ارگوتراپیست مهدی صابر

ضربه مغزی

ضربه مغزی و آسیب مغزی -علایم آسیب مغزی| دکتر صابر

سر فصل مطالب

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

 آسیب مغزی

با در نظر گرفتن چهار مرحله تحولی مغز، زایش، مهاجرت، تمایل و سازمان بندی، تحول مغز تا دوران بلوغ ادامه می یابد و هر آسیبی در این دوره می‌تواند تحول را دچار آسیب کند. در این قسمت به اختلالاتی پرداخته می‌شود که به صورت اکتسابی یا محیطی به مغز در حال تحول وارد می شود. این قسمت با بهره‌ گیری از یک رویکرد تحلیلی تعاملی به بررسی صدمات مغزی در کودک و مواجهه با عوامل آسیب زا می ‌پردازد. تحقیقات در حوزه این بیماری ها و اختلالات متنوع نیازمند رویکرد تعاملی در ارزیابی و درمان این کودکان است.

ضربه ی مغزی

آسیب ضربه ی مغز یک اتفاق نسبتا رایج در دوران کودکی است. دو نوع صدمه به سر وجود دارد: آسیب سر بسته و باز صدمه باز شامل یک نوع زخم باز است که با داخل شدن یک جسم به جمجمه ایجاد می شود. این نوع از زخم ها نسبت به صدمه های بسته نادرند. در صدمه بسته سر کودک با سطح دیگری برخورد می کند ولی حفره جمجمه توسط جسم خارجی سوراخ نمی شود عموماً ضربه سر بر اثر نیروهای با شتاب کاهنده و افزاینده ایجاد می شود. علاوه  بر این ممکن است صدمه مغزی کانونی بدون اصابت چیزی به جمجمه ایجاد شده باشد. صدمه کنونی بر اثر تماس با یک عامل آسیب ‌رسان ایجاد می‌شود و به منطقه خاصی از مغز اختصاص دارد. صدمات منتشر نتیجه جدا شدن ماده سفید و ماده خاکستری مغزی از یکدیگر است که به علت شتاب افزاینده یا کاهنده مغز و معمولاً به علت تصادف اتومبیل و سقوط های شدید ایجاد می‌شود. در صدمات منتشر آکسون ها کشیده شده و بد شکل می شوند و کودک معمولا بر اثر صدمات نرونی به حالت اغما می رود. حملات صرعی نیز در اثر ضربه سر شایع هستند جسم پینه ای، کپسول داخلی، مخچه و قطعه های پیشانی و گیجگاهی ساختارهای مغزی اصلی هستند که عمدتاً در این مورد آسیب می بینند.

همگیر شناسی ضربه مغزیضربه مغزی

شیوع آسیب ضربه ی مغزی در کودکان و نوجوانان اخیرا افزایش پیدا کرده است و ضربه مغزی علت اصلی مرگ افراد زیر ۳۵ سال گزارش شده است و نیمی از مرگ های مربوط به ضربه را کودکان زیر ۱۵ سال تشکیل می ‌دهند. نرخ بروز آسیب ضربه ی مغزی در کودکان و نوجوانان ۱ تا ۱۵ سال ۱۸۰ در100/000 نفراست. این نرخ بروز به شکل معناداری بیشتر از مرگ هایی است که بر اثر دومین علت مرگ و میر کودکان یعنی سرطان خون کودکی رخ می دهد. علاوه بر این نسبت قابل توجهی از کودکانی که بر اثر آسیب نمی میرند، درگیر مشکلات یادگیری و رفتاری می شوند.

 

کودکانی که آسیب ضربه ی مغز شدید دارد ۸۰ درصد شان دو سال پس از صدمه نیازهای تربیتی ویژه دارند. مشکلات رفتاری حتی در بین کودکان با آسیب های مغزی علائم نیز نسبتاً شایع است. اکثر کودکانی که زنده می‌مانند یا پیش آگهی خوبی از بیمارستان مرخص می‌شوند با این وجود این پیش آگاهی به معنای سلامت کامل نیست و بیشتر کودکان در طول رشد با مشکلات موقت و دائمی حرکتی و شناختی مواجه می‌شوند. نوع آسیب مغزی در سنین مختلف متفاوت است. برای کودکان کوچکتر ضربه سر عموما به دلیل سوء استفاده از کودک یا تصادف اتومبیل است. از سنین ۱۱-۴ سال علت اصلی معمولاً تصادف دوچرخه یا عابر پیاده است در نوجوانان عموما تصادف اتومبیل عامل اصلی است برای نوباوگان علت اصلی ضربه سر عموما سقوط است که پیامدهای دراز مدتی هم دارد. سن یک عامل تعیین کننده در پیامد آسیب ضربه ی مغز است. کودکان کوچکتر الگوهای متفاوتی از بهبود را نشان می ‌دهند. صدماتی که در سنین پایین رخ می‌دهند به نسبت صدماتی که در سن بعدی رخ می‌دهند با نقایص بیشتری همراهند چرا که، مغز در حال رشد به علت تحول ناگهانی سریع بیشتر آسیب پذیر است. به علاوه کودکان در سنین پایین تر آسیب ‌پذیرتر هستند زیرا در حال یادگیری چیزهای جدید هستند و آسیب به ساختارهای اصلی دخیل در یادگیری مثل (هیپوکامپ) یادگیری را مختل می کند. به همین دلیل صدمه‌ای که پیش از یک سالگی رخ دهد باعث اختلال زبانی قابل توجهی می شود زیرا پیش از آن توانایی های بسیار کمی به ویژه در زبان کسب شده است از سن ۱۵-۱ سالگی سازماندهی مجدد عملکردها و بهبود توانایی زبانی محتمل تر به نظر می رسد آسیب پس از ۵ سالگی نیز به مشکل زاست، چرا که مغز به اندازه قبل انعطاف پذیر نیست و سازماندهی مجدد به آسانی صورت نمی ‌گیرد کارکردهایی که در سنین بعدی رشد می کنند با آسیب در سنین پایین ‌تر متاثر نمی ‌شوند. عملکردهای اجرایی که با میلین زایی رشد می ‌کنند نسبت به ضربه های مغزی آسیب پذیر هستند این توانایی ها به نوجوان اجازه می‌دهند تا رفتار خود را ارزیابی کند نسبت به رفتار خود بینش داشته باشد و اطلاعات دریافتی از منابع مختلف را یکپارچه کند. بد رفتاری با کودک شایع ‌ترین دلیل صدمه مغزی در نوباوگان است به طوری که ۶۴ درصد صدمات مغزی کودکان به علت بدرفتاری با آنان است. صدمه در دختران تا ۱۵ سالگی کمتر از پسران است. کودکان و نوجوانان در فعالیت های ورزشی از جمله فوتبال نیز در معرض آسیب ضربه‌ی مغز قرار دارند.

آسیب شناسی آسیب مغزی

ماهیت نوع و شدت آسیب مغزی، پیامد آن در کودکان را تحت تاثیر قرار می دهد. به عنوان مثال : نوع صدمه، مثل سقوط در مقابل ضربه به سر، اختلالات شناختی، رفتاری و نورولوژیکی متفاوتی را ایجاد می کند که باید به دقت مورد ارزیابی و کنترل قرار گیرد. آسیب مغزی بسته، موجب فشردگی بافت های عصبی که در آن بافت ها به همدیگر فشار وارد می‌کنند کشش، که بافت ها را از یکدیگر جدا می‌کند و بد شکلی جمجمه، که حجم مایع مغزی – نخاعی را تغییر می‌دهد می‌شود

آسیب مغزی می ‌تواند از سه طریق رخ دهد

  • شتاب افزاینده : هنگامی رخ می دهد که جسم متحرکی مثل (چوب بیسبال) به طور ناگهانی با جمجمه برخورد کند. این آسیب می تواند در نتیجه کوفتگی یا ضربه به ساقه مغز باشد آسیب ناحیه زیر جسم پینه ای در مخچه یا در قطعه پس سری در چنین شرایطی شایع است و در نتیجه صدمه در نواحی مخالف تماس ایجاد می‌شود. در این مورد موج های فشار از ناحیه آسیب دیده گسترش بافته و باعث پاره شدن بافت ها می‌شوند. قطعه های پیشانی به علت برآمدگی قسمت جلوی جمجمه در مقابل این نوع صدمه حساس هستند‌.
  • شتاب کاهنده : هنگامی اتفاق می افتد که سر سریع تر از جسم ثابت (مثل داشبورد اتومبیل) حرکت می‌کند و باعث جدا شدن ناگهانی جمجمه و کوفتگی در محل آسیب دیده می شود و احتمالا بر اثر اصابت مغز به جمجمه ضربه معکوس رخ می‌دهد در این مورد آسیب در نقطه مقابل ضربه ایجاد می‌شود. مثلاً برخورد به استخوان پس سری می تواند باعث صدمه قطعه پیشانی و گیجگاهی شود ضربه به ناحیه گیجگاهی احتمالاً منجر به آسیب قطعه گیجگاهی مقابل می شود با این وجود ضربه به ناحیه پیشانی کمتر منجر به آسیب پس سری می‌شود زیرا سطح پشت جمجمه صاف است.
  • چرخش سر و گردن در حالی اتفاق بیفتد که هر دو نوع شتاب افزاینده و کاهنده وجود دارند و این چرخش منجر به جدا شدن شود‌.

شدت آسیب مغزی یک عامل بسیار مهم در بهبود پس از صدمه است. مقیاس اغمای گلاسکو اغلب برای تعیین سطح آسیب مغزی مورد استفاده قرار می‌گیرد با استفاده از این مقیاس سطح هوشیاری مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. این مقیاس معیاری برای پیش آگاهی بهبود است. این مقیاس پاسخ چشم به محرک پاسخ غیر کلامی حرکتی و کلامی را ارزیابی می‌کند و از۱۵-۳ نمره گذاری می شود. نمره بالاتر آسیب کمتر را نشان می‌دهد جدول ۱-۱۵ رفتارهایی که توسط مقیاس اغمای گلاسکو ارزیابی می‌شود را نشان می‌دهد بالاترین نرخ مرگ در مورد بیمارانی است که نمره مقیاس اغمای گلاسکو آنها ۸ به پایین است.

مقیاس اغمای گلاسکو

باز کردن چشم

_خود به خودی                                                         4

_در پاسخ به گفتار                                                    3

_در پاسخ به درد                                                       2

_بدون پاسخ                                                             1

حرکت

_پیروی از دستورات                                                   6

_تعیین محل درد                                                       5

_کنار کشیدن ار محرک دردناک                                    4

_پاسخ خم کردن غیر طبیعی اندام با درد                       3

_پاسخ عقب کشیدن اندام در ارائه محرک دردناک           2

_بدون پاسخ                                                           1

کلامی

_جهت دار                                                             5

_مکالمه سردرگم                                                   4

_کلمات نامناسب                                                   3

_صداهای نامعلوم                                                   2

_بدون پاسخ                                                          1

 

 

عامل دیگر که برای اندازه گیری شدت ضربه به سر مورد استفاده قرار می گیرد، مدت زمان بی هوشی است و شامل تعداد روزهایی است که از زمان صدمه تا زمان پیروی از دستورها توسط کودک طول می کشد. صدمات شدید معمولاً هنگامی رخ می‌دهد که هوشیاری بیش از ۲۴ ساعت مختل باشد. مقیاس های دیگر زمان لازم برای بازیابی توانایی درک زمان و موقعیت فضایی توسط کودک و بازگشت حافظه و وقایع گذشته فراموشی پس از سانحه است.

