قبل از اینکه ما بتوانیم شروع به کمک، شروع برای بهبود روانی گفتار کودک / نوجوان، نگرش او در مورد لکنت زبان و توانایی های ارتباطیش کنیم، او باید به طور کلی در مورد نحوه ی حرف زدن، لکنت زبان و برقراری ارتباط یاد بگیرد. برای خواندن مقال بهترین روش های درمان لکنت زبان در کودکان کلیک نمایید.
مراجع باید از طریق توانایی‌های خود آگاهی و نظارت بر خود موارد دخیل بر روانی گفتارش را شناسایی کند و دستیابی به این مهارت ها برای دستیابی و حفظ روانی گفتار ضروری است. استارک و در و گیونیز- اکرمن طرفدار افزایش آگاهی کودک در مورد صداسازی جهت افزایش خودآگاهی و مدیریت فرآیند گفتار هستند.
آنها بیان می‌کنند که کودکان دارای لکنت در سن مدرسه زمانی که می‌آموزند چطور در هر دسته از صداها ساخته می شوند احساس قدرت می کنند. همانطور که می‌دانیم گفتار، یک فعالیت اتوماتیک است.
عمدتا کودکان دارای گفتار روان و بزرگسالان تقریباً بدون تلاش صحبت می‌کنند و طرح ریزی آنچه را که می خواهند بگویند بدون فکر کردن در مورد اینکه آیا قادر به گفتن آن هستند یا نه جام می‌دهند در حالی که افراد دارای لکنت، ممکن است زمان و تلاش زیادی را صرف فکر کردن در مورد چگونگی صحبت کردن شان کنند.
آنها ممکن است بر روی احساس تنس بدنی که در طول لحظات لکنت زبان دارند و یا واکنش‌های عاطفی نسبت به لکنت زبان، مثل اضطراب و ترسی که همراه با واکنش شنوندگان نسبت به لکنت زبان می آید، تمرکز کنند. همانطور که گفته شد، نه افراد دارای لکنت زبان و نه گویندگان بدون لکنت، درک زیادی را از آنچه واقعاً هنگام صحبت کردن انجام می‌دهند ندارند.
آنها اکثرا از روابط پیچیده ی بین اندام هایی نظیر شش ها، حنجره و دهان آگاه نیستند افراد ممکن است درک بسیار اندکی از اینکه واقعا چه فرآیندی در طرح ریزی و تولید گفتار اتفاق می افتد، داشته باشند.
چرا که اکثرا نیاز به فکرکردن در مورد اینکه برای برقراری ارتباط آسان و با موفقیت چگونه باید صحبت کنند، ندارند. اما برای افراد دارای لکنت زبان، عدم درک در مورد تولید گفتار میتواند پیشرفت در گفتار درمانی کودکان را به تاخیر بیندازند.
ما نمی توانیم آنچه را که قادر به درک آن نیستیم تغییر دهیم. بنابراین اولین قدم برای افرادی که مایل به تغییر گفتارشان هستند، یادگیری بیشتر در مورد فرایند صحبت کردن است. ما می توانیم از طریق آموزش مفاهیم پایه ای آناتومی و فیزیولوژی گفتار، درک فرایند صحبت کردن را برای کودک / نوجوان آسان تر کنیم. بررسی و جور کردن تکه های پازل این فعالیت نه تنها برای کودکان حیاتی است بلکه سرگرم کننده نیز می باشد. بسیاری از کودکان / نوجوانان برای یادگیری دانش در مورد گفتار بسیار با انگیزه می شوند.
تجربه ی حس مهارت و خبرگی در مورد صحبت کردن و لکنت زبان به آنها کمک میکند که احساس ترس و شرمندگی کمتری از لکنتشان داشته باشند.
راه های یادگیری در مورد گفتار در گفتار درمانی لکنت
راه های زیادی وجود دارد که از طریق آنها کودکان / نوجوانان می توانند درک خود را از گفتار افزایش دهند.
یادگیری در مورد ماشین گفتار
تماشا کردن افراد دیگر در حال صحبت کردن
گوش دادن به طریق مختلف صحبت کردن
بازی با گفتار
مشاهده بازنمایی بینایی از گفتار
تمرکز کردن روی گفتار در طول درمان و حس کردن اینکه کدام یک از تولید گرها در حال انجام کارند.
کودکان با معادل سازی فعالیت‌های بالا با گفتارشان و تمرکز روی بازخوردهایی که از زبان، گونه‌ها، فک و گلویشان دریافت می‌کنند، می‌توانند در مورد اینکه دهانشان در طول گفتار روان چگونه حرکتی دارد بیاموزند.
کودکان می‌توانند با توجه بیشتر به حس عمقی و صحبت کردن درمورد مشاهداتشان، درک شان را از چگونگی کار کردن اجزای مختلف سیستم گفتار و همدیگر افزایش دهند. در ادامه چند مورد از فعالیت‌هایی که می‌توانیم در این زمینه انجام دهیم توضیح داده می شود.
یادگیری در مورد بخش های ماشین گفتار (ساختار گفتار)
یکی از اولین چیزهایی که کودک / نوجوان دارای لکنت زبان باید یاد بگیرد این است که کدامیک از بخش‌های بدن در صحبت کردن شرکت می‌کنند.در گفتار درمانی در لکنت زبان برخی از مولفان نقاشی‌ها و مدل هایی از ماشین گفتار را آماده کرده اند که می تواند برای کمک به کودک به منظور یادگیری در مورد گفتار به کار رود. این مدل ها می توانند برای نمایش دادن بخش‌هایی از بدن که برای تولید گفتار استفاده میشود بسیار مفید باشند.
فعالیت های گفتار درمانی در لکنت زبان: یادگیری در مورد نحوه ی کار کردن ماشین گفتار
فعالیت های زیر به دانش‌آموزان برای یادگیری راه‌هایی که اجزای مختلف بدن با همدیگر برای تولید گفتار کار می کنند، کمک می کند.
به کودک کمک کنیم که نحوه تولید صدا را مشاهده کند. برای این کار یک کاغذ را از وسط تا کنید و از گوشه آن در کاغذ فوت کنید تا نحوه ی کار تارهای صوتی را متوجه شود. لرزش سریع و و برخورد برگ های کاغذ با یکدیگر صدایی تولید می کند که از بسیاری جهات شبیه صدایی است که توسط تارهای صوتی تولید میشود.
حرکت حنجره را با یک کش نشان دهید که درآن کش که نماد تارهای صوتی است به نشانه ی تولید صدا زیر و بم کشیده و رها شوند و در این حین شما نیز صدای زیر و بم تولید کنید. (البته صدایی که توسط کش تولید میشود دقیقا مشابه صدایی که توسط تارهای صوتی تولید میشود نیست. تارهای صوتی با برخورد به یکدیگر تولید یک سری از پالس‌های هوا (پوپ)می کنند. کش به عنوان یک وسیله تشدیدگر فرکانس مانند گیتار نوسان می کند. با این حال، سرعت میزان لرزش یا نوسان هر دو تحت تاثیر سفتی قرار دارد، بنابراین مدل کش می تواند برای نشان دادن چگونگی تغییر فرکانس در تارهای صوتی به کار رود.
از کودک بخواهیم که لبها، دندان، سخت کام و نرم کام و زبان را به عنوان ساختار های کلیدی به منظور تولید صداهای گفتار به سمت یکدیگر حرکت می‌کنند، شناسایی کند. کودک میتواند با تولید صداهای مختلف ترکیب حرکات مختلف نحوه ی تولید گفتار را تجربه کرده و درک کند.
برای کودک توضیح دهیم که همه این بخش های بدن چگونه در طول برقراری ارتباط با یکدیگر کار می کنند. برای مثال، ممکن است این گونه به کودک بگویید که ( مغز به تمام بخش‌های ماشین گفتار می گوید که چه کار کنند. ابتدا هوا وارد ششها می شود وقتی ما هوا را به بیرون هل می دهیم، باعث می شود که تارهای صوتی بلرزد. صدای تولید شده در تارهای صوتی به سمت بالا یعنی دهان حرکت می کند. در داخل دهان، ما زبان و لبها را در جهات مختلف برای تولید صداهای مختلف حرکت می دهیم. البته واژه های خاصی با توجه به ترجیح و سطح کودک می تواند استفاده شود. بعضی از کودکان از واژه های (حنجره) و (تارهای صوتی) بیشتر لذت می برند و بعضی دیگر از واژه ی (جعبه صوتی).
بازی با گفتار در گفتار درمانی لکنت زبان
کودکان / نوجوانان می توانند درکشان را از فرآیند گفتار با بازی کردن با آن یا صحبت کردن با شیوه‌های مختلف، افزایش دهند. مانند استفاده از صدای زیر یا بم، آهسته تر یا تندتر صحبت کردن، کشیدن صداهای گفتار، افزایش یا کاهش مکث ها ، استفاده از یک صدا بامزه و غیره. همه این تغییرات گفتاری به آنها برای آماده شدن برای مراحل بعدی یعنی معرفی راهکارهای طراحی شده برای افزایش روانی یا تغییر تنس بدنی در طول لحظات لکنت کمک میکند.
