بازی اولین و مهم ترین راه برای درمان توجه و تمرکز کودکان و آموزش کودکان است. اما متاسفانه بسیاری از پدر و مادر ها به دلایل مختلف از این مورد غافل شده و کودک خود را به حال خود رها می کنند و به کودک در درمان عدم تمرکز در درس خواندن کمک نمی کنند. بازی های بسیاری از جمله شمارش برعکس، سکه بازی، بازی تشخیص تفاوت ها، رنگ آمیزی، شمارش کلمات و… می تواند به درمان توجه و تمرکز کودکان و هم چنین درمان عدم تمرکز در درس خواندن کمک کنند. مطالعات اولیه در مورد پردازش توجه، مدل ظرفیت را با پردازشگر مرکزی ظرفیت محدود شرح داده که انعطافپذیری توجه را موازی با فعالیت ها تأید میکند. ظرفیت کل پردازشگر مرکزی توسط سطح برانگیختگی تحت تأثیر قرار میگیرد. مشکلات زمانی رخ میدهند که نیاز کلی تکالیف بالاتر از ظرفیت توجه باشد. Styles در سال 1997 تئوری ظرفیت را در یک خانه با ظرفیت محدود گاز مورد مقایسه قرار داده است. اکنون اجاق گاز زمانی که سیستم گرمایش مرکزی فعال است روشن شود، شدت شعله های آن کم خواهد بود. نیاز دو ابزار با هم مقدار گاز در دسترس برای اجاق گاز را کاهش میدهد. افزایش فشار گاز در خانه مشکل اجاق گاز را حل خواهد کرد، به همان شیوه که افزایش برانگیختگی روی ظرفیت کلی توجه مؤثر خواهد بود. کلینیک بیش فعالی کودکاندکتر صابر با انجام کاردرمانی و تمرینات درمانی بیش فعالی به درمان توجه و تمرکز کودکان و درمان عدم تمرکز درس خواندن کودکان بیش فعال کمک می کند.
تلاش ذهنی- تکالیف جدید و پیچیده نیاز به تقسیم ظرفیت کلی توجه دارند.
مهارت- اکتساب مهارت در یک تکلیف، بعنوان نتیجه یک تمرین در نظر گرفته میشود که نیازهای توجه را کاهش میدهد. تکالیف روتین که آشنا هستند، ظرفیت بیشتری را برای تکالیف دیگر باقی میگذارند.
انگیزه و برانگیختگی- سطوح بالاتر ظرفیت کلی در دسترس را برای توزیع افزایش میدهند، عملکرد نیز با برانگیختگی تا یک سطح مناسب افزایش مییابد.
همانطور که قبلا شرح داده شد، مدل ظرفیت برای محدودیت توجه تقسیم شده بین دو فعالیت کافی نمیباشد، همانطور که این محدودیت ها توسط نواحی آناتومیکی شبکه های درگیر تحت تأثیر قرار میگیرند. توسعهی این مدل، جایگزین پردازشگر منفرد توسط منابع توجهی چندگانه که مخصوص تکلیف میباشد شده است. مدل ظرفیت میتواند تأثیر ضربهی مغزی را زمانی که ظرفیت کلی توجه کاهش مییابد توضیح دهد. تکالیفی که نیاز به تلاش ذهنی بالایی دارند بسیار دشوار میشوند و تکالیف آشنا نیاز به تلاش بیشتری پیدا میکنند، برانگیختگی عمومی ممکن است کاهش یابد بنابراین عملکرد آهسته شده و تمرکز در همه ی فعالیت ها مورد نیاز میباشد. در این مورد، نیازهای محیطی برای سطح مناسب عملکرد در یک تکلیف کنترل میشود. برعکس، وجود پردازشگرهای چندگانه میتواند مشاهده گردد که به موجب آن برخی ظرفیت های شناختی میتوانند حفظ گردند در حالی که سایر ظرفیت ها میتوانند آسیب جدی ببینند. با انجام کاردرمانی بیش فعالی و نقص توجه می توان به درمان ظرفیت های شناختی و درمان توجه و تمرکز کودکان کمک کرد.
