علائم آپراکسی چیست| درمان آپراکسی گفتاری | درمان آپراکسی در کودکان| کلینیک دکتر صابر

مرکز گفتار درمانی دکتر صابر در حیطه درمان آپراکسی در کودکان و بزرگسالان فعالیت می نماید. بخش تخصصی گفتار درمانی مرکز مجهز به امکاناتی نظیر اتاق شنیداری، سنسوری روم، گفتار درمانی است. از خدمات مرکز درمان لکنت کاردرمانی درکی حرکتی می باشد در درمان آپراکسی گفتاری موثر است. مرکز درمان آپراکسی دکتر صابر با در اختیار داشتن 32 نیروی گفتار درمان و روانشناسان کودک و کاردرمان در جهت بهبود کودکان مبتلا به لکنت تلاش می کنند.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

 دکتر تشخیص آپراکسی و دیس پراکسی-علائم آپراکسی

برای تشخیص آپراکسی و دیس پراکسی توسط دکتر متخصص آپراکسی باید علائم زیر چک شود.

1. گفتار کند، پرزحمت، توام با تردید و تقلا و رفتارهای کورمال و مشهود در ساختارهای دهانی.
2. عدم وجود هر نوع ضعف، کندی یا ناهماهنگی عضلانی در معاینه دهانی حرکتی کودکان آپراکسی.
3. وجود خطاهای تولیدی بی ثبات و غیر قابل پیش بینی.
4. خطاهای تولیدی بیشتر کودکان آپراکسی در واژه های سایشی،مرکب و خوشه های همخوانی واقع می‌شود تا در واکه ها، همخوان های انسدادی یا همخوانهای منفرد.
5. نواقص تولیدی در کلمات چند هجایی بیش از تک هجایی ها روی می دهد.
6. گفته های خودکار (نظیر شمارش یا نامیدن روزهای هفته به صورت متوالی) از وضعیت تولیدی بهتری برخوردارند تا گفته های ارادی و بدیع.
7. یکنواختی نوای گفتار و وجود مکث های نابجا در کودکان آپراکسی.
8. ضعف در مهارت‌های حرکات تکراری دهانی.
9. طبیعی بودن مهارت های درک شنیداری در فرد مبتلا به آپراکسی.
10. بهینه بودن مهارت های نوشتاری نسبت به مهارت های گفتاری.
11. خودآگاهی مناسب از خطاهای گفتار.

اهداف درمان در آپراکسی -درمان دیسک پراکسی

1. به کارگیری گفتار در سطح مکالمه با حداکثر صحت تولیدی و تناسب در نوای گفتار در کودک آپراکسی
2. حفظ تحرک عضلانی دهانی و آگاهی جنبشی دهانی بسنده به منظور حمایت از تولید مناسب گفتار در بیماران اپراکسی
3. کاربرد مداوم راهکارهای جبرانی به منظور کمک به بیرون ده کلامی بهینه در فرد آپراکسی.
4. استفاده موثر از سیستم ارتباطی منطبق/مکمل به منظور انتقال نیازها و انتظارات مراجعین مبتلا به آپراکسی ( کنش پریشی) در نبود گفتار واضح.

