لکنت زبان یکی از اختلالات گفتاری دوران کودکی می باشد که شیوع آن در جوامع و سنین مختلف متفاوت است. به طور میانگین شیوع لکنت زبان در کودکان را حدود یک درصد تخمین زده اند اما این میزان در کودکان دختر و پسر یکسان نمی باشد و شیوع لکنت در پسرها تقریبا چهار برار دختران است. سن شیوع لکنت زبان به عوامل مختلفی نظیر ژنتیک جامعه طول زمان لکنت و … بستگی دارد. مرکز گفتاردرمانی لکنت زبان در زمینه تشخیص و درمان لکنت زبان در کودکان به صورت تخصصی فعالیت می نماید و با استفاده از تجربه و دانش گفتاردرمانان خود در کنار تجهیزات پیشرفته و روز دنیا در زمینه درمان لکنت زبان در کودکان پیشرو می باشد. دو شعبه فعال در غرب و شرق تهران موجب دسترسی آسان مراجعین به خدمات توانبخشی کودکان در زمینه بهبود لکنت زبان گردیده است.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
لکنت زبان و سن شروع لکنت
بیایید ابتدا این سؤال را مورد ملاحظه قرار دهیم که کودکان هنگامیکه شروع به لکنت کردن میکنند ، به طور میانگین چه سنی دارند . دراولین مطالعات (برای مثال ، میلیسن و جانسون ، 1936) محققین یکسال یا بیشتر پس از اینکه شروع لکنت اتفاق افتاده بود از والدین میخواستند تا سن شروع لکنت در کودکشان را بهیاد بیاورند. سن میانگین شروع ، برگرفته از 9مطالعه مربوط به قبل از سال 1990 بلاداستین و راتنر (2008) خلاصه شده است ، تقریبا 4سال است. پس ازسال 1990 ، با راهنمایی ایهود یایری و همکارانش در دانشگاه ایلینویز ، محققین مراقب بودند تا با والدین کودکانیکه درفاصله 12ماه از مصاحبه والدین شروع به لکنت کرده بودند ، مصاحبه کنند. بلاداستین و راتنر (2008) شش مطالعه انجامشده پس از سال 1990 راکه در آنها با والدین در فاصله کمتری از شروع لکنت نسبت به مطالعات قبلی ، مصاحبه شده بود ، فهرست کردند. سن میانگین شروع دراین مطالعات جