مشکلات حافظه در کودکان با اختلالات بیش فعالی و نقص توجه

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

علایم بیش فعالی و مشکلات حافظه

یکی از مشکلات شایع در کودکان با اختلال بیش فعالی و نقص توجه، وجود ضعف چشمگیر در حافظه، متناسب با سن کودک می باشد.

در این موارد کودک بیش فعال وقایع گذشته را به آسانی به یاد می آورد اما در حفظ و نگهداری اطلاعاتی که در زمان حال به آنها نیاز دارد دچار مشکل است.

در یک کودک نرمال، مهارت های حافظه کوتاه مدت به علت دریافت و انتخاب صحیح محرک های محیطی، متناسب باسن رشد می یابد اما در کودکان با مشکلات نقص توجه و بیش فعال حافظه کوتاه مدت به صورت پیوسته مورد تمرین و پرورش قرار نمی گیرد. برای درک بهتر این موضوع به توضیح روند ذخیره اطلاعات در حافظه کوتاه مدت می پردازیم.

حافظه کوتاه مدت

وجود ذخیره ی حافظه کوتاه مدت ابتدا توسط آزمایشاتی که یادآوری آزاد ارقام، کلمات یا تصاویر را ثبت می کرده اند، نشان داده شده است. یک اندازه گیری سریع از حافظه کوتاه مدت تست گسترده ی واحد می باشد. یک توالی از ارقام را به صورت برعکس تکرار کند. تعداد واحدها در توالی با هر واحد در هر آزمایش افزایش می یابد.

اطلاعات حسی پس از انتقال به حافظه حسی در صورت انتخاب، استفاده و توجه وارد حافظه کوتاه مدت می شود اگر تمایل و احساس نیاز فرد جهت دسترسی به این اطلاعات در آینده نیز وجود داشته باشد به واسطه تکرار مناسب وارد حافظه بلند مدت می گردد.

به طور معمول گفته می شود که گنجایش و ظرفیت حافظه کوتاه مدت 7 عنصر به اضافه یا منهای 2 می باشد. که این تعداد در کودک با مشکلات بیش فعالی و نقص توجه به صورت چشمگیری کاهش می یابد. راهبردهایی چون سازماندهی، تحلیل عمیق و معنا بخشیدن به اطلاعات باعث بهبود پپردازش شده و پردازش عمیق تر خود منجر به تسهیل انتقال اطلاعات به حافظه می گردد.

حافظه فعال یا حافظه کاری

از دیگر مشکلات کودکان بیش فعال می توان به اختلالات در حافظه فعال یا حافظه کاری آنان اشاره کرد. کودک با اختلال بیش فعالی و نقص توجه وقایع گذشته را به یاد می آورد، اما در به یاد آوری جزییات وقایع دچار مشکل است. همچنین توانایی پایینی در انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت از خود نشان می دهد. کودک بیش فعال در ایجاد یک جریان فکر مناسب دچار مشکل هستند و توانایی دستکاری اطلاعات را در حافظه کوتاه مدت خود ندارند.

حافظه فعال چیست؟

حافظه فعال نقش اساسی در پردازش شناختی، استدلال و تفکر دارد. مطالعات جدید نشان می دهد که حافظه کوتاه مدت نمی تواند فقط یک محل ذخیره سازی اطلاعات با ظرفیت خاص و محدود باشد. بنابر این حافظه کوتاه مدت منفعل نبوده بلکه فعال و پویا بوده و ظرفیت پردازش این حافظه است که دارای اهمیت می باشد.

حافظه کاری چیست؟

حافظه کاری شامل اطلاعاتی است که به صورت هوشیارانه و آگاهانه مورد پردازش قرار می گیرد. این حافظه در ارتباطات کلامی، محاسبات، درک خواندن، تکالیف شناختی و حل مسائل پیچیده نقش دارد. قشر مخ پیش پیشانی که در جلوی قشر مخ حرکتی قرار می گیرد نقش مهمی در حافظه کاری دارد.

به طور کلی حافظه کاری یا فعال به عنوان یک میانجی در فعالیت های شناختی عمل می کند. بخش مهمی از مشکلات تحصیلی کودکان بیش فعال به اختلال در عملکرد حافظه کاری مربوط می شود.

تقویت و پرورش حافظه کاری در کودکان با اختلال بیش فعالی و نقص توجه بر افزایش ظرفیت های پردازش اطلاعات،درک مطلب و مهارت های حل مسئله در این کودکان کمک شایانی می کند. تمرینات کاردرمانی و توانبخشی شناختی در قالب تمرینات اتاق تاریک، تمرینات حافظه حرکتی و تقویت حافظه شنیداری در درمان این کودکان موثر است.