هوشیاری چیست؟ فرایند ذهنی است که به خصوص در روانشناسی مورد مطالعه قرار می‌گیرد. این فرایند ذهنی باعث می‌شود تا افراد از حس های بدنی، افکار، هیجانات، خاطرات خود و رویدادهای محیطی آگاه گردند. در کاردرمانی هوشیاری به مرحله و حالتی از آگاهی نسبت به خود و محیط اطراف فرد اشاره دارد. مرکز توانبخشی دکتر صابر با در اختیار داشتن متخصصین روانشناس و کاردرمان و گفتاردرمان در زمینه ارزیابی و بهبود هوشیاری در کودکان فعالیت می نماید. اختلالاتی نظیر اوتیسم، بیش فعالی و… با تجربه و تخصص کادر درمانی کلینیک توانبخشی دکتر صابر، به بهترین نحو ممکن درمان می گردند. مرکز کاردرمانی دکتر صابر مجهز به بخش سنسوری روم، اتاق شنیداری و اتاق توجه بینایی می باشد که در پیشرفت و بهبود توجه و هوشیاری کودکان موثر می باشد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
هوشیاری به افراد امکان می دهد تا آنها توانایی برقراری ارتباط با دیگران، یادآوری خاطرات، تفکر با پاسخ مناسب به تحریکات مکانیکی مختلف را داشته باشند. پیوستار هوشیاری(تسلسل هوشیاری) می تواند شامل دامنه گسترده‌ای از تجربیات به صورت گوش به زنگی و آگاه بودند تا عدم آگاهی و پاسخ دهی متغیر باشد.
هوشیاری چیست
در اینجا به تعاریفی از هوشیاری اشاره می گردد:
- هوشیاری عبارت است از آگاهی شخص نسبت به خود،افراد و محیط اطرافش به نحوی که محتوا و میزان این آگاهی خود به عوامل دیگری چون توجه،ادراک و اطلاعات وابسته است.
- هوشیاری فرایندی است که افراد نسبت به هیجانات و احساسات،اطلاعات موجود در حافظه،افکار و محیط اطرافشان آگاهی می یابند.
هوشیاری از دیدگاه روانشناسی
ویلیام جیمز روانشناس و فیلسوف آمریکایی معتقد بود که هوشیاری شامل هر چیزی است که ما از آن آگاه هستیم از جمله وجود خودمان. وی هوشیاری را به جویباری تشبیه می‌کند که همواره در جریان است. آن همانند یک جویبار است،یعنی جریان همیشگی و پایداری تصورات،افکار،حواس و غیره. هوشیاری دائماً متغیر،شخصی و انتخابی است.
جیمز معتقد بود که هوشیاری امری سودمند است چون باعث می شود تا انسان از طریق انتخاب، خود را با محیط اطرافش سازگار کند. هوشیاری جویباری است که توانایی ما را برای تطابق با محیط پیرامون مان افزایش می دهد. ویلیام جیمز از بیان گذاران مکتب پراگماتیسم ( اصالت عمل یا کاربرد گرایی) بود.
کاردرمانی و اجزای هوشیاری
به طور کلی اجزای هوشیاری یا تغییرات هوشیاری به دو عامل بستگی دارد:
- بیداری
- آگاهی یا محتوای هوشیاری (به عنوان مثال از نظر حافظه،ادراک،توجه،محاسبه و قضاوت)
نکته‌ای که باید توجه داشت این است که اگر فرد آگاهی لازم را داشته باشد بیدار نیز هست ولی در صورت بیداری لزوماً آگاه نیست. دو قسمت سیستم عصبی مرکزی شامل سیستم فعال کننده مشبک و نیمکره های مغز در حفظ هوشیاری نقش دارند. آسیب به سیستم فعال کننده مشبک، نیمکره های مغزی و ارتباط بین دو نیمکره مغزی می توانند باعث اختلالات هوشیاری گردند.
سیستم فعال کننده مشبک ( شبکه ای)
سیستم فعال کننده مشبک یا سیستم فعال کننده مشبک صعودی بخشی از سیستم عصبی مرکزی بخصوص ساقه مغزی است که نقش بسیار مهمی در بیداری دارد.
این سیستم شامل مسیرهای متعدد منتشری است که از تشکیلات مشبک مزانسفالون یا مغز میانی به طرف بالا صعود می کنند و در نواحی دیانسفالون و نیمکره های مغزی خاتمه می یابند.
اگر ساقه مغزی( تنه مغزی) در انتهای فوقانی مزانسفالون قطع گردد، نیمکره های مخی( مغزی) غیر فعال شده و باعث کما می گردد،ولی قطع ساقه مغزی در وسط پل مغز باعث فعال شدن نیمکره های مخفی می گردد که نتیجه آن بیداری و عدم خواب است. بنابراین احتمالاً فعالیت مورخ و بیداری تحت تأثیر تشکیلات مشبک ساقه مغزی در مزانسفالون و بخش فوقانی پل مغزی است. همچنین دو ناحیه تالاموس و هیپوتالاموس نقش مهمی در خواب و بیداری دارند.
تحریک سیستم فعال کننده مشبک
عوامل تحریک سیستم فعال کننده مشبک که نتیجه آن بیداری است عبارت است از:
- تحریکات حسی از قسمتهای مختلف بدن به تشکیلات مشبک
- تحریکاتی که از مخ به ویژه قشر مغز به تشکیلات مشبک می روند
- تحریکات سیستم لیمبیک (دستگاه کناری)