برچسب: کودک بیش فعال و نقص توجه

علت و علائم بیش فعالی

علائم بیش فعالی و نقص توجه شامل بی­ توجهی، بیش فعالی و تکانش­گری است. الگوهای شناختی اختلال نقص توجه – بیش­ فعالی بر نقص در عملکردهای اجرایی و ناتوانی مهار تأکید دارند. عملکردهای اجرایی یک کارکرد واحد نیستند و منعکس کنندۀ عملکردهای حلقۀ نورونی پیش پیشانی – زیرقشری هستند که در تنظیم رفتار، بی­ توجهی، حافظۀ کاری و توجه نقش دارند (بارکلی، ۲۰۰۶). مرکز درمانی بیش فعالی دکتر صابر با بررسی علایم بیش فعالی و نقص توجه توسط دکتر بیش فعالی و تشخیص دقیق نوع نقص توجه و بیش فعالی کودکان به ارائه خدمات درمانی جهت کاهش علائم بیش فعالی نظیر اتاق تاریک توجه بینایی، سنسوری روم، کاردرمانی ذهنی، اتاق توجه شنیداری و ماساژ درمانی جهت آرام سازی می پردازد. همچنین جهت کنترل رفتارهای تکانشگرانه از تکنیک های رفتاردرمانی و بازی درمانی در بیش فعالی بهره می گیرند تا بهترین نتایج درمانی را در کاهش علائم بیش فعالی حاصل نمایند.

تفاوت علائم بیش‌فعالی در پسران و دختران

علائم بیش‌فعالی در پسران و دختران ممکن است متفاوت باشد. پسران معمولاً علائم بیرونی‌تری مانند بی‌قراری، پرخاشگری، و رفتارهای تکانشی نشان می‌دهند، در حالی که دختران بیشتر ممکن است علائم درونی مانند حواس‌پرتی، رویاپردازی، و کم‌توجهی داشته باشند. این تفاوت‌ها گاهی باعث می‌شود تشخیص ADHD در دختران دشوارتر باشد، زیرا علائم آن‌ها کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. آگاهی از این تفاوت‌ها به والدین و مربیان کمک می‌کند تا علائم را زودتر شناسایی کنند.

مشکلات کودکان بیش فعال

توجه به­ عنوان یکی از محوری­ ترین علائم بیش فعالی کودکان در ابعاد مختلف دچار نقص است. ناتوانی معطوف ساختن توجه به یک تکلیف خاص، از اصلی ترین علائم اختلال نقص توجه – بیش­ فعالی است. به همین ترتیب اصطلاح حواس­ پرتی، اغلب برای توصیف ناتوانی در معطوف کردن توجه به یک موضوع خاص به­ کار می­ رود. طبق واحد های عملکردی لوریا، ساختارهای مغزی واحد اول، تشکیلات مشبک، وظیفۀ کنترل هشیاری پایه و توجه را بر عهده دارند و عملکرد های مهاری سطح بالاتر به وسیلۀ شبکه­ ای از ارتباطات قشری کنترل می­ شود. توجه در سطوح مختلف در کودکان دارای اختلال نقص توجه و بیش فعالی دچار نقص می­ شود. این سطوح، شامل توجه انتخابی، توجه پایدار، انتقال توجه و تقسیم توجه است. توجه انتخابی یکی از پایه­ ای­ ترین بخش ­های توجه است. توجه انتخابی و مهار دو روی یک سکه ­اند و برای توجه به بخشی از اطلاعات باید بخش دیگر اطلاعات را مهار کرد. مشکلات مربوط به حواس ­پرتی، در نتیجۀ ضعف در برقراری و یا حفظ توجه، به هنگام انجام تکالیفی است که جذابیت یا نتیجۀ آنی کمتری دارند، مانند تکالیف یک­نواخت و طولانی، کودکانی که به علایم بیش ­فعالی دچار هستند، احساس می ­کنند که کار های جایگزین دیگری وجود دارد که جالب ­تر بوده و در صورت انجام آن ­ها پاداش بیشتری نصیب ­شان می­ شود، به همین دلیل توجه ­شان از کار اصلی گرفته می­ شود و به کارهای جایگزین معطوف می­ شود. این مشکل، ناتوانی در مهار و تکانش­گری است.

علایم نقص توجه و بیش فعالی

کودکانی که به علائم بیش­ فعالی و نقص توجه دچار هستند، توانایی مدیریت یک­سری محرک­ های خاص را دارند، اما نمی­ توانند در مقابل محرک ­های جالب­ تر، مقاومت کنند. بر این اساس، مهار محرک­ های غیر ضروری بخشی از فرایند توجه است. مشکلات حفظ توجه و مهار تکانه ­ها می­ تواند ناشی از مشکلی اساسی در سطح برانگیختگی، بر اساس مدل لوریا در سطح اول باشد. همچنین می­ تواند توضیحی برای این نکته باشد که چرا استفاده از دارو های محرک به “توجه” کمک می­ کند. دارو های محرک می­ توانند سطح برانگیختگی را در حد طبیعی نگه دارند. احتمالاً در مراحل بعدی رشد، حفظ توجه برای انجام کار های پیچیده ­تر، توسط قطعۀ پیشانی که وظیفۀ تنظیم رفتاری را بر عهده دارند، انجام می­ شود. از آن­ جایی­ که قطعۀ پیشانی آخرین بخش مغز در روند تحول است، ممکن است علایم بیش ­فعالی تا حدودی در نتیجۀ تأخیر در تحول قطعۀ پیشانی باشد که وظیفۀ مهار پاسخ ­های حرکتی کنترل شده (قطعۀ پیشانی) را بر عهده دارند.

توجه انتخابی و توجه پایدار

توجه انتخابی رفتاری پیچیده است که در آن ضمن حفظ یک پاسخ، از پاسخی دیگر خودداری می­ شود. این سازوکار فیلتر کننده، برای حذف و یا مراقبت از اطلاعات مورد پردازش، ضروری است. ناکارآمدی توجه انتخابی، عملکرد کودک با علایم بیش فعالی را در محیط­ های آموزشی تحت­ تأثیر قرار می ­دهد؛ به ویژه هنگامی ­که اطلاعات ارائه شده پیچیده و طولانی بوده و به دقت بالا و پردازش هم­زمان نیاز داشته باشد. بخش دیگری از فرایند توجه توانایی حفظ یک پاسخ رفتاری برای انجام یک فعالیت مستمر و مداوم است. برای این­ کار، مهار و مقاومت در مقابل دیگر محرک­ های خارجی لازم است. توجه پایدار، توانایی حفظ توجه و یا توانایی حفظ یک پاسخ رفتاری برای یک فعالیت مداوم و مستمر است. گوش به زنگی اصطلاحی است که اغلب برای توصیف این نوع توجه به کار می ­رود . کودکان دارای اختلال نقص توجه – بیش­ فعالی مشکلاتی در توجه پایدار دارند، در صورتی­ که در کودکان دارای اختلال نقص توجه، توجه انتخابی نارسا است. تفاوت­ های بارزی بین انواع زیر ریخت­ های اختلال نقص توجه – بیش ­فعالی در کنترل تکانه نیز وجود دارد. در علایم بیش فعالی کودکان نوع نقص توجه مانند نوع ترکیبی، در بخش ابتدایی تکلیف تحت تمایلات آنی خود هستند. با این حال، کودکان دارای نوع نقص توجه، به تدریج پیشرفت قابل ملاحظه­ ای از خود نشان می­ دهند، در حالی­ که در نوع ترکیبی، این تکانش­گری کاهش نمی ­یابد. بر این اساس، کودکان دارای نوع نقص توجه، سرعت پردازش کندتر دارند و مشکلات­ شان در توجه انتخابی بیشتر است.

بارکلی تفاوت­ های میان انواع زیر مجموعه­ های اختلال نقص توجه – بیش ­فعالی را در انواع مختلف توجه ارائه داد که بدین ترتیب است: در نوع ترکیبی، قدرت توجه پایدار پایین بوده، اما در صورتی ­که محرک جدید باشد، این قدرت تقویت می­ شود. در نوع بی ­توجهی، مشکلاتی در توجه متمرکز دیده می­ شود، اما به نظر می­ رسد نقص توجه بیشتر در نتیجۀ یک اختلال شناختی است.

علت بیش فعالی کودکان چیست؟

علت بیش فعالی کودکان هنوز به طور کامل مشخص نیست، با این حال باور های عمومی درباره این که علت بیش فعالی چیست، وجود دارد. به طور احتمالی همچون سایر اختلالات روان، ژنتیک در بروز اختلال بیش فعالی نقش دارد اما تحقیقات دانشمندان نشان می دهد قرار گرفتن در معرض سموم محیطی همانند حشره کش، سرب، دود دخانیات، آسیب مغزی، زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد و مشروبات الکلی پیش از زایمان در به وجود آمدن بیش فعالی موثر است. به طور کلی می توان گفت علت ها و عواملی که خطر مبتلا شدن کودک به بیش فعالی را افزایش می دهند، هنوز ناشناخته هستند. تحقیقات جدید نشان می دهد خوردن بسیار زیاد قند، تماشای بیش از اندازه تلویزیون، روش تربیت فرزند یا هرج و مرج خانوادگی را علت بیش فعالی کودکان نمی دانند. البته بعضی از این موارد می توانند علائم بیش فعالی کودکان را تشدید کنند. کلینیک بیش فعالی کودکان دکتر صابر با سابقه بالا در زمینه تشخیص کودکان توسط دکتر بیش فعالی و درمان کودکان بیش فعال با استفاده از درمان های تخصصی و به روز دنیا به ارائه خدمات درمانی در غرب و شرق تهران مشغول می باشد.

دانشمندان همچنان علت بیش فعالی کودکان را شناسایی نکردند اما آن چه تا به امروز جز باور عمومی می باشد این است که علت اصلی این اختلال همچون سایر اختلالات، عوامل ژنتیکی است. علاوه بر عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی نیز در به وجود آمدن بیش فعالی اثر گذار است. با این حال محققان هنوز هم به منظور بررسی علت بیش فعالی کودکان در تلاش و کوشش هستند.

علت بیش‌فعالی: از ژنتیک تا عوامل محیطی

علت بیش‌فعالی (ADHD) ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است. تحقیقات نشان می‌دهند که ژنتیک نقش مهمی در ابتلا به ADHD دارد، به طوری که کودکان با سابقه خانوادگی این اختلال، بیشتر در معرض خطر هستند. علاوه بر این، عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض سموم (مانند سرب) در دوران بارداری، مصرف سیگار یا الکل توسط مادر، و زایمان زودرس نیز می‌توانند در بروز بیش‌فعالی نقش داشته باشند. همچنین، برخی مطالعات به ارتباط بین رژیم غذایی نامناسب و تشدید علائم ADHD اشاره کرده‌اند.

سوالات متداول:

1-آیا بیش‌فعالی در نوجوانان متفاوت است؟
بله، در نوجوانان، علائم بیش‌فعالی ممکن است به شکل‌های متفاوتی ظاهر شوند. نوجوانان با ADHD ممکن است در مدیریت زمان، انجام تکالیف مدرسه، یا کنترل احساسات خود مشکل داشته باشند. همچنین، آن‌ها ممکن است بیشتر در معرض خطر رفتارهای پرخطر مانند مصرف مواد مخدر یا رانندگی بی‌پروا قرار بگیرند.

2- آیا بیش‌فعالی در کودکان پیش‌دبستانی قابل تشخیص است؟
بله، بیش‌فعالی در کودکان پیش‌دبستانی نیز قابل تشخیص است، اما باید توجه داشت که برخی رفتارهای طبیعی کودکان در این سن (مانند بی‌قراری یا کنجکاوی زیاد) ممکن است شبیه علائم ADHD باشند. اگر کودک شما به طور مداوم در کنترل رفتارهای خود مشکل دارد یا رفتارهای تکانشی شدید نشان می‌دهد، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید.

درمان توجه و تمرکز کودکان| درمان عدم تمرکز در درس خواندن| کاردرمانی بیش فعالی و نقص توجه

بازی اولین و مهم ترین راه برای درمان توجه و تمرکز کودکان و آموزش کودکان است. اما متاسفانه بسیاری از پدر و مادر ها به دلایل مختلف از این مورد غافل شده و کودک خود را به حال خود رها می کنند و به کودک در درمان عدم تمرکز در درس خواندن کمک نمی کنند. بازی های بسیاری از جمله شمارش برعکس، سکه بازی، بازی تشخیص تفاوت ها، رنگ آمیزی، شمارش کلمات و… می تواند به درمان توجه و تمرکز کودکان و هم چنین درمان عدم تمرکز در درس خواندن کمک کنند. مطالعات اولیه در مورد پردازش توجه، مدل ظرفیت را با پردازشگر مرکزی ظرفیت محدود شرح داده که انعطاف­پذیری توجه را موازی با فعالیت ­ها تأید می­کند. ظرفیت کل پردازشگر مرکزی توسط سطح برانگیختگی تحت تأثیر قرار می­گیرد. مشکلات زمانی رخ می­دهند که نیاز کلی تکالیف بالاتر از ظرفیت توجه باشد.  Styles در سال 1997 تئوری ظرفیت را در یک خانه با ظرفیت محدود گاز مورد مقایسه قرار داده است. اکنون اجاق گاز زمانی که سیستم گرمایش مرکزی فعال است روشن شود، شدت شعله­ های آن کم خواهد بود. نیاز دو ابزار با هم مقدار گاز در دسترس برای اجاق گاز را کاهش می­دهد. افزایش فشار گاز در خانه مشکل اجاق گاز را حل خواهد کرد، به همان شیوه که افزایش برانگیختگی روی ظرفیت کلی توجه مؤثر خواهد بود. کلینیک بیش فعالی کودکان دکتر  صابر با انجام کاردرمانی و تمرینات درمانی بیش فعالی به درمان توجه و تمرکز کودکان و درمان عدم تمرکز درس خواندن کودکان بیش فعال کمک می کند.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

نیازهای ظرفیت توجه و درمان توجه و تمرکز در کودکان

• تلاش ذهنی- تکالیف جدید و پیچیده نیاز به تقسیم ظرفیت کلی توجه دارند.
• مهارت- اکتساب مهارت در یک تکلیف، بعنوان نتیجه یک تمرین در نظر گرفته می­شود که نیازهای توجه را کاهش می­دهد. تکالیف روتین که آشنا هستند، ظرفیت بیشتری را برای تکالیف دیگر باقی می­گذارند.
• انگیزه و برانگیختگی- سطوح بالاتر ظرفیت کلی در دسترس را برای توزیع افزایش می­دهند، عملکرد نیز با برانگیختگی تا یک سطح مناسب افزایش می­یابد.

همانطور که قبلا شرح داده شد، مدل ظرفیت برای محدودیت توجه تقسیم شده بین دو فعالیت کافی نمی­باشد، همان­طور که این محدودیت­ ها توسط نواحی آناتومیکی شبکه­ های درگیر تحت تأثیر قرار می­گیرند. توسعه­ی این مدل، جایگزین پردازشگر منفرد توسط منابع توجهی چندگانه که مخصوص تکلیف می­باشد شده است. مدل ظرفیت می­تواند تأثیر ضربه­ی مغزی را زمانی که ظرفیت کلی توجه کاهش می­یابد توضیح دهد. تکالیفی که نیاز به تلاش ذهنی بالایی دارند بسیار دشوار می­شوند و تکالیف آشنا نیاز به تلاش بیشتری پیدا می­کنند، برانگیختگی عمومی ممکن است کاهش یابد بنابراین عملکرد آهسته شده و تمرکز در همه­ ی فعالیت­ ها مورد نیاز می­باشد. در این مورد، نیازهای محیطی برای سطح مناسب عملکرد در یک تکلیف کنترل می­شود. برعکس، وجود پردازشگرهای چندگانه می­تواند مشاهده گردد که به موجب آن برخی ظرفیت ­های شناختی می­توانند حفظ گردند در حالی که سایر ظرفیت ­ها می­توانند آسیب جدی ببینند. با انجام کاردرمانی بیش فعالی و نقص توجه می توان به درمان ظرفیت های شناختی و درمان توجه و تمرکز کودکان کمک کرد.

سیستم ­های توجهی و درمان توجه و تمرکز

یک تئوری دیگر شامل سه شبکه­ ی مستقل می­باشد که به هم وابسته هستند که شامل سیستم­ های هوشیاری، آگاهی و اجرایی توجه هستند. شبکه­ های هوشیاری و جهت ­دهی از اجزای اولیه تشکیل شده ­اند: سیستم هوشیاری که توجه مداوم را مشخص می­کند، گوش به زنگی یا هوشیار بودن، و به آمادگی پاسخ دهی و مهیا شدن برای محرک­های قریب الوقوع اطلاق می­شود. این سیستم ممکن است تا زمان بزرگسالی توسعه یابد که با نواحی فرونتال و پاریتال نیمکره­ی راست مرتبط است. شبکه­­ ی آگاهی که به دقت برنامه­ ریزی شده، شامل انتخاب اطلاعات خاص از محرکات حسی چندگانه می­باشد و تمرکز ارگان­ های حسی را به اشیای مورد نظر نگه می­دارد. این شبکه با نواحی مغزی خلفی، شامل لوب پریتال فوقانی علاوه بر مناطق فرونتالی چشمی مرتبط می­باشد، و اعتقاد بر این است که تا 4 سالگی توسعه می­یابد. سیستم اجرایی پیچیده کنترل اختیاری را تعدیل می­کند که نیازمند بازبینی و حل معضلات بین نیازهای توجهی رقیب می­باشد، مثل تصمیم ­گیری یا برنامه­ ریزی، که شامل فرایندهای خودتنظیمی مثل کنترل مهاری، که با سینگولیت قدامی و کرتکس پری­فرونتال خارجی در ارتباط می­باشند. کاردرمانی و دیگر روش های درمانی نقص توجه می تواند به درمان سیستم های توجهی کودک و هم چنین درمان عدم تمرکز در درس خواندن کمک کننده باشد.

توجه برانگیخته شده و کاردرمانی نقص توجه

توضیحات Peterson و  Posner بعدها توسعه یافته و توسط Corbetta و Shulman گسترش یافته است که مباحث زیر را شرح داده ­اند:

یک سیستم برانگیخته شده با محرک؛ که محرک­ های معنادار را در محیط تشخیص داده و به صورت اتوماتیک توجه را به سمت آنها هدایت می­کنند. این سیستم «پایین به بالا» زمانی که یک محرک مهم و غیرمنتظره ظاهر می­شود، فعال می­گردد. آسیب به این سیستم می­تواند چگونگی بی­ توجهی یکطرفه یا عدم توجه به محرک ­های سمت چپ، و همینطور توجه داوطلبانه به آن سمت را توضیح دهد. یک سیستم هدفدار که توسط تمایلات شخص کنترل می­شود، در زمانی که توجه بر اطلاعات حسی خاص که وارد مغز می­شوند، متمرکز می­شود. این سیستم «بالا و پایین» توسط انتظارات، آگاهی و اهداف تحت تأثیر قرار می­گیرد. این سیستم بر سیستم برانگیخته شده با محرک خودکار در حضور اجزای گیج­کننده و رقابتی در محیط غلبه می­کند. آسیب به این سیستم منجر به حواس­ پرتی می­شود. تصویربرداری مغز، آناتومی کاربردی سیستم توجهی را معرفی کرده و محققان بسیاری در حال حاضر آن را بعنوان یک سیستم پردازش متوالی با استفاده از شبکه­ های مغزی مختلف در نظر می­گیرند.

نقش ژنتیک و تغذیه در نقص توجه و بیش فعالی

بیش فعالی و نقص توجه با علائمی نظیر بی توجهی، تکانشگری، اضطراب، بی قراری و پریشانی و بی دقتی مشخص می شود. این اختلال همراه با افت تحصیلی و ناسازگاری در مدرسه همراه است.

جهت تشخیص اختلال حد اقل شش مورد از موارد تشخیصی  اختلال نقص توجه و بیش فعالی باید در مدت زمان حداقل 6 ماه در کودک وجود داشته باشند. این علایم باید در بیش از یک محیط مانند مدرسه و منزل رخ دهند. 3تا 12درصداز کودکان سن مدرسه تحت تأثیر این اختلال هستند و شیوع آن در پسران بیشتر از دختران است.

در درمان این کودکان استفاده از داروهای محرک مانند دکستروآمفتامین، متیل فنیدات شایع است.استفاده از این داروها در از نظر ایجاد سلامت در کودک با اختلال نقص توجه و بیش فعالی قدمت 30 سال دارد. به علت عوارض جانبی این دارو مانند بیخوابی، کاهش اشتها و دردهای شکمی والدین این کودکان به دنبال درمان های جایگزین برای آنان هستند.

ژنتیک و اختلال نقص توجه وبیش فعالی

در مورد علل بروز این اختلال تحقیقات فراوانی در حال انجام است. عواملی مانند ژنتیک، عوامل محیطی و تغییرات ساختاری و فیزیولوژیک در بروز این اختلال شناخته شده است.

مطالعات خویشاوندی و مطالعه بر روی دوقلوها، نشان می دهند که رابطه محکمی بین مولفه ژنتیک با این اختلال وجود دارد که در ترکیب با عوامل محیطی به بروز اختلال نقص توجه وبیش فعالی می انجامد. عوامل ژنتیکی تقریباً منجر به 75درصد تفاوتها در زمینۀ رفتارهای مرتبط با اختلال کمبود توجه/ بیشفعالی میگردند.

رژيم غذايي و اختلال كمبود توجه و بيش‌فعالي

اثر رژیم غذایی و تغذیه بر اختلال نقص توجه و بیشفعالی موضوعی است که مدنظر متخصصان این رشته قرار گرفته است. در بسیاری از کودکان دارای این اختلال، نشانه هایی از سطح پایین مواد مغذی مختلف و شواهدی در ارتباط با پاسخهای رفتاری به غذاهای خاص و افزودنیهای غذایی ، قند های تصفیه شده و اسید های چرب ضروری وجود دارد.

در دهه 1970 رژیم غذایی با حذف رنگهای غذایی مصنوعی، نگهدارنده ها و سالیسیلات ها مطرح شد که نتایج نشان داد وضعیت 50 درصد بیماران مبتلا به نقص توجه و بیش فعالی بهبود یافته.

تحقیقات دیگری در زمینه اثر مصرف قندهای تصفیه شده بر رفتار کودکان بیش فعال وجود دارد،هنگامی که ساکارز از رژیم غذایی کودکان بیش فعال حذف گردید ، رفتار های آنها بهبود یافت اما علایم بیش فعالی با مصرف مجدد شکر بازگشت. مطالعات پراکنده بسیاری بر کمبود اسید های چرب   n-3  در کودکان با نقص توجه وبیش فعالی اشاره دارند.

مصرف دوره ای 3 ماهه از  مکملهای حاوی روغن بذر کتان که غنی از اسید چرب n-3 آلفالینولنیک اسید بودند بهبود قابل توجهی را در رفتار کودکان با نقص توجه وبیش فعالی نشلن داده است.

تغذیه و بیش فعالی: چگونه رژیم غذایی بر ADHD تاثیر می‌گذارد؟

اختلال بیش‌فعالی و نقص توجه (ADHD) یکی از شایع‌ترین اختلالات عصبی-رشدی در کودکان و بزرگسالان است. در حالی که عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز این اختلال نقش دارند، تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که تغذیه نیز می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر علائم ADHD داشته باشد. رژیم غذایی نه تنها بر عملکرد مغز تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند به کاهش یا تشدید علائمی مانند بی‌قراری، عدم تمرکز و تکانشگری کمک کند.

تاثیر قند و رنگ‌های مصنوعی بر بیش‌فعالی

مطالعات نشان می‌دهند که مصرف بیش از حد قند و غذاهای حاوی رنگ‌های مصنوعی می‌تواند علائم ADHD را در کودکان تشدید کند. این مواد باعث افزایش ناگهانی سطح انرژی و سپس افت سریع آن می‌شوند که منجر به بی‌قراری و کاهش تمرکز می‌گردد. به والدین توصیه می‌شود از دادن نوشیدنی‌های شیرین، آب‌نبات‌ها و تنقلات فرآوری شده به کودکان مبتلا به ADHD خودداری کنند.

نقش امگا-۳ در بهبود عملکرد مغز

اسیدهای چرب امگا-۳، به ویژه DHA و EPA، برای سلامت مغز ضروری هستند. تحقیقات نشان داده‌اند که کمبود امگا-۳ در کودکان مبتلا به ADHD شایع است و مصرف مکمل‌های حاوی این اسیدهای چرب می‌تواند به بهبود تمرکز و کاهش علائم بیش‌فعالی کمک کند. منابع طبیعی امگا-۳ شامل ماهی‌های چرب مانند سالمون، گردو و دانه‌های چیا است.

پروتئین و نقش آن در ثبات انرژی

یک رژیم غذایی غنی از پروتئین می‌تواند به ثبات سطح انرژی و بهبود تمرکز کمک کند. پروتئین‌ها باعث آزادسازی آهسته‌تر قند در خون می‌شوند و از نوسانات انرژی جلوگیری می‌کنند. تخم مرغ، مرغ، گوشت قرمز بدون چربی، حبوبات و مغزها از جمله منابع عالی پروتئین هستند که می‌توانند در رژیم غذایی کودکان و بزرگسالان مبتلا به ADHD گنجانده شوند.

مواد معدنی ضروری: روی، منیزیم و آهن
کمبود برخی مواد معدنی مانند روی، منیزیم و آهن با تشدید علائم ADHD مرتبط است. این مواد معدنی در تولید انتقال‌دهنده‌های عصبی و بهبود عملکرد مغز نقش دارند. برای مثال، کمبود آهن می‌تواند باعث خستگی و کاهش تمرکز شود. گنجاندن غذاهایی مانند اسفناج، عدس، دانه‌های کدو تنبل و گوشت قرمز در رژیم غذایی می‌تواند به تامین این مواد معدنی کمک کند.

رژیم حذفی: شناسایی مواد غذایی محرک
برخی کودکان ممکن است به مواد غذایی خاصی مانند گلوتن، لبنیات یا مواد افزودنی حساسیت داشته باشند که می‌تواند علائم ADHD را تشدید کند. رژیم‌های حذفی تحت نظر متخصص تغذیه می‌توانند به شناسایی این مواد محرک و بهبود علائم کمک کنند.

نقش ريز مغذی ها در کم توجهی و بیش فعالی

این فرضیه وجود دارد که ریزمغذی های بسیاری در رفتار و خلق وخوی تاثیر دارند،به عنوان مثال روی علاوه بر نقش مهمی که در عملکرد ایمنی، رشد و تکامل ایفا می کند برای تکامل مغز نیز مورد نیاز است.

غلظت خونی پایین روی در کودکان دارای اختلال نقص توجه – بیش فعالی نسبت به گروه کنترل مشاهده شده است. منیزیم نیز ممـکن است از طـریق مکانیسم های مختلف بر عملکرد مغز اثر گذارد. سطوح پایین منیزیم در کودکان با اختلال نقص توجه-بیش فعالی مشاهده شده است.

در 95 درصد از کودکان مبتلا به نقص توجه وبیش فعالی کمبود منیزیوم مشاهده شده است که به صورت معنی داری با گروه کنترل متفات بوده است. همچنین مصرف مکمل های منیزیوم به مدت شش ماه موجب کاهش علایم بیش فعالی در این کودکان شده است.

مطالعات بیشتری جهت تعیین میزان مصرف این ریز مغذی ها در رژیم غذایی کودکان بیش فعال نیاز است .به صورت کلی با توجه به مشکلات تغذیه ای کودکان با کم توجهی وبیش فعالی و شیوع بالای کمبود برخی از ریزمغذی ها از جمله آهن، منیزیوم  و روی و همچنین دریافت ناکافی منابع غذایی اسیدهای چرب امگا 3در رژیم غذایی اغلب کودکان به نظر میرسد که حتی اگر مصرف مواد غذایی شامل مواد مغذی نام برده شده یا مکمل های آنها بر مشکلات رفتاری کودکان دچار اختلال کم توجهی-بیش فعالی تأثیر مثبتی نداشته باشد،می تواند در تأمین و حفظ سایر جنبه های سلامت این کودکان اثرگذار باشد.

نقش مکمل‌های غذایی در مدیریت بیش‌فعالی: آیا مؤثر هستند؟

بیش‌فعالی یا ADHD یکی از اختلالات شایع در کودکان و بزرگسالان است که با علائمی مانند بی‌قراری، نقص توجه و رفتارهای تکانشی همراه است. در کنار روش‌های درمانی مانند دارودرمانی و رفتاردرمانی، مکمل‌های غذایی به عنوان یک راهکار کمکی برای بهبود علائم بیش‌فعالی مورد توجه قرار گرفته‌اند.

مکمل‌های مؤثر در بیش‌فعالی:

✅ امگا ۳ و امگا ۶ – تحقیقات نشان داده‌اند که این اسیدهای چرب ضروری می‌توانند به بهبود تمرکز، کاهش رفتارهای تکانشی و تقویت عملکرد مغز کمک کنند.
✅ منیزیم – کمبود منیزیم می‌تواند منجر به افزایش اضطراب و بیش‌فعالی شود. مصرف این مکمل به آرامش ذهنی و کاهش بی‌قراری کمک می‌کند.
✅ ویتامین‌های گروه B – این ویتامین‌ها به تنظیم عملکرد سیستم عصبی کمک کرده و می‌توانند سطح انرژی و تمرکز را بهبود ببخشند.
✅ زینک (روی) – برخی مطالعات نشان داده‌اند که روی در تنظیم دوپامین، که نقش مهمی در کنترل رفتار دارد، تأثیر مثبت دارد.

آیا مکمل‌ها جایگزین درمان دارویی هستند؟

مکمل‌های غذایی به تنهایی نمی‌توانند بیش‌فعالی را درمان کنند، اما می‌توانند به عنوان یک راهکار مکمل، در کنار سایر روش‌های درمانی، علائم را کاهش دهند. قبل از مصرف هرگونه مکمل، مشورت با پزشک ضروری است تا از ایمنی و تأثیرگذاری آن اطمینان حاصل شود.

اگر به دنبال راهکارهای طبیعی برای مدیریت بیش‌فعالی هستید، اصلاح تغذیه و استفاده از مکمل‌های مناسب می‌تواند یک گزینه کمک‌کننده باشد.

سوالات مداول:

1-آیا تست ژنتیکی برای تشخیص ADHD وجود دارد؟
در حال حاضر، هیچ تست ژنتیکی قطعی برای تشخیص ADHD وجود ندارد. تشخیص این اختلال معمولاً بر اساس ارزیابی‌های بالینی و رفتاری انجام می‌شود.

2-چگونه می‌توانم امگا-۳ مورد نیاز فرزندم را تامین کنم اگر ماهی دوست ندارد؟
اگر فرزندتان ماهی دوست ندارد، می‌توانید از منابع گیاهی امگا-۳ مانند دانه‌های چیا، گردو و روغن بذر کتان استفاده کنید. همچنین، مکمل‌های امگا-۳ مخصوص کودکان نیز در دسترس هستند.

مشکلات حافظه در کودکان بیش‌فعال و تقویت آن

یکی از مشکلات شایع در کودکان با اختلال بیش فعالی و نقص توجه، وجود ضعف چشمگیر  در حافظه، متناسب با سن کودک می باشد. در این موارد کودک بیش فعال وقایع گذشته را به آسانی به یاد می آورد اما در حفظ و نگهداری اطلاعاتی که در زمان حال به آنها نیاز دارد دچار مشکل است. در یک کودک نرمال، مهارت های حافظه کوتاه مدت به علت دریافت و انتخاب صحیح محرک های محیطی، متناسب باسن رشد می یابد اما در کودکان با مشکلات نقص توجه و بیش فعال حافظه کوتاه مدت به صورت پیوسته مورد تمرین و پرورش قرار نمی گیرد. برای درک بهتر این موضوع به توضیح روند ذخیره اطلاعات در حافظه کوتاه مدت می پردازیم.

مرکز تخصصی گفتاردرمانی و کاردرمانی دکتر صابر در حیطه بهبود مهارت های حافظه در کودکان به صورت حرفه ای فعالیت می نماید.

انواع حافظه

– حافظه کوتاه مدت

وجود ذخیره ی حافظه کوتاه مدت ابتدا توسط آزمایشاتی که یادآوری آزاد ارقام، کلمات یا تصاویر را ثبت می کرده اند، نشان داده شده است. یک اندازه گیری سریع از حافظه کوتاه مدت تست گسترده ی واحد می باشد. یک توالی از ارقام را به صورت برعکس تکرار کند. تعداد واحدها در توالی با هر واحد در هر آزمایش افزایش می یابد.

اطلاعات حسی پس از انتقال به حافظه حسی در صورت انتخاب، استفاده و توجه وارد حافظه کوتاه مدت می شود  اگر تمایل و احساس نیاز فرد جهت دسترسی به این اطلاعات در آینده نیز وجود داشته باشد به واسطه تکرار مناسب وارد حافظه بلند مدت می گردد.

به طور معمول گفته می شود که گنجایش و ظرفیت حافظه کوتاه مدت 7 عنصر به اضافه یا منهای 2  می باشد. که این تعداد در کودک با مشکلات بیش فعالی و نقص توجه به صورت چشمگیری کاهش می یابد. راهبردهایی چون سازماندهی، تحلیل عمیق و معنا بخشیدن به اطلاعات باعث بهبود پپردازش شده و پردازش عمیق تر خود منجر به تسهیل انتقال اطلاعات به حافظه می گردد.

– حافظه فعال یا حافظه کاری

از دیگر مشکلات کودکان بیش فعال می توان به اختلالات در حافظه فعال یا حافظه کاری آنان اشاره کرد. کودک با اختلال بیش فعالی و نقص توجه وقایع گذشته را به یاد می آورد، اما در به یاد آوری جزییات وقایع دچار مشکل است. همچنین توانایی پایینی در انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت از خود نشان می دهد. کودک بیش فعال در ایجاد یک جریان فکر مناسب دچار مشکل هستند و توانایی دستکاری اطلاعات را در حافظه کوتاه مدت خود ندارند.

حافظه فعال چیست؟

حافظه فعال نقش اساسی در پردازش شناختی، استدلال و تفکر دارد. مطالعات جدید نشان می دهد که حافظه کوتاه مدت نمی تواند فقط یک محل ذخیره سازی اطلاعات با ظرفیت خاص و محدود باشد. بنابر این حافظه کوتاه مدت منفعل نبوده بلکه فعال و پویا بوده و ظرفیت پردازش این حافظه است که دارای اهمیت می باشد.

حافظه کاری چیست؟

حافظه کاری شامل اطلاعاتی است که به صورت هوشیارانه و آگاهانه مورد پردازش قرار می گیرد. این حافظه در ارتباطات کلامی، محاسبات، درک خواندن، تکالیف شناختی و حل مسائل پیچیده نقش دارد. قشر مخ پیش پیشانی که در جلوی قشر مخ حرکتی قرار می گیرد نقش مهمی در حافظه کاری دارد.

به طور کلی حافظه کاری یا فعال به عنوان یک میانجی در فعالیت های شناختی عمل می کند. بخش مهمی از مشکلات تحصیلی کودکان بیش فعال به اختلال در عملکرد حافظه کاری مربوط می شود.

تقویت و پرورش حافظه کاری در کودکان با اختلال بیش فعالی و نقص توجه بر افزایش ظرفیت های پردازش اطلاعات،درک مطلب و مهارت های حل مسئله در این کودکان کمک شایانی می کند. تمرینات کاردرمانی و توانبخشی شناختی در قالب تمرینات اتاق تاریک، تمرینات حافظه حرکتی و تقویت حافظه شنیداری در درمان این کودکان موثر است.

عواملی موثر در بهبود و تقویت حافظه کودکان

توجه و تمرکز نسبت به اطلاعات یا موضوع مورد نظر

• تمرین و تکرار اطلاعات یا مرور ذهنی. مرور ذهنی شامل مرور نگهداری و مرور مشروح ( تفصیلی) است. مرور نگهداری نوعی از مرور ذهنی هوشیارانه است که به حفظ اطلاعات در حافظه کوتاه مدت یا حافظه کاری کمک میکند. مرور مشروع به نوعی از مرور ذهنی آگاهانه جهت رمز گردانی اطلاعات در حافظه بلندمدت اطلاق می شود که منجر به پردازش عمیق تر و تقویت حافظه کودک می گردد.
• سازماندهی اطلاعات (طبقه بندی،عناوین و مقوله بندی اطلاعات)
• بسط و گسترش معنایی اطلاعات جهت رمزگردانی عمیق تر
• جلوگیری از تداخل مطالب و اطلاعات و تعیین فواصل زمانی و استراحت پس از یادگیری، تداخل باعث اختلال در بازیابی اطلاعات می گردد.
• زمینه یا بافتی که اطلاعات در آن موقعیت رمزگردانی شده‌اند به بازیابی کمک می کنند. بنابراین موضوعات و مطالب در محیط شرایط و موقعیتی که یاد گرفته شده اند در همان محیط یا شرایط بهتر بازیابی می شوند. بافت را می توان به صورت ذهنی جهت یاد آوری اطلاعات تصویرسازی یا تصور کرد.
• رمزگردانی تصویری یا تصویر سازی ذهنی در تقویت حافظه کودک سه ساله موثر است
• روش قطعه قطعه کردن ( تقطیع) موضوعات و مطالب. به عنوان مثال 134496476692 را که یک عدد دوازده رقمی است به صورت 1344-9647-6692 بهتر می توان در حافظه کوتاه مدت حفظ کرد.
• تمرین بازیابی از طریق طرح پرسش درباره موضوعات و مطالب مورد نظر
• تمرینات ذهنی به خصوص جهت افزایش مهارت های حرکتی که در ارتباط با حافظه ضمنی( روندی) است.
• تکنیک های آرام سازی و پرهیز از هیجانات منفی چون اضطراب،ترس و غمگینی
• یادداشت برداشتن
• انگیزش، علاقه مندی به موضوعات و هدفمندی
• باورهای فرد از توانایی‌های حافظه‌اش
• پیش خوانی جهت برداشت کلی از موضوعات
• ایجاد ارتباط و پیوند بین اطلاعات جدید و اطلاعات ذخیره شده قبلی جهت یکپارچگی آنها. فرآیند یکپارچه کردن و تلفیق اطلاعات قبلی با اطلاعات جدید در حافظه طولانی مدت،تحکیم یا تثبیت گفته می شود.
• خلاصه کردن مطالب
• به کارگیری مطالب آموخته شده
• خواب کافی، خواب به تحکیم حافظه کودک کمک می کند و در تبدیل حافظه جدید و بی ثبات به حافظه پایدار یا با ثبات ضروری است.

ارتباط تقویت حافظه کودکان با میزان یادگیری

حافظه و یادگیری را فرایندهای ذهنی مرتبط به هم ولی متفاوت از یکدیگر در نظر می‌گیرند. یادگیری باعث توسعه حافظه میگردد و شامل کسب اطلاعات، مفاهیم، عقلانیت، ارزش ها، علوم و مهارت های جدید یا اصلاح آنها است. حافظه فرایندی است که باعث ذخیره اطلاعات از طریق یادگیری می‌شود و فرد به هنگام لزوم این اطلاعات را مورد استفاده قرار می دهد ( از طریق بازیابی یا بازخوانی اطلاعات).

با توجه به اینکه فرآیند حافظه شامل حافظه های حسی، کاری (کوتاه‌مدت) و طولانی مدت است و به خصوص بر اساس مطالعات جدید در ارتباط با نقش حافظه کاری در این فرآیند و در نهایت انتقال و ذخیره اطلاعات جدید در حافظه طولانی مدت و بازیابی آن به هنگام لزوم، شاید بتوان یادگیری را به عنوان بخشی از فرآیند حافظه در نظر گرفت.

همچنین با توجه به این تعریف که تقویت حافظه شامل مراحل رمز گردانی ( کدگذاری) ذخیره سازی و بازیابی است می توان یادگیری را بخشی از حافظه دانست. از طرفی دیگر، برآیند حافظه در ارتباط با سطح پردازش و عمق آن است و هرچه سطح پردازش عمیق تر باشد احتمال بازیابی آن نیز افزایش می‌یابد. بنابراین نمی توان حافظه را که یک فرآیند بسیار پیچیده است صرفا چند انبار مجزا،منفعل و غیر پویا در نظر گرفت.

تقویت حافظه در مغز

مکانیسم های پیچیده در فرایندهای یادگیری و حافظه نقش دارند که باعث تغییرات زیست شیمیایی، ریخت شناسی (مورفولوژی) ،فیزیولوژیک درسته سیناپسی و مدارهای عصبی در مغز می گردند.

