون

مسیر اول: مسیر مستقیم: نورون­ها از ورودی­ها وارد خروجی می­شود.

• از استراتوم (ورودی) به پالیدال خارجی (خروجی)
• از استراتوم (ورودی) به پارس رتیناکولار (خروجی)

مسیر غیرمستقیم: از استراتوم به پالیدال خارجی و از آنجا به ساب تالاموس و از آنجا به پارس رتیناکولار و هم چنین پالیدال خارجی

این دو Output به تالاموس می­روند. از تالاموس اطلاعات به کورتکس مغزی رفته که یک مدار به نام بیزال گانگلیا و کورتیکال تشکیل می­دهند.

برای هر عملکرد یک مدار اختصاصی وجود دارد. مثل نشستن، خم کردن دست و … . در مورد هر موضوعی که طرح می­گردد یک مدار ایجاد می­شود، مثلا برای Dual task دو مدار ایجاد می­گردد.

این مدارها به چهار گروه اصلی تقسیم می­شود:

الف) Skeletomotor

ب) oculomotor

ج) Associated and executive

در هنگام کار با مراجع پارکینسون سعی می­شود برنامه­ا ی برای بیمار مد نظر قرار گرفته شود که هر چهار مورد الف تا د را شامل شود یا حداقل 2 یا 3 مورد با هم را درگیر کند.

مدار اول:

الف) از کورتکس مغز (از ناحیه حرکت اولیه + ناحیه پری موتور + ناحیه سابلیمنتوری موتور و ناحیه سینگولیت موتور). از 4 بخش ذکر شده در استراتوم وارد پوتامن می­شود و سپس چه از طریق غیر مستقیم و چه مستقیم وارد بخش­های خروجی می­شود. {پوتامن داخلی، پارس رتینوکولار} و سپس وارد هسته­های VENTROLATRAL می­شود و مجددا از تالاموس وارد 4 بخش ذکر شده می­شود.

تمام حرکات مربوطه به upper extremity و lower extremity و trunk در این مدار شکل می­گیرند.

مدار دوم:

ب) هر حرکتی که حرکت چشم در آن وجود داشته باشد مدار Oculomotor می­شود. ترکیبی از حرکات چشم و سر در مدار Oculomotor وجود دارد.

نواحی بخش ب شامل ناحیه Subliminally Eye field و Frontal Eye field می­باشد. (در جلو چری موتور یک نقطه قرار دارد که Subliminally & Frontal Eye field را داریم.)

از این دو ناحیه شروع و وارد استراتوم و وارد هسته­ های کادیت می­شود. از هسته­های کادیت به خروجی­ها یعنی پالیدال داخلی و پارس رتینکولا خارجی می­رود و سپس وارد هسته­ های mediodorsal, ventral atral, ventrodorsal می­شود و پس از این­ها وارد ناحیه شروع شده یعنی S.E.F و F.E.F می­گردد.

دستورالعمل مسیر دوم در هنگام کار با بیمار: در حالی که سر را می­چرخانیم به آن نگاه کن / شی را بدون حرکت سر دنبال کن / بالا و پایین آوردن سر و نگاه کردن / حرکات سر با نگاه به اشیا به سمت بالا و پایین

مدار سوم:

ج) از DORSOLATRAL PRIFRONTAL CORTEX و LATRAL ORBITO FRONTAL CORTEX شروع می­شود. (از F.Eye.F و S.Eye.F را به پایین، ناحیه pri Frontal می­گویند و Latral orbito frontal در زیر پری فرونتال در محل قرار گرفتن دو چشم است.) به استراتوم وارد و وارد هسته­ی کادیت می­شود. از هسته کادیت به خروجی­ها یعنی گلوپوس پالیدوس داخلی و پارس رتیناکولار می­شود. و سپس وارد هسته­های تالاموس (mediodorsal, ventrolatral, ventrodorsal) شده و سپس به دو بخش اولیه خود باز می­گردند.

مدار چهارم:

د) از medial orbito frontal cortex و Anterior Singolair area شروع می­شود و در ناحیه داخل latral orbito frontal cortex و medial orbito frontal قرار می­گیرد و ناحیه قدامی سیتوگیت در جلو سینوگیت قرار دارد. به ورودی Basal Ganglia یعنی استراتوم وارد و سپس وارد ventral striatum می­شود. از ventral srtinam به خروجی­ها یعنی گلوپوس پالیال خارجی و پارس رتینوکولار و سپس به بخش­های mediodorsal, ventrolatral, ventrodorsal و سپس به جایگاه خود باز می­گردند. بقیه بخش­های متداول اطلاعات مربوط به حس را دریافت و وارد فرونتال شده و سپس وارد این Loop می­کنند.

نوروفیزیولوژی مسیرها

نورون­ها از pars.compact شروع و به استراتوم می­روند. Pars C نورون­هایی از کورتکس مغزی، bran stem، تالاموس دریافت می­کند. نورون­هایی که از کورتکس وارد P.C می­شوند تشکیل مسیری به نام hyper direct را می­دهند.

از مسیر hyper direct یک سری نورون­ها به صورت غیر مستقیم به ساب تالاموس وارد می­شوند و نام­گذاری آن­ها hyper direct است. اثر این مسیر روی ساب تالاموس است.

مثال: نورون­هایی که از pc شروع و وارد استراتوم می­شوند جنس آن­ها دوپامینرژیک گویند (در داخل آن­ها دوپامین ترشح و در انتهای آن­ها دوپامین خارج می­شود.)

در داخل p.c در اثر ساخت دوپامین رنگدانه­هایی به رنگ سیاه آزاد و به خاطر همین به آن جسم سیاه گویند که در اثر افزایش عمر بر مقدار آن­ها افزوده می­شود.

به تعداد مدارهایی که ذکر شد (4 مدار) مسیرهایی از p.c استراتوم داریم. (به تعداد عملکردهایی که نورون از p.c استراتوم داریم)

نورون­هایی که از استراتوم به پالیدال خارجی می­روند گاباینرژیک­اند (تولید GAOA)

نورون­هایی که از استراتوم به پارس رتیکولاتا می­روند گاباینرژیک­اند.

نورون­هایی که از استریاتوم به پالیدال خارجی می­روند هم گاباینرژیک­اند.

نورون­هایی که از استریاتوم به ساب تالاموس می­روند هم گاباینژیک­اند.

تمامی outputها گاباژنیک­اند.

دوپامین وارد استریاتوم شده و روی مسیر مستقیم روی گیرنده­های d 1 می­نشینند و آن­ها را فعال می­کنند و نورون­هایی گاباینرژیک مسیر مستقیم را فعال می­کنند. فعالیت این نورون­ها (GABA) باعث مهار output می­گردد و از آنجایی که output گابایژیک­اند و نقش مهاری دارد بنابراین با مهار output مهار از روی تالاموس آزاد شده و عملکرد یا رفتار آغاز می­گردد.

دوپامین در داخل استریاتوم روی نورون­های گاباینژیک از استریاتوم به پالیدال خارجی می­رفتند (در مسیر غیر مستقیم) اثر گذاشته و باعث مهار نورون­های گاباژریک می­شود. (از طریق مهار بر روی گیرنده­های D2 در استریاتوم) در نتیجه تولید GABA و ریزش آن به داخل پالیدال خارجی کاهش پیدا کرده بنابراین مهار از روی مسیر پالیدال خارجی به ساب تالاموس برداشته می­شود و به خاطر این فعالیت نورون­های گاباژنریک که از پالیدال خارجی به ساب تالاموس می­روند افزایش می­یابد. و به خاطر این مسئله تولید GABA و ریزش آن به ساب تالاموس افزایش می­یابد. بنابراین این GABA باعث مهار مسیر گلوتامرژیک می­شود که این مسیر جز ساب تالاموس به outputهای B.G یعنی پالیدال داخلی و پارس رتیناکولا می­رود. با مهار مسیر گلوتامینرژیک تولید گلوتامات کاهش پیدا می­کند و چون گلوتامات نقش تحریکی دارد با کاهش آن نقش تحریکی آن روی مسیر outputها که از داخل پالیدال داخلی و pars compacta به تالاموس می­رود کاهش پیدا می­کند بنابراین این مسئله باعث کاهش فعالیت outputها شده و تولید و ریزش GABA را در تالاموس کم می­کند و در نتیجه تالاموس آزاد می­شود.

پس با کاهش دوپامین که در بیماری پارکینسون اتفاق می­افتد تالاموس قفل و در نتیجه باعث کندی حرکتی می­شود.

علت بیماری پارکینسون

اتیولوژی: علت اصلی پارکینسون هنوز شناخته نشده است.

پاتوفیزیولوژی

– ویژگی  اصلی آسیب شناختی بیماری پارکینسون از بین رفتن مسیر nigrostriatal دوپامینرژیک است و به دلیل مرگ سلول ها در ناحیه مغز به نام substra nigra است. به طور خاص، سلول هایی که می میرند سلول هایی هستند که حاوی دوپامین (نورون های دوپامینرژیک) می باشند؛ انتقال دهنده عصبی که به سلول های عصبی اجازه می دهد تا پیام ها را بین یکدیگر و سپس به عضلات منتقل کنند تا حرکت عادی را تسهیل کنند.

– دوره بیماری و میزان پیشرفت در افراد مختلف متفاوت خواهد بود.

– تشخیص معمولاً از 55 سالگی داده می شود. ممکن است فرد 20 تا 30 سال پس از تشخیص زندگی کند.

پیشرفت علائم در بیماری پارکینسون

پیامدهای کنترل حرکتی و یادگیری بر روی استراتژِ های مداخله: نقض کنترل حرکتی مشاهده شده در پارکینسون می تواند تأثیر عمیقی بر توانایی درگیری در شغل داشته باشد. به نظر می رسد با مصرف دارو، لرزش و گرفتگی کاهش می یابد اما مشکلات حرکتی همچنان ادامه دارد. این نشان می دهد که مشکل برنامه حرکتی ممکن است عامل محدود کننده در شغل باشد. رویکردهای مداخله سنتی مانند رود و بوبت به طور کلی برای افراد دارای پارکینسون برای تقویت آموزش عملکردی پیشنهاد می شود. با این حال، این ها پشتیبانی قابل توجهی از تحقیقات دریافت نکرده اند. اصول یادگیری حرکتی در حال حاضر مورد حمایت قرار می گیرد که در عملکرد کاردرمانی برای اختلال عملکرد عصبی گنجانیده می شوند. به عنوان مثال، فیدبک دادن (یک اصل یادگیری) یکی از مهم ترین متغیرهای ارتقاء یادگیری است، به ویژه برای افرادی که اختلال عملکرد عصبی و اختلا در بازخورد ذاتی (حسی) دارند. (1998, Tse & Spalding)

علت محیطی:

1. کار کردن در کارخانه­ جات دارای منگنز
2. مصرف شیشه
3. استرس بیش از اندازه
4. مصرف بیش از حد گوشت قرمز
5. مصرف بیش از اندازه سیگار در طولانی مدت
6. شغل پر استرس

علت ژنتیکی:

اختلال در ژن پارکین

در کل اختلال ژنتیکی + اختلال محیطی باعث علت بیماری می­شود و در کل تولید رادیکال­های آزاد در Pars compactum افزایش می­یابد.

نمونه­ ای از تولید رادیکال آزاد

مثل هیدروژن پراکسید که از سوخت و ساز داخلی سلولی که برای تولید ATP لازم است (هر 3 ATP = تولید یک پراکسید هیدروژن) و چون سمی است یا باید دفع شود یا تبدیل به آب شود و برای تبدیل به آب شدن نیاز به فاکتورهای رشدی مثل نورتروفین­ها داریم. فاکتورهای رشد در داخل خود سلول­هایی دارند که در آن­ها سوخت و ساز انجام می­گیرد. سپس وقتی فکتورهای رشد کم می­شوند رادیکال­ها افزایش یافته و باعث باز شدن کانال یون کلسیم می­شوند و کلسیم حمله به داخل سلول می­کند و باعث خفگی سلول و مرگ آن می­شود. (مرگ سلولی به معنای نکروز است)

سوالات متداول:

1.علت پاکینسون چیست؟

علت اصلی پارکینسون هنوز شناخته نشده است اما علل محیطی نظیر قرار گرفتن در معرض مواد شسمیایی مانند منگنز و علل ژنتیکی در بیماری پارکینسون مطرح است.

2. علل ایجاد لرزش در بیمار پارکینسون چیست؟

با از بین رفتن مسیر nigrostriatal دوپامینرژیک،سلول هایی که می میرند سلول هایی هستند که حاوی دوپامین (نورون های دوپامینرژیک) می باشند، انتقال دهنده عصبی که به سلول های عصبی اجازه می دهد تا پیام ها را بین یکدیگر و سپس به عضلات منتقل کنند تا حرکت عادی را تسهیل کنند.

درمان پارکینسون و مدیریت خستگی

بیماری پارکینسون یک بیماری پیشرونده می باشد که با پیشرفت بیماری فعالیت های بیمار را محدود می نماید. افراد مبتلا به بیماری پارکینسون اغلب از خستگی زودهنگام زیر دوره نسبتا کوتاه (محدود) فعالیت بدنی شکایت می­کنند. یکی از علایم پارکینسون  که توسط  دکتر پارکینسون مورد بررسی قرار می گیرد خستگی می باشد. یک منبع موثق وجود دارد که نشان می دهد که برنامه­ های مدیریت خستگی در پارکینسون که توسط کاردرمانی پارکینسون و گفتاردرمانی پارکینسون ارائه می گردد ممکن است اثر مثبتی بر کیفیت زندگی افراد مبتلا به اختلالات عصبی پیشرونده داشته باشد. مرکز توانبخشی دکتر صابر در زمینه ارائه خدمات توانبخشی و کنترل خستگی بیماران و درمان علائم پارکینسون به صورت تخصصی فعالیت می نماید.

مدیریت خستگی در بیماران پارکینسون

افراد مبتلا به بیماری پارکینسون اغلب از خستگی زودهنگام زیر دوره نسبتا کوتاه (محدود) فعالیت بدنی شکایت می­کنند. این مسئله ممکن است به دلیل تلاش برای ایستادن به صورت قائم برخلاف گرانش زمین و استراتژی­ های حرکتی ناکارآمد باشد. بنابر گفته­ ی افراد مبتلا به پارکینسون اغلب از خستگی ذهنی- درصورتی که در یک محیط اجتماعی و یا شلوغ باشند- شکایت می­کنند. شدت خستگی می تواند به طور رسمی با استفاده از مقیاس شدت خستگی (وایتهد ۲۰۰۹) اندازه گیری شود و تا زمانی که تحریک شود، مجددا اندازه گیری شود. بهینه سازی مدیریت داروی ضد پارکینسون، عملکرد و مدیریت شخص در تمام زمینه های زندگی روزمره را بهبود خواهد بخشید؛ مانند، کمک به حداقل رساندن خستگی. اگر حافظه، چابکی و یا مهارت­های فیزیکی دچار اختلال است؛ باید به رژیم داروی روزمره و اینکه چه کسی می­تواند به مدیریت دارو کمک کند، توجه شود. بررسی روتین­ های زندگی روزمره­ ی فرد، اولویت بندی وظایف، بازسازی فعالیت با توجه به سطوح انرژی، و تعیین دوره­های استراحت منظم، از جمله بهداشت خواب خوب، همه به مدیریت خستگی کمک می­کند. (جهانشاهی و مارسدن ۱۹۹۸).

دستورالعمل­ها

برای کاردرمانگران با هدف ارتقاء خود مدیریتی خستگی در افراد مبتلا به پارکینسون، توصیه می­شود که:

تاثیر خستگی بر عملکرد در تمام فعالیت­های روزمره زندگی باید ارزیابی شده و / یا به طور رسمی اندازه گیری شود.

یک برنامه­ی مدیریت خستگی ساختارمند باید معرفی شود، با استفاده از تکنیک­هایی مانند:

• یک دفتر یادداشت (خاطره) برای ثبت وظایفی که باعث افزایش خستگی شده و یا زمان­های خاصی از روز که خستگی بیشتر مشکل ساز است، تهیه گردد.
• شناسایی اولویت­ها و چگونگی استفاده­ی بهینه از ذخایر محدود انرژی.
• شناسایی راه­های صرفه جویی و فرصت­های حفظ انرژی، از جمله استفاده از اسکوتر خارج از منزل، به جای تلاش برای راه رفتن.
• حذف برخی از وظایف برای بهینه سازی استفاده از زمان و انرژی.
• برنامه ریزی و فعالیت گام به گام از طریق متعادل سازی دوره های فعالیت، از جمله ورزش ملایم، و استراحت فعال در طول روز.
• تنظیم زمان بهبودی، به حداقل رساندن بخش­هایی از خستگی شدید که استراحت برای مدت زمان طولانی به تعویق افتاده است.

انطباق رژیم تجویز شده­ ی دارو ضد پارکینسون باید با استفاده ی مناسب از جعبه دارو و / یا یادآوری الکترونیکی و / یا کمک افراد دیگر بهینه سازی شود.

روال بهداشت خواب خوب باید ترویج داده شود؛ برای مثال باید از خوابیدن روی صندلی در طول روز و چرت زدن در اوایل شب اجتناب شود. یک چرت ۴۰ دقیقه­ای در بعد از ظهر می­تواند از خستگی اوایل شب جلوگیری کند، اما این چرت زدن باید در بستر انجام شود، بیش از ۴۰ دقیقه طول نکشد و به یک روتین منظم تبدیل شود.

مشارکت حمایتی در درمان پارکینسون

علائم پارکینسون معمولا به آرامی در طول چندین سال به وجود می آیند و باعث زوال فیزیکی و شناختی می­شوند که تاثیر قابل ملاحظه ­ای بر زندگی فرد می­گذارد.

هرچند که پارکینسون معمولا در افراد مسن رخ می­دهد ولی در بریتانیا هرساله ۱۰۰۰۰ هزار نفر با پارکینسون تشخیص داده می­شوند که یک نفر از هر ۲۰ تای آن­ها جوان بوده و زیر چهل سال دارد. افراد جوان چون در مرحل­ای از زندگی هستند که همه جنبه­های زندگی عالی به نظر می­رسد، زمانی که تشخیص پاریکینسون در آنها دیده می­شود چالش­های خاصی را در مقابله با آن شرایط دارند. این چالش­های خاص می­توانند شامل برنامه حمایتی از کودکان و نوجوانانی که نیاز به اطلاعات درباره­ی کار و پول و آینده خود دارند و همچنین حمایت در مقابله با اثرات عاطفی تشخیص این بیماری در سنین جوانی، باشد.

افرادی که مبتلا به بیماری­هایی با معلولیت­های حرکتی مثل پارکینسون هستند نه تنها مشکلات مربوط به فیزیک بدنی و محدودیتهای آن را دارند بلکه مشکلات روانی حاصل از این معلولیت که احساس می­کنند بدن آن­ها تحت کنترل خودشان نیست نیز اذیتشان می­کند. این مشکلات می­توانند فاکتورهای دیگر مثل موارد و زیر را نیز تشدید کنند.

• کاهش حالات صورت و رفتارهای ارتباطات غیر کلامی
• کاهش رسایی و شفافیت گفتار
• احساس خجالت، استرس و فرسودگی در انجام آرام کارها
• استرس حاصل از مقابله با زندگی روزانه یا کار

برداشت­های اجتماعی می­تواند باعث سو برداشت و در نتیجه گوشه گیری فرد و در پاسخ به این مشکلات اجتماعی شود.

برنامه جدیدی برای پارکینسون توسط سازمان تعاملات درمانی و پارگیستون بریتانیا برای بهبود شرایط و افزایش مهارت این افراد توسعه داده شده است. هدف این برنامه فراهم کردن گفت و گوهای علمی نفر به نفر برای برنامه­های خودیاری به افراد پارکینسونی و مراقبین آنها می­باشد. این برنامه از سال ۲۰۱۰ در گروه ­های کوچکی آغاز شده و امید می رود جامعه به شرایطی برسد که در مواقع تشخیص پارکینسون فرد توصیه شود در این گروه ­ها شرکت کند و این برنامه در شرایط استرسی و معمولا تنها پشتیبانی کنار خود احساس کند.

سوالات متداول:

1.بیماری پارکینسون در چه سنی شروع می شود؟

بیماری پارکینسون معمولا در افراد مسن رخ می­دهد و میانگین سنی شروع پارکینسون بالای 55 سال می باشد. ولی در بریتانیا هرساله ۱۰۰۰۰ هزار نفر با پارکینسون تشخیص داده می­شوند که یک نفر از هر ۲۰ تای آن­ها جوان بوده و زیر چهل سال دارد.

2. برای کاهش خستگی در بیماران پارکینسون چکار باید کرد؟

مصرف داروهای ضد پارکینسون و برنامه­ های مدیریت خستگی که توسط کاردرمانی پارکینسون و گفتاردرمانی پارکینسون ارائه می گردد، اثر مثبتی بر کیفیت زندگی افراد مبتلا به پارکینسون دارد.

