دسته: اوتیسم

اوتیسم و کاردرمانی بد غذایی

کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم با تعداد زیادی از چالش ها در زندگی روزمره مواجه هستند که یکی از آن ها بد غذایی می باشد. کودکان مبتلا به اوتیسم رفتار های محدود کننده ای دارند که بر تغذیه آن ها نیز تاثیر می گذارد. در برخی موارد بد غذایی کودکان اوتیسم منجر به سو تغذیه می شود. تقریبا بیشتر کودکان مبتلا به اوتیسم غذاهای جدید را اصلا امتحان نمی کنند و فقط تعداد محدودی غذا می خورند یا ممکن است به برخی غذا ها حساسیت داشته باشند یا فقط بافت خاصی از غذا را مصرف می کنند. در کودکان اوتیسم این رفتار های بد غذایی تا نوجوانی و گاهی تا بزرگسالی ادامه پیدا می کند و باید به کمک کاردرمانی بد غذایی درمان شود. کلینیک کاردرمانی دکتر صابر، بهترین مرکز تخصصی توانبخشی اوتیسم در تهران، با در نظر گرفتن خدمات متنوع درمانی از جمله کاردرمانی اوتیسم، گفتاردرمانی اوتیسم، رفتاردرمانی اوتیسم، کاردرمانی بد غذایی و… به کاهش علائم و نشانه های اوتیسم در کودکان کمک می کند.

غدا خوردن کودکان اوتیسم و بد غذایی

غذا خوردن انواع مختلفی از تحریکات حسی را ارائه می‌ دهد. زمانی که غذا می‌ خوریم، حس­ های مختلفی مانند حرارت، چشایی و جنس غذا را تجربه می‌ کنیم. این خصوصیات زمانی که می‌ جویم، می‌ مکیم و می ­بلعیم، تغییر می‌ کند. تعدادی از کودکان با اختلالات طیف اتیسم ترجیحات غذایی خاصی دارند. این تجربیات غذایی فقط به علت حس چشایی نیست و ممکن است به دلیل تجربیات حسی دیگر باشد. با این حال می‌ توانیم اجازه دهیم که کودک غذا های دیگر را تجربه کند و ممکن است بدون مقاومت از خوردن این غذا ها لذت ببرد. برای نمونه ممکن است کودک از غذا های خشک و نمکی لذت ببرد اما والدین نگران چاقی کودک باشند. بعضی از کودکان اگر غذای مورد علاقه­ شان تغییر کند (مثلاً خرید از یک برند دیگر)، تغییر را متوجه می­ شوند. باید از این مسئله پیشگیری شود یعنی به عادت غذایی کاری نداشته باشید. هر چند تطابق با تغییرات در بعضی از کودکان با اختلالات طیف اتیسم سخت است اما سعی کنید شرایطی را ایجاد کنید که اجازه تطابق به کودک بدهد. این مهارت در اغلب حیطه­ های زندگی مهم و ضروری است.

برخی روش های درمانی بد غذایی

-داشتن کودک با اختلالات طیف اتیسم که غذا های مختلف و متنوع را بخورد، خواسته و آرزوی والدین است. در ابتدا از خود بپرسید که چه غذا هایی را ترجیح می‌ دهد و سایر اعضای خانواده چه غذا هایی را ترجیح می‌ دهند. دوباره از خود بپرسید اگر کودک می‌ خواهد از نظر تغذیه­ ای متعادل باشد، چه چیز هایی را باید بخورد.

-کودک را در معرض انواع مختلفی از غذا ها مواجه کنید تا کودک غذا هایی را که از آن لذت می‌ برد را تجربه و درک کند.

-یک روش ساده برای این که متوجه بشوید کودک شما از نظر تغذیه­ ای متعادل شده است، توجه به رنگ غذا هایی که می‌ خورد، است. رنگ های طبیعی نه رنگ های مصنوعی نشان از تعادل تغذیه ­ای است.

-اگر می‌ بینید که کودک از غذا های نمکی و کرانچی لذت می ­برد، به دنبال جایگزین سالم باشید که همان عناصر را دارد.

پیشگیری از بد غذایی کودکان اوتیسم

تعدادی دستور غذایی وجود دارد که والدین نگران می ­توانند از آن ها برای ساخت غذا استفاده کنند. این غذا ها در ظاهر ناسالم هستند ولی دارای مواد و عناصر سالم هستند. به عنوان مثال استفاده از گل کلم به جای سیب ­زمینی سفید. حس سبزیجاتی که آب پز یا له شده ­اند به طور شگفت ­انگیزی مشابه سیب­ زمینی است. همچنین اگر ادویه ­های شناخته شده به غذا ریخته شود، مزه آن مشابه­ تر هم خواهد شد. اگر کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم از حس غذا بیشتر از مزه آن لذت می­ برد، جایگزین کردن عناصر سالم به غذا راحت­ تر و مفید ­تر خواهد بود. بعضی از کودکان از غذا های سبک که صدادار باشد لذت می­ برند. مثلاً اسنک، هویج و یا خوردن کشمش که یک تجربه جویدنی است. اضافه کردن کیک های برنج و گندمی همراه با چپیس می‌ تواند از نظر صدا برای کودک خوشایند باشد. کیک های برنجی معمولاً برشته هستند و مزه ­های متنوعی دارند. پیشگیری خیلی راحت­ تر از درمان است. به خصوص زمانی که فرد در غذا مشکل پسند است. فقط این مسئله را در ذهن خود نگه دارید که یک غذای طبیعی با رنگ متنوع منجر به تغذیه سالم در کودک خواهد شد.

کاردرمانی تغذیه برای کودکان اوتیسم بدغذا (راهکارهای مؤثر)

کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم اغلب با چالش‌های غذایی روبه‌رو هستند، از امتناع از خوردن غذاهای جدید تا حساسیت به بافت، رنگ و طعم غذاها. این مشکلات می‌توانند منجر به کمبودهای تغذیه‌ای و اختلال در رشد شوند. یکی از روش‌های مؤثر برای بهبود این شرایط، کاردرمانی تغذیه است که به کودک کمک می‌کند تا رابطه بهتری با غذا پیدا کند.

کاردرمانی تغذیه: راهکاری تخصصی برای بهبود مشکلات تغذیه‌ای کودکان

کاردرمانی تغذیه (Feeding Therapy) یک مداخله تخصصی و هدفمند است که توسط کاردرمانگران آموزش‌دیده و با تجربه در حوزه اختلالات تغذیه‌ای انجام می‌شود. این روش درمانی به‌صورت کاملاً فردمحور و بر اساس ارزیابی دقیق نیازهای حسی، حرکتی و روانی هر کودک طراحی و اجرا می‌شود.

اصول و مبانی کاردرمانی تغذیه

کاردرمانی تغذیه بر سه پایه اصلی استوار است:

پردازش حسی:

بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم در پردازش اطلاعات حسی مربوط به غذا (مانند بافت، دما، بو و ظاهر غذا) مشکل دارند. کاردرمانگر با استفاده از تکنیک‌های خاص به کودک کمک می‌کند تا این محرک‌های حسی را بهتر پردازش و تحمل کند.

مهارت‌های حرکتی دهانی:

برخی کودکان در مهارت‌های پایه مانند جویدن، مکیدن، بلعیدن یا هماهنگی حرکات زبان و لب‌ها مشکل دارند. کاردرمانگر با تمرینات هدفمند این مهارت‌ها را تقویت می‌کند.

جنبه‌های روانی-اجتماعی:

ترس از غذاهای جدید، اضطراب هنگام غذا خوردن و مقاومت در برابر تغییر از جمله چالش‌هایی هستند که در این بخش مورد توجه قرار می‌گیرند.

فرآیند کاردرمانی تغذیه

ارزیابی اولیه: کاردرمانگر ابتدا یک ارزیابی جامع از وضعیت کودک انجام می‌دهد که شامل:

تاریخچه تغذیه‌ای

مهارت‌های حرکتی دهانی

واکنش‌های حسی

رفتارهای مرتبط با غذا خوردن

محیط و روال غذایی خانواده

تعیین اهداف درمانی:

بر اساس نتایج ارزیابی، اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت تعیین می‌شوند. این اهداف می‌توانند شامل افزایش تنوع غذایی، بهبود مهارت‌های جویدن یا کاهش رفتارهای نامناسب هنگام غذا خوردن باشند.

مداخلات درمانی: جلسات درمانی معمولاً به صورت هفتگی برگزار می‌شوند و شامل فعالیت‌های متنوعی هستند:

تمرینات حرکتی دهانی

مواجهه تدریجی با غذاهای جدید

بازی‌های حسی با مواد غذایی

تنظیم محیط و موقعیت غذا خوردن

مشارکت خانواده: آموزش والدین و مراقبان بخش حیاتی درمان است. کاردرمانگر راهکارهای عملی برای اجرا در منزل را آموزش می‌دهد.

مزایای کاردرمانی تغذیه
بهبود پذیرش غذاهای متنوع و جدید

افزایش تحمل بافت‌های مختلف غذایی

تقویت مهارت‌های جویدن و بلع

کاهش استرس و اضطراب مرتبط با غذا خوردن

ایجاد روال منظم و مثبت برای وعده‌های غذایی

پیشگیری از کمبودهای تغذیه‌ای

بهبود کیفیت زندگی کودک و خانواده

کاردرمانی تغذیه یک فرآیند تدریجی است که نیاز به صبر و پیگیری دارد. نتایج این روش درمانی در کودکان مختلف متفاوت است، اما در بسیاری از موارد می‌تواند تغییرات چشمگیری در عادات غذایی کودک ایجاد کند. برای کسب بهترین نتایج، همکاری نزدیک خانواده با تیم درمانی و تداوم جلسات ضروری است.

چرا کودکان اوتیسم بدغذا هستند؟

حساسیت‌های حسی: برخی کودکان به بافت، دما یا بوهای خاص واکنش منفی نشان می‌دهند.

مشکلات گوارشی: درد معده، یبوست یا رفلاکس می‌تواند باعث امتناع از غذا خوردن شود.

ترس از غذاهای جدید (نئوفوبیا): تمایل به خوردن فقط چند غذای محدود و آشنا.

اختلال در مهارت‌های جویدن و بلع: برخی کودکان در کنترل حرکات دهان مشکل دارند.

کاردرمانی تغذیه چگونه به کودکان اوتیسم کمک می‌کند؟

۱. کاهش حساسیت‌های حسی
کاردرمانگر از تکنیک‌هایی مانند لمس، بو کردن و بازی با غذا (بدون اجبار به خوردن) استفاده می‌کند تا کودک به تدریج با غذاهای جدید آشنا شود.

۲. تقویت مهارت‌های دهانی
تمرین‌هایی برای بهبود جویدن، بلع و هماهنگی زبان و لب‌ها انجام می‌شود تا کودک بتواند غذاهای متنوع‌تری بخورد.

۳. ایجاد محیط غذایی مثبت
کودک در جلسات کاردرمانی، در یک فضای بدون استرس با غذا تعامل می‌کند و تشویق می‌شود تا بدون فشار، غذاهای جدید را امتحان کند.

۴. استفاده از سیستم پاداش
سیستم‌های انگیزشی مانند ستاره، جایزه یا تحسین کلامی به کودک کمک می‌کند تا برای امتحان کردن غذاهای جدید ترغیب شود.

۵. همکاری با خانواده
کاردرمانگر به والدین آموزش می‌دهد که چگونه در خانه غذاهای جدید را به روش درست معرفی کنند و از جنگ غذایی جلوگیری نمایند.

چند نکته مهم برای والدین کودکان اوتیسم بدغذا
صبور باشید: تغییر عادات غذایی زمان‌بر است.

غذاها را به تدریج معرفی کنید: از مقادیر بسیار کم شروع کنید.

از فشار دادن کودک خودداری کنید: اجبار نتیجه معکوس دارد.

با متخصص تغذیه و کاردرمانگر همکاری کنید: یک برنامه شخصی‌سازی شده بهترین نتیجه را دارد.

سوالات متداول:

1-آیا کاردرمانی تغذیه فقط برای کودکان اوتیسم است؟
خیر، این روش برای هر کودکی که مشکلات تغذیه‌ای دارد (مثل امتناع از غذا خوردن یا مشکلات بلع) مفید است.

2-اگر کودکم فقط شیر و بیسکویت می‌خورد، کاردرمانی تغذیه کمک می‌کند؟
بله، یکی از اهداف اصلی کاردرمانی، معرفی تدریجی غذاهای جدید و کاهش وابستگی به غذاهای تکرارشونده است.

اوتیسم و کارهای روزمره زندگی

یکی از علائم اوتیسم در کودکان، مشکل در انجام کارهای روزمره زندگی است. کودکان اوتیسم به طور معمول در مدیریت وظایف و کار های روزمره زندگی مانند لباس پوشیدن، مسواک زدن، مرتب کردن میز خود، پوشیدن کفش ها و… دچار مشکل هستند که این یکی از عوارض اتیسم در کودکان است. این موارد می توانند به یک چالش برای کودکان اوتیسم تبدیل شوند که در این صورت به کمک و آموزش اضافی نیاز دارند. یادگیری مهارت های روزمره زندگی در کودکان اوتیسم به منظور کسب استقلال بیشتر، ضروری است. از همین جهت متخصصان و کاردرمانگران اوتیسم باید بهترین راه های آموزش کارهای روزمره زندگی را به کودکان اوتیسم یاد دهند و پدر و مادر کودک هم این راه ها را برای موفقیت کودک شان و هم چنین افزایش اعتماد به نفس کودک خود، بیاموزند. مرکز تخصصی توانبخشی اوتیسم دکتر صابر، بهترین مرکز اوتیسم تهران، با در نظر گرفتن آموزش های گوناگون در حوزه اوتیسم و کارهای روزمره زندگی،مانند کاردرمانی و گفتاردرمانی و رفتاردرمانی اوتیسم به درمان کودکان اوتیسم در غرب و شرق تهران می پردازد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

یادگیری کارهای روزمره زندگی

یادگیری نگه داری از اسباب بازی‌ها و سایر وسایل شخصی قسمت مهم در رشد کودک است. در این بخش در خصوص مواردی جهت موفقیت در نگه داری از دارایی‌ های کودک صحبت خواهد شد.

1. در پایان روز یک جا یا فضای در دسترس تهیه کنید تا کودک لباس های کثیف خود را در آن قرار دهد. سبد بدون در بهتر از سبد با سرپوش خواهد بود. سبد بدون سرپوش در تشویق کودک برای انجام این کار مفید و کمک کننده خواهد بود.
2. تعدادی قلاب نزدیک درب ورودی نصب کنید تا کودک زمانی که وارد خانه می‌ شود لباس‌ های خود را آویزان کند.
3. مکان هایی که از نظر دیداری واضح و قابل دید هستند برای گروه‌ بندی آیتم‌ ها و وسایل تهیه شود. کتاب ها داخل کتابخانه و هر وسیله سرجای خود قرار بگیرد.
4. بعد از فعالیت یا اتمام بازی به کودک اجازه بدهید وسایل را مرتب کند. برای مثال اگر کودک ۳۰ دقیقه برای بازی وقت دارد بعد از ۲۰ دقیقه به کودک بگویید که بیش از ۵ دقیقه وقت دارد وسایل را مرتب کند بعد از ۵ دقیقه کودک را در روند مرتب کردن کمک کنید. البته فعالیت های کثیف به زمان بیشتری برای مرتب کردن دارند. از فعالیت ها یا زمان برای تقویت فرایند مرتب کردن استفاده کنید. این مسئله در ایجاد الگوی رفتاری مناسب اثربخش است.
5. اگر تعداد اتاق های منزل زیاد باشد این مسئله در قرار دادن وسایل و آیتم ها خوشایند خواهد بود. مثلا قرار دادن کتاب ها در قفس و… قرار دادن وسایل به صورت فشرده روی هم نیاز به برنامه‌ریزی دارد و درک آن برای کودک سخت خواهد بود. این مسئله هم چنین منجر به ایجاد استرس و حس اضطرار شده و اشتیاق کودک برای مشارکت در مرتب کردن وسایل را کاهش می‌دهد.
6. رویکرد کلی و جامع ضروری است به خصوص زمانیکه کودک از تکنولوژی پیچیده استفاده می‌ کند. به کودک نشان دهید که وقتی که از تکنولوژی خاصی استفاده می‌ کند چطور از آن مراقبت کند. نحوه استفاده از آیتم ها را آموزش دهید. به کودک اجازه بدهید نحوه مراقبت از اشیا شکننده را مشاهده کند. به کودک اجازه بدهید که در مرتب کردن وسایل برای استفاده در روز دیگر به شما کمک کند و مشارکت داشته باشد.
7. کودکان با اختلالات طیف اتیسم به راحتی حواس شان در انتخاب چند چیز یا چند آیتم پرت می‌ شود. بنابراین کثرت را کم کرده و موارد را ساده‌ سازی کنید. به این نکته هم توجه داشته باشید که محل یا فضا های واضح و مشخص در کودک حس آرامش ایجاد می‌ کند.
8. کودکان کوچکتر از ۳ سال می‌ توانند در تمیز کردن کثیفی نقش داشته باشند. شاید کار خود را خیلی خوب انجام ندهند اما به آن ها اجازه بدهید که مثلا در فرآیند تمیز کردن شیر مداخله کنند. مشارکت در فرآیند تمیز و مرتب کردن در کودک حس مسئولیت‌ پذیری و درک عواقب کارها را ایجاد می‌ کند. غالبا واژه عواقب، منفی قلمداد می‌ شود. عواقب نتایج طبیعی رفتار هستند بنابراین اگر شیر روی میز ریخته می‌ شود نتیجه طبیعی آن نیاز به تمیز کردن است. این چیز بدی نیست و فقط یک قسمت نرمال از نوشیدن یک لیوان شیر است.

در مرکز تخصصی توانبخشی اوتیسم دکتر صابر با آموزش کارهای روزمره زندگی به کودکان مبتلا به اوتیسم توسط کاردرمانگران حرفه ای، از مشکلات روزمره این کودکان کاسته می شود.

علائم اوتیسم در کودکان و مشکلات برنامه روزانه

اگر کودک در مورد فعالیت های سرزده و ناگهانی به هم می‌ ریزد شما با مشکل مواجه خواهید شد. نگران نباشید خط مشی‌ هایی وجود دارد که به شما کمک خواهد کرد تا این فعالیت ها راحت تر انجام شود:

تهیه برنامه روزانه یا هفتگی برای کودکان با اختلالات طیف اتیسم بسیار حائز اهمیت است. برنامه در کودک حس امنیت و قابل پیش‌بینی بودن ایجاد می‌ کند. کودک نیاز دارد بداند که چه چیزی و چه زمانی از او انتظار دارند. ایجاد برنامه روزانه در والدین و کودک حس ارامش ایجاد می‌ کند. پیشنهادات زیر کمک‌ کننده خواهد بود:

-کودک ممکن است در کنترل صداها و حرکات خود که دیگران دوست ندارند بشنوند یا ببینند و یا خودش دوست ندارد آن ها را بروز دهد، با سختی و مشکل مواجه شود. او نیاز به زمانی دارد تا این رفتارها را انجام دهد. بنابراین برای او زمان و مکان مناسبی ایجاد کنید تا این رفتارها را بروز دهد.

-کودک را در مورد اتفاقاتی که در طول روز خواهد افتاد، مطلع کنید. قبل از این که کودک این برنامه‌ ها را بخواند از روش های دیداری استفاده کنید. تعدادی از کودکان با اختلالات طیف اتیسم حتی اگر صحبت هم کنند به آموزش های دیداری بهتر از کلامی واکنش نشان می‌ دهند.

علاوه بر روش های معمول درمان اوتیسم همچون کاردرمانی اوتیسم، گفتاردرمانی اوتیسم، رفتاردرمانی اوتیسم و… ، آموزش مهارت های روزمره زندگی به کودکان اوتیسم نیز کمک شایانی می کند.

راهکارهای درمانی کارهای روزمره زندگی

1. از بعضی از فعالیت ها مثل خوردن، مسواک زدن و… عکس بگیرید یا تصاویری از مجلات تهیه کنید که مرتبط به فعالیت ها باشد. کارت هایی را ساخته و تصاویر را روی آن ها نصب کنید.
2. نوار یا برچسب پشت این کارت ها بچسبانید.
3. کارت ها را روی بورد یا تخت بزرگ بچسبانید به این منظور که این فعالیت ها را انجام خواهد داد.
4. هر فعالیتی که انجام شد تصویر مربوط به آن را بردارید و در پایین صفحه قرار دهید. یا روی تصویر برچسب انجام شد بچسبانید که نشان دهد این فعالیت انجام شده است.
5. کودک را تشویق کنید که قبل از شروع هر فعالیت روی تصویر آن علامت بگذارد.
6. اگر کودک خواندن بلد بود از کلمات به جای تصویر استفاده کنید.

یکی از کارهای دیگری که می‌توان به کودکان با اختلالات طیف اتیسم انجام داد آموزش حفظ سازماندهی به کودک و مراقبان است. مرتب و سازمان‌ده ماندن سخت است اما با یک مقدار برنامه‌ ریزی راه طولانی را خواهید پیمود.

در طول هفته زمانی را برای برنامه‌ ریزی در خصوص ضروریات مثل شستن لباس، خرید و… انتخاب کنید. در محیط مدرسه موارد ضروری مورد نیاز برای هر جلسه باید برنامه‌ریزی شود. تمامی اتفاقات، احتیاجات، انتظارات و قرار ملاقات را به صورت هفتگی یا روزانه در تقویم بنویسید. کودک را هر روز از برنامه روزانه آگاه سازید. اگر شما از خود خوب مراقبت کنید توان مندی شما برای مراقبت از کودک بهتر خواهد شد. با یادگیری روش های انجام کارهای روزمره زندگی، کودک از اعتماد به نفس بیشتری برخوردار شده و د رزندگی راحت تر با برنامه روزانه خود مواجه می شود.

نتیجه‌گیری:

این مقاله به بررسی فعالیت‌های روزمره مناسب برای کودکان اوتیسم می‌پردازد و اهمیت برنامه‌ریزی ساختاریافته را در بهبود مهارت‌های حرکتی، اجتماعی و شناختی آن‌ها نشان می‌دهد. با ترکیب کاردرمانی، بازی‌های هدفمند و روال‌های قابل پیش‌بینی، می‌توان به کودکان اوتیسم کمک کرد تا استقلال بیشتری کسب کنند و چالش‌های روزمره را بهتر مدیریت نمایند. همچنین، نقش خانواده در ایجاد محیطی حمایتی و هماهنگ با نیازهای کودک حیاتی است. در نهایت، با صبر و تمرین مداوم، این کودکان می‌توانند پیشرفت چشمگیری در انجام فعالیت‌های روزانه داشته باشند.

سوالات متداول:

1-چگونه می‌توان به کودک کمک کرد تا حرکات تکراری خود را مدیریت کند؟

به جای تلاش برای متوقف کردن کامل این حرکات که ممکن است برای کودک آرامش‌بخش باشد، سعی کنید فعالیت‌های جایگزین ارائه دهید. مثلاً اگر کودک دست‌زدن دارد، می‌توانید یک توپ استرس به او بدهید تا فشار دهد. به تدریج می‌توانید این رفتارها را در موقعیت‌های خاصی محدود کنید، مثلاً فقط در اتاق خودش اجازه انجام این حرکات را داشته باشد. مهم است که این تغییرات به آرامی و با در نظر گرفتن نیازهای حسی کودک انجام شود.

2-چگونه می‌توان به کودک اوتیسم کمک کرد تا با تغییرات کنار بیاید؟

برای کمک به کودک در مواجهه با تغییرات، بهتر است از قبل او را آماده کنید. می‌توانید با استفاده از تصاویر یا برنامه‌های بصری، تغییرات پیش‌رو را به کودک نشان دهید. برای تغییرات بزرگ، بهتر است به تدریج و در مراحل کوچک پیش بروید. حفظ برخی عناصر آشنا در محیط جدید می‌تواند به کودک کمک کند تا احساس امنیت کند. همیشه پس از مواجهه موفقیت‌آمیز با یک تغییر، کودک را تشویق کنید تا انگیزه او برای پذیرش تغییرات آینده بیشتر شود.

درمان اوتیسم کودکان 2،3،4،5 ساله

هم اکنون با پیشرفت های بسیار در حوزه درمان اوتیسم کودکان 2،3،4،5 ساله، کاردرمانی اوتیسم، گفتاردرمانی اوتیسم، بازی درمانی، رژیم درمانی، دارو درمانی و رفتاردرمانی اوتیسم از جمله روش های بسیار موثر در درمان کودکان اوتیسم و درمان مشکلات حسی کودکان اتیسم می باشد که بسیاری از علائم و نشانه های اوتیسم را می تواند کاهش دهد. تکنیک های بازی درمانی موجب می شود بسیاری از کودکان در بازی­ های مختلف مهارت پیدا ­کنند و در استفاده از دکمه ­ها برای حرکت دادن تصاویر ماهر­ شوند اما این مهارت­ ها به حوزه های کارکردی زندگی منتقل نمی­ شود. زمانی که کودک در دیدن تصاویر از فاصله­ ی صندلی تا صفحه­ ی تلویزیون قوی ­تر می­ شود، این قدرت به فاصله­ های دیگر قابل تعمیم نخواهد بود. کودک نیاز دارد مهارت ­های بینایی را در فاصله­ های دورتر و نزدیک ­تر برای مواقعی مانند تکمیل پازل و گرفتن توپ نیز ایجاد نماید. بازی­ های رایانه ­ای به کودک در کارهایی مانند استفاده از خمیردندان برای مسواک زدن کمک نخواهد کرد چرا که فاصله نزدیک ­تر است. از سوی دیگر ماندن به مدت طولانی در وضعیت راکد اجازه­ ی افزایش قدرت در عضلات مرکزی بدن را نمی­ دهد. این عضلات برای وضعیت دادن به بدن، تنفس و به طور کلی داشتن سلامت مناسب، از اهمیت زیادی برخوردارند. وقتی کودکی عضلات مرکزی ضعیفی دارد ممکن است درد در پشت، خستگی کلی، مهارت­ های ظریف و درشت ضعیف و کاهش حس رفاه را تجریه نماید. تمرینات هدفمند کاردرمانی و گفتاردرمانی در حیطه های مختلفی اجرایی موجب بهبود عملکرد کودکان در محیط زندگی می گردد. در مرکز تخصصی توانبخشی اوتیسم، بهترین مرکز درمان اوتیسم تهران، با فعالیت ها و متد های متنوع و تخصصی زیر نظر کادر مجرب مرکز به درمان کودکان اوتیسم 2،3،4،5 ساله و بهبود عملکرد کودکان اتیسم پرداخته می شود.

