دسته: مقالات

آموزش بالینی در درمان کودکان اختلال یادگیری

آموزش ویژه یکی از اساسی ترین رکن های درمان کودکان اختلال یادگیری -ناتوانی یادگیری می باشد. نوعی خاصی از آموزش برای کمک به دانش آموزان اختلال یادگیری، آموزش بالینی می باشد. هدف از آموزش بالینی سازگار ساختن تجارب یادگیری با نیازهای منحصر به فرد هر دانش آموز خاص است.

معلم بالینی، با استفاده از تمام اطلاعات جمع آوری شده در ارزیابی،شامل تحلیل ویژگی های خاص یادگیری دانش آموز، برنامه مخصوصی را برای آموزش طراحی می کند. ارزیابی با آغاز آموزش متوقف نمی شود.

در واقع، اساس آموزش بالینی این است که ارزیابی و آموزش کودکان اختلال یادگیری ، مستمر و در ارتباط با یکدیگر باشد. معلم بالینی، با آشکار شدن نیازهای جدید کودک مبتلا به ناتوانی یادگیری، تغییراتی در آموزش ایجاد می کند.

در آموزش بالینی، از راهبرد های مداخله ای بسیار گوناگونی می توان سود جست. معلم بالینی ( نظاره گر کودک ) است. وی به جای تمرکز صرف بر آنچه دانش آموز اختلال یادگیری نمی تواند انجام دهد، به مشاهده جزییات آنچه کودک انجام می دهد می پردازد.

برای مثال: معلم بالینی با مشاهده انواع خطاهایی که دانش آموز با ناتوانی یادگیری مرتکب می شود می تواند اطلاعات زیادی درباره دانش آموز به دست آورد، نظیر سطح فعلی رشد کودک، شیوه تفکر او یا نظام زیر بنایی زبان او. توجه به خطاهای دانش آموز اختلال یادگیری در خواندن می تواند به شناخت شیوه تفکر او منتهی شود.

همچنین آموزش بالینی را می توان فرایند متناوبی از آموزش – تدریس -آزمون، و معلم را با نقش های متناوب آزمونگر و معلم در نظر گرفت.

نخست از کودک اختلال یادگیری آزمون به عمل می آید، سپس یک واحد درس بر اساس اطلاعات حاصل تدریس می شود. پس از تدریس، برای تعیین آنچه آموخته شده است، دوباره از دانش آموز با ناتوانی یادگیری آزمون گرفته می شود.

اگر کودک به خوبی از عهده آن برآید، معلم بالینی درمی یابد که روش تدریس موفقیت آمیز بوده است. و برای مرحله بعدی یادگیری برنامه ریزی می کند. اگر کودک با ناتوانی یادگیری در آزمون عملکرد بدی داشته باشد، معلم باید برنامه آموزش را مجددا ارزیابی کند و علت شکست در یادگیری را تعیین کند و روش جدیدی نیز برای آموزش در نظر بگیرد.

آموزش بالینی چیست؟

آموزش بالینی، روشی ساختارمند در فرآیند درمان و آموزش کودکان با اختلال یادگیری است که تلفیقی از ارزیابی تخصصی، آموزش فردمحور و پیگیری مستمر را ارائه می‌دهد. در این شیوه، درمانگران و معلمان ویژه، با استفاده از مشاهدات دقیق و آزمون‌های دوره‌ای، برنامه‌ای آموزشی طراحی می‌کنند که متناسب با سطح توانایی واقعی کودک باشد. برخلاف روش‌های سنتی که بر آموزش یکسان برای همه تأکید دارند، آموزش بالینی به بررسی دقیق پیشرفت‌ها و نقاط ضعف فرد می‌پردازد و دائماً بر اساس داده‌ها، روش‌های آموزشی را اصلاح می‌کند.

این مدل آموزشی، برای کودکانی که دچار نارساخوانی، اختلال ریاضی، اختلال نوشتن یا سایر مشکلات یادگیری هستند، بسیار مفید است. چرا که در این روش، صرفاً به آموزش دروس پرداخته نمی‌شود، بلکه فرآیندهای ذهنی درگیر در یادگیری مانند حافظه کاری، توجه، مهارت‌های دیداری-شنیداری و درک مطلب نیز تقویت می‌شود.

آموزش بالینی مستلزم هیچ نظام آموزشی، محیط آموزشی یا سبک تدریس خاصی نیست و می تواند مورد استفاده معلم های ویژه و معلم های کلاسی قرارگیرد یا در همکاری گروهی به کار رود.

افزون بر این ، آموزش بالینی را می توان در بسیاری از محیط های آموزشی برای کودکان اختلال یادگیری به کار برد: در کلاس درس آموزش و پرورش همگانی، در اتاق حل مشکل، در کلاس ویژه یا در موقعیت انفرادی. آموزش بالینی را می توان با راهبردهای مداخله ای یا روش های تدریس بسیار گوناگونی همراه کرد.

آموزش بالینی روشی بی مانند در درمان کودکان اختلال یادگیری -ناتوانی یادگیری می باشد . این روش مستلزم انعطاف پذیری و تصمیم گیری مستمر است.

گاه، معلم  تعیین کننده شیوه های برنامه درسی نیست بلکه مواد درسی تعیین کننده است. دومین مشخصه آموزش بالینی این است که برای یک دانش آموز منحصر به فرد طرح می شود نه یک کلاس. در کلاس عادی، برنامه آموزشی برای دانش آموزان متوسط طراحی می شود. اما بهترین روش برای تدریس در یک کلاس ممکن است بهترین روش برای تدریس به یک دانش آموز با نیازهای خاص یادگیری نباشد.

سومین مشخصه آموزش بالینی این است که می توان آن را با انواع ترتیب ها به انجام رساند. تدریس به دانش آموزان ممکن است در یک گروه یا کلاس تلفیقی یا با معلم کلاسی یا معلم آموزش ویژه باشد.

معلم باید نسبت به نوع یادگیری فردی دانش آموزان اختلال یادگیری، علایق، نقاط ضعف، نقاط قوت، سطوح رشد و احساسات و سازگاری آنان با جهان پیرامونی حساس باشند.

کاردرمان متخصص و آموزش دیده در زمینه کودکان اختلال یادگیری – ناتوانی یادگیری می تواند یک طرح آموزش بالینی را متناسب با نیاز های ویژه کودک برنامه ریزی و با کمک معلم کودک در محیط مدرسه، منزل و کلینیک کاردرمانی اجرا کند.

مراحل آموزش بالینی در کودکان دارای اختلال یادگیری

فرآیند آموزش بالینی در کودکان دارای اختلال یادگیری، به‌صورت گام‌به‌گام طراحی می‌شود تا ضمن ارزیابی تخصصی اولیه، بتوان برای هر کودک یک مسیر یادگیری شخصی‌سازی‌شده ارائه داد. اولین مرحله، ارزیابی جامع کودک از جنبه‌های شناختی، زبانی، حرکتی و تحصیلی است. این ارزیابی به کمک تست‌های استاندارد و مشاهده دقیق توسط متخصصان انجام می‌گیرد. سپس در مرحله دوم، برنامه‌ریزی آموزشی فردی (IEP) تدوین می‌شود که شامل هدف‌های کوتاه‌مدت، روش‌های آموزشی و ابزارهای پشتیبان است.

در مرحله سوم، اجرای برنامه آغاز می‌شود و کودک تحت نظارت دقیق معلم بالینی یا درمانگر آموزشی قرار می‌گیرد. این اجرا معمولاً در محیط‌های کنترل‌شده مانند مراکز درمانی، کلینیک‌های اختلال یادگیری یا مدارس تخصصی صورت می‌گیرد. مرحله چهارم، بازبینی و اصلاح مداوم برنامه است. بر اساس پیشرفت کودک و نتایج آزمون‌های میان‌دوره، اهداف آموزشی تغییر یا اصلاح می‌شود تا بهره‌وری حفظ گردد.

در نهایت، مرحله پنجم که اغلب نادیده گرفته می‌شود، انتقال مهارت به محیط مدرسه و خانه است. در این مرحله، راهکارهایی برای همکاری والدین و معلمان طراحی می‌شود تا کودک بتواند آموخته‌ها را در محیط واقعی زندگی خود به کار بگیرد. استفاده از عبارات «مراحل آموزش بالینی»، «برنامه‌ریزی آموزشی فردی» و «ارزیابی اختلال یادگیری» در این بخش باعث تقویت سئوی مقاله می‌شود و ارزش محتوای آن برای درمانگران، والدین و مربیان افزایش می‌یابد.

سوالات متداول:

1-چه تفاوتی بین آموزش بالینی و تدریس معمول در مدرسه وجود دارد؟
در تدریس معمول، روش آموزش برای همه دانش‌آموزان یکسان است. اما در آموزش بالینی، برنامه‌ای اختصاصی برای هر کودک طراحی می‌شود. تمرکز آموزش بالینی بر روی نقاط ضعف خاص، شیوه یادگیری کودک، و استفاده از تکنیک‌های چندحسی است که در کلاس‌های سنتی کمتر به آن توجه می‌شود.

2- چگونه می‌توان متوجه شد که کودک نیاز به آموزش بالینی دارد؟
اگر کودک شما در یادگیری خواندن، نوشتن یا ریاضی دچار مشکل است، مطالب را دیر یاد می‌گیرد، یا در مقایسه با هم‌سن‌وسال‌هایش عملکرد پایین‌تری دارد، بهتر است توسط متخصص اختلال یادگیری یا کاردرمانگر ارزیابی شود. پس از ارزیابی، در صورت نیاز، آموزش بالینی توصیه خواهد شد.

نقش ژنتیک و تغذیه در نقص توجه و بیش فعالی

بیش فعالی و نقص توجه با علائمی نظیر بی توجهی، تکانشگری، اضطراب، بی قراری و پریشانی و بی دقتی مشخص می شود. این اختلال همراه با افت تحصیلی و ناسازگاری در مدرسه همراه است. جهت تشخیص اختلال حد اقل شش مورد از موارد تشخیصی  اختلال نقص توجه و بیش فعالی باید در مدت زمان حداقل 6 ماه در کودک وجود داشته باشند. این علایم باید در بیش از یک محیط مانند مدرسه و منزل رخ دهند. 3تا 12درصداز کودکان سن مدرسه تحت تأثیر این اختلال هستند و شیوع آن در پسران بیشتر از دختران است.

در درمان این کودکان استفاده از داروهای محرک مانند دکستروآمفتامین، متیل فنیدات شایع است.استفاده از این داروها در از نظر ایجاد سلامت در کودک با اختلال نقص توجه و بیش فعالی قدمت 30 سال دارد. به علت عوارض جانبی این دارو مانند بیخوابی، کاهش اشتها و دردهای شکمی والدین این کودکان به دنبال درمان های جایگزین برای آنان هستند.

ژنتیک و اختلال نقص توجه وبیش فعالی

در مورد علل بروز این اختلال تحقیقات فراوانی در حال انجام است. عواملی مانند ژنتیک، عوامل محیطی و تغییرات ساختاری و فیزیولوژیک در بروز این اختلال شناخته شده است.

تحقیقات خانوادگی، دوقلویی و فرزندخواندگی نشان می‌دهند که ADHD تا حد زیادی ارثی است و حدود ۷۴٪ از ریسک ابتلا به آن به عوامل ژنتیکی مرتبط است. ADHD اغلب با سایر اختلالات روان‌پزشکی مانند افسردگی، اضطراب، اوتیسم و اختلالات رفتاری همراه است و شواهد ژنتیکی نشان می‌دهند که این هم‌زمانی تا حدی ناشی از عوامل ژنتیکی مشترک است. به این ترتیب، ADHD نه تنها یک اختلال خانوادگی و ژنتیکی است، بلکه ناشی از تعامل پیچیده‌ای میان عوامل ژنتیکی و محیطی است که بر رشد شناختی، هیجانی و اجتماعی کودک تأثیر می‌گذارد. آگاهی از این جنبه‌های ژنتیکی و زیستی می‌تواند به ارائه راهکارهای مؤثر برای مدیریت رفتار و هیجانات کودکان بیش‌فعال کمک کند.

شناخت این جنبه‌های ژنتیکی و زیستی اهمیت زیادی دارد، زیرا می‌تواند به والدین، معلمان و متخصصان کمک کند تا راهکارهای مؤثری برای مدیریت رفتارها، کنترل هیجانات و حمایت از رشد سالم کودکان بیش‌فعال ارائه دهند. با توجه به این عوامل، رویکردهای ترکیبی شامل آموزش مهارت‌های هیجانی، محیط ساختاریافته، فعالیت‌های بدنی و تقویت رفتارهای مثبت می‌توانند در کنترل علائم ADHD و بهبود کیفیت زندگی این کودکان نقش مؤثری داشته باشند.

رژيم غذايي و اختلال كمبود توجه و بيش‌فعالي

اثر رژیم غذایی و تغذیه بر اختلال نقص توجه و بیشفعالی موضوعی است که مدنظر متخصصان این رشته قرار گرفته است. در بسیاری از کودکان دارای این اختلال، نشانه هایی از سطح پایین مواد مغذی مختلف و شواهدی در ارتباط با پاسخهای رفتاری به غذاهای خاص و افزودنیهای غذایی ، قند های تصفیه شده و اسید های چرب ضروری وجود دارد.

در دهه 1970 رژیم غذایی با حذف رنگهای غذایی مصنوعی، نگهدارنده ها و سالیسیلات ها مطرح شد که نتایج نشان داد وضعیت 50 درصد بیماران مبتلا به نقص توجه و بیش فعالی بهبود یافته.

