دسته: اختلال پردازش حسی

درمان بد غذایی کودکان| گفتاردرمانی بلع کودکان| گفتاردرمانی در منزل برای کودکان

گسترش برنامه‌ی غذایی نیازمند صبر، خلاقیت و اصرار ملایم است. یکی از بدترین توصیه‌هایی که به والدین کودکان مشکل پسند در غذا بدخورها ، یا آنهایی که غذا نمی‌خورند، داده می‌شود، این است که بگذارید بچه آن قدر گرسنه شود تا غذایش را بخورد این اساساً غلط است وقتی کودک برنامه‌ی غذایی شدیداً محدودی دارد، گرسنه به خواب می‌رود و مشکلات غذایی پیدا می‌کند اما چیزی که منفور، ترسناک و خطرناک می‌پندارد را نمی‌خورد. گفتاردرمانی می تواند راهکارهای مناسبی را به والدین ارائه نماید تا اختلالات حسی کودکان را بهبود و توانایی کودک در قبول غذاهای مختلف را بهتر کنند.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

درمان بد غذایی کودکان

والدین بی شک نباید همان تعداد محدود غذای قابل قبول کودک را از او دریغ کنند آنها اگر همان نوع ناگت ماهی مورد علاقه‌ی کودک را که برای صبحانه ناهار و شام می‌خورد از او بگیرند، در واقع او را از تنها منبع غذایی منع می‌کنند حتی اگر این منبع ایده آل نباشد. بسیاری والدین با نا امیدی اظهار می‌کنند که کودک غذای جدیدی امتحان نمی‌کند در اغلب موارد به این خاطر است که آنها چندین غذای جدید را با هم به کودک ارائه می‌دهند که سبب واردآوردن فشار زیادی به کودک می‌شود و آنها را نمی‌پذیرد والدین باید با برنامه‌ریزی یک غذا را انتخاب کنند و آرام‌آرام آن را به رژیم غذایی کودک اضافه کنند ، با این کار به کودک برای انتخاب از بین غذاهای مورد قبولش، حق انتخاب خواهند داد. به‌عنوان‌مثال، اگر کودک غذاهای نمکی را دوست دارد ممکن است از لوبیاسبز نمکی خشک خوشش بیاید، که در قسمت چیپس‌ها در فروشگاه‌ها قابل‌تهیه است.

ارائه‌ی غذای جدید به کودکی که چالش‌های حسی دارد ممکن است نیازمند آزمون و خطاهای متعددی باشد. مدیسون و مادرش، موز را به‌عنوان غذایی که «در آینده » خواهد خورد قبول کردند. جلسه‌ی ۱: کلاژی از تصاویر موز ساختیم. موزهای واقعی در دامنه‌ی دید بودند جلسات 4–2 : او طی یک تعامل بازی‌گونه و بدون اجبار، آموخت که موزها را قاچ کند و به مادرش بخوراند او موزها را لمس و بو کرد و مشاهده کرد که مادرش از خوردن آنها لذت می‌برد جلسات 8–5 : او قبل از اینکه قاچی از موز را به مادر بخوراند یا اینکه آن را پرت کند، آن را با لب‌هایش تماس داد. جلسات 12–9: او ابتدا موزها را با زبانش تماس داد و سپس پرتشان کرد. جلسات 14–13: او ذره‌ی کوچکی از موز گاز زد و سپس آن را داخل یک دستمال تف کرد. در جلسه‌ی ۱۵ام قطعه‌ی کوچک را بلعید جلسات 17–16: یک قاچ موز خورد. جلسه 18:  نصف یک موز را خورد. او حالا موز دوست دارد و نخود شیرین را به‌عنوان حبوباتی که « وقتی بزرگ شد خواهد خورد » انتخاب کرده است. هنگامی که هر دفعه روی یک غذا کار می‌کنید، از معرفی غذاهای جدید دست نکشید. هنگام شام، غذای موردعلاقه‌ی کودک را سرو کنید؛ اما از بقیه‌ی غذاها هم سر میز بگذارید. هرچند، اگر کودک شما نمی‌تواند بوهای قوی مثل بروکسل یا جوانه‌ها را تحمل کند ممکن است آن‌قدر حالت تهوع بگیرد که نتواند اصلاً چیزی میل کند.

نکاتی در گفتاردرمانی بلع کودکان و بد غذایی آنها

در ادامه تعداد بیشتری ایده برای خانواده‌ها با مشکلات غدایی و اختلال بلع آورده شده است تا امتحان نمایند:

• × غذاهای آشنا را با غذاهای جدید ترکیب نمایید، این کار را در جلو چشم کودک انجام دهید که کودک احساس نکند گول‌خورده است. والد می‌تواند به کیک تابه‌ای قره قاط اضافه کند یا کمی پنیر چدار تازه به ماکارونی – پنیر بسته‌بندی‌شده. سس مالی کردن معمولاً خوب جواب می‌دهد. اگر کودک از سیب‌زمینی سفید سرخ‌کرده‌ی پر از کچاپ خوشش می‌آید، به او کچاپ بدهید که به سیب‌زمینی شیرین سرخ‌کرده بزند و بخورد اگر از سس پنیر خوشش می‌آید به او سس پنیر بدهید که به بروکلین یا لوبیاسبز بزند و بخورد. سس تاهینی، هوموس، و سس اردک ارزش امتحان‌کردن دارند.
• × از سیرکردن کودک با کالری‌های پوچ مثل چیپس یا آبمیوه‌ی شکر دار سیب که ذاتاً هیچ مواد غذایی تأمین نمی‌کنند، بپرهیزید. اگر کودک دائماً آبمیوه می‌نوشد، والد می‌تواند آرام‌آرام طی چند هفته آن را بیشتر با آب ترکیب کند. به‌جای دادن یک بسته پر از چیپس سبزیجات که مثل کچاپ ، به‌عنوان سبزیجات محسوب نمی‌شود، یک‌کاسه‌ی کوچک از آن را برای کودک سرو کنید.
• × اجازه ندهید کودک هر جا و هروقت غذا بخورد. سعی کنید یک برنامه‌ی غذایی ایجاد کنید تا به ایجاد چرخه‌های سیری – گرسنگی کمک کنید. اگر کودک اجباراً باید به طور غیرمنتظره‌ای غذا بخورد، باید درحالی‌که نشسته است غذا برایش سرو شود اگر کودک بلند می‌شود غذا باید روی میز بماند.
• × اگر کودک نسبت به هر جور تغییری مقاومت شدید دارد، غذاها را خیلی اندک تغییر دهید. از قالب‌های شیرینی بزرگ برای درست‌کردن قطعات باحال ساندویچ پنیر بریان استفاده کنید و توت‌ها را به‌صورت پودینگ (نوعی دسر) در آورید.
• × اگر کودک از قابل‌پیش‌بینی بودن و داشتن حس کنترل خوشش می‌آید یک منوی هفتگی برای خانواده بنویسید و اگر نیاز است به آن تصویر هم اضافه کنید.
• × « مشغولیت دهانی» غیر غذایی برای کودک فراهم آورید که سبب تعدیل حواس دهانی می‌گردد. برخی از موارد محبوب شامل اسباب‌بازی‌های دهانی و گردن‌بندهای دهانی این موارد در اکثر کاتالوگ‌های درمانی و یا به‌صورت آنلاین قابل‌تهیه هستند.
• × در رأس همه‌ی موارد، به خانواده‌ها بیاموزید که از جنگ بر سر غذا بپرهیزند. زمان شام خانوادگی، زمان درمان نیست. اگر والد می‌خواهد غذای جدیدی معرفی کند، این کار را وقت زودتری از روز که کودک خسته یا استرسی نیست انجام دهد برای، شام والدین باید غذایی سرو کنند که می‌دانند کودک خواهد خورد و حواسشان را بر سپری‌کردن اوقاتی خوش متمرکز کنند.

بهتر است که اغلب پشت یک دیوار به‌دوراز تابش نور خورشید توسط پنجره‌ها، قرار بگیرند. همچنین باید دور از تصفیه‌کننده‌های هوا و رادیاتورهای صدادار بنشینند. برای پیداکردن بهترین صندلی برای یک دانش‌آموز در هر کلاس ممکن است چند بار آزمون ‌وخطا اتفاق افتد. برای دانش‌آموزان قدیمی‌تر که از یک اتاق به اتاق دیگر می‌روند، معلم‌ها برای انتقال‌دادن آسان‌تر به هر کلاس می‌توانند یک صندلی که ترجیح دارد را داشته باشند. معلم علوم، برای مثال، می‌تواند کتاب‌های کار یا کاغذهای نمره دار را روی میز دانش‌آموز انباشته کند (روی هم قرار دهد) و آن را برای آن دانش‌آموز رزرو نماید.

مشکلات حسی چیست | اختلال پردازش حسی| اختلال یکپارچگی حسی| کاردرمانی حسی در کودکان

زمانی تصور می‌شد که حواس نوزادان خیلی خوب تکامل نیافته است؛ ولی امروزه عقیده بر این است که نوزادان مخلوقاتی هستند که می‌بینند می‌شنوند احساس می‌کنند بوها و مزه‌ها را می‌فهمند و به محرکات مختلف از جمله درد پاسخ می‌دهند. مرکز کاردرمانی حسی دکتر صابر در زمینه بررسی و درمان مشکلات حسی کودکان به صورت تخصصی فعالیت می نماید. سنسوری روم، اتاق تاریک بینایی، اتاق شنیداری و کاردرمانی یکپارچگی حسی از امکانات موثر مرکز کاردرمانی حسی می باشد. در این مطلب به صورت اجمالی درباره حواس کودک توضیح داده می شود.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

رشد و تکامل حواس و ادراک حسی

حس بینایی

حس بینایی در نوزاد از بقیه حواس تکامل نیافته تر است نوزاد از همان ابتدا مقابل نور تحریک شده و آن را تشخیص می‌دهد. نوزاد قادر است اجسامی را که در فاصله 7–15 اینچی قرار دارد به‌وضوح ببیند؛ اما در فواصل نزدیک‌تر یا دورتر به دلیل عدم توانایی کامل در تطابق چشم‌ها وضوح بینایی کمتر است (دید محیطی نوزاد از دید مرکزی او تکامل‌یافته‌تر است). حدت یا تیزی بینایی (توانایی تشخیص جزئیات تصویر) در نوزادان ضعیف است؛ اما در فواصل نزدیک نوزاد می‌تواند دایره ضربدر و مربع را از هم تشخیص دهد (شواهد نشان می‌دهد که نوزاد نزدیک‌بین است).

در ۶ ماهگی حدت بینایی نزدیک به حد طبیعی است، اما دید طبیعی (۲۰/۲۰) تا سنین ۴–۵ سالگی ایجاد نمی‌شود. نوزادان نگاه‌کردن به چهره‌ی انسان را به سایر اشیا ترجیح داده و در یک‌ماهگی چهره‌ی مادرشان را از میان سایر چهره‌ها می‌شناسند تفاوت حالات چهره را تشخیص داده و حتی گاهی تقلید نیز می‌نمایند؛ آنها همچنین می‌توانند حرکات آهسته مادر را تا حدی دنبال کنند. تعدادی از نوزادان از ابتدا دید دوچشمی دارند و از هر دو چشم برای خیره‌شدن به اشیا استفاده می‌کنند، اما به طور معمول دید دو چشمی در 3–4 ماهگی به وجود می‌آید. گرچه معلوم نیست نوزادان بتوانند بلافاصله رنگ‌ها را تشخیص دهند؛ ولی وجود این توانایی را در چندماهگی (در برخی از منابع ۲ ماهگی) می‌توان نشان داد در ماه‌های اول حرکات چشم از سر جدا نیست؛ ولی تا ۱ سالگی به‌مرور چشم‌ها مستقل از سر به تعقیب اشیا می‌پردازند در ۳ ماهگی شیرخوار شروع به تماشای حرکات دست‌ها و انگشتان خود می‌کند و در ۶–۷ ماهگی به تصویر خود در آینه توجه می‌کند. در حدود ۱۰ ماهگی نیز به کمک حافظه‌ی بینایی کند؛ (مانند خداحافظی‌کردن). باوجوداینکه تکامل بینایی طی ۲ سال اول سرعت حرکات را یاد گرفته و تقلید می‌چشم گیری دارد؛ اما تکامل برخی از مهارت‌های آن (مانند فوکوس بینایی، تعقیب بینایی و درک عمق) ممکن است تا سنین قبل از مدرسه نیز ادامه یابد

مراحل رشد رفتار بینایی

• × تولد: توجه چشم‌ها به‌طرف پنجره یا هر منبع روشن و شی بزرگی جلب می‌شود .
• × ماه اول: به اشیای نزدیک خیره شده و علاقه‌ی خاصی به‌صورت انسان نشان می‌دهد دید رنگی هنوز وجود ندارد.
• × 2–4 ماهگی: پلک‌زدن تدافعی دیده می‌شود، به دست‌های خود نگاه کرده و فعالیت‌های اطرافیان را دنبال می‌کند، ممکن است به‌صورت طبیعی در چشم‌ها (خصوصاً فواصل نزدیک ) عدم تقارن دیده شود، دید رنگی کم‌کم ایجاد می‌شود.
• × 5–8 ماهگی : نگاه‌های دقیق روی یک مکعب ۲٫۵ سانتیمتری در فاصله ۳۰ سانتی‌متری دارد اولین نشانه‌های درک عمق و هماهنگی چشم و دست بروز می‌کند
• × 9–12 ماهگی: نگاه‌کردن دقیق به اشیا کوچک در اندازه‌ی ۱ میلیمتری ( برای مثال: خرده‌های نان یا تزئینات کیک)، اشاره به اشیای نزدیک موردنظر و اشاره به اشیای موردعلاقه که در فواصل دورتر قرار دارند، فواصل را نسبتاً درست تشخیص می‌دهد هماهنگی چشم و دست کامل‌تر می‌شود.

حس عمقی در کودکان

توانایی رؤیت سه‌بعدی اشیا و درک فواصل از همان اوایل شیرخوارگی در نوزاد ایجاد می‌شود. نوزاد در ۶ هفتگی وقتی شیء به چهره‌اش نزدیک می‌شود پلک می‌زند. البته حدود ۴ ماه طول می‌کشد تا دید دوچشمی به طور کامل ایجاد گردد. نشان‌داده‌شده است که نوزادان ۵ ماهه برای گرفتن اشیای نزدیک بیشتر از اشیای دور تلاش می‌کنند. یکی از آزمون‌های شناخته‌ شده‌ی درک عمق از میز مخصوصی تشکیل شده است که ۲–۳ فوت ارتفاع دارد. روی میز از شیشه‌ی ضخیمی تشکیل شده است که زیر نصف آن لایه‌ای شطرنجی قرار گرفته است. زیر بقیه‌ی نصف دیگر شیشه خالی است و لایه‌ی شطرنجی درست زیر آن روی زمین قرار می‌گیرد . مادر ابتدا در سطح کم‌عمق و سپس در سمت عمیق ایستاده و کودک را ترغیب می‌کند به‌سوی او بخزد در کودکانی که توانایی خزیدن دارند (6–14 ماهه ) به سمت بخش عمیق میز حرکت نمی‌کنند. کودکانی که هنوز توانایی خزیدن ندارند وقتی بر روی لبه پرتگاه قرار می‌گیرند، گریه کرده یا تغییرات ضربان قلب را نشان می‌دهند.

درک شکل

طی ۲ سال اول زندگی، نحوه‌ی درک شکل اشیا در کودکان تغییر می‌کند. شیرخواران ۲ماهه به شکل‌های دارای تضاد واضح یا اجسام متحرک بیشتر توجه می‌کنند. قبل از ۴ ماهگی شیرخواران بیشتر جزءنگر هستند برای مثال در این سنین بیشتر به زوایای مثلثی که روی کاغذ کشیده شده است نگاه می‌کنند؛ بنابراین درک آنها از شکل بیشتر جزءبه‌جزء است نه درک کلی از شی به‌تدریج از 4–5 ماهگی درک کلی از تصویر در کودک کامل‌تر می‌شود.

درک چهره‌ی انسان

شیرخواران ترجیح می‌دهند به چهره‌ی انسان نگاه کنند تا به اشیای فاقد واکنش . این رجحان در شیرخواران ۵ روزه نیز دیده می‌شود. در یک‌ماهگی نوزاد می‌تواند چهره‌ی مادر خود را از غریبه‌ها تمیز دهد. در ۳ ماهگی آنها چهره‌ی مادر خود را در عکس نیز بازشناسی می‌کنند. در ۷ ماهگی حتی بین بیان چهره‌ای ترس و شادی افتراق قائل می‌شوند.

حس شنوایی

جنین در رحم مادر نیز توانایی شنیدن صداها را دارد به صورتی که گاهی در برابر صداهای بلند و ناگهانی واکنش نشان می‌دهد. آنها احتمالاً می‌توانند صدای مادرشان را تشخیص داده؛ ولی وجود این توانایی در نوزادان چندروزه دیده شده است. پس از تولد حساسیت شنوایی نوزاد کمی کمتر از بزرگسالان است و احتمالاً قادر هستند صداها را از نظر شدت، زیر و بمی، و مدت متفاوت از هم تمیز دهند ( نوزاد به صدای زیرتر حساس‌تر است). به‌علاوه جهت صدا را نیز تشخیص داده و سر را به سمت آن برمی‌گردانند (یکی از عوامل کمتر بودن حساسیت شنوایی در چند روز اول پس از تولد وجود مایع آمنیوتیک در گوش است که به‌تدریج جذب خواهد شد).

آگاهی از رفتار شنوایی کودکان اساس نگرانی‌های والدین و آزمون‌های رفتاری شنوایی را تشکیل می‌دهد. در بدو تولد کودکان برای صحبت‌های والدینشان ترجیح نشان می‌دهند (احتمالاً توانایی خوب شنیدن در این مورد مربوط به ۳ ماه قبل از تولد است). در ابتدای تولد می‌توانند بین جهت عمومی یک‌صدا (راست یا چپ، دور یا نزدیک) تفاوت قائل شوند؛ ولی جهت‌یابی به سمت تغییرات جزئی در طول ۶ ماه بعد بیشتر بهبود می‌یابد. کودکان می‌توانند بعد از تولد حروف را تشخیص دهند در ۲ تا ۳ ماهگی آنها می‌توانند تفاوت‌های ظریف را بین آواهایی مانند /pa/ba/da/ تشخیص دهند و در ۶ ماهگی تشخیص گفتار آنها کاملاً خالص شده است (درک گفتار کودکان، در برخی از جنبه‌ها، بالاتر از بزرگسالان است) قبل از ۶ ماهگی آنها می‌توانند صداهای گفتار را در زبان خودشان و در سایر زبان‌ها تشخیص دهند. در ۸ ماهگی آنها قان‌وقون کرده و نسبت به تغییرات تن صدا واکنش نشان می‌دهند. در ۱۰ تا ۱۲ ماهگی شنوایی و درک صوت در کودکان تقریباً شبیه بزرگسالان است.

بویایی

نوزاد انسان به بوهای مختلف از جمله بوی سینه‌ی مادرش واکنش نشان می‌دهد برای مثال شیرخوارانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند به بوی سینه یا زیربغل مادرشان نسبت به زنان، غریبه واکنش مثبت‌تری دارند .

چشایی

نوزادان می‌توانند بین مزه‌های مختلف نیز افتراق قائل شوند. آزمایشی نشان داده است که نوزادانی که هیچ تجربه‌ی چشایی قبلی نداشته‌اند، در ۲ ساعت پس از تولد، محرک‌های شیرین را از غیر شیرین و ترش را از تند تمیز داده‌اند. واکنش به محرک‌های تند، شور و ترش با حرکات منفی چهره و پیشانی مشخص می‌گردد . این مطالعه نشان داد که نوزادان ذاتاً محرک‌های شیرین را ترجیح می‌دهند.

حس لامسه و درد

شواهد محکمی به نفع حساسیت نوزادان به لمس وجود دارد. مثلاً اگر گونه‌ی نوزاد لمس شود سر را به آن سمت چرخانده و یا از راه‌های آرام‌کردن او بغل‌کردن و نوازش می‌باشد. مطالعات اخیر نشان داده است که نوزادان به درد نیز حساس‌اند که این حساسیت در ۵ روز اول زندگی افزایش می‌یابد

اختلال پردازش حس بینایی | کاردرمانی حسی| درمان اختلال پردازش حسی| کاردرمانی شهرک غرب

 برخی از افراد که به نور و صدا حساس­ اند، قادرند که سوسوهای لامپ­های فلوئورسنت را ببینند و بشنوند، همانطور که ولتاژ روشن و خاموش می­شود. بعضی از کودکان با مشکلات پردازش حس بینایی به آسانی با تزیینات داخل کلاس حواسشان پرت می شود. رنگ های مختلف روی دیوار اتاق برای دانش آموزان با مشکل حسی آزار دهنده است. کاردرمانی حسی با استفاده از تکنیک ها و ابزار روز دنیا نظیر اتاق تاریک بینایی در بهبود علائم اختلال پردازش حس بینایی در کودکان مفید می باشد. مرکز گفتاردرمانی و کاردرمانی دکتر صابر در این زمینه به صورت تخصصی فعال می باشد. اتاق مهارت های شنیداری، سنسوری روم ، ماساژ درمانی همگی از درمان های تخصصی در حیطه مشکلات حسی هستند.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

 برخی از افراد که به نور و صدا حساس­ اند، قادرند که سوسوهای لامپ­های فلوئورسنت را ببینند و بشنوند، همانطور که ولتاژ روشن و خاموش می­شود. این مورد بیشتر در مورد وسایل قدیمی­تر رایج است که در ثانیه ۶۰ بار نوسان می­کنند در حالی که لامپ­های جدیدتر بطور قابل توجهی سریع تر نوسان می­کنند به هر حال فلوئورسنت­های جدید می­توانند باعث حواس پرتی شوند و حتی باعث خواب آلودگی، تمرکز پایین، استرس، چشم درد، سر درد و میگرن می­شوند.

در اینجا چیزهای دیگری وجود دارند که در هنگام استفاده از نورهای فلوئورسنت باید در نظر گرفته شوند. لامپ­های فلوئورسنت فشرده و دیگر لامپ­های فلوئورسنت یک مقدار کمی‌از جیوه در میان تیوپ­های شیشه ای را شامل می­شوند. هنگامی‌که یک لامپ فلوئورسنت می­شکند، مقداری از جیوه به عنوان بخار آزاد می­شود. برای کمتر قرار گرفتن در معرض جیوه EPA مراحلی را برای تمیز کردن و دفع مواد مضر فراهم می­کند. یک حقیقت ساده این است که هر لامپ کم قیمتی می­تواند برای افراد حساس مشکل ساز باشد.

از یک پنکه سقفی استفاده کنید و خواهید فهمید که اثر جرقه ای ممکن است برای برخی افراد به شدت ناراحت کننده باشد و ممکن است برای افرادی که در معرض حملات واکنش به عکس قرار دارند، به عنوان یک خطر مطرح شود.

برای بهبود نوردهی برای همه دانش آموزان و معلمان لامپ­هایی که در بالای سر قراردارند، باید با لامپ­های ترجیحا تمام طیف که مطبوع و روشن کننده­اند جایگزین شوند. اگر این امکان وجود ندارد که لامپ­های فلوئورسنت جای لامپ­های دیگر جایگزین شوند، در صورت لزوم از لامپ­های پایه داری که قابلیت نصب شدن به دیوار را دارند استفاده کنید.

برای هر نوع کار خواندنی یا کار با رایانه­ های رومیزی، یک لامپ پایه داری که نور را از عقب پخش می­کند می­تواند بهترین انتخاب باشد. مطمئنا در اتاق­های درمان و اتاق­های بایگانی دانش آموزان باید زیر نوری کار کنند که برای یادگیری مناسب ترین باشد و حس خوبی به افراد بدهد. امکان پذیر نیست که هر تغییر و اصلاحی برای لامپ­های فلوئورسنت ایجاد شود، اما مطمئن شوید که نورها تیوپ‌های فلوئورسنت تازه ای دارند که کمتر سوسو می­کنند. برای ملایم کردن نور می­توان از منتشر کننده (پخش کننده) نور استفاده کرد. چندین پخش کننده ی نوری وجود دارد که دارای دستورالعمل جلوگیری از آتش سوزی می­باشند شامل فیلترهای نوری کلاس که ارزان­اند، فیلترهای نوری رنگی،گران اما جذاب مثل فیلترهای سقفی که در طرح­های شکوفه‌های گیاهی و آسمان آبی با ابرهای کرک مانند طراحی می­شوند. پرده­ها، سایه­ها و یا پارچه­ها باید کل پنجره را بپوشانند که تشعشعات و تابش­ها را فیلتر کنند که می­توانند درجه آن را از کم تا پوشش کامل تغییر دهند.

توصیه کاردرمانی برای نصب گزینه­ های تارکننده برای جلوگیری از روشنایی نیز می­تواند ایده آل باشد که می­توانند در جایی که نور از بیرون وارد می­شود تنظیم شوند.

به دانش آموزان حساس به نور باید حق داده شود که از لنزهای رنگی در بیرون استفاده کنند در صورتی که باعث شود آنها راحت ببینند.

از نوارهای نئوپرن استفاده کنید اگر نیاز است که آنها را بیرون در جایی نگه دارید.

ملاحضات (صدا) در کودکان با اختلال حسی

به دلیل بزرگ بودن کلا­س­ها و اجتناب از پارچه‌های جذب صدا از قبیل فرش­ها به دلیل نگرانی­های بهداشتی بسیاری از کلاس­های درسی صداهای بلندی را تولید می­کنند. معلمان ممکن است متوجه شوند که نیاز است صدایشان را بلند کنند که توجه دانش آموز را جلب کنند و سروصدا را از بین ببرند.

یک کودک حساس هنگامی‌که سعی می­کند به آسانی بشنود ممکن است احساس کند باید مانند معلم در کلاس فریاد بزند.

در اینجا راه‌هایی برای مدیریت صدا در کلاس وجود دارد

• اگر صندلی­ها هنگام جابجایی روی زمین باعث صداهای ساییدن می­شوند، توپ­های تنیس را به شکل ضربدر برش دهید و زیر پایه­های صندلی قرار دهید. شما می­توانید توپ­های تنیس را از باشگاه یا مدرسه تهیه کنید.
• به منظور کمک به دانش آموزان که بتوانند تمرکز کنند و جلوی صداهایی که حواسشان را پرت می­کنند را بگیرند مانند صدای خط خطی کردن مداد، سرفه، عطسه و صحبت کردن،استفاده از نویز سفید برای کم کردن این صداها کمک کننده است. تنگ­های ماهی، دستگاه­های نویزسفید، سی دی­های نویز صورتی یا سفید می­توانند کمک کننده باشند
• پخش موسیقی با صدای پایین به برخی از دانش­آموزان کمک می­کندکه تمرکز کنند اما ممکن است تمرکز دیگران را از بین ببرد. درکلاس درس از موسیقی­های مناسب استفاده کنید در حالی که چوپین و موزارت برای تمرکز انتخاب­های کلاسیک می­باشند. دیگر موسیقی­ها از قبیل موسیقی محیطی یا موسیقی مبتنی بر طبیعت مثل صداهای آرام را نیز در نظر بگیرید. به یاد داشته باشید که چه چیزی باعث می­شود که شما یا معلم برای دانش آموزی که ممکن است برای تمرکز کردن به آرامش نیاز داشته باشد. آرامش دهنده یا برهم زننده آرامش باشد.
• گزینه دیگری که به دانش آموزان اجازه می­دهد که سازماندهی شوند، گوش دادن با هدفون به موسیقی ای است که آنها در طی خواندن، نقاشی کشیدن و دیگر اوقات تمرکز کردن، انتخاب می­کنند. به دانش آموزان کمک کنید بفهمند هنگامی‌که به موسیقی گوش می­دهند و ساکت هستند در حقیقت از موقعییت سود می­برند.
• به دانش آموزان اجازه دهید که از محافظت کننده‌های گوش مثل هدفون استفاده کنند.
• چراغ­های قابل نصب در کلاس می­تواند به دانش آموزان کمک کند که این دید را به دست آورند که چگونه با اینکه پر سروصدا هستند ولی می­توانند یک گروه باشند. این چراغ طوری طراحی شده است که شبیه یک چراغ ترافیکی می­باشد که چراغ راهنمایی سطح صدا در کلاس را تنظیم می­کند و دانش آموزان را آگاه می­کند هنگامی‌که صدا به یک سطح غیر قابل قبولی رسید، صدای خود را با معلم هماهنگ کنند.

ملاحظات بینایی در درمان اختلال حس بینایی

امروزه معلم‌ها معمولا حق انتخابی ندارند که اتاق­هایشان را طوری تنظیم کنند که مناسب نیازهای یادگیری دانش آموزان باشد در عوض، به آنها گفته می­شود که چگونه دیوارها را تزیین کنند تا به بخش­های مورد نیازدست یابند.

معلم‌ها می‌توانند با صحبت کردن با دانش آموزان حساس، به آنها فرصت دهند از طریق این مراحل:

• از دکورهای غیر ضروری بر روی دیوارها خودداری شود.
• اگر یک دانش آموز با دکورهایی که لازمه یک دیوار است حواسش پرت می­شود، آنها را در زمان­های حساس مانند سخنرانی و غیره با کاغذ بپوشانند.
• اگر دانش آموزان با لامپ­های بالای سر حواسشان پرت می­شود به آنها اجازه دهید که در کلاس کلاه بپوشند.
• از یک محدوده کوچک در کلاس به عنوان یک گوشه دنج استفاده کنید که نورها کم باشد و تصاویر نیز کم باشد.
• یک محیط کاری تمیزی را فراهم کنید به این معنا که کاغذ یا کتاب غیر ضروری روی میز کودک نباشد.
• به والدین یادآوری کنید که یک محیط کاری ساکت و روشن در خانه برای انجام مشق­ها ودیگر فعالیت­هایی که نیازمند تمرکز است فراهم کنند.
• کابین­های مطالعه فردی که حواس پرت کردن را کاهش می­دهند و تمرکز را بالا می­برند فراهم کنید.
• به دانش آموزان اجازه دهید تا در یک مکان جداگانه در کلاس بنویسند و امتحان بدهند.
• لطفا با دقت مجددا چک کنید که پرینت دستورالعمل گرفته شده کاملا واضح و خوانا باشد زیرا در غیر این صورت کپی‌های نسخه‌ها گاهی ناخوانا می­شود و خواندنش دشوارتر می­گردد.
• اگر کارها خیلی شلوغ است آنها را آسان­ترکنید، اگر لازم است از وسایل و ابزار بزرگتر استفاده نمایید.
• با کاغذها و کاورهای رنگی آزمایش کنید تا تضاد و کنتراست بین کاغذ و نوشته کمتر شود و برای دانش آموز از نظر بینایی آسان تر دیده شود.

تفاوت اختلال یکپارچگی حسی و اوتیسم

اختلال یکپارچگی حسی و اوتیسم دو اختلال می باشند که در بسیاری از موارد با هم همپوشانی دارند. تشخیص صحیح تفاوت های اختلال یکپارچگی حسی و اوتیسم کمک بسزایی به نحوه درمان و روند پیشرفت بیماری دارد. جهت تشخیص صحیح این دو اختلال در کودکان ابتدا باید به بررسی علائم هر دو به صورت مجزا پرداخت. مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی دکتر صابر در زمینه تشخیص اوتیسم و اختلال پردازش حسی و درمان های اساسی توانبخشی برای این کودکان فعالیت می نماید. تجربه 18 ساله این مرکز در زمینه کاردرمانی مشکلات حسی کودکان موجب تسریع روند درمان و بهبود علائم اختلال پردازش حسی در کودکان می گردد.

نام­های دیگر اختلالات یکپارچگی حسی:

SI problems/SI disorder/SI dysfunction / Sensory processing disorder

– در مشکل یکپارچگی حسی، گیرنده‌های حسی سالم هستند و مشکل از ساختارهای CNS و مسیرهای عصبی مرتبط به آن است. به عبارتی مشکل مرکزی است و محیطی نیست

-در کودکان ADHD پردازش حس لامسه نسب به کودکان سالم دچار مشکل است.

-کودکان با اختلالات یادگیری نسبت به کودکان سالم در پاسخ­های پاسچرال دچار مشکل هستند در حالیکه عملکرد گیرنده­ های محیطی طبیعی می­باشند. پاسخ­های پاسچرال تحت تاثیر یکپارچگی حواس وستیبولار، عمقی و بینایی هستند.

مشکلات SI به ۴ گروه تقسیم بندی می­شوند:

1. مشکلات تعدیل حسی

2.مشکلات درک و تمایز حس

3.مشکلات عملکردی دوطرفه وستیبولار

4.مشکلات پراکسی

مشکلات حسی در کودکان اختلال پردازش حسی و اوتیسم

بیش از80% کودکانASD و کودکان نقص توجه در تعدیل حسی اختلال دارند (یا بیش حسی دارند یا کم حسی).

کم حسی و مشکلات ثبت حسی

– تعریف ثبت حسی: سازماندهی دروندادهای حسی جهت استفاده از آن را ثبت حسی می گویند. در واقع قبل از اینکه از اطلاعات حسی به صورت عملکردی استفاده کنیم باید ابتدا در CNS ثبت شوند.

– در واقع در توجه انتخابی ثبت حسی صورت می گیرد که به صورت عملکردی اطلاعات حسی در CNS ثبت شده اند.

– کاردرمانگرها اصطلاح مشکل ثبت حسی را به فردی نسبت می دهند که حواس پرت ،است نمی تواند به محرکات محیطی مهم توجه کند و محرک مرتبط را ثبت کند این مشکل در کودکان ASD دیده می شود.  به عنوان مثال کودکی که از بین صدای درمانگر و صدای ماشین های درون ،ترافیک از صدای درمانگر آگاه نباشد در واقع صدای ماشین ها را ثبت حسی کرده است.

– زمانی که کودک به محرکی پاسخ نمی دهد یا متوجه آن نمی شود مهم است که مشکل آن را ادراکی یا شناختی نیز در نظر بگیریم و تنها مشکل ثبت حسی در نظر نگیریم به عنوان مثال کودکی که مشکل ادراک حس لامسه دارد ممکن است درونداد لامسه را ثبت کند اما در استرگنوزیس درک اشیا تنها با لامسه و بدون بینایی دچار مشکل باشد. در واقع درمانگر ممکن است تصور کند که کودک از وجود در ونداد لامسه آگاه نیست و او را کم حس لامسه خطاب کند. در صورتی که ممکن است از وجود محرک آگاهی داشته باشد اما قادر به درک اطلاعات پیچیده لامسه نباشد.

– کودکی که مشکل ثبت حسی دارد بازی نمادین و رشد زبانی اش محدود است به خصوص هنگامی که نتواند محرک دیداری و شنیداری را ثبت کند.

– معمولا در کودکان ASD مشاهده می شود که نسبت به محرکات بینایی و شنیداری بی توجه هستند اما نسبت به محرکات بی ربط توجه نشان می دهند و بسیار دقت می کنند. نکته کلیدی اینجاست که کودک از وجود محرکاتی که بی توجهی نشان می دهد، آگاه نیست این مفهوم مشکل ثبت حسی است.

ایمنی کودکانی که مشکلات ثبت حسی دارند باید بطور خارجی تامین شود زیرا برخی حس درد را ثبت نکرده و از موقعیت های خطرناک دوری نمی کنند و همواره نگرانی درباره امنیت آن ها وجود دارد یا ممکن است مزه ها و بوهای سمی را استشمام کنند.

– در موارد حاد مشکلات ثبت ،حسی سائق درونی و انگیزه انجام فعالیت های معمولی دوران کودکی را تحت تاثیر قرار می دهد.

بیش پاسخی

بیش پاسخی بیش حسی یا تدافع حسی ۲ بخصوص در حس لامسه منشا وراثتی دارد.

– اضطراب در کودکان بیش حس بسیار شایع است زیرا در اثر فعالیت غیر طبیعی آمیگدال بیش از حد برانگیخته هستند.

– کودکان نقص توجه و اوتیسم و کودکان با OCD اختلال وسواسی جبری بیشترین شیوع بیش حسی را به خود اختصاص می دهند

بر اساس گفته های ben-sasson و Green برای ارتباط بیش حسی و اضطراب ۳ تئوری وجود دارد:

1- اضطراب بیش حسی را به وجود می آورد

2- بیش حسی اضطراب را به وجود می آورد

3- هردو بر اثر ریسک فاکتورها به وجود آمده اند. مانند فعالیت غیر طبیعی آمیگدال

تفاوت اصلی بین SPD و اوتیسم: آیا این دو اختلال یکسان هستند؟

اختلال یکپارچگی حسی (SPD) و اوتیسم (ASD) دو شرایط مجزا هستند که گاهی به اشتباه با هم اشتباه گرفته می‌شوند. در حالی که هر دو می‌توانند بر پردازش حسی تأثیر بگذارند، تفاوت‌های کلیدی بین آنها وجود دارد.

1. تعریف و ماهیت اختلالات:

SPD: یک اختلال عصبی است که در آن مغز در دریافت و تفسیر اطلاعات حسی از محیط دچار مشکل می‌شود. این مشکل می‌تواند منجر به واکنش‌های بیش‌ازحد یا کمتر از حد به محرک‌هایی مانند صدا، نور یا لمس شود.

اوتیسم: یک اختلال رشدی گسترده است که بر ارتباطات اجتماعی، رفتارهای تکراری و علایق محدود تأثیر می‌گذارد. مشکلات حسی در اوتیسم وجود دارد، اما این تنها یکی از جنبه‌های آن است.

2. علائم اصلی:

در SPD، مشکلات عمدتاً حول محور پردازش حسی می‌چرخد (مثلاً نفرت از برخی بافت‌ها یا حساسیت به صدا).

در اوتیسم، علاوه بر مسائل حسی، چالش‌های اجتماعی (مانند مشکل در تماس چشمی یا درک احساسات دیگران) و رفتارهای تکراری نیز دیده می‌شود.

3. تشخیص و درمان:

SPD معمولاً توسط کاردرمانگران تشخیص داده می‌شود و درمان آن بر تمرینات یکپارچگی حسی متمرکز است.

اوتیسم نیاز به ارزیابی جامع‌تری توسط تیم متخصصان دارد و درمان آن ممکن است شامل گفتاردرمانی، کاردرمانی و گاهی دارودرمانی باشد.

در حالی که SPD و اوتیسم ممکن است علائم مشترکی داشته باشند، اما شرایط متفاوتی هستند. SPD عمدتاً بر پردازش حسی تأثیر می‌گذارد، در حالی که اوتیسم طیف وسیع‌تری از چالش‌ها را شامل می‌شود. تشخیص دقیق توسط متخصصان می‌تواند به تدوین برنامه‌های درمانی مؤثرتر کمک کند.

آیا اختلال یکپارچگی حسی می‌تواند همراه با اوتیسم باشد؟

بله، اختلال یکپارچگی حسی (SPD) می‌تواند همراه با اوتیسم (ASD) وجود داشته باشد. در واقع، تحقیقات نشان می‌دهد که تا 90% از افراد مبتلا به اوتیسم، مشکلات پردازش حسی را نیز تجربه می‌کنند. اما این همبودی به چه معناست؟

1. همپوشانی علائم:

بسیاری از کودکان اوتیستیک به دلیل تفاوت‌های عصبی، واکنش‌های غیرمعمول به محرک‌های حسی نشان می‌دهند. این می‌تواند شامل:

حساسیت بیش‌ازحد به صداها یا نورها

اجتناب از لمس یا تماس با برخی بافت‌ها

جستجوی مداوم تحریکات حسی (مانند چرخیدن یا تکان دادن بدن)

2. تشخیص افتراقی:

تشخیص SPD در کنار اوتیسم می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، زیرا:

برخی علائم مشترک هستند (مثلاً پوشیدن لباس‌های خاص به دلیل حساسیت لمسی)

مشکلات حسی در اوتیسم ممکن است با چالش‌های اجتماعی پیچیده‌تر شود

3. رویکردهای درمانی ترکیبی:

برای کودکانی که هر دو شرایط را دارند، درمان معمولاً شامل:

کاردرمانی با تمرکز بر یکپارچگی حسی

برنامه‌های آموزشی برای بهبود مهارت‌های اجتماعی

ایجاد محیط‌های سازگار با نیازهای حسی (مثل کاهش محرک‌های محیطی)

سوالات متداول:

1-تفاوت‌های رشدی بین کودکان مبتلا به اختلال یکپارچگی حسی و اوتیسم چیست؟
کودکان مبتلا به اختلال یکپارچگی حسی معمولاً در مراحل رشدی اولیه تأخیر ندارند، در حالی که در اوتیسم تأخیرهای رشدی شایع‌تر است.

2-آیا مداخلات درمانی برای اختلال یکپارچگی حسی و اوتیسم متفاوت است؟
بله، اگرچه هر دو ممکن است از کاردرمانی حسی بهره ببرند، اما اوتیسم نیاز به مداخلات گسترده‌تری مانند گفتاردرمانی و آموزش مهارت‌های اجتماعی دارد.

علائم اختلال حسی

خیلی از والدین برای اولین بار زمانی درمورد مشکلات پردازش حسی یاد می‌گیرند که دنبال کمک می‌گردند چون کودک آنها مراحل تکاملی مثل سینه‌خیز رفتن و صحبت کردن را طبق برنامه طی نکرده است. ممکن است مشکلات حسی برای دیگران تا زمانی که کودک مدرسه را شروع می‌کند، آشکار نباشد. علائم اختلال حسی باید توسط متخصص درمان اختلال پردازش حسی تشخیص و به درستی بررسی شود. علایم اختلال پردازش حسی در هر کودکی متفاوت است و از بیش حسی تا کم حسی می تواند متغییر باشد. تشخیص صحیح و طرح درمان مناسب در بهبود مشکلات این کودکان بسیار موثر می باشد. مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی حسی دکتر صابر در حیطه ارائه درمان های پیشرفته حسی فعالیت می نماید. از خدمات توانبخشی مرکز دکتر صابر می توان به اتاق ماساژ درمانی، سنسوری روم، اتاق تاریک بینایی، اتاق مهارت های شنیداری و کاردرمانی یکپارچگی حسی اشاره نمود که در کنترل علائم اختلال حسی در کودکان بسیار مهم می باشد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

علایم اختلال حسی در کودکان

علائم اختلال حسی در کودکان طیف گسترده ای دارد و ممکن است از یک حساسیت لمسی به نوع خاصی از پارچه تا یک حساسیت شدید در عدم تحمل لمس شدن متفاوت باشد. ممکن است مشکلات حسی برای دیگران در چندین حس به صورت همزمان وجود داشته باشد و موجب بی قراری و بروز علائمی شبیه به بیش فعالی در کودک گردد. کودک آرامی که در منزل راحت و خوشحال بود ممکن است توسط نورها، صداها و فعالیت درکلاس درس همراه با افزایش انتظارات رفتاری و تحصیلی دچار مشکل شود. والدین ممکن است از ارزیابی تکاملی با ترس دوری کنند اما شاید پیش‌بینی تشخیص‌های حرکت ظریف، حرکت درشت یا تأخیر گفتاری و یا بعضی اوقات خیلی جدی‌تر مثل اوتیسم یا اختلال توجه به مبهم بودن تشخیص اختلالات پردازش حسی اضافه شود.