ورزش در بیماران پارکینسون

پارکینسون یک بیمازی پیشرونده مخرب می باشد که دستگاه عصبی مرکز را درگیر می نماید. علائم بیماری به مرور و آرام آرام بیشتر می شود و توانایی های حرکتی و استقلال فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. متاسفانه هیچ درمان قطعی در مورد بیماری پارکینسون وجود ندارد اما شواهدی که به تازگی منتشر شده نشان می­دهد که ورزش جسمی و روانی برای افراد مبتلا به پارکینسون فوایدی دارد. مزایای مشابه نیز برای افراد مبتلا به سایر اختلالات نوروپاتولوژی مانند بیماری آلزایمر نیز وجود دارد. علاوه بر این، به نظر می­رسد که برخی از اشکال ورزش بیشتر یا کمتر موثر می­باشند. این امر توسط  دکتر پارکینسون  تعیین می گردد. مرکز کاردرمانی پارکینسون و گفتاردرمانی پارکینسون در زمینه ارائه تمرینات درمانی و ورزشی با توجه به علایم پارکینسون در بیمار به صورت تخصصی فعالیت می نماید. تمرین درمانی در کنار تقویت عضلات بیمار موجب بهبود روحیه و حفظ توانایی فرد در انجام فعالیت های روزمره به صورت مستقل می گردد.

فعالیت­های اجتماعی، تفریحی و اوقات فراغت در بیماران پارکینسون

سلامت جسمی و روانی، هر دو از فواید تعامل اجتماعی و فعالیت بدنی به خوبی بهره­مند می­شوند. کاردرمانی برای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون باید برای به تسهیل بزرگترین حس ممکن از رضایت، احساس موفقیت و لذت بردن از زندگی روزمره دست یابد، چراکه افراد مبتلا به پارکینسون می­توانند به لحاظ اجتماعی، منزوی گردند.

Stallibrass و همکاران (۲۰۰۲) فواید قابل اندازه گیری و پایدار در یک مطالعه کنترل شده تصادفی از الکساندر تکنیک را برای افراد مبتلا به پارکینسون ایدئوپاتیک، منتشر کردند.

مطالعات متعددی به ما در مورد کیفیت زندگی، افزایش اثرات محافظت نورونی ورزش و مداخلات فعالیت محور برای افراد مبتلا به پارکینسون، اطلاع می­دهد. (کریزل و نیوهاوس ۲۰۰۶، دیبل و همکاران ۲۰۰۹، فیشر و همکاران ۲۰۰۸، هاکنی و همکاران ۲۰۰۷، هاکنی و ارهارت ۲۰۰۹)

ورزش و فعالیت­ های جسمی و ذهنی به نظر می­رسد باعث افزایش جریان خون و راندن تولید فاکتورهای رشد مغزی، مانندBDNF  – یک عامل نوروتروفیک که در مکان­ های مانند هیپوکامپ یافت می­شود – می­گردد. BDNF نقش مهمی در حافظه­ ی دراز مدت، یادگیری و تفکر برتر دارد. نوروتروفین­ ها به تحریک و کنترل نورون یا ایجاد سلول­ های عصبی جدید در طول زندگی بزرگسالی، کمک می­کنند. این عوامل رشد مغزی و همچنین زوال شناختی کند همراه با سن را نشان داده­اند.

ورزش در بیماران پارکینسون

ورزشی که به لحاظ شناختی پیچیده است ثابت کرده مفیدتر از یک جنبش معادل صرف و ماهیت تکراری و بدون چالش است. عنصر شناختی ورزش در پارکینسون به نظر می­رسد منجر به افزایش حافظه از طریق آماده کردن منظم تصمیم گیری در طول یادگیری جدید می­شود. همچنین بیان شده است که ورزش به نظر میرسد منجر به بهبود سرعت یادگیری نیز می­گردد.

هنگام در نظر گرفتن فواید محافظت نورونی و تنظیم یک سبک زندگی فعال، افراد با بیماری پارکینسون باید به انجام ورزش روزانه که از لحاظ ذهنی به جذابیت فعالیت فیزیکی است، تشویق شوند. فعالیت مانند یک پیاده روی روزانه، و یا فراهم کردن هرگونه لذت از طبیعت فیزیکی و روانی، فرصتی ضمنی برای شرایط فیزیکی، لذت، تجربه جدید و یادگیری جدید مهیا می­کند.

توسعه تغییر در شیوه زندگی شامل تفکر، برنامه ریزی و سرانجام اقدام می­شود. تشویق برای شروع، حفظ و راه اندازی مجدد فعالیت جسمی و روانی یا ورزش یک پیام ساده است، اما اهمیت آن نباید توسط کاردرمانگران نادیده گرفته شود.

این را توجه داشته باشید که یک فرد مبتلا به پارکینسون ضعیف تر است. بنابراین به نظر می­رسد که هرگز برای انجام شکل جدیدی از فعالیت لذت بخش و جذاب دیر نشده است.

پارکینسون UK (بریتانیا پارکینسون/که یک موسسه خیریه ثبت شده است) می­تواند مشاوره و اطلاعات برای ترویج مشارکت، ثبت نام، خدمات محلی، ارائه فعالیت و فرصت­های مناسب تفریح برای افراد مبتلا به و پارکینسون را ارائه دهد. بریتانیا پارکینسون همچنین می تواند پشتیبانی، آموزش و پرورش و دیگر برنامه های کمک به خود را ارائه دهد. اطلاعات در مورد بریتانیا پارکینسون باید به فرد مبتلا به پارکینسون ارائه شده و با حمایت مداوم، آنها را قادر به انتخاب در مورد استفاده از خدمات در زمان خود نماید.

دستورالعمل­ها برای کاردرمانان پارکینسون

برای کاردرمانگران با هدف ارتقاء فعالیتهای اجتماعی، تفریحی و اوقات فراغت افراد مبتلا به پارکینسون، توصیه می­شود:

اولویت­های اجتماعی، تفریحی و اوقات فراغت باید به عنوان بخشی از یک بررسی جامع ارزیابی کاردرمانی انجام شود. اهداف پس از آن می­توانند از طریق استفاده از ابزار ارزیابی مراجع محور مانند COPM، تعیین شوند.

برای ترویج سلامت جسمی و روانی، یک فرد مبتلا به پارکینسون باید به استفاده ازبرخی از انرژی­های محدودشده خود برای شرکت در سرگرمی­های لذت بخش، و جنبه­های اجتماعی و تفریحی زندگی روزمره تشویق شود. برای ممکن کردن این مسئله، ممکن است نیاز به شروع یک ارزیابی جامع از نیاز برای کمک به روتین مراقبت­های شخصی و یا انجام وظایف خانگی باشد.

رویکرد «تک وظیفه (وظیفه­ی منفرد)» موثر می­باشد، که ممکن است منجر به کسب موفقیت بیشتر در وظایف و در نهایت رضایت در دستاوردها گردد. برای مثال، نشستن بر روی یک نیمکت درهنگام باغبانی کردن را به جای خم شدن و رساندن خود از وضعیت ایستاده، در نظر بگیرید.

تکنیک­های اشارات فردی و مدیریت خستگی باید در اوقات فراغت انتخابی با تمرین حمایت شده در محیطی که در آن وظیفه انجام خواهد شد، گنجانده شود. به عنوان مثال، تمرین بالا رفتن از پله­های تئاتر؛ تمرین داخل و خارج شدن از نیمکت کلیسا یا صندلی سینما؛ یا تمرین استراحت فعال در طول خریدکردن، و غیره.

باید به استفاده از کامپیوتر و تکنولوژی­های کمکی دیگر به عنوان یک فرم جایگزین یا مکمل تفریح، اوقات فراغت و تعامل و ارتباطات، توجه کرد.

دسترسی به تسهیلات یا امکانات محلی برای افراد مبتلا به پارکینسون باید همراه با حضور در گروه­های محلی پارکینسون بریتانیا و یا فعالیت­های ارتقاء یافته اعلان شود.

سوالات متداول:

1.ورزش در بیماران پارکینسون چه تاثیری دارد؟

ورزش جسمی و روانی برای افراد مبتلا به پارکینسون فوایدی دارد. مزایای مشابه نیز برای افراد مبتلا به سایر اختلالات نوروپاتولوژی مانند بیماری آلزایمر نیز وجود دارد.تمرین درمانی در کنار تقویت عضلات بیمار موجب بهبود روحیه و حفظ توانایی فرد در انجام فعالیت های روزمره به صورت مستقل می گردد.

2.آیا ورزش بر روی مهارت های ذهنی بیماران پارکینسون نیز تاثیر می گذارد؟

ورزش و فعالیت­ های جسمی و ذهنی به نظر می­رسد باعث افزایش جریان خون و راندن تولید فاکتورهای رشد مغزی، مانندBDNF  – یک عامل نوروتروفیک که در مکان­ های مانند هیپوکامپ یافت می­شود – می­گردد. BDNF نقش مهمی در حافظه­ ی دراز مدت، یادگیری و تفکر برتر دارد.

گفتاردرمانی پارکینسون و ارتباطات

توانبخشی یکی از درمان های اساسی در حیطه درمان بیماران پارکینسون می باشد. پس از تشخیص علایم پارکینسون  توسط  دکتر پارکینسون و تعیین علت پارکینسون استفاده از کاردرمانی پارکینسون و گفتاردرمانی پارکینسون موجب تسهیل روند درمان و توقف سیر بیماری می گردد. گفتاردرمانی پارکینسون، در زمینه بهبود گفتار بیمار و وضوح کلام، بهبود حجم تنفسی و اختلالات بلع همراه با پیشرفت بیماری به صورت تخصصی فعالیت می نماید. مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر در تهران به صورت حرفه ای به ارائه خدمات گفتاردرمانی پارکینسون در کلینیک و گفتاردرمانی در منزل بیماران می پرازد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

گفتاردرمانی پارکینسون و ارتباطات

متغییرها در ارتباط حرکتی (پویا) رایج هستند. این تغییرات در افرادی که مبتلا به پارکینسون هستند می­توانند در هر سطحی از شرایط اتفاق بیفتد. این تغییرات معمولا پیش می­روند، تغییرها ممکن است بر روی دو عامل کند. جنسی و ارتباط طولانی با شریک­ها، به علاوه ارتباطات با هم نژادها، بچه­ ها و دوستان تاثیر بگذارد.

این مسئله می­تواند شخص را پرخاشگر کرده و شخص احساس کمبود و ضعف کند. از دست دادن نقش به عنوان متکلف هم چنین ممکن است ایجاد کشش (تنش) و خطاهای مالی، به علاوه کمبود خودبینی و احساس ارزش­های خود، برای فرد مبتلا به پارکینسون کند.

سختی­ های ارتباط، افسردگی، و نوسانات خلق، همه­ ی این­ها می­تواند مانع از رسیدن به یک زندگی نرمال شوند. خستگی، خواب پریشان و کمبود علاقه به رابطه­ ی جنسی نیز سبب بر هم زدن تعادل زندگی می­گردند. فهمیدن اطلاعات در مورد شرایط و پیشرفت بیماری باید توسط فرد و خانواده انجام شود.

اگرچه تمام تیم یک نقش را در جهت برقراری و حفظ ارتباطات انجام می­دهند، اما کاردرمانگر با حضور در جلسات درمانی در منزل، به فرد و سایر اعضای خانواده بصیرت لازم در راستای حفظ ارتباطات را می­دهد.