قابل ذکر است که در فعالیت های بازی با گفتار مستقیما روی افزایش روانی تمرکز نمی کنند. همچنین آنها شبیه تمرینات دهانی حرکتی که برای قدرتمند کردن عضلات یا افزایش هماهنگی طراحی میشوند، نیستند. آنها تنها فرصت هایی را برای کودک / نوجوان به منظور راحت تر شدن با صحبت کردن درمورد گفتار و صحبت کردن به شیوه ای جدید و متفاوت فراهم می کنند. همه ی این مهارت ها برای مد نظر قرار دادن انواع خاصی از تغییرات گفتار در درمان نیاز خواهند بود. البته مزیت دیگر بازی با گفتار حساسیت زدایی است که در بخش‌های بعدی به صورت مفصل تر به آن می پردازیم.
اگر قصد انجام تمرینات گفتار درمانی را دارید اما نمی توانید به کلینیک مراجعه نمایید می توانید از خدمات گفتار درمانی در منزل استفاده نمایید.
سوالات متداول:
1-چرا برخی افراد پس از درمان موفق، دچار عود لکنت میشوند؟
عود لکنت معمولاً در شرایط استرس‌زا، خستگی، یا تغییرات بزرگ زندگی (مانند مهاجرت) رخ میدهد. حفظ تمرینات تنفسی و گفتاری، شرکت در جلسات پیگیری گفتاردرمانی، و یادگیری تکنیک‌های مدیریت استرس، خطر عود را کاهش میدهد. حمایت اجتماعی نیز در این زمینه حیاتی است.
2-آیا لکنت زبان در بزرگسالان قابل درمان است؟
بله، لکنت زبان در بزرگسالان نیز با روش‌های گفتاردرمانی تخصصی قابل بهبود است. تمرین‌های تنفسی، تکنیک‌های کاهش سرعت گفتار، و رواندرمانی برای مدیریت اضطراب مرتبط با لکنت، از مؤثرترین راهکارها هستند. هرچند درمان کامل به عوامل مختلفی مانند شدت لکنت و همکاری فرد بستگی دارد، اما پیشرفت چشمگیری در تسلط بر گفتار امکان‌پذیر است.
هرگونه تداخل در مسیر های حسی پایه یا یکپارچگی ناکارآمد حس ها با بینایی می تواند در یادگیری مشکل ایجاد کند. کودکی با حدت بینایی سالم نیز می تواند دچار اختلالات بینایی شود که عملکرد تحصیلی، ورزشی و زندگی روزانه را متاثر می‌سازد. حتی اختلالات کوچک نیز می تواند مشکل ساز باشد. اختلالات ادراک بینایی می تواند نتیجه نقایص پردازش حسی و مهارت های ادراکی دیگر باشد.ادراک لامسه، مهارت های حرکتی درشت و مهارتهای بینایی حرکتی پیش نیازهایی برای شکل گیری ادراک بینایی هستند.
کودکان با اختلالات بینایی ممکن است تجربیات حرکتی و لامسه لازم را که پایه عملکرد بینایی است، نداشته باشند و یا ممکن است در یکپارچه سازی حس ها با مشکل مواجه شوند. صرف نظر از دلیل، کودکان با اختلالات بینایی اغلب برچسب نادرست مشکلات رفتاری، توجه، یادگیری و عملکرد تحصیلی ضعیف می خورند.
علائم رایج مشکلات بینایی شامل :
– علائم و نشانه های فیزیکی :
سردرد های مداوم
فشار چشم
تاری دید دور یا نزدیک، به ویژه پس از خواندن یا انجام کارها در فاصله نزدیک
اجتناب از انجام کارها در فاصله نزدیک یا هر تکلیفی که نیاز به بینایی دارد
اشتباه در درک عمق
انحراف چشم به داخل یا خارج، بالا یا پایین
تمایل به بستن یک چشم یا پوشاندن یک چشم و ترجیح به دیدن با یک چشم
دوبینی
هماهنگی چشم و دست ضعیف
سختی در دنبال کردن هدف متحرک
سرگیجه و تهوع متعاقب حرکت، انزجار از حرکت
– مشکلات عملکردی
ضعف در درک مطالب خوانده شده
سختی در کپی کردن اطلاعات از مکانی به مکان دیگر( مثل تایپ کردن و کپی از نوشتن )
کردن مکان، تکرار و یا حذف کلمات در خواندن
سختی در تغییر از دید دور به نزدیک و بالعکس
پوسچر ضعیف هنگام خواندن و نوشتن
دست نویسی ناخوانا
توانایی در پاسخگویی شفاهی یا نوشتن پاسخ ها روی کاغذ
برعکس نوشتن حروف و کلمات
اشکال در قضاوت در مورد سایز و شکل
چرا مشکلات دیداری افراد تشخیص داده نمی شود؟
در صورت وجود یک یا چند مورد از این علائم، جهت بررسی ضرورت استفاده از عینک یا لنز های تماسی با یک بینایی سنج مشورت کنید.
در صورت وجود مشکلات عملکردی در حرکت، وضعیت بدنی، دست نویسی، ترس از حرکت یا اختلال در سوگیری فضایی ارزیابی توسط یک درمانگر که به صورت تخصصی برای ارزیابی و درمان اختلالات پردازش حسی آموزش دیده است ضرورت دارد.
به عبارتی، بهتر است از که ارزیابی اولیه کودک توسط یک درمانگر انجام شود و در صورت عدم تشخیص اختلال در یکپارچگی حسی، درمانگر کودک را به یک بینایی سنج رفتاری ارجاع خواهد داد. البته در اغلب موارد کودکان از شرکت در هر دو درمان سود می برند. چنانچه کودک مداخلات مناسب را در زمان مناسب دریافت کند پیشرفت قابل ملاحظه ای خواهد داشت.
کاردرمانگران از مجموعه متعددی از فعالیت‌ها برای درمان اختلالات بینایی استفاده می کنند.
درمان تخصصی می تواند در طیف گسترده‌ای از مشکلات کمک کننده باشد از جمله :
ضربه مغزی
مشکلات بینایی متعاقب فلج مغزی
سکته
بیماریهای عصبی _عضلانی
اختلال یادگیری
استرابیسم
تنبلی چشم یا آمبلیوپی
درمان تخصصی و به موقع می تواند اثربخشی جراحی های چشم را بیشتر کند و حتی در مواردی نیاز به جراحی از بین می رود.
در نظرسنجی اخیر انجمن اپتومتریست های آمریکا که با ۱۰۰۱ پاسخ دهنده اجرا شود، مشخص شد که اغلب والدین، مشکلات بینایی کودکان را کمتر از چیزی که هست تخمین می زنند و نزدیک به ۹۰ درصد آنها از این موضوع که ۲۵ درصد کودکان دارای مشکلات بینایی هستند آگاه نیستند.
بر اساس اطلاعات این انجمن، بیش از ۶۰ درصد کودکانی که با عنوان دیر آموز خوانده میشوند در حقیقت دارای مشکلات بینایی هستند که بر پیشرفت تحصیلی آنها تاثیر گذار است.
منظور از بینایی سالم چیست؟
بینایی سالم فراتر از این است که فرد هنگام عبور از خیابان چراغ‌های راهنما را ببیند و یا نوشته های معلم روی تخته را بخواند.
این بدان معنا است که بینایی به فرد کمک می کند تا زندگی جامع و کاملی را با تمام عمق و گستردگی، احساس و تجربه درک کند. دیدن بیش از هر حس دیگر، رفتار و تجربه فرد از زندگی را شکل داده و هدایت میکند.
از این پس چرایی تاکید من بر اهمیت بینایی را درک خواهید کرد؛ که بینایی هدیه ای است که همه افراد سزاوار داشتنش هستند.
درمان اختلال بینایی
کاردرمانی در زمینه تقویت حس بینایی و ادراک بینایی با بهره گیری از تکنیک های مختلف درمانی و تجهیزات پیشرفته و طراحی اتاق تاریک برای درمان کودکان اتیسم، اختلال یادگیری، بیش فعالی و نقص توجه و فلج مغزی… کمک می نماید. طراحی تمرینات متنوع بینایی با کامپیوتر و ارائه آنها به صورت جذاب بر روی پروژکتور می تواند کودکان را در جهت انجام هر چه بهتر تمرینات ترقیب کند.
سیستم وستیبولار یکی از قسمت های اصلی سیستم یکپارچگی حسی می باشد. هنگام تغییر وضعیت سر ( تکان دادن سر برای گفتن بلی یا خیر، چرخیدن، رانندگی با ماشین و هواپیما ) گیرنده های حس تعادل( وستیبولار) در قسمت داخلی گوش اطلاعات مهمی را درباره تغییرات جاذبه و حرکات بدن ، دریافت میکند.
این پیام‌ها این امکان را به شما می دهد که تعادل خود را حفظ کنید، به میزان مناسب بر خلاف جاذبه حرکت کنید میزان تون مناسب را حفظ کنید و احساس امنیت آرامش خاطر کنید. با نشان دادن راهی به ما در هر زمانی، حس تعادل ( وستیبولار) به ما کمک میکند که تعادل بدن خود نسبت به اطرافیان را حفظ کنیم.
سیستم تعادلی بسیار سخت است و در ۲۴ ساعت روز و هر روز هفته باعث میشود که در برابر کشش نیروی جاذبه ثابت باشیم. در درون رحم، بچه‌ها شناورند و می‌آموزند که در فضای محدودی جابه‌جا شوند، گیرنده های تحریک کننده تعادلی در قسمت گوش داخلی جمع شده است.
در حالی که حس تعادل تکامل پیدا می کند، کودک بسیار دوست دارد بازی هایی کند که حس تعادل(وستیبولار) وی در آن درگیر می شود، بازی هایی مثل پایین آمدن از سرسره، تاب خوردن، چرخ و فلک، دویدن، پشتک زدن و زاری کردن خود از نرده‌های پارک. گیرنده‌های تعادلی ما علیه نیروی جاذبه فعالیت می‌کنند و باعث میشود حرکت برای ما بسیار راحت و لذت بخش باشد.
