نویسنده: mehdisaber

اوتیسم در کودکان چیست

نکته اول این است که هیچ دو کودک اوتیسمی به هم شبیه نیستند و این در مورد همه کودکان صادق است. آنچه برای یک کودک کارساز است، ممکن است برای دیگری مفید نباشد. شدت علائم اوتیسم در کودکان متفاوت است. یکی از سوالاتی که همیشه برای والدین مطرح هست، این سوال است که بیماری اوتیسم در کودکان چیست؟ برای تشخیص اوتیسم در کودکان و درمان اوتیسم در کودکان مرکز توانبخشی اوتیسم دکتر صابر به صورت تخصصی تیم مجربی را گرد آوری نموده است. با توجه به این نکته که هنوز هیچ تست اوتیسم در کودکان یافت نشده است، ارزیابی بالینی و دقیق به همراه تست های مختلف می تواند دکتر اوتیسم را به تشخیص نهایی اوتیسم برساند. مرکز توانبخشی اوتیسم دکتر صابر در دو شعبه شرق و غرب تهران با در اختیار داشتن تجهیزات کامل درمانی و کادر درمانی با تجربه شامل روانشناسان، کاردرمانی ، گفتار درمانی  متخصص در زمینه کودکان اوتیسم در زمینه تشخیص و درمان این کودکان فعالیت می نماید.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

علائم اوتیسم در کودکان

تمام تلاش های بشری تابع قوانین فراگیر ویژه ای هستند. هدف اصلی مشاهده و کشف الگوی پاسخ دهی خاصی است که هر کودک اوتیسم از خود بروز می دهد، از همان جا است که باید فعالیت را آغاز کرد. چیزی را بیابید که برای کودکتان جذاب است و قوه تخیل او را احاطه می‌کند. اگر او تمام روز را در کنار توالت مشغول فشار دادن سیفون است، از خود بپرسید چه چیزی او را تا این حد مجذوب کرده است؟ صدا؟ فشار دسته یا آن رابطه علت و معلولی که برای او جذاب است. نکته اصلی را دریابید و سپس آن نکته را به مسیر درست هدایت کنید.

مشاهده گر دقیقی باشید. هر آنچه در محدوده پاسخ های حرکتی (مثل سیفون کشیدن بی وقفه) برای کودک جذاب است، بیابید و در همان حال آنچه او را آزار می‌دهد، پیدا کنید. مانند بسیاری از کودکان اوتیسم صدای بلند غیرقابل تحمل است. آنان نمی توانستند تحمل کنند که مرا محکم در آغوش بگیرند، احساس خفگی می کنند ولی علاقه شدیدی به جفت و جور کردن اشیا دارند مثل ساختن مدلی از روی اتاق خطا انگیز.

درمان اوتیسم در کودکان

در بعضی از کودکان اوتیسم علاقه وافر به چرخانده شدن وجود دارد. مدارک کافی و معتبری وجود دارد که اگر سابقه تشنج های صرعی در میان نباشد، چرخیدن کمک زیادی به مکانیزم تعادلی گوش میانی می‌کند که خود گوش میانی در ایجاد تعادل، هماهنگی و درک مناسب دخیل است. باید یادآور شود چرخیدنی که به تهوع منجر شود، مورد نظر نیست. ایجاد حرکت غیر ارادی کره چشم به معنای نوسان های چشمی در حین به دست آوردن مجدد تعادل هدف اصلی است.

فشار عمقی می تواند به گروهی از کودکان اوتیسم کمک کند تا بر مقاومت لمسی خود چیره شوند و به دیگران اجازه دهند که آنها را نوازش کنند، و قابلیت دریافت عواطف را بیابند. اگر یک کودک اوتیسم یاد بگیرد که پذیرای محبت باشد، این امر به نوبه خود باعث می‌شود که خود او نیز به انسانهای دیگر اهمیت دهد. فقدان حس همدردی که در گروهی از کودکان اوتیسم خفیف گزارش شده است، از این طریق قابل درمان است. دستگاه فشار و دیگر محرک‌های حاوی فشارهای عمقی که در روش درمانی یکپارچگی حسی به کار گرفته می شود، می تواند سیستم عصبی برانگیخته را آرام کند و بیش فعالی را کاهش دهد. این روش را جین آیرز گسترش داده است.

کودکان از جمله کودکان اوتیسم موجوداتی راکد نیستند. کودکان اوتیسم خود را تشویق کنید تا حواس جنبشی خود را از طریق تمرینات حرکتی و تقویت عضلات و ماهیچه های بدن به کار گیرد. حواس جنبشی کودک بسیار آموزش پذیر است. حس لامسه اولین منبع آموزشی است و نه تنها برای کودکان اوتیسم بلکه در همه کودکان باید بیشتر مورد توجه واقع شود. اجازه دهید تا کودک از بافت ها و مواد گوناگونی مثل بافتنی، کاغذ سمباده، و ابریشم برای فراگیری بهره ببرد. به عنوان مثال این فرصت را به او بدهید که به فرض در گِل و ماسه خیس نقاشی کند. فعالیت های آهنگین و ریتم دار بسیار مناسب این کودکان است. کودکان اوتیسم فاقد کلام گاه قادرند کلماتی را که نمی‌توانند ادا کنند به صورت آواز بخوانند.

همه ما نیاز به خلوت گاهی خصوصی داریم. کودکان اوتیسم هم به داشتن جایگاهی سِری برای خود نیاز دارند تا در آنجا پنهان شوند و به دنیای درون خویش سرک بکشند. در نهایت اوتیسم معلولیتی درونی است و کودکان اوتیسم نیاز عمیقی به امنیت در مخفی گاه های خود دارند.

بیماری اوتیسم در کودکان و روش های درمانی

در معرفی حیوانات خانگی به کودکان اوتیسم دقت لازم را داشته باشید. اختلال ادراکی می‌تواند باعث بدرفتاری کودک با حیوان بشود. بنابراین در مرحله اول حیوان عروسکی نر و پشمالویی را به او بدهید تا نوازش و نگهداری کند. هنگامی که او کاملاً متوجه نحوه نگهداری حیوان شد، یک حیوان خانگی واقعی را به او نشان دهید و اجازه دهید تا حیوان را در آغوش بگیرد و نوازش کند. شواهد زیادی در این زمینه وجود دارد که حیوانات خانگی روند درمان کودکان اوتیسم را تسریع می‌کنند. این امر تنها در مورد افراد اوتیستیک بلکه برای افراد مسن بیمار هم صادق است.

روش های اصلاح رفتار هم برای درمان کودکان اوتیسم کاربرد فراوانی دارند. اما یکی از مشکلات این روش ها این است که کودک اوتیسم در تعمیم دادن یک فعالیت بسیار ضعیف است. به طور مثال کودک یاد می گیرد که از قاشق برای خوردن بستنی استفاده کند، آیا او از این قابلیت برای خوردن سوپ استفاده خواهد کرد؟ یک فرد مبتلا به اوتیسم که قادر است کاری را انجام دهد، اغلب برای به کارگیری این مهارت تازه در فعالیت‌های دیگر بسیار ضعیف است. هر فعالیتی را، ازنظر او به منزله یک حرکت تازه نگاه کنید. اما آگاه باشید زمانی که تعمیم پذیری شکل بگیرد فرزند شما گامی بزرگ به سوی واقعیت برداشته است. همیشه مراقب عکس‌العمل‌های آنی باشید. تحقیر و تمسخر یک کودک اوتیسم می تواند منجر به تغییرات رفتاری شود. اما اغلب کودک هیچ کنترلی در خصوص عکس العمل های خود ندارند.

تغذیه و بیماری اوتیسم در کودکان

به تغذیه کودکان اوتیستیک توجه کنید. بدن نیاز به ثبات تغذیه دارد تا بتواند تعادل خود را حفظ کند. معمولا افراد اوتیستیک ساز و کارهای های درونی لازم در زمینه تولید و فرایند نیازمندی‌های خود را ندارند. مواد معدنی کمینه (موادی که مقدار کمی از آن برای رشد طبیعی موجود زنده لازم است مثل آهن) به ثبات بدن (تعادلی حیاتی) کمک می کنند. بسیاری از کودکان اوتیسم مبتلا به کمبود روی هستند، و طبق نظر آلن کات، گاهی نیز میزان مس وجود در بدن آنها بیش از حد معمول است هر دوی این مواد برای سیستم ایمنی و گردش خون بدن حیاتی اند. روی ماده معدنی بسیار مهمی است که به تکامل گوش میانی که مسئول پاسخ‌های تعادلی است، کمک می‌کند.

با مراجعه به یک متخصص اُرتو مولکولی و انجام آزمایش تحمل گلوکز هشت ساعته می‌توان این کمبودها را تشخیص داد. شاید این کمبود با ویتامین درمانی همه جانبه درمان پذیر باشد. برنارد ریملند در موسسه تحقیقات رفتاری کودکان در سن دیه گو مطالعات زیادی انجام داده است. او به این نتیجه رسیده است که ویتامین B6  و منیزیم می تواند نقش موثری در بهبود کودکان اوتیستیک داشته باشد. متخصصان دیگر هم بر یافته او مهر تایید زده اند. کودک باید برای تشخیص انواع آلرژی نیز ارزیابی شود. به کارگیری این روش ها پیش از روی آوردن به دارو توصیه می شود.

تست تغذیه اوتیسم در کودکان

بسیاری از کودکان اوتیستیک آلرژی های شدیدی به گروههای غذایی خاص دارند. گاهی مشاهده شده است که حذف این غذاها از برنامه غذایی باعث بهبود عملکرد کودک شده است. شیر، گندم، ذرت، توت فرنگی، شکلات، شکر و قارچ بعضی از غذاها هستند. حتماً در این باره با متخصصی که در زمین آلرژی‌های غذایی سررشته دارد، مشورت کنید. میری کولمن در واشنگتن در زمینه ضعف متابولیکی در افراد اوتیستیک مشغول تحقیق است. انواع خاصی از این بیماری ممکن است با رژیم های غذایی خاصی که عیوب متابولیک را اصلاح می‌کنند، درمان شوند.

بسیار مراقب باشید که کودک را با انواع داروها اشباع نکنید. اگر دارو کارساز باشد، فوق‌العاده است. تجویز بیش از اندازه دارو در جوانان بسیار خطرناک است. من شخصا با تجویز دارو برای کودکان مخالف هستم و از آن به عنوان راه حل نهایی یاد می‌کنم. اگر به سراغ دارو رفتید، آنها را به نوبت امتحان و اثرشان را بررسی کنید. اگر دو دارو را به کودک بدهید ارزیابی تاثیر آن بسیار مشکل می شود. دارو درمانی باعث مخفی کردن علائم می شود، اما یافتن داروی مناسبی که بیوشیمی معیوب فرد را اصلاح یا تا حدی بهبود بخشد، بسیار مفید است. در صورت یافتن داروی مناسب از کمترین مقدار موثر و ممکن استفاده کنید.

مشکلات اوتیسم در کودکان چیست؟

محیطی امن، منظم و ثابت به وجود آورید و آن را حفظ کنید. کودک اوتیسم قادر به عملکرد مناسب در محیطی با تغییرات روزمره و فراوان نیست. کارها را در طول روز به ترتیب انجام دهید. با شروع روز، ابتدا بیدار می‌شویم، سپس دست و صورت خود را میشوییم، صبحانه می خوریم و روز را ادامه می‌دهیم. کودک اوتیسم قادر نیست تا به دنیای خود نظم بخشد و شما مسئول نظم دهی به محیط اطراف او هستید. فرد اوتیسم ممکن است با ضرباهنگی متفاوت گام بردارد، اما آن ضرباهنگ می تواند معنادار باشد.

کودکان اوتیسم چگونه و چه چیزی را می شنوند؟ کودک گاهی می‌شنود و درک می‌کند ، و گاهی هم صدا ها و کلمات مثل صداهای غیر قابل تحمل یک قطار سریع السیر حمل بار به مغزش می‌رسد. صدا و شلوغی محافل بزرگ حواسم را بیش از حد تحریک می کرد. مراقب باشید که به کودک اوتیسم چه می‌گویید. از جملات کوتاه و ساده استفاده کنید. مستقیما کودک را نگاه کنید، زیرا او می آموزد که تمام بدن را بخواند نه لغات تنها را. در صورت لزوم چانه او را با دست بگیرید و با او ارتباط چشمی برقرار کنید. این عملکرد برای کودک اوتیسم بسیار دشوار است. به نظر می‌رسد چشمان او همه چیز را می‌بیند، غیر از فردی که با او صحبت می کند. در گفتار خود جذاب باشید. اجازه دهید تا فرزندتان خوشحالی را از لبخندتان و غم را از شکل رو به پایین لب هایتان تشخیص دهد. این نمادهای ظاهری کودک را بیشتر معطوف به برقراری ارتباط چشمی خواهد کرد. با صدایی یکنواخت صحبت نکنید و بر کلمات کلیدی تاکید کنید (عجب خرگوش خوشگل کشیدی!).

وسواس ها و دغدغه های کودک را به فعالیت‌های مثبت سوق دهید. داشتن یک هدف منحصر به فرد در پشت کار باعث خلق شگفتی می شود. افرادی که مبتلا به نوع خفیف اوتیسم هستند و شغلی ثابت و زندگی مستقل دارند، معمولاً مشاغلی را عهده دار می شوند که زمینه مشترکی با نقطه از تثبیت کودکی شان دارد. مردی را می شناسم که در کودکی علاقه بسیاری به اعداد داشت و هم اکنون گزارش‌های کارایی مالی را تنظیم می‌کند.

سوالات متداول:

1-کاردرمانی چگونه به کودکان اوتیستیک کمک می‌کند؟
کاردرمانی با بهبود یکپارچگی حسی، تقویت مهارت‌های حرکتی و آموزش فعالیت‌های روزمره زندگی، به استقلال کودک کمک می‌کند.

2-چگونه می‌توان مشکلات خواب در کودکان اوتیستیک را مدیریت کرد؟
ایجاد روال منظم قبل از خواب، کنترل محرک‌های حسی و در برخی موارد استفاده از ملاتونین تحت نظر پزشک می‌تواند کمک‌کننده باشد.

وسواس و حساسیت به لباس پوشیدن در کودکان

بسیاری از کودکان،نوجوانان و بزرگسالان به سبب حساسیت لمسی و بعضی مواقع دیداری،بویایی و یا سایر حساسیت ها،در مورد لباس پوشیدن علایق و تنفر های شدیدی دارند. والدین ممکن است در ابتدا پی ببرند که هر زمان که پوشک او را عوض میکنند،بچه دچار بحران می شود. این ممکن است به سبب تغییرات ناگهانی در وضعیت سر و بدن در حین قرار دادن او روی میز تعویض پوشک،به سبب طریقه بغل کردن و جابجا کردنش،یا به سبب حس پودر،کرم یا خود پوشک باشد. بعدها ممکن است بافت های خاص، درز دوخت، جنس های خاص، رنگ ها و طراحی های خاصی باشد که کودک نمی تواند تحملشان کند. این کودکان دارای حساسیت لمسی یا اختلال پردازش حسی می باشند. کاردرمانی حسی در این زمینه می تواند کمک کننده باشد. تمرینات کاردرمانی حسی در مرکز کاردرمانی دکتر صابر با ایجاد تجربیات حسی متفاوت در اتاق تعدیل حسی و اتاق سنسوری روم کمک می کند این حساسیت های حسی کاهش یافته و تعدیل شود. همچنین از طریق بازی درمانی حسی به درمان وسواس لباس پوشیدن در کودکان و روبه رو شدن کودک با وسواسش کمک می شود.

علائم وسواس لباس پوشیدن و حساسیت لباس پوشیدن در کودکان

در برخی موارد ممکن است مدتی طولانی به طول بیانجامد تا کودک چیزی پیدا کند که موقع پوشیدن حس مناسبی به او بدهد. یک کودک ممکن است بر پوشیدن تنها یکی دو مدل تیشرت اصرار بورزد. دیگری ممکن است فقط بخواهد رنگ آبی بپوشد. لباس پوشاندن به کودکان با وسواس لباس پوشیدن در صبح می تواند برای والدین و کودکان تبدیل به یک کابوس شود و خلق همه را قبل از کار و مدرسه خراب کند.

