کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم می توانند طیف گسترده ای از چالش ها را داشته باشند و این مشکلات احتمال دارد با توجه به سن و زمان در کودکان متفاوت باشد. کودک 6 و 7 ساله مبتلا به اختلال اوتیسم ممکن است بازی تکی یا تنها بودن را بیشتر دوست داشته باشد، کار های دیگران را تقلید نکند، سلام و خداحافظی را نادیده بگیرد، زمان بازی پاسخ ندهد، دوست نداشته باشد دیگران به کاری که انجام می دهد، نگاه کنند و… . بهترین مرکز تشخیص اوتیسم در کودکان، مرکز درمان اوتیسم دکتر صابر، با تشخیص دقیق علائم اوتیسم در کودک 6 و 7 ساله، تخصصی ترین درمان را برای کودک انتخاب کرده و در درمان هر چه سریع تر کودک اثرگذار است.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
شرح حال علی، کودک مبتلا به اوتیسم
علی پسری 7 ساله، دانش آموز کلاس اول ابتدایی است. تولد او به روش سزارین بوده است. در 3 سالگی پدر و مادرش از هم جدا شده اند و در حال حاضر با مادر زندگی می کند. مادر 33 ساله، کارشناس گرافیک و خانه دار است. بیمار با تشخیص اختلال اوتیسم توسط روانپزشک به کلینیک توانبخشی شناخته دانشگاه شهید بهشتی مراجعه نموده است و علائم اوتیسم در کودک را داراست. مشاهدات بالینی مرکز تشخیص اوتیسم در کودکان نشان می دهد که کودک فردی با توانایی های کلامی خوب است و خوب ارتباط برقرار می کند. رفتار غیرعادی، ضعف در تماس چشمی و مشکل در تعاملات اجتماعی از ویژگی های بارز کودک در مدرسه است. به گفته مادر طبق گزارش معلم، کودک رفتار برهم زننده ای در کلاس دارد، با دانش آموز کناری دائم در حال صحبت کردن و دعوا است، بدون دلیل بچه ها را کتک می زند، سرکلاس شکلک در می آورد و رفتار های او در مقایسه با سایر کودکان عجیب بهنظر می رسد. زمانی که معلم سرکلاس است، بدون اجازه از صندلی بلند می شود و این طرف و آن طرف می رود حتی در لحظاتی که آرام است عصبانی به نظر می رسد، تکالیفش را به درستی انجام نمی دهد، بلند صحبت می کند که این رفتارش باعث اعتراض همکلاسی هایش می شود.
ارزیابی و توانبخشی شناختی
نمره بیمار در پرسشنامه ای اس اس کیو برابر 19 است. آزمون های بازشناسی هیجان اکمن، بازشناسی هیجان نیم استیم، باور کاذب سالی – آن، تئوری ذهن استیرمن، آزمون دیدن برای دانستن و آزمون ذهن خوانی تماشاگر به عنوان ارزیابی شناختی مورد استفاده قرار گرفتند. ارزیابی ها در پنج مرحله خط پایه، قبل از مداخله، حین مداخله، پس از مداخله و پیگیری صورت گرفت و نمره بیمار در هر یک از ارزیابی ها مورد بررسی قرار گرفت. مداخله با استفاده از بسته توانبخشی شناختی پریا صورت گرفت. محتوای جلسات توانبخی شامل مداخله مبتنی بر تقلید معکوس، یک مداخله انفرادی است و 8 الی 14 جلسه هفتگی را دربر دارد. به طور کلی به هنگام انجام برنامه مداخله و اجرای بسته توانبخشی شناختی پریا افزایش نمرات بازشناسی هیجان از مرحله خط پایه به مرحله مداخله صورت پذیرفته است و روند نمودار هم بهبود بازشناسی هیجان در این بیمار را نشان می دهد. همچنین سطح نمرات در مراحل درمان بالاتر از سطح نمرات در مراحل خط پایه است. اندازه اثر برابر با 100 درصد بهدست آمد. برنامة توانبخشی شناختی پریا بر بهبود توانایی تئوری ذهن و بازشناسی هیجان اثربخش بوده است. نتایج آزمون پیگیری حاکی از باقی ماندن یک ماهه، شش ماهه و یکساله اثرات آموزش است.