تحقیقات دیگری در زمینه اثر مصرف قندهای تصفیه شده بر رفتار کودکان بیش فعال وجود دارد،هنگامی که ساکارز از رژیم غذایی کودکان بیش فعال حذف گردید ، رفتار های آنها بهبود یافت اما علایم بیش فعالی با مصرف مجدد شکر بازگشت. مطالعات پراکنده بسیاری بر کمبود اسید های چرب   n-3  در کودکان با نقص توجه وبیش فعالی اشاره دارند.

مصرف دوره ای 3 ماهه از  مکملهای حاوی روغن بذر کتان که غنی از اسید چرب n-3 آلفالینولنیک اسید بودند بهبود قابل توجهی را در رفتار کودکان با نقص توجه وبیش فعالی نشلن داده است.

تغذیه و بیش فعالی: چگونه رژیم غذایی بر ADHD تاثیر می‌گذارد؟

اختلال بیش‌فعالی و نقص توجه (ADHD) یکی از شایع‌ترین اختلالات عصبی-رشدی در کودکان و بزرگسالان است. در حالی که عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز این اختلال نقش دارند، تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که تغذیه نیز می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر علائم ADHD داشته باشد. رژیم غذایی نه تنها بر عملکرد مغز تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند به کاهش یا تشدید علائمی مانند بی‌قراری، عدم تمرکز و تکانشگری کمک کند.

تاثیر قند و رنگ‌های مصنوعی بر بیش‌فعالی

مطالعات نشان می‌دهند که مصرف بیش از حد قند و غذاهای حاوی رنگ‌های مصنوعی می‌تواند علائم ADHD را در کودکان تشدید کند. این مواد باعث افزایش ناگهانی سطح انرژی و سپس افت سریع آن می‌شوند که منجر به بی‌قراری و کاهش تمرکز می‌گردد. به والدین توصیه می‌شود از دادن نوشیدنی‌های شیرین، آب‌نبات‌ها و تنقلات فرآوری شده به کودکان مبتلا به ADHD خودداری کنند.

نقش امگا-۳ در بهبود عملکرد مغز

اسیدهای چرب امگا-۳، به ویژه DHA و EPA، برای سلامت مغز ضروری هستند. تحقیقات نشان داده‌اند که کمبود امگا-۳ در کودکان مبتلا به ADHD شایع است و مصرف مکمل‌های حاوی این اسیدهای چرب می‌تواند به بهبود تمرکز و کاهش علائم بیش‌فعالی کمک کند. منابع طبیعی امگا-۳ شامل ماهی‌های چرب مانند سالمون، گردو و دانه‌های چیا است.

پروتئین و نقش آن در ثبات انرژی

یک رژیم غذایی غنی از پروتئین می‌تواند به ثبات سطح انرژی و بهبود تمرکز کمک کند. پروتئین‌ها باعث آزادسازی آهسته‌تر قند در خون می‌شوند و از نوسانات انرژی جلوگیری می‌کنند. تخم مرغ، مرغ، گوشت قرمز بدون چربی، حبوبات و مغزها از جمله منابع عالی پروتئین هستند که می‌توانند در رژیم غذایی کودکان و بزرگسالان مبتلا به ADHD گنجانده شوند.

مواد معدنی ضروری: روی، منیزیم و آهن
کمبود برخی مواد معدنی مانند روی، منیزیم و آهن با تشدید علائم ADHD مرتبط است. این مواد معدنی در تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی و بهبود عملکرد مغز نقش دارند. برای مثال، کمبود آهن می‌تواند باعث خستگی و کاهش تمرکز شود. گنجاندن غذاهایی مانند اسفناج، عدس، دانه‌های کدو تنبل و گوشت قرمز در رژیم غذایی می‌تواند به تامین این مواد معدنی کمک کند.

رژیم حذفی: شناسایی مواد غذایی محرک
برخی کودکان ممکن است به مواد غذایی خاصی مانند گلوتن، لبنیات یا مواد افزودنی حساسیت داشته باشند که می‌تواند علائم ADHD را تشدید کند. رژیم‌های حذفی تحت نظر متخصص تغذیه می‌توانند به شناسایی این مواد محرک و بهبود علائم کمک کنند.

نقش ريز مغذی ها در کم توجهی و بیش فعالی

این فرضیه وجود دارد که ریزمغذی های بسیاری در رفتار و خلق وخوی تاثیر دارند،به عنوان مثال روی علاوه بر نقش مهمی که در عملکرد ایمنی، رشد و تکامل ایفا می کند برای تکامل مغز نیز مورد نیاز است.

غلظت خونی پایین روی در کودکان دارای اختلال نقص توجه – بیش فعالی نسبت به گروه کنترل مشاهده شده است. منیزیم نیز ممـکن است از طـریق مکانیسم های مختلف بر عملکرد مغز اثر گذارد. سطوح پایین منیزیم در کودکان با اختلال نقص توجه-بیش فعالی مشاهده شده است.

در 95 درصد از کودکان مبتلا به نقص توجه وبیش فعالی کمبود منیزیوم مشاهده شده است که به صورت معنی داری با گروه کنترل متفات بوده است. همچنین مصرف مکمل های منیزیوم به مدت شش ماه موجب کاهش علایم بیش فعالی در این کودکان شده است.

مطالعات بیشتری جهت تعیین میزان مصرف این ریز مغذی ها در رژیم غذایی کودکان بیش فعال نیاز است .به صورت کلی با توجه به مشکلات تغذیه ای کودکان با کم توجهی وبیش فعالی و شیوع بالای کمبود برخی از ریزمغذی ها از جمله آهن، منیزیوم  و روی و همچنین دریافت ناکافی منابع غذایی اسیدهای چرب امگا 3در رژیم غذایی اغلب کودکان به نظر میرسد که حتی اگر مصرف مواد غذایی شامل مواد مغذی نام برده شده یا مکمل های آنها بر مشکلات رفتاری کودکان دچار اختلال کم توجهی-بیش فعالی تأثیر مثبتی نداشته باشد،می تواند در تأمین و حفظ سایر جنبه های سلامت این کودکان اثرگذار باشد.

نقش مکمل‌های غذایی در مدیریت بیش‌فعالی: آیا مؤثر هستند؟

بیش‌فعالی یا ADHD یکی از اختلالات شایع در کودکان و بزرگسالان است که با علائمی مانند بی‌قراری، نقص توجه و رفتارهای تکانشی همراه است. در کنار روش‌های درمانی مانند دارودرمانی و رفتاردرمانی، مکمل‌های غذایی به عنوان یک راهکار کمکی برای بهبود علائم بیش‌فعالی مورد توجه قرار گرفته‌اند.

مکمل‌های مؤثر در بیش‌فعالی:

✅ امگا ۳ و امگا ۶ – تحقیقات نشان داده‌اند که این اسیدهای چرب ضروری می‌توانند به بهبود تمرکز، کاهش رفتارهای تکانشی و تقویت عملکرد مغز کمک کنند.
✅ منیزیم – کمبود منیزیم می‌تواند منجر به افزایش اضطراب و بیش‌فعالی شود. مصرف این مکمل به آرامش ذهنی و کاهش بی‌قراری کمک می‌کند.
✅ ویتامین‌های گروه B – این ویتامین‌ها به تنظیم عملکرد سیستم عصبی کمک کرده و می‌توانند سطح انرژی و تمرکز را بهبود ببخشند.
✅ زینک (روی) – برخی مطالعات نشان داده‌اند که روی در تنظیم دوپامین، که نقش مهمی در کنترل رفتار دارد، تأثیر مثبت دارد.

آیا مکمل‌ها جایگزین درمان دارویی هستند؟

مکمل‌های غذایی به تنهایی نمی‌توانند بیش‌فعالی را درمان کنند، اما می‌توانند به عنوان یک راهکار مکمل، در کنار سایر روش‌های درمانی، علائم را کاهش دهند. قبل از مصرف هرگونه مکمل، مشورت با پزشک ضروری است تا از ایمنی و تأثیرگذاری آن اطمینان حاصل شود.

اگر به دنبال راهکارهای طبیعی برای مدیریت بیش‌فعالی هستید، اصلاح تغذیه و استفاده از مکمل‌های مناسب می‌تواند یک گزینه کمک‌کننده باشد.

منبع: nature.com

سوالات متداول:

1-آیا تست ژنتیکی برای تشخیص ADHD وجود دارد؟
در حال حاضر، هیچ تست ژنتیکی قطعی برای تشخیص ADHD وجود ندارد. تشخیص این اختلال معمولاً بر اساس ارزیابی‌های بالینی و رفتاری انجام می‌شود.

2-چگونه می‌توانم امگا-۳ مورد نیاز فرزندم را تامین کنم اگر ماهی دوست ندارد؟
اگر فرزندتان ماهی دوست ندارد، می‌توانید از منابع گیاهی امگا-۳ مانند دانه‌های چیا، گردو و روغن بذر کتان استفاده کنید. همچنین، مکمل‌های امگا-۳ مخصوص کودکان نیز در دسترس هستند.

مهارت های ادراک بینایی در کودکان

ادراك ديداري نقش عمده‌اي در يادگيري تحصيلي، به ويژه در خواندن، دارد. دانش‌آموزان با مشکلات یادگیری در انجام دادن تكاليفي كه مستلزم تمايز ديداري حروف و واژه‌هاست دچار مشكل مي‌شوند، همان‌طور كه در انجام دادن تكاليفي كه شامل اعداد، طرح‌هاي هندسي و تصاوير است. کودکان دچار اختلال یادگیری در پردازش یک یا چند مورد از موارد شکل، رنگ، اندازه، چرخش در فضا و… که همگی از مهارت های ادراک بینایی هستند دچار ضعف هستند. مرکز اختلال یادگیری دکتر صابر در زمینه تشخیص و درمان مشکلات ادراک بینایی و شنوایی در کودکان اختلال یادگیری به صورت تخصصی فعالیت می نماید. اتاق تاریک بینایی ابزاری مفید در زمینه درمان مشکلات ادراک دیداری این کودکان می باشد که به تسهیل روند درمان کمک می نماید.

مهارت‌هاي ادراك بينايي مي‌تواند به حيطه‌هاي زير طبقه‌بندي شود:

تميز بينايي یا visual discriminatio

توانايي تعيين كردن دقيق ويژگي‌ها و مشخصات تركيب‌ها از ميان اشياء يكسان يا يك فرم. در خواندن اين مهارت به كودك كمك مي‌كند تا بين كلماتي كه املاء يكسان و شبيه به هم دارند تميز و تمايز قائل شود و يا اينكه براي مثال كودك مي‌تواند 10 تفاوت بين دو تصوير را پيدا كند؟ مهارت در جوركردن حروف، واژه‌ها، اعداد، تصاوير، طرح‌ها و شكل‌ها نمونه ديگري از تكاليف تمايز ديداري است.

حافظه بيناييvisual memory

توانايي به ياد داشتن براي بخاطر آوردن فوري ويژگي‌هاي اشياء داده شده يا فرم‌ها. اين مهارت ادراک بینایی به كودك اختلال یادگیری كمك مي‌كند به ياد بياورد كه چه چيزي خوانده و توسط يك پردازش اطلاعات خوب به حافظه كوتاه مدت وي منتقل شود كه از آن‌جا به حافظة بلند مدت منتقل مي‌گردد. كودكان اختلال یادگیری با حافظه بينايي ضعيف ممكن است با درك مطلب مشكل داشته باشند. آن‌ها اغلب بلند خواندن دارند يا به طور آرام در حين خواندن با خود زمزمه مي‌كنند تا به وسيله شنوايي مشكل را جبران كنند. کودکان اختلال یادگیری ممكن است به سختي به ياد بياورند كه كلمه چه شكلي بوده يا در تشخيص مشابه در صفحه بعدي شكست بخورند. آن‌ها همچنين احتمالاً تكاليف كپي‌برداري طولاني مدت‌تري دارند چرا كه مي‌بايست بارها متن را به ياد بياورند.

حافظه توالي بيناييvisual sequential memory

توانايي به ياد آوردن حالت‌ها و ويژگي‌ها (خصوصيات) در شكل صحيح آن. اين مهارت ادراک بینایی به طور عمده و ويژه‌اي در هجي كردن مطرح مي‌گردد. جا انداختن حروف، اضافه كردن يا پس و پيش كردن كلمات اغلب در كودكان اختلال یادگیری دچار نقص در اين مهارت متداول است. آن‌ها معمولاً زمزمه كردن يا بلند گفتنsubvocalize را در حين نوشتن به همراه دارند. بازشناسي و به ياد آوردن الگوها و طرح‌ها هم ممكن است در کودکان اختلال یادگیری نقص داشته باشد.