دستورالعمل­ها:

گفتاردرمانی برای حمایت فرد مبتلا به پارکینسون در بهره بری از حداکثر توانایی ها همراه با فشار پارکینسون روی نقش هایشان و ارتباطشان  توصیه شده است که:

• ترویج نگهداری نقش­های نرمال و کارهای یکنواخت و روزمره و عادت اجتماعی بواسطه ­ی پیشنهاد دادن و تمرین کردن و اصلاح وظایف.
• به یادآوردن و دوباره تکرار کردن کارهای یکنواخت شبانه برای کاهش اختلال خواب.
• انجام یک برنامه ­ی مدیریت خستگی
• فعالیت بر روی نگرانی­هایی در مورد سلامتی و تندرستی خانواده (شامل روابط جنسی) بدون تاخیر، بواسطه­ ی ارجاع به یک سیستم حمایت خانواده، مشاور و یا پرستارهای با تجربه.

گفتاردرمانی پارکینسون

برای افرادی که در کار تمام و یا پاره وقت هستند، تشخیص پارکینسون سوال­های بسیاری را در ذهن آن­ها ایجاد می­کند. با این حال، با مدیریت صحیح، برخی از مردم می توانند برای چندین سال به کار ادامه دهند.

افشای تشخیص، یک امر بسیار شخصی است و مردم در زمان افشای آن­ها به دلایل مختلف متفاوت­اند. گفتن به یک کارفرما به این معنا نیست که تشخیص فرد یک خبر عمومی و کلی است، اگر چه دادن برخی از اطلاعات به همکاران اغلب به حمایت و کمک بهتر در محل کار منجر می­شود.

اگر داشتن پارکینسون بر سلامت و ایمنی در محل کار تاثیر گذار باشد، کارفرما باید مطلع شود تا بتوانند یک ارزیابی از خطرات انجام دهد. همچنین کارفرمایان باید در مورد هر ناتوانی موثر بر کارمند به منظور ایجاد هر گونه تغییرات معقول مطلع باشند.

نگهداری (حفظ) شغل یک حوزه­ ی روبه رشد برای کاردرمانگران است و افزایش بدنه­ ی تحقیقات نشان می­دهد که تأثیر مثبتی از ورود حرفه­ ای به کار برای افراد مبتلا به اختلالات عصبی پیشرونده وجود دارد.

برای گفتاردرمانی با هدف رسیدگی به مسائل مرتبط با افراد مبتلا به پارکینسون، توصیه می­شود که:

• حمایت و اطلاعات درباره­ ی طرح­های حفظ کار باید جهت افشای تشخیص ممکن در زمان مناسب برای هرفرد ارائه گردد.
• کاردرمانگران باید نقش حامی طرفدار کار را اتخاذ نمایند، و درصورت نیاز ارائه دهنده­ی یک لینک بین شخص مبتلا به پارکینسون، محل کار و خدمات دولت از قبیل مشاوران اشتغال ناتوانی و دسترسی به کار گردند.
• راهنمایی در مورد نقش کارفرما و مسئولیت تحت قانون تبعیض ناتوانی ۲۰۰۵ (دفتر بخش عمومی کار گردند. اطلاعات ۲۰۰۵) داده شود.
• اگر مشکلات عملی در محل کار تجربه شود، باید بازدید ارزیابی کار بدون تأخیر انجام شود، تا به طور کامل مشکلات کلیدی فیزیکی و شناختی مشخص و منتشر گردد.

توصیه ­ها باید در مورد تنظیمات محل کار، منطقی و مورد نیاز باشد تا فرد مبتلا به پارکینسون به صورت جسمی و شناختی قادر به انجام کار خود باشد، برای مثال تغییرات محتوای نقش، ساعت کار و انتظارات، و غیره.

اگر فرد مبتلا به پارکینسون تصمیم به توقف کار می­گیرد، به لحاظ عاطفی، عملی و تاثیر مالی باید مورد بررسی قرار گیرد و بحث با کارفرمایان، منابع انسانی و / یا اتحادیه ­های کارگری، برای ایجاد مطلوب­ترین شرایط و زمان برگزار شود.

عاقبت بیماری پارکینسون

پارکینسون یک بیماری پیشرونده می باشد اما این بدان معنا نیست که بیمار پارکینسون روز به روز وضعیت بدتری را تحمل می کند. درمان های توانبخشی مناسب و به موقع موجب کندی روند پیشرفت بیماری و بهبود مشکلات حرکتی بیماران می گردد. یک برنامه توانبخشی صحیح موجب می گردد بیمار توانایی های از دست رفته خود را بازیافته و زندگی مستقلی را ادامه دهد. مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی دکتر صابر در زمینه تشخیص و درمان بیماران پارکینسون فعالیت می نماید. بررسی  علایم پارکینسون  توسط  دکتر پارکینسون و تعیین علت پارکینسون و درمان های کاردرمانی پارکینسون و گفتاردرمانی پارکینسون زیر نظر دکتر صابر در کاهش علائم پارکینسون  همچنین بهبود مهارت های حرکتی آنان موثر می باشد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

عاقبت بیماری ارکینسون

اگرچه بیماری پارکینسون پیش‌رونده است، اما به خودی خود یک وضعیت ترمینال و فاز تسکینی پارکینسون ممکن است به مدت دو سال یا بیشتر، طول بکشد. با این حال، با مدیریت خوب و نگرش و فعال، افراد با بیماری پارکینسون ممکن است قبل از اینکه پارکینسون به پیشرفته ترین مرحله خود برسد، برای یک، دو یا چند دهه زندگی فعال داشته باشند. فاز تسکینی پارکینسون زمانی آغاز می‌شود که دارو‌های ضد پارکینسون موفق به از بین بردن کافی علائم یا عوارض جانبی نشده و یا باعث عوارض غیر قابل تحمل می‌گردد، و منجر به مرحله‌ای می‌شود که در آن تأکید بر شیفت مراقبت از ارائه «مداخلات درمانی دارویی» متمرکز بر اقداماتی است که منجر به افزایش راحتی و عزت و کیفیت زندگی می‌شود. کاهش استفاده از دارو‌های ضد پارکینسون در این مرحله به منظور کاهش عوارض جانبی ناراحتی‌کننده مانند جنون یا دیسکینزی شدید و … در تحرک، ممکن است مطلوب باشد.

کاردرمانی در پارکینسون

استراتژی مراقبت از پایان زندگی (وزارت بهداشت 2008) با هدف بهبود ارائه خدمات به تمام بزرگسالانی که به پایان زندگی خود نزدیکند، منتشر شد. این استراتژی اذعان دارد که در گذشته مشخصات مراقبت پایان زندگی در  NHSو خدمات تأمین اجتماعی نسبتاً پایین بوده است و کیفیت مراقبت دریافت شده بسیار متغیر بوده است. امید است که اجرای استراتژی، دسترسی به مراقبت‌های با کیفیت بالا را برای همه مردمی ‌که نزدیک به پایان زندگی هستند، بهبود بخشند. علاوه بر این، استراتژی می‌گوید که مراقبت با کیفیت بالا باید در هر کجا که فرد ممکن است، حضور داشته باشند، در دسترس باشد- در خانه، در یک خانه مراقت، در بیمارستان، در یک آسایشگاه، و یا هر کجای دیگر.

هرچند شواهد کمی‌ نشانگر اثر کاردرمانی در تسکین یا مرحله پایانی زندگی برای افراد مبتلا به پارکینسون وجود دارد، اما کاردرمانگران سهم با ارزشی در زمینه مراقبت پایان زندگی دارند.

به قولی، مداخله کاردرمانی در این مرحله نیازمند تمرکز بر بهبود کیفیت زندگی از طریق کاهش بار و رنج درک شده از هر دو فرد مبتلا به پارکینسون و خانواده و/ یا مراقبت‌کنندگان است. این را می‌توان با ترویج فرصت برای لذت بردن از وقت آزاد (به عنوان مثال، از طریق دسترسی به موسیقی، رادیو، صرف زمان خارج از منزل، و غیره) و از طریق پیش‌بینی و جلوگیری از عوارضی که عدم تحرک به ارمغان می‌آورد، مانند تضمین موقعیت مناسب و مراقبت فشار به‌دست آورد. همچنین این مسئله از طریق ارزیابی کمک‌کننده  است و مدیریت خطرات با افزایش وابستگی فیزیکی مرتبط می‌باشد و مراقبت از پایان زندگی فردی که دیگر نمی‌تواند به صورت امن در منزل خود باشد از طریق ارائه اطلاعات، پشتیبانی و مشاوره برای کاهش ناراحتی‌ها و ارائه انتخاب‌های واقع‌بینانه انجام می‌گیرد.

یک روش 24 ساعته برای وضعیت، موقعیت و مراقبت فشار

تحقیقات نشان می‌دهد که تغییرات منظم در موقعیت بیش از یک دوره 24- ساعته برای حفظ طول عضله و جلوگیری از تشکیل عضلات در افراد مبتلا به اختلالات عمیق و پیشرونده عصبی ضروری است. خطر فشار باید ‌اندازه‌گیری شود و مراقبت فشار نیز فعالانه در طی یک دوره 24- ساعته (NICE 2005) مدیریت شود.

دستور‌العمل‌ها

برای کاردرمانگرانی با هدف رسیدگی تسکینی یا مراقبت از پایان زندگی افراد مبتلا به پارکینسون، توصیه می‌شود که:

یک بررسی جامع از پوسچر و پوزیشن در یک دوره 24 ساعته باید صورت بگیرد.

یک رژیم پوزریشن‌دهی 24 ساعته باید اجرا شود، از جمله مشاوره در مدیریت پوزیشن‌دهی:

• در تخت خواب
• در یک صندلی راحتی
• در یک صندلی چرخدار (به عنوان مربوط)
• هنگام نشستن در یک ماشین

باید به زمان صرف شده در حالت ایستاده برای کمک به حفظ طول بافت و جلوگیری از شکل‌گیری کانترکچر ( Lockleyو بوکانان 2006) توجه شود.

یک بررسی از مناسب بودن صندلی چرخدار باید اجرا گردد، با گزینه‌ی شیب در فضا و محل استقرار اصلاح شده برای آن دسته از افرادی که قادر به نشستن به راحتی و یا به صورت امن نیستند. (پاپ 2007)

مناسب بودن صندلی فرد باید بررسی شود، با در نظر گرفتن یک صندلی قابل تنظیم برای رفع نیاز‌های فرد در طول چندین ساعت می‌تواند اصلاح شود، برای مثال با یک مکانیسم شیب و خم شدن، ارتفاع قابل تنظیم صندلی حمایت‌های جانبی ساخته شده و محل استراحت سر، و غیره.

باید به استفاده از T- روال‌ها و Wedge‌ها به عنوان یک مکمل در پوزیشن‌دهی دقت شود.

