تحقیقات بسیاری در مورد نقش جیوه در علت اوتیسم انجام شده است که به بررسی رابطه مصرف جیوه و اوتیسم پرداخته است. اما هنوز هیچ تحقیق قابل اعتمادی بر اثر جیوه بر اوتیسم وجود ندارد. تاثیر جیوه در بروز اوتیسم نیاز به بررسی های بیشتر و تحقیقات دقیق تری دارد. اما سازمان نظارت بر غذا و دارو در مورد در معرض جیوه قرار گرفتن کودکان هشدار می دهند. دکتر صابر مدرس دانشگاه شهید بهشتی به گرد آوری تحقیقات انجام شده در این مقاله پرداخته است. با توجه به ناشناخته بودن علت اوتیسم درمان دقیق و تخصصی آن نیاز به تجربه و دقت بالا دارد. مرکز اوتیسم دکتر صابر در زمینه درمان اختلالات طیف اوتیسم به کاردرمانی اوتیسم و گفتار درمانی اوتیسم، همچنین خدمات روانشناسی می پردازد.
تاثیر جیوه بر اوتیسم
آنان می گویند متیل جیوه که ماده سمی در تیمروزال است، ممکن است بچهها را تحت تاثیر قرار دهد. سازمان نظارت بر غذا و دارو نیز والدین در مورد در معرض جیوه قرار گرفتن کودکان هشدار داده است. این سازمان توصیه میکند که خانمهای باردار به کسانی که زمان زایمان آنها فرارسیده است، در دوران بارداری مقدار مصرف غذاهای دریایی را محدود کنند. افزون بر آن، برخی پزشکان اظهار میکنند که علائم مسمومیت با متیل جیوه مشابه اوتیسم است، اما متخصصان دیگر مخالف این عقیدهاند.
مقالهای در سال ۲۰۰۴ در مجله مادر جونز چاپ شد که ارتباط میان متیل جیوه و اوتیسم را توجیه کرد و احتمالا گام دیگری در توضیح این رابطه برداشت. از طرف دیگر صرفاً با وارد شدن جیوه به سیستم بدن کودک یک زنجیره ای تکاملی از اتفاقات ایجاد می شود. جیوه در واکسن ها برای آن کودکانی که از قبیل مشکوک دفع ماده از بدن را داشتهاند، مصداق ضرب المثل (زین حصیری کمرشتر را شکست) بوده است. دانشمندانی که به این نظریه، معتقدند میگویند تعدادی از کودکان که مبتلا به اوتیسم تشخیص داده شدند، جیوه زیادی در خونشان داشتند و مقداری از این جیوه ممکن است با واکسن وارد بدن آنان شده باشد. آنها نمیتوانستند آن را مثل اکثر کودکان دفع کنند و در نتیجه اوتیسم ایجاد شده است.
تحقیقاتی که رابطه بین جیوه و اختلال طیف اوتیسم را بررسی می کنند، گسترده است. یکی از اهداف این بررسی ها، گردآوری و سازماندهی انبوه مطالعات است تا بررسی و تفسیر شواهد برای محققان آسان تر شود. علت شناسی این موضوع کاملاً مشخص نیست، اما هم عوامل ژنتیکی و هم عوامل محیطی در توسعه و سیر آن نقش دارند و بر آن تأثیر می گذارند. افزایش تعداد موارد اوتیسم در سال های اخیر به شدت با افزایش مواجهه با فلزات سنگین مرتبط بوده است. جیوه به دلیل حضور خود به عنوان یک آلاینده شهری و سمیت عصبی شناخته شده اش، در ادبیات علمی برجسته شده است. پس از تجزیه و تحلیل نتایج، دانشمندان به این نتیجه رسیدند که جیوه در ناهمگونی علت شناسی اوتیسم نقش دارد، عمدتاً زمانی که مواجهه در دوره پس از تولد رخ می دهد. بر اساس مطالعات اخیر انتخاب شده در این بررسی، افزایش سطح جیوه در خون، مو و ادرار کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم که در معرض محیطی با سطوح بالای آلودگی هوا و آب با جیوه قرار گرفته بودند، مشاهده شد. علاوه بر این، مصرف خوراکی و بیش از اندازه آنتی بیوتیک ها منجر به تغییراتی در فلور روده می شود که مسئول تبدیل Hg به MeHg است، متابولیتی که قادر به غلبه بر موانع بدن و ایجاد آسیب به رشد جنین و همچنین استرس اکسیداتیو مغزی و آسیب عصبی است و به فنوتیپ اوتیسم کمک می کند. گرد آوری شواهد نشان می دهد که کودکان مبتلا به اوتیسم نسبت به کودکان با رشد طبیعی، بیشتر در برابر جیوه آسیب پذیر هستند و این در نشانگر های زیستی نشان دهنده جیوه، در مغز، خون، ادرار، دندان های شیری، مو و ناخن ها منعکس شده است. علاوه بر این، بسیاری از مطالعات در این حیطه دریافته اند که جیوه یا نشانگر های زیستی نشان دهنده جیوه، با شدت علائم همبستگی دارد به طوری که هر چه سطح جیوه بالاتر باشد، شدت علائم اوتیسم بدتر است. اکثر تحقیقات اپیدمیولوژیک نیز از این فرضیه حمایت می کنند که جیوه یک عامل خطر برای اختلال اوتیسم است. بر اساس غلبه شواهد، قرار گرفتن در معرض جیوه در اوتیسم علت و یا عامل کمک کننده است. بنابراین، تحقیقات پیش بالینی با استفاده از مدل های حیوانی اوتیسم می تواند تأثیر جیوه را در دوره پیش از تولد و پس از تولد روشن کند و مکانیسم های مولکولی که تغییرات مغزی در اختلال اوتیسم را در بر می گیرد، توضیح دهد.
جیوه و علت اوتیسم
با توجه به اینکه هیچ تحقیق قابل اطمینان و طولانی مدتی که رابطه مستقیم میان اوتیسم و جیوه را اثبات کند وجود ندارد، پذیرفتن قاطع این فرضیه مشکل است. به عبارت دیگر، این فرضیه فقط برای شمار اندکی از کودکان اتیستیک در خور توجه است (همه کودکان اوتیستیک مشکل تجمع جیوه خارج از گردش خون را ندارند.) افزون بر این، در طی سالهای اخیر مقدار تیمروزال در واکسن ها از سوی سازندگان آنان به صفر رسیده و یا کمتر شده است، ولی میزان اوتیسم همچنان در حال افزایش است! متیل جیوه همچنین در غذاهای دریایی نیز یافت شده و گفته شده است آنچه که یک کودک خاص را تحت تاثیر قرار می دهد، مصرف ماهی یا صدف در دوران بارداری توسط ما مادر، یا توکسین های مملو از جیوه که زن یا بعدها فرزندش ممکن است ناآگاهانه در معرض آن قرارگیرند، نیست، بلکه واکسن تیمروزال لاسه است. حوادث دیگری نیز می تواند در شروع اوتیسم موثر باشد. تمرکز روی این موضوع که چه موقع کودک واکسینه می شود، بسیار آسان تر از دنبال کردن غذایی است که کودک خورده و یا اسباب بازی است که دست کاری کرده است. بررسی دوباره گام های موفقیت آمیز است، زیرا خطر می تواند هر جایی در کمین باشد. البته شاید هم هیچ خطر محیطی وجود نداشته باشد! بسیاری از والدین معتقدند که مشکلات کودکشان به فاصله کوتاهی پس از واکسیناسیون ایجاد شده است. آنها می گویند پیش از آنکه کودک نوپای آنها به قرارملاقات های منظم با متخصص اطفال و دریافت موجی از تزریقات عادت کند، کودکی عادی، هوشیار و کنجکاو نسبت به دنیای اطرافش بوده است، اگرچه احتمال کمی وجود دارد که ارتباطی بین این دو وجود داشته باشد. درست است که علائم اوتیسم در همان دوره زمانی که کودکان بخش عمدهای از تزریق را دریافت میکنند، ظاهر میشود و پیامدهای نامطلوبی، از جمله بی اشتهایی و تب احتمال دارد ناشی از واکسیناسیون باشد اما هرگز اثبات نشده است که واکسیناسیون باعث توقف یادگیری و زبان کودکان میشود، و کودکی که در گذشته فردی اجتماعی بوده، ناگهان دچار عدم توانایی در برقراری ارتباط با دیگران شود و یا اینکه باعث تقویت رفتارهای وسواس گونهای که در کودکان اوتیستیک شایع است، می شود و یا این واکسنها عامل اوتیسم هستند. ارزش واکسن ها خیلی مهمتر از گمانی اثبات نشده در خصوص آنهاست. دهها سال متمادی و حی قرنها بیماریهای مرگبار یا مسری مثل فلج اطفال یا دیفتری بسیاری از کودکان را می کشت و کشف واکسن ها به توقف انتشار آنها کمک کرد و زندگی بسیاری را نجات داد، اما اگر هرکسی بشنود که واکسن ها خطرناک هستند و آنها اجتناب کند، بیماریهایی که تقریباً با واکسن از بین می روند، دوباره میتوانند جایگاهی پیدا کنند و سلامت عمومی جامعه را به خطر بیندازند.
منابع:
onlinelibrary.wiley.com
sciencedirect.com
سوالات متداول:
1-آیا پر کردن دندانهای آمالگام (حاوی جیوه) برای کودکان اوتیستیک خطرناک است؟
پاسخ: سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) پرکردگیهای آمالگام را برای کودکان بیخطر میداند. مقدار جیوه آزاد شده از این پرکردگیها بسیار ناچیز است و هیچ مدرکی مبنی بر ارتباط آن با اوتیسم وجود ندارد.
2-آیا آزمایش جیوه برای کودکان اوتیستیک لازم است؟
پاسخ: مگر در موارد خاصی که قرار گرفتن در معرض جیوه به مقدار زیاد محرز باشد (مثل نشست جیوه در خانه)، این آزمایشها معمولاً ضرورتی ندارند و ممکن است منجر به درمانهای غیرضروری شوند.
در مورد علل اوتیسم هیچکس دقیقا نمی داند. بحث در مورد علت های ممکن بسیار مشکل است، زیرا نظریه های بسیاری وجود دارد. محققان برای قابل درک کردن علت عمده اوتیسم، بسیار کوشیده ند و پیشرفتهایی هم به سمت شناسایی و مشخص کردن علت ژنتیکی اوتیسم داشته اند برای مثال تست ژنتیک اوتیسم، اما تعیین یک علت یا مجموعه ای از علل برای اوتیسم هنوز ممکن نیست. مرکز اوتیسم دکتر صابر در زمینه تشخیص علت اوتیسم و درمان های توانبخشی نظیر کاردرمانی اوتیسم و گفتار درمانی اوتیسم و روانشناسی اوتیسم می پردازد.
علت عمده بروز اختلال اوتیسم-علت اوتیسم چیست
البته این موضوع تعجب برانگیز نیست، زیرا اوتیسم بر خلاف بسیاری از اختلالات دیگر دوران کودکی، بیماری مبهم و رمز آلودی است. اوتیسم اشکال بسیار متنوع دارد و هر فرد مبتلا ممکن است طیفی از علائم و رفتار ما را بروز دهد که در افراد دیگر معمولا دیده نمیشود. به علاوه، هیچ راهی برای پیشگیری از آن (قبل از تولد کودک یا بعد از آن) وجود ندارد و این کودکان در درجه اول میان مشاهدات تشخیص داده میشوند.
فقدان اطلاعات در خصوص علت اوتیسم ناراحت کننده است، ولی با وجود بسیاری از والدین و سازمانهایی که برای یافتن پاسخ اصرار میکنند، به دست آوردن راه حل چندان دور از ذهن نیست. متاسفانه بسیاری از متخصصان خودخواه مدعی شده اند که علت اصلی بروز اوتیسم و مداخله آن را یافته اند. اگرچه باور کردن آنها وسوسه برانگیز است، ولی بسیار مهم است که در هنگام نسخه نویسی برای فرضیه های مختلف احتیاط کنیم، زیرا چیزهایی که آنها بدان توجه کردهاند، تنها حدس و گمان و فرضیاتی است که تحقیقات مربوط به اختلال طیف اوتیسم، هنوز آن را به طور کامل اثبات نکرده است.
بسیاری از علل محیطی، ژنتیکی و بیولوژیکی شناخته شده اوتیسم وجود دارد. تحقیقات نشان می دهد که عوامل ژنتیکی عمدتاً به بروز اوتیسم کمک می کنند. وراثت پذیری اوتیسم پیچیده است و بسیاری از تعاملات ژنتیکی درگیر ناشناخته هستند. در موارد نادر، اوتیسم با عواملی که باعث نقص های مادرزادی می شوند، مرتبط بوده است. بسیاری از ژن های خطر اوتیسم بر شبکه های دیگر ژن ها تأثیر می گذارند و بیان آن ها را افزایش یا کاهش می دهند. برخی به نظر می رسد بر نحوه ارتباط سلول های عصبی مغز یا نورون ها با یکدیگر تأثیر می گذارند. برخی دیگر به نظر می رسد بر نحوه ارتباط کل مناطق مغز با یکدیگر تأثیر می گذارند. این عوامل به نظر می رسد که خطر اوتیسم را افزایش می دهند و نوع اوتیسمی را که یک کودک به آن مبتلا خواهد شد، شکل می دهند. با این حال، مهم است که به خاطر داشته باشیم که افزایش خطر با علت یکسان نیست. به عنوان مثال، برخی تغییرات ژنی مرتبط با اوتیسم را می توان در افرادی که این اختلال را ندارند نیز یافت. به همین ترتیب، همه کسانی که در معرض یک عامل خطر محیطی برای اوتیسم قرار می گیرند، به این اختلال مبتلا نخواهند شد. بر اساس موسسه ملی علوم بهداشت محیط، برخی تأثیرات محیطی ممکن است خطر ابتلا به اوتیسم را افزایش دهند: سن بالای والدین، قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا یا برخی آفت کش ها در دوران بارداری، چاقی مادر، دیابت یا اختلالات سیستم ایمنی، نارسایی شدید یا وزن بسیار کم هنگام تولد، عوارض زایمان منجر به دوره های محرومیت اکسیژن به مغز نوزاد. تحقیقات به ما می گوید که اوتیسم تمایل به ارثی بودن در خانواده ها دارد و یک متاآنالیز از 7 مطالعه دوقلو ادعا می کند که 60 تا 90 درصد خطر اوتیسم از ژنوم شما ناشی می شود. اگر فرزندی با اوتیسم دارید، احتمال بیشتری دارد که فرزند اوتیستیک دیگری داشته باشید. سایر اعضای خانواده شما نیز احتمال بیشتری دارند که فرزندی با اختلال طیف اوتیسم داشته باشند. تغییرات در ژن های خاص یا ژنوم شما خطر ابتلای کودک به اوتیسم را افزایش می دهد. اگر والدین یک یا چند مورد از این تغییرات ژنی را حمل کنند، ممکن است به کودک منتقل شوند (حتی اگر والدین اوتیسم نداشته باشند). اکثر این تغییرات DNA به تنهایی باعث اوتیسم نمی شوند، بلکه در کنار بسیاری از ژن ها و عوامل محیطی دیگر برای ایجاد اوتیسم عمل می کنند. اگر شما یا فرزندتان ASD دارید، توصیه میکنیم آزمایش ژنتیک را بررسی کنید.
واکسن سه گانه و اوتیسم
در حالی که برخی محققان ادعا می کنند واکسن ها باعث افزایش میزان اوتیسم میشوند بیشتر متخصصان این طور فکر نمی کنند. تحقیقی در ژورنال داروسازی انگلستان به نام The lancet به چاپ رسید که توسط دکتر اندرو ویک فیلد انجام شده بود و نشان داد که واکسن سهگانه MMR (سرخک ، اوریون ، سرخجه) امکان صدمه زدن را دارد. این نتیجه گیری غیر قابل اعتماد بوده است و بسیاری از متخصصان که روی این موضوع کار کرده بودند بسیاری از خطاها را در یافته هایشان پذیرفتند.
طبق گزارش های دکتر نیل هالسی از مرکز تامین واکسن دانشگاه جان هاپکینز، مدرسه سلامت عمومی بولومبرگ، کسی که در زمینه سوال های مربوط به واکسن در رادیو نشنال پابلیک در برنامه (صحبت از ملت) در سال ۲۰۰۳ به طور کامل شرح داد که در روش مطالعه Lancet نقایص زیادی وجود داشته است. در حقیقت مطالعهای که پس از آن در ژورنال داروسازی New England به چاپ رسیده، اطلاعات مشابهی را مرور کرده و مدارک ناقصی از هرگونه رابطه مستقیم بین واکسن و اوتیسم را به دست آورده بود. دانشمندان دانمارکی در تحقیقات خود تقریبا ۴۰۰ هزار کودک را که واکسن MMR دریافت کرده بودند، بررسی کرده و با مقایسه آنها با چند هزار کودک دیگر که این واکسن را دریافت کرده بودند، تفاوت بسیار کوچکی را در میان این دو گروه از لحاظ میزان اوتیسم مشاهده کردند. عده ی دیگری از گروه مخالف، از واکسن تیمروزال که ماده نگهدارنده در برخی واکسن هاست را به عنوان عامل ایجاد اوتیسم یاد کردهاند اما جالب اینجاست که به واکسن MMR مشکوک نیستند.