کودک با وسواس لباس پوشیدن که تمام روز فکرش روی فشاری است که دوخت جوراب روی انگشتان پایش،وسر آستین هایش روی مچ دستانش وارد می آورد،ممکن است در تمرکز این کار کلاسی دچار مشکل شود. در وسط یک طوفان برفی،کودکی با وسواس لباس پوشیدن ممکن است نتواند پوشیدن کلاه،دستکش و چکمه زمستانی را تحمل کند. در تابستان،کودکی ممکن است اصرار کند که بلوز آستین بلند و شلوار بپوشد. یک نوجوان با حساسیت به لباس پوشیدن ممکن است از پوشیدن شلوار گرمکن گشاد «احمقانه» اش خجالت بکشد و نتواند شلوار جین آبی را که هر بچه باحالی درمدرسه می پوشد،بپوشد چراکه شلوار جین باعث می‌شود احساس فشرده شدن،ساییده شدن و کلاستروفوبیا (ترس فشرده شدن در جای تنگ) کند.دختری که نمی تواند مثل دوستانش لباسهای کوتاه تزیین دار بپوشد چرا که آنقدر قلقلکش می دهد که بقیه فکر می‌کنند عجیب غریب است از نمونه های اختلال پردازش حسی است.

درمان وسواس لباس پوشیدن در کودکان

قابل درک است که بسیاری از والدین از اینکه مطابق خواسته فرزندشان لباس خریداری کنند ناامید می شوند. خصوصاً ممکن است فامیلهای شوهر (یا زن) در اینجا بی محبتی کنند و پدر یا مادر را به خاطر اینکه آنقدر «احمقانه» لی لی  به لالای کودک می‌گذارد سرزنش کنند . با وجود اینکه مشکل پسندی در انتخاب لباس ممکن است جنبه رفتاری داشته باشد،این می تواند کمک برای والدین باشد که یادآوری کنیم کودکان دارای مشکلات حسی اغلب به سبب تفاوت های عصبی شناختی شان در این زمینه مشکل دارند. و مشابه بسیاری از اختلالات پردازش حسی دیگر،این مسئله با گذشت زمان و با کمک یک کاردرمانگر که می تواند در عین تطبیق با نیازهای کودک،حساسیت لمسی او را کاهش دهد،بهتر می شود.

قابل پیش بینی بودن،کمک کننده است. بگذارید کودک با وسواس لباس پوشیدن چیزی را که می‌خواهد بپوشد،شب قبلش انتخاب کند. اگر کودک با برنامه های دیدنی،مثل تقویم و منوی غذا،بهتر می فهمد،یک برنامه لباس بسازید. اگر والد یک تیشرت قابل قبول پیدا کرد،چند تا بخرد. اگر کودک با حساسیت لباس پوشیدن به رنگ خاصی علاقه دارد،بگذارید لباسهایش را از آن رنگ انتخاب کند. سعی کنید با اضافه کردن راه راه،طرح خال خال،یا طرح های دیگری که رنگ های اضافه هم دارند،کمی تنوع ایجاد کنید. از مشاوره کاردرمانی حسی برای انتخاب لباس ها و برنامه روزانه لباس پوشیدن استفاده کنید.

 کاردرمانی حسی و درمان حساسیت لباس پوشیدن در کودکان

در ادامه تعداد راهکارهای بیشتری برای لباس پوشیدن آورده شده است:

• لباس های نو را چندین بار بشویید تا آهار آن که سبب به خشک و ناراحت کننده بودن لباس می شود از بین برود. این کار همچنین باعث می شود آفت کش های باقی مانده در لباس هایی که از خارج وارد کشور شده اند از بین بروند. می توانید خرید لباس هایی که قبلاً چندین بار شسته شده اند هم در نظر داشته باشید. آنها را می توانید در فروشگاه های دسته دوم لباس تهیه کنید.
• اگر کودک به مواد شیمیایی و رنگ ها حساس است،تنها از لباس هایی که با الیاف طبیعی تهیه شده اند استفاده کنید،که به طور کلی نرم تر و راحت ترند.
• از خرید لباسهای که با مواد ضد حریق تلفیق شده اند اجتناب کنید که مطالعات کم کم در حال اثبات این هستند که این مواد سمی هستند و در هورمون ها مداخله ایجاد می کنند.
• از نرم کننده ها اجتناب کنید چرا که مقادیر اندکی مواد شیمیایی بالقوه خطرناک دارد که می تواند سبب مشکلات تنفسی و خارش پوست شود. موارد امنیتی را رعایت کنید تا جایی که می‌توانید از مواد طبیعی شخصی و خانگی استفاده کنید.                                                                                                                                                              
• والدین می‌توانند در ساعات فراغت کودک را هم با خود به خرید ببرند یا این که همراه هم به صورت آنلاین خرید کنند.این سبب می شود که کودک با اختلال پردازش حسی روی اتفاقی که قرار است روی بدنش بیفتد احساس کنترل بیشتری داشته باشد.
• محرک های لباس ها را از بین ببرید یا از خرید آن ها اجتناب کنید،مثلاً برچسب،مارک،نخ های خارش زا،پارچه‌ی کشی،ساق کشی،کش کمر،یقه تنگ و یقه اسکی،و گلدوزی.به والدین بیاموزید که انگشتانش آن را در امتداد خطوط دوخت حرکت دهند تا مناطق خارش زا،و حساسیت زا را پیدا کنند. اگر امکان اجتناب از حساسیت‌زا ها وجود ندارد (کودک مجبور است نوع یونیفورم خاص بپوشد یا از نوعی پیراهن که آزارش می‌دهد خوشش می آید.) والدین می توانند قسمت آزاردهنده را با چسب های مخصوص بپوشانند. این یک راه حل دائمی نیست اما تا چند دوره شست‌وشو باقی می‌ماند.
• با یک کاردرمانگر حسی مشورت کنید تا تکنیک های حساسیت زدایی را فراگیرید،مثلاً فشار عمقی و فشار مفصلی قبل از پوشاندن لباس.
• پوست خشک و پوست پوسته را  بتراشید و قبل از پوشاندن لباس از مرطوب کننده های با کیفیت به بدن کودک بمالید،خصوصا در زمستان و آب و هوای خشک.
• برخی والدین و کاردرمانگران از اضافه کردن اسید های چرب ضروری مثل روغن ماهی به رژیم کودک نتایج خوبی دریافت کرده‌اند،از جمله بهبود خلق و کاهش حساسیت به لباس.
• انتخاب های مختلف را مورد بررسی قرار دهید مثلاً جورابهای بدون خط دوخت،یا پوشیدن جوراب به صورت پشت و رو،جوراب شلواری نرم،ساق،و تاب‌های زیر لباس،انواع دیگر لباس مثلاً به جای جین،شلوار گرمکن نرم یاساق چسب از جنس دنیم.

لباسهای مناسب در کودکان اختلال پردازش حسی

در حال حاضر چندین شرکت وجود دارند که در زمینه لباس‌های حسی فعالیت می کنند،از جمله:

• ( com ) ( EZ Socks )  : این جوراب ها برای کودکان و بزرگسالان،حلقه ای برای گرفتن و کشیدن راحت دارند که یادگیری نحوه ی پوشیدن جوراب را برای کودکان آسان می کند. همچنین برای نوجوانان و بزرگسالانی که دارای محدودیت عملکرد ظریف در دست،دامنه تحرک کم،ضعف در هماهنگی و غیره هستند نیز مفید است.
• ( Com ) ( Fun and Function ) : دسته‌ای از بلوزهای آستین بلند و آستین کوتاه   آرامش و فشار ملایم فراهم می آورند می توان آنها را به تنهایی یا زیر لباس های دیگر پوشید.
• ( Com ) ( Hanna Andersson ) : لباس و زیرپوش های نرم با کیفیت بالا برای نوزادان،کودکان و زنان. چندین نوع زیرپوش حسی برای دختران و پسران که کش آزاردهنده هم ندارند.
• ( Com ) ( smartknit kids ): جورابهای کشی بدون خط دوخت برای کودکان،نوجوانان و بزرگسالان که رطوبت را جذب میکند. همچنین زیرپوش های کشی بدون خط دوخت برای دختران و پسران،و به علاوه،سینه بندها و تاپ های فشاری بدون خط دوخت. این شرکت همچنین برای کودکانی که ارتزهای ( AFO ) و ( KAFO ) می پوشند،جوراب های بدون خط دوخت تولید می کند.                                                                                                                                                                                   
• ( Net ) ( Soft Clothing ) : تاپ،شلوار (از جمله شلوار های دنیم مصنوعی) ،بلوز-دامن،کت و کاپشن های نرم و بدون مارک،برای دختران و پسران. جوراب های پلی استر بسیار نرم و بدون خط دوخت. زیر پوش های بافت طبیعی بدون خط دوخت برای پسران و دختران.
• ( Com ) ( Teres Kids ) : لباس های پارچه ای صد در صد طبیعی آمریکایی،بدون مارک،باخت دوخطی از بیرون لباس که هوشمندانه به صورت مسطح درآمده است،شامل بلوزهای آستین بلند و آستین کوتاه،بلوز-دامن،ساق،و شلوار برای دختران و پسران.

والدین می توانند به راحتی لباسهای حس – پسند در فروشگاهها بیابند،از جمله زیرپوش های نرم بدون دوخت،بدون مارک لباسهای دخترانه نرم مانند جوراب شلواری های نخی. برخی کودکان و نوجوانان فشار جذبی لباس های ورزشی ( Under Armour ) ،لباس های دوچرخه سواری ( Lycra ) ،و جوراب شلواری ،تاپ ها را دوست دارند. با انجام تکنیک های ماساژ عمقی و تحریکات لمسی طبقه بندی شده در کاردرمانی حسی می توان به مرور وضعیت حسی کودک را تعدیل نمود.

سوالات متداول:

1.علائم مشکل حسی یا وسواس در لباس پوشیدن کودکان چیست؟

بعضی از کودکان در انتخاب و پوشیدن لباس های مختلف دچار مشکل هستند. علائمی نظیر  پرهیز از پوشیدن لباس با بافت های خاص، درز دوخت، جنس های خاص، رنگ ها و طراحی های خاصی باشد را نیم پوشد یا وقتی لباس جدیدی به تن می کند بی قراری دارد، برچسب های پشت یقه یا کش شلوار را تحمل نمی کند.

2.چه تمریناتی به کاهش حساسیت لمسی در این کودکان کمک می کند؟

تمرینات حساسیت زدایی لمسی مانند ماساژ بدن با روغن های مخصوص، ماساژهای عمقی، لمس بدن با بافت های مختلف، تمرینات حسی با شن، خمیر، استفاده از ویبراتور ، استفاده از باند کشی بخشی از تمریناتی است که در مرکز کاردرمانی حسی دکتر صابر انجام می شود.

مشکلات حسی در اوتیسم |یکپارچگی حسی اوتیسم |کاردرمانی حسی |اختلال پردازش حسی|دکتر صابر

یک کودکان اوتیسم در طول روز با مشکلات فراوانی در زمینه حسی مواجه می شود. این مشکلات موجب به هم ریختگی و کج خلقی در کودک می گردد. والدین کودکان اوتیسم از اوتیسم خفیف تا شدید با اختلالات حسی درگیر هستند. دکتر اوتیسم به تشخیص این مشکلات حسی میپردازد. کاردرمانی حسی با انجام تمرینات یکپارچگی حسی اوتیسم موجب بهبود مشکلات حسی و اختلال پردازش حسی در  درمان کودکان اوتیسم می گردد. مرکز یکپارچگی حسی دکتر صابر در دو شعبه غرب و شرق تهران به درمان مشکلات حسی کودکان اوتیسم با تجهیزات ویژه مرکز نظیر اتاق سنسوری روم، ماساژ درمانی و اتاق تعدیل شنیداری می پردازد. مشکلات حسی در اوتیسم بسته به شدت اختلال اوتیسم و مشکلات همراه در هر کودک متفاوت است، اما نقاط مشترکی در همه موارد وجود دارد. در بعضی کودکان مشکلات حسی در حس بینایی، شنوایی و لامسه و حس عمقی پررنگتر است. اما در مواردی اختلال حس بویایی و چشایی بیشتر مشاهده می شود. در این مقاله به توضیحاتی در زمینه مرکز توانبخشی اوتیسم پرداخته می شود.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

علائم مشکلات حسی اوتیسم

اختلالات پردازش حسی در کودکان اوتیسم بیشتر با نمود مشکلات شنیداری ظاهر می شود. بسیاری از والدین کودکان اوتیسم به منظور حذف صداهای مزاحم از گوش گیر استفاده می کنند در صورتی که هرگز نباید به طور مداوم از این وسیله استفاده کرد چون در این صورت مغز نقش جبرانی را ایفا می کند و حساسیت به مرور شدیدتر می شود حداقل نیمی از روز را باید بدون استفاده از گوش گیر ها سپری کرد .اگرچه کودک اوتیسم به انواع صداهای خاص بسیار حساس است اما این احتمال بسیار زیاد است که ممکن است فقط توانایی شنیدن حروف صدادار را داشته باشند گفتار درمان متخصص با کشدار کردن و بیان واضح حروف بی صدا به درک شنیداری کودک کمک فراوانی می کند. وقتی بزرگسالان کودک اوتیسم را مستقیم خطاب قرار میدهند با او صحبت می‌کنند مفهوم کلام آنها را درک می کند اما در صورت مکالمه سریع دو نفر گفتار آنها برای کودک اوتیسم به مثابه یک زبان کاملاً بیگانه است. آزمایش های زیادی را بر روی نحوه پردازش سیستم شنوایی مرکزی انجام شده است این مطالعات به تفصیل در مبحث تفکر تصویری شرح داده شده است‌. عملکرد کودکان اوتیسم حیرت آور است زیرا طیف وسیعی از این کودکان در تفکیک کلمات مرکب مانند ( life boat ) و ( light buld )  دچار سردرگمی می شدند.

مشکلات حسی کودکان اوتیسم در بینایی

تعدادی از کودکان اوتیسم با پردازش بصری مشکلی ندارند اما بسیاری از مبتلایان به اختلال طیف اوتیسم دچار این معضل اند. به علت اختلال حسی بعضی ها از گوشه چشم خود نگاه می کنند چون فقط در آن صورت همه چیز را واضح و کامل می بینند. این کودکان باید به چشم پزشکی متخصص در نحوه پردازش اطلاعات به وسیله های مغز مراجعه کنند. نوسان های لامپ های فلورسنت در این کودکان باعث بروز مشکلاتی می شود. استفاده از یک کلاه لبه دار نیز از ورود این نور های آزار دهنده ممانعت می کند. کاردرمانی حسی در این زمینه با طراحی اتاق تاریک به کاهش مشکلات حسی کودکان اوتیسم کمک می کند. برای بسیاری از افراد نوسان‌های نور در صفحه کامپیوتر مشکل زا است. مناسب ترین نمایشگر کامپیوتری موجود برای کودکان و بزرگسالان در طیف اوتیسم،لپ تاپ یا صفحه مسطح فاقد لامپ فلورسنت است. افراد بسیاری را می بینیم که دارای مشکلات زیادی در روخوانی اند و دلیل اصلی عدم توانایی های آن ها در خواندن لرزش لغات یا چاپ سیاه در متن سفید است. چاپ متون بر زمینه آبی کم رنگ خاکستری و قهوه ای باعث کاهش این تضاد و بهبود روخوانی این افراد می ‌شود. روش دیگر استفاده از پوشش ها و یا عینک های رنگی است که با مراجعه به عینک فروشی ها و امتحان عینک هایی با شیشه های دارای رنگ های روشن و مات می توان اثربخشی آنها را آزمود. در بیشتر موارد شیشه‌هایی با رنگ های صورتی، مات، بنفش، قهوه ای مایل به بنفش یا قهوه ای ملایم موثرتر است.

بهترین دکتر بیش فعالی در تهران

اختلال بیش فعالی و نقص توجه به نوعی از اختلالات کودکان اطلاق می‌شود که نسبت به کودکان عادی دارای مشکلاتی در شناخت،رشد و رفتارشان می باشند. این تشخیص توسط مقیاس طبقه‌بندی بین‌المللی بیماری‌ها ارائه شده است. برای تشخیص بیش فعالی در کودکان ، بهترین دکتر بیش‌فعالی در تهران با انجام تست های تشخیصی و معاینه بالینی دقیق در کلینیک بیش فعالی به بررسی علایم می پردازد. مرکز درمان بیش فعالی دکتر صابر با تجهیزات تخصصی و روز دنیا در زمینه درمان  بیش فعالی کودکان فعالیت می نماید. اتاق توجه شنوایی، اتاق تاریک، بخش سنسوری روم، ماساژ درمانی،گفتاردرمانی، بازی درمانی و کاردرمانی درکی حرکتی از امکانات بهترین مرکز درمان بیش فعالی در تهران می باشد. تیم درمانی مرکز بیش فعالی جناب آقای دکتر صابر با همکاری کاردرمانان، گفتار درمانان و روانشناسان کودک با تجربه در حیطه درمان بیش فعالی در تهران در دو شعبه کلینیک بیش فعالی غرب و شرق تهران فعالیت می نماید. دکتر تشخیص بیش فعالی در مرکز بیش فعالی در تهران به صورت تخصصی در زمینه درمان بیش فعالی در کودکان فعالیت می نماید.

