دسته: گفتار درمانی

گفتاردرمانی بلع کودکان

بسیاری از کودکان نوپا و آن­هایی که پستانک استفاده می­کنند ، تعداد و انواع غذاهایی که قصد خوردن آن را دارند کاهش می­دهند چراکه جوانه­ های چشایی آن­ها نمونه ­هایی کمتری را مورد آزمایش قرار می­دهد. اگرچه ، کودک با مزه ­کردن و دیگر حساسیت­ ها تمایل فوق­ العاده­ ای برای مکیدن پستانک ، خوردن بی­نهایت انواع غذاها که ناشی از مشکلاتی که همراه با چشایی ، بافتی ، دمایی ، بویایی و قدرت عضلات فک و دیگر فاکتورها می­شوند را دارا هستند . مشکلات بد غذایی کودکان و اختلال بلع بعضی از کودکان ناشی از مشکل در حس چشایی می باشد که توسط تکنیک های گفتاردرمانی حسی برطرف می شود. بیش حسی و کم حسی چشایی موجب اختلالات تغذیه در کودک شده و باید به سرعت درمان گردد. مرکز  درمان گفتاردرمانی کودکان  دکتر صابر با استفاده از تکنیک های پیشرفته درمانی نظیر سنسوری روم و گفتاردرمانی حسی در درمان اختلال پردازش حسی و بهبود مشکلات حسی کودکان اوتیسم موثر می باشد. علاوه بر درمان های حسی در کودکان با مشکلات بلع، تکنیک های گفتاردرمانی بلع کودکان و وضعیت دهی مناسب به همراه تقویت عضلات دهان و رفلکس بلعیدن به کودکان کمک می نماید مهارت های بلعیدن و جویدن را بهبود بخشند و تغذیه کودک را آسان تر می کند.مرکز درمان اختلال بلع کودکان دکتر صابر در این زمینه با ارائه خدمات گفتاردرمانی در کلینیک و منزل به شما کمک می نماید.

وضعیت قرارگیری و مرحله بلع دهانی

وضعیت غیر نرمال دهان ممکن است در تلاش برای ایجاد ثبات استفاده شود. پیدایش انقباض زبان، مهارت حسی حرکتی دهانی غیر نرمال برجسته در طول تغذیه فرد با مشکل فلج مغزی ممکن است با وضعیت غیر نرمال و ضعف تونوس ماهیچه ای ارتباط مستقیم داشته باشد. بیمار با مشکلات بلع ممکن است از الگوی کشش شدید و غیر نرمال گردن و عقب رفتن زبان به عنوان مبنای غیر نرمال ثبات در بالا بردن و چرخش سر و باز کردن دهان استفاده کند. فرد با مشکل CP یا ضربه مغزی همچنین ممکن است از انبساط شانه ای یا انقباض کتف برای نگه داشتن بدن استفاده کند. این حالت جبران های ناهنجار، ضعف زبان، فک، گونه و تحریک لب را بیشتر می کند. اختلال بلع در مایعات در این افراد مشاهده می شود.

وضعیت قرارگیری و مرحله ی بلع حلقی در مشکلات بلع غذا

کشش بیش از حد گردن روی ساختمان مسیر حلقی تاثیر می گذارد و کودک و بزرگسال با مشکلات بلع را در خطر مشکلات تنفسی در طول تغذیه قرار می دهد. کنترل وضعی همچنین به هماهنگی بین تنفس و بلع در طی تغذیه وابسته است. کودک باید استواری در سر تا سر ستون فقرات و حرکت دنده ها در قفسه سینه را در تنفس کارآمد نشان دهد. این ارتباط بین حرکت و استوار بودن در طی هماهنگی پیچیده تنفسی و بلع که در طی تغذیه ی دهانی اتفاق می افتد تعیین کننده است.

وضعیت قرارگیری و مرحله ی بلع مروی در مشکلات بلع

EERD/GERD ممکن است از وضعیت بدن تاثیر بگیرد.Whitington Orenstein اظهار کردندوضعیت طاق باز(به پشت خوابیده) برای نوزادان ممکن است EERD/GERD را افزایش دهد. انجمن علمی بیماری کودکان آمریکا (2000) توصیه کرده که نوزادان سالم برای خوابیدن در حالت طاقباز قرار داده شوند، شامل نوزادان با EERD/GERD. هیچگونه افزایشی در مرگ های نسبت داده شده به تنفس با تغییر وضعیت خواب از حالت دمر به طاقباز برای نوزادان انگلستان گزارش نشده است. Fleming ،Meyers،Herbst توصیه کردند نوزان را در وضعیت دمر همراه با سر 30 درجه بالاتر برای 1 تا 2 ساعت بعد از تغذیه قرار داده شوند. Orenstein 100 نوزاد زیر 6 ماه را مورد مطالعه قرار داد، درجه PH مری آنها در وضعیت دمر با 30 درجه چرخش سر افزایش می یافت، این پژوهش جلوگیری از رفلاکس برای نوزادان زیر 6 ماه بوده است. وضعیت سر بالاتر ممکن است برای نوزادان زیر 10 روز مفید باشد ولی نه برای نوزادان بزرگتر.

گفتاردرمانی حسی در مشکلات بلع

در گفتاردرمانی در منزل کودکی با حساسیت بیش ­ازحد نسبت ­به مزه ­ها پافشاری بسیاری بر رژیم­های بی­ مزه دارد که شام وی شامل انواع پاستا ، ماکارونی و پنیر و ناگت مرغ می­شود. اگر یک­بار کودکی که دارای حساسیت مزه است نوعی غذار ا بیابد که مزه ­ی آن باب میلش باشد ، ممکن است همیشه وعده­ های غذایی مشابه با آن را درخواست کند و هنگامی­ که غذایی که ترجیح داده در دسترس نباشد یا ازطریق دیگری آماده شده باشد ، بسیار ناراحت و غمگین می­شود.

کودک با حساسیت حس پایین ممکن است به­ شدت خواستار غذاهایی با بوی زیاد باشد ، غذاهایی مثل ریختن آبلیمو برروی گوشت­ ماهی ، ریختن سس زیاد برروی همبرگر ، و چاشیدن نمک و فلفل بیش ­ازحد بر روی سیب­ زمینی فرانسوی.

روش جایگزین در چشایی (وبویایی) می­تواند نشانه ­ای از کمبود روی باشد . کمبود بیش ­ازحد روی می­تواند به ­طورکل اشتها را کاهش دهد ، و بعدها به بی ­اشتهایی کمک کند. در فردی که غذایی را بیش ­از حد طلب می­کند و بیزاری زیادی از سایر غذاها دارد ، سطح روی آنها باید توسط دکتر یا متخصص تغذیه از طریق آزمایش خون مورد ارزیابی قرار گیرد به­ جای اینکه این مورد را به­ طور 100درصد به ذائقه غذایی ربط دهیم.

الگوها و قالب­های بسیار گسترده ­ایی وجود دارند که برکودکان ، نوجوانان و بزرگسالان با تنوع زیادی از تشخیص­ ها اثرگذار است و همچنین آنهایی که با شاخص تشخیص­ های دیگری مواجه نمی­شوند . در مواردی­ که کودکان تشخیص­های همزمانی چون اوتیسم ، بیش­فعالی یا اضطراب را دارند ، هرگونه چالش در پردازش حسی می­تواند به­ طور چشم­گیری صفات واضح و قابل رؤیت در آن­ها را جهت تشخیص کاهش دهد.

سوالات متداول:

1.متخصص گفتاردرمانی بلع چکار می کند؟

متخصص گفتاردرمانی بلع کودکان در زمینه مشکلات قورت دادن غذا و حساسیت های چشایی در کودکان فعالیت می نماید.

2.مشکلات بد غذایی کودکان مربوط به چیست؟ مشکلات بد غذایی کودکان و اختلال بلع بعضی از کودکان ناشی از اختلال حس چشایی می باشد که توسط تکنیک های گفتاردرمانی حسی برطرف می شود. بیش حسی و کم حسی چشایی موجب اختلالات تغذیه در کودک شده و باید به سرعت درمان گردد.

علائم لکنت زبان چیست؟| گفتاردرمانی لکنت زبان| مرکز درمان لکنت زبان در کودکان دکتر صابر

از واژه لکنت زبان برای توصیف رفتارهای گفتاری اصلی لکنت یعنی علائم لکنت زبان مانند تکرار، کشیده گویی و قفل؛ استفاده می کرد. به نظر می رسد این رفتارها در فرد لکنتی، بطور غیرارادی رخ می دهند؛ انگار که خارج از کنترل وی باشند. علائم لکنت زبان مانند تکرار، پربسامدترین رفتار اصلی در کودکانی است که به تازگی شروع به لکنت کرده ­اند و اصولاً متشکل از یک صدا، هجا یا کلمه تک هجایی است که چندین مرتبه تکرار می شود. گوینده به وضوح بر روی آن صدا گیر می­کند و تا زمانی که صدای بعدی بتواند تولید شود، به تکرار آن ادامه می دهد. مرکز گفتاردرمانی لکنت زبان دکتر صابر در زمینه بررسی دقیق علایم لکنت کودکان و علت لکنت زبان در کودکان و درمان لکنت به صورت کاملا تخصصی فعالیت می نماید. گفتاردرمانان با تجربه مرکز با استفاده ار تکنیک های روز دنیا و تجهیزات پیشرفته مرکز نظیر سنسوری روم، سویچ صوتی و… به تسریع بهبودی در کودکان کمک می نمایند.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

علائم اولیه لکنت زبان در کودک

در کودکانی که مدت زیادی از شروع لکنت آنها نمی گذرد، تکرار کلمات تک هجایی و تکرارهای بخشی از کلمه از تکرارهای کلمات چندهجایی بسیار شایع­تر هستند. علاوه بر این، کودکانی که لکنت می کنند معمولاً در هر موقعیت تکرار، یک کلمه یا هجا را بیش از ۲ بار تکرار می کنند؛ ما – ما – ما – مانند این

به گفته دکتر متخصص لکنت کشیده گویی صداهای واکدار یا بی­واک نیز در گفتار کودکانی که تازه شروع به لکنت کرده­اند، طاهر می شوند. این رفتار، معمولاً تا اندازه­ای دیرتر از تکرار ظاهر می­شوند. هرچند که هم جانسون و همکاران (۱۹۵۹) و هم پائیری (۱۹۹۷ a) گزارش دادند که کشیده­ گویی­ها- همانند تکرارها ممکن است از ابتدا وجود داشته باشند. من از اصطلاح کشیده گویی به منظور اشاره به آن دسته از لکنت هایی که در آنها صدا یا جریان هوا ادامه می یابد اما حرکت تولیدکننده­های گفتاری متوقف می شود، استفاده می کنم. کشیده گویی، حتی به کوتاهی نیم ثانیه، ممکن است غیر طبیعی به نظر برسد؛ اما در مواردی نادر ممکن است به اندازه چند دقیقه نیز به طول انجامد. بر خلاف استفاده من از این اصطلاح، نویسندگان قدیمی­تر، لکنت­هایی که صدا یا جریان هوا نداشتند را به همراه لکنت­هایی که حرکت تولیدکننده ­های گفتاری در آنها متوقف شده­اند را در تعاریفشان از کشیده گویی گنجانده ­اند

تکرار و کشیده گویی صدا، معمولاً هم بخشی از رفتارهای اصلی لکنتی های پیشرفته هستند و هم در کودکانی که تازه شروع به لکنت کرده­اند، به چشم می خورند. شیهان (۱۹۷۴) دریافت که لکنت از نوع تکرار، در تمام نمونه­های گفتاری ۲۰ بزرگسالی که لکنت می کردند، اتفاق می افتاد. در واقع ۶۶ درصد از لکنت های آنها از نوع تکرار بودند. اگرچه بسیاری از لکنت های آن ها، مطابق تعريف بالا، از نوع کشیده گویی بودند، اما اینکه دقیقاً چه تعداد کشیده گویی در این نمونه ها وجود داشته، مشخص نیست.

قفل شدن از دیگر نشانه های لکنت زبان

قفل شدن از علایم لکنت کودکان می باشد، معمولاً آخرین رفتار اصلی است که ظاهر می شود. هرچند، همانند کشیده گویی، برخی محققین آن را در گفتار کودکان، در ابتدا یا اوایل شروع به لکنت کردن نیز، مشاهده کرده ­اند. علایم لکنت مانند قفل زمانی اتفاق می افتد که فردی به طور نامناسب جریان هوا یا صوت را متوقف می کند و اغلب حرکت تولیدکننده ­های گفتاری­اش نیز به همین صورت متوقف شوند. قفل می­تواند هر سطحی از مکانیسم توليد گفتار را درگیر کند: تنفسی، حنجره­ای با تولیدی. برخی شواهد و بیشتر از آن، نظریه­ پردازی­ هایی وجود دارد که مطابق آن ها، فعالیت عضلانی نامناسب در سطح حنجره ­ای، مشخصه بیشتر قفل­ها است.

با ادامه دار شدن لکنت، اغلب قفل ها طولانی­تر و منقبض ­تر می شوند و ممکن است لرزش نیز آشکار شود. این نوسانات سریع که اغلب به راحتی در لب ها و فک قابل مشاهده هستند، زمانی اتفاق می افتند که فردی روی یک کلمه یا صدا قفل کرده است. در این علایم لکنت 3.فرد جریان هوا را مسدود می کند، فشار هوا پشت محل انسداد را افزایش
می­دهد و به طور فوق العاده شدیدی عضلاتش را منقبض می کند (ون رایپر ۱۹۸۲). شما می توانید این لرزش ها را در تلاش برای گفتن کلمه «با» در حالی که لبهایتان را به شدت روی هم می فشارید و فشار هوا را در پشت آن افزایش می دهید، همانندسازی کنید. تصور کنید زمانی که می خواهید صحبت کنید، به صورت غیرمنتظره­ای این اتفاق برای شما بیافتد.

اشخاصی که لکنت می کنند در بسامد وقوع علائم لکنت زبان و دیرش رفتارهای اصلی با یکدیگر تفاوت دارند. تحقیقات نشان می دهد که یک فرد مبتلا به لکنت، زمانی که با صدای بلند نوشته­ای را می خواند، به طور میانگین بر روی حدود ۱۰ درصد از کلمات لکنت می کند، هرچند که تفاوت بین فردی بسیاری وجود دارد.بسیاری از افرادی که به طور خفيف لکنت می­کنند، در حین خواندن مطلب یا صحبت کردن، بر روی کمتر از ۵ درصد کلمات، لکنت می­کنند و تعداد کمی که لکنت شدید دارند بر روی بیش از ۵۰ درصد کلمات لکنت می­کنند. دیرش رفتارهای اصلی از گوناگونی بسیار کمتری برخوردار است، به این صورت که، طور میانگین، حدود یک ثانیه و به ندرت بیشتر از پنج ثانیه هستند.

علائم ثانویه لکنت

علائم لکنت زبان نظیر تکرار واج ها و کشیده گویی در فرد لکنت زبان دیده می شود. اشخاصی که لکنت می­کنند از لکنت کردن خود لذت نمی برند. آنها اگر نتوانند از تکرارها، کشیده­ گویی­ ها و قفل­هایشان به کلی اجتناب کنند، با تلاش برای پایان دادن سریع آن ها، به این رفتارها واکنش نشان می دهند. ممکن است این واکنش ها در آغاز تنها یک تلاش تصادفی باشند، اما خیلی تبدیل به الگوهایی می شوند که به خوبی یاد گرفته شده ­اند. من رفتارهای ثانویه را به دو گروه کلی تقسیم می کنم: رفتارهای رهایی و رفتارهای اجتنابی. بجای پیروی از رویکرد سنتی در مورد رفتارهای ثانویه، برای مثال، [تقسیم آن ها به] «آغازگرها» یا «به تعویق­ اندازی ­ها»، این تقسیم­ بندی را به وجود آوردم چراکه فعالیت­های درمانی من بر اصولی متمرکز هستند که به وسیله آنها رفتارهای ثانویه یاد گرفته می شوند.

واژه های «رهایی» و «اجتناب» از متون یادگیری رفتاری قرض گرفته شده­اند. به طور خلاصه، رفتارهای رهایی زمانی اتفاق می افتند که گوینده­ای لکنت می کند و تلاش می کند تا لکنت را پایان دهد و کلمه را تمام کند. مثال­های شایع رفتارهای رهایی، پلک زدن، تکان دادن سر و به میان اندازی صداهای اضافه مانند «آه»، است که اغلب با پایان لکنت همراه هستند و بنابراین تقویت می­شوند. از سوی دیگر، رفتارهای اجتنابی، زمانی که فرد وقوع لکنت را پیش­بینی می کند و تجارب منفی­ای که هنگام لکنت کردن داشته است را به یاد می آورد، یاد گرفته می­شوند. برای جلوگیری از لکنت و تجارب منفی همراه آن، فرد لکنتی اغلب به رفتارهایی متوسل
می­شود که پیش از این برای رهایی از لحظات الكنت استفاده کرده است – برای مثال پلک زدن یا «آه». یا ممکن است او چیز متفاوتی را امتحان کند، مانند تغییر کلمه­ای که تصمیم داشته است بگوید.

در بسیاری از موارد، بخصوص در آغاز، ممکن است رفتاهای اجتنابی از وقوع لکنت پیشگیری کنند و ترس فزاینده از اینکه لکنت رخ می دهد را تسکین می دهند که این از لحاظ هیجانی بسیار با ارزش است. خیلی زود این رفتارهای اجتنابی تبدیل به عادت­های قوی می­شوند که نسبت به تغییر مقاوم هستند. انواع زیر مجموعه­های اجتناب در فصل ۷ شرح داده می شوند (برای مثال؛ به تعویق اندازی ها، آغازگرها، جانشینی ها و ابزارهای زمانبندی مانند حرکات دست هنگام گفتن کلمه).

هنگامی که برای مشخص کردن اینکه یک رفتار ثانویه، رهایی یا اجتناب است. تلاش می کنید به یاد داشته باشید که رفتار رهایی تنها پس از اینکه لحظه لكنت کردن شروع شده است، اتفاق می افتد و رفتار اجتنابی قبل از اینکه لحظه لکنت کردن آغاز شود، اتفاق می افتد.

احساسات و نگرش­ها

احساسات یک فرد به همان اندازه می تواند بخشی از اختلال لكنت باشد که رفتارهای گفتاری­اش هستند. ممکن است احساسات، لكنت را تشدید کنند دقیقا همانطور که ممکن است دفعات وقوع لکنت، احساسات را خلق کنند. در آغاز، احساسات مثبت ناشی از هیجان یک کودک یا احساس منفی ترس ممکن است به کرات باعث ایجاد لکنت شوند که او ندرتا به آنها توجه می کند. سپس هنگامی که بسامد لکنت بیشتر می شود، ممکن است نا امید یا خجالت زده شود چرا که نمی تواند آنچه که می خواهد را – حتی نام خودش – را به راحتی و با سرعتی همانند دیگران بگوید. این احساسات، صحبت کردن را سخت­تر می کنند همانطور که نا امیدی و خجالت، تلاش و کوشش را افزایش می دهند و مانع گفتار روان می شوند. احساساتی که در نتیجه لكنت حاصل می شوند ممکن است نه تنها شامل نا امیدی و خجالت، بلکه همچنین ترس از لکنت دوباره، احساس گناه درباره ناتوانی برای کمک به فردی دیگر و خصومت در مقابل شنوندگان را شامل می شوند.

نگرش ها، احساساتی هستند که تبدیل به بخش نافذی از باورهای یک فرد می شوند. برای مثال، همانطور که یک فرد مبتلا به لکنت، بیش تر و بیش تر لکنت می کند؛ این باور در او ایجاد می شود که فردی است که معمولا برای صحبت کردن مشکل دارد. همانطور که شما ممکن است باور کنید که اتومبیل تان به درد نخور است اگر مشکلتان با آن ادامه پیدا کند. نوجوانان و بزرگسالانی که لکنت می کنند معمولا نگرش های منفی بسیاری در مورد خودشان دارند که نتیجه سال ها تجارب لكنت زبان می باشند

فردی که لکنت می کند اغلب نگرش هایش را در مورد شنوندگان طرح ریزی می کند با این باور که آنها فکر می کنند او احمق یا نگران است. هر چند گاهی اوقات ممکن است شنوندگان دقت نگرش های فرد همکاری کنند.

تحقیقات نشان داده است که بیش تر مردم حتی معلمان و آسیب شناسان گفتار و زبان، افراد لكنتی را اشخاصی عصبی، دلواپس و وحشت زده تلقی می کنند.  رفتارهای این چنینی شنوندگان می­تواند نگاه افراد لکنتی به خودشان را تحت تاثیر قرار دهد و تغییر نگرش­های منفی مراجع درباره خودش می تواند تمرکز اصلی برنامه درمانی باشد.

گفتاردرمانی تاخیر کلامی

 رشد گفتار عبارت است از روند پیشرفت طبیعی عملكرد از یک مرحله­ ی ابتدایی و پایین، به مرحله­ ای پیچیده تر و همانند عملکرد افراد بزرگسال. گفتاردرمانی تاخیر کلامی باید نسبت به حوزه های مراحل مختلف رشد که می توانند روی پیشرفت مورد انتظار گفتار و زبان، در درمان تاثیر بگذارند، آگاهی داشته باشند. کودکان با تاخیر کلامی پس از مراجعه به گفتار درمانی باید توسط دکتر متخصص مورد ارزیابی دقیق قرار گرفته و علت تاخخیر کلامی در آنان مشخص گردد. سپس برنامه درمانی مناسب توسط متخصص گفتاردرمان ارائه می گردد. مرکز گفتاردرمانی کودکان دکتر صابر در زمینه گفتاردرمانی تاخیر کلامی در کودکان فعالیت می نماید. گفتاردرمانی کودکان در منزل از خدمات پیشرفته این مرکز می باشد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

علل مختلفی موجب اختلال در گفتار و تاخیر کلامی می شود.اختلال حرکتی کل بدن، به دلیل ایجاد اشکال در اجرای فعالیت های حرکتی کاملاً ظریف زبان، لبها، وكام برای تولید درست واج ها، می تواند روی تولید نیز تاثیر بگذارد. به همین قیاس، بیمار مبتلا به نقص در عملکرد شناخت نیز ممکن است در درک و حفظ و نگهداری مفاهیم مربوط به معناشناسی، صرف، نحو، واج­شناسی، و اجرای عملی مهارت ها با مشکل مواجه شود. به همین دلیل، عقیده بر این است که، اطلاعات درباره­ ی پنج حوزه از رشد، در ارتباط با تأثیرات آن ها روی درمان گفتار و زبان کودک در حال رشد مهم می باشد، و بیشتر این حوزه ها روی عملکرد فرد بزرگسال نیز تأثیر می گذارند. این پنج حوزه از رشد عبارتند از : برقراری ارتباط، شناخت، حرکت، خودیاری / دارای توانایی تطبیق، و حوزه های اجتماعی- عاطفی.

گفتاردرمانی در تاخیر رشد کلامی

عقیده بر این است که، چنانچه گفتاردرمانی تاخیر گفتار آگاهی کاملی درباره­ ی رشد جنبه های مختلف عملکرد داشته باشد، به نفع بیمار خواهد بود. بنابراین، به جای پیشنهاد این که گفتاردرمان هر جنبه از حوزه های مختلف رشد را بیاموزد، توصیه میکنیم که، گفتاردرمانی تولید گفتار با مراحل رشد، وابسته به حوزه های مختلف رشد آشنا شود. مراحل رشد، آن دسته از «شاخص ها» یا مهارت هایی هستند که، سطح عملکرد بیمار را در مقایسه با سطح سن مورد نظر در حوزه های عملکرد نشان می دهند. مراحل رشد، مخصوص مهارت های حرکتی، شناخت، توانایی تطبيق / خودیاری، برقراری ارتباط، و مهارت های اجتماعی- عاطفی است. به عنوان مثال، اگر از بیمار انتظار داشته باشیم که در سن ۶ ماهگی غان و غون انجام داده باشد، ولی در مقابل، او در سن ۲ ماهگی غان و غون کرده باشد، گفتاردرمانی«شاخصی» درباره­ ی این مهارت (غان و غون کردن) دارد که نشان می دهد، این کودک در ارتباط با رشد مورد نظر، مهارت غان و غون را ۴ ماه زودتر از سن مورد نظر انجام داده است. این نمونه­ای از کودکی است که، مهارتی را بالاتر از سطح سن مورد نظر در این حوزه از عملکرد نشان داده است. بالاتر از سطح سن مورد نظر به این معنی است که، این کودک زودتر از مرحله­ی رشد مورد نظر، به این مرحله رسیده است. یعنی پیش از آنچه که انتظار داشتیم. این وضعیت گویای این است که، این کودک در این حوزه، در سطح عملکردی بالاتری از میانگین قرار دارد. در مثالی دیگر، اگر از بیماری انتظار داشته باشیم که در سن ۶ ماهگی مستقلاً بنشیند، ولی او در سن ۱۲ ماهگی مستقلاً بنشيند گفتاردرمانی شاخصی درباره­ ی مهارت نشستن دارد که نشان می دهد، این کودک در ارتباط با رشد مورد نظر، مهارت نشستن را ۶ ماه دیرتر از سن مورد نظر انجام داده است. این کودک، در این حوزه از عملکرد، در سطح پایین­تری از سن مورد نظر قرار دارد، یعنی دیرتر از آنچه که انتظار داشتیم. این وضعیت گویای این است که، این کودک در این حوزه، در سطح عملکردی پایین­تری از میانگین قرار دارد. نباید فراموش کنیم که، مهارت های پیش از هنگام در یک حوزه، به عنوان مثال، غان و غون کردن پیش از موعد در مثال پیشین، الزاماً بیان کننده­ی این نیست که کودک در سایر حوزه های عملکردی هم مهارت های پیشرفته­ای داشته باشد. به همین قیاس، پایین بودن مهارت های یک بیمار از سطح سنی مورد نظر در یک حوزه از عملكرد، الزاماً به این معنی نیست که سایر مهارت های بیمار نیز پایین­تر از سطح سنی مورد نظر هستند. به عنوان مثال، چنانچه کودکی دیرتر از سن مورد انتظار بنشیند، ممكن است مهارت های گفتار و زبان او متناسب با سن او ظاهر شوند.

گفتاردرمان اختلال تاخیر کلامی شخص متخصصی است که مسئول ارزیابی و تشخیص مهارت های گفتار و زبان می­باشد. از این رو، از او انتظار می رود تا درباره­ ی مراحل رشد برقراری ارتباط، از تبحر و مهارت برخوردار باشد. با این وصف، از گفتاردرمان انتظار نداریم تا در سایر حوزه های (شناخت، حرکت، خودیاری / توانایی تطبیق، و حوزه­ های اجتماعی- عاطفی) از تبحّر و تخصص برخوردار باشد. در حقیقت، هنگامی که مهارت های بیمار در حوزه هایی غیر از گفتار و زبان، پایین­تر از سطح مورد انتظار باشد، گفتاردرمان باید به طور مناسب، بیمار را برای ارزیابی به متخصص دیگری معرفی نماید. در مورد بیمارانی که در چندین حوزه با استعداد به نظر می رسند، ولی در حوزه های دیگر در سطح پایین­تری قرار دارند نیز ممکن است لازم باشد که بیمار در مورد حوزه های اخیر، به متخصص مربوطه معرفی شود. اگرچه از گفتاردرمان ها انتظار نداریم تا در تمامی حوزه های رشد از تبحر برخوردار باشند، ولی به منظور افزایش کارآیی در ارائه­ ی خدمات گفتار و زبان به بیماران، گفتاردرمان ها را تشویق
می­کنیم تا علاوه بر تبحر در آسیب شناسی گفتار و زبان، درباره­ی عملکرد شناخت، حرکت، خودیاری / توانایی تطبیق، و مهارت های اجتماعی- عاطفی، اطلاعات جامعی کسب کنند. در بخش های زیر ، هر یک از این پنج حوزه­ ی رشد به طور مختصر شرح داده می شوند.

علائم هشداردهنده تأخیر کلامی

تأخیر کلامی یکی از اختلالات رشدی شایع در کودکان است که می‌تواند نشان‌دهنده وجود مشکلاتی در رشد زبانی، شناختی یا حتی شنوایی کودک باشد. تشخیص به‌موقع این تأخیرها اهمیت بالایی دارد، زیرا هرچه مداخله درمانی زودتر آغاز شود، احتمال جبران عقب‌ماندگی‌های زبانی بیشتر خواهد بود. والدین به عنوان نزدیک‌ترین افراد به کودک، نقش اساسی در شناسایی علائم هشداردهنده دارند. یکی از نشانه‌های اصلی تأخیر کلامی، عدم شروع به گفتن کلمات معنی‌دار تا سن ۱۸ ماهگی است. اگر کودکی در این سن هنوز قادر به بیان حداقل چند کلمه ساده مانند “مامان” یا “بابا” نیست، این می‌تواند یک زنگ خطر باشد. همچنین، اگر کودک در دو سالگی نتواند جملات دو کلمه‌ای ساده بسازد یا از زبان برای بیان خواسته‌ها و احساسات خود استفاده نکند، باید مورد ارزیابی گفتاردرمانی قرار گیرد.

از دیگر علائم هشداردهنده می‌توان به درک ضعیف زبان، ناتوانی در دنبال کردن دستورات ساده، نداشتن تماس چشمی مؤثر هنگام صحبت کردن، و بی‌تفاوتی نسبت به صداها یا کلمات اطراف اشاره کرد. گاهی کودک صداهایی نامفهوم تولید می‌کند، اما این صداها ثبات ندارند و به گفتار منسجم تبدیل نمی‌شوند. این حالت نیز می‌تواند یکی از نشانه‌های تأخیر کلامی باشد.

گاهی والدین تصور می‌کنند که کودکشان فقط دیر زبان باز کرده و نیازی به نگرانی نیست، در حالی که برخی از اختلالات جدی مانند اوتیسم، اختلالات شنوایی یا اختلالات رشدی عصبی نیز با تأخیر کلامی خود را نشان می‌دهند. بنابراین، در صورت مشاهده هر یک از این علائم، بهتر است کودک توسط متخصص گفتاردرمانی یا پزشک اطفال ارزیابی شود.

در مجموع، توجه به روند رشد زبانی کودک، مقایسه آن با جدول‌های رشد استاندارد و همکاری با متخصصان حوزه گفتار و زبان می‌تواند به شناسایی به‌موقع اختلال و آغاز درمان کمک کند. گفتاردرمانی زودهنگام در اغلب موارد می‌تواند به کودک کمک کند تا به روند طبیعی رشد کلامی بازگردد و از بروز مشکلات جدی‌تر در آینده جلوگیری شود.

سوالات متداول:

1-چگونه گفتاردرمانگر تأخیر کلامی را تشخیص می‌دهد؟
گفتاردرمانگر با استفاده از آزمون‌های استاندارد رشد زبانی، ارزیابی تعاملات گفتاری و بررسی سابقه پزشکی و خانوادگی کودک، وضعیت گفتاری او را ارزیابی می‌کند.

2-آیا تمرین در خانه هم بخشی از گفتاردرمانی است؟
بله، والدین نقش بسیار مهمی در موفقیت درمان دارند. گفتاردرمانگر معمولاً تمرین‌هایی را برای انجام در منزل به والدین آموزش می‌دهد تا فرآیند درمان تسریع شود.

علت لکنت در کودکان و بزرگسالان

آیا لکنت در تمامی تمدن‌ها وجود دارد؟ لكنت زبان در سرتاسر جهان و در تمامی فرهنگ‌ها و نژادها یافت شده است. این اختلال به شغل، هوش و درآمد ربطی نداشته و در هر دو جنس و در تمامی سنین، از نوزادی تا پیری، رخ می‌دهد. لکنت زبان، اختلالی قدیمی است و شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه از بیش از ۴۰ قرن پیش در تمدن‌های چینی، مصری و بین النهرین وجود داشته است. گفته می‌شود که حضرت موسی لکنت داشته‌اند  و از ترفند رایج در بسیاری از اشخاص دارای لکنت استفاده می‌کرده است – یعنی از برادرش می‌خواسته تا بجای ایشان صحبت کند. مرکز گفتاردرمانی لکنت زبان دکتر صابر در تشخیص علت لکنت زبان و درمان های تخصصی آن فعالیت می نماید.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

علت لکنت زبان چیست

علت ایجاد کننده لکنت، هنوز یک راز سر به مهر است. اگرچه دانشمندان همچنان به دنبال کشف این هستند که چه چیزی باعث لکنت می‌شود، اما سرنخ‌های زیادی به دست آورده‌اند. اول اینکه، شواهد محکمی وجود دارد که لکنت، اغلب، اساس ژنتیکی دارد؛ به این معنا که چیزی به ارث برده می‌شود که احتمال لكنت کردن کودک را بیشتر می‌کند. این «چیز» ژنتیکی با نحوه شکل‌گیری و رشد مسیرهای عصبی مسئول گفتار و زبان در مغز کودک ارتباط دارد. برای مثال، مسیرهای عصبی مربوط حرف زدن ممکن است در مواجهه با جریان سریع اطلاعات به تنگناها، بن بست‌ها یا موانع دیگری برخورد کند. همچنین این مسیرها ممکن است نسبت به اختلال ناشی از سایر فعالیت‌های مغز، همانند هیجانات، آسیب‌پذیر باشند. سرنخ دیگر درباره ماهیت لکنت این است که لکنت بیشتر در کودکی و بین ۲ تا ۵ سالگی شروع می‌شود. بنابراین، شروع لكنت تقریبا در همان زمانی اتفاق می‌افتد که بیشتر استرس‌های معمول ابتدای کودکی اتفاق می‌افتند. کودکی ممکن است در دوره‌ای که خزانه‌ی واژگانی و نحوه رشد چشم‌گیر و شگرفی دارند، لکنت کند. در کودگ دیگری، ممکن است شروع لکنت زمانی باشد که خانواده به یک منزل جدید نقل مکان می‌کنند. لکنت کودک سوم ممکن است بلافاصله بعد از تولد برادر یا خواهری دیگر شروع شود. عوامل متفاوت بسیاری، که به تنهایی یا در ترکیب با هم عمل می‌کنند، ممکن است شروع لکنت را در کودکی که استعداد عصبی- روانی یا زمینه ذاتی برای لکنت دارد، تسریع کنند. زمانی که لکنت آغاز می‌شود، ممکن است در خلال چند ماه ناپدید یا به تدریج بدتر شود. هنگامی که لکنت بدتر می‌شود، ممکن است واکنش‌های یاد گرفته شده، فاکتور مهمی در شدت آن باشند.

همبازی‌های مدرسه یا بزرگسالان بی‌فکر می‌توانند باعث شوند که کودک به شدت درباره لکنت خود آگاه شود و احساس خجالت کند. کودک به سرعت یاد خواهد گرفت که با تلاش زیاد، می‌تواند از کلمه‌ای که بر رویش گیر کرده است، عبور کند. او ممکن است بفهمد که پلک زدن یا گفتن یک «اووم» سریع قبل از تلاش برای بیان یک کلمه سخت، می‌تواند لکنت را موقتاً برطرف سازد. زمانیکه فرد از کودکی وارد دوره‌ی نوجوانی می‌شود، واکنش‌های یاد گرفته شده بسیاری از علائم را تحت تاثیر قرار می‌دهند. او یاد گرفته است تا لکنت را پیش بینی کند و ممکن است زمانی که صحبت می‌کند، در تلاش برای گریز یا اجتناب از آن، لرزش‌های اضطرابی شدیدی داشته باشد. در بزرگسالی، ترس از لکنت و تمایل برای اجتناب از آن می‌تواند به شیوه زندگی او نفوذ کند. بزرگسالی که لکنت می‌کند، اغلب با محدود کردن کار، دوستان و تفریحاتش به موقعیت‌ها و افرادی که بار (فشار) گفتاری کمتری بر وی تحمیل می‌کنند، با آن کنار آید. تصویر ۱ – ۱، نمایی کلی از بسیاری از عوامل مشارکت کننده در تکامل لکنت را ارائه می‌دهد. در این فصل و چهار فصل پس از آن، درک کنونی از این تاثیرات را با تفصیل توضیح خواهم داد.

علت لکنت زبان ناگهانی در نوجوانان

در بعضی مواقع لکنت زبان به صورت ناگهانی در سنین نوجوانی بروز می کند. در این شرایط نوجوان با لکنت زبان از حضور در جمع و برخورد با دوستانش اجتناب می کند و گوشه گیر م شود. در بسیاری از مواقع علت لکنت زبان در نوجوانان فشار روانی و اضطراب در مواجهه با مشکلات اجتماعی و تحصیلی است. در بعضی مواقع در کودکانی که سابقه لکنت در خانواده آنان وجود دارد و به صورت ژنتیکی مستعد لکنت می باشند در دوران نوجوانی با تغییر محیطی مانند تغییر در مقطع تحصیلی و اضطراب بر اثر اختلافات خانوادگی و نظیر آن لکنت زبان ناگهانی را مشاهده می نماییم. در این شرایط استفاده از کمک های روانشناسی در کنار گفتاردرمانی می توان نتیجه درمان مناسبی را رقم بزند.

تأثیر محیط بر تشدید لکنت

لکنت زبان یک اختلال گفتاری پیچیده است که عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، روانشناختی و محیطی در تشدید یا کاهش آن نقش دارند. محیطی که فرد در آن زندگی یا فعالیت میکند، یکی از کلیدیترین عوامل تأثیرگذار بر شدت لکنت است. کودکان و بزرگسالانی که در محیطهای پراسترس، انتقادی یا غیرحمایتی قرار میگیرند، اغلب با افزایش تنش عضلانی، اضطراب و ناتوانی در کنترل گفتار مواجه میشوند. برای مثال، فشارهای خانوادگی مانند انتظارات بالای والدین برای صحبتِ «بیعیب» یا تمسخر توسط همسالان در مدرسه میتواند لکنت را به یک چالش روزمره تبدیل کند. حتی در محیط‌ های کاری، ترس از قضاوت شدن توسط همکاران یا مدیران، باعث اجتناب از گفتگوهای ضروری و تشدید علائم میشود.

تحقیقات نشان میدهد محیط‌های آرام، همراه با شنوندگان صبور و بدون قطعکردن گفتار فرد، به کاهش لکنت کمک میکند. والدین و اطرافیان با ایجاد فضایی امن و پذیرنده، میتوانند اعتمادبهنفس فرد مبتلا را تقویت کنند. برای نمونه، استفاده از جملات کوتاهتر، کاهش سرعت گفتار خودِ والدین، و اجازه دادن به کودک برای کامل کردن جملات بدون عجله، از راهکارهای ساده اما مؤثر است. همچنین، فعالیت‌های گروهی غیررقابتی مانند خواندن شعر یا داستانگویی در جمعهای کوچک، به بهبود روانی کلام کمک میکند. در مقابل، محیط‌های شلوغ، پرسر و صدا یا عجولانه مانند مهمانی‌های پرجمعیت یا کلاسهای شلوغ مدرسه، ممکن است لکنت را تشدید کنند.

جالب است بدانید که حتی تغییرات محیطی ساده مانند کاهش محرکهای بصری و شنیداری هنگام گفتگو (مثلاً خاموش کردن تلویزیون) نیز تأثیر مثبتی دارد. در نهایت، آگاهی از تأثیر محیط بر لکنت، به خانواده‌ها و مربیان کمک میکند تا با اصلاح فضاهای ارتباطی، از افزایش عوارض لکنت زبان مانند انزوا، اضطراب اجتماعی یا کاهش عملکرد تحصیلی جلوگیری کنند.

نقش خواب و تغذیه در بهبود گفتار

سلامت جسمی و روانی نقشی کلیدی در بهبود اختلالات گفتاری مانند لکنت ایفا میکند. خواب کافی و تغذیه مناسب، دو عامل مهمی هستند که اغلب نادیده گرفته میشوند، در حالی که تأثیر مستقیمی بر عملکرد مغز، هماهنگی عصب و عضله، و کنترل تنفس دارند. مطالعات نشان دادهاند کم‌خوابی یا خواب بیکیفیت، باعث افزایش سطح کورتیزول (هورمون استرس) میشود که این موضوع تنش عضلانی و ناپایداری گفتار را تشدید میکند. بهویژه در کودکان، خواب کمتر از ۸ ساعت در شبانه‌روز، ممکن است منجر به کاهش تمرکز و اختلال در برنامه‌ریزی حرکات گفتاری شود.

از سوی دیگر، تغذیه مناسب با تأمین ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری، به تقویت سیستم عصبی کمک میکند. برای مثال، کمبود ویتامینهای گروه B (مانند B12 و B6) که در گوشت، تخم‌مرغ و سبزیجات برگدار یافت میشوند، با اختلالات عصبی و گفتاری مرتبط است. همچنین، منیزیم (موجود در مغزها و دانه‌ها) و امگا-۳ (ماهی‌های چرب) به کاهش التهاب و بهبود انتقال سیگنالهای عصبی کمک میکنند. مصرف بیش‌ازحد مواد غذایی تحریک‌کننده مانند کافئین یا شکر نیز ممکن است اضطراب و لرزش عضلات مرتبط با گفتار را افزایش دهد.