نکته قابل توجه در این میان تشخیص به موقع و دقیق اختلالات حسی در کودکان است که باید توسط یک متخصص توانبخشی کودکان انجام پذیرد. بررسی دقیق روند رشد کودک و تشخیص علایم اختلال پردازش حسی و شدت اختلال در کودکان در مرکز تخصصی دکتر صابر به دقت انجام می گیرد و روند درمان متناسب با مشکلات کودکان برنامه ریزی می شود. زمانی که والدین اولین بار می‌فهمند که کودکشان به صورت عادی رشد نمی‌کند، گفتن حتی مقداری از آن به طور وحشتناکی ناراحت‌کننده است. حتی زمانی که فقط مشکل علائم پردازش حسی وجود دارد و هیچ تشخیص اضافی مطرح نیست، والدین ممکن است مضطرب و سردرگم شوند. این موضوع چه معنی برای آینده کودک دارد؟ آیا او در مدرسه احساس حقارت خواهد کرد؟ آیا او سرانجام با کسی دوست می‌شود؟ آیا زندگی روزانه همیشه یک کشمکش خواهد بود؟ آیا آنها کاری انجام داده‌‌اند که این شرایط ایجاد شده است؟ آیا می‌توانند مشکل او را حل کنند؟

بعضی اوقات خیلی از علایم اختلال پردازش حسی مشخص و مشکل‌ساز هستند مثل بیش‌حسی به صداها و بافت‌های مشخص- ممکن است چیزی باشد که والدین نیز تجربه می‌کنند. بنابراین ممکن است کاملا عادی به نظر برسند. اغلب سیب وقتی از درخت می‌افتد، زیاد از آن دور نمی‌شود. دنیایی که ما به سادگی آن را درک می‌کنیم دنیای ماست.

تمام والدین از اطمینانی که دلسوزانه به آنها داده می‌شود نفع می‌برند. خوشبختانه امروزه مداخلات مؤثر و روش‌ها و ابزارهای کاربردی فراوانی وجود دارد که آنها را یاری خواهد کرد تا مشکل کودک را درک کنند و به فرزندانشان برای غلبه بر چالش‌ها کمک کنند.

کودک را برای موفقیت آماده کنید

فرزندپروری یک کودک با مشکلات حسی به معنای برنامه‌ریزی در وقت‌های اضافه، داشتن مقداری صبر و شکیبایی و خلاقیت و انعطاف‌پذیری می‌باشد. اگرچه هر کودکی متفاوت است، روش‌های زیر برای اکثر کودکان با مشکلات پردازش حسی کمک‌کننده خواهد بود.

افزایش پیش‌بینی پذیری و کنترل در کودکان

کودکانی که با مشکلات حسی کشمکش دارند همیشه اطلاعات دقیق و قابل‌اطمینان درمورد بدنشان و مکانشان در محیط را دریافت نمی‌کنند و قابلیت پیش‌بینی و حس کنترل در زندگی خود را ندارند. اگرچه اکثر کودکان کارهای معمول مثل خواندن کتاب داستان تکراری هنگام خواب در هر شب را دوست دارند، اکثر کودکان با اختلالات پردازش حسی برای جلوگیری از بیش‌تحریکی و مضطرب شدن نیاز به این دارند که چه برنامه‌ای قرار است اتفاق بیفتد.

این مسئله ممکن است به فراهم کردن جدول بینایی و کلامی کمک کند. بنابراین کودک با علایم اختلال پردازش حسی اکنون می‌داند که چه انتظاری وجود دارد و انتقال بین فعالیت‌ها را بهتر می‌تواند تحمل کند. یک کودک ممکن است در انجام تمام کارهای قبل از مدرسه مشکل داشته باشد. برنامه‌ی صبحگاهی می‌تواند شبیه به این باشد.

*بیدار شدن در ساعت ۷ صبح

*شرکت در فعالیت‌های رژیم حسی صبحگاهی

*مسواک زدن دندان‌ها، شستن صورت، شانه زدن موها

*لباس پوشیدن

*گذاشتن کوله‌پشتی در جلو در

*خوردن صبحانه

*گذاشتن ظرف‌ها در سینک ظرف‌شویی

*سوار اتوبوس شدن در ساعت ۱۵/۸ صبح

اگر والدین بعد از اینکه کودک را از مدرسه آوردند کارهای زیادی دارند که انجام بدهند، می‌توانند به همراه کودک یک برنامه‌ی نوشته‌شده را مرور کنند. اگر کودک هنوز توانایی خواندن ندارد والدین می‌توانند تصاویری را بکشند و یا به آن عکس‌هایی را ضمیمه کنند. سپس باید به همراه هم این برنامه را مرور کنند و بر مراحل انجام آن قبل از اینکه کودک به مدرسه برود تأکید کنند. بعد از مدرسه ما به خشک‌شویی می‌رویم، سپس سوپرمارکت و پست‌خانه و در نهایت به مدت یک ساعت به پارک می‌رویم.

کودک نیز می‌تواند از یک فهرست نوشته‌شده یا مصور برای بعد از مدرسه نیز بهره ببرد:

*ساعت ۳ بعدازظهر برگشتن از مدرسه

*میان‌وعده

*خشکشویی

*سوپرمارکت

*پست‌خانه

*پارک

*ساعت ۳۰/۵ بعد از ظهر نوشتن تکالیف

*ساعت ۳۰/۶ بعد از ظهر خوردن شام

*ساعت ۳۰/۷ بعد از ظهر مطالعه تکالیف

*ساعت ۳۰/۸ بعد از ظهر دوش گرفتن

*ساعت ۹ شب خوابیدن

اجتناب از برنامه‌های زیاد

اگر کودک با تغییر زیاد از یک فعالیت به فعالیت دیگری دچار مشکل شود، والدین باید از برنامه‌ریزی فعالیت‌های زیاد پرهیز کنند و این را درنظر بگیرند که رفتن به زمین بازی در اول برنامه عملا کودک را قادر می‌سازد تا برنامه را بهتر تحمل کند و نهایتاً صرفه‌جویی در زمان، کاهش سختی و سردرد از لحاظ مدیریت کردن رفتارهای واکنشی ناخواسته را در پی دارد.

 مشکلات حس عمقی

• حس عمقی: اطلاعات از عضلات و مفاصل درباره موقعیت بخش­های بدن به مغز می‌رساند.
• کودکانی که نمی‌توانند اطلاعات لازم را درباره وضعیت بدن دریافت کنند (یعنی حس عمقی ضعیف دارند) اغلب دست و پا چلفتی و حواس پرت بنظر می‌آیند.
• اغلب کسانی­که حس عمقی­شان دچار مشکل شده به سرنخ­های بینایی یا سایر استراتژی­های شناختی تکیه می‌کنند (مانند بیان شفاهی)
• سایر علائم کسی که مشکل حس عمقی دارد:
• به کار بردن نیروی بسیار کم یا بسیار زیاد برای نوشتن، دست زدن، راه رفتن و تایپ کردن
• خراب کردن و پرت کردن اسباب بازی‌ها / زدن دیگران / دربارهی فضای بدن خود قضاوت نادرست دارند
• مشکلات حس عمقی اغلب در کودکان ASD دیده می‌شود، و مشکلات پراکسی این کودکان هم ناشی از همین حس است.
• اغلب کودکانی که حس عمقی­شان دچار مشکل شده است نیاز دارند که به پوستشان فشار زیادی وارد شود و کامپرشن و ترکشن مفاصل با فشار زیادی انجام شود. کودکی که این رفتار‌ها را نشان می‌دهد رفتارش اشتبا‌هاً به عنوان کودک آشوب­گر تلقی می‌شود. کودک این رفتارهای حس طلبانه را انجام می‌دهد تا فیدبک اضافی در مورد وضعیت بدنش بدست آورد.

مشکلات ادراک بینایی

• درک بینایی فاکتور مهمی ‌برای فعالیت­های حرکتی ظریف و بازی­های ساختاری است.
• کودکانی که مشکلات ادراک بینایی دارند: اغلب ادراک ضعیف لامسه و دیس پراکسيا دارند.
• کودکان ASD توانایی دیدن جزییات زیاد اشیا را دارند. بنابراین در مشاهده ویژگی­های کلی و مشاهده محرک متحرک دیداری مشکل دارند (یعنی شی­ای که در حال حرکت است)

سایر مشکلات ادراکی

در کاردرمانی حسی به بررسی مشکلات ادراکی کودکان پرداخته می شود.

• درک حرکت در فضا نیازمند یکپارچگی اطلاعات وستیبولار، بینایی و عمقی است.
• کسانی که مشکل وستیبولار دارند، حس عمقی­شان هم تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

*مهم: مشکل ادراک شنیداری اگر به تنهایی وجود داشته باشد جز مشکلات یکپارچگی حسی نیست، اما اگر مشکل شنیداری با اختلالات زبان همراه باشد نشانه­ای از مشکلات SI است.

مشکلات حس وستیبولار

• به مشکل در عملکردهایی که به طور نزدیکی همراه سیستم وستیبولار هستند.
• واژه­هایی که برای این مشکل تعریف شده است:

Postural & bilateral integration

Vestibular bilateral integration (VBI)

Bilateral integration & sequencing (BIS)

Vestibular bilateral integration and sequencing (VBIS)

راهکارهایی در زمینه کنترل علائم حسی

کودکان با مشکلات حسی اغلب در تغییر از یک فعالیت به فعالیت دیگر مشکل دارند. چون آنها توسط تحریکات حسی خیلی زیاد حواسشان پرت می‌شود، این مسئله ممکن است باعث شود که کمی طول بکشد تا در فعالیت مستقر شوند. برای مثال فقط زمانی که نزدیک به تمام کردن ساختن برج و یا نقاشی اسب هستند، زمان متوقف شدن فعالیت است.

به والدین، معلمان و دیگران آموزش دهید که به کودکان اجازه دهند که بدانند ۳۰ دقیقه برای بازی و فعالیت وقت دارند، سپس بعد از ۱۵ دقیقه، ۱۰ دقیقه و ۵ دقیقه هشدار بدهید. چون کودکان به شدت آگاهی کمی از زمان دارند، یک زمان‌سنج ممکن است کمک‌کننده باشد. متوجه زمان‌سنج‌های با صدای خیلی آزاردهنده باشید یا کودک ممکن است وقت را از دست بدهد و فعالیت را تمام کند چون درمورد صدای قریب الوقوع مضطرب است. یک زمان‌سنج مصور مثل time timer بهترین کاربرد را برای خیلی از کودکان دارد.

این زمان‌سنج که حداکثر برای یک ساعت می‌تواند تنظیم شود، یک صفحه‌ی قرمز و گرد دارد که هنگامی که زمان سپری می‌شود به آرامی کوچک و جمع می‌شود.

تأمین انتخاب‌های قابل‌قبول

والدین می‌توانند با فراهم کردن برخی امتیازها حس کنترل را به کودکان بدهند. هنگام شام به جای اینکه به کودک بگویند او باید مقداری سبزی بخورد، والدین می‌توانند انتخاب بین بروکلی یا نخودفرنگی شیرین را پیشنهاد بدهند. مسواک زدن دندان‌ها یک انتخاب نیست اما والدین می‌توانند طعم‌های مختلف خمیر دندان را فراهم کنند.

چرا تشخیص به‌موقع علائم اختلال حسی اهمیت دارد؟

تشخیص زودهنگام علائم اختلال حسی یکی از کلیدهای اصلی موفقیت در درمان است. مغز کودک در سال‌های ابتدایی زندگی، انعطاف‌پذیری بالایی دارد. اگر مداخلات کاردرمانی به‌موقع شروع شوند، مسیر رشد حسی و عصبی کودک می‌تواند اصلاح شود. متأسفانه بسیاری از والدین نشانه‌های اولیه مانند ترس کودک از صدا، واکنش‌های افراطی به لمس یا بی‌تفاوتی به محرک‌های محیطی را نادیده می‌گیرند و تصور می‌کنند که کودک‌شان لوس یا متفاوت است.