دستگاه تعادلی کاملا پیچیده و پیشرفته است و از قسمت های بیضی شکل و کانال‌های نیم دایره ای تشکیل شده است. عضویت های اتولیت که از سلول های اوتریکول و ساکول تشکیل شده است که سرعت خطی (افزایش سرعت) کاهش سرعت (پایین آمدن سرعت) را تشخیص میدهد.
این قسمت با موهای کوچکی به نام سیلیا پر شده که در داخل مایعی چسبنده و ژلاتینی حاوی کلسیم کربنات به نام اتو کنیا جاسازی شده است. در پاسخ های سرعتی مثل بالا رفتن سرعت ماشین، سیلیا خمیده می شود و کریستال جا به جا میشود و باعث میشود که شما اطلاعات حسی حیاتی از تعیین مسیر، شدت جاذبه زمین و سرعت حرکات به دست آورد اگر شما به آرامی کمی برای افزایش توجه خود به جاده به جلو بخزید اوتولیت های شما نشان میدهد که شما به جلو رفته اید و این حرکت سریع نبوده است و اینکه نیروی جاذبه در کمترین مقدار خود بوده است.
اگرچه، اگر درون هواپیمایی در حال بلند شدن باشید اوتولیت های شما به سرعت به شما در برابر سرعت بی نهایتتان هشدار می دهد و نیروی جاذبه شدید اثر خود را میگذارد.
در ضمن کانال های نیم دایره ای در گوش میانی، چرخش را که نوعی دیگر از حرکات است را تشخیص میدهد. آنها سه کانال پر از مایع هستند که نسبت به هم در حالت عمود قرار گرفته اند.
بنابراین هرگاه شما حرکت می کنید، آن مایع هم حرکت می کند و بر روی ساختاری به نام کاپولا هل داده میشود که شامل سلول های مو مانندی است که حرکات مکانیکی را به سیگنال های الکتریکی تبدیل می کنند. حرکات چرخشی مثل چرخیدن به دور چیزی که بر روی یک کانال اثر می گذارد، در حالی که سرتان را به نشانه تایید تکان میدهید بر روی کانال دیگر نیز اثر گذاشته و هنگامی که در حرکاتی از سمتی به سمت دیگر می روید سومین کانال را هم تحت تاثیر قرار می دهید.
در حالی که به طور همزمان با سیستم های حسی بینایی و حس عمقی کار میکنیم ، سیستم وستیبولار( تعادل) به تعادل ما ، حفظ ثبات در تون عضلات، حرکت عليه جاذبه و نگهداری تمرکز بینایی بر اطراف در حین حرکت به ما کمک می کند
رفلکس های بینایی تعادلی یک تصویر ثابت بر روی شبکیه چشم با حفظ مرکز بینایی برای ما ایجاد می کنند. برای فهمیدن چگونگی کار آن، به کلمه “تمركز” نگاه کنید و سر خود را به سمت چپ برگردانید. ممکن است آگاه شده باشید که هنگام چرخش سر چشمان شما به سمت راست می آید و بر روی لغت باقی می ماند. یکپارچگی بینایی و تعادلی به شما کمک می کند تا هنگام حرکت ، خط دیداری خود را حفظ کنید، به شما اجازه میدهد که تلویزیون نگاه کنید و هنگامی که بر روی تردمیل می دوید و یا سبب می شود کودک ارتباط چشمی اش را با شما حین بالا و پایین رفتن بر روی ترامپولین حفظ می کند.
عملکرد سیستم تعادلی مانند جهت پاپ است به شما می گوید که چگونه نسبت به سر و بدن خود در فضا آگاه باشید، سیستم تعادلی با گیرنده های حس عمقی در ماهیچه ها، مفاصل و بافت های اتصال دهنده یکپارچه می شود و بدین ترتیب شما می توانید نیروی جاذبه را خنثی کنید.
مثال هایی از سیستم تعادلی
در هنگام دوچرخه سواری دقت کنید اگر به سمت راست متمایل شوید، ماهیچه های سمت چپ شما به گونه ایی منقبض میشوند که شما را به سمت بالا و راست بکشند. در غیر این صورت، شما به راحتی به خم شدن به سمت راست ادامه می دادند تا اینکه بالاخره به زمین بخورید. از این طریق، سیستم وستیبولار به صورت مستقیم دخالت می کند، با توجه نیروی وارد آمده بر تون ماهیچه ها و وضعیت به عضله دستور داده میشود که تا چه اندازه منقبض و یا شل شود تا فرد ایستاده بماند و بر خلاف نیروی جاذبه زمین به حرکتهای خود ادامه دهد.
توانایی تعادل و حرکت برخلاف جاذبه یکی از قسمت های ضروری تکامل است. بنابراین هنگامی که کودک در غلتیدن، راه رفتن، دویدن، پریدن، دوچرخه سواری، اسکیت و امثال این ها مهارت لازم را پیدا کرد. او می آموزد که با سیستم تعادل خود در راستای محیط پیرامون خود حرکت کند و از لحاظ فیزیکی احساس امنیت در این جهان میکند. گیرنده های حس عمیق و گیرنده های وستیبولار با همکاری هم این امکان را فراهم میکند که کودک هنگام پیاده روی در پیاده رو یا چمن ، قدم زدن در برف ، پرش بر روی تخته شیرجه ، آمدن بر روی سطح آب و شنا کردن ، حرکت خود را تنظیم و تعدیل کند.
هنگامی که درباره مهارت پردازش وستیبولار مراجعین خود فکر می کنید بایستی نسبت به موارد زیر آگاه باشید :
حرکات مراجع شما شبیه چیست ؟ آیا به سمت تجربه کردن حرکات جدیدی چون دوچرخه سواری در پارک می رود یا از آنها پرهیز میکند.
آیا به رفتن به زمین بازی علاقه ای دارد ؟ آیا به صورت فعال با اسباب بازی های موجود مثل تاب یا سرسره بازی میکند ؟ یا بازی با ماسه را ترجیح میدهد ؟
اگر کودک بزرگتر باشد آیا در فعالیت‌های ورزشی شرکت میکند ؟ یا فعالیت‌های نشسته مثل کتاب خواندن یا تماشای تلویزیون را ترجیح میدهد ؟
آیا به باشگاه می رود و یا زمانی را به فعالیت های هوازی اختصاص میدهد ؟
آیا او همیشه سر درد دارد یا به ندرت دچار سردرد می شود ؟ وضعیت تهوع در اتومبیل ؟ دریازدگی ؟
آیا هنگامی که بیش از حد خم میشود احساس گیجی می کند؟
آیا اشتیاق به انجام حرکت دادن دارد ؟ یا به نظر می‌رسد مداوم از آن فراری است ؟
آیا همیشه تنبل و بی حال به نظر می رسد ؟
مشکلات یکپارچگی حس وستیبولار و حسی عمقی، همچنین یگپارچگی حسی وستیبولار و بینایی با انجام تمرینات یکپارچگی حسی در بخش SI کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای صابر قابل درمان و اصلاح می باشد.
حس تعادل در کودکان مبتلا به اختلالات فلج مغزی، اوتیسم، سندروم های ژنتیکی، اختلال پردازش حسی( spd ) و بزرگسالان با ضایعات نخاعی، سکته مغزی، ام اس ، پارکینگسون و تومور های مغزی دچار مشکل می شود. خدمات کاردرمانی کمک بسزایی در درمان این افراد دارد.
حسی درون بدن است که پاسخ های قاعده ای و ضروری عملکرد هایی چون میزان ضربان قلب ، تنفس، فشار خون، گرسنگی، تشنگی ، دما و احساس دفع ادرار را تشخیص میدهد.حس درونی که بر اساس بدن انسان شکل گرفته است، یک کمیت بسیار عالی برای میزان هوشیاری است و تصویر ذهنی ما را از اینکه این دنیا را چگونه درک میکنیم ترسیم میکند و جایگاه ما را در دنیا تعریف می نماید.
نقش بسیار ضروری در سطح انگیزه ، هیجانات ، احساسات و آگاهی از خود بازی دارد. هنگامی که پیام‌های حس درونی انگیزه ما را بالا می‌برند، می‌توانیم با قدرت به کارهایمان ادامه دهیم. برای مثال،مراجعی که نسبت به میزان ضربان‌قلب و میزان فشار خون خود آگاهی داشته باشد میتواند قضاوت کند که در چه مواقعی آهسته گام بردارد و همچنین نیازمند برخی فعالیت هاست تا پاسخهای احشایی خود را کاهش دهد.
مثال هایی از خود آگاهی
اگر فردی نسبت به تب کردن خود آگاهی داشته باشد، او می بایست نسبت به این تب گوش به زنگ باشد و اقدامات ضروری را برای بهتر شدن حال خود انجام دهد.
در بیشتر مواقع بیشتر ما نسبت به ورودی‌های حس درونی آگاه نیستیم، ورودی هایی مانند اینکه سرعت ضربان قلب ما چقدر است یا اینکه سرعت تنفس ما بدون روی دادن حادثه خاصی که آن را افزایش دهد، چقدر است، برای افرادی که نسبت به چنین چیزهایی که به طور غیر ارادی رخ میدهد حساس شده اند (مثل ضربان قلب و تنفس) افزایش تعداد آنها تولید اضطراب در فرد می‌گردد.
