دسته: گفتار درمانی

گفتار درمانی برای گرفتگی صدا

بستن تارهای صوتی یکی از شایع‌ترین شکایاتی است که در حوزه‌ی اختلالات گفتار و صدا مطرح می‌شود و می‌تواند به‌شدت کیفیت ارتباط فرد را مختل کند. در برخی موارد، این اختلال ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای جدی‌تر نیز باشد. افراد زیادی در طول زندگی خود با درجات مختلفی از مشکلات صوتی مواجه می‌شوند که شایع‌ترین آن‌ها گرفتگی صدا یا «دیسفونی» است. این مشکل می‌تواند موقتی یا مزمن باشد و از یک سرماخوردگی ساده گرفته تا مشکلات پیچیده‌ی عصبی یا آسیب به تارهای صوتی منشأ بگیرد.
گفتاردرمانی به‌عنوان یکی از شاخه‌های اصلی علوم توانبخشی، نقش اساسی در ارزیابی، تشخیص و درمان این نوع اختلالات ایفا می‌کند. این مقاله به‌طور گسترده به نقش گفتاردرمانی در درمان مشکلات بستن تارهای صوتی می‌پردازد؛ از بررسی علل و علائم گرفته تا تکنیک‌های درمانی، تمرینات تخصصی، آموزش‌های مراقبتی و حتی ملاحظات روان‌شناختی در فرآیند توانبخشی صوت.

تعریف و انواع مشکلات بستن تارهای صوتی

بستن ناقص تارهای صوتی یا دیسفونی به هرگونه تغییر در کیفیت، شدت، زیروبمی یا طنین صدا گفته می‌شود که خارج از محدوده‌ی طبیعی بوده و می‌تواند توانایی فرد برای برقراری ارتباط مؤثر را تحت‌تأثیر قرار دهد. این تغییرات ممکن است به‌صورت گرفتگی صدا، کاهش قدرت صوتی، فشار در تولید صدا یا ناپایداری در آن ظاهر شوند.

از نظر علمی، دیسفونی به‌طور کلی به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: دیسفونی عملکردی و دیسفونی ارگانیک. در نوع عملکردی، اختلال صوتی ناشی از استفاده نادرست از حنجره و تارهای صوتی است و معمولاً تغییر ساختاری خاصی در تارهای صوتی مشاهده نمی‌شود. در مقابل، دیسفونی ارگانیک در اثر آسیب‌های فیزیکی، بیماری‌ها یا تغییرات ساختاری در تارهای صوتی و حنجره به‌وجود می‌آید.

نوع سومی نیز به نام دیسفونی روانزاد (Psychogenic Dysphonia) وجود دارد که در آن عوامل روانی مانند اضطراب، افسردگی یا ضربه‌های روحی در تولید صدا اختلال ایجاد می‌کنند. بنابراین، تشخیص صحیح نوع اختلال صوتی برای طراحی مؤثر برنامه درمانی توسط گفتاردرمانگر ضروری است.

علل و عوامل مؤثر در بروز مشکلات بستن صدا

اختلال در بستن تارهای صوتی می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی ایجاد شود که برخی موقتی و برخی دیگر مزمن و ماندگار هستند. برخی از شایع‌ترین علل عبارتند از:

استفاده بیش از حد یا نادرست از صدا: افرادی که به‌صورت حرفه‌ای از صدا استفاده می‌کنند، مانند معلمان، خوانندگان، گویندگان و فروشندگان، بیشتر در معرض فشارهای صوتی و گرفتگی صدا هستند.

عفونت‌های ویروسی و بیماری‌ها: سرماخوردگی، آنفلوآنزا یا لارنژیت (التهاب حنجره) ممکن است به‌طور موقت موجب گرفتگی صدا شوند.

ریفلاکس معده (GERD): بازگشت اسید معده به گلو می‌تواند موجب تحریک مزمن تارهای صوتی شود.

سیگار کشیدن و مصرف الکل: این مواد موجب خشکی و آسیب بافت‌های پوششی حنجره شده و به‌مرور زمان باعث بروز اختلالات صوتی می‌شوند.

پولیپ، ندول یا کیست در تارهای صوتی: این عوارض فیزیکی می‌توانند مانع از بسته‌شدن کامل تارهای صوتی شوند.

بیماری‌های عصبی یا عضلانی: بیماری‌هایی مانند پارکینسون، ام‌اس، سکته مغزی یا سایر اختلالات نوروژنتیک می‌توانند کنترل صدا را مختل کنند.

عوامل روان‌شناختی: استرس شدید، اضطراب مزمن، افسردگی یا اختلالات روان‌تنی در برخی افراد می‌توانند به‌شکل گرفتگی یا از بین رفتن کامل صدا بروز پیدا کنند.

نقش گفتاردرمانی در درمان اختلالات صوتی

گفتاردرمانی یکی از مؤثرترین و غیرتهاجمی‌ترین روش‌های درمانی برای اختلالات صوتی به‌شمار می‌رود. گفتاردرمانگر با بررسی دقیق سوابق بیمار، انجام معاینات بالینی و در صورت نیاز ارجاع برای آزمایش‌های تخصصی مانند لارنگوسکوپی یا استروبوسکوپی، نوع اختلال صوتی را شناسایی می‌کند.

بر اساس تشخیص به‌دست‌آمده، برنامه درمانی منحصربه‌فردی طراحی می‌شود که شامل موارد زیر است:

آموزش بهداشت صوتی: بیمار نحوه‌ی صحیح استفاده از صدا را می‌آموزد و رفتارهای مخرب مانند داد زدن، سرفه‌ی مکرر یا clearing throat را ترک می‌کند.

تمرینات تخصصی تقویت صدا: تمریناتی برای بهبود بسته‌شدن تارهای صوتی، افزایش جریان هوا، کنترل فشار زیرچسبندگی و بهبود عملکرد تنفسی.

تمرینات عملکرد صوتی (Vocal Function Exercises): تکنیک‌هایی جهت بازسازی قدرت، انعطاف‌پذیری و کیفیت صدا.

بازآموزی تنفس: در بسیاری از موارد، تنفس نادرست دلیل اصلی اختلال در تولید صداست.

ابزارهای کمک‌درمانی: نرم‌افزارهای آنالیز صوتی، اپلیکیشن‌های تمرینی و آینه گفتار برای پایش و اصلاح صدای بیمار استفاده می‌شوند.

تکنیک‌های تخصصی گفتاردرمانی برای بستن تارهای صوتی

در طول درمان، گفتاردرمانگر از مجموعه‌ای از تمرینات تخصصی استفاده می‌کند که برای هر بیمار به‌صورت اختصاصی طراحی می‌شود. برخی از مهم‌ترین تکنیک‌ها شامل:

تمرینات آواز نرم یا تمرینات نیمه‌بسته‌ی مجرای صوتی (SOVTEs): مانند تمرین با نی، زمزمه، لرزش لب‌ها (lip trill) یا دمیدن در آب. این تمرینات فشار حنجره را کاهش داده و کیفیت صدا را بهبود می‌بخشند.

تنفس دیافراگمی: برای تنفس عمیق، پایدار و کنترل فشار صوتی بسیار مؤثر است.

تمرینات مبتنی بر رزونانس: مانند “ممم” یا “نگ” که به بهبود طنین صدا و کاهش تنش حنجره کمک می‌کنند.

اصلاح وضعیت بدن و قرارگیری سر: وضعیت نامناسب بدن در هنگام صحبت کردن می‌تواند تنفس و تولید صدا را تحت‌تأثیر قرار دهد.

ماساژ عضلات حنجره (Laryngeal Massage): ماساژ و کشش عضلات گردن و حنجره برای کاهش تنش، آرام‌سازی عضلات و بهبود تولید صوت.

نقش تغذیه و سبک زندگی در سلامت صدا

تغذیه و سبک زندگی نقش مستقیمی در حفظ سلامت صدا دارند. مصرف زیاد نوشیدنی‌های کافئین‌دار یا نوشابه‌های گازدار می‌تواند موجب خشکی گلو و حتی التهاب مزمن حنجره شود. در مقابل، نوشیدن آب کافی، مصرف منظم میوه و سبزیجات تازه، پرهیز از غذاهای تند، چرب و پرادویه و داشتن خواب منظم شبانه می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر بهبود کیفیت صدا داشته باشد. ورزش منظم و پرهیز از استعمال دخانیات نیز از عوامل مؤثر در پیشگیری از آسیب‌های صوتی هستند.

جنبه‌های روان‌شناختی اختلالات بستن صدا

اختلالات صوتی تنها به جنبه فیزیولوژیکی محدود نمی‌شوند، بلکه می‌توانند تأثیرات روانی قابل‌توجهی نیز داشته باشند. بسیاری از بیماران دچار کاهش اعتمادبه‌نفس، اضطراب در موقعیت‌های اجتماعی یا حتی افسردگی می‌شوند. از این‌رو، لازم است گفتاردرمانگر با همکاری روان‌شناس یا مشاور، به جنبه روان‌شناختی درمان نیز توجه داشته باشد.
آموزش تکنیک‌های آرام‌سازی (ریلکسیشن)، تمرینات ذهن‌آگاهی (Mindfulness)، اصلاح باورهای غلط درباره صدا و کنترل اضطراب می‌توانند بخشی از روند جامع درمان باشند.

پیشگیری از اختلالات بستن تارهای صوتی

پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. رعایت موارد زیر می‌تواند تا حد زیادی از بروز اختلالات صوتی جلوگیری کند:

پرهیز از فریاد زدن یا صحبت کردن در محیط‌های پر سر و صدا

گرم‌کردن صدا پیش از صحبت یا آواز طولانی‌مدت

نوشیدن آب کافی به‌صورت مکرر برای مرطوب نگه داشتن گلو

اجتناب از clearing throat مداوم

انجام روزانه تمرینات صوتی برای تقویت عملکرد تارهای صوتی

نتیجه‌گیری

گرفتگی صدا می‌تواند زندگی روزمره، عملکرد شغلی و کیفیت ارتباطات فرد را تحت تأثیر قرار دهد، اما با بهره‌گیری از رویکردهای علمی بهترین دکتر گفتاردرمانی کودکان و بزرگسالان می‌توان این اختلال را به‌طور مؤثر مدیریت و درمان کرد. فرآیند گفتاردرمانی با ترکیب علم، هنر و شناخت روان انسان، یکی از جامع‌ترین و ایمن‌ترین روش‌ها برای بهبود کیفیت صدا و افزایش اعتماد به‌نفس افراد است. همچنین باید در نظر داشت که گفتاردرمانی تنها درمان پس از وقوع مشکل نیست، بلکه می‌تواند به‌عنوان یک ابزار قدرتمند پیشگیرانه نیز عمل کند. به همین دلیل، آگاهی از اهمیت صدا و مراقبت از آن باید بخشی از آموزش‌های عمومی در مدارس، دانشگاه‌ها و محیط‌های شغلی باشد.

سوالات متداول

۱. گرفتگی صدا چیست و چه علائمی دارد؟
گرفتگی صدا یا دیسفونی به تغییرات غیرطبیعی در کیفیت، شدت یا لحن صدا گفته می‌شود که ممکن است باعث خشونت، ضعف یا خستگی صدا شود. علائم رایج شامل صدای خشن، سختی در تولید صدا، ناپایداری صدا و گاهی درد یا فشار در گلو است.

۲. چرا گرفتگی صدا اتفاق می‌افتد؟
علل گرفتگی صدا می‌توانند متفاوت باشند؛ از استفاده نادرست یا بیش از حد صدا، عفونت‌های ویروسی، ریفلاکس معده، آسیب‌های ساختاری تارهای صوتی، بیماری‌های عصبی، تا عوامل روان‌شناختی مانند استرس و اضطراب.

۳. گفتاردرمانی چگونه به درمان گرفتگی صدا کمک می‌کند؟
گفتاردرمانی با ارزیابی دقیق نوع اختلال، آموزش بهداشت صوتی، تمرینات تخصصی برای تقویت تارهای صوتی، اصلاح الگوی تنفس و استفاده از تکنیک‌های صوتی، به بهبود کیفیت صدا و پیشگیری از عود مشکل کمک می‌کند.

۴. آیا گفتاردرمانی برای همه انواع گرفتگی صدا مناسب است؟
بیشتر انواع گرفتگی صدا، به ویژه دیسفونی‌های عملکردی و روانزاد، با گفتاردرمانی قابل بهبود هستند. در مواردی که علت ارگانیک یا ساختاری باشد، ممکن است گفتاردرمانی همراه با درمان‌های پزشکی یا جراحی لازم باشد.

۵. چه مدت طول می‌کشد تا نتیجه گفتاردرمانی را ببینم؟
مدت زمان درمان بسته به نوع و شدت اختلال متفاوت است. برخی بیماران بعد از چند جلسه بهبود می‌یابند، اما موارد پیچیده‌تر ممکن است نیاز به چند ماه درمان داشته باشند.

چگونه اعتماد بنفس کودک را افزایش دهیم؟

اعتماد به نفس شاید مهم‌ترین و بنیادی‌ترین ویژگی برای رشد روانی و اجتماعی سالم در کودک باشد. کودکی که دارای اعتماد به نفس است، بهتر می‌تواند در برابر موانع مقاومت کند، مهارت‌های اجتماعی خود را توسعه دهد و در محیط‌های آموزشی موفق‌تر عمل کند. این ویژگی در دوران کودکی شکل می‌گیرد و تاثیر عمیقی بر زندگی آینده کودک دارد. بنابراین، این مسئله باید برای والدین و مربیان بسیار مهم باشد.