در مورد سطوح آسیب مغزی، ضربه های مغزی ملایم ۵۰ تا ۷۵ درصد ضربه‌های سر را شامل می‌شود و بسیاری از آنها مورد ارزیابی پزشکی قرار نمی گیرند. یا به عنوان موارد غیر قابل اعتنا مرخص می‌شوند. ضربه های مغزی ملایم آنهایی هستند که باعث از دست رفتن هوشیاری یا فراموشی پس از آسیب به مدت کمتر از یک ساعت می شوند و نمره اغمای گلاسکو بین ۱۳ تا ۱۵ کسب می کنند بسیاری از کودکانی که در طول رشد ضربه های مغزی جزئی به سرشان وارد می شود توسط کادر پزشکی، جدی تشخیص داده نمی شود و اغلب ارزیابی نمی شوند. آسیب مغزی ملایم می‌تواند با سردرد، خواب آلودگی، تحریک ‌پذیری انزوا و یا بی ثباتی همراه باشد. ضربه های مغزی که با از دست دادن هوشیاری یا فراموشی پس از آسیب به مدت ۲۴-۱ ساعت و نمره ۱۰ اغمای گلاسکو همراه است، متوسط فرض می شوند سردرد، اختلال حافظه و مشکلات رفتاری هنگامی که کودک در حال بهبود از آسیب مغزی است بروز می کند علاوه بر این نشانه های ثانوی از قبیل هماتوم و تومور مغزی که نیازمند عمل جراحی هستند اغلب در اثر آسیب مغزی ملایم به وجود می‌آیند نشانه‌های اولیه شامل مشکلاتی در حل مسئله، حافظه، توجه / تمرکز است که با گذشت زمان بهبود می یابند. ضربه مغزی شدید با از دست دادن هوشیاری یا فراموشی پس از آسیب به مدت بیش ۲۴ ساعت و نمره اغماء گلاسکو ۸-۳ همراه است درمان پزشکی اغلب فوری و گسترده است و حدود نیمی از کودکانی که با ضربه مغزی شدید به اورژانس مراجعه می کنند می میرند برای آنهایی که نجات پیدا می‌کنند نقایص شدیدی از لحاظ فیزیکی وعصبی – روانی وجود دارد.

کودکانی که آسیب مغزی شدید دارند در بیمارستان می مانند و اغلب صدمه‌ های دیگری نیز دارند. کودکان با  آسیب مغزی شدید نقایصضربه مغزی هوشی و اختلالات روانپزشکی دارند. به همین دلیل مشکلاتی در پیشرفت تحصیلی دارند. همچنین در نامیدن اشیا و یا تصویر روانی کلامی و مهارت های نوشتن نارسایی دارند. نقص های دیگری در حافظه، ریاضیات، توجه و سازماندهی به طور مکرر در این کودکان مشاهده می‌شود. طول زمان اغما نقش مهمی در اختلال شناختی و توانایی بازگشتن به مدرسه دارد یک اغمای طولانی با پیامد بدتر همراه است. بزرگسالان عموما ظرف مدت ۱۸۰ روز از سانحه توانایی هایی را مجددا کسب خواهند کرد و مدت زمان احتمالی بهبود بین ۶ تا ۹ ماه از روز سانحه است. برای کودکان بهبودی آسیب ضربه‌ی مغز شدید می تواند ۵ تا ۶ سال پس از آسیب طول بکشد با این وجود بیشترین پیشرفت‌ها ۲ تا ۳ سال پس از صدمه است موضوع بسیار مهم دیگر در آسیب ضربه‌ای مغز آسیب یک طرفه است اثرات آسیب یک طرفه به مغز در سنین پایین توسط نیمکره سالم جبران می‌شود و به عنوان مثال نیمکره راست می‌تواند پس از آسیب نیمکره چپ عملکردهای زبانی را بر عهده گیرد این کار به ازای کاهش عملکرد های نیمکره راست مثلاً از نظر دیداری – فضایی انجام می‌شود انتقال زبان هنگام آسیب دیدن نواحی مربوط به گفتار در نیمکره چپ صورت می‌گیرد.

هنگامی که ناحیه بروکا سالم می ماند به جای انتقال عملکردهای زبانی به نیمکره راست نیمکره چپ دوباره سازماندهی می شود اگرچه در بدو تولد هر دو نیمکره از لحاظ عملکرد تخصصی یافته هستند ولیکن ظرفیت آنها برای قبولی وظایف نیمکره دیگر نسبتاً انعطاف پذیر است با وجود این شانس جبران در سطوح بالاتر توانایی کمتر به نظر می رسد. برای مثال عملکرد های ساده زبانی در صورت برداشتن نیمکره چپ  سالم باقی می ‌ماند اما مهارت‌های زبانی پیچیده مثل دستور زبانی پیچیده، مخدوش می‌شود به همین ترتیب برداشتن نیمکره راست در مهارت‌های زبانی معمولاً اختلال ایجاد می کند و مهارت های پیچیده فضایی – دیداری مثل سازماندهی دیداری و درک فضایی، مختل می شوند بر این اساس در حالی که هر دو نیمه کاره می توانند عملکرد های نیمکره مخالف را بر عهده گیرند اگر یکی از آنها خیلی زود حذف شود نیمکره دیگر نمی تواند تمام وظایف آن را به عهده گیرد در حالی که این بافته ها از عقیده انعطاف پذیری مغز حمایت می کند مطالعاتی وجود دارد که نشان می‌دهد برداشتن یک نیمکره با عمل جراحی پس از آسیب مغزی مشکلات کمتری را نسبت به زمانی که برداشتن از طریق جراحی امکان پذیر نیست ایجاد می‌کند این موضوع شاید به این علت باشد که نیمکره آسیب ‌دیده اثرات غیر طبیعی بر نیمکره سالم دارد.

توانبخشی و درمان ضربه مغزی

پس از درمان های ابتدایی پزشکی که در بیمارستان انجام می شود و پس از گذشت دوره حاد آسیب مغزی، نیاز به خدمات توانبخشی در آسیب مغزی وجود دارد. ضربه مغزی موجب آسیب هایی در زمینه حرکتی، ذهنی و گفتار فرد می گردد. خدمات فیزیوتراپی یکی از درمان های توانبخشی در ضربه مغزی به حساب می آید، اما مشکلات وارده در تعادل، اختلالات در حرکت دست ها و مشکلات ذهنی همراه با ضربه مغزی نیاز به کاردرمانی مداوم در حیطه کاردرمانی جسمی، کاردرمانی ذهنی و گفتار درمانی می باشد. مرکز توانبخشی دکتر صابر در زمینه توانبخشی ضربه مغزی خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی به ارائه خدمات توانبخشی مشغول می باشد.

بخش های مرکز توانبخشی دکتر صابر برای کودکان و بزرگسالان شامل

  1. کاردرمانی جسمی در اختلالات ارتوپدی و نورولوژی، آسیب های مغزی
  2.  کاردرمانی ذهنی در حیطه حافظه و کارکردهای اجرایی مغز
  3. ماساژ درمانی در کودکان
  4. سنسوری روم 
  5. بخش آب درمانی اختصاصی
  6. بازی درمانی و رفتار درمانی کودکان
  7. بخش تعدیل حسی
  8. کاردرمانی  یکپارچگی حسی در اختلالات وستیبولار و تعادلی
  9. اتاق تاریک و توجه دیداری
  10. اتاق شنیداری درمان مشکلات شنیداری
  11. بخش آموزش و تست های تشخیصی کودکان
  12. گفتاردرمانی کودکان  و بزرگسالان

بیشتر بدانیم

مرکز تخصصی تشخیص و درمان اوتیسم
 اوتیسم در کودکان چیست ؟
لکنت زبان در کودکان
فلج مغزی در کودکان
اختلال یادگیری در کودکان
یکپارچگی حسی چیست؟
دیستروفی عضلانی چیست؟
بیش فعالی در کودکان چیست؟
نقص توجه  در کودکان چیست؟
متخصص کاردرمانی در منزل
مرکز کاردرمانی کودکان
بهترین کلینیک کاردرمانی در تهران
متخصص گفتار درمانی در منزل
کلینیک گفتاردرمانی کودکان
بهترین مرکز گفتاردرمانی در تهران

مرکز درمان ضربه مغزی

بهترین کلینیک درمان ضربه مغزی در تهرانپارس

مرکز درمان ضربه مغزی در نیاوران

مرکز درمان ضربه مغزی سعادت آباد

بهترین مرکز درمان ضربه مغزی در ستارخان

کلینیک درمان ضربه مغزی در پاسداران

بهترین کلینیک درمان ضربه مغزی در شمال تهران

مرکز درمان ضربه مغزی در شرق تهران

بهترین کلینیک درمان ضربه مغزی در پونک

بهترین مرکز درمان ضربه مغزی در ولنجک

بهترین کلینیک درمان ضربه مغزی در فرمانیه

کلینیک درمان ضربه مغزی در شهرک غرب

مرکز درمان ضربه مغزی غرب تهران

کلینیک درمان ضربه مغزی در شریعتی

بهترین مرکز درمان ضربه مغزی در مرزداران

مراکز درمان ضربه مغزی در سیدخندان 

درمان ضربه مغزی در جنت آباد

بهترین مرکز درمان ضربه مغزی دهکده المپیک

بهترین کلینیک درمان ضربه مغزی اسلام شهر

درمان ضربه مغزی در تجریش

بهترین مرکز درمان ضربه مغزی در قلهک

درمان ضربه مغزی در تهرانسر

مرکز درمان ضربه مغزی در ونک

کلینیک درمان ضربه مغزی در نارمک

بهترین کلینیک درمان ضربه مغزی پیروزی

مرکز درمان ضربه مغزی در سعادت آباد

بهترین مرکز درمان ضربه مغزی ستارخان

درمان ضربه مغزی ولنجک

کلینیک درمان ضربه مغزی پاسداران

بهترین مرکز درمان ضربه مغزی در شرق تهران

درمان ضربه مغزی غرب تهران

بهترین مرکز درمان ضربه مغزی در تهران

مراکز درمان ضربه مغزی در مرزداران

درمان ضربه مغزی نیاوران

مرکز درمان ضربه مغزی در جنوب تهران

بهترین مرکز درمان ضربه مغزی در جنوب تهران

بهترین کلینیک درمان ضربه مغزی در انقلاب

مرکز درمان ضربه مغزی در یوسف آباد

درمان ضربه مغزی در منظریه

بهترین مرکز درمان ضربه مغزی در ظفر

مرکز درمان ضربه مغزی تهران نو

کلینیک درمان ضربه مغزی در افسریه

 