روابط فضايي بيناييvisual spatial relations

روابط فضايي به ادراك حالت شيء در فضا اطلاق مي‌شود. كودك بايد مكان شيء يا يك نماد (حروف، واژه‌ها، اعداد يا تصاوير) و رابطه فضايي آن شيء را با اشيايي كه آن را احاطه كرده‌اند بازشناسي كند. اين مهارت ادراک بینایی كودكان را در فهم روابط و تشخيص دادن مفاهيم كلي كمك مي‌كند. اين حيطه به طور نزديكي با توانايي حل مسئله و مهارت‌هاي مفهومي لازم براي سطوح و مراحل بالاتر علم و رياضي، در ارتباط است که در کودکان دچار اختلال ریاضیات آسیب دیده است

جهت‌يابي فضايي

تفاوت عمده‌اي بين جهان ادراكي اشياء و جهان ادراكي حروف و كلمات وجود دارد. طي مرحلة رشد پيش از خواندن، كودكان به تعميم‌هاي ادراكي دیداری مي‌پردازند كه در آن يك شيء به رغم تغيير وضعيت يا جهت نگاه كردن به آن، يا تغيير افزايشي يا كاهشي جزئي همان نام يا مفهوم را دارد. هنگامي كه كودك با حروف و واژه‌ها سروكار پيدا مي‌كند درمي‌يابد كه اين تعميم ادراكي ديگر نمي‌تواند ادامه يابد اضافه كردن يك خط كوچك c را به e تبديل مي‌كند(گاردنر،1996،  لرنر، 1997).

بسياري از والدين و معلمان واژگوني كلمات را بعد از سن 7 سالگي به عنوان علامتي از نارساخوانی مطرح مي‌سازند. اگرچه اين مي‌تواند درست باشد، اما متداول‌ترين دليل واژگوني در كودكان اختلال یادگیری، نبود رشد و تكامل ديد فضايي سازگار با فهميدن چپ از راست، و همچنين در ارتباط آن‌ها با بدنشان يا دنياي اطرافشان مي‌باشد. كودكان داراي پردازش بينايي ضعيف مهارت‌هاي ادراک دیداری لازم را در درك بينايي و جهت‌يابي فضايي ايجاد نكرده‌اند، مثل برتري جانبي يا جهت‌يابي. همچنين كودكاني كه ديد دوتايي متداول را تجربه مي‌كنند با چنين سردرگمي بينايي مواجه مي‌گردند كه مغز آنها اغلب درون داده‌هاي بينايي‌شان را به غلط تفسیر میكند.

ثبات شييء بيناييvisual form constancy

توانايي آن كه به طور ذهني اشكال و طرح‌ها را دستكاري كرده و نتيجه حاصل را تصور كنيم. اين مهارت ادراک بینایی به كودكان كمك مي‌كند تفاوت‌هاي در اندازه، حالت و موقعيت را تميز دهند. كودكان اختلال یادگیری با ثبات شييء ضعيف ممكن است متداولاً حروف و ارقام را معكوس فرض كند.

اكمال بينايي يا بندش بيناييvisual closure

توانايي تجسم كردن كل وقتي اطلاعات به صورت غير كامل يا جزئي از شكل داده مي‌شود. اين مهارت ادراک بینایی به كودك كمك مي‌كند كه به سرعت مطالعه كند و درك كند. چشمان آن‌ها مجبور نيستند كه به طور انفرادي هر حرف را در هر لغت و كلمه ارزيابي كنند تا سريعاً كلمه توسط بينايي شناخته شود اين مهارت همچنين مي‌تواند به كودكان كمك كند تا استنتاج‌ها را شناسايي كنند و نتايج را پيش‌بيني كنند. كودكان اختلال یادگیری داراي اكمال بینایی ضعيف ممكن است مشكلاتي در كامل كردن افكار و استدلال داشته باشند. آن‌ها همچنين ممكن است اشكال مشابه يا لغات، بويژه لغات داراي شروع يا پايان مشابه را با هم اشتباه كنند.

تشخيص شكل از زمينه بيناييvisual figure grand

توانايي درك كردن و مشخص ساختن يك شكل يا طرح در داخل يك زمينة شلوغ بدون گيج شدن توسط پس‌زمينه يا اشكال احاطه كننده مي‌باشد.

درمان اختلال یادگیری

تشخيص شكل و فضا به‌طور طبيعي در حدود 18-12 ماهگي به وجود مي‌آيد. اين توانايي  ادراک دیداری كودكان را از گم شدن در جزئيات حفظ مي‌كند. كودكان اختلال یادگیری با تشخيص شكل از زمينه ضعيف به سادگي با متن‌هاي زياد در صفحه گيج مي‌شوند و تمركز و توجه‌شان متاثر مي‌شود. آن‌ها همچنين ممكن است مشكلاتي در تجسس متن براي پيدا كردن اطلاعات مشخص داشته باشند.

درمان مشکلات ادراک بینایی در کودکان با اختلالات یادگیری موجب بهبود توانایی های یادگیری و تحصیلی این کودکان میشود. تمرینات کاردرمانی در زمینه اتاق تاریک یکی از درمان های موثر در زمینه کودکان اختلال یادگیری به حساب می آید. استفاده از مدالیته های درمانی دیجیتالی و کامپیوتری در جلب همکاری کودک و تسریع روند درمان موثر است. کلینیک جامع توانبخشی غرب تهران تحت نظر جناب آقای دکتر صابر در این زمینه مشغول به فعالیت و خدمت رسانی به کودکان اختلال یادگیری می باشد.

نتیجه‌گیری کلی:

مهارت‌های ادراک بینایی در کودکان نقش حیاتی در رشد شناختی، یادگیری و عملکرد تحصیلی آن‌ها دارد. اختلال در این مهارت‌ها، حتی در صورت سلامت ظاهری چشم، می‌تواند زمینه‌ساز مشکلات یادگیری، اختلال در خواندن و نوشتن و کاهش تمرکز کودک شود. کودکان دارای اختلال یادگیری اغلب از ضعف در مهارت‌های دیداری مانند تشخیص شکل، تفکیک دیداری، حافظه دیداری و ردیابی بصری رنج می‌برند. شناسایی زودهنگام این مشکلات با ارزیابی‌های تخصصی و مداخلات توانبخشی بینایی، نقش مؤثری در بهبود عملکرد کودک دارد. والدین، معلمان و درمانگران باید نسبت به نشانه‌های مشکلات ادراک بینایی آگاه باشند تا بتوانند با برنامه‌ریزی مناسب، مهارت‌های دیداری کودک را تقویت کنند. توجه به این مهارت‌ها می‌تواند گامی مهم در پیشگیری از مشکلات یادگیری و ارتقاء سطح تحصیلی کودکان باشد.

سوالات متداول:

1-مشکلات دیداری چه تاثیری در نوشتن کودک دارند؟
کودکان ممکن است در کپی کردن از روی تخته، تشخیص فاصله بین کلمات یا چپ‌نویسی دچار مشکل شوند.

2-آیا عینک مشکل دیداری مربوط به یادگیری را حل می‌کند؟
خیر، عینک فقط مشکلات شکست نور را اصلاح می‌کند؛ ولی مشکلات ادراکی دیداری نیاز به توانبخشی بینایی و کاردرمانی دارد.

کاردرمانی در همه سنین

کاردرمانی یکی از زیر شاخه های علم توانبخشی به حساب می آید که برای همه سنین کاربرد دارد، قدمت این رشته به اوایل قرن بیستم برمیگردد ، اما ایده استفاده از کار و فعالیت جهت درمان افراد از هزاران سال قبل مطرح بوده است. در واقع پیدایش علم کاردرمانی به درک و تجزیه و تحلیل فعالیت های هدفمند بر می گردد. در سال ۱۷۹۳ فیلیپ پینل نظریه را جهت درمان بیماران روان مطرح کرد که به ساخت اولین بیمارستان روانی در پاریس منتج شد. او در نظریه ”    moral treatment and occupation” روش های درمانی خود را بر پایه تمرینات فیزیکی و کارهای دستی ارائه نمود و اعتقاد داشت این روش درمانی باید درتمام بیمارستان های روانی بکار گرفته شود. کار و فعالیت هدفمند باعث ایجاد انگیزه و روحیه شاد در فرد می شود و بیمار را برای بازگشت به زندگی عادی و شغل خود آماده می سازد. این درمان به نام درمان اختلال محور شناخته شد، موفقیت این نوع از درمان موجب گسترش بیمارستان های درمانی برای بیماران روان گردید.

در سال ۱۹۰۵ پرستاری به نام سوزان تریسی استفاده از کار را در درمان بیماران روان مطرح کرد، او شروع به آموزش پرستاران درمورد استفاده از فعالیت در درمان بیماران نمود و به مرور متوجه شد که استفاده از فعالیت و دارو درمانی یک پیوند اساسی دارند.

در سال۱۹۱۱ در ماساچوست یک دوره آموزش بر اساس درمان با كار  را مطرح کرد و 3 جنبه شخصيتي، جسمي و روحي-رواني را در درمان بيمار مورد توجه قرار داد.در اواخر قرن نوزدهم با گسترش علم پزشکی دیدگاه درمان توسط کار کمرنگ تر شد و با اینکه پیش بینی می شد این رویکرد درمانی فراموش شود اما کم کم موجب پیدایش تخصص جدیدی به نام کاردرمانی شد.

در اولیل پیدایش رشته کاردرمانی آن را به عنوان زیر شاخه ای از روان درمانی می شناختند، اما با پیشرفت علم پزشکی و کشف تاثیر جنبه های روانی بر اختلالات جسمی و برعکس، علم کاردرمانی نیز در هر دو حیطه ذهن و جسم مطرح گردید.

در سال ۱۹۱۷ انجمن ملی پیشرفت کاردرمانی که بعد ها به نام انجمن کاردرمانی آمریکا تغییر نام داد با هدف استفاده از کار برای ارتقاء سطح سلامت و بهداشت افراد تاسیس شد.و نام    occupational therapy   نیز توسط همین انجمن بر این رشته گذاشته شد.

کاردرمانی برای کودکان

بسیاری از کودکان با اختلالات رشدی مانند اوتیسم، بیش‌فعالی، اختلال هماهنگی حرکتی (DCD)، اختلال یادگیری یا مشکلات حسی به جلسات کاردرمانی نیاز دارند. کاردرمانی در این کودکان کمک می‌کند مهارت‌های لازم برای زندگی روزمره، آموزش، بازی و تعامل با دیگران را کسب کنند. درمانگر پس از ارزیابی دقیق، برنامه‌ای فردی شامل تمرین‌های حرکتی، فعالیت‌های یکپارچگی حسی، آموزش مهارت‌های حرکتی ظریف، و بهبود تمرکز و توجه طراحی می‌کند. برای مثال، در کودکان اوتیستیک تمرکز بر مهارت‌های خودیاری، تحمل‌پذیری، کاهش رفتارهای کلیشه‌ای و تعامل اجتماعی است. کاردرمانگران با ابزارهای خاص مانند تاب‌های حسی، تخته تعادل، توپ درمانی و بازی‌های مهارتی، کودک را درگیر می‌کنند. رویکرد درمانی معمولاً بازی‌محور و متناسب با سن و توانایی کودک است. همچنین، خانواده‌ها آموزش می‌بینند که چگونه محیط خانه را برای تقویت یادگیری کودک آماده کنند. استمرار تمرین‌ها در منزل، موفقیت درمان را چند برابر می‌کند. کاردرمانی در این کودکان، نقشی کلیدی در توانمندسازی و پیشگیری از مشکلات شدیدتر در آینده دارد.

کاردرمانی در نوجوانان برای مقابله با چالش‌های تحصیلی و رفتاری

نوجوانان نیز با چالش‌های متعددی روبه‌رو هستند که ممکن است نیازمند کاردرمانی باشند. مشکلاتی مانند اختلالات یادگیری، اختلال توجه و تمرکز، مشکلات حرکتی ظریف، اختلالات حسی، افسردگی و اضطراب عملکردی می‌توانند فعالیت‌های روزمره و تحصیلی نوجوان را مختل کنند.ئکاردرمانگر ابتدا با ارزیابی کامل مهارت‌های حرکتی، توجه، برنامه‌ریزی حرکتی، پردازش حسی و مهارت‌های عملکردی، نقاط ضعف را شناسایی کرده و بر اساس آن برنامه درمانی تنظیم می‌کند. هدف در این سن، افزایش استقلال عملکردی، بهبود عملکرد تحصیلی، و تقویت مهارت‌های اجتماعی است. تمرین‌هایی برای تقویت حافظه کاری، توجه پایدار، مهارت‌های نوشتاری و تنظیم هیجانی انجام می‌شود. همچنین کار با نوجوان بر بهبود عزت نفس و کنترل اضطراب در محیط‌های رقابتی مثل مدرسه تمرکز دارد. مداخلات کاردرمانی در نوجوانان تأثیر مستقیم بر کیفیت زندگی، موفقیت تحصیلی و آمادگی برای ورود به دنیای بزرگسالی دارد.

کاردرمانی در بزرگسالان برای مشکلات نورولوژیک و ارتوپدی

کاردرمانی برای بزرگسالان عمدتاً در دو حوزه نورولوژی و ارتوپدی کاربرد دارد. افرادی که دچار سکته مغزی، آسیب نخاعی، ام‌اس، پارکینسون، شکستگی یا قطع عضو شده‌اند، برای بازتوانی نیاز به کاردرمانی دارند. در این مرحله، تمرکز روی بازگرداندن عملکرد دست، تقویت تعادل و راه رفتن، افزایش استقلال در کارهای روزمره و بازآموزی شناختی است. کاردرمانگر با استفاده از وسایل کمک حرکتی، تمرینات دستی، فعالیت‌های روزمره شبیه‌سازی شده و تکنیک‌های تخصصی مثل کاردرمانی شناختی کمک می‌کند تا فرد به زندگی مستقل بازگردد. همچنین، آموزش نحوه استفاده از وسایل کمکی و تطبیق محیط خانه با نیازهای جدید بیمار بخشی از درمان است. کاردرمانی نقش بزرگی در کاهش وابستگی و افزایش کیفیت زندگی بزرگسالان دارد.