سیستم های توجهی و درمان توجه و تمرکز
یک تئوری دیگر شامل سه شبکه ی مستقل میباشد که به هم وابسته هستند که شامل سیستم های هوشیاری، آگاهی و اجرایی توجه هستند. شبکه های هوشیاری و جهت دهی از اجزای اولیه تشکیل شده اند: سیستم هوشیاری که توجه مداوم را مشخص میکند، گوش به زنگی یا هوشیار بودن، و به آمادگی پاسخ دهی و مهیا شدن برای محرکهای قریب الوقوع اطلاق میشود. این سیستم ممکن است تا زمان بزرگسالی توسعه یابد که با نواحی فرونتال و پاریتال نیمکرهی راست مرتبط است. شبکه ی آگاهی که به دقت برنامه ریزی شده، شامل انتخاب اطلاعات خاص از محرکات حسی چندگانه میباشد و تمرکز ارگان های حسی را به اشیای مورد نظر نگه میدارد. این شبکه با نواحی مغزی خلفی، شامل لوب پریتال فوقانی علاوه بر مناطق فرونتالی چشمی مرتبط میباشد، و اعتقاد بر این است که تا 4 سالگی توسعه مییابد. سیستم اجرایی پیچیده کنترل اختیاری را تعدیل میکند که نیازمند بازبینی و حل معضلات بین نیازهای توجهی رقیب میباشد، مثل تصمیم گیری یا برنامه ریزی، که شامل فرایندهای خودتنظیمی مثل کنترل مهاری، که با سینگولیت قدامی و کرتکس پریفرونتال خارجی در ارتباط میباشند. کاردرمانی و دیگر روش های درمانی نقص توجه می تواند به درمان سیستم های توجهی کودک و هم چنین درمان عدم تمرکز در درس خواندن کمک کننده باشد.
توجه برانگیخته شده و کاردرمانی نقص توجه
توضیحات Peterson و Posner بعدها توسعه یافته و توسط Corbetta و Shulman گسترش یافته است که مباحث زیر را شرح داده اند:
یک سیستم برانگیخته شده با محرک؛ که محرک های معنادار را در محیط تشخیص داده و به صورت اتوماتیک توجه را به سمت آنها هدایت میکنند. این سیستم «پایین به بالا» زمانی که یک محرک مهم و غیرمنتظره ظاهر میشود، فعال میگردد. آسیب به این سیستم میتواند چگونگی بی توجهی یکطرفه یا عدم توجه به محرک های سمت چپ، و همینطور توجه داوطلبانه به آن سمت را توضیح دهد. یک سیستم هدفدار که توسط تمایلات شخص کنترل میشود، در زمانی که توجه بر اطلاعات حسی خاص که وارد مغز میشوند، متمرکز میشود. این سیستم «بالا و پایین» توسط انتظارات، آگاهی و اهداف تحت تأثیر قرار میگیرد. این سیستم بر سیستم برانگیخته شده با محرک خودکار در حضور اجزای گیجکننده و رقابتی در محیط غلبه میکند. آسیب به این سیستم منجر به حواس پرتی میشود. تصویربرداری مغز، آناتومی کاربردی سیستم توجهی را معرفی کرده و محققان بسیاری در حال حاضر آن را بعنوان یک سیستم پردازش متوالی با استفاده از شبکه های مغزی مختلف در نظر میگیرند.
کلینیک دکتر صابر در حیطه کاردرمانی توجه کودکان با نقص توجه و کودکان با اختلالات یادگیری فعالیت می نماید. مشکلات نقص توجه و تمرکز در کودکان موجب ضعف و ناکارآمدی تحصیلی در کودکان و افت مهارت های یادگیری در آنان می شود. مرکز کاردرمانی بیش فعالی و نقص توجه دکتر صابر با در اختیار داشتن امکانات و تجهیزات پیشرفته ای نظیر سنسوری روم، اتاق توجه شنیداری، اتاق تاریک توجه بینایی و … در حیطه مشکلات تو جه و تمرکز در کودکان به صورت حرفه ای فعالیت می نماید در این مطلب به ارائه نمونه ای از تمرینات قابل استفاده در منزل در زمینه کاردرمانی نقص توجه در کودکان دوره ابتدایی اشاره می شود. این تمرینات به کودک کمک می کند در حیطه تحصیلی پیشرفت بیشتری داشته و اعتماد به نفس بهتری پیدا کند.
تمرینات کاردرمانی نقص توجه
در این مرحله کودک باید شکلی را که با اشکال دیگر مشابهت دارد ولی نسبت به آنها مثلاً وارونه و یا در جهت مخالف قرار دارد، تمیز دهد. کسب مهارت در تشخیص، وضعیت قرار گرفتن شکل در فضا، در تشخیص محل نقطه‌‌های حروفی مانند: «ب، ت، ث،پ» و جزییات حروف نسبتاً مشابه، مانند: «ک، گ ، ف، ق، س، ش، ص، ض، ط، ظ »، مؤثر است.
در دیکته دانش آموزان نیز اشتبا‌هاتی مانند موارد زیر مشاهده میشود که مربوط به مشکل دانش‌آموز در این بخش میباشد:
جانه ………………………. خانه
کرفت ……………………. گرفت
ضابون ……………………. صابون
بشفاب ……………………. بشقاب
برای تقویت این بخش می‌توان از تمرینات زیر استفاده کرد.
چند شکل رسم می‌کنیم که جهت یکی با دیگری فرق کند و دانش‌آموز باید آن را پیدا کند.
کارتهای مقوایی تهیه می‌کنیم. در سمت راست کارت، یک حرف می‌نویسیم و در جلوی آن، چند حرف (از جمله، حرف سمت راست) و دانش‌آموز باید آن را پیدا کرده دورش را خط بکشد.
ج ……………………………… ح – خ – چ – ج – ع –
ض ……………………. ق – غ – ص – ض – ن –
کارتهای مقوایی تهیه می‌کنیم. در سمت راست آن، یک کلمه می‌نویسیم. دانش‌آموز باید همان کلمه را از بین کلماتی که در سمت چپ نوشته ایم، پیدا کند.
زرد – زیبا – زمین – زرنگ – زمان – رها – زهر – زبان
در هر ستون، یک ترکیب با بقیه متفاوت است. آن را پیدا کن.
این پرچم ایران است.
این پرچم ایران است.
این پرچم ایران است.
این پرچم انران است.
این پرچم ایران است.
در هر ستون یک جمله با بقیه متفاوت است. آن را پیدا کن.
فاطمه با طاهره طناب بازی کرد.
فاطمه با طاهره طناب بازی کرد.
فاطمه با طاهره طناب بازی کرد.
فاطمه با طاهره ظناب بازی کرد.
در هر پاراگراف، یک کلمه با کلمه ی مشابه خودش تفاوت دارد. آن را پیدا کن.
صادق با صدای بلند فریاد زد و على را صدا کرد اما على پاسخی نداد، شاید او ضدای صادق را نشنیده بود.
یاران امام با وجود تشنگی و خشتگی بسیار، حاضر به تسلیم در برابر دشمن نشدند و در راه خدا تا آخرین نفس ایستادند و نشنگی و خستگی را بهانه نکردند.
حسین و حسن و محسن سه برادر هستند. حسین برادر بزرگ‌تر و محسن برادر کوچک‌تر است. اسم خواهر آنها زهراست. زهرا از جسین کوچک‌تر است.
در متن زیر بعضی کلمه‌‌ها سرکش اضافی دارد. آنها را پیدا کن.
گربه از سگ می‌ترسد. دیروز یگ گربه، سگی را دید و فرار گرد.
اگبر و احمد در گورهی آجر پزی گار میکنند. کار در آن جا بسیار مشگل است.
در متن زیر بعضی کلمه‌‌ها نیاز به تشدید ندارند. آنها را پیدا کن.
پدر رضا نجّار است .رضا نجّاری را خیّلی دوست دارد.
در متن زیر بعضی حروف دو بار تکرار شده است. آنها را پیدا کن.
در جهان خلقت رازز‌های بسیاری وجود دارد. ماه و خوررشید از جملهی این عجاییب هستند.
ارزیابی کاردرمانی توجه و تمرکز
هدف ارزیابی تعیین این نکته که کدام سطح مشکلات توجهی بیمار بیشتر آشکارتر است می باشد و اینکه چطور این مشکلات بر روی اجرای کاری بیمار اثر گذاشته است.
در ابتدا تست‌های غربالگری ساده‌ای انجام میشوند، مثلاً از بیمار بخواهید از عدد ۲۰ عقب بشمارد یا ماههای سال را از آخر بگوید یا اینکه تکلیف هایی را با کاغذ و مداد انجام دهد.
یک رویکرد سازماندهی شده را برای تکلیف ها در مقابل یک رویکرد تصادفی و نا منظم انجام دهید. بیمار را در حال انجام تکلیف های عملکردی مشاهده کنید، آیا هنگامی که پیچیدگی تکلیف بیشتر می شود،حواس پرتی بیماری افزایش می یابد؟آیا بیمار می تواند مدتی از زمان را بر روی یک تکلیف خاص توجه کند؟آیا بیمار می تواند به طور همزمان هم راه برود و هم صحبت کند؟آیا بیمار می تواند یک تکلیف عملکردی را مثل خوراک پزی انجام دهد و توجه اش را به این خواندن و انجام دادن خوراک پزی متناوب کند؟ آیا آنها جزئیات را گم می کنند؟
متخصصان کلینیکی تشخیص کودکان بیش فعال و نقص توجه اغلب گزارش می دهند که بیماران مبتلا به نقایص توجه به نظر سردرگم عمل می کنند و در زمان هایی از روز نیز آژیته ( پریشان ) هستند: این رفتارها میتواند از طریق مشاهده ارزیابی شود. ارزیابی های استاندارد شده برای توجه مثل ( Test of Everyday Attention ) در دسترس می باشند.
کاردرمانی توجه و تمرکز
یک رویکرد عملکردی که تکلیف های معنی دار را مورد استفاده قرار می دهد می تواند مفید باشد. ( Michel ) و ( Mateer ) در سال ۲۰۰۶ پیشنهاد کردند که مداخله بایستی بر روی آموزش مهارت های عملکردی خاص و نه فرآیندهای اساسی متمرکز باشد. رهنمودهای کلینیکی توصیه می کند که کودکان برای درمان مشکلات توجهی تمرینات تکراری از فعالیت‌ها را دریافت کنند. فعالیت‌هایی که برای کودک با نقص توجه معنی دار و جالب هستند و کنترل مقدار محرک در محیط نیز بایستی انتخاب شده باشد. مثلاً در یک جلسه در آشپزخانه، جایی که از کودک خواسته میشود تا یک فنجان شیر گرم درست کند، درمانگران میتوانند همه آیتمهای لازم را برای انجام تکلیف در جلوی کودک قرار دهند، سپس کودک تنها نیاز به ارتباط دادن اجزا باهم بدون نیاز به جست و جوی آیتم ها در آشپزخانه دارد. در هر زمانی، جلسه تکرار می شود و یک کار اضافی می تواند انجام شود مثل قرار دادن شیر در فریزر یا فنجان ها در قفسه.
همچنان که توجه بیمار بهبود می یابد، چالش ها و پیچیدگی های تکلیف می تواند به منظور کار بر روی سطوح بالاتر توجه افزایش یابد. تکلیف های تکراری می تواند بر روی میز استفاده شود. مثلاً جمع‌آوری حروف و پیدا کردن لغات تا زمانی که مداخلات به صورت یک چالش مناسب در بیایند و به منظور بهبود توجه، درجه بندی شوند.