مشکلات پردازش سیری و گرسنگی می تواند در نتیجه مشکلات تغذیه و بیماری های خوراکی باشد، کودکان نمی‌توانند زمان دفع ادرار خود را به درستی تشخیص داده و آن را بگویند، این مرحله تا زمانی که کنترل اسفنکترهای خود را در مراحل رشدی به دست نیاورده‌اند اتفاق نمی‌افتاد چرا که آنها نمی توانند احساس اینکه چه زمانی باید به دستشویی بروند را متوجه شوند.
اگر در مورد مهارت های پردازش حس درونی کودک خود فکر می کنید باید نسبت به مواد زیر آگاه باشید :
آیا کودک در فاصله های منظمی احساس سیری یا گرسنگی می کند ؟
آیا می داند چه زمانی تشنه است ؟
هنگام افزایش ضربان قلب در طی ورزش و یا فعالیت های فیزیکی چه اقداماتی انجام میدهد ؟
استفاده از آب جهت درمان مشکلات جسمی در کودکان و بزرگسالان قدمت طولانی دارد. در قرن هجدهم استفاده از آب درمانی aquatic therapy در پزشکی رواج پیدا کرد و اصطلاح هیدروتراپی برای این درمان مطرح شد. تحقیقات اخیر نشان می دهد استفاده از آب درمانی کودکان به عنوان یک مدالیته درمانی می تواند تاثیر بسزایی در کاهش پرخاشگری و کنترل رفتارهای تکانشگری و کاهش بی قراری در کودکان اوتیسم داشته باشد. همچنین آب درمانی در کودکان اوتیسم به افزایش سطح هوشیاری برای درمان کودکان اوتیسم که متعاقبا موجب بهبود توجه و تمرکز و ارتباط چشمی می گردد، موثر است. به علت سطح توجه و دستور پذیری پایین در کودکان اوتیسم لزوم استفاده از آب درمانی به صورت انفرادی و در محیطی با کمترین محرک های مزاحم حائز اهمیت می باشد. لذا جناب آقای صابر در کلینیک کاردرمانی غرب تهران با ایجاد مکانی مختص آب درمانی کودکان اوتیسم و استفاده از درمانگران مجرب به صورت خصوصی به درمان کودکان اوتیسم می پردازند. این مرکز آب درمانی کودکان در تهران و تنها مرکز تخصصی آب درمانی کودکان اوتیسم در ایران می باشد.
فواید آب درمانی برای اوتیسم:
-کاهش حساسیت‌های لمسی: بسیاری از کودکان اوتیسم با مشکلات پردازش حسی روبه‌رو هستند. آب با ایجاد تحریک ملایم، به تعدیل این حساسیت‌ها کمک میکند.
-تقویت تعادل و هماهنگی حرکتی: حرکات در آب به دلیل کاهش فشار گرانش، برای کودکان با اختلالات حرکتی ایده‌آل است.
-کاهش اضطراب و رفتارهای تکراری: محیط آرامش‌بخش آب میتواند استرس را کاهش داده و توجه کودک را افزایش دهد.
تمرینات آب درمانی در کودکان اوتیسم
-تردمیل در آب برای درمان کودکان اوتیسم
راه رفتن در آب
به عقب راه رفتن در آب
راه رفتن بر روی تردمیل با چشم بند
تمرینات هماهنگی حرکتی دست و پا (تمرینات با توپ) بر روی تردمیل داخل آب
به پهلو راه رفتن و تقویت عضلات اداکتور و ابداکتور اندام تحتانی
راه رفتن بر روی تردمیل به صورت مارش جهت تقویت عضلات شکم و خم کننده های ران در آب درمانی
انجام تمرینات همزمان ذهنی حرکتی بر روی تردمیل
با استفاده از این ابزار کودک می تواند در حال راه رفتن در آب درمانی تحریکات حس عمقی را از آب دریافت نموده و با تخلیه انرژی در کودک میزان بی قراری را در کودک اوتیسم کاهش می دهیم. همچنین به علت قوطه وری در آب در ایجاد تصویر بدنی( body image ) در کودک موثر می باشد.
-نودل و تیوپ های مختلف در آب درمانی کودکان اوتیسم
تمرینات تعلیق در آب به صورت رو به شکم، به شت، در حالت چهار دست و پا، ایجاد حالت نشسته در آب
تمرینات تعلیق در آب درمانی با استفاده از چشم بند
تمرینات کنترل رفتار های تکانشی به صورت ایجاد پوزیشن های ثابت
تمرینات کنترل حرکتی توسط نودل جهت کاهش رفتارهای کلیشه ای کودکان اوتیسم
تحریکات وستیبولار خطی و گردشی توسط تیوپ در آب درمانی کودکان اوتیسم
با ایجاد حالت تعلیق در کودک به برطرف شدن مشکلات ناامنی جاذبه ای همچنین بهبود سیستم تعادل( وستیبولار ). کاهش رفتارهای مسچوربیشن( خود ارضایی)، کاهش رفتار های تکانشگری وبیش فعالی ، افزایش تحمل کاری و دستور پذیری و بهبود مهارت های درکی وشناختی و بهبود ارتباط چشمی در کودک اوتیسم کمک می شود.
-تمرینات دمبل در آب درمانی کودکان اوتیسم
نگهش داشتن دمبل های اسفنجی با حالت های گرفتن متفاوت (چهار انگشتی، کف دستی و….) در آب درمانی جهت تقویت و افزایش تحمل عضلات کف دستی و بهبود حس عمقی در انگشتان و دست
ایجاد فشار عمقی در جهت های عمودی و افقی با دمبل داخل آب درمانی موجب کاهش حرکات اضافه و حرکات کلیشه ای در دست می شود و با تویت عضلات بازو و شانه ثبات بالا تنه را افزایش می دهد.
-تمرینات تخته تعادل و مسگری در آب درمانی کودکان اوتیسم
تمرین راه رفتن رو به جلو و عقب گردو شکستم روی تخته تعادل در آب
تمرین به پهلو راه رفتن در آب درمانی به صورت تعادلی
تمرین کنترل حرکات چرخشی تنه
تمرین تقویت رفلکس های تعادلی مچ پا روی مسگری
بهبود مهارت های تعادلی و رفلکس های حفاظتی در کودکان اوتیسم، افزایش سطح هوشیاری کودک، افزایش توجه وتمرکز حرکتی. ایجاد هماهنگی حرکتی در عضلات تنه لگن، زانو و مچ پای کودکان اوتیسم.
تمرینات کششی عضلات در آب درمانی جهت بهبود راه رفتن بر روی نوک پنجه در کودکان اوتیسم
-تمرینات اورال موتور( oral motor ) در درمانی کودکان اوتیسم در آب
فوت کردن با نی های مختلف در آب
بستن لب ها و حبس کردن هوا داخل قفسه سینه جهت افزایش حجم تنفسی در کودک اوتیسم
تولید صدا های مختلف در آب و ایجاد انگیزه تولید گفتار خود انگیخته در کودک اتیسم
تمرینات کنترل عضلات فک وصورت با استفاده از ابزار مختلف جهت کاهش echolalia (پژواک کلام)
این تمرینات موجب افزایش حجم دیافراگمی تنفس و تولید اصوات ، همچنین تقویت عضلات صورت و ایجاد حرکات زبانی و افزایش حس عمقی عضلات صورت و کاهش تیک های صورتی در کودکان اوتیسم می گردد.
-تمرینات پلکان در آب درمانی کودکان اوتیسم
تمرین جفت پا ایستادن روی پلکان
جفت پا پریدن به بالا و پایین
جا به جا کردن پاها به صورت ریتمیک بر روی پلکان در آب درمانی کودکان اوتیسم
عبور از موانع با استفاده از پلکان
تمرین روی یک پا ایستادن
تمرین ایستادن روی پاشنه پا جهت تقویت تعادل کودک اوتیسم
باعث بهبود مهارت های هماهنگی حرکتی در پا ها همچنین کاهش حرکات اضافه در کودک، افزایش سرعت پردازش ذهنی کودک، بهبود مهارت های تقلیدی در کودک اوتیسم ، کنترل هیجانات و افزایش اعتماد به نفس در کودکان اتیسم می شود
بازی های ذهنی در آب درمانی کودکان اوتیسم
گرفتن عروسک های فرو رونده در آب با سرعت های مختلف
دنبال کردن اشیاء معلق در آب با چشم جهت تقویت مهارت های هماهنگی چشم و دست در درمان اوتیسم
گرفتن های دو دستی و تک دستی اشیاء معلق در آب
جمع آوری نی های معلق روی آب در درمان ذهنی کودک اوتیسم جهت افزایش توجه و تمرکز
تمرینات دهانی در آب درمانی کودکان اتیسم موجب افزایش توجه بینایی و هماهنگی چشم و دست، بهبود مهارت های حرکتی ظریف در کودکان می گردد همچنین باعث افزایش سرعت پردازش حرکتی و ذهنی در کودک اوتیسم شده که این امر خود موجب رشد مهارت های ذهنی پیشرفته در کودک می شود.
سوالات متداول:
1- آیا آب درمانی برای کودکان اوتیسم غیرکلامی هم مفید است؟
بله، حتی برای کودکان غیرکلامی میتواند بسیار مفید باشد. آب درمانی میتواند به بهبود تماس چشمی، توجه مشترک و بیان غیرکلامی کمک کند. بسیاری از کودکان غیرکلامی در محیط آب راحت‌تر هستند و این میتواند فرصتی برای برقراری ارتباط از طریق حرکات و حالات چهره باشد.
2- چگونه می‌توانم تشخیص دهم آب درمانی برای کودکم مؤثر بوده است؟
نشانه‌های مثبت شامل کاهش اضطراب، بهبود الگوی خواب، افزایش تمایل به تعامل، پیشرفت در هماهنگی حرکتی و کاهش رفتارهای تکراری است. بسیاری از مراکز از چک لیست‌های استاندارد برای ارزیابی پیشرفت استفاده می‌کنند. والدین نیز باید تغییرات رفتاری کودک را ثبت کنند.
حس عمقی یا حس حرکت یکی از حواس مهم جهت داشتن حرکات متناسب و یکپارچه در بدن است. اگر شما همین الان چشمان خود را ببندید می توانید با یک پیام از طرف دیگران دستان خود را کنار سر قرار دهید یا از دو طرف باز کنید.
مغز شما ممکن است بدون دیدن دستانتان دقیقاً بداند دست شما در چه جایگاهی قرار دارد. آیا می‌توانید به درستی نوک انگشتانتان را دربالای سرتان به هم برسانید؟، می‌توانید کراوات خود را بدون دیدن آن ببندید؟ تایپ کردن بر روی صفحه کامپیوتر با چشمان بسته چطور؟
حس عمیق شما آگاهی شما را نسبت به اجزای بدنتان را بهبود می بخشد، به شما اجازه می دهد که هرقسمتی از بدن خود را در همه زمان ها در مسیر درستی نگه دارید. حس عمقی از گیرنده های حسی موجود در مفاصل، ماهیچه ها، رباط ها و بافت های اتصال دهنده منشا می گیرد که به ما دقیقا می گوید اجزا بدن شما بدون آن که آن ها را ببینید در کجا قرار دارند.
مثال هایی از حس عمقی
هنگامی که شما نشسته اید و این متن را می خوانید، مفاصل، ماهیچه ها و بافت های اتصال دهنده در پاها، لگن و نشیمنگاه شما تحت فشار قرار می گیرند. هنگامی که شما بلند می شوید و راه می روید، شما ماهیچه های ویژه ای را منبسط و بقیه را منقبض کردید، و میزان فشار وارده بر مفاصل بدن خود را تغییر می دهید.
اگر شما حرکات کششی انجام دهید، عضلات خود را کوتاه و بلند می کنید و به صورت اساسی به مقدار بسیار کمی بین مفاصل خود فاصله می اندازید. اگر تشنه باشید به مقداری آب نیاز دارید بنابر این شما برای رسیدن به لیوان درون قفسه سیستم حسی عمقی به همراه سیستم بینایی به شما می گوید که تا چه میزان عضلات بازوی خود را کشش دهید با همکاری چشمتان دقیقا می دانید که چه مقدار نیاز به حرکت دارید. بدین گونه شما لیوان را پر می کنید، حس عمقی درون بازو هایتان افزایش وزن را تشخیص می دهد و نزدیک به پر شدن لیوان به شما هشدار می دهد.
اهمیت حس عمقی در بدن
آگاهی درونی از بدن سبب میشود که همواره یک نقشه ذهنی از وضعیت بدن در فضا داشته باشیم، مانند نوعی ردیابی است که در بدن می سازیم .
این تکامل بسیار زمان بر است اما توانایی بسیار معجزه آسایی است حرکات غیر ماهرانه وسفت و سخت در کودکان تازه متولد شده بسیار قابل ستایش است اما تا زمانی که او بیاموزد اجزای بدنش را در فضای حرکت دهد.
نیازی نیست بگویم که در کودکان، حرکات خام، ریختن شیر، شکستن مداد شمعی، پشت پا زدن به خود و برخورد با مبلمان یا دیگر کودکان در مهد کودک کاملاً طبیعی است. متوقف کردن حرکت قبل از رسیدن به مرحله خطر و پوشاندن لبه‌های تیز، واکنش بسیاری از والدینی است که تازه صاحب فرزند شده اند.
پرورش حس عمقی
زمین بازی یک محیط بسیار خوب برای پرورش مهارتهای حس عمقی است، به دلیل اینکه انجام فعالیت‌هایی چون بالا رفتن از نردبان، پریدن بر روی پل های زنجیره ای، آویزان شدن و یا بالا رفتن از میله های ژیمناستیک و مانند آنهایی را شامل می شود. حرکت بیشتر در محیط و درگیر شدن با مردم، اسباب بازی‌ها، ابزار و اشیا درون محیط، برای آنکه میزان بیشتری از نیروهای خود استفاده کنند بسیار خوب است.
هنگامی که کودک چالش‌های حرکتی جدیدی را می‌آموزد، ابتدا به میزان زیادی وابسته به بینایی برای گرفتن راهنمایی هست، به دقت به انگشتان خود هنگام نوشتن و بستن گره کفش هایش نگاه میکند، به پاهایش هنگام تمرین اسکیت یا رقص می نگرد و هنگام فعالیت پیچ و مهره با چشمان بسته بسیار گیج می شود.
اما پس از اینکه آنها همه کارها را با اعتماد به حس عمیقی انجام می دهند آنها می‌توانند پرتاب توپ را به درستی انجام دهند و یا بدون نگاه کردن به آینه موهای خود را ببافند کودکانی که از اینکه تنها و بدون والدینشان در شب باید به دستشویی بروند در ابتدا گریه می‌کنند و در نهایت می‌آموزند که بدون روشن کردن لامپی به سمت دستشویی حرکت کنند، این کار را وابسته به آگاهی از بدن خود به همراه حافظه فضایی اتاق خواب، راهرو و دستشویی است.
اگر در مورد مهارت پردازش حس عمیقی مراجعین خود فکر می‌کنید بایستی نسبت به موارد زیر آگاهی داشته باشید :
آیا مراجع شما از لحاظ فیزیکی سفت و سخت به نظر می‌رسد و یا حرکت خام دارد ؟
آیا حرکت مراجع با شک انجام میشود یا با قاطعیت ؟
آیا او به بازی‌هایی که نیازمند زور زیاد است علاقه دارد؟ بازی هایی مثل نخ و مهره ، بازی با خاک رس ،؟ لوگو ها و سایر اسباب بازی هایی که باید چیزی را با آنها ساخت ؟
آیا در نوشتن و رنگ کردن فشار زیادی به قلم وارد می‌آورد یا نه ؟
آیا تمایلی به آموزش چالش های فیزیکی جدیدی مثل آموزش اسکیت یا شنا کردن دارد ؟
روش تیچ شیوه های نسبتاً جدید برای آموزش افراد دارای اوتیسم و اختلالات ارتباطی است و در دانشگاه کارولینای شمالی توسط گروهی از متخصصان پایه‌گذاری شده است. تیچ یک سر واژه است و متشکل از حروف اول عبارت درمان و آموزش کودکان دارای اوتیسم ناتوانی ارتباطی است این روش که به روش آموزش دارای ساخت نیز مشهور است برای به وجود آمدن روال طی کرده است :
مطالعات و بررسی اختلالات طیف اوتیسم و آنچه که اتیسم را از سایر اختلالات جدا می کند.
مطالعات و برسی روش های مختلف آموزشی برای انتخاب بهترین و مناسب ترین شیوه آموزش افراد دارای نقایص ارتباطی.
بررسی والدین افراد دارای اختلالات اوتیسم به منظور شناسایی نیازها و خواسته های آنان.
در بررسی های انجام شده بر روی شناسایی ویژگی های انحصاری اختلالات اوتیسم مشخص شد دسته ای از ویژگی ها وجود دارند که این اختلال را از سایر اختلالات رشدی جدا می کند، مثلا اغلب این افراد دارای توانایی ادراک تصویر هستند ولی در ادراک اطلاعات کلامی مشکل دارند.
برسی افراد دارای اتیسم و عکس العمل های آنان نشان دهنده ی توانایی برقراری ارتباط از طریق تصویر بود. بیوگرافی افراد مشهور دارای اتیسم تایید کننده این موضوع است.
ویژگی دیگر میل این افراد به عدم تغییر در محیط و یکسانی روش های برخورد آنان با محیط بود که نشانگر علاقه شدید این افراد به ساختدار بودن پیرامون و شیوه های برخورد دیگران با آنان است .
اصول ماعدد دیگری نیز شناسایی و برسی شد و پس از آن مرحله دوم کار یعنی مطالعه روش های مختلف آموزشی به منظور تدوین مناسب ترین روش آموزش برای این افراد آغاز شد.
در این مرحله شیوه‌های آزاد و فاقد ساخت همراه با محیط های آموزش و دارای ساخت آزمایش شدند و بعد ایجاد تنوع در روش‌ها در برابر یکسانی و عدم تغییر آزمایش شد.
در هر دو حالت مشخص شد که روش‌های غیر کلامی دارای ساخت همراه با را با شیوه‌های نسبت یکسان و فاقد تغییر برای افراد دارای اوتیسم مناسب تر هستند.
در مرحله ارزیابی والدین هدف برسی نظریه هایی بود که والدین و نقایص ارتباطی و شخصیتی آنان را عامل ایجاد مشکل می دانستند.
یافته ها علاوه بر مشخص کردن نیاز های والدین این افراد نشان داد که آنان می‌توانند به عنوان همکاران آموزشی و توانبخشی در بهبودی علائم اوتیسم در کودکان شان نقش پررنگ تری ایفا کنند.
