اوتیسم و مهارت دستشویی رفتن

مرکر اوتیسم تهران با در اختیار داشتن امکانات روز دنیا در زمینه تشخیص و درمان کودکان اوتیسم  به صورت تخصصی فعالیت می نماید. کاردرمانی حسی از درمان های مفید در حیطه توانبخشی اوتیسم می باشد. که موجب بهبود مشکلات حسی کودکان و کاهش بدخلقی و حرکات کلیشه ای کودکان اوتیسم می گردد. کاردرمانی اوتیسم و گفتاردرمانی اوتیسم در کنار خدمات بازی درمانی و رفتاردرمانی ، سنسوری روم، ماساژ درمانی ، اتاق تاریک و اتاق شنیداری موجب پیشرفت روند درمان کودکان اوتیسم و تسهیل بهبود در کودکان می گردد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

آموزش مهارت دستشویی رفتن به کودک اوتیسم

1.کودکان با نگاه کردن یاد می­گیرند. خجالت نکشید و اجازه بدهید کودک شما را در زمان توالت مشاهده کند. در مورد اینکه چطور حرکت می­کنید و بدن خود را لمس می­کنید به کودک توضیح دهید. اطمینان حاصل کنید که کودک قادر به مشاهده تمام مراحل این فرآیند می‌باشد. اگر دستان شما خارج از دید کودک باشد، کودک هر آنچه شما انجام می­دهید را درک نخواهد کرد. نشان دادن به جای گفتن در فرآیند یادگیری خیلی اهمیت دارد.

2.صدای فلاش تانک ممکن است تمرکز کودک را به هم بزند. در صورت امکان بهتر است سرپوش آن بسته شود. این کار ممکن است بعضی از صداها را کاهش دهد اما نمی­تواند آن را قطع کند. اگر صدا مشکل­ساز بود بعد از خروج کودک سیفون را بکشید.

3.وقتی در حال آموزش کودک برای شستن با لیف هستید اطمینان حاصل کنید که دست کودک کاملاً داخل لیف قرار دارد. می­توانید با نوار پیچ یا باند پیچ کردن دست کاری کنید که لیف جابجا نشود. این مورد از بروز مشکل در کودکی که هنوز مهارت حرکتی دستش کاملاً رشد نیافته مفید خواهد بود.

4.مطمئن شوید که کودک فعالیت را به طور کامل انجام دهد در غیر این صورت با دستمال مرطوب قسمت­های مانده را تمیز کنید.