در این مقاله، ۱۲ راهکار علمی و عملی مرتبط بررسی می‌شود که می‌تواند به والدین در افزایش عزت نفس کودکانشان کمک کند. همچنین موضوع گفتاردرمانی که همراه با جستجو برای بهترین دکتر گفتار درمانی تهران یکی از ابزارهای بسیار مهم در این زمینه است، مورد بحث قرار می‌گیرد.

تعریف عزت نفس در کودکان و اهمیت آن

عزت نفس به معنای باور به ارزش‌ها و توانایی‌های خود و اطمینان داشتن به وضعیت روانی خود درباره این قابلیت‌هاست. در کودکان، این مفهوم بنیادی است که تمام جنبه‌های زندگی آن‌ها از جمله روابط با والدین و همسالان یا نحوه مواجهه با مشکلات و چالش‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

کودک با اعتماد به نفس بالا می‌داند که حتی اگر اشتباه کند، هنوز قابل قبول و دوست‌داشتنی است و می‌تواند دوباره تلاش کند. در مقابل، کودکانی که عزت نفس پایینی دارند، هنگام مواجهه با مشکلات احساس ناامیدی می‌کنند، تمایل به فرار از ارتباطات سالم دارند و حتی ممکن است در مدرسه و زندگی اجتماعی شکست بخورند.

مشکلات گفتاری یا زبانی می‌تواند یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر عزت نفس کودک باشد. کودکی که دچار تأخیر در گفتار یا اختلالات زبانی است، ممکن است در ارتباط برقرار کردن دچار مشکل شود که این موضوع به نوبه خود عزت نفس او را کاهش می‌دهد.

از این رو، مراجعه به بهترین دکتر گفتار درمانی تهران اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند؛ چرا که این متخصصان در درمان کودکان تخصص دارند، به آن‌ها کمک می‌کنند مهارت‌های کلامی خود را بسازند و با اعتماد به نفس بیشتری وارد اجتماع شوند.

ایجاد محیط خانوادگی امن و پر از محبت

خانواده اولین محیطی است که کودک در آن رشد می‌کند و پایه اعتماد به نفس خود را می‌سازد. در محیطی امن، پر از محبت و حمایت، کودک آزادی بیان خود و کشف توانایی‌هایش را بدون ترس از قضاوت یا سرزنش دارد.

والدین می‌توانند با روش‌های زیر محیط حمایتی ایجاد کنند:

گوش دادن به کودک: هنگام صحبت کودک، با دقت گوش دهید و نشان دهید که به احساسات و نظرات او اهمیت می‌دهید؛

به رسمیت شناختن احساسات: احساسات کودک را نادیده نگیرید، چه مثبت و چه منفی. به کودک بگویید که درک می‌کنید و این احساسات طبیعی هستند؛

پرهیز از انتقاد بیش از حد و تنبیه شدید: این رفتارها باعث ایجاد ترس و کاهش عزت نفس کودک می‌شود. به جای آن، با ملایمت و راهنمایی عمل کنید؛

تشویق به خودکاوی و یادگیری از اشتباهات: به کودک آموزش دهید که اشتباه کردن بخشی از فرآیند یادگیری است و هیچ کس کامل نیست.

این فضایی که کودک در آن بزرگ می‌شود، به او حس ارزشمندی و امنیت روانی می‌دهد که اساس اعتماد به نفس او را شکل می‌دهد.

تأثیر آموزش مهارت‌های گفتاری بر تقویت اعتماد به نفس

مهارت‌های گفتاری و ارتباطی اهمیت فراوانی در زندگی اجتماعی و عاطفی کودک دارند، به طوری که اگر کودک نتواند خود را به درستی بیان کند یا با اعتماد به نفس ارتباط برقرار کند، به تدریج اعتماد به نفسش را از دست می‌دهد. چنین کودکانی ممکن است از صحبت در جمع بترسند یا از تعاملات اجتماعی پرهیز کنند.

حوزه گفتاردرمانی کودکان فرصتی بی‌نظیر است که تخصص بسیار بالا را با مداخلات عملی و مؤثر تلفیق می‌کند. بهترین دکتر گفتار درمانی تهران با بهره‌گیری از این تخصص‌ها، به بهبود مهارت‌های گفتاری کودکان کمک می‌کند.

کودکان می‌آموزند چگونه جملات را بهتر بسازند، تلفظ صحیح داشته باشند و بهتر خواسته‌ها و احساسات خود را بیان کنند.

مزایای گفتاردرمانی بسیار گسترده است:

• تقویت مهارت‌های گفتاری و زبان‌شناختی؛

• بهبود بیان احساسات و نظرات؛

• تقویت مهارت‌های شنیداری و درک مطلب؛

• افزایش تعاملات اجتماعی و ایجاد دوستان جدید.

همه این موارد باعث افزایش اعتماد به نفس کودک می‌شود، زیرا کودک احساس می‌کند که می‌تواند بهتر با محیط اطراف خود ارتباط برقرار کند و از حقوق خود دفاع کند.

تقویت مهارت‌های حل مسئله و تصمیم‌گیری در کودکان

احساس شایستگی و توانایی ایستادن به تنهایی یکی از حوزه‌های اصلی رشد عزت نفس است. کودکان نیاز دارند یاد بگیرند چگونه مشکلات ساده را خودشان حل کنند و در امور روزمره تصمیم بگیرند. انجام چنین تلاش‌هایی به کودک این حس را می‌دهد که می‌تواند بر زندگی خود تأثیر بگذارد و در مواجهه با مشکلات تسلیم نمی‌شود.

والدین می‌توانند با دادن فرصت‌های کوچک به کودک برای انتخاب، مانند انتخاب لباس، اسباب‌بازی یا میان‌وعده، به تمرین این مهارت‌ها کمک کنند.

تمرین‌های دیگر حل مسئله را می‌توان از طریق قصه‌گویی، بازی‌های منطقی یا پرسش‌های تفکر برانگیز تقویت کرد.

کودکی که مهارت‌های حل مسئله دارد، احساس قدرت و کنترل بیشتری می‌کند و این موضوع به نوبه خود اعتماد به نفس او را افزایش می‌دهد.

تشویق و تحسین صادقانه و خالصانه

از مهم‌ترین عوامل رشد کودک، تشویق و تحسین هستند که نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری اعتماد به نفس دارند. اما این تشویق‌ها باید واقعی و متناسب با تلاش کودک باشند.

تشویق یا تحسین بیش از حد یا بی‌معنی ممکن است باعث شود کودک به دنبال تأیید دیگران باشد و نیاز شدید به کامل بودن در او شکل بگیرد، که این فشار روانی در طولانی مدت باعث کاهش اعتماد به نفس او می‌شود.

توصیه می‌شود والدین و معلمان توجه خود را بیشتر روی تلاش‌های کودکان متمرکز کنند، نه فقط نتایج به دست آمده. مثلاً به جای گفتن «تو خیلی باهوشی»، بهتر است بگویند «تو خیلی تلاش کردی و همین باعث شد نتیجه خوبی بگیری.»

تقویت مثبت به کودکان می‌آموزد که ارزش آن‌ها به تلاش و پشتکارشان بستگی دارد، نه فقط به موفقیت‌هایشان.

آموزش خودابرازی و بیان احساسات در کودکان

بیان مناسب و مؤثر احساسات، نیازها و نظرات یکی از پایه‌های ساخت اعتماد به نفس است. کودکان باید یاد بگیرند بدون ترس یا شرمندگی حرف خود را بزنند و در مواقع نیاز از خود دفاع کنند.

گفتاردرمانی در کودکان، به عنوان یک روش تخصصی، عملاً مهارت خودابرازی را به کودک آموزش می‌دهد. در این جلسات، کودکان تمرین می‌کنند چگونه پیام‌های خود را به شکل واضح و با اعتماد به نفس بیان کنند و در عین حال احترام به دیگران را حفظ نمایند.

استفاده از خدمات بهترین گفتاردرمانگر تهران در این زمینه به کودکان کمک می‌کند مهارت‌های ارتباطی خود را به شکل چشمگیری افزایش دهند و حس قدرت و ارزشمندی را در خود تقویت کنند.

آموزش مدیریت استرس و اضطراب به کودکان

استرس و اضطراب مانع ظهور اعتماد به نفس در هر کودکی می‌شود. کودکی که اضطراب اجتماعی دارد یا از جمعیت می‌ترسد، نمی‌تواند به راحتی احساسات خود را بیان کند و این موضوع باعث کاهش اعتماد به نفس او می‌شود.

والدین باید تکنیک‌های ساده مدیریت استرس را به کودک معرفی کنند، مانند تنفس عمیق، مدیتیشن کوتاه مخصوص کودکان و صحبت درباره احساسات، که به کودک کمک می‌کند این حالات را مدیریت کند.

در موارد شدیدتر، توصیه می‌شود از ترکیب روان‌درمانی و گفتاردرمانی توسط بهترین دکتر گفتار درمانی تهران استفاده شود تا هم مهارت‌های کلامی و هم مدیریت اضطراب کودک بهبود یابد.

اهمیت بازی و فعالیت‌های تیمی در تقویت اعتماد به نفس

بازی یکی از مهم‌ترین ابزارهای یادگیری برای رشد کودکان است. شرکت در فعالیت‌های گروهی به کودک این امکان را می‌دهد تا مهارت‌های اجتماعی مانند تقسیم کردن، حل اختلافات و احترام به دیگران را بیاموزد.

با شرکت در این فعالیت‌های گروهی، کودک فرصت تجربه موفقیت و دریافت بازخورد مثبت از هم‌سن‌وسالان خود را پیدا می‌کند و همه این موارد به تدریج عزت نفس و احساس ارزشمندی او را افزایش می‌دهد.

علاوه بر بازی‌ها، مشارکت در فعالیت‌های هنری، ورزشی و خلاقانه نیز باعث تقویت اعتماد به نفس کودک می‌شود.

کاهش مقایسه کودک با دیگران

مقایسه کودک با دیگران، به ویژه با خواهر و برادر یا همسالان، یکی از عوامل بسیار شایع کاهش عزت نفس است. هر کودک منحصر به فرد است و باید مسیر رشد خودش را داشته باشد.

کودک وقتی احساس کند نمی‌تواند به سطح موفقیت‌های دیگران برسد، دچار ناامیدی و سرخوردگی می‌شود.

به والدین توصیه می‌شود که کودک را با خودش مقایسه کنند، نه با دیگران، و آنچه کودک تا به حال به دست آورده را تحسین کنند. این تشویق باعث می‌شود کودک بیشتر بر پیشرفت و توسعه خود تمرکز کند تا رقابت و مقایسه با دیگران.

آموزش مهارت‌های ارتباط غیرکلامی

زبان بدن، تماس چشمی، لحن صدا و حالات چهره بخش‌های مهمی از ارتباطات هستند که می‌توانند اعتماد به نفس کودک را افزایش یا کاهش دهند.

کودکان باید یاد بگیرند چگونه به شیوه‌ای مثبت و مناسب از این مهارت‌ها استفاده کنند تا بهتر خود را بیان کنند و در تعاملات اجتماعی موفق‌تر باشند.

در این زمینه، گفتاردرمانی کودکان که توسط بهترین دکتر گفتار درمانی تهران انجام می‌شود، برنامه آموزشی عملی و تخصصی برای توانمندسازی کودک ارائه می‌دهد.

پرورش خلاقیت و استقلال در کودک

خلاقیت به کودک این فرصت را می‌دهد که ایده‌های نو ارائه دهد و به دنبال راه‌حل‌های جدید باشد. این ویژگی باعث می‌شود کودک به خود افتخار کند و حس ارزشمندی در او رشد کند.

فعالیت‌هایی مانند نقاشی، موسیقی، داستان‌گویی و بازی‌های فکری محیط مناسبی برای پرورش خلاقیت و استقلال کودک فراهم می‌کنند.

والدین باید به کودک اجازه دهند اشتباه کند، تلاش کند و تجربه کسب کند و در این مسیر حمایت مداوم از او داشته باشند تا اعتماد به نفسش افزایش یابد.

نیاز به مراجعه به متخصصان و اهمیت گفتاردرمانی تخصصی

برخی از مشکلات کودک نیازمند مداخله متخصصان است. مشکلات گفتاری و زبانی که قبلاً اشاره شد، می‌توانند تأثیر زیادی بر کاهش عزت نفس کودک داشته باشند.

بهترین دکتر گفتار درمانی تهران که تخصص و تجربه کافی در گفتاردرمانی کودکان دارد، می‌تواند نقش مهمی در بهبود وضعیت کودک ایفا کند.

متخصصان با ارزیابی دقیق، برنامه‌های درمانی اختصاصی طراحی می‌کنند تا به کودک کمک کنند مهارت‌های ارتباطی خود را به شکلی مؤثرتر و با اعتماد به نفس بیشتری بهبود دهد.

این کمک تخصصی نه تنها در حوزه گفتار و زبان اهمیت فراوانی دارد، بلکه در توسعه مهارت‌های ارتباطی، خودابرازی و اجتماعی شدن کودک نیز بسیار مؤثر است.

نتیجه‌گیری

توسعه اعتماد به نفس کودک فرآیندی پیچیده و چندبعدی است که نیازمند توجه، صبر و حمایت والدین، معلمان و متخصصان است.

محیط خانوادگی امن و پر از محبت، آموزش مهارت‌های گفتاری و ارتباطی، مدیریت استرس، بازی‌های تیمی، تقویت خلاقیت و در نهایت مراجعه به بهترین دکتر گفتار درمانی تهران، همه این عوامل دست به دست هم می‌دهند تا رشد کودک با اعتماد به نفس سالم تضمین شود.

با اجرای این راهکارها و حمایت مستمر، مسیر روشن و امیدوارکننده‌ای برای آینده کودک فراهم می‌شود که در آن با اطمینان، قدرت و عزت نفس گام برمی‌دارد.

سوالات متداول

چرا اعتماد به نفس در کودکان مهم است؟
اعتماد به نفس یکی از پایه‌های رشد روانی و اجتماعی سالم در کودکان است. کودکان با اعتماد به نفس بهتر می‌توانند مشکلات را مدیریت کنند، مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت کنند و در محیط‌های آموزشی موفق‌تر باشند. اعتماد به نفس ضعیف می‌تواند منجر به ترس، گوشه‌گیری و ضعف در ارتباطات اجتماعی شود.

چه عواملی باعث کاهش اعتماد به نفس در کودکان می‌شوند؟
عوامل متعددی می‌توانند بر کاهش اعتماد به نفس تاثیرگذار باشند، از جمله محیط خانوادگی ناامن یا پرتنش، انتقاد بیش از حد، مقایسه کودک با دیگران، ضعف مهارت‌های ارتباطی، مشکلات گفتاری و زبانی و تجربه شکست‌های مکرر.

نقش گفتاردرمانی در افزایش اعتماد به نفس کودکان چیست؟
گفتاردرمانی به کودکان کمک می‌کند مهارت‌های گفتاری و ارتباطی خود را بهبود دهند. این مهارت‌ها به کودک امکان می‌دهد احساس خود را بهتر بیان کند، در جمع‌های اجتماعی راحت‌تر حضور یابد و از اضطراب ناشی از مشکل در برقراری ارتباط کاسته شود. بهترین دکتر گفتار درمانی تهران با استفاده از روش‌های تخصصی به کودکان در تقویت این مهارت‌ها کمک می‌کند که به طور مستقیم موجب افزایش اعتماد به نفس آنها می‌شود.

چگونه می‌توانم به فرزندم کمک کنم تا مهارت‌های حل مسئله و تصمیم‌گیری را یاد بگیرد؟
والدین می‌توانند با دادن فرصت‌های کوچک برای انتخاب‌های روزمره به کودک کمک کنند، مثل انتخاب لباس یا اسباب‌بازی. همچنین فعالیت‌های قصه‌گویی، بازی‌های فکری و پرسش‌های چالشی می‌توانند مهارت‌های حل مسئله کودک را تقویت کنند و به رشد اعتماد به نفس کمک نمایند.

آیا تشویق بیش از حد می‌تواند به اعتماد به نفس کودک آسیب بزند؟
بله، تشویق‌های بی‌مورد و بیش از حد که بر اساس تلاش واقعی کودک نباشند، ممکن است باعث شود کودک به دنبال تأیید دیگران باشد و فشار روانی برای کامل بودن را تجربه کند. بهتر است تشویق‌ها صادقانه و متناسب با تلاش کودک باشند و روی فرآیند تلاش تمرکز کنند نه فقط نتیجه.

چه نقش و تأثیری بازی و فعالیت‌های تیمی در افزایش اعتماد به نفس کودک دارد؟
بازی و فعالیت‌های تیمی به کودکان فرصت می‌دهد مهارت‌های اجتماعی مانند همکاری، تقسیم کردن و حل اختلافات را یاد بگیرند. موفقیت‌های کوچک در این محیط‌ها و دریافت بازخورد مثبت باعث افزایش احساس ارزشمندی و اعتماد به نفس در کودکان می‌شود.

سندروم رت چیست

سندروم رت یکی از اختلالات نادر عصبی پسرفت رشد نوزادان است که از مشکلات رشد مغزی نشات می گیرد. نوزادان مبتلا به سندروم رت تا سن 5 ماهگی رشد طبیعی دارند. بین 6 تا 48 ماهگی، کودک به مشکلات تنفسی پیشرونده مبتلا شده و کلمات و آموزه های پیشین از بین می‌ رود. سندروم رت فقط در دختران بروز پیدا می کند. این سندروم عموما در دو سال ابتدایی زندگی کودک، تشخیص داده می شود. دکتر صابر در ابتدا با تشخیص علائم سندروم رت به طور دقیق به بررسی کودک می پردازد و کاردرمانی کودکان  یا گفتاردرمانی کودکان را با توجه به شدت بیماری و علائم برای مبتلایان در نظر می گیرد. 

سندروم رت چیست؟

سندروم رت در حال حاضر در DSM-5 به عنوان نوعی اختلال طیف در خودماندگی تشخیص ­گذاری می­ شود و تصور می­ شود بر اثر یک ژن غالب وابسته به  X ایجاد می­ شود. سندروم رت اضمحلالی بوده و فقط زنان را مبتلا می­ کند. در سال 1966 آندره ­آس رت 22 دختر مبتلا به ناتوانی عصبی پیشرونده شدید را گزارش کرد. تخریب در مهارت­ های ارتباطی، رفتار حرکتی و عملکرد اجتماعی در حدود سن یک سالگی شروع می­ شود. علائم عبارت اند از آتاکسی، شکلک ­های چهره ­ای، سائیدن دندان­ ها و از دست رفتن تکلم. از وجوه مشخصه سندرم رت هیپرونتیلاسیون متناوب الگوی تنفسی نامنظم هنگام بیداری کودک است. حرکات قالبی دست و از جمله به هم فشردن دست­ ها به هم به طور مشخص وجود دارد. اختلال پیشرونده در راه رفتن، اسکولیوز و تشنج نیز روی می­ دهد. اسپاستیسیته شدید معمولاً تا اواسط کودکی وجود دارد. آتروفی مغزی با کاهش پیگمانتاسیون جسم سیاه روی می­ دهد که حاکی از ناهنجاری­ های دستگاه دوپامینرژیک نیگرواستریاتال است.

علت شناسی سندرم رت

بیشتر کودکانی که مبتلا به سندرم رت هستند، جهشی روی کروموزوم X دارند، معمولاً در ژنی به نام MECP2. MECP2 در بیش از 95% موارد سندرم رت وجود دارد.

اینکه این ژن دقیقاً چه کاری انجام می‌دهد یا جهش (تغییر) آن چگونه به این وضعیت منجر می‌شود، مشخص نیست. محققان بر این باورند که این ژن واحد ممکن است بر بسیاری از دیگر ژن‌های درگیر در توسعه تأثیر بگذارد. به همین دلیل، دو دختر با همان ژن جهش‌یافته ممکن است علائم بسیار متفاوتی داشته باشند.

ویژگی های همراه سندرم رت

ویژگی­ های همراه سندروم رت شامل تشنج در حداکثر 75 درصد از کودکان مبتلا و نیز یافته­ های الکتروانسفالوگرافی با دیس شارژهای اپیلپتیفورم در تقریباً همه بچه­ های کوچک با سندروم رت، حتی در مواردی که تشنج بالینی وجود ندارد، می­ شود. ویژگی همراه دیگر تنفس غیرعادی است که توأم با تنفس سریع، توقف تنفس، و ریسه رفتن است. تنفس نامنظم در اکثر بیماران در حالت بیداری اتفاق می ­افتد؛ طی خواب معمولاً تنفس عادی می­ شود. بسیاری از بیماران با سندرم رت اسکولیوز نیز دارند. به مرور که اختلال پیشرفت می­ کند، به نظر می ­رسد تون عضلانی از شکل هیپوتون اولیه تغییر کرده و تبدیل به اسپاستی سیتی و سرانجام تبدیل به ریجیدیتی می­ شود. گرچه امکان دارد کودکان با سندروم رت در طول یک دهه پس از شرع اختلال خوب زندگی کنند، اما پس از 10 سال، بسیاری از بیماران بر روی صندلی چرخدار نشسته، با عضلاتی که تحلیل رفته و کم کم به کاردرمانی سندروم رت نیاز پیدا می کنند. کودکانی که در مرحله ریجیدیتی هستند ،توانایی زبان تقریباً وجود ندارد. در درازمدت توانایی برقراری ارتباط دریافتی و بیانی و نیز توانایی­ های اجتماعی در سطح تحولیِ کمتر از 1 سال باقی می ­ماند و نیاز به گفتاردرمانی دارند.

درمان های سندروم رت و توانبخشی

بیشتر افرادی که به سندرم رِت مبتلا هستند بدون توجه به سن آنها می توانند از مداخلات توانبخشی طراحی‌شده بهره‌مند شوند، اما هرچه درمان زودتر آغاز شود، بهتر است. با درمان و کمک، افراد مبتلا به سندرم رِت می‌توانند در فعالیت‌های مدرسه و جامعه شرکت کنند. این درمان‌ها، اشکال مختلف کمک و گزینه‌های دارویی معمولاً هدفشان کاهش سرعت از دست دادن توانایی‌ها، بهبود یا حفظ حرکت و تشویق به ارتباط و تماس اجتماعی است. فهرستی از گزینه‌های درمانی در زیر ارائه شده است؛ نیاز به این درمان‌ها به شدت علائم مختلف بستگی دارد. مرکز گفتاردرمانی و کاردرمانی دکتر صابر با دو شعبه فعال در غرب و شرق تهران به توانبخشی تخصصی کودکان می پردازد. خدمات مختلفی که در این حیطه می توانند به کودکان رت کمک کنند بسته به روند پیشرفت بیماری ، سن بیمار و شدت علائم متفاوت می باشد و پس از ارزیابی دقیق کودک توسط دکتر صابر مشخص می گردد.

کاردرمانی کودکان رت

استفاده از دست‌ها را بهبود یا حفظ می‌کند

حرکت‌های استریوتایپ دست مانند فشار دادن، شستن (حرکتی که شبیه شستن دست‌ها است)، دست زدن، مالیدن یا ضربه زدن را کاهش می‌دهد

فعالیت‌های خودمدار مانند لباس پوشیدن و تغذیه را آموزش می‌دهد.

کمک‌های جسمی

آتل یا جراحی برای اصلاح انحنای ستون فقرات

آتل‌هایی برای تنظیم حرکت‌های دست

گفتاردرمانی سندرم رت

ارتباط غیرکلامی را آموزش می‌دهد

تعامل اجتماعی را بهبود می‌بخشد

کمک به تغذیه و بلع کودک

رژیم غذایی در سندرم رت

کلسیم و مواد معدنی را برای تقویت استخوان‌ها و کند کردن انحنای ستون فقرات تأمین می‌کند

رژیم غذایی با کالری و چربی بالا برای افزایش قد و وزن

درج لوله تغذیه در صورت بلع accidental غذا به ریه‌ها (آسپیریشن)

دارودرمانی

برای کاهش مشکلات تنفسی

برای از بین بردن مشکلات مربوط به ریتم غیرطبیعی قلب

برای تسکین سوء هاضمه و یبوست

برای کنترل تشنج

نمونه بیمار سندروم رت

دانا پس از یک دوران بارداری بدون مشکل، سالم و فولترم به دنیا آمد. به دلیل سن بالای مادر، 40 سال، آزمایش آمنیوسنتز انجام شد، و نتایج طبیعی بودند. دانا در هنگام تولد نمره أپکار خوب دریافت کرد و وزن، قد و دور سر او همگی نزدیک صدک پنجاهم بود. رشد او طی ماه اول نکته قابل ذکری نداشت، اما تقریباً در حدود 8 ماهگی، به نظر می­ رسید که رشد او کم شده و علاقه­ اش به محیط، از جمله محیط اجتماعی، کاهش یافته است. نقاط عطف رشد دانا پیشرفت نداشتند، او به صورت مشخص تأخیر پیدا کرد؛ او در تولد دو سالگی­ اش تازه شروع به راه رفتن کرد و هیچ تکلمی نداشت. ارزیابی که در آن زمان انجام شد نشان داد که رشد سر کند شده است. رفتارهای خود انگیزی ظاهر شدند و علاوه بر آن در آزمون­ های رسمی او ذکر شد که تأخیر قابل توجه شناختی و ارتباطی وجود دارد. دانا شروع به از دست دادن حرکات هدفمند دست کرد و یک رفتار رقابتی غیر عادی که شبیه شستن دست بود پیدا کرد. در 6 سالگی، الکترو انسفالوگرافی او نابهنجار بود و حرکات نابهنجار دست آشکار بودند. سرانجام مشخص شد دانا آتاکی مبتلا به سندروم رت است و نیازمند خدمات به کاردرمانی گفتاردرمانی سندرم رت است. اگر درمان ها در زمان زودتری آغاز می شد روند بیماری کند تر می شد و دانا توانایی های بیشتری داشت.

سوالات متداول:

1-گفتاردرمانی در سندرم رت چه کمکی می‌کند؟
گفتاردرمانی به بهبود مهارت‌های ارتباطی (کلامی یا غیرکلامی)، زبان دریافتی، و استفاده از ابزارهای جایگزین ارتباطی کمک می‌کند.

2-چه نقشی دارد کاردرمانگر در آموزش والدین کودکان دارای سندرم رت؟
کاردرمانگر به والدین آموزش می‌دهد چگونه با تمرینات در خانه از کودک حمایت کنند و محیط امن و تحریک‌کننده‌ای برای رشد ایجاد کنند.

ضربه به سر کودک چه موقع خطرناک است

زمان، نقش بسیار مهمی در درمان ضربه به سر کودک دارد. در ضربات شدید به سر کودک، هر چقدر فرایند درمان زودتر آغاز شود، نتیجه مطلوب تر خواهد بود. در ضربات متوسط به سر که مشخص نیست مغز چقدر آسیب دیده، نکته حائز اهمیت این است که بیمار را به طور دقیق تحت نظر بگیریم و تا 24 ساعت ابدایی از او مواظبت کنیم. این مواظبت در ضربات خفیف به سر کودک، در خانه هم امکان پذیر بوده اما مراجعه به پرشک خیلی بهتر است. اگر ضربه به سر کودک طی چند ساعت ابتدایی، باعث افت هوشیاری او نشود، به طور معمول بیشتر نگرانی ها برطرف می شود. البته باید با نشانه ها و عوارض ضربه به سر کودک آشنا باشیم و آن ها را به طور صحیح پیگیری کنیم. دکتر مهدی صابر با تشخیص دقیق این که ضربه به سر کودک چه موقع خطرناک است، به تشخیص بهترین انتخاب برای درمان یعنی گفتاردرمانی کودکان و کاردرمانی کودکان می پردازد.

شدت ضربه در موقع آسیب سر کودک

یکی از عامل هایی که پاسخ می دهد که شدت ضربه به سر کودک چه موقع خطرناک است، مدت زمان بی­هوشی است و شامل تعداد روزهایی است که از زمان ضربه تا زمان پیروی از دستور ها توسط کودک طول می­ کشد. صدمات شدید معمولاً هنگامی رخ می­ دهد که هوشیاری بیش از ۲۴ ساعت مختل باشد. مقیاس ­های دیگر، زمان لازم برای بازیابی توانایی درک زمان و موقعیت فضایی توسط کودک و بازگشت حافظه­ وقایع گذشته، فراموشی پس از سانحه، است. در مورد سطوح آسیب مغزی، آسیب­ های مغزی ملایم ۵۰ تا ۷۵ درصد ضربه ­های سر را شامل می­ شود و بسیاری از آن­ ها مورد ارزیابی پزشکی قرار نمی­ گیرند یا به عنوان موراد غیر قابل اعتنا مرخص می­ شوند. آسیب­ های مغزی ملایم آن­ هایی هستند که باعث از دست رفتن هوشیاری یا فراموشی پس از آسیب به مدت کمتر از یک ساعت می­ شوند و نمره­ اغمای گلاسکو بین ۱۳ تا ۱۵ کسب می­ کنند. بسیاری از کودکانی که در طول رشد ضربه­ های جزئی به سرشان وارد می­ شود، توسط کادر پزشکی، جدی تشخیص داده نمی­ شود و اغلب ارزیابی نمی­ شوند. آسیب مغزی ملایم می­ تواند با سردرد، خواب­ آلودگی، تحریک­ پذیری، انزوا و یا بی­ثباتی همراه باشد. آسیب ­های مغزی که با از دست دادن هوشیاری یا فراموشی پس از آسیب به مدت ۲۴-۱ ساعت و نمره ۱۰ اغمای گلاسکو همراه است، متوسط فرض می­ شوند. سردرد، اختلال حافظه و مشکلات رفتاری هنگامی که کودک در حال بهبود از آسیب مغزی است، بروز می­ کند. علاوه بر این، نشانه­ های ثانوی از قبیل هماتوم و تومور مغزی که نیازمند عمل جراحی هستند، اغلب در اثر آسیب مغزی ملایم به وجود می­ آیند. نشانه­ های اولیه شامل مشکلاتی در حل مسئله، حافظه، توجه / تمرکز است که با گذشت زمان و با گفتاردرمانی و کاردرمانی بهبود می ­یابند. آسیب مغزی شدید با از دست دادن هوشیاری یا فراموشی پس از آسیب به مدت بیش ۲۴ ساعت و نمره­ اغمای گلاسکو ۸-۳ همراه است. درمان پزشکی اغلب فوری و گسترده است و حدود نیمی از کودکانی که با آسیب مغزی شدید به اورژانس مراجعه می­ کنند، می­ میرند. برای آن­ هایی که نجات پیدا می­ کنند، نقایص شدیدی از لحاظ فیزیکی و عصبی – روانی وجود دارد. کودکانی که آسیب مغزی شدید دارند در بیمارستان می ­مانند و اغلب صدمه­ های دیگری نیز دارند.

خطر آسیب مغزی شدید در کودکان

کودکان با شدت ضربه به سر، نقایص هوشی و اختلالات روانپزشکی دارند. به همین دلیل مشکلاتی در پیشرفت تحصیلی دارند. همچنین در نامیدن اشیاء و یا تصاویر، روانی کلامی و مهارت­ های نوشتن نارسایی دارند. نقص ­های دیگری در حافظه، ریاضیات، توجه و سازماندهی به طور مکرر در این کودکان مشاهده می­ شود. طول زمان اغما نقش مهمی در اختلال شناختی و توانایی بازگشتن به مدرسه دارد. یک اغغمای طولانی با پیامد بدتر همراه است. بزرگسالان عموماً ظرف مدت ۱۸۰ روز از سانحه، توانایی­ هایی را مجدداً کسب خواهند کرد و مدت زمان احتمالی بهبود بین ۶ تا ۹ ماه از روز سانحه است. برای کودکان بهبودی آسیب ضربه ­ای مغز شدید می­ تواند ۵ تا ۶ سال پس از آسیب طول بکشد، با این وجود بیشترین پیشرفت ­ها ۲ تا ۳ سال پس از صدمه است و با گفتاردرمانی و کاردرمانی بهبود بیشتری پیدا می کند.

آسیب یک طرفه در ضربه به سر کودک

موضوع بسیار مهم دیگر در ضربه به سر کودک، آسیب یک طرفه است. اثرات آسیب یک طرفه به مغز در سنین پایین توسط نیمکره­ سالم جبران می­ شود. به عنوان مثال نیمکره راست می­ تواند پس از آسیب نیمکره­ چپ، عملکرد های زبانی را بر عهده گیرد. این کار به ازای کاهش عملکرد های نیمکره­ راست، مثلاً از نظر دیداری – فضایی، انجام می­ شود. انتقال زبان هنگام آسیب دیدن نواحی مربوط به گفتار در نیمکره­ چپ صورت می ­گیرد. هنگامی که ناحیه­ بروکا سالم می­ ماند، به جای انتقال عملکرد های زبانی به نیمکره راست، نیمکره چپ دوباره سازماندهی می­ شود. اگرچه در بدو تولد هر دو نیمکره از لحاظ عملکرد تخصص یافته هستند، ولیکن ظرفیت آن ­ها برای قبول وظایف نیمکره دیگر نسبتاً انعطاف­ پذیر است. با وجود این، شانس جبران در سطوح بالاتر توانایی، کمتر به نظر می ­رسد. برای مثال، عملکرد های ساده زبانی در صورت برداشتن نیمکره چپ سالم باقی می­ ماند، اما مهارت­ های زبانی پیچیده، مثل دستور زبان پیچیده، مخدوش می­ شود. به همین ترتیب برداشتن نیمکره­ راست، در مهارت­ های زبانی معمولی اختلال ایجاد می ­کند و مهارت­ های پیچیده فضایی – دیداری، مثل سازماندهی دیداری و درک فضایی، مختل می­ شوند. بر این اساس، در حالی که هر دو نیمکره می ­توانند عملکرد های نیمکره­ مخالف را بر عهده گیرند، اگر یکی از آن­ ها خیلی زود حذف شود نیمکره دیگر نمی­ تواند تمام وظایف آن را به عهده گیرد. در حالی که این یافته­ ها از عقیده­ انعطاف­ پذیری مغز حمایت می­ کند، مطالعاتی وجود دارد که نشان می­ دهند برداشتن یک نیمکره با عمل جراحی پس از آسیب مغزی، مشکلات کمتری را نسبت به زمانی که برداشتن از طریق جراحی امکان­ پذیر نیست، ایجاد می ­کند. این موضوع شاید به این علت باشد که نیمکره­ آسیب دیده اثرات غیر طبیعی بر نیمکره­ سالم دارد. همه این اثرات توسط مداخلات گفتاردرمانی و کاردرمانی قابل بهبود است.

سوالات متداول:

1.آیا ضربه به سر در کودکان قابل درمان است؟

آسیب مغزی ملایم می­ تواند با سردرد، خواب­ آلودگی، تحریک­ پذیری خود را نشان دهد در مقابل آسیب های شدیدتر به صورت بی هوشی از دست دادن حافظه و… مشخص می گردد. هرگونه ضربه به سر در نوزادان و کودکان باید مورد بررسی قرار گیرد،چون کودک و نوزاد توانایی بیان حالات و وضعیت خود را ندارد. در صورت بروز آسیب به مغز هر چه درمان سریعتر آغاز شود امکان بهبودی بیشتر است.

2.چه درمان هایی در صورت آسیب به مغز می تواند کمک کننده باشد؟

در کودکان به علت نوروپلاستیسیتی بالا در مغز امکان جبران آسیب هایمغزی توسط دیگر نقاط مغز وجود دارد به همین علت در صورت آغاز درمان در سنین پایین با کمک های توانبخشی شامل کاردرمانی و گفتاردرمانی می توان توانایی های کودک را تا حد زیادی بهبود بخشید و مشکلات به وجود آمده نظیر اختلالات حرکتی و گفتاری را در کودکان بهبود و استقلال فردی کودک را افزایش داد. مرکز گفتاردرمانی وکاردرمانی دکتر صابر در این راه همراه شماست.

فنیل کتونوری (pku) علائم ،تشخیص و درمان

فنیل کتونوری یا pku یک بیماری مرتبط با آمینو اسید ها می باشد و با علامت اختصاری pku بیان می شود. افراد مبتلا به این بیماری جهت هضم برخی آمینو اسید های موجود در غذای روزمزه خود، با مشکل رو به رو می شوند. افراد مبتلا به فنیل کتونوری توانایی هضم آمینو اسید فنیل آلانین را ندارند. کودکان مبتلا به فنیل کتونوری اغلب با مشکلات ذهنی مواجه هستند و نیازمند خدمات توانبخشی از جمله گفتاردرمانی و کاردرمانی ذهنی دارند. دکتر مهدی صابر، برای کودکان فنیل کتونوری (pku) با بررسی علائم و تشخیص مشکلات آنان به درمان توانبخشی مناسب بسته به وضعیت ذهنی و مشکلات حرکتی و اختلالات کلامی این کودکان می پردازد.  گفتاردرمانی و کاردرمانی از خدماتی است که در مرکز توانبخشی دکتر صابر برای تقویت مهارت های این کودکان ارائه می گردد.

فنیل کتونوری چیست؟

فنیل کتونوری را نخستین بار ایوار فولینگ در سال 1934 به مثابۀ نمونۀ برجسته ­ای از خط های متابولیسم مادرزادی توصیف کرد. pku به صورت یک صفت مندلی مغلوب اتوزومی منتقل می­ شود. شیوع آن تقریباً یک در هر 10,000 تا 15,000 تولد زنده است. برای والدینی که دارای یک بچه با فنیل کتونوری هستند، احتمال داشتن یک بچه دیگر با pku در حاملگی­ های بعدی یک در 20 تا 25 درصد است. هرچند این اختلال بیشتر در مردم دارای تبار اروپای شمالی گزارش می ­شود، مواردی از آن نیز در سیاهان، یهودیان یمنی و آسیایی­ ها مشاهده شده است. نقص متابولیک اصلی در فنیل کتونوری، ناتوانی تبدیل فنیل آلانین (یک اسید آمینه ضروری) به پاراتیروزین است که به دلیل فقدان یا غیرفعال بودن آنزیم کبدی فنیل آلانین هیدروکسیلار بروز می­ کند (این انزیم کاتالیزور این تبدیل است). بنابراین با انجام آزمون غربالگری و (در صورت مثبت بودن آن)، رعایت رژیم دارای فنیل آلانین کم، تا حدود زیادی می ­توان از بروز pku جلوگیری کرد. انواع دیگری از هیپرفنیل آلانیمی وجود دارند که هرچند نادرند ولی اغلب با مرگ و میر بالایی همراهند. اکثر بیماران دچار فنیل کتونوری شدیداً کم ­توانی ذهنی دارند ولی برخی از موارد هوش مرزی یا طبیعی نیز در بین آنان گزارش شده است. تقریبا در یک سوم موارد اگزما، استفراغ و تشنج دیده می ­شود. هرچند تابلوی بالینی متفاوت است اما کودکان با فنیل کتونوری بیش­ فعال و تحریک­ پذیرند. این کودکان اغلب حملات قشقرق دارند و اغلب حرکات غیر عادی به تنه و اندام­ های فوقانی خود می­ دهند و دست­ های خود را می­ پیچانند. ارتباط کلامی و غیر کلامی معمولاً شدیداً مختل بوده یا اصلاً وجود ندارد. هماهنگی حرکات بیماران ضعیف است و اشکالات ادراکی فراوانی دارند. گفتاردرمانی و کاردرمانی ذهنی و جسمی برای اغلب بیماران با علائم pku مورد نیاز است. خدمات رفتاردرمانی نیز به این کودکان در کنترل قشقرق و رفتارهای تحریک پذیری کودکان کمک می نماید.