علاوه بر این، هیدراته نگه داشتن بدن با نوشیدن آب کافی، خشکی دهان و سفتی عضلات زبان را کاهش میدهد و روانی گفتار را بهبود میبخشد. ترکیب این عوامل با تمرینات گفتاردرمانی، نتایج ملموستری ایجاد میکند. برای نمونه، کودکانی که رژیم غذایی متعادل و برنامه خواب منظم دارند، معمولاً در جلسات گفتاردرمانی مشارکت فعال‌تر و پیشرفت سریعتری نشان میدهند. در نتیجه، توجه به سبک زندگی سالم نه تنها سلامت عمومی، بلکه کیفیت ارتباطات کلامی را نیز ارتقا میدهد.

1-آیا مشکلات شنوایی در کودکی میتواند منجر به لکنت شود؟
اختلالات شنوایی به طور مستقیم باعث لکنت نمیشوند، اما میتوانند بر رشد طبیعی گفتار تأثیر بگذارند. کودکانی که نمیتوانند الگوهای گفتاری اطرافیان را بهدرستی بشنوند، ممکن است در تولید صداها یا تنظیم سرعت گفتار دچار مشکل شوند. این ناهماهنگی گاهی شبیه لکنت به نظر میرسد، اما معمولاً با سمعک یا گفتاردرمانی بهبود مییابد.

2-چگونه اضطراب و استرس بر لکنت تأثیر میگذارند؟

اضطراب یکی از مهمترین عوامل تشدیدکننده لکنت است، اما لزوماً علت اولیه آن نیست. هنگام استرس، ترشح هورمونهایی مانند کورتیزول افزایش مییابد و باعث تنش عضلات گفتاری (زبان، حنجره) میشود. این تنش، روانی کلام را مختل کرده و لکنت را آشکارتر میکند. در برخی موارد، ترس از قضاوت دیگران به دلیل لکنت، چرخه معیوب «اضطراب ← لکنت ← اضطراب بیشتر» ایجاد میکند که نیاز به مداخله روانشناختی دارد.

دکتر برای دیر حرف زدن کودکان| علت دیر حرف زدن کودک| گفتاردرمانی کودکان دکتر صابر

 زبان درکی عبارت است از درک گفتار و یا نوشتار (شنیده شده یا دیده شده). درک زبان عبارت است از: توانش و آگاهی پنهانِ کاربرِ زبان درباره­ی قوانین حاکم بر زبان . حس­های اصلی یادگیری برای درک زبان عبارتند از : بینایی، شنوایی، لمسی و حس حرکت، که پس از تولد نوزاد، باید کاملاً سالم و قابل استفاده باشند. در حقیقت، این نویسندگان نشان داده­ اند که توانایی­های نوزاد برای نگاه کردن و تعقیبِ (تعقیب بینایی) محرک بینایی، حاکی از سالم بودن عملکرد دستگاه عصبی مرکزی، دریافت حسی، و دستگاه حرکتی او برای گفتار است. نوزادان از همان بدوِ تولد، برای درک زبان، اطلاعاتی را که در محیط اطرافشان مورد استفاده قرار می­گیرند جذب می­کنند. و این تحوّل را در سر تا سر زندگی بزرگسالی­شان به نحو مطلوبی ادامه می­دهند. مشکلات رشدی گفتار و دیر حرف زدن کودک توسط دکتر برای دیر حرف زدن کودکان بررسی و درمان می شود. گفتاردرمانی با تشخیص علت دیر حرف زدن کودک و درمان علل آن در پیشرفت مهارت های گفتار و زبان کودکان موثر می باشد. مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر در زمینه گفتاردرمانی کودکان فعالیت می نماید. با استفاده از مهارت­های درک برقراری ارتباط، کودک درک خود را نسبت به دیدگاه­ها، اندیشه ­ها، مفاهیم، دستور زبان، معانیِ آهنگ گفتار، و استفاده­ ی مناسب از زبان در موقعیت­ های مختلف گسترش می­دهد. از دیگر خدمات مرکز گفتاردرمانی در منزل برای دیر حرف زدن کودکان است.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

زبان بیانی

زبان بیانی عبارت است از: به کارگیری نمادهای قراردادی (واژه­ها، علایم و …) به منظور انتقال دیدگاه­ها، اندیشه­ها، و یا منظور و مقصود به دیگران. شاید، مناسبترین روش برای مشارکت در برقراری ارتباط بیانی، گفتار باشد. البته، علایم، نمادها، و واژه­های نوشته شده نیز برای برقراری ارتباط بیانی مورد استفاده قرار می­گیرند. از گفتار، اغلب به عنوان فعالیت حرکتی برقراری ارتباط نام برده می­شود. اگر چه معمولاً از گفتار یا کلام، بیش از علایم یا نوشتار برای برقراری ارتباط استفاده می­کنیم، ولی نوزادان و کودکان کم سن و سال، مدت­ها پیش از صحبت کردن، یا گریه کردن، خندیدن، اشاره کردن، و صدا سازی­های قابل شنیدن (جیغ و فریاد، و غُر غُر کردن) عملاً از طریق غیر کلامی با دیگران ارتباط برقرار می­کنند. با این همه، هنگامی که برقراری ارتباط از طریق گفتار آغاز می­شود، برقراری ارتباط غیر کلامی به عنوان وسیله­ی اصلی برقراری ارتباط کاهش پیدا می­کند. ولی، به هر حال، بخش مهمی از برقراری ارتباط کاملاً کارآمد به حساب می­آید. دکتر برای دیر حرف زدن کودکان را تشویق می­کنیم تا بارها و بارها مراحل رشد گفتار و زبان را در ارتباط با سایر چهار حوزه­ ی رشد، یعنی: شناخت، حرکت، خودیاری/ توانایی تطبیق، و اجتماعی- عاطفی بازبینی کنند.

حوزه­ ی شناخت

مهارت­های شناخت، طیف گسترده­ای از توانایی­ها در حوزه­ های احساس، حافظه، تصوّر، مفهوم سازی، و ادراک را در بر می­گیرد. اگر چه امروزه پژوهشگران زیادی در حوزه ­ی رشد شناخت وجود دارند، ولی ژان پیاژه یکی از معروف­ترین آنها در تحقیقات مربوط به حوزه ­ی شناخت درباره­ ی یادگیری است .

نظریه ­ی شناخت پیاژه با عناوینی چون: دوره­ی حس و حرکت (از تولد تا 2 سالگی)، دوره ­ی پیش از به کار گیری (از 2 سالگی تا 7 سالگی)، دوره­ ی فعالیت­های عینی (از 7 سالگی تا 12 سالگی)، و دوره­ ی فعالیت­های رسمی (از 12 سالگی به بعد)، می باشد. به دلیل اینکه تاثیر رشد شناخت روی جنبه­ های مختلف برنامه­ ی درمان علت دیر حرف زدن کودک، یعنی متناسب بودن هدف ­های درمان، ارایه­ ی محرک، گزینش ابزار کار، و بسیاری از موارد دیگر، از اهمیت برخوردار است، گفتاردرمان ها را تشویق می­کنیم تا نسبت به مهارت­های بیماران در جنبه­ های مختلف رشد، به ویژه در حوزه ­ی مهارت­های شناخت، آگاهی خود را افزایش دهند.

حوزه ­ی حرکت

مهارت­های حرکتی معمولاً به دو حوزه­ ی عملکردی کلّی تقسیم بندی می­شوند: مهارت­های حرکتی غیر ظریف و مهارت­های حرکتی ظریف.

مهارت­های حرکتی غیر ظریف

مهارت­های حرکتی غیر ظریف، مهارت­های عضلات بزرگ و عضلات تنه هستند، و با لگد زدن، غلتیدن، نشستن، خزیدن، ایستادن، راه رفتن، دویدن، بالا رفتن، پرتاب کردن، شیرجه زدن و نظایر این­ها، ارتباط دارند. دستگاه­های عضلانی موثر در مهارت­های حرکتی غیر ظریف، در بازوها، پاها، و تنه قرار دارند، و به نحو گسترده­ای مسئول کنترل عضله، هماهنگی بدن، و حرکت می­باشند. عضلات مربوط به مهارت­های حرکتی غیر ظریف الزاماً به یک میزان دچار آسیب نمی­شوند، و اغلب وقتی که مهارت­های حرکتی غیر ظریف بیماران را توصیف می­کنیم، آنچه که مورد علاقه­ی ویژه­ی گفتاردرمانهایی که با بیماران مبتلا به سکته­ ی مغزی و یا سایر بیماری­هایی که منشأ عصبی دارند، کار می­کنند این است که، مشخص شود آیا مهارت­های حرکتی غیر ظریفِ موردِ بحث، مربوط به بخش بالایی بدن، بخش پایین بدن، سمت راست و یا سمت چپ بدن است، و آیا با مشکلات جانبی همراه است یا نه. به عنوان مثال، مشکلات حرکتی سمت راست بدن بیماران، اغلب به علت آسیب دیدگی سمت چپ مغز، و احتمالاً مراکز اصلی گفتار، زبان، و یا شنوایی، در مغز است.

مهارت­های حرکتی ظریف و دیر حرف زدن کودک

مهارت­های حرکتی ظریف به مهارت­های عضلات کوچک بدن مربوط است، و اغلب با عضلات دست­ها، انگشتانِ دست­ها، پاها (از مچ به پایین)، و انگشتان پاها ارتباط دارد. گرفتن (چنگ زدن)، رها کردن، دستکاری کردن، و نوشتن، همگی به عنوان مهارت­های حرکتی ظریف به حساب می­آیند. به دلیل نیاز به مجموعه­ای از حرکاتِ منفصل، موزون، و متداخلِ عضلات کوچک برای تولید صداها، تولید صداها شباهت زیادی به مهارت حرکتی ظریف دارد. زیرا برای تولید صداها (واج­ها)، به حرکات عضلات بسیار کوچک و خاصی نیاز داریم .

در روند درمان علت دیر حرف زدن کودک، آگاهی از مراحل رشد و توجه به عملکرد حرکتی بیمار، برای گفتاردرمانی در دیر حرف زدن کودک از اهمیت برخوردر است. به عنوان مثال، در بیماران مبتلا به اختلالات تولیدی شدید، مثلاً در بیماران مبتلا به دیس آرتری، پیشرفت بیمار در درمان، غالباً به وضعیت حرکتی کلّی او بستگی دارد.

حوزه­ ی خودیاری/ توانایی تطبیق

مهارت­های خودیاری/ توانایی تطبیق، مهارت­هایی هستند که کارآیی شخص را در استقلال فردی. مسئولیت­های اجتماعی، و الزامات محیطی نشان می­دهند. به بیان دقیق­تر، مهارت­های خودیاری/ توانایی تطبیق، با توانایی­های بیمار در لباس پوشیدن غذا خوردن، دستشویی رفتن، به سلامت از پس کاری بر آمدن، در موقعیت­های مختلف تعاملِ مناسب داشتن، بر وقت آزاد فایق آمدن، و سایر فعالیت­های خود انگیخته ارتباط دارد. هنگامی که مهارت­های خودیاری/ توانایی تطبیق بیمار را مورد بررسی قرار می­دهیم، توجه به مناسب بودن تعاملات بیمار با  دیگران، از نظر ارتباطات احتمالی آن با اختلال در کاربرد زبان، ارزشمند است. اگر چه همه­ی مهارت­های خودیاری/ توانایی تطبیق مستقیماً روی عملکرد­های بیمار در درمان گفتار و زبان تاثیر نمی­گذارند. ولی گفتاردرمان ها باید نسبت به مهارت­های غذا خوردن بیمار توجه نشان دهند، زیرا این مهارت­ها روی بلع و یا احتمالاً روی نامطمئنی دهان (اشکال در قبول غذاهای دارای حالت­ها، مزه­ها، و یا درجه­ی حرارت­های مختلف در داخل دهان) تاثیر می­گذارند. تنفس از راه دهان و یا سایر عادت­های دهام که روی پیشرفت در دمان تاثیر بگذارند نیز باید مورد توجه قرار گیرند. به عنوان مثال، تنفس از راه دهان می­تواند گویای این باشد که، در لوزه­ها (لوزه­ی سوم) و یا سایر اندام­ها مشکلاتی وجود دارند که می­توانند به طور منفی روی مهارت­های تولید و یا طنین تاثیر بگذارند. افزون بر این، گفتاردرمان باید در خلال درمان، وجود آبریزش از دهان بیمار را مورد توجه قرار دهد تا تصمیم بگیرد که آیا ضرورت دارد بیمار را به پزشک و یا متخصصان دیگری معرفی نماید یا نه. به منظور پی بردن به آرامش بیمار در حین درمان،  گفتاردرمان باید مهارت­های دستشویی رفتن بیمار را بررسی کند. در پایان، مهارت­های توجه تمرکز به عنوان بخشی از مهارت­های خودیاری/ توانایی تطبیق، غالباً مورد بررسی قرار می­گیرند، و از آنجایی که در خلال درمان تاثیرات آنها با یادگیری کلی بیمار ارتباط دارد، برای گفتاردرمان ها از اهمیت برخوردارند.

حوزه­ ی عاطفی- اجتماعی

در مهارت­های عاطفی- اجتماعی، سطح بلوغ بیمار برای ابراز عواطف (احساسات)، کنترل عاطفی، استنباط بیمار نسبت به خود، و نقش­های اجتماعی او مورد بررسی قرار می­گیرند. گفتاردرمان ها معمولاً این قبیل حوزه­های عملکردی را مورد توجه قرار می­دهند. ولی همان گونه که انتظار می­رود، به ندرت به این مهارت­ها می­پردازند. با وجود این، چنانچه در خلال درمان گفتار و زبان، در هر یک از حوزه­ های عاطفی- اجتماعی مشکلی مشاهده شود. می­تواند به طور منفی روی پیشرفت بیمار در درمان تاثیر بگذارد. در خلال درمان گفتار و زبان، به منظور کسب اطلاعات بیشتر برای درمان بیمار، پیشنهاد می­کنیم که بیمار را به متخصصان ذیربط یا دکتر برای دیر حرف زدن کودکان معرفی نمایید. بعلاوه، گفتاردرمان ها را تشویق می­کنیم تا در طی جلسات درمان گفتار و زبان، شگردهای موثر رفتار درمانی را به کار ببندند.

نتیجه گیری مربوط به حوزه­ های رشد و دیر حرف زدن کودک

گفتاردرمان هایی که درباره­ی حوزه­های رشد و نقش آنها در عملکرد بیمار، دانشِ کار آمدی داشته باشند، به طرز چشمگیری به مجموعه­ی توانایی­های خود هم در مورد ارزیابی و هم در مورد درمان، می­افزایند. از این رو، گفتاردرمان ها را تشویق می­کنیم تا درباره­ی مراحل رشد گفتار و زبان بیمار، اطلاعات کاملی درباره­ رشد او گرد آوری کنند. نیکولوسی و همکاران . در چندین پیوست از کتاب­شان درباره­ی اصطلاحات مربوط به اختلالات برقراری ارتباط، توالی رشد زبان، توالی رشد مهارت­های حرکتی، توالی رشد مهارت­های اجتماعی، و رشد طبیعی غذا خوردن را ارایه داده­اند. علاوه بر این، بامان و فیش من ، فهرستی از زبان کودک و رشد او را چاپ کرده­اند که، برای متخصصان علاقمند به افزایش دانش­شان درباره­ی مراحل رشد، در چندین حوزه از رشد کودک، سودمند به نظر می­رسد. شیپ لی و مک آفی نیز اطلاعات مربوط به رشد گفتار و زبان و مهارتهای حرکتی را در کتاب خودگنجانده­اند. این کتاب­ها نمونه­هایی از انواع منابعی هستند که می­توانند برای گفتاردرمان هایی که در جستجوی پیدا کردن اطلاعات برای افزایش دانش و مهارت درباره­ی مراحل رشد هستند. سودمند واقع شوند. زیرا این اطلاعات می­توانند در درمان موفقیت آمیز گفتار و زبان بیماران به کار گرفته شوند.

کلید واژه های متن: دکتر برای دیر حرف زدن کودکان – علت دیر حرف زدن کودک

گفتاردرمانی چیست

گفتاردرمانی چیست، گفتار درمانی کودکان به مجموعه ای از خدمات توانبخشی اطلاق می شود که به کودکان با نیاز های ویژه و آسیب های گفتاری ارائه می گردد و موجب پیشرفت کودک در مهارت های گفتار و زبان می شود. گفتاردرمانی (که به عنوان آسیب شناس گفتار و زبان‌ هم شناخته می‌شود) یک رشته بهداشتی درمانی و علمی است که به ارزیابی، درمان و پیشگیری از اختلالات ارتباطی می‌پردازد، از جمله اختلالات زبانی بیانی و ترکیبی-بیانی، اختلالات صوتی، اختلالات صدا، ناروانی گفتار، نقص‌های زبانی عملی و مشکلات ارتباط اجتماعی، همچنین اختلالات بلع در طول زندگی. این حرفه مرتبط با سلامت توسط سازمان‌های حرفه‌ای مانند انجمن گفتار-زبان-شنوایی آمریکا (ASHA) و گفتار درمانی استرالیا تنظیم می‌شود. حوزه درمان گفتار و زبان توسط یک متخصص شناخته‌شده به نام گفتار شناسی (SLP) یا گفتاردرمان  (SLT) انجام می‌شود. گفتاردرمانها همچنین نقش مهمی در غربالگری، تشخیص و درمان اختلالات طیف اوتیسم (ASD) ایفا می‌کنند که معمولاً در همکاری با پزشکان کودک و روانشناسان انجام می‌شود. مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر در زمینه ارائه خدمات گفتار درمانی کودکان و بزرگسالان همچنین ارائه خدمات گفتاردرمانی در منزل برای بیمارانی که توانایی مراجعه به مرکز را ندارند فعالیت می نماید. کادر مجرب گفتاردرمانی و تجهیزات پیشرفته مرکز نظیر سوییچ صوتی و اتاق مهارت های شنیداری در کنار گفتار درمانی موجب پیشرفت روز افزون مراجعین به مرکز توانبخشی دکتر صابر کشته است.

برای توضیح این سوال که گفتاردرمانی چیست؟ باید بیان نمودکه گفتاردرمانی اساساً درمان گفتار و زبان را مشابه اجرای برنامه هنری تلقی نمی کنند. درمان گفتار و زبان یک کار نظری یا بالینی و مبتنی بر پژوهش علمی است که کاربرد عملی گسترده‌ای برای بیماران دارد. اجرای برنامه هنری به عنوان نوعی کار هنرمندانه به حساب می‌آید، و اجرای نمایش به این منظور صورت می‌گیرد که، تا اندازه‌ای، به طور مثبت روی شنونده ها تأثیر بگذارد. هنگامی که ویژگی‌های گفتاردرمانی با اجرای برنامه هنری مقایسه می‌شود، تفاوت بین این دو علم بی درنگ مشخص می گردد. با این همه، بررسی دقیق تر، می‌توان پرسید که «این دو علم واقعاً چه تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟» مخاطبان مورد نظرشان با یکدیگر تفاوت دارند و اصولاً هدف‌های این دو علم با یکدیگر تفاوت دارند، ولی آیا واقعا تمام تفاوتهای این دو علم در تجزیه و تحلیل نهایی است، یعنی هنگامی که هم گفتار درمانی و هم اجرای برنامه هنری روی نیازهای بیماران یا مخاطبان متمرکز می‌شوند؟تا پایان این بحث،به این پرسش،پاسخ داده می شود.

تاریخچه گفتاردرمانی  

تحول گفتار درمانی به عنوان یک حرفه در مناطق مختلف جهان مسیرهای متفاوتی را طی کرده است. سه روند مشخص در تحول گفتاردرمانی در ایالات متحده در اواخر قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم تأثیرگذار بود: جنبش بیان، انقلاب علمی و ظهور حرفه‌ای‌گری.  گروه‌هایی از “اصلاح‌گران گفتار” در اوایل دهه ۱۹۰۰ تشکیل شدند. آکادمی آمریکایی اصلاح گفتار در سال ۱۹۲۵ تأسیس شد که در سال ۱۹۷۸ به انجمن گفتار- زبان- شنوایی امریکا ASHA تبدیل شد.