درمان اوتیسم کودکان2-5سال و هماهنگی چشم و دست

هماهنگی دو طرفه اشاره به استفاده­ ی هم زمان از دو سمت بدن برای انجام یک تکلیف کارکردی دارد. این مهارت بدون این که توجهی به آن داشته باشیم، رشد می­ کند و ما به صورت طبیعی از آن در تکالیف کارکردی روزمره استفاده می­ کنیم. هماهنگی دو طرفه از نوزادی شروع به رشد می­ کند و راه رفتن، بستن بند کفش، دویدن، بالا و پایین رفتن از پله­ ها، قیچی کردن کاغذ، نخ کردن مهره ­ها و تایپ کردن نمونه ­ای از فعالیت ­هایی هستند که به هماهنگی دو طرفه نیاز دارند. سه چرخه سواری یک تمرین بسیار خوب برای این هدف است و اجازه می­ دهد قسمت تحتانی بدن به شیوه ­ای هماهنگ حرکت کند در حالی که قسمت فوقانی ثابت است و به ایجاد وضعیت صاف محکم و قوی کمک می­ کند.  توپ بازی کردن با یک دوست یکی از راه­ های مناسب برای ایجاد هماهنگی چشم و دست است. ضربه زدن به یک بالون در هوا یا بازی کردن با فرد دیگری یک سرگرمی مفید است. این بازی در هر سنی می­ تواند انجام شود و ماهیت بده و بستانی بازی، اجتماعی شدن کودک را تقویت می ­کند. سایر ورزش ­ها مانند تنیس و پینگ پنگ نیز می­ توانند این مهارت را تقویت نمایند. با درمان هماهنگی چشم و دست کودک اوتیسم، بسیاری از مشکلات کودکان اوتیسم 2،3،4،5 ساله برطرف می شوند.

درمان اوتیسم نوزادان

در نوزادان با رشد طبیعی، یک شی با یک دست نگه داشته می­ شود و با دست دیگر کودک با آن بازی می­ کند. برای مثال کودک ممکن است به سمت کابینت آشپزخانه بخزد و یک ظرف را با یک دست بگیرد و با دیگری با قاشق بر روی آن بزند. یادگیری راه رفتن از دیگر مثال­ های هماهنگی دو طرفه است که در آن حرکت یک پا و سپس دیگری کودک را به جلو می ­برد و کودک با غلبه بر جاذبه می­ تواند وضعیت صاف خود را نگه دارد. خواندن آواز همراه با انجام حرکات بازی ­ها مثلاً گفتن ” پارو بزن، پارو بزن، پاروی قایقت رو بزن “، و گرفتن دستان کودک و نشاندن او مقابل خودتان، نیز منجر به پیشرفت او در این زمینه خواهد شد. هم زمان با خواندن این آواز دست­ ها و یا پاهای او را به صورت متقابل یعنی کشیدن یکی و هل دادن دیگری، حرکت دهید. این کار هر دو سمت بدن را تمرین می­ دهد و آ را برای حرکت کردن به صورت هماهنگ آماده می کند. کلینیک کاردرمانی دکتر صابر همراه با کادری مجرب به درمان اوتیسم نوزادان کمک می کند.

­درمان اوتیسم کودکان 2،3،4،5 ساله و نوپایان

در این دوره، دست غالب نوپایان معمولاً شروع به مشخص شدن می­ کند. با این رشد می­ توانید ببینید که یک کودک با رشد طبیعی اجزای یک اسباب بازی سه یا چهار تکه را کنار یکدیگر قرار می ­دهد. با پیشرفت بیشتر، کودک می­ تواند دکمه­ های لباس خود را با دو دست باز کند، یک کاغذ را با نگه داشتن آن قیچی کند و یا روی نان کره بمالد. یک فعالیت سرگرم کننده برای استفاده­ ی هم زمان دست ­ها با هم و نیز افزایش آگاهی بدنی این است که کودک دور دست خود را بر روی کاغذ بکشد. راه­ های دیگری نیز برای ترغیب هماهنگی دو طرفه در نوپایان وجود دارد. برای مثال اجازه دهید کودک در کارهای خانه به شما کمک کند. گره زدن ربان روی کادو نیز یک تکلیف هماهنگی مناسب است که اگر کوک بتواند به شکل یک کمان گره بزند، بهتر خواهد بود. پاره کردن کاغذ باطله نیز از فعالیت­ های مورد علاقه­ ی کودکان است. چون در زمان پاره کردن کاغذ دست­ ها در جهات مخالف حرکت می­ کنند، هماهنگی دو طرفه کودک بهتر خواهد شد. چنین فعالیتی کودک را در فعالیتی خانوادگی درگیر می­ کند و به او در کسب مهارت کمک می­ کند. کودک از صدای پاره کردن کاغذ و هیجانی که ایجاد می­ کند، لذت می­ برد. اگر می­خواهید خلاقانه ­تر عمل کنید می ­توانید اجازه دهید کودک از خرده کاغذهای پاره شده، تصاویر موزاییکی بسازد. با مراجعه به مرکز درمان اوتیسم تهران در غرب تهران تحت نظر دکتر صابر می توانید به درمان نوزاد خود بپردازید.

تمرینات درمانی اوتیسم کودکان

یک کودک با رشد طبیعی قادر است از قیچی­ های کوچک به خوبی استفاده نماید. او هم چنین می­ تواند لباسش را پوشیده و درآورد و دکمه­ های معمول لباس ­ها را ببندد. کودکان در این دوره می­ توانند غذا را ببرند، از ابزاری مانند پیچ گوشتی استفاده کنند و به صورت خوانا بنویسند. برای کودکانی که در این حیطه مشکل دارند، راه­ های زیادی برای گنجاندن هماهنگی دو طرفه در زندگی روزمره وجود دارد. برای افزایش هماهنگی دو طرفه، کودک را برای شرکت در فعالیت ­هایی که نیاز به استفاده از دو سمت بدن دارد مانند لی لی کردن، پریدن، ساخت گردنبندهای مهره ­ای و یا بازی با عروسک­ های فنری تشویق نمایید. فعالیت ­هایی به کودک پیشنهاد کنید که نیاز باشد دست کودک از خط وسط بدن بگذرد. کشیدن یک هشت انگلیسی یا سایر طرح­ ها با خط­ های متقاطع نیز تمرین خوبی است. از فضاهای بزرگ شروع و به سمت کوچک پیش بروید. دو بالشت را روی زمین بگذارید و از کودک بخواهید دور آن­ ها در الگوی هشت راه برود. از وسط شروع کنید و به سمت بالا و چپ بروید. دست­ هایتان را بر روی هیپ یا شانه­ های کودک بگذارید و او را نیز در همان مسیر حرکت دهید و یا از او بخواهید شما را بگیرد و پشت سر شما در مسیر حرکت کند. سپس مسیری را که رفته بودید، روی کاغذ بکشید. توجه کنید که کودک هر قسمت را جدا جدا نقاشی نکند بلکه به صورت خط به هم پیوسته باشد. انگشت اشاره کودک را بگیرد و روی خاک یا برنج شکل هشت انگلیسی را بکشید و یا از او بخواهید با گل رس همان شکل را بسازد. این رویکرد چند حسی برای یادگیری بسیار مناسب است چرا که کودک شکل را می بیند، حرکت را حس و لمس بافت­ های مختلف را تجربه می­ کند. کشیدن شکل ایکس هم یک راه مناسب برای فعال کردن دو سمت مغز است. اگر مقدور است این کار را در حمام و با کرم ریش تراشی بر روی دیوار انجام دهید تا برای کودک جذاب­تر باشد. کلینیک کاردرمانی دکرت صابر با دارا بودن کاردی کارآزموده در حیطه کاردرمانی در منزل برای کودکان اوتیسم، به والدین شاغل کمک می نماید.

دیگر روش های درمان اوتیسم کودکان

فراهم کردن فرصت­ هایی برای برنامه ریزی حرکات درشت از طریق مشارکت در فعالیت­ هایی مانند گرفتن توپ و عبور از موانع، هر دو اندام فوقانی و تحتای را درگیر می کند. لی لی کردن یک تکلیف دشوار در هماهنگی دو طرفه است اما کودک را به ایستادن روی یک پا و سپس دیگری تشویق می­ کند. برای کودکان سن مدرسه، درست انجام دادن کارها و خجالت زده نبودن می­ تواند منجر به صرف انرژی زیادی شود. کودکان با اختلالات طیف اتیسم به خاطر تفاوت­ هایی که دارند همیشه در جمع­ ها کنار می ایستند و هیچ چیز بیش از ناهماهنگی نمی ­تواند آن­ ها را از همتایان­ شان دور نگه دارد. اغلب کودکان از فعالیت­ هایی که نیاز به هماهنگی دو طرفه دارند پرهیز می کنند و بنابراین ضعف آ ن­ها در این حوزه­ ها مشخص نمی­ شود. از سوی دیگر هر چه مشارکت کمتر باشد به دنبال آن، رشد مهارت نیز کمتر اتفاق خواهد افتاد. در اینجا این سؤال مطرح می­شود که چگونه یک کودک در حال رشد را می­توان در این فعالیت­ها درگیر کرد ؟ در اینجا نیز مثل سایر حیطه­های مهارتی، احساس موفقیت بسیار مهم است و فراهم کردن فعالیت­ های سرگرم کننده و شاد منجر به تشویق کودک می­ گردد. چالشی که وجود دارد فراهم کردن تجربه­ ی احساس موفقیت و کار بر روی آن است. با گام­ های کوچک شروع کنید. کودک می­ تواند توپ را به هوا انداخته و بگیرد ؟ اگر توپ برای شروع سخت است از کیسه­ ی ( کیف ) حبوبات استفاده کنید. وقتی کودک از پس کیسه­ ی حبوبات برآمد، از او بخواهید پس از هر بار انداختن آن به هوا، یک بار دست بزند و سپس کیسه را بگیرد. زمانی که تسلط کودک بیشتر شد از او بخواهید تعداد دست زدن را بیشتر نماید. هر زمان تعداد دست زدن به سه بار متوالی رسید زمان آن است که از توپ استفاده نمایید. همین کار را با توپ ادامه دید و زمانی که کودک توانست پیش از گرفتن توپ هم سه بار دست بزند، بهتر است با دوستش بازی کند. این فعالیت ساده ­ی متقابل نه تنها مهارت­ های هماهنگی کودک را بهبود می بخشد بلکه منجر به رشد مهارت ­های اجتماعی نیز می­ گردد. هماهنگی دو طرفه می­ تواند توسط هر فعالیتی که از دو سمت بدن به شیوه­ ی هماهنگی استفاده می کند، رشد یابد. مثال دیگر انجام کارهای دستی مثل درست کردت گردنبند با مهره ­ها، درست کردن خمیر پیتزا و انجام تمریناتی است که کل بدن را درگیر می ­کنند مانند بالا و پایین پردین. هرگز برای بهبود سطح مهارت دیر نیست. دوچرخه سواری حتی دوچرخه سواری ثابت نیز می ­تواند در هر سنی مناسب باشد. هماهنگی به طور طبیعی از طریق فعالیت­ های بازی رشد می­ کند و یک مهارت ذاتی است. زمانی که بدن به چالش­ های بیایی، وضعیتی و حرکتی پاسخ می­ دهد، این مهارت رخ می­ دهد. با پاسخ به این چالش ­ها سیستم عصبی، عضلات و استخوان­ ها هماهنگ ­تر می­ شوند. زمانی که فعالیت­ های بازی چالش ­زا، به دلیل ابتلا به اختلالات طیف اتیسم رخ نمی ­دهد، مراقب باید پا پیش بگذارد و فرصت­ ها و اطلاعات لازم برای تحریک سیستم عصبی را فراهم نماید تا رشد به خوبی اتفاق افتد. این اطلاعات از طریق ترغیب کودک به مشارکت فعالی در بازی­ ها، فراهم می­ گردد. به عبارت دیگر، مهیا کردن این تشویق و فرصت­ ها از طریق فعالیت­ های مفرح و شاد که کودک در آن­ها فعالانه حضور دارد، کلید رشد هماهنگی و به طور کلی احساس رفاه در کودک است. از طریق فعالیت­ های ذکر شده، مراقب هدف هر فعالیت بازی را درک می­ کند و پاسخی را که از کودک پس از کسب هر مهارت انتظار می­رود، می­ شناسد. با انجام روش های درمانی اوتیسم کودکان چه در کلینیک و چه در منزل، می توانید از مشکلات حسی اتیسم کودک خود کم کنید.

سوالات متداول:

1-آیا کودکان 5 ساله اوتیسم می‌توانند آموزش توالت رفتن را یاد بگیرند؟
بله، اما ممکن است زمان بیشتری نیاز داشته باشند. از برنامه‌های تصویری و پاداش‌های فوری استفاده کنید. صبور باشید!

2-چگونه می‌توانم به کودک 2 ساله‌ام که هنوز حرف نمی‌زند کمک کنم؟
از اشاره کردن، تصاویر و تبادل تصویری (PECS) استفاده کنید. حتی اگر کودک حرف نمی‌زند، می‌تواند از راه‌های دیگر ارتباط برقرار کند.

اوتیسم و بازی| بازی درمانی برای اوتیسم| یک بازی ساده برای تشخیص اوتیسم| مرکز اوتیسم تهران

بازی درمانی به طور معمول برای کودکان مبتلا به اوتیسم یک روش درمان کمکی در کنار کاردرمانی اوتیسم و گفتاردرمانی اوتیسم محسوب می شود. هرچند بازی درمانی برای اوتیسم به عنوان درمان صد در صد در نظر گرفته نمی شود، اما می توان از آن به عنوان یک روش مداخله ای موثر استفاده کرد. بازی درمانی به کودکان مبتلا به اوتیسم که به مشکلات عاطفی و یا اضطراب دچارند، کمک شایانی می کند.  بازی، فعالیت طبیعی دوران کودکی همه کودکان است. از طریق بازی، کودکان دنیای خود را کشف می‌ کنند و یاد می‌ گیرند که چیزها چطور کار می‌ کنند، بدن شان چطور کار می‌ کند و ارتباطات چطور برقرار می‌ شود. ارتباط و تعامل اجتماعی به مسئله بزرگ برای کودکان با اختلالات طیف اتیسم است. اغلب این کودکان علائق خاصی دارند و سال های متمادی روی آن تاکید دارند. درگیر کردن کودک در تجربیات خارج از علائقش فرصت هایی را برای یادگیری ایجاد می‌ کند. کودکان ممکن است برای بازی با اسباب‌ بازی، جنس های مختلف و افراد خارج از خواسته یا علائقش به تشویق نیاز داشته باشد. درگیری در این فعالیت ها مهارت های جدید ایجاد خواهد کرد. والدین کودک نقش بسیار حائز اهمیتی در بازی درمانی فرزند خود دارند و بسیاری از بازی درمان ها هم تکنیک های بازی درمانی ساده را به والدین آموزش می دهند تا آن ها بتوانند با فرزند خود تمرین کنند. مرکز تخصصی توانبخشی اوتیسم، بهترین مرکز اوتیسم تهران، با سابقه بالا در زمینه اوتیسم و بازی و پیدا کردن یک بازی ساده برای تشخیص اوتیسم، به درمان اوتیسم کودکان با بازی درمانی می پردازد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

کودکان اوتیسم و بازی 

کودکان با اختلالات طیف اتیسم حتی زمانی که دیگران حضور دارند، ترجیح می‌ دهند تنها بازی کنند. این تمایل برای کودک مشکلی ایجاد نمی‌ کند اما فرمت های ایجاد مهارت های ارتباطی و اجتماعی را از کودک می‌ گیرد. در بازی با مهارت ارتباطی کودک ایجاد و تمرین می‌ شود. در زمان بازی کودک نقش های مختلف و نحوه ارتباط با دیگران و تلاش برای اینکه دیگران درکش کنند را تمرین می‌ کند. بازی جایگاه امن و عالی برای رشد کودک است. زمانی از روز را اجازه بدهید تا کودک به تنهایی با خودش بازی کند اما به صورت تدریجی نفر دیگری را وارد بازی کنید. بازی کودک در کنار کودک با اختلالات طیف اتیسم بازی موازی گفته می‌ شود. در کلینیک تخصصی توانبخشی دکتر صابر با انجام روش های مختلف بازی درمانی برای تشخیص اوتیسم به کودکان مبتلا به این اختلال کمک می کند.

بازی موازی و بازی درمانی برای اوتیسم

بازی موازی یعنی بازی دو کودک نزدیک همدیگر اما بدون تعامل با هم. اکثر کودکان در بازی‌ های موازی درگیر می‌ شوند اما نه همیشه. کودکان با اختلالات طیف اتیسم ممکن است همیشه علاقه به بازی تنها داشته باشند. فعالیت های پیشنهادی می‌ تواند کودک را تشویق به تعامل و ایجاد مهارت های اجتماعی در زمان بازی کند. برای نمونه کودک در حال ساختن لگو است. بازی را شروع کنید و بلاک ها را به کودک بدهید. چیزهایی که کودک می‌ سازد اگر خیلی پیچیده نیست از او کپی کنید. این مسئله منجر به جلب توجه کودک به سمت شما می‌ شود. او مشاهده خواهد کرد که شما ساختار مشابهی را می‌ سازید. در زمان کپی کردن با کودک ارتباط برقرار کنید و بگویید که کودک چه چیز جالبی ساخته است. شما هشدار می‌ دهید که او چیزی درست می‌ کند. او یک اثر خلق کرده و شما آن را دیدید و درک کرده‌ اید. هدف این است که اجازه بدهید کودک از بازی لذت ببرد و به طور اهسته و تدریجی اجازه می‌ دهید به او که بداند دارد با شما تعامل می‌ کند و شما کار او را می‌ بینید. با انجام این تمرینات بازی درمانی در منزل، می توانید به کودک مبتلا به اوتیسم کمک بسزایی کنید.

اوتیسم و تغذیه

یکی از نکانت حائز اهمیت در حوزه درمان کودکان اوتیسم، توجه به اوتیسم و تغذیه می باشد چرا که مشکلات و اختلالات کودکان مبتلا به اوتیسم فقط مربوط به رفتارهای آن ها نیست. رژیم غذایی مناسب می تواند قسمتی از نیازهای این کودکان را مدیریت کند. توجه به یک نکته بسیار مهم است که از رژیم غذایی کودکان مبتلا به اوتیسم باید قند و گلوتین حذف شود، به این دلیل که ترکیبات قندی سبب ایجاد رفتارهای بیش فعالانه در کودکان اوتیسم شده و حواس پرتی آن ها را افزایش می دهد. هر خانواده منوی غذایی خاص خود را دارد که در یک برنامه و نظم خاصی خورده می­ شود. این منو بر اساس علائق و عدم علائق، فرهنگ، وضعیت مالی، دسترسی و احتیاجات غذایی افراد تنظیم می‌ شود. بعضی از کودکان با اختلالات طیف اتیسم به غذاهای خاص که با روش خاص و در ظروف خاص ارائه شود، اصرار و علاقه دارند. این تشریفات به مرور زمان محدود کننده شده و در رشد کودک تاخیر ایجاد می‌ کند. مرکز تخصصی توانبخشی اوتیسم دکتر صابر که یکی از بهترین مراکز اوتیسم تهران می باشد، با تشخیص دقیق اوتیسم کودک شما و انتخاب بهترین خوراکی های مناسب برای کودکان اوتیسم و حذف غذاهای مضر برای اتیسم، به درمان فرزند دلبند شما می پردازد.

هدف از تغذیه و خوراکی های مناسب برای کودکان اوتیسم

شاید هدف لذت بردن با همکلاسی­ ها در یک جشن باشد و شاید هدف خوردن یک غذای رژیمی باشد. همه این موارد ممکن است جز اهداف باشد. بنابراین بهتر است شما انتظار خود را تعیین کنید تا روند کار راحت‌ تر شود. این که از کودک می­ خواهید که آرام بنشیند و با دیگران یک غذای سالم بخورد، سخت و مشکل‌ ساز خواهد بود. وقتی از کودک خواسته می ­شود که آرام باشد این درخواست منجر به بروز مشکل می‌ شود. اگر هدف خوردن غذای جدید و رژیمی باشد، کودک ممانعت خواهد کرد. باید در حوزه درمان کودکان اوتیسم علاوه بر کاردرمانی اوتیسم، گفتاردرمانی اوتیسم و رفتاردرمانی اوتیسم به غذاهای مضر برای اتیسم و خوراکی های مناسب برای کودکان اوتیسم توجه کنید تا بهترین نتیجه را داشته باشید.

موارد کمک کننده در حوزه اوتیسم و تغذیه

۱. هدف از غذا خوردن را تعیین کنید. آیا شما می‌ خواهید به کودک غذای رژیمی بدهید یا می‌ خواهید کودک در کنار خانواده غذا بخورد.

۲. بعضی از خانواده ­ها محل خاصی را در میز در نظر می­ گیرند. این مورد برای ایجاد ساختار، مناسب است. برای ایجاد انعطاف‌ پذیری در کودک از بشقاب، لیوان و وسایل مختلف و متفاوت استفاده کنید. کودک را ترغیب کنید تا از بشقاب های با رنگ، سایز و الگو های مختلف استفاده کند. همچنین از وسایل نوشیدنی متنوع مثل لیوان با دسته و بدن دسته، لیوان کوچک و بزرگ و نوشیدن با نی یا بدون نی استفاده نمایید.

۳. اجازه بدهید غذاها در تماس با همدیگر باشند. کودک ممکن است با غذایی در یک وضعیت خاص روی بشقاب قرار نگرفته است، مشکل داشته باشد. به کودک اطمینان دهید که این وضعیت مشکل‌ ساز نیست و هر کسی با این وضعیت غذا می‌ خورد.

۴. وقتی کودک سنش بالای سه سال است انتظار می‌ رود که با قاشق و چنگال غذا بخورد. در کودکان با سنین پایین بیشتر غذاها با دست خورده می‌ شود ولی برای بعضی غذاها مثل ماکارونی، پنیر، سس، ماست و پودینگ باید از قاشق و چنگال استفاده شود.

۵. شرایطی را ایجاد کنید که کودک غذاهای مختلف را تجربه کند. بعضی از کودکان رژیم غذایی محدودی دارند و از غذاهای دیگر بر اساس رنگ، بو، مزه و نحوه اراده دوری می‌کنند. باید به صورت کلامی و غیر کلامی به کودک بهفمانید که غذای آماده شده توسط خانواده خورد می‌ شود و انتظار می‌ رود کودک نیز آن را بخورد. این روش را بارها تکرار می‌ کنید تا کودک غذا را مزه کند و امتحان کند.

6.مقدار زمانی را که توقع دارید کودک پشت میز بنشیند را تعیین کنید. اگر کودک در تغذیه خود شیر زیاد مصرف می­ کند فقط بعد از خوردن غذای تهیه شده در یک زمان معین اجازه بدهید شیر مصرف کند. به کودک نشان دهید که سعی کند غذاهای جدید را تجربه کند. زمان خوردن هم در حدی باشد که برای شما قابل قبول باشد.

۷. برای این که مشاجره و درگیری ایجاد نشود از یک زمان سنج (تایمر) استفاده کنید. کودک باید زمان‌سنج را ببیند در این صورت متوجه خواهد شد که انتظار می ­رود مودبانه روی صندلی بنشیند و غذای خود را در یک زمان معین بخورد. بسته به تحمل کودک نشستن پشت میز جهت غذا خوردن ممکن است بین ۵ تا ۲۰ دقیقه تنظیم شود.

8.  اگر کودک شما یک رژیم غذایی سخت گیرانه دارد و یا شما معتقد هستید که کودک دچار حساسیت نسبت به بعضی غذاهاست حتما با متخصص مربوطه تماس حاصل فرمایید.

اوتیسم و تغذیه از نکات حائز اهمیت در درمان کودکان اوتیسم هستند و توجه به نوع رژیم تغذیه ای این کودکان در درمان آن ها موثر است.

مکمل‌های غذایی موردنیاز کودکان اوتیسم

کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب با محدودیت‌های غذایی مواجه هستند که می‌تواند منجر به کمبود مواد مغذی ضروری شود. این کمبودها ممکن است بر رشد، رفتار و سلامت عمومی آن‌ها تأثیر بگذارد. تحقیقات نشان می‌دهد که برخی مکمل‌های غذایی می‌توانند به بهبود علائم اوتیسم، تقویت سیستم ایمنی و ارتقای عملکرد مغز کمک کنند. در این بخش، به بررسی مهم‌ترین مکمل‌های موردنیاز برای کودکان اوتیسم می‌پردازیم.

یکی از رایج‌ترین کمبودها در کودکان اوتیسم، ویتامین D است. این ویتامین نقش مهمی در رشد عصبی و عملکرد سیستم ایمنی دارد. مطالعات نشان داده‌اند که سطح پایین ویتامین D در برخی کودکان اوتیسم با شدت بیشتر علائم همراه است. مصرف مکمل ویتامین D تحت نظر پزشک می‌تواند به بهبود خلق‌وخو، تمرکز و سلامت استخوان‌ها کمک کند.

امگا-3 نیز یکی از مکمل‌های ضروری برای کودکان اوتیسم محسوب می‌شود. اسیدهای چرب امگا-3، به ویژه DHA و EPA، برای رشد مغز و کاهش التهاب عصبی حیاتی هستند. برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که مصرف منظم امگا-3 می‌تواند به کاهش رفتارهای تکراری و بهبود مهارت‌های ارتباطی کمک کند. ماهی‌های چرب مانند سالمون و مکمل‌های روغن ماهی از منابع غنی این ماده مغذی هستند.

پروبیوتیک‌ها نیز به دلیل تأثیر مثبت بر سلامت روده، برای کودکان اوتیسم مفید هستند. بسیاری از این کودکان از مشکلات گوارشی مانند یبوست، اسهال یا نفخ رنج می‌برند. پروبیوتیک‌ها با تقویت باکتری‌های مفید روده، به بهبود هضم و جذب مواد مغذی کمک می‌کنند. برخی مطالعات حتی ارتباط بین سلامت روده و کاهش علائم اوتیسم را تأیید کرده‌اند.

منیزیم و ویتامین B6 نیز از دیگر مکمل‌های توصیه‌شده برای کودکان اوتیسم هستند. منیزیم به کاهش اضطراب و بهبود خواب کمک می‌کند، در حالی که ویتامین B6 در تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی نقش دارد. ترکیب این دو مکمل در برخی موارد منجر به بهبود رفتار و تمرکز شده است.

با این حال، قبل از شروع هرگونه مکمل، ضروری است که با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت شود. آزمایش‌های خون می‌توانند کمبودهای دقیق را مشخص کنند و از مصرف بیش‌ازحد یا نادرست مکمل‌ها جلوگیری نمایند. هر کودک اوتیسم منحصر به فرد است، بنابراین برنامه مکمل‌دهی باید متناسب با نیازهای فردی او طراحی شود.

سوالات متداول:

1-تأثیر پروبیوتیک‌ها بر سلامت کودکان اوتیسم چیست؟
از آنجا که سلامت روده بر سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد، پروبیوتیک‌ها می‌توانند به تعادل میکروبیوم روده و بهبود مشکلات گوارشی کمک کنند. برخی مطالعات نشان داده‌اند که پروبیوتیک‌ها ممکن است به کاهش التهاب و بهبود رفتار کمک کنند، اما تحقیقات بیشتری مورد نیاز است.

2-چگونه می‌توانم کودک اوتیسم را به خوردن غذاهای جدید تشویق کنم؟
کودکان اوتیسم اغلب به غذاهای محدود و تکراری تمایل دارند. برای گسترش رژیم غذایی آن‌ها، می‌توانید از تکنیک‌های gradual exposure (معرفی تدریجی)، استفاده از بافت‌ها و رنگ‌های مشابه غذاهای مورد علاقه‌شان، و ایجاد محیطی آرام و بدون فشار کمک بگیرید. کاردرمانی تغذیه نیز می‌تواند مفید باشد.

اوتیسم و حس بویایی

اختلال اوتیسم عموما با رفتار های ارتباطی – کلامی تشخیص داده می شود اما طبق تحقیقات اخیر دانشمندان در حوزه اوتیسم، کودکان مبتلا به اوتیسم معمولا در حواس پنج گانه خود همچون حس بویایی تفاوت هایی با افراد عادی دارند. اختلال حس بویایی در کودکان اوتیسم شامل حساسیت بویایی بالا یا حساسیت بویایی پایین می باشد. اخلال پردازش حسی کودکان اوتیسم با روش های درمانی همچون اتاق تعدیل حسی، ماساژ درمانی و سنسوری روم قابل درمان می باشد. حس بویایی اولین حس است که در انسان شکل می ­گیرد. بعضی از بوهای خاص روی عاطفه، حافظه و اشتها اثر دارند. بعضی از کودکان با اختلالات طیف اتیسم به بوی عطر خاصی حساس هستند. ممکن است کودکی به شما بگوید که خیلی بوی خوبی دارید و کودک دیگر بگوید بدن شما چقدر بد بو است. اگر با کودک مبتلا به اختلالات اتیسم زندگی می‌کنید سعی کنید بوها را به حداقل برسانید. محصولات حمام، دئودورانت، محصولات مربوط به مو، آرایش و عطر و… بوی خاصی دارند. مرکز تخصصی توانبخشی اوتیسم دکتر صابر با سابقه بالا در زمینه درمان کودکان اوتیسم مبتلا به اختلال حس بویایی و درمان اختلال پردازش حسی کودکان اوتیسم با متد های تخصصی و به روز دنیا مشغول فعالیت می باشد.

مشکلات کودکان اوتیسم در حس بویایی

اگر کودک مشکل خواب دارد، در حمام رفتن مشارکت نمی‌ کند یا لباس نمی­ پوشد، ممکن است به دلیل بوی مربوط به این فعالیت ­ها باشد. ملافه یا لباس های شسته شده پاک کننده­ های قوی، شامپو و صابون بوی قوی دارند. اگر احساس می­ کنید که این مسائل منجر به ناراحتی کودک می­ شود باید از محصولات بدون بو استفاده کنید. البته به این مسئله باید اشاره بشود که امکان زندگی در دنیای بدون بو وجود ندارد. بنابراین کودک باید بوهای ناخوشایند را تجربه کند زیرا گاهی اوقات جلوگیری از این بوها غیر ممکن است. اگر شما عادت به خوردن قهوه دارید و ممکن است کودک از بوی ساطع شده از آشپزخانه خوشش نیاید، ایده ­هایی برای رفع این مشکلات ارائه می­ شود. با مراجعه به کلینیک کاردرمانی اوتیسم دکتر صابر و انجام مراحل کاردرمانی حسی اوتیسم برای رفع اختلال بویایی، رضایت همیشگی شما جلب می شود.

تمرینات درمانی اختلال حس بویایی

در مورد بو، رفتار و عادات خود را تغییر ندهید در عوض به موارد زیر توجه داشته باشید:

۱. به کودک توضیح دهید که در معرض بویی قرار خواهد گرفت که قبلاً‌برای او ناخوشایند بوده است و اگر توضیح شما اثری نداشت گام بعدی را انجام دهید.

۲. به کودک بگویید بوی ایجاد شده را باید برای مدت زمانی تحمل کند. از طریق اشاره به ساعت، یا تصویر پاستا یا سس مورد علاقه اطلاعات بیشتری به کودک بدهید.

3.از فعالیت یا وسیله خاصی که مورد علاقه کودک است می‌ توانید کمک بگیرید و به وی بگویید که می‌ تواند زمانی که با بو مواجه می‌ شود در فعالیت مورد علاقه خود درگیر شود. مثلاً خواندن کتاب مورد علاقه یا تماشای فیلم مورد علاقه نزدیک آشپزخانه، این مورد منجر به یک تجربه خوب همراه یا آن بو می‌ شود.

۴. توجه کودک را نسبت به بوی ناخوشایند معطوف نکنید. به صورت غیر کلامی به کودک بفهمانید که انتظار دارید گاهی اوقات چیزهایی که لذت‌بخش نیستند را تحمل کند. جلوگیری از تجربیات ناخوشایند غیر ممکن است به کودک خود آموزش دهید که نسبت به دنیای اطراف خود تطابق حاصل کند.

به غیر از موارد گفته شده با انجام مراحل کاردرمانی اوتیسم یا سایر درمان ها در کلینیک تخصصی تشخیص و درمان اوتیسم دکتر صابر می توانید مشکلات حس بویایی کودک مبتلا به اوتیسم خود را برطرف کنید.

چرا کودکان اوتیستیک نسبت به بوها واکنش شدید نشان می‌دهند؟

کودکان اوتیستیک اغلب واکنش‌های غیرمعمول و شدیدی نسبت به محرک‌های بویایی از خود نشان می‌دهند که ریشه در تفاوت‌های عصبی آن‌ها دارد. تحقیقات نشان می‌دهد مغز افراد طیف اوتیسم اطلاعات حسی را به گونه‌ای متفاوت پردازش می‌کند. سیستم بویایی آن‌ها ممکن است بسیار حساس (هایپرسمتیک) یا برعکس، کم‌حساس (هایپوسمتیک) باشد.

در کودکان با حساسیت بویایی بالا، حتی بوهای معمولی مانند عطر ملایم، مواد شوینده یا غذا می‌تواند باعث واکنش‌های شدید مانند اضطراب، پوشاندن بینی یا فرار از محیط شود. این واکنش‌ها ناشی از اختلال در یکپارچگی حسی است که در آن مغز قادر به فیلتر کردن و اولویت‌بندی محرک‌های محیطی نیست. جالب است بدانید برخی کودکان اوتیستیک برعکس، به بوهای خاصی جذب می‌شوند و ممکن است وسایل غیرخوراکی را بو کنند که این هم نشانه‌ای از تفاوت پردازش حسی است.

مدیریت این حساسیت‌ها نیازمند درک عمیق و ایجاد محیطی قابل پیش‌بینی است. والدین می‌توانند با شناسایی بوهای آزاردهنده و حذف آن‌ها از محیط زندگی، به کاهش استرس کودک کمک کنند. همچنین برنامه‌ریزی تدریجی برای مواجهه کنترل‌شده با بوهای مختلف تحت نظر متخصص کاردرمانی می‌تواند به تطابق پذیری بیشتر کودک بینجامد.

تأثیر رایحه‌درمانی بر آرامش کودکان اوتیستیک

رایحه‌درمانی به عنوان یک روش مکمل می‌تواند تأثیرات قابل توجهی در کاهش اضطراب و بهبود تمرکز کودکان اوتیستیک داشته باشد. اسانس‌های طبیعی مانند اسطوخودوس، پرتقال شیرین و بابونه به دلیل خواص آرامش‌بخششان اغلب در این روش استفاده می‌شوند. مطالعات نشان داده‌اند که رایحه‌های ملایم می‌توانند با تحریک سیستم لیمبیک (مرکز کنترل احساسات در مغز)، به کاهش تنش و بهبود کیفیت خواب کمک کنند. برای کودکان اوتیستیک، استفاده از رایحه‌های آشنا در محیط‌های جدید می‌تواند اثر آرامش‌بخشی داشته و به تطابق با موقعیت‌های ناآشنا کمک کند.

توصیه می‌شود این روش تحت نظر متخصص و با رعایت نکات مهم انجام شود:

-همیشه از روغن‌های طبیعی و با کیفیت استفاده کنید

-ابتدا با غلظت‌های بسیار کم شروع کنید

-واکنش کودک را به دقت زیر نظر بگیرید

-از رایحه‌های تند و محرک پرهیز کنید

-محیط را به خوبی تهویه نمایید

رایحه‌درمانی می‌تواند به عنوان بخشی از برنامه جامع یکپارچگی حسی، در کنار سایر روش‌های درمانی مورد استفاده قرار گیرد. ثبات و تکرار در استفاده از رایحه‌های انتخابی، تأثیرگذاری این روش را افزایش می‌دهد.

چگونه محیط خانه را برای کودک اوتیستیک با حساسیت بویایی آماده کنیم؟

آماده‌سازی محیط خانه برای کودک اوتیستیک با حساسیت بویایی یکی از مهم‌ترین اقدامات در جهت بهبود کیفیت زندگی و کاهش استرس‌های حسی اوست. کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است نسبت به برخی بوها بسیار حساس باشند و حتی بوهایی که برای دیگران ملایم یا خوشایند هستند، می‌توانند در آن‌ها احساس ناراحتی، اضطراب یا حتی واکنش‌های رفتاری منفی ایجاد کنند. بنابراین، اولین قدم شناسایی محرک‌های بویایی آزاردهنده برای کودک است. این محرک‌ها می‌توانند شامل بوی مواد شوینده قوی، عطرها، اسپری‌ها، بوی غذاهای خاص یا حتی بوی لباس‌های تازه شسته شده باشند. پس از شناسایی این محرک‌ها، بهتر است از محصولات بدون بو یا با رایحه بسیار ملایم استفاده شود.

تهویه مناسب خانه نقش مهمی دارد؛ استفاده از پنجره‌ها، دستگاه‌های تصفیه هوا و هواکش‌های قوی می‌تواند به کاهش بوهای آزاردهنده کمک کند. همچنین، آشپزی با درب بسته و روشن کردن هود هنگام پخت غذا نیز می‌تواند مؤثر باشد. استفاده از مواد طبیعی مثل جوش شیرین برای تمیزکاری یا خوشبوکننده‌های خانگی با ترکیبات گیاهی ملایم نیز پیشنهاد می‌شود. نکته مهم دیگر، حفظ یک روتین مشخص و قابل پیش‌بینی برای کودک است، چراکه تغییرات ناگهانی در بوها ممکن است احساس ناامنی ایجاد کند.

سوالات متداول:

1-آیا حساسیت بویایی در همه افراد اوتیستیک وجود دارد؟
خیر، شدت و نوع حساسیت‌های حسی در افراد اوتیستیک متفاوت است؛ برخی ممکن است بی‌تفاوت باشند و برخی بسیار حساس.

2-آیا تمرینات حسی می‌توانند به کاهش حساسیت بویایی کمک کنند؟
بله، تمرینات تعدیل حسی (Sensory Integration) توسط کاردرمانگر می‌توانند تحمل کودک به برخی بوها را به مرور زمان افزایش دهند.

اوتیسم و حس بینایی

علت اصلی بروز اختلال اوتیسم هنوز مشخص نیست بنابراین علت ایجاد مشکلات و اختلالات بینایی در کودکان اوتیسم نیز ناشناخته است. اما مشکلات بینایی در کودکان اوتیسم مشکلی شایع در بین این کودکان است. از جمله مشکلات بینایی کودکان اوتیسم به مشکلات هماهنگی بینایی محیطی و مرکزی، بینایی دفاعی، مشکلات پردازش بصری فضایی، اختلالات حرکتی چشم می توان اشاره کرد. بینایی بعضی از کودکان با اختلالات طیف اتیسم بسیار حساس است. این دسته از کودکان بیشتر از طریق بینایی یاد می‌ گیرند و اطلاعات دیداری را خیلی خوب دریافت می‌ کنند. توجه آن ها به جزئیات بینانی معطوف است مثلاً نگاه کردن به نور در حال انعکاس در غبار. مرکز تخصصی توانبخشی اوتیسم دکتر صابر،حرفه ای ترین مرکز اوتیسم تهران، با در نظر گرفتن کاردرمانی حسی و اتاق بینایی در کنار کاردرمانی اوتیسم و گفتاردرمانی اوتیسم، برای درمان مشکلات حسی کودکان اوتیسم و هم چنین درمان بیش حسی اتیسم به درمان کودکان اوتیسم می پردازد.

نقاط قوت بینایی کودکان اوتیسم

نقاط قوت بینایی کودکان اوتیسم اگر به طور صحیح جهت‌ دهی شود، مفید خواهد بود. در زمان انتخاب لباس برای خودتان یا کودک و یا در زمان تغییر دکوراسیون منزل باید به محیط دیداری توجه داشته باشید. بی­ نظمی و درهم بر هم بودن ممکن است حواس کودک را پرت کند و ممکن است منجر به این شود که کودک نداند بایستی به چه چیزی توجه داشته باشد. به طوری که ممکن است به همه عناصر چیزی بدون اولویت بندی نگاه کند. لکه روی میز شاید توجه کودک را بیشتر از لیوان شیر و وسایل دیگر که جلوی اوست به خود جلب کند. شما در شناخت و درک کودک از دنیای اطراف خود نقش مهمی دارید. با مراجعه به کلینیک کاردرمانی دکتر صابر می توانید از فرایند های درمانی برای درمان بیش حسی اتیسم کودک خود و درمان مشکلات حس بینایی بهره مند شوید.

مشکلات حسی اوتیسم

گزارش شده است که کودکان با اختلالات طیف اتیسم می‌ توانند ذرات ریز و با حرکت سریع مربوط به لامپ های فلورسنت را ببینند. این مورد می‌ تواند در مدرسه مشکل ساز باشد. بنابراین به نور محیط توجه داشته باشید. وسایل آویزان از سقف در کلاس نیز به دلیل متحرک بودن مشکل‌ ساز هستند زیرا توجه کودک به معلم را مختل می‌ کند. از طرفی حرکات وسایل غیر قابل پیش ­بینی بوده و حواس کودک را پرت می‌ کند. کودکان با اختلالات طیف اتیسم حس خوبی نسبت به نظم و قابل پیش بینی بودن دارند. از موارد دیگر که به آن توجه شود بهتر خواهد بود، تعقیب بینایی است. یعنی توانایی تعقیب حرکات اشیا بدون حرکت سر و گردن و تنه. برای ارزیابی این مهارت وسیله مورد علاقه کودک را در فاصله یک متری از وی نگه دارید. سپس وسیله را به طرفین، بالا و پایین، دور و نزدیک و مسیر دایره­ ای حرکت دهید. کودک باید بدون حرکت گردن و تنه شی مورد نظر را از طریق چشمانش تعقیب کند. در صورت مشکل به متخصص مربوطه مراجعه کنید. با مراجعه به متخصص و تشخیص اوتیسم کودک خود، از مشکلات حسی کودک تان کاسته شده و اعتماد به نفس او افزایش می یابد.

تأثیر اوتیسم بر پردازش بینایی

افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) اغلب تفاوت‌هایی در پردازش بینایی دارند که می‌تواند نحوه درک آنها از جهان اطراف را تحت تأثیر قرار دهد. تحقیقات نشان می‌دهد که مغز افراد اوتیستیک ممکن است اطلاعات بصری را به شیوه‌ای غیرمعمول پردازش کند، که این امر منجر به تجربیات متفاوتی از دیدن محیط می‌شود.

1)تفاوت در پردازش جزئیات و کلیات

برخی مطالعات اشاره دارند که افراد اوتیستیک تمایل به پردازش جزئی‌نگرانه دارند، یعنی به جای دیدن یک تصویر کلی، روی بخش‌های کوچک و جزئیات تمرکز می‌کنند. این ویژگی می‌تواند در برخی موارد مفید باشد (مثل تشخیص الگوهای پیچیده)، اما گاهی باعث می‌شود درک تصاویر پیچیده یا شلوغ برایشان دشوار شود.

2)حساسیت به نور و حرکت

بسیاری از افراد اوتیستیک حساسیت غیرعادی به نور (فتوفوبیا) یا حرکت سریع اجسام دارند. نورهای فلورسنت، صفحه‌نمایش‌های پرنور یا حتی نور طبیعی خورشید ممکن است برایشان آزاردهنده باشد. همچنین، برخی در دنبال کردن اجسام متحرک مشکل دارند، که می‌تواند بر مهارت‌هایی مانند خواندن یا ورزش تأثیر بگذارد.

3)تفاوت در تماس چشمی

یکی از نشانه‌های رایج در اوتیسم، اجتناب از تماس چشمی است. تحقیقات نشان می‌دهد که این رفتار ممکن است به دلیل اضافه‌بار حسی باشد، نه لزوماً عدم علاقه به ارتباط اجتماعی. برای برخی، نگاه کردن به چشمان دیگران می‌تواند بسیار تحریک‌کننده یا حتی دردناک باشد.

4)پردازش تأخیری در بینایی

در برخی موارد، مغز افراد اوتیستیک ممکن است اطلاعات بصری را با تأخیر پردازش کند، که باعث می‌شود واکنش آنها به محرک‌های بینایی کندتر از حد معمول باشد. این موضوع می‌تواند در موقعیت‌های سریع (مثل عبور از خیابان یا ورزش) چالش‌برانگیز باشد.

درک این تفاوت‌ها به والدین، مربیان و درمانگران کمک می‌کند تا محیطی مناسب‌تر برای افراد اوتیستیک فراهم کنند و از روش‌های آموزشی متناسب با سبک پردازش بینایی آنها استفاده نمایند.

چالش‌های بینایی در افراد اوتیستیک

افراد مبتلا به اوتیسم اغلب با چالش‌های بینایی منحصر به فردی روبه‌رو هستند که می‌تواند بر یادگیری، ارتباطات و زندگی روزمره آنها تأثیر بگذارد. این چالش‌ها معمولاً ناشی از تفاوت در پردازش حسی و حساسیت‌های غیرمعمول است.

-حساسیت به نور (فتوفوبیا)

بسیاری از افراد اوتیستیک نسبت به نورهای روشن، سوسوزن یا فلورسنت واکنش شدید نشان می‌دهند. این حساسیت می‌تواند باعث سردرد، اضطراب یا حتی رفتارهای اجتنابی شود. برای کاهش این مشکل، استفاده از عینک‌های آفتابی مخصوص، تنظیم نور محیط و کاهش منابع نور زننده توصیه می‌شود.

-مشکلات تمرکز بصری

برخی از کودکان اوتیستیک در تمرکز روی تصاویر یا متن‌ها مشکل دارند. ممکن است به جای نگاه کردن به کل تصویر، فقط روی یک بخش کوچک تمرکز کنند یا به سرعت از یک نقطه به نقطه دیگر بپرند. این مسئله می‌تواند خواندن، نوشتن یا دنبال کردن دستورالعمل‌های بصری را دشوار کند.

-اختلال در درک عمق و فاصله

مشکلات در تخمین فاصله یا درک سه‌بعدی نیز در برخی افراد اوتیستیک دیده می‌شود. این مسئله می‌تواند در فعالیت‌هایی مثل راه رفتن روی پله‌ها، گرفتن توپ یا رانندگی تأثیر بگذارد.

درمان اوتیسم و حس بینایی

حس­ ها می­ توانند روی توجه اثر داشته باشند. اگر کودک نداند در کجای فضا قرار دارد نمی ­تواند به معلم و راهنمایی کلامی همکلاسی­ هایش توجه کند. اگر کودک ارتباط خود با دیوار، مبل، وسایل و سایر افراد را نداند در خصوص رفتار با محیط دچار مشکل خواهد شد. همچنین کودک درمورد حرکت، بوها و وسایلی که می­ بیند نیز راحت نخواهد بود. کودک انرژی زیادی برای این که نیافتد صرف کرده و دچار گیجی شده و نمی‌ تواند به چیزهای دیگر توجه کند. اگر بوی محیط و یا لمس برای کودک ناخوشایند است یادگیری را با مشکل مواجه خواهد کرد. کودک ممکن است نداند که کدام عناصر دیداری در محیط مهم هستند و کدام اهمیتی ندارند. شاید وی به چیزهای مورد علاقه توجه داشته باشد که برای کلاس درس مهم نیستند. درک اینکه چطور کودکان با اختلالات طیف اتیسم دنیای خود را تجربه می‌ کنند از اهمیت بالایی برخودار است. این کودکان به کمک نیاز دارند تا بتوانند در مورد حس‌ های مورد نظر در فعالیت های روزمره تصمیم بگیرند. استفاده از فعالیت‌ های بیان شده اولین گام مناسب برای کمک برای برقراری ارتباط این کودکان با دنیای اطرافشان است. برای کمک به کودکان اوتیسم با مشکلات حس بینایی می توانید به مراکز توانبخشی کودکان مراجعه کنید تا با درمان هی تخصصی به کودک خود کمک کنید.

یسوالات متداول:

1-آیا مشکلات بینایی کودک اوتیستیک من با رشد بهتر می‌شود؟
برخی چالش‌ها با افزایش سن و تمرین بهبود می‌یابند، اما ممکن است نیاز به حمایت مستمر (مثل کاردرمانی بینایی) داشته باشند. هر کودک متفاوت است.

2-چرا کودک من از تماس چشمی اجتناب می‌کند؟

این رفتار ممکن است به دلیل حساسیت بیش‌ازحد به محرک‌های بینایی یا اضافه‌بار حسی باشد، نه لزوماً بی‌علاقگی به ارتباط. برخی کودکان اوتیستیک، نگاه مستقیم به چشم‌ها را ناراحت‌کننده می‌دانند.

کاردرمانی حسی اوتیسم| درمان کودکان اوتیسم| کاردرمانی حسی حرکتی اتیسم| مرکز اوتیسم تهران

حس­های دیگری علاوه بر آنچه ما در مورد آنها فکر می­کنیم، وجود دارند. حس بویایی، لامسه، چشایی، بینایی و شنوایی مهم هستند اما دریافت­های مهم دیگری نیز وجود دارند. مثلا دانستن اینکه شما از نظر فضایی در کجا هستید. حس حرکت و درک آهسته یا تند بودن آن، آگاهی از وضعیت بدن مثلا در حالت نشسته آیا صاف نشسته ­اید یا به جلو خم هستید. اطلاعات فقط از طریق حواس پنجگانه دریافت نمی­شوند بلکه از طریق سایر حواس که اطلاعات زیادی ایجاد می­کنند نیز دریافت می­شوند. این حواس در جهت یابی اینکه کجا می­خواهیم برویم چطور حرکت کنیم و… به ما کمک می­کنند. کودکان با اختلالات طیف اوتیسم غالبا به تجربیات حسی متفاوت و کاردرمانی حسی اوتیسم برای درک و شناخت دنیا احتیاج دارند. آنها ممکن است به تجربیات حسی بیشتر یا کمتر از همسن و سالان خود احتیاج داشته باشند. مرکز درمان اوتیسم دکتر صابر، بهترین مرکر اوتیسم تهران، با استفاده از متد های تخصصی و به روز دنیا و هم چنین  کاردرمانی حسی در منزل، برای درمان کودکان اوتیسم در حال فعالیت می باشد. توانبخشی اوتیسم شامل کاردرمانی اوتیسم و گفتاردرمانی اوتیسم و خدمات ماساژ درمانی و سنسوری روم در کنار توانبخشی در منزل موجب بهبود مشکلات حسی کودکان و تسریع تطابق انان با محیط می گردد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

این دنیا پر از تجربیات حسی است که ما را احاطه کرده ­اند و برای درمان کودکان اوتیسم مفید هستند. کامپیوتر، بوی غذا، لرزش­های ماشین نمونه ­هایی از این تجربیات حسی هستند که در طول روز با آنها مواجه می­شویم. البته در زمان ارائه کاردرمانی حسی اوتیسم باید به وضعیت کودک توجه شود و چنانچه علائمی مثل بی قراری، تعریق، قرمزی صورت گردن و گوش­ها مشاهده شد فعالیت متوقف شود. متخصصین کاردرمانی حسی در انتخاب و ارائه محرک های حسی جهت درمان کودکان با اختلالات حسی تبحر دارند.

 کاردرمانی حسی اوتیسم در کودکان

صاف بنشین، به جلو نگاه کن، اسم خودت را در گوشه چپ و بالای کاغذ بنویس. این موارد از درخواست­های معقول یک معلم است اما اگر کودک درکی از آنها نداشته باشد چه خواهد شد؟ اگر کودک حرکت طبیعی داشته و حس­هایش به طور معمولی رشد کرده باشند در انجام این درخواست­ ها مشکل نخواهد داشت. در صورت تاخیر یا رشد ناکامل این حس­ها کودک در اجرای درخواست­های این چنینی مشکل خواهد داشت. حتی اگر معانی آنها را بداند در اجرای آنها با مشکل مواجه خواهد شد. درک وضعیت بدن در فضا یک مهارت قلم / کاغذ نیست. برای یادگیری این حس کودک باید با چالش مواجه شود تا بتواند راستای بدن و تعادل خود را حفظ کند. در اینجا به معرفی روشهای سرگرم کننده برای کمک به کودک در یادگیری وضعیت بدن در فضا و اینکه چطور در خانه، پارک یا مکان­های دیگر از طریق ابزارهای در دسترس تحرک داشته باشد خواهیم پرداخت.

تاب سواری یک روش ساده و موثر برای آموزش حس وضعیت در کودک و انجام کاردرمانی حسی اوتیسم است. بعضی از کودکان با اختلالات طیف اتیسم علاقه­ ای به تاب سواری ندارند و حس ناخوشایندی در اوایل زندگی به آن نشان می­دهند. بنابراین والدین از انجام این فعالیت دوری می­کنند. اگر کودک برای اجرای این فعالیت بی میل است ابتدا با سرعت آهسته شروع کنید و به هر نحوی که شده این فعالیت را انجام دهید.

روش های کاردرمانی حسی اوتیسم برای درمان کودکان اوتیسم

شما می توانید از انواعی از روش ها برای کاردرمانی حسی اوتیسم به منظور درمان کودکان اوتیسم استفاده کنید، از جمله:

1. شما می­توانید کودک را روی تاب نگه دارید یا در یک وضعیت صورت به صورت کود پای خود را به دور شما حلقه کند و یا کودک را روی پای خود نشانده و با یک بازو آن را نگه دارید.

2. تاب دادن به عقب و جلو به صورت آهسته و اطمینان از امنیت کودک ( نگه داشتن کودک) نزدیک خود در وی احساس امنیت ایجاد می­کند.

3. تاب سواری را بعد از ۲ تا ۳ دقیقه متوقف کنید.
4. این فعالیت را روزانه انجام دهید و به طور تدریجی زمان را افزایش دهید تا وقتیکه حس راحتی و آرامش را در کودک مشاهده می­کنید . با افزایش زمان میزان حمایت را کاهش دهید و کودک را تشویق کنید تا خودش بدنش را کنترل کند. در نهایت کودک را به سمت خود چرخانده (صورت به صورت) و از وی بخواهید تا بدن خود را کنترل و نگه دارد.
5. زمانیکه کودک توانست به تنهایی روی تاب بنشیند اجازه بدهید این فعالیت را خودش انجام دهد.
6. بعد از نشست مستقل روی تاب در هر زمانیکه از شما خواست او را هل دهید.
7. به کودک آموزش دهید به طور مستقل تاب سواری را با حرکت دست و پای خود انجام دهد.
8. هر چقدر کودک بتواند تاب را بیشتر حرکت دهد علاقه بیشتری به ادامه فعالیت خواهد داشت و این مسئله در او احساس کنترل و توانمندی ایجاد خواهد کرد.

نمونه هایی از فعالیت کاردرمانی حسی

این فعالیت یک سرگرمی عالی برای کودکان سنین پایین است.

1. روی صندلی نشسته و اجازه بدهید کودک روی زانوی شما بنشیند (پای کودک را بین پاهای خود قرار دهد).
2. کودک را از ران و کمر حمایت کنید و بررسی کنید که آیا کودک عضلات پشت خود را فعال کرده و می­تواند در یک وضعیت صاف قرار بگیرد؟
3. زانوی خود را در حد تحمل کودک بالا و پایین ببرید.

– بازی با توپ تمرین (توپ بادی بزرگ)

این توپ­ها قابل باد کردن و بزرگ بوده و با قیمت مناسب در بازار موجود می­باشد اگر شما یکی از این توپ­ها را در منزل دارید می­توانید از آن برای یادگیری موقعیت در فضا به کودک استفاده کنید.

1. کودک را در حالیکه صورتش به سمت شماست روی توپ بنشانید.
2. ران، لگن و یا کمر کودک را حمایت کنید. این حمایت به اندازه­ای باشد که در او احساس امنیت ایجاد کند اما اطمینان کامل نداشته باشد.
3. اگر کودک نمی­تواند با حمایت ران را در حالت صاف نگهدارد. از لگن یا کمر وی را نگهدارید.
4. به کودک اجازه دهید تا برای اینکه حواسش پرت شود، اسباب بازی یا شی مورد علاقه­اش را در دستانش نگهدارد. این بازی در ایجاد تعادل و فعال شدن عضلات برای حفظ راستای تنه مفید است. از طرفی اسباب بازی به عنوان یک وسیله برای حواس پرتی است که منجر به ریلکس شدن می­شود و اجازه فعالیت به بدن خواهد داد این کار برای کاهش استرس، کاهش درگیری ذهنی و کاهش سفتی عضلانی نیز مفید است.
5. آرام و ملایم توپ را به سمت جلو عقب و طرفین حرکت دهید. وقتی توپ حرکت می­کند، تغییر وضعیت و حفظ راستای بدن کودک را مشاهده کنید. او این تطابقات را بدون اینکه به آن فکر کند ایجاد خواهد کرد.
6. همیشه به وضعیت شروع یا وضعیت مرکزی برگردید.
7. بین وضعیت شروع و حرکت به جهات مختلف زمان استراحت در نظر بگیرید.

روش هایی برای درمان کودکان اوتیسم

اطلاع از حرکت جهت و سرعت آن حس دیگری است که ممکن است در کودکان با اختلالات طیف اتیسم رشد نکند. آنها ممکن است در مورد حرکت خیلی حساس باشند یا اصلا آن را پردازش نکنند. درک فطری اینکه بدن چطور حرکت می­کند از طریق تجربه حاصل می­شود. هر چقدر کودک حرکات متنوع­تری انجام دهد توانایی درک حرکت در فضا بیشتر خواهد شد. حرکت یک سیستم پیچیده است که چشم­ها، گوش داخلی و مغز را درگیر می­کند.

یک روش برای افزایش آگاهی کودک و درمان کودکان اوتیسم با کاردرمانی حسی اوتیسم، ایجاد سرگرمی ای است که برای انجام این فعالیت به یک اسباب بازی کوچک و نرم مثل عروسک یا توپ نیاز است. این وسیله تقریبا ۵ اینچ (۱۳ سانتیمتر) قطر داشته باشد. ابتدا کودک توپ را در حالیکه بالای سرش نگهداشته به شما می­دهد و سپس این کار را در حالیکه توپ بین دو زانو قرار دارد انجام می­دهد. شما توپ را برعکس به کودک برگردانید. یعنی اگر توپ بالای سر کودک باشد بین زانوهای کودک قرار دهید. این فعالیت اگر با دوستان انجام شود سرگرم کننده­تر و آسان­تر خواهد بود. وقتی توپ به انتهای خط رسید کودک در حالیکه توپ در پشتش قرار دارد به سمت جلو دویده و مجددا این فعالیت را از اول خط آغاز می­کند.

روش دیگر انتقال توپ بین کودکان از یک طرف به طرف دیگر است. یعنی همچنانکه توپ به پشت خط منتقل می­شود از سمت چپ به راست و راست به چپ جابجا می­شود.

درمان بهم ریختگی کودکان اوتیسم

بهترین راه برای درمان بهم ریختگی کودکان اوتیسم و نحوه آرام کردن کودکان واتیسم، فعال بودن است. این تکنیک هم برای کودکان با اختلالات طیف اتیسم و هم برای کسانی که از آنها مراقبت می‌کنند، صادق است. یادگیری در محیط آرام اتفاق می‌افتد. آماده بودن باعث صرفه‌جویی در زمان و نیز جلوگیری از ناامیدی در همه‌ی افرادی که درگیر فرآیند یادگیری هستند، می‌شود. یک برهه‌ی پراسترس، زمان مناسبی برای تمرین تکنیک‌های آرام‌سازی نیست. اگر کودک قبلاً یک تکنیک آرام‌‌سازی را یاد گرفته است؛ همان برهه‌ی پراسترس، زمان مناسبی برای یادآوری به وی جهت استفاده از آموخته‌هایش است. مرکز درمانی اوتیسم دکتر صابر با سابقه بالا در زمینه درمان بهم ریختگی کودکان اوتیسم و ارائه روش های متفاوت جهت نحوه آرام کردن کودکان اوتیسم، هم چنین کاردرمانی و گفتاردرمانی اوتیسم، رضایت همیشگی مراجعان را به خود جلب می کند.

مهارت درمان بهم ریختگی کودکان اوتیسم

مهارت‌ها زمانی به جزئی از انتخاب‌های فرد از رفتار تبدیل می‌شوند که تلاش‌های انجام شده در جهت پیشرفت آن مهارت‌ها مورد تشویق و پاداش قرار گرفته باشند. پاداش‌های درونی، پاداش‌هایی هستند که بیشترین اثر را دارند و ماندگارترند. زمانیکه کودک راه رفتن را یاد می‌گیرد تنها عمل ایستادن و رفتن به هر جایی که دلش می‌خواهد، بدون اینکه بیافتد، برای ادامه‌ی یادگیری تقویت کننده است. هیچ کسی برای او، به خاطر برداشتن چند قدم برچسب {تشویقی} نمی‌دهد اما کودک به دلیل اینکه از انجام این کار احساس خوبی را تجربه می‌کند، به تلاش خود در این باره ادامه می‌دهد. انگیزه‌ی درونی برای اغلب مهارت‌ها خصوصاً خود آرام‌سازی، صادق است. وقتی که پاداش از خود فعالیت منشا می‌گیرد، احتمال بیشتری دارد که کودک زمانی که نیاز به احساس آرام بودن دارد، فعالیت را انجام دهد. او به این دلیل احساس خوبی دارد که می‌تواند فعالیتی انجام دهد و آن را تکرار خواهد کرد.

مهارت بیشتر با تکرار به دست می‌آید. در حین یادگیری کودک به حمایت در قالب زمان برای تمرین مهارت‌ها نیاز دارد. وی همچنین نیازمند حمایت در استفاده از مهارت‌ها در زمان مناسب می‌باشد. گاهی یک یادآوری جزئی می‌تواند تنها حمایت مورد نیاز باشد تا کودک کارش را به خوبی انجام دهد. والدین و مراقبان باید کاملاً متوازن عمل نمایند و تنها در زمان لازم به کودک جهت آرام کردن کودکان اوتیسم کمک نمایند. به عبارت دیگر از یک طرف والدین نگذارند که کودک خیلی ناراحت شود و یا اوقات تلخی بکند و از طرف دیگر کودک باید یاد بگیرد که حس ناراحتی را تجربه کند و خودش را آرام کند، قبل از این که مسئله بغرنج شود. محافظت مکرر کودک در مقابل شرایط نامطلوب، به او اجازه‌ی آموختن نحوه‌ی کنار آمدن با شرایط را نخواهد داد.

نحوه آرام کردن کودکان اوتیسم در خانه

در رابطه با مهیا کردن یک روال قابل پیش‌بینی و برنامه زمانبندی شده بحث کردیم. این کار یک راه اساسی برای آرام نگه داشتن شما و کودک است. اگر برنامه تصویری روزانه برای خانواده‌ی شما کارایی ندارد راه‌های زیاد دیگری برای آماده کردن و تنظیم برنامه روزانه وجود دارد. می‌توانید از یک ساعت استفاده کنید و زمان‌های خاصی را برای فعالیت‌های مشخص تعیین کنید. روش دیگر استفاده از یک مسیر مشخص برای انجام کارها بدون محدودیت زمانی و دنبال کردن توالی کارها است. فرد فعالیت‌ها را به ترتیب انجام می‌دهد و توجهی به چهارچوب زمانی وجود ندارد. به عنوان مثال در شب بعد از نوبت حمام، ممکن است شما همیشه برای کودکتان داستان بخوانید. این توالی فعالیت‌ها ممکن است حوالی ساعات ۷ یا ۸ بعد از ظهر انجام بگیرد، ولی همیشه باید در یک ترتیب ثابت انجام گیرد.

چه در سن ۳ سالگی و چه در سن ۹۳ سالگی، همه‌ی ما نیاز داریم که زمانی راحت و در آرامش باشیم. اجازه دهید کودک بفهمد که شما نیاز او به تفریح‌های کودکانه‌ای مانند بال زدن و یا خیره شدن به ذرات گردو غبار در نوری که از پنجره به داخل می‌تابد را، درک می‌کنید. شما همیشه نمی‌خواهید که او را از انجام کاری که از آن لذت می‌برد، منع کنید. این امر بسیار مهم است و باعث می‌شود کودک یاد بگیرد که برای هر چیزی زمان و مکانی وجود دارد. آموزش کودکان برای شرکت در فعالیت‌های لذت بخش در شرایط امن و مناسب، اهمیت دارد. اجازه دادن به کودک و مهیا کردن فرصت برای او، برای شرکت در این فعالیت‌های مورد در اتاق خودش می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. اما شما شاید در نظر داشته باشید که کودکتان مدتی در اتومبیل، قبل از ورود به مدرسه یا منزل اقوام تنها باشد.

روش های درمان بهم ریختگی کودکان اوتیسم 

برای کودکان با اختلالات طیف اتیسم، یک صندلی مورد علاقه یا یک اتاق معمولی می‌تواند به عنوان یک مخفیگاه تلقی شود. شاید کودک یک پتوی مورد علاقه دارد و یا یک پتو را با خودش همه جا حمل می‌کند. این شی باعث می‌شود که کودک احساس امنیت کند چون برای او آشناست و مایه‌ی تسلی وی و اهمیت ندارد که کجاست و چه کار دارد می‌کند. اگر کودک چنین وسیله‌ای دارد، اجازه دهید که آن را نگه دارد و از این وسیله به عنوان ابزار خود آرام‌سازی استفاده کند؛ وی دارد مهارت مهم مراقبت از خویش را می‌آموزد.

یک تکنیک درمان بهم ریختگی کودکان اوتیسم در همه‌ی زمان‌ها و موقعیت‌ها، برای کودک کارساز نخواهد بود. توجه به خواسته‌های معین در هر موقعیت کمک بزرگی برای ادامه در مسیر یادگیری، برای شما و کودکتان خواهد بود. گاهی از اوقات قطعه‌ای از اسباب و اثاثیه، می‌تواند بسیار آرام بخش باشد. برای مثال یک صندلی راحتی بزرگ به شکل کیسه‌های بزرگ لوبیا. هنگامی که کودک در این صندلی بزرگ و نرم می‌نشیند و اطراف کودک با کوسن‌ها در بر گرفته می‌شود؛ او ممکن است احساسی مانند در آغوش گرفته شدن کل بدنش داشته باشد. این حس فشار عمیق می‌تواند آرامش بخش باشد. ممکن است شما زمان مطالعه‌ی او را در این چنین صندلی‌ای تنظیم کنید در این صورت کودک آرام خواهد بود و می‌تواند بیشتر روی تصاویر و لغات در کتاب‌هایش تمرکز کند. آموزش به کودک برای داشتن احساس آرامش، او را به یک ابزار بی‌نظیر مجهز می‌کند. او هر چقدر توانایی کنترل استرس و نگرانی‌هایش را بیشتر کسب نماید، به همان اندازه نیز خواهد توانست در وضعیت‌های دشوار زندگی موفق باشد.

دیگر روش های آرام سازی کودکان اوتیسم

ممکن است کودک با اختلال طیف اوتیسم اغلب در حال حرکت و لمس دیوارها، اشخاص و یا وسایل دیگران باشد. کوسن‌های با بافت و جنس‌های متفاوت زیادی برای کودکان موجود است که کودک می‌تواند در زمان نیاز به تغییر در وضعیت بدنش، آنها را لمس و حس کند و به این ترتیب حالت نشسته خود را حفظ نماید. اگر این تنها چیزیست که کودک می‌خواهد؛ بنابرین می‌توان با تدارک آن موجب بهبود در نشستن کودک در پشت میز ناهارخوری و یا صندلی‌های مدرسه گردید. برخی بافت‌ها (اجناس) حس خوبی می‌دهند در حالیکه بقیه منجر به واکنش‌های منفی می‌شوند. بیشتر الیاف طبیعی معمولاً نرم‌تر از پارچه‌های مصنوعی هستند- آنها به هوا اجازه‌ی تهویه به داخل و خارج را می‌دهند و معمولاً خنک‌تر هستند. وقتی شما به خوبی کودک را بشناسید، خواهید دانست که کودک از چه نوع الیاف و لباسی لذت می‌برد. کودک اگر لباسش از نوعی از پارچه تهیه شده باشد، از آن بیشتر لذت خواهد برد؛ سعی کنید لباس‌ها را از جنسی انتخاب کنید که چنین حسی را به کودک القا کند. ایده‌ی خوبیست که کودک روز خود را با لباسی که از پوشیدن آن احساس آرامش می‌کند، آغاز کند.

سوالات متداول:

1-آیا بهم ریختگی وسایل در اوتیسم با اختلالات دیگر تفاوت دارد؟
بله، در اوتیسم این رفتار اغلب تکراری و بدون هدف خاص است، در حالی که در ADHD ممکن است ناشی از بی‌دقتی باشد. در اوتیسم، بهم ریختگی ممکن است بخشی از رفتارهای کلیشه‌ای باشد.

2-چگونه به کودک آموزش دهیم بعد از بازی وسایل را جمع کند؟
1) از تصاویر راهنما استفاده کنید
2) هر بار یک دستور بدهید (مثلاً “ماشین رو بذار تو سبد”)
3) با همکاری جمع کنید
4) پاداش فوری بدهید.

تشخیص اوتیسم و تجربیات مادران

هیچ کس به تنهایی نمی‌تواند کمک به کودکان با اختلالات طیف اوتیسم  را که فرایندی پیچیده و طولانی مدت است، انجام دهد. بلکه لازم است که گروهی از افراد پیشرفت‌ها را پیگیری کنند و به تشخیص اوتیسم و تجربیات مادران، نیازهای والدین، مراقبان و متخصصان توجه نمایند. برخی کودکان با اختلالات طیف اتیسم در مواقعی رفتارهای نامناسب و گاهی تهدیدآمیز و پرخاشگرانه از خود نشان می‌دهند. در میان افراد خانواده‌ی این کودکان تشخیص اختلال استرس بعد از سانحه امر شایعی است. در برخی موارد لازم است که کارکنان مراقبت پزشکی اورژانسی یا افراد دیگری برای کمک به منزل کودک بروند. در دیگر مواقع، نیاز است که کودکان از خانه منتقل شوند و برای حفظ امنیت خود و خانوادهایشان بستری شوند. لازم است که خانواده یا کسانی که از کودک مراقبت می‌کنند، زمانی که به حمایت نیاز دارند از آن برخوردار باشند.  مرکز اوتیسم دکتر صابر با تجربه بالا و دارا بودن کادری مجرب در زمینه درمان کودکان مبتلا به اوتیسم و انجام کاردرمانی حسی، تشخیص دقیق اوتیسم و استفاده از تجربیات مادران به عنوان بهترین مرکز درمانی تهران شناخته شده است.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

 تجربیات مادران کودکان اوتیسم

والدین کودکان با ناتوانی معمولاً تجربه‌ای از غم و اندوه را دارند. خواهرها و بردارها، خویشاوندان و حتی همسایه‌های نزدیک نیز چنین حسی را تجربه می‌کنند. معمولاً چنین احساساتی ناشی از حس از دست دادن می‌باشند. چنین احساسی همچنین ممکن است از اینکه کودک این والدین در مقایسه با کودکان با رشد عادی به حمایت بیشتری نیاز دارد، منشأ گرفته باشد. والدین معمولاً نگران این هستند که کودکشان نتواند به مرحله‌های رشدی که یک کودک معمولی می‌رسد، دست پیدا کند. برخی مثال‌ها از اهدافی که والدین و مراقب‌ها را نگران می‌کنند عبارتند از: موفقیت در مدرسه و موفقیت در زندگی بعد از مدرسه، داشتن دوست، برقرار کردن ارتباطات سالم.

این نگرانی‌ها احساسات قدرتمندی را تولید می‌کنند که منجر به ابراز تند آنها به دوستان، خویشاوندان و متخصصانی که با کودک در ارتباط هستند، می‌شود. برخی اوقات والدین احساس به شدت عصبانی می‌شوند و فکر می‌کنند که مدرسه، دستگاه دولتی یا افراد دیگری باید فرزند آنها را اصلاح کند. هنگامی که دستاوردهای (بهبود) آنی و آشکار به وجود نمی‌آید، این احساسات معمولاً قوی‌تر هم می‌شوند. برخی مواقع، والدین نگاه درست به هدف و اولویت‌های خود را از دست می‌دهند. هنگامی که از آنها سؤالی پرسیده می‌شود، پاسخ می‌دهند که چیزی که دقیقاً می‌خواهند، این است که فرزندشان به بهترین شکل درمان شود تا بتواند به بالاترین سطح پتانسیل خود برسد. والدین زمانی که مشاهده کنند پیشرفت در اهداف مد نظرشان وجود ندارد و یا خیلی آهسته پیش می‌رود، ممکن است ناامید شوند و احساس ضعف نمایند. در حین این زمان‌های ناامیدی است که آنها نیازمند اقدام عملی می‌باشند. برخی از اوقات والدین این خشم را با آوردن دعوی قضایی به مراکز یا مدارس، تخلیه می‌کنند. متخصصان معمولاً فشار این خشم والدین را تحمل می‌کنند و ممکن است هنگامی که به دلیل مشکلات کودک سرزنش می‌شوند، ناراحت یا سردرگم شوند. لازم است همه‌ی کسانی که درگیر درمان و مراقبت از این کودکان هستند، مراحل سوگ را به یاد داشته باشند. کمک به خانواده در رابطه با پذیرش تشخیص کودکشان، به اندازه هر درمان دیگری برای کودک با اختلالات طیف اتیسم اهمیت دارد.

زندگی روزمره با کودک اوتیسم: چالش‌ها و راهکارهای کاربردی

تجربه منحصر به فرد هر خانواده اوتیسم

زندگی با کودک اوتیسم یک سفر کاملاً منحصر به فرد است که ترکیبی از چالش‌ها و لحظات زیبا را به همراه دارد. بسیاری از مادران گزارش می‌دهند که درک جهان از نگاه کودک اوتیستیکشان، دیدگاه آنها را به زندگی کاملاً تغییر داده است. رابطه عمیق و ویژه که بین مادر و کودک اوتیسم شکل می‌گیرد، اغلب پر از کشف و شهودهای جدید است.

برنامه‌ریزی ساختاریافته روزانه

کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم معمولاً به روال ثابت و ساختار مشخص نیاز دارند. ایجاد یک برنامه روزانه قابل پیش‌بینی با موارد زیر می‌تواند کمک کننده باشد:

استفاده از جدول‌های تصویری برای نمایش فعالیت‌ها

اختصاص زمان‌های مشخص برای وعده‌های غذایی، استراحت و بازی

آماده‌سازی کودک برای تغییرات احتمالی در برنامه

مدیریت رفتارهای چالش‌برانگیز در کودکان اوتیسم

رفتارهایی مانند حملات عصبی، مقاومت در برابر تغییر یا حساسیت‌های حسی بخشی از زندگی روزمره بسیاری از خانواده‌هاست. راهکارهای مؤثر شامل:

شناسایی محرک‌های محیطی (صداها، نورها، بافت‌ها)

ایجاد فضای امن و آرامش‌بخش در خانه

استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند فشار عمیق یا ابزارهای حسی

دکتر تشخیص اوتیسم

پذیرش اختلال در کودک، یک فرایند خطی نیست بلکه هر مرحله از مراحل سوگ ممکن است تکرار شود. چنانچه در برخی افراد روند غم و اندوه به نظر می‌رسد که پایانی ندارد. برخی افراد در این شرایط گیر می‌کنند و نمی‌توانند روند رو به جلو داشته باشند. در چنین مواقعی حضور یک دکتر تشخیص اوتیسم می‌تواند پیشنهاد کمک کننده‌ای باشد.

دکتر الیزابت کوبلر-رز (۱۹۹۷) مراحل روند غم و اندوه را به صورت زیر بیان کرده است:

1. انکار: این احساس معمولاً از طرف والدینی اظهار می‌شود که نمی‌خواهند گزارشات و تشخیص‌ها را از متخصصان بشنوند. گاهی اوقات والدین برای اثبات اینکه کودکشان مبتلا به اختلالات طیف اتیسم نیست، درخواست انجام تست‌های تکمیلی را خواهند داد.
2. خشم: این احساس معمولاً توسط والدینی اظهار می‌شود که خدا، افراد یا مراکز را برای مشکل فرزندشان سرزنش می‌کنند. گاهی اوقات والدین خود را سرزنش می‌کنند و از خود می‌پرسند؛ “من چه کار کرده‌ام که مستحق این عقوبت باشم؟” یا “آیا من کار اشتباهی در حین بارداری انجام داده‌ام که این را برای فرزندم به وجود وضعیت آمده است؟”
3. چانه زنی: “اگر فقط” این عبارت معمولاً از والدین شنیده می‌شود. “اگر فقط فرزندم (برای مثال خدمات و درمان) دریافت کند کاملاً خوب خواهد شد”. والدین می‌خواهند راهی برای خروج از وضعیت پیدا کنند و به راه‌هایی برای تغییر واقعیت فکر می‌کنند تا به نیازهای عاطفی خود پاسخ دهند.
4. افسردگی: ناراحتی و ناامیدی حتی در زبان بدن بعضی از والدین کودکان با اختلالات طیف اتیسم دیده می‌شود. احساس درماندگی و ناامیدی برای آینده به روش‌های مختلفی بیان می‌شود.
5. پذیرش: امید این است که والدین با وضعیت کنار بیایند. بدین ترتیب آنها ممکن است به یک زندگی بهتر و مفیدتر همراه با فرزندان مبتلا به اختلالات طیف اتیسم خود دست یابند.

دوستان، خانواده و متخصصان در طی فرایند سوگ و اندوه، مطمئناً می‌توانند همدیگر را حمایت کنند. پیشنهاد می‌شود اطلاعات در مورد این فرایند در دسترس همگان قرار بگیرد تا تمامی کسانی که درگیر این مسئله هستند، بدانند که در نهایت پایانی برای این رنج و عذاب وجود دارد.

سوالات متداول:

1- بعد از تشخیص اوتیسم، چه احساسی داشتید و چگونه با آن کنار آمدید؟
احساسات اولیه معمولاً شامل شوک، انکار، غم و حتی گناه است. بسیاری از مادران با گذشت زمان، از طریق مشاوره، مطالعه و ارتباط با گروه های حمایتی، به پذیرش و توانمندسازی رسیدند.

2-بزرگترین چالش زندگی با کودک اوتیسم چیست؟
چالش ها بسته به شدت اوتیسم متفاوت است، اما مواردی مانند مقابله با حملات عصبی (مِلت داون ها)، مشکلات خواب، محدودیت در ارتباط و نگرانی از آینده کودک از رایج ترین دغدغه های مادران است.