آزمایش تشخیصی pku

در حال حاضر به طور گسترده یک آزمون غربالگری به نام آزمایش مهار گوتری (Guthrie inhibition assay) به کار می ­رود که طی آن برای کشف فنیل الانین خون از یک روش باکتریولوژیک استفاده می­ شود. امروزه در ایالات متحده نوزادان به طور معمول از نظر فنیل کتونوری غربالگری می­ شوند. تشخیص زودرس مهم است زیرا رژیم غلایی با فنیل آلانین کم که از سال 1955 مورد استفاده بوده است، به طور قابل ملاحظه رشد و رفتار کودک را بهبود می­ بخشد، هم چنین کاردرمانی فنیل کتونوری به آن ها کمک می کند. به نظر می ­رسد بهترین نتایج با تشخیص و شروع درمان رژیمی زودرس، قبل از سن 6 ماهگی، بدست می­ آید. ولی درمان با رژیم نیز بدون خطر نیست. فنیل آلانین یک اسید آمینه ضروری است و حذف آن از رژیم غذایی ممکن است منجر به عوارض جدی مثل کم­ خونی، هیپوگلیسمی و ادم شود. درمان فنیل کتونوری با رژیم غذایی باید بدون وقفه رعایت شود. کودکانی که بیماری pku آن ها پیش از سن 3 ماهگی تشخیص داده می­ شود و تحت درمان با رژیم غذایی مطلوب قرار می­ گیرند ممکن است هوش طبیعی داشته باشند. در کودکان بزرگتر و نوجوانانی که به موقع درمان نشد­ه ­اند، رژیم غذایی حاوی فنیل آلانین کم، تأثیری در میزان کم توانی ذهنی آنان نخواهد داشت، ولی رژیم غذایی مطلوب تحریک ­پذیری و تغییرات غیرطبیعی الکتروآنسفالوگرافی را کاهش داده و پاسخ ­دهی اجتماعی و فراخنای توجه آن ها را افزایش می ­دهد. والدین کودکان مبتلا به فنیل کتونوری و برخی خواهران و برادران غیرمبتلای آن ها حاملین هتروزیگوت هستند.

شدت فنیل کتونوری در کودکان

PKU کلاسیک:  شدت اختلال در این مورد زیاد است. در این بیماری؛ کودک دچار فقدان آنزیم تجزیه کننده فنیل آنالین است یا میزان این آنزیم بسیار پایین است. ای امر منجر به بالا رفتن سطح فنیل آلانین در خون شده و موجب آسیب مغزی شدید می گردد.

شکل خفیف تر PKU: در این بیماران آنزیم تجزه کننده فنیل آنالین هنوز عملکرد اندکی دارد. به همین علت میزان آسیب کمتری به مغز وارد می گردد. به هر حال در هر دو نوع فنیل کتونوری کودک نیازمند رعایت یک رژیم غذایی ویژه برای کنترل علائم و جلوگیری از آسیب های مغزی می باشد.

علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. به دلیل نادر بودن PKU، بسیاری از علائم شناسایی نشده یا نادیده گرفته می‌شوند. علاوه بر این، در دسته‌بندی‌های افراد مبتلا به PKU تنوع وجود دارد. شامل درمان نشده، درمان زودرس، درمان دیرهنگام، کسانی که به رژیم غذایی اولیه برگشته‌اند، هایپرphe، PKU کلاسیک، کنترل نشده و کنترل شده بسیار. برای نوزاد، پزشک با یک آزمایش خون سریع PKU را تشخیص خواهد داد. علامت آن‌ها سطح بالای PHE خواهد بود. اگر آن نوزاد به مدت هفته‌ها یا ماه‌ها شناسایی نشود، او ممکن است شروع به بروز برخی یا همه علائم زیر برای PKU کنترل نشده کند. علائم شامل:

مشکل در تمرکز

تشنج

کاهش هوش

لرزش

مشکل در حافظه

مشکل در راه رفتن

اضطراب

مشکلات پوستی

افسردگی

بوی موش

پرخاشگری

تحریک‌پذیری

هراس‌ها

مه مغزی

تفکر و پاسخ کندتر

هیپرکتیوی

کسلی

اضطراب اجتماعی

کاهش عملکرد حرکتی و هماهنگی دست و چشم

خستگی

علائم روان‌پریشی

فلج خفیف

رفتارهای اوتیسمی

کناره‌گیری اجتماعی

کمبود خودمختاری

نقص‌های بلوغ اجتماعی

کاهش احساسات مثبت

احساس حقارت

درمان فنیل کتونوری

در کنار رژیم غذایی خدمات توانبخشی نظیر کاردرمانی ذهنی در بهبود مهارت های ادراکی کودک نظیر حافظه، توجه بیمانیی و توجه شنیداری کودکان با اختلال فنیل کتونوری کاربرد دارد. کاردرمانی جسمی به کودک در جهت تقویت هماهنگی حرکتیو بهبود مهارت های دستی کمک می نماید. گفتاردرمانی در این کودکان به تقویت مهارت های کلامی و غیر کلامی جهت برقراری ارتباط می پردازد، جلسات رفتاردرمانی به این کودکان آموزش های مناسب در جهت کنترل قشقرق و آموزش مهارت های روزمره مانند توالتینگ و غذا خوردن و …. را می دهد.

سوالات متداول:

1.آیا فنیل کتونوری در جنین قابل تشخیص هست؟

با انجام تست های غربالگری و تستژنتیک می توان فنیل کتونوری را پیش از تولد تشخیص داد.

2. آیا فنیل کتونوری درمان می شود؟

کودک مبتلا به فنیل کتونوری تا پایان عمر این بیماری را با خود دارد. اما با کنترل رژیم غذایی و درمان های توانبخشی می توان توانایی های فرد را بهبود بخشید.

سندرم داون چیست

سندروم داون نوعی بیماری ژنتیکی است که کودک با یک کپی اضافی از کروموزوم 21 خود به دنیا می آید. این سندرم موجب تاخیر در رشد جسمانی و روانی کودک می شود. در مبتلایان به سندورم داون، يكي از كروموزوم ها به طور درست از هم جدا نشده، در نتیجه کودک به جای دو نسخه، یا یک نسخه اضافی از کروموزوم 21 به دنبا می آید. خوشبختانه مبتلایان به سندرم داون می توانند زندگی سالم و کاملی داشته باشند. هیچ درمان قطعی ای برای سندروم داون پیدا نشده، اما برنامه های پشتیبانی و آموزشی متنوعی همچون کاردرمانی، گفتاردرمانی، رفتار درمانی، بازی درمانی در منزل و… وجود دارد که می تواند به کودکان مبتلا به این سندرم و خانواده آن ها کمک کنند. کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی دکتر صابر با پاسخ صحیح به این سوال که سندرم داون چیست و تشخیص صحیح علائم و تشخیص سندروم داون در کودکان و ارائه بهترین روش های درمانی برای آن، به درمان مطلوب تر این کودکان کمک می کند.

تعریف سندرم داون

سندروم داون بر اثر تکثیر اضافی کل کروموزوم 21 ایجاد می­ شود و این سبب شناسی آن را به یکی از پیچیده ­ترین اختلالات تبدیل کرده است. سندروم داون را نخستین بار پزشکی انگلیسی به نام لنگدن داون در سال 1866 بر اساس خصوصیات جسمانی همراه با عملکرد روانی زیر هنجار توصیف کرد. از آن زمان به بعد در مورد سندرم داون بیش از سندرم ­های دیگر در زمینه کم توانی ذهنی تحقیق و بحث شده است. یافته­ های اخیر نشان می­ دهند که سندرم داون ممکن است نسبت به مداخلات پس از تولدی که به نواقص شناختی می پردازند، بیش از آنچه قبلاً تصور می­ شد پاسخ دهد. هر چند داده ­های این مطالعات هنوز در مراحل اولیه مطالعات حیوانی هستند، اما یافته ­های آن ها در یک مدل موش نشان می ­دهد مداخلات دارویی ممکن است بر نواقص یادگیری و حافظه موجود در سندرم داون تأثیر بگذارند. از لحاظ ریخت شناسی کودکان مبتلا به سندرم داون خصوصیات جسمانی مشخص شامل چشمان مورب با چین ­های گوشه ­ای و چشم و بینی پهن دارند که تشخیص سندروم داون را راحت تر می کند.

انواع ناهنجاری های کروموزومی در تشخیص سندروم داون

سه نوع ناهنجاری کروموزومی در سندرم داون چیست؟ سه نوع اختلال کروموزمی شناسایی شده است که مسأله علت و تشخیص سندروم داون را پیچیده کرده است. این سه نوع ناهنجاری عبارتند از:

1.بیماران مبتلا به تریزومی 21 (3 کروموزوم 21 بجای 2 کروموزوم معمولی) اکثریت عمده را تشکیل می ­دهند؛ این بیماران 47 کروموزوم دارند، با یک کروموزوم 21 اضافی. کاریوتایپ ­های مادر طبیعی هستند. جدا نشدن زوج­ های کروموزومی ضمن میوز (به دلیلی که هنوز معلوم نیست) مسئول این اختلال شمرده  می­ شود.

2.جدا نشدن زوج­ های کروموزومی پس از لقاح در هر تقسیم سلولی منجر به موزائیسم می­ شود، حالتی که در آن در نسوج مختلف هم سلول­ های طبیعی و هم تریزومیک یافت می­ شود.

3.در حالت جابه جایی دو کروموزوم (اکثراً 21 و15) به هم چسبیده و علی رغم وجود یک کروموزوم 21 اضافی تعداد کل کروموزوم­ ها 46 است. این اختلال بر خلاف تریزومی 21 معمولاً ارثی است و کروموزوم چسبیده ممکن است در والدین یا خواهر و برادر های غیر مبتلا نیز مشاهده شود. این ناقلین بدون علامت فقط 45 کروموزوم دارند.

میزان شیوع سندروم داون

سالانه حدود 6000 کودک مبتلا به سندرم داون در ایالات متحده متولد می­ شوند و میزان بروز سندرم داون در ایالات متحده 1 در هر 700 تولد زنده یا 15 در هر ده هزار تولد زنده است. برای یک مادر بالاتر از 32 سال خطر به دنیا آوردن بچه­ ای با تریزومی 21 تقریباً 1 درصد است، ولی در صورت وجود جابجایی (ترانس لوکاسیون) خطر آن یک به سه است. اکثر افراد با تایید تشخیص سندروم داون، کم توانی ذهنی خفیف تا متوسط دارند و فقط معدودی از آن ها بهره هوشی بالاتر از 50 دارند، به نظر می­ رسد رشد شناختی از بدو تولد تا 6 ماهگی سیر طبیعی دارد؛ نمره IQ از حدود طبیعی در یک سالگی تقریباً به 30 تا50 در سنین بالاتر نزول می­ کند. این نزول هوشی ممکن است مشهود نباشد. آزمون­ های شیرخواران ممکن است وسعت کامل نقص را نشان ندهند و بعدها با آزمون­ های پیچیده ­تر در اوایل کودکی میزان واقعی این نقص مشخص شود. طبق بسیاری از منابع، کودکان با سندرم داون کودکانی بشاش، آرام و سر به زیر هستند و به راحتی در خانه تطابق حاصل می ­کنند اما به نظر می­ رسد این نمای بالینی در دوران نوجوانی تغییر می­ کند: نوجوانان با سندرم داون ممکن است دچار مشکلات هیجانی و اجتماعی گوناگون، اختلالات رفتاری و شوند و خطر اختلالات روان پریشی افزایش می ­یابد.