حافظه از نظر علوم اعصاب (نوروساینس) شامل تقویت سیناپس ها در نورون ها (سلول های عصبی) است و در ارتباط با نواحی مختلفی از مغز می باشد. بنابراین تشکیل حافظه و ذخیره اطلاعات، محدود و محصور به یک ناحیه خاصی از مغز نیست بلکه در مناطق متفاوتی از آن پخش و توزیع شده است.

اختلال یادگیری و مشکلات حافظه

اختلالات فراموشی ( یادزدودگی) عبارت است از اختلال حافظه های کوتاه مدت و طولانی مدت به علت آسیب مغز به نحوی که بیمار در سایر جنبه های شناختی طبیعی است. بنابراین، یادزدودگی یا فراموشی یعنی گروهی از اختلالات که شامل از دست دادن حافظه هایی که قبلا ایجاد شده بود یا از دست دادن توانایی برای ایجاد حافظه های جدید (یادگیری اطلاعات جدید )؛است.

مشکلات حافظه کوتاه مدت موجب اختلال در روند به یاد سپاری و در نتیجه اختلال یادگیری می گردد. تقویت مهارت های حافظه کودکان و بزرگسالان با آسیب حافظه می تواند روند زندگی آنان را تغییر دهد.

تقویت حافظه کودکان دبستانی

از مشکلات شایعی که ممکن است والدین در ارتباط با فرزندان خود با آن مواجه شوند، عدم تمرکز یا حافظه ضعیف در انجام کار هایی است که از آن ها خواسته می شود. در این میان والدین نقش مهمی در کمک به کودک شان برای استفاده ذهنی و فکری دارند. شایع ترین نشانه‌ های اختلال توجه و تمرکز و حافظه در کودکان، ممکن است بیش‌ فعالی و نقص توجه، حواس‌ پرتی و همچنین عدم توجه کافی به کسانی باشد که با او صحبت می کنند. با مراجعه به دکتر متخصص بیش‌فعالی ابتدا باید یک شرح حال درست از وضعیت کودک مبتلا و بروز نشانه ها ارائه دهید. سپس دکتر متخصص می‌ تواند یک یا چند مورد از راه‌ های تشخیصی را جهت بررسی وجود و یا عدم وجود این اختلال در کودکان قرار دهد و به تقویت حافظه کودکان دبستانی کمک کند. دکتر مهدی صابر، بهترین دکتر برای نقص توجه و حافظه کودکان، با انجام آزمون های گوناگون و بررسی آن ها به تقویت حافظه کودکان دبستانی و حافظه کاری کمک می کند.

سنجش های تقویت حافظه کودکان دبستانی

حافظه کاری در نوزادان ۶ ماهه ارزیابی می‌ شود. در ۲4 ماهگی می‌ توان حافظه کاری گفتاری را با استفاده از تمرین‌ های دهانی مورد ارزیابی قرار داد. کودکان هر چه بزرگتر می‌ شوند موارد بیشتری را می‌ توانند در ذهن خود نگه داری کنند. نگه داری جیزی در ذهن با تاخیر بعد از دوران کودکی تغییر نمی‌ کند. برای تقویت حافظه کودکان دبستانی، کودکان را می‌ توان بر اساس تمرین‌ های حافظه کاری شامل بروزرسانی و دست کاری اطلاعات، مورد آزمون قرار داد. کودکان در طی دوران کودکی در این تمرینات بهبودی و ارتقا از خود نشان می‌ دهند و توانایی کامل حافظه‌ کاری را می‌ توان در اواخر دوران جوانی ارزیابی کرد. برنامه ریزی حرکتی را می‌ توان در دوران نوزادی مورد ارزیابی قرار داد. در سن پیش دبستانی، کودکان می‌ توانند تمرین‌ های ساده برنامه ریزی را برای تقویت حافظه انجام دهند، تمرین‌ هایی که به توانایی جستجو نیازی ندارد. در طی دوران مهد کودک، این توانایی افزایش پیدا می‌ کند که به موجب آن یک کودک ۵ ساله می‌ تواند به هنگام انجام تمرین، عملیات جستجو را نیز انجام دهد مثل آزمون برج لندن. فرض بر این است که این تغییر با رشد کنترل بازدارندگی و حافظه کاری رخ می‌ دهد. توانایی برنامه ریزی می‌ تواند در اواخر جوانی و در بزرگسالی به بلوغ خود برسد. متوجه شده‌ ایم که کودکانی که حدود یک سال و نیم سن دارند می‌ توانند تمرین‌ های ساده تغییر موضع را با خطا های کم انجام دهند. ولی توانایی انجام تمرین‌ های پیچیده‌ تر ( مثلا با قوانین پیچیده‌ تر ) تا اوایل دوران پیش از دبستان و زمانی که کودکان شروع به نشان دادن انعطاف پذیری شناختی می‌ کنند، ظاهر نمی‌ شود. پیشرفت‌ های بیشتر در این توانایی بعد از مهد کودک ظاهر می‌ شوند و این پیشرفت‌ ها تا اوایل دوران جوانی تا بزرگسانی ادامه پیدا می‌ کنند. سنجش‌ های تقویت حافظه کودکان دبستانی در رابطه با کنترل بازدارندگی در کودکان نوپا از تمرین‌ های ساده جابجایی، تاخیر و انطابق در رابطه با دیگر جنبه‌ های زندگی استفاده کرده است. از اوایل دوران کودکی تا اوایل بزرگسالی، توانایی‌ های مربوط به کنترل بازدارندگی به روند افزایشی خود ادامه می‌ دهند و می‌ توان با تمرین‌ هایی همچون سرکوب مداخله و مهار واکنش آن ها را ارزیابی کرد.

چالش‌ های مقابل ارزیابی تقویت حافظه کودکان

در ارزیابی عملکرد های اجرایی چالش‌ های بی‌ شماری شناسایی شده‌ اند و به این چالش‌ ها به طور خلاصه در ادامه پرداخته خواهند شد. لازم است تا این چالش‌ ها و محدودیت را در ذهن نگه داریم زیرا هر دوی آن ها حاوی مفاهیم عملی و نظری برای ارزیابی و تفسیر نتایج حاصل از ارزیابی هستند.

الف) یک مشکل ناخالصی در سنجش‌ های عملکرد های اجرایی وجود دارد. تمرین‌ های طراحی شده برای اندازه‌ گیری عملکرد های اجرایی عموما پیچیده هستند و از چندین فرآیند شناختی زیربنایی تشکیل شده‌ اند. از این رو پیچیدگی در بعضی تمرینات تقویت حافظه کودکان ممکن است بیانگر نقص در عملکرد اجرایی کودک نباشد بلکه نشان‌ دهنده مشکلاتی در رابطه با جنبه‌ های شناختی تمرین، غیر از جنبه‌ های عملکرد های اجرایی، باشد. احتمال نمی‌ رود که این مشکل ناخالصی ماهیت یکپارچه‌ عملکرد های اجرایی مورد نظر را حل کند.