حرفه گفتاردرمانی 

متخصصان گفتار و زبان (SLPs) یا همان گفتاردرمان طیف وسیعی از خدمات را ارائه می‌دهند، عمدتاً به صورت فردی، اما همچنین به عنوان حمایت برای خانواده‌ها، گروه‌های حمایتی و ارائه اطلاعات برای عموم مردم نیز فعالیت می نمایند. گفتاردرمانان برای ارزیابی نیازهای ارتباطی، تشخیص بیماری‌ها بر اساس ارزیابی‌های انجام شده، و سپس درمان این تشخیص‌ها یا رسیدگی به نیازهای بیمار کار می‌کنند. خدمات گفتار/زبان با غربالگری اولیه برای اختلالات ارتباطی و یا بلع شروع می‌شود و با ارزیابی و تشخیص، مشاوره برای ارائه مشاوره در مورد مدیریت، مداخله و درمان، و ارائه مشاوره و دیگر خدمات پیگیری برای این اختلالات ادامه می‌یابد. این خدمات در زمینه‌های زیر ارائه می‌شوند:

• روند رشد زبان‌ و تغذیه زودهنگام، رشد عصبی و پیشگیری؛
• جنبه‌های شناختی ارتباط (مثلاً توجه، حافظه، حل مسئله، عملکردهای اجرایی)؛
• گفتار (صدا، ادای کلمات، روانی، طنین و صدا شامل اجزای ساختاری تنفس)؛
• زبان (فونولوژی، مورفولوژی، نحو، معناشناسی و جنبه‌های اجتماعی/عملکردی ارتباط) شامل درک و بیان در فرمت‌های گفتاری، نوشتاری، گرافیکی و حرکتی؛ پردازش زبان؛ مهارت‌های سوادآموزی و سواد مبتنی بر زبان، آگاهی از صداشناسی؛
• ارتباطات تقویتی و جایگزین (AAC) برای افرادی با اختلالات شدید زبانی و ارتباطی؛
• بلع یا سایر عملکردهای بالایی دستگاه گوارش مانند تغذیه نوزادان و مشکلات ساختاری (ارزیابی عملکرد مری به منظور ارجاع به متخصصین پزشکی است)؛
• صدا (صداهای بم، دیسفونی)، صدای پایین (هیپوفونی)، کیفیت نابه‌هنجار صدا (مثلاً خیشومی، نفس‌نفس‌زننده، کشیده گویی). تحقیقات نشان می‌دهد که درمان صدا به ویژه برای جمعیت‌های خاص بیمار مفید است؛ افرادی که بیماری پارکینسون دارند معمولاً به دلیل بیماری‌شان با مشکلات صوتی مواجه می‌شوند.
• آگاهی حسی مرتبط به ارتباطات اجتناعی، بلع یا دیگر عملکردهای بالایی دستگاه گوارش
• یک تصور اشتباه رایج این است که آسیب‌شناسی گفتار و زبان محدود به درمان اختلالات تلفظ (مانند کمک به افرادی که در صحبت “ر” را به درستی تلفظ کنند) ویا درمان افرادی که لکنت زبان دارند است، اما در واقع، آسیب‌شناسی گفتار و زبان یا همان گفتاردرمان به طیف وسیعی از مسائل مربوط به گفتار، زبان، سواد، بلع و صدا که در ارتباطات نقش دارند، می‌پردازد. برخی از این مسائل شامل موارد زیر است:
• مشکلات پیدا کردن کلمات و دیگر مسائل معنایی، چه به دلیل ناتوانی خاص زبانی (SLI) مانند تأخیر زبانی یا به عنوان ویژگی ثانویه یک مشکل عمومی‌تر مانند زوال عقل.
• مشکلات ارتباط اجتماعی که شامل نحوه ارتباط و تعامل افراد با دیگران (پرگماتیک) است.
• ناتوانی‌های زبانی، از جمله مشکلات در ایجاد جملات گرامری (نحو) و تغییر معنای کلمات (مورفولوژی).
• اختلالات یادگیری و نقص‌های (خواندن و نوشتن) مرتبط با رابطه حرف به صدا (واج شناسی)، رابطه کلمه به معنا (معنایی) و درک ایده‌های ارائه شده در یک متن (درک خواندن).
• مشکلات صوتی، مانند صدای زبر، صدای خیلی ضعیف، یا دیگر مشکلات صوتی که تأثیر منفی بر عملکرد اجتماعی یا حرفه‌ای فرد دارند.
• ناتوانی‌های شناختی (مانند توجه، حافظه، و عملکرد اجرایی) به حدی که بر ارتباطات تأثیر بگذارد.
• آموزش والدین، مراقبین و دیگر شرکای ارتباطی.

اختلالات گفتاری و زبانی اصلی در کودکان شامل: اختلالات زبان پذیرنده و بیان‌کننده، اختلالات صوتی، آپرازی گفتار در کودکی (CAS)، لکنت زبان و ناتوانی‌های یادگیری مبتنی بر زبان است. آسیب‌شناسان گفتار و زبان (گفتاردرمانها) با افراد در تمام سنین کار می‌کنند.

اختلالات بلع شامل مشکلات در هر مرحله از فرآیند بلع (یعنی، دهانی، حلقی، مری) و همچنین دیسفاژی عملکردی و اختلالات تغذیه است. اختلالات بلع می‌توانند در هر سنی رخ دهند و می‌توانند ناشی از علل مختلف باشند.

مهارت یک گفتاردرمانی چیست

کمتر دیده شده است که گفتاردرمانی، هنر درمان گفتار و زبان را به بحث گذاشته باشند. در این حرفه، معمولاً مردم روی اطلاعات، مهارتها، شگردها، توانایی‌ها، الگوها، نظریه ها متمرکز می‌شویم. تلاش می‌کنیم تا اطمینان حاصل نماییم که، کار حرفه ای ما قویا بر پژوهش های پذیرفته شده مبتنی است. پژوهش لازم است تا مطمئن شویم که، گفتار درمان، ساختارهای آناتومیکی، فیزیولوژیکی، نورولوژیکی و عملکرد اندام هایی را که برای تغییر مثبت در بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرند، به اندازه کافی و درست درک کرده اند. ولی هنگامی که با اندام ها و عملکرد آنها آشنا شدند، در حیطه تخصص آنها است که با استفاده از نظریه های یادگیری، علوم پزشکی، رفتاری و اجتماعی، به بهترین شکل ممکن آنها را با یکدیگر ادغام نمایند تا منجر به تغییر مناسبی در مهارت‌های بیمار گردد. پژوهش به ما می‌گوید که درمان گفتار و زبان یعنی چه: چه اندام هایی در گفتار و زبان دخالت دارند، عملکرد این اندام‌ها چیست؟و هدف هایی را که در زمان گفتار و زبان در نظر می‌گیریم کدامند؟ بنابراین با کار عملی با شیوه انجام کار در این حرفه ای آشنا می شویم: متناسب با نیازهای بیمار، چگونه میتوانیم شگردهای درمانی مناسبی را در مورد بیمار اجرا نماییم و چگونه می توانیم بهترین نتیجه ها را از بیماران به دست آوریم. در واقع در حرفه ما، ادغام کردن چه و چگونه به هیچ وجه کمتر از هنر نیست. این هنر یا کیفیت هنری،یا اثرگذاری ماهرانه (برگرفته از فرهنگ لغت) است.

به دلیل نیاز ما به این شالوده، گفتار درمانی شاغل را تشویق و ترغیب می کنیم تا در این حرفه  روی اطلاعات مبتنی بر پژوهش متمرکز شوند. با وجود این، برای پیشرفت در درمان، نیاز گفتاردرمانی چیست؟ تمرکز روی شیوه ها و روش های کاربردی مناسب نیز از اهمیت برخوردار است. برای اینکه گفتار درمان به سطوح پیشرفته در درمان دست یابند، باید راههای پیدا کنیم تا از طریق یک میانجی، پژوهش را با کاربرد بالینی متصل نماییم و این میانجی همان هنر درمان گفتار درمانی است. ایجاد و اجرای هنر در درمان، همان چیزی است که ما از آن به عنوان تفاوت بین متخصص گفتاردرمان که در درمان «کارش خوب» و یا در درمان «کارش بسیار عالی است» یاد می‌کنیم. هنر در درمان پلی است بین اطلاعات مبتنی بر پژوهش و کاربرد بالینی در درمان گفتار و زبان.

فعالیت های چندرشته‌ای 

گفتاردرمان یا متخصصان گفتار و زبان (SLPs) با دیگر متخصصین بهداشت و درمان همکاری می‌کنند و اغلب به عنوان بخشی از یک تیم چندرشته‌ای فعالیت می‌کنند. آنها می‌توانند اطلاعات و ارجاعات به شنوایی‌شناسان، پزشکان، کاردرمانان، دندانپزشکان، پرستاران، پرستاران عملی، روانشناسان توانبخشی، تغذیه‌شناسان، معلمان، مشاوران رفتاری (تحلیل رفتار کاربردی) و والدین را بر اساس نیازهای خاص هر مراجع ارائه دهند. به عنوان مثال، درمان بیماران با لب شکری و شکاف کام معمولاً نیاز به همکاری چندرشته‌ای دارد. متخصصان گفتار و زبان می‌توانند در حل مشکلات گفتاری مرتبط با لب شکری و شکاف کام بسیار مفید باشند. تحقیقات نشان داده‌اند که کودکانی که در سنین پایین‌تر مداخله زبانی دریافت می‌کنند، کمتر احتمال دارد که الگوهای خطای جبرانی را در مراحل بعدی زندگی توسعه دهند، هرچند که نتایج درمان گفتار معمولاً زمانی بهتر است که درمان جراحی زودتر انجام شود. یک حوزه دیگر همکاری به اختلالات پردازش شنوایی مربوط می‌شود، جایی که متخصصان گفتار و زبان می‌توانند در ارزیابی‌ها همکاری کنند و گزارشی ارائه دهند که شواهدی از اختلالات گفتاری، زبانی و یا دیگر اختلالات شناختی-ارتباطی وجود داشته باشد.

خدمات گفتاردرمانی چیست؟

تحت قانون فدرال، دانش‌آموزان مبتلا به ۱۳ نوع ناتوانی، و به ‌تازگی، تحت عنوان قانون افراد مبتلا به توانایی‌های آموزشی (IDEA)، این افراد و دانش‌آموزان می‌توانند واجد شرایط برای دریافت آموزش ویژه و خدمات وابسته به آن باشند. بر اساس قوانین مختلف فدرال، و متمم مربوط به آن ، کودکان از تولد تا ۲1‌سالگی می‌توانند تحت درمان بی‌قید و شرط قرار گیرند. به ‌علاوه، برای کودکان از تولد تا ۹ سالگی نیز براساس صلاح دید ایالت، خدمات مقید و مشروط در دسترس می‌باشد.

انواع ناتوانی‌هایی که تحت عنوان آنها بیشتر کودکان در مدارس و یا سایر مراکز آموزش، توسط گفتار درمانی درمان می‌شوند، عبارتند از:

۱) اوتیسم

2) ناشنوایی و نابینایی

3) ناشنوایی

۴) اختلال عاطفی

۵) آسیب‌دیدگی شنوایی

6) عقب ‌ماندگی ذهنی

۷) ناتوانایی‌های متعدد (چندگانه)

۸) آسیب‌دیدگی اسکلتی

۹) سایر آسیب‌دیدگی سلامت عمومی

۱۰) ناتوانی یادگیری ویژه

۱۱) آسیب ‌دیدگی گفتار یا زبان

۱۲) آسیب‌دیدگی مغزی ناشی از ضربه

۱۳) آسیب‌دیدگی بینایی و حتی نابینایی

هر یک از انواع ناتوانیِ نیازمندِ آموزش ویژه که در بالا نام ‌برده شده‌اند، به ‌طور مختصر در سه جنبه مورد بحث قرار می‌گیرند:

۱) تعریف ناتوانی

2) ویژگی‌های ناتوانی

3) نتیجه‌گیری برای درمان گفتار و زبان.

تمامی تعریف‌های این طبقه‌بندی برای آموزش ویژه، از قانون فدرال (قوانین شماره ۱۷ – ۱۰۵) ، قانون افراد مبتلا به ناتوانایی‌های آموزشی (IDEA) ، قانون متممِ ۱۹۷۷، بخش B ، اقتباس شده‌اند .

محیط‌های کاری گفتاردرمانی

متخصصان گفتار و زبان در انواع مختلفی از محیط‌های بالینی و آموزشی کار می‌کنند. آنها در بیمارستان‌های عمومی و خصوصی، مطب‌های خصوصی، مراکز پرستاری تخصصی (SNFs)، مراکز مراقبت حاد درازمدت (LTAC)، بیمارستان‌های تسکینی و مراقبت در منزل فعالیت می‌کنند. متخصصان گفتار و زبان ممکن است به عنوان بخشی از ساختار حمایتی در سیستم آموزشی کار کنند و در مدارس عمومی و خصوصی، کالج‌ها و دانشگاه‌ها مشغول به کار شوند. برخی از گفتاردرمانان همچنین در بهزیستی و بهداشت جامعه کار می‌کنند و خدماتی را در زندان‌ها و مؤسسات جوانان مجرم ارائه می‌دهند یا در موارد قضایی مربوطه شهادت تخصصی می‌دهند.

برخی از محیط‌های کاری متخصصان گفتار و زبان شامل جلسات خصوصی با مراجع است. پس از تأیید ASHA در سال ۲۰۰۵ برای ارائه خدمات گفتار/زبان از طریق ویدئو کنفرانس یا تلپراکتس، متخصصان گفتار و زبان در ایالات متحده شروع به استفاده از این مدل خدمات کرده‌اند و گفتاردرمانی آنلاین آغاز شد.

مرکز گفتار درمانی دکتر صابر

ما مسئولیت بزرگ ارائه خدمات درمانی برای بیماران را به عهده داریم. و همواره باید از توانایی های حرفه ای مان به بهترین نحو در جهت کمک به آنها استفاده نماییم. البته احتمالاً موقعیت هایی پیش می آید که در آن موقعیت ها گفتاردرمان احساس می‌کند که آمادگی ارائه درمان برای گفتار و زبان را ندارد: ما بیمار می شویم و این بیماری ما باید مورد توجه باشد، ما مشکلات و مسائل شخصی داریم و این موارد باید مورد توجه قرار گیرد. با وجود این، اساس کار ما باید این باشد که بیماران همیشه بهترین درمان ممکن را دریافت کنند. مسئولیت گفتاردرمان در ارائه بهترین درمان ممکن، با تجدید قوا کردن هنرمند برابری میکند که بدون وقفه، با فریاد «اجرا کنید» گروه اجرا کننده را با یکدیگر متحد می کند. به همین ترتیب، هنگامی که زمان ارائه درمان گفتار و زبان فرا می رسد از گفتاردرمان انتظار می رود تا به دقت و به نحو احسن، خدمات درمانی را برای بیماران «اجرا» کند. ما به طور خستگی‌ناپذیر آموزش می بینیم تا مهارت های خدمت به بیماران را کسب نماییم. ما گفتاردرمانان بیماران را از نزدیک مشاهده می کنیم، در مورد آنها مطلب می‌خوانیم درباره آنها به پژوهش می پردازیم و درباره آنها مطلب می نویسیم. ما بیماران را ارزیابی می‌کنیم و داده‌های به دست آمده از آنها را تجزیه و تحلیل و تفسیر می‌کنیم. با در نظر گرفتن انواع و میزان سرمایه گذاری هایی که گفتاردرمان ها در درک رفتار و نیازهای بیماران به عمل می آورند، چگونه میتوان از ما انتظار داشت که برای درمان بیماران مان کمتر از آنچه که توانایی داریم کاری برای آنها انجام دهیم؟ پاسخ این است که «باید منتهای تلاش خود را برای درمان بیماران به کار ببندیم».

مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر در حیطه کودکان بیش فعال و اوتیسم و همچنین اختلالاتی نظیر لکنت زبان، مشکلات تلفظی، کودکان با مشکلات شنوایی و بینایی و… فعالیت می نماید. در ادامه مطلب به توضیح برخی از این خدمات پرداخته می شود.

گفتار درمانی اوتیسم چیست

اوتیسم نوعی ناتوانی در دوران رشد است که، معمولاً پیش از سه سالگی آشکار می­شود، و به طور قابل توجهی برقراری ارتباط کلامی، و تعامل اجتماعی را آسیب می­رساند، و عملکرد آموزشی کودک را به طور نامطلوبی تحت تأثیر قرار می­دهد (دفتر ثبت فدرال، مأخذ آنلاین)

ویژگی‌های همراه با اوتیسم، شامل اشکالات در حوزه گسترده‌ای از عملکردها است که عبارتند از: اشکالات اجتماعی-عاطفی، اشکالاتی در فعالیت زندگی روزمره، و اِشکال در برقراری ارتباط. به ویژگی‌های همراه با اوتیسم که در زیر شرح داده شده‌اند، توجه کنید.

ویژگی‌های اشکالات اجتماعی- عاطفی در اوتیسم

۱) فقدان ارتباط چشمی مناسب، بیان نگاه خیره­ی غیرعادی و اشخاص.

۲) تغییرات سریع خلق ‌و خو: به ‌آسانی از کنترل خارج می‌شوند، و غالبا خنده­­ی شدیدی را بی‌مورد آغاز می‌کنند.

۳) گستره­ی توجه کوتاه است، ولی در بیشتر موارد، با هیجان‌ زدگی همراه است.

۴) ممکن است به شخص خاصّی وابسته باشند، ولی غالباً ترجیح می‌دهند تا هیچ نوع تماس بدنی با کسی نداشته باشند، یا تماس بدنی کمی داشته باشند.

۵) نسبت ‌به تغییر در زندگی روزمرّه‌ شان، مقاومت نشان می‌دهند.

۶) از فضای خصوصی‌شان محافظت به عمل می‌آورند، ولی به دیگران علاقه‌ای ندارند.

۷) به اشیای بیجان، بسیار علاقه‌مندند.

۸) در فعالیت‌های تکراری و حرکات کلیشه‌ای شرکت می‌کنند.

۹) نسبت ‌به تغییر در محیط زندگی، و یا تغییر در فعالیت‌های روزمره‌شان مقاومت نشان می‌دهند.

۱۰) نسبت ‌به تجارب حسّی، واکنش غیرعادی نشان می‌دهند.

۱۱) احساسات را درک نمی‌کنند، و یا درک آنها پایین است.

ویژگی اشکالاتی در فعالیت‌های زندگی روزمرّه در اوتیسم

۱) فعالیت‌های خود تحریکی از قبیل: تکان خوردن، چرخیدن به ‌صورت یک دایره کامل کامل کف زدن، بازی پا انگشتان در جلوی صورت، گاز گرفتن بخش‌هایی از بدنِ خود، چنگ کشیدم و فعالیت‌های خودآزاری، زمزمه کردن گام و آواز خواندن، محکم بستن چشم‌ها.

2) کم‌خواب

3) علاقه به خوردن غذاهای ویژه.

۴) مسائل حسی: در جستجوی محرک‌های شنیداری، دیداری، لمسی، حسی-حرکتی، و دستگاه‌های تعادلی است، و یا این محرک‌ها را طرد می‌کند.

۵) گاه و بی‌گاه درمورد مهارت‌ها یا رفتارهای ویژه، دانشمندان رفتار می‌کنند (استعداد پیش ‌از موقع از خود نشان می‌دهند) .

ویژگی اشکالاتی در برقراری ارتباط در اوتیسم

۱) فقدان گفتار.

2) گفتار تلگرافی

3) گفتار طوطی‌وار یا تقلیدی.

۴) گفتار تکراری.

۵) استفاده از چند ضمیر محدود. در گفتار آنها غالباً «من» وجود ندارد.

۶) ضعف در کاربرد زبان.

۷) ضعیف بودن معناشناسی و محو.

نتیجه‌گیری برای درمان گفتار و زبان

موریس نشان داده‌ است که، طیف اختلالات اوتیسم از موارد خفیف، که غالباً به نامه اسپرگر نامیده می‌شوند، تا موارد بسیار شدید در نوسان است. گفتار درمانی با خدمات گفتار و زبان، که اغلب مرتبط با خدماتی که تحت راهنمایی قانون فدرال برای کودک مبتلا به اوتیسم ارایه می‌شود، به ‌عنوان عضوی از تیم (گروه) ، به درمان بیماران مبتلا به اوتیسم می‌پردازند. به ‌معنای دقیق کلمه، آموزگار کلاس درس می‌تواند به ‌عنوان نخستین درمانگر برای برنامه درمان کودک مبتلا به اوتیس به حساب آید، ازاین‌ رو، در بسیاری از مواقع، مدارس به سمت و سوئی حرکت می‌کنند که کودکان مبتلا به و طلسم را به کلاس‌های زبان که توسط گفتاردرمانی اداره می‌شوند، بسپارند، و درنتیجه «آسیب ‌شناسان گفتار و زبان غالباً ازجمله نوخاسته متخصصانی هستند که، با کودکان کم ‌سن ‌و سال مبتلا به اوتیسم کار می‌کنند.»