همچنین بعضی متخصصان اطفال نسبت به واکسینه کردن کودکان در زمانی که ناخوش است یا تب دارد و یا مثلا مبتلا به آنفولانزا است، هشدار میدهند در هنگام تب کودکان نباید واکسینه شوند، زیرا در هنگام بیماری سیستم ایمنی بدن ضعیف شده است و واکنش های نامطلوب مثل تحریک پذیری و تب درجه پایین باقی میماند. پس بهتر است قرار ملاقات برای واکسیناسیون به زمان دیگری واگذار شود تا کودک کاملا خوب شود، و اگر تردید وجود دارد که کودک در اثر واکسن به این حالت دچار شده است، والدین باید به برنامههای دولتی مراجعه کنند که برای فرزندشان برنامه واکسن متعادلی ارائه میکند.
تست ژنتیک اوتیسم
امروز دانشمندان بر این باورند که یک جزء ژنتیکی قوی باعث اختلال تکاملی می شود اما به جای اینکه یک ژن مسئول اختلال تکاملی باشد احتمالاً شمار معدودی از آنها در این بیماری شرکت دارند برای درک دقیق اینکه در ژن ها اتفاقی و در چه زمانی رخ می دهد به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است با اینها هنوز هم علم ژنتیک به تنهایی از توسعه علت بروز اوتیسم عاجز است؟ بسیاری از خانوادههای با بیش از یک فرزند خواهر و برادرها به بیماری دچار آن میشوند یا در نمودار تاریخچه زندگی هیچ ستونی از شجره نامه کودکانی نداشته است که تشخیص داده شده باشند یا علائم آن را داشت نشان دهند که بتوان اختلال را به آن نسبت داد از این رو اکثر محققان معتقدند که نیروهای خارجی هم مقصر هستند اما اینکه این نیروها به طور دقیق در چه هستند هنوز مورد بحث و بررسی است.
آیا اوتیسم ارثی است- اوتیسم از مادر به ارث می رسد؟
هر مشکلی که برای کودکان پیش بیاید، مهم این است که والدین همه تقصیرها را به گردن خود نیندازند. وقتی کودکی به اوتیسم مبتلا می شود طبیعی است که والدین به خودشان به عنوان یک فرد مسئول نگاه کنند آیا اوتیسم از مادر به ارث می رسد؟ از سوالات شایع والدین است. اگرچه خوشایند نیست چون آنها به خودشان اجازه میدهند چیزی را که ضرورتا یک وضعیت غیر قابل کنترل است تا اندازهای تحت کنترل در بیاورند. این موضوع به آنها اجازه میدهد که اختلال را درک کنند و باعث ایجاد سلول های زیاد و پاسخ های محدودی در ذهنشان شوند، به ویژه این طبیعی است که عقایدی سراغ والدین بیایند که ادعا می کنند آنها در بروز اوتیسم در فرزندشان مقصر بوده اند. اما هنوز بسیاری از این نظریه ها به اعمالی که آنها به عنوان والدین انجام میدهند اشاره میکنند مثلا خواب ناکافی در دوران بارداری و در پی آن، امکان زایمان زود هنگام یا موافقت با پیشنهاد پزشک برای واکسیناسیون. آنها تصور میکنند اگر این کارها انجام نمیشد، کودکشان به اوتیسم مبتلا نمی شد، این نظریه تفاوت زیادی با نظریات بعضی از پزشکان قدیمی در مورد مادران یخچالی ندارد. نتیجه این نظریه آن است که اگر مادری با کودک خود که در شکم دارد، ارتباط بهتری برقرار کند، میتواند از بروز اوتیسم جلوگیری کند. اما امروزه میدانیم که دیگر رابطه مادر و کودک، تاثیری در ابتلای کودک به اوتیسم ندارد و دانش معاصر از نظریه هایی که ادعا میکنند علت اوتیسم را توضیح میدهند حمایت نمیکند. شرایط روی همه کودکان بدون توجه به نژاد ثروت یا تحصیلات اثر می گذارد. بنابراین، والدین هیچ کاری انجام نداده اند که باعث اوتیسم شود.
منابع:
autismspeaks.org
en.wikipedia.org
سوالات متداول:
1-تأثیر عوامل محیطی بر علت عمده بروز اوتیسم چیست؟
عوامل محیطی بهتنهایی نمیتوانند علت اصلی اوتیسم باشند، اما در ترکیب با استعداد ژنتیکی ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهند. برخی از این عوامل شامل قرار گرفتن مادر در معرض آلایندههای هوا (مانند ذرات ریز)، عفونتهای دوران بارداری (مثل سرخجه)، مصرف داروهای خاص (مانند والپروات در درمان صرع)، یا کمبود مواد مغذی (مانند اسید فولیک) هستند. مطالعات همچنین نشان دادهاند که قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مختلکننده غدد درونریز (EDCs) ممکن است بر رشد عصبی جنین تأثیر بگذارد. با این حال، ارتباط این عوامل با اوتیسم اغلب غیرمستقیم است و نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.
2-تفاوتهای ساختاری مغز چگونه در علت عمده بروز اوتیسم تأثیر میگذارند؟
مطالعات تصویربرداری مغزی نشان دادهاند که در برخی افراد مبتلا به اوتیسم، نواحی خاصی از مغز مانند آمیگدال، قشر پیشپیشانی، و مخچه ممکن است از نظر اندازه یا فعالیت متفاوت باشند. برای مثال، افزایش حجم مغز در سالهای اولیه زندگی یا اتصالات غیرطبیعی بین نورونها (همبارزی بیش از حد یا کمبود ارتباط) میتواند در بروز علائمی مانند مشکلات اجتماعی یا رفتارهای تکراری نقش داشته باشد. این تفاوتها احتمالاً ناشی از اختلال در مراحل رشد عصبی در دوره جنینی یا اوایل کودکی هستند که تحت تأثیر عوامل ژنتیکی و محیطی شکل میگیرند.
در مورد علت اوتیسم در کودکان موارد زیادی، از تاثیر نوزاد نارس و اوتیسم تا مصرف اسید فولیک و اوتیسم مطرح است. علت اوتیسم در طب سنتی بررسی شده است اما هنوز به صورت علمی علت واحدی برای اوتیسم مشخص نشده است. مرکز اوتیسم دکتر صابر به صورت کاملا تخصصی در زمینه درمان اختلال اوتیسم فعالیت می نماید. کلینیک دکتر صابر با در اختیار داشتن 46 نیروی متخصص کاردرمان و گفتار درمان و روانشناس به فعالیت مشغول می باشد و تمام امکانات روز دنیا در زمینه درمان کودکان اوتیسم را در دو شعبه فعال خود در تهران گرد آوری کرده است.
نوزاد نارس و اوتیسم
کودکان نارس، چون خیلی زودتر از موعد طبیعی متولد می شوند، احتمالا بسیاری از سیستم های بدن آنان به خوبی نوزادانی که تمام دوره را طی میکنند، تکامل نیافته اند و مستعد ابتلا به بسیاری از تاخیرها و نگرانیهای سلامتی هستند. در حقیقت هرگاه نوزادانی چند هفته زودتر متولد می شوند، متخصصان اطفال، به همان مقدار انتظار عقب افتادن رشد و تکامل آنها را دارند. طی ماههای آخر بارداری، جنین با سرعت حیرت انگیزی رشد میکند و ریههای او تکامل می یابند. قلب و مغز او رشد میکنند و برای خارج شدن از رحم شروع به ذخیره کردن چربی میکند. وقتی فرآیندهای داخلی بدن کامل نیستند، روند تکامل نیز کوتاه میشود. نوزادان نارسی که با مشکلات عصبی متولد می شوند، توانایی کنترل دمای بدنشان را ندارند یا حتی اولین تنفس آنها با کمک دستگاه انجام میشود. گفتن اینکه، آیا تولد زودهنگام سبب اوتیسم میشود، سخت است. اگر چه ممکن است بعضی از ناهنجاریهای عصبی آنها باعث زود به دنیا آمدن شود، ولی در بسیاری از کودکان که در چهل هفته کامل بارداری رشد یافتهاند نیز احتمال مشاهده ی اختلال وجود دارد. تا کنون ارتباط مستقیمی بین اوتیسم و تولد زودرس اثبات نشده است، هرچند می توان دید که چگونه یک اثر نامطلوب روی توانایی کودک باعث میشود که دیرتر به مهارتهای به خصوصی در زندگی دست یابد.
علت اوتیسم در طب سنتی
در زمینه تشخیص علت اوتیسم طب سنتی به بررسی تاثیر داروهای گیاهی مختلف بر کاهش علائم اوتیسم پرداخته است. در تحقیقات انجام شده تاثیر 32 دارو گیاهی چینی بررسی شده. با وجود موثر بودن بعضی از این داروها در کاهش علائم اوتیسم هنوز تحقیقاتی دال بر موثر بودن درمان های سنتی بر بروز اوتیسم وجود ندارد.
با وجود اینکه بسیاری از پزشکان متخصص، عقیده ندارند که علت اوتیسم، آلرژی غذایی است، هنوز هم بعضی از آنها بر این اعتقاد اصرار دارند. آنان می گویند افراد اوتیستیک و حساسیت جدی که سیستم ایمنی شان را تضعیف کرده است، نمیتوانند قارچها و باکتریها و پروتئینهای خاص در محصولات غذایی ویژه را هضم کنند، اما مطالعات ذکر کردند که تقویت این شرایط واقعا رابطه روشنی را اثبات نمیکند. اکثر آنها نشان دادند که معمولاً شماری از کودکان اوتیستیک از آلرژی غذایی رنج میبرند. در بعضی مردم آلرژی غذایی می تواند باعث ناتوانی بدن در سوزاندن مواد خاصی شود، اما هیچ تحقیقی به طور صد درصد اثبات نکرده که آلرژی میتواند باعث اوتیسم در کودکان شود. از این تحقیقات پرسشهای زیادی مطرح می شود.
برای مثال : اگر حساسیت غذایی باعث اوتیسم میشود، چرا خیلی از بچه های این گروه به هرگونه غذایی که میخورند، هیچ حساسیتی نشان میدهند؟ اگر آلرژی غذایی مقصر است، چرا تمام کودکان با آلرژی غذایی شدید به اوتیسم مبتلا نیستند؟ بسیاری از کودکان اوتیستیک از آلرژی شدید به محصولات غذایی خاصی رنج میبرند، اما این شبیه اختلالی که به آن ها نسبت داده می شود، نیست به احتمال بیشتر این دو حالت با هم وجود دارند و یکی دیگر را تشدید می کند. وقتی آلرژی فردی توسعه می یابد بدن نسبت به مواد خاصی عکس العمل نشان میدهد که آلرژن نامیده می شود. آلرژن سلول ها را تحریک می کند و سپس آنتی هیستامین آزاد میکند و سپس منجر به بروز التهاب میشود. اگر فرد یک ناسازگاری برای مثال نسبت به مواد چسبنده داشته باشد و با بی توجهی این مواد را بخورد، سیستم گوارشی او معذب میشود و ممکن است احساس درد در ناحیه شکم، نفخ و کلا احساس ضعف و بیماری داشته باشد. این فرد هنوز اوتیستیک است و احساس خوبی ندارد و احساس میشود که بعضی رفتارهای او که معمولا با اختلال رشدی اش همراه هستند، تشدید میشود. اگر او به طور طبیعی دست هایش را تکان می دهد و صداهای های بلند می ترسد. اگر آلرژی او را اذیت میکند و وقتی با صدایی که دوست ندارد، مواجه میشود، ممکن است با شدت بیشتری با واکنش نشان دهد. اگر دوست دارد برای کنترل بیشتر روی محیط اطرافش بدون توقف دور خودش بچرخد، وقتی احساس خوبی ندارد، احتمالا این کار را با قدرت بیشتری انجام میدهد اما این حالت حتی در اشخاص غیر اوتیستیک هم درست است. هنگامی که ما بیمار هستیم، معمولا مثل همیشه فعالین نمی کنیم، تحریک پذیر میشویم و نگرانی به آسانی درما گسترش مییابد. همه ما میخواهیم احساس بهتری داشته باشیم.
اسید فولیک و اوتیسم
برخی ها بر این که اوتیسم میتواند با میزان پذیرش اسید فولیک زنان پی جویی شود، پا فشاری میکنند. اسید فولیک ماده ای طبیعی است و در بدن به ویتامین b به نام (فولات) تبدیل میشود. (مخصوصاً در دوران بارداری) و چندین دهه بود که مادران باردار اسید فولیک کافی نمی خوردند و به همین علت، هزاران کودک با نقایص مادرزادی متولد می شدند. ولی امروزه این مواد غذایی در دسترس است : در بسیاری از نان های غنی شده، غلات و سبزیجاتی که توسط سازمان نظارت بر غذا و دارو توصیه شده است، وجود دارد. علی رغم این منتقدان معتقدند، زنان باردار امروزه بیش از حد این ماده را در رژیم غذایی شان دارند ولی با این حال باز هم کودکان اوتیستیک متولد می شوند. اگرچه این نظریه جالب است (مانند بسیاری از فرضیه هایی که در مورد علت اوتیسم مطرح شده است) ولی هیچ ارتباط مستقیمی بین اسیدفولیک و اوتیسم تا بهحال اثبات نشده و تا امروز هیچ تحقیقی وجود نداشته است که این تئوری را تایید کند. دانشمند با این موضوع موافق اند ولی سازمان نظارت بر غذا و دارو موافق نیست، زیرا این سازمان مدعی است که در تحقیقات خود بسیار سخت کوش است و هیچ دلیلی برای تغییر توصیه های مربوط به اسید فولیک نمی بیند. در واقع این ماده غذایی به عنوان سلاح قدرتمندی در پیشگیری از ضایعات نخاعی آنسفالیت در کودکان اثبات شده است. به علاوه، برخی متخصص اوتیسم معتقدند که تجویز دوز بالایی از اسید فولیک روشی عملی برای مداخله کودکان اوتیستیک است، اما به هر حال این موضوع در مطالعات کنترل شده اثبات نشده است. بنابراین بسیاری از متخصصان در پیروی از این مداخله هوشیارانه عمل می کنند.
اختلال طیف اوتیسم گروهی از اختلالات عصبی – تکاملی را تعریف می کند که معمولاً در اوایل کودکی تشخیص داده می شوند. در طول دو دهه گذشته، افزایش فزاینده ای در شیوع ASD مشاهده شده است. صدها مطالعه انجام شده است، با این حال، هنوز مشخص نیست که چرا شیوع اوتیسم در دهه 1990 به سرعت افزایش یافت و در دهه 2000 همچنان در حال افزایش است. در مورد تجویز دوز های بالای اسید فولیک در دوره پیش از بارداری، نتیجه گیری می شود که تحقیقات بیشتری با طرح های مطالعاتی استاندارد شده و با روش شناسی مناسب قبل از هرگونه نتیجه گیری قطعی مورد نیاز است. نتایج مطالعات بالینی اخیر، اگرچه کم و غیر قطعی هستند، سؤالاتی را در مورد دوز های مناسب یا استفاده هدفمند تر از اسید فولیک مطرح می کنند که نیاز به بررسی دارند. استفاده از مکمل های اسید فولیک قبل از تولد در حوالی زمان لقاح با خطر کمتر اختلال اوتیسم مرتبط بود. اگر چه این یافته ها نمی توانند علیت را اثبات کنند، اما از مکمل اسید فولیک قبل از تولد حمایت می کنند. مصرف مکمل اسید فولیک در حوالی زمان لقاح، خطر نقص لوله عصبی در کودکان را کاهش می دهد. همچنین شواهدی وجود دارد که مکمل اسید فولیک مادر در دوران بارداری ممکن است با کاهش خطر سایر اختلالات عصبی – تکاملی در کودکان مرتبط باشد. اسید فولیک در دوره پیش از بارداری ممکن است خطر ASD را در افرادی که متابولیسم فولات ناکارآمدی دارند، کاهش دهد. تکرار این یافته ها و بررسی مکانیسم های درگیر ضروری است. اگرچه ملاحظات اخلاقی مانع از انجام آزمایشات تصادفی کنترل شده با پلاسبو می شوند که اسید فولیک را حذف می کنند، مطالعات مشاهده ای بر روی مادرانی که از مکمل ها استفاده می کنند و نمی کنند ممکن است آموزنده باشد. در مطالعه گروه مادر و کودک نروژی نشان داد که مصرف مکمل های اسید فولیک توسط مادر از 4 هفته قبل تا 8 هفته پس از شروع بارداری با خطر کمتر تأخیر شدید زبانی در سن 3 سالگی مرتبط بود. یک مطالعه مورد-شاهدی از کالیفرنیا در مورد اختلالات طیف اوتیسم نشان داد که مصرف اسید فولیک و ویتامین های قبل از تولد توسط مادر در 3 ماه قبل از بارداری و ماه اول بارداری با خطر کمتر ASD در فرزندان مرتبط بود. به طور کلی توصیه می شود که زنانی که قصد بارداری دارند، روزانه یک مکمل اسید فولیک را از 1 ماه قبل از لقاح مصرف کنند.
