روش های درمان اوتیسم در کودکان متفاوت است. برای انجام مداخله و کاهش اثر ناتوانی ها و افزایش ظرفیت و توانمندی های افراد دارای اوتیسم روش های مختلفی وجود دارد که بر پایه آنها مداخلات مختلفی انجام می شود. بسیاری از والدین سوال میکنند که واقعا درمان اوتیسم چیست؟ برنامه های درمان اوتیسم ممکن است بر افزایش توانایی انجام مهارت های زندگی روزمره متمرکز باشند، یا برای ارتقاء سطح رفتارهای ارتباطی فرد تدوین شده باشند و یا اینکه توانایی تخیل آنان را هدف قرار داده و تقویت کنند، یا رفتارهای ناسازگارانه و مشکل آفرین آنان مانند آسیب رساندن به خود و یا پرخاشگری نسبت به دیگران را تعدیل کرده یا تغییر دهند. برنامه های دیگری هستند که بر مهارت های آموزشی فرد دارای اختلال اوتیسم، تأکید دارند و اغلب عمومیت بیشتری دارند و در مورد بیشتر اختلالات رشدی کاربرد دارند و استفاده می شوند. مثلا برنامه های مداخله ای گفتار درمانی و یا برنامه های مراکز پیش دبستانی، برنامه هایی هستند که با اندک تغییر و تعدیلی برای کودکان طیف اختلالات اوتیسم کاربرد خواهند یافت. مرکز اوتیسم دکتر صابر با در اختیار داشتن امکانات روز دنیا در حیطه روش های درمان اوتیسم در کودکان پیشتاز می باشد و در قالب یک تیم جامع توانبخشی اوتیسم شامل، دکتر اوتیسم، کاردرمانی، گفتاردرمانی، روانشناسی، بازی درمانی و رفتاردرمانی، ماساژ درمانی در کنار تکنیک های جدیدی نظیر سنسوری روم، اتاق تاریک و اتاق شنیداری، آب درمانی و اتاق تعدبل حسی توانسته است به بهترین نتیجه درمانی برای مراجعین دست یابد.
روش های درمان اوتیسم
تعدادی دیگر از روش های درمان اوتیسم، شامل فعالیت هایی هستند که بر فرصت هایی برای بهبود سطح کیفیت زندگی این افراد و‌اعضای خانواده آنان تأکید دارند. مثلا فرصت هایی به آنان داده می شود تا با استفاده از آن این افراد بتوانند در مراکز عمومی مانند استخر حضور به هم رسانند و با به منظور کسب تجربه شغلی فرصت هایی به دست آورند یا به گروه های حامی از حقوق خود بپیوندند تمامی روش های ذکر شده فوق، فرد دارای اختلال را به طور مستقیم مورد مداخله قرار می دهند اما، روش های درمانی برای اوتیسم نیز وجود دارند که با این افراد به طور غیر مستقیم مداخله کنند، ولی تأكید آنها بر آموزش کسانی است که در ارتباط با افراد دارای اختلالات طیف اوتیسم هستند (مثلا والدین و با مربیان و آموزگاران) تا بتوانند مهارت های مربوط به مراقبت از کودک و با نحوه ارتباط با وی را یاد بگیرند. این روش تأثیر گذاری غیر مستقیم بر کودکان دارای اوتیسم را در نظر دارد، بنابر این تأكيد اصلی آن بر آموزش مربیان و والدین کودکان دارای اختلالات طیف اوتیسم است تا از این طریق سطح اثرگذاری آنان در افزایش توانمندی های کودکان اوتیسم را ارتقاء دهند.
در یک طبقه بندی کلی این روش ها را می توان به چهار گروه عمده تقسیم کرد که در ادامه بحث به هر یک از آنها اشاره می شود
مداخلات کاردرمانی در درمان کودکان اوتیسم
کاردرمانی اوتیسم نقش مهمی را در درمان کودکان اوتیسم ایفا می کند. یک ارزیابی دقیق در زمینه حواس، مهارت ها و توانایی های ذهنی و جسمی کودکان اوتیسم و تدوین برنامه درمانی مناسب برای ارتقاء کارکرد های اجرایی مغز در کودکان اوتیسم و بهبود مشکلات حسی این کودکان از وظایف بخش کاردرمانی می باشد. کاردرمانی کودکان اوتیسم شامل کاردرمانی جسمی، حسی حرکتی، کاردرمانی ذهنی،کاردرمانی دست، کاردرمانی SI می باشد. جهت آشنایی با این درمان به مطلب کاردرمانی کودکان اوتیسم مراجعه نمایید.