علائم و تشخیص نشانه های سندروم داون

در سندروم داون کارکرد زبان جزو نقاط ضعف نسبی و اجتماع پذیری و مهارت­ های اجتماعی نظیر همکاری بین فردی و سازگاری با قواعد اجتماعی جزو نقاط قوت نسبی هستند. کودکان با این سندرم همچنین نقائص مشهودی در پایش محیط دارند؛ آن ها بیشتر بر یک محرک واحد تمرکز می ­کنند و در نتیجه متوجه تغییرات محیط نمی­ شوند. در افراد با سندرم داون انواعی از اختلالات روانی بروز می­ کنند، اما به نظر می ­رسد میزان بروز آن در افراد با سندرم داون کمتر از بروز آن در افرادی است که کم توانی ذهنی و اختلال طیف اوتیسم را به صورت همراه دارند. تشخیص سندروم داون در کودکان بزرگتر نسبتاً آسان، ولی در نوزادان اغلت مشکل است. مهم ترین علائم تشخیص سندروم داون در نوزاد عبارتند از: هیپوتونی عمومی، شکاف­ های پلکی مورب، پوست گردن چین دار و زیاد بودن سطح آن، جمجمه کوچک مسطح، استخوان های برآمده گونه و زبان از دهان بیرون آمده. دست ­ها پهن و کلفت بوده و یک چین عرضی بیشتر ندارند و انگشت کوچک کوتاه و به طرف درون خمیده است. رفلکس مورو ضعیف است یا وجود ندارد. بیش از 100 نشانه در سندرم داون توصیف شده است، ولی به ندرت همه آن ها در یک فرد مشاهده می­ شود. مشکلات جسمانی شایعی که در سندرم داون دیده می­ شوند عبارتند از نواقص قلبی، ناهنجاری­ های تیروئید و مشکلات گوارشی، امید به زندگی این بیماران قبلاً حدود 40 سال بود ولی در حال حاضر به میزان زیادی افزایش یافته است، هر چند هنوز به اندازه افراد فاقد کم توانی ذهنی نیست. افراد با سندرم داون در دهه سوم عمر در زبان، حافظه، مهارت های مراقبت از خود و حل مسئله پسرفت پیدا می­ کنند. کالبد شکافی افراد با سندرم داون در سنین بالای 40 نشان داده است که در این افراد میزان بروز پلاک ­های پیری و کلافه­ های نوروفیبریلز (که در بیماری آلزایمر دیده می شود) بالا است. معلوم شده است که کلافه­ های نوروفیبریلر در انواعی از بیماری­ های اضمحلالی (دژنراتیو) دیده می­ شود، در حالی که پلاک ­های پیری ظاهراً بیشتر در بیماری آلزایمر و سندرم داون مشاهده می­ شوند.

سوالات متداول

1-آیا کودکان مبتلا به سندروم داون می‌توانند یاد بگیرند و تحصیل کنند؟
بله. این کودکان با بهره‌گیری از آموزش‌های ویژه، گفتاردرمانی، کاردرمانی و حمایت خانوادگی، قادر به یادگیری و پیشرفت تحصیلی هستند.

2-چه زمانی مداخله درمانی برای کودکان دارای سندروم داون باید شروع شود؟
هرچه زودتر، بهتر. مداخلات توانبخشی مانند گفتاردرمانی، کاردرمانی و فیزیوتراپی باید از ماه‌های ابتدایی زندگی آغاز شود تا تأثیرگذار باشد.

گفتاردرمانی و کاردرمانی برای اوتیسم| تمرینات کاردرمانی و گفتاردرمانی کودکان اوتیسم

اوتیسم نوعی اختلال در رشد است که بر نحوه تعاملات اجتماعی، رفتار کودک و برقراری ارتباط او با دیگران تأثیر می گذارد. بعضی از کودکانی که شروع به نشان دادن نشانه های اوتیسم می کنند، احتمال دارد در یادگیری حرف زدن با مشکل مواجه شوند. گفتاردرمانی برای کودکان اوتیسم خیلی از مشکلات ارتباطی را برطرف می کند. گفتاردرمانی در کودکان اوتیسم همچنین باعث افزایش ارتباط از طریق بیان نظرات، درخواست کردن، دریافت اطلاعات و ازتباطات کلامی بین فردی می شود. کاردرمانی نیز به وسیله توصیه دوباره به فعالیت هایی که توانایی های عمومی را تقویت می‌ کنند، می‌ تواند موجب بهبود کودک اوتیسم شود. طبق مطالعات اخیر در حوزه اوتیسم، بهترین نوع درمان برای کودکان مبتلا به اوتیسم، تلفیقی از کاردرمانی و گفتاردرمانی کودکان است. دکتر مهدی صابر، بهترین دکتر اوتیسم کودکان در تهران، با در نظر گرفتن بهترین تمرینات کاردرمانی و گفتاردرمانی کودکان اوتیسم و تلفیق گفتاردرمانی و کاردرمانی برای اوتیسم، به درمان هر چه سریع تر این کودکان کمک می کند.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

ارتباط تمرینات گفتاردرمانی و کاردرمانی اوتیسم

ارتباط آسیب­ شناس گفتار و زبان و کاردرمانگر می ­تواند مهارت­ های ارتباطی کودک مبتلا به اوتیسم را در طی یک فعالیت و بازی رشد دهد. در این روش نقایص ارتباطی و مشکلات حسی – حرکتی با مداخله کاردرمانی و گفتاردرمانی کودکان مورد هدف قرار می ­گیرد. مهارت ­های ارتباطی در خلال فعالیت­ های عملکردی و بازی ­های تعاملی تسهیل می­ شود. توانایی حرکات ظریف و درشت همراه با گفتاردرمانی و کاردرمانی برای اوتیسم ارتقاء می­ یابد و نقایص ارتباط، توجه و تمرکز و عملکرد حسی – حرکتی همراه با هم مورد مداخله قرار می ­گیرند.

اصول درمان 

گفتاردرمانی و کاردرمانی برای اوتیسم به منظور درمان اختلالات گفتاری و حرکتی یا حتی دیگر اختلالات بسیار مفید واقع می شود. در اینجا اصول مداخله کاردرمانی و گفتاردرمانی کودکان به طور خلاصه بیان شده است:

1. کمک به کودک برای درک ارتباط:

راهکار ارائه شده در پاراگراف قبل برای تبدیل شدن به مخاطب بهتر می­ تواند برای درک ارتباط توسط کودک موثر باشد.

2. تسهیل درک زبان بیانی در موقعیت ­های اجتماعی:

• تنبیه: استفاده از علامت دیداری ضرب­در و استفاده از پروزودی که کودک دوست ندارد.
• تشویق: استفاده از پروزودی مورد علاقه­ کودک
• آموزش منظور و نتیجه برقراری ارتباط را به کودک: ۱- درخواست کمک ۲- ایرادگیری  ٣- درخواست شیء ۴- درخواست انجام کاری ۵- درخواست کسب اطلاعات ۶- درخواست برای توقف فعالیت
• فراهم ساختن شرایطی برای تعاملات اجتماعی: برقراری ارتباطات اجتماعی از قبیل احوال­ پرسی، صدا زدن، درخواست نیازهای روزمره، درخواست اطلاعات و دادن اطلاعات.

نظریه انسجام مرکزی در درمان اوتیسم

نظریه های مختلفی در زمینه درمان کودکان اوتیسم مطرح می باشد، نظریه انسجام مرکزی یکی از این نظریه ها می باشد. انسجام مرکزی ضعیف بیان می‌ کند که مهارت محدود برای دیدن تصویر بزرگ، زمینه اصلی اختلال در اوتیسم می باشد. یکی از نقاط قوت نظریه انسجام مرکزی، پیش‌ بینی استعداد ها و عملکرد های خاص در افراد اوتیسم است. این نظریه بیشتر بر برتری عملیات محلی و ادراکی در افراد مبتلا به اوتیسم متمرکز است. مرکز اوتیسم دکتر صابر، بهترین مرکز تشخیص اوتیسم در کودکان، با در نظر گرفتن نظریه انسجام مرکزی در درمان اوتیسم و ارزیابی دقیق و انجام کاردرمانی و گفتاردرمانی اوتیسم، به درمان اوتیسم می پردازد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

ضعف در انسجام مرکزی و درمان اوتیسم

نظریه ضعف در انسجام مرکزی در درمان اوتیسم بیان می‌ کند که افراد دارای اختلال اوتیسم به جای توجه جامع و کلی، به جزئیات توجه می­ کنند و علاقه­ مندی‌ های محدودی دارند. آن‌ ها در توجه به جزئیات عملکرد بسیار خوبی دارند، اما توانایی ادغام جزئیات در یک چارچوب بزرگ­تر را ندارند که البته در این موارد کاردرمانی و گفتاردرمانی اوتیسم کمک کننده است. ضعف در انسجام مرکزی، نقص در پردازش اطلاعات و همچنین مهارت­ های برتر در تمیز ادراکی، حافظه طوطی ­وار، و عملکرد دیداری- فضایی را تبیین می­ کند. به عنوان مثال، افراد دارای اختلال اوتیسم عملکرد خوبی در انجام تکالیف طراحی مکعب‌ ها و تکمیل تصاویر در آزمون ­های هوشی دارند. ضعف در انسجام مرکزی به توضیح برخی از رفتار های غیر اجتماعی در اختلال اوتیسم و همچنین توجه بیش ازحد به جزئیات که منجر به رفتار وسواسی می‌ شود، می ­پردازد. مرکز اوتیسم درباره انسجام مرکزی که یک نوع شیوه پردازش اطلاعات است بیان می کند که به افراد اجازه می ­دهد تا اطلاعات را در بافت پردازش کنند و اطلاعات مربوط به هم را در یک سطح انتزاعی در کنار هم قرار دهند. اگر یک فرد انسجام مرکزی قوی داشته باشد، قادر به انتخاب هدفمند بخش ­هایی از اطلاعات، ایجاد ارتباط و قیاس آن‌ ها برای ایجاد «تصویر کلی» است.

ضعف در انسجام مرکزی در مبتلایان به اوتیسم

وقتی انسجام مرکزی ضعیف است، شخص قادر به دیدن کل و یا چارچوب بزرگ­تر نیست، اما درعوض بر جزئیات تمرکز دارد. افراد دارای اختلال اوتیسم تمایل به تمرکز بر روی یک قسمت به جای کل دارند. آن‌ ها ممکن است درگیر جزئیات و عناصر کوچک و نه چارچوب بزرگ­تر شوند. در موارد خاص، این نوع افتراق دقیق می ­تواند یک قدرت محسوب شود. به عنوان مثال، برخی کارها مانند طراحی، تولید، بازرسی و ارزیابی تکالیفی هستند که نیاز به دقت و توانایی تمرکز بر جزئیات دارند و باید درمان اوتیسم سریعا انجام شود. در این موارد، انسجام مرکزی ضعیف مفید است. محققان مرکز اوتیسم دریافته ­اند که افراد دارای اختلال اوتیسم در کارهایی که نیاز به جاگذاری ویژگی­ ها و یا عناصر کوچک در داخل تصویری بزرگ­تر دارند، برتری دارند. افراد دارای اختلالات طیف اوتیسم توانایی تمرکز بر جزئیات را دارند، آن‌ ها در انجام وظایفی چون جاگذاری ساختار های دیداری، دستکاری اشکال چند بعدی و کامل کردن الگو های دیداری توانمندترند. ضعف در انسجام مرکزی نشانگر عدم هماهنگی بین ساختار های مغزی است و این ناهماهنگی بین دو نیمکره در اختلال طیف اوتیسم در آزمون­ های ادراکی و حرکتی نشان داده شده است.

نظریه همدلی و نظام مندی در اوتیسم

هر چند سه نظریه اصلی مرکز اوتیسم مطرح در درمان اوتیسم همان نظریه ­های بیان شده هستند، نظریه­ های دیگری که عمدتاً برخاسته از این سه نظریه محوری هستند برای تبیین اختلال اوتیسم به کار گرفته شده ­اند. یکی از آن‌ ها نظریه نظام‌ مندی – همدلی است. بر اساس نظریه نظام‌ مندی – همدلی می ­توان توضیح بهتری برای اوتیسم و آسپرگر ارائه داد، همدلی اشاره به همدلی، کمتر از حد متوسط و نظام‌ مندی اشاره به یک سازۀ نظام‌ مندی که در افراد دارای اختلال اوتیسم در حد متوسط و یا حتی بالاتر از میانگین است. بنابراین اختلاف همدلی و نظام‌ مندی است که تعیین می‌ کند که آیا محتمل است فرد اختلال داشته باشد یا خیر. نظام‌ مندی تمایلی برای تجزیه، تحلیل و ساخت نظام­ هاست. چیزی که نظام را تعریف می‌ کند، پیروی از قوانین است و زمانی که ما نظام‌ مندی هستیم در واقع تلاش می­ کنیم که قوانینی که بر یک نظام حاکم است را شناسایی کنیم تا بتوانیم بفهمیم که آن نظام چگونه کار خواهد کرد. شواهدی از نظام‌ مندی غیر عادی قوی در افراد دارای اختلال اوتیسم و سندرم آسپرگر وجود دارد. در یک مطالعه کودکان دارای اختلال اوتیسم عملکرد بهتری از آنچه از سن شان انتظار می­ رفت را در آزمون فیزیک که نیازمند درک قوانین است نشان دادند و کودکان مبتلا به سندرم اسپرگر ۱۱-۸ ساله نمرات بالاتر در درس ریاضی در مقایسه با گروه نوجوانان با تحول طبیعی کسب کردند. به عبارت دیگر نظریه نظام‌ مندی بیان می دارد که افراد مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم نقش قالبی و کلیشه ­ای بین ورودی و خروجی دارند. آن‌ ها سعی می­ کنند با همه محرک­ ها با همین قاعده رفتار کنند تا محیط را برای خودشان پیش ­بینی پذیر و قابل کنترل کنند. رفتار های تکراری که یک نشانه اصلی اختلالات طیف اوتیسم است، می ­تواند به وسیله این نظریه و کاردرمانی و گفتاردرمانی اوتیسم توضیح داده شود.

