یکپارچگی حسی و اختلال نوشتن|درمان اختلال نوشتن| درمان اختلال یادگیری| کاردرمانی پاسداران

 دست خط مناسب یک مهارت ضروری است که دانش آموزان باید به آن دست یابند تا خواسته‌های مدرسه ای پایه در مدرسه ابتدایی را برآورده سازند. یک تقابل و هماهنگی مداوم بین اجزای حسی، زبانی، درکی و حرکتی باعث می­شود که این یک فعالیت خیلی پیچیده باشد، که سبب می­شود برخی از دانش آموزان با وجود تلاش زیاد با معلم خود در زمینه دست خط به چالش رسیده و منجر به تشخیص اختلال در نوشتن می­گردد.مرکز توانبخشی دکتر صابر در زمینه درمان اختلال یادگیری و بخصوص اختلالات نوشتن به صورت حرفه ای فعالیت می نماید. خدمات گسترده مرکز از فبیل کاردرمانی حسی، اتاق تاریک بینایی، اتاق مهارت های شنیداری، سنسنوری روم، کاردرمانی دست، گفتاردرمانی اختلال یادگیری، آموزش درمان اختلالات یادگیری و… موجب بهبود مهارت های اجرایی کودکان و تسریع روند یادگیری در آنان می گردد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

بیشتر از ۳۰ درصد وقت دانش آموزان روی فعالیت حرکات ظریف صرف می­شود و رایج ترین فعالیت در دست خط است. بنابراین مهارت در دست خط یک کلید مهم برای موفقیت در مدرسه می­باشد. کیفیت دست خط بستگی به خوانایی و سرعت نوشتن کلمات دارد. در همه جا از 5 تا بالای ۲۵ درصد دانش آموزان مشکلات دست خط را نشان می­دهند. هنگامی‌که شما اجزاء دست خط را تجزیه و تحلیل می­کنید به آسانی می­بینید که چرا بیشتر دانش آموزان در یادگیری نوشتن، نوشتن افکارشان روی کاغذ و یادداشت برداشتن مشکل دارند.

برای بهبود دست خط لازم است که دانش آموزان موارد زیر را دنبال کنند:

• تنه، شانه، تون عضلانی بالای بازو، قدرت و ثبات که بدن را هنگامی‌که مغز و دستها مشغول­اند ایمن نگه دارند.
• دقت بینایی و مهارت­های (چشمی‌– حرکتی) که چشم­ها را قادر می­سازند تا واضح تر ببینند، خطوط را بخوانند و از نزدیک به دور تمرکز کنند و هنگام یادداشت برداری دوباره به حالت اول برگردند.
• درک بینایی و مهارت­های حافظه بینایی، شکل­های دایره­ای، عمودی، افقی و مورب را در ارتباط دقیق با یکدیگر در فضا درک و تولید می­کنند.
• توانایی و مهارت حرکات ظریف از بازخورد حس عمقی از مفاصل انگشتان و عضلات استفاده می‌کند تا نیروی عضلانی و فشار مفصل را درجه بندی کند.
• توانایی برای یکپارچه سازی مهارت­های بینایی با مهارت­های حرکتی همانطور که نویسنده‌ها از بینایی استفاده می­کنند تا حرکات دست را هدایت کنند و حروف دقیق و خوانا را شکل دهند.
• مهارت­های شناختی از قبیل این که تصمیم بگیرد چه بنویسد. سازماندهی افکار و سپس تمرکز کردن مدت دار تا اینکه فعالیت نوشتاری تکمیل شود.
• آگاهی واجی که به عنوان شنیدن، تشخیص دادن و دستکاری تعریف شده اند. صداهای افراد در کلمات بیان شده واج نامیده می­شوند که برای تولید کلمات و جملات در شکل نوشتاری، ضروری­اند. مشکلات در پردازش حسی باعث می­شود دست خط یک مورد چالش برانگیز باشد. در این خصوص ممکن است موارد زیر را شامل شود:
• حساسیت بینایی به نور مخصوصا نور خیره کننده، نور اذیت کننده و نور فلوئورسنت.
• فشار بیش از اندازه به بینایی که پرینت­های کم رنگ و یا خط­های نامنظم یک صفحه، شلوغی لغات صفحه و یا حساسیت کنتراست که لغات مشکی رنگ بر روی کاغذ سفید را متحرک جلوه می­دهد سبب آن می­گردد.
• حساسیت به لمس کاغذ، ابزار نوشتن و سطح نوشتن
• حساسیت شنیداری به صدای معلم، صدای نوشتن دیگر دانش آموزان و صداهای محیطی

 راه ­های کلیدی برای یکپارچگی حسی در کودکان با اختلال نوشتن

• آماده کردن بدن و مغز برای نوشتن

علاوه بر فعالیت­های حرکتی که قبلا در این مطرح شد، معلمان می­توانند دانش آموزان را از هر سنی آماده نوشتن کنند. از طریق وادار کردن آنها به نوشیدن کمی‌آب، خوردن چیزهای ترد، آدامس جویدن و شرکت در فعالیت­هایی برای گرم کردن قسمت بالایی بدن از قبیل:

• بالا انداختن شانه‌ها: صاف بایستید،شانه‌هایتان را به بالا بکشید به سمت گوش‌هایتان و سپس آنها را سمت عقب و پایین رها کنید این تمرین را ۵ مرتبه انجام دهید و درآخر شانه‌ها را در پایین نگه دارید.
• دایره کشیدن: شانه‌ها را پایین نگه دارید، دست­ها را مستقیم به اطراف بدن ببرید تصور کنید که شما دو تا قلم مو با رنگ مورد علاقه­تان را در دست نگه داشته­اید و در دو طرف اتاق دایره نقاشی کنید. این کار را در جهت عقربه‌های ساعت ۵ تا ۱۰ بار انجام دهید و سپس ۵ تا ۱۰ بار در خلاف جهت عقربه‌های ساعت انجام دهید (5 بار برای کودکان کوچک­تر و ۱۰ بار برای دانش آموزان بزرگتر)
• ضربه ­های انگشت کاراته به منظور قوی کردن دست­ها و بازوها و آگاه سازی بدن، دست­ها را بطور مستقیم بکشید کف دست­ها به سمت پایین باشد به صورت تناوبی و یکی در میان مشت کنید و بطور کامل انگشت­ها را باز کنید ۱۰ بار و سریع انجام دهید سپس کف دست­ها را به سمت بالا برگردانید و ۱۰ بار انجام دهید. به عنوان فعالیت قبل از نوشتن عالی است.
• نوارهای حبابی را با نوک انگشت بترکانید یا نوارهای بزرگتری را به دیوار بزنید و از دانش آموز بخواهید که با هل دادن آنها حباب­ها را بترکاند. کودکان همچنین می­توانند حباب­ها را با پا روی زمین بترکانند.
• مدل­های خمیربازی و گل خمیر نقاشی برای وارد کردن ورودی­ های حس عمقی و لامسه به انگشت­ها، مچ‌ها و بازوها در کودکان کوچکتر بسیار عالی می­باشند.

خمیرهای خوب و مستحکم مقاومت­های بیشتر و ورودی حسی مناسب تری را برای دانش آموزان بزرگتر پیشنهاد می­کنند.

• ترکاندن مهره­ ها و ضربه­ های ناگهانی به اسباب بازی ­ها مخصوص پیشنهاد می­شود والدین مهره‌ها را برای ترکاندن تهیه کنند. پازل دوخت و ترکاندن مهره ­های پارچه­ای و فعالیت­ هایی برای دانش آموزان بزرگتر از قبیل مهره­های ترکاندنی DNA مناسب می­باشد.

دیگر اسباب بازی­های عالی که آمادگی حرکتی خوبی برای کودکان اختلال یادگیری را فراهم می­کنند شامل:

توپ کششی و پازل دوخت بازی سوزنی، مهره­های جاسازی، چوب غذا خوری چینی به شکل حیوانات،چوب ماهیگیری و دیگر اسباب بازی­های مرتبط با برداشتن اشیا کوچک شامل:

نخ و مهره دوز­ بازی، مازها، میله­های قلاب بافی، میخ و چکش، (ماژیک­ها یا مدادرنگی‌ها)، جواهرات وصل کردنی برای مهارت­های قیچی کردن و خیلی چیزهای دیگر

بکارگیری یک رویکرد چند حسی در کودکان اختلال نوشتن:

بیشتر دانش آموزان مهارت­های دست خط را با کمی‌تمرین از طریق ماژیک­ها، مدادها، مدادرنگی و کاغذ کسب می­کنند. دیگر کودکان از یک رویکرد چند حسی و بیشتر تمرینی استفاده می­کنند به منظور تشکیل شکل حروف از خمیر بازی استفاده کنید. ترسیم حروف و نوشتن آنها با یک انگشت در پودینگ، ترسیم آنها روی فرش یا نوشتن آنها با یک چوب روی گل، همگی سرگرم کننده می­باشند که روش­های لامسه­ای هستند که شکل دهی حروف را آموزش می­دهند. برنامه‌های ساختاریافته دست خط، می‌توانند یک تفاوت بزرگ ایجاد کنند که یکی از بهترین و محبوبترین آنها نوشتن بدون گریه نامیده می­شود.این برنامه آموزش ساده یادگیری، فعالیت­های مربوط به دست و بکارگیری درس­ها ازکلاس پنجم را شامل می­شودو توسط تعداد زیادی از سیستم­های مدرسه­ای اجرا شده است. این برنامه با آهنگ­ها و شکل­های چوبی برای تشکیل حروف بدون نیاز به مهارت­های پیشرفته حرکتی ظریف، آغاز می‌شود و سپس به سمت آسان نوشتن، نوشتن عمودی حروف با گچ و سپس آشنایی با مدادها و بکارگیری آنها در کتاب­های کار برای هر سطح از مهارت پیش می­رود.