هفلین و سیمپسون، گزینه‌های متعددی را برای کار با کودکان مبتلا به اوتیس شرح داده‌اند، که شامل برنامه‌هایی است که، مخصوص درمان کودکان مبتلا به اوتیسم می‌باشد. هنگام کار با کودک مبتلا به اوتیسم، علاوه ‌بر اجرای مهارت‌های مورد نظر برای درمان گفتار و زبان، SLP ‌ها را تشویق می‌کنیم تا همراه با تصمیم‌های تیم (گروه) در مورد مناسب‌ترین برنامه‌های درمانی برای کودک، درباره برنامه ویژه درمان کودک مبتلا به اوتیسم، به بررسی و تحقیق بپردازند. در میان متخصصان، در خصوص راهکارهای درمانی برای کار با کودک مبتلا به اوتیسم باید توافق و یکپارچگی وجود داشته باشد تا همه آن‌ها در برنامه درمانی مشارکت داشته باشند.

هگد پیشنهادات گوناگونی برای گفتار درمانی کودک مبتلا به اوتیسم ارائه داده ‌است که، ظاهراً صرف‌ نظر از اجرای برنامه‌های ویژه درمان اوتیسم، قابل ‌اجرا است. از بین این راهکارهای درمانی، پیشنهاداتی چون، استفاده از اشیاء واقعی به‌جای تصاویر برای ارایه‌ی محرک، آموزش ارتباط چشمی به‌ عنوان بخشی از تعامل، و آموزش‌های مهارت‌های نوبت­گیری وجود دارند. یافته‌های مهم، ماندی، سیگمان، و،کاماری ، در این‌ مورد که، رشد توجه مشترک (دونفر به چیزی نگاه کنند و یا اشاره کنند) ، مقدم بر پیشرفت در رشد زبان بیانی است، گویای این است که، کار کردن روی مهارت‌های کودک در اشاره کردند، نشان دادند، و نگاه کردن به اشیاء همراه با فرد دیگر، برای کودک مبتلا به اوتیسم سودمند است . به SLP ها توصیه می‌کنیم که هنگام کار با کودک مبتلا به اوتیسم، تدابیر گوناگونی را برای القائات بیشتر کامو به کار ببندند. درپایان، هنگام کار با کودک مبتلا به اوتیسم، SLP ‌ها باید از راهکارهای مشاوره‌ای مورد نیاز پدر و مادر و خانواده کودک آگاه باشند.

روش‌های ارزیابی گفتاردرمانی

روش‌های مختلفی برای ارزیابی زبان، ارتباطات، گفتار و بلع وجود دارد. دو جنبه اصلی ارزیابی می‌تواند تعیین میزان اختلال (سطح ناتوانی) یا چگونگی حمایت از ارتباطات یا سطح عملکردی مراجع باشد. هنگام ارزیابی سطح ناتوانی، درمانگران آموزش دیده‌اند که از رویکرد روانشناسی شناختی عصبی برای ارزیابی استفاده کنند تا به‌طور دقیق تعیین کنند که کدام جنبه از ارتباطات آسیب دیده است. برخی از گفتاردرمانگران از ارزیابی‌هایی استفاده می‌کنند که بر اساس مدل‌های آناتومیکی تاریخی زبان طراحی شده‌اند که بعدها نشان داده شده‌اند که قابل اعتماد نیستند. این ابزارها معمولاً توسط درمانگرانی که در چارچوب مدل پزشکی کار می‌کنند، ترجیح داده می‌شوند، جایی که پزشکان از آنها درخواست می‌کنند که نوعی از ناتوانی و یک درجه شدت را مشخص کنند. ابزارهای گسترده‌ای که در دسترس هستند و به کلینیک‌ها این امکان را می‌دهند که به‌طور دقیق جنبه‌ای از ارتباطات را که می‌خواهند ارزیابی کنند، انتخاب کنند. در مرکز تخصصی گفتاردرمانی دکتر صابر نیز تمامی امکانات مورد نیاز جهت انجام تست های تخصصی گفتار موجود می باشد و مورد استفادهقرار می گیرد.

از آنجایی که گفتاردرمانی مبتنی بر مدرسه تحت راهنمایی‌ها و بودجه‌های دولتی انجام می‌شود، فرآیند ارزیابی و واجد شرایط شدن سخت‌تر است. برای انجام گفتار درمانی در مدرسه، دانش‌آموزان باید معیارهای مرا مشخص شده استانی در زمینه آزمون‌های زبانی و استانداردسازی گفتار برآورده کنند. به دلیل چنین الزاماتی، برخی از دانش‌آموزان ممکن است در یک بازه زمانی کارآمد ارزیابی نشوند یا نیازهای آنها تحت تأثیر معیارها قرار گیرد. در یک کلینیک خصوصی، احتمال بیشتری وجود دارد که دانش‌آموزان با تشخیص زودهنگام به درمان مناسب برسد ، زیرا این یک خدمات قابل دسترس تر بوده و نیاز به ماندن در نوبت های پذیرش ماکن های دولتی را ندارند.همچنین می توان هزینه های درمان را از طریق بیمه های تکمیلی دریافت نمود.

مراجعان و بیماران گفتاردرمانی

گفتار درمانگران با مراجعان و بیمارانی کار می‌کنند که ممکن است با طیف وسیعی از مشکلات مواجه باشند.

• نوزادان و کودکان
• نوزادان نارس در معرض خطر بیشتری برای نیازهای تغذیه‌ای و زبانی در آینده هستند و SLTS با این گروه کار می‌کنند تا از مشکلات توسعه‌ای جلوگیری کرده و از مراقبت نوزادی حمایت کنند.
• نوزادانی که به دلیل عوارض در هنگام تولد آسیب دیده‌اند، مشکلات تغذیه و بلع، از جمله دیسفاژی
• کودکان با اختلالات خفیف، متوسط یا شدید:

اختلالات ژنتیکی که بر گفتار، زبان و/یا توسعه شناختی تأثیر منفی می‌گذارد از جمله شکاف کام، سندرم داون، سندرم دی‌ژورژ،اختلال نقص توجه و بیش فعالی،اختلالات طیف اوتیسم، از جمله سندرم آسپرگر،تاخیر در رشد،اختلالات تغذیه‌ای، از جمله نقص‌های حرکتی دهان،آسیب به اعصاب جمجمه،کاهش شنوایی،نقص‌های جمجمه‌ای-صورت که به طور منفی بر گفتار، زبان و/یا توسعه شناختی تاثیر می‌گذارد،تاخیر زبانی،اختلال خاص زبان،مشکل خاص در تولید صداها، که به آن اختلالات بیان می‌گویند، (شامل /r/ vocalic و لکنت زبان)،آسیب مغزی تروماتیک اطفال،دیسپراکسی زبانی توسعه‌ای

تحقیق 

متخصصان گفتار و زبان تحقیقاتی در زمینه علوم و اختلالات ارتباطی، اختلالات بلع، یا سایر عملکردهای بالایی دستگاه تنفسی و گوارشی انجام می‌دهند.

متدولوژی‌های تجربی، عملی و علمی که بر آزمایش فرضیه و استدلال منطقی و قیاسی بنا شده‌اند، بر تحقیقات در زمینه آسیب‌شناسی گفتار نفوذ داشته‌اند. سایر انواع تحقیق در این حوزه با تحقیقات کیفی تکمیل شده‌اند.

آموزش و تحصیلات یک گفتاردرمان

در ایالات متحده، آسیب‌شناسان گفتار و زبان باید دارای مدرک کارشناسی ارشد از انجمن معتبر ASHA باشند. پس از فارغ‌التحصیلی و موفقیت در امتحان شورای ملی، معمولاً متخصصان گفتار و زبان یک سال آموزش کلینیکی خود را آغاز می‌کنند که در آن یک مجوز موقت دریافت کرده و راهنمایی از ناظر خود می‌گیرند. در پایان این فرآیند، متخصصان گفتار و زبان ممکن است تصمیم بگیرند برای دریافت “گواهی شایستگی بالینی ASHA” اقدام کنند و برای دریافت مجوز کامل ایالتی درخواست دهند. همچنین متخصصان گفتار و زبان می‌توانند تصمیم بگیرند درجات پیشرفته‌ای مانند دکترا کلینیکی در آسیب‌شناسی گفتار و زبان، دکتری (PhD) یا دکتری آموزش (EdD) را به دست آورند.

گفتاردرمانی در آمریکا و انگلستان چگونه است؟

ایالات متحده امریکا

در ایالات متحده، برخی از کودکان واجد شرایط دریافت خدمات گفتار درمانی هستند که شامل ارزیابی و جلسات آموزشی از طریق سیستم مدارس عمومی می‌شود. اگر این طور نباشد، درمان خصوصی به راحتی از طریق جلسات شخصی با یک آسیب‌شناس گفتار و زبان واجد شرایط یا زمینه رو به رشد درمان آنلاین در دسترس است. ابزارهای کنفرانس ویدیویی مانند اسکایپ به طور فزاینده‌ای به عنوان وسیله‌ای برای دسترسی به مکان‌های دور در درمان خصوصی، مانند در جزیره جنوبی نیوزلند با تنوع جغرافیایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. گفتاردرمانی در خانه یا درمان‌های ترکیبی برای حل مشکلات خاص گفتاری به راحتی در دسترس شده‌اند. همچنین استفاده از برنامه‌های موبایل در درمان گفتار به عنوان راهی برای ارائه درمان در خانه در حال رشد است.

انگلستان

در انگلستان، کودکان حق دارند توسط تیم‌های درمان گفتار و زبان NHS محلی ارزیابی شوند که معمولاً بعد از ارجاع توسط بازرسان بهداشت یا محیط‌های آموزشی انجام می‌شود، اما والدین نیز حق دارند به طور مستقیم درخواست ارزیابی کنند. اگر درمان مناسب باشد، یک برنامه آموزشی تهیه خواهد شد. گفتار درمانگران معمولاً در تیم‌های چند رشته‌ای زمانی که یک کودک تأخیر یا اختلال گفتاری دارد فعالیت می نمایند. در سال 2018، 193,971 کودک در مدارس ابتدایی انگلستان در فهرست نیازهای آموزشی ویژه قرار داشتند که نیاز به خدمات گفتار درمانی داشتند. گفتار درمانگران در محیط‌های حاد کار می‌کنند و معمولاً در تیم‌های MDT در چندین زمینه تخصصی برای خدمات نوزادان، کودکان و بزرگسالان ادغام می‌شوند. این زمینه‌ها شامل ؛ مراقبت نوزادان، تنفسی، ENT، گوارشی، سکته، بیماری‌های عصبی، ICU، آنکولوژی و مراقبت از سالمندان است.

منابع

دوچان، جودی (16 سپتامبر 2021). “تاریخچه گفتار-زبان درمانی جودی دوچان“. تاریخچه گفتار-زبان درمانی جودی دوچان. دریافت شده در 3 اکتبر 2022.

“گفتار–زبان‌درمانگران“. انجمن گفتار–زبان–شنوایی آمریکا. بدون تاریخ. از نسخه‌ اصلی در 4 دسامبر 2024 آرشیو شده است. دریافت شده در 17 دسامبر 2024.

گفتاردرمانی برای نامفهوم حرف زدن

یکی از انواع اختلالات گفتاری در کودکان و بزرگسالان، اختلال تلفظی می باشد. اختلال تلفظی ممکن است به صورت لکنت زبان، نامفهوم حرف زدن کودک، نوک زبانی حرف زدن و.. خود را نمایان کند. گفتاردرمانی کودکان با تشخیص دقیق اختلال در کودکان به صورت تخصصی به درمان می پردازد. گفتاردرمانی برای نامفهوم حرف زدن شامل استفاده از تکنیک های مختلف گفتاری جهت کاهش سرعت صحبت کردن و اصلاح تلفظ حروف در کنار فیدبک مناسب به کودک می باشد که در مرکز تخصصی گفتاردرمانی دکتر صابر توسط گفتاردرمانان با تجربه و متخصص انجام می گیرد.

 شتابان گویی ( Cluttering ) چیست

نامفهوم حرف زدن کودکان، اختلالی در پردازش گفتار و زبان است که با گفتار سریع و نامنظم ، پراکنده ، سازمان نیافته و غیر قابل درک مشخص می شود و از لکنت زبان متفاوت است . اختلال در سازماندهی زبان مهم ترین مشخصه نامفهوم حرف زدن است.

ویژگیهای این اختلال عبارتند از  : سرعت زیاد در گفتار ، تردید در انتخاب واژه ها ، تکرار بیش از حد ، تنفس نامنظم ، در برخی افراد همراه با اختلال در تولید بعضی صداها مانند /r,s/ ، معمولا همراه با کیفیت نامناسب صدا مثلا بچگانه بودن صدا ، مهارت پایین در حرکت های هماهنگ ، دشوار خوانی ، بد بودن دست خط ، دامنه توجه بسیار کوتاه ، گفتار غیرقابل درک ، عدم آگاهی کامل نسبت به مشکل یا داشتن آگاهی بسیار کم نسبت به آن.

گزارش موردی از نامفهوم حرف زدن :

“م” پسری ۱۹ ساله می باشد که به علت سرعت بالا در گفتار روزمره و ناتوانی در کاهش این سرعت به گفتار درمانی مراجعه کرده است.

طبق گفته های مراجع حين صحبت کردن با اطرافیان و خواندن متن سرعت گفتارش به اندازه ­ای زیاد می شود که اطرافيان بارها از وی می خواهند گفته های خود را تکرار کند تا متوجه گفتارش شوند و این موضوع شدیدا او را آزرده می کند . به همین دلیل ترجیح می دهد در جمع سکوت کند و در بحث های گروهی شرکت نکند . علاوه بر ناتوانی در کاهش سرعت گفتار ، تعریف یک موضوع با شروع ، حفظ و خاتمه دادن مناسب آن انجام نمی­شود و پراکنده گویی های زیادی در تعریف موضوع مورد نظر شنیده می شود. (مشکل در فرمول سازی زبان)

از دیگر شکایتهای مراجع بی دقت بودن و سرعت بالا در انجام فعالیت های روزمره ، خوشنویسی ضعیف و خط ناخوانا است . لازم به ذکر است که شروع گفتار مراجع با تأخیر بوده و در سن ۲ سالگی اولین کلمه را گفته است و او در دوران دبیرستان هم زمان با شرکت بیشتر در جمع دوستان ، نسبت به مشکل خود آگاهی پیدا کرده است . سابقه اختلال در خانواده دیده نمی شود . مراجع دو زبانه (زبان مادری ، زبانی به غیر از زبان فارسی می باشد) است و می تواند حین صحبت کردن به زبان فارسی ، با افزایش توجه و تمرکز ، سرعت گفتارش را تا حدودی کاهش دهد . اما این توانایی را در خواندن متون به زبان فارسی و زبان مادری و صحبت کردن به زبان مادری ندارد.

نمونه صوتی در قسمت نمونه های اصلی ، گفتار مراجع حین خواندن متن است.

کلماتی که مراجع اصلاح و تکرار می کند ، با کشیدن خط زیر آنها مشخص شده اند.

متن هدف : بالاخره صبح روز شنبه شد . تابستان بود و دنیا درخشان و شاداب و سرشار از زندگی ، در دلها ترانه بود و در چهره ها شادی و در گام ها جهش . درختان اقاقیا شکوفه داده بودند و عطر شکوفه هایشان هوا را پر کرده بود.

گفته ی بیمار (واج نگاری بر اساس الگوی کتاب یدالله ثمره):

belaXare sobe ruze šambe šod.tâbestân bud va donyâ derâXšân sajab va saršâl Paz zendegi.dâr delhâ tarâne bud va dar chehreha šâdi va dar gâmhâ jaheš.deraXtâne Paqâqiyâ šekufe dade budand va Patre šekufehâyešân havâ râ por karde bud.

بررسی گفتاردرمانی برای نامفهوم حرف زدن

ویژگی های نمونه ی صوتی

1 . سرعت بالای گفتار

2  . ریتم نامنظم و فقدان مکث بین واژه ها

3  . اصلاح و تکرار گفته

4  . یکنواختی آهنگ گفتار

بالاخره صبح روز شمبه شد . تابستان بود و دنیا درخشان و شاداب و سرشار از زندگی . در دل ها ترانه بود و در چهره ها شادی و در گام ها جهش . درختان اقاقیا شکوفه داده بودند و عطر شکوفه هایشان هو را پر کرده بود.

5  . اختلال در ريتم تنفسی به صورت ناهماهنگی گفتار و تنفس

6  . تولید جویده جویده

لازم به ذکر است که صحبت کردن و خواندن متن کاملا با فک بسته انجام می شود.

همان طور که شنیده می شود سرعت بالای گفتار و فقدان مکث بین واژه ها منجر به یکنواختی گفتار شده است . اصلاح و تکرار برخی از کلمات از ویژگی های بارز این اختلال می باشد. گفتاردرمانی در این افراد در جهت اصلاح لحن، تون صدا، کاهش سرعت صحبت کردن و اصلاح تلفظ واژه ها انجام می گیرد.

منبع:

انواع لکنت زبان چیست

هر گونه اختلال در تداوم، سرعت، سهولت در تولید، برنامه ریزی، ریتم گفتاری و یا ترکیبی از این عوامل باعث ایجاد پدیده ای به نام ناروانی می شود. به عبارتی هر گونه از هم گسیختگی و آشفتگی جریان طبیعی گفتار منجر به لکنت زبان در فرد می گردد. مرکز گفتاردرمانی کودکان و بزرگسالان دکتر صابر در زمینه گفتاردرمانی لکنت زبان در کودکان و بزرگسالان با در اختیار داشتن امکانات روز دنیا و استفاده از تکنیک های تخصصی گفتاردرمانی لکنت زبان  به درمان انواع لکنت کودکان و بزرگسالان می پردازد. گفتاردرمانان مجرب مرکز دکتر صابر با توجه به این نکته که انواع لکنت زبان کودکان چیست از روش های درمان لکنت بسته به شرایط و توانایی ها و نواقص فرد بهره می برند تا به بهترین نتیجه درمانی دست یابند.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی و رفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

انواع لکنت زبان چیست:

برای توضیح این مورد که انواع لکنت زبان چیست باید به موارد زیر اشاره نمود

1 . ناروانی طبیعی ( Normal Non-fluency ) یکی از انواع لکنت زبان می باشد( نمونه ی صوتی ندارد )

این ناروانی در کودکان محدوده ی سنی ۲ تا ۵ سال دیده می شود و علایم آن تکرار در سطح کلمه و گاهی عبارت و جمله . کودک از ناروانی خود آگاه نیست . نوع ناروانی فقط تکرار است، تکرارها کمتر از ۳ بار هستند و تنش و تقلایی هنگام صحبت کردن وجود ندارد.

2 . لكنت زبان دوران رشد ( Developmental Stuttering)

ون رایپر بر این باور است که لکنت زبان زمانی پدید می آید که در جریان طبیعی گفتار، وقفه ای ناگهانی و غیر طبیعی به واسطه تکرار صداها و هجاها و کلمات و حتی عبارات ، کشیده گویی صداها و هجاها و کلمات و نیز به میان اندازی صداها و هجاها و کلمات دیگر و قفل شدن دهان ، ایجاد شود و بعضا با رفتارهای وابسته همراه باشد.

مهم ترین علائم و تظاهرات لكنت زبان عبارتند از:

1 ) تکرار(repetition)  : تکرارها ممکن است در عبارت ، کلمات یا گروه کلمات ، هجاها یا گروه های هجاها، واج ها یا وضعیت های تولیدی مقدماتی جهت تولید واج ها به وقوع بپیوندد.

۲ ) گیر(block)  : به معنی توقف های کامل در روند گفتار است . گیر ها نیز مانند تکرارها از لحاظ شدت، دیرش ، تقلای فیزیکی و رفتار های وابسته انواع گوناگون دارند.

3 ) کشیده گویی ( prolongation ): عبارت است از طولانی ادا کردن کلمات، هجاها و صداها ( به ویژه واکه ها).

گزارش موردی از لکنت زبان دوران رشد :

” س ” پسری ۲۰ ساله می باشد که از سن ۳٫۵ سالگی لکنتش شروع شده است. لکنت او با تکرار قسمت هایی از کلمه آغاز شد (علت تکرار، نبود هماهنگی اندام های گویایی با یکدیگر است.) و بعد از مدت کوتاهی کشش صداها نیز به رفتارهای لکنت اضافه شد . حالتی که در آن جریان هوا یا صدا ادامه دارد اما حرکت تولید گرها متوقف شده است که علت آن نبود هماهنگی بین تنفس و حرکات اندام های گویایی می باشد. رشد لکنت کودک در ابتدا حالت نوسانی داشته به صورتی که در شرایط پراسترس و هیجانی مقدار آن افزایش می یافته ولی در محیط آرام و بدون اضطراب، میزان لکنت بسیار کم می شد اما با افزایش سن میزان لکنت نیز زیاد شد و بیشتر به صورت گیر کردن بروز کرد. سابقه وجود لکنت در خانواده ی مادری دیده می شود و خاله و پسر دایی مراجع نیز لکنت داشته اند. والدین تک زبانه هستند. هنگامی که کودک برای اولین بار لکنت کرده، والدین با لحنی پر از اضطراب و عصبانیت از کودک خواسته اند روان صحبت کند . همواره کودک را به آرام صحبت کردن و نفس گرفتن قبل از شروع کلام تشویق کرده اند.

