اختلال یادگیری در بزرگسالان

مشکلات ناشی از ناتوانی‌های یادگیری تا زمانی که فرد مدرسه را ترک کند همچنان ادامه می‌یابد. این مشکلات در موارد بسیاری در سرتاسر عمر نیز ادامه می‌یابد. مرکز اختلال یادگیری دکتر صابر در زمینه درمان اختلالات یادگیری به صورت تخصصی فعالیت می نماید. کاردرمانی اختلال یادگیری، گفتاردرمانی اختلال یادگیری و بازی درمانی اختلالات یادگیری  از خدمات ویژه مرکز درمان اختلال یادگیری می باشد که موجب بهبود توانایی های فرد در زمینه فردی و اجتماعی می گردد. تشخیص اختلال یادگیری و درمان به موقع آن باعث پیشرفت تحصیلی و اجتماعی کودکان می شود.

اختلالات یادگیری بزرگسالان

اختلالات یادگیری (ناتوانی های یادگیری) اغلب به عنوان یک مسئله مدرسه ‌ای در نظر گرفته می‌ شوند که عمدتاً کودکان در سنین مدرسه را تحت تأثیر قرار می‌ دهد. اما در واقع، اختلالات یادگیری می ‌توانند و خواهند داشت که تا بزرگسالی ادامه پیدا کنند. اختلالات یادگیری نوعی از اختلالات عصبی هستند که بر توانایی فرد در کسب، پردازش یا حفظ اطلاعات تأثیر می ‌گذارند. آن ها به طور قابل توجهی بر یادگیری، عملکرد و مهارت‌ های زندگی روزمره تأثیر می ‌گذارند. این چالش‌ ها همچنان بر جنبه‌ های مختلف زندگی، از تحصیل و اشتغال گرفته تا تعاملات اجتماعی و عملکرد روزمره تأثیر خواهند گذاشت. برخلاف برخی اختلالات رشدی که ممکن است با افزایش سن بهبود یابند، اختلالات یادگیری، مگر این که به آن ها رسیدگی شود، در طول زندگی فرد پایدار می‌ مانند. در دوران کودکی، اختلالات یادگیری معمولاً به صورت مشکلات تحصیلی، مشکل در پیروی از دستور العمل‌ ها، مهارت ‌های سازمانی ضعیف، یا چالش‌ ها در تعاملات اجتماعی ظاهر می‌ شوند. در حالی که برخی افراد تشخیص زود هنگام دریافت می ‌کنند، برخی دیگر ممکن است تا بزرگسالی تشخیص داده نشوند. پایداری همین علائم به بزرگسالی نیز سرایت می‌ کند. مشکلات در درک، سازماندهی یا تعامل اغلب در مراحل مختلف زندگی تشدید می ‌شوند. این امر منجر به ناامیدی ‌های بیشتر، شکست در پیشرفت شغلی و روابط شخصی متشنج می ‌شود، اگر به درستی به آن ها رسیدگی نشود. شناسایی علائم اختلالات یادگیری در بزرگسالی برای جستجوی حمایت و مداخله مناسب بسیار مهم است. علائم می ‌توانند بسته به نوع و شدت اختلال یادگیری بسیار متفاوت باشند و زمانی که مهارت ‌های خواندن، نوشتن یا ریاضی تحت تأثیر قرار می‌ گیرند، به راحتی قابل تشخیص هستند. هنگامی که تشخیص داده می ‌شوند، ممکن است به عنوان یک اختلال یادگیری خاص برچسب‌ گذاری شوند. چه تشخیص داده شده باشند و چه نه، بزرگسالانی که با وجود بهترین تلاش ‌هایشان با مشکلاتی روبرو هستند، دارای نقص‌ های شناختی هستند: فرآیند های کم ‌کار که باعث شکاف، تأخیر و در نهایت ناامیدی در یادگیری و عملکرد می‌ شوند. از نظر آماری، بزرگسالان دارای اختلال یادگیری زندگی چالش ‌برانگیزتری دارند و با خطرات بیشتری مواجه هستند:

-بیکاری یا کم‌ کاری

-مشکلات سلامتی

-مشکلات سلامت روان

-ارتباطات اجتماعی ضعیف

در این جا راه ‌حل‌ ها و مداخلات کلیدی که می‌ توانند به افراد کمک کنند تا پیشرفت کنند، آورده شده است:

-شناسایی

-برنامه‌ های آموزش شناختی

-حمایت رفتاری و روان شناختی

-تغییرات سبک زندگی

اختلال یادگیری در بزرگسالان

مشکلات ناشی از ناتوانی‌های یادگیری تا زمانی که فرد مدرسه را ترک کند همچنان ادامه می‌یابد. این مشکلات در موارد بسیاری در سرتاسر عمر نیز ادامه می‌یابد. به علت تلاش‌هایی که برای بالا بردن آگاهی عامه مردم نسبت به ناتوانی‌های یادگیری از طریق برنامه‌های تلویزیونی و مقاله‌های مختلف صورت گرفته است، بسیاری از جوانان متوجه شده‌اند که مشکلات آنها ناتوانی در یادگیری بوده است (انجمن ناتوانی‌های یادگیری آمریکا، ۱۹۹۵؛ اسمیت،۱۹۹۱؛ آدلمان و فوگل، ۱۹۹۱؛ مینسکوف، هاوکس، استایدل و هافمان،۱۹۸۹؛ جی.اسمیت، ۱۹۸۸؛ جانسون و بالاک، ۱۹۸۷).

بزرگسال دچار ناتوانی‌های یادگیری چگونه زندگی می‌کند؟ این بزرگسالان گاهی در پیدا کردن مقام و شغل مناسب و رضایت‌بخش با مشکلات بزرگی مواجه می‌شوند. آنان برای پیدا کردن و حفظ شغل، رضایت از زندگی اجتماعی و حتی اداره کارهای روزانه به طور انفرادی با مشکل مواجه می‌شوند. بسیاری از بزرگسالان دچار ناتوانی‌های یادگیری از راهبردهای عجیبی برای اجتناب از مشکلات خود، مخفی کردن یا حل و فصل آن استفاده می‌کنند.

نظرسنجی‌هایی از بزرگسالان دچار ناتوانی یادگیری نشان می‌دهد که نیازهای اصلی آنها در قلمروهای زیر است: ارتباط و مهارت‌های اجتماعی، مشاوره شغلی، پرورش عزت‌نفس و اعتماد به نفس، غلبه بر وابستگی، مهارت‌های بقا، آموزش حرفه‌ای، اکتساب و حفظ شغل، خواندن، نوشتن، تنظیم هزینه‌های شخصی و مهارت‌های سازماندهی. وقتی این بزرگسالان شغل خود را از دست می‌دهند، نمی‌دانند چه اشتباهی از آنها سر زده است (جی.اسمیت،۱۹۸۸).

بزرگسالان دچار ناتوانی‌های یادگیری چه ویژگی‌های منحصر به فردی دارند؟ این بزرگسالان معمولاً خودشناس و خودمرجع‌اند. برای موفقیت باید آنها را به معنی واقعی کلمه هم در تشخیص و هم در فرایند درمان درگیر کرد. به احتمال زیاد آنها وقتی بدانند زندگی نیاز به مهارت‌های خاصی دارد، انگیزه زیادی برای یادگیری پیدا خواهند کرد. آنان می‌خواهند بدانند نتایج آزمون‌ها چیست و برنامه درمانی چه هدف و مقصودی را دنبال می‌کند. این افراد برنامه‌های درمانی را می‌پذیرند به شرطی که قادرشان سازد موفق شوند.

از آنجا که بزرگسالان در مدارس حضور نمی‌یابند معمولاً باید در جستجوی سایر مؤسسه‌ها برای دریافت خدمات برآیند. بیشتر درمانگاه‌ها فاقد تجهیزات لازم برای کمک به بزرگسالان دچار ناتوانی‌های یادگیری هستند. بنابراین متخصصان ناتوانی‌های یادگیری باید میدان ارائه خدمات خویش را برای این بزرگسالان که درموردشان غفلت شده است توسعه بخشند. انجمن ناتوانی‌های یادگیری کمیته‌ای به حل و فصل این مسئله اختصاص داده است. پرسش‌های مربوط به چگونگی پیوستن به کمیته فوق را می‌توان به آدرس زیر فرستاد:

LDA, 4156 library road, Pittsburgh, PA 15234.