کاردرمانی در سالمندان

کاردرمانی برای سالمندان بسیار مهم است، به‌ویژه افرادی که با آلزایمر، پارکینسون، آرتروز، سکته مغزی، فراموشی و اختلالات تعادلی مواجه‌اند. هدف اصلی در این دوره از زندگی، حفظ استقلال، پیشگیری از سقوط، افزایش ایمنی و ارتقاء سلامت روانی و جسمی است. درمانگر با تمرینات ساده و متناسب با توانایی فرد سالمند، توانایی‌های باقی‌مانده را تقویت کرده و از تحلیل رفتن بیشتر عملکرد جلوگیری می‌کند. تمرینات شامل تعادل، راه رفتن، کنترل حرکتی ظریف، آموزش وسایل کمکی، و تکنیک‌های جبرانی شناختی است. همچنین کاردرمانگر محیط خانه را ارزیابی می‌کند تا خطرات احتمالی مثل لیز خوردن یا افتادن به حداقل برسد. کاردرمانی در سالمندان علاوه بر ارتقاء جسمی، تأثیر مهمی بر حفظ عزت نفس، کاهش افسردگی و انزوای اجتماعی دارد.

کاردرمانی در سال های اخیر

کاردرمانی در سال های اخیر پیشرفت بسزایی در زمینه استفاده از تکنولوژی های روز دنیا داشته است و در حیطه درمان کودکان، بیماران نورولوژیک و ارتوپدیک و بیماران روان فعالیت گسترده ای دارد.

از فعالیت های این رشته در حیطه کودکان می توان به کاردرمانی ذهنی، جسمی، درکی_حرکتی، آب درمانی، اتاق تاریک، اتاق شنیداری، سنسوری روم ، تعدیل حسی، ماساژ درمانی  و…… اشاره کرد.

در زمینه بیماران بزرگسال نیز در حیطه نورولوژی و ارتوپدی شامل خدمات حرکت درمانی، آب درمانی، ماساژ درمانی، درکی_حرکتی و ADL و….. می باشد.

کاردرمانی و گفتاردرمانی از رشته های مهم توانبخشی در جهت ایجاد استقلال فرد در جامعه و استفاده از حد اکثر توانمندی های فرد آسیب دیده و توانمند سازی و تقویتمهارتهای فرد می باشد.کودکان اتیسم، سندروم داوون، فلج مغزی، اختلالات یادگیری، اختلال نقص توجه و بیش فعالی، اختلال پردازش حسی، اختلالات اضطرابی، لکنت زبان، تاخیر رشدی و تاخیر گفتاری، اختلالات گفتار و زبان و…… بیماران نورولوژیک، آسیب مغزی، ضربه مغزی، سکته مغزی، پارکینگسون، بیماران ارتوپدیک و شکستگی های مزمن.

کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی غرب تهران(گفتاردرمانی در پاسداران) ، واقع در سعادت آباد (کاردرمانی در سعادت آباد) و شعبه دوم واقع در پاسداران آماده خدمت در زمینه توانبخشی به شما عزیزان می باشد.

سوالات متداول:

1- کاردرمانی چقدر در درمان اوتیسم موثر است؟
کاردرمانی یکی از اصلی‌ترین درمان‌های اوتیسم است و نقش مهمی در بهبود مهارت‌های حسی، اجتماعی، حرکتی و خودیاری دارد.

2-کاردرمانی چقدر در سالمندان مفید است؟
کاردرمانی در سالمندان به حفظ استقلال، تعادل، پیشگیری از سقوط و کاهش زوال ذهنی کمک زیادی می‌کند.

زبان و گفتار

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

از نظر بسیاری از محققان واندیشمندان، آنچه که به عنوان زبان به معنای خاص کلمه شناخته می شود مختص انسان بوده و زبان انسان از جامعیت و پیچیدگی بسیاری برخوردار است. زبان که اندیشه و تفکر را نیز با خود به همراه دارد باعث شده که انسان از سایر موجودات مجزا گردد. توسعه و تکامل جوامع انسانی در زمینه های مختلف علمی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سلامت و … در طول تاریخ وابسته به زبان پیچیده و پیشرفته اش بوده است.

عده ای از محققان، زبان و گفتار( سخن) را به یک مفهوم به کار می برند. اگر چه دو واژه گفتار و زبان به جای یکدیگر و یا به معنای هم به کار می روند ولی بسیاری از صاحب نظران بخصوص زبان شناسان معتقدند که این دو از نظر مفهوم متفاوت هستند.

زبان توانایی ذهنی انسان جهت بیان بوده و گفتار بروز یا جلوه آوایی این توانایی و بخشی از زبان است. گفتار وابسته به ربان است ولی زبان می تواند به طور مستقل وجود داشته باشد. به عنوان مثال افراد ناشنوا و یا کسانی که سیستم صوتی آنها دچار آسیب شدید شده است قادر به تکلم یا گفتار نیستند ولی به واسطهء زبان اشاره ای (زبان ناشنوایان مادرزاد) یا روش های دیگر می توانند با دیگران ارتباط برقرار کنند و مفاهیم مورد نظر خود را به مخاطب شان انتقال دهند.

در حقیقت گفتار (تکلم یا سخن) به عینیت درآمدن زبان و جلوه (نمود) بیرونی آن است که شامل فرآیند های تنفس، صدا، آواسازی و کیفیت آن می باشد. زبان که گفتار را نیز در بر می گیرد شامل مجموعه ای از کلمات و قواعد دستوری قرار دادی در ذهن است جهت تفکر و ارتباط از طریق بیان کردن، نوشتن، گوش دادن و خواندن. زبان همچنین شامل ارتباطات غیر کلامی همانند اشارات و تماس های چشمی نیز می باشد که باعث انتقال مفاهیم، افکار و احساسات می گردد.

به طور کلی جلوهء بیرونی زبان به دو صورت گفتار و نوشتار است و مهارت های خواندن و نوشتن به عنوان جنبه های نوشتاری زبان محسوب می شوند.

تعریف زبان

زبان عبارت است از مجموعه ای از کلمات (واژه ها) و قواعد دستوری قراردادی در ذهن جهت اندیشیدن یا برقراری ارتباط با دیگران. تفکر و اندیشه در بزرگسالان که عمدتا از طریق واژه ها صورت می گیرد را می توان به عنوان گفتار درونی در نظر گرفت و قسمت اعظم برقراری ارتباط با دیگران و تعاملات اجتماعی به واسطه گفتار بیرونی ایجاد می گردد.

ابزار ارتباط غیر کلامی

علاوه بر ارتباط کلامی، ابزارهای ارتباطی دیگری در میان انسان ها به کار می روند که این ابزارها شامل موارد زیر است:

• تماس بدنی یا استفاده از لمس
• نگاه یا تماس چشمی
• قیافه جهت علامت دادن یا تقویت کلام و بیان

خصوصیات متمایز کننده زبان عبارت اند از:

• ارتباطی بودن زبان که مهم ترین ویژگی آن محسوب می شود.
• قرار دادی بودن
• ساختار منظم
• احتمال تحلیل ساختار زبان در بیش از یک سطح
• مولد بودن زبان که به آن امکان خلق گفتارهای جدید را می دهد
• پویا یا زایشی بودن زبان که به تکامل آن اشاره دارد.

عناصر بنیادی زبان شامل موارد زیر است:

• واج ها (کوچک ترین واحد صوتی در یک  زبان)
• واژک ها یا تک واژها( کوچک ترین واحد معنایی در یک زبان)
• نحو (قواعد دستوری یک زبان)
• معناشناسی که در ارتباط با معنای واژه ها و جمله ها است.
• زبان کاربردی که به کاربرد عملی زبان جهت برقراری ارتباط با دیگران در محیط ها و بافت های اجتماعی مختلف اشاره دارد.

ادراک کلامی و روانی کلامی

دو جنبه اصلی و اساسی زبان شامل ادراک کلامی و روانی کلامی است. ادراک کلامی به معنای توانایی درک درون دادهای نوشتاری و گفتاری زبان همانند واژه ها( کلمات)، جملات و بندها است. روانی کلامی جنبه اساسی دیگری از زبان است که به توانایی تولید برون دادهای زبانی اشاره دارد( توانایی بیان).

معمولا گفته می شود که توانایی ادراک کلامی و روانی کلامی، توانایی های تقریبا مجزایی هستند. یک فرد ممکن است از نظر بیان و تولید زبانی مهارت زیادی داشته باشد ولی توانایی اش در ادراک زبان خوب نباشد و بر این اساس عکس آن نیز صادق است. با افزایش سن کودکان، ادراک کلامی و روانی کلامی در آنها بهبود و افزایش می یابد.

گفتار درمانی  یا پاتولوژی گفتار و زبان یکی از شاخه های توانبخشی است. گفتاردرمانی به آسیب شناسی اختلالات  گفتار و زبان می پردازد. در واقع گفتار و زبان بخش بسیار مهمی از ارتباط موثر با دیگران می باشد. کلینیک گفتاردرمانی غرب تهران در سعادت آباد و کلینیک پایا در پاسداران دو شعبه فعال مراکز تحت نظر جناب آقای صابر می باشند که خدمات گفتاردرمانی را به صورت گسترده و با استفاده از امکانات و تکنیک های روز دنیا به مراجعین بزرگسال و کودکان ارائه می کند.

بیشتر بدانیم

مرکز تخصصی تشخیص و درمان اوتیسم

 اوتیسم در کودکان چیست ؟

لکنت زبان در کودکان

فلج مغزی در کودکان

اختلال یادگیری در کودکان

یکپارچگی حسی چیست؟

دیستروفی عضلانی چیست؟

بیش فعالی در کودکان چیست؟

نقص توجه  در کودکان چیست؟

متخصص کاردرمانی در منزل

مرکز کاردرمانی کودکان

بهترین کلینیک کاردرمانی در تهران

متخصص گفتار درمانی در منزل

کلینیک گفتاردرمانی کودکان

بهترین مرکز گفتاردرمانی در تهران

بهترین مراکز توانبخشی

بهترین کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی در تهرانپارس

مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی در نیاوران

مرکز کاردرمانی سعادت آباد

بهترین مرکز کاردرمانی در ستارخان

کلینیک کاردرمانی در پاسداران

بهترین کلینیک کاردرمانی در شمال تهران

مرکز کاردرمانی در شرق تهران

بهترین کلینیک  کاردرمانی در پونک

بهترین مرکز کاردرمانی در ولنجک

بهترین کاردرمانی در فرمانیه

کلینیک کاردرمانی در شهرک غرب

مرکز کاردرمانی غرب تهران

کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی در شریعتی

بهترین کاردرمانی در مرزداران

مراکز توانبخشی در سیدخندان 

کاردرمانی در جنت آباد

بهترین مرکز کاردرمانی دهکده المپیک

بهترین گفتار درمانی و کاردرمانی اسلام شهر

کاردرمانی  و گفتار درمانی در تجریش

بهترین کاردرمانی و گفتاردرمانی در قلهک

کاردرمانی و گفتار درمانی خوب در تهرانسر

مرکز کاردرمانی و گفتار درمانی در ونک

کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی در نارمک

بهترین گفتار درمانی و کاردرمانی پیروزی

 گفتار درمانی سعادت آباد

بهترین مرکز گفتار درمانی ستارخان

گفتار درمانی ولنجک

گفتار درمانی پاسداران

بهترین مرکز گفتار درمانی در شرق تهران

گفتار درمانی غرب تهران

بهترین مرکز گفتار درمانی اتیسم در تهران

مراکز گفتار درمانی در مرزداران–

توانبخشی نیاوران

کاردرمانی در جنوب تهران

گفتار درمانی در جنوب تهران

کاردرمانی و گفتار درمانی در انقلاب

مرکز گفتار درمانی و کاردرمانی در یوسف آباد

کاردرمانی خوب در منظریه

بهترین کاردرمانی در ظفر

مرکز کاردرمانی تهران نو

کاردرمانی در افسریه

کلینیک گفتاردرمانی در ستارخان

بیماران بزرگسالان، سکته مغزی و ضربه مغزی، بیماری های نورولوژیک،تومور مغزی، مشکلات گفتاری و کودکان با اختلال اتیسم، بیش فعالی و نقص توجه، SPD ، درمان کودکان فلج مغزی، دیستروفی عضلانی ،سندروم های ژنتیک، اختلالات یادگیری، مشکلات ارتوپدیک و نورولوژیک اطفال،تاخیر گفتاری، لکنت زبان مشکلات تلفظی و…. در منطقه ستارخان می توانند از خدمات مرکز توانبخشی غرب تهران استفاده نمایند.

بخش های مختلف کلینیک گفتار درمانی در ستارخان

• گفتاردرمانی کودکان و بزرگسالان در درمان اختلالات گفتاری کودکان و بزرگسالان همچنین مشکلات بلع، اختلالات حسی داخل دهان، لکنت زبان و اختلالات تلفظی در گفتاردرمانی غرب تهران  می پردازد.
• اتاق شنیداری به تقویت مهارت های شنیداری با استفاده از تجهیزات پیشرفته صوتی می پردازد.
• بازی درمانی جهت درمان اختلالات اضطرابی و لکنت زبان
• کاردرمانی کودکان و بزرگسالان

چه اختلالاتی با گفتاردرمانی درمان می‌شوند؟

گفتاردرمانی می‌تواند به هر فردی که دچار اختلال ارتباطی است کمک کند. همچنین ممکن است پزشک، در صورت وجود کم‌شنوایی یا مشکلات بلع، گفتاردرمانی را توصیه کند.