منابع:
rsdjournal.org
jamanetwork.com
ajcn.nutrition.org
سوالات متداول:
آیا طب سنتی میتواند اوتیسم را درمان کند؟
طب سنتی ادعا نمیکند که میتواند اوتیسم را کاملاً درمان کند، اما برخی روشهای آن مانند اصلاح تغذیه، گیاهان دارویی و حجامت ممکن است به بهبود برخی علائم کمک کنند. این روشها باید همراه با درمانهای علمی و تحت نظر متخصص استفاده شوند.
2-آیا گیاهان دارویی میتوانند به کودکان اوتیسم کمک کنند؟
برخی گیاهان مانند اسطوخودوس، گل گاوزبان و زعفران در طب سنتی برای آرامش و بهبود تمرکز پیشنهاد میشوند، اما اثربخشی علمی آنها نیاز به تحقیقات بیشتر دارد و باید با احتیاط مصرف شوند.
مرکز اوتیسم دکتر صابر در دو شعبه غرب و شرق تهران آماده ارائه خدمات توانبخشی به کودکان اوتیسم می باشد. دکتر صابر مدرس دانشگاه شهید بهشتی با سابقه بالا در زمینه تشخیص و درمان اختلالات طیف اوتیسم به گرد آوری متخصصان با تجربه در حیطه کاردرمانی اوتیسم، گفتار درمانی اوتیسم و روانشناس کودک پرداخته و با بهره برداری از امکانات درمانی روز دنیا نظیر سنسوری روم، ماساژ درمانی، اتاق تقویت مهارت های شنیداری، اتاق تاریک، بازی درمانی، رفتار درانی کاردرمانی حسی و… به صورت کاملا حرفه ای در زمینه اوتیسم فعالیت می کند. با توجه به افزایش شیوع اوتیسم در دهه های اخیر نیاز به تشخیص و درمان به موقع در این کودکان بسیار حائز اهمیت است.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
شیوع اوتیسم در کودکان جهان
شیوع اوتیسم بسیار بیشتر از آن چیزیست که تصور می شود. طبق آمار مرکز کنترل و پیشگیری بیماریها، در همه جا از هر 48 نفر یک نفر با این اختلال تشخیص داده شده اند. آمار انجمن اوتیسم آمریکا گویای وجود یک نفر مبتلا به اوتیسم در هر 59 نفر است، که آمار بسیار بالایی می باشد. این سازمان برآورده کرده است که هر روز ۵۰ خانواده در آمریکا متوجه میشوند که فرزندشان دچار اوتیسم است و البته هزاران نفر هم از این مشکل رنج میبرند و هنوز منتظرند تا تشخیص داده شوند!
شیوع اوتیسم در ایران
با توجه به این نکته که هنوز آمار دقیقی از کودکان اوتیسم در ایران وجود ندارد. اما انجمن اوتیسم ایران اعلام کرده است که به ازای هر 150 تولد در کشور یک کودک مبتلا به اوتیسم تشخیص داده می شود.
متخصصان هنوز در این مورد که آیا اوتیسم یک بیماری همه گیر است یا خیر به قطعیت نرسیده اند. برخی متخصصان می گویند شمار مبتلایان که هر ساله به طور هشدار دهنده ای رو به افزایش است گویا یک مشکل در حال رشد است، ولی هنوز نمی توان این وضعیت را اپیدمیک و هم گیر دانست. عده ی کمتری از متخصصان پا را از این هم فراتر نهاده و آن را اپیدمیک دانسته اند. ریشه این تفاوتها در این است که افراد مختلف چگونه آن را تفسیر می کنند. با این حال همه معتقدند که اوتیسم در حال گسترش است ولی هنوز کسی نمیتواند بگوید چرا. کسانی که هنوز برای اعلائم شیوع اوتیسم تردید دارند، میگویند به علت اینکه هم اکنون اطلاعات زیادی در مورد این اختلال داریم، پزشکان با دقت بیشتری می توانند این مشکل را در کودکان تشخیص دهند، از این رو تعداد زیادی از کودکان به نظر میرسد که دچار این اختلال باشند. آنها همچنین به تعداد رو به کاهش کودکانی که با انواع متفاوت عقب ماندگی ذهنی تشخیص داده شدند، اشاره میکنند که در واقع بسیاری از این کودکان به اشتباه برچسب اوتیسم میخورند.
همچنین متخصصان اطفال بیشتر در تشخیص اختلال اوتیسم مهارت یافته اند. به طور کلی، این متخصصان اوتیسم معتقدند که کودکان از یک تشخیص به تشخیص دیگر جا به جا میشوند، ولی دیگران، معتقدند چنین تعریفی تا حدی میتواند مسئول افزایش شیوع اوتیسم باشد و بر آنند که بیماری در حال گسترش است و به همین جهت، بسیار ضروری است که مراکز بهداشتی و همه پزشکان برای یافتن علل و مداخله های موثر تلاش نمایند. آنچه که میتوان درباره مشکلات روز افزون اوتیسم شرح داد، طبق مصاحبه رادیویی نشنال پابلیک با دکتر سوزان فلستین، هماهنگ کننده مرکز تحقیقات ژنتیکی اوتیسم هنوز هیچ ارقام صحیحی در مورد نسبت های تشخیص اوتیسم در دهههای گذشته وجود ندارد. به همین علت مقایسه ارقام و اعداد گذشته و حال مشکل است. میتوان چنین شرح داد که آنچه در این راستا از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این است که بی شک اوتیسم به کمیابی گذشته نیست و در حقیقت، امروزه یکی از سریعترین اختلالات رشدی است که در کودکان دیده میشود.
با توجه به شیوع روز افزون اوتیسم در کودکان نکته مهم تشخیص علائم کودکان اوتیسم به سرعت و تعیین سطح اوتیسم در کودکان می باشد. هیچ تست استانداردی برای تشخیص اوتیسم در کودکان وجود ندارد اما تست ها و چک لیست هایی وجود دارد که بر پایه علائم اوتیسم جهت سنجش کودکان توسط والدین طراحی شده است. پرسشنامه اوتیسم در کودکان یک چک لیست ساده برای تست اوتیسم در کودکان توسط والدین است که به والدین کمک می کند علائم اوتیسم را در کودک خود تشخیص دهند یا تست اوتیسم آنلاین انجام دهند و جهت بررسی دقیق به دکتر متخصص اوتیسم مراجعه کنند.مرکز توانبخشی اوتیسم دکتر صابر در زمینه تشخیص اوتیسم در کودکان و درمان اوتیسم خفیف در کودکان در ایران شناخته شده است. استفاده از تست های مختلف تشخیصی در کنار ارزیابی دقیق بالینی موجب گردیده کودکان اوتیسم در سنین پایین تری تشخیص داده شده و درمان های موثر را دریافت نمایند. مرکز دکتر صابر با بیش از 19 سال سابقه و 43 نیروی متخصص گفتار درمان، کاردرمان و روانشناس به ارائه خدمات درمانی در حیطه کودکان اوتیسم می پردازد.
تست اوتیسم اگر توسط نورولوژیست ، متخصص روانپزشکی کودکان ، روانشناس ، ارگوتراپیست و به طور کلی در مرکز تشخیص اوتیسم انجام شود نتایج صحیح تری خواهد داشت. تست اوتیسم در کودکان براساس نشانه ها و رفتارهای فعلی کودک و بررسی تاریخچه پزشکی آنهاست و نتیجه آن بعد از یک ارزیابی همه جانبه و دقیق و شناخت چالش ها و توانمندی های کودکان قابل ارائه خواهد بود. تست اوتیسم در کودکان شامل ارزیابی پزشکی یا عصبی کودکان ، ارزیابی توانایی های هوشی کودکان ، ارزیابی وضعیت گفتار و زبان کودکان ، بررسی رفتارهای کودکان و تعاملات آنها با دنیای اطراف ، مصاحبه با والدین کودک و سوالاتی راجع به سوابق وجود بیماری در خانواده کودکان می شود. تست اوتیسم در نوجوانان دشوار تر و نیازمند تخصص بیشتر است. تاخیر در تشخیص اوتیسم در نوجوانان دختر بیش از پسران رخ می دهد چرا که دختران اغلب در پنهان کردن اوتیسم خفیف مهارت بیشتری دارند.
تفاوت تست اوتیسم در سنین مختلف: از نوزادی تا مدرسه
نشانههای اوتیسم در هر سنی متفاوت بروز میکند:
۶ تا ۱۲ ماهگی: عدم لبخند اجتماعی، عدم تقلید صداها
۱ تا ۲ سالگی: تاخیر در گفتار، عدم علاقه به بازیهای تعاملی
۳ تا ۵ سالگی: مشکل در دوستیابی، حساسیتهای حسی شدید
سن مدرسه: مشکل در درک احساسات دیگران، علایق محدود و وسواسی
تستهای معتبر مانند M-CHAT برای نوپایان و ADOS برای کودکان بزرگتر استفاده میشود. هرچه تشخیص زودتر انجام شود، مداخلات موثرتر خواهند بود.
تست اوتیسم آنلاین
تشخیص دقیق اوتیسم در کودکان براساس نشانه ها و رفتارهای کودک و بررسی تاریخچه پزشکی و مصاحبه با والدین آنهاست و نتیجه آن بعد از یک ارزیابی تخصصی توسط پزشک کودکان ارائه می گردد. اما چک لیست ها و پرسشنامه هایی وجود دارد که به والدین کمک می کند علائم خطر ساز را در کودک خود شناسایی کنند و به تشخیص زودهنگام برسند. می توان این تست ها را به صورت آنلاین برای کودکان اوتیسم انجام داد و در صورت مثبت بودن نتایج هر چه سریعتر جهت تشخیص قطعی و دقیق به متخصص اوتیسم مراجعه نمود.
پرسشنامه (ASSQ) برای تست اوتیسم کودکان 4ساله
پرسشنامه غربالگری طیف اوتیسم (ASSQ) ابزاری غربالگری است که برای شناسایی ویژگیهای اختلال طیف اوتیسم (ASD) در کودکان و نوجوانان طراحی شده است. ASSQ با هدف تسهیل تشخیص زودهنگام ASD توسعه یافته است و ابزاری عملی و کارآمد را برای مربیان، ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی و والدین فراهم میکند تا افرادی را که ممکن است ویژگیهای شرایط طیف اوتیسم را از خود نشان دهند، ارزیابی کنند. این ابزار به ویژه برای کاربرد آن در فرآیند غربالگری اولیه قابل توجه است و به شناسایی افرادی که ممکن است از ارزیابیهای تشخیصی عمیقتر و بیشتر بهرهمند شوند، کمک میکند.
توسعه ASSQ با نیاز به یک ابزار غربالگری قابل اعتماد و با قابلیت اجرا آسان هدایت شد که بتواند در زمینههای مختلف برای شناسایی کودکان و نوجوانان در معرض خطر ASD استفاده شود. با امکان تشخیص زودهنگام، ASSQ نقش مهمی در مداخله به موقع برای افراد مبتلا به ASD ایفا میکند و دسترسی به حمایت و منابعی را تسهیل میبخشد که میتواند نتایج را به طور قابل توجهی بهبود بخشد. علاوه بر این، طراحی پرسشنامه به گونهای است که میتواند یک گام اولیه غیرتهاجمی در مسیر تشخیصی باشد و بدون تحمیل بار بیش از حد بر کودک، خانواده یا متخصصان درگیر، بینشهایی را ارائه دهد.
در عمل، ASSQ ثابت کرده است که ابزاری مؤثر برای برجسته کردن موارد احتمالی ASD است و ارزیابیها و مداخلات تشخیصی بیشتر را هدایت میکند. قابلیت کاربرد گسترده و سهولت استفاده آن، این ابزار را به منبعی ارزشمند در تلاش جمعی برای حمایت از افراد مبتلا به ASD تبدیل کرده است. از طریق شناسایی و مداخله زودهنگام، ASSQ به جامعهای فراگیرتر و حمایتکنندهتر کمک میکند، جایی که افراد مبتلا به ASD میتوانند درک و کمکی را که برای پیشرفت نیاز دارند، دریافت کنند.
سوالات تست ASSQ
این کودک از جهات زیر با سایر کودکان همسن خود متفاوت است:
خیر تا حدودی بله
1. قدیمی یا زودرس است.
2. توسط سایر کودکان به عنوان یک “پروفسور عجیب و غریب” شناخته میشود.
3. تا حدودی در دنیای خودش با علایق فکری محدود و خاص زندگی میکند.
4. حقایق را در مورد موضوعات خاصی جمعآوری میکند (حافظه طوطیوار خوب) اما واقعاً معنی آنها را درک نمیکند.
5. درک تحتاللفظی از زبان مبهم و استعاری دارد.
6. دارای سبک ارتباطی انحرافی با زبانی رسمی، وسواسی، قدیمی یا “رباتمانند” است.
7. کلمات و عبارات خاص خود را ابداع میکند.
8. صدای یا گفتار متفاوتی دارد.
9. ناخواسته صداهایی از خود درمیآورد؛ گلویش را صاف میکند، غرغر میکند، ملچملوچ میکند، گریه میکند یا جیغ میکشد.
10. در برخی چیزها به طرز شگفتانگیزی خوب و در برخی دیگر به طرز شگفتانگیزی ضعیف است.
11. آزادانه از زبان استفاده میکند اما نمیتواند آن را برای تناسب با موقعیتهای اجتماعی یا نیازهای شنوندگان مختلف تنظیم کند.
12. فاقد همدلی است.
13. اظهارات سادهلوحانه و شرمآور میکند.
14. دارای سبک نگاه انحرافی است.
15. مایل به معاشرت است اما نمیتواند با همسالان خود رابطه برقرار کند.
16. میتواند با کودکان دیگر باشد اما فقط با شرایط خودش.
17. فاقد بهترین دوست است.
18. فاقد عقل سلیم است.
19. در بازیها ضعیف است: هیچ ایدهای از همکاری در یک تیم ندارد، “گل به خودی” میزند.
20. دارای حرکات یا ژستهای دست و پا چلفتی، ناهماهنگ، بدقواره و ناشیانه است.
21. دارای حرکات غیرارادی صورت یا بدن است.
22. به دلیل تکرار اجباری برخی اعمال یا افکار، در انجام فعالیتهای ساده روزمره مشکل دارد.
23. دارای روالهای خاص است: بر عدم تغییر اصرار دارد.
24. دلبستگی خاصی به اشیاء نشان میدهد.
25. توسط کودکان دیگر مورد آزار و اذیت قرار میگیرد.
26. دارای حالت چهرهای به وضوح غیرعادی است.
27. دارای وضعیت بدنی به وضوح غیرعادی است.
مزایای تست اوتیسم کودکان
اختلال طیف اوتیسم می تواند به سختی تشخیص داده شود و به راحتی با تشخیص های دیگر، به ویژه در کودکان خردسال، اشتباه گرفته شود. افراد اوتیستیک می توانند طیف وسیعی از علائم، توانایی ها و رفتار ها را داشته باشند. تست اوتیسم کودکان، ابزاری است که برای تشخیص زود هنگام اختلال طیف اوتیسم در کودکان 4 تا 11 ساله طراحی شده است. این تست به صورت یک پرسش نامه تکمیل شده توسط والدین ساختار یافته است و بر رفتار ها و توانایی هایی تمرکز دارد که نشان دهنده اوتیسم هستند. تست اوتیسم کودکان با ثبت طیف وسیعی از رفتار های اجتماعی، ارتباطی و تخیلی، قصد دارد کودکانی را شناسایی کند که ممکن است از ارزیابی دقیق تر برای اوتیسم بهره مند شوند. این تست به ویژه به دلیل نقش خود در تسهیل شناسایی زود هنگام اختلال طیف اوتیسم و در نتیجه امکان مداخله و حمایت به موقع، قابل توجه است. تست اوتیسم کودکان توسط تیمی از متخصصان در زمینه تحقیقات اوتیسم توسعه یافته است و شامل مجموعه ای از سوالات است که والدین یا مراقبان اصلی بر اساس مشاهدات خود از رفتار و تعاملات کودک به آن ها پاسخ می دهند. این پرسش نامه به گونه ای طراحی شده است که هم جامع و هم قابل دسترس باشد و امکان استفاده از آن را در محیط های مختلف، از جمله مراقبت های اولیه، محیط های آموزشی و در خانه و خانواده فراهم می کند. یکی از نقاط قوت کلیدی تست اختلال اوتیسم، تمرکز آن بر دوران کودکی اولیه است، که یک دوره حیاتی برای توسعه مهارت های اجتماعی و ارتباطی است. تشخیص زود هنگام اوتیسم می تواند به طور قابل توجهی بر روند رشد کودک تأثیر بگذارد و فرصت هایی را برای مداخلاتی فراهم کند که می تواند نتایج اجتماعی، ارتباطی و تحصیلی را بهبود بخشد. تست اوتیسم کودکان با ارائه یک چارچوب ساختار یافته برای ارزیابی رفتار های مرتبط با اوتیسم نقش اساسی در فرآیند تشخیص زود هنگام ایفا می کند و خانواده ها و متخصصان را در صورت لزوم به سمت ارزیابی بیشتر هدایت می کند. طراحی تست اوتیسم کودکان، آن را به ابزاری قابل دسترس و کاربردی برای ارزیابی و تشخیص زود هنگام اوتیسم تبدیل می کند. تست اختلال اوتیسم با امکان شناسایی و مداخله زود هنگام، به نتایج مثبت برای کودکان مبتلا به اوتیسم کمک می کند و از رشد و ادغام آن ها در محیط های آموزشی و جامعه گسترده تر حمایت می کند.