نظریه های متفاوت درمان اوتیسم

چندین نظریه در درمان اوتیسم وجود دارد که این نظریه را در مرکز اوتیسم تحت تأثیر قرار می ­دهند؛ مانند نظریه مغز خیلی مردانه که پردازش محرک­ ها را در افراد دارای اختلال اوتیسم توضیح می ­دهد. اثرات هورمون­ ها در دوره پیش از تولد بر روی تحول مغز تأثیرگذار است، سطح بالای هورمون تستوسترون در دوران جنینی در مردان موجب ایجاد تفاوت­ های مغزی و به دنبال آن تفاوت در کنش­ های شناختی آنان با زنان می‌ شود. مردان بیشتر از قانون­ مندی و سیستمی کردن پیروی می­ کنند در صورتی که زنان توانایی بیشتر در تفسیر زبان بدن، تن صدا، حالت چهره ­ای و پی بردن به حالات ذهنی دیگران دارند. برتری زنان نسبت به مردان در ردیابی حرکات چشم دیگران، ذهن خوانی از طریق تصاویر چشم، ذهن­ خوانی از طریق صدا و نشانگان گستره اوتیسم نشان داده شده است. مردان در مقایسه با زنان در آزمون­­ های استاندارد توانایی­ های کلامی نمره پایین­ تری بدست می­ آورند. در مقابل، مردان در بعضی از کنش ­های شناختی مانند نقشه – خوانی و چرخش ذهنی عملکرد بهتری از زنان دارند. این نیمرخ شناختی توصیف کننده مغز خیلی مردانه در افراد دارای اختلال اوتیسم است، به طوری که مغز افراد دارای اختلال اوتیسم در ویژگی­ های اجتماعی و غیر اجتماعی یک مغز مردانه قانون­ مند است.

سوالات  متداول:

1- مزایای استفاده از این نظریه در درمان اوتیسم چیست؟
این رویکرد درمانی به کودکان اوتیستیک کمک میکند تا تعادل بهتری بین پردازش جزئیات و درک کلیت برقرار کنند. بهبود این مهارت میتواند عملکرد آنها را در موقعیت‌های اجتماعی (مثل تشخیص حالات چهره)، یادگیری تحصیلی (مثل حل مسائل پیچیده) و انعطافپ‌ذیری ذهنی افزایش دهد. همچنین، با تکیه بر نقاط قت کودک (مثل حافظه جزئینگر)، اعتمادبه‌نفس او را تقویت میکند.

2-چالشهای اجرای این نظریه در درمان اوتیسم چیست؟
مهمترین چالش، نیاز به شخصیسازی روشهاست، زیرا سطح تمرکز بر جزئیات در هر کودک متفاوت است. همچنین، برخی کودکان ممکن است در برابر تغییر الگوهای پردازش اطلاعات مقاومت نشان دهند. علاوه بر این، کمبود متخصصان آموزشدیده در این حوزه میتواند اجرای روشها را محدود کند.

گفتاردرمانی برای کودکان دبستانی

خیلی از والدین به هنگام ثبت نام کودک شان در دبستان یا باشگاه، کلاس های گوناگون و… متوجه اختلالات گفتاری کودکان شان می شوند. بسیاری از همین مشکلات گفتاری افراد هم در زمان کودکی شروع می شوند. بنابراین گفتاردرمانی و تمرینات گفتاردرمانی در زمان کودکی آغاز می شوند. کودکان با تاخیر های رشدی، کودکان مبتلا به اوتیسم و بسیاری دیگر از کودکان مشکلات شان در زمان کودکی مشخص می شوند و بنابراین خدمات گفتاردرمانی در کودکان بسیار اهمیت دارد. کلینیک گفتاردرمانی دکتر صابر، بهترین کلینیک گفتاردرمانی شرق تهران و بهترین کلینیک گفتاردرمانی غرب تهران، خدمات گفتاردرمانی برای کودکان دبستانی و حتی بزرگسالان را ارائه می دهد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

اختلالات گفتاری شایع در دبستان

اختلالات گفتاری در دوران دبستان از جمله چالش‌های شایعی هستند که بسیاری از کودکان با آن مواجه می‌شوند. این اختلالات می‌توانند روند یادگیری، تعاملات اجتماعی و اعتماد‌به‌نفس کودک را تحت‌تأثیر قرار دهند. شناسایی به‌موقع و درمان اختلالات گفتاری در این سن اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا دبستان دوران شکل‌گیری مهارت‌های ارتباطی و زبانی کودک است. در این دوران، کودکان برای اولین‌بار با محیط‌های رسمی‌تری مانند کلاس درس روبه‌رو می‌شوند و نیاز دارند بتوانند منظور خود را به‌درستی بیان کنند و پیام معلم یا هم‌کلاسی‌های خود را دریافت نمایند. اختلالاتی مانند لکنت زبان، اختلال واجی (مشکلات تلفظ صداها)، تاخیر زبانی، اختلال در روانی گفتار و مشکلات در جمله‌بندی از جمله رایج‌ترین اختلالات گفتاری در سن دبستان هستند. کودکی که نمی‌تواند برخی صداها را به‌درستی بیان کند، ممکن است مورد تمسخر هم‌کلاسی‌ها قرار گیرد یا در پاسخ‌گویی به معلم دچار استرس شود. از طرفی، کودکی که دایره‌ی واژگان محدودی دارد، نمی‌تواند مفاهیم را به‌درستی بفهمد یا بیان کند و این مسئله در فهم مطالب درسی تأثیر منفی می‌گذارد. بنابراین، وجود اختلالات گفتاری می‌تواند موجب افت تحصیلی یا بروز مشکلات رفتاری در کودک شود. اهمیت آگاهی والدین، معلمان و مشاوران مدارس از این اختلالات در این‌جاست که با شناسایی به‌موقع و ارجاع به متخصص گفتاردرمانی، می‌توان جلوی بسیاری از مشکلات آینده را گرفت. گفتاردرمانگر با ارزیابی دقیق و تخصصی می‌تواند نوع و شدت اختلال را شناسایی کند و برنامه‌ی درمانی مناسبی طراحی نماید. بنابراین، آشنایی با اختلالات گفتاری شایع در دبستان، یکی از ضرورت‌های آموزش و پرورش نوین است و نباید آن را نادیده گرفت. استفاده از خدمات گفتاردرمانی در دوران ابتدایی می‌تواند نقش مهمی در بهبود عملکرد زبانی و در نتیجه پیشرفت تحصیلی کودک داشته باشد. در نهایت، می‌توان گفت که اختلالات گفتاری در سن دبستان مسئله‌ای جدی است که نیاز به توجه، ارزیابی تخصصی و مداخله‌ی زودهنگام دارد.

ضعف های تحصیلی و گفتاردرمانی کودکان

ضعف‌ های موجود در حافظه کوتاه مدت و حافظه کاری نه تنها رشد زبان را در کودکان اختلال ویژه زبانی به تأخیر می‌ اندازد، بلکه آ‌‌ن‌ ها را در معرض خطر شکست تحصیلی و ناتوانی یادگیری قرار می‌ دهد. این ارتباط در کودکان کم سن و سال بیشتر است و بعد از سن ۸ سالگی کاهش می‌ یابد. در عین حال، برخی از مطالعات حاکی از آن است که حتی اگر اختلالات زبانی در طول دبستان حل شوند، این کودکان در معرض ناتوانی‌ های یادگیری در خواندن و نوشتن قرار دارند که با گفتاردرمانی بهبود می یابد. کودکانی که سرعت کند تری دارند، بیشتر در معرض خطر اختلال خواندن هستند. روانی خواندن شفاهی در دانش‌ آموزان با نقایص زبانی و گفتاری ضعیف‌ تر است. البته همه این موارد توسط گفتاردرمانی برای کودکان قابل بهبود یا درمان می باشد.

نقش گفتاردرمانی در پیشرفت تحصیلی

گفتاردرمانی یکی از مؤثرترین روش‌های توان‌بخشی در بهبود توانایی‌های زبانی و گفتاری کودکان است و نقش بسیار مهمی در پیشرفت تحصیلی ایفا می‌کند. در دوران تحصیل، به‌ویژه در مقطع ابتدایی، مهارت‌های زبانی نقش کلیدی در درک مفاهیم درسی، مشارکت در کلاس و برقراری ارتباط با دیگران دارند. زمانی‌که کودک دچار مشکلاتی مانند لکنت، تاخیر زبانی، اختلال در درک زبان یا اختلال در تلفظ صداها باشد، توانایی او در تعامل با معلم، فهم مطالب درسی و ارائه‌ی پاسخ‌های شفاهی به‌شدت کاهش می‌یابد. این امر می‌تواند منجر به کاهش اعتماد‌به‌نفس، انزوا از جمع و در نهایت افت تحصیلی شود. گفتاردرمانی با تمرکز بر بهبود جنبه‌های مختلف گفتار و زبان، به کودک کمک می‌کند تا مهارت‌های مورد‌نیاز برای موفقیت در مدرسه را کسب کند. گفتاردرمانگر پس از ارزیابی دقیق، برنامه‌ای شخصی‌سازی‌ شده تهیه می‌کند که در آن تمریناتی برای تقویت عضلات گفتاری، افزایش دایره‌ی واژگان، بهبود ساختار جمله‌سازی و کاهش مشکلات تلفظ وجود دارد. همچنین، گفتاردرمانگر می‌تواند به کودکانی که در درک دستورات، خواندن، نوشتن یا درک مفاهیم زبانی مشکل دارند نیز کمک کند. ارتباط مؤثر میان گفتاردرمانگر و معلمان نیز در روند درمان بسیار مؤثر است؛ زیرا معلم می‌تواند بازخورد مناسبی درباره‌ی نحوه‌ی عملکرد کودک در کلاس ارائه دهد و به اجرای تمرینات در محیط آموزشی کمک کند. علاوه‌بر‌این، گفتاردرمانی می‌تواند از بروز مشکلات رفتاری ناشی از ناتوانی در برقراری ارتباط پیشگیری کند. کودکی که نمی‌تواند نیازها یا احساسات خود را بیان کند، ممکن است با پرخاشگری یا گوشه‌گیری واکنش نشان دهد. بنابراین، گفتاردرمانی تنها بر جنبه‌ی زبانی تمرکز ندارد، بلکه به‌صورت غیرمستقیم، بر رفتار، روابط اجتماعی و اعتماد‌به‌نفس کودک نیز اثر مثبت دارد. در مجموع، نقش گفتاردرمانی در پیشرفت تحصیلی کودک، بسیار فراتر از بهبود تلفظ یا جمله‌سازی است و باید آن را به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی در موفقیت تحصیلی مورد توجه قرار داد.

مشکلات هیجانی و رفتاری برای کودکان دبستانی

افراد دارای اختلال ویژه زبانی در معرض خطر رو به رشد اختلالات روان‌ پزشکی در طول دوره زندگی خود هستند که با گفتاردرمانی برای کودکان قابل حل است. مشکلات رفتاری و هیجانی به وسیله ناتوانی خواندن میانجی‌ گری می‌ شوند، میزان اضطراب و افسردگی در نوجوانان با تاریخچه اختلال ویژه زبانی به خصوص در بین دختران بالاتر است و اختلال ویژه زبانی، احتمال بروز ترس اجتماعی را افزایش می‌ دهد. علاوه بر این، میزان خشونت، تخلف و اختلالات ایذایی در پسران دارای اختلال ویژه زبانی بیشتر دیده شده است. گزارش شیوع به طور مشخصی برای کودکان با مشکلات زبان دریافتی و کودکانی که مشکلات زبانی آ‌‌ن‌ ها تا سن ۶ سالگی حل نشده باشد، بیشتر است. در یک مطالعه طولی ۱۵ ساله، افرادی که تأخیر زبانی حل نشده داشتند، به خصوص آن‌ هایی که هر دو مشکل زبان دریافتی و ادراکی را نشان می‌ دادند، در نوجوانی با مشکلات اجتماعی بیشتری رو به‌ رو شدند. علاوه بر آن، مشخص شده است که کودکان پیش‌ دبستانی دارای اختلال ویژه زبانی غالباً مشکلات رفتاری، بیش‌ فعالی، کم‌ توجهی، کناره‌ گیری اجتماعی و وابستگی بیشتری نشان می‌ دهند. این مشکلات رفتاری ممکن است پیرو اختلال ویژه زبانی ایجاد شده باشند که توسط متخصصین گفتاردرمانی بهبود پیدا می کند.

سوالات متداول:

1-آیا گفتاردرمانی فقط برای کودکانی است که صحبت نمی‌کنند؟

خیر، گفتاردرمانی نه‌تنها برای کودکانی که صحبت نمی‌کنند، بلکه برای کودکانی با مشکلات تلفظ، لکنت، درک زبانی، جمله‌بندی نادرست و سایر اختلالات گفتاری نیز مفید است. هدف، بهبود مهارت‌های ارتباطی و زبانی کودک است.

2-نقش والدین در فرآیند گفتاردرمانی چیست؟

والدین نقش مهمی در موفقیت گفتاردرمانی دارند. آن‌ها باید تمرینات ارائه‌شده توسط گفتاردرمانگر را در خانه با کودک انجام دهند، محیطی حمایتی فراهم کنند و با درمانگر در ارتباط باشند تا پیشرفت کودک را پیگیری کنند.