برخی از اختلالاتی که گفتاردرمانی در درمان آن‌ها مؤثر است عبارت‌اند از:

• آفازی : مشکل در خواندن، نوشتن، صحبت کردن و درک زبان، معمولاً پس از سکته یا آسیب مغزی.

• آپراکسی : فرد می‌داند چه می‌خواهد بگوید اما نمی‌تواند کلمات را به درستی بیان کند. ممکن است در خواندن، نوشتن، بلع یا مهارت‌های حرکتی نیز مشکل داشته باشد.

• اختلال تلفظ (Articulation Disorder): ناتوانی در تولید صحیح برخی صداها

• اختلالات ارتباط شناختی : آسیب به بخش‌های مغز که تفکر را کنترل می‌کنند و باعث مشکلاتی در گوش دادن، صحبت کردن، حافظه و حل مسئله می‌شود.

• دیزآرتری : کند یا نامفهوم بودن گفتار به دلیل ضعف عضلات گفتاری، معمولاً ناشی از سکته، ام‌اس، ALS یا سایر بیماری‌های عصبی.

• اختلالات بیانی : دشواری در بیان کلمات یا افکار، معمولاً به علت سکته، تأخیر رشدی یا کم‌شنوایی.

• اختلالات روانی گفتار : اختلال در سرعت و ریتم گفتار مانند لکنت زبان یا گفتار بسیار سریع و درهم (Cluttering).

• اختلالات دریافتی : مشکل در درک یا پردازش زبان دیگران، دایره لغات محدود یا دشواری در پیروی از دستورالعمل‌ها.

• اختلالات رزونانس : مشکلات در نواحی دهان یا بینی که باعث تغییر جریان هوا و ارتعاشات صدا می‌شود، مانند شکاف کام یا لوزه‌های متورم.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر احساس می‌کنید در گفتار، شنیدن یا ارتباط با دیگران مشکل دارید، باید هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید.
در مورد کودکان، در صورتی که نشانه‌های زیر وجود دارد، مشاوره با گفتاردرمانگر توصیه می‌شود:

• کمتر از حد معمول صحبت می‌کند

• در استفاده از کلمات مشکل دارد

• جملات ساده را درک نمی‌کند

• هنگام صحبت، گوش دادن یا خواندن به‌سرعت دچار ناامیدی می‌شود

منابع:

my.clevelandclinic.org

سوالات متداول:

1-بهترین سن برای شروع گفتاردرمانی چه زمانی است؟

بهترین سن برای شروع گفتاردرمانی زمانی است که نشانه‌های تأخیر در گفتار یا مشکلات ارتباطی در کودک مشاهده شود، معمولاً هر چه زودتر، نتایج بهتری حاصل می‌شود.
شروع زودهنگام به کودک کمک می‌کند مهارت‌های زبانی و اجتماعی خود را سریع‌تر و مؤثرتر تقویت کند.

2-چه فعالیت‌هایی در جلسات گفتاردرمانی انجام می‌شود؟

فعالیت‌های جلسات گفتاردرمانی بسته به سن و نیاز فرد متفاوت است، اما معمولاً شامل تمرینات دهان و زبان، حرکات صورت، خواندن بلند، بازی‌های کلامی و تقویت مهارت‌های شنیداری و گفتاری است تا هماهنگی بین مغز و دهان و همچنین روانی و وضوح گفتار بهبود یابد.

با کودک اتیسم خود چکار کنم؟

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

علائم کودک اوتیسم-تشخیص و درمان کودکان اوتیسم

همان طور که در مقالات قبل توضیح داده شد علائم اصلی کودکان اوتیسم شامل نقص در مهارت های ارتباطی و اجتماعی، رفتارها و علایق تکراری با پردازش حسی حرکتی معیوب می باشد. ممکن است در تشخیص اوتیسم ،اختلالات همراه در کنار اوتیسم ( Autism  )حضور داشته باشند که باید مورد بررسی قرار گیرد. در مرکز تشخیص اوتیسم دکتر صابر توجه ویژه ای به ارزیابی همه جانبه و تشخیص دقیق علایم اوتیسم می شود. کلینیک تشخیص و درمان کودکان اوتیسم با در اختیار داشتن تمامی تجهیزات لازم در حیطه تشخیص و درمان کودک اوتیسم به عنوان یک مرکز جامع درمان اوتیسم شناخته شده است. علائم اوتیسم که در توانبخشی و درمان کودکان اوتیسم باید مورد توجه کاردرمانان و والدین قرار گیرد شامل:

1. تعامل اجتماعی در علائم اوتیسم

در حوزه اجتماعی، پایه ای ترین درمان در حیطه اوتیسم آن است که کودک اوتیسم حضور افراد دیگر را بپذیرد و به ابراز تمایل آن ها برای تعامل پاسخ مناسب بدهد. وقتی کودک اوتیسم یاد گرفت که چگونه به ابراز تمایل دیگران برای تعامل پاسخ دهد و مشغول تعامل با آن ها بشود. هدف بعدی در درمان اوتیسم پرورش توانایی کودک در شروع تعامل اجتماعی با دیگران خواهد بود. پس از گام سوم ایجاد توانایی حفظ یک ارتباط دو سویه و تشخیص احساسات دیگران است.

2. ارتباط کودک در درمان اوتیسم

در حوزه ارتباط اولین هدف در درمان است که به کودک اوتیسم یاد بدهیم چیزی به نام زبان وجود دارد. یعنی ما می توانیم اشیا و فعالیت ها را با صداهای قرار دادی (آواها و کلمات)، اشارات یا نمادها ( کارت های تصویری)نشان بدهیم . برای این منظور ابتدا به کودک نشان داد که زبان چه منافعی برای او در پی دارد.(می تواند به اشیا و چیزهای مورد علاقه اش برسد). هدف بعدی در درمان کودک اوتیسم، این خواهد بود که کودک اوتیسم یاد بگیرد که چگونه با استفاده از زبان با دیگران بده بستان اطلاعات کند و نهایتا چگونه از خود زبان به عنوان ابزار تعامل اجتماعی برای اشتراک احساسات با دیگران استفاده کند، به طور مناسب شوخی کند، استنتاج کند، طعنه بزند و دیگر ظرایف زبانی که فراتر از یک انتقال اطلاعات ساده یا درخواست اشیا است را به کار گیرد.

3. رفتار درمانی در درمان کودک اوتیسم

در مرکز درمان کودکان اوتیسم در حوزه رفتار، هدف کاهش عدم انعطاف پذیری ذهنی و رفتاری و جایگزینی آن با بازی های مناسب و افزایش تحمل کودک اوتیسم نسبت به تغییرات محیطی است. تبدیل کلیشه ها به شکل های رفتاری قابل قبول تر نیز ممکن است یک هدف برای درمان کودک اوتیسم باشد. بیشتر رفتار های ناسازگارانه کودکان اوتیسم منشع بیولوژیک دارد. همانطور که تشنج دارای منشع بیولوژیک است. لذا برای تقویت رفتار برخی کودکان علاوه بر مداخلات رفتاری و حسی دارو درمانی نیز موثر خواهد بود.

4. پردازش حسی در درمان کودک اوتیسم

در حوزه درمان کودکان اوتیسم، پردازش های حسی– حرکتی هدف هنجارسازی واکنش های کودک اوتیسم به محرک های حسی، افزایش آگاهی و تصور از بدن، هماهنگی های حسی- حرکتی، رشد مهارت های حرکتی ظریف می باشد. بعضی از موضوعات خاص مثل کاهش غذا گزینی، افزایش تحمل سرو صدا و نویز ها ممکن است در اولویت باشند به هر حال برای هر کودکی باید متناسب با فهرست حسی خود تصمیم گرفت.

با توجه به موارد ذکر شده در کلینیک های توانبخشی پایا در پاسداران و کلینیک غرب تهران در منطقه سعادت آباد خدمات توانبخشی تحت نظر ارگوتراپیست جناب آقای صابر با انجام  ارزیابی های دقیق در زمینه اختلالات پردازش حسی، اجتماعی و رفتاری در کودکان اوتیسم انجام می گیرد و طرح درمانی مناسب برای هر کودک اوتیسم ارائه می گردد.

کاردرمانی در سعات آباد،کاردرمانی در پاسداران،کاردرمانی در مرزداران، کاردرمانی در شریعتی،کاردرمانی در غرب تهران،کاردرمانی در شرق تهران

کلینیک کاردرمانی در ستارخان

منطقه ستارخان منطقه جغرافیایی قدیمی در غرب تهران می باشد که از میدان توحید شروع شده و تا فلکه دوم صادقیه امتداد دارد. در این منطقه کلینیک های کوچکی که خدمات توانبخشی را ارائه می دهند وجود دارد، اما هیچ مرکز جامع تخصصی توانبخشی که مجهز به امکانات روز دنیا باشد در این منطقه یافت نمی شود. مرکز جامع توانبخشی غرب تهران با سابقه بیش از 10 سال در زمینه کودکان در منطقه سعادت آباد واقع شده است که پذیرای ساکنین منطقه ستارخان، صادقیه و شهرآرا می باشد.مرکز کاردرمانی غرب تهران زیر نظر جناب آقای صابر یکی از مجهزترین مراکز کاردرمانی ستارخان و مرکز گفتار درمانی ستارخان و شهرآرا میباشد. در کلینیک کاردرمانی غرب تهران با دسترسی آسان از منطقه ستارخان به درمان کودکان اوتیسم، بیش فعالی و نقص توجه، SPD ،تاخیر گفتاری، دیستروفی عضلانی ،درمان کودکان فلج مغزی، اختلالات یادگیری، لکنت زبان،سندروم های ژنتیک، مشکلات ارتوپدی و نورولوژیک اطفال و بزرگسالان، سکته مغزی و ضربه مغزی، بیماری های نورولوژیک پرداخته می شود.

زندگی در منطقه ستارخان و پیداکردن مرکز کاردرمانی غرب تهران

از دو مسیر می توانید به کلینیک کاردرمانی غرب تهران مراجعه کنید. یکی از طریق خیابان تهران ویلا، اتوبان شیخ فضل الله، بلوار پاکنژاد و دیگری از مسیر جلال آل احمد، اتوبان یادگار امام شمال، بلوار جوریکی. به علت موقعیت جغرافیایی خاص کلینیک غرب تهران که دسترسی آسانی به چند اتوبان بزرگ تهران نظیر اتوبان همت، یادگار امام و اتوبان هاشمی رفسنجانی دارد، همچنین فضای کافی جهت پارک ماشین، این کلینیک را به مکانی مناسب برای مراجعه بیماران بدل کرده است.

خیابان های مهم و نزدیک منطقه ستارخان شامل، خیابان شادمان،خیابان بهبودی،خیابان شهرآرا، میدان توحید، خیابان باقرخان،خیابان کوثر یکم،خیابان نصرت، خیابان فرصت، خیابان پاتریس لومومبا، خیابان تهران ویلا،خیابان سازمان آب، خیابان سازمان برنامه، محله دریان نو، خیابان حبیب الله، محله طرشت، محله برق آلستوم، فلکه اول صادقیه، فلکه دوم صادقیه، خیابان زنجان شمالی، خیابان خسرو شمالی، شهید گلاب، خیابان همایون شهر، آریاشهر، محله گیشا یا کوی نصر، خیابان آرش مهر، خیابان ملکوتی، خیابان شادمهر،میدان تیموری، بلوار تیموری، خیابان امام منتظر، خیابان آزادی، بلوار صالحی،خیابان تاکستان، چوب تراش ، نواب می باشد

چطور می توانیم جهت مراجعه به مرکز کاردرمانی غرب تهران نوبت بگیریم؟

شما می توانید هر ساعت از روز با شماره گیری   09029123536  با متخصص مشاوره رایگان مرکز تماس گرفته و جهت تعیین وقت ارزیابی اقدام نمایید.

کلینیک کاردرمانی غرب تهران و شعبه دیگر ما کلینیک پایا در پاسداران با دارا بودن کادر درمانی مجرب در زمینه کاردرمانی، گفتاردرمانی و روانشناسی و امکانات روز دنیا در تلاش است در کنار ارائه بهترین خدمات توانبخشی به شما عزیزان محیطی آرام و با کمترین استرس را برای کودکان و والدین محترمشان ایجاد نماید.

کاردرمانی بیش فعالی در ستارخان و بهبود عملکرد روزمره

کاردرمانی بیش فعالی (ADHD) یکی از حوزه‌های تخصصی است که به کودکان و بزرگسالان مبتلا به این اختلال کمک می‌کند تا عملکرد بهتری در زندگی روزمره داشته باشند. افراد مبتلا به بیش فعالی معمولاً با مشکلاتی مانند عدم تمرکز، حواس‌پرتی و رفتارهای تکانشی مواجه هستند. کاردرمانی با استفاده از تمرین‌های ساختاریافته، به افزایش توجه، بهبود سازمان‌دهی و تقویت مهارت‌های برنامه‌ریزی کمک می‌کند. برای مثال، متخصصان کاردرمانی از تکنیک‌هایی مانند بازی‌های هدفمند، تمرین‌های حسی و فعالیت‌های حرکتی استفاده می‌کنند تا به فرد کمک کنند بر چالش‌های خود غلبه کند. در مراکزی مانند گلینیک کاردرمانی ستارخان، برنامه‌های درمانی متناسب با نیازهای هر فرد طراحی می‌شود تا بهبودی پایدار و موثر حاصل شود. این روش نه تنها به کاهش علائم بیش فعالی کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش اعتماد به نفس و استقلال فرد در انجام فعالیت‌های روزمره می‌شود.