تیچ از برنامه های مداخله است که از مزیت پژوهش‌های دقیق و کنترل شده تجربی برخوردار است. تیج که اغلب به برنامه آموزش ساختارنیز مشهور در سال ۱۹۶۶ به عنوان یک پروژه ی پژوهشی مربوط به کودکان در دپارتمان روانپزشکی دانشکده پزشکی دانشگاه کارولینای شمالی در آمریکا شروع شد.
ویژگی های اصلی این برنامه درک و پذیرش نقاط قوت و ضعف موجود در هر کودک دارای اختلالات طیف اوتیسم است. تا کید اصلی این برنامه بر ساخت دهی محیط زیست به منظور انطباق آن با ویژگی هر فرد دارای اختلالات طیف اتیسم است. به علاوه در این روش ساخت دهی محیط به نحوی که باعث بهبودی عملکرد های آموزشی و رفتاری فرد می شود.
تاکید برنامه آموزشی تیچ بر رشد فردی و برنامه خانواده محور بر اساس ویژگی ها و پرونده های یادگیری هر کودک دارای اختلالات طیف اوتیسم ، به جای استفاده از یک برنامه درسی استاندارد است.
آموزش دارای ساخت شامل تغییر ساختار فیزیکی محیط کودک است برای مثال ارائه کار در قالب سیستم های انحصاری و جدا سازی فعالیت گروه با مشخص کردن حدود و مرزهای فیزیکی و بصری به منظور تسهیل یاد گیری و به حداقل رساندن عوامل و محرک های مخل دقت بینایی و شنوایی و ایجاد کننده ی حواس پرتی علاوه بر این آموزش دارای ساخت و همچنین شامل ایجاد یک نقطه شروع و پایان برای هر وظیفه و کمک به قابل فهم و پیش بینی کردن فعالیت های کودک به کمک دستکاری در محیط و جهت دهی محیطی به فعالیت های فرد است برای مثال با قرار دادن فعالیت مورد نظر در آغاز و شروع کار در یک سینی که در سمت چپ کودک قرار داده می شود و گذاشتن فعالیت انجام شده و یا کار به پایان رسیده بر روی سینی در سمت راست.
علاوه بر این بر اساس شواهد پژوهشی موجود مینی بر وجود برتری در توانایی ادراک بصری افراد دارای اتیسم در مقایسه با ناتوانی و ضعف این افراد در پردازش و محرک های شنیداری، برنامه تیچ سعی دارد به کودک دارای اختلالات طیف اوتیسم با استفاده از تصویر نشان دهد چه فعالیت‌هایی در چه توالی روی می‌دهند.
برنامه های بصری همچنین برای حمایت از انتقال کودک از فعالیتی به فعالیت دیگر استفاده میشود. هدف اولیه و نخستین برنامه تیچ ارائه حمایت آماده سازی کودکان دارای اتیسم و سایر اختلالات مرتبط با آن به منظور انجام فعالیت‌های موثر در خانه، مدرسه ، و جامعه توصیف شده است تاکید برنامه بر توانمندسازی افراد دارای اختلالات طیف اتیسم و اعضای خانواده آنان با استفاده از کم ثر کردن دشواری‌های رفتارهای ناشی از وجود این دسته از اختلالات است.
اصول و مفاهیم هدایت کننده برنامه تیچ در ادامه مطلب به طور خلاصه ذکر شده اند:
بهبودی سطح سازگاری : ارتقاء سطح مهارت با استفاده از تعدیل محیط و ایجاد تغییر در آن به منظور جبران ناتوانی ها.
همکاری والدین : والدین با مختصصان هماهنگی می‌کنند و در اصل همکار _ درمانگر فرزندان خود خوانده می شوند علت این امر تداوم برنامه در منزل و توسط والدین است.
ارزیابی به منظور تدوین برنامه مداخله ای انفرادی : ارزیابی مهارت های مورد نیاز فرد را مشخص می کند و برنامه ی مداخله‌ای به منظور جبران نقص در این مهارت‌ها تدوین می شود. فرم ارزیابی خاصی توسط برنامه ریزان تیچ به نام پرونده روانی آموزشی تیچ یا پی . ای . پی . وجود دارد همین شیوه ارزیابی درباره والدین و افرادی که برای دوره‌های آموزشی تیچ ثبت نام کرده‌اند اجرا میشود.
اصول برنامه تیچ :
اصول کلی تشکیل دهنده روش تیچ را می‌توان با توجه به نکات زیر خلاصه کرد
آموزش ساختدار : بررسی‌ها نشان داده‌اند که کودکان و بزرگسالان دارای اختلالات طیف اتیسم از محیط آموزشی دارای ساختار مشخص و عینی بیشتر یاد میگیرند تا نظامی فاقد ساخت و آزاد.
درمان رفتاری و شناختی : روش‌های آموزشی به وسیله نظریه های شناختی و رفتاری هدایت می شوند واغلب این نظریه‌ها بر این باور هستند که رفتارهای چالش برانگیز افراد دارای اختلالات طیف اتیسم ممکن است در مشکلات ادراکی و شناختی آنان ریشه داشته باشد.
آموزش کل نگر: آموزش بر اساس این روش کل فرد را در بر می گیرد و تنها بر رفتار و یا ارتباط آنان تاکید ندارد بلکه کلیت شخصیت و عملکرد هایشان را در یک زمینه مشخص مورد بررسی و مداخله قرار میدهد.
برنامه تیچ تاکید ویژه ای بر موارد زیر دارد:
تاکید بر ارتباط بصری ( تصویر و نماد) به منظور تکمیل زبان گفتاری فرد.
در نظرگیری مکان خاص به عنوان پایگاه کاری فرد به منظور کم کردن عوامل برهم زننده تمرکز و آرامش فرد
تدوین برنامه‌های خاص به نحوی که فرد قادر به پیش بینی ارائه مطالب و نحوه ارائه آنها به وی باشد و از گام بعدی هر فعالیت و یا حرکت بعدی مربوط به آن آگاه باشد. این برنامه با ارزیابی آغاز می شود توصیف موارد به شکل نسبتا تفصیلی میتواند برای آغاز کنندگان برنامه مفید باشد.
سوالات متداول:
1-چرا در روش تیچ از تصاویر زیاد استفاده میشود؟
چون بسیاری از کودکان اتیستیک پردازش بصری قوی‌تری نسبت به پردازش کلامی دارند و تصاویر به درک بهتر دستورات و برنامه‌ها کمک میکند.
2-روش تیچ بیشتر بر چه مهارت‌هایی تمرکز دارد؟
روی استقلال فردی، انجام تکالیف، مدیریت زمان و کاهش اضطراب از طریق پیش‌بینی‌پذیر کردن محیط تأکید میکند
کلمه توجه قسمتی از دایره لغات روزمره ما می باشد. ما به جزئیات توجه می کنیم. یا سعی میکنیم بین یک پیشخدمت زن و مرد تفاوت قائل شویم. این مسئله شرح می دهد که چگونه ما با توجه به عنوان بخشی از اعمال و رفتارمان آشنا شویم.
توجه ، عمل زود هنگام در فرآیند شناختی است. که هم ویژگی های مهم در محیط را انتخاب کرده و هم سایر ویژگی ها را در حالی که به صورت مداوم شرایط را برای تغییر مورد بازبینی قرار می دهد نادیده میگیرد. مغز آنچه را که باید بشنویم و آنچه را که باید لحظه لحظه ببینیم انتخاب می کند.
درحالی که چندین گفتگو همزمان انجام میگیرند. روی یکی از آن ها تمرکز می کنیم . با این حال ممکن است سایر گفتگو ها را نیز مورد بازبینی قرار دهیم و زمانی که نام خودمان را شنیدیم واکنش نشان دهیم.
گاهی حواسمان توسط یک محرک غیر منتظره مثل یک صدای بلند پرت می شود. توجه انتقالی به یک مکان متفاوت ممکن است حرکت سر و چشم ها را درگیر سازد یا گاهی میتواند بدون حرکت چشم ها انجام گیرد.
اگر تلفن زنگ بخورد ، ما انتقال توجه را از تکلیفی که انجام می دهیم به تلفن خواهیم داشت انتقال توجه برای انعطاف پذیری در رفتار و عمل مهم است. همین طور توانایی حفظ توجه به یک چیز در طول دوره ای از زمان برای تکمیل فعالیت ضروری می باشد.
ما فعالیت هایی را که به خوبی آموخته ایم با سطوح پایینی از پردازش توجه را به صورت خودکار انجام می دهیم . اگر همان فعالیت ها در یک اتاق پر سر و صدا یا یک محیط ناآشنا انجام شوند سطوح بالایی از توجه مورد نیاز است.
بسیاری از افراد در حالی که رادیو گوش می دهند، می توانند رانندگی کنند ، اما در هنگام استفاده از گوشی ممکن است رانندگی ایمن نباشد بنابراین در بعضی از کشورها استفاده از موبایل ممنوع است این تفاوت اختلاف میان نیاز های توجهی دو فعالیت را نشان می دهد.
توجه می تواند به صورت درونی ایجاد شده و به هوشیاری برسد در حالی که ما روی تفکرات و برنامه تمرکز می کنیم این ها می توانند با محرکات خارجی رقابت کنند که اغلب سبب کاهش توجه می شود.
حل مسئله و عملکردهای هوشی اغلب به عنوان (عملکرد های اجرایی ) شناخته می شوند و یک جزء توجهی بزرگ دارند. پردازش توجه می تواند به صورت سلسله مراتبی در نظر گرفته شود که هر سطح به سطح پایین‌تر از خودش وابسته است.