تحصیل در دانشگاه مشکلات متعددی دارد که دانش­آموز در خلال سال­های تحصیلی در دبیرستان با آن­ها مواجه نشده است. در دانشگاه تماس دانشجو- استاد کم است و به جای نظارت روزانه در دبیرستان، در دانشگاه تکالیف و ارزیابی طولانی مدت است. دیگر دانشجو، همانند مقطع دبیرستان، از شبکه­ی حمایت خانواده و دوستان برخوردار نیست. افزون بر این، دانشجویان ساعات سازمان نایافته­تری در اختیار دارند که باید آن را تنظیم کنند و باید یاد بگیرند به طور مطلوبی از آن استفاده کنند.

افزون بر این، فضای دانشگاه خیلی با دبیرستان متفاوت است: کلاس­ها ساخت متفاوتی دارند و سازگاری با هم اتاقی­ها و عادات مربوط به الگوهای خواب و خوراک خوابگاه­ها با دبیرستان تفاوت دارد. برای اینکه دانشجویان بتوانند از عهده اقتضائات جدید برآیند شاید لازم باشد دوره­ای انتقالی را قبل از آغاز سال تحصیلی دانشگاهی بگذرانند. بعضی از دانشگاه­ها برنامه­ی انتقالی فشرده­ای برای آماده­سازی دانشجویان برای برخورد با چالش­های دانشگاه ارائه می­کنند. دالکه (1993) برنامه­ی انتقالی وایت واتر دانشگاه ویسکانسین را، که در تابستان و بیش از پنج هفته اجرا می­شود، توصیف کرده است. طرح انتقالی ناتوانی­های یادگیری را نیز، که دانشکده­ی عمومی دانشگاه مینه­سوتا پیشنهاد کرده آون (1991) توصیف کرده است.

مشکل دیگری که بسیاری از دانشجویان در دانشگاه با آن مواجه می­شوند نیاز به یادگیری زبان خارجی است. برای بسیاری از دانشجویان دچار ناتوانی­های یادگیری نیاز به فراگرفتن زبان خارجی مانع اصلی پیشرفت آن­هاست که حتی ممکن است جلو ادامه­ی تحصیل آن­ها را در دانشگاه بگیرد (لرنر، گانشو و اسپارکس، 1991). دانشگاه باید سیاست­هایی خاص دانشجویان دچار ناتوانی­های یادگیری در پیش بگیرد تا آن­ها بتوانند زبان خارجی را به طور کامل یاد بگیرند. این سیاست­ها ممکن است شامل روش­هایی نظیر نظرخواهی از دانشجویان برای جانشین­سازی درس­ها، حذف زبان خارجی یا ایجاد انطباق­هایی در کلاس­های زبان خارجی باشد (گانشو و اسپارکس، 1993).

یکی از بزرگ­ترین چالش­هایی که دانشجویان دچار ناتوانی­های یادگیری با آن مواجه می­شوند عبارت است از کسب و حفظ پذیرش و همکاری هیئت علمی دانشکده. پژوهش­ها نشان می­دهد که هیئت علمی دانشکده غالباً از مفهوم ایجاد انطباق­های لازم برای دانشجویان دچار ناتوانی­های یادگیری حمایت می­کنند. آموزش ضمن خدمت هیئت علمی دانشکده باعث می­شود آن­ها نیازهای دانشجویان دچار ناتوانی­های یادگیری را بهتر درک کنند و با انطباق­های لازم آشناتر شوند (رز، 1993). در جدول 7.9 راه­های کمک هیئت علمی دانشکده به دانشجویان دچار ناتوانی فهرست شده است.