ست اوتیسم در کودکان نسخه تجدید نظر شده M_CHAT_R
لطفاً به سوالات زیر که در مورد رفتارهای کودکتان است پاسخ دهید. هنگام پاسخ دادن به سوالات به یاد داشته باشید که آنچه که کودکتان معمولاً انجام میدهد را مد نظر قرار دهید. اگر برخی از رفتارهایی که در این پرسشنامه اوتیسم معرفی شده است را فقط یکی دو بار در کودکتان مشاهده کرده اید ولی کودکتان همیشه این رفتار را نشان نمی دهد گزینه “خیر” را انتخاب کنید لطفاً به تمام سوالات با انتخاب گزینه “آری یا خیر” پاسخ دهید.
1- آیا زمانی که به چیزی در گوشه ای از اتاق اشاره میکنید کودکتان به آن شی نگاه میکند؟
به عنوان مثال : به یک اسباب بازی و یا حیوان اشاره می کند کودکتان به آن اسباب بازی یا حیوان نگاه میکند)
آری
خیر
2- آیا تا به حال گمان کردید که کودکتان ممکن است ناشنوا باشد؟
آری
خیر
3- آیا کودک شما بازی های وانمودی یا ساختگی انجام میدهد؟
به عنوان مثال وانمود کندکه از لیوان خالی آب میخورد وانمود کند با تلفن صحبت میکند یا وانمود میکند که به عروسک یا حیوانات عروسکی غذا می دهد
آری
خیر
4- آیا کودک شما بالا رفتن از اشیاء را دئست دارد؟
به عنوان مثال بالا رفتن از مبل ، وسایل پارک یا پله هارا دوست داشته باشد
آری
خیر
5- آیا کودک شما با انگشتانش حرکات غیر عادی در جلوی چشمانش انجام می دهد؟
به عنوان مثال انگشتانش را نزدیک چشمانش دائما تکان دهد
آری
خیر
6- آیا زمانی که کودک شما چیزی را می خواهد یا نیاز به کمک دارد از انگشت خود برای اشاره کردن استفاد می کند)
به عنوان مثال به خوراکی یا اسبا بازی
آری
خیر
۷- آیا کودک شما با اشاره کردن چیزهایی که برایش جالب است را به شما نشان می دهد؟
به عنوان مثال به هواپیما در آسمان اشاره کند یا به کامیونی که از خیابان رد می شود اشاره کند.
آری
خیر
۸- آیا کودک شما به کودکان دیگر علاقه ای دارد؟
به عنوان مثال کودکتان دیگر را تماشا کند، و یا به آنها لبخند بزند و یا با آنها با ما همراه شود.
آری
خیر
۹- آیا کودک شما با آوردن یک شی یا نگه داشتن آن در مقابل شما (بدون اینکه هدفش خواستن آن شی باشد) تلاش میکند تا آن را به شما نشان دهد؟
به عنوان مثال گل یا حیوان عروسکی ویا کامیون اسباب بازی را به شما نشان دهد
آری
خیر
۱۰- آیا زمانی که اسم کودکتان را صدا میزنید او واکنش نشان می دهد؟
برای مثال زمانی که اسمش را صدا میزنید او به سمت صدا بر میگردد یا با کلام و صداسازی واکنش نشان می دهد و یا وقتی که اسمش را صدا میزنید کاری را که در حال انجام دادن آن است متوقف میکند
آری
خیر
۱۱- زمانی که شما به کودکتان لبخند می زنید آیا او در پاسخ به لبخند شما لبخند میزند؟
آری
خیر
۱۲- آیا کودک شما زمانی که صداهای معمول روزمره را میشنود ناراحت و آشفته می شود؟
به عنوان مثال صدای جاروبرقی یا صدای موسیقی و آهنگ بلند او را آشفته میکند
آری
خیر
۱۳ – آیا کودک شما می تواند راه برود
آری
خیر
۱۴- آیا کودک شما زمانی که با او حرف می زنید یا با او بازی می کنید و یا به او لباس می پوشانید به چشمان شما نگاه می کنند؟
آری
خیر
۱۵- آیا کودک شما تلاش می کند تا کارهایی که شما انجام می دهید را تقلید کند؟
به عنوان مثال به تقلید از شما با دست بای بای کند یا دست بزند و یا صدا های خنده داری که شما تولید میکنید را تقلید کند
آری
خیر
۱۶- آیا وقتی که شما سر خود را به سمت چیزی یا شی بر می گردانید تا به آن نگاه کنید کودک شما نگاه شما را دنبال می کند تا ببیند شما به چه چیزی نگاه می کنید؟
آری
خیر
۱۷- آیا کودک شما تلاش می کند تا توجه شما را به سمت خودش جلب کند؟
به عنوان مثال به شما بگوید “منو نگاه کن” یا “به من نگاه کن” ویا به شما طوری نگاه کند که هدفش این باشد که شما او را تشویق کنید
آری
خیر
۱۸- آیا کودک شما کارهایی را که به او میگوید تا انجام دهد را درک میکند؟
به عنوان مثال وقتی که بدون اشاره کردن به او می گویید “کتاب را روی صندلی بذار” یا “پتو را برای من بیار” کودک شما دستور شما را درک می کند
آری
خیر
۱۹- وقتی اتفاق جدیدی رخ میدهد آیا کودک شما به چهره ی شما نگاه می کند تا واکنش شما را در آن اتفاق جدید ببیند؟
به عنوان مثال زمانی که کودک شما صدای عجیب و غریب یا خنده دار میشنود و یا اسباب بازی جدید میبیند به چهره شما نگاه می کند
آری
خیر
۲۰- آیا کودک شما فعالیت ها یا بازی های حرکتی که همراه با جست و خیز است را دوست دارد؟
به عنوان مثال تاب خوردن یا روی زانوی شما بالا پایین شدن را دوست دارد
آری
خیر
دستورالعمل پرسشنامه اوتیسم در کودکان :
MCHAT_R باید توسط والدین یا مراقب کودک تکمیل گردد. در مواردی کاردرمانگران و متخصصین گفتار درمانی برای ارزیابی احتمال وجود اختلال طیف اوتیسم در کودکان ۱۶ تا ۳۰ ماهه از این پرسشنامه استفاده می کنند. همچنین می توانید از تست اوتیسم آنلاین استفاده نمود. هدف اصلی استفاده از تست اوتیسم، ایجاد حساسیت برای تشخیص بیشترین تعداد کودکان مبتلا به اوتیسم در سنین پایین تر است. بنابراین ممکن است تمامی افرادی که با انجام این تست به عنوان در معرض خطر اختلال اوتیسم شناسایی می شوند، واقعا مبتلا به اوتیسم نباشند .اما باید توجه شود که این افراد ممکن است به دیگر اختلالات رشدی و یا تأخیر رشد مبتلا باشند.
فیلم علائم اولیه اوتیسم در کودکان
نحوه نمره گذاری پرسشنامه اوتیسم MCHAT_R
برای همه سوالات بالا به جز سوالات ۲ ،۵ و ۱۲ پاسخ “خیر” نشانه احتمال ابتلا به اوتیسم است و نمره یک را برای پاسخ های خیر در این گروه از سوالات منظور نمایید. ولی برای سوالات ۵،۲ و ۱۲ پاسخ “آری” نشانه احتمال ابتلا به اوتیسم است و نمره یک را برای پاسخ های “آری” در این گروه از سوالات منظور نمایید.
احتمال کم برای ابتلا به اوتیسم
اگر مجموع نمرات کودک بین 0 تا 2 شد نشانه احتمال ضعیف ابتلا به اوتیسم است. اگر چنین کودکی زیر ۲۴ ماهگی است بهتر است بعد از ۲۴ ماهگی مجدد توسط این چک لیست مورد ارزیابی قرار گیرد.
احتمال متوسط برای ابتلا به اوتیسم
در صورتی که نمره بدست آمده برای کودک ۳ تا ۷ شد بخش دوم این آزمون که مصاحبه پیگیر کننده است را انجام دهید تا اطلاعات بیشتری در مورد سوالاتی که نمره یک گرفتهاند بدست آورید. اگر بعد از انجام مصاحبه پیگیری کننده، نمره کودک ۲ یا بالاتر بود، حتما برای ارزیابی های تشخیصی (ویزیت توسط دکتر تشخیص اوتیسم) و ارزیابی های لازم برای مداخلات درمانی زود هنگام مراجعه کنید. اما در صورتی که مجموع نمرات کودک شما بعد از مصاحبه، صفر یا یک شد احتمال وجود اوتیسم در کودک کم است و نیازی به بررسی بالینی توسط پزشک ندارد. قابل توجه است اگر با افزایش سن علائم هشدار دهنده در مورد اوتیسم در کودک شما باقی مانده بود ( اوتیسم خفیف) بهتر است حتما مورد ارزیابی قرار گیرد.
احتمال زیاد برای ابتلا به اوتیسم
اگر مجموع نمرات بدست آمده در تست اوتیسم بین ۸ تا ۲۰ شد. باید حتما کودک خود را برای ارزیابی های تشخیصی توسط پزشک متخصص اوتیسم و انجام تست های اصلی تشخیص اوتیسم آماده نمایید.
تست اوتیسم در خانه
یکی از تست هایی که می توانید برای کودکان اوتیسم به صورت رایگان در خانه انجام دهید، ارزیابی رایگان اختلال طیف اوتیسم (ASD) می باشد. معیارهای DSM-5 برای اختلال طیف اوتیسم (ASD) به عنوان ابزار تشخیصی کلیدی برای شناسایی اوتیسم عمل میکنند و دو حوزه حیاتی را برجسته میسازند: دشواریها در ارتباطات و تعاملات اجتماعی، و الگوهای رفتارهای تکراری و محدود و علایق. این معیارها بر اهمیت بروز علائم در اوایل رشد و تأثیر قابل توجه آنها بر عملکرد روزانه تأکید دارند. این چارچوب رویکردی یکپارچه را برای تشخیص اوتیسم/ASD تضمین میکند و به تشخیص زودهنگام و مداخله برای افراد در سراسر طیف اوتیسم کمک مینماید.
این غربالگری سریع و رایگان آنلاین بر اساس معیارهای DSM-5 برای اختلال طیف اوتیسم است. با پاسخ به این سوالات می توانید متوجه شوید آیا ممکن است معیارهای داشتن ویژگیهای اوتیسم را داشته باشید یا خیر.
تست اوتیسم رایگان کودکان و نوجوانان
با یک سرچ ساده در گوگل می توانید انواع تست های رایگان و آنلاین را برای تشخیص اوتیسم در کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان پیدا کنید. این تست ها توسط دپارتمان های مختلف اوتیسم در کشور های مختلف طراحی شده است اما بیشتر این تست ها نقش غربالگری را برای کودکان ایفا می کنند. یعنی والدین با انجام این چک لیست ها می توانند احتمال وجود علائم اوتیسم در فرزند خود را چک کنند. با توجه به این نکته که اوتیسم معمولاً تا سن دو سالگی خود را نشان میدهد. طبق گزارش CDC، این بیماری در مردان چهار برابر بیشتر از زنان تشخیص داده میشود، اگرچه زنان اغلب نادیده گرفته شده و به اشتباه تشخیص داده میشوند. فراوانی تشخیص در 20 سال گذشته به شدت افزایش یافته است؛ مشخص نیست که آیا شیوع آن واقعاً در حال افزایش است، آیا متخصصان بیشتر از آن آگاه هستند، یا اینکه تشخیص برای شامل شدن درجات کمتر اختلال تغییر کرده است. تشخیص زودهنگام اوتیسم در کودکان بسیار مهم و تاثیر گذار می باشد.
در توضیح این مطب که اوتیسم چیست؟ باید به این نکته اشاره کرد که تشخیص و درمان اوتیسم در مراحل اولیه بسیار حائز اهمیت است. مرکز توانبخشی دکتر صابر با در اختیار داشتن 45 نیرو متخصص در زمینه تخیص و درمان کودکان طیف اوتیسم، شامل خدمات گفتار درمانی اوتیسم ، کاردرمانی اوتیسم و روانشناسی کودک می باشد. تعریف اوتیسم شامل بررسی منشاء اختلال و معرفی علائم و طیف کودکان اتیسم می باشد که در زیر توضیح داده شده است.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
اوتیسم چیست؟
در تعریف اوتیسم توسط دکتر اوتیسم، باید اشاره کرد که اوتیسم جزو اختلالات نورولوژیک است که معمولا خود را در دوره نوپایی نشان می دهد. این ناهنجاری، توانایی کودک در برقراری ارتباط با دیگران، مهارتهای اجتماعی و مشارکت در بازی های تخیلی را تحت تاثیر قرار می دهد و در واقع این ناهنجاری مانع رشد کودک میشود .در طول چندین دهه اوتیسم برای دانشمندانی که سعی در کشف ماهیت پیچیده آنها داشته اند، چالشی جدی ایجاد کرده است. اگر چه امروزه دانش ما درباره اوتیسم نسبت به سالیان گذشته بیشتر شده است، با این حال هنوز هم این اختلال برای ما مبهم و پیچیده است. اوتیسم در حال حاضر پازلی است که هر روز در حال تغییر است، با این حال در آینده نزدیک ممکن است برای همه ابهامات موجود آن پاسخی داشته باشیم. واژه اوتیسم برای نخستین بار توسط دانشمندی به نام ایگن بلولر در سال ۱۹۱۲ مطرح شد. وی پیش از واژه اسکیزو فرنی را برای بیان نوعی مشکل روانی ابداع کرده بود. البته اولین اشاره به اوتیسم به عنوان یک ناهنجاری در نوشته های دکترلئوکانرز پزشک اهل بالتیمور در سال ۱۹۴۳ با عنوان (اختلالات اوتیستیک تماس موثر) مشاهده میشود. این کتاب شرح مشاهدات وی از کودکی است که در آن زمانی با اختلال عاطفی و مغزی شناخته شدند. یک سال بعد از پزشکی و نیز به نام هانس آسپرگر مطالبی در خصوص بیماری نوشت که علائم آن مشابه علائم توصیه شده توسط کانرز بود و بعد ها این نوع ناهنجاری به نام سندروم آسپرگر نام گذاری شد. (البته در حال حاضر، سندروم آسپرگر دیگر در طبقه بندی جدید اختلالات طیف اوتیسم جایگاهی ندارد.
چندین دهه بعد از نظریات بتلهایم در مورد مادران یخچالی جایگزین نظریات برنارد ریملند شد که منشا بیولوژیک برای اختلاف پیدا کرده بود.امروزه ، دانشمندان می دانند که اوتیسم هیچ ارتباطی به نوع رفتار مادر و کودک ندارد. آنها توانسته اند جهش کروموزومی را به عنوان منشأ اوتیسم مشخص نمایند. طی سالهای متمادی هرچه معیارهای تشخیص و روش های کار بهبود یافته است، متخصصان اطفال، مراقبان بهداشت و مربیان در تشخیص و شناسایی کودکان دارای اوتیسم موفقتر بوده اند. شکی نیست که این بیماری امروزه در همه جا ممکن است یافت شود، اما برای بسیاری از خانواده ها چیزی بیش از یک تشخیص ساده است. و شرح کلینیکی نقایص موجود موجب اندوه آنها میشود. خانوادههایی که متوجه میشوند فرزندشان مبتلا به اوتیسم است، احساس میکنند که زندگی آنها کاملا زیر و رو شده است و باید به همه چیز از تغذیه تا تحصیلات کودکشان دوباره از اول فکر کنند. آنها باید انتظارات قدیمی را دور ریخته، اهداف جدیدی را مد نظر قرار دهند، چون باید روش های آموزشی نوینی را در پیش گیرند که به کودک آنها فرصت یادگیری رشد و سلامتی مجدد را بدهد.
