تست توجه دیداری
آزمونهای توجه دیداری دستهای از ارزیابیها هستند که برای اندازهگیری جنبههای مختلف نحوه درک، پردازش و پاسخ افراد به اطلاعات بصری طراحی شدهاند و شامل جنبههایی مانند توجه پایدار، توجه انتخابی و توجه به جزئیات میشوند. این آزمونها در زمینههای مختلفی از جمله ارزیابیهای بالینی برای بیماریهایی مانند ADHD یا پارکینسون، و برای غربالگری داوطلبان در نقشهایی که نیاز به سطوح بالایی از دقت و صحت دیداری دارند، استفاده میشوند. تست های توجه دیداری در دو نوع قلم و کاغذی و کامپیوتری موجود می باشند که هر کدام به بررسی خرده آزمون های مختلفی از نظر توجه و ادراک بینایی می پردازند. مرکز تست هوش و توجه دکتر صابر در حیطه انجام و تفسیر انواع تست های توجه و هوش برای کودکان به صورت تخصصی فعالیت می نماید.
توجه دیداری چیست؟
اولاً، مهم است که تشخیص دهیم توجه دیداری در کجای چتر پردازش بصری قرار میگیرد. پردازش دیداری جنبهای است که شامل مؤلفههای شناختی میشود، زمانی که اطلاعات بصری از طریق مهارتهای حرکتی چشم و حدت بینایی دریافت میشود.
توجه به اطلاعات بینایی، حوزهای برای به دست آوردن اطلاعات بصری و انتقال آن اطلاعات به مغز است. این جمعآوری اطلاعات به چندین مهارت حرکتی چشم نیاز دارد، از جمله: حرکات ارادی چشم، تثبیت بصری، تعقیب نرم (یا ردیابی بصری) و اسکن بصری.
علاوه بر این، مهارتهای ادراک بینایی در مهارت پردازش بصری گنجانده شدهاند. این مهارتها به ما امکان میدهند جزئیات را تشخیص دهیم و “تکههای گمشده” مانند بخشهای تا حدی پنهان شده از فرم را پر کنیم و از “چشم ذهن” برای تجسم آن جنبهها استفاده کنیم.
برخی از تستهای توجه دیداری عبارتند از:
غربالگری بینایی پایه- دنبال کردن یک آبسلانگ با برچسب در یک انتها با چشمها، یا دنبال کردن انتهای یک خودکار با چشمها. ابزار غربالگری توجه بصری میتواند برای بررسی نحوه حرکت چشم برای دنبال کردن یک محرک در میدانهای دید مختلف استفاده شود. یک کار غربالگری دیگر این است که از شرکتکننده خواسته شود بین دو محرک که در دو طرف میدان دید او قرار دارند، اسکن کند. هر دو نیز راهی برای دیدن ظرفیت توجه برای دنبال کردن یک هدف متحرک هستند. در این غربالگری، نگاهی به تعقیب (ردیابی چشم) و ساکاد (اسکن چشم) گنجانده شده است. اطلاعات بیشتر را در پستهای وبلاگ ما در مورد ردیابی بصری و اسکن بصری خواهید یافت.
تست مهارتهای ادراک بصری (TVPS-4)
تست رشد یکپارچگی دیداری-حرکتی بیری-بوکتنیکا، یا بیری VMI
غربالگریهای غیر استاندارد با استفاده از بلوکهای پارکت (تانگرام)، تستهای کپی بلوک، و وظایف جهتگیری، کپی کردن مواد از نقطه نزدیک و نقطه دور
آزمون هوش بینایی فراستیگ به ارزیابی هوش بینایی و ادراک بینایی می پردازد. این تست بینایی برای تشخیص مشکلات توجه دیداری، ادراک دیداری و … در کودکان مورد استفاده قرار می گیرد. در این مطلب به توضیح کوتاهی درباره یکی از این تست ها پرداخته می شود.
بخش های تست هوش بینایی فراستیگ
این آزمون هوش بینایی درصدد است که پنچ مهارت ادراکی- عملیاتی را اندازه گیری کند که در زیر نقل می شود:
آزمون I
هماهنگی حرکتی چشم– یک آزمون هماهنگی چشم و دست، شامل کشیدن خطوط ممتد مستقیم، منحنی یا زاویه دار بین دو حد از پهناهای متفاوت، یا از نقطه ای به نقطه دیگر بدون خطوط راهنماست.
آزمون II
متن زمینه–تشخیص شکل از زمینه آزمونی که تغییرات در ادراک متن، در مقابل زمینه های پیچیده افزایشی را شامل می شود. از اشکال متقاطع، مخفی شده و هندسی استفاده شده است.
آزمون III
ثبات شکل– آزمونی که شامل شناسایی اشکال هندسی به خصوصی است که در اندازه ها، سایه ها و بافت های متفاوت و نقطه هایی در فضا و تفاوتشان از اشکال هندسی مشابهی ارائه شده است. و از دایره ها، مربع ها، مستطیل ها، بیضی ها و متوازی الاضلاع ها استفاده می شود.
آزمون IV
وضعیت در فضا– آزمونی که شامل تمیز اشکال وارونه و چرخشی ارائه شده در چند ردیف است. از رسم کردن طرح هایی که معرف اشیاء مشترکی هستند استفاده می شود.