ب ) به طور کلی رابطه‌ ضعیفی میان سنجش‌ های مینتی بر عملکرد و رتبه بندی عملکرد های اجرایی با افزایش سن وجود دارد. تاپلک و همکاران این رابطه و در میان مطالعاتی که هم سنجش‌ های مبتنی بر عملکرد و هم مقیاس‌ های رتبه بندی عملکرد های اجرایی را مورد تحقیق قرار داده‌ اند، بررسی کرده‌ اند که مطابقت بسیار کمی در آن ها نشان داده شده است. آن ها نتیجه گفتند که سنجش‌ های مبتنی بر عملکرد و رتبه‌ بندی عملکرد های اجرایی ساخت‌ های ذهنی زیربنایی مختلفی را مورد ارزیابی قرار داده‌ اند و بنابراین نباید آن ها را قابل تعویض و تغییر در نظر گرفت.

ج ) نیاز های تمرینی سنجش‌ های مختلف عملکرد های اجرایی با توجه به روند رشد متفاوت است و سنجش‌ های استاندارد شده نسبتا کمی از عملکرد های اجرایی برای کودکان کوچک تر وجود دارد. تمرین‌ های مبتنی بر عملکرد عمده تلاش دارند تا به پردازش‌ های نوین، پیچیده و یکپارچه دست پیدا کنند. با توجه به وجود تنوع در رشد، کودکان می‌ توانند از انواع مختلف اطلاعات در مراحل مختلف رشد استفاده کنند. به عنوان مثال، معمولا از تست قدم زنی برای ارزیابی توجه گزینشی یا کنترل بازدارندگی استفاده می‌ شود. این تست بر اساس یک اثر تداخلی بر زمان واکنش زمانی که از آزمایش شوندگان خواسته می‌ شود که یک رنگ را بر اساس نام آن و نه بر اساس رنگی که دارد بگویند، می‌ باشد ( زمانی که کلمه‌ ” قرمز ” به رنگ آبی چاپ شده است ). این اثر داخلی زمانی اتفاق می‌ افتد که خوانش نسبتا اتوماتیک رخ دهد. وگرنه، اثر تداخلی نشان دهنده کنترل بازدارندگی مشاهده نخواهد شد، اما نمی‌ توان نتیجه گرفت که کودکی که پیشرفت کمی در شناسایی کلمه دارد، کنترل بازدارندگی بهتری دارد. از این رو گسترش‌ های رو به پایین آزمایشات که برای کودکانی با سنین بالاتر با بزرگسالان طراحی شده است را نباید چنین قرض کرد که همان ساخت را در میان گروه‌ های سنی اندازه گیری می‌ کند. آزمایش‌ هایی که به طور ویژه برای کودکان کوچک تر طراحی شده‌ اند معمولا جالب‌ تر هستند و به لحاظ توسعه‌ ای مناسب‌ تر می‌ باشند. از این رو آن ها معمولا فاقد داده‌ های اصولی مورد نیاز برای تفسیر های مناسب بالینی هستند.

د ) متوجه شده‌ ایم که سنجش‌ های مبتنی بر عملکرد های اجرایی دارای اعتبار زیست محیطی مشکوکی هستند. تفاوت میان سنجش‌ های عملکردی بر روی عملکرد های اجرایی و رفتار در زندگی واقعی توسط بسیاری از پژوهشگران مورد سوال واقع شده است. تا اندازه‌ ای، این تفاوت می‌ تواند بیانگر منحصر به فرد بودن موقعیت ازمایش باشد که در آن کودک عمدتا در یک اتاق ساکت ارزیایی می‌ شود و در تعاملات یک به یک با یک فرد بزرگسال که سعی دارد به عملکرد بهینه کودک دست پیدا کند، مشارکت می‌ کند. این فرد بزرگسال معمولا از کودک پشتیبانی و او را تشویق می‌ کند و زمانی که به نظر می‌ رسد کودک خسته شده و یا تمرکز خود را از دست داده، تمرین‌ ها را قطع می‌ کند. در واقع، نبود هماهنگی میان سنجش‌ های مبتنی بر عملکرد و سنجش‌ های رتبه بندی عملکرد های اجرایی که پیش از این توضیح داده شد از این دیدگاه حمایت می‌ کند. از این رو کودکانی که در آزمون تقویت حافظه کودکان دبستانی عملکرد بهتری نسبت به آنچه در سنجش‌ های رتبه بندی پیش بینی می‌ شود، نشان می‌ دهند، ممکن است به عنوان مثال آن هایی باشند که از حمایت‌ های اضافی در مدرسه بهره می‌ برند. به هر حال، این احتمال می‌ بایست به صورت تجربی نیز نشان داده شود.

ه ) اعتبار پیش بینی نتایج تست پیش دبستانی عملکرد های اجرایی واضح نیست. یک بررسی که اخیرا صورت گرفته است نشان داده است که اعتبار آزمون مجدد برای تکالیف حافظه کاری و برنامه ریزی بهتر از تمرین‌ های مهار واکنش است. از همه مهم تر این که، هنوز مشخص نیست که آیا سنجش‌ های پیش دبستانی عملکرد های اجرایی برای دوران کودکی پیش بینی کننده هست یا نه، چه برسد برای بزرگسالی. در مقابل میاکه و فریدمن ثبانی را در یک نمونه دوقلو در طول دوره رشد گزارش داده‌ اند. از این رو، اهمیت مفهومی عملکرد ضعیف در تکالیف عملکرد های تقویت حافظه کودکان کوچک تر هنوز مشخص و واضح نیست.

سوالات متداول:

1-آیا مشکلات حافظه در کودکان بیش‌فعال با اختلالات یادگیری مرتبط است؟
بله، مشکلات حافظه در کودکان بیش‌فعال می‌تواند با اختلالات یادگیری مانند دیسلکسیا (مشکل در خواندن) یا دیسکلکولیا (مشکل در ریاضیات) مرتبط باشد. وقتی کودک نتواند اطلاعات را به خوبی پردازش یا به خاطر بسپارد، ممکن است در یادگیری مفاهیم جدید یا انجام تکالیف مدرسه دچار مشکل شود. تشخیص و درمان به‌موقع این مشکلات می‌تواند به کودک کمک کند تا از روش‌های جایگزین برای یادگیری استفاده کند و عملکرد بهتری داشته باشد.

2- آیا مشکلات حافظه در کودکان بیش‌فعال می‌تواند بر عزت نفس آن‌ها تأثیر بگذارد؟
بله، مشکلات حافظه می‌تواند بر عزت نفس کودکان بیش‌فعال تأثیر منفی بگذارد. وقتی کودک به دلیل فراموشی یا عدم تمرکز در انجام کارها دچار مشکل می‌شود، ممکن است احساس ناتوانی یا شکست کند. این موضوع می‌تواند منجر به کاهش اعتماد به نفس و افزایش اضطراب در کودک شود.