بیش فعالی از انواع اختلالات کودکانی می باشد که به خدمات روانشناسی و کاردرمانی به صورت همزمان احتیاج دارند. دکتر بیش فعالی و spect با تشخیص نشانه های کودک و علائم بیش فعالی و همچنین تعیین میزان نقص توجه و تکانشگری او می تواند بهترین برنامه درمانی را برای کودک بیش فعال در نظر بگیرد. استفاده صحیح از روش های درمانی همچون بازی درمانی و رفتاردرمانی برای آموزش نحوه کنترل خود در کنار ماساژ درمانی و افزایش تحمل و خود کنترلی در کودکان بیش فعال به آن ها کمک می کند تا ارتباط مناسب تری را با خانواده و دوستان خود ایجاد نمایند. دکتر صابر، بهترین دکتر برای تشخیص بیش فعالی در کودکان، در دو شعبه غرب و شرق تهران به درمان کودکان بیش فعال و مشکلات کمبود توجه در کودکان می پردازد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
تصویربرداری از مغز با spect
با استفاده از تصویربرداری با انتشار پوزیترون (پت) می توان اطلاعاتی را در مورد سوخت و ساز گلوکز مغز فراهم نمود. به عنوان مثال در اختلال نقص توجه و بیش فعالی، سوخت و ساز گلوکز مغزی تقریباً ۸ درصد پایین تر از افراد سالم است. در کنار تصویربرداری با انتشار پوزیترون، تصویربرداری و انتشار تک فوتون (spect) اندازه گیری مستقیمی از جریان خون مغزی فراهم می کند که از جریان خون منطقه ای مغز استنباط می شود. بنابراین spect مقیاسی از فعالیت عروقی است در صورتی که پِت یک اندازه گیری جریان خون منطقه ای وابسته به فعالیت عصبی است. نتایج مطالعات پت و spect ممکن است به خاطر این تفاوت در نحوه استحصال، مستقیماً قابل مقایسه نباشد. مطالعه با spect نشان داده است کودکان دارای اختلال نقص توجه و بیش فعالی، جریان خون کمتری در ماده سفید نواحی پیشانی دارند. این یافته با نقص کارکرد های قطعة پیشانی و رفتارهای مرتبط با این نقص در کودکان دارای اختلال نقص توجه و بیش فعالی همخوان است.
تحقیقات تصویربرداری مغز در اختلال بیش فعالی
امروزه امکان مشاهده چگونگی پردازش واج ها، لغات و جملات توسط مغز فراهم شده است. تحقیقات تصویربرداری عصبی در اختلال بیش فعالی، سه ساختار در نیمکره چپ که در خواندن درگیر هستند را مشخص کرده اند. ساختار قدامی که شامل شکنج پیشانی تحتانی است و در تجزیه و تحلیل لغت و تلفظ نقش دارد. ساختار دوم، محل تلاقی قطعه آهیانه ای و گیجگاهی است و در تجزیه و تحلیل لغات درگیر است و نظام سوم در ناحیه گیجگاهی پس سری است و تشخیص سریع و روان لغات را انجام می دهد. در کودکان دارای اختلال خواندن ناحیه تلاقی قطعه پس سری و گیجگاهی دچار آسیب می گردد. این ناحیه در پردازش های سریع و خودکار نوشته ها نقش دارد و در پیدا کردن لغت که کودکان نارساخوان مختل است، نقش دارد. یک مطالعة طولی مهارت خواندن را با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی، از پنج سالگی تا ۲۲٫۵ سالگی بررسی کرده است. در این مطالعه سه گروه با توانایی خواندن متفاوت، گروه طبیعی، گروه خواننده های دقیق ولی غیر سریع و گروه خواننده های کاملاً ضعیف، شرکت داده شدند. در شناسایی دو کلمه بدون آهنگ خواننده های دقیق اما نه سریع، آشفتگی در نظام خواندن خلفی، نه نظام قدامی نیمکره چپ را نشان دادند. خواننده های ضعیف، آشفتگی در نظام خواندن خلفی را نشان داده و در خواننده های طبیعی، فعالیت نظام های خلفی با نظام های قدامی همبسته هستند.فعالیت دو طرفه نواحی پیشانی بیماران با توانایی خواندن ضعیف، نشانده دهنده این است که زمانی که فرد تلاش می کند لغاتی که خودکار نیستند را بخواند، حافظه شروع به کار می کند و بنابراین به منابع شناختی اضافی نیاز دارد. خواننده های دقیق و غیر سریع، بیشتر به خواننده های طبیعی شبیه هستند و انواع مشابهی از ارتباط نظام های خواندن خلفی و پیشانی را در نیمکره چپ نشان می دهند. تاریخچه این سه خواننده نشان می دهد که خواننده های ضعیف تر، وضعیت تحصیلی ضعیف تر و وضعیت اقتصادی اجتماعی پایین تر و وسایل کمک آموزشی و آموزش خصوصی کمتری را دریافت داشته اند. در مقابل، خواننده های دقیق اما غیر سریع، ضریب هوشی نسبتاً بالاتر، موقعیت اقتصادی اجتماعی بالاتر و محیط خانه حمایت‌گر تری را در مقایسه با خواننده های ضعیف نشان می دهند. این یافته ها با آن دسته از مطالعات ژنتیک معتقدند محیط خانه با ضریب هوشی بالاتر و توانایی خواندن بهتر مرتبط می شود، هماهنگ هستند.