دکتر تشخیص بیش فعالی در کودکان

سه ویژگی مهم در تشخیص بیش فعالی در کودکان ( ADHD ) عبارت است از:

1. اختلالات مداوم در توجه و تمرکز
2. برانگیختگی
3. پر تحرکی

تشخیص قطعی توسط دکتر بیش‌فعالی وقتی داده می‌شود که مشکلات کودک،نسبت به همسالان زیادتر و بیش از یک مورد باشد. گاهی بعضی از انواع رفتارهای بیش فعالی ( ADHD ) در بیشتر مردم وجود دارد. عواملی که باعث تغییر این رفتار عصبی به بیش فعالی( ADHD ) می شود دائمی و با یک شدت هستند. به نظر می‌رسد که ریشه مسئله در عدم مهار رفتار باشد.

کودکی که با بیش فعالی ( ADHD ) متولد می شود یک عکس العمل منفی در اطرافیان ایجاد میکند و شاید بتوان به خانواده او حق داد،چرا که ذهنیت آنها به دنبال یک کودک سالم بوده است. در هر حال،آنها درباره دادن آموزش های اجتماعی به کودکانشان احتیاج به تلاشی مضاعف دارند تا کودک بیش فعال بتواند با اطمینان و توجه،کاری را دنبال کند. به ویژه که کودکان بیش فعال خیلی زودتر از موعد، تصورات منفی نسبت به خود پیدا کرده که این بر روی رشد اجتماعی و شخصیت آنها تاثیر می گذارد. بدیهی است که در مرکز درمان بیش فعالی در تهران ما به عنوان افراد متخصص نباید به این طرز تلقی و رفتار کودکان مزبور دامن بزنیم. بلکه باید به دانسته های مان بیفزاییم و سعی کنیم تا رفتارهای خوب آنها را تشویق کرده و افزایش دهیم.

اختلال بیش فعالی نوعی از فعال بودن غیر طبیعی یا غیر عادی است و کنترل آن برای کسانی که در اطراف کودک بیش فعال هستند، غالبا سخت است. کودکانی که به بیش فعالی مبتلا هستند، احتمال دارد به علت وضعیت خود و نحوه واکنش مردم، پر استرس یا افسرده شوند. اختلال بیش فعالی انواع مختلفی دارد که روش های درمانی آن ها هم با یکدیگر فرق دارند.

متخصصان بهداشتی بسیاری وجود دارند که می توانند اختلال بیش فعالی و نقص توجه را تشخیص داده و درمان کنند که پیدا کردن یک متخصص خوب از میان آن ها، می تواند بسیار سخت و دشوار باشد. اختلال بیش‌فعالی می تواند به وسیله روان پزشک، روان شناس، متخصصین کاردرمانی و گفتاردرمانی، متخصص تشخیص بیش فعالی و… تشخیص داده شود. پدر و مادر کودک با مشاهده نشانه های این اختلال حتما باید کودک را نزد متخصص ببرند تا ارزیابی شود. گرچه امروزه متخصصان زیادی برای تشخیص بیش فعالی وجود دارند، اما لازم است پیش از هر اقدامی، حتما بررسی در رابطه با انتخاب بهترین متخصص برای تشخیص و درمان بیش فعالی داشته باشید. تنها راه قطعی تشخیص بیش فعالی در کودکان، بررسی و ارزیابی متخصص بیش فعالی است. والدین باید درهنگام تشخیص به دو نکته توجه کنند: مبنای تشخیص صحیح اختلال بیش فعالی در کودک، متخصص است نه نظر دیگر افراد، کودکی که به این اختلال دچار است، احتمالا دارای توانایی های دیگر نیز هست.

سه نکته مهم در تشخیص بیش فعالی کودکان که یک دکتر خوب بیش فعالی با دقت به آن ها توجه می کند، عبارت اند از: اختلالات دائمی در توجه و تمرکز، پر تحرک بودن کودک، برانگیختگی. تشخیص قطعی بیش فعالی به وسیله متخصص تشخیص این اختلال، زمانی تایید می شود که اختلالات کودک نسبت به هم سن و سالانش زیاد تر و حتی بیشتر از یک مورد باشد.

یک دکتر خوب برای بیش فعالی کودکان به والدین نکته های زیر را گوشزد می کند تا بهترین نتیجه در روند درمان به دست بیاید:

– شرکت دادن کودک در انجام کارهای هنری، ورزشی

– انتظارات معقول از کودک داشتن

– ارتباط چشمی با کودک

– رعایت برنامه درست خواب و غذای کودک

– ایجاد تغییرات زندگی با در نظر گرفتن آمادگی های ذهنی برای کودک

– گوشزد کردن قوانین خانه به طور خلاصه به کودک

– افزایش آگاهی والدین نسبت به این اختلال

– و مهم ترین نکته این که افراد خانواده باید توجیه شوند که کودک رفتار های خاص را به صورت عمدی انجام نمی دهد و این رفتار ها به دلیل وجود اختلال بیش فعالی هستند.

هم اکنون شناسایی و تشخیص بیش فعالی ( ADHD ) برای آموزگاران راحت تر شده است. بر اساس آمارها،5 درصد جمعیت هر کلاس به این گروه اختصاص دارد و این بدان معنی است که در هر کلاس یک نفر با علائم بیش فعالی وجود دارد.

درمان بیش فعالی در کودکان

پس از تشخیص دقیق علائم و شدت بیش فعالی در کودکان بهترین دکتر تشخیص بیش فعالی در مرکز بیش فعالی در تهران به طرح برنامه درمانی برای کودک می پردازد. درمان های رایج برای کودکان درمان های روانشناسی و مشاوره، کاردرمانی نقص توجه، استفاده از تکنیک های رفتاردرمانی و بازی درمانی، ماساژ درمانی، سنسوری روم و اتاق تاریک توجه بینایی و دارو درمانی می باشد. در بیشتر موارد متخصصین کلینیک بیش فعالی و نقص توجه تلاش می کنند با درمان های کاردرمانی و روانشناسی شدت علائم را در کودک کاهش داده و رفتارهای صحیح را جایگزین نماید. اما در مواردی با تلاش های متخصصین مرکز همچنان کودک نیاز به دارو دارند و دکتر متخصص بیش فعالی برای انان دارو هایی نظیر ریتالین و متیل فنیدات را تجویز نماید. از دیگر درمان های مفید در زمینه بیش فعالی و نقص توجه کاردرمانی در منزل برای کودکان با اختلال بیش فعالی و نقص توجه می باشد که در مرکز دکتر صابر ارائه می شود. متخصصین مرکز با حضور در منزل کودک تکنیک های درمانی مختلف را در محیط منزل ارائه می نمایند و خانواده را از روند درمان مطلع می کنند. آموزش تکنیک های رفتاردرمانی مانند اقتصاد ژتونی به خانواده جهت تثبیت رفتار های صحیح اجتماعی مانند رعایت نوبت، تحمل کاری و دستور پذیری از دیگر خدمات ارائه شده در مرکز درمان بیش فعالی تهران می باشد.

دارو درمانی در بیش فعالی

بسیاری از افراد با تشخیص بیش فعالی( ADHD ) تحت دارو درمانی قرار می گیرند. داروهایی که امروزه مورد استفاده قرار می گیرد شامل ریتالین متیل فنیدات ،هیدروکلراید، دکسترومفتامین (هر دو تحریک کننده تاثیر نوروترانسمیترها در مغز هستند) می باشد. لازم به ذکر است که علت بیش فعالی ( ADHD ) عدم تاثیر نروترانسمیرترها در مغز است. البته درمان دارویی می باید همراه با درمان های دیگر از جمله رفتار درمانی مورد استفاده قرار گیرد تا مثمر ثمر واقع گردد.

علاوه بر این،استفاده از فعالیت های که گفته می شود دارو درمانی را تکمیل می‌کند. در واقع دارو بدین منظور استفاده می گردد که رفتار مشکل زا را تعدیل کرده و به کودک بیش فعال احساسی از زندگی را آنطور که هست ببخشد. البته دارو برای هر کودکی مناسب نیست.

اخیراً دارو هر ۴ تا ۶ ساعت به کودک بیش فعال داده می شود. اگرچه ممکن است این فاصله زمانی تغییر کند. بدین لحاظ بسیاری از کودکان دارو ایشان را به مدرسه می برند و بنابراین می باید افرادی که در مدرسه هستند در مورد زمان دادن دارو و علائم بیش فعالی توجیه شوند. بیشتر کودکان بیش فعال دارو خوردن و احساس علائمی که بعد از خوردن دارو به آنها دست می‌دهد را دوست ندارند. این علائم ممکن است به صورت بی اشتهایی،خواب آلودگی،اضطراب،دستپاچگی،بالا رفتن هیجانات،افزایش تیک هایی که قبلاً وجود نداشته،سردرد و کبودی باشد. از طرف دیگر دارو علائم مثبتی نیز دارد که شامل افزایش تمرکز کودک،تداوم در کارهای مدرسه و پیشرفت در عملکرد اجتماعی است که زندگی را برای کودک بیش فعال و خانواده او شاد تر و بهتر میکند.

مرکز درمان بیش فعالی

قسمت اصلی درمان شامل فعالیت‌های مناسب برای کودکان مدرسه رو با تشخیص بیش فعالی( ADHD ) و نیز سایر کودکانی که بسیاری از علائم ( ADHD ) را دارند،و همچنین برای افرادی که با این بچه‌ها سر و کار دارند،می‌باشد. همینطور بخش هایی شامل فعالیتهایی در زمینه یوگا،ژیمناستیک و هنر درمانی است. بسیاری از این فعالیت ها توسط خود دانش آموز انجام شده و هدف اصلی این است که کودک با تشخیص بیش فعالی خود متوجه شرایطش گردد و در نتیجه پیشرفتی در عملکرد او حاصل شود.

معلم ها و کسانی که از با این کودکان کار می‌کنند احتیاج به تمرین و کارورزی توسط کاردرمان و روانشناس کودک متخصص در زمینه درمان بیش فعالی دارند. در زیر به ارائه تمریناتی در زمینه درمان بیش فعالی در کودکان می پردازیم. هرچند این تمرینات کامل نیست اما نمونه‌هایی را در اختیارتان قرار می دهد که شما میتوانید با نگاه به آن ها ایده های خود را به مرحله ظهور درآورید.

چک لیست تشخیص بیش فعالی

در مرکز بیش فعالی بیمار با توجه به معیار نمره دهی،پرسشنامه زیر را کامل کرده، 6 الی 9 ماه بعد از ارزیابی مجدد انجام شود. در نظر داشته باشید که پیشرفت،آهسته و تدریجی صورت می گیرد.

پرسشنامه آموزگار در تشخیص و کنترل بیش فعالی

آیا من،

• مطمئن هستم قبل از اینکه به کودک دستوری بدهم او به من نگاه می کند؟
• دستورالعمل ها را به بخشهای کوچکتر تقسیم می کنم؟
• تشویق هایی برای کودک بیش فعال در نظر می‌گیرم تا زمانی که او درگیر فعالیتی میشود به او بدهم؟
• برنامه هایی تهیه می‌کنم که ملاکی برای رسیدن به هدف مورد نظر باشد؟
• نسبت به رفتارهای مثبت ۴ برابر بیشتر از رفتارهای منفی کودک بیش فعال واکنش نشان می دهم؟
• موقعیتی برای کنترل حرکات بچه ها در اطراف کلاس دارم؟
• موقعیتی فراهم می کنم که به کودک بیش فعال مسئولیت بدهم،مثلاً تحویل یادداشت‌ها و برای او کاری در نظر میگیرم؟
• به طور واضح رفتاری را که از کلاس انتظار دارم بیان می کنم؟
• زمانی برای آموزش رفتار در کلاس دارم؟
• مدل رفتاری مناسب را همیشه در کلاسم می بینم؟
• آموزش صدای مناسب در موقعیت های مختلف و جلسات تمرینی را برای آنها در نظر می‌گیرم؟
• روی رفتاری که باید مشاهده کنم پافشاری می کنم؟
• وقتی هیجانی کلاس بالا می رود خونسرد هستم؟
• به گونه ای هستم تا بچه ها بدانند که می توانم مطابق میلشان رفتار کنم؟
• آنقدر تکلیف می‌دهم که قابل انجام دادن باشد؟
• مطمئن هستم که به قوانین پایبندم؟
• میبینم که کلاس خوب سازمان بندی شده است؟
• چیزهایی که باعث حواس پرتی کودک بیش فعال ( ADHD ) می‌شود را دور می کنم؟
• برای افراد بیش فعال( ADHD ) جایی در نظر می گیرم که بتوانند آرام کار کنند؟
• وقتی کودک بیش فعال ( ADHD ) تصمیم رفتن به جایی می‌گیرد با او حرف میزنم؟
• فضای کافی برای نشستن جداگانه بچه ها در کلاس را دارم؟
• می توانم کودک بیش فعال ( ADHD ) را بین ۲ نمونه خوب از دانش آموزان قرار دهم؟
• با کودک توافق کرده و علایمی دارم که بدون اینکه او مخل کلاس شود و دیگران بفهمند کارش را انجام ندهد.
• می‌دانم چه کاری مورد علاقه کودکان بیش فعال است؟
• اگر دیدم که کودک سرپیچی می کند خونسردی خود را حفظ می‌کنم و خیلی آرام و آهسته آنچه را که مقدور است برایش توضیح میدهند؟
• به آنها تفهیم می‌کنم از اینکه از رفتاری سرپیچی کرده غمگین ولی آشفته و عصبی نیستم و وقت صرف می کنم که به پاسخم بیندیشند؟
• به طور منصفانه نتیجه عمل شان را توضیح می دهم؟
• کودک را تشویق می‌کنم که نتیجه کاری را که انجام داده ببیند بدون آنکه بپرسم چرا؟سوالی که او هرگز جوابش را نمی داند؟
• رفتارهای مناسب را مورد توجه قرار داده و به رفتارهای نامناسب توجهی نمی کنم؟
• سعی می کنم که برای رفتارهای مناسب جایزه در نظر بگیرم؟
• موقعیت هایی برای کودک بیش فعال فراهم می کنم که از طریقی غیر از نوشتن به نتیجه برسد؟
• در مورد توجه و تمرکز با کودک بیش فعال هم فکر می‌کنم تا مطمئن شوم که دانش آموز می داند چگونه با این رفتارها مواجه شود؟

(ADHD)اختلال بیش فعالی و نقص توجه به چه معنی است؟

حالا شما توانستید اختلالات توجه و تمرکز را بشناسید. این به چه معنی است؟تفاوت زیادی بین افراد وجود دارد بعضی ها دوست دارند کارها را آهسته انجام داده و کاری را بارها و بارها تکرار کنند،بعضی دیگر تمایل دارند که کارها را به سرعت انجام داده و در عین حال کارهای مختلفی بکنند.

مشاورین بهترین مرکز درمان بیش فعالی در تهران به شما توصیه می کنند که اگر کودک شما ( ADHD ) هست و مسلما به آسانی حواسش پرت می شود، نمی تواند کاری را که می‌خواهید انجام دهد. پس بلند شوید،در اتاق قدم زده و ۳۰ ثانیه بعد برگردید و آن چیزی را که فراموش کرده است به یاد آورید. و یا مثلا وقتی از کودک انتظار می رود به حرف کسی گوش دهد، احساس بی قراری و ناآرامی می کند،یا وقتی که مجبورند روی صندلی بنشینند،روی پاهایشان می نشینند یا ولو می‌شود. این بدین علت است که کودک شما نمی تواند در چنین موقعیتی بماند و ممکن است توجهش را از دست داده و دوست داشته باشد خط خطی کند. تکنیک های درمان بیش فعالی در کلینیک بیش فعالی دکتر صابر در جهت بهبود علائم بیش فعالی به شما کمک می نماید.

زمانی که به دانشگاه میرفتم،در جلسات سخنرانی،تمام مدت کاغذی را خط خطی کرده و فکر می کردم با زدن عینکی که روی آن تصویر چشم کشیده شده،می توانم بدون جلب توجه بخوابم. شما ممکن است از نوع تفکری که من آن را بیان کردم آشفته شوید. شاید شما هم،کمابیش دارای این ویژگی باشید. در صورت شناخت کامل خودتان،بهتر می‌توانید مشکلات را پیدا و آنها را حل کنید.

