بیماری عصبی به تدریج پیشرفت می کند که به غلاف میلین در سیستم اعصاب مرکزی اسیب می رساند . ام اس در بیمار باعث التهاب می شود و غالبا میلین را از بین می برد .شروع معمولا بین ۲۰ تا ۴۰ سالگی می باشد ؛ شیوع : ۶۰-۱۰۰ نفر در ۱۰۰۰۰ ؛ زنان تقریبا دو برابر بیشتر از مردان است. تست های تشخیص ام اس شامل معاینه متخصص و ام آر ای می باشد که شرایط بیمار را مشخص می کنند. در مرحله بعد یک متخصص کاردرمان با انجام تست خانگی ام اس، وضعیت جسمی بیمار را بررسی می کند و برنامه درمانی مناسب را ارائه می کند. مرکز تشخیص و درمان ام اس دکتر صابر در زمینه تشخیص و درمان ام اس با تیم مجرب و تخصصی خود به ارائه خدمات توانبخشی ام اس در کلینیک و انجام تست ام اس در خانه و کاردرمانی ام اس در منزل برای مراجعینی که توانایی حضور در مرکز را ندارند می پردازد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی و رفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
علت ام اس خاص ناشناخته است . احتمال می رود ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی دخیل باشد . اکثر محققان معتقدند که ام اس یک بیماری خود ایمنی است (نقص سیستم ایمنی بدن و حمله به میلین اعصاب) . شواهدی وجود دارد که نشان می دهد ممکن است ام اس توسط ویروس ایجاد شده باشد و افراد خاصی به دلیل عوامل ژنتیک مستعدتر هستند .
انواع ام اس
انواع اصلی با الگوهای ام اس موارد زیر هستند (۳ نوع اول معمول تر هستند):
1 . عود کننده : مشخص شدن با حملات کاملا مشخص (عود) و به دنبال آن بهبودی جزئی یا کامل . شایع ترین نوع (۷۰٪ در زمان تشخیص)
2 . ام اس پیشرونده اولیه : نسبتا نادر (۱۰ تا ۱۵٪ در زمان تشخیص) ، مبتلایان به این نوع بیماری ام اس از ابتداء بدتر شدن و وخیم شدن بیماری با عود نامشخص
3 . ثانویه – پیشرفت کننده : 2/1 از مبتلایان به نوع عود کننده ، در طی ۱۰ سال تشخیص ، بدتر شدن با افزایش سطح ناتوانی
4 . عود پیشرونده : نسبتا نادر ، حملات با ترکیب وخیم شدن ثابت و عود و بدون بهبودی
5 . ام اس خوش خیم : تعداد حمله کم با دوره طولانی بهبودی و کمی ناتوانی بعد از ۱۵ سال . حدود ۲۰ – ۲۵٪ افرادی که در ابتدا مبتلا به ام اس عود کننده تشخیص داده می شوند دارای این نوع هستند.( ام اس خفیف)
6 . ام اس بدخیم : در طول ۵ سال از تشخیص ناتوانی به سرعت در حال پیشرفت است ؛ بسیار نادر
علائم تشخیص ام اس
علائم و نشانه ها به قسمت یا قسمتهایی از سیستم اعصاب مرکزی که تحت تأثیر قرار می گیرند بستگی دارد . قسمت های آسیب دیده میلین اغلب ضایعات” یا “پلاک” نامیده می شوند . نتیجه ممکن است طیف گسترده ای از علائم ام اس را نشان دهد و شامل ۳ دسته می باشد :
1 . اولية (مستقیم با دمیلیناسیون) : خستگی زودگذر ، دوبینی ، نوریت اوپتیک ، پارستزی ، ضعف حرکتی ، آتاکسی ، راه رفتن ناپایدار ، اختلال عملکرد روده و مثانه ، درد ، کاهش شناخت ، اسپاسم ، نورالژی دیسارتری ، دیسفاژی
2 . ثانویه (عوارض علائم اولیه) : انقباضات ، عفونت مجاری ادراری ، زخمهای دکوبیتوس ، درد ، اختلالات شناختی
3 . ثالثیه (ناشی از واکنش به علائم اولیه و ثانویه) : تأثير عاطفی ، اجتماعی و شغلی این بیماری بر فرد ، خانواده و جامعه
مدیریت پزشکی در درجه اول روی علائم بیماری ام اس تمرکز دارد:
داروهای ضد التهاب برای محدود کردن التهاب در دوره های تشدید بیماری به عنوان مثال پردنیزون – اما دارای عوارض جانبی گسترده)
چندین داروی جدید برای کند کردن پاسخ سیستم ایمنی بدن برای افراد مبتلا به ام اس عود کننده و جلوگیری از این بیماری تا کند کردن روند بیماری.