استراتژی های تطابقی در درمان نقص توجه و تمرکز
رهنمودهای کلینیکی توصیه میکند که بیماران بایستی استراتژی‌ها را برای جبران در کاهش توجهشان آموزش ببینند. در صورتی که توجه به عنوان یک مشکل باقی بماند، می توان از استراتژی ها استفاده کرد. این میتواند به وسیله ایجاد ساختار برای هر روز یکودک مثل استفاده از یک سیستم روزانه انجام شود.
هنگامی که کودکان بیش از حد تحریک شده هستند و این میتواند در رفتار پریشان آنها دیده شود، عوامل ایجاد حواس پرتی را در محیط به حداقل برسانید و مطمئن شوید که کودک در یک مکان آرام قرار دارد. استفاده از تسهیلاتی به‌منظور حفظ توجه کودک در طول تکلیف ها می تواند مفید باشد.( این تسهیلات می تواند کلامی یا بینایی باشد) این تکنیک‌ها بایستی به خانواده‌ها و مراقبان به منظور کاهش پتانسیل مشکلات توجه ای و هیجانی که می تواند در هر دوی بیماران و مراقبانشان به وجود بیاید، آموزش داده شود.
سوالات متداول:
1-چگونه می‌توانم کودکم را برای کاردرمانی آماده کنم؟
با توضیح ساده و مثبت درباره جلسات درمانی و ایجاد محیطی حمایتی در خانه.
2- چه کودکانی نیاز به کاردرمانی برای نقص توجه دارند؟
کودکانی که در تمرکز، پیروی از دستورات، انجام تکالیف مدرسه، یا کنترل رفتارهای تکانشی مشکل دارند، میتوانند از کاردرمانی بهره‌مند شوند. این کودکان ممکن است در انجام کارهای روزمره مانند مرتب کردن وسایل، برنامه‌ریزی برای فعالیت‌ها، یا حتی بازی با همسالان خود دچار مشکل شوند. کاردرمانی به آنها کمک میکند تا این چالش‌ها را پشت سر بگذارند و مهارت‌های لازم برای زندگی روزمره را کسب کنند.
کودکان دارای اختلال نقص توجه – بیش فعالی گروه هدف مناسبی برای توانبخشی شناختی هستند چراکه مشکلات رفتاری آنها اعم از بی توجهی، تکانشگری و بیش فعالی خاستگاه شناختی و مغزی مشخصی دارند و به عبارت دیگر زیربنای شناختی نقایص رفتاری روشن است. این انطباق رفتار کارکرد شناختی فرصت ترمیم رفتار و با تقویت کارکرد شناختی را فراهم می کند. در این بخش مروری بر مطالعات انجام شده با ابزارهای مختلف جهت توانبخش شناختی کودکان با اختلال نقص توجه – بیش فعالی صورت گرفته است. در این مطلب به توضیح توانبخشی شناختی دارای اختلال نقص توجه – بیش فعالی و تمرکز روی ابزار ارزیابی، الگوی ارائه برنامه توانبخشی شناختی و اثرات برنامه است. بدین منظور به تفکیک برنامه های مورد استفاده اثربخشی مطالعات بر اساس ابزارهای مورد استفاده آورده شده است. مرکز تخصصی دکتر صابر در زمینه درمان اختلال بیش فعالی با استفاده از درمان های مختلفی نظیر سنسوری روم، اتاق تاریک کاردرمانی، توانبخشی شاختی فعالیت می نماید.
