نظریه پردازان شناخت، یادگیری را مستلزم فراگیری یا تجدید سازمان ساختارهای شناختی می دانند که انسان ها از طریق این ساختارها اطلاعات را پردازش و ذخیره می نمایند. یکی از پشتیبان های بزرگ نظریه ی شناخت درباره ی یادگیری روانشناس سوئیسی ژان پیاژه بود که بیشتر نظریه ی او درباره ی شناخت در یادگیری بر پایه مشاهدات او از سه فرزندش ایجاد شده است. هر چند بسیاری از جنبه های دیدگاه شناخت درباره ی یادگیری روى کار گفتاردرمانی تأثیر ،گذارند از بین مفاهیم مربوط به شناخت که معمولاً در کار روزانه گفتاردرمانی ارزشمند محسوب می شوند چهار مرحله یا چهار دوره از رشد، شناخت از کار پیاژه می باشند که در این مطلب به آن اشاره می شود. کلینیک گفتاردرمانی دکتر صابر در حیطه گفتاردرمانی شناخت در کودکان و بزرگسالان به صورت حرفه ای فعالیت می نماید. تجهیزات و تجربه بالای گفتاردرمانان مرکز همچنین خدمات گفتاردرمانی در منزل موجب بهبود هرچه زودتر بیمار می گردد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
دیدگاه شناخت درباره ی یادگیری
پیاژه رشد، شناخت را به چندین مرحله بسط داد که از تولد تا سرتاسر بزرگسالی در تغییر هستند و خاطر نشان کرد ،که همچنان که کودک از مراحل مختلف آمادگی برای شناخت میگذرد یادگیری می تواند اتفاق بیفتد. اگرچه بیشتر کارهای پیاژه در دهه ی ۱۹۲۰ انجام شده بود ولی در سال ۱۹۶۰ بود که جورج میلرو جروم ،برونر با تأسیس مرکز مطالعات شناخت در دانشگاه هاروارد، باعث شدند تا پیاژه در ایالات متحده ی آمریکا شهرت پیدا می کند.
هر چند بسیاری از جنبه های دیدگاه شناخت درباره ی یادگیری روى کار گفتاردرمانی تأثیر ،گذارند از بین مفاهیم مربوط به شناخت که معمولاً در کار روزانه گفتاردرمانی ارزشمند محسوب می شوند چهار مرحله یا چهار دوره از رشد، شناخت از کار پیاژه می باشند. پیاژه (۱۹۵۴) توصیف کرده است که، رشد فکری کودکان به طور پیش رونده از چهار مرحله می گذرد که به نام مراحل رشد معروفند. مراحل رشد دوره هایی در خلال روند رشد هستند که در آن ها افکار رفتارها و احساسات فرد کمابیش مشابه هستند.
پیاژه پی برد که مراحل رشد از هنگام تولد آغاز می شوند و تا سرتاسر بزرگسالی ادامه پیدا می.کنند در ،زیر مراحل رشد شناخت را که توسط پیاژه ارایه شده اند. به طور مختصر شرح می دهیم:
۱) دوره ی حس و حرکت این مرحله از تولد تا ۲ سالگی است. پیاژه این مرحله از رشد را شامل بازتاب های حرکتی توصیف کرده است که در مرحله ی نخست از تولد تا حدود یک سالگی است. بنابراین، تعاملات جسمی کودکان با اشیای پیرامون شان مالاً تحمیل کننده ی این مرحله از رشد از یک سالگی تا دو سالگی است. در خلال این دوره کودک با لمس کردن و حرکت در محیط اطراف خود، چیزهایی می آموزد.
۲) دوره ی پیش از به کارگیری: این مرحله از ۲ سالگی تا ۷ سالگی است که شامل فراگیری مهارت های نمادین در حوزه های ،زبان تصور ذهنی و نقاشی است ولی پیشرفت در زبان چشمگیرتر است (زیگلر، ۱۹۹۱). در خلال این دوره، به دلیل وجود اندیشه ی نمادین برای ،کودک دسته جارو به راحتی به عنوان «اسب» تلقی می شود.
۳) دوره ی فعالیت های عینی پیاژه مشخص کرد که دوره ی رشد فعالیت های عینی از ۷ سالگی تا ۱۲ سالگی است. در خلال این مدت کودک به طور ،ذهنی تغییرات مربوط به کمیت و زمان را فرا می گیرد به عنوان مثال پیش از این مرحله از رشد اگر کودک یک لیوان بلند و باریک با ۲۵۰ سانتی متر مکعب آب را با یک لیوان کوتاه و پهن با ۲۵۰ سانتیمتر مکعب آب مقایسه کند گمان می کند که در لیوان بلند آب بیشتری وجود دارد. از این رو هنگامی که کودک به دوره ی فعالیت عینی رشد شناخت میرسد می تواند درک کند که صرف نظر از شکل ظروف مقدار ۲۵۰ سانتیمتر مکعب آب در هر دو ظرف یکسان است تا پایان این دوره کودک نظریات و شوخی های دیگران را متوجه می شود و اندیشه ی او همانند اندیشه ی بزرگسالان می گردد.
۴) دوره ی فعالیت های رسمی این دوره از حدود سن ۱۲ سالگی آغاز می شود و تا سرتاسر زندگی ادامه می یابد ویژگی بارز در این مرحله، دستیابی کودک به توانایی استدلال براساس احتمالات نظری و واقعیت های عینی است (زیگلر ،۱۹۹۱ ص ۲۱). در این دوره اندیشه های فرضی امکان پذیر می گردد.