بهترین مراکز درمان ضربه مغزی در شرق تهران

توانبخشی ضربه مغزی درشرق تهرانبهترین توانبخشی ضربه مغزی در تهران-بهترین توانبخشی در ضربه مغزی در تهرانپارس-توانبخشی ضربه مغزی در نیاوران-توانبخشی در پاسداران-توانبخشی در شمال تهران-توانبخشی ضربه مغزی در شرق تهران-مرکز توانبخشی کودکان در پونک-مرکز درمان ضربه مغزی در فرمانیه- کاردرمانی در ضربه مغزی در شریعتیمرکز گفتار درمانی در پاسدارانمرکز توانبخشی ضربه مغزی در تهرانپارسمرکز گفتاردرمانی در شرق تهرانتوانبخشی ضربه مغزی شرق تهران -توانبخشی ضربه مغزی در هنگام- توانبخشی ضربه مغزی در رسالت- توانبخشی ضربه مغزی در میدان سپاه- توانبخشی ضربه مغزی شرق تهران-توانبخشی ضربه مغزی در طالقانی- توانبخشی ضربه مغزی در مشیریه- توانبخشی ضربه مغزی در مسعودیه-توانبخشی ضربه مغزی در نارمک- توانبخشی ضربه مغزی در مجیدیه- توانبخشی ضربه مغزی در سراج- توانبخشی ضربه مغزی شرق تهران -توانبخشی ضربه مغزی در فرجام- توانبخشی ضربه مغزی در افسریه- توانبخشی ضربه مغزی در پاسدار گمنام- توانبخشی ضربه مغزی در پیروزی- بهترین مرکز توانبخشی ضربه مغزی در شرق تهران -توانبخشی ضربه مغزی در باقری-توانبخشی ضربه مغزی در  سیزده آبان- توانبخشی ضربه مغزی در آهنگ- توانبخشی ضربه مغزی در پرستار- توانبخشی ضربه مغزی در چهارصد دستگاه- توانبخشی ضربه مغزی در خیابان کرمان- توانبخشی ضربه مغزی شرق تهران -توانبخشی ضربه مغزی در وحیدیه- توانبخشی ضربه مغزی در شرق تهران -توانبخشی ضربه مغزی در سرخه حصار-توانبخشی ضربه مغزی در امامت- توانبخشی ضربه مغزی در امام حسین- توانبخشی ضربه مغزی در سید خندان- بهترین مراکز توانبخشی ضربه مغزی شرق تهران توانبخشی ضربه مغزی در دردشت-توانبخشی ضربه مغزی در گلبرگ- توانبخشی ضربه مغزی در خیابان اشراقی- توانبخشی ضربه مغزی در زاهد گیلانی- توانبخشی ضربه مغزی در صفا- توانبخشی ضربه مغزی در مولوی- توانبخشی ضربه مغزی درسبلان-توانبخشی ضربه مغزی شرق تهران -توانبخشی ضربه مغزی در هفت حوض- توانبخشی ضربه مغزی در سعدی- توانبخشی ضربه مغزی در خیابان تختی- توانبخشی ضربه مغزی در سهره وردی- توانبخشی ضربه مغزی در بهشتی-توانبخشی ضربه مغزی در فردوسی- توانبخشی ضربه مغزی در بهارستان- توانبخشی آسیب مغزی در مطهری- توانبخشی آسیب مغزی در مفتح- توانبخشی آسیب مغزی خوب در شرق تهران – توانبخشی آسیب مغزی در دروازه شمیران- توانبخشی آسیب مغزی در تختی- توانبخشی آسیب مغزی در کریمخان- توانبخشی آسیب مغزی در هفت تیر- توانبخشی آسیب مغزی در هرندی- توانبخشی آسیب مغزی در قیام- توانبخشی آسیب مغزی در بلوار پروین-توانبخشی آسیب مغزی در اتحاد- توانبخشی آسیب مغزی در خیابان ایران- توانبخشی آسیب مغزی در هفده شهریور- توانبخشی آسیب مغزی در نظام آباد -توانبخشی آسیب مغزی در شهدا-بهترین توانبخشی آسیب مغزی شرق تهران – توانبخشی آسیب مغزی در نیرو هوایی- توانبخشی آسیب مغزی در بلوار ابوذر-  توانبخشی آسیب مغزی در میدان خراسان- توانبخشی آسیب مغزی در مدائن- توانبخشی آسیب مغزی درفدک- توانبخشی آسیب مغزی در شمیران- توانبخشی آسیب مغزی در تسلیحات-  توانبخشی آسیب مغزی در نبرد- توانبخشی آسیب مغزی در محلاتی -توانبخشی آسیب مغزی در لواسان-توانبخشی آسیب مغزی در فشم- توانبخشی آسیب مغزی در حکیمیه – بهترین توانبخشی آسیب مغزی در شرق تهران – توانبخشی آسیب مغزی در شمیرانات- توانبخشی آسیب مغزی در  بنی هاشم- توانبخشی آسیب مغزی در علم و صنعت-توانبخشی آسیب مغزی در  قنات کوثر- توانبخشی آسیب مغزی در شهرک امید- توانبخشی آسیب مغزی در شیان- توانبخشی آسیب مغزی در لویزان- توانبخشی آسیب مغزی در مهران- توانبخشی آسیب مغزی در خاقانی- توانبخشی آسیب مغزی در امجدیه- توانبخشی آسیب مغزی در ارامنه- توانبخشی آسیب مغزی در خیابان دبستان- توانبخشی آسیب مغزی در عباس آباد- توانبخشی آسیب مغزی در اندیشه- توانبخشی آسیب مغزی در خیابان قصر- توانبخشی آسیب مغزی شرق تهران -توانبخشی آسیب مغزی در کاج-  توانبخشی آسیب مغزی در نامجو- توانبخشی آسیب مغزی در شهید قندی- بهترین توانبخشی آسیب مغزی در شرق تهران – توانبخشی آسیب مغزی در میدان فرخی یزدی- توانبخشی آسیب مغزی در مسجد جامع- توانبخشی آسیب مغزی در ساقدوش – مراکز توانبخشی آسیب مغزی در شرق تهران -توانبخشی آسیب مغزی شرق -توانبخشی آسیب مغزی در شهید عراقی-بهترین کاردرمانی شرق تهران-توانبخشی آسیب مغزی در هروی- توانبخشی آسیب مغزی در قلهک-توانبخشی آسیب مغزی در سه راه ضرابخانه-توانبخشی آسیب مغزی در استاد حسن بنا-توانبخشی آسیب مغزی در میدان نبوت- توانبخشی آسیب مغزی در بلوار دلاوران-توانبخشی آسیب مغزی در سمنگان-توانبخشی آسیب مغزی در شهید ثانی-توانبخشی آسیب مغزی در جانبازان شرقی-توانبخشی آسیب مغزی در جانبازان غربی- توانبخشی آسیب مغزی در مدائن- توانبخشی آسیب مغزی در اتوبان رسالت- توانبخشی آسیب مغزی در میدان هلال احمر-توانبخشی آسیب مغزی در میدان الغدیر- توانبخشی آسیب مغزی در نیروی دریایی-توانبخشی آسیب مغزی در آیت الله مدنی- توانبخشی آسیب مغزی در خیابان گرگان-توانبخشی آسیب مغزی در سبلان جنوبی- توانبخشی آسیب مغزی در سبلان شمالی- توانبخشی آسیب مغزی در گلشن دوست-توانبخشی آسیب مغزی در خیابان اردیبهشت-