اختلال یادگیری و سلامت روان بزرگسالان

در بررسی رابطهٔ عمیق بین اختلال یادگیری تشخیص‌نشده در بزرگسالان و چالش‌های سلامت روان، پژوهش‌ها نشان می‌دهند که این ارتباط غالباً یک چرخهٔ معیوب ایجاد می‌کند. بزرگسالانی که سال‌ها بدون شناسایی اختلالاتی مانند دیسلکسیا (خوانش‌پریشی)، دیسکلکولیا (اختلال محاسباتی) یا دیسگرافیا (نوشتارپریشی) زندگی کرده‌اند، معمولاً تجربهٔ انباشته‌ای از شکست‌های تحصیلی، شغلی و اجتماعی را با خود حمل می‌کنند. این تجربیات به‌مرور به‌صورت اضطراب عملکردی مزمن خود را نشان می‌دهد: فرد پیش از هر تکلیف نوشتاری، محاسباتی یا سازمانی، دچار علائم فیزیولوژیک مانند تپش قلب، تعریق یا اجتناب می‌شود. این اضطراب تنها یک واکنش موقعیتی نیست، بلکه ساختار عصبی مغز را تغییر می‌دهد و مدارهای مربوط به ترس را در آمیگدال تقویت می‌کند.

از سوی دیگر، فرسایش اعتمادبه‌نفس ناشی از مقایسهٔ دائم خود با همسالان، به‌خصوص در محیط‌های کاری رقابتی، می‌تواند به‌سرعت به افسردگی انطباقی منجر شود. مطالعات نوروساینس تایید می‌کنند که احساس ناتوانی مداوم در انجام وظایفِ به‌ظاهر ساده (مانند پر کردن فرم اداری یا مدیریت زمان جلسات)، تولید سروتونین در قشر پیش‌پیشانی را مختل می‌کند و فرد را در چرخهٔ بی‌انگیزگی و ناامیدی گرفتار می‌نماید. نکتهٔ حائز اهمیت، همبودی ۳ تا ۵ برابری اختلالات اضطرابی و افسردگی در بزرگسالان دارای اختلال یادگیری نسبت به جمعیت عادی است.

با این حال، تشخیص دیرهنگام می‌تواند نقطهٔ عطفی در گسستن این چرخه باشد. زمانی که فرد درک می‌کند دشواری‌های او ناشی از تفاوت عصبی-زیستی (و نه تنبلی یا کم‌هوشی) است، فرآیند بازتعریف هویت آغاز می‌شود. مداخلات موثر در این مرحله شامل:

بازآموزی شناختی (Cognitive Remediation) برای تقویت مسیرهای عصبی جایگزین

درمان‌های پذیرش‌محور (ACT) برای کاهش جنگ درونی با محدودیت‌ها

آموزش مهارت‌های جبرانی (مانند استفاده از نرم‌افزارهای تبدیل گفتار به متن)
است. این رویکردها نه‌تنها بار روانی اختلال را کاهش می‌دهند، بلکه با فعال‌سازی شبکه‌های عصبی جبرانی در ناحیهٔ قشر اربیتوفرونتال، به تدریج تاب‌آوری عصبی-روانی فرد را افزایش می‌دهند.

شواهد بالینی تاکید می‌کنند که بهبود سلامت روان در این گروه، مستلزم حمایت سه‌سویه است:
۱. درمان تخصصی برای اختلال یادگیری پایه
۲. مداخلات روان‌درمانی جهت ترمیم آسیب‌های هیجانیِ انباشته
۳. تطبیق‌های محیطی در محل کار و روابط شخصی.
غفلت از هر یک از این ارکان، اثربخشی مداخلات را به‌شدت کاهش می‌دهد.

منابع:

arrowsmith.ca

سوالات متداول:

1-آیا دارویی برای بهبود اختلال یادگیری بزرگسالان وجود دارد؟

هیچ دارویی مستقیماً اختلال یادگیری را درمان نمی‌کند، اما اگر اختلال همراهی مثل ADHD وجود داشته باشد، داروهایی مانند ریتالین می‌توانند تمرکز را برای یادگیری مهارت‌های جبرانی افزایش دهند.

2-تشخیص اختلال یادگیری بعد از ۴۰ سالگی چه فایده‌ای دارد؟
تشخیص دیرهنگام کاهش احساس گناه و خودسرزنش، دسترسی به ابزارهای جبرانی و پیشگیری از پیامدهای ثانویه (افسردگی، اضطراب) را ممکن می‌سازد، هرچند بازسازی کامل عملکرد محدود است.