کاردرمانی و نقش آن در بهبود اختلالات حرکتی

کاردرمانی یکی از موثرترین روش‌ها برای بهبود اختلالات حرکتی در کودکان و بزرگسالان است. این روش با استفاده از تمرین‌های هدفمند و تکنیک‌های تخصصی، به افزایش قدرت عضلانی، بهبود هماهنگی حرکتی و تقویت تعادل کمک می‌کند. برای مثال، افرادی که دچار سکته مغزی یا آسیب‌های نخاعی شده‌اند، می‌توانند با کمک کاردرمانی، توانایی‌های حرکتی از دست رفته خود را بازیابند. در کودکان نیز کاردرمانی به بهبود مشکلاتی مانند تاخیر در راه رفتن یا ضعف در مهارت‌های حرکتی ظریف (مانند نوشتن یا استفاده از قیچی) کمک می‌کند. مراکز کاردرمانی مانند کلینیک کاردرمانی ستارخان، با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته و متخصصان مجرب، برنامه‌های درمانی شخصی‌سازی شده ارائه می‌دهند تا هر فرد بتواند به حداکثر توانایی خود دست یابد.

کاردرمانی کودکان در ستارخان: راه‌حلی تخصصی برای بهبود بیش‌فعالی

کاردرمانی کودکان در منطقه ستارخان تهران، یکی از خدمات تخصصی و مؤثر برای کمک به کودکان مبتلا به اختلال بیش‌فعالی (ADHD) است. این روش درمانی با هدف بهبود تمرکز، کنترل رفتار و افزایش مهارت‌های اجتماعی و حرکتی طراحی شده است. کاردرمانی بیش‌فعالی در ستارخان توسط متخصصان مجرب و با استفاده از تکنیک‌های نوین انجام می‌شود که شامل بازی‌های هدفمند، تمرینات حرکتی و فعالیت‌های شناختی است. این روش‌ها به کودکان کمک می‌کند تا انرژی خود را به شیوه‌ای مثبت هدایت کنند و عملکرد بهتری در محیط‌های آموزشی و اجتماعی داشته باشند.

کلینیک‌های کاردرمانی در ستارخان، با تجهیزات پیشرفته و فضایی مناسب، محیطی امن و جذاب برای کودکان فراهم می‌کنند. والدین می‌توانند با مراجعه به این مراکز، از خدمات کاردرمانی بیش‌فعالی بهره‌مند شوند و شاهد پیشرفت چشمگیر فرزندان خود در زمینه‌های مختلف باشند. اگر به دنبال راه‌حلی مؤثر برای مدیریت اختلال بیش‌فعالی کودک خود هستید، کاردرمانی در ستارخان گزینه‌ای ایده‌آل است. با دریافت مشاوره تخصصی، می‌توانید بهترین برنامه درمانی را برای فرزندتان انتخاب کنید و آینده‌ای روشن‌تر برای او رقم بزنید.

کاردرمانی در کودکان اوتیسم:

مرکز تخصصی کاردرمانی دکتر صابر در حیطه درمان کودکان اوتیسم و درمان اختلالات حسی و بهبود مهارت های ادراکی و ذهنی کودکان اوتیسم فعالیت می نماید. کاردرمانی حسی حرکتی، کاردرمانی ذهنی، کاردرمانی دست ،سنسوری روم ،اتاق تاریک ،اتاق شنیداری از جمله مواردیست که برای درمان کودکان اوتیسم مورد استفاده قرار می گیرد.

نتیجه‌گیری:

مرکز کاردرمانی ستارخان به عنوان یکی از مراکز تخصصی و پیشرو در حوزه توانبخشی، خدمات جامع و متنوعی را به مراجعان خود ارائه می‌دهد. این مرکز با بهره‌گیری از کادری مجرب و تجهیزات پیشرفته، در زمینه‌های مختلف کاردرمانی از جمله کاردرمانی جسمی، ذهنی، حسی-حرکتی و روانی فعالیت می‌کند.

سوالات متداول:

1-آیا مرکز کاردرمانی ستارخان مجوزهای لازم را دارد؟
بله، این مرکز دارای مجوزهای رسمی از سازمان‌های مربوطه است و با رعایت استانداردهای علمی و اخلاقی فعالیت می‌کند.

2-مرکز کاردرمانی ستارخان بیشتر از چه روش‌هایی برای درمان استفاده می‌کند؟
بله، کاردرمانی برای بزرگسالان با مشکلاتی مانند سکته مغزی، آسیب‌های نخاعی، اختلالات روانی یا بیماری‌های مزمن نیز بسیار مفید است و به بهبود عملکرد روزمره کمک می‌کند

مشکلات حافظه در کودکان بیش‌فعال و تقویت آن

یکی از مشکلات شایع در کودکان با اختلال بیش فعالی و نقص توجه، وجود ضعف چشمگیر  در حافظه، متناسب با سن کودک می باشد. در این موارد کودک بیش فعال وقایع گذشته را به آسانی به یاد می آورد اما در حفظ و نگهداری اطلاعاتی که در زمان حال به آنها نیاز دارد دچار مشکل است. در یک کودک نرمال، مهارت های حافظه کوتاه مدت به علت دریافت و انتخاب صحیح محرک های محیطی، متناسب باسن رشد می یابد اما در کودکان با مشکلات نقص توجه و بیش فعال حافظه کوتاه مدت به صورت پیوسته مورد تمرین و پرورش قرار نمی گیرد. برای درک بهتر این موضوع به توضیح روند ذخیره اطلاعات در حافظه کوتاه مدت می پردازیم.

مرکز تخصصی گفتاردرمانی و کاردرمانی دکتر صابر در حیطه بهبود مهارت های حافظه در کودکان به صورت حرفه ای فعالیت می نماید.

انواع حافظه

– حافظه کوتاه مدت

وجود ذخیره ی حافظه کوتاه مدت ابتدا توسط آزمایشاتی که یادآوری آزاد ارقام، کلمات یا تصاویر را ثبت می کرده اند، نشان داده شده است. یک اندازه گیری سریع از حافظه کوتاه مدت تست گسترده ی واحد می باشد. یک توالی از ارقام را به صورت برعکس تکرار کند. تعداد واحدها در توالی با هر واحد در هر آزمایش افزایش می یابد.

اطلاعات حسی پس از انتقال به حافظه حسی در صورت انتخاب، استفاده و توجه وارد حافظه کوتاه مدت می شود  اگر تمایل و احساس نیاز فرد جهت دسترسی به این اطلاعات در آینده نیز وجود داشته باشد به واسطه تکرار مناسب وارد حافظه بلند مدت می گردد.

به طور معمول گفته می شود که گنجایش و ظرفیت حافظه کوتاه مدت 7 عنصر به اضافه یا منهای 2  می باشد. که این تعداد در کودک با مشکلات بیش فعالی و نقص توجه به صورت چشمگیری کاهش می یابد. راهبردهایی چون سازماندهی، تحلیل عمیق و معنا بخشیدن به اطلاعات باعث بهبود پپردازش شده و پردازش عمیق تر خود منجر به تسهیل انتقال اطلاعات به حافظه می گردد.

– حافظه فعال یا حافظه کاری

از دیگر مشکلات کودکان بیش فعال می توان به اختلالات در حافظه فعال یا حافظه کاری آنان اشاره کرد. کودک با اختلال بیش فعالی و نقص توجه وقایع گذشته را به یاد می آورد، اما در به یاد آوری جزییات وقایع دچار مشکل است. همچنین توانایی پایینی در انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت از خود نشان می دهد. کودک بیش فعال در ایجاد یک جریان فکر مناسب دچار مشکل هستند و توانایی دستکاری اطلاعات را در حافظه کوتاه مدت خود ندارند.

حافظه فعال چیست؟

حافظه فعال نقش اساسی در پردازش شناختی، استدلال و تفکر دارد. مطالعات جدید نشان می دهد که حافظه کوتاه مدت نمی تواند فقط یک محل ذخیره سازی اطلاعات با ظرفیت خاص و محدود باشد. بنابر این حافظه کوتاه مدت منفعل نبوده بلکه فعال و پویا بوده و ظرفیت پردازش این حافظه است که دارای اهمیت می باشد.

حافظه کاری چیست؟

حافظه کاری شامل اطلاعاتی است که به صورت هوشیارانه و آگاهانه مورد پردازش قرار می گیرد. این حافظه در ارتباطات کلامی، محاسبات، درک خواندن، تکالیف شناختی و حل مسائل پیچیده نقش دارد. قشر مخ پیش پیشانی که در جلوی قشر مخ حرکتی قرار می گیرد نقش مهمی در حافظه کاری دارد.

به طور کلی حافظه کاری یا فعال به عنوان یک میانجی در فعالیت های شناختی عمل می کند. بخش مهمی از مشکلات تحصیلی کودکان بیش فعال به اختلال در عملکرد حافظه کاری مربوط می شود.

تقویت و پرورش حافظه کاری در کودکان با اختلال بیش فعالی و نقص توجه بر افزایش ظرفیت های پردازش اطلاعات،درک مطلب و مهارت های حل مسئله در این کودکان کمک شایانی می کند. تمرینات کاردرمانی و توانبخشی شناختی در قالب تمرینات اتاق تاریک، تمرینات حافظه حرکتی و تقویت حافظه شنیداری در درمان این کودکان موثر است.

عواملی موثر در بهبود و تقویت حافظه کودکان

توجه و تمرکز نسبت به اطلاعات یا موضوع مورد نظر

• تمرین و تکرار اطلاعات یا مرور ذهنی. مرور ذهنی شامل مرور نگهداری و مرور مشروح ( تفصیلی) است. مرور نگهداری نوعی از مرور ذهنی هوشیارانه است که به حفظ اطلاعات در حافظه کوتاه مدت یا حافظه کاری کمک میکند. مرور مشروع به نوعی از مرور ذهنی آگاهانه جهت رمز گردانی اطلاعات در حافظه بلندمدت اطلاق می شود که منجر به پردازش عمیق تر و تقویت حافظه کودک می گردد.
• سازماندهی اطلاعات (طبقه بندی،عناوین و مقوله بندی اطلاعات)
• بسط و گسترش معنایی اطلاعات جهت رمزگردانی عمیق تر
• جلوگیری از تداخل مطالب و اطلاعات و تعیین فواصل زمانی و استراحت پس از یادگیری، تداخل باعث اختلال در بازیابی اطلاعات می گردد.
• زمینه یا بافتی که اطلاعات در آن موقعیت رمزگردانی شده‌اند به بازیابی کمک می کنند. بنابراین موضوعات و مطالب در محیط شرایط و موقعیتی که یاد گرفته شده اند در همان محیط یا شرایط بهتر بازیابی می شوند. بافت را می توان به صورت ذهنی جهت یاد آوری اطلاعات تصویرسازی یا تصور کرد.
• رمزگردانی تصویری یا تصویر سازی ذهنی در تقویت حافظه کودک سه ساله موثر است
• روش قطعه قطعه کردن ( تقطیع) موضوعات و مطالب. به عنوان مثال 134496476692 را که یک عدد دوازده رقمی است به صورت 1344-9647-6692 بهتر می توان در حافظه کوتاه مدت حفظ کرد.
• تمرین بازیابی از طریق طرح پرسش درباره موضوعات و مطالب مورد نظر
• تمرینات ذهنی به خصوص جهت افزایش مهارت های حرکتی که در ارتباط با حافظه ضمنی( روندی) است.
• تکنیک های آرام سازی و پرهیز از هیجانات منفی چون اضطراب،ترس و غمگینی
• یادداشت برداشتن
• انگیزش، علاقه مندی به موضوعات و هدفمندی
• باورهای فرد از توانایی‌های حافظه‌اش
• پیش خوانی جهت برداشت کلی از موضوعات
• ایجاد ارتباط و پیوند بین اطلاعات جدید و اطلاعات ذخیره شده قبلی جهت یکپارچگی آنها. فرآیند یکپارچه کردن و تلفیق اطلاعات قبلی با اطلاعات جدید در حافظه طولانی مدت،تحکیم یا تثبیت گفته می شود.
• خلاصه کردن مطالب
• به کارگیری مطالب آموخته شده
• خواب کافی، خواب به تحکیم حافظه کودک کمک می کند و در تبدیل حافظه جدید و بی ثبات به حافظه پایدار یا با ثبات ضروری است.

ارتباط تقویت حافظه کودکان با میزان یادگیری

حافظه و یادگیری را فرایندهای ذهنی مرتبط به هم ولی متفاوت از یکدیگر در نظر می‌گیرند. یادگیری باعث توسعه حافظه میگردد و شامل کسب اطلاعات، مفاهیم، عقلانیت، ارزش ها، علوم و مهارت های جدید یا اصلاح آنها است. حافظه فرایندی است که باعث ذخیره اطلاعات از طریق یادگیری می‌شود و فرد به هنگام لزوم این اطلاعات را مورد استفاده قرار می دهد ( از طریق بازیابی یا بازخوانی اطلاعات).

با توجه به اینکه فرآیند حافظه شامل حافظه های حسی، کاری (کوتاه‌مدت) و طولانی مدت است و به خصوص بر اساس مطالعات جدید در ارتباط با نقش حافظه کاری در این فرآیند و در نهایت انتقال و ذخیره اطلاعات جدید در حافظه طولانی مدت و بازیابی آن به هنگام لزوم، شاید بتوان یادگیری را به عنوان بخشی از فرآیند حافظه در نظر گرفت.