یکی از علایم هشدار دهنده اوتیسم دیر حرف زدن کودک می باشد. اما کودکان اوتیسمی وجود دارند که در به حرف افتادن مشکل خاصی ندارند، ولی در درک گفتار، محتوا و تعامل اجتماعی دچار مشکل هستند. به نظر می رسد یکی از علائم واضح اوتیسم اختلال کلامی است. مرکز توانبخشی دکتر صابر در زمینه حرف زدن کودکان اوتیسم و بررسی علل دیر حرف زدن کودک و درمان اختلالات گفتار در اوتیسم فعالیت می نماید. خدمات مرکز توانبخشی دکتر صابر شامل گفتار درمانی اوتیسم ، کاردرمانی و روانشناسی کودک می باشد.
دیر حرف زدن کودک و اوتیسم
با وجود عملکرد ضعیف و چالش های معنادار، کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است خرده مهارتهایی داشته باشند مثل هایپر لکسیا یا مهارت زود هنگام خواندن که می تواند نشان دهنده عملکرد بالا باشد که توسط دکتر اوتیسم تشخیص داده می شود. برخی کودکان اوتیسم ممکن است در زمینه غیرکلامی سالم نباشند در حالی که برخی دیگر از کودکان اوتیسم به سطوح بالایی از مهارتهای زبانی دست می یابند و فقط مشکلاتی را در حیطه کاربرد شناختی دارند. گفتار، زبان و ارتباط کودک مبتلا به اوتیسم بسیار زیاد وابسته به سطح رشدی، ویژگی های فردی و فاکتورهای محیطی است. افراد مبتلا به اوتیسم در حیطههای شکل، محتوا و کاربرد زبان و تعامل شان دچار مشکل میشوند. در ارزیابی کودکان اوتیسم ارزیابی جنبههای رشدی خیلی مهم است زیرا همراهی قدرتمندی بین اوتیسم و ناتوانی هوشی وجود دارد. پروفایل های خاص جهت ارزیابی کودک اوتیسم بستگی به پروفایل رشدی کودک دارد.
تاخیر در گفتار در کودکان مبتلا به اوتیسم می تواند به روش های مختلفی بروز کند، از جمله: تأخیر در شروع غان و غون کردن، غان و غون کردن معمولاً در حدود 7 ماهگی شروع می شود. اگر کودکی تا 12 ماهگی شروع به غان و غون نکرده باشد، می تواند نشانه ای از تأخیر در گفتار باشد، واژگان محدود، تا سن 2 سالگی، بیشتر کودکان می توانند 50 کلمه یا بیشتر بگویند و شروع به ترکیب کلمات در جملات ساده کنند. کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است به این نقاط عطف نرسند. اکولالیا نیز زمانی است که کودک کلمات یا عباراتی را که می شنود تکرار می کند، اغلب بدون درک معنای آن ها. این در کودکان مبتلا به اوتیسم رایج است. همچنین کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است در حفظ یک مکالمه رفت و برگشتی مشکل داشته باشند، حتی اگر واژگان خوبی داشته باشند. هیچ رویکرد یکسانی برای خدمات درمانی که تأخیر گفتار در اوتیسم را درمان می کنند، وجود ندارد، اما چندین روش درمانی وجود دارد که می تواند کمک کند. به یاد داشته باشید، اگر مشکوک هستید که فرزندتان ممکن است تأخیر در گفتار یا زبان داشته باشد، ضروری است که به دنبال مشاوره حرفه ای باشید. مداخله زود هنگام می تواند تفاوت قابل توجهی در پیشرفت کودک در توسعه مهارت های گفتار و زبان خود ایجاد کند. گفتاردرمانی یک جزء ضروری در درمان تأخیر گفتار اوتیسم است. این درمان بر بهبود مهارت های ارتباطی کلی کودک، از جمله توانایی های کلامی و غیر کلامی تمرکز دارد. گفتاردرمانگران با کودکان کار می کنند تا درک زبان، توسعه گفتار و زبان، و مهارت های ارتباط اجتماعی را توسعه دهند. تأخیر گفتار اوتیسم می تواند تأثیر زیادی بر تعاملات اجتماعی و روابط کودک داشته باشد. ارتباط اجتماعی شامل ترکیبی پیچیده از نشانه های کلامی، مانند لحن صدا و انتخاب کلمه و نشانه های غیر کلامی، مانند زبان بدن و حالات چهره است. کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است در تفسیر این سیگنال ها و پاسخ مناسب به آن ها چالش داشته باشند. اغلب، ظرافت های تبادل اجتماعی روزمره، مانند کنایه یا شوخ طبعی، ممکن است برای آن ها قابل درک نباشد. علاوه بر این، شروع و حفظ یک مکالمه ممکن است دشوار باشد، که باعث می شود آن ها در موقعیت های اجتماعی بی علاقه یا گوشه گیر به نظر برسند. این می تواند منجر به احساس انزوا و مشکل در ایجاد دوستی شود، به همین دلیل گنجاندن آموزش مهارت های اجتماعی در استراتژی های درمانی بسیار حیاتی است. این آموزش ها با هدف افزایش توانایی کودک در برقراری ارتباط مؤثر با دیگران و درک پیچیدگی های ظریف ارتباط اجتماعی است.
مصاحبه بالینی برای علائم هشدار دهنده اوتیسم
سوالات کلیدی مصاحبه ی بالینی
فرایند مصاحبه بالینی شرایطی را فراهم میکند که اطلاعات از والدین کسب و اولویت ها و نگرانی های آنها تعیین شود. در ارزیابی گفتار ، زبان و ارتباط در کودکان اوتیسم درون داد والدین خیلی مهم است چون والدین بهتر کودک خود را میشناسند. بنابراین فرآیند ارزیابی شامل نمونه گیری زبانی و بازی هم می شود. سوالات مصاحبه که در طول یک مصاحبه بالینی پرسیده می شود بستگی به سطح رشدی کودک دارد. ادامه روند سوالات بر اساس سطح عملکردی و غالب ارتباطی – زبانی کودک پیگیری میشود.
کودک در سطح Prelinguistic intentionality
آیا کودکتان با دیگران ارتباط برقرار میکند؟ اگر بله چگونه؟
آیا کودکتان تا به حال چیزی را آورده تا به شما نشان دهد؟
آیا کودکتان اشاره می کند یا صدا سازی می کند تا شما به چیزی توجه کنید؟
آیا کودکتان به چیز دوری اشاره می کند و آیا به آن نگاه می کند؟
آیا کودکتان با بدنش شما را به سمت چیزی که می خواهد هدایت می کند؟
آیا کودکتان از بخشهایی از بدنش به عنوان ابزار استفاده می کند برای مثال ضربه زدن به دست شما روی یک دستگیره که میخواهد موقعیت آنها را تغییر دهد؟
کودک درسطح Early language comprehension
آیا کودکتان به نامش واکنش می دهد؟
آیا کودکتان کلمات خارج از روتین را که می شنود پاسخ می دهند؟
آیا کودکتان دستورات ساده را بدون سرنخ های ژستی دنبال میکند؟
آیا کودکتان از دستورات پیچیده را پیگیری میکند؟ مثل ماشینت رو بگیر و اون رو روی میز بگذارد؟
کودک درسطح Early language production
آیا کودکتان از کلمات معنادار استفاده می کند؟ (به طور مداوم و برای یک هدف خاص) یا کلمات خود انگیخته؟
آیا کودکتان کلمه ای را که نفهمیده تکرار میکند؟
ارجاع اجتماعی در کودکان اوتیسم
آیا کودکتان به صورت شما نگاه می کند یا عکس العمل شما را در یک مورد یک اتفاق ناشناس چک کند؟
تعامل اجتماعی و بازی در علائم هشدار دهنده اوتیسم
آیا کودک در حالی بازی لذت می برد؟
آیا کودکتان بازی های وانمودی انجام میدهد؟
آیا کودکتان با شما یا کودکان دیگر بازی می کند؟
آیا کودکتان در بازیهای نوبت گیری را رعایت میکند؟
آیا کودکتان دوستی دارد؟
کودکتان به صورت موازی با دیگر فرزندانتان در خانه و یا با کودکان دیگر در مدرسه عادت میکند؟
آیا کودکتان با علاق محدودی دارد که در مورد آن زیاد صحبت کند؟
مهارت های اجتماعی در نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم با عملکرد بالا
چه قدر در موقعیتهای اجتماعی راحت هستید؟
آیا دوست پیدا کردن برای تان آسان است؟
چگونه به دیگران عادت میکنید در خانه، مدرسه یا محل کارتان؟
رفتار
کودکتان رفتارهای تکراری انجام میدهد؟ (مثل تکان دادن دست ها)
آیا کودکتان نسبت به تغییرات روتین واکنش نشان می دهد؟
آیا کودکتان حرکاتی را در دستان یا انگشتانش نشان می دهد؟
آیا کودکتان نست به محرکات و پاسخ کمتر یا بیشتر از حد معمول نشان میدهد؟ مثل بو، لمس و .. اگر بله توضیح دهید.
اولین نشانههای دیر حرف زدن در کودکان اوتیستیک
تأخیر در گفتار یکی از مهمترین نشانههای هشداردهنده اوتیسم در کودکان محسوب میشود. معمولاً والدین اولین بار زمانی متوجه این مسئله میشوند که کودک در مقایسه با همسالان خود پیشرفت گفتاری قابل توجهی ندارد. در حالت طبیعی، بیشتر کودکان تا 12 ماهگی چند کلمه ساده مانند “ماما” یا “بابا” را بیان میکنند، اما کودکان اوتیستیک ممکن است تا 18 ماهگی یا حتی دیرتر هم هیچ کلمهای نگویند. از دیگر نشانههای اولیه میتوان به عدم اشاره کردن (مثل نشان دادن اشیا با انگشت)، نداشتن تماس چشمی هنگام صحبت کردن و عدم پاسخ به اسم خود اشاره کرد.
نکته مهم این است که دیر حرف زدن در اوتیسم معمولاً با تفاوتهای ارتباطی دیگر همراه است. برای مثال، این کودکان ممکن است به جای استفاده از گفتار، دست والدین را میگیرند و به سمت چیزی که میخواهند هدایت میکنند. همچنین، برخی از آنها اصواتی تکراری تولید میکنند یا به جای کلمات معنادار از صداهای نامفهوم استفاده مینمایند. در مواردی نیز کودک کلماتی را یاد میگیرد، اما پس از مدتی آنها را فراموش میکند که این میتواند نشانهای هشداردهنده باشد.
تشخیص به موقع این نشانهها و شروع زودهنگام توانبخشی اوتیسم میتواند تأثیر چشمگیری در بهبود مهارتهای ارتباطی کودک داشته باشد. برنامههای گفتاردرمانی تخصصی که شامل تمرینات تقلید صدا، استفاده از تصاویر و بازیهای تعاملی هستند، میتوانند به کودکان کمک کنند تا دیرتر از موعد اما با کیفیت بهتر گفتار را یاد بگیرند. والدین باید توجه داشته باشند که هر کودک اوتیستیک منحصر به فرد است و مسیر رشد گفتاری او ممکن است با دیگران متفاوت باشد. در صورت مشاهده این نشانهها، مشورت با متخصصان رشد کودک و گفتاردرمانگران میتواند راهگشا باشد.
منابع:
goldencaretherapy.com/autism
eccm.org
سوالات متدوال:
1-آیا ممکن است کودک اوتیسم اصلاً حرف نزند؟
بله، حدود ۲۵-۳۰% کودکان اوتیسم غیرکلامی باقی میمانند. اما حتی در این موارد هم روشهای ارتباطی جایگزین (مثل تصاویر، زبان اشاره یا دستگاههای ارتباطی) میتوانند کمک کننده باشند. شروع زودهنگام گفتاردرمانی تخصصی شانس بهبود را افزایش میدهد.
2-آیا دارویی برای درمان دیر حرف زدن در اوتیسم وجود دارد؟
خیر، هیچ داروی خاصی برای این مسئله وجود ندارد. اما اگر کودک مشکلات همراه مانند تشنج یا بیشفعالی دارد، درمان این موارد ممکن است به طور غیرمستقیم به گفتار کمک کند. گفتاردرمانی همچنان روش اصلی است.
نشانه ها و علائم اوتیسم در کودکان با افزایش سن متغییر است. کودکان کوچکتر علائمی نظیر عدم پاسخگویی به صدا های بلند، نداشتن خنده اجتماعی، ارتباط چشمی پایین و کج خلقی را از خود نشان می دهند. با افزایش سن تاخیر در گفتار، عدم توجه به اسم خود، بازی های تکراری، رفتار های عجیب مانند تکان دادن مداوم دست ها و چرخیدن به دور خود می تواند در کودک بروز کند. تشخیص علائم اوتیسم در دو سالگی توسط دکتر اوتیسم از این نظر بسیار حائز اهمیت است که درمان به موقع موجب تسریع بهبودی کودک و در موارد خفیف با کامل کردن درمان امکان خروج کودک از طیف کودکان اوتیسم وجود دارد.
اهمیت تشخیص علائم اوتیسم در دو سالگی
پزشکان متخصص اوتیسم سن 2 تا 4 سالگی را تایم طلایی درمان برای کودکان طیف اوتیسم مطرح می کنند. اگر نشانه های اوتیسم در دو سالگی در کودک شناسایی شود کاردرمان و گفتاردرمان متخصص اوتیسم زمان لازم را برای انجام درمان های توانبخشی به موقع برای رسیدن به بهترین نتیجه درمانی دارا می باشد. متاسفانه به علت عدم آگاهی والدین از علائم اوتیسم در کودک دو ساله و حتی در کوچکتر از آن بسیاری از کودکان اوتیسم این زمان طلایی درمان را از دست می دهند. به همین علت آگاهی والدین از علائم اوتیسم در کودک دو ساله و سه ساله مهم و تعیین کننده است.
در زیر به شرح علائم یک کودک اوتیسم پرداخته می شود.
علائم هشدار دهنده اوتیسم در کودکان دو ساله
معمولا علائم اوتیسم در کودکان به مرور نمایان می شود و والدین کم کم متوجه تفاوت کودک خود با دیگران می شوند. اما در مواردی نیز ممکن است علائم به صورت ناگهانی بروز کنند. به این صورت که کودک توانایی های بدست آورده را از دست می دهد. برای مثال کودک دو ساله کلاماتی نظیر بابا، مامان و … را که قبلا بیان می کرده دیگر تکرار نمی کند یا در فعالیت های روزمره به کار نمی برد. ارتباط کودک با دیگران محدود یا کمرنگ می شود و بیشتر به بازی های غیر عادی نظیر بازی با چرخ ماشین اسباب بازی یا دویدن دور خود مشغول است. به نام خود عکس العمل نشان نمی دهد و خانواده اظهار می کنند که انگار کودک در دنیای خودش سرگرم است و متوجه تغییرات محیط نمی شود. عکس العمل هایی نظیر خیره شدن به ماشین لباس شویی یا صفحه تلویزیون همچنین راه رفتن روی پنجه پاه ها از علائم قابل مشاهده در سنین دو سالگی در کودکان اوتیسم می باشد. با صحبت های انجام شده با والدین کودکان اوتیسم به نظر می رسد همه آنها در زمان هایی متوجه این رفتار های متفاوت شده اند اما در بسیاری از موارد آن را گذرا تلقی کرده و یا به عنوان یکی از خصوصیات کودک خود در نظر گرفته اند. توصیه می شود در صورت مشاهده هر یک از علائم فوق حتما با متخصصین روانپزشک اطفال جهت بررسی وضعیت کودک اقدام نمایید.
اوتیسم در افراد مختلف به گونه های متفاوتی بروز می کند. علائمی که افراد در کودکان و بزرگسالان مشاهده می کنند، معمولا با نشانه های اصلی اوتیسم سازگار است، اما این همیشه آشکار نیست. برای بسیاری از بزرگسالان اوتیستیک، علائم در دوران کودکی آن ها نادیده گرفته شده است. هیچ راه واحدی برای ظاهر شدن اوتیسم یا اوتیستیک بودن وجود ندارد، زیرا همه افراد اوتیستیک منحصر به فرد هستند و به همین دلیل هیچ علامت قطعی یا لیستی از علائم وجود ندارد که بتواند به شما بگوید آیا شما، فرزندتان یا شخص دیگری اوتیستیک است یا خیر. این کار باید حتما توسط یک متخصص تشخیص اوتیسم انجام شود.
بسیاری از کودکان اوتیستیک گزارش می دهند که احساس متفاوتی نسبت به افراد هم سن یا هم سن و سال خود دارند. این ها برخی از روش هایی است که ممکن است احساس متفاوتی داشته باشند:
– دست و پنجه نرم کردن با چیزهایی که همسالانشان با آن مشکل ندارند (به عنوان مثال، معاشرت یا کارهای روزمره)
– تجربه کردن چیزها به گونه ای متفاوت از همسالان
– مورد طرد شدن، قلدری قرار گرفتن یا عدم سازگاری با دیگران
اگر کودکان خردسال مبتلا به اختلال اوتیسم باشند، ممکن است حرکات بدن را تکرار کنند یا بدن خود را به روش های غیر منتظره ای حرکت دهند. به عنوان مثال، ممکن است:
– کمر خود را قوس دهند.
– دست های خود را تکان دهند.