عدم تشخیص به‌موقع می‌تواند به مشکلاتی در یادگیری، رفتارهای اجتماعی، و حتی رشد حرکتی منجر شود. کودکانی که پردازش حسی ضعیفی دارند، ممکن است در کلاس درس تمرکز نکنند یا در بازی با همسالان با مشکل مواجه شوند. با تشخیص زودهنگام و شروع کاردرمانی، می‌توان جلوی بروز این اختلالات ثانویه را گرفت. بنابراین، اگر والدین یا مربیان علائمی از اختلال حسی را در کودک مشاهده کردند، بهتر است سریعاً به متخصص کاردرمانی مراجعه کنند.

سوالات متداول:

1-چه عواملی باعث اختلال پردازش حسی می‌شوند؟
علت دقیق SPD هنوز مشخص نیست اما ژنتیک، تولد زودرس، آسیب‌های مغزی، یا تأخیر در رشد عصبی می‌توانند از عوامل تأثیرگذار باشند. عوامل محیطی مانند نبود تجربه‌های حسی متنوع نیز می‌تواند در ایجاد آن نقش داشته باشد.

2-آیا می‌توان تمریناتی برای کمک به کودک در خانه انجام داد؟
بله، تمریناتی مانند ماساژ، بازی‌های حسی (با شن، آب، خمیر)، پریدن روی ترامپولین، پوشیدن لباس‌های وزنه‌دار و فعالیت‌های چرخشی می‌توانند در خانه نیز انجام شوند، البته با برنامه‌ریزی و زیر نظر کاردرمانگر.

کاردرمانی یکپارچگی حسی و فواید آن| کاردرمانی حسی| مرکز کاردرمانی دکتر صابر

کاردرمانی یکپارچگی حسی از خدمات توانبخشی مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی دکتر صابر می باشد که در کودکان با مشکلات یکپارچگی حسی نظیر بیش فعالی، اوتیسم، اختلال پردازش حسی، کلامزی و… استفاده می شود. تمرینات یکپارچگی حسی موجب بهبود تحمل کاری و تسهیل سرعت پاسخ دهی، همچنین بهبود مهارت های حرکتی ظریف و بزرگ، افزایش اعتماد بنفس و بهبود مهارت های اجتماعی در کودکان می گردد. کاردرمانی دکتر صابر با در اختیار داشتن امکانات روز دنیا نظیر سنسوری روم، اتاق تاریک، اتاق شنیداری و کاردرمانی SI و تجربه بالای درمانگران خود در حیطه درمان اختلالات کودکان به صورت کاملا حرفه ای فعالیت می نماید.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

فواید تمرینات یکپارچگی حسی در کودکان

۱-افزایش شدت و مدت زمان پاسخ‌های تطابقی:

در کودکی که به سختی می‌تواند یک فعالیت را بیش از چند ثانیه انجام دهد و از یک فعالیت به فعالیت دیگری می‌پرد، هدف SI افزایش مدت انجام یک فعالیت ساده است. به عنوان مثال مدت زمان طولانی‌تری در تاب بنشیند. پاسخ تطابقی در کودکی که آموخته به مدت طولانی در تاب بماند منجر می‌شود به:

۱-افزایش کنترل وضعیت

۲-ظهور برنامه‌ریزی حرکتی

۳-هماهنگی تنه

۴-حرکات فلکشن پا برای به حرکت درآوردن تاب

-این پاسخ‌های تطابقی اولیه در رویکرد SI نتایج بروگزیمال نام دارند. نتایج بروگزیمال منجر به نتایج دیستال می‌شوند (به عنوان مثال مشارکت در روتین‌‌های روزانه نتایج دیستال محسوب می‌شود).

۲-تکامل هرچه بیشتر پاسخ‌های تطابقی پیچیده‌تر

-در ادامه مثال قبلی، برای پیچیده‌تر کردن پاسخ تطابقی از کودک می‌خواهیم که حین تاب خوردن روی یک بالش بپرد. این فعالیت نیازمند زمانبندی و توالی می‌باشد که پاسخ پیچیده به حساب می‌آید و مستلزم یکپارچگی عملکردهای حسی مختلف است.

-افزایش پیچیدگی پاسخ‌های تطابقی مثال دیگری از نتایج پروگزیمال است که منجر به نتایج طولانی‌مدت دیستال می‌شود.

۳-بهبود مهارت‌های حرکتی درشت و ظریف از فواید تمرینات یکپارچگی حسی

-مهارت‌‌های حرکتی و حس عمقی جزو اولین مهارت‌های پیچیده‌ای است که در پاسخ به رویکرد OT-SI رشد می‌کند.

-هرچه پاسخ تطابقی پیچیده‌تر باشد یکپارچگی حسی بهبود بیشتری پیدا می‌کند و کودک با چالش‌ها با اعتماد‌به‌نفس بیشتری مواجه می‌شود.

-حتی اگر در جلسات درمانی به طور مستقیم بر روی حرکات درشت و ظریف کار نشود، مداخلات SI تأثیر خود را می‌گذارد و تغییرات قابل ملاحظه‌ای دیده می‌شود.

۴-بهبود در شناخت، زبان، عملکرد آکادمیک

-معمولاً هدف اصلی SI نیستند.

-افزایش عملکرد در این زمینه‌ها نشان‌دهنده‌ی افزایش تعدیل حسی، ادراک و کنترل پاسچرال یا پراکسی است.

۵-افزایش عزت‌نفس و اعتماد‌به نفس

-افزایش توانایی در پاسخ‌های تطابقی منجر به افزایش اعتماد به خود می‌شود و منجر به لذت بردن از انجام فعالیت‌‌هایی می‌شود که کودک نمی‌توانست انجام بدهد.

۶-افزایش مشغول شدن در اکوپیشن و مشارکت اجتماعی

۷-افزایش زندگی خانوادگی

-یکی از اصول OT-SI: خانواده مشکل کودکش را بهتر می‌فهمد.

پروتکل‌های تحریک حسی در کاردرمانی یکپارچگی حسی

-در رویکرد SI تحریکات حسی تصادفی نیستند و این تحریکات به رفتار کودک بستگی ندارد.

-پروتکل‌های تحریک حسی متشکل از مداخلاتی است که شامل انواع خاصی از تحریکات حسی می‌باشد که توسط تراپیست کنترل می‌شوند و معمولاً براساس برنامه‌ریزی و توالی قبلی است.

-در OT-SI فعالیت‌ها براساس پاسخ کودک اصلاح می‌شوند.

-برخلاف OT-SI، از پروتکل‌های تحریک حسی اغلب به عنوان مداخله‌ی مستقل استفاده می‌شود که توالی و برنامه مشخص و از پیش تعیین‌شده‌ای دارند.

این پروتکل‌ها شامل:

-پروتکل تحریک حسی  wilbarger – انجام موارد زیر هر دو ساعت:

*ایجاد فشار لامسه (touch pressure) در یک توالی معین به همراه براشینگ با مسواک اسکراب جراحی در بازوها و پاها

*joint compression در مفاصل خاص پس از براشینگ

-پروتکل astronaut: ایجاد تحریکات وستیبولار به صورت چرخشی و همراه با تحریکات صدا

نتایج مورد انتظار از دو پروتکل wilbarger  و astronaut:

۱-بهبود تعدیل حسی و خودتنظیمی

۲-بهبود کلی در توجه، یادگیری و رفتار

کاردرمانی یکپارچگی حسی و ابزار آن

-مداخلات حسی خاصی هستند که ساختار رژیم‌گونه کمتری نسبت به پروتکل‌های تحریک حسی دارند و در عوض انعطاف‌ بیشتری دارند تا در زندگی روزانه بتوان از آنها استفاده کرد. به عنوان مثال بستن جلیقه‌های سنگین یا نشستن روی توپ CP.

-grandin hug machine: نمونه‌ای از ابزارهای body compression است که درونداد حسی عمقی به بدن می‌دهد. استفاده از این ابزار به مدت ۶ هفته باعث کاهش اضطراب و هوشیاری و واکنش‌گری کودک می‌شود.

-این استراتژی توسط والد، معلم کودک و خود کودک در قالب روتین‌‌های روزانه براساس دستورالعمل‌هایی که درمانگر می‌دهد انجام می‌شود.

نتایج این استراتژی‌ها شامل بهبود خودتنظیمی، بهبود توجه و کاهش مشکلات رفتاری و پرخاشگری می‌باشد.

کاردرمانی در منزل اختلال پردازش حسی| کاردرمانی حسی در منزل| مرکز کاردرمانی دکتر صابر

یکی دیگر از سوالاتی که والدین در مورد کودکانی که به مشکلات حسی بزرگی برخورد کرده‌اند می‌باشد پاسخ به این پرسش است که چگونه در اوایل اختلال پردازش حسی کودک شناسایی شده، این مشکلات چند تاست و چه اندازه درمان مفید دریافت کرده‌اند. اختلالات پردازش حسی  از شدید تا خفیف خود را با علام مختلفی نشان می دهد. کاردرمانی حسی یکی از درمان های مهم و اساسی در حیطه درمان اختلالات پردازش حسی است. اما به علت بیقراری و پرخاشگری شدید در این کودکان مراجعه به کلینیک برای والدین مشکل ساز است. کاردرمانی در منزل کودکان  یکی از درمان های مفید در این حیطه است که در مرکز دکتر صابر ارائه می گردد. کاردرمانی در منزل     کاردرمانی ذهنی و حسی توسط متخصصین با تجربه مرکز موجب بهبود روند درمان کودکان می شود. مرکز دکتر صابر با دو شعبه کاردرمانی در غرب و شرق  تهران به ارائه خدمات توانبخشی در سرار تهران می پردازد.     

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید. 

کاردرمانی اختلال پردازش حسی

گاهی اوقات کودکان با مشکلات متوسط حسی به مشابه برگ‌هایی هستند که در مسیر رودخانه در زیر سنگ گیر کرده‌اند. آنها فقط به کمک کوچکی نیاز دارند که از این درگیری رهایی یابند و به مسیر خود ادامه دهند. دیگر کودکان مشکلات حسی مهم‌تری دارند که باید آن‌ها را برای تغییر از شکلی به شکل دیگر برای ورود به زندگی‌شان همراهی کنیم. با این حال، کودکان، نوجوانان و جوانان می‌توانند گام‌های بزرگی  برای در اختیار قرار گرفتن تجارب حسی و عکس‌العمل‌هایشان بردارند.

با ویکتوریا اسکیورتینو  آشنا شوید، یک کودک که در 13 ماهگی  به فرزندی پذیرفته شد (هنگامی که دختر بچه‌ای کوچک بود، به نینا در کتاب چگونه یک کودک باهوش بپرورانیم تغییر نام داده شد اما می‌خواست که در این کتاب از نام واقعی‌اش استفاده شود). هنگامی که  ویکتوریا برای اولین بار به نیوروک رسید، با محرک‌های حسی بی‌ضرر پریشان می‌شد، محرک‌هایی مثل باران و آفتاب روی پوستش برخورد می‌کنند  و او نمی‌توانست بیش از چند دقیقه در زیر آنها بنشیند، با نوک پا راه می‌رفت بدون  آنکه بداند به کجا می‌رود، در حال پذیرایی از مهمانان در خانه‌شان خود بالا و پایین می‌پرید، هم‌کلاسی‌های خود را به شدت در پیش‌دبستان می‌زد و پس از آن هر شب به سرعت خود را تکان می‌داد تا به خواب برود.