بسیاری از کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم دچار تأخیر کلی در رشد هستند. یعنی آن ها به سادگی مهارت ‌های جدید را کندتر از سایر کودکان یاد می ‌گیرند. بسیاری از کودکانی که اوتیسم دارند، در شکستن روال ‌های طولانی ‌مدت (استفاده از پوشک) مشکل زیادی دارند. به علاوه، فرصت ‌های نسبتاً کمی برای تمرین دستشویی رفتن در طول روز وجود دارد، زیرا تعداد دفعاتی که کودک واقعاً نیاز به دستشویی رفتن دارد، محدود است. چالش‌ های ارتباطی، مانند توانایی‌ های کلامی محدود فرزندتان، به وضوح به چالش های کودکان در طیف اوتیسم می‌افزاید. همچنین برای کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم رایج است که در مورد دستشویی رفتن دچار اضطراب شوند. به عنوان مثال، برخی از کودکان با چالش ‌های ارتباطی ممکن است سؤال “آیا الان نیاز به دستشویی داری؟” را درک نکنند. یا ممکن است ندانند چگونه به آن پاسخ دهند یا به گونه ‌ای دیگر نشان دهند که نیاز به استفاده از دستشویی دارند. حتی ارتباط غیر کلامی نیز می ‌تواند در میان کودکان مبتلا به اوتیسم یک چالش باشد. تحقیقات در حیطه اوتیسم نشان داده است که مؤثر ترین روش، زمانی است که والدین همزمان دستور العمل کلامی را با پشتیبانی بصری ارائه می ‌دهند و بلافاصله کودک را با کمترین یا بدون هیچ بحث اضافی به سمت دستشویی هدایت می ‌کنند. رفتار های مطلوب را پاداش دهید. برخی فعالیت‌ ها، اسباب ‌بازی‌ ها یا خوراکی‌ های کوچک را که فرزند تان را ترغیب می‌ کند، شناسایی کنید. این ها را برای پاداش دادن به موفقیت‌ های فرزند تان در دستشویی رفتن و فقط برای پاداش دادن به موفقیت در دستشویی رفتن، اختصاص دهید. به احتمال زیاد فرزند تان اگر نتواند این اقلام را به روش دیگری به دست آورد، برای دستیابی به موفقیت سخت ‌تر تلاش خواهد کرد. مهم است که پاداش ‌ها را در اسرع وقت پس از استفاده فرزند تان از دستوشیی برای ادرار یا مدفوع ارائه دهید. منتظر نمانید! مطالعات نشان داده که که ارائه سریع پاداش به تسریع کسب مهارت کمک می ‌کند. در مراحل اولیه آموزش، هر موفقیت کوچک را پاداش دهید، حتی یک قطره کوچک ادرار. این ها رفتارهای مهمی هستند که می ‌توانید در سفر های بعدی به دستشویی بر روی آن ها بنا کنید. به یاد داشته باشید که این پاداش‌ ها را فوری و ثابت نگه دارید. این امر احتمال این که فرزند تان ارتباط بین ادرار کردن و دریافت پاداش را برقرار کند، افزایش می ‌دهد.

شستن دست­‌های کودک اوتیسم در دستشویی

این فعالیت برای سلامتی کودکان اوتیسم بسیار ضروری است. مراحل زیر پیشنهاد می­شود.

۱.آب را باز کنید.

۲.از یک پمپ برای مایع دستشویی استفاده کنید که بغل سینک نصب شود. اگر کودک به جنس و بو حساس است از مایع­های مشابه استفاده کنید تا وقتی که مایع مورد پذیرش کودک یافت شود.

۳. دست کودک را برای چند لحظه زیر آب قرار دهید. بعد از کودک بخواهید آب و مایع را با هم مخلط کند و دستش را بشوید. در این هنگام آواز بخوانید. اگر کودک به کمک نیاز داشت به او کمک کنید. کف دست و پشت دست را تا مچ بمالید تا کف ایجاد شود. مطمئن شوید که مایع به تمام قسمتهای دست رفته باشد. سپس نوک ۵ انگشت را روی کف دست مقابل بکشید و همین طور بالعکس تا ناخن­ها و نوک انگشتان نیز تمیر شود.

۴. بعد از اتمام آواز دست کودک را زیر شیر آب قرار دهید و آنقدر بمالید تا تمام مایع از طریق آب از دست خارج شود.

۵. از حوله­ای که اطراف سینک است برای خشک کردن دستهایش استفاده کنید. مطمئن شوید که کودک بین انگشتان را نیز خشک کند. در موارد ضروری او را کمک کنید.

راهکارهای کاهش اضطراب کودک اوتیستیک هنگام آموزش توالت رفتن

آموزش توالت رفتن به کودکان اوتیستیک می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، چرا که این کودکان اغلب با تغییرات در روال عادی زندگی مشکل دارند و ممکن است نسبت به محیط دستشویی حساسیت نشان دهند. برای کاهش اضطراب در این فرآیند، اولین قدم ایجاد یک محیط امن و قابل پیش‌بینی است. بهتر است فضای دستشویی را با نورپردازی مناسب، دمای مطلوب و وسایل آشنا برای کودک آماده کنید. استفاده از یک صندلی توالت کودکانه که ثبات دارد و احساس ایمنی ایجاد می‌کند، می‌تواند کمک کننده باشد. بسیاری از کودکان اوتیستیک به بافت‌های خاصی حساسیت دارند، بنابراین انتخاب لباس‌های راحت که به راحتی درآورده شوند و نشستن روی توالت را آسان‌تر کنند، اهمیت ویژه‌ای دارد.

تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند تنفس عمیق یا استفاده از موسیقی ملایم می‌توانند قبل از شروع فرآیند آموزش به کودک کمک کنند تا اضطراب کمتری داشته باشد. بهتر است آموزش را در زمانی شروع کنید که کودک در آرامش است و تحت فشار زمانی نیستید. استفاده از تقویت مثبت بلافاصله پس از هر موفقیت کوچک، حتی اگر فقط نشستن روی توالت باشد، می‌تواند انگیزه کودک را افزایش دهد. به خاطر داشته باشید که هر کودک منحصر به فرد است و ممکن است به زمان بیشتری برای سازگاری با این تغییر نیاز داشته باشد. صبر و شکیبایی والدین در این فرآیند نقش کلیدی دارد. اگر کودک مقاومت نشان می‌دهد، بهتر است آموزش را متوقف کرده و بعداً در فرصتی دیگر دوباره امتحان کنید.

استفاده از وسایل کمک آموزشی برای تسهیل فرآیند یادگیری دستشویی رفتن

وسایل کمک آموزشی می‌توانند نقش مهمی در تسهیل فرآیند یادگیری دستشویی رفتن برای کودکان اوتیستیک ایفا کنند. یکی از مؤثرترین ابزارها، داستان‌های اجتماعی است که با تصاویر واضح و جملات ساده، مراحل مختلف توالت رفتن را توضیح می‌دهد. این داستان‌ها به کودک کمک می‌کنند تا بداند چه انتظاری باید داشته باشد و چگونه باید رفتار کند. استفاده از جدول تصویری که مراحل مختلف را به ترتیب نشان می‌دهد نیز می‌تواند برای کودک راهنمای خوبی باشد. این جدول می‌تواند شامل تصاویر شستن دست‌ها، کشیدن سیفون و سایر مراحل مربوطه باشد.

ابزارهای حسی نیز می‌توانند بسیار کمک کننده باشند. برای مثال، برخی کودکان ممکن است از صدای سیفون بترسند. در این موارد می‌توان از هدفون‌های کاهش دهنده صدا استفاده کرد یا ابتدا سیفون را زمانی که کودک در دستشویی نیست روشن کرد تا به تدریج به صدا عادت کند. برای کودکانی که به بافت کاغذ توالت حساس هستند، می‌توان انواع مختلف کاغذ توالت را امتحان کرد تا نوع مناسب پیدا شود. استفاده از اسباب‌بازی‌های خاص فقط برای زمان دستشویی رفتن می‌تواند این تجربه را برای کودک لذت‌بخش‌تر کند. همچنین، تایمرهای بصری می‌توانند به کودک کمک کنند تا مدت زمان مناسب برای نشستن روی توالت را درک کند. این وسایل به مرور زمان می‌توانند استقلال کودک را در انجام این مهارت مهم زندگی افزایش دهند.

منابع:

autismspeaks.org

سوالات متداول:

1-کودک فقط در توالت خاصی (مثل خانه) قبول می‌کند دستشویی کند. چاره چیست؟
این مشکل تعمیم دهی است. راهکار: عکس‌های همان توالت خانگی را به همراه داشته باشید، یا حتی بخشی از کاشی‌های آشنا را (در صورت امکان) در توالت جدید شبیه‌سازی کنید. کم‌کم محیط‌های جدید را معرفی کنید.

2-آیا استفاده از پوشک در شب برای کودک اوتیسم اشکال دارد؟
نه. بسیاری از کودکان اوتیسم دیرتر کنترل مثانه در شب را کسب می‌کنند. تا زمانی که آمادگی عصبی-عضلانی وجود ندارد، می‌توان از پوشک شبانه استفاده کرد. کم‌کم مصرف مایعات قبل خواب را تنظیم کنید.