سطح پایه و برانگیختگی و گوش به زنگی هستند که شرایط ما برای آمادگی جهت عمل می باشد و توانایی ما را برای انتخاب اطلاعات وابسته و انتقال توجه از یک شی به دیگری حمایت می‌کنند بالاترین سطح پردازش کنترل شده است که توجه را حفظ کرده و انتخاب پاسخ های رقیب را مهار میکند یکپارچگی سیستم توجهی به عنوان یک پیش نیاز برای عملکرد موثر سایر سیستم های شناختی مثل حافظه و عملکرد های اجرایی در نظر گرفته میشود و به عنوان یک یک سال و نیم برای عملکرد شناختی می باشد بنابراین یک عملکرد ضروری برای ارزیابی در مراحل اولیه توانبخشی است.
اجزای توجه روزمره :
در هر زمانی ، اجزای توجه به روش‌های گوناگونی توصیف شده‌اند. اجزای توجه شامل:
برانگیختگی(هوشیاری) ، توجه انتخابی ، توجه مداوم ، گوش به زنگی ، توجه انتقالی ، متناوب و توجه تقسیم شده چند تکلیفی .
همچنین توجه مشارکتی را نیز مدنظر قرار می‌دهند ، برای مثال زمانی که یک کودک و والد با هم به یک اسباب‌بازی توجه نشان می‌دهند.
برانگیختگی یا هوشیاری (Arousal)
شرایط پاسخ به محرک حسی یا تحریک کننده و در نتیجه فعالیت فیریولوژیکال چند شبکه می باشد شامل نواحی پری فرونتال ، سیستم فعال رتیکولار صعودی و سیستم انتقال دهنده های عصبی .
برانگیختگی تونیک تغییر در سطح برانگیختگی از خواب به بیداری همزمان با ریتم روزانه می‌باشد. تغییرات محیطی ، برای مثال طلوع خورشید در اتاق خواب ، فعالیت کورتیکال را تحریک کرده و سطح برانگیختگی(هوشیاری) را تا سطح بیداری بالا می‌برد.
برعکس آن زمانی رخ میدهد که محرکات موجود در محیط کاهش می‌یابد و ما به خواب می‌رویم هوشیاری فازیک تغییر سریعتر در برانگیختگی می‌باشد. و در پاسخ به نیازهای فعالیت رخ میدهد سطح هوشیاری به پیچیدگی تکلیف و شرایط محیطی وابسته اند سطوح بالای توجه مورد نیاز تکالیف می باشد که کنترل حرکات ظریف را مورد استفاده قرار داده یا اجزای تصمیم گیری مهمی دارند.
اگر محرکات محیطی تهدید کننده باشند یا یک پاسخ سریع مورد نیاز باشد، برای مثال عبور از یک جاده شلوغ ، هوشیاری افزایش می یابد.
زمانی که هوشیاری پایین باشد موجب پاسخ ضعیف به محرک های محیطی شده و کنترل حرکتی را کاهش می دهد. در سطح متوسط برانگیختگی ما هوشیار و آماده برای عمل هستیم.
افزایش هوشیاری به سطوح بالا باعث بروز رفتار غیر سازمان یافته و ایجاد عملکرد نامناسب می گردد در کودکان اتیسم به علت هوشیاری (برانگیختگی) پایین کودک به محیط عکس العمل نشان نمی‌دهد اما سطح بالای برانگیختگی در کودکان بیش‌فعال باعث بروز رفتارهای خرابکارانه و نامناسب اجتماعی می گردد.
ایجاد سطح هوشیاری (برانگیختگی) متعادل پیش نیاز یک توجه متناسب است.
حس بینایی در رشد آنتوزنیک( مسیر تکامل مورد انتظار از کودک) و فیلوژنیک( مسیر تکامل انسان در طول زمان) یکی از حواس پایه است. با تکامل و پیچیدگی سیستم عصبی عملکرد بینایی نیز یچیده تر خواهد شد. همانطور که سیستم بینایی در حفاظت و بقای حیوانات نقش بسزایی دارد در انسان نیز هنگام تجربه استرس یا صدمه، به آگاهی اولیه و عملکرد حفظ حیات کمک خواهد کرد.
در حالیکه در انسان بینایی با سایر حس ها، هیجان و حافظه نیز در ارتباط است و نهایتا به ادراک می انجامد. مناطق مغزی مربوط به بینایی برای تکامل به تجربه مناسب نیازمند هستند.
برای درک ارتباط حس بینایی با تجربه های بدنی مانند ارتعاش، حرکت، بو، لمس، موارد زیر را تصور کنید:
مخمل
خز خرگوش
شربت چسبناک
راه رفتن در گل
پرش از روی بام
سر خوردن روی روغن
آیا موارد فوق را لمس کرده اید یا با لمس آنها دست را پس کشیدید؟ آیا هیجانات در واکنش شما دخیل بودند؟
اهمیت حس بینایی
تصور اجسام و موقعیت های تجربه شده بسیار آسان تر از مواردی است که هرگز آنها را تجربه نکرده اید. در سال های ابتدایی زندگی، یادگیری از طریق حس بینایی صورت می گیرد و ادراک بینایی از بدو تولد نوزاد پایه گذاری می شود.
درک مفاهیم بالا، پایین، زاویه، افقی، عمودی، بسته، دور، سخت، زبر، سرد و گرم بودن اشیاء ابتدا با لمس تجربه می شوند سپس با تفسیر بینایی یکپارچه می شوند.
همچنین چگونگی حرکت نوزاد توسط مراقبین (در آغوش گرفتن، حمل با کریر یا کوله) بر درک نوزاد از جهت یابی و جاذبه موثر بوده و در تکامل بینایی نقش خواهد داشت.
با استقلال در تعادل و حرکت کودک می تواند آزادانه به کشف محیط بپردازد و ارتباط بهتری بین تجربه های حس لامسه و درک فضایی شکل بدهد. در اغلب کودکان، تکامل بینایی مطابق مراحل شناخته شده شکل می گیرد.
تکامل حس بینایی در نوزادان
جنین به مدت 9 ماه ، در محیطی پر از آب ، گرم، ایمن و آسوده زندگی می کند و در محیط رحم ارتعاش، صدای ضربان قلب قوی و نور بسیار اندک را تجربه می کند. بنابر این حس های شنوایی و لامسه زودتر از حس بینایی تکامل می یابند.
از بدو تولد تا 7 هفتگی کودک مجذوب نور و الگو ها می شود و بینایی با نور پرورش می یابد.تشخیص الگوی چهره مراقبین در فاصله حدود اینچ از صورت نوزاد واضح است و در فاصله بیش از این تار دیده می شود.نوزاد به حرکت اجسام بیش از شکل آنها آگاه است. کودک برای دریافت حس امنیت به لمس، در آغوش گرفته شدن توسط مراقبین نیاز دارد.
از 2 ماهگی تا 4 ماهگی درک عمق و هماهنگی چشم و دست شروع به شکل گیری می کند.کودک از تکان دادن جغجغه و جستجوی اشیاء لذت می برد.اسباب بازی ها را در دست نگه می دارد و به دهان می برد.
در 5 تا 8 ماهگی کنترل عضلانی کلی بدن شکل می گیرد
تقریبا در 8 ماهگی کودک با چهار دست و پا رفتن محیط را کشف می کند. میدان دید کودک از 10 اینچ به 24 اینچ گسترش می یابد. با کامل شدن مهارت های ظریف دست کودک امکان جستجو و کشف اشیاء کوچکتر را پیدا می کند. با بدست آوردن کنترل عضلات چشم در این دوره انحرافات اولیه چشم نوزاد( لوچی) از بین می رود.
در 9 تا 18 ماهگی کودک می تواند تا فاصله 4 فوت را ببیند. کودک مهارت راه رفتن را کسب می کند و انواع مختلفی از شکل ها و بافت ها را جستجو می کند، با اشیاء برج می سازد ، آنها را در محفظه می اندازد و خط خطی می کند.
تا 13 ماهگی میدان دید کودک تا 10 فوت گسترش می یابد و آگاهی پیرامونی به تدریج وسیع تر می شود.توانایی دویدن پریدن و شوت کردن و گرفتن را بدست می آورد و مهارت های ظریف مانند باز کردن در بطری ، چیدن پازل های ساده،تقلید گرفتن مداد و لباس پوشیدن را کسب می کند.
در 3 سالگی کودک می تواند 10 تا 16 فوت دورتر را ببیند.
یک کودک 4 ساله می تواند فاصله 16 تا 20 فوتی را ببیند.
در 5 سالگی دید پیرامونی وسیع تر شده و درک عمق به 20 فوت می رسد.
در اغلب موارد یک کودک 5 ساله توانایی قیچی کردن، تا کردن کاغذ، گره زدن ، بستن دکمه و رنگ کردن بین خطوط را دارد.
رشد و تکامل حس بینایی در بلوغ کودک و آمادگی برای مهارت های مربوط به مدرسه حیاتی است و باعث تکامل مهارت های بینایی حرکتی، درک روابط فضایی، شکل گیری استقلال و توانایی مراقبت از خود در کودک می شود.
تمرینات کاردرمانی در حیطه اتاق تاریک کمک بسزایی در تسهیل رشد مهارت های بینایی در کودکان می کند.