توانبخشی شناختی در درمان نقص توجه
ارزیابی اختلال نقص توجه – بیش فعالی عموما بر اساس آزمون های رفتاری و مصاحبه های روانشناختی با والدین و معلمان صورت میگیرد. ارزیابی رفتاری با استفاده از پرسشنامه های رتبه بندی اختلال صورت میگیرد. این ابزارها برای بررسی قدرت تعمیم توانبخشی شناختی بسیار ضروری اند. ارزیابی توانایی توجه و کنترل تکانه ممکن است از نظر بوم شناختی مشکلاتی داشته باشد، به این معنا که گاهی ممکن است تکالیفی که در یک آزمون به کودک ارائه میشوند، نظام توجهی یا قطعه پیشانی را درگیر نکند. اغلب تکالیفی که در این آزمون ها به کودکان ارائه میشود، جالب به نظر می‌آیند، تنها به مدت چند دقیقه طول می کشند و تحت نظارت مستقیم آزمونگر انجام میشوند. برای سنجش دقیق قدرت کودک در عملکردهای اجرایی و توجه، تکالیف بایستی به میزان کافی طولانی و یکنواخت باشد. نکته بسیار مهم در ارزیابی اختلال این است که آزمون های شناختی صرفاً برای طرح ریزی برنامه توانبخشی مورد استفاده قرار می گیرند و هیچ گونه ارزش تشخیصی برای اختلال ندارد. قطعه های پیشانی عملکرد حرکتی و عملکرد های اجرایی را برعهده دارند. در فردی با آسیب به قطعه پیشانی ممکن است عملکرد قطعات خلفی مغز طبیعی باشد و حتی کودک از هوش بالایی برخوردار باشد اما قادر به استفاده از این توانایی هایش نیست. افرادی که در توانایی توجه مشکل دارند در آزمون مرتب کردن کارت ویسکانسین مشکل دارند. این آزمون که در آن نیاز به حفظ توجه، انعطاف پذیری شناختی و تنظیم عملکرد در جهت هدف است، عملکرد قطعه پیشانی را مورد ارزیابی قرار می دهد. در مطالعاتی که در آنها از دیگر آزمون ها، نظیر آزمون استروپ استفاده می شود، تفاوت های متناقضی بین افراد با و بدون اختلال نقص توجه – بیش فعالی گزارش میشود. این تناقضات ممکن است ناشی از استفاده از زیر مجموعه های اختلال نقص توجه – بیش فعالی غفلت از اختلالات هم پوشان و یا شدت اختلال باشد. هر کدام از این عوامل ممکن است بر روی عملکرد فرد در آزمون تأثیر بگذارد. تکالیف پیچیده تر به برنامه ریزی سازمان بندی و تنظیم رفتاری دقیق تری احتیاج دارند. وقتی که محیط جدید و نا آشنا بوده و تکالیف به صورت غیرمنتظره ای متفاوت، جذاب و متنوع باشند، کودکانی که دارای اختلال نقص توجه – بیش فعالی هستند مشکلات توجهی و رفتاری کمتری از خود بروز میدهند. هنگامی که تکلیف یا محیط مورد نظر فراتر از توانایی کودک، در حفظ توجه و مهارت مهار باشد نشانه هایاختلال نقص توجه – بیش فعالی بروز می یابد برای مثال، ممکن است کودک بدون آنکه بداند دقیقاً از او چه چیزی خواسته شده سریعا پاسخ دهد نتواند نتایج کار را بسنجد و برای رسیدن نوبتش بی تاب باشد. در روند اجرای تکلیف در مقابل تلاش های طولانی مدت تر که در نهایت پاداش بزرگ تری هم به همراه دارند بیشتر به دنبال کسب جایزه و پاداش هایی باشد که سریع به دست می‌آیند و به تلاش کمتری نیاز دارند.