اکنون ویکتوریا 14 سال دارد. او عاشق اسب سواری است و چنین مدال در رقابت‌های اسب دوانی دریافت کرده است. او اسکی نیز می‌کند. در ابتدا او نمی‌توانست درس‌های گروهی را فرا گیرد و کاملاً از این گونه کلاس‌ها خارج می‌شد. پس از دریافت تمرین‌های فرد به فرد برای مهارت‌های اساسی‌اش، اکنون از درس‌های گروهی استفاده می‌کند. مادر او، جوانا می‌گوید که ویکتوریا به پایان رساندن کار‌هایش را به تعویق می‌اندازد اما هنگامی که به خانه می‌آید حقوق خود را از کارش دریافت می‌کند. همه ورودی‌های وستیبولار حس عمقی ملایم شده‌اند و بدون او کارایی و اشتیاق کافی را برای انجام تکالیف خانه را دارد. این موضوع همچنین کمک می‌کند که اگر او به موسیقی در سرکار گوش می‌دهد، بدن خود را با ریتم آهنگ‌های خوانندگان پاپ تکان دهد.

هنگامی که ویکتوریا با اشتیاق بسیاری، آموخت که چگونه می‌تواند حرکات بدنی را بدست آورد، او با تأخیر در چالش‌های حسی مواجه می‌شد. او منتفر بود از اینکه بخواهد صورت خود را بشوید یا موهایش را شانه کند او فقط لباسهای  نرم و کشی می‌پوشید و به هیچ وج از جین استفاده نمی‌کرد. او به جلو و عقب کردن خودش در هنگام رانندگی با ماشین ادامه می‌داد، درست مانند زمانی که او یک کودک نوپا بود. او برای برقراری حس مناسبش در پایان روز از پوشیدن لباس خواب استفاده می‌کرد، در زیر پتو‌های نرم قرار می‌گرفت و در دور یک توپ سفید می‌پیچید. بنابراین هنگامی او که هر روز صبح‌ها شروع به بیدار شدن می‌کرد، خود را تکان می‌داد تا ورودی‌های حرکتی خود را دریافت کند و از وردی برای کمک به رسیدن احساسات خود- تنظیمی استفاده می‌کرد و برای آن روز آماده می‌شد.

جرمی- اسکیل-کیرا، از تکنولوژی برای برقراری ارتباطات اجتماعی بهره می‌برد. او در مورد چالش‌های حسی خود اینگونه بیان می‌کند:

هنگامی که نور کم باشد آسیب زننده است. بدنم نمی‌تواند صورت اشخاص را تشخیص دهد. هنگامی که به صورت افراد می‌نگرم به این نیاز دارم که درک کنم چه چیزی را می‌بینم. هنگام پردازش از طریق حس بینایی نمی‌توانم از پردازش شنیداری استفاده کنم.

من بسیار نیاز دارم که که محیطم بی‌سروصدا باشد. برای مثال، هنگامی که نزدیک کافه تریا استار باکس هستم، می‌خواهم که کمی ‌صدایش کمتر باشد. اینگونه موارد صدا‌های متفاوتی از خود را برای من به همراه دارند، صدا‌هایی مثل صدای ماشین قهوه‌سازی و زمانی که چند نفر با هم صبحت می‌کنند. دماغ من می‌تواند هر بویی احساس کند. تشخیص بوی اصلی برایم مشکل است چرا که نمی‌توانم از هرکدام از بو‌های ناخوش‌آیند جلوگیری کنم. بوی اشیاء و انسان‌ها عامل حواس پرتی من و نوعی چالش برای من است. من می‌توانم قهوه، عطر، دئودورنت و بوی کرم دست افراد را تشخیص دهم و این عامل سبب حواس پرتی من می‌شود. بوی بد افراد سیگاری روی لباسشان برای من نوعی چالش است.

بدن من دوست ندارد افراد نا شناس را لمس کند. من می‌خواهم قبل از هر لمسی توسط افراد آماده باشم چرا که این برای من می‌تواند بسیار دردناک باشد. اگر من آن فرد را بشناسم، معمولاً می‌توانم برای لمس آن‌ها خود را آماده سازم و من نیز خودم اینگونه از لمس استفاده می‌کنم برای افراد غریبه این کار سخت است چرا که من نمی‌دانم لمس آن‌ها چه احساسی به من می‌دهد. (ارتباطات شخصی جرمی ‌سیکیلا کیرا، 6 فورئه 2013). اکنون جرمی ‌می‌تواند تشخیص دهد که چه چیزی دقیقاً او را پریشان می‌کند، او می‌تواند روی خود- تنظیمی خودش در محیط‌های سختی مثل کافه تریا کار کند و بیان کند که چه کار‌هایی بهترین اقدامات برای احساس بهتر اوست. جرمی‌ در واقع زیر احساس بهتری پیدا میکند:

• نگاه کردن به‌ آی پدش، که او برای برقراری ارتباط کمک می‌کند.
• نگاه مستقیم به کتاب، مثل کتاب‌های هنر که نقاشی‌های زیبایی دارند.
• یکی از اعشای حامی ‌همراه او باشد، به آرامی ‌و خونسردی با او صبحت کند.
• اقدام به پیاده‌روی، خوردن، نوشیدن آب، عینک زدن، یا ضربه زدن به یکی از اعضای بدنش کند.

نکات کاردرمانی در منزل اختلال پردازش حسی

کودکی در جلسه کاردرمانی خود می گوید هدف اصلی من این  است که قبل از اینکه صدا‌های زیاد مرا آشفته کند، بتوانم آن‌ها را مدیریت کنم. رفتن به مکان‌های ساکت‌تر قبل از اینکه صدا‌ها مرا دست‌پاچه کنند، بسیاری به من کمک می‌کند. این به من کمک می‌کند که قبل از نشستن زمانی را تعیین کنم و از لحظه‌های نزدیک بیررون رفتنم مطمئن شوم. هنگامی که آن مکان پر سر و صدا می‌شود این به من کمک میکند تا کتاب زیبایی که هر روز به عنوان یکی  از گزینه‌ها روی میزم با خودم حمل کنم. وقتی از کوره در می‌روم صفحات آن کتاب در خونسرد شدنم به من کمک می‌کنند. هدف دوم من این است که در هنگام دست‌پاچه شدن ارتباط برقرار کنم. این به من کمک می‌کند که از کارت استراحتم که روی میزم آن را نگه می‌دارم استفاده کنم و بتوانم آن را لمس کنم تا پشتیبان من بفهمد که نیاز به ترک مکان دارم. فرانکلی من همیشه نیاز به پشتیان‌هایی مثل شریک ارتباطی دارم. هنگامی که فرد پشتیبان آرامی‌ همراه من است، بسیاری به من کمک می‌کند. داشتن اشیای حامی‌ کمکم می‌کنند چرا که همه چیز‌ها روی میز آماده است و بنابراین با آن‌ها ارتباط برقرار کنم، به خصوص آی پدم موارد انتقالی (مثل کتاب) و کارت استراحتم.

جرمی‌ کار‌های زیادی انجام می‌دهد تا برایش روشن شود چه تعدیل‌هایی باعث خارج شدن او از وضع دست‌پاچگی شده و چه کمک‌هایی باعث می‌شود خونسرد بماند و منظم شود و حالا می‌خواهد که به دیگران هم کمک کند. او کتابی را تحت عنوان «زندگی کامل با اوتیسم» نوشته است و در وبلاگ قرار داده است. او نقاشی‌های رویاپردازانه و پس از آن نقاشی کردن افرادی را که می‌شناسد و با آن‌ها ملاقات می‌کند را نیز شروع کرده است. شما می‌توانید نقاشی‌های او و مطالب او را در وبلاگ Jeremy sicile-kira.com دنبال کنید.

علاوه بر این، کمک به کودکان و نوجوانان با چالش‌های پردازش حسی ممکن است در زمان‌هایی سخت باشد، اما بسیار ارزشمند است. تماشای کودکانی که مشکلات حسی داشته‌‌اند و به جوان‌ها و بزرگسالانی تغییر یافته‌اند که مشکلات حسی خود را مدیریت کرده اند بسیار پاداش بزرگی است. با استفاده از زمان، تلاش، صبر، می‌توانید حساسیت مراجعین خود را از چالش‌ها به نقاط قوت تبدیل کنید. مراجعینی با حساسیت بیش از حد بینایی ممکن است در هنر و معماری بسیار پیشرفت کنند؛ مراجعینی با مکشلات شنیداری می‌توانند مکانیک شوند؛ افراد بد غذا ممکن است آشپز‌های حرفه بشوند؛ و آنهایی که مشکلات تعادلی دارند ممکن است ورزشکار المپیکی شوند.

رفتار درمانی اختلالات حسی کودکان| اختلال پردازش حسی| مرکز کاردرمانی حسی دکتر صابر

یکی از چالش های مهم والدین در زمینه کودکان با اختلالات حسی، حضور کودک در محیط های جدید و مشکلات رفتاری آنان در این محیط ها می باشد. میهمانی­ های ‌تولد، تعطیلات خانوادگی و سایر تجمعات گروهی می‌توانند برای کودکان حساس، دشوار باشند. به علایق و تنفرات کودک در خانه عادت کرده است ممکن است در یک تولد پیش چشمان خودش تکه ­تکه شدن فرزند خود را ببیند، هنگامی‌که همه با شادی در حال خواندن «تولدت مبارک» هستند.رفتاردرمانی کودکان یکی از را راهکارهای مهم و اساسی در درمان یکپارچگی حسی می باشد که به والدین کودکان با اختلال پردازش حسی کمک می کند تکنیک های رفتاردرمانی اختلالات حسی را در محیط های مختلف آموزش دیده و اجرا نمایند. مرکز کاردرمانی حسی دکتر صابر در حیطه رفتاردرمانی کودکان به صورت تخصصی فعالیت می نماید.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

تجمعات با آشنایان می‌تواند مسائل حسی کودک را آشکار سازد، به این خاطر که رفتارهای حس- محور، و راهکارهایی که والدین برای جبران اتخاذ می‌کنند، موضوع بحث خواهد شد.

تقريباً والدین هر بچه­ ای که مسائل حسی دارد، جملاتی مشابه موارد زیر را شنیده­ اند:

• یک هفته به خانه ی من بیاورش تا درستش کنم.
• باید یاد بگیرد از پسش برآید. لیلی به لالایش نگذار.
• اصلا می‌توانی نه بگویی؟

اگر در این شرایط کودک بخواهد حرف گوش ندهد و بدرفتاری کند، قابل درک است که والد ممکن است به خاطر رفتار او مضطرب گردد. تا جایی که ممکن است به والدین مشاوره دهید که سعی کنند به خاطر تأمین نیازهای مغز و بدن کودکشان شرمنده نباشند و عذاب وجدان نگیرند. این شرایط مناسب­ترین موقع توضیح دادن نیازهای حسی کودک است و توضیح این‌که شما چطور او را توانمند می‌سازید تا بر آن‌ها غلبه کند. اگر کودک در مناسب­ترین حد توانمندی­اش رفتار کرد، تشویق و جایزه همیشه خوب است. جشن گرفتن موفقیت، هرگز کودک را لوس نمی‌کند.