خطر ابتلا به زخم فشاری باید با استفاده از یک مقیاس درجه‌بندی خطر فشار معتبر و قابل اعتماد (NICE 2005) ارزیابی شده و با یک تاریخچه‌گیری دقیق و روشن ضبط شود.

محصولات مراقب فشار مانند بالشتک فشار (که ممکن است در یک صندلی چرخدار، صندلی راحتی و یا صندلی ماشین استفاده شود) باید در نظر گرفته شده و تشک فشار بدون تأخیر ارائه شود.

سوالات متداول:

1. آیا بیماری پارکینسون قابل درمان است؟

بیماری پارکینسون یک اختلال پیشرونده می باشد، اما متاسفانه هیچ درمان قطعی برای بیماری پارکینسون وجود ندارد. اما درمان های توانبخشی کمک کننده هستند.

2. عاقبت بیماران پارکینسون چگونه است؟

با توجه به این نکته که بیماری پارکینسون یک بیماری پیشرونده است اما مدیریت خوب و نگرش فعال درمانگران و بیمار، با بیماری پارکینسون موجب حفظ استقلال فرد و بهبود مهارت های حرکتی او می گردد.

پارکینسون پیشرفته یا شدید

مرکز توانبخشی پارکینسون دکتر صابر در زمینه تشخیص و درمان بیماران پارکینسون به صورت تخصصی فعالیت می نماید. تشخیص علایم پارکینسون  توسط  دکتر پارکینسون و مشخص نمودن علت پارکینسون قدم ابتدایی در درمان آن می باشد. بیماری پارکینسون یک بیماری خود ایمنی و پیشرونده است که توانایی های حرکتی بیمار را تحت تاثیر قرار می دهد. مشکلات حرکتی، اختلال در تعادل، مشکلات بینایی و اختلال در گفتار از علائم بیماران در مراحل انتهایی بیماری می باشد که نیازمند کمک های توانبخشی دارد. کاردرمانی پارکینسون و گفتاردرمانی پارکینسون زیر نظر دکتر صابر در کاهش علائم پارکینسون پیشرفته و شدید، همچنین بهبود مهارت های حرکتی آنان موثر می باشد.

مراقبت از بیمار پارکینسون پیشرفته

پارکینسون یک بیماری پیشرونده می باشد و با وجود همه درمان های دارویی و توانبخشی توانایی های بیمار به مرور کاهش می یابد و استقلال بیمار نیز کمتر می شود. برنامه های توانبخشی و مراقبتی بسته به وضعیت بیمار در طول روند درمان تغییر می کنند و اهداف درمانی نیز با پیشرفت بیمار تغییر می یابند. یکی از نکات مهم در فاز های انتهایی بیماری جا به جایی ایمن بیمار می باشد.

مسئله حمل و نقل دستی در افراد با تجربه­ ی پارکینسون  در مرحله تسکینی از وضعیت، مسئله ­ای قابل توجه است. این نه تنها  آن‌ها را در معرض خطر قرار می‌دهد، بلکه بر روی مراقبان آنان نیز، که ممکن است خودشان ضعیف یا مسن باشند، تأثیر می‌گذارد. ارزیابی، آموزش و ارزیابی مجدد / بررسی باید یک فرایند پویا و در حال انجام باشد و با برنامه‌‌های حمل و نقل امن ­تر ،روشن، مختصر و قابل اجرا در تمام زمان‌ها در نظر گرفته شود. آموزش شرایط‌ های خاص و آموزش خانواده و یا مراقبت­ کنندگان ممکن است مفید باشد در توضیح این­که چرا فرد با بیماری پارکینسون ممکن است در طول روز تحرک(Mobility) داشته باشد، اما در عصر و شب نیازمند بالابردن عملکرد برای انتقال در تخت باشند.

دستورالعمل‌‌ها

برای کاردرمانگران با هدف رسیدگی به حمل دستی و به حداقل رساندن خطر آن در افراد مبتلا به پارکینسون، توصیه می‌شود که:

یک بررسی از تمام نقل و انتقالات و حالات حمل دستی در طول یک دوره ۲۴ ساعته باید صورت بگیرد.

خطرات حمل دستی با هر تکنیک نقل و انتقال یا فعالیتی که شامل یک حرکت و شاخص حملی که باید همراه با مدارک بررسی شده و واضح. ارزیابی و ضبط شود، همراه شود.

سطح ورودی مراقب باید در راستای نظریه حمل دستی، بررسی گردد.

بار فیزیکی و صلاحیت فرد یا افراد برای انجام حمل دستی باید در نظر گرفته و به طور منظم بررسی شود.

هرگونه تجهیزات حمل و نقل دستی مناسب باید بدون تأخیر ارائه و مناسب بودن آن بصورت آزمایشی در مکان مورد نظر منتشر گردد.

یک برنامه آموزشی باید برای اطمینان­دهی(ضمانت)به کسی می­خواهد از تجهیزات استفاده کند ارائه و ثبت بشود.

یک نوشته­ی واضح و روشن و / یا اطلاعات مرجع تصویری در مورد تجهیزات باید ارائه شود و یک نقطه تماس در صورت بروز هر گونه مشکلی، به کيس (مراجع) داده شود.

لوازم تطابقی بزرگ مانند آسانسور پله، سقف بالابر (stair lifts, ceiling track hoists) و غیره، در صورت نیازباید در نظر گرفته شود، همراه با تمهیدات لازم برای تعمیر و نگهداری / بررسی تجهیزات ارائه شده در محل.

توانبخشی تمهیدات زندگی جایگزین برای بیماران پارکینسون

برنامه ­ریزی برای پایان زندگی، در رابطه با خدمات مراقبت تسکینی، ممکن است به حفظ آسایش، عزت و کیفیت زندگی فرد مبتلا به پارکینسون کمک کند و به آنان اجازه می‌دهد در خانه ی خود بمانند، درصورتی­که آرزو داشته باشند تا روزهای انتهایی زندگی را در آنجا سپری کنند. اگر زندگی به طور مستقل تبدیل به یک مبارزه بیش از حد شود، و یا اگر مراقب دیگر قادر به پاسخ­گویی به نیاز‌های یک فرد مبتلا به پارکینسون با حمایت‌‌های موجود در خانه نباشد؛ برنامه ­ریزی مراقبت فعال، پشتیبانی خانواده‌‌های اضافی و ترویج انتخاب در مورد جایی که در آن فرد بهترین مراقبت را دریافت می‌کند می‌تواند از شکست ماندن در خانه، نیاز به بستری در بیمارستان‌های اضطراری، یا مکان‌های اضطراری جلوگیری کند.

دستورالعمل‌‌ها

برای کاردرمانگران با هدف رسیدگی به تمهیدات زندگی جایگزین در افراد مبتلا به پارکینسون، توصیه می‌شود که:

خطرات حمل دستی و مسئولیت مراقبت باید بررسی شود (حداقل) به صورت ماهیانه.

مسئولیت مراقبت باید با استفاده از یک ابزار اندازه­گیری معتبر و قابل اعتماد اندازه­گیری شود.

نگرانی‌‌ها در مورد سلامت و رفاه خانواده را (از جمله کودکان) بدون تأخیر بیان کند، برای مثال، مراجعه به یک متخصص حمایت خانواده، و یا مشاور.

این تیم باید با فرد مبتلا به پارکینسون و خانواده او و / یا مراقبت­کنندگان دیدار کرده و به بحث پیرامون نگرانی­ها در مورد خطر، سلامت و تندرستی و بالا بردن گزینه پشتیبانی بیش‌تر خارجی، مراقبت‌‌های موقت و مسکن جایگزین بپردازد.

اطلاعات باید در راه حساس و قابل فهم ارائه شود، با اطلاعات نوشته شده، اجازه تصمیم­گیری در یک سرعت مناسب، مهیا می‌شود.

حمایت عاطفی و عملی باید جهت کمک به اعضای خانواده برای رسیدن به تصمیم­گیری­های خود در مورد تغییرات ترتیبات زندگی مانند قرار دادن در محل اقامت، یک مراقبت در منزل و یا آسایشگاه باشد. ایجاد ظرفیت ذهنی باید در صورت نیاز ایجاد گردد.

ارزیابی مجدد از فرد مبتلا به پارکینسون به صورت روتین ۲۴ ساعته باید انجام شود. شاید یک باره آن­ها جایی دیگر زندگی کنند و تجهیزات مورد نیاز باید بدون تأخیر ارائه شود.

سوالات متداول:

1.خدمات توانبخشی برای بیماران پارکینسون چیست؟

برنامه ­ریزی برای مراحل پیشرفته بیماری پارکینسون، در رابطه با خدمات مراقبت تسکینی، ممکن است به حفظ آسایش، عزت و کیفیت زندگی فرد مبتلا به پارکینسون کمک کند و به آنان اجازه می‌دهد در خانه ی خود بمانند.

2. چه درمان هایی در زمان درگیری بیماران پارکینسون کمک کننده است؟

در کنار دارو درمانی خدمات توانبخشی شامل کاردرمانی در جهت بهبود حرکت و تعادل بیمار و گفتاردرمانی در جهت بهبود مهارت های کلامی و بلع بیماران کمک می نماید.

درمان پارکینسون در خانه

پارکینسون یک بیماری پیشرونده و نوسانی است، داروهای ضد پارکینسونی نیز علائم را به صورت موقتی کاهش می دهد؛ بنابراین بیمار به مداخلات کاردرمانی نیاز دارد تا کارها و زمان‌هایی که علائم دوباره پدیدار می‌شود یا با حضور مقدار مناسب دارو و یا درمان‌های عصبی (نورولوژیکال) باز هم علائم حضور دارد بتواند فعالیت هایش را انجام دهد. برای بسیاری از مشکلات عملکردی گزارش شده توسط افراد مبتلا به پارکینسون، کاردرمانگران نیاز خواهند داشت تا نقش‌ها و عملکردهای اساسی دوپامین و هسته‌های قاعده‌ای را به عنوان تنظیم زودتر در این بیماری بدانند تا بتوانند علائم را در بیمار کنترل کنند. مرکز کاردرمانی دکتر صابر در زمینه درمان بیماران پارکینسون به صورت تخصصی فعالیت می نماید. از خدمات مرکز تخصصی درمان پارکینسون می توان به کاردرمانی و گفتاردرمانی بیماران پارکینسون  اشاره نمود. توانبخشی از درمان های مهم در فاز ابتدایی و میانی بیماری پارکینسون می باشد. کاردرمانی در منزل از دیگر خدمات مرکز توانبخشی دکتر صابر می باشد. برای افرادی که در مراحل اولیه و میانی پارکینسون هستند، چندین روش ایجاد شده و نشانه­ های داخلی می­تواند در نظر گرفته شود تا توانایی­های عملکردی را افزایش دهد. روش ­های اصلی و کمک های درمانی در منزل ممکن است حتی در مراحل انتهایی بیماری موثر باشند، به علاوه شواهدی نیز هست تا حمایت بالقوه­ ای از این تکنیک­ها را در روند درمان پارکینسون در خانه نشان می دهد.