چه نوع نکاتی در درمان آپراکسی کودکان (کنش پریشی) و دیس پراکسی باید در نظر گرفت

1. جهت بررسی تشخیص فعلی وضعیت مراجعین مبتلا به آپراکسی، تاریخچه پزشکی، درمان قبلی و توانمندی مراجعین مبتلا به دیس پراکسی در کسب بهبودی،با تیم پزشکی صحبت کنید.
2. ارزیابی گفتاری-زبانی کاملی را با تاکید خاص بر ارزیابی دهانی حرکتی اجرا نمایید، به خصوص بر توانایی مراجعین مبتلا به کنش پریشی یا آپراکسی در اجرای حرکات دهانی خودکار و ارادی توجه نمایید.
3. ترتیب یک ملاقات مشروح را با مراجعین مبتلا به آپراکسی و مراقب بینش بدهید تا یافته‌های ارزیابی،ارتباط وضعیت پزشکی با گفتار،و پیش آگهی میزان بهبودی در ارتباط کارکردی را به بحث بگذارید،با در نظر گرفتن سطح تحصیلی،شغل و سطح عمومی ارتباطی مراجعین مبتلا به دیس پراکسی،از خانواده وی اطلاعاتی را کسب کنید تا برنامه درمانی مرتبط با نیازهای ارتباطی وی را طراحی نمایید.
4. با این درخواست از بیمار که تصاویر (بزرگ) اشیا کارکردی را با انگشت ردیابی کند، مراحل اولیه درمان کارکرد بینایی (VAT ) را به مراجعین مبتلا به آپراکسی آموزش دهید. در صورتی که وی قادر به ردیابی تصویر به صورت ارادی نیست،با قرار دادن دستتان روی دستش به او کمک کنید.
5. با ارائه چند تصویر به مراجعین مبتلا به آپراکسی و درخواست آن که تصویر موردنظر را نشان دهد به وی آموزش دهید به محرک بینایی به صورت صحیح اشاره نمایند تا مفهوم کنترل ارادی را بفهمد،اشاره به تصویر را به یک تکلیف پایانه باز تبدیل نمایید که در آن مراجعین مبتلابه دیس پراکسی باید بیان شما را با اشاره به یک تصویر صحیح از میان سه یا چهار تصویر کامل کند (مثلاً شما می گویید «توپِ…» و مراجعین مبتلا به کنش پریشی به تصویر «پسر» اشاره می‌کند.)
6. به مراجعین مبتلابه آپراکسی گروهی از حرکات بیانگر مرسوم را بیاموزید (مثلاً قرار دادن انگشتتان روی دهان برای «خوردن» و یا حالت دادن انگشتان دست به شکل ( C ) در جلوی دهان برای «نوشیدن»)،حرکت بیانگر را هنگام بیان کلمه انجام دهید،از مراجعین مبتلا به دیس پراکسی بخواهید این حرکت را بدون گفتن کلمه تقلید نماید،در صورتی که وی قادر به اجرای ارادی حرکت بیانگر مذکور نیست با قرار دادن دستتان را روی دست مراجعین مبتلا به کنش پریشی به وی کمک کنید.
7. فک کودکان مبتلا به آپراکسی را با دست تا آخرین حد ممکن پایین آورید تا دهان کاملا باز شود،سپس فکر را به موقعیت اولیه (کاملاً بسته) برگردانید،. سه بار و هر پنج مرتبه این حرکت را انجام دهید.
8. به منظور افزایش حرکات و گردش تمام ساختارهای دهانی،حرکات کند و اغراق آمیز جویدن (روش جویدن) را به نمایش گذارید،از مراجعین مبتلا به دیس پراکسی بخواهید حرکات جویدن را تقلید نماید.
9. حرکات دهانی غیر گفتاری (نظیر لبخند زدن،بیرون آوردن زبان،گاز گرفتن لب پایین،غنچه کردن لب ها) را انجام دهید و از مراجعین مبتلا به کنش پریشی بخواهید که آنها را تقلید کند،در صورتی که کودکان آپراکسی قادر به انجام ارادی این حرکات نباشد،با‌ دست شکل مطلوب را به ساختار های دهانی بدهید.                                                                                                                                                                                                  
10. هنگامی که مراجعین مبتلا به آپراکسی بتواند به صورت باثباتی حرکات دهانی غیر گفتاری را تولید نماید،حرکات دهانی را با صداها ترکیب نمایند،(مثلاً از لبخند برای صدای ( ii ) از گاز گرفتن لب پایین برای صدای ( f f ) و از غنچه کردن لب ها برای صدای ( u u )    استفاده کنید) و صداها را به کلمات ساده تبدیل نمایید (مثلا ( f f ) به «فیل»  و ( u u ) به « اونا» تبدیل شود).
11. به مراجعین مبتلا به دیس پراکسی حرکات بیانگری را بیاموزید که توام با حرکات گفتاری استفاده نماید (مثلاً باز و بسته کردن دست نشانگر باز و بسته کردن دهان یا اشاره انگشت نشانه به هر گوشه دهان نشانگر ( e e ) است.)
12. به  فرد آپراکسی بیاموزید به صورت فیزیکی لب ها،گونه ها،و زبان را به گونه‌ای دستکاری کند که جایگاه تولید تسهیل شود (مثلاً لب ها را محکم به یکدیگر بچسباند تا صدای ( p ) را تولید کند.)
13. صداها و هجاهای منفرد را تولید کنید تا کودکان مبتلا به آپراکسی از شما تقلید نماید. استفاده از آینه به مراجعین مبتلابه آپراکسی کمک می‌کند که تولید خویش را با گفتاردرمانگر مقایسه نماید.
14. تولید شفاهی مراجعین مبتلا به دیس پراکسی را با استفاده از مدل سازی، رد گیری و تمرینات رفتاری، به هجاها و کلمات معنی دار کوتاه نظیر «پا» و « نه» بسط دهید.