– بازو های خود را سفت نگه دارند.
– روی نوک انگشتان پا راه بروند.
ممکن است متوجه شوید که کودک تان:
– واکنش متفاوتی نسبت به سایر کودکان نشان می دهد (به عنوان مثال، واکنش به نام خود؛ واکنش به محرک های حسی مانند نور، صدا، طعم و لمس).
– با کودکان دیگر ارتباط برقرار نمی کند.
– ویژگی های اضافی دارد (به عنوان مثال، بیش فعالی).
– مهارتی را که قبلا داشته، از دست می دهد (به عنوان مثال، از دست دادن گفتاری که قبلا توسعه یافته بود).
– در مدرسه با چالش هایی روبرو می شود.
– مشکلات سلامت روان دارد.
والدین یا مراقبان اغلب اولین کسانی هستند که علائم اوتیسم را در کودک خود مشاهده می کنند، اما ممکن است سایر اعضای خانواده، دوستان، یا معلمان نیز متوجه شوند. اگر کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم باشند، علائم اولیه اوتیسم معمولا در یک یا دو سال اول زندگی ظاهر می شود. برخی از کودکان علائم اولیه زیادی دارند، در حالی که برخی دیگر فقط تعداد کمی دارند. تعداد علائم می تواند با توجه به سن و مراحل رشد کودکان متفاوت باشد. گاهی اوقات علائم اولیه اوتیسم با گذشت زمان تغییر می کنند یا با بزرگ تر شدن کودکان واضح تر می شوند.
نشانه های اوتیسم در کودکان دوساله در روند زندگی
روزی که مادرم و خواهرم جین را به پیشواز مرگ بردم از خاطر نمی برم. مادرم در حالی که پشت فرمان نشسته بود به عقب برگشت و گفت این هم از کلاهت تمپل، حتما دوست داری موقع دیدار با گفتار درمانت خوشگل به نظر برسی، اینطور نیست؟ و سپس کلاه مخملی آبی مرا تا روی گوشی هایم پایین کشید و ماشین را روشن کرد. احساس میکردم که گوش هایم دارد له میشود و در حال تبدیل شدن به یک گوش غولآسا است. نوار دور کلاه فشار زیادی را بر سرم وارد می کرد کلاه را با عصبانیت از سرم کشیدم و فریاد زدم. فریاد زدن تنها راه نشان دادن تنفرم از پوشیده شدن موهایم با کلاه بود. نمیخواستم برای رفتن به گفتاردرمانی این کلاه را سرم بگذارم.
مادرم پس از توقف در مقابل چراغ قرمز به عقب برگشت و در حین این که آمرانه از من میخواست که کلاهم را سرم بگذارم، داخل بزرگراه شد. دلم می خواست آن کلاه دردناک را آنقدر بسابم تا آسترش از بین برود. همچنان که کلاه را بی وقفه در بین دستانم می ساییدم، بی صدا زمزمه میکردم. حالا کلاه روی پاهایم بی شباهت به یک لکه کثیف آبی نبود. تصمیم گرفتم که از دستکش خلاص شوم و آن را از پنجره ماشین به بیرون پرتاب کنم. اطمینان داشتم که مادر متوجه نخواهد شد، مشکل اینجا بود که در دو سالگی قادر به پایین کشیدن شیشه ماشین نبودم. زبری و داغی زیاد را روی پاهایم احساس میکردم. آن کلاه مثل یک هیولای روی پاهایم نشسته بود. بی اختیار به جلو خم شدم و کلاه را از شیشه کنار مادرم به بیرون پرتاب کردم. ناگهان صدای فریاد مادرم بلند شد. گوش هایم را گرفتم تا صدای آزار دهنده اش را نشنوم. او سعی کرد کلاه را بگیرد که ماشین منحرف شد و با تکان های شدید به سمت مخالف اتوبان تغییر جهت داد. من در حالی که به صندلی تکیه داده بودم از این بالا به پایین رفتن ها لذت می بردم. به یاد دارم که خواهرم، جین، به شدت گریه می کرد. حتی امروز هم بوته هایی را که در حاشیه بزرگراه کاشته بودن کاملا به یاد دارم. چشمانم را می بندم، گرمای خورشید، بوی دود و حتی تراکتور قرمزی را که لحظه به لحظه نزدیک تر می شد، با تمام وجود حس می کنم. مادرم نهایت تلاش خود را برای کنترل ماشین کرد، اما خیلی دیر بود و اتومبیل در حالی که از بغل به تراکتور برخورد کرد، متوقف شده صدای مهیب له شدن فلزی سنگین به گوش رسید. در حالی که خرده های شیشه به رویم پاشیده می شد، فریاد زدم (یخ ، یخ ، یخ.) به یاد دارم که هیچ احساس ترسی نداشتم و این اتفاق برایم ماجرایی هیجان انگیز بود.
یک طرف ماشین کاملا از بین رفته بود. این یک معجزه بود که ما هر سه نفر زنده بودیم و معجزه دیگر این بود که من خیلی واضح کلمه یخ را ادا کرده بودم. به عنوان یک کودک اوتیستیک یکی از بزرگترین معضلاتی که با آن دست و پنجه نرم می کردم، سخن گفتن بود. این معضل بی شباهت به لکنت نبود. در حقیقت کلمات بیرون نمی آمدند. در موقعیت های خاصی مثل مورد یاد شده کلماتی مانند (یخ) را به وضوح ادا می کردم، ولی این توانایی مختص شرایط بحرانی از جمله سانحه تصادف بود که هیجان و اضطراب بر موانع تکلم من چیره می شد. این یکی از همه جنبه های گیج کننده و آزاردهنده اوتیسم است که باعث پریشانی خاطره اطرافیان می شود. آنها با خود می اندیشیدند که چگونه گاهی قادر به تکلم هستم، در حالی که در شرایط دیگر کلامی از دهانم خارج نمیشود. به نظر می رسید که به اندازه کافی تلاش نمی کنم یا تا حد زیادی لوس هستم، و نتیجتاً عرصه را بر من تنگ تر می کردند.
شاید به خاطر عدم توانایی در برقراری ارتباط مناسب و همچنین زندگی در دنیای درونم، خاطرات کودکی من بسیار واضح است و مانند صحنه های یک فیلم بر صفحه مغزم به نمایش در میآیند. مادرم که در هنگام تولد من ۱۹ سال بیشتر نداشت، من را کودکی طبیعی و سالم و با چشمهای درشت آبی موهای پرپشت قهوه ای و چالی در چانه توصیف میکند. دختر بچه ای خوب و آرام به نام تمپل. اگر می توانستم در روزها و هفتههای اول پس از تولدم را مرور کنم، آیا احساسی همچون سقوط از روی سطح شیبدار به ورطه تنهایی در درونم خواهد جوشید؟ آیا حواس پنجگانه ام با عکس العملهای بیش از حد یا نامربوط مرا به مرز جنون می رساند؟ آیا آن از خودبیگانگی را که دلیلش مغز آسیب دیده دوران جنینی بوده است، حس می کردم مشکلی که پس از تکامل یافتن قسمت آسیب دیده نمایان شد؟
مطالب فوق نمونه ای از مشکلات کودکان اوتیسم در دو سالگی و سه سالگی است. تشخیص اوتیسم در دو سالگی و درمان علائم اوتیسم در کودک دو ساله از موارد مهم و اساسی در کمک به روند رشد طبیعی کودک می باشد. مرکز اوتیسم دکتر صابر در زمینه تشخیص و درمان علائم اوتیسم در کودکان در کنار شماست. کاردرمانی اوتیسم، گفتار درمانی کودکان اوتیسم از خدمات مرکز اوتیسم می باشد.
1-فرزندم به صدای من واکنش نمیدهد، اما صداهای دیگر را میشنود. چرا؟
این ممکن است نشانه تفاوت پردازش حسی در اوتیسم باشد. برخی کودکان به صداهای خاص حساساند و برخی اصلاً توجه نمیکنند. تست شنوایی و ارزیابی عصبی توصیه میشود.
2-آیا عدم اشاره کردن با انگشت در دو سالگی نگرانکننده است؟
بله، کودکان معمولاً تا ۱۲-۱۸ ماهگی برای درخواست یا نشان دادن اشیا اشاره میکنند. عدم انجام این کار یک علامت قرمز اوتیسم محسوب میشود.
مشکلات کودکان اوتیسم با افزایش سن و شروع دوران نوجوانی و بزرگسالی رنگ دیگری به خود میگیرد.از علائم اوتیسم در بزرگسالی (آسپرگر)می توان به گوشه گیری ، عدم توانایی در ایجاد ارتباط مناسب با افراد و مشکلات تطابقی اشاره کرد. علائم اوتیسم در بزرگسالان موجب عدم توانایی فرد در یافت شغل مناسب و مشکلاتی در زمینه برقراری ارتباط عاطفی صحیح می باشد. تشخیص اوتیسم در بزرگسالی و درمان علایم اوتیسم می تواند کمک بسزایی در بهبود روند زندگی این افراد نماید. مرکز درمان اوتیسم دکتر صابر به ارائه خدمات کاردرمانی اوتیسم، گفتار درمانی اوتیسم و روانشناسی در زمینه کودکان اوتیسم و بزرگسالان مشغول به فعالیت می باشد.
علائم اوتیسم در بزرگسالی
اختلال طیف اوتیسم افراد را به طور متفاوتی تحت تأثیر قرار می دهد. برخی از بزرگسالان اوتیستیک بسیار مستقل هستند، در حالی که برخی دیگر به حمایت مداوم نیاز دارند. بسیاری از بزرگسالان اوتیستیک قادر به تصمیم گیری آگاهانه در مورد زندگی خود هستند و صدای آن ها باید شنیده و مورد احترام قرار گیرد. ارائه راهنمایی در عین احترام به استقلال آن ها، اعتماد متقابل و توانمند سازی را تقویت می کند. ویژگی های رایج شامل چالش هایی در تعاملات اجتماعی، تفاوت های ارتباطی و ترجیح شدید برای روال است. حساسیت های حسی نیز رایج است که منجر به ناراحتی در محیط های پر سر و صدا یا شلوغ می شود. علائم رایج اوتیسم در بزرگسالان عبارتند از:
-دشوار بودن درک آنچه دیگران فکر می کنند یا احساس می کنند
-بسیار مضطرب شدن در مورد موقعیت های اجتماعی
-دشوار بودن در دوست یابی یا ترجیح تنها بودن
-دشوار بودن در بیان احساسات خود
-هر روز یک روال ثابت داشتن و در صورت تغییر آن بسیار مضطرب شدن
شناخت این ویژگی ها به شما کمک می کند تا نیازهای آن ها را بهتر درک کرده و حمایت مناسبی ارائه دهید. بسیاری از مردم به اشتباه بر این باورند که اوتیسم فقط کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد، اما افراد اوتیستیک همچنان با چالش های منحصر به فردی روبرو هستند که به بزرگسالی می رسند. حمایتی که آن ها در این مرحله دریافت می کنند، برای کمک به آن ها در داشتن زندگی پربار و رضایت بخش بسیار مهم است. مسیر هر فرد اوتیستیک منحصر به فرد است، بنابراین مهم است که رویکرد خود را بر اساس نیازها و ترجیحات خاص آن ها تنظیم کنید. حمایت، تشویق و دفاع شما نقش حیاتی در تضمین این دارد که عضو خانواده شما فرصت ها و احترامی را که شایسته آن است دریافت کند. به یادگیری ادامه دهید، صبور باشید و مهمتر از همه، دستاورد های آن ها را در طول مسیر جشن بگیرید. کمک به بزرگسالان اوتیستیک در خانواده شما شامل صبر، درک و یادگیری مداوم است. با تقویت استقلال، ایجاد یک محیط حمایتی و استفاده از منابع موجود، می توانید حمایت معنا داری ارائه دهید که کیفیت زندگی آن ها را افزایش می دهد. بسیاری از افراد اوتیستیک اطلاعات را به طور متفاوتی پردازش می کنند، بنابراین استفاده از زبان واضح و مستقیم ضروری است. از استفاده از اصطلاحات، کنایه یا عبارات مبهم خودداری کنید، زیرا این ها می توانند گیج کننده باشند. در عوض، خاص و صریح باشید.
از علائم و نشانه های اوتیسم در بزرگسالی که توسط دکتر اوتیسم تشخیص داده می شود می توان به موارد زیر اشاره کرد:
مشکلات حسی و اختلالات پردازش حسی در بزرگسالی
عدم توانایی در برقراری ارتباط چشمی مناسب با افراد
مشکل در ایجاد روابط عاطفی و عاشقانه
دشواری در استمرار رابطه و دوست یابی
مشکل در ابراز احساسات و بیان نیازهایش
دایره علایق محدود و کلیشه ای
عدم انعطاف پذیری و رفتار های وسواس گونه
تکرار یک برنامه ثابت روزمره
اختلالات اضطرابی و اختلال خواب در افراد اوتیسم در بزرگسالی شایع است
درمان اوتیسم در بزرگسالان
درمان های اوتیسم در بزرگسالی شامل کاهش رفتار های غیر عادی و افزایش ارتباط اجتماعی در فرد اوتیسم است که توسط درمان های زیر صورت می گیرد:
دارو درمانی در جهت کاهش اختلالات خلقی، اضطراب و مشکلات خواب در فرد مبتلا به اوتیسم
درمان مهارت های کلامی توسط گفتار درمانی و گروه درمانی
اصلاح رفتار توسط تکنیک های رفتاردرمانی
درمان مهارت های ارتباطی توسط آموزش های ویژه روابط اجتماعی
مشکلات اوتیسم در بزرگسالان از زبان خودشان
اودل شپرد می گویند ، حقیقتا خاطره انسان همانی است که به دست فراموشی سپرده میشود. دوران دبیرستان من مصداق این ضرب المثل است. شاید این پرده از نمایشنامه زندگیم بسیار غمگین باشد، و همین امر باعث شده است تا تنها قسمتهای ناچیزی از آن را به خاطر بیاورم. به محض سرک کشیدن به صندوقچه خاطراتم، هجوم بی امان احساسات منفی آغاز میشود و حس انزوا و غربت تمام وجودم را در بر میگیرد. دهان به سرعت خشک میشود و بی اختیار به دنیای درون پناه میبرم. آنجا ماوای امنی است که دیگر از راهروهای شلوغ مملو از دانشآموزانی که مرا برآشفته میکنند، خبری نیست و احساس ناهنجار طرد شدن و واکنش های ناخوشایند آموزگارانم مرا نمی آزارد. مانند همه آنهایی که مبتلا به اوتیسم هستند، من هم قابلیت پذیرش تغییرات در کمال آرامش و صبر را نداشتنم.
پس از اتمام دوره در مدرسه، قدم به کلاس هفتم در مدرسه دخترانه ، گذاشتم که مدرسه خصوصی بزرگی مملو از دختران طبقه مرفه جامعه بود. این محیط متفاوت بسیاری با مدرسه ابتدایی ام داشت که تنها سیزده دانشآموز در یک کلاس بودیم و یک آموزگار مسئول تمام دروس بود. همچنین دست اندرکاران این مدرسه با والدینم ارتباط تنگاتنگی داشتند. قدم گذاشتن به این مدرسه که بین ۳۰ تا ۴۰ نفر در یک کلاس بودند و هر مبحثی معلم خاص خود را داشت، برایم تجربه گیج کننده و ناگوار بود. من گیج و سردرگم در میان ازدحام و سر و صدای دانش آموزان بودم و ناتوان از عملکرد قابل قبول در دروسی مانند ریاضی و انگلیسی که قابل یادگیری به صورت تصویری نبودند. آنها مفاهیم انتزاعی بودند و قابل بیان در چارچوب شی یا شکل نبودند. تنها موردی که از کلاس ریاضی به خاطر میآورم نمایش علمی از معنای عدد (پی) عدد ثابتی که برای محاسبه محیط دایره در نظر گرفته شده است. به یاد دارم که معلم یک دایره مقوایی را برداشت و نخی را پیرامون او پیچید و به کلاس نشان داد که اندازه آن سه برابر قطر و اندکی بیشتر میشود که معادل ۱۴/۳ است. این برایم به مثابه واقعیت بود. من آن را دیدم و فهمیدم. زیست شناسی هم بسیار برایم مطلوب و مفهوم بود، چون یادگیری تصوری بود نه تربیتی و استنتاجی. در دبیرستان نیز در دروسی مانند جواهرسازی و کاردستی بسیار موفق بودم. ما با نقره حقیقی کار میکردیم و من در طراحی جواهرات خاص بسیار ماهر بودم. اما در اینجا نیز مثل دبستان اگر مبحثی را درک نمی کردم، بی حوصله می شدم و این بی حوصلگی منجر به شیطنت می شد. وقتی به گذشته فکر می کنم، دو دلیل را برای رفتارهای ناپسند خود پیدا می کنم.