دیس آرتری یا دیز آرتری چیست؟ دیزآرتری به نوعی از اختلال گفتاری اطلاق می گردد که ناشی از آسیب عصبی-عضلانی باشد. در این اختلال چهارجانبه اصلی گفتار یعنی تولید، آوا سازی، تنفس، تشدید دچار آسیب می شود. در اغلب انواع دیزآرتری سرعت بیان گفتار دچار اختلال می گردد و فرد مبتلا قادر نیست که کلمات را با سرعت و دقت بالا بیان کند. در این اختلال، گفتار فرد از روانی کافی و طبیعی برخوردار نیست و جریان گفتار از شکل عادی خارج میشود. گفتاردرمانی دیزآرتری یکی از درمان های مهم در دیس آرتری می باشد. مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر در زمینه گفتاردرمانی دیز آرتری به صورت کاملا تخصصی فعالیت می نماید. استفاده از تکنیک های مختلف درمانی و بهرگیری از امکانات و ابزار روز دنیا به درمان این بیماران کمک بسزایی می نماید. خدمات گفتاردرمان در منزل نیز از دیگر خدمات مفید این مرکز می باشد.
دیز آرتری و مکانیسم گفتاردرمانی
گفتار یک فعالیت حرکتی است که ما انسان ها به وسیله آن افکار و احساساتمان را در پاسخ به محیط و کنترل آن بیان می کنیم.
فرایندهای عصب شناسی بیان گفتار طبیعی نیازمند هماهنگی تعدادی از متغیر های زیر است:
فرایندهای زبانی – شناختی: افکار، احساسات و عواطف برای برقراری ارتباط به شکل یک نیت یا قصد در می‌آیند و بر اساس قواعد زبان به گفتار تبدیل میشوند.
برنامه ریزی حرکتی گفتار: پیام کلامی که نیت بیان آن را داریم باید برای اجرای عصبی عضلانی برنامه ریزی و سازماندهی شود.
اجرای عصبی عضلانی: دستگاه های عصبی و محیطی و مرکز باید برای دستگاه ها و اندام های مختلف تنفسی (ریه ها) آواسازی (حنجره) تشدید (حفرات و مسیر هوایی دهان و بینی( و تولیدی (لبها ،زبان و فک) رشته‌هایی از اعصاب را بفرستد تا این اندامها در دستگاه‌ها بتوانند حرکات لازم برای ایجاد گفتار را اجرا کنند.
این شیوه عصب رسانی به اندام های گفتاری همانند سیم کشی برق یک ساختمان است که با ایجاد اختلال یا قطعی در یکی از مسیرهای رشته سیم ها (عصب ها ) ممکن است باعث ایجاد اختلال در دریافت کننده نهایی (اندامهای هدف شود.)
انواع دیز آرتری چیست؟
دیز آرتری یک اسم کلی برای یک سری از اختلالات گفتاری است که ناشی از آشفتگی در کنترل عضلانی مکانیسم گفتار است که به علت آسیب به سیستم عصبی محیطی و مرکزی ایجاد شده است. پس می‌توان از این تعریف نتیجه گرفت که منشاء اختلال دیز آرتری آسیب سیستم عصبی است و چون اجرای عصبی عضلانی دچار اختلال میشود پس یک اختلال حرکتی است و ممکن است روی صحت، دقت، سرعت و زمان بندی دامنه و قدرت عضلات درگیر در گفتار تاثیر بگذارد.
انواع دیزآرتری:
دیز آرتری شل (Flaccid)
دیز آرتری سفت (Spastic)
دیز آرتری عدم تعادل ( Ataxic)
دیز آرتری کم جنبشی (Hyporkinctic)
دیز آرتری بیش جنبشی (Hyperkinetic)
دیز ارتری نورون محرکه فوقانی یک طرفه(UUMN)
دیز آرتری ترکیبی
راهنمایی های لازم: مراجعین محترم و والدین دقت نمایند که تمریناتی که درمانگر ارائه می نماید را با دقت دنبال و اجرا کنند. برای درمان نقص های حرکتی و یا آبریزش های دهانی (Drooling ) باید تمرینات را به صورت منظم و با برنامه پیگیری نمایید. تمرینات بستگی به اینکه کدام ناحیه درگیر باشد با هم متفاوت است. ممکن است تمرینات بیشتر روی سیستم تنفسی یا اینکه روی سیستم آواسازی (حنجره) و یا روی سیستم های تشدید و تولید صدا های گفتاری (زبان و لب و فک) و یا روی ترکیب دو یا همه ی سیستم ها تاکید کند.
گفتاردرمانی دیزآرتری نقش بسزایی در درمان دیز آرتری اختلالات ایفا می کند. گفتاردرمانان با تجربه مرکز ما با استفاده از امکانات و تکنیک های درمانی مختلف و به روز دنیا سعی در حل مشکلات این کودکان دارند. در این مرکز تیم درمانی به صورت گروهی در زمینه کاردرمانی، گفتاردرمانی و روانشناسی مشغول به ارائه خدمات درمانی می باشند. نکته قابل توجه این است که کلینیک کاردرمانی دکتر مهدی صابر نظارت کامل بر تمام حیطه های درمانی داشته و سعی در انجام کار گروهی بین اعضای تیم درمانی دارند. برای مطالعه درباره مشکل بیرون آمدن زبان و شلی زبان بر روی لینک کلیک کنید.
گزارش موردی از بیمار دیزآرتری
«ب» پسری هشت ساله است. مادر در دوران بارداری مشکلی نداشته و کودک به طور طبیعی به دنیا آمده است، چهار روز پس از زایمان نوزاد تب بالایی داشته و هنگام انتقال به بیمارستان دچار تشنج و خروج کف از دهان و کبودی شده است که به کمک دستگاه شوک به وضع طبیعی برگشته است.
کودک مهارت های حرکتی و گفتار و زبان را با تاخیر کسب کرده است و مبتلا به دیس آرتری می باشد. «ب» در حرکت دادن زبان به طرفین، بالا و پایین ناتوان است و در حرکت دادن سریع و متوالی اندام های گویایی مشکل دارد و سرعت و دقت کافی را ندارد. وضوح گفتار کودک پایین است. همچنین در انجام حرکات ظریف (الگوی مداد گرفتن،بستن دکمه ها) و حرکات درشت (راه رفتن و ایستادن) چطور درست و دقیق مشکل دارد. حجم تنفسی کودک محدود است و در حین صحبت کردن با کمبود هوا مواجه میشود. الگوی تنفس او نیز نادرست و ناکارآمد است (الگوی تنفس شانه ای).
جلسه گفتاردرمانی در دیزآرتری با بررسی نمونه گفتار کودک آغاز می شود. نمونه گفتار آوانگاری شده این کودک در حین توصیف تصویر به همراه متن اصلی و ( دیادو) در زیر آمده است (عکس ها با خطوط تیره نشان داده شده است).
متن هدف: پسر از نردبان بالا رفته،می‌خواهد گلابی بکند_زنبور بینی گربه را نیش زده است_دختر سبد سیب را بلند کرده و بالای سر برده است_باغبان بیل می زند.
ویژگیهای نمونه صوتی بیمار دیز آرتری و گفتاردرمانی دیزآرتری
مقطع مقطع بودن گفتار
اشکال در تولید صدای «ر» و صدای « پ»
تولید کند و بی مهارت
عبارات کوتاه و حجم تنفسی کاهش یافته
آهنگ گفتار بهم ریخته و تکیه گذاری های نادرست
ناروانی ناشی از ضعف عضلانی
کم بودن سرعت گفتار
کودک به دلیل آسیب عصبی در اجرای دقیق حرکات ناتوان است و از آنجایی که گفتار پیوسته به اجرای دقیق، منظم و متوالی برنامه ریزی های انجام شده در مغز نیاز دارد، آسیب به آن، منجر به علائمی مثل منقطع بودن گفتار، تولید کند و غیر ماهرانه می گردد که در گفتار این کودک شنیده می شود.
از آنجایی که کودک در اجرای حرکات متوالی مشکل دارد در تولید صدای «ر» نیازمند زنش های متوالی و پشت سر هم زبان به سقف دهان است، ناتوان می شود.
همچنین ضعف عضلانی موجود در اندامهای گویای کودک باعث می شود کودک در انسداد مورد نیاز برای صداهای انسدادی مثل «د» و «پ» ناتوان باشد و منجر به بروز ناروانی در گفتار و یا تولید های اشتباه شود.
گفتاردرمانی در دیزآرتری، در زمینه افزایش حجم تنفسی کودک ، آموزش برنامه ریزی برای گفتار و تقویت عضلات دهان و زبان و آموزش حرکات مجزای زبان فعالیت می کند و تلاش می کند با بهبود روانی گفتار احساس بهتری را در طول گفتار در کودک بوجود آورد. گفتاردرمانی در منزل نیز از دیگر خدمات مرکز می باشد که در درمان دیزآرتری موثر است.
سوالات متداول:
علت دیز آرتری چیست؟
دیزآرتری به نوعی از اختلالات گفتار اطلاق می گردد که ناشی از آسیب عصبی-عضلانی باشد. که به علت آسیب به سیستم عصبی محیطی و مرکزی ایجاد شده است. پس می‌توان از این نتیجه گرفت که منشاء اختلال دیزارتری آسیب سیستم عصبی است و چون اجرای عصبی عضلانی دچار اختلال میشود پس یک اختلال حرکتی است.
2. دیز آرتری چه مشکلی در گفتار به وجود می آورد؟
این بیماری ممکن است روی صحت، دقت، سرعت و زمان بندی دامنه و قدرت عضلات درگیر در گفتار تاثیر بگذارد . جنبه های مختلف گفتار نظیر تولید، آوا سازی، تنفس، تشدید دچار آسیب شود. گفتاردرمانی دیزآرتری می تواند در بهبود روانی گفتار و تقویت تولید گفتار موثر باشد