همچنین با توجه به این تعریف که تقویت حافظه شامل مراحل رمز گردانی ( کدگذاری) ذخیره سازی و بازیابی است می توان یادگیری را بخشی از حافظه دانست. از طرفی دیگر، برآیند حافظه در ارتباط با سطح پردازش و عمق آن است و هرچه سطح پردازش عمیق تر باشد احتمال بازیابی آن نیز افزایش می‌یابد. بنابراین نمی توان حافظه را که یک فرآیند بسیار پیچیده است صرفا چند انبار مجزا،منفعل و غیر پویا در نظر گرفت.

تقویت حافظه در مغز

مکانیسم های پیچیده در فرایندهای یادگیری و حافظه نقش دارند که باعث تغییرات زیست شیمیایی، ریخت شناسی (مورفولوژی) ،فیزیولوژیک درسته سیناپسی و مدارهای عصبی در مغز می گردند.

حافظه از نظر علوم اعصاب (نوروساینس) شامل تقویت سیناپس ها در نورون ها (سلول های عصبی) است و در ارتباط با نواحی مختلفی از مغز می باشد. بنابراین تشکیل حافظه و ذخیره اطلاعات، محدود و محصور به یک ناحیه خاصی از مغز نیست بلکه در مناطق متفاوتی از آن پخش و توزیع شده است.

اختلال یادگیری و مشکلات حافظه

اختلالات فراموشی ( یادزدودگی) عبارت است از اختلال حافظه های کوتاه مدت و طولانی مدت به علت آسیب مغز به نحوی که بیمار در سایر جنبه های شناختی طبیعی است. بنابراین، یادزدودگی یا فراموشی یعنی گروهی از اختلالات که شامل از دست دادن حافظه هایی که قبلا ایجاد شده بود یا از دست دادن توانایی برای ایجاد حافظه های جدید (یادگیری اطلاعات جدید )؛است.

مشکلات حافظه کوتاه مدت موجب اختلال در روند به یاد سپاری و در نتیجه اختلال یادگیری می گردد. تقویت مهارت های حافظه کودکان و بزرگسالان با آسیب حافظه می تواند روند زندگی آنان را تغییر دهد.

تقویت حافظه کودکان دبستانی

از مشکلات شایعی که ممکن است والدین در ارتباط با فرزندان خود با آن مواجه شوند، عدم تمرکز یا حافظه ضعیف در انجام کار هایی است که از آن ها خواسته می شود. در این میان والدین نقش مهمی در کمک به کودک شان برای استفاده ذهنی و فکری دارند. شایع ترین نشانه‌ های اختلال توجه و تمرکز و حافظه در کودکان، ممکن است بیش‌ فعالی و نقص توجه، حواس‌ پرتی و همچنین عدم توجه کافی به کسانی باشد که با او صحبت می کنند. با مراجعه به دکتر متخصص بیش‌فعالی ابتدا باید یک شرح حال درست از وضعیت کودک مبتلا و بروز نشانه ها ارائه دهید. سپس دکتر متخصص می‌ تواند یک یا چند مورد از راه‌ های تشخیصی را جهت بررسی وجود و یا عدم وجود این اختلال در کودکان قرار دهد و به تقویت حافظه کودکان دبستانی کمک کند. دکتر مهدی صابر، بهترین دکتر برای نقص توجه و حافظه کودکان، با انجام آزمون های گوناگون و بررسی آن ها به تقویت حافظه کودکان دبستانی و حافظه کاری کمک می کند.

سنجش های تقویت حافظه کودکان دبستانی

حافظه کاری در نوزادان ۶ ماهه ارزیابی می‌ شود. در ۲4 ماهگی می‌ توان حافظه کاری گفتاری را با استفاده از تمرین‌ های دهانی مورد ارزیابی قرار داد. کودکان هر چه بزرگتر می‌ شوند موارد بیشتری را می‌ توانند در ذهن خود نگه داری کنند. نگه داری جیزی در ذهن با تاخیر بعد از دوران کودکی تغییر نمی‌ کند. برای تقویت حافظه کودکان دبستانی، کودکان را می‌ توان بر اساس تمرین‌ های حافظه کاری شامل بروزرسانی و دست کاری اطلاعات، مورد آزمون قرار داد. کودکان در طی دوران کودکی در این تمرینات بهبودی و ارتقا از خود نشان می‌ دهند و توانایی کامل حافظه‌ کاری را می‌ توان در اواخر دوران جوانی ارزیابی کرد. برنامه ریزی حرکتی را می‌ توان در دوران نوزادی مورد ارزیابی قرار داد. در سن پیش دبستانی، کودکان می‌ توانند تمرین‌ های ساده برنامه ریزی را برای تقویت حافظه انجام دهند، تمرین‌ هایی که به توانایی جستجو نیازی ندارد. در طی دوران مهد کودک، این توانایی افزایش پیدا می‌ کند که به موجب آن یک کودک ۵ ساله می‌ تواند به هنگام انجام تمرین، عملیات جستجو را نیز انجام دهد مثل آزمون برج لندن. فرض بر این است که این تغییر با رشد کنترل بازدارندگی و حافظه کاری رخ می‌ دهد. توانایی برنامه ریزی می‌ تواند در اواخر جوانی و در بزرگسالی به بلوغ خود برسد. متوجه شده‌ ایم که کودکانی که حدود یک سال و نیم سن دارند می‌ توانند تمرین‌ های ساده تغییر موضع را با خطا های کم انجام دهند. ولی توانایی انجام تمرین‌ های پیچیده‌ تر ( مثلا با قوانین پیچیده‌ تر ) تا اوایل دوران پیش از دبستان و زمانی که کودکان شروع به نشان دادن انعطاف پذیری شناختی می‌ کنند، ظاهر نمی‌ شود. پیشرفت‌ های بیشتر در این توانایی بعد از مهد کودک ظاهر می‌ شوند و این پیشرفت‌ ها تا اوایل دوران جوانی تا بزرگسانی ادامه پیدا می‌ کنند. سنجش‌ های تقویت حافظه کودکان دبستانی در رابطه با کنترل بازدارندگی در کودکان نوپا از تمرین‌ های ساده جابجایی، تاخیر و انطابق در رابطه با دیگر جنبه‌ های زندگی استفاده کرده است. از اوایل دوران کودکی تا اوایل بزرگسالی، توانایی‌ های مربوط به کنترل بازدارندگی به روند افزایشی خود ادامه می‌ دهند و می‌ توان با تمرین‌ هایی همچون سرکوب مداخله و مهار واکنش آن ها را ارزیابی کرد.

چالش‌ های مقابل ارزیابی تقویت حافظه کودکان

در ارزیابی عملکرد های اجرایی چالش‌ های بی‌ شماری شناسایی شده‌ اند و به این چالش‌ ها به طور خلاصه در ادامه پرداخته خواهند شد. لازم است تا این چالش‌ ها و محدودیت را در ذهن نگه داریم زیرا هر دوی آن ها حاوی مفاهیم عملی و نظری برای ارزیابی و تفسیر نتایج حاصل از ارزیابی هستند.

الف) یک مشکل ناخالصی در سنجش‌ های عملکرد های اجرایی وجود دارد. تمرین‌ های طراحی شده برای اندازه‌ گیری عملکرد های اجرایی عموما پیچیده هستند و از چندین فرآیند شناختی زیربنایی تشکیل شده‌ اند. از این رو پیچیدگی در بعضی تمرینات تقویت حافظه کودکان ممکن است بیانگر نقص در عملکرد اجرایی کودک نباشد بلکه نشان‌ دهنده مشکلاتی در رابطه با جنبه‌ های شناختی تمرین، غیر از جنبه‌ های عملکرد های اجرایی، باشد. احتمال نمی‌ رود که این مشکل ناخالصی ماهیت یکپارچه‌ عملکرد های اجرایی مورد نظر را حل کند.

ب ) به طور کلی رابطه‌ ضعیفی میان سنجش‌ های مینتی بر عملکرد و رتبه بندی عملکرد های اجرایی با افزایش سن وجود دارد. تاپلک و همکاران این رابطه و در میان مطالعاتی که هم سنجش‌ های مبتنی بر عملکرد و هم مقیاس‌ های رتبه بندی عملکرد های اجرایی را مورد تحقیق قرار داده‌ اند، بررسی کرده‌ اند که مطابقت بسیار کمی در آن ها نشان داده شده است. آن ها نتیجه گفتند که سنجش‌ های مبتنی بر عملکرد و رتبه‌ بندی عملکرد های اجرایی ساخت‌ های ذهنی زیربنایی مختلفی را مورد ارزیابی قرار داده‌ اند و بنابراین نباید آن ها را قابل تعویض و تغییر در نظر گرفت.

ج ) نیاز های تمرینی سنجش‌ های مختلف عملکرد های اجرایی با توجه به روند رشد متفاوت است و سنجش‌ های استاندارد شده نسبتا کمی از عملکرد های اجرایی برای کودکان کوچک تر وجود دارد. تمرین‌ های مبتنی بر عملکرد عمده تلاش دارند تا به پردازش‌ های نوین، پیچیده و یکپارچه دست پیدا کنند. با توجه به وجود تنوع در رشد، کودکان می‌ توانند از انواع مختلف اطلاعات در مراحل مختلف رشد استفاده کنند. به عنوان مثال، معمولا از تست قدم زنی برای ارزیابی توجه گزینشی یا کنترل بازدارندگی استفاده می‌ شود. این تست بر اساس یک اثر تداخلی بر زمان واکنش زمانی که از آزمایش شوندگان خواسته می‌ شود که یک رنگ را بر اساس نام آن و نه بر اساس رنگی که دارد بگویند، می‌ باشد ( زمانی که کلمه‌ ” قرمز ” به رنگ آبی چاپ شده است ). این اثر داخلی زمانی اتفاق می‌ افتد که خوانش نسبتا اتوماتیک رخ دهد. وگرنه، اثر تداخلی نشان دهنده کنترل بازدارندگی مشاهده نخواهد شد، اما نمی‌ توان نتیجه گرفت که کودکی که پیشرفت کمی در شناسایی کلمه دارد، کنترل بازدارندگی بهتری دارد. از این رو گسترش‌ های رو به پایین آزمایشات که برای کودکانی با سنین بالاتر با بزرگسالان طراحی شده است را نباید چنین قرض کرد که همان ساخت را در میان گروه‌ های سنی اندازه گیری می‌ کند. آزمایش‌ هایی که به طور ویژه برای کودکان کوچک تر طراحی شده‌ اند معمولا جالب‌ تر هستند و به لحاظ توسعه‌ ای مناسب‌ تر می‌ باشند. از این رو آن ها معمولا فاقد داده‌ های اصولی مورد نیاز برای تفسیر های مناسب بالینی هستند.

د ) متوجه شده‌ ایم که سنجش‌ های مبتنی بر عملکرد های اجرایی دارای اعتبار زیست محیطی مشکوکی هستند. تفاوت میان سنجش‌ های عملکردی بر روی عملکرد های اجرایی و رفتار در زندگی واقعی توسط بسیاری از پژوهشگران مورد سوال واقع شده است. تا اندازه‌ ای، این تفاوت می‌ تواند بیانگر منحصر به فرد بودن موقعیت ازمایش باشد که در آن کودک عمدتا در یک اتاق ساکت ارزیایی می‌ شود و در تعاملات یک به یک با یک فرد بزرگسال که سعی دارد به عملکرد بهینه کودک دست پیدا کند، مشارکت می‌ کند. این فرد بزرگسال معمولا از کودک پشتیبانی و او را تشویق می‌ کند و زمانی که به نظر می‌ رسد کودک خسته شده و یا تمرکز خود را از دست داده، تمرین‌ ها را قطع می‌ کند. در واقع، نبود هماهنگی میان سنجش‌ های مبتنی بر عملکرد و سنجش‌ های رتبه بندی عملکرد های اجرایی که پیش از این توضیح داده شد از این دیدگاه حمایت می‌ کند. از این رو کودکانی که در آزمون تقویت حافظه کودکان دبستانی عملکرد بهتری نسبت به آنچه در سنجش‌ های رتبه بندی پیش بینی می‌ شود، نشان می‌ دهند، ممکن است به عنوان مثال آن هایی باشند که از حمایت‌ های اضافی در مدرسه بهره می‌ برند. به هر حال، این احتمال می‌ بایست به صورت تجربی نیز نشان داده شود.

ه ) اعتبار پیش بینی نتایج تست پیش دبستانی عملکرد های اجرایی واضح نیست. یک بررسی که اخیرا صورت گرفته است نشان داده است که اعتبار آزمون مجدد برای تکالیف حافظه کاری و برنامه ریزی بهتر از تمرین‌ های مهار واکنش است. از همه مهم تر این که، هنوز مشخص نیست که آیا سنجش‌ های پیش دبستانی عملکرد های اجرایی برای دوران کودکی پیش بینی کننده هست یا نه، چه برسد برای بزرگسالی. در مقابل میاکه و فریدمن ثبانی را در یک نمونه دوقلو در طول دوره رشد گزارش داده‌ اند. از این رو، اهمیت مفهومی عملکرد ضعیف در تکالیف عملکرد های تقویت حافظه کودکان کوچک تر هنوز مشخص و واضح نیست.