آزمون V
روابط فضایی– آزمونی که شامل تجزیه و تحلیل اشکال ساده و طرح ها است. این ها زاویه ها و خطوط مختلفی هستند که بچه ها می بایستی آنها را کپی کنند و می توانند از نقطه ها به عنوان راهنما استفاده کنند.
خرده آزمون های ویژه ای در مهد کودک ، آمادگی ( کودکستان ) و سال های ابتدایی انتخاب شده اند. زیرا که مشاهدات کلینکی ( بالینی) به ارتباط ظاهریشان اشاره می کند. مثلا ادراک درست فضایی و روابط فضایی تا حدی به توانایی تمیز دادن حروف مشابهی همچون d و b وابسته است و همچنین شناسایی حروف متوالی در یک لغت و لغات در یک جمله.
تحقیق ملخص سال 1963 در رساله مربوط به استاندارد کردن آزمون هوش در مورد ارتباط بین نمرات آزمون فراستینگ و درجه بندی عملکرد سازگاری مدرسه بحث می کند و خلاصه ای از مطالعات تحقیقی جامع تر در سال 1966 ارائه گردیده است.
اگر چه تجربه نشان داده است که غالبا آسیب مغزی جدا بر توانایی ادراکی تاثیر می کند ولی این آزمون هوش با استنباط فعلی برای ارزیابی اختلالات ارگانیکی مورد استفاده قرار نمی گیرد. برای تشخیص الگوهای اختلال ادراک بینایی وابسته به آسیب مغزی از عقب ماندگی های شدید معلول سایر عوامل به تحقیق های بیشتری نیاز است. در هر صورت این امید وجود دارد که سرانجام این آزمون هوش دیداری( تست فراستیگ) ابزار مناسبی برای تشخیص آسیب مغزی نیز قلمداد شود.
تشخیص و آموزش بچه های ناتوان در ادراک دیداری در طی سالهای قبل از مدرسه یا در همان بدو ورود به دبستان از بسیاری از شکست های تحصیلی و ناسازگاری هایی که معلول مشکلات ادراکی دیداری هستند جلو گیری خواهد کرد. گرچه ممکن است که بسیاری از بچه ها در سنین بالاتر بر مشکلات ادراک بینایی غلبه یابند ولی هنوز روشی وجود ندارد که از قبل تعیین کند که آیا کودک بدون کمک قادر خواهد بود بر مشکلات فائق آید.
اجرای آزمون هوش فراستیگ به استفاده از حداقل زمان احتیاج دارد. آزمون ادراک بینایی فراستیگ را می توان به بچه های ناشنوا، کم شنوا( گوش سنگین) و غیر انگلیسی زبانان توسط حرکات اشاره ای و با استفاده از توضیحات اضافی داد. راهنمای اجرایی تطبیق داده شده برای بچه های ناشنوا و غیر انگلیسی زبان با قسمت های نمایشی اضافه توسط خانم مارگارت مارر تهیه شده و در اختیار ناشر قرار گرفته است.
آزمون هوش فراستیگ ممکن است برای کودکان مبتلا به فلج مغزی استفاده شود. در این موارد حتما لازم است که آزمون کننده کاملا مجرب و آشنا به آزمون باشد. آزمون کننده می بایستی در خرده آزمون I جهت تعیین اینکه کودک دچار فلج مغزی است یا نه، سعی کند به قضاوت بالینی اش متکی باشد. گرچه ممکن است اندازه گیری درجه معلولیت حرکتی بچه یا تغییر مقدار آموزش ویژه مفید باشد، باید توجه داشت که خرده آزمون های تست فراستیگ،هنگامی که تکالیف کودک را مضطرب، یا ناامید کرده، داده نشود. بقیه خرده آزمون های تست فراستیگ ممکن است به کودکانی که معلولیت شدید حرکتی دارند از طریق تاکید روی قسمت های لازم با استفاده از انگشتش یا با اشاره به آنها داده شود و یک آزمون کننده مجرب نیز معمولا مشکلات چندی در قضاوت بر روی عملکرد کودک خواهد داشت.
کلینیک توانبخشی دکتر صابر در زمینه اجرا تست های هوش و سنجش هوش،تست های توجه و روند رشد حرکتی کودکان و تست های توجه شنیداری، تست های روانشناسی کودک فعایت می نماید. متخصصین هوش آزمایی این مرکز با استفاده از تست های هوش استاندارد در مرکز کاردرمانی و گفتار درمانی دکتر صابر به سنجش هوش و تشخیص زود هنگام اختلالات کودکان مانند نقص توجه، اختلالات یادگیری و هوش کودکان ، مشکلات اضطرابی و پرخاشگری و… می پردازد.
سوالات متداول:
1. تست های توجه دیداری را از چه سنی می توان برای کودکان انجام داد؟
در مرکز تست هوش و توجه دکتر صابر انواع تست های استاندارد توجه دیداری وجود دارد که بسته به سن و وضعیت کودک می تواند استفاده شود، بعضی از این تست ها حتی برای کودکان 3 سال طراحی شده اند و قابل اجرا می باشند.
2. تست های توجه دیداری ضعف فیزیکی چشم را نیز ارزیابی می کنند؟
خیر، مشکلات بینایی نظیر آستیکماتیک و نمره چشم باید توسط بینایی سنجی مورد بررسی قرار گیرند، اما مهارت های ادراک بینایی و توجه و تمییز بینایی با انجام تست های توجه دیداری ارزیابی می شوند.
برچسبها:تست بینایی فراستیگ