هوش یک مهارت و یک سازه ذهنی بوده و قابلیت های متفاوتی از جمله توانایی استدلال، برنامه ریزی، حل مسائل، تفکر انتزاعی، استفاده صحیح از زبان، سازگاری با شرایط و یادگیری را شامل می شود. امروزه مراکز روانشناسی گوناگونی برای انجام تست هوش کودکان و نوجوانان در تهران وجود دارند و به خوبی هوش کودکان را اندازه گیری می کنند. تست های معتبر هوش، تست های معدودی هستند که اعتبار بسیار بالایی دارند و تحت تاثیر شرایط متفاوت نتایج گوناکونی نمی دهند. دکتر صابر، دکتر هوش کودکان، در بهترین مرکز تست هوش کودکان با کمترین هزینه تست هوش کودکان را انجام داده و هوش کودک را تعیین می کند.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
معرفی تست های هوش کودکان
هدف از انجام تست هوش کودکان توسط دکتر هوش کودکان، ایجاد یک دیدگاه مختصر و کلی از حوزه های مختلفی است که به طور کلی با ارزیابی عصب روانشناختی قابل بررسی است. این حوزه شامل مؤلفه های کلی ارزیابی بالینی مانند هوش، پیشرفت، عملکرد عاطفی و اجتماعی هستند. علاوه بر این حوزه هایی از جمله توجه، عملکرد اجرایی، مهارت حرکتی ظریف و توانایی های دیداری – ادراکی در حیطه ارزیابی عصب روانشناسی قرار می گیرند. ابزار های معروف اندازه گیری هوش شامل موارد زیر است:
- مجموعه آزمون های وودکوک جانسون
- مقیاس هوش و کسلر برای کودکان
- مقیاس توانایی افتراقی
- مقیاس ارزیابی کافمن برای کودکان
- مقیاس نیسی
تست هوش وودکوک – جانسون
آزمون توانایی هوشی وودکوک جانسون توسط وودکوک و جانسون در سال ۱۹۷۷ طراحی شد و در سال های ۱۹۸۹ و ۲۰۰۱ مورد تجدید نظر قرار گرفت. این مقیاس که براساس مدل هوش سیال فلواید است ساخته شده است، هوش، استعداد های تحصیلی و دستاورد های آن را ارزیابی می کند و به دکتر هوش کودکان در تشخیص تست هوش کودکان کمک می کند. کشف هوش کلامی – ادراکی در مقیاس وکسلر دشوار است ولی مقیاس وود کوک – جانسون چارچوب مفهومی مناسبی از هوش کلامی را برای اختلالات دوران کودکی به ویژه ناتوانی یادگیری ارائه می دهد. ویرایش سوم مقیاس وود کوک – جانسون حاوی گویه های بسیار قوی جهت سنجش هوش است و جهت اندازه گیری توانایی پردازش بینایی و شنوایی و توانایی استدلال در کودکان و نوجوانان پیشنهاد می شود.
تست هوش وکسلر
استفاده از تست هوش وکسلر برای کودکان و نوجوانان، سابقه ای بسیار طولانی دارد. ویرایش چهارم علاوه بر گویه های مقیاس پیشین، چهار شاخص درک کلامی، استدلال، حافظه کاری و سرعت پردازش را مورد سنجش قرار می دهد که به دکتر هوش کودکان کمک می کند. این مقیاس اگرچه به عنوان معیار سنجش عملکرد مغز مورد استفاده قرار نمی گیرد، ولیکن امروزه مقیاس وکسلر معمولاً برای ارزیابی عصب روانشناسی به کار می رود. حال سؤال مطرح این است که مقیاس وود کوک – جانسون ویرایش سوم بهتر است یا وکسلر کودکان ویرایش چهارم؟
تست هوش وکسلر یا وودکوک جانسون؟
تصمیم گیری در مورد استفاده از ابزار برای ارزیابی هوش دشوار است؛ با این وجود تست هوش کودکان وکسلر در موارد زیر پیشنهاد می شود:
- زمانی که تأثیر جراحت یا بیماری سیستم عصبی مرکزی بر روی هوش کودک مورد ارزیابی قرار می گیرد.
- هنگامی که توانایی های هوشی فرد در یک بازه زمانی طولانی مورد تردید قرار می گیرد.
- زمانی که شناسایی عوارض ناشی از آسیب موضعی مورد توجه قرار می گیرد. به عنوان مثال، نقص ادراک کلامی در آسیب قطعه گیجگاهی و یا توانایی ادراکی ضعیف ناشی از صدمه به قطعه پس سری.
مقياس وود -کوک جانسون برای موارد زیر توسط دکتر هوش کودکان توصیه می شود:
- زمانی که پردازش ادراکی و عملکرد حافظه مورد مطالعه قرار می گیرد. به عنوان مثال، عملکرد نادرست کلامی.
- زمانی که نقص در شکل گیری مفاهیم و استدلال انتزاعی مورد توجه قرار دارد. به عنوان مثال، صدمه به قطعه پیشانی.
- زمانی که نشانه هایی از ادراک پریشی، نقص در تکلم و یا افت عملکرد در یادگیری زبان و مهارت های ریاضی وجود دارد. به عنوان مثال، ناتوانی در خواندن و نوشتن.