بهترین مراکز درمان آسیب مغزی در شمال تهران

درمان ضربه مغزی در پاسداراندرمان ضربه مغزی در شرق تهرانمرکز درمان ضربه مغزی در شمال تهراندرمان ضربه مغزی در سعادت آبادمرکز درمان ضربه مغزی در تهرانپارس  مرکز درمان ضربه مغزی در غرب تهرانمرکز درمان ضربه مغزی در شریعتیمرکز درمان ضربه مغزی در شهرک غربمرکز درمان ضربه مغزی در جنت آباد  مرکز درمان ضربه مغزی در فرمانیهمرکز درمان ضربه مغزی در نیاورانمرکز درمان آسیب مغزی در شمال تهرانمرکز گفتاردرمانی در شمال تهرانمرکز گفتار درمانی در نیاورانمرکز گفتاردرمانی در فرمانیهمرکز درمان ضربه مغزی در قیطریه- مرکز درمان ضربه مغزی در منظریه-مرکز درمان ضربه مغزی در آجودانیه- مرکز درمان ضربه مغزی در میرداماد- مرکز درمان ضربه مغزی در میدان محسنی- مرکز درمان ضربه مغزی در ظفر- مرکز درمان ضربه مغزی در خیابان نفت-مرکز درمان ضربه مغزی در اختیاریه- مرکز درمان ضربه مغزی در کامرانیه- مرکز درمان ضربه مغزی در خیابان دولت-مرکز درمان ضربه مغزی در  دیباجی- مرکز درمان ضربه مغزی در اقدسیه- مرکز درمان ضربه مغزی در کودکان در مینی سیتی- مرکز درمان ضربه مغزی در نوبنیاد- مرکز درمان ضربه مغزی در بلوار ارتش- مرکز درمان ضربه مغزی شمس آباد- مرکز درمان ضربه مغزی در شمال تهران -مرکز درمان ضربه مغزی در ازگل-مرکز درمان ضربه مغزی در قلهک- مرکز درمان ضربه مغزی در خیابان یاسر- مرکز درمان ضربه مغزی در جماران- مرکز درمان ضربه مغزی در تجریش-مرکز درمان ضربه مغزی در میدان قدس- مرکز درمان ضربه مغزی در خیابان الهیه- مرکز درمان ضربه مغزی در فرشته- مرکز درمان ضربه مغزی در جردن- مرکز درمان ضربه مغزی در دارآباد- مرکز درمان ضربه مغزی در سعدآباد-مرکز درمان ضربه مغزی در جمشیدیه- مرکز درمان ضربه مغزی در دربند- مرکز درمان ضربه مغزی در گلابدره- مرکز درمان ضربه مغزی در امام زاده قاسم- مرکز درمان ضربه مغزی در چیذر-مرکز درمان ضربه مغزی در دزاشیب- مرکز درمان ضربه مغزی در زعفرانیه- مرکز درمان ضربه مغزی در سوهانک- مرکز درمان ضربه مغزی در شهرک محلاتی-  مرکز درمان ضربه مغزی در شهرک نفت- مرکز درمان ضربه مغزی در کاشانک- مرکز درمان ضربه مغزی در محمودیه- مرکز درمان ضربه مغزی در خیابان دروس- مرکز درمان ضربه مغزی در ونک- مرکز درمان ضربه مغزی در آرژانتین- مرکز درمان ضربه مغزی در ساعی -مرکز درمان ضربه مغزی در امیرآباد-مرکز درمان ضربه مغزی در ایرانشهر- مرکز درمان ضربه مغزی در بهجت آباد- مرکز درمان ضربه مغزی در اندرزگو -مرکز درمان ضربه مغزی در زرگنده- مرکز درمان ضربه مغزی در باغ فردوس- مرکز درمان ضربه مغزی در آفریقا- مرکز درمان ضربه مغزی در خیابان باهنر- مرکز درمان آسیب مغزی در بلوار کاوه- مرکز درمان آسیب مغزی در اوین-مرکز درمان آسیب مغزی در بام تهران-مرکز درمان آسیب مغزی در پارک وی-مرکز درمان آسیب مغزی در نمایشگاه-مرکز درمان آسیب مغزی در فرحزاد-مرکز درمان آسیب مغزی در امام زاده داوود-مرکز درمان آسیب مغزی در کوهسار-مرکز درمان آسیب مغزی در شهرک کلاهدوز-مرکز درمان آسیب مغزی در خیابان کلاهدوز-مرکز درمان آسیب مغزی در شهرک شهید چمران-مرکز درمان آسیب مغزی در صاحبقرانیه- مرکز درمان آسیب مغزی در گل نبی-مرکز درمان آسیب مغزی در میدان نیاوران-مرکز درمان آسیب مغزی در چهار راه پاسداران- مرکز درمان آسیب مغزی در چالهرز- مرکز درمان آسیب مغزی در وفامنش-مرکز درمان آسیب مغزی در پناهی نیا-مرکز درمان آسیب مغزی در افشاری-مرکز درمان آسیب مغزی در حقانی- مرکز درمان آسیب مغزی در خیابان گیلان-مرکز درمان آسیب مغزی در خیابان یاسر- مرکز درمان آسیب مغزی در مقدس اردبیلی- مرکز درمان آسیب مغزی در ولیعصر-مرکز درمان آسیب مغزی در موحد دانش-مرکز درمان آسیب مغزی در صادقی قمی- مرکز درمان آسیب مغزی در خیابان دستگردی- مرکز درمان آسیب مغزی در رستم آباد- مرکز درمان آسیب مغزی در نارنجستان-مرکز درمان آسیب مغزی در  نیستان- مرکز درمان آسیب مغزی در نگارستان-مرکز درمان آسیب مغزی در بوستان-مرکز درمان آسیب مغزی در گلستان-مرکز درمان آسیب مغزی در پورابتهاج-مرکز درمان آسیب مغزی در دشتستان- مرکز درمان آسیب مغزی در قبا-مرکز درمان آسیب مغزی در گاندی -مرکز درمان آسیب مغزی در نلسون ماندلا -مرکز درمان آسیب مغزی در خیابان نفت -مرکز درمان آسیب مغزی در میدان مادر -مرکز درمان آسیب مغزی در شیخ بهایی- مرکز درمان آسیب مغزی در ملاصدرا- مرکز درمان آسیب مغزی در جهان کودک-