سوالات متداول:

1-آیا مشکلات حافظه در کودکان بیش‌فعال با اختلالات یادگیری مرتبط است؟
بله، مشکلات حافظه در کودکان بیش‌فعال می‌تواند با اختلالات یادگیری مانند دیسلکسیا (مشکل در خواندن) یا دیسکلکولیا (مشکل در ریاضیات) مرتبط باشد. وقتی کودک نتواند اطلاعات را به خوبی پردازش یا به خاطر بسپارد، ممکن است در یادگیری مفاهیم جدید یا انجام تکالیف مدرسه دچار مشکل شود. تشخیص و درمان به‌موقع این مشکلات می‌تواند به کودک کمک کند تا از روش‌های جایگزین برای یادگیری استفاده کند و عملکرد بهتری داشته باشد.

2- آیا مشکلات حافظه در کودکان بیش‌فعال می‌تواند بر عزت نفس آن‌ها تأثیر بگذارد؟
بله، مشکلات حافظه می‌تواند بر عزت نفس کودکان بیش‌فعال تأثیر منفی بگذارد. وقتی کودک به دلیل فراموشی یا عدم تمرکز در انجام کارها دچار مشکل می‌شود، ممکن است احساس ناتوانی یا شکست کند. این موضوع می‌تواند منجر به کاهش اعتماد به نفس و افزایش اضطراب در کودک شود.

گام اول در درمان لکنت زبان

پایه اول درمان یادگیری‌ در مورد گفتار درمانی

وقتی کودک با لکنت زبان مواجه می گردد والدین بسیار به هم ریخته و مستاصل می شوند. گفتاردرمانان در این زمان می توانند بهترین کمک کننده باشند. در مرحله اول باید اطلاعات خود را از لکنت زبان بالا ببرید و به جای احساس گناه یا گشتن به دنبال علت های احتمالی بهترین کار مشاوره با یک گفتاردرمان است.مرکز گفتاردرمانی لکنت زبان با در اختیار داشتن متخصصین با تجربه در حیطه لکنت زبان کودکان و استفاده از ابزار ها و تکنیک های درمانی روز دنیا تلاش دارد بهترین نتیجه درمانی را برای این کودکان رقم بزند. قبل از اینکه ما بتوانیم شروع به کمک، شروع برای بهبود روانی گفتار کودک / نوجوان، نگرش او در مورد لکنت زبان و توانایی های ارتباطیش کنیم، او باید به طور کلی در مورد نحوه ی حرف زدن، لکنت زبان و برقراری ارتباط یاد بگیرد. برای خواندن مقاله بهترین روش های درمان لکنت زبان در کودکان کلیک نمایید.

مراجع باید از طریق توانایی‌های خود آگاهی و نظارت بر خود موارد دخیل بر روانی گفتارش را شناسایی کند و دستیابی به این مهارت ها برای دستیابی و حفظ روانی گفتار ضروری است. استارک و در و گیونیز- اکرمن طرفدار افزایش آگاهی کودک در مورد صداسازی جهت افزایش خودآگاهی و مدیریت فرآیند گفتار هستند.

آنها بیان می‌کنند که کودکان دارای لکنت در سن مدرسه زمانی که می‌آموزند چطور در هر دسته از صداها ساخته می شوند احساس قدرت می کنند. همانطور که می‌دانیم گفتار، یک فعالیت اتوماتیک است.

عمدتا کودکان دارای گفتار روان و بزرگسالان تقریباً بدون تلاش صحبت می‌کنند و طرح ریزی آنچه را که می خواهند بگویند بدون فکر کردن در مورد اینکه آیا قادر به گفتن آن هستند یا نه جام می‌دهند در حالی که افراد دارای لکنت، ممکن است زمان و تلاش زیادی را صرف فکر کردن در مورد چگونگی صحبت کردن شان کنند.

آنها ممکن است بر روی احساس تنس بدنی که در طول لحظات لکنت زبان دارند و یا واکنش‌های عاطفی نسبت به لکنت زبان، مثل اضطراب و ترسی که همراه با واکنش شنوندگان نسبت به لکنت زبان می آید، تمرکز کنند. همانطور که گفته شد، نه افراد دارای لکنت زبان و نه گویندگان بدون لکنت، درک زیادی را از آنچه واقعاً هنگام صحبت کردن انجام می‌دهند ندارند.

آنها اکثرا از روابط پیچیده ی بین اندام هایی نظیر شش ها، حنجره و دهان آگاه نیستند افراد ممکن است درک بسیار اندکی از اینکه واقعا چه فرآیندی در طرح ریزی و تولید گفتار اتفاق می افتد، داشته باشند.

چرا که اکثرا نیاز به فکرکردن در مورد اینکه برای برقراری ارتباط آسان و با موفقیت چگونه باید صحبت کنند، ندارند. اما برای افراد دارای لکنت زبان، عدم درک در مورد تولید گفتار می‌تواند پیشرفت در گفتار درمانی کودکان را به تاخیر بیندازند.

ما نمی توانیم آنچه را که قادر به درک آن نیستیم تغییر دهیم. بنابراین اولین قدم برای افرادی که مایل به تغییر گفتارشان هستند، یادگیری بیشتر در مورد فرایند صحبت کردن است. ما می توانیم از طریق آموزش مفاهیم پایه ای آناتومی و فیزیولوژی گفتار، درک فرایند صحبت کردن را برای کودک / نوجوان آسان تر کنیم. بررسی و جور کردن تکه های پازل این فعالیت نه تنها برای کودکان حیاتی است بلکه سرگرم کننده نیز می باشد. بسیاری از کودکان / نوجوانان برای یادگیری دانش در مورد گفتار بسیار با انگیزه می شوند.

تجربه ی حس مهارت و خبرگی در مورد صحبت کردن و لکنت زبان به آنها کمک می‌کند که احساس ترس و شرمندگی کمتری از لکنتشان داشته باشند.

راه های یادگیری در مورد گفتار در گفتار درمانی لکنت

راه های زیادی وجود دارد که از طریق آنها کودکان / نوجوانان می توانند درک خود را از گفتار افزایش دهند.

• یادگیری در مورد ماشین گفتار
• تماشا کردن افراد دیگر در حال صحبت کردن
• گوش دادن به طریق مختلف صحبت کردن
• بازی با گفتار
• مشاهده بازنمایی بینایی از گفتار
• تمرکز کردن روی گفتار در طول درمان و حس کردن اینکه کدام یک از تولید گرها در حال انجام کارند.

کودکان با معادل سازی فعالیت‌های بالا با گفتارشان و تمرکز روی بازخوردهایی که از زبان، گونه‌ها، فک و گلویشان دریافت می‌کنند، می‌توانند در مورد اینکه دهانشان در طول گفتار روان چگونه حرکتی دارد بیاموزند.

کودکان می‌توانند با توجه بیشتر به حس عمقی و صحبت کردن درمورد مشاهداتشان، درک شان را از چگونگی کار کردن اجزای مختلف سیستم گفتار و همدیگر افزایش دهند. در ادامه چند مورد از فعالیت‌هایی که می‌توانیم در این زمینه انجام دهیم توضیح داده می شود.

یادگیری در مورد بخش های ماشین گفتار (ساختار گفتار)

یکی از اولین چیزهایی که کودک / نوجوان دارای لکنت زبان باید یاد بگیرد این است که کدامیک از بخش‌های بدن در صحبت کردن شرکت می‌کنند.در گفتار درمانی در لکنت زبان برخی از مولفان نقاشی‌ها و مدل هایی از ماشین گفتار را آماده کرده اند که می تواند برای کمک به کودک به منظور یادگیری در مورد گفتار به کار رود. این مدل ها می توانند برای نمایش دادن بخش‌هایی از بدن که برای تولید گفتار استفاده می‌شود بسیار مفید باشند.

فعالیت های گفتار درمانی در لکنت زبان: یادگیری در مورد نحوه ی کار کردن ماشین گفتار

فعالیت های زیر به دانش‌آموزان برای یادگیری راه‌هایی که اجزای مختلف بدن با همدیگر برای تولید گفتار کار می‌ کنند، کمک می‌ کند.

1. به کودک کمک کنیم که نحوه تولید صدا را مشاهده کند. برای این کار یک کاغذ را از وسط تا کنید و از گوشه آن در کاغذ فوت کنید تا نحوه ی کار تارهای صوتی را متوجه شود. لرزش سریع و  و برخورد برگ های کاغذ با یکدیگر صدایی تولید می‌ کند که از بسیاری جهات شبیه صدایی است که توسط تارهای صوتی تولید می‌شود.
2. حرکت حنجره را با یک کش نشان دهید که درآن کش که نماد تارهای صوتی است به نشانه ی تولید صدا زیر و بم کشیده و رها شوند و در این حین شما نیز صدای زیر و بم تولید کنید. (البته صدایی که توسط کش تولید می‌شود دقیقا مشابه صدایی که توسط تارهای صوتی تولید می‌شود نیست. تارهای صوتی با برخورد به یکدیگر تولید یک سری از پالس‌های هوا (پوپ)می کنند. کش به  عنوان یک وسیله تشدیدگر فرکانس مانند گیتار نوسان می کند. با این حال، سرعت میزان لرزش یا نوسان هر دو تحت تاثیر سفتی قرار دارد، بنابراین مدل کش می تواند برای نشان دادن چگونگی تغییر فرکانس در تارهای صوتی به کار رود.
3. از کودک بخواهیم که لبها، دندان، سخت کام و نرم کام و زبان را به عنوان ساختار های کلیدی به منظور تولید صداهای گفتار به سمت یکدیگر حرکت می‌کنند، شناسایی کند. کودک می‌تواند با تولید صداهای مختلف ترکیب حرکات مختلف نحوه ی تولید گفتار را تجربه کرده و درک کند.
4. برای کودک توضیح دهیم که همه این بخش های بدن چگونه در طول برقراری ارتباط با یکدیگر کار می کنند. برای مثال، ممکن است این گونه به کودک بگویید که ( مغز به تمام بخش‌های ماشین گفتار می گوید که چه کار کنند. ابتدا هوا وارد ششها می شود وقتی ما هوا را به بیرون هل می دهیم، باعث می شود که تارهای صوتی بلرزد. صدای تولید شده در تارهای صوتی به سمت بالا یعنی دهان حرکت می‌ کند. در داخل دهان، ما زبان و لبها را در جهات مختلف برای تولید صداهای مختلف حرکت می دهیم.  البته واژه های خاصی با توجه به ترجیح و سطح کودک می تواند استفاده شود. بعضی از کودکان از واژه های (حنجره) و (تارهای صوتی) بیشتر لذت می‌ برند و بعضی دیگر از واژه ی  (جعبه صوتی).

بازی با گفتار در گفتار درمانی لکنت زبان

کودکان / نوجوانان می توانند درکشان را از فرآیند گفتار با بازی کردن با آن یا صحبت کردن با شیوه‌های مختلف، افزایش دهند. مانند استفاده از صدای زیر یا بم، آهسته تر یا تندتر صحبت کردن، کشیدن صداهای گفتار، افزایش یا کاهش مکث ها ، استفاده از یک صدا بامزه و غیره. همه این تغییرات گفتاری به آنها برای آماده شدن برای مراحل بعدی یعنی معرفی راهکارهای طراحی شده برای افزایش روانی یا تغییر تنس بدنی در طول لحظات لکنت کمک می‌کند.

قابل ذکر است که در فعالیت های بازی با گفتار مستقیما روی افزایش روانی تمرکز نمی کنند. همچنین آنها شبیه تمرینات دهانی حرکتی که برای قدرتمند کردن عضلات یا افزایش هماهنگی طراحی می‌شوند، نیستند. آنها تنها فرصت هایی را برای کودک / نوجوان به منظور راحت تر شدن با صحبت کردن درمورد گفتار و صحبت کردن به شیوه‌ ای جدید و متفاوت فراهم می کنند. همه ی این مهارت ها برای مد نظر قرار دادن انواع خاصی از تغییرات گفتار در درمان نیاز خواهند بود. البته مزیت دیگر بازی با گفتار حساسیت زدایی است که در بخش‌های بعدی به صورت مفصل تر به آن می‌ پردازیم.

اگر قصد انجام تمرینات گفتار درمانی را دارید اما نمی توانید به کلینیک مراجعه نمایید می توانید از خدمات گفتار درمانی در منزل استفاده نمایید.

سوالات متداول:

1-چرا برخی افراد پس از درمان موفق، دچار عود لکنت میشوند؟
عود لکنت معمولاً در شرایط استرس‌زا، خستگی، یا تغییرات بزرگ زندگی (مانند مهاجرت) رخ میدهد. حفظ تمرینات تنفسی و گفتاری، شرکت در جلسات پیگیری گفتاردرمانی، و یادگیری تکنیک‌های مدیریت استرس، خطر عود را کاهش میدهد. حمایت اجتماعی نیز در این زمینه حیاتی است.

2-آیا لکنت زبان در بزرگسالان قابل درمان است؟
بله، لکنت زبان در بزرگسالان نیز با روش‌های گفتاردرمانی تخصصی قابل بهبود است. تمرین‌های تنفسی، تکنیک‌های کاهش سرعت گفتار، و رواندرمانی برای مدیریت اضطراب مرتبط با لکنت، از مؤثرترین راهکارها هستند. هرچند درمان کامل به عوامل مختلفی مانند شدت لکنت و همکاری فرد بستگی دارد، اما پیشرفت چشمگیری در تسلط بر گفتار امکان‌پذیر است.