به علت خجالتی بودن کودک و مسخره شدن توسط همکلاسی ها در مدرسه و ادامه ندادن گفتاردرمانی در سن ۱۰ سالگی، میزان لكنت تغییری نکرده و بهبود نیافته است.

در حال حاضر لكنت این فرد بیشتر به صورت گیر همراه با لرزش در عضلات دور لب و گونه بروز می کند . این پدیده زمانی اتفاق می افتد که فرد به طور نامناسب جریان هوا یا صدا را متوقف می کند ، در حالی که حرکت اندام های گویایی ادامه دارد . به نظر می رسد کلمات شنیده شده با فشار زیادی از دهان گوینده به بیرون پرتاب می شوند. در واقع علت اصلی گیر، نبود هماهنگی بین تنفس و حرکات اندام های گویایی است. سفت شدن عضلات و بروز گیر ممکن است در سطح حنجره و مناطق بالاتر گفتار اتفاق بیفتد . همچنین مراجع هنگامی که به لکنت می افتد با عقب بردن سر و بستن چشم و فشردن دست هایش به هم قصد دارد خود را از لکنت رها کند.

اصطلاحا به این رفتارها، رفتارهای رهایی می گویند یعنی فرد فکر می کند با انجام چنین کارهایی می تواند کلمه مورد نظر را راحت تر بیان کرده و خود را از لکنت رها کند . بسیار ان این رفتارها برای افراد لکنتی عادت شده اند و به صورت غیر ارادی آنها را انجام می۔ دهند. علاوه بر رفتارهای رهایی ، نوع دیگری از رفتارها به نام رفتارهای اجتنابی در این افراد دیده می شود و زمانی بروز می کنند که فرد لکنت خود را پیش بینی کرده و تجربه های منفی ای را که هنگام لكنت کردن داشته به یاد می آورد و تلاش می کند با انجام چنین رفتارهایی از گرفتار شدن خود در لكنت حین صحبت کردن جلوگیری کند.

در این مراجع رفتارهای اجتنابی به صورت تغییر کلمه و مکث های نابه جا در شروع کلمه ای که پیش بینی می کند در آن به لکنت می افتد، دیده می شوند.

در حال حاضر ، مراجع به سطحی از اعتماد به نفس رسیده که علی رغم شکست در رسیدن به نتیجه ی مطلوب ، قصد دارد جلسات درمان را ادامه دهد تا به گفتار روان برسد.

نمونه ی صوتی شماره 16 در قسمت نمونه های اصلی، صدای مراجع حین خواندن متن است . نمونه ی صوتی شماره 17 ، خواندن متن بعد از چهار ماه گفتار درمانی مداوم می باشد. با رعایت نکات درمان و اجرای روش های درمانی میزان لکنت مراجع کاهش یافته است .

متن هدف : صبح همگی بخیر / عيد شما مبارک / خانم خوبن؟ / چند وقته از بچه ها خبری ندارم / شما محبت دارین / تلفن با شما کار داره / یکم صدای تلويزيونو کم کن.

گفته­ی بیمار (واج نگاری بر اساس الگوی کتاب یدالله ثمره):

sobhe hamegi beXeyr.Peyde šomâ mobârak.Xânom Xuban?čan vaqte Paz bačehâ Xabari nadâram/

/šomâ mohabat dârin.telefon bâ šomâ kâr dare yekam sedâye televiziyuno kam kon/

قسمت های پر رنگ شده ، نشانه گیر کردن های مراجع حین خواندن متن است.

ویژگی های نمونه ی صوتی (نمونه ی صوتی شماره ی ۱۶):

1  . گیرهای شدید همراه با لرزش در عضلات دور لب و گونه

صبح همگی بخیر / عید شما مبارک / خانم خوبن؟/ چند وقته از بچه ها خبری ندارم/ شما محبت دارین، تلفن با شما کار داره / یکم صدای تلویزیونو کم کن . (صداهایی که بیمار روی آن ها گیر می کند، با خط تیره مشخص شده اند.)

2  . بروز رفتارهای رهایی به صورت بستن چشم و فشردن دست ها به هم

3  . میزان لكنت : ۳۷٪ (تعداد کلمات لكنت شده تقسیم بر كل كلمات گفته شده ، بیانگر میزان لكنت است . )

میزان لکنت بیمار برای سطح خواندن متن ، نسبتا بالاست.

گزارش موردی از لکنت دوران رشد  (2) :

“ع” پسری ۴ ساله است که از سن ۳ سالگی لکنتش با تکرار کلمات تک هجایی و قسمت هایی از کلمه آغاز شده است. بعد از مدت کوتاهی کشش و گیر نیز به رفتارهای لکنتش اضافه شده اند. شروع گفتار کودک با تأخیر بوده و اولین کلمه را در ۲ سالگی گفته است. در حال حاضر نیز خطا در تولید صداهای گفتاری دیده می شود و مهارت های زبانی کودک متناسب با سن وی نیست. از لحاظ عاطفی بسیار پرخاشگر و عصبی است و طبق گفته های مادر، فیلم های جنگی و ترسناک زیاد می بیند که منجر به بروز کابوس های شبانه شده اند.

هنگامی که کودک برای اولین بار لکنت کرده ، والدین با تنبیه کلامی او را وادار به تصحيح گفته خود کرده اند . رشد لکنت کودک حالت نوسانی دارد . در بازی با هم سن و سالان میزان آن کمتر شده ، ولی در خانه به علت پرخاشگری های زیاد و نبود رابطه ی خوب میان کودک و ا اعضای خانواده ، میزان لكنت افزایش می یابد . سابقه­ی وجود لکنت در خانواده وجود ندارد ، اما والدین دو زبانه هستند (زبان اول و فارسی) و با یکدیگر به زبان اول صحبت می کنند . طبق گفته های مادر ، یکی از علل پرخاشگری های کودک صحبت کردن پدر و مادرش به زبان اول است زیرا به طور کامل متوجه گفتار آنها نمی شود .

در حال حاضر کودک زمانی که به لکنت می افتد با کوبیدن پاهایش روی زمین و بستن چشم‌هایش و فشار دادن آنها به هم سعی می‌کند خود را از لکنت رها کند.

نمونه صوتی شماره ۱۸ در قسمت نمونه های اصلی صدای مراجع حین خواندن شعر می باشد

شعر هدف : شبا که ما می خوابیم ، آقا پلیسه بیداره ، ما خوابه خوش می بینیم ، آقا پلیسه دنباله شکاره ، آقا پلیسه دزد و به چنگال میندازه.

گفته­ی بیمار (واج نگاری بر اساس الگوی کتاب یدالله ثمره):

/šabâ mâ miXâbim Pâqâ pulise bidâle,mâ Pâbe Puš mibinim, Pâqâ pulise dombâle šekâle, Pâqâ pulise dozdo čangæl mengâze/

12 زبان اول غیر فارسی است ولی خانواده در محیط فارسی زبان زندگی می کنند.

13 شبا ما می خوابیم ، آقا پولیسه بیداله ، ما آبه اوش می بینیم ، آقا پولیسه ددنباله شـــــکاله آقا پولیسه دزدو چنگل منگازه.

قسمت های پر رنگ شده بیانگر گیر ، قسمت های دارای خط ، بیانگر تکرار و قسمت های دارای خط و پر رنگ شده بیانگر کشش می باشند . (تکرار صدای /d/ در کلمه ی /dombale/ کشش صدای /š/ در کلمه­ی /šekar/ ).

ویژگی های نمونه ی صوتی :

1  . رفتارهای لکنت شامل : گیر ، تکرار ، کشش

2  . بروز رفتارهای رهایی به صورت کوبیدن پاها روی زمین و بستن چشم ها و فشردن آن ها به هم

3  . میزان لكنت : ۵۲٫۶٪

4  . خطاهای تولیدی شامل حذف صدای /X/ و جانشینی صدای /g/ به جای /d/ و /L به جای /r/

5  . حذف حرف اضافه ى /be/ و حرف ربط /ke/

نتایج حاصل از تحلیل نمونه ی صوتی بیانگر وجود گیر ، تکرار و کشش در خواندن شعر می باشد . عمده ی رفتار لکنت از نوع گیر است اما کشش صداهای /š/ در کلمه /šekar/  ، تکرار صدای /d/ در کلمه ی /dombale/ و صدای “m” در کلمه ی / mindaze/   ←  / mengaze / شنیده می شود.

علاوه بر لکنت ، خطاهای تولیدی به صورت حذف صدای /X/در ابتدای کلمات /Xabe/ و /Xos/ جانشینی صدایL/  / به جای /r/ در کلمه ی /bidare/ و /Sekar/ و صدای /g/ به جای “d” در کلمه ی  / mindaze/   ←  / mengaze /  وجود دارد . همچنین به علت پایین بودن مهارت های زبانی کودک ، حرف اضافه­ی /be/ را در جمله be čangæl mengâze// و حرف ربط /ke/ را در جمله /Saba ke ma miXabim/  حذف کرده است.

در قسمت سایر ، به نمونه ی صوتی ۸ مراجعه کنید : پسری ۲۴ ساله که از طریق مطالعه ی کتاب های مرتبط با اختلال ، خود درمانی کرده و در حال حاضر با هدف همکاری با گفتار درمانگر و کمک به مراجعین مبتلا به لکنت به کلینیک مراجعه کرده است.

3  . لكنت اکتسابی ( Acquired Stuttering) (نمونه ی صوتی ندارد)

لكنت اکتسابی نوعی از ناروانی در گفتار است که پس از دوران کودکی ایجاد می شود و بر اساس علت ایجاد کننده ی آن ها به دو نوع لكنت عصب زاد (نورولوژیک) و لكنت روان زاد اسایکولوژیک) تقسیم بندی می شوند.

– لكنت عصب زاد (نورولوژیک) : گونه ای از لکنت اکتسابی است که در اثر آسیب های ناشی از سکته ، ضربه به سر ، تومور و یا بیماری هایی مثل پارکینسون و مسمومیت دارویی ایجاد میشود . این لکنت همانند لکنت رشدی علائمی نظیر تکرار ، کشیده گویی و گیر دارد ؛  البته تفاوت­هایی نیز دارد که می توان با کمک آن ها این دو نوع لكنت را از هم افتراق داد به عنوان مثال تکرارهای لکنت عصب زاد برخلاف لکنت رشدی فقط در ابتدای کلمه رخ نمیدهند بلکه در بخشهای انتهایی کلمه نیز بروز می‌یابند و یا کم و خفیف بودن رفتارهای وابسته در این نوع لکنت که آن را متفاوت از لکنت رشدی می کند .

– لکنت روان زاد (سایکولوژیک) : اختلالی در روانی گفتار است که  معمولن پس از یک دوره طولانی استرس یا فشارهای عاطفی و روانی ایجاد میشود . الگوی لکنت روان زاد نیز مشابه لکنت رشدی است به این معنی که رفتار هایی نظیر تکرار گیر و کشیده گویی دارد با این تفاوت که رفتارهای وابسته به آن متفاوت از لکنت رشدی و غیرمعمول هستند .

1-تفاوت لکنت و تپق زدن (Cluttering) در چیست؟
تپق زدن (Cluttering) یک اختلال گفتاری مجزا است که با سرعت بالای گفتار، حذف هجاها، و بیان نامفهوم جملات شناخته میشود. برخلاف لکنت، فرد از مشکل خود آگاه نیست و گفتارش شبیه به «بریده بریده شدن» است.

2-آیا لکنت موقعیتی (Situational Stuttering) یک نوع مجزاست؟
خیر. لکنت موقعیتی به شرایطی اشاره دارد که لکنت فرد در موقعیت های خاصی (مثل صحبت با تلفن، سخنرانی) تشدید میشود. این حالت زیرمجموعه انواع اصلی لکنت (رشدی، عصبی یا روانی) قرار میگیرد و به عنوان یک نوع مستقل شناخته نمیشود.

بهترین متخصص گفتاردرمانی کودکان

مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر در زمینه گفتاردرمانی تخصصی کودکان و بزرگسالان فعالیت می نماید. فوق تخصص گفتاردرمانی کودک در اختلالات تلفظی، لکنت زبان و تاخیر کلامی به ازیابی و درمان می پردازد. متخصص گفتاردرمانی با استفاده از تکنیک های گفتاردرمانی و ابزارهای تخصصی مرکز توانبخشی دکتر صابر به درمان مشکلات تکلمی کودکان و بزرگسالان کمک می کنند. اتاق شنیداری، بازی درمانی و سنسوری روم از بخش های تخصصی کمکی در درمان اختلالات گفتار است. گفتاردرمانی در منزل از دیگر خدمات آسیب شناس گفتار می باشد که توسط متخصص گفتاردرمانی برای کودکان و بزرگسالان در حیط خانه اراه می گرددو موجب تسریع روند درمان و بهبود وضعیت گفتار و تکلم در بیمار می شود.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

متخصص گفتاردرمانی کودکان

صرف‌نظر از پاسخ‌های بیمار، گفتاردرمان باید آمادگی داشته باشد تا برای تداوم جلسه‌ی درمان، به طور مناسب اقدام کند، تعامل نماید، و یا واکنش نشان دهد. این روش آمادگی برای پاسخگویی، نتیجه‌ی مهارت‌های همکاری متقابل آسیب‌شناس گفتار و زبان در درمان است. هنگامی که متخصص گفتاردرمانی به نقش تعامل در روند درمان آگاه شود، تعاملات بیمار و درمانگر با یکدیگر، و هر گونه شرح و توضیح از درمان هم برای بیمار و هم برای درمانگر از اهمیت برخوردار می‌شود: گفتار و اعمال گفتاردرمان در حین درمان، روی درمان تأثیر می‌گذارد، و همچنین رفتارهای کلامی بیمار در حین درمان نیز، روی درمان اثر می‌گذارد. در کار کردن بر اساس ذهنیت در درمان، ظاهراً تعاملات اتفاقی آسیب‌شناس گفتار و زبان، مثلاً پرسش درباره‌ی کیفیت فعالیت‌های پایان‌یافته‌ی بیمار مورد ارزیابی قرار گیرند. در حقیقت، متناسب با مشکلات یادگیری بیمار، این نوع پرسش‌ها می‌توانند پی بردن به مهارت‌های گفتاری، واجی، زیر و بمی، بلندی صدا، روانی گفتار، و سایر مهارت‌های مکالمه‌ای بیمار مورد استفاده قرار گیرند. به همین دلیل، گفتاردرمان ها را تشویق می‌کنیم تا احتمالات مربوط به تعاملات را که در چارچوب یک جلسه‌ی درمانی خاص ظاهر می‌شوند، «با چشم‌های بازتری ببینید». البته برای دانشجویان که در مراحل آغازین آموزش قرار دارند، چون اطلاعات پایه‌ای آن‌ها درباره‌ی این حرفه و ذهنیت در درمان محدود است، گسترده دیدن این موضوع، دشوارتر است. با این وصف، دیر یا زود از دانشجویان انتظار داریم تا با پیوند دادن اطلاعات این حرفه با ذهنیت در درمان، با آمادگی بیشتری هدف‌های هر جلسه‌ی درمانی خاص را شناسایی کنند. آسیب‌شناسان گفتار و زبان از طریق تکرار و تمرین در استفاده از پیش‌بینی، ارزیابی، و تعاملات در جلسه‌‌ی درمان، ذهنیت خود را در درمان گسترش می‌دهند.

اهداف یک گفتاردرمانگر خوب

برای افزایش صحت ارزیابی پاسخ ­های بیمار مراحل زیر به گفتاردرمان خوب پیشنهاد می­ شوند:

۱) افزایش آگاهی درباره ­ی هدف در پاسخ بیمار.
برای مثال اگر هدف پاسخ بیمار درباره ­ی تولید صدای /س/ است. متخصص بالینی باید با جایگاه و شیوه­ ی تولید صدای /س/ آشنا باشد و به راحتی بتواند تولید صحیح صدای /س/ را تشخیص دهد.

۲) پاسخ بیمار را با هدف مورد نظر مقایسه کند.

۳) برای تعیین دقیق ویژگی ­های خاص، درستی پاسخ، پاسخ بیمار را تجزیه و تحلیل کنید. برای مثال، آیا ساختار و عملکرد اندام­ های گویایی برای تولید صدای /س/ مناسب­اند؟ آیا وضعیت بدنی بیمار تولید درست صدای /س/ را به اندازه­ی کافی حمایت می ­کند؟ آیا زبان بیمار در جایگاه درست تولید صدای /س/ قرار دارد؟ آیا برای تولید صدای س جریان هوا به طور مناسب و آن گونه که لازم است از دهان خارج می­ شود؟

۴) بر اساس نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل فعالیت تولیدی بیمار، جنبه­ های مختلف تولید صدای /س/ را که درست بوده است برای بیمار توضیح دهید.

۵) ویژگی یا جنبه ­ای از صدای /س/ را که نادرست بوده است مورد توجه قرار دهید. این مرحله را با استفاده از روش ­هایی که برای آموزش طراحی شده ­اند به پایان برسانید و تولید درست صدای /س/ را با استفاده از الگوی متخصص بالینی و یا سایر روش ­ها عملاً به بیمار نشان دهید. علاوه بر این، هگد پیشنهاد می ­کند که با دادن امتیازهای مثبت در خلال بازخورد اصلاح کننده تأثیرات منفی ناشی از بازخورد اصلاح کننده را به حداقل کاهش دهید. على الاصول نخست، همواره درباره­ ی جبنه ­های مختلف تولید که درست بود با بیمار صحبت کنید، سپس جنبه­ هایی را که نادرست بود، همراه با تحلیل این که چرا تولید نادرست بود، به کارتان اضافه كنيد.

نقش آسیب‌شناسی گفتار و زبان در روند درمان

این امکان وجود دارد تا با استفاده از چندین فعل توصیف‌گر، نقش گفتاردرمان را در درمان نشان دهیم. از جمله‌ی این احتمالات، موارد زیر را می‌توانیم نام ببریم: کمک کننده، پشتیبان، درمان‌کننده‌ی زبان، راهنما، ترغیب کننده و تشویق کننده. اگر متخصص گفتاردرمان مسئولیت بهبودی مهارت‌های ارتباطی بیمار را به عهده دارد، ولی اساساً گفتاردرمان فقط اختلال در برقراری ارتباط را درمان نمی‌کند، بلکه در مقابل، نقش او این است که، به بیمار کمک کند تا مهارت‌های برقراری ارتباط خود را اصلاح نماید (انجمن گفتار، و شنوایی آمریکا (ASHA 2001). واژه‌ی کمک کننده، به معنای همان ایفای نقش درمان کننده است، چرا که از گفتاردرمان ها انتظار می‌رود تا اختلال در برقراری مهارت‌های ارتباط را بهتر از دیگران درمان کنند.

مهارت‌های آسان‌سازی (تسهیل) مهارت‌هایی هستند که، یادگیری دانشجویان را مورد پشتیبانی و تأکید قرار می‌دهند. از جمله کسانی که مهارت‌های آسان‌سازی استادان آموزشی قاعده‌مند را مورد بررسی قرار دادند، مک‌گی، منولاسینو، هبس و منوسک بودند (1987). آن‌ها پی بردند که می‌توان استادان را به این صورت دسته‌بندی نمود: عالی «آسان‌ساز» استادانی بودند که، با دانشجویان خود گفتگوهای طولانی برقرار می‌کردند، این افراد ذاتاً خودانگیخته، دلسوز، و منحصربه فرد بودند، و دانشجویان را چندان در تنگنا قرار نمی‌دادند. این گروه از استادان، «دانشجویان را بیشتر مورد تشویق قرار می‌دادند و شوخ‌طبع بودند، و برنامه‌های آموزشی خود را به روشنی بیان می‌کردند.

مرندا و دونلان (1986) پی بردند که، سبک برقراری ارتباط استادان آسان‌ساز به این‌گونه بود که، موضوعات اندکی را مطرح می‌کردند و به ندرت از پرسش‌های مستقیم استفاده می‌نمودند. گفتاردرمان ها تشویق می‌کنیم تا در روند درمان، از این قبیل درمان‌های تسهیل کننده استفاده کنند.