اولین دلیل آن خستگی و کلافگی بود ولی دلیل دوم این بود که می خواستم عکسالعمل همکلاسی هایم را پس از انجام آن عمل ببینم، یا واکنش همگان را به صورت باز شدن مچم مشاهده کنم. مثال بارز آن کلاس ورزش بود که صبر میکردم تا دخترها وارد سالن شوند، سپس لباسهای فرم شان را قایم می کردم و پس از اتمام کلاس دقایق زیادی را با خود می خندیدم و از این ور و آن ور دویدن دخترها برای یافتن لباسهایشان لذت می بردم. آنها اغلب مجبور بودند که لباس ورزش خود را برای حضور در کلاس بعدی به تن کنند و همیشه لباس خودم را هم پنهان میکردم تا به من شک نکنند. یکی از کارهای دیگری که مورد علاقه ام بود گره زدن نخ های کره به کشوی میز همکلاسی هایم بود که به محض باز کردن کشوی میز کرکره ها پایین می افتادند و هیاهو جارو جنجال زیادی در کلاس برپا میشد. حرکاتی از این قبیل باعث سرگرمی و بیرون آوردن کلاس از آن جو کسل کننده می شد. البته مدرسه گزارش عملکرد ضعیف درسی و رفتاری مرا به مادرم می داد. مادر در تماس تلفنی با روانپزشکم دکتر استین نگرانی های خود را عنوان کرد. او از دوستان مدیر مدرسه چری هیلز بود. دکتر استین در نامه ای خطاب به ایشان نوشت :
خانم گرندین در تماسی تلفنی اظهار نگرانی کرد که شاید در میان معلمان مدرسه تان سوءتفاهمی در مورد تمپل پدید آمده باشد. این خانواده را از جولای ۱۹۵۶ می شناسم، اما کاردرمانی خود را با تمپل از دسامبر ۱۹۵۸ تا ژوئن ۱۹۵۹ ادامه دادهام.
تمپل از آن دسته بچه های غیر معمولی است که کودکی بسیار سختی را پشت سر گذاشته است.و اشتباهاً در زمره معلولان مغزی قرار گرفته است. آزمایش های فیزیولوژیکی بسیار دقیق در ۱۹۵۶ و مجددا ۱۹۵۹ و همچنین مشاهدات طولانی مدت من دلایل محکمی بر رد این ادعا هستند. همانطور که مستحضرید، تست های فیزیولوژیکی بیانگر اختلالات ارگانیک اند. تمپل در ۱۹۵۶ امتیازی معادل ۱۲۰ را در تست هوش کسب کرد و مجددا ۱۹۵۹ این امتیاز به ۱۳۷ رسید. اما عملکرد او در حد این هوش فوق العاده نبود و ضعیف تر است. اجازه دهید که نظر خود را به عنوان یک روانشناس مختصرا برای شما عنوان کنم : خلاصه کلام این است که تمپل دختری است با ضریب هوشی بسیار بالا که ضعف ها و مشکلاتش فرصت ابراز و استفاده خلاقانه از این هوش را به او نمیدهد. اگر این موضوع را از دیدگاه نه چندان بدبینانه بررسی کنیم، با صاف و سادگی مواجه میشویم که کمی بیشتر از حد معمول است، و تحت فشارهای جدی در برخورد با واقعیت ضعیف است، و خصلت مبتنی بر امیال آنی او مناسب یک نوجوان ۱۱ ساله نیست. از دیدگاه خوش بینانه تر هیچ مورد عجیبی در او دیده نمی شود، نیروی عقلانی او کاملا فعال و تحت کنترل است، هوش کاربردی و قابلیت روبه رو شدن با واقعیت های جدید در او مقابل مشاهده است. البته تمام این موارد نیاز به تلاش بیش از اندازه او دارد. تمپل یک بیمار روانی یا حتی در موقعیتی نزدیک و آن هم نیست. شاید بتوان او را بچه ای عصبی یا روان رنجور نامید، شخصیت او شکل یافته و کامل است و توان حفظ این هماهنگی شخصیتی را به جز در موارد فشارهای عصبی حاد کاملاً دارد. در حال حاضر او روی جنبه های سالم تر و پربارتر شخصیت خود کار میکند، و افت و خیزهایی هم که در او دیده میشود جزئی از روند رشد اوست. از ملاقات آخرمان تا به حال تفاوت زیادی در او دیده می شود. به عقیده من تمپل دارای توانایی های خارق العادهای است و بسیار خلاق است، اما بعضی از حرکات عجیبش باعث انگشت نما شدنش میشود. او قدم به دنیای بلوغ گذاشته است و در حال ترک مدرسه ای است که کارکنان آن در بدترین وضعیت او را به شاگردی قبول کرده اند، و در عین حال نهایت حمایت را از او کرده اند، و پیشرفت او نیز برایشان بسیار مطلوب بوده است. لطفاً در صورت نیاز به هر گونه همکاری و یا توضیح بیشتر، مرا در جریان بگذارید. و از اینکه طی دو سال گذشته موفق به دیدار یکدیگر نشده ایم، بسیار متاسفم.
درمان اوتیسم در بزرگسالی
نظر دکتر استین در مورد پیشرفت من کاملا درست بود. من سعی زیادی در هماهنگ شدن با محیط اطراف و عدم ایجاد تنش می کردم و سند موجهی برای اثبات این ادعا دارم و آن انتخاب شدنم در کمیسیون مجمع عمومی بود که افتخار بزرگی محسوب میشد. هر هفته یک بار دانش آموزان برای شرکت در این تجمع صف می کشیدند و من نقش پلیس را در این مجموعه اجرا میکردم. اگر کسی صحبت میکرد یا ادای خاصی را در می آورد، به او نمره منفی می دادم. آنجا که علاقه بسیاری به شرکت در این گردهمایی داشتم حداکثر تلاش خود را برای پرهیز از شوخی های بی مورد از جمله پنهان کردن لباسهای ورزشی همکلاسی هایم می کردم. موارد دیگری هم برای اثبات پیشرفت من وجود دارد. من سریال تلویزیونی فلق را در تلویزیون دنبال می کردم، از خواندن کتاب های علمی تخیلی لذت می بردم، و علاقه و کنجکاوی هر زیادی در طراحی ماکت هواپیما از خود نشان میدادم. طرح های نو و عجیبی را در ساختن آنها به کار می بردم تا شاید موفق به بلند کردن آنها از زمین شوم اشیا پرنده همیشه مورد علاقه من بوده اند. در کودکی یک بادبادک کاغذی درست کردم تا پشت سه چرخه ام پرواز کند. در آن روزها به این نتیجه رسیده بودم که اگر بالهای بادبادک را صاف تخت و انتهای آن ها را به بالا خم کنم، بهترین نتیجه را خواهم گرفت، ولی از دوام بادبادک به مقدار اندکی کاسته خواهد شد و با شیب زیادی در هوا پرواز خواهد کرد. سالها بعد در وال استریت جورنال اعلامیه ای را درباره ساخت نوع جدیدی از جت خواندم که دو بالچه کوچک در انتهای بال های اصلی آن کار گذاشته بودند ،و این درست مانند آن بادبادکی بود که سالهای پیش ساخته بودم این علاقه شدید به مهندسی را بدون شک از پدربزرگ مهندسم به ارث بردهام. او و یکی از همکارانش اصلی ترین قسمت دستگاه هوانوردی اتوماتیک را طراحی و الگوسازی کردند. نام این قطعه سوپاپ شار است. و حرکات باله های هواپیما را از طریق میدان مغناطیسی زمین حس میکند. این اختراع عظیم امروزه نیز در جت های مسافربری استفاده میشود. پدربزرگم رفتاری آرام و صبورانه داشت و هیچ کدام از سال هایم را بی پاسخ نمی گذاشت. (چرا آسمون آبیه؟) یا (چی باعث جزر و مد میشه؟) بیوقفه سوال می کردم و او هم پیدرپی جواب های علمی و صحیح اما در حد درک و فهم من می داد. اما علیرغم این استعداد خلاق در ارتباط با مردم بسیار ضعیف بودم. مردم از رفتار غیر معمول، نحوه سخن گفتن، ایده های عجیب، لطیفه ها و شوخیهایم هیچ استقبالی نمی کردند، و از همه بدتر نمرات درسی ام بسیار پایین و تاسف بار بود. اما آنچه که باعث اخراج من از مدرسه دخترانه چری هلیز پس از دو سال و نیم شد، نه نمرات پایین من بود و نه شوخی ها و شیطنت هایم، بلکه قشقرق ها و خشونت ها و عدم کنترل رفتارم بود. همکلاسی هایم را آزار می دادند و من هم در عوض آنها را کتک میزدم. بارها به دلیل ناپسند بودن رفتارم اخطار گرفته بودم. روزی یکی از همکلاسی هایم ماری لوری، در راهروی مدرسه از کنارم گذشت تا به کلاس موسیقی برود. او با پوزخندی دماغ خود را بالا کشید و به سمت من چرخید و گفت : عقب افتاده! تو بیشتر از یک موجود عقب افتاده نیستی! خشم با سرعت و حرارت فراوان تمام وجودم را فراگرفت و کتاب تاریخی را که در دست داشتم، به عقب بردم و با شدت به سمت او پرتاب کردم و کتاب نیز مثل یک موشک هدفمند به چشم های ماری اصابت کرد.
او فریاد زد و من هم بدون آنکه حتی زحمت برداشتن کتاب تاریخ را به خودم بدهم، صحنه را ترک کردم. آن شب در منزل بودیم که زنگ تلفن به صدا در آمد. به محض برداشتن گوشی، صدای مدیر مدرسه آقای هارلو به گوشم رسید. او بدون اینکه سراغی از والدینم بگیرد، خطاب به من گفت، از فردا زحمت مدرسه آمدن را به خودت نده. تو اصلاح شدنی نیستی. مادر لوری خیلی ناراحت است و تو باید این کارت ممکن بود باعث کور شدن او بشوی، و تمام اینها به دلیل رفتار غیر قابل کنترل و زشت توست. گوشی را سر جایش گذاشتم. خشم و بی قراری درونم فوران میکرد و در حالی که می لرزیدم، حالت تهوع شدیدی را احساس کردم. آقای هارلو حتی حاضر نشد که ماجرا را از زبان من بشنود. او مطمئن بود که چون من متفاوت هستم، حتما گناهکار هم هستم. تمپل تلفن کی بود؟ کسی با من کار داره؟ این صدای مادرم بود (نه) در حالی که نفس عمیقی کشیدم، وارد اتاق نشیمن شدم جایی که مادرم مشغول کتاب خواندن برای خواهر ها و برادرم بود. پدرم هم روزنامه عصر را مرور میکرد.
آقای هارلو بود، مدیر مدرسه ام. سپس هر آنچه را که او گفته بود برای آنها بازگو کردم. مادرم در حالی که کتاب را زمین می گذاشت، به سمت من دوید و گفت اخراج! خدای من تمپل! چه اتفاقی افتاده؟
من تمام ماجرا را برای او توضیح دادم، و او هم مثل همیشه با دقت به حرفهایم گوش داد و از من حمایت کرد. پس از به خواب رفتن بچه های کوچکتر و بیرون رفتن پدرم برای پیاده روی ما دو نفر مشغول برنامه ریزی های جدید شدیم. چند هفته ای به دنبال مدرسه جدید میگشتیم .در نهایت مدرسه ای را که مادرم سال گذشته ارتباط تنگاتنگی با آن داشت، انتخاب کردیم. مادرم برای برنامه های مستند تلویزیونی فیلمنامه مینوشت و یکی از فعالیتهای او مربوط به کودکان عقب مانده بود. فیلمنامه او جایزه ایالت اوهایو را برای بهترین مستند سال دریافت کرده بود. کار دیگر او برای شبکه PBS در مورد کودکانی بود که از لحاظ احساسی مشکلات فراوانی داشتند. تحقیقات او بیشتر در مدرسه مانتین کانتی در ورمونت صورت گرفته بود. پس از بررسی تمام مدارس، این مدرسه را به عنوان بهترین گزینه انتخاب کردیم. این مجموعه نیز مانند دبستانم مدرسه ای کوچک بود و تنها ۳۲ دانشآموز داشت، و این خود باعث رسیدگی بیشتر به تک تک دانش آموزان می شد. در آنجا مرا به عنوان تمپل قبول کرده بودند، نه دختری که با باقی دانش آموزان مدرسه چری هیلز متفاوت است. حضور در یک مدرسه کوچکتر که توجه ویژه ای به هر دانشآموز میشد، دست و پنجه نرم کردن با مشکلاتم را برایم آسان تر کرد. ولی همواره در گوشهای از مغزم رویای ساخت دستگاه خارق العاده ای را می پروراندم که هیجان ها و تفاوت هایم را با دیگران کاهش دهد.
منابع:
danmarinofoundation.org
home.liebertpub.com
www.nhs.uk
سوالات متداول:
1-آیا بزرگسالان اوتیستیک واقعاً به روابط اجتماعی علاقهای ندارند؟
برخلاف تصور عامه، بسیاری از بزرگسالان اوتیستیک تمایل به برقراری روابط دارند، اما روشهای متفاوتی برای تعامل ترجیح میدهند. مشکل اصلی در فهم قواعد پیچیده اجتماعی و خستگی ناشی از تلاش برای “نرمال به نظر رسیدن” (پدیدهای به نام ماسکزنی) است.
2- چرا بسیاری از بزرگسالان اوتیستیک از تماس فیزیکی اجتناب میکنند؟
این مسئله میتواند ناشی از ترکیبی از عوامل باشد: پردازش متفاوت حس لامسه (هایپر یا هایپو حساسیت)، مشکل در پیشبینی و کنترل محرکهای لمسی، و اضطراب ناشی از نقص در تفسیر قصد و نیت دیگران از تماس فیزیکی.
علائم اوتیسم در کودکان بسته به شدت اختلال متفاوت می باشد. یکی از علایم اوتیسم در نوزادان عدم ارتباط چشمی کودک است و با رشد کودک علائم دیگر خود را نمایان می کند. مشکلات حسی نظیر رژیم غذایی محدود، بی قراری در هنگام تعویض لباس و… از دیگر علائم کودکان اوتیسم است. عدم واکنش به نام خود از دیگر علائم هشدار دهنده اوتیسم در کودکان بالای دو سال می باشد. مرکز درمان اوتیسم دکتر صابر با تشخیص دقیق علائم واضح اوتیسم به درمان کودکان اوتیسم در حیطه توانبخشی کودکان، کاردرمانی، گفتاردرمانی و روانشناسی کودک می پردازد.
رایج ترین نشانه های کودک اوتیسم به شرح زیر می باشد :
اختلال طیف اوتیسم با طیفی از علائم مشخص می شود که بر تعامل اجتماعی، ارتباطات و رفتارها تاثیر می گذارد. نشانه های شایع اختلال اوتیسم شامل دشواری در تعاملات اجتماعی، رفتارهای تکراری و چالش ها در ارتباطات است. این علائم می توانند در هر فرد به گونه ای متفاوت ظاهر شوند و شدت آن ها می تواند بسیار متغیر باشد. نوزادان با سرعت خودشان رشد می کنند و بسیاری از آن ها از جدول های زمانی دقیقی که در برخی کتاب های والدین هست، پیروی نمی کنند. اما کودکان مبتلا به طیف اوتیسم معمولا قبل از سه سالگی نشانه هایی از تاخیر در رشد را نشان می دهند. نشانه های اختلال طیف اوتیسم اغلب در اوایل رشد، زمانی که تاخیر های آشکاری در مهارت های زبانی و تعاملات اجتماعی وجود دارد، ظاهر می شوند. پس اگر نگران رشد فرزندتان هستید یا فکر می کنید فرزندتان ممکن است به اوتیسم مبتلا شده باشد، با یک متخصص تشخیص اوتیسم در مورد نگرانی هایتان مشوت کنید. کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم حساسیت بیش از حد نشان می دهند. اغلب به محرک های مختلف واکنش های غیر عادی نشان می دهند. به عنوان مثال صداهای بلند می توانند با واکنش شدید مواجه شوند. از طرف دیگر کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب با حس های خاصی مانند لمس یک پارچه نرم، آرامش می یابند. یکی از اولین چیز هایی که باید در مورد اوتیسم درک کرد این است که مداخله زود هنگام می تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند، به همین دلیل ما از این فرصت استفاده می کنیم تا 9 نشانه رایج اوتیسم در کودکان را بیان کنیم:
-اجتناب از تماس چشمی
-مشکل در برقراری ارتباط غیر کلامی اولیه
-کمبود مهارت های زبانی
-انجام حرکات تکراری
-پسرفت گفتار
-علاقه های خاص و تعصبی
-انزوا و گوشه گیری (ترجیح تنهایی)
-مقاومت در برابر تغییر
-واکنش به محرک ها
همان طور که در این قسمت مشاهده می کنید، علائم اوتیسم بسیار متنوع هستند. پیچیده تر شدن موضوع این است که کودکان می توانند درجات مختلفی از این علائم را نشان دهند. یکی از دلایل اصلی تغییر نام “اوتیسم” به “اختلال طیف اوتیسم” به دلیل طیف وسیع علائم و درجه بروز آن هاست. در حقیقت، علائم این اختلال رشدی آن قدر متنوع هستند که اوتیسم اغلب اشتباه فهمیده شده یا اشتباه تشخیص داده می شود، به همین دلیل برای تشخیص این اختلال باید به یک متخصص کارآزموده و با تجربه مراجعه کرد. اگر به فرزندتان مشکوک هستید، ضروری است هر چه سریع تر به دنبال یک ارزیابی حرفه ای باشید تا بتوانید گام های درمان زودهنگام را سریع تر بردارید.