گفتاردرمانی شناخت
پیاژه به سه فرآیند ذهنی پی برد فرآیندهایی که برای گفتاردرمانها مهم هستند. و برای پیشرفت کودک از یک مرحله از رشد به مرحله ی دیگر، سرنوشت ساز می باشند: همگون سازی تطبیق و توازن همگون سازی عبارت است از توانایی شخص در دگرگون ساختن اطلاعات دریافتی ، تا این اطلاعات با شیوه ی تفکر فعلی او سازگاری پیدا کنند به عنوان مثال پسر بچه ی ۴ ساله ای که هیچ گونه تصوری از تأثیرات میانسالی روی بدن نداشت ولی واقعیت های دیگر را درک می کرد از عمویش پرسید که با آن توپ بسکتبال توی شکمت چکار می کنی؟ سپس با دیدن سر بی موی عموی خود پرسید: چرا موهایت را اینجوری اصلاح کردی؟ این پسر بچه ی ۴ ساله فهمیده بود که وجود توپ بسکتبال توی شکم چه حالتی می تواند به شکم بدهد و تأثیرات اصلاح موی سر را نیز درک کرده بود. با این همه این بچه در آن سن هیچ گونه تصوّر ذهنی درباره ی بزرگ شدن شکم و یا بی مو شدن سر در سن میان سالی نداشت. فعالیت ذهنی همگون سازی کودک، درباره ی آنچه که در عمویش دیده بود، متناسب با اطلاعات و شیوه ی تفکر یک بچه ی ۴ ساله است.
پیاژه، تطبیق را اینگونه تعریف کرده است تطبیق یعنی نحوه ی سازگار شدن شیوه ی تفکر یک شخص با توجه به تجربیات جدید به عنوان مثال ، فردی که در جامعه ای بزرگ شده باشد که زن را پرخاشگر بداند اگر این مرد در خارج از منزل کار کند، خودش را با این اندیشه تطبیق می دهد و هنگامی که همسر و یا دختر او در صدد پیدا کردن شغلی باشد. او این موضوع را مد نظر قرار می دهد نکته ی جالب توجه درباره ی همگون شدگی و تطبیق توسط زیگلر (۱۹۹۱) گزارش شده است او پی برد که همگون شدگی و تطبیق به طور متقابل روی یکدیگر تأثیر می گذارند.
سرانجام این که ، توازن در برگیرنده همگون شدگی و تطبیق است، و تمامی تعاملات موجود بین شیوه ی تفکر و تجربیات جدید را شامل می شود. زیگلر (۱۹۹۱) پیاژه (۱۹۵۴) گفته است که توازن در سه مرحله رخ می دهد مثلاً وقتی که کودکان از شیوه ی تفکر موجود راضی باشند توازن به وجود می آید سپس هنگامی که آن ها نسبت به نارسایی های تفکرشان آگاه می گردند، ناخشنود می شوند و وارد وضعیت عدم توازن می شوند. سرانجام کودکان روش های پیشرفته تری برای شیوه ی تفکر در پیش می گیرند ،که این شیوه ی تفکر نارسایی های شیوه ی تفکر پیشین را ندارد و آن وقت آن ها وارد وضعیت توازن بالاتری می شوند.
زیگلر (۱۹۹۱)، موفقیت و دیرپایی کار پیاژه را به چند عامل نسبت می دهد.
۱) دیدگاه پیاژه درک تقریباً قابل لمسی از شیوه ی تفکر کودک در اختیار ما میگذارد.
۲) در دیگاه پیاژه موضوعاتی مطرح شده است که برای صدها سال مورد علاقه ی ،والدین ،آموزگاران ،دانشمندان و فیلسوفان خواهد بود.
۳) دیدگاه پیاژه نسیم بی نظیری است و استثنائاً گستره ی سنّی وسیعی را در بر می گیرد یعنی : تمامی محدوده ی سنّی از نوزادی تا بزرگسالی
۴) پیاژه برای انجام مطالعات جالب از استعداد برخوردار بود.
سایر مفاهیم کلیدی مربوط به دیدگاه شناخت در مورد یادگیری عبارتند از:
a) الگوی سه مرحله ای پردازش اطلاعات که از طریق آن ما مفاهیم دریافت حسی حافظه ی کوتاه مدت و حافظه ی طولانی مدت را به دست می آوریم.
b) چارچوب کلی یادگیری که از طریق آن اطلاعات جدید با سازمان بندیهای شناختی موجود مقایسه می شوند.
c) قوانین یادگیری مثل تمرین انتقال یادآورنده و قوانین پردازش (گود بروفی، ۱۹۹۰)
دیدگاه ،شناخت همراه با دوره های تحول شناخت پیاژه، دیدگاه گسترده و سودمندی برای شیوه های آموزش مربیان و یادگیری است به چند دلیل دیدگاه شناخت درباره ی یادگیری برای گفتاردرمانها مهم است:
a) زمینه هایی برای شناخت رفتار ویژه ایجاد می.کند
b ) منبعی در اختیار ما میگذارد که داده های به دست آمده از رشد بیمار را می توان با آن مقایسه نمود.
C) مسیر و امکاناتی به منظور برنامه ریزی برای درمان بیماران در اختیار ما قرار می دهد