15. کودکان مبتلا به آپراکسی را تشویق نمایید که بارها یک هجا یا کلمه معنادار را همزمان با شما (گفتار درمانگر) بگوید،به تدریج از میزان تقلید مستقیم بکاهید به این صورت که ابتدا کلمه را الگوسازی نمایید و سپس در حالی که مراجعین مبتلا به کنش پریشی کلمه را میگوید شما لب بزنید (کلمه را زیر لب بگویید)،ابتدا یک کلمه را الگوسازی نمایید و از کودکان مبتلا به آپراکسی بخواهید آن را تکرار کند،کاربرد الگوی شفاهی را به تدریج حذف نمایید به این صورت که محرک نوشتاری یا تصویری را به مراجعین مبتلا به دیس پراکسی ارائه نمایید و از وی بخواهید کلمه هدف را نام ببرد.
16. بافتی را که کودک مبتلا به آپراکسی می‌تواند با حداکثر راحتی صداهای هدف را در آن تولید نماید (در سطح هجا یا کلمه) پیدا نمایید و تولید صحیح صداهای هدف را در آن سطح تثبیت نمایید،تولید صحیح را به سطح جمله گسترش دهید،از تمرینات تولیدی هنجار شده توأم با مدل سازی و تمرینات رفتاری استفاده نمایید.
17. از بیمار مبتلا به آپراکسی سوالاتی بپرسید که تولید صحیح گفته های هدف را در بر داشته باشد.
18. با آموزش سیستم اشارات دستی و استفاده همزمان آن با گفتار،تولید گفته‌های پیشرفته تر را تسهیل نمایید.
19. با این پیشنهاد به بیمار مبتلا به دیس پراکسی که از حرکات بیانگر موزون (نظیر دست زدن،ضربه زدن به میز یا بالا و پایین بردن سر) استفاده کند و آنها را در حین صحبت نیز به کار برد،تولید کلمات چند هجایی و عبارت های کوتاه را تسهیل نماید.
20. به کودک مبتلا به آپراکسی آموزش دهید که با ضربات مترونوم صحبت کند،از سطحی شروع کنید که مراجعین مبتلا به آپراکسی می تواند بدون درک و تامل صحبت کند،به تدریج سرعت مترونوم را به سطحی افزایش دهید که برای وی مناسب است و سپس رفته رفته کاربرد مترونوم را حذف کنید.
21. روش درمان آهنگین ( MIT ) را اجرا نمایید،به کودک مبتلا به آپراکسی آموزش دهید ابتدا ریتم (وزن) عبارتی که از قبل یاد گرفته است (نظیر «یک توپ دارم قل قلیه») را ضرب بگیرد و سپس این ریتم را با زمزمه یک ملودی (آهنگ) که مشابه نواخت عبارت هدف است ترکیب کند،کلمات این عبارت را با ملودی بر ریتم ضرب گرفته شده ترکیب نمایید،ضربه زدن و ملودی را به تدریج حذف نمایید تا جایی که کلمات به تنهایی (بدون ضربه و ملودی) تلفظ شوند.
22. به مراجعین مبتلا به دیس پراکسی آموزش دهید به منظور افزایش کنترل کلامی اش،قبل از شروع گفتار در روش های آرمیدگی عضلانی عمیق را اجرا نماید.
23. با استفاده از جملات من فردی که معنایش با تغییر تاکید بر کلمات کلیدی متفاوت می‌شود (نظیر جمله «چرا علی؟» در مقابل«چرا علی؟ »)، روش هایی را مدلسازی کنید که بلندی صدا یا زیر و بمی را در کلمات مورد تاکید افزایش می دهد.
24. به کودکان مبتلا به آپراکسی آموزش دهید که از منحنی ها و الگوهای مناسب تاکید و نواخت مختلف (در انواع جملات نظیر خبری و پرسشی) استفاده نماید (مثلاً جمله «ما میرویم» در مقابل «ما می رویم؟»).
25. به منظور افزایش تاکید در گفتار،استفاده از زیر و بمی و شدت صوتی فزاینده را مدل سازی کنید،یا از کودک مبتلا به آپراکسی بخواهید کلماتی را که باید در یک متن مورد تاکید قرار گیرد علامت بزند و سپس از وی بخواهید که متن را با تاکید مناسب بر کلمات علامت دار بخواند،میزان موثر بودن بیان مراجعین مبتلا به دیس پراکسی را مورد نقد و بررسی قرار دهید.
26. بیماران مبتلا به آپراکسی را تشویق نمایید که برای نوشتن گفته هایش (در هنگامی که گفتار نامفهوم است) دفترچه یادداشت ای بهم همراه داشته باشد.                                                                                                                                                                
27. در صورتیکه گفتار مراجعین مبتلا به کنش پرشی پس از درمان آزمایشی هنوز نامفهوم است (یا به عنوان یک ابزار موقت ارتباطی در طی درمان تا زمانی که گفتار کودکان مبتلا به آپراکسی مفهوم گردد) یک ابزار ارتباطی جایگزین (نظیر تخته تصویر،تخته الفبا یا دستگاه خروجی صوتی مصنوعی) برای مراجعین مبتلا به دیس پراکسی در نظر بگیرید و طریقه استفاده از آن را به وی آموزش دهید.
28. به منظور تمرین گفتار مکالمه ای،برگزاری جلسات گروهی با دیگر مراجعین دارای آسیب گفتاری را تسهیل نمایید و استفاده از رفتارهای گفتاری را که پیشتر در جلسات درمانی به مراجعین مبتلا به کنش پریشی آموخته اید تقویت نمایید.
29. به منظور شرکت در مکالمات اجتماعی با افراد دیگر،با کودک مبتلا به آپراکسی به بخش هایی که از اتاق درمان دور است بروید،استفاده از رفتارهای کلامی جدید را ثبت کنید و تمرین را تا زمانی ادامه دهید که گفتار واضح و موثر تعمیم یابد.