تمرینات گفتاردرمانی در کودکان اوتیسم

تمرینات گفتاردرمانی و گفتار درمانی اوتیسم خیلی از مشکلات ارتباطی و کلامی کودکان مبتلا به این اختلال را برطرف می کند. این مشکلات احتمال دارد یادگیری شیوه درک نشانه های اجتماعی، یادگیری شیوه صحیح حرف زدن، و بهبود ساختار واژه ها و جمله ها را شامل شود. کار با یک آسیب شناس گفتار و زبان در هر مقطعی می تواند برای کودکان مبتلا اوتیسم موثر باشد. مرکز تخصصی توانبخشی اوتیسم دکتر صابر، بهترین مرکز اتیسم تهران، با در نظر گرفتن بهترین تمرینات گفتاردرمانی در کودکان اوتیسم و انجام خدمات گفتار درمانی اوتیسم در منزل به درمان کودکان اوتیسم می پردازد. ارائه خدمات گفتاردرمانی و بازی درمانی در غالب داستان های اجتماعی و گروه درمانی به کودکان اوتیسم کمک می کند نحوه صحیح ارتباط و مهارت های کلامی را بیاموزند.  مرکز گفتاردرمانی و کاردرمانی دکتر صابر به صورت تخصصی در زمینه کودکان اوتیسم در دو شعبه غرب و شرق تهران به ارائه خدمات مشغول می باشد.

رویکرد های مداخله ای در تمرینات گفتاردرمانی در کودکان اوتیسم

رویکرد های مداخله ای مورد استفاده در تمرینات گفتاردرمانی در کودکان اوتیسم به شرح زیر می‌ باشد:

۱- رویکرد آموزشی یا درمانگر محور: این رویکرد بر مبنای رفتارگرایی در گفتار درمانی اوتیسم است و از تشویق برای ایجاد رفتار های مطلوب بهره می‌ برد. این رویکرد شامل سه زیر مجموعه می باشد:

DTI (دستورات آموزشی مجزا): این رویکرد جهت گسترش زبان درکی با استفاده از سرنخ‌ های دیداری طراحی شده است.

RMI (تقلید حرکتی سریع): این رویکرد برای بیان اولین واژه ها کاربرد دارد و در ابتدا از تقلید حرکات درشت مثل ضربه زدن به توپ و سپس تقلید حرکات ظریف تر مثل کشیدن خط شروع می‌ شود. در نهایت تقلید کلمه تمرین می‌ شود و در صورت موفقیت کودک در تقلید بیان کلمه از همان شیء به عنوان پاداش استفاده می‌ شود.

ABA (تحلیل رفتار کاربردی): این رویکرد بر شکل دهی رفتار تاکید دارد مانند شیوه‌ی لوواس که در قبل به آن اشاره شد.

۲- رویکرد طبیعت مدار: این رویکرد، آموزش را از علائق کودک شروع می‌ کند.

آموزش فراگیر: این روش خود شامل سه زیر مجموعه می‌ شود:

سرنخ آزاد: در این روش، چندین محرک تصویری در اختیار کودک قرار داده می‌ شود و هر زمان به هر کدام واکنش نشان داد، محرک به عنوان پاداش به کودک داده می‌شود. این کار تا جایی پیش خواهد رفت که در نهایت کودک بتواند به صورت مستقل از اشاره برای درخواست استفاده کند.

آموزش ضمنی: در این رویکرد، اشیاء مورد علاقه ی کودک در حوزه دید کودک ولی خارج از دسترس او قرار می‌ گیرند تا توجه کودک را جلب کرده و او را برای ارتباط ترغیب نماید. سپس مداخله گر صبر می‌ کند تا کودک واکنشی نشان دهد. با دیدن واکنش کودک، مداخله گر او را به استفاده از شکل خاصی از تقاضا تشویق می‌ کند.

تقاضا – الگو: این رویکرد شبیه آموزش ضمنی است اما با این تفاوت که در ابتدا لازم نیست مداخله گر منتظر آغازگری از جانب کودک باشد و به محضی که کودک کمی نسبت به محیط علاقه بروز داد، مداخله گر از تحریکات کلامی برای برانگیختن اهداف کلی از کودک تلاش می‌ کند.

سیستم ارتباط بر مبنای مبادله‌ تصویر در گفتار درمانی اوتیسم

این روش برای کمک به کودکان و بزرگسالان مبتلا به ناتوانی، به ویژه کسانی که در صحبت کردن مشکل دارند، ابداع شده است، و از تقویت به عنوان راهی برای کمک به افراد در یادگیری برقراری ارتباط استفاده می‌ کند. اصول این مداخله بر اساس تحلیل رفتار کاربردی می‌ باشد. معلمانی که از سیستم ارتباطی تبادل تصاویر استفاده می‌ کنند، باید اول مشخص کنند که چه چیز می‌ تواند کودک را به یادگیری ترغیب کند. پس از آن که آن‌ ها مشخص کردند یک دانش آموز خاص چه چیزی را دوست دارد و به آن پاسخ می‌ دهد، از آن برای پاداش دادن به وی، استفاده می‌ کنند. مداخله گران معمولاً سعی در آموزش چگونگی درخواست یک شیء یا عمل به کودک دارند. مداخله گر، پس از انتخاب پاداش بر اساس دارد علاقه کودکی که با او کار می‌ کند، آن را به کودک نشان می‌ دهد و وقتی کودک می خواهد آن را بقاپد، مداخله گر تصویر پاداش را به او نشان می‌ دهد. بدین ترتیب، به کودک آموزش داده می‌ شود که تصویر را بردارد و آن را برای دریافت پاداشت به مداخله گر بدهد. وقتی کودک جایزه را گرفت، نام آن نیز همزمان برده می‌ شود و از این راه، او فراخواهد گرفت که اشیا را با نام هایشان شناسایی کند. برای مثال، برای کودکی که درگیری فکری شدیدی با ماشین دارد، یک ماشین بازی کاغذی می‌تواند جایزه مناسب و مؤثری باشد و وقتی یک کودک این را فرا بگیرد که با دادن تصویر یک ماشین را به مداخله گر می‌ تواند ماشین اسباب بازی را بگیرد، آماده فراگیری تبادلات پیچیده تر می‌ شود. به مرور زمان، کودک به جایی می‌ رسد که می‌ تواند به دیگران با نشان دادن کارت بفهماند چه احساسی دارد و چه فکر می کند. در این هنگام، کودک مبتلا به اوتیسم به جای درخواست‌ های ساده، قادر خواهد بود تا افکارش را مبادله کند. این روش یکی از روش های تمرینات گفتاردرمانی در کودکان اوتیسم و گفتار درمانی اوتیسم می باشد.

دیگر روش های گفتار درمانی اوتیسم

PROMPT: این روش جهت کمک به بازسازی اهداف آوایی دهانی – عضلانی برای کودکان مبتلا به آپراکسی رشدی ارائه شده است. کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم، ممکن است از آپراکسی هم رنج ببرند. این روش از سرنخ‌ های لمسی برای ایجاد فشار لمس و سرنخ های حرکتی و حس عمقی برای تسهیل تولید گفتار بهره می‌ برد. این روش از جایگاه انگشت بر روی گردن و صورت بیمار استفاده می‌ کند تا جایگاه تولید را علامت بزند و نیز سرنخ هایی در مورد دیگر مختصه های حرکتی مثل شیوه ی تولید و … را برای بیمار فراهم می‌ کند. به طور مثال قرار گرفتن انگشت در اطراف بینی، نیاز به خیشومی شدگی را نشان می‌ دهد و در همان زمان قرار دادن انگشت دیگر روی لب‌ ها، جایگاه تولید مثلا دولبی را نشان می‌ دهد که در این حالت صدای مورد نظر می‌تواند صدای / م / باشد. دیدگاه گفتار جزئی بر کاهش گفتار مداخله گر تاکید دارد. در این روش کودک را با اشیاء و یا خوراکی‌ های مورد علاقه ترغیب می‌ شود. بعد از جلب توجه کودک، شیء یا خوراکی مورد علاقه به او داده می‌ شود و کودک برچسب کلامی آن را از جانب مداخله گر می‌ شنود. این روش ها نیز در تمرینات گفتاردرمانی در کودکان اوتیسم است.

خانواده ‌ها، معلمان و دیگران به دلایل خوبی می‌ خواهند بدانند که چگونه می ‌توانند رشد زبان را در کودکان یا نوجوانان غیر کلامی مبتلا به اوتیسم تقویت کنند. اما قبل از هر اقدامی، مهم است به یاد داشته باشیم که هر فرد مبتلا به اوتیسم منحصر به فرد است. حتی با تلاش فراوان، استراتژی ‌ای که برای یک کودک یا نوجوان به خوبی کار می ‌کند، ممکن است برای دیگری کار نکند و حتی اگر هر فرد مبتلا به اوتیسم بتواند ارتباط برقرار کردن را یاد بگیرد، همیشه از طریق زبان گفتاری نیست. افراد غیر کلامی مبتلا به اوتیسم چیزهای زیادی برای کمک به جامعه دارند و می ‌توانند با کمک پشتیبانی‌ های بصری و فناوری ‌های کمکی، زندگی رضایت ‌بخشی داشته باشند. گفتاردرمانی اغلب برای کودکان اوتیستیک توصیه می ‌شود، زیرا نقص ‌های ارتباط اجتماعی یک ویژگی شناخته شده تشخیص اوتیسم است. گفتاردرمانی برای اوتیسم بر بهبود تعامل اجتماعی و مهارت ‌های ارتباطی کودک و همچنین کمک به آن ها برای مستقل ‌تر و با اعتماد به نفس ‌تر شدن در محیط اطرافشان تمرکز خواهد کرد. اهداف درمانی گفتار برای همه مراجعین مبتلا به اوتیسم باید در نظر گرفته شود. آن ها می ‌توانند با انجام تمرینات لب، تمرین تلفظ خود و حتی دریافت ماساژ صورت، توانایی خود را در صحبت کردن بهبود بخشند. گفتاردرمانگران می ‌توانند با کمک به کودکان اوتیستیک در توسعه مهارت ‌های لحن بیانی علاوه بر توانایی‌ های زبانی مورد نیاز برای گفتار واضح، به آن ها در برقراری ارتباط مؤثرتر کمک کنند. به عنوان مثال بین جملات مکث کنید تا به فرد مقابل فرصت دهید تا در مورد آنچه گفته ‌اید فکر کند و پاسخی ارائه دهد. از مقادیر معقولی از سؤالات استفاده کنید. استفاده از نشانه‌ های غیر کلامی مانند زبان بدن، حرکات و تماس چشمی را کاهش دهید. هدف اصلی، کمک به فرد در بهبود مهارت ‌های ارتباطی او است. مشکلات مرتبط با گفتار و ارتباط از فردی به فرد دیگر متفاوت است. گفتاردرمانی به چالش ‌های زبان و ارتباط می ‌پردازد. می ‌تواند به افراد اوتیستیک در بهبود ارتباط کلامی، غیر کلامی و اجتماعی کمک کند. هدف کلی کمک به فرد برای برقراری ارتباط مفید تر و کاربردی ‌تر است. کودکان مبتلا به اوتیسم به موسیقی به خوبی پاسخ می‌ دهند. مطالعات نشان داده‌ اند که آن ها موسیقی را سریع ‌تر از کلمات به خاطر می ‌سپارند. این به این دلیل است که آن ها می ‌توانند ارتباطاتی با ملودی تکراری پیدا کنند، که آن ها را حساس‌ تر می ‌کند. تکرار مداوم ریتمی ایجاد می ‌کند که کودک به آن وابسته می ‌شود.

نتیجه‌گیری:

در پایان باید تأکید کرد که گفتاردرمانی برای کودکان مبتلا به اوتیسم، به ویژه در موارد پیشرفته، فرآیندی تدریجی اما امیدبخش است. همانطور که در مقاله اشاره شد، ترکیب روش‌های نوین گفتاردرمانی با تمرینات منظم خانگی و استفاده از ابزارهای ارتباطی جایگزین (AAC) می‌تواند تحولی چشمگیر در توانایی‌های ارتباطی کودک ایجاد کند. هرچند مسیر درمان ممکن است طولانی باشد، اما کوچک‌ترین پیشرفت‌ها، گامی ارزشمند به سوی استقلال بیشتر کودک محسوب می‌شوند. به خاطر داشته باشید که کلید موفقیت در سه عامل اصلی نهفته است: شروع زودهنگام مداخلات، همکاری مستمر بین درمانگران و خانواده، و حفظ صبر و پشتکار در این مسیر. با به کارگیری اصول علمی و عشق بی‌قیدوشرط، می‌توان پنجره‌های جدیدی از ارتباط را به روی کودکان اوتیستیک گشود و کیفیت زندگی آنان را به میزان قابل توجهی بهبود بخشید.

منابع:

autismspeaks.org

jewelautismcentre.com

سوالات متداول:

1-بهترین زمان برای شروع تمرینات گفتاردرمانی چه زمانی است؟
هرچه زودتر بهتر! حتی کودکان 2-3 ساله هم می‌توانند از تمرینات ساده بهره ببرند. شروع زودهنگام باعث می‌شود کودک سریع‌تر پیشرفت کند و مهارت‌های ارتباطی بهتری کسب نماید.

2-چند جلسه تمرین گفتاردرمانی در هفته لازم است؟
بهتر است حداقل 3-5 جلسه کوتاه در هفته داشته باشید. جلسات منظم و کوتاه مدت تأثیر بیشتری نسبت به جلسات طولانی و نامنظم دارند.