تمرین ذهنی برای درمان پارکینسون در خانه

نگرش مثبت/ تنظیم هیجان

انتظار شکست و سرخوردگی در ابتدای درگیر شدن در یک فعالیت می­تواند معمول باشد، که تجربه عملکرد ضعیف مثل یک عقیده تقویت می­شود. در هسته­ های قاعده­ای ارتباطات قوی با سیستم لیمبیک وجود دارد که با هیجان مرتبط است، نگرش سازنده و انتظار موفقیت (من خواهم توانست ……) ممکن است عملکرد را بهبود بخشد اگر این عقیده در ذهن در آغاز عمل به یک فعالیت شکل بگیرد. نگرش هیجانی می­تواند تاثیر بسیار قوی روی عملکرد حرکتی داشته باشد و بحث در مورد بعضی جزئیاتش نیز اثر زیادی داشته باشد.

در کاردرمانی در پارکینسون تصور در جزئیات عمل/ اعمال در مورد نحوه اجرای آن قبل از شروع حرکت به نظر می­رسد فقدان فعالیت­های پیش حرکتی را جبران کند که در مغز بلافاصله قبل از شروع حرکت دیده شده است، ولی این مورد در افراد مبتلا به پارکینسون کم تر مشهود است. به خاطر آوردن یا تصور کردن فعالیت به عنوان آماده سازی برای درگیر شدن در فعالیت می­تواند به طور خلاصه باشد، ولی باید حاوی جزئیات تا حد امکان باشد. تصور کامل عملکرد نیز برای شروع فعالیت­های دستی قبل از حرکات واقعی مفید است.

مکالمه درونی

این شکل از نشانه­ های اصلی مستلزم صحبت کردن حین انجام فعالیت­ هایی بدون صدا است. از آموزش ­های مستقیم ساده، هنگامی که به طور واقعی حرکات در حال انجام شدن است استفاده کنید. برای مثال، ادای کلمات با سکوت هنگام کشیدن پا بر روی زمین مواقع راه رفتن مشکل است، گفتن همراه با تکرار (گام های بزرگ) می­تواند طول گام را به طور چشم گیری افزایش دهد. این­ها اسامی و افعالی هستند که به نظر می­رسد بیش تر موثرند. متناوبا، بعضی از مردم پاسخ بهتری دارند تا با صدای بلند به خودشان بگویند، سپس از راه­ های حسی شنوایی و همچنین مکانیسم­های شناختی درونی استفاده کنند.

تجسم

فکر کردن به یاد آوردن و تصور کردن، راه­های دیگر توصیف این پدیده است. مردم گاهی بسیار غرق در افکار و تصورات خود شده و از آن­ها استفاده می­کنند. در حالی که دیگران به طور طبیعی بیش تر از دیگر روش­ها استفاده می کنند. برای مثال، جایی که انجماد در درگاه یا دیگر مکان ها اتفاق می افتد، تجسم پله بر، بعضی چیزها مثل مانع یا خط انتقال، می تواند گاهی اوقات تحریک کافی دهد تا شروع دوباره راه رفتن را تسهیل کند.

دستورالعمل­ها

کمکی برای کار درمانگر هاست تا توانایی­های عملکردی را در افراد مبتلا به پارکینسون بهبود بخشند. توصیه شده است که:

به طور موثر از تکنیک­ های نشانه ای داخلی که باید فرد مبتلا به پارکینسون در محیط مربوط آزمایش شود استفاده کنید و باید با همه افرادی که کمک می­کنند تمرین شود.

Extrinsic cueing techniques در کاردرمانی در منزل

استفاده از محرک­های حسی خارجی، ممکن است یک راه موثر باشد تا راه رفتن را تسهیل کند، کارکرد دیگر مهارت­های حرکتی را زیاد کند و به ارتباطات افراد مبتلا به پارکینسون کمک کند. کاربرد توجه و تمرکز آگاهانه در طول اجرا بالاترین اهمیت را هنگام استفاده از نشانه­های تولید بیرونی دارد و شروع، تنها با نشانه­های تولید داخلی است که در بالا توصیف شده است.

محیط بینایی

طرح محیط تاثیر قوی روی جریان تحرک برای افراد مبتلا به پارکینسون دارد. در اطراف منزل و دیگر محیط های استفاده شده تکراری، به وسیله پوزیشن دهی دوباره مبلمان می­تواند افزایش یابد تا حرکت را ساده کند و اثر بینایی زیاد شود. میزهای مرکزی باید در حالت ایده­ال به گوشه­ای از اتاق حرکت داده شود، بنابراین اجازه دسترسی مستقیم از صندلی دسته دار به درب، و به تلویزیون و دیگر مناطقی که اغلب در داخل اتاق دیده می­شود را می دهد. الگوی قرار گیری کف و فرش ممکن است چالش ویژه حاضر برای افراد مبتلا به پارکینسون باشد و گاهی اوقات مهار راه رفتن در این چنین محیط هایی را در مجموع به همراه دارد. اجتناب از این الگوها و رنگ­های متنوع در کف توصیه شده است که تا حد امکان رعایت شود، تا به آسانی هر چه بیش­تر دور و بر خانه راه بروند. اگر رنگ یا بافت کف متفاوت بین 2 اتاق نیاز است، بیش تر در درگاه در باشد و اغلب برای کسی که حالت انجماد دارد استفاده شود. در مکان­های درهم ریخته، شلوغ و نا آشنا، مکث تا یک مسیر جهت برنامه ریزی و دیدن موانع ایمنی که می­تواند دیده شود، ممکن است به راه رفتن آسان کمک کند. به علاوه توقف تا بررسی و برنامه ریزی دوباره برای محیط­های بعدی که به مشاهده در می­آید ضروری خواهد بود.

نشانه­ های بینایی

نشانگرهای کف: طول گام افزایش یافته می­تواند از طریق استفاده از نوارهای راه راه و رنگی در کف در مکان­هایی که انجماد یا مشکل در مسیر یک راهرو به طور منظم اتفاق می­افتد، تسهیل کننده باشد. راه راه هایی از نوار چسب با حدود 45 سانتی متر (18 اینچ) طول می­تواند چسبانده شود تا کف دردسرزا نباشد. نوار راه راه نیاز است تا رنگی متضاد با سطح زیرین خود باشد و باید به طور موازی در فواصلی منطبق با طول گام های فرد نصب شود. جایی که 90 درجه گوشه یا دیگر پیچ ها به عنوان مشکل است، نوار راه راه باید نصب شود تا اطراف زاویه گردش را تسهیل نماید. با این وجود اگر افراد در طول مسیر ببینند و به آن توجه کنند، قابل استفاده است. (بالا رفتن از پله نیز یکی از مشکلات جدی در افراد مبتلا به پارکینسون است که استفاده از خطوط گام­ها به نظر می رسد برای حفظ جریان راه رفتن به عنوان یک نشانه موثر باشد.

سوالات متداول:

1.برای کمک به بیماران پارکینسون در مراجل پیشرفته چکار می توان کرد؟

خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی در منزل این امکان را فراهم می نماید بیمار در محیط منزل خدمات درمانی را دریافت نموده و توانایی انجام فعالیت های شخصی خود را حفظ نماید.

2. کاردرمانی در منزل در چه زمینه هایی در بیماران پارکینسون مفید می باشد؟

بهبود تعادل، افزایش دامنه حرکتی، کاهش لرزش و تقویت عضلات در کنار تطابق محیط زندگی و استفاده از وسایل کمکی برای حفظ تعادل در بیماران پارکینسون از جمله خدمات کاردرمانی در منزل است.

گفتار درمانی در منزل برای پارکینسون

مرکز درمان پارکینسون در حیطه تشخیص علایم بیماری پارکینسون و درمان های توانبخشی مناسب فعالیت می نماید. گفتار درمانی پارکینسون در زمینه آموزش راهکارهای مختلف برای تسهیل فعالیت های روزمره بیماران پارکینسون و همچنین سرعت دادن به گفتار بیماران پارکینسون نقش مهمی را ایفا می کند. خدمات گفتاردرمانی در منزل برای بیماران پارکینسون و کاردرمانی پارکینسون که توسط مرکز توانبخشی دکتر صابر ارائه می شود می تواند به صورت چشمگیری روند درمان را بهبود ببخشد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید. 

گفتاردرمانی پارکینسون و ارتباطات

متغییرها در ارتباط حرکتی (پویا) رایج هستند. این تغییرات در افرادی که مبتلا به پارکینسون هستند می­توانند در هر سطحی از شرایط اتفاق بیفتد. این تغییرات معمولا پیش می­روند، تغییرها ممکن است بر روی دو عامل کند. جنسی و ارتباط طولانی با شریک­ها، به علاوه ارتباطات با هم نژادها، بچه­ ها و دوستان تاثیر بگذارد.

این مسئله می­تواند شخص را پرخاشگر کرده و شخص احساس کمبود و ضعف کند. از دست دادن نقش به عنوان متکلف هم چنین ممکن است ایجاد کشش (تنش) و خطاهای مالی، به علاوه کمبود خودبینی و احساس ارزش­های خود، برای فرد مبتلا به پارکینسون کند.

سختی­ های ارتباط، افسردگی، و نوسانات خلق، همه­ ی این­ها می­تواند مانع از رسیدن به یک زندگی نرمال شوند. خستگی، خواب پریشان و کمبود علاقه به رابطه­ ی جنسی نیز سبب بر هم زدن تعادل زندگی می­گردند. فهمیدن اطلاعات در مورد شرایط و پیشرفت بیماری باید توسط فرد و خانواده انجام شود.

اگرچه تمام تیم یک نقش را در جهت برقراری و حفظ ارتباطات انجام می­دهند، اما کاردرمانگر با حضور در جلسات درمانی در منزل، به فرد و سایر اعضای خانواده بصیرت لازم در راستای حفظ ارتباطات را می­دهد.

راهکارهای گفتاردرمانی در پارکینسون

کارت های نشانه ­ای ( Cue cards)

نوشته های مختصر دستوری برای یک فعالیت حاضر می توانند به عنوان یک سرعت دهنده حرکات استفاده شوند. متن به صورت استاندارد یا شخصی شده ممکن است استفاده شود. بسته به نياز با توالی مناسب کلید واژه­ها برای سرعت حرکات مورد نیاز مناسب است. در زیر مثالی از یک پوشیدن لباس ساده با کارت نشانه­ای (بدون نمره) آمده است.

برای بستن دکمه ها: بنشینید و به خودتان بگویید …..

دکمه را بگیر … سوراخ را پیدا کن … دكمه را درون سوراخ فشار بده …. و …. بکش ..