تست ام اس در خانه
تست خانگی ام اس شامل
تمام حیطه های کاری (مراقبت از خود ، بهره وری و اوقات فراغت)
اجزای عملکردی
جسمی : قدرت ، استقامت / خستگی ، تون ، هماهنگی ، چابکی ، عملکرد دست ، کنترل تعادل / پوسچر ، دامنه
حرکتی فعال/ دامنه حرکتی غیرفعال / عملکردی ، تحرک ، فرایند حسی ، درک بصری
شناختی : توجه ، تمرکز ، حافظه ، یادگیری ، حل مسئله ، تصمیم گیری
عاطفی : ارزش ها ، اعتقادات ، خودپنداره ، مهارتهای مقابله ، مهارتهای ارتباطی
محیط : موانع در خانه و محل کار و همچنین اصلاحات
نمونه هایی از ارزیابی های استاندارد برای استفاده : MMSE , FIM , COPM ؛ قدرت گریپ دست ، Qual – OT (ابزار ارزیابی کیفیت زندگی) ؛ مقياس تأثیر خستگی ؛ مقیاس اصلاح شدهAshworth (تون عضلانی) ؛ آزمون تعادل برگ ؛ ارزیابی ادراکی OSOT ؛ تست درک بصری مستقل از حرکتی
درمان توانبخشی ام اس پس از تست تشخیصی
مدل های درمانی شامل : درمانی ، جبرانی ، نگهداری ، پیشگیری و سازگاری با محیط است.
جسمی : کلید ، فعال بودن است . استفاده از یک برنامه ورزشی و آموزش در مورد مکانیک بدن خور بهبود قدرت و شرایط کلی بدنی . آموزش تکنیکهای مختلف برای کمک به مدیریت ضعف اندام فوقانی و یا هماهنگی . آموزش مهارت های مدیریت خستگی (به عنوان مثال ، قدم زدن ، ساده سازی کار) برای کر حفظ انرژی و در نتیجه لذت بردن از فعالیتها . اسپلینت ، کشش و دامنه حرکتی برای جلوگیری از انقباضات ارائه تجهیزات سازگار به عنوان تکنیک جبرانی در افراد دارای مشکل در انجام فعالیت های روزمره زندگی . ارائه دستورالعمل در مورد جابجایی های ایمن . مداخلات نشستن و پوزیشن دهی مناسب.
شناختی : استفاده از تکنیکهای درمانی و جبرانی برای درمان اختلالات شناختی .
– درمان
استفاده از برنامه های رایانه ای و یا کارهای کاغذی برای افزایش توجه ، حافظه و غیره . به عنوان مثال ، تکنیک های جبرانی ؛ نوشتن یا استفاده از تایمر برای کمک به افراد در به یادآوری اطلاعات . برای افراد دارای اختلال شناختی شدید ، دریافت آموزش های لازم توسط خانواده در مورد اختلالات و سازگاری در خانه و یا حفظ امنیت فرد . سایر زمینه های آموزش عبارتند از : مهارتهای مدیریت زمان ، برنامه ریزی ، ایمنی و غیره .
عاطفی : استفاده از تغییرات نقش ، فعالیتهای ایجاد اعتماد به نفس و مهارتهای مقابله ای برای کمک به افراد در تنظیم فرایند این بیماری و تغییر شرایط ؛ مفید بودن تعامل گروهی برای یادگیری از یکدیگر . زمینه های دیگر عبارتند از : آموزش مدیریت استرس ، تعیین اهداف ، افزایش احساس کنترل در زندگی فرد ، ا تشویق همکاری و پشتیبانی خانواده و غیره
محیط : توصیه هایی برای افزایش ایمنی و حفظ انرژی ، آموزش برای بیمار ام اس و خانواده در مورد بیماری ام اس و چگونگی تأثیر آن بر عملکرد آموزش پشتیبانی در اجتماع و جستجوی خدماتی مانند حمل و نقل عمومی (در صورت عدم امکان ادامه رانندگی) . آموزش مدیریت خستگی و عملکرد دستگاه های کمکی و غیره
سوالات متداول:
1-تست ام اس در خانه به چه صورت انجام میشود؟
این تستها معمولاً شامل پرسشنامههای ارزیابی علائم مانند خستگی مزمن، تاری دید، اختلال تعادل، بیحسی اندامها و مشکلات شناختی هستند. برخی اپلیکیشنها یا ابزارهای دیجیتال نیز برای این کار طراحی شدهاند.
2-چه زمانی بعد از مشاهده علائم باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت تجربه علائم پیشروندهای مانند بیحسی مداوم، تاری دید، خستگی غیرعادی یا اختلال تعادل، باید فوراً به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کرد.
2 دیدگاه
چند وقتی بود صدام موقع حرف دن گیر میکرد یا بعضی کلمه ها رو فراموش میکردم. اعتماد به نفسم رو ازدست داده بودم اما الان با تمریناتی که دکتر صابر بهم دادن راحت تر حرف میزنم و کمتر مکث میکنم
بعد از مدتی دیگه صحبت کردن برام خسته کننده شده بود چون بقیه سخت متوجه میشدن چی میگم. گفتاردرمانی دکتر صابر باعث شد وضوح صدام خیلی بهتر بشه. ممنون از دکتر صابر عزیز