نکاتی برای بهبود رفتار کودکان با اختلال حسی

رفتاردرمانان توصیه می کنند قبل هرگونه میهمانی یا اجتماع، والدین می‌توانند به کودک بگویند قرار است چه اتفاقی رخ دهد. اگر مهمانی در خانه ی خود کودک است، والدین باید مرور کنند که قرار است چه کسی بیاید و در مورد موضوعی خاص آن فرد صحبت کنند. مثلاً ممکن است در مورد این صحبت کنید که عمه ریتا به تازگی یک خودروی جدید خریده است یا این‌که دختر عمه استلا گربه ای دارد که پیاده روی با قلاده و زنجیر را دوست دارد. اگر قرار است جای دیگری باشد، از میزبان بپرسید چه کسانی آن جا خواهند بود و برنامه­ی میهمانی چیست.

انتظارات اجتماعی را به کودک یادآوری کنید. مسلماً او باید با همه­ ی میهمانان احوالپرسی کند اما الزاماً نباید با همه رو بوسی کند. به جای آن می‌تواند سلام بدهد و دستش را برای دست دادن دراز کند. به او بیاموزید که به اندازه ی یک دست با هر فرد فاصله بگیرد تا به حریم خصوصی افراد تجاوز نکند. ممکن است لازم باشد والدین به کودک دفاع از خود را بیاموزند تا در مقابل اشنایان از خود راضی­ای که او را بغل یا بوس ابدار می‌کنند استفاده کند.

اگر احتمال دارد که کودک در چنین شرایطی، بیش از اندازه بار حسی دریافت کند، راهکارهای فرار را به او بیاموزید. به کودک یادآوری کنید که اگر احساس بیش حسی می‌کند – و شاید ترس، خستگی، ناامیدی، یا حتی گیجی – می‌تواند برای کمک به والدش مراجعه کند. قبل از رخداد چنین حادثه­ ای، محلی در نظر بگیرید که اگر کودک حالش بد شد به آنجا برود و بداند باید چه کند. دور شدن از گروه برای مدتی کوتاه، برای کودک خیلی بهتر است تا این‌که احساس کند در موقعیتی به دام افتاده است که به سمت ایجاد بحران حسی پیش می‌رود. اگر میهمانی در خانه است، به او بیاموزید که اشکالی ندارد که برای سر و سامان دادن به حالش به اتاقش برود. اگر میهمانی خارج از خانه است، مکانی تدبیر ببینید که کودک بتواند به آن جا پناه ببرد، مثل یک اتاق خواب، یک راهرو، یا جایی مشابه این­ها.

بچه‌ها مسلماً باید اجازه داشته باشند که یک فعالیت یا اسباب بازی مورد علاقه­ شان را با خود بردارند، مثل وسایل رنگ آمیزی، کتاب، هدفون و آهنگ، اسباب بازی­های دستی یا هر چیز دیگری که بدون آزردن دیگران قابل استفاده است. به تعداد زیاد بردارید تا کودکان دیگر هم بتوانند وسایل را به راحتی با هم به اشتراک بگذارند، مثلاً یک جعبه­ ی مداد شمعی اضافی، قوطی اضافه­ ی خمیر بازی، و غیره. اگر کودک بازی با آی پد یا هرجور وسیله­ ی دستی دیگری را دوست دارد، باید به او اجازه داده شود که آن را با خود بیاورد ولی به مدت معقول از آن استفاده کند. اگر از آن به عنوان وسیله­ ای برای ارتباط استفاده می‌کند، مسلماً همیشه باید در دسترسش باشد.

به هیچ وجه ارزش ندارد که کودکان را مجبور به پوشیدن لباس­های میهمانی کرد که به نظرشان آزاردهنده است. خطوط دوخت خارش آور، پاچه یا آستین کشی، و یقه ­های خفه کننده و کراوات‌ها ممکن است شدیداً غيرقابل تحمل باشند. لباس­های زیبای بسیار زیادی برای دختران وجود دارد که از نظر حسی هم قابل تحملند. کودکی که در انتخاب لباس خیلی حساس است، و لازم است لباس رسمی ‌بپوشد، می‌تواند خودش تی شرت مورد علاقه ­اش را انتخاب کند که زیر لباس رسمی ‌بپوشد. هر جور لباس مخصوصی که کودک قرار است بپوشد را چندید بار قبل از مراسم امتحان کنید، و به والدین بگویید که یک دست لباس اضافه هم بردارند تا در صورت نیاز، لباس­های آزاردهنده را عوض کنند.

به کودک بگویید که چه غذاهایی قرار است سرو شود، و این‌که به یاد داشته باشید که وقتی کس دیگری غذایی درست می‌کند، ممکن است ظاهر، بو یا مزه­ی متفاوتی داشته باشد – و از این رو برای کودک مشکل پسند قابل قبول نخواهد بود. والدین باید بدانند که به خاطر این که یک غذا، غذای سنتی مراسمی‌ است، نباید کودک را مجبور به خوردن چیزی کنند که فکر می‌کند «زمخت» است. آن‌ها به جای سیر کردن کودک با خوراکی­های پراز کربوهیدرات، باید یک غذای مغذی که می‌دانند کودک آن را خواهد خورد با خود بردارند. هر چند یک تجمع گروهی ممکن است جایی باشد که او بالاخره غذای جدیدی را امتحان خواهد کرد، مخصوصاً اگر یکی از دوستان یا آشنایان مورد تحسین از خوردن آن غذا لذت ببرد.

اگر والدین از این‌که به نیازهای غذایی کودک تن می‌دهند، احساس زیر سؤال رفتن و نقد شدن می‌کنند، می‌توانند توضیح دهند که جنگ بر سر غذا اثر منفی دارد، و این که آن‌ها دارند روی گسترده کردن مجموعه ­ی غذایی کودک کار می‌کنند اما تعطیلات جای مناسبی برای این کار نیست چرا که نکته­ ی اصلی، لذت بردن از با هم بودن است. اجازه ندهید کسی به شما زور بگوید. آرامش خود را حفظ کنید، و همکاری نمایید،حتی اگر عصبانی باشید( که امید است نشوید). عصبانیت همیشه نتیجه­ ی عکس به همراه خواهد داشت. تکنیک­های تنفس و آرام­سازی را قبل از جلسه انجام دهید.

علائم اختلال حسی در کودکان |علائم اختلال پردازش حسی| مرکز کاردرمانی حسی دکتر صابر

اختلال پردازش حسی یکی از اختلالات کودکان می باشد که خود را با اختلال در حواس مختلف نظیر مشکلات حس عمقی، حس لامسه، اختلالات وستیبولار و … نشان می دهد. بی قراری، لجبازی و کج خلقی کودکان به علت مشکلات حسی خانواده را در محیط هایی نظیر مهمانی پارک یا مراکز خرید مستاصل می نماید. مرکز کاردرمانی دکتر صابر در حیطه کاردرمانی حسی و کاردرمانی si( یکپارچگی حسی) همچنین ماساژ درمانی به صورت تخصصی فعالیت می نماید. درمان یکپارچگی حسی یکی از درمان های مفید در حیطه اختلال پردازش حسی می باشد که با استفاده از تکنولوژی های روز دنیا نظیر سنسوری روم در مرکز توانبخشی مورد استفاده قرار می گیرد.

 جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید. 

علائم اختلال حسی و مشکلات حس عمقی

• حس عمقی: اطلاعات از عضلات و مفاصل درباره موقعیت بخش­های بدن به مغز می‌رساند.
• کودکانی که نمی‌توانند اطلاعات لازم را درباره وضعیت بدن دریافت کنند (یعنی حس عمقی ضعیف دارند) اغلب دست و پا چلفتی و حواس پرت بنظر می‌آیند.
• اغلب کسانی­که حس عمقی­شان دچار مشکل شده به سرنخ­های بینایی یا سایر استراتژی­های شناختی تکیه می‌کنند (مانند بیان شفاهی)
• سایر علائم کسی که مشکل حس عمقی دارد:
• به کار بردن نیروی بسیار کم یا بسیار زیاد برای نوشتن، دست زدن، راه رفتن و تایپ کردن
• خراب کردن و پرت کردن اسباب بازی‌ها / زدن دیگران / دربارهی فضای بدن خود قضاوت نادرست دارند
• مشکلات حس عمقی اغلب در کودکان ASD دیده می‌شود، و مشکلات پراکسی این کودکان هم ناشی از همین حس است.
• اغلب کودکانی که حس عمقی­شان دچار مشکل شده است نیاز دارند که به پوستشان فشار زیادی وارد شود و کامپرشن و ترکشن مفاصل با فشار زیادی انجام شود. کودکی که این رفتار‌ها را نشان می‌دهد رفتارش اشتبا‌هاً به عنوان کودک آشوب­گر تلقی می‌شود. کودک این رفتارهای حس طلبانه را انجام می‌دهد تا فیدبک اضافی در مورد وضعیت بدنش بدست آورد.

مشکلات ادراک بینایی

• درک بینایی فاکتور مهمی ‌برای فعالیت­های حرکتی ظریف و بازی­های ساختاری است.
• کودکانی که مشکلات ادراک بینایی دارند: اغلب ادراک ضعیف لامسه و دیس پراکسيا دارند.
• کودکان ASD توانایی دیدن جزییات زیاد اشیا را دارند. بنابراین در مشاهده ویژگی­های کلی و مشاهده محرک متحرک دیداری مشکل دارند (یعنی شی­ای که در حال حرکت است)

سایر مشکلات ادراکی

در کاردرمانی حسی به بررسی مشکلات ادراکی کودکان پرداخته می شود.

• درک حرکت در فضا نیازمند یکپارچگی اطلاعات وستیبولار، بینایی و عمقی است.
• کسانی که مشکل وستیبولار دارند، حس عمقی­شان هم تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

*مهم: مشکل ادراک شنیداری اگر به تنهایی وجود داشته باشد جز مشکلات یکپارچگی حسی نیست، اما اگر مشکل شنیداری با اختلالات زبان همراه باشد نشانه­ای از مشکلات SI است.

مشکلات حس وستیبولار

• به مشکل در عملکردهایی که به طور نزدیکی همراه سیستم وستیبولار هستند.
• واژه­هایی که برای این مشکل تعریف شده است:

Postural & bilateral integration

Vestibular bilateral integration (VBI)

Bilateral integration & sequencing (BIS)

Vestibular bilateral integration and sequencing (VBIS)

– مشکلات دوطرفه اغلب همراه با تاخیر در تکامل مهارت­های خط وسط بدن است. مانند عملکرد دست، گذشتن دست از خط وسط بدن، تمیز چپ و راست

– کودکانی که تنها مشکل دوطرفه وستیبولار دارند معمولاً ناتوانی­شان آشکار نمی‌شود و به علت مشکل در فعالیت­های ورزشی یا دست و پا چلفتی بودن و ناهماهنگی برای ارزیابی ارجاع داده می‌شوند.

– در کودکان ASD کنترل وضعیت به تکامل نرسیده است و تاخير Head lag دیده می‌شود. تأخير Head lag پیش­بینی کننده تشخیص ASD در ۳۹ ماهگی است.