برنامه‌های توانبخشی شناختی
برنامه توجه کن
برنامه توجه کن برای آموزش توجه انتخابی، انتقال توجه و توجه تقسیم شده با استفاده از محرکهای دیداری و شنیداری در توانبخشی شناختی طراحی شده است. محرک دیداری شامل مجموعه ای از نقاشی‌های کودکان و بزرگسالان است که از نظر سن، جنسیت، رنگ مو و سایر ویژگی های بدنی با هم تفاوت دارند.این برنامه توانبخشی شناختی به علاوه تعدادی تصویر خانه هم دارد که چند اتاق دارد و از نظر رنگ، شکل و سایر ویژگی ها قابل طبقه بندی اند محرک شنیداری شامل لیستی از لغات است که روی لوح فشرده ضبط شده اند و شرکت کننده باید هر وقت کلمه خاصی را شنید کلید هدف را فشار دهد.در برنامه توانبخشی شناختی تکالیف به تدریج سخت تر می شوند و محرک های اضافی در حین انجام آنها ارائه می شود.
بازی حافظه
هر جلسه برنامه توانبخشی شناختی چند بازی بازداری پاسخ و چند بازی حافظه فعال تشکیل شده است. بازی بازداری پاسخ، برو نرو و بازی حافظه فعال، غذا دادن به میمون است. تعدادی تصویر برو و تعداد کمتری تصویر نرو در بازی وجود دارد و از شرکت کننده خواسته می شود هر وقت تصویر هدف (حیوان و غذا) را دید کلمه را با حداکثر سرعت فشار دهد و در غیر اینصورت دکمه را فشار ندهد در بازی غذا دادن به میمون از شرکت کننده خواسته میشود که جعبه ها را بگردد تا موز پنهان شده را پیدا کند. در این تکلیف کاربر نباید داخل جعبه ای که قبلاً باز کرده و موز آن را برداشته است و یا خالی بوده است را دوباره باز کند.
برنامه فراخنای دیداری
این برنامه توانبخشی شناختی ده تکلیف فراخنای دیداری فضایی و کلامی دارد. سطح سختی هر تکلیف به تدریج افزایش پیدا می کند. در هر تکلیف چند محرک روی صفحه حرکت می کنند به همین دلیل نیاز به توجه، حافظه و ردیابی دیداری خوبی دارد.
برنامه مداخلات فراشناختی کارکردهای اجرایی در درمان نقص توجه
در این برنامه از راهبرد جبرانی برای توانبخشی شناختی استفاده شده است. بدین منظور ابتدا از کودکان پرسیده میشود که توجه کردن چیست و بعد از آنها خواسته می شود که بگویند برای این کار برای اینکه بتوانند توجه کنند چه کاری انجام میدهند بعد سرگرم فعالیتدهایی می شوند که جنبه های مختلف کارکردهای اجرایی آنها را درگیر میکند مثل توجه، حافظه، بازداری، تعادل، هماهنگی چشم و دست، آگاهی حسی، مهارت های شنیداری و تمرکز دیداری. سطح دشواری ایت فعالیت‌ها به تدریج افزایش پیدا میکند. این فعالیت ها نه تنها تجربه لذت بخشی هستند، بلکه در همه آنها افزایش مهارت های فراشناخت هدف قرار گرفته است. اصول تعدیل رفتار (مثل پیشگیری از بروز رفتار، چیدن محیط متناسب با نیازهای کودکان، ارائه تقویت و…) نیز باید رعایت شود. علاوه بر تکالیف گروهی کودکان، درمانگر نحوه انجام فعالیت‌ها را در خانه به مادران آموزش می دهد. تاکید این فعالیت ها روی بازداری، توجه و مهارت‌های حافظه است.
سوالات متداول:
1.آیا توانبخشی شناختی برای کودکان با نقص توجه و بیش فعالی مفید است؟
کودکان دارای اختلال نقص توجه – بیش فعالی گروه هدف مناسبی برای توانبخشی شناختی هستند چراکه مشکلات رفتاری آنها اعم از بی توجهی، تکانشگری و بیش فعالی خاستگاه شناختی و مغزی مشخصی دارند.
2. در توانبخشی شناختی چه مهارت هایی تقویت می شود؟
در توانبخشی شناختی به بهبود حافظه، توجه، ادراک ، مهارت های حل مسئله و کارکردهای اجرایی مغز پرداخته می شود.