نشانه­ های شنوایی

همانطور که در بخش قبل به نشانه های ذاتی اشاره شد، صدای خود شخص مبتلا به پارکینسون میتواند استفاده شود تا آغازگر و حفظ كننده اجرای فعالیت های حرکتی و یا توالی حرکات باشد. این شکل از نشانه ها گاهی اوقات در مراحل انتهایی بیماری تاثیرگذارتر از صداهای کوتاه یا صحبت کردن با خود است. نشانه های تولید شده درونی به وسیله راه های شنوایی به مغز رله می شوند .نشانه های شنوایی ممکن است به دیگر شکل ها مانند مثال های زیر نیز فراهم شوند.

دستورات کلامی: آموزش مختصر صحبت بوسیله یک فرد دیگر (مراقب و تراپیست و غیره) ممکن است برای نشانه گذاری و راه اندازی اولیه توالی مهارت های حرکتی استفاده شود. صحبت کردن با لحن محاوره یا خیلی با کیفیت، اثر خیلی پایین­تری دارد و باید از آن اجتناب شود. نتایج می تواند برای افرادی که به این شکل از نشانه­های شنوایی پاسخ می دهند. فوری باشد. ازمایشات فردی نشان می دهد که نشانه های شنوایی پیش نیاز شروع یک توالی حرکتی است و اگر لازم باشد این نشانه ها را در طول فعالیت باید تکرار کنیم (مخصوصا هنگام رفتن). دستوراتی مثل یک، دو – یک، دو / چپ، راست / یا گام های بلند می تواند تکرار شود تا طول گام افزایش یابد و راه رفتن اشتباه کاهش یابد. بلند شدن از حالت نشسته، بصورت یکبار آماده و مهیا اغلب در شروع برای افراد مبتلا به پارکینسون سخت است. در این مراجعین دستورات بانی مثل 1 و 2 و 3 و … می تواند بعنوان یک نشانه مقدماتی عمل کند و فرد را برای برخاستن آماده کند. دیگر دستورات زبانی هم می تواند با توجه به نیازهای شخصی انجام شود. همیشه دستورات را بصورت روشن، مختصر و همراه با توالی درست حفظ کنید. با یک آموزش کوچک و تمرین، خانواده و مراقبین ممکن است توانا شوند تا بجای دادن کمک های فیزیکی برای جابجایی ها و راه رفتن از دستورات زبانی سریع به تنهایی استفاده کنند.

مترونوم (یک ابزار تمرینی)

مطالع ه­ای که روی استفاده از مترونوم ها انجام شده است، نشان می دهد که این ابزار برای غلبه بر آغاز – تردید یا انجماد و بلاک حرکتی در طول حرکات استفاده می شود. این مطالعات نشان می دهد که پاسخ های تشویقی به صدای مترونوم در این شکل از محرک ها بصورت حسی است. در مجموع، مترونوم یک ابزار تمرینی- تجاری در دسترس است که می تواند بصورت یک کمربند توسط بیمار پارکینسون پوشیده شود. یک گوشی کوچک صدا با انعطاف پذیری خوب گاهی با یک استراتژی های خاص برای شروع و ادامه حرکات در مترونوم وصل می شود. گوشی های کوچک ارزان مترونوم در حال حاضر نیز موجود است. در بعضی از مراجعین بهترین سرعت تنظیم شده 120 – 110 ضربان قلب برای زنان و 115- 105 ضربان در هر دقیقه برای مردان است که متناظر با اهنگ سرعت عادی برای بالغین نرمال است. برای فائق آمدن بر آغاز – تردید، راه رفتن موثر بوسیله چرخیدن روی مترونوم و تمرکز به زمان برای ضربان قلب و نبض باید باشد. یکی از راه رفتن های تسهیل سازی شده، مترونوم خاموش است (منجر به حواس پرتی می شود که می تواند مانع پیشرفت شود.). مترونوم ممکن است از تامین کننده های ابزار موسیقی و تجهیزات جانبی تهیه گردد.

موسیقی و ریتم

اثرات سودمند موسیقی و ریتم برای کمک به آماده سازی و حفظ جریان حركات انتخابی، مورد توجه بعضی از فیزیوتراپیست­هاست که شامل رقص همراه با موسیقی در پایان کلاس های تمرین گروهی افراد مبتلا به پارکینسون است. استفاده از این شکل محرک های شنوایی ممکن است منجر به محبوبیت بیشتر در آینده شود. شواهد اخیر از فواید رقص تانگو روی بهبود تحرک و کیفیت زندگی افراد مبتلا به پارکینسون حمایت می کند. آموزش Conductive نیز برای تسهیل ریتم و استفاده از آن بوسیله بعضی از افراد مبتلا برای مدیریت حركات و فعالیت های مشکل بکار گرفته می شود.

دستورالعمل­‌های کاربردی در گفتار درمانی در منزل پارکینسون

برای کمک به کاردرمانگرهاست تا توانایی های عملکردی را در افراد مبتلا به پارکینسون افزایش دهند. سفارش

شده است که:

از تکنیک های موثر و نشانه های بیرونی در افراد مبتلا که باید آزمایش شود دریک محیط تطابقی استفاده کنید و باید با همه افرادی که کمک می کنند تمرین شود.

هنگامی که زمان آموزش مفهوم نشانه ها و تکنیک هایی که بطور خلاصه در بالا آورده شده باشد، کاردرمانگر باید کمک کند تا تمرکز و توجه پایدار درهنگام فعالیت درگیر شود.

مفهوم را از طریق آموزش درباره عملکردهای پایه­ای سخت افزایش دهید.

طیف کوچکی از تکنیک های متناوب فراهم کنید (به خود فرد مبتلا و خانواده و یا مراقبان مورد آزمایش) تا مشکلات عملکردی خاص نمود پیدا کند.

استراتژی های حرکتی را تثبیت کنید تا یک چهارچوب بینایی فراهم شود.

در پروسه یادگیری تا حد امکان چند حس را درگیر کنید.

از بازخوردهای حمایتی و صادقانه برای اینکه انگیزه دهد و اعتماد بنفس را بالا ببرد استفاده کنید.

فرصت های فراوان برای تمرین فراهم کنید تا یادگیری را تقویت کند.

از کمک های یاد آوری کننده استفاده کنید (کارت های یادآوری صفحات آماده و نوشته های کوتاه یادآور)، ولی از استفاده زیاد این ها جلوگیری شود.

تفکیک مراحل پیچیده به قسمت­های کوچک­تر و ساده­ تر

برای مراجع، افزایش دامنه توجه و تمرکز را از طریق محرک های زبانی و بینایی انجام دهید وقتی فرد مبتلا می خواهد میان کارها یکی را برگزیند او را تشویق کنید تا زمان کافی را به آن کار اختصاص دهد و از محرک ها استفاده کند.

فاکتورهای موثر روی درگیر شدن، انگیزه، یادگیری و مراقبت بهتر:

تقریبا %۷۵ افراد مبتلا به پارکینسون درجاتی از نقایص شناختی یا هیجانی را در طول مدت بیماری خود تجربه کرده­ اند. افسردگی و اضطراب در افراد مبتلا به پارکینسون معمول است. NICE (۲۰۰۶) بیان کرد: در بیماری پارکینسون اثرات افسردگی در ۵۰- ۴۰ % افراد مبتلا است. تغییرات خلق در افراد مبتلا ممکن است نتیجه بهم خوردن تعادل عصبی – شیمیایی باشد و نیز پاسخی که به عنوان علامت این بیماری می باشد. تفاوت های متابولیکی در بعضی از زیرساختارهای سیستم لیمبیک (مغز هیجانی که بین هسته­ های قاعده­ای و قشر مغز واقع شده) وجود دارد که محققان گزارش کرده­اند و اخيرا از روی تصاویر ثبت مغزی که پایه فیزیکی افسردگی را در افراد مبتلا نشان می دهد به این نتایج دست یافته­ اند.

سوالات متداول:

1-چه مشکلاتی در پارکینسون با گفتاردرمانی بهبود می‌یابد؟
مشکلاتی مانند کاهش بلندی صدا، وضوح گفتار، اختلال در بلع و ارتباطات اجتماعی.

2-چه مدت زمانی برای مشاهده بهبود نیاز است؟
مدت زمان بهبود بستگی به شدت علائم و میزان تمرین دارد، اما معمولاً پس از چند هفته تمرین منظم، پیشرفت مشاهده می‌شود.

علائم و نشانه های پارکینسون چیست

بیماری پارکینسون جزء بیماری‌های عصبی- پیشرونده است. از نشانه های بیماری پارکینسون همان لرزش در وضعیت استراحت است که شیوع آن بیشتر در سنین پیری است اما در جوانان هم دیده می‌شود شیوع پارکینسون در تمام مناطق دنیا یکسان است یعنی درصد شیوع بیماری با تغییر در منطقه خیلی فرقی نمی‌کند. به طور کلی علائم پارکینسون بر اثر از بین رفتن سلول های ترشح کننده ماده‌ای به نام دوپامین ( که یک انتقال‌دهنده عصبی) است رخ می‌دهد. افزایش نسبت استیل کولین به دوپامین در غده های قاعده ای مغز موجب علائم ترمور، سفتی عضلات و کندی حرکات می‌شود. مرکز درمان پارکینسون دکتر صابر در زمینه کاردرمانی پارکینسون و گفتار درمانی پارکینسون به صورت تخصصی فعالیت می نماید.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید. بیماری پارکینسون برای اولین بار توسط دانشمند بریتانیایی دکتر جیمز دکتر پارکینسون در سال ۱۸۱۷ میلادی توصیف شد و بنابراین نام این بیماری به او تعلق یافت.

علائم پارکینسون

به علائم پارکینسون در زیر اشاره می شود

• ارتعاش دست و پا در حالت استراحت (لرزش بیمار همزمان با ارتعاش دست و پا در حالت استراحت)
• آرام شدن حرکت ( برادیکینزیا)
• سختی حرکت ( و خشک شدن) دست و پا یا بدن
• تعادل بد ( تعادل ضعیف)
• در حالی که دو یا بیشتر از این علائم در بیمار دیده شود،مخصوصاً وقتی که در یک سمت بیشتر از سمت دیگر پدیدار شود،تشخیص پارکینسون داده میشود.
• ظاهر معمول بیمار مبتلا به پارکینسون
• خمیدگی و قوز
• سفتی
• خم شدن آرنج و مچ
• لرزش دست و پا
• گام های کوتاه و نامنظم
• کمتر تاب خوردن بازوان
• به جلو خم شدن بالاتنه و قوز کردن
• مشخص نبودن حالات چهره

تغییراتی در حالت چهره روی می‌دهد، از جمله ثابت شدن ( fixation ) حالت صورت (ظاهراً احساسات کمی بر چهره نمایان می‌شود) یا حالت خیرگی چشم (به دلیل کاهش پلک زدن)

نشانه های بیماری پارکینسون در گفتار

یکی دیگر از نشانه های پارکینسون کاهش دامنه حرکتی در مکانیزم های گفتاری زیر است:

• تنفس (کاهش حجم تنفسی مخصوصاً بازدمی)
• آوا سازی (کاهش حداکثر مدت زمان آواسازی)
• تولید (کاهش دامنه حرکتی در لب ها،فک و زبان

توجه: بیماری پارکینسون عامل و منشاء دیزآرتری کم جنبشی است.