- زمانی که مقیاس وکسلر و یا دیگر ابزار های اندازه گیری شناختی در انعکاس توانایی های کودک به عنوان سطوح رفتار انطباقی، مناسب نیستند.
با این وجود تحقیقات تکمیلی برای بررسی سهم مربوط به آزمون وکسلر کودکان و آزمون وود کوک – جانسون در ارزیابی عصب روانشناسی مورد نیاز است.
توانایی افتراق تفاوت
مقیاس توانایی افتراق تفاوت یک مقیاس تست هوش کودکان و موفقیت برای کودکان و نوجوانان بین سنین دو سال و نیم تا ۱۷ سال است. این تست هوش شامل ۲۰ قسمت برای کودکان سنین مدرسه و پیش دبستانی دارد. در مورد کودکان پیش دبستانی، توانایی های مفهومی مورد ارزیابی قرار می گیرد که شامل الگو های ساخت و درک واژگان است. بازشناسی تصاویر مشابه و نامگذاری واژگان برای کودکان بین سنین ۲ تا ۶ سال یا ۳ تا ۵ سال مورد استفاده قرار می گیرد. توانایی های مفهومی در دو بخش کلامی و غیر کلامی برای کودکان بین سنین سه تا شش سال یا پنج تا یازده سال مورد استفاده قرار می گیرد. برای کودکان بین سنین تولد تا ۶ سال و ۱۱ تا ۱۷ سال توانایی های مفهومی شامل توانایی های کلامی و استدلال های غیر کلامی است. علاوه بر آن، برای کودکان دوزبانه ای که زبان آزمون را به عنوان زبان دوم یاد می گیرند و یا آنانی که در شنوایی دچار مشکل هستند، مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده عمده از این مقیاس در اختلال های یادگیری است. مطالعات انجام شده روی این مقیاس، نشان دهنده استفاده از این ابزار برای توصیف زیرگروه های اختلال یادگیری و اختلال نقص توجه – بیش‌فعالی است.
مجموعه تست هوش کافمن برای کودکان
مجموعه آزمون های کافمن (دکتر هوش کودکان) به عنوان یک ابزار تست هوش کودکان پردازش همزمان محرک ها قرار می گیرد. آزمون های کافمن برای کودکان با هدف اندازه گیری نحوه پردازش استفاده قرار می گیرد. به عنوان مثال چگونه پردازش کلی در نیمکره راست و پردازش ترتیبی و تحلیلی در نیمکره چپ انجام می شود. این آزمون دارای ۵ مقیاس همگانی است: توالی، همزمانی، برنامه ریزی یادگیری و معلومات عمومی. آزمون های کافمن یک مجموعه آزمون عصب روانشناسی است که برای کودکان بین سنین ۳ تا ۱۶ سال مورد استفاده قرار می گیرد. این آزمون به زمانی حدود ۴۵ دقیقه برای ارزیابی کلی و ۹۰ دقیقه برای ارزیابی کامل در کودکان پیش دبستانی و همچنین ۲ تا ۳ ساعت در کودکان بزرگتر نیاز دارد. با در نظر گرفتن سن کودکان شش حوزۀ اصلی با ۳۲ آزمون جنبی وجود دارد. شش حوزۀ اصلی شامل موارد زیر است:
– توجه و عملکرد اجرایی
– زبان
– حافظه و یادگیری
– عملکرد حسی و حرکتی
– ادراک اجتماعی
– پردازش بینایی – فضایی
در مقایسه با نسخه پیشین آزمون های کافمن برای کودکان، اندازه گیری هایی برای تئوری ذهن به آن اضافه شده است. از جمله شناخت مؤثر طبقه بندی جانوران، جورچین و تصاویر هندسی. محمدزاده و خسروی آزمون کافمن را برای کودکان ۷ الی ۱۱ ساله شهر ایلام هنجار نموده اند. در این مطالعه همبستگی معنی داری بین آزمون وکسلر و کافمن گزارش شده است.
تفاوت آزمون وکسلر و وود کوک
آزمون پیشرفت وود کوک جانسون شامل مقیاس های خواندن، ریاضیات، زبان نوشتاری، زبان گفتاری و معلومات عمومی است که به دکتر هوش کودکان برای تعیین تست هوش کودکان کمک می کند. این آزمون دارای محتویات تکنیکی بسیار قوی و همبستگی بالا با آزمون های عصب روانشناسی دیگر است. آزمون وود کوک جانسون ویرایش سوم مقیاسی برای اندازه گیری، حافظه کلامی و نامیدن است که در زیر آزمون های متفاوت ارائه می شود. اما داشتن این موارد در یک ابزار واحد به متخصص بالینی کمک شایانی خواهد کرد. آزمون اکتساب فردی و کسلر از آزمون و کسلر کودکان – ویرایش چهارم مشتق شده است. این آزمون توانایی / مهارت های خواندن، ریاضیات، زبان شفاهی و زبان کتبی را اندازه گیری می کند و این آزمون برای تشخیص کودکان و بزرگسالان دارای اختلال مفید است و برای افراد موفق به دلیل ایجاد اثر سقفی ناکارآمد است. اثر سقفی بدین معنی است که افراد می توانند به راحتی به همۀ سؤالات آزمون پاسخ دهند و سقف نمره را کسب نمایند.