بهترین مراکز توانبخشی در ضربه مغزی در غرب تهران

توانبخشی در ضربه مغزی کودکان در سعادت آبادمرکزگفتار درمانی در شهرک غربمرکز گفتار درمانی در ستارخانمرکز درمان ضربه مغزی کودکان در ولنجکمرکز گفتار درمانی در پونکمرکز توانبخشی در غرب تهرانمرکز درمان ضربه مغزی در مرزداران-توانبخشی ضربه مغزی کودکان در باغ فیض- توانبخشی ضربه مغزی کودکان در شهرک اکباتان- توانبخشی ضربه مغزی کودکان در شهر زیبا- توانبخشی ضربه مغزی کودکان در گیشا- توانبخشی ضربه مغزی کودکان در طرشت- توانبخشی ضربه مغزی کودکان در حصارک- توانبخشی ضربه مغزی کودکان در آزادی- توانبخشی ضربه مغزی کودکان در شاهین شمالی – توانبخشی ضربه مغزی کودکان در شاهین جنوبی – توانبخشی ضربه مغزی کودکان در چهار باغ – توانبخشی ضربه مغزی کودکان در بهنام – توانبخشی ضربه مغزی کودکان در وحدت اسلامی – توانبخشی ضربه مغزی کودکان در سازمان آب – توانبخشی ضربه مغزی کودکان در کن- توانبخشی ضربه مغزی کودکان در ورداورد- توانبخشی ضربه مغزی کودکان در آریاشهر- توانبخشی ضربه مغزی کودکان در صادقیه- توانبخشی ضربه مغزی کودکان در شهرک آپادانا- توانبخشی ضربه مغزی کودکان در غرب تهران- توانبخشی ضربه مغزی کودکان در اشرفی اصفهانی- کاردرمانی در تهران ویلا- توانبخشی ضربه مغزی کودکان در برق آلستوم- کاردرمانی در همایونشهر- توانبخشی ضربه مغزی کودکان در ونک- توانبخشی ضربه مغزی کودکان در آیت الله کاشانی- توانبخشی ضربه مغزی کودکان در سازمان برنامه- مرکز کاردرمانی در غرب تهران- توانبخشی آسیب مغزی در عدل- توانبخشی آسیب مغزی در شهرک اندیشه- توانبخشی آسیب مغزی در شهرک پرواز- توانبخشی آسیب مغزی در شهرک کوهسار- توانبخشی آسیب مغزی در شهرک نفت- توانبخشی آسیب مغزی در شهرک ولفجر- مرکز توانبخشی در غرب تهران- توانبخشی آسیب مغزی در بیمه- بهترین توانبخشی آسیب مغزی در غرب تهران- توانبخشی آسیب مغزی در کنکوری- توانبخشی آسیب مغزی در آرژانتین- توانبخشی آسیب مغزی در ساعی- توانبخشی آسیب مغزی غرب تهران- توانبخشی آسیب مغزی در امیر آباد- توانبخشی آسیب مغزی در ایرانشهر- توانبخشی آسیب مغزی در یوسف آباد- توانبخشی آسیب مغزی در بهجت آباد- توانبخشی آسیب مغزی در جمالزاده- توانبخشی آسیب مغزی خوب در غرب تهران- توانبخشی آسیب مغزی در خیابان شیراز- توانبخشی آسیب مغزی در عباس آباد- توانبخشی آسیب مغزی در فاطمی- توانبخشی آسیب مغزی در قائم مقام- توانبخشی آسیب مغزی در سنایی- توانبخشی آسیب مغزی در غرب تهران- توانبخشی آسیب مغزی در قزل قلعه – توانبخشی آسیب مغزی در بلوار کشاورز غربی- توانبخشی آسیب مغزی در بلوار کشاورز شرقی- توانبخشی آسیب مغزی در کریمخان- توانبخشی آسیب مغزی در هفت تیر – توانبخشی آسیب مغزی در گاندی- توانبخشی آسیب مغزی در میدان جهاد- بهترین مرکز توانبخشی آسیب مغزی در غرب تهران- توانبخشی آسیب مغزی در ولیعصر شمالی- توانبخشی آسیب مغزی در ولیعصر جنوبی- توانبخشی آسیب مغزی در هفت تیر- توانبخشی آسیب مغزی در استاد معین –  توانبخشی آسیب مغزی در خیابان دکتر هوشیار- توانبخشی آسیب مغزی در منزل غرب تهران- توانبخشی آسیب مغزی در شمشیری- توانبخشی آسیب مغزی در دستغیب- توانبخشی آسیب مغزی در فتح- توانبخشی آسیب مغزی در مهرآباد جنوبی- توانبخشی آسیب مغزی در مهر آباد شمالی- توانبخشی آسیب مغزی در بریانک- بهترین مراکز کاردرمانی غرب تهران- توانبخشی آسیب مغزی در سلسبیل- توانبخشی آسیب مغزی در کارون- توانبخشی آسیب مغزی در هاشمی- توانبخشی آسیب مغزی در خیابان زنجان- توانبخشی آسیب مغزی در خیابان آذربایجان- توانبخشی آسیب مغزی در خیابان امام خمینی- توانبخشی آسیب مغزی در جیحون- توانبخشی آسیب مغزی در خوش- مرکز آسیب مغزی در دامپزشکی- مرکز آسیب مغزی در رودکی- مرکز آسیب مغزی در قصرالدشت- مرکز آسیب مغزی در مالک اشتر- مرکز آسیب مغزی در نواب -مرکز آسیب مغزی در کمیل-  مرکز آسیب مغزی در انقلاب – مرکز آسیب مغزی در شیخ هادی- مرکز آسیب مغزی در امیریه- مرکز آسیب مغزی در منیریه- مرکز آسیب مغزی در اسکندری- مرکز آسیب مغزی در دخانیات- مرکز آسیب مغزی در جمهوری- مرکز آسیب مغزی در میدان حر- مرکز آسیب مغزی در میدان راه آهن- مرکز آسیب مغزی در هلال احمر- مرکز آسیب مغزی در پاستور- مرکز آسیب مغزی در حسن آباد- مرکز آسیب مغزی در گمرک- مرکز آسیب مغزی در وحدت اسلامی- مرکز آسیب مغزی در کارگر شمالی و مرکز آسیب مغزی در کارگر جنوبی- مرکز آسیب مغزی در بهارستان- مرکز آسیب مغزی در فردوسی- مرکز آسیب مغزی در پامنار-  مرکز آسیب مغزی در دروازه شمیران- مرکز آسیب مغزی در امین حضور- مرکز