رفتار بین فردی یک متخصص گفتاردرمانی

پیشتر در اینجا گفته شده است که، برخی از دانشجویان برای اجرای درمان، «استعداد ذاتی» دارند، زیرا از قبل دارای نوعی مهارت‌های برقراری ارتباط بین فردی هستند که این امر برای درمان گفتار و زبان از اهمیت برخوردار است. دانشجویانی که گفته می‌شود برای اجرای درمان دارای استعداد ذاتی هستند، بنا به عادت، ویژگی‌های گوناگونی از برقراری ارتباط مناسب را در تعاملات روزانه‌شان با بیماران، در یکدیگر ادغام می‌کنند. سماور و میلس (1986)، ده ویژگی متفاوت در برقراری ارتباط را یادآوری کرده‌اند. اگر چه ضرورت ندارد تا تک‌تک این ویژگی‌ها در اینجا شرح داده شوند، ولی ارتباط برخی از ویژگی‌ها به آسیب‌شناسان گفتار و زبان ارزشمند است. سماور و ملیس (1986) یادآوری کرده‌اند که، برقراری ارتباط فرایندی است برای دستیابی به پاسخ، نمادی دو سویه، و در عین حال واقعی. آن‌ها می‌افزایند که، برقراری ارتباط یک پدیده‌ی دریافت کننده است، و پدیده‌ای است پیچیده، گذرا، مستمر، و مبتنی بر موقعیت. کسانی که تمام یا بیشتر این ویژگی‌های برقراری ارتباط را در تعاملاتشان به خوبی رعایت می‌کنند، به عنوان افراد دارای برقرای ارتباط مؤثر قلمداد می‌شوند، و کسانی که این ویژگی‌ها را در برقراری ارتباط رعایت نمی‌کنند، به عنوان افراد ناکارآمد، ضعیف، دست و پا چلفتی، ناوارد، و شاید حتی افراد بی‌نزاکت در برقرای ارتباط محسوب می‌شوند. سماور و میلس (1986)، پنج نوع متفاوت از تعاملات برقراری ارتباط را شرح داده‌اند: گفتگو با خود (درون فردی)، بین فردی، گروه کوچک، اجتماع، و گفتگوی میانجیگرانه. هر یک از این انواع برقراری ارتباط، اهمیت خاص خودش را دارا است. با وجود این، آنچه که در ارتباط با بحث ما دارای ارزش است، مهارت‌های برقراری ارتباط بین فردی است، به ویژه هنگامی که توسط گفتاردرمان به کار گرفته شود.

آسیب‌شناس گفتار و زبان باید مهارت‌های برقراری ارتباط بین فردی را در حین درمان اجرا نماید، و پیش از این‌که درمان مستقیم گفتار و زبان را آغاز نماید، باید عناصر اصلی برقرای ارتباط  مناسب را الگوی خود را قرار دهد. به عنوان مثال، مهم است که گفتاردرمان پیش از آن که واقعاً درمان اختلال گفتار بیمار را آغاز نماید شخصیت و نیازهای اساسی کودک را به عنوان یکی از عملکردهای مهارت‌های برقراری ارتباط بین فردی مدّ نظر داشته باشد. همچنین در راه تلاش به منظور دستیابی هدف‌های درمان، مهارت‌های برقراری ارتباط بین فردی دارای اهمیت هستند. هر چه مهارت‌های برقراری ارتباط بین فردی در تعاملات درمانی مورد تکرار و تمرین قرار می‌گیرند، متخصص گفتاردرمانی و زبان تشویق و ترغیب می‌شوند تا عناصر برقراری ارتباط خوب را مورد توجه قرار دهد، و این عناصر را به عنوان بخشی از تعاملات درمانی اجرا نماید. رفتار بین‌ فردی لازم برای پیش بردن درمان گفتار و زبان، در چارچوب عناصر مناسب برقراری ارتباط قرار دارد.

رفتارهای غیرکلامی فوق تخصص گفتاردرمانی کودک

برای موفقیت بیمار در درمان، رفتارهای غیرکلامی ارایه شده از سوی گفتاردرمان مهم می‌باشند. ارتباط چشمی، سرنخ‌های چهره‌ای، احساس صمیمیت و نزدیکی، زبان بدنی، و سایر روش‌های برقراری ارتباط غیرکلامی، همگی نتایج درمان را تحت تأثیر قرار می‌دهند، و در نتیجه به عنوان بخشی از مهارت‌های برقراری ارتباط بین فردی باید توسط گفتاردرمان کنترل بارها نمونه‌ای از هر یک از هیجانات را تمرین کنند: هیجان‌زدگی و ترغیب این دو رفتار از جمله‌ی احساساتی هستند که، گفتاردرمان باید در موقع درمان از آن‌ها استفاده کند، هم به صورت کلامی و هم به صورت غیرکلامی. با استفاده از این اصطلاحات، یعنی: هیجان‌زده، غمگین، عصبانی، و خوشحال، هر یک از تصاویر را نامگذاری کنید.

شوند. همراه با رفتارهای برقراری ارتباط غیرکلامی، مفهوم رفتار عاطفی به کار می‌رود. نیکولوسی، هاری‌مان و کرشک (2004)، رفتار عاطفی را اینگونه توصیف کرده‌اند، «احساسات، عواطف، خلق‌وخو، و حالت‌های روانی همراه با یک اندیشه (ص 5)».

اهیمت رفتار عاطفی، دهه‌ها قبل مطالعه شده بود، یعنی هنگامی که کرات وُل، بولوم و برترام (1868) مشخص کرده بودند که، توجه درمانگر، پاسخگویی، ارزش‌گذاری، سازمان‌بندی، و توصیف اطلاعات همگی مکمل یادگیری‌اند. علاوه‌ بر این مفهوم، جانسون، موسیال، هال، گل نیک، دوپیس (2005) پی بردند که، یک بخش اجتناب‌ناپذیر از آموزش، در نظر داشتن نگرش‌ها و باورهای دانشجویان است، زیرا عناصر رفتار عاطفی به رفتارهای موجود در کلاس درس بستگی دارد (ص 437). همان‌گونه که جانسون و همکاران (2005) اشاره کرده‌اند، اگر چه گفتاردرمان ها مسئول رفتار دانشجویان در کلاس درس نیستند، ولی، مسئول رفتارهای عاطفی بیماران در درمان هستند. سرانجام این‌که، گفتاردرمان ها را تشویق و ترغیب می‌کنیم تا: a) یادبگیرند که نشانه‌های رفتار مناسب در درمان، شادی، برانگیختگی، اشتیاق، زیر و بمی و بلندی صدا، و بلندی حاکی از نشاط در صدا، و نظایر این‌ها) را دستکاری کنند. b) یاد بگیرند تا رفتارهای عاطفی بیماران را «مطالعه» کنند، تا نگرش‌ها، باورها، احساسات، عواطف، خلق‌وخو و حالت‌های روانی همراه با فعالیت بیمار در خلال درمان گفتار و زبان را تعیین نمایند. از این رو متخصصان گفتاردرمانی (آسیب‌شناسان گفتار و زبان) را تشویق می‌کنیم تا رفتارهای عاطفی بیماران را در خلال درمان «تشخیص دهند.» با این وصف، این کار به اصطلاح، یک خیابان دو طرفه است. بسیاری از بیماران نیز می‌توانند حالات چهره و زبان بدنی گفتاردرمان را در خلال درمان «تشخیص دهند.»

خلاصه:

متخصص گفتاردرمانی کودکان، فردی است که با دانش و تجربه خود به بهبود اختلالات گفتاری و زبانی در کودکان کمک می‌کند. این متخصصان با استفاده از روش‌های نوین و برنامه‌های درمانی شخصی‌سازی شده، به کودکانی با مشکلاتی مانند لکنت زبان، تأخیر در گفتار، اختلالات تلفظ و اختلالات ارتباطی مانند اوتیسم کمک می‌کنند. دکتر صابر، به عنوان یکی از متخصصان برجسته در این حوزه، تأکید می‌کند که تشخیص به‌موقع و شروع درمان در سنین پایین، نقش کلیدی در موفقیت فرآیند درمان دارد.

اگر به دنبال بهترین خدمات گفتاردرمانی برای فرزند خود هستید، می‌توانید با دکتر صابر و تیم مجرب ایشان مشورت کنید. این تیم با سال‌ها تجربه و استفاده از روش‌های مؤثر، همراهی مطمئن برای بهبود گفتار و ارتباط کودکان شما خواهد بود.

سوالات متداول:

1-چگونه می‌توانیم محیط مدرسه را برای کودکان با اختلالات گفتاری مناسب‌تر کنیم؟
مدیران مدارس می‌توانند با برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای معلمان، ایجاد فضایی حمایتی در مدرسه، و همکاری با متخصصان گفتاردرمانی مانند دکتر صابر، به بهبود شرایط کودکان با اختلالات گفتاری کمک کنند.

2-آیا گفتاردرمانی سخت و خسته‌کننده است؟
خیر! گفتاردرمانی برای کودکان معمولاً به صورت بازی‌های سرگرم‌کننده و فعالیت‌های جذاب طراحی می‌شود. متخصصان گفتاردرمانی مانند دکتر صابر از روش‌هایی استفاده می‌کنند که کودکان از آن لذت ببرند و در عین حال مهارت‌های گفتاری خود را بهبود بخشند.

آفازی چیست و گفتار درمانی آفازی چگونه است

 احتمالاً برای اولین بار است که با واژه  آفازی ( aphasia ) یا زبان پریشی مواجه شده اید. ممکن است برای شما این سوالات پیش بیاید که آفازی چیست؟ به چه صورتی پیشرفت می کند؟و چه مشکلات دیگری با این اختلال رخ می دهد؟ کلمه آفازی از دو بخش تشکیل شده است، بخش اول a به معنی عدم و فقدان و phasia به معنی صحبت کردن است. اختلال آفازی یا زبان پریشی به این معنی است که مواردی را که قبلاً فرد می توانسته است بیان کند الان قادر به بیانشان نیست و از توانایی های زبانی نمی‌تواند مانند قبلا استفاده کند. یکی از علت آفازی نرسیدن خون به نقاطی از مغز و آسیب مغزی است. در درمان آفازی در کودکان و بزرگسالان تشخیص نوع آفازی به صورت آفازی بروکا، آفازی ورنیکه و آفازی گلوبال بسیار مهم می باشد. گفتار درمانی آفازی نیاز به تشخیص آفازی و نوع آن دارد. گفتاردرمانی برای زبان پریشی می تواند در آسیب های ناشی از سکته مغزی، ضربه مغزی، تومورهای مغزی و عفونت ها و… در جهت بهبود اختلالات شناختی و زبانی و گفتاری افراد مداخله کند. مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر در زمینه گفتاردرمانی آفازی به صورت تخصصی فعالیت می نماید. از دیگر خدمات گفتاردرمانی دکتر صابر، گفتار درمانی در منزل است که در کودکان با مشکل آفازی بکار می رود. در این مطلب به این سوال پاسخ داده می شود که منشا آفازی چیست و گفتار درمانی آفازی و رهنمود هایی برای درمان آن ارائه می گردد.

آفازی چیست؟

هر انسانی از زبان ( language )  استفاده می کند. حرف زدن، یافتن کلمات صحیح، فهمیدن، خواندن، نوشتن، حالت های صورت و زبان بدن ( body language )  شکل های مختلف استفاده از زبان هستند. توقف یک یا چند مورد از این عملکردهای زبانی ناشی از آسیب مغزی.

کلمه آفازی از دو بخش تشکیل شده است: ( a+phasia ) که ( a ) به معنی عدم و فقدان+ ( phasia ) به معنی صحبت کردن است. به این معنی است که مباردی را که قبلاً فرد می توانسته است بیان کند الان قادر به بیانش نیست از توانایی های زبانی نمی‌تواند مانند قبلاً استفاده کند. علاوه بر آفازی امکان دارد فلج عصبی رخ دهد و همچنین مشکلات مربوط به:

• فعالیتهای هوشیارانه
• مشاهده اطراف
• توجه و تمرکز و حافظه

اکثر افراد روزانه تعدادی از این مشکلات را تجربه کرده اند که در این شرایط قادر به بیان چیزی که می خواستند بگویند و یا درک حرفهای دیگران نبوده‌اند. این اتفاق ممکن است داخل شهر و محل زندگی خود با تسلط زیاد به زبان مادری رخ دهد، مثلاً هنگام ملاقات با یک دکتر. در مکان هایی که فرد به زبان و ظرفیت‌های ارتباطی آنجا تسلط کمتری دارد اکثر اوقات به نسبت جمعیت بومی محدودتر است مثلاً همیشه در سفارش دادن غذایی که دوست دارد موفق نمی شود. افرادی که از آفازی یا زبان پریشی رنج می برند هر روز این مشکلات را تجربه می کنند،بنابراین نتیجه می گیریم که آفازی یک اختلال زبانی است.

مغز ما برای فعالیت به اکسیژن و گلوکز نیاز دارد. اگر به علت آسیب مغزی در فرایند خون رسانی در ناحیه ای از مغز اختلال ایجاد شود سلول های آن ناحیه از بین می رود. در اکثر افراد نواحی مسئول زبان در نیمکره چپ مغز قرار دارد. در مواردی که آسیب مغزی در این نواحی زبانی رخ می‌دهد آفازی یا زبان پریشی بروز می کند.

علت آفازی چیست؟

مغز ما برای فعالیت به اکسیژن و گلوکز نیاز دارد. اگر به علت آسیب مغزی در فرایند خون رسانی در ناحیه ای از مغز اختلال ایجاد شود سلول های آن ناحیه از بین می رود. در اکثر افراد نواحی مسئول زبان در نیمکره چپ مغز قرار دارد.در مواردی که آسیب مغزی در این نواحی زبانی رخ می دهد آفازی بروز می کند. هیچ وقت مشکلات دو فرد مبتلا به آفازی کاملا شبیه به همدیگر نیست.

پس علت آفازی در افراد مختلف متفاوت می کند میزان مشکلات ناحیه و آسیب مغزی ظرفیتهای زبانی اولیه و ویژگی های شخصیتی فرد بستگی دارد. بعضی از افراد مبتلا به خوبی قادر به درک زبان هستند اما دریافت واژگان صحیح یا ساختن جملات مشکل دارند در سمت دیگر بعضی از مبتلایان حرف می‌زنند اما درک و فهمیدن حرف های آنها برای شنونده دشوار است.

ظرفیتهای زبانی افراد مبتلا به آفازیا در این طیف قرار دارد توجه به ظرفیت‌های کلی ذهنی افراد مبتلا به آفازی گلوبال در معرض خطر قرار دارد تقریبا همیشه بعد از آسیب تا اندازه‌ای بهبود خود به خودی رخ می‌دهد این بهبود جزئی است و کامل موفقیت در بهبودی می تواند با تمرین زیاد تلاش و مراقبت به دست آید.

علائم آفازی چیست؟

هیچ وقت مشکلات دو فرد مبتلا به آفازی کاملا شبیه هم دیگر نیست پس آفازی در افراد مختلف متفاوت بروز می کند. میزان مشکلات به ناحیه و شدت آسیب مغزی، ظرفیتهای زبانی اولیه و ویژگی های شخصیتی فرد بستگی دارد.

بعضی از افراد مبتلا به خوبی قادر به درک زبان هستند اما در یافتن واژگان صحیح یا ساختن جملات مشکل دارند. در سمت دیگر بعضی از مبتلایان به آفازی حرف می زنند اما درک و فهمیدن حرف های آنها برای شنونده دشوار است.

ظرفیتهای زبانی افراد مبتلا به آفازیا یا زبان پریشی در این طیف قرار دارد. با توجه به ظرفیتهای کلی ذهنی افراد مبتلا به آفازیای فراگیر در معرض خطر قرار دارد. تقریباً همیشه بعد از بروز آفازی یا زبان پریشی تا اندازه‌ای بهبود خود به خودی زبان رخ می دهد. این بهبود جزئی است و کامل نیست.موفقیت در بهبودی می تواند با تمرین زیاد تلاش و مراقبت به دست آید.

نحوه بروز و پیشرفت آفازی

منشاء آفازی چیست. آفازی ناشی از آسیب مغزی است. منشاء آسیب مغزی اغلب یک آسیب شریانی است مانند اختلالات سکته مغزی، پارگی عروق مغزی، سکته قلبی ناقص که در اصطلاح پزشکی به این موارد ( CVA « cerebral vascular accident» )  یا آسیب عروقی مغزی گفته می شود. ضربه مغزی (ضربه هنگام تصادف) و غده های مغزی ( brain tumors )  موارد دیگری است که باعث بروز آفازی می‌شود.

چه مشکلات دیگری با آفازی رخ می دهد؟

آفازی به ندرت به تنهایی بروز می کند. اغلب نواحی دیگر مغز هم آسیب می بینند. مثال هایی از مشکلات همراه به شرح زیر است:

فلج نیمه بدن ( hemiplegia ) : اغلب سمت راست بدن از کار می افتد.

از دست دادن نصف بینایی ( hemianopsia )  : فرد چیزهایی که در نیمه سمت ناسالم قرار دارد را نمیبیند.

آپراکسیا ( apraxia )  : فرد در انجام فعالیت های ناخودآگاه و غیر ارادی مشکل ندارد ولی در انجام فعالیت های ارادی مشکل دارد.

اختلال بلع ( dysphagia ) : مشکلات خوردن،نوشیدن و بلع مواد غذایی.

مشکلات حافظه ( memory problems ) : حافظ هنگام یاد آوری اطلاعات زبانی نقش بزرگی را ایفا می‌کند پس از واکنش متفاوت به مسائل مختلف:  بعد از حادثه کنترل احساسات دشوار می‌شود و واکنش ها تغییر پیدا می‌کند.

صرع ( epilepsy ) : معمولاً صرع بعد از بهبود یک بافت آسیب دیده در مغز بروز میکند.

توجه: بعد از ترخیص از بیمارستان اکثر افراد مبتلا به آفازی یا زبان پریشی به فرایندهای درمانی بیشتری نیاز دارند. بهتر است از پزشک معالج در مورد ادامه درمان و بهبودی سوال شود. درمان آفازی معمولاً توسط آسیب شناسان گفتار و زبان انجام می گیرد. مدت زمان درمان به شدت آفازی،شرایط بهبود و امکانات در دسترس بستگی دارد.

درمان آفازی چیست

روش افراد مبتلا به آفازی یا زبان پریشی برای درک و گفتن تغییر پیدا می کند. افراد می توانند با استفاده درست از گزینه های ارتباطی باقیمانده با افراد مبتلا به آفازی ارتباط برقرار کنند. اغلب افراد مبتلا به آفازی شدید فقط لغات بسیار مهم و کلیدی جملات را درک می کنند. استفاده از کلمات کلیدی برای درک جمله باعث درک نادرست آن می‌شود زیرا به علت ترکیب لغات کلیدی و دانش کلی چیز ها می تواند پیام اشتباه دریافت شود.

اگر می‌خواهید به افراد مبتلا به زبان پریشی چیزی بگویید:

• برای گفت و گو زمانی را اختصاص دهید.
• راحت بنشینید و تماس چشمی داشته باشید.
• در مورد خودتان تعدادی جمله ساده بگویید.
• آهسته صحبت کنید و از جملات ساده استفاده کنید.
• روی کلمات مهم و کلیدی هر جمله تاکید کنید.
• کلمات مهم و کلیدی را بنویسید.
• جمله را تکرار کنید و نوشته را به او بدهید.
• می توانید از نقاشی کشیدن،نشانه ها و حالات بدن استفاده کنید.

وسایل کمکی

در بسیاری کشورها کتاب های تصویری که همراه با کلمات نوشتاری است وجود دارد. می‌توان از وسایل و تجهیزات و نرم‌افزارهای کامپیوتری نیز استفاده کرد.

درمان آفازی معمولا توسط گفتاردرمانی برای زبان پریشی انجام می گیرد، مدت زمان درمان به شدت آفازی بستگی دارد.