درمان گفتاردرمانی در کودکان اوتیسم
گفتاردرمانی در کودکان اوتیسم با استفاده ار تکنیک های مختلف درمانی هم در جهت تولید گفتار درکودک و هم در راستای اموزش مهارت های ارتباطی و اجتماعی از قبیل نحوه ایجاد ارتباط، مهارت های دوست یابی، درک گفتار دیگران و توانایی بیان درخواست ها توسط گفتار درکودکان اوتیسم فعالیت می نماید
مداخلات روانی – آموزشی در درمان کودکان اوتیسم
این روش برنامه آموزشی، رفتاری و سایر تکنیک های آموزشی است که معطوف به ایجاد تغییر در رفتار کودک اوتیسم و دادن فرصتی برای رشد و بهبود ذخیره رفتاری وی است.
این حیطه شامل موارد زیر است:
مداخلات رفتاری : به منظور ایجاد تغيير در رفتار یک فرد و تقلیل رفتارهای ناخواسته و افزایش رفتارهای مثبت مورد استفاده قرار می گیرد. بازی های گروهی جزو این گروه می باشد.
مداخلات مبتنی بر مهارت: به منظور ایجاد، نگهداری و حمایت از مهارت های ویژه و مورد نیاز فرد استفاده می شود
مداخلات مبتنی بر ارتباط: به منظور ایجاد حس ارتباط با دیگران، تشویق به نزدیکی و دلبستگی با دیگران انجام می شود
برنامه هایی که در این روش ها استفاده می شوند عبارتند از: مداخلات جامع اولیه رفتاری، تیچ روش برقراری ارتباط با استفاده از مبادله تصوير و برنامه درمان با استفاده از فعالیت های روزانه . در این مطلب اطلاعاتی در مورد اصول اساسی و پایه ای مربوط به آموزش افراد دارای اوتیسم در محیط های آموزشی ارائه می شود. در مورد ظرفیت یادگیری افراد دارای اوتیسم و چگونگی اثر انطباق با محیط و مواد آموزشی در به فعل در آمدن توان یادگیری این کودکان مطالبی ارائه می شود. مدارس مناسب برای افراد دارای اوتیسم راهنمایی های مورد نیاز مربیان و کارکنان را به منظور فراهم کردن تغییرات لازم برای این کودکان در مدرسه فراهم می کند.
با استفاده از این راهنمایی ها برنامه های آموزشی انفرادی برای برآوردن نیازهای انفرادی افراد نیز ایجاد می شود کودکان دارای اوتیسم نیازمند برنامه های ویژه ای هستند تا با استفاده از آنها نیازهای آموزشی خاص شان برآورده شود و به برنامه های آموزشی سایر همکلاسی های خود نیز دسترسی داشته باشد. کلید دسترسی کودکان به تجارب مناسب آموزشی آگاهی مربیان از نیازهای ویژه هر کودک است. معلمان، متخصصان و دستیاران آموزشی باید از نحوه تأثير اوتیسم بر هر کودک و شیوه های یادگیری وی آگاه باشند. باید از چگونگی تأثیر اوتیسم بر توانایی برقراری ارتباط کودک و سازگاری اجتماعی وی آگاه باشند و باید ارتباط مناسبی با والدین برقرار کنند تا اطلاعات دقیق و جامعی در مورد کودک به دست آورند. این اصول و اطلاعات باید به عنوان پایه های اصلی برنامه کاری مدرسه و راهنمایی برای کیفیت برنامه های آموزش انفرادی در نظر گرفته شود.
درمان های مکمل برای درمان کودکان اوتیسم
از درمان های مکمل و نوین در حیطه درمان کودکان اوتیسم می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- بازی درمانی در جهت کنترل رفتار و آموزش مهارتهای ارتباطی
- سنسوری روم جهت تعدیل مشکلات حسی اوتیسم
- ماساژ درمانی در اوتیسم جهت آرام سازی و بهبود مشکلات حسی کودکان
- اتاق شنیداری جهت پرورش مهارت های شنیداری و تعدیل حساسیت شنیداری کودک اوتیسم
- اتاق تاریک در جهت بهبود مهارت های ادراک و توجه بینایی در کودکان اوتیسم
- آب درمانی اوتیسم
سوالات متداول:
1- آیا رژیم غذایی خاصی برای درمان اوتیسم مؤثر است؟
برخی خانوادهها از رژیمهای بدون گلوتن و کازئین (GFCF) استفاده میکنند، اما شواهد علمی قطعی وجود ندارد. بهتر است با متخصص تغذیه مشورت شود.
2-تفاوت درمان اوتیسم خفیف و شدید چیست؟
در اوتیسم خفیف، تمرکز بر تقویت مهارتهای اجتماعی و ارتباطی است. در اوتیسم شدید، درمانها بیشتر روی کنترل رفتارهای چالشبرانگیز و خودیاری متمرکز هستند.