علائم گفتاری تشخیصی دیزآرتری کم جنبشی در بیماری پارکینسون:

• کاهش بلندی صدا
• کند شدن حرکات متوالی اندام های گفتاری
• یکنواخت شدن زیر و بمی صدا
• کاهش تکیه های واژگانی و مکث های نامناسب در جملات
• لرزش در فک و زبان و لب ها

توانبخشی سایر اختلالات حرکتی گفتار در پارکینسون نیز شامل:

تقویت دامنه حرکتی عضلات چهره، فک، لب، زبان

کاهش مشکلات شناختی همراه با بیماری پارکینسون

ارزیابی به وسیله ی تست ( MOCA )   و درمان مسائل شناختی موجود.

سوالات متداول:

1.علائم اولیه بیماری پارکینسون چیست؟

لرزش بیمار همزمان با ارتعاش دست و پا در حالت استراحت، آرام شدن حرکت ( برادیکینزیا)، سختی حرکت و خشک شدن دست و پا یا بدن، تعادل بد ( تعادل ضعیف) از علائم بیماری پارکینسون می باشد.

2. علائم بیمار پارکینسون در گفتار بیمار چیست؟

مشکلات بیماران پارکینسون شامل اختلال تنفس (کاهش حجم تنفسی مخصوصاً بازدمی)، مشکلات آوا سازی (کاهش حداکثر مدت زمان آواسازی) و اختلال در تولید (کاهش دامنه حرکتی در لب ها،فک و زبان) می باشد.

پارکینسون چیست | علائم پارکینسون|عاقبت بیماری پارکینسون| مراحل پارکینسون پیشرفته| دکتر صابر

پارکینسون چیست و علائم پارکینسون در بیماران چگونه است؟ برای پاسخ به این پرسش باید بیان کرد که علائم حرکتی اصلی پارکینسون تنها بعد از 80- 70  درصد کاهش دوپامین ظاهر می شود. تولید دوپامین ادامه می یابد و تا بعد از چند سال افت می کند. پس ماهیت پارکینسون پیشرونده است. هر شخصی که مبتلا به آن است تجربه متفاوتی از عاقبت بیماری پارکینسون دارد. علائم پارکینسون در جوانی با علائم پارکینسون در سالمندان متفاوت می باشد. سرعت و ماهیت پیشرفت بیماری پارکینسون از شخصی به شخص دیگر بسیار متفاوت است. در این مقاله به بررسی مراحل پارکینسون پیشرفته اشاره می شود. مرکز توانبخشی دکتر صابر در زمینه درمان بیماری پارکینسون به ارائه خدمات کاردرمانی و گفتار درمانی در کلینیک و در منزل می پردازد.

 جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

مراحل پارکینسون پیشرفته

• تشخیص پارکینسون: مداخلات چند رشته ای-داروهای آرامبخش-آموزش
• پیچیده: روان درمانی-دیسکنزیا- فاز خاموش
• تسکینی: ناتوانی در تصمیم گیری-مشکل در تغذیه-دستورات پیشرفته
• نگهدارنده

ابزارهای اندازه گیری: مقیاس های استاندارد شده خاص بیماری پارکینسون متنوع هستند و عمدتاً در متون تحقیقاتی مورد استفاده قرار می گیرند.

دسته بندی واحد بیماری پارکینسون در جوانی و سالمندان

این مقیاس طراحی شده به وسیله خود بیمار یا مراقبش تکمیل می‌شود ولی می‌تواند توسط محققی مورد بازبینی قرار گیرد تا از وضوح و کامل بودن آن مطمئن شوید.

( PDQ39 ) : مقیاسی است که ۳۹ سوال در مورد کیفیت زندگی افراد مبتلا به بیماری پارکینسون را داراست.

( PDQ8 ) : مقیاسی است که ۸ سوال در مورد کیفیت زندگی افراد مبتلا به پارکینسون را داراست.

( HOEHN AND YAHR )  : نمره بندی مراحل پارکینسون پیشرفته این مقیاس ها داده های کیفی در مورد شدت،مرحله،یا شدت بیماری پارکینسون را فراهم می کند. با این وجود فاکتورهای محیطی،اجتماعی و زمینه‌ای یا جنبه های اندازه گیری شده شخصی باید در نظر گرفته شود و به حساب آید. به طور شایع ابزار ارزیابی/اندازه گیری جامعه و استاندارد خاص برای پارکینسون در کار درمانی وجود ندارد. در تمرینات روزانه کلینیکی،کاردرمانگر ها از طیف وسیعی از فرمت های جامع و استاندارد شده ارزیابی داخل خانه استفاده می کنند ولی به طور شایع در انگلستان کاردرمانگر ها از ارزیابی واحدی استفاده نمی کنند. همانطور که در جدول زیر ملاحظه می کنید،علاوه بر مقیاس طبقه بندی ( HOEHN AND YAHR ) مقیاس ( BRADLLY )  نیز آمده است.

مراحل بیماری پارکینسون در جوانان

مرحله1: بیمار پارکینسون درگیری یک طرفه را در لرزش دست به طور ویژه نشان می دهد اما نقص در توانایی های عملکردی را گزارش نمی کند.در طی این مرحله دست خط بیمار ریز می شود و حروف به هم چسبانده می شود این تغییر در دست خط به عنوان ( MICROGRAPHIA ) شناخته می‌شود که سریعاً دستهایش را باز و بسته می کند ریجیدیتی جزئی در دست درگیر ظاهر می شود.

مرحله2: پیشرفت علائم پارکینسون قابل توجه است و در این مرحله فرد اختلال حرکتی دو طرف دارد. روند پیشرفت پارکینسون متغیر است،اما این مرحله یک تا دو سال اولیه ظاهر می‌شود. اگر به لرزش یا ریجیدیتی ممکن است دو طرف دیده شود،بیمار پارکینسون هنوز در ( ADL ) مستقل و به راحتی تحرک کمی خمیده می‌گردد و ( flex ) در زانو و لگن به وجود می آید.

مرحله3: کاهش واکنش های تعادلی و ( righting ) و اختلال در تعادل در بیماران پارکینسون موجب اشکال در اجرای کارهای روزمره ای که نیاز به ایستادن دارد مثل: حمام گرفتن و تهیه کردن غذا.

مرحله4 : آسیب جدی به کنترل حرکتی و در نتیجه در اجرای ( ADL )  (فعالیت های بهداشتی،خوردن و لباس پوشیدن)،اما هنوز هم قادر به تحرک و راه رفتن می باشد.

مرحله5: مرحله پایانی بیماری پارکینسون است که بیمار کاملاً به ویلچر یا تختخواب و به دیگران برای فعالیت های مراقبت از خود وابسته می شود.

میزان پیشرفت از طریق این مراحل از شخص به شخصی دیگر متغیر است اما پارکینسون بیماری پیشرونده آرام است.

در ادامه ابزارهای ارزیابی/اندازه‌گیری شایعی که مطرح شد،ابزارهای دیگری نیز به وسیله کاردرمانگر ها برای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون استفاده می شود که شامل: ارزیابی مهارت های حرکتی و پردازش ( AMPS ) ،مقیاس کانادایی اجرای آکوپیشن ( COMP ) – ارزیابی ادامه دار فعالیت های روزمره زندگی ناتینگام ( NADL )  و نمره بندی شدت خستگی ( FIS ) هستند.

عاقبت بیماری پارکینسون

فدراسیون جهانی کاردرمانگر ها ( WFOT ) کاردرمانی را توصیف می‌کند به عنوان: یک حرفه ایی که از طریق آکوپیشن باعث بهبود سلامتی و تندرستی و خوشی می شود. هدف اولیه کاردرمانی توانمندسازی افراد برای شرکت در فعالیت های روزمره زندگی است.کاردرمانگرها به وسیله توانمند کردن افراد،سبب افزایش توانایی آنها برای شرکت یا تغییر محیط شان در جهت مشارکت بیشتر می شوند.

دسته بندی جهانی عملکرد یک زبان ( VECOGNISED ) جهانی را برای توصیف شدت بیماری روی عملکرد ارائه می دهد. جدول زیر مروری کلی بر مشکلات یک شخص پارکینسونی است که ممکن است تجربه شود را نشان می دهد.

نقایص معمول افراد مبتلا به پارکینسون و اثرات آن ها روی فعالیت ها

چارچوب پردازش کاردرمانی: اطلاعات محدودی در مورد پردازش ها و تکنیک های استفاده شده به وسیله کاردرمانگر ها هنگام درمان بیماری پارکینسون وجود دارد. ( DEANE ) و همکاران از بررسی هایش به این نتیجه رسید که به طور شایع در انگلستان اهداف اصلی تمرینات بر روی استقلال و امن بودن و قابل اعتماد بودن در عملکرد تمرکز است که شامل فعالیتهایی مثل جابجایی ها،تحرک و خود مراقبتی است. اصول کاردرمانی برای پارکینسون این چنین است: مداخله اولیه شکل پیدا کند،از فعالیت ها و نقش های محدود کننده یا از دست داده شده جلوگیری شود که نیاز است تا استراتژی های انطباقی اختصاصی توسعه یابد و سپس ارزیابی و مداخله مراجع محور انجام تا اهداف با همکاری خود فرد و مراقبین به همراه بازبینی منظم تعیین شود.

به کارگیری طیف وسیعی از مداخلات برای پیدا کردن مشکلات فیزیکی و روانی اجتماعی تا مشارکت در فعالیت‌های روزمره مثل خودمراقبتی،تحرک و نقش های خانگی و خانوادگی و کار و تفریح ضروری است. یک چارچوب معمول کاردرمانی توسط ( JAIN ) ( PLAY FORDGKING )  ساخته شده است که می‌تواند مداخلات را به همراه خود بیمار چارچوب بندی کند و ممکن است برای پیشرونده بودن آن به صورت دینامیکی استفاده شود:

تعیین اهداف: تعیین اهداف توسط مراجع،در مشارکت به همراه تراپیست.

2 (A) آنالیز فعالیت: درجه تجزیه فعالیت تعیین شده است. کیفیت فعالیت در نظر گرفته شود که شامل کوشش و تقلا،کفایت،استقلال،امنیت برای رضایتمندی است.

2 (B)  : ارزیابی دیگر خدمات: تراپیست تعیین می‌کند و به مراجعین راجع به همکاری افراد دیگر گروه آموزش می‌دهد. ارجاع سودمند و به موقع هم در نظر گرفته می‌شود.

3 (C)  : درجه مداخله تا اجرا را تغییر دهد.

3 (B)  : دانش درجه مداخله تا اجرا را حمایت می کند.

3 (A)  : مهارت درجه بندی مداخله تا اجرا را افزایش ‌دهد.