آسیب مغزی در پانزده خرداد- مرکز آسیب مغزی در سعدی- مرکز آسیب مغزی در لاله زار- مرکز آسیب مغزی در یاخچی آباد- مرکز آسیب مغزی در جوادیه- مرکز آسیب مغزی در نازی آباد- مرکز آسیب مغزی در خزانه- مرکز آسیب مغزی در شهرک راه آهن- مرکز آسیب مغزی در شهرک گلستان- مرکز آسیب مغزی در شهرک فرهنگیان- مرکز آسیب مغزی در رجایی- مرکز آسیب مغزی در علی آباد- مرکز آسیب مغزی در سه راه آذری- مرکز آسیب مغزی در امام زاده حسن- مرکز آسیب مغزی در یافت آباد- مرکز آسیب مغزی در جلیلی- مرکز آسیب مغزی در زهتابی- مرکز آسیب مغزی در زمزم- مرکز آسیب مغزی در گلچین- مرکز آسیب مغزی در باغ خزانه- مرکز آسیب مغزی در میدان قزوین- مرکز آسیب مغزی در میدان بهاران- مرکز آسیب مغزی در صاحب الزمان- مرکز آسیب مغزی در تولیدارو- مرکز آسیب مغزی در شاد آباد- مرکز آسیب مغزی در ولیعصر- مرکز آسیب مغزی درخلیج فارس شمالی- مرکز آسیب مغزی در خلیج فارس جنوبی- مرکز آسیب مغزی در شهرک ولیعصر- مرکز آسیب مغزی در شهرک صاحب الزمان- مرکز آسیب مغزی در خانی آباد- مرکز آسیب مغزی در اسفندیاری- کاردرمانی ضربه مغزی در بهمنیار- کاردرمانی ضربه مغزی در میدان بهمن- کاردرمانی ضربه مغزی در نعمت آباد- کاردرمانی ضربه مغزی در اسماعیل آباد- کاردرمانی ضربه مغزی در دولت خواه- کاردرمانی ضربه مغزی در شهید کاظمی- کاردرمانی ضربه مغزی در عبدل آباد- کاردرمانی ضربه مغزی در دولت آباد- کاردرمانی ضربه مغزی در جوانمرد- کاردرمانی ضربه مغزی در 13آبان- کاردرمانی ضربه مغزی در باشگاه نفت- کاردرمانی ضربه مغزی در تهرانسر مرکزی- کاردرمانی ضربه مغزی در شهرک دریا- کاردرمانی ضربه مغزی در شهرک آزادی- کاردرمانی ضربه مغزی در شهرک استقلال- کاردرمانی ضربه مغزی در شهرک دانشگاه- کاردرمانی ضربه مغزی در شهرک 22 بهمن- کاردرمانی ضربه مغزی در ویلاشهر- کاردرمانی ضربه مغزی در شهرک غزالی- کاردرمانی ضربه مغزی در شهرک شهرداری- کاردرمانی ضربه مغزی در شهرک دانشگاه شریف- کاردرمانی ضربه مغزی در زیبا دشت- کاردرمانی ضربه مغزی در گلستان شرقی- کاردرمانی ضربه مغزی در گلستان غربی- کاردرمانی ضربه مغزی در دژبان- کاردرمانی ضربه مغزی در شهید باقری- کاردرمانی ضربه مغزی در آزادشهر – کاردرمانی ضربه مغزی در پیکان شهر- کاردرمانی ضربه مغزی در دریاچه چیتگر- کاردرمانی ضربه مغزی در تهرانسر غربی- کاردرمانی ضربه مغزی در تهرانسر شرقی- کاردرمانی ضربه مغزی در اسلامشهر- کاردرمانی ضربه مغزی در اکباتان- کاردرمانی ضربه مغزی در شهران – کاردرمانی ضربه مغزی در بلوار فردوس شرق- کاردرمانی ضربه مغزی در بلوار فردوس غرب- کاردرمانی ضربه مغزی در دهکده المپیک – کاردرمانی ضربه مغزی در سیمون بولیوار – کاردرمانی ضربه مغزی در چیتگر – کاردرمانی ضربه مغزی در اسلام شهر – کاردرمانی ضربه مغزی در شهر آرا-کاردرمانی ضربه مغزی در حقانی-  کاردرمانی ضربه مغزی در خیابان جی- کاردرمانی ضربه مغزی در بلوار سرو- کاردرمانی ضربه مغزی در خیابان پاکنژاد- کاردرمانی ضربه مغزی در میدان صنعت- کاردرمانی ضربه مغزی در بلوار دریا- کاردرمانی ضربه مغزی در بلوار شهرداری- کاردرمانی ضربه مغزی در میدان کتاب- کاردرمانی ضربه مغزی در ایران زمین- کاردرمانی ضربه مغزی در میدان کاج- کاردرمانی ضربه مغزی در بلوار 24 متری- کاردرمانی ضربه مغزی در صرافها- کاردرمانی ضربه مغزی در خیابان علامه- کاردرمانی ضربه مغزی در بلوار فرهنگ- کاردرمانی ضربه مغزی در بلوار فرحزادی- کاردرمانی ضربه مغزی در فرحزاد- کاردرمانی ضربه مغزی در بلوار مطهری- کاردرمانی ضربه مغزی در بلوار درختی- کاردرمانی ضربه مغزی در خیابان زرافشان- کاردرمانی ضربه مغزی در هرمزان- کاردرمانی ضربه مغزی در میدان توحید- کاردرمانی ضربه مغزی در نصرت- کاردرمانی ضربه مغزی در فرصت – کاردرمانی ضربه مغزی در انقلاب – کاردرمانی ضربه مغزی در آزادی -کاردرمانی ضربه مغزی در شادمان – کاردرمانی ضربه مغزی در بهبودی – کاردرمانی ضربه مغزی در حبیب الهی – کاردرمانی ضربه مغزی در دریان نو – کاردرمانی ضربه مغزی در دادمان – کاردرمانی ضربه مغزی در شهرک ژاندارمری – کاردرمانی ضربه مغزی در خیابان حسن سیف – کاردرمانی آسیب مغزی در شهرک بوعلی – کاردرمانی آسیب مغزی در ایوانک – کاردرمانی آسیب مغزی در بلوار حافظی – کاردرمانی آسیب مغزی در بلوار پیام – کاردرمانی آسیب مغزی در کوی فراز – کاردرمانی آسیب مغزی در شهرک قدس – کاردرمانی آسیب مغزی در قیصر امین پور – کاردرمانی آسیب مغزی در سئول – کاردرمانی آسیب مغزی در سیمای ایران –

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.