تقویت حافظه کودکان نقص توجه و بیش فعالی

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

کارکردهای اجرایی مفهوم گسترده‌ای است که کارکردهای گوناگون از جمله حافظه کاری را در برمی‌گیرد حافظه کاری به شیوه های متعدد مفهوم سازی با استفاده از روش شناسی های مختلف اندازه گیری شده است.

این حافظه که به منزله توانایی کوتاه مدت نگهداری و دستکاری اطلاعات در ذهن است توانایی کارکرد متقابل بین ادراک، توجه، حافظه و عمل را فراهم می سازد و برای فرآیندهای عالی شناختی تعیین کننده و اساسی است.

مدل حافظه کاری را بدلی و هیچ تدوین و یک مدل سه بخشی از آن را عرضه کرده اند. از دیدگاه این مولفان، حافظه کاری از سه واحد حلقه آوایی، پیش نویس دیداری – فضایی و ماجری مرکزی تشکیل شده است.

سپس جز میانجی و رویدادی به عنوان مولفه دیگر به مدل اضافه شد به بیان دقیق تر این مدل سلسله مراتبی است که متشکل از سیستم مرکزی به عنوان عامل سطح بالایی که سایر عامل ها را کنترل می کند و اساس عملکرد حافظه کاری است.

عوارض بیش فعالی و نقص توجه بر حافظه کودکان

حافظه کاری اغلب به عنوان یک کارکرد اجرایی بنیادی قلمداد شده است که زیربنای سایر کارکردهای اجرایی است. پنینگتون و همکاران پیشنهاد کرده‌اند که نارسایی حافظه کاریممکن است زیرساخت نارسایی کارکرد های اجرایی باشد.

همچنین این مولفان بازداری را یک فرایند شناختی جداگانه می‌دانند که با حافظه کاری مرتبط است. همچنین راپورت، چانگ، شور و آیساکس نارسایی حافظه کاری را به منزله نقص محوری یا اولیه اختلال نقص توجه – بیش فعالی دانسته اند.

در این دیدگاه، حافظه کاری به عنوان فرآیندی تعریف می‌شود که اطلاعات را ایجاد، حفظ و دستکاری می کند و امکان رفتار سازمان یافته معطوف به آینده یا مهارت‌های حل مسئله را فراهم می‌سازد.

در حقیقت پاسخ‌ها یا رفتارهای سازمان یافته، وابسته به فرایندهای حافظه کاری هستند و مشکلات مربوط به مهارت های حافظه کاری به آشفتگی و نابسامانی، خستگی، بی ‌توجهی و ناکامی منجر می‌شود فروپاشی حافظه کاری به ایجاد رفتارهای تحریک جویانه بیش فعالی و برانگیختگی در کودکان منجر می‌شوند راپورت و همکاران نیز مانند پنینگتون نتیجه می گیرند که نارسایی بازداری یا ناتوانی در باز داری مناسب پاسخ ها، محصول فرآیندهای حافظه کاری است. همانند نظریه‌ های بازداری که نارسایی بازداری را موضوع اولیه و اصلی فرض کرده‌اند، برخی از نظریه های حافظه کاری نیز نارسایی های حافظه کاری را تبیین کننده اختلال کارکرد اجرایی دانسته اند.

بیش فعالی در کودکان و مشکلات تمرکز و کنترل هیجانات

برخلاف برخی از نظریه پردازان و پژوهشگران مانند بارکلی که بر یکی از عناصر و مولفه های کارکرد های اجرایی تاکید کرده‌اند و بقیه این کارکردها را از لحاظ اهمیت در مرتبه دوم قرار داده‌اند، گروهی دیگر از کارکردهای اجرایی را به صورت یک مجموعه درنظر گرفته اند، در این رویکرد کارکرد اجرایی به عناصر و مولفه هایی تقسیم می‌شود که با یکدیگر تعامل و وابستگی متقابل دارند اگرچه در مورد تعداد و نام این مولفه‌ها در بین پژوهشگران و نظریه پردازان اتفاق نظر کامل وجود ندارد اما در مورد برخی از آنها اشتراک نظر نسبی دیده می‌شود.

بازداری، انتقال، حافظه کاری، طرح ریزی، سیالی و توجه در زمره این مولفه ها به شمار می آید مدل براون در مورد نارسایی های کارکردهای اجرایی در اختلال نقص توجه – بیش فعالی از جمله مدل هایی است که از این رویکرد پیروی می کند.

براون اختلال نقص توجه – بیش فعالی را به منزله اختلالی توصیف می‌کند که درگیر تاخیرها یا بد کارکردی در تحول کارکرد اجرایی فرد است. در این مدل اختلال نقص توجه – بیش فعالی اساساً یک اختلال تحولی ساز و کارهای خود تنظیمی مغز به حساب می آید مدل براون از مصاحبه های بالینی فشرده با افراد دارای تشخیص اختلال نقص توجه – بیش فعالی و خانواده هایشان حاصل شده است و خوشه هایی از کارکردهای شناختی و مرتبط به هم را شامل می‌شود که از این قرارند :

فعال سازی : سازماندهی، اولویت ‌بندی و فعال سازی برای کار
تمرکز : تمرکز کردن، استمرار بخشیدن و انتقال توجه به کارها
تلاش : نظم بخشیدن به هشدار، استمرار بخشیدن به تلاش و سرعت پردازش
هیجان : مدیریت ناکامی ها و نظم بخشی به هیجان ها
حافظه : بهره گیری از حافظه کاری و دستیابی به یادآوری
کارکرد یا عمل : نظارت کردن و خود نظم بخشیدن به عمل

این کارکردها، که به طور کامل در همه زمان‌ها برای هرکس عمل نمی کنند در جنبه های متعدد زندگی روزانه همه افراد حائز اهمیت بنیادی هستند مدل براون برخلاف بارکلی تنها به ریخت مختلط اختلال نقص توجه – بیش فعالی محدود نیست و بازداری را به عنوان کارکرد اجرایی آغازین و اصلی که تحول و کارکرد سایر کارکردهای اجرایی بدان واسته است تلقی نمی کند از دیدگاه وی کارکردهای اجرایی از تعامل و وابستگی متقابل برخوردارند اختلال کارکردهای اجرایی در همه افراد دارای اختلال نقص توجه – بیش فعالی، قطع نظر از نوع زیر ریخت، اساس و جوهراختلال آنها را تشکیل می دهد.

تقویت حافظه کودکان بیش فعال

کلینیک تخصصی توانبخشی کودکان بیش فعال دکتر صابر در زمینه تقویت حافظه کودکان با مشکلات بیش فعالی و نقص توجه به ارائه خدمات درمانی و آموزشی مختلفی نظیر اتاق تقویت حافظه شنیداری، اتاق تقویت حافظه بینایی، کاردرمانی در یکپارچگی حسی و…. می پردازد.