• دیر حرف زدن کودک به علت اختلال در شکل گرفتن و درک مفهوم در حقیقت به علت اختلال سلسله اعصاب مرکزی یا دستگاه مرکزی حسی گفتار که در لوب تمپرال (شقیقه ای) مغز قرار دارد می باشد. کودکانی که عقب ماندگی ذهنی شدید دارند و دیر حرف می زنند به علت اختلال دستگاه اعصاب مرکزی قادر به گفتار نیستند و برای بیان افکار خود به فریاد و صداهای نامفهوم متوسل می شوند. در اختلالات عروقی مغز ،انسفالیت،فلج و ضربه های مغزی شکل گیری و ارتباط بین کلمات صحیح انجام نمی شود و معنی و مفهوم کلمات شنیده شده درک نمی گردد و به نظر می رسد با زبان بیگانه ای با شخص صحبت می شود. اختلالات گویائی این دسته را جزء آفازی ها یا دیسفازی (زبان پریشی) دسته بندی می کنند که شروع بیماری ناگهانی و آسیب عضوی مغز علت اصلی است. زبان پریشی را نباید با اختلال در رشد زبان اشتباه کرد زیرا در زبان پریشی قبل از ابتلا به بیماری کودک دارای گفتار عادی است. در طبقه بندی زبان پریشی هفت نوع اختلال را نام برده اند که ما به ذکر دو نوع آن اکتفا می کنیم: آفازی ممکن است حرکتی یا بیانی باشد در این صورت کودک سخن دیگران را به خوبی می شنود و معنی و مفهوم آن را درک می کند ولی چون قسمت دستگاه مرکزی حرکتی مغز که در پایین و عقب لوب فرونتال جلو شیاررولاندو قرار دارد و به آن ناحیه بروکا گویند اختلال دارد لذا از بیان آنچه شنیده عاجز است. اگر کودک نوشتن را قبل از ابتلا به بیماری یاد گرفته باشد قادر است آنچه نمی تواند بگوید بنویسد.این کودکان از ایماء و اشاره برای بیان مقصود خود استفاده می کنند. این اختلال سبب بروز بعضی علائم رفتاری مانند افسردگی، کج خلقی، نافرمانی، حالت هیجانی حتی شب ادراری ،مکیدن انگشت،جویدن ناخن و… در کودکان می شود. در این عارضه گفتار آهسته ، غیرسیال وبا سختی انجام می گیرد و علیرغم دشواری در ادای کلمات آنچه گفته می شود معنی دار است. این افراد برای بیان مقصود خود بیشتر از تک واژه هایی که معنی و مفهوم را برساند استفاده می کنند و در صدد یافتن کلمات صحیح هستند.

• در نوع آفازی حسی یا دریافتی  یا آفازی ورنیکه صدا شنیده می شود ولی کودک معنی و مفهوم سخنان شنیده یا نوشته شده را نمی فهمد زیرا ترکیب و درک معنی و مفهوم اختلال دارد به عبارت دیگر در این افراد سطح فهم زبان شفاهی بسیار پایین است اگر در کودک توانایی درک آنچه شنیده می شود از بین رفته باشد به آن کری کلامی یا زبان پریشی شنیداری گویند. در این کودکان به خاطر آوردن اسامی، بازشناسی کلمات، ناتوانی در نامیدن اجسام، تحلیل زبان محیط، اختلال داشته و گفتار بدون معنی و نامربوط ولی سیال و روان و فرد برای یافتن کلمات و تلفظ واژه ها دچار زحمت نمی شود. شناسائی اصوات غیر گفتاری مانند زنگ درب، سوت قطار، صدای سگ عادی است و اغلب از طریق لب خوانی حرف های دیگران را می فهمند. زبان پریشی دیداری یا کوری کلامی به حالتی گفته می شود که کودک معنای نوشته ای را که می خواند نمی فهمد. این کودکان اشکال زیادی در یادگیری حروف الفباء، حروف صدادار، بدون صدا و کلمات نوشته شده دارند و تشخیص کلمات غالبا با صدای کلمات انجام می گیرد نه شکل آن. در این ناراحتی ضایعه مغزی منجر به قطع نواحی بینائی از نواحی زبانی می شود لذا نواحی زبانی از اطلاعات دیداری واژه ها محروم می شوند. یادگیری اعداد و نت موسیقی معمولا اشکالی ندارد و حافظه بیانی، هوش و گفتار طبیعی است. بعضی کوری کلامی و ناتوانی در خواندن را مطابق هم می دانند. در آفازی شنیداری کودک چند کلمه ای را که یاد گرفته است بازگو می کند ولی مفهومی ندارد. این افراد به نقص خود آگاهی ندارند و کلمات را یکی پس از دیگری بیان می کنند که ارتباط معنا داری با هم ندارند. به علاوه چون مفهوم سوال دیگران را در نمی یابند بنابراین نمی توانند به سوالات جواب صحیح بدهند. مبتلایان به این نوع آفازی ها چون معنای کلمات را نمی فهمند لذا نمی توانند املاء بنویسند ولی قادر به رونویسی و خواندن هستند. این حالت اغلب به علت ابتلا به آنسفالیت رخ می دهد. در این حالت ضایعه در قسمت فوقانی و عقب لوب تامپرال در نیکره غالب مغز می باشد که به ناحیه ورنیکه موسوم است.
• نکته قابل ذکر اینکه چون رشد بیانی در دوران کودکی بر کسب مهارت های دریافتی متکی است لذا درعمل هیچگاه با اختلال آفازی دریافتی خالص مواجه نمی شویم و اختلال آفازی به صورت مختلط دریافتی بیانی است. در صورتی که اختلال آفازی دریافتی بیانی در سنین 3 تا 9 سالگی با تشنج های صرعی توأم باشد آن را زبان پریشی صرعی اکتسابی گویند. پیش آگهی این نوع آفازی به مراتب بدتر از آفازی بیانی است و بستگی به شدت ضایعه ، سن بروز و میزان رشد زبان قبل از زمان ابتلا دارد.

• 1. گفتار کند،پرزحمت و توام با مکث که عمداً متشکل از کلمات محتوایی است و واژگان دستوری ( نظیر حرف تعریف و حرف اضافه) محدودی دارد        ( گفتار تلگرافی)
  2. دشواری در بازیابی کلمات.
  3. وجود خطا های معنایی بسیار ( گفتار توخالی) یا واژه پردازی های نامفهوم ( گفتار غیر قابل درک) در طی یک گفتار روان و دارای ساختار دستوری صحیح.
  4. از دیگر علائم آفازی گفتار روان و دارای شبه واژه گویهای آوایی و یا کلامی.
  5. آسیب در مهارت های درک شنیداری و در نتیجه بروز مشکلاتی در پیروی صحیح از دستورات،تشخیص درست کلمات گفتاری،پاسخگویی صحیح به سوالات.
  6. ضعف در مهارت‌های تکرار کلامی.
  7. وجود تاخیر زیاد در پردازش اطلاعات شنیداری یا شروع گفتارهای شفاهی.
  8. وجود گفتار روان/بیش روان،دارای حاشیه پردازی و فاقد کلمات محتوایی گفتار آنومیک)
  9. بیان های کلیشه ای.
  10. وجود آسیب های غیر نمادین ( یعنی آگنوزی، کنش پریشی و تکرار نابجا)

  

  اهداف گفتار درمانی در زبان پریشی (آفازی) کودکان

  1. اصلاح مهارت‌های درک شنیداری تا سطح توانش مراجع.
  2. اصلاح بیان کلامی تا سطح توانش مراجع.
  3. استفاده دائمی از راهبردهای خود- رهنمودی کمکی به منظور باقی نگه داشتن مهارت‌های ارتباطی کودکان آفازی در سطح توانش وی.
  4. درک نواقص ارتباطی کودکان آفازی توسط خانواده و مراقبین وی.
  5. اجرای یک برنامه ارتباطی توسط خانواده/مراقب بعد از اتمام درمان رسمی.

  چه نکاتی در درمان آفازی و گفتار درمانی آفازی رعایت کرد؟

  1. با تیم پزشکی به منظور تشخیص فعلی،تاریخچه پزشکی،درمانهای قبلی و پتانسیل باز توانی کودکان آفازی تبادل نظر نمایید.
  2. با کودکان آفازی و خانواده،یافته های تیم پزشکی و ارتباط آن با گفتار و زبان را به بحث بگذارید.
  3. ارزیابی گفتار و زبان را با تمرکز بر نقص زبان پریشی (آفازی) انجام دهید.
  4. به منظور بحث در زمینه یافته‌های ارزیابی،پیش آگهی میزان بهبود مهارت های ارتباطی و راهبردهای درمانی،ترتیب ملاقاتی روشنگر میان متخصصان و خانواده بیمار را بدهید.
  5. در زمینه سطح آموزشی،شغل،پیچیدگی ارتباطی و نیازهای ارتباطی کارکردی بیمار آفازی در خانه،اطلاعاتی را از خانواده/مراقبین او کسب کنید.
  6. تماس چشمی دائمی و مجاورت فیزیکی مناسب با افراد مبتلا به زبان پریشی (آفازی) را در گفتاردرمانی آفازی حفظ نمایید.
  7. عواطف کودکان آفازی را منعکس نمایید و وی را مطمئن کنید که عواطف وی فهمیده می شود (مثلاً: من می فهمم که تو رنجیده ای.(
  8. به صورت مثبت، از تلاش بیمار برای ایجاد ارتباط در طول گفتار درمانی برای زبان پریشی تقدیر نمایید ( مثلا من می توانم ببینم که تو واقعا سعی می کنی صحبت کنی.، و اون برای تو مشکله.)
  9. تمرکز و آگاهی کودکان آفازی از محرکات بینایی را افزایش دهید. مراحل ابتدایی درمان کارکرد بینایی را به این صورت اجرا نمایید که از کودک آفازی بخواهید خطوط ترسیم شده را با انگشت ردیابی کند. سپس اشیا کاربردی را دستکاری کند و آنها را با خطوط ترسیم شده تطبیق دهد.
  10. مجموعه متنوعی از تصاویر و اشیا را به کودکان آفازی ارائه دهید،نحوه تولید کلمات را مدل سازی کنید و با استفاده از حرکات بیانگر،کارکرد اشیا را نمایش دهید،کودکان آفازی را تشویق به تقلید نمایید .                                                                                                                                                                                   
  11. تصاویر یا اشیا مربوط به یک زمینه خاص را به افراد مبتلا به زبان پریشی (آفازی) نشان دهید و از او بخواهید که تصویر یا شیء صحیح را (بعد از آنکه نامیده شد) نشان دهد،عملکرد موفق وی را تقویت کنید و با افزایش پیشرفت او بر تعداد تصاویر/اشیا بیفزاید.
  12. از کودکان آفازی بخواهید به اشیای پیرامون اتاق اشاره نمایند،در هر دستور بر تعداد اشیا بیفزایید(مثلاً سقف را نشان بده یا سقف و سپس پنجره را نشان بده.) پاسخ صحیح را تقویت نمایید.
  13. واکه های مجزا و ترکیبات همخوان- واکه و واکه- همخوان را الگو سازی نمایید، از یک آینه و روش های حرکتی جنبشی استفاده کنید،کودکان آفازی را تشویق به تقلید نمایید.
  14. توالی های کلامی خودکار (نظیر اعداد،روزهای هفته و ماه های سال،) اشعار ساده آشنا یا اطلاعات مربوط به تعیین هویت کودکان آفازی را الگوسازی کنید،کودکان آفازی را تشویق به تقلید در طول گفتار درمانی نمایید.
  15. برون ده کلامی را تسهیل نمایید. یک الگوی آهنگین مختصر (مثلاً سه نت) را برای کودکان آفازی زمزمه نمایید،کلمات را به این الگویی آهنگین اضافه کنید (مثلا صبح بخیر) این بیان را به صورت آواز برای او بخوانید،الگوی آهنگین را رفته رفته حذف نمایید به گونه ای که فقط کلمات گفته شوند،تقلید کلامی کودکان آفازی را در هر مرحله کسب کنید و عملکرد موفق وی را تقویت نمایید.
  16. دستورات شنیداری را با حرکات بیانگر یا حرکات دستی تسهیل گر ترکیب نمایید،به تدریج تعداد این حرکات را کاهش دهید تا جایی که کودکان آفازی دستورات را صرفاً از طریق کلامی فهمیده و اجرا نماید.
  17. به منظور تسهیل بازیابی کلامی (و نیز عبارت های حامل) در افراد مبتلا به زبان پریشی (آفازی)،سلسله مراتبی از نشانه‌ها (ابتدا نشانه های واجی،نشانه های تداعی کلمه و نشانه های کارکردی) را ابداع و ارائه در درمان آفازی نمایید،به تدریج از تعداد نشانه های لازم برای بازیابی کلمه هدف توسط کودکان آفازی بکاهید.
  18. با استفاده از تکلیفی همچون نامیدن تصاویر،نامیدن در ازای سوال،تکمیل جمله،ویژگی و کارکرد اشیا تداعی کلمه و طبقه بندی کردن بازیابی کلمه را برای کودکان آفازی تسهیل نمایید.
  19. از افراد مبتلا به زبان پریشی (آفازی) در زمینه اطلاعات شخصی و محیط پیرامونش سوالاتی بپرسید،پاسخ های صحیح را مورد تمجید قرار دهید،در صورتی که کودکان آفازی پاسخ های ناصحیح دادند،به راحتی پاسخ صحیح را بدهید و سوال بعدی را بپرسید.
  20. از کلماتی استفاده نمایید که کودکان آفازی قبلاً فراگرفته اند،آنها را در جلسات گفتاردرمانی آفازی با حرف تعریف،حرف اضافه،صفات و افعال بیامیزید تا واحدهای دستوری ایجاد شود،از کودکان آفازی بخواهید این عبارت ها را تکرار کنند.
  21. از کودکان آفازی بخواهید به اشیای پیرامون اتاق اشاره نمایند،بر تعداد اشیا در هر دستور بیفزاید (مثلاً سقف را نشان بده یا سقف و سپس پنجره را نشان بده) پاسخ های صحیح را تقویت نمایید.
  22. دستورات دو و سه مرحله ای را (همزمان با بیان آن .م ) نمایش دهید،دستورات را با اشیا پرکاربرد ترکیب نمایید (مثلاً لیوان را بردار و آن را روی سینی بگذار) به تدریج نحوه اجرا را حذف نمایید تا جایی که کودکان آفازی بتوانند دستوراتی را که فقط از ورودی شنیداری دریافت می کند اجرا نماید.
  23. به افراد مبتلا به زبان پریشی (آفازی)تصویری را ارائه نماید و فهرست کوتاهی از سوالات شفاهی را از وی بپرسید و از او بخواهید پس از هر سوال با بله و خیر پاسخ گویند.
  24. تعدادی سوالات کلمه‌ای از بیمار بپرسید،وی را تشویق نمایید تا با جملات کامل پاسخ گوید (مثلاً بپرسید چند سال دارید و او پاسخ دهد من ۲۵ سال دارم یا بپرسید صبح ها چه میخوری؟و او پاسخ دهد من صبحانه میخورم.
      

      گفتار درمانی در درمان آفازی چیست

      

      1. دو سه جمله انتخابی از یک داستان را برای کودکان آفازی بخوانید،سوالاتی درباره حوادث اصلی،اشخاص یا مکان های مطرح در این جملات بپرسید،پاسخ صحیح را تقویت نمایید.
      2. از کودکان آفازی به خواهید بخش کوچکی از یک برنامه تلویزیونی را که برایش جالب است ببینند،سوالاتی را درباره اشخاص،حوادث یا مکان های موجود در این برنامه بپرسید،درک صحیح را تقویت نمایید.
      3. تصاویر افعال موجود در مجلات،روزنامه ها یا دیگر منابع را به کودکان آفازی نشان دهید،از وی بخواهید آنچه را در تصاویر رخ داده است تعریف نمایند.
      4. متن هایی را برای کودکان آفازی بخوانید،بخش کوچکی از یک برنامه تلویزیونی را با یکدیگر تماشا کنید،با یکدیگر به یک برنامه انتخابی رادیو گوش دهید،از کودکان آفازی درباره حوادث،اشخاص یا مکان ها سوالات جزئی و دقیق بپرسید.
      5. یک مقاله کوتاه از روزنامه یا مجله به کودکان آفازی بدهید که بخوانند و سپس از آن ها درباره حوادث،اشخاص یا مکان های مطرح در مقالات سوالات دقیق و جزئی بپرسید تا درک آنها از مطالب تایید گردد.
      6. با کودکان آفازی مکالمه ساختارمندی  را پیش بگیرید،عناوینی که برای آن ها جالب است است به بحث بگذاگرید،به منظور کسب اطلاعات بیشتر از آنها سوالات جهت دار بپرسید.
      7. روشهای خود رهنمودی شامل توصیف کاربرد،حرکات بیانگر تسهیلی(که به شنونده برای حدس کلمه کمک می‌کند) عبارت های حامل (نظیر من دارم فکر می کنم به…) یا خود رهنمود های نوشتاری را به کودکان آفازی آموزش دهید.
      8. مطالب نوشتاری پیچیده و مبسوطی از عناوین مورد علاقه کودک آفازی به او بدهید تا بخواند،به منظور افزایش میزان یاد سپاری اطلاعات و سپس بیان مبسوط مطالب موردنظرش سوالاتی از وی بپرسید.
      9. همراه با کودکان آفازی برنامه‌های رادیو گوش دهید یا نمایش‌های تلویزیونی را نگاه کنید. به منظور افزایش میزان یاد سپاری اطلاعات در کودکان آفازی و نیز ارائه مبسوط مطالب مورد نظرش،سوالاتی از آنها بپرسید.
      10. به منظور کسب به ساختارهای دستوری مورد نظر،سوالاتی از بیمار بپرسید (مثلاً اگر ساختار مورد نظر،عبارت دارای حرف اضافه (گروه حرف اضافه ای) است از کودکان آفازی بپرسید شما ظروف را کجا می گذارید؟آنها باید پاسخ دهند در کابینت.
      11. همراه با کودکان آفازی به برنامه‌های رادیو گوش دهید تا نمایش‌های تلویزیونی را نگاه کنید،به منظور افزایش میزان یاد سپاری اطلاعات در کودکان آفازی و نیز ارائه مبسوط مطالب مورد نظرش،سوالاتی از وی بپرسید. با هدف افزایش کارایی و وضوح گفتار،موقعیت های محاوره‌ای خاص را به صورت نقش اجرا نمایید (مثلاً در یک رستوران غذا سفارش بدهید یا به پزشک زنگ بزنید). موفقیت کودکان آفازی را تشویق نمایید.
      12. فعالیتهای تسهیلی ویژه ای را در جلسات گفتار درمانی در زبان پریشی برای کودکان آفازی تعیین نمایید تا در آن شرکت نمایند،در جلسه درمانی بعدی از آنها بخواهید توضیح دهند که در فعالیت مربوط به چه اتفاقی افتاد.
      13. از افراد مبتلا به زبان پریشی (آفازی)بخواهید در جلسه گروه درمانی و گفتار درمانی آفازی با دیگر مراجعین مبتلا به زبان پریشی شرکت کنند،در طی جلسه بر نگهداری عنوان و استفاده کودکان آفازی از روش‌های خود رهنمودی تاکید نمایید.
      14. به منظور جبران مشکلات یادسپاری کلمه و افزایش روانی مکالمه،به کودکان آفازی آموزش دهید که به صورت دائمی از راهبردهای نظیر حاشیه پردازی،مکث های ساختاری و تکرار عبارت های قبلی استفاده نمایند.
      15. برنامه انتقال را (به منظور استفاده کودکان آفازی هنگام برگشت به منزل) در مرکز درمان آفازی طراحی نمایید. این برنامه شامل انواع نشانه ها،راهبردهای جبرانی و روشهای تسهیل کننده ای می شود که در حفظ مهارت های ارتباطی کودکان آفازی بیشترین تاثیر را دارد،به خانواده/مراقب نحوه اجرای این برنامه را آموزش دهید.

      سوالات متداول:

1.علت ایجاد آفازی چیست؟

آفازی به علت یک آسیب مغزی به وجود می آید، این آسیب مغزی به علت یک خونریزی مغزی(سکته) یا ضربه مغزی یا تومور های مغزی ایجاد می شود.

2. بیمار آفازی توانایی صحبت کردن دارد؟

هیچ وقت مشکلات دو فرد مبتلا به آفازی کاملا شبیه هم دیگر نیست. میزان مشکلات به ناحیه و شدت آسیب مغزی، ظرفیتهای زبانی اولیه و ویژگی های شخصیتی فرد بستگی دارد. بعضی از افراد مبتلا به خوبی قادر به درک زبان هستند اما در یافتن واژگان صحیح یا ساختن جملات مشکل دارند. در سمت دیگر بعضی از مبتلایان به آفازی حرف می زنند اما درک و فهمیدن حرف های آنها برای شنونده دشوار است.

3. گفتاردرمانی برای بیمار آفازی چه کار می کند؟

یک متخصص گفتاردرمانی در جهت اصلاح مهارت‌های درک شنیداری تا سطح توانش مراجع، اصلاح بیان کلامی بیمار، باقی نگه داشتن مهارت‌های ارتباطی کودکان آفازی در سطح توانش آنها درک نواقص ارتباطی کودکان آفازی توسط خانواده و مراقبین وی و پیگیری اجرای یک برنامه ارتباطی توسط خانواده/مراقب بعد از اتمام درمان رسمی تلاش می نماید.