شرح حال سارا، کودکی با علائم اوتیسم
سارا دختری 6 ساله دانش آموز مقطع پیش دبستانی است. از دو سالگی طبق نظر روانپزشک دارای اختلال اوتیسم تشخیص داده شده است و دارو مصرف می کند. از نظر اجتماعی بی جرأت و بی جسارت است. شکایت مدرسه از او به علت عدم ارتباط با هم کلاسی ها و معلم، نقص توجه و نداشتن قابلیت به پایان رساندن تکالیف است. همیشه آشفته و عصبانی است و به دیگران توهین می کند، از نظر تحصیلی در کلیه دروس ضعیف و نمراتش پایین است، در مدرسه کسی با او دوست نمی شود. در منزل رفتار برهم زننده دارد و تعامل خوبی با خواهر، مادر و پرستارش ندارد و مدام با آن ها در حال نزاع است. مشاهدات بالینی نشان می دهد کودک توانایی های کلامی خوبی دارد و خوب ارتباط برقرار می کند. اما در نهایت علائم اوتیسم در کودک را نشان می دهد.
ارزیابی و توانبخشی شناختی
نمره بیمار در پرسشنامه ای اس اس کیو برابر 18 است. آزمون های بازشناسی هیجان اکمن، بازشناسی هیجان نیم استیم، باور کاذب سالی – آن تئوری ذهن استیرمن، آزمون دیدن برای دانستن و آزمون ذهنخوانی تماشاگر برای بررسی وضعیت توانایی های شناخت اجتماعی مورد استفاده قرار گرفت. ارزیابی ها در پنج مرحله خط پایه، قبل از مداخله، حین مداخله، پس از مداخله و پیگری صورت گرفت و نمره بیمار به ترتیب در هر یک از ارزیابی ها مورد بررسی قرار گرفت. مداخله براساس بسته توانبخشی شناختی پریا صورت گرفت. محتوای جلسات توانبخشی شامل مداخله مبتنی بر تقلید معکوس، یک مداخله انفرادی است که 8 الی 14 جلسه هفتگی را دربر دارد. نتایج نشان داد، به طور کلی به هنگام انجام برنامه مداخله و اجرای بسته توانبخشی شناختی پریا افزایش نمرات بازشناسی هیجان از مرحله خط پایه به مرحله مداخله رفتار صورت پذیرفته است و روند نزولی نمودار هم بهبود بازشناسی هیجان و تئوری ذهن را در بیمار نشان می دهد. همچنین سطح نمرات در مراحل درمان بالاتر از سطح نمرات وی در مراحل خط پایه است. اندازه اثر برابر با 100 درصد بهدست آمد. برنامه توانبخشی شناختی پریا بر بهبود توانایی تئوری ذهن و بازشناسی هیجان اثربخش بوده است. نتایج آزمون مرکز تشخیص اوتیسم در کودکان حاکی از باقی ماندن یک ماهه، شش ماهه و یک ساله اثرات آموزش است.
نقص های شناختی در علائم اوتیسم
اختلال اوتیسم به دلیل ماهیت معماگونه و افزایش شیوع در سال های اخیر علاقه محققین را به خود جلب کرده است. نقص های شناختی متعددی در اوتیسم گزارش شده است که از آن جمله می توان به نقص در کارکرد های اجرایی (مهار، برنامه ریزی، انتقال توجه و نقص شناخت اجتماعی، ذهن خوانی و بازشناسی هیجانی) اشاره کرد. نقص در کارکرد های شناختی الزاماً مربوط به علائم اوتیسم در کودک نیست و نقص شناخت اجتماعی بهتر می تواند علائم اوتیسم را تبیین نماید. با این وجود هنوز نظریه ای که بتواند نیمرخ شناختی اوتیسم را به طور کامل تبیین نماید و از سنین کم قابلیت پیگیری داشته باشد شناخته نشده است. در تبیین ارتباط بین نقایص شناختی و نشانگان رفتاری اختلال، نقص کارکرد های اجرایی بیشتر همراه حرکات، علایق و رفتار های تکراری و نقص در شناخت اجتماعی بیشتر مربتط با نارسائی در تعاملات اجتماعی و ارتباطی است.