یافته های تصویربرداری در اختلال بیش فعالی
یافته های تصویربرداری شواهدی فراهم نموده است که در اختلال نقص توجه و بیش فعالی اندازة بخش خلفی جسم پینه ای کوچک تر است. در کودک دارای اختلال نقص توجه و بیش فعالی که به متیل فندیت پاسخ نمی دهند اما به دسیپرامین یا ایمیپرامین پاسخ می دهند، اندازة اسپلنیوم جسم پینه ای در مقایسه با کودکانی که به متیل فندیت پاسخ می دهند یا گروه کنترل، کوچک تر است. این نتایج نشان می دهد که پاسخ دارویی ممکن است به وسیله نواحی خلفی مغز میانجی گری شود. تصویربرداری تشدید مغناطیسی ساختاری نشان داده است که کودکان دارای اختلال نقص توجه و بیش فعالی در مقایسه با کودکان سالم نواحی پیشانی کوچک تری از نظر حجم دارند. این تفاوت در نیمکره راست بارزتر است. این کاهش حجم درباره ماده سفید مغزی نیز در قطعه پیشانی راست، مشهود است. علاوه‌بر این، هسته دمدار، از هسته های قاعده ای نیز از نظر حجم به اختلال نقص توجه و بیش فعالی کوچک تر است. آسیب هسته دمدار موجب بروز علایم نقص توجه و بیش فعالی می شود. هسته دمدار راست در اختلال نقض توجه و بیش فعالی، کوچک تر از حد معمول و هم اندازه هسته دمدار چپ است، در حالی که در افراد سالم، حجم هسته دمدار راست نسبت به چپ بزرگ تر است. حجم هسته دمدار سمت چپ در نمونه های اختلال نقص توجه و بیش فعالی پس از درمان با متیل فندیت کوچک تر می شود. علاوه بر این شکنج کمربندی قدامی در کودکان دارای اختلال نقص توجه و بیش فعالی کوچک تر از گروه سالم است. این یافته مهمی است، زیرا شکنج کمربندی قدامی، ساختاری است که به نظر می آید برای توجه پایدار و نیز آگاهی از راه حل های موفق یا ناموفق برای یک مشکل (پایش خطا) مورد استفاده است.
تصویربرداری تشدید مغناطیسی و تشخیص دکتر بیش فعالی
با استفاده از تصویربرداری تشدید مغناطیسی سه بعدی بر روی زیرگروه های اختلال نقص توجه و بیش فعالی می توان اطلاعات بیشتری درباره پایه های عصبی رشدی این بیماری به دست آورد. محققان نواحی مغزی درگیر در انواع اختلال نقص توجه و بیش فعالی را مطرح کرده اند. در نوع مرکب، نواحی قدامی دخیل در تعدیل حرکتی درگیر هستند، در حالی که در نوع بی توجهی نواحی مرکزی و خلفی دخیل در توجه درگیر هستند. نتایج تصویربرداری تشدید مغناطیسی در میان گروه های اختلال نقص توجه و بیش فعالی ممکن است تفاوت های آناتومیک را به بهترین شکل نشان دهد. از آنجایی که عملکرد برخاسته از ساختار است، اگر تفاوت هایی در رفتار زیرگروه ها مشاهده شود، احتمال وجود این تفاوت ها از لحاظ ساختاری نیز وجود دارد. به علاوه، یافته ای که بیان می کند زیرگروه های اختلال نقص توجه و بیش فعالی به طور متفاوتی به درمان پاسخ به درمان پاسخ می دهند، نشان می دهد که ممکن است ساز و کارهای متفاوت مغزی در ظروف زیرگروه ها درگیر باشند. در افراد دارای اختلال نقص توجه و بیش فعالی، تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی فعالیت کمتری را در نواحی پشتی- طرفی قطعه های پیشانی در شکنج کمربندی قدامی نشان می دهند. تصویربرداری تشدید مغناطیسی عملکردی در اختلال نقص توجه و بیش فعالی به طور مقدماتی بر بررسی ساختارهای مغزی دخیل در کنترل مهاری متمرکز بوده است. این مطالعات نشان داده اند که جوانان سالم، قشر پیش پیشانی پشتی- طرفی راست را در تکالیف محال، به ویژه برای عملکرد های مهاری موفق به کار می برند. قشر کمربندی قدامی نیز علاوه بر اینکه در مهار موفق درگیر است، در بازداری های ناموفق نیز قویاً درگیر می شود. کودکان سالم، در مقایسه با کودکان دارای اختلال نقص توجه و بیش فعالی بعد مهارهای ناموفق، فعالیت بیشتری در شکنج کمربندی قدامی یا قشر کمربندی پشتی نشان می دهند.
