املا نویسی در کودکان اختلالات یادگیری(ناتوانی یادگیری)

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

اختلالات یادگیری و مشکلات املا نویسی

یکی از اساسی ترین مشکلات کودکان اختلال یادگیری مشکل املا نویسی است.

املا یکی از موضوع درسی است که در آن نه خلاقیت و تفکر واگرا به فعالیت نمی‌افتد.

فقط یک الگو یا ترتیب قرار گرفتن حروف به عنوان صورت صحیح کلمه پذیرفته می شود و حالت بینابیی هم ممکن نیست.

آنچه باعث می‌شود املا خیلی دشوار شود این است که شکل نوشتاری زبان انگلیسی الگوی متناقضی دارد، و هیچ تشابه حرف به حرفی بین صدای گفتاری با شکل نوشتاری در این زبان نیست.

بنابراین املای کلمات حتی برای کسانی که دچار ناتوانی یادگیری نیستند تکلیف ساده‌ای نیست. هجی کردن واژه بسیار دشوارتر از خواندن آن است.

در خواندن چندین نشانه متن، آواها، تحلیل های ساختاری و شکل ظاهری به خواننده کمک می کند تا کلمه چاپی را تشخیص دهد.

در دیکته هیچ یک از این سرنخ ها وجود ندارد تا کودک اختلال یادگیری بر اساس نشانه های پیرامونی کلمه را باز شناسد.

بسیاری از افرادی که در نوشتن واژه مشکل دارند در تشخیص آن به هنگام خواندن کاملا ماهرند.

هرچندکودکان ناتوانی یادگیری که در رمزگشایی واژه ها به هنگام خواندن ضعیف اند تقریبا همواره در املا ضعیف عمل می کنند. این مشکلات به ایجاد مشکلات رفتاری در سنین بالاتر می انجامد

مراحل رشد یادگیری املا و مشکلات کودکان ناتوانی یادگیری

کودکان چند مرحله متمایز را پشت سر می گذارند تا به پیشرفتی عمومی در املا برسند.

سرعت پیشرفت در میان کودکان اختلال یادگیری بستگی به توانایی هجی کردن آنها دارد و با هم متفاوت است، اما تمام کودکان این مرحل را به ترتیب معینی طی می‌کنند.

غلط های املایی کودکان بازتاب مرحله ای از تحول است که در آن قرار دارند. کودکان طی دوره سنی معینی هر یک از مراحل هجی کردن را پشت سر می‌گذارند.

مراحل و نیز دوره سنی و ویژه های ملازم با آنها در زیر ذکر می شود:

مرحله اول : نوشتن پیش آوایی (۱ تا ۷ سالگی) کودکان در این مرحله خط خطی می کنند، تصویر ها را تشخیص می دهند، نقاشی می کنند، از نوشته ها تقلید می کنند و یاد می گیرند حروف را بازند.
مرحله ۲ : به کار بردن نام حروف آغاز راهبردهای آوایی (۵ تا ۹ سالگی) کودکان سعی می کنند از تصاویر واجی استفاده کنند، اما دانش آنها در این زمینه محدود است. آنها املایی ابداعی با حروف می سازند (به عنوان مثال میخام به جای می‌خواهم، میرم به جای می روم یا خاهر به جای خواهر کودکان در این مرحله شاید بتوانند املای واژه های دیداری را درست بنویسند.
مرحله ۳: کارکرد الگوهای نوشتاری کلمه(۶تا۱۲سالگی)تلاش‌های نوشتاری در این مرحله قابل خواندن، قابل تلفظ، قابل تشخیص و تشبیه نوشته های مرسوم است. هر چند دقیق نیست (به طور مثال ادار به جای اداره یا زرف به جای ظرف). بیشتر کلمات دیکته ابداعی کودک از قواعد شاخص‌های حروف صدادار کوتاه و بلند تبعیت می‌کند.
مرحله ۴ : کاربرد درنگ های هجایی و واژه های چند هجایی (۱۸ تا ۱۸ سالگی) دانش آموزان در نوشتن واژه های چند هجایی خطاهایی می‌شوند. غلط های دیکته ابداعی در درنگ های هجایی، علامت شوا و قواعد هنجار گریز (به طور مثال پرندگان به جای پرنده گان) دیده می‌شود. اصطلاح شوا به هجاهای بدون تکیه دارد و خطاهای رایج املا نظیر cottin به جای cotton را منعکس می کند.) شکل واژه های دیداری چند هجایی هنگام نوشتن املا ممکن است به خاطر بیاید یا نیاید.
مرحله ۵ : پرورش چشم اندازه پخته به املا (۱۰ سالگی تا بزرگسالی) در این مرحله املاء ابداعی از دید کودک غلط است. مشکلات املایی بسیاری از افراد، حتی اگر از قواعد پیروی کنند، در این مرحله نیز ادامه می‌یابد زیرا با استثناهایی که در زبان انگلیسی وجود دارد، افراد باید یاد بگیرند که از منابع پشتیبان نظیر واژه‌نامه‌ها، بررسی کردن املا نوشته با رایانه و حجی کننده های الکترونیکی استفاده کنند. (آموزش دهنده املا فرانکلین از منابع یادگیری فرانکلین نمونه ای از حجی کننده های الکترونیکی است.

مشکلات مربوط به املا

نوشتن املا مستلزم توانایی‌های بسیار متفاوتی است. به طور مثال کودکان اختلال یادگیری که آگاهی واجی ندارند واج ها یا صداهای موجود در واژه

های گفتاری را تشخیص نمی دهند و در انطباق و تبدیل صداها به نوشتار، که برای املا نویسی ضرورت دارد،مشکل دارند

الف) بعضی از کودکان ناتوانی یادگیری قادر نیستند اولین حرف واژه املایی را بخوانند. برخی دیگر نمی دانند برای نوشتن واژه چگونه باید آوا ها را به هم متصل کرد و به تحلیل ساختاری آن پرداخت.

عده دیگری هم از تجسم ذهنی شکل کلمه عاجزند. بعضی از کودکان ناتوانی یادگیری از نظر توانایی حرکتی ضعیف اند و نمی توانند واژه را بنویسند.

برای نوشتن صحیح واژه فرد باید هم آن واژه را در حافظه اش ذخیره کرده باشد و هم بتواند آن را به طور کامل، بدون استفاده از نشانه‌های دیداری، از حافظه اش بازیابی کند. کسانی که در املا ضعیف اند نمیتوانند حروف و ترتیب حروف واژه ها را به خاطر بیاورند یا تجسم کنند یا از فعالیت‌هایی برای کمک به تحکیم و تقویت حافظه دیداری برای نوشتن با واژه ها سود جویند.

با ایجاد روش ردگیری برای تدریس املا حس های بساوایی و حرکتی را به هم مرتبط ساخت و بدین طریق تصویر دیداری کلمه را تقویت نمود.

بعضی از افراد که در دیکته ضعیف اند از نظر حافظه شنیداری مشکل دارند و نمی توانند صداها یا هجاها را در ذهنشان حک کنند.

این دانش آموزان به آموزشی نیاز دارند که بتواند به آنها در تشخیص صداهای کلمات و ایجاد مهارت های آوایی کمک کند. حافظه حرکتی نیز در املا نویسی عامل مهمی است.

کسی که دیکته می نویسد باید به خاطر بیاورد که قبلا وقتی قبلا این واژه را نوشته از نظر حرکتی چه (احساسی) داشته است. دانش‌آموزان اختلال یادگیری با مشکلات حافظه حرکتی برای املای واژه ها نیاز به تمرین بیشتری دارند.