علایم حسی اوتیسم : رفتارهای خود تحرکی، بیش و یا کم برانگیختگی حسی، علایق محدود غذایی، رفتار غیر قابل پیش بینی در برخورد با محرکهای حسی، برانگیختگی یا گوشه گیری در محیط هایی که چندین حس درگیر میشود و ناتوانایی در تعدیل ورودی حسی جزو علائم اوتیسم در نوزادان و کودکان است.
علائم رفتاری اتیسم : رفتارهای خود آزاری، رفتارهای شدید و طولانی پرخاشگرانه، آشفتگی در خواب، بیش فعالی، علایق محدود، آشفتگی، وابستگی به اشیا یا فعالیت ها، روتین های تکراری، اصرار بر یکنواختی، مقاومت در برابر تغییر، اشتغال با موضوعات خاص و سبک آموزش منحصر به فرد شامل : ضعف در تعمیم، یادگیری بینایی قوی و یادگیری موارد تکراری.
علائم زبانی کودکان اوتیسم : غیر کلامی بودن، عدم استفاده از ژست های ارتباطی مثل اشاره و خداحافظی با دست، اظهار نیازها با ژست، استفاده از رفتارهای چالش برانگیز برای ارتباط، اکولیلیا، گفتار بی معنا، آسیب درک زبان، دشواری در آغازگری محاوره و استفاده از جارگون غیرقابل فهم.
علایم اجتماعی : تماس چشمی ضعیف، علاقه محدود به اجتماع شامل: ضعف در فهم سرنخ های اجتماعی، ضعف در مهارت نوبت گیری، اشکال در دوستیابی و حفظ دوست.
طبقه بندی بر اساس علائم اوتیسم در کودکان دو و سه ساله
رایج ترین طبقه بندی موجود برای تشخیص اختلال طیف اوتیسم توسط دکتر اوتیسم، در حال حاضر طبقه بندی معرفی شده توسط DSM _V به شرح زیر می باشد :
وجود نقایصی در ارتباطات و تعاملات اجتماعی در تمام زمینه های گوناگون که اخیراً یا در گذشته رخ داده است، به صورتی که در ادامه میآید :
نقایصی در تقابل اجتماعی و عاطفی. برای مثال رفتارهای اجتماعی غیرعادی و شکست در گفت و گو های رو در رو، کاهش یافتن علائق مشترک، عواطف، یا احساسات شکست در شروع تعاملات اجتماعی و یا پاسخ به آن.
نقص در رفتارهای ارتباطی غیر کلامی مورد استفاده برای تعاملات اجتماعی. برای مثال کمبود یکپارچگی ارتباطی کلامی و غیرکلامی، ناهنجاری هایی در تماس چشمی و زبان بدن یا نقایصی در فهم و کاربرد ایما و اشارات، نبود کامل حالات چهره و ارتباط غیر کلامی.
نقایصی در رشد، ادراک و فهمیدن ارتباطات. برای مثال مشکلات در سازگاری رفتاری در زمینه های اجتماعی گوناگون، مشکلاتی در مشارکت در بازی های تخیلی یا در دوست یابی و فقدان تمایل به همسالان.
نقص در تعامل و ارتباط اجتماعی، که از بارز ترین و متداول ترین علائم اختلالات طیف اوتیسم می باشد. افراد مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم در استفاده از رفتارهای غیرکلامی (مثل تماس چشمی، میمیک صورت) ناتوانایی دارند و نمیتوانند تعامل اجتماعی و ارتباطات میان فردی را تنظیم کنند. کودکان اوتیسم به ندرت به دیگران نزدیک میشوند و تقریباً هرگز در سلام کردن به دیگران پیشقدم نمی شوند و به هنگام حرف زدن با دیگران یا جدا شدن آنها به چشمهای مخاطبشان نگاه نمیکنند.
در کودکان خردسال این پدیده به صورت عدم علاقه ی آشکار به دوست یابی، حفظ دوستی، یا سایر انواع ارتباط میان همسالان ظاهر می شود. کودکان اوتیسم ظاهرا نمیتوانند قصد، نیت یا هیجان های دیگران را درک کنند و به طور کلی نسبت به کارهای دیگران بی اعتنا هستند. این حالت باعث شده که بعضی روانشناسان بالینی عقیده داشته باشند که کودکان اوتیسم نمی تواند ذهن خوانی داشته باشند. یعنی نمیتوانند نیت، خواسته ها و باورهای دیگران را حدس بزنند و یا درک کنند. این ناتوانی باعث میشود که آنها نتوانند بفهمند که چرا بعضی مردم بعضی کارها را انجام میدهند. کودکانی که به سطوح خفیف تر به علائم اوتیسم مبتلا هستند ممکن است متوجه شوند که کدام رشته های فیزیکی و کدام میمیک ها با حرکات، احساسات و هیجانات ارتباط دارند. مثلا، متوجه میشوند که اخم کردن نشانه ی خشم یا عدم تایید است. اما متوجه نمیشوند که چرا دیگران هیجان خاصی را نشان میدهند، مثلاً متوجه نمیشوند که چرا کودک بغل دستی آنها ناگهان داد میکشد و بعد از آن گریه میکند.
معیار B در تشخیص علائم اوتیسم
الگوهای علایق، فعالیت ها و رفتارهای تکراری و محدود، همچنین مشاهده شدن دو مورد از موارد زیر که اخیرا یا قبلا اتفاق افتاده باشد.
فعالیت های حرکتی تکراری و کلیشه ای، استفاده کلیشه ای و غیر معمول از اشیا یا گفتار. مثل حرکت های ساده کلیشه ای به خط کردن اسباب بازیها و حرکتهای پروانه ای، اکولالیا یا و گفتههای به خصوص به خود.
پافشاری بر یکنواختی، پیروی بدن انعطاف از امور روزانه و الگوها یا رفتارهای کلامی و غیرکلامی تشریفاتی. برای مثال پریشانی شدید در اثر کوچکترین تغییر. مشکلات با تغییرات، الگوهای فکری جامد، مراودات تشریفاتی، نیاز به حفظ خط سیری ثابت در امور روزانه و یا خوردن یک غذای تکراری در هر روز.
محدودیت فراوان در اثر علائق ثابت که در شدت یا مرکز توجه بودن غیرعادی هستند. برای مثال وابستگی به تمایلات شدید اشیا غیر معمول علایق افراطی محدود یا ثابت.
بیش واکنشی یا کم واکنشی به درون داد حسی یا علایق غیرمعمول در جنبه های حسی در محیط (نشان دادن بی تفاوتی به درد یا فشار، پاسخهای مغایر به صداها یا نسوج خاص و یا پاسخ افراطی به گروههای لمس شدن، شیفتگی دیداری به نور یا حرکت.
یکی از ویژگی های کلی افراد مبتلا به اختلال اوتیسم این است که رفتارها، علایق و فعالیتهای بسیار محدود، تکراری و کلیشهای دارند. آنها در کودکی به تعداد انگشت شماری از اسباب بازیها علاقهای خاص نشان می دهند. آنها اسباب بازیهای خود را بارها و بارها و دقیقاً به یک شکل پشت سر هم می چینند و اگر کسی روتین آنها را به هم بزند یا به آنها اجازه ندهد روتین خود ادامه دهند بسیار ناراحت میشوند. به نظر می رسد که نیاز به یکنواخت بودن صرفاً به وسایل شخصی ختم نمیشود. مثلا اگر جای مبلمان خانه عوض شود یا در مسیر دیگری غیر از مسیر همیشگی به مدرسه بروند به شدت ناراحت می شوند. مثلا اگر پدر در سر راه مدرسه مسیر خود را عوض کند و جلوی خودپرداز یک بانک لحظه ای توقف کند، آنها به شدت مشوش می شنوند و قشقرق به راه میاندازند.
کودکان اوتیسم، به اشیای بی جان علاقه خاص عمیقی پیدا می کنند، مثلاً به کلید، سنگ، وسایل مکانیکی، یا ابزارهایی که دست زدن به آنها احساس خاصی در حس لامسه ایجاد میکند. مثلا عاشق صافی و لیزی سطح سنگ هستند. این کودکان معمولا با اسباب بازی ها بازی نمی کنند و اگر هم شروع به بازی کنند، به هنگام بازی نیز بازی نمادین (سمبولیک) ندارند. مثلا ماشین اسباب بازی را دور اتاق نمی گردانند، در حالی که کودکان سالم با یک قوطی کبریت ماشین بازی میکنند، آنها را واقعی می پردازند. یک علامت کلی دیگر کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم حرکات بدنی کلیشه ای، مثل دست زدن، بشکن زدن، جلو و عقب رفتن در صندلی، جلو و عقب یا به چپ و راست حرکت دادن بالا تنه به هنگام ایستادن یا بالا و پایین بردن خود می باشد. این رفتارهای تکراری ظاهراً برای خود تحریکی هستند و گاهی آنقدر شدید و قوی می شوند که ممکن است آسیب فیزیکی ایجاد کنند، مثل گاز گرفتن انگشت، کوبیدن سر در به دیوار یا جاهای دیگر، کشیدن موها و خاراندن خود.
علاوه بر علائم هشدار دهنده اوتیسم حدود ۸۰ درصد افراد مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم ناتوانی ذهنی دارند و هوش بهر آنها کمتر از ۷۰ است. اما ماهیت نقص های ذهنی کودکان اوتیسم و کودکان مبتلا به معلولیت ذهنی، متفاوت است. کودکان اوتیسم در آزمونهای توانایی دیداری فضایی، در مقایسه با آزمونهای ادراک اجتماعی یا توانایی کلامی، معمولا عملکرد بهتری دارند. بنابراین، آنها در یافتن اشیا پنهان شده در یک نقاشی، سر هم کردن اشیای باز شده و جفت کردن اشیا مربوط به هم در آزمونهای مختلف (مثلاً مکعب ها) بسیار بهتر عمل می کنند. برخی افراد مبتلا به اوتیسم در یک کار یا فعالیت خاص بسیار عالی عمل می کنند، مثلاً توانایی محاسبه ی تاریخها، ریاضیات یا موسیقی. افرادی که در زمینه های مختلف ناتوانی ذهنی دارند و تنها در یک کار مهارت و تخصص خارق العادهای نشان میدهند، مبتلا به سندروم ساوانت نامیده می شود. (ساوانت با ریشه فرانسوی، یعنی دانشمند و فردی بسیار مطلع و توانا به عنوان مثال این افراد، میتوانند بگویند روز ۲۲ آوریل سال ۱۲ ۱۲ میلادی شنبه بوده است یا جمعه، اما ممکن است نتوانند لباس خود را بپوشند!
معیار C در تشخیص علائم اوتیسم در کودکان
بیشتر علائم اوتیسم می بایستی در دورههای اولیه رشد مشاهده شود، اما ممکن است تا زمانی که نیازهای اجتماعی، ظرفیتهای محدود در این زمینه را نمایان سازد، به طور کامل آشکار نگردد، یا اینکه ممکن است به وسیله راهبردهای یاد گرفته شده در مراحل بعدی زندگی پوشیده شده باشد.
معیار D
علائم موجب آسیب های مهم در امور اجتماعی، حرفهای یا دیگر زمینههای مهم در عملکرد فعلی فرد گردیده باشد.
معیار E
اختلالات اوتیسم به واسطه نقص در عملکرد هوش یا تاخیر در رشد کلی نمایان نمی شود. ناتوانی هوش و اختلالات طیف اوتیسم اغلب با هم رخ می دهند و هر دو همزمان نمایان می گردد. تمایز بین این اختلال و اختلالات همزمان تعامل اجتماعی باید در تمام مراحل رشد مورد نظر قرار گیرند.
طبقه بندی جدید، توجه به نکات زیر مهم به نظر می رسد :
افرادی که طبق معیارهای DSM_IV مبتلا به اختلال اوتیسم، آسپرگر، یا اختلال رشدی فراگیر نامشخص، شناخته شده اند اکنون باید مبتلا به اختلال طیف اوتیسم دیاگنوز معرفی شوند.
افرادی که در ارتباط اجتماعی نقصهایی شدید دارند، اما علائم شان معیارهای لازم برای اختلالات طیف اوتیسم را برآورده نمیکنند، باید برای اختلال ارتباط اجتماعی (پراگماتیک) معاینه شوند.
در صورت وجود آسیب هوشی می بایستی دیگر ملاک های تشخیصی علائم اوتیسم مورد بررسی قرار گیرند مانند علایق محدود، حرکات های کلیشه ای و… و توجه به این نکته مهم است که ناتوانی های عملکردی کودک مانند فقر ارتباط به خاطر اختلال هوش عقب ماندگی ذهنی نباشد.
از طبقه بندی جدید این گونه بر می آید که نمیتوان تاخیر و محدودیت زبانی را منحصرا ملاکی برای تشخیص علائم اوتیسم دانست.
اگر اختلال، با یک عامل شناخته شده پزشکی یا شرایط ژنتیک یا عامل محیطی ارتباط داشته باشد، در زمان ارزیابی و تشخیص می بایستی به شرح حال و تاریخچه ای که شرح می دهند توجه نمود.
باید به این نکته توجه شود که اگر کودک اکثریت ملاک های مرتبط تشخیصی را داشته باشد، باید مراقب بود که ملاک های تشخیصی اختلال نافرمانی مقابله ای یا رفتارهای تخریبی کودک با علائم رفتاری اختلال اوتیسم اشتباه نشود به همین علت می بایستی در زمان مشخص و ارزیابی به شرح حال و تاریخچه خانوادگی و شرایط و علائم کودک در فرایند رشد توجه گردد تا در جای ممکن جلوی تشخیص های انحرافی گرفته شود.
درمان علائم واضح اوتیسم در کودکان
مرکز اوتیسم دکتر صابر با دو شعبه فعال در غرب (سعادت آباد) و شرق تهران( پاسداران) به صورت کاملا تخصصی در زمینه تشخیص ، ارزیابی و درمان کودکان اوتیسم مشغول به فعالیت می باشد. دکتر صابر مدرس دانشگاه با تجربه بالا در زمینه کودکان اوتیسم در حیطه درمان این کودکان پیشرو بوده و با گردهم آوردن جدیدترین متدهای درمانی متداول در دنیا در زمینه کاردرمانی اوتیسم، گفتار درمانی کودکان اوتیسم بستری را فراهم آورده تا کودکان اوتیسم و والدینشان با آرامش بیشتری روند درمان را پیگیری کرده و بهترین نتیجه درمانی را بدست آورند. متخصصین مرکز اوتیسم دکتر صابر در بخش های مختلفی نظیر کاردرمانی حسی حرکتی، کاردرمانی ذهنی، سنسوری روم، اتاق شنیداری، اتاق تاریک، بخش تعدیل حسی، گفتار درمانی، آب درمانی، بازی درمانی ، رفتاردرمانی و بخش آموزش پیش دبستانی و تست های تخصصی هوش به ارائه خدمات کاردرمانی، گفتار درمانی و روانشناسی می پردازند. همچنین خدمات توانبخشی در منزل برا مراجعینی که امکان حضور در کلینیک را ندارند توسط مربیان مرکز انجام می گیرد. امکان ویزیت آنلاین کودکان توسط دکتر متخصص مرکز جهت تشخیص علائم کودکان اوتیسم و خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی آنلاین جهت درمان در این مرکز وجود دارد که با صلاح دید دکتر به صورت دوره های دو ماهه توسط تماس ویدئویی ارائه می شود.
منابع:
celebrationspeechgroup.com
www.nhs.uk
سوالات متداول:
1-آیا عدم تمایل به برقراری دوستی با همسالان از نشانههای اوتیسم است؟
بله، کودکان مبتلا اغلب تمایل کمی به تعامل با همسالان نشان میدهند. آنها ممکن است در درک احساسات دیگران، تقسیم کردن علایق، یا مشارکت در بازیهای گروهی مشکل داشته باشند. برخی نیز ترجیح میدهند تنها بازی کنند یا فقط با بزرگسالان ارتباط برقرار کنند.
2-مشکلات در بازیهای تخیلی چگونه از علائم اوتیسم محسوب میشوند؟
کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب در انجام بازیهای تخیلی یا نمادین (مثل وانمود کردن به غذا دادن به عروسک) مشکل دارند. آنها ممکن است بهجای استفاده خلاقانه از اسباببازیها، روی جزئیات غیرعملی (مثل چرخاندن چرخهای ماشین برای ساعتهای طولانی) تمرکز کنند یا اصرار داشته باشند قوانین خاصی در بازی رعایت شود.