چک لیست دانش آموز در تشخیص نقص توجه و بیش فعالی

متخصص بیش فعالی بزرگسالان

شناخت نشانه های بیش فعالی در بزرگسالان به این دلیل حائز اهمیت است که اگر بزرگسال مبتلا به اختلال بیش فعالی باشد، مخاطرات بسیاری همچون اخراج از محل کار، عدم توانایی در برقراری ارتباط، تمایل به مواد مخدر و… را خواهد داشت. نشانه های بیش فعالی در بزرگسالان از زمان کودکی در این افراد به شکلی متفاوت وجود داشته اند و متاسفانه تشخیص داده نشده اند. بعد از شناسایی نشانه های بیش فعالی در بزرگسالان توسط روانشناسان یا متخصصان بیش فعالی بزرگسالان، بهترین روش درمانی انتخاب می شود. دلایل بروز بیش فعالی در بزرگسالان همچنان به طور کامل مشخص نشده است، اما تحقیقات اخیر دانشمندان نشان می دهد که بیش فعالی در بزرگسالان احتمال دارد به عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی و عوامل نوروشیمیایی ارتباط داشته باشد.

اگر اختلال نقص توجه و بیش فعالی در کودکی توسط بهترین دکتر بیش‌فعالی در تهران درمان نشود، احتمال دارد به صورت فاکتور های بیولوژیکی و محیطی پدیدار شود و در خیلی از جنبه های روزانه ی زندگی فرد، مشکلاتی ایجاد کند. اختلال بیش فعالی در بزرگسالی روابط افراد با دیگران را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. بعضی از نشانه های شایع بیش فعالی در بزرگسالان که توسط دکتر تشخیص بیش‌فعالی شناسایی می شود عبارت اند از: آشفتگی و بی نظمی، نداشتن تمرکز، بی قراری، اضطراب، نداشتن مدیریت زمان، اختلالات عاطفی، رفتار های تکانشی، فراموشکاری، مشکلات جسمی، بی دقتی، بیش از اندازه صحبت کردن و… . برای تشخیص اختلال بیش فعالی در یک فرد بزرگسال، باید حداقل چهار الی پنج مورد از نشانه های شایع اختلال بیش فعالی به مدت حداقل شش ماه در فرد دیده شود .بهترین دکتر بیش‌فعالی در مرکز بیش فعالی در تهران به تشخیص و درمان این بیماران می پردازد.

همان طور که پیش تر گفتیم اختلال بیش فعالی و نقص توجه در بزرگسالان نوعی اختلال رفتاری است که به طور معمول در دوران کودکی آغاز می شود و در طول عمر باقی می ماند و اگر در همان زمان کودکی تشخیص داده نشود، تشخیص اختلال بیش فعالی در بزرگسالان چالش برانگیز و دشوار می شود چرا که نشانه های آن احتمال دارد با نشانه های دیگر اختلالات رفتاری و روانی همانند اضطراب، افسردگی و اختلالات عملکرد اجرایی اشتباه گرفته شوند به همین علت باید از بهترین دکتر تشخیص بیش فعالی کمک گرفت.  اختلال بیش فعالی را می توان با روان درمانی و یا دارو با درمان کرد یا بهبود بخشید. بهترین مرکز درمان بیش فعالی در تهران با درمان های روانپزشکی می توانند مهارت هایی را به فرد آموزش دهند تا خود را به سمت وظایف هدایت کنند و در مورد رفتار خود آگاه تر شوند. داروها می توانند به بهبود تمرکز، رفع بی قراری و اضطراب و بهبود پیشرفت ناشی از مهارت های اجتماعی آموخته شده در درمان، کمک کنند.کلینیک بیش فعالی دکتر صابر با بهره گیری از خدمات توانبخشی و رانشناسی در درمان این بیماران پیشرو می باشد.

تصویربرداری از مغز با spect

با استفاده از تصویربرداری با انتشار پوزیترون (پت) می‌ توان اطلاعاتی را در مورد سوخت‌ و ساز گلوکز مغز فراهم نمود. به‌ عنوان مثال در اختلال نقص توجه و بیش‌ فعالی، سوخت‌ و ساز گلوکز مغزی تقریباً ۸ درصد پایین‌ تر از افراد سالم است. در کنار تصویربرداری با انتشار پوزیترون، تصویربرداری و انتشار تک فوتون (spect) اندازه‌ گیری مستقیمی از جریان خون مغزی فراهم می‌ کند که از جریان خون منطقه‌ ای مغز استنباط می‌ شود. بنابراین spect مقیاسی از فعالیت عروقی است در صورتی ‌که پِت یک اندازه‌ گیری جریان خون منطقه‌ ای وابسته به فعالیت عصبی است. نتایج مطالعات پت و spect ممکن است به ‌خاطر این تفاوت در نحوه استحصال، مستقیماً قابل مقایسه نباشد. مطالعه با spect نشان داده است کودکان دارای اختلال نقص توجه و بیش‌ فعالی، جریان خون کمتری در ماده‌ سفید نواحی پیشانی دارند. این یافته با نقص کارکرد های قطعة پیشانی و رفتارهای مرتبط با این نقص در کودکان دارای اختلال نقص توجه و بیش‌ فعالی هم­خوان است.

تحقیقات تصویربرداری مغز در اختلال بیش فعالی

امروزه امکان مشاهده چگونگی پردازش واج‌ ها، لغات و جملات توسط مغز فراهم شده ‌است. تحقیقات تصویربرداری عصبی در اختلال بیش فعالی، سه ساختار در نیمکره چپ که در خواندن درگیر هستند را مشخص کرده‌ اند. ساختار قدامی که شامل شکنج پیشانی تحتانی است و در تجزیه ‌و تحلیل لغت و تلفظ نقش دارد. ساختار دوم، محل تلاقی قطعه آهیانه‌ ای و گیجگاهی است و در تجزیه‌ و تحلیل لغات درگیر است و نظام سوم در ناحیه گیجگاهی پس سری است و تشخیص سریع و روان لغات را انجام می‌ دهد. در کودکان دارای اختلال خواندن ناحیه تلاقی قطعه پس سری و گیجگاهی دچار آسیب می‌ گردد. این ناحیه در پردازش­ های سریع و خودکار نوشته‌ ها نقش دارد و در پیدا کردن لغت که کودکان نارساخوان مختل است، نقش دارد. یک مطالعة طولی مهارت خواندن را با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی، از پنج سالگی تا ۲۲٫۵ سالگی بررسی کرده ‌است. در این مطالعه سه گروه با توانایی خواندن متفاوت، گروه طبیعی، گروه خواننده‌ های دقیق ولی غیر سریع و گروه خواننده‌ های کاملاً ضعیف، شرکت داده شدند. در شناسایی دو کلمه بدون آهنگ خواننده­ های دقیق اما نه سریع، آشفتگی در نظام خواندن خلفی، نه نظام قدامی نیمکره چپ را نشان دادند. خواننده‌ های ضعیف، آشفتگی در نظام خواندن خلفی را نشان داده و در خواننده‌ های طبیعی، فعالیت نظام‌ های خلفی با نظام‌ های قدامی همبسته هستند.فعالیت دو طرفه نواحی پیشانی بیماران با توانایی خواندن ضعیف، نشانده دهنده این است که زمانی‌ که فرد تلاش می‌ کند لغاتی که خودکار نیستند را بخواند، حافظه شروع به ‌کار می‌ کند و بنابراین به منابع شناختی اضافی نیاز دارد. خواننده های دقیق و غیر سریع، بیشتر به خواننده‌ های طبیعی شبیه هستند و انواع مشابهی از ارتباط نظام‌ های خواندن خلفی و پیشانی را در نیمکره چپ نشان می‌ دهند. تاریخچه این سه خواننده نشان می‌ دهد که خواننده‌ های ضعیف‌ تر، وضعیت تحصیلی ضعیف‌ تر و وضعیت اقتصادی اجتماعی پایین‌ تر و وسایل کمک آموزشی و آموزش خصوصی کمتری را دریافت داشته‌ اند. در مقابل، خواننده‌ های دقیق اما غیر سریع، ضریب هوشی نسبتاً بالاتر، موقعیت اقتصادی اجتماعی بالاتر و محیط خانه حمایت‌گر تری را در مقایسه با خواننده‌ های ضعیف نشان می‌ دهند. این یافته‌ ها با آن دسته از مطالعات ژنتیک معتقدند محیط خانه با ضریب هوشی بالاتر و توانایی خواندن بهتر مرتبط می‌ شود، هماهنگ هستند.

یافته های تصویربرداری

یافته‌ های تصویربرداری شواهدی فراهم نموده است که در اختلال نقص توجه و بیش‌ فعالی اندازة بخش خلفی جسم پینه‌ ای کوچک‌ تر است. در کودک دارای اختلال نقص توجه و بیش‌ فعالی که به متیل فندیت پاسخ نمی‌ دهند اما به دسیپرامین یا ایمی­پرامین پاسخ می‌ دهند، اندازة اسپلنیوم جسم پینه‌ ای در مقایسه با کودکانی که به متیل فندیت پاسخ می‌ دهند یا گروه کنترل، کوچک‌ تر است. این نتایج نشان می ­دهد که پاسخ دارویی ممکن است به ‌وسیله نواحی خلفی مغز میانجی‌ گری شود. تصویربرداری تشدید مغناطیسی ساختاری نشان داده است که کودکان دارای اختلال نقص توجه و بیش‌ فعالی در مقایسه با کودکان سالم نواحی پیشانی کوچک‌ تری از نظر حجم دارند. این تفاوت در نیمکره راست بارزتر است. این کاهش حجم درباره ماده سفید مغزی نیز در قطعه پیشانی راست، مشهود است. علاوه‌بر این، هسته دمدار، از هسته‌ های قاعده‌ ای نیز از نظر حجم به اختلال نقص توجه و بیش‌ فعالی کوچک‌ تر است. آسیب هسته دمدار موجب بروز علایم نقص توجه و بیش‌ فعالی می‌ شود. هسته دمدار راست در اختلال نقض توجه و بیش‌ فعالی، کوچک‌ تر از حد معمول و هم‌ اندازه هسته دمدار چپ است، در حالی‌ که در افراد سالم، حجم هسته دمدار راست نسبت‌ به چپ بزرگ‌ تر است. حجم هسته دمدار سمت چپ در نمونه‌ های اختلال نقص توجه و بیش‌ فعالی پس ‌از درمان با متیل فندیت کوچک‌ تر می‌ شود. علاوه ‌بر این شکنج کمربندی قدامی در کودکان دارای اختلال نقص توجه و بیش‌ فعالی کوچک‌ تر از گروه سالم است. این یافته مهمی است، زیرا شکنج کمربندی قدامی، ساختاری است که به ‌نظر می‌ آید برای توجه پایدار و نیز آگاهی از راه‌ حل‌ های موفق یا ناموفق برای یک مشکل (پایش خطا) مورد استفاده است.

تصویربرداری تشدید مغناطیسی

با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی سه ‌بعدی بر روی زیرگروه‌ های اختلال نقص توجه و بیش‌ فعالی می‌ توان اطلاعات بیشتری درباره پایه‌ های عصبی رشدی این بیماری به دست آورد. محققان نواحی مغزی درگیر در انواع اختلال نقص توجه و بیش‌ فعالی را مطرح کرده‌ اند. در نوع مرکب، نواحی قدامی دخیل در تعدیل حرکتی درگیر هستند، در حالی ‌که در نوع بی‌ توجهی نواحی مرکزی و خلفی دخیل در توجه درگیر هستند. نتایج تصویربرداری تشدید مغناطیسی در میان گروه‌ های اختلال نقص توجه و بیش‌ فعالی ممکن است تفاوت‌ های آناتومیک را به بهترین شکل نشان دهد. از آنجایی ‌که عملکرد برخاسته از ساختار است، اگر تفاوت‌ هایی در رفتار زیرگروه‌ ها مشاهده شود، احتمال وجود این تفاوت‌ ها از لحاظ ساختاری نیز وجود دارد. به ‌علاوه، یافته‌ ای که بیان می‌ کند زیرگروه‌ های اختلال نقص توجه و بیش فعالی به ‌طور متفاوتی به درمان پاسخ به درمان پاسخ می‌ دهند، نشان می‌ دهد که ممکن است ساز و کارهای متفاوت مغزی در ظروف زیرگروه‌ ها درگیر باشند. در افراد دارای اختلال نقص توجه و بیش‌ فعالی، تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی فعالیت کمتری را در نواحی پشتی- طرفی قطعه‌ های پیشانی در شکنج کمربندی قدامی نشان می‌ دهند. تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی در اختلال نقص توجه و بیش‌ فعالی به‌ طور مقدماتی بر بررسی ساختارهای مغزی دخیل در کنترل مهاری متمرکز بوده ‌است. این مطالعات نشان داده‌ اند که جوانان سالم، قشر پیش پیشانی پشتی- طرفی راست را در تکالیف محال، به ویژه برای عملکرد های مهاری موفق به‌ کار می‌ برند. قشر کمربندی قدامی نیز علاوه ‌بر اینکه در مهار موفق درگیر است، در بازداری ­های ناموفق نیز قویاً درگیر می‌ شود. کودکان سالم، در مقایسه با کودکان دارای اختلال نقص توجه و بیش‌ فعالی بعد مهارهای ناموفق، فعالیت بیشتری در شکنج کمربندی قدامی یا قشر کمربندی پشتی نشان می‌ دهند.

سوالات متداول:

1-آیا بهترین دکتر بیش‌فعالی در تهران به خانواده‌ها نیز آموزش می‌دهد؟
بله، دکتر صابر، متخصص در زمینه بیش‌فعالی، جلسات آموزشی برای والدین برگزار می‌کنند تا آن‌ها بتوانند بهتر با چالش‌های فرزند خود کنار بیایند و به بهبود علائم کمک کنند.

2- آیا دکتر صابر در تهران به بزرگسالان نیز خدمات ارائه می‌دهد؟
بله، متخصص بیش‌فعالی، خدمات تشخیص و درمان را برای بزرگسالان نیز ارائه می‌دهد. بیش‌فعالی در بزرگسالان ممکن است به شکل مشکلات تمرکز، بی‌قراری، یا اختلالات خلقی ظاهر شود.

علائم اوتیسم خفیف در کودکان| تشخیص اوتیسم سطح یک|اتیسم سطح بالا| کلینیک اوتیسم | دکتر صابر

برای تشخیص اوتیسم خفیف در کودکان نیاز به بررسی دقیق و تخصصی کودک توسط دکتر اوتیسم می باشد. در سال های اخیر ملاک های تشخیصی اختلال اوتیسم تغییر یافته است و واژه ای به نام اوتیسم خفیف شکل گرفته است. در سال 2013 راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی اختلال طیف اتیسم را به سه سطح تقسیم نمود. اوتیسم خفیف یا اوتیسم سطح یک کودکانی را شامل می شود که در آغاز تعامل اجتماعی دچار مشکل هستند و الگوهای واضحی از رفتار های غیر عادی دارند. در بیشتر واقع با وجود توانایی این کودکان در صحبت کردن، کودک در ادامه تعامل اجتماعی دچار مشکل می شود. انعطاف پذیری پایین از دیگر علایم اوتیسم خفیف می باشد. در زمینه تشخیص اوتیسم خفیف در بزرگسالان و کودکان باید بیان کرد که تست تشخیص اوتیسم خفیف وجود ندارد و بررسی ها به صورت بالینی انجام می گیرد. بهترین درمان اوتیسم خفیف در کودکان شامل خدمات کاردرمانی اوتیسم، گفتار درمانی کودکان اوتیسم می باشد که در مرکز توانبخشی اوتیسم دکتر صابر به صورت تخصصی اراه می گردد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

کودک هفت ساله با تشخیص اوتیسم خفیف

ایلیاد از سوی مشاور مدرسه به خاطر مشکلات رفتاری در کلاس و زنگ تفریح به من ارجاع شده بود. والدین ایلیا متعجب بودند و ابراز می‌کردند پسرشان از هوش خوبی برخوردار است، خوب هم حرف می زند اما گاهی در تعاملات اجتماعی با مشکل مواجه می شود و دوستانش از این مورد متعجب می شوند.

آنها می‌گویند ایلیا قوانین نانوشته زمین بازی را درک نمی کند و نمی داند چطور به بچه ها نزدیک شود و با آنها گفت و گو کند یا بازی کند گاهی اوقات در عین حالی که کسی را نمی شناسند با او احساس صمیمیت می کند فکر می کند بهترین دوست اوست گاهی اوقات نیز فکر میکند که بچه ها او را مسخره کرده اند در حالی که آنها اصلاً چنین قصدی نداشته اند. ما همیشه فکر می کردیم که ایلیا یکم با بقیه فرق می کند اما این مسئله مشکل ساز نبود تا وقتی که به مدرسه رفت.

تست اوتیسم

برای تست تشخیص اوتیسم خفیف در کودکان ابتدا باید علایم اوتیسم خفیف را در کودکان توسط یک ارزیابی بالینی دقیق و جمع آوری تاریخچه بررسی نمود. برای تشخیص اوتیسم خفیف یا اوتیسم سطح یک نیازمند بررسی کودک توسط یک متخصص اوتیسم با تجربه می باشد تا علائم اوتیسم خفیف را از دیگر اختلالات نظیر بیش فعالی و… تمایز دهد. در زیر یک نمونه از گزارش ارزیابی علائم اوتیسم خفیف آورده شده است:

وقتی که در سوابقش کنکاش کردم،  چیزهای بیشتری دستگیرم شد. او ابتدا کودک دشواری بوده است، به توجه و مراقبت بیشتری نیاز داشته است و همیشه کودکی ایرادگیر و غرغرو بوده است. والدینش می گویند بعدها که کمی بزرگتر شده بود و می توانست در محیط حرکت کند درباره نحوه کار چیزها بسیار کنجکاو بود وقتی به چیزی گیر میداد تحت آن را در می آورد بعد به سراغ بعدی می رفت. آن اوایل عاشق پنکه ‌سقفی بود، سه ساله که بود آنقدر نق می‌زد تا ما را وادار می‌کرد که به فروشگاه لوازم خانگی برویم و انواع پنکه ها را بررسی می‌کرد. مدتی هم با قطار درگیر بود و مدتی نیز درگیر هواپیما بود سال گذشته هم فکر و ذکرش فیلم (مختار) بوده است کتاب قصه هایش را خرید است، سپر و شمشیرش را خریده است، دیالوگ های آن را تکرار می‌کرد و اداهای او را در می آورد. همیشه حراف بود است.

خانواده توضیح می دهد کودک اوتیسم خفیف در اولین سالگرد تولدش از عبارات دو کلمه استفاده می‌کرد و در یک سال و نیمگی جمله میگفت اما گاهی اوقات این یک سوال را بارها و بارها تکرار می کند یا روی یک موضوع کلید می کند مثل همان مختار. در سه سالگی شروع کرد به خواندن اما بیشتر دلش می خواست در مورد فیلم مختار بخواند.

در ادامه ارزیابی های کودک اوتیسم درباره مهارت های حرکتی ظریف و خود مراقبتی پرسیدم و فهمیدم که ایلیا در هماهنگی حرکتی با ضعف مواجه بوده است تا ۱۸ ماهگی نمی توانسته از قاشق استفاده کند حتی الان هم دچار شلختگی حرکتی است. تا ۴ سالگی نمی توانسته دکمه هایش را ببندد و هنوز هم نمی تواند بند کفشش را ببندد یا با چاقو پیتزا را ببرد و با چنگال بخورد.

علایم اوتیسم خفیف- تشخیص اوتیسم خفیف- تست تشخیص اوتیسم خفیف- اوتیسم سطح یک

علایم کودکان اوتیسم در مدرسه

برای بررسی علایم اوتیسم سطح یک در مدرسه ابتدا باید به آموزش معلمان در زمینه علائم اوتیسم خفیف و نحوه تشخیص اوتیسم خفیف در کودکان پرداخت. پس از اطلاع رسانی درست می توان با کمک معلمین تست تشخیص اوتیسم خفیف را در مدرارس برای کودکان مشکوک انجام داد و نتایج را بررسی نمود.

دست خط این کودک اوتیسم خفیف، درشت و خرچنگ قورباغه است. در مورد حرکات درشتش نیز در ۱۴ ماهگی راه افتاده است و در ۲سالگی توانسته بدود. اما تا ۵ سالگی نتوانسته پدال دوچرخه را را پا بزند در حالی که پسرعموهایش در سه سالگی این کار را می‌کردند. ایلیا هنوز هم از دوچرخه سواری میترسد حتی اگر چرخ های کمکی وصل باشد. در ارزیابی متوجه شدم که هنگام پاسخ به سوالاتم بیشتر به شانه های من نگاه میکند وارد فضای شخصی ام می شود و تقریباً با من شاخ به شاخ می شود. حتی یک بار با لرزش لب هایش آب دهنش روی صورتم پاشید. این رفتار نشانگر عدم آگاهی کودک با علائم اوتیسم خفیف از فضای اجتماعی است. تحرک این کودک اوتیسم خفیف زیاد بود میزان توجه و تمرکزش برای کودکی به سن او کم بود ولی به سوالات مربوط به پدیده های عینی پاسخ میداد.  مثلاً (سگ چند تا پا داره؟) او در برخی موارد دارای استعداد خاصی بود مثلاً این کودک با تشخیص اتیسم خفیف علاوه بر اینکه روز تاریخ تولدش را میداند میدانست دقیقا در چه هفته ای از سال گذشته جشن تولد گرفته است (دانشمند تقویم) ایلیا از نظر واژگانی و نحو، جملات درستی استفاده می کرد اما زیر و بمی و نوای گفتارش غیر عادی بود که این از علایم اوتیسم خفیف می باشد. مثل یک دانشمند کوچک حرف میزد. گفتارش رسمی، خشک و با جزئیات بود. با توجه به سوابقه رشدی، رفتار وی حین ارزیابی و نتایج آزمون های استاندارد برای وی تشخیص اوتیسم خفیف گذاشته شد. اگر کودکی با همین ویژگی ها مراجعه نماید بر اساس نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، برای او تشخیص اوتیسم در سطح یک خواهیم گذاشت.

کلمات کلیدی: علایم اوتیسم خفیف- تشخیص اوتیسم خفیف- تست تشخیص اوتیسم خفیف- اوتیسم سطح یک

علائم اوتیسم متوسط در کودکان

تشخیص به موقع کودکان اوتیسم نکته ای مهم در روند درمان کودکان اوتیسم می باشد. علائم اوتیسم در کودکان در سنین زیر دو سال قابل تشخیص می باشد. مرکز درمان اوتیسم دکتر صابر با دو شعبه در غرب و شرق تهران به تشخیص علایم اوتیسم متوسط،اوتیسم خفیف و شدید و درمان کودکان اوتیسم  می پردازد. مرکز توانبخشی اوتیسم شامل قسمت های مختلف نظیر کاردرمانی اوتیسم، گفتار درمانی اوتیسم و روانشناسی کودک می باشد. در تشخیص اوتیسم سه سطح فرض شده است، علائم اوتیسم سطح دو یا اوتیسم متوسط در مقاله زیر ارائه شده است.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

صدرا : بیست و پنج ماهه با علائم اوتیسم متوسط

مادر صدرا می‌گوید : ( نگرانی من در مورد صدرا این است که کم حرف می زنند ۶ – ۷ کلمه دارد که هر وقت دلش می‌خواهد استفاده می کند.) (تاخیر در گفتار اولین دغدغه یا علامتی است که والدین را نگران اوتیسم می‌کند. اما برای من همان قدر که تولید گفتار مهم است، درک گفتار نیز اهمیت دارد. لذا از مادرش می پرسم که آیا همیشه به نام خودش پاسخ می دهد؟) (بچه ها معمولاً در نه ماهگی وقتی صدایشان می کنی به طور ارادی پاسخ می دهند.) مادرش می گوید گاهی اوقات فکر می کنم اصلا نمی شنود.

بررسی علائم اوتیسم سطح دو

دکتر اوتیسم سعی می کند با پرسش هایی از والدین علائم اوتیسم را در کودک بررسی کند. به نظر می رسد صدرا علائم اوتیسم متوسط را نشان می دهد.میپرسد آیا دستورهای ساده که به او می دهید را اجرا می کند؟ مثلاً بیا! اینجا یا … روبه من به بده! (بچه ها معمولا در حدود دوازده ماهگی شروع به اجرای دستورات میکنند.) مادر کودک میگوید کودکش در چند ماه اخیر (حدود ۲۰ ماهگی) شروع به اجرای دستورهای ساده کرده است. لذا به ذهن می‌رسد که ممکن است زبان ادراکی کودک اوتیسم ما نیز در کنار زبان بیانی اش با تأخیر مواجه باشد. از مادرش می‌پرسم آیا بازیهای ژستی مثل دالی موشه را بلد است؟ می‌گوید: بعضی وقت‌ها از ما تقلید می‌کند ولی خودش هیچ وقت شروع نمی کند (بچه‌ها در شرایط عادی حدود ۷ تا ۹ ماهگی از این بازی ها لذت میبرند در ابتدا به تقلید از اطرافیان این بازی را انجام می‌دهند سپس در حدود ۱۰ تا ۱۲ ماهگی خودشان این کار را انجام می دهند. اما در کودکان اوتیسم این رفتار کمتر دیده می شود.)

در ادامه روند ارزیابی علائم اوتیسم متوسط دکتر می پرسد، آیا به چیزی اشاره می کند یا به چیزهایی که شما اشاره می‌کنید نگاه می‌کند؟ (اشاره کردن یک فعالیت ارتباطی مهم که پا به پای گفتار رشد می کند و همزمان با شروع گفتار در حدود ۱۲ ماهگی ظاهر می شود.) والدینش می‌گویند وقتی چیزی می‌خواهد به آن اشاره می‌کند و به جایی که ما اشاره می‌کنیم اگر نزدیک باشد نگاه می کند. می پرسم خواسته‌هایش را چگونه نشان می دهد؟ والدینش می گویند گاهی از کلماتی که دارد استفاده می‌کند وقتی هم که اسمش را نمی‌داند به آن اشاره می کند اکنون دیگر نگران می‌شوند که کودکشان تنها دچار تأخیر در گفتار نیست بلکه در ادراک نیز تاخیر دارد و علاوه بر آن مشکل فراتر از گفتار است که خود نشانه اوتیسم سطح دو می باشد. حال بر مهارت های حرکتی ظریف مهارتهای خود مراقبتی متمرکز می‌شویم. این مهارت ها سرنخ‌های مهمی از رشد ذهنی کلی کودک به دست می دهد. برای مثال توانایی به دست گرفتن و استفاده از قاشق یک مهارت حرکتی ظریف است که نشان از رشد شناختی کودک نیز دارد چرا که کودک باید از کارکرد قاشق به عنوان یک ابزار را درک کند. والدین صدرا می گویند که حدود ۱۴ ماهگی استفاده از قاشق را یاد گرفته است که به موقع است و در پوشیدن و در آوردن لباس با بردن دست به داخل آستین یا در آوردن آن کمک می‌کند صدرا این مهارت هارا به موقع  کسب کرده است یعنی رشد مهارتهای تطابقی حرکتی ظریف غیر زبانی صدرا مطابق جدول مراحل رشد می باشد این امر مبین آن است که هوش عمومی صدرا طبیعی است در رابطه با مهارت های حرکتی درشت صدرا در ۱۵ ماهگی راه افتاده است و در ۱۸ ماهگی شروع به دویدن کرده است یعنی در آخرین فرصت رشد طبیعی آنها را کسب کرده است سپس در مورد بازی می پرسم باز یک فعالیت رشدی است که به طور همزمان توانمندی های زبانی شناختی و حرکتی کودک را منعکس می کند.

والدین صدرا می گویند دوست دارد به داستان گوش کند عاشق لامپ و پنکه (چیز های چرخان) است. اشیا را از گوشه چشمش نگاه میکند به شکل وسواس گونه ای در را باز و بسته می کند و فیلم های ویدیویی را به خاطر می سپارد هنگامی که هیجان زده می شود بال بال می زند یا دستهایش را مشت میکند.این ها همه از علایم اوتیسم سطح دو می باشد. هنگام ارزیابی صدرا، اورا کودکی هوشیار میبینیم که تمایل به ارتباط و همکاری ندارد کوتاه نا پایدار است و گاهی وقتی چیزی می‌خواهد کلمه ای نامفهوم می گوید از او می پرسم (توپ کو؟) در پاسخ به من لبخند می زند، می چرخد و توپ را پیدا می‌کند. و این نشانگر آن است که او قادر به اجرای دستورهای ساده بدون سرنخ اشاره ای می باشد که در سایر موارد موفق به تمایل او نشدم. وی درگیر علامت خروج روی در اتاقم بود و در حال بال بال زدن برای بررسی توانایی حل مسئله  از پازل اشکال و پیدا کردن اشیاء پنهان شده (قایم شده) استفاده کردم. این مهارت‌ها در حدود ۱۶ تا ۱۸ ماهگی در کودک عادی ظاهر میشود.

بر اساس سابقه رشدی صدرا مشاهده وی انجام آزمون های استاندارد می توان برای صدرا تشخیص اختلال طیف اوتیسم متوسط گذاشته شود. بر اساس نسخه پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی برای تشخیص اوتیسم سطح ۲ خواهیم گذاشت.

سوالات متداول:

1-تأثیر اوتیسم متوسط بر بازی‌های گروهی چیست؟
این کودکان معمولاً در بازی‌های مبتنی بر قوانین پیچیده (مثل فوتبال) یا فعالیت‌های تخیلی مشارکت نمیکنند. آنها ممکن است اصرار داشته باشند بازیها طبق قواعد خاص خودشان پیش برود یا فقط با یک دوست مشخص تعامل کنند. همچنین، درک مفاهیمی مانند برد و باخت یا رعایت نوبت برایشان دشوار است.

2-آیا رفتارهای تکراری در اوتیسم متوسط متفاوت است؟
پاسخ: بله، این کودکان ممکن است رفتارهای تکراری مانند تکان دادن دست ها یا چیدن اسباب‌بازیها به شکل خاصی را نشان دهند، اما نسبت به سطح شدید اوتیسم، انعطاف‌پذیری بیشتری در تغییر این الگوها دارند. با این حال، اختلال در روال عادی (مثل تغییر مسیر رفتن به مدرسه) هنوز میتواند موجب اضطراب شدید یا عصبانیت شود.

مشکلات کلامی اختلال یادگیری

اختلال زبان و گفتار در هر یک از اشکال گوناگون زبان علت زیربنایی بیشتر اختلالات یادگیری است. اختلال در زبان شفاهی شامل مواردی چون آگاهی واجی، دیر زبان باز کردن، اختلالات مربوط به دستور زبان یا نحو،نارسایی در فراگیری واژگان و درک ضعیف زبان شفاهی است.بسیاری از دانش آموزان دچار اختلالات یادگیری در موقعیت هایی که مستلزم تعامل های گسترده زبانی است و در مکالمه ها موفقیت چندانی به دست نمی‌آورند،و برای ادامه مکالمه مهارت کمی دارند. نوجوانان و بزرگسالان دچار اختلالات یادگیری غالباً در سراسر عمر از مهارت های زبان شفاهی و ارتباط زبانی با دیگران محروم اند. مرکز درمان اختلالات یادگیری دکتر صابر در دو شعبه غرب و شرق تهران با گرد آوری 46 نیروی متخصص گفتار درمانی، کاردرمانی و روانشناس کودک به بررسی تشخیص اختلال یادگیری و درمان اختلال زبان بیانی و دیگر مشکلات کودکان اختلال یادگیری به صورت تخصصی و با امکانات پیشرفته روز دنیا می پردازد.

اختلالات زبانی در مهارت‌های زبان نوشتاری نیز ظاهر می شود و بر خواندن،نوشتن یا املا نیز تاثیر می گذارد.دانش آموزانی که در روخوانی دچار مشکل اند غالباً در زبان شفاهی خود نیز ناتوانی هایی زیر بنایی دارند. کودکان خردسال و از جمله پیش دبستانی هایی که اختلال هایی در زبان شفاهی دارند معمولاً مهارتهای زبان شفاهی را می‌توانند کسب کنند اما اختلال پایه زبان آنها غالباً چند سال بعد به صورت ناتوانی در خواندن (dyslexia)دوباره ظاهر می‌شود.

 جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

اختلالات زبانی در کودکان اختلال یادگیری

اختلال زبانی با اختلال در گفتار تفاوت دارد. اختلالات گفتاری نابهنجاری در گفتار است نظیر مشکلات تلفظی (مثلاً اینکه کودک نمی تواند صدای «ر» را تلفظ کند)،اختلال در صدا (مثلاً صدای خیلی گرفته) یا مشکلات روانی گفتار (لکنت).اختلالات زبانی خیلی گسترده‌تر است و اختلال در تمامی انواع ارتباط و رفتاری کلامی را در بر می‌گیرد،دیر زبان باز کردن،اختلال‌های واژگانی،معانی واژه یا مفهوم سازی،کاربرد نادرست قواعد نحوی،و درک ضعیف زبان.

بسیاری از دانش آموزان دچار اختلالات یادگیری اختلالی زیربنایی در زبان دارند برخی از کودکان دچار تاخیر زبانی هستند.آنها ممکن است هرگز صحبت نکنند یا امکان دارد در سنی که زبان باید به طور معمول رشد یافته باشد از دامنه بسیار محدودی از لغات استفاده کنند. کودکی که تا ۴ سالگی حرف نزند تاخیر زبانی دارد.

در موارد زیادی وضعیتی نسبتاً شایع در کودکی مثل التهاب‌های گوش میانی ممکن است یادگیری زبان را به شدت دچار آسیب کند. مسئله التهاب گوش میانی ممکن است موجب ناشنوایی شود. ناشنوایی حتی اگر موقتی و خفیف باشد،چنانچه در زمانی رخ دهد که کودکان خردسال در مراحل حساس یادگیری زبان قرار دارند،ممکن است به تأخیر زبانی منتهی شود.

بعضی از کودکان حرف می‌زنند اما در جمله بندی کلمات را به شکلهای عجیب یا درهم ریخته ترکیب می کنند یا از کلمات نامناسب استفاده می نمایند. کودک مبتلا به این نوع نقص زبان ممکن است تازه در ۵ سالگی جملاتی نظیر «چرا او خوردن نمی کند؟» بگوید.این کودکان حتی اگر با محیط زبانی بدنی و فرصت کافی برای شنیدن و شرکت کردن در زبان انگلیسی استاندارد مواجه باشند،باز هم ممکن است چنین اختلال هایی در زبانشان پدید آید.

مطالعات تشخیص اختلال یادگیری نشان می دهد که دانش آموزان پیش دبستانی دچار انواع اختلالات زبان شفاهی غالباً بعدها در شکل های دیگر زبان نظیر خواندن و نوشتن نیز مشکل پیدا می کنند.باید دانست مشکلات شدید خواندن با مشکلات زبانی کودکان در سنین ابتدایی و مشکلات زبانی نوجوانان ارتباط دارد.

کودکانی که در خواندن ضعیف اند،در مقایسه با کودکان به هنجار از نظر خواندن،روانی کلامی ضعیف‌تر،واژگان گفتاری کمتر،مهارت های سازماندهی و یکپارچه سازی ضعیف در و توانایی جمله سازی کمتری دارند. این کودکان در معناشناسی،نحو و واج شناسی نیز کمبودهایی را نشان می دهند.

گفتار درمانی در اختلالات یادگیری

گاهی اختلالات زبانی،نا گویی دوران کودکی یا ناگویی رشدی نام می‌گیرد. ناگویی اکتسابی اصطلاح پزشکی است در مورد بزرگسالانی که توانایی صحبت کردن خود را به علت آسیب مغزی ناشی از سکته،بیماری یا تصادف از دست داده‌اند. اصطلاح ناگویی رشدی در مورد کودکانی به کار می‌رود که در اکتساب زبان شفاهی مشکلاتی جدی دارند که دلالت بر اختلال عملکرد دستگاه اعصاب مرکزی دارد.

احتمالاً بسیاری از دانش‌آموزان در پاره‌ای از اشکال زبان اختلال دارند: بعضی در شنیدن (دریافت اطلاعات نماد شنیداری)،عده‌ای در صحبت کردن (کاربرد نماد های شنیداری کلامی)،و برخی نیز در خواندن یا نوشتن زبان. کودک 3 ساله ای که دستورالعمل های ساده را متوجه نمی شود،کودک ۴ ساله ای که هنوز صحبت نمی کند و کودک ۱۰ ساله ای که نمی تواند بخواند یا بنویسد احتمالاً دچار اختلالات زبانی است.شواهد مربوط به رشد حاکی از آن است که نقایص شنیداری و زبانی عوامل بی نهایت مهمی در مشکلات یادگیری است،هرچند در مقایسه با جنبه‌های دیداری یادگیری از آنها غفلت شده است.

اختلالات زبان بیانی و دریافتی در اختلال یادگیری:اختلالات زبان شفاهی غالباً تحت عنوان اختلالات زبان دریافتی (مشکلات فهم زبان شفاهی و گوش دادن) یا اختلالات زبان بیانی (مشکلات کاربرد زبان شفاهی یا صحبت کردن) طبقه بندی می شوند.بعضی از کودکان دچار اختلالات کلی زبان هستند یعنی هم در زبان دریافتی و هم در زبان بیانی اختلال دارند. اختلالات کلی زبان هم بر فهم زبان و هم بر کاربرد آن تأثیر می‌گذارد.

اختلالات زبان دریافتی در اختلالات یادگیری: فرایند درک نظام کلامی،زبان دریافتی شفاهی خوانده می شود،هر اختلالی در این فرآیند ناگویی دریافتی نامیده می‌شود. زبان دریافتی پیش نیاز رشد زبان بیانی است.

برخی از کودکان معنای کلمه ای ساده را نیز درک نمیکنند. عده دیگری در واحدهای پیچیده‌تر و گفتار،نظیر جمله سازی یا واحدهای طولانی‌تر گفتار دچار مشکل اند. کودکی که دچار مشکلات زبان دریافتی است،ممکن است بتواند تک واژه‌هایی نظیر بنشین،صندلی،بخور و آبنبات او را بفهمد اما از فهم جمله ای که از آن واژه ها تشکیل شده است،نظیر «روی صندلی بنشینید و بعد آن آب نبات را» ناتوان باشد.بعضی از کودکان واژه ای را در متنی می فهمند اما قادر نیستند آن را به متن دیگری ربط دهند. واژه «در رفتن» ممکن است به معنای جابجا شدن از جای اصلی خود درک شود،اما وقتی در مورد نخ کش شدن جوراب زنانه،ترک کردن محل انجام وظیفه و جذب آن به کار برده می شود. امکان دارد کودک معنی آن را نفهمد.پژواک گویی عبارت از تکرار واژه ها یا جمله ها به روش طوطی وار بدون درک معنی آنهاست که شکل دیگری از اختلال زبان دریافتی است.

برخی از کودکان نمی‌توانند فرق سطوح زیر و بمی دو صدا را تشخیص دهند (تمایز صوتی) و عده دیگری نمی توانند صداهای مجزای یک واژه را تشخیص دهند یا نمی توانند صدا ها را ترکیب کنند و کلمه بسازند. اختلال دیگر در زبان دریافتی اختلال در تشخیص بخش های کوچک کلمه در جمله (تمایز تکواژی) است. به طور مثال ممکن است کودک نتوانند تفاوت صدای «ز» را در دو کلمه «رُز» و « رُس» تشخیص دهد.

فرآیند تولید زبان گفتاری زبان شفاهی و اختلال در این فرآیند ناگویی بیانی نامیده می شود. کودکان دچار این اختلال برای مشخص نمودن خواسته‌هایشان از اشاره و حرکات بیانگر سود می‌جویند. کودکان دچار اختلال زبان شفاهی قادرند حرف‌هایی را که زده می شود بفهمند،آنها هیچ گونه فلج ماهیچه ای که مانع صحبت کردنشان شود ندارند و از عهده تکالیف غیرکلامی بر می آیند. با اینهمه این کودکان در تولید گفتار یا صحبت کردن دچار مشکل اند.

گفتار درمانگر آن چند عارضه بالینی را درباره زبان بیانی مشخص کرده‌اند. نام پریشی عبارت از اشکال در پیدا کردن کلمه یا اختلال در به خاطر سپردن و بیان کلمه هاست. کودکان دچار نام پریشی ممکن است از کلمه ای مثل «چیز» به جای هر شیئی که نام آن را به خاطر نمی آورند،استفاده کنند. یا امکان دارد سعی کنند با توضیحات مقصود خود را بیان کنند. به طور مثال،وقتی از دختر ۱۰ ساله ای خواسته شد که بگوید ناهار چه خورده است،او به توصیف جزئیات پرداخت و گفت: «یه چیز قرمز گرد که دورش سیب زمینی ریخته بودند» ولی کلمه گوجه‌فرنگی را به یاد نمی آورد. عارضه دیگر اختلال حرکتی است. در این عارضه کودک صدای واژه را به خاطر می آورد،اما با اینکه دچار فلج نیست نمی‌تواند به طور ارادی نظام عضلانی اندام های گفتاری خود را حرکت یا تغییر دهد تا صوت های مناسب را ادا نماید.در نوعی دیگر از اختلال زبان شفاهی کودک تک واژه ها یا عبارت های کوتاه را می گوید اما برای ساختن جمله دچار مشکل می‌شود.

سوالات متداول:

1-آیا لکنت زبان به اختلال یادگیری مربوط می‌شود؟
لکنت به تنهایی یک اختلال گفتاری است، اما در برخی موارد می‌تواند همزمان با اختلال یادگیری دیده شود.

2-چطور بفهمم مشکل یادگیری فرزندم به زبان و گفتار مربوطه؟
اگر کودک در درک و بیان کلمات، جمله‌سازی یا پیدا کردن واژه مناسب مشکل دارد، احتمال وجود اختلال کلامی بالا است.

بهترین دکتر تشخیص تاخیر حرکتی کودکان و اختلال هماهنگی رشدی

ارزیابی و تشخیص اختلال هماهنگی رشدی از ارزش زیادی برخوردار است و در واقع اولین گام در درمان تاخیر حرکتی کودکان تشخیص اختلال می باشد. بنابراین تشخیص اختلال تاخیر تکاملی توسط دکتر تشخیص تاخیر حرکتی کودکان اولین گام درمان است. جهت تشخیص اختلال هماهنگی رشدی پرسشنامه ها و تستهای بسیاری وجود دارند که برخی از آنها جهت غربالگری اولیه استفاده می‌شوند، برخی دیگر جهت تعیین سطح اختلال هماهنگی رشدی فرد و برخی دیگر صرفاً جهت تشخیص قطعی اختلال تاخیر تکاملی هستند. برخی از تست ها ممکن است بخشی از هماهنگی بدن مثلاً هماهنگی حرکات ظریف، درشت یا فقط هماهنگی حرکتی چشم و دست را ارزیابی کنند و این گستردگی زمینه‌های تست باعث ازدیاد تست ها در این زمینه تشخیص تاخیر حرکتی کودکان گردیده است. دکتر صابر به عنوان بهترین دکتر تشخیص تاخیر حرکتی در کودک در زمینه تشخیص و درمان اختلال هماهنگی رشدی در کودکان مشغول به فعالیت می باشد. تیم تخصصی گفتاردرمانان و کاردرمانان مرکز در حیطه درمان اختلالات تکاملی و هماهنگی رشدی بهترین درمان های مورد نیاز کودکان را ارائه می نمایند.

تشخیص تاخیر حرکتی

در سال ۲۰۱۰ در دو کنفرانس که در ملبورن استرالیا و آلمان برگزار شد و اکثر محققین و دکتر تاخیر حرکتی معروف در این زمینه از اکثر کشورهای اروپایی،کانادا و استرالیا در آن شرکت داشتند،به علت گستردگی تعاریف،مداخلات و تست های ارزیابی در زمینه اختلال هماهنگی رشدی،جهت ایجاد هماهنگی و بروزرسانی و علمی سازی فعالیت ها در این زمینه تصمیماتی اتخاذ کردند که نتیجه آن یک مقاله مروری جهت شناخت،ارزیابی و مداخلات درمانی در مورد اختلال هماهنگی رشدی،در سال ۲۰۱۲ شد. که در مورد تعریف،مداخلات و ارزیابی تاخیر تکاملی در کودکان توصیه هایی تا سال ۲۰۱۶ داشت که این توصیه ها مورد تایید انجمن ناتوانی های کودکان اروپا قرار گرفت،بخش ارزیابی این مقاله به این شرح می باشد که ارزیابی تقریباً کامل و جدیدی از اختلال تاخیر تکاملی ارائه می دهد.

رویکردهای ارزیابی در اختلال هماهنگی رشدی

ویسلون وی بیان کرد تست های مورد استفاده در اختلال تاخیر تکاملی معمولاً از پنج نوع رویکرد ارزیابی استفاده می کنند. این رویکردها عبارتند از:

رویکرد مهارت های عملکردی نرمال : این رویکرد بیشتر،مهارت های عملکردی فرد را ارزیابی می‌کند. و معتقد است که مشکلات حرکتی کودکان فرایندی طبیعی دارند و خودشان را در عملکرد فرد نشان می‌دهند،ارزیابی ها مشکلات حرکتی در این رویکردها عمدتاً توصیفی می باشند،عملکرد هایی جهت دار یا هدفمند دارند (روی مهارت های عملکردی تمرکز می‌کنند)و یک وضعیت نرمال یا معیار طبیعی دارند که فعالیت کودک با تاخیر حرکتی را با آن مقایسه می کنند از جمله این تست ها تست ( MABC ) می‌باشد.

رویکرد توانایی‌های کلی در اختلال هماهنگی حرکتی:  این رویکرد نقایص یکپارچگی حسی حرکتی در دو زمینه مشکلات درکی حرکتی و اختلالات یادگیری مورد ارزیابی قرار می‌دهد. این نقایص آسیب های عصبی را آشکار می کنند طبق این رویکرد توانایی های کلی پایه (نظیر یکپارچگی حسی حرکتی) می توانند مورد ارزیابی قرار گیرند و با تشخیص و بهبود این نقایص می توان مشکلات حرکتی کودکان را بهبود بخشید به عنوان مثال: تست یکپارچگی حسی و برنامه حرکت را نام برد.

رویکرد عصبی- رشدی یا الگوی زیستی پزشکی در تاخیر تکاملی: در این رویکرد اعتقاد بر این باور است که با برخی از شاخص های نشان دهنده نورولوژیکال اولیه مانند دست و پا جفتی بودن میتوان وضعیت عصبی فرد را پیش بینی کرد و ضایعات خفیف مغزی و اختلال تاخیر تکاملی را تا حدودی تشخیص داد. این امر ممکن است با ارزیابی های عصبی- رشدی آزمایش گردد. و یک ترکیبی از کارهای یادگیری و نورولوژیکال (مانند علائم خفیف یا بدکارکردی ها (ضایعات) خفیف عصبی) تست خواهد شد و از یک وضعیت پایه رشدی یا نرم در ارزیابی‌های علائم خفیف استفاده می شود.

در حال حاضر نسخه های جدیدی از ارزیابی ضایعات خفیف عصبی جهت کودکان وجود دارد. ون ،پیترز،واسلو نشان دادند که کودکان با اختلال هماهنگی رشدی علائم بدکارکردی های خفیف عصبی را به‌خصوص به صورت ترکیبی از این بدکارکردی های خفیف عصبی نشان می دهند . با پیشرفت روش‌های تصویربرداری از اعصاب و تصویربرداری عملکردی از عملکرد اعصاب،ضایعات خفیف و شدید خودشان را در اختلالات هماهنگی رشدی و تاخیر حرکتی نوزاد بهتر نشان میدهند.

رویکرد سیستم داینامیک: این رویکرد بیان می کند توانایی ها و فرصت های کودکان با اختلال تاخیر تکاملی در ایجاد حرکات ترکیبی در تعامل با محیط و فعالیت های یادگیری کاهش یافته است،ارزیابی های تاخیر حرکتی مورد استفاده در این رویکرد شامل ارزیابی های بیومکانیکال،حرکت شناسی و آنالیز مشاهدات می باشد.

رویکرد شناختی نوروساینس در اختلال هماهنگی رشدی: این رویکرد پیشنهاد می کند که رشد غیر معمول مغز منجر به کاهش استعداد های شناخته شده به دنبال آن کاهش تجربیات یادگیری احتمال ابتلاء به اختلال تاخیر تکاملی را بیشتر می‌کند در این رویکرد سیستم های مغزی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند که در رشد مهارتهای حرکتی نقش دارند به عنوان مثال: مدلسازی داخلی یا تصویرسازی حرکتی و زمانبندی کنترل حرکتی توسط دکتر تاخیر حرکتی نوزاد در ارتباط با مسیر آهیانه- مخچه مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.

پرسشنامه ها ی تشخیص اختلال تاخیر رشدی

این پرسشنامه ها عمدتاً جهت غربالگری و تشخیص اولیه اختلال تاخیر تکاملی کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرند از آنجا که استفاده از تست های تشخیصی مانند ازوروتسکی پر هزینه و وقت گیر است استفاده از این پرسشنامه ها و تست‌های غربالگری در تشخیص اولیه و تشخیص اختلال هماهنگی رشدی در تعداد زیاد مانند دانش آموزان مدرسه بسیار مقرون به صرفه می باشند. این پرسشنامه ها برپایه سوالات مشکلات حرکتی طراحی شده و در نوع های ویژه کودکان،والدین و یا معلمین وجود دارند.

پرسشنامه های مشکلات حرکتی کودکان مربوط به والدین و معلمین

معمول ترین این پرسشنامه ها عبارتند از:

پرسشنامه ( DCD Q ) ، نوع تجدید نظر شده آن

چک لیست ( MABC2 ) و نوع تجدید نظر شده آن

پرسشنامه والدین ( DCD Q ) و پرسشنامه معلمین (چک لیست ( MABC ) ) میزان فعالیت و توانایی های کودک را در زمینه ها و مهارت های مراقبت از خود،مهارت های توپی و غیره ارزیابی می‌کنند.

پرسشنامه کوچک اختلال هماهنگی رشدی کودکان پیش از دبستان کانادا

( Canadian little developmental coordination disorder questionnaire for preschool children )

این پرسشنامه توسط والدین پر می شود و جهت تشخیص مشکلات هماهنگی حرکتی کودکان ۳ تا ۴ ساله مورد استفاده قرار می گیرد این پرسشنامه از اعتبار و روایی بسیار خوبی جهت غربالگری در سنین پایین برخوردار است.

پرسشنامه مشاهده مشکلات حرکت کودکان برای معلمین

این پرسشنامه ایتالیایی توسط معلم کودک پر می‌شود و یکی از سریعترین و قویترین تست های غربالگری در زمینه تشخیص علائم اختلال هماهنگی رشدی است. این پرسشنامه اختلالات برنامه حرکتی و حافظه دیداری-فضایی کودک را در ارتباط با علائم اختلال تاخیر تکاملی کودکان می سنجد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در زمینه تشخیص مشکلات عاطفی اجتماعی کودکان اختلال هماهنگی رشدی، معلمین نسبت به والدین مشکلات حرکتی بیشتری را کشف می کنند بنابراین در زمینه بررسی این موارد بهتر است نظر معلمین این کودکان را مورد ارزیابی قرار گیرد.

برخی از پرسشنامه های غیر تخصصی در این زمینه وجود دارند که روی مشکلات حرکتی کودک تمرکز می‌کنند،این پرسشنامه ها گرچه جهت تشخیص تاخیر حرکتی نوزاد و کودک( DCD ) ممکن است مناسب نباشد ولی با این حال ممکن است مفید واقع شوند،به عنوان نمونه می توان از چک لیست مهارت های حرکتی سال های اولیه و معیار فعالیت کودکان برای والدین و معلمین را نام برد.

پرسشنامه هایی که توسط کودک پر میشوند

برخی پرسشنامه های غربالگری توسط خود کودک پر می شوند این پرسشنامه ها کفایت کودک را در مهارت های حرکتی و عزت نفس کودک می سنجند. برخی از آنها عبارتند از:

معیار من

درک کفایت و سیستم تنظیم هدف

پرسشنامه خود درکی کودک از میزان کفایت،ترجیح و علاقه به فعالیت های فیزیکی ( CSAPPA )

این پرسشنامه ها نحوه تصور کودک از اختلالش نشان می دهند. پرسشنامه های خود ارزیابی از حساسیت لازم جهت تشخیص قطعی اختلال هماهنگی رشدی برخوردار نیستند، کری و اسچویمیکر معتقدند در بین آنها پرسشنامه خود درکی کودک از میزان کفایت،برگزیدگی و علاقه به فعالیت‌های فیزیکی کودکان ( CSAPPA ) از اعتبار بیشتری برخوردار است و این تست را جهت غربالگری و ارزیابی اختلال هماهنگی رشدی پیشنهاد می‌دهند.

پرسشنامه غربالگری تاخیر حرکتی کودک

پرسشنامه های غربالگری جهت تشخیص اولیه اختلال تاخیر تکاملی بسیار مفید هستند،این پرسشنامه ها بستگی به نوعشان توسط والدین و معلمین پر می‌شوند و پرسشنامه هایی که توسط والدین پر میشوند به نظر می رسد از اعتبار و درستی بیشتری برخوردار هستند،فرد پر کننده این پرسشنامه ها احتیاج با آموزش و راهنمایی کافی دارد.به هر حال به نظر می‌رسد با توجه به حساسیت پایین این تستها جهت غربالگری در جمعیتهای پایه مناسب نیستند.

در بین این پرسشنامه ها،پرسشنامه ها تجدید نظر شده تاخیر حرکتی کودکان ( DCD-Q-R )   تاکنون به عنوان بهترین  پرسشنامه ارزیابی اولیه شناخته شده است.

پرسشنامه ( CSAPPA )   بیشتر از لحاظ به دست آوردن دیدگاه کودک نسبت به اختلال هماهنگی رشدی توصیه می شود و این پرسشنامه به خصوص برای کشورهای اروپایی به جهت اینکه برخی لغات آن مخصوص آمریکای شمالی است مناسب نمی باشد و توصیه نمی گردد. با بررسی مطالعات از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۵ متوجه می‌شویم چک لیست ام ای بی سی ( The MABC checklist )  نسبت به ( DCD-Q-R ) بسیار کمتر مورد ارزیابی قرار گرفته است نوع تجدید نظر شده این پرسشنامه به نظر می‌رسد از اعتبار بهتری برخوردار می باشد. هر دوی این پرسشنامه ها ( DCD-Q-R و MABC2 )    برای کشورهایی که سوالات آنها با فرهنگ و ساختار آنها همخوانی دارد مناسب هستند. هر دوی این تست ها جهت غربالگری در جمعیت های زیاد (پایه) مانند یک کشور مناسب نیستند.

در کل این پرسشنامه ها به درمانگر تاخیر حرکتی کودک کمک می کنند که نمایی کلی از فعالیت های هر روز کودک و درک کودک نسبت به خود را به دست بیاورد. به جهت حساسیت پایین جهت تشخیص قطعی مناسب نیستند ولی برای تشخیص اولیه اختلال تاخیر تکاملی بسیار مناسب هستند.

ارزیابی های بالینی کودکان توسط دکتر تاخیر حرکتی نوزاد

این ارزیابی ها جهت کمک به تشخیص بهتر اختلال هماهنگی رشدی و تاخیر حرکتی نوزاد باید صورت گیرند.

تاریخچه

به دست آوردن تاریخچه اختلال بسیار ارزشمند است. تاریخچه اختلال تکاملی کودکان از نظر والدین،معلم یا مراقبین کودک و خود کودک به دست می آید و باید نکات زیر را در به دست آوردن آن رعایت کرد.

گزارش والدین

از والدین باید سه نوع تاریخچه گرفته شود که عبارتند از:

1. تاریخچه خانواده شامل داشتن اختلال هماهنگی رشدی،تاخیر حرکتی، اختلالات همراه،فاکتورهای محیطی (نظیر عناصر روانی-اجتماعی) اختلالات نورولوژیکی،اختلالات پزشکی،وضعیت هوشی و شرایط اجتماعی خانواده می باشد.
2. تاریخچه شخصی:شامل توضیحاتی در مورد منابع و عوامل ایجادکننده اختلال تاخیر تکاملی یا علت شناسی آن (دوران بارداری،شرایط تولد،روابط اجتماعی،شرایط و نکات مهم در مراحل رشد کودک،شرایط کودک در مهد کودک، (چنانچه سن کودک بالاست در مدرسه)،بیماری ها و اختلالات در حال حاضر و سابق،به خصوص اختلالات نورولوژیکی،اختلالات حسی و تصادفات می باشد.
3. تاریخچه اختلال و کودک: شامل تاریخچه اختلال هماهنگی رشدی و اختلالات همراه و عوامل ایجاد کننده آن،نحوه انجام مهارت های روزمره و میزان شرکت در آنها،خصوصیات فردی و شخصیتی می باشد.

تبصره: توضیحاتی در مورد مشکلات: سطح مشکلات حرکتی کودکان ،در حال حاضر مهارت های روزمره و میزان شرکت پذیری در فعالیت ها.

گزارش معلم

تاریخچه ای در مورد میزان عملکردها و فعالیت حرکتی و میزان شرکت در آنها،عناصر محیطی و سیستم های حمایتی و خصوصیات فردی و شخصیتی.

تاریخچه ای در مورد رفتارهای پایه کودک در مدرسه: که می‌توانند مشکلات حرکتی کودک و مشکلات همراه نظیر اختلالات توجه،رفتارهای طیف اوتیسم و اختلالات یادگیری را ایجاد کند.

تاریخچه وضعیت تحصیلی کودک

گزارش نقطه نظر کودک:این نقطه نظر کودک در مورد اختلال هماهنگی رشدی بهتر است گرفته شود تا با پرسش نامه تستی گرفته شده مقایسه گردد.

ارزیابی های بالینی و پاراکلینیکی

انجام ارزیابی های کلینیکی لازم است تا وجود تاخیر حرکتی کودک را از سایر اختلالات پزشکی و نورولوژیک تشخیص افتراقی دهد. همچنین این ارزیابی ها به تشخیص اختلال تاخیر حرکتی و عوامل تاثیرگذار جانبی کمک می‌کند. همانطور که میدانیم اختلال هماهنگی حرکتی در اختلال هماهنگی رشدی ناشی از آسیب های پزشکی و آسیب های ساختمانی مغز نمی باشد.

بنابراین این ارزیابی‌ها و آزمایشات باید انجام شود تا مشخص شود اختلال هماهنگی رشدی فرد ناشی از آسیب های پزشکی و آسیب های ساختمانی مغز نباشد،برخی از اختلالات پزشکی و شرایط روانی-اجتماعی می توانند که اختلال هماهنگی حرکتی ایجاد کنند (فلج مغزی-دسترونی های عضلانی،سوء استفاده از کودکان و محرومیت کودکان از تحریکات محیطی) این آزمایشات و ارزیابی ها در چند زمینه باید صورت گیرد که عبارتند از:

1. برخی اختلالات مغز و اعصاب: نظیر آسیب‌های راه کورتیکواسپاینال،مخچه،راه اکستراپیرامیدال،بیماریهای تقاطع نوروماسکولار (میاستنی گراو ) ،اختلالات نورومتابولیک ،آسیب های اکتسابی نورولوژیکال (قبل،حین و بعد از زایمان مانند ضربه مغزی) و آسیب اعصاب محیطی می توانند ایجاد اختلال هماهنگی حرکتی کنند.
2. اختلالات پزشکی: اختلال تاخیر حرکتی ناشی از اختلالات پزشکی نظیر کم کاری تیروئید،چاقی و بیماری‌های ژنتیکی نباشد.
3. اختلالات حسی: تاخیر حرکتی ناشی از اختلالات بینایی،عملکرد دستگاه وستیبولار و غیره نباشد.

تشخیص افتراقی بین اختلالات فوق و اختلال هماهنگی رشدی بسیار حائز اهمیت می باشد.

4. بدکارکردی های (ضایعات) کوچک اعصاب مرکزی (نورولوژیکال)

تحقیقات کمی در این زمینه جهت رابطه این بدکارکردی ها و تاخیر حرکتی وجود دارد.با این حال برخی تحقیقات نشان داده‌اند که کودکان با اختلال هماهنگی رشدی و برخی بدکارکردی هایی در مغز و نخاع دارند. گاسر نشان داد بین مهارت های حرکتی و سرعت حرکات با علائم نورولوژیکال خفیف یا ملایم یا به عبارتی بدکارکردی های کوچک مغز و اعصاب ( این علائم شامل حرکات همراه یا همان رفلکس همراه و آیینه‌های می‌باشد،ضایعاتی که در ام آر آی مشاهده نمی‌شوند بلکه با ام آر آی فانکشنال یا عملکردی قابل مشاهده می باشند و مربوط به فعالیت مغز بوده و مغز از نظر ظاهری هیچ مشکلی ندارد.) ارتباط ضعیفی وجود دارد. همچنین ولمن نشان داد بین علائم نرم مغز با نمره تست ارتباط معناداری وجود ندارد بنابراین در حال حاضر مدارک و منابع کافی در دسترس نیست تا تاخیر حرکتی کودکان را از طریق آزمایش علائم خفیف (ملایم) منبع نورولوژیکال تشخیص قطعی داد و وجود علائم خفیف نورولوژیکال شاخص کافی جهت تشخیص اختلال هماهنگی رشدی نیست (تشخیص قطعی نمی توان داد ولی می توان به اختلال تاخیر تکاملی فرد مشکوک شد و با انجام تست های تشخیصی به قطعیت رسید) برخی منابع قدیمی مانند گیلبرک و برخی منابع اخیر مانند لندگرن و گوستامنسون نشان دادند بین علائم خفیف نورولوژیکال یا بدکارکردی های خفیف مغزی با کودکان بیش فعال با مشکلات حرکتی ارتباط معنی داری وجود دارد بنابراین استفاده از این آزمایشات می‌توانند برای تشخیص برخی از کودکان با اختلال هماهنگی رشدی مانند کودکان با اختلال توجه شدید که نتایج تست های هماهنگی آنها زیاد قابل تکیه و اعتماد نیست،موثر باشند،ون و اسلو نشان دادند که از روی شدت و شرایط بدکارکردی های خفیف نورولوژیکال می توان تا حدودی میزان قدرت و ضعف فرد را در انجام مهارت های حرکتی حدس زد و تعیین نمود،ولی با این حال این ارزیابی بدکارکردی های نورولوژیکال راه مناسبی جهت تشخیص قطعی نمی باشد.

ارزیابی شناختی و رفتاری: از آنجا که اختلال تاخیر حرکتی در کودکان با بسیاری از مشکلات حرکتی همراه نظیر اختلالات یادگیری توجه و اختلالات طیف اوتیسم همراه است انجام ارزیابی ها در این زمینه توصیه می گردد و چنانچه علائمی از این اختلالات وجود دارد و باید از ارزیابی های دقیق استاندارد استفاده شود.

عملکرد شناختی: در این گونه ارزیابی‌ها چنانچه سابقه تحصیلی و مهارتهای تحصیلی موجود است که احتیاجی به انجام تست‌های تخصصی هوش و استعداد نیست ولی چنانچه درمانگر مشکوک به کند ذهنی است،انجام تست های هوش توصیه می گردد.

انجام ارزیابی های بالا باعث می‌شود تا درمانگر به درک مناسبی در مورد اختلالات حرکتی دست یابد و متوجه گردد که احتمالاً اختلال تاخیر حرکتی ناشی از شرایط پزشکی،نورولوژیکال یا حتی رفتاری نباشد. تجربه درمانگر در انجام و ارجاع کودک مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی به مراکز تشخیص درمانی بسیار حائز اهمیت است،وجود یک کاردرمانگر با تجربه (به جهت اینکه کاردرمانگران طیف وسیعی از اختلالات نورولوژیکالی،روانپزشکی و اختلالات روانشناسی و پزشکی را مطالعه می کنند و در محل کار به صورت تجربی مشاهده می کنند) در تشخیص اینکه آیا کودک احتیاج به آزمایشات پاراکلینکی دارد، بسیار کمک کننده است،به عنوان مثال با یک مشاهده ساده و چند تست حرکتی به راحتی می‌توان اختلال هماهنگی حرکتی ناشی از فلج مغزی،ضربه مغزی،ضایعات مخچه،بیزال کانگلیون (بخصوص در موارد شدید) و یا حتی اختلالات طیف اوتیسم (به خصوص در موارد شدید) را از اختلال هماهنگی رشدی تشخیص داد که احتیاجی به ارزیابی های پاراکلینکی نباشد اگر چه اکثر این کودکان معمولا در ماه ها یا سال های قبل این دوباره ارزیابی ها نظیر ام آر آی و سی تی اسکن را انجام داده‌اند،البته در موارد خفیف یا مشکوک بهتر است ارزیابی های پاراکلینیکی صورت گیرد .

توانبخشی در اختلال تاخیر کلی رشد

لازم به ذکر است در حیطه درمان اختلال تاخیر تکاملی و تاخیر حرکتی نوزادان و کودکان  کاردرمانی در اختلال هماهنگی حرکتی  که شامل کاردرمانی جسمی و کاردرمانی حسی حرکتی همچنین مداخلات پیشرفته نظیر سنسوری روم و در مرکز کاردرمانی و گفتار درمانی دکتر صابر، دکتر تاخیر حرکتی کودکان و نوزادان انجام می گیرد.

کاردرمانی در اختلال حرکتی در کودکان

کاردرمانی جسمی در اختلال حرکتی کودکان و اختلال تاخیر تکاملی نقش بسزایی دارد. تمرینات تقویت عضلات همراه با ماساژ درمانی تخصصی از مواردیست که در کاردرمانی جسمی کودکان با تاخیر تکاملی انجام می شود .از دیگر اقدامات کاردرمانی در مشکلات تکاملی کودکان کاردرمانی تعادلی و حسی حرکتی است که موجب بهبود توانایی های تعادلی و حرکتی کودکان می گردد. همچنین تقویت مهارت های رشدی کودک و کنترل رفلکس های کودکان موجب تسریع در رشد حرکتی کودکان می شود.

سوالات متداول:

1.آیا برای تشخیص تاخیر حرکتی نیاز به آزمایش خون است؟

خیر، برای تشخیص تاخیر حرکتی در ابتدا دکتر متخصص سوالاتی را درباره تاریخچه خانوادگی و مراحل رشد نوزادی از شما می پرسد، در مرحله بعد به ارزیابی بالینی کودک می پردازد. در صورت مشاهده علائم خاصی که نیاز به بررسی داشته باشد ممکن است جهت بررسی به متخصص مغز و اعصاب رجاع داده شود.

2. پس از تشخیص تاخیر حرکتی چه درمان هایی توصیه می شود؟

بهترین درمان برای بهبود تاخیر حرکتی درمان های کاردرمانی و گفتاردرمانی است که به کودک کمک می کنند مراحل رشد حرکتی را آموزش دیده و به رشد مناسب خود برسند.

علائم اوتیسم در کودکان سه ساله

یکی از نکات مهم در درمان کودکان اوتیسم تشخیص زود هنگام علائم اوتیسم در کودک توسط دکتر اوتیسم می باشد. مرکز اوتیسم دکتر صابر در دو شعبه غرب و شرق تهران در زمینه تشخیص زودهنگام علائم اوتیسم در کودکان همچنین انجام تست های تشخیصی فعالیت می نماید. وجود امکانات پیشرفته و تجهیزات مدرن درمانی در زمینه کودکان اوتیسم در مرکز اوتیسم دکتر صابر این امکان را برای مراجعین فراهم نموده که با تشخیص دقیق علائم اوتیسم در کودکان سه ساله و پایین تر از آن به طرح درمان توانبخشی همه جانبه توسط تیم کاردرمانی اوتیسم، گفتار درمانی اوتیسم و روانشناسان کودک با تجربه در زمینه کودکان اتیسم پرداخته و بهترین استفاده را از زمان طلایی درمان کودکان اوتیسم برده و به یاری خداوند متعال بسیاری از کودکانی که با علائم اوتیسم در سنین پایین به مرکز توانبخشی اوتیسم دکتر صابر مراجعه کرده اند با درمان پیوسته از طیف اوتیسم خارج و یک زندگی عادی را تجربه می کنند. در ادامه به شرح نمونه موردی از مراجعین مرکز پرداخته می شود.

علام هشدار دهنده اوتیسم در کودک 3 ساله

اختلال اوتیسم شامل طیف وسیعی از علائم و نشانه ها می باشد .این علائم در هر کودک با کودک دیگر متفاوت است و جهت تشخیص دقیق نیاز به بررسی متخصص اوتیسم می باشد. اما بعضی علائم در بیشتر کودکان اوتیسم دیده می شود. کودکان اوتیسم بسته به سطح درگیری ممکن است علائم شدید یا خفیفی را از خود نشان دهنده اما همه این کودکان تاخیر در گفتار و مشکلات ارتباطی را از خود نشان می دهند. عدم ارتباط چشمی مناسب، عدم واکنش به اسم خود از علائم هشدار دهنده ای است که در کودکان سه ساله به وضوح قابل مشاهده است و والدین نباید آن را به حساب خجالتی بودن یا توجه پایین کودک بگذارند. از دیگر علائم شایع رفتار های کلیشه ای مانند بال بال زدن در دست ها و یا چرخش به دور خود یا چرخاندن اسباب بازی ها توسط کودک می باشد. روی پنجه راه رفتن، خیره شدن به چرخش اشیاء و بهمریختگی حسی در کودکان از دیگر نشانه های اوتیسم می باشد که در کودکان در سنین 3 سالگی و پایین تر قابل مشاهده است.

یک کودک سه ساله که علائم اوتیسم را نشان می ‌دهد ممکن است در تعاملات اجتماعی، ارتباطات و رفتار های تکراری مشکلاتی از خود بروز دهد. این موارد می‌ تواند شامل تأخیر در رشد زبان، عدم تماس چشمی، عدم پاسخ به نام خود، بازی غیر عادی با اسباب ‌بازی‌ ها و حرکات تکراری باشد. طبق گفته Canada.ca اگر نگرانی‌ هایی درباره کودک خردسال خود دارید، مشورت با یک متخصص تشخیص اوتیسم برای تشخیص و حمایت مناسب بسیار مهم است. یک سوء تفاهم وجود دارد که اوتیسم می ‌تواند در دوران کودکی یا حتی در مراحل بعدی زندگی ایجاد شود. در حقیقت، اختلال اوتیسم در سن خاصی ایجاد نمی ‌شود؛ این چیزی است که کودکان با آن متولد می شوند. با این حال، اوتیسم می ‌تواند مورد توجه قرار نگیرد و برخی افراد تا اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی تشخیص اوتیسم را دریافت نمی ‌کنند. از آن جایی که کودکان اوتیستیک متفاوت از هم سن و سالان خود فکر می‌ کنند و تعامل دارند، ممکن است برای دستیابی به اهداف منحصر به فرد خود به پشتیبانی و ابزار نیاز داشته باشند. این شامل پیش رفتن با سرعت خود و یافتن روش‌ های یادگیری ترجیحی آن هاست. برخی از علائم اوتیسم در کودکان سه ساله عبارت اند از:

-ابراز احساسات کم یا عدم ابراز احساسات

-عدم وابستگی به والدین

-عدم علاقه به بودن با کودکان دیگر

-عدم علاقه به بازی با کودکان دیگر

-تمرکز بر یک اسباب بازی یا شی خاص

-تکرار مکرر کلمات یا عبارات خاص

-عدم تکلم

-مشکل در آموزش دستشویی رفتن

-نشان دادن رفتار های پرخاشگرانه (کوبیدن سر به دیوار، کندن پوست، کتک زدن دیگران و…)

-بال بال زدن دست ها

-تکان خوردن یا چرخیدن

-داشتن حملات خشم یا فروپاشی های مکرر

-اجتناب از تماس چشمی

-نشان ندادن واکنش به نام خود

-حساس به تماس فیزیکی و اجتناب از آن

-مشکل در درک و همدلی با احساسات دیگران

برای والدینی که نگران علائم احتمالی اوتیسم در فرزند سه ساله خود هستند، اولین قدم مشورت با یک متخصص تشخیص اوتیسم در کودکان است. مراحل و فرایند های پذیرفته شده ای برای تشخیص اختلال طیف اوتیسم در کودکان وجود دارد. مهم است که توجه داشته باشید که اوتیسم در یک طیف وجود دارد و کودکان ممکن است با سطوح مختلف اوتیسم تشخیص داده شوند. اگر علائم اوتیسم با تاخیر در سایر زمینه های رشد کودک همراه باشد، ممکن است توصیه شود که مشاوره ژنتیک انجام شود تا تحلیل ژنتیکی برای علت آن مشخص شود.

می خواهم شما را با کودکی آشنا کنم که بسیاری از جنبه های اوتیسم را به ما نشان خواهد داد. بهترین راه برای اینکه یک کودک همه ویژگی هایش را به شما نشان دهد و راحت با شما کار کند آن است که با او دوست باشی! گاهی این یعنی با کودک روی زمین بنشینی و بازی کنی. گاهی نیز یعنی اینکه به کودک اجازه بدهی اتاق را راحت وارسی کند. یا با اسباب بازی هایی که حواسش را تحریک میکند بازی کند (توپ های چراغ دار، جغجغه چرخان…) در همه موارد یعنی به کودک احترام بگذاری و او را بپذیری، همون طور که هست! حتی وقتی که سعی می کنی رفتارش را تغییر دهی.

علائم کودک اوتیسم در سه سالگی (علی:سی و سه ماهه)

والدین علی در اولین جلسه نگران ایشان را اینگونه ابراز می کنند : (علی دچار تاخیر در گفتاره، نامفهوم حرف میزنه. یه چیزایی میگه ولی ما نمیفهمیم. فکر می‌کنم وقتی بهش میگی نکن میفهمه، ولی اغلب اوقات وقتی باهاش حرف میزنیم یا کاری ازش میخوایم گوش نمیده، بعضی وقت ها فکر میکنیم نمیشنوه اما شنوایی سنجی گفته شنوایی اش خوبه ! برای رسیدن به چیزهایی که میخواد دست مارو رو میکشه   به سمت اون جایی که میخواد تا باهاش بریم. و دست مارو میگذاره روی چیزی که میخواد.)

می پرسم چیز دیگه ای هست که نگرانتون کرده باشه؟

به طور عجیبی عاشق گوشه آدماست! وقتی بغلش می کنی همش میخواد دست بزنه به گوش ات یک کارهایی رو همش تکرار می کنه. مثلاً موقع خواب هر شب باید یه کارهای مشخصی رو تکرار کنیم و اگر نه پخش میشه روی زمین!

• چطوری بازی میکنه؟
• عاشق ردیف کردن اسباب بازی ها شه. ساعت ها سرگرمش میکنه! یا ورق زدن صفحه های کتاب! نه این که به غصه هاش علاقه مند باشه، فقط ورق میزنه. یا اینکه یکی از ماشین هایش رو عقب و جلو میبره و به چرخش چرخ هایش روی زمین نگاه می کنه. وقتی خیلی ذوق زده میشه شروع میکنه به چرخیدن به دور خودش یا روی پنجه های پاهاش راه میره، دوست داره که باباش قلقلکش  بده یا باباش دور اتاق دنبالش بدوه . البته بیشتر دوست داره خودش تنها یه جا بشینه و با مهره هایش بازی کنه.

اینها فقط یک بخش از مکالماتی است که با والدین علی کودک اوتیسم سه ساله داشتم. چیزهایی که آنها گفتند علائم مختلف اوتیسم است. رفتارهای تکراری و خشک، عاشق اشیا چرخان، بازیهای محدود و ساده، حالت های بدنی عجیب و غریب (شکلک) های عجیب و تاخیر در همه حوزه های زبان همه از علائم اوتیسم در کودکان می باشد. از کارهای دیگر او که والدینش نام می برند آن است که هنوز با دست غذا میخورد (مهارت هفت ماهگی) و هنوز از قاشق استفاده نمی کند کاری که باید حدود ۱۸ ماه قبل یاد می ‌گرفت! وقتی از والدیتنش میپرسم با مداد رنگی هایش  چیکار میکنه؟ والدین او می گویند: که نه میتونم بهش مدادشمعی بدم فقط میخواد اونا رو بخوره!

بچه ها معمولاً اول عدد مداد رنگی به عنوان دندان گیره استفاده می کنند، اما از حدود ۱۲ تا ۱۴ ماهگی دیگر برای نقاشی از آن استفاده می کنند تقریباً همان سنی که استفاده از قاشق را شروع می کنند. تاخیر علی در استفاده از قاشق و مداد رنگی من را نگران می کند. اوتیسم خالص شامل این نقایص نمی‌شود. لذا وجود این علائم احتمال یک تاخیر شناختی و حتی یک عقب ماندگی ذهنی را زیاد میکند.

معاینه علایم کودکان اوتیسم در مرکز اوتیسم

حین معاینه علائم اوتیسم، علی تقریباً هیچ گونه تماس چشمی برقرار نمی کند و صداسازی اش محدود به گریه کردن می باشد. هیچ یک از دستور های من را چه با اشاره و چه بدون اشاره به اجرا نمی‌کند (مثلاً وقتی دستم را دراز می کنم و می گویم توجه نمی‌کند.) وقتی مکعب ها را روی هم میچینم یا با مداد نقاشی می کنم از من تقلید نمی کند اصلاً همکاری نمی کند. علی از من و نیات من بی خبر است. کودک اوتیسم از دیگران بریده است و از همکاری یا مخالفت با دیگران عاجز است. از طرف دیگر علی وقتی قرار نیست به من نگاه کند یا با من همکاری کند با وسایلم (وسایل معاینه) سرگرم می شود ما این رفتارها را رفتارهای محرک محور می گوییم به عبارت دیگر این شکل و جنبه های فیزیکی اشیا است که رفتارکودک اوتیسم را هدایت می کند.

مثل اینکه شکلها را توی سوراخ های شان بگذارد(پازل یا کره هوش) کودک بدون ارتباط با بزرگترها، مستقیم سروقت اشیا می رود. این کارها در سنین پایین تر طبیعی است. که با تکان دادن یک جغجغه صدایش را در بیاورد در هفت ماهگی طبیعی است یا اینکه اشکال را با هم جور کند و آن را از سوراخ های هم شکلش در کره هوش به داخل  کره بیاندازد در ۱۶ ماهگی عادی است. اما در سن علی در (سی وسه ماهگی) رفتار کودک باید مبتنی بر سرنخ‌های اجتماعی باشد و از اشیا متناسب با کاربرد آن استفاده کند مثلاً راندن یک قطار غذا دادن به عروسک نگاه کردن عکس های یک کتاب تقلید کردن از بزرگسالان! نه اینکه فقط با جنبه های فیزیکی اشیا درگیر باشد. بچه های دارای اوتیسم در سن پیش دبستان در تکالیف محرک محور خوب عمل می کنند. اما هنگامی که مجبور به در یافتن سرنخ از فرد دیگری می باشند، شکست می خورند.

من بارها کودکان اوتیسم را دیده‌ام که تکالیف پیچیده مستلزم جور کردن اشکال مثل پازل ها را مثل آب خوردن انجام میدهند اما از انجام یک تقلید ساده مثل روی هم گذاشتن دو مکعب عاجزند. البته نه این که نتواند یا نداند چه طور مکعب ها را روی هم بگذارد بلکه مشکل در ناتوانی کودک در فهم این نکته است که از او انتظار می‌رود کار فرد بزرگسال تقلید کند. علی به راحتی تکلیف مرتب کردن میله های رنگی بر اساس بلندی یا رنگ (پگ بورد) را که برای بچه های ۱۴ تا ۱۶ ماهه طراحی شده است انجام می دهد. اما وقتی آن را تمام کرد به جای اینکه به دنبال تشویق باشد یکی از میله ها را برداشته و جلوی چشمانش می چرخاند با توجه به سوابق رشدی علی، مشاهدات من و نتایج آزمون های استاندارد در زمینه تشخیص علائم اتیسم در کودکان می‌توان برای علی تشخیص اوتیسم با تاخیر در مهارت های تطابقی (ناتوانی در استفاده از قاشق با عنوان یک ابزار) و تاخیر در رشد گذاشت. اگر امروز علی مجدداً با همین ویژگی مراجعه نماید بر اساس نسخه پنجم راهنمایی تشخیصی و آماری اختلالات روانی ( دی اس ام ) برای او تشخیص اوتیسم سطح ۳ با تاخیر در مهارت های تطابقی و تاخیر در رشد خواهیم داشت.

مرکز کاردرمانی و گفتار درمانی دکتر صابر در زمینه انجام تست های تشخیصی در زمینه اوتیسم و تست های هوش ،تست های توجهو تمرکز و آزمون هماهنگی حرکتی در کودکان دارای بخش تخصصی می باشد که توسط تستر های با تجربه در حیطه سنجش کودکان انجام می پذیرد.

منابع:

www.nhs.uk

allypediatric.com

سوالات متداول:

1- اگر کودک سه ساله‌ام چند علامت دارد اما بسیار باهوش است، باز هم ممکن است اوتیسم داشته باشد؟
بله، بسیاری از کودکان با اوتیسم عملکرد بالا (مانند سندرم آسپرگر) هوش طبیعی یا بالایی دارند اما در مهارت‌های اجتماعی مشکل دارند.

2-کودک سه ساله‌ام فقط غذای با رنگ سفید می‌خورد. آیا این از نشانه‌های اوتیسم است؟
محدودیت‌های شدید غذایی بر اساس رنگ، بافت یا ظاهر غذا از نشانه‌های رایج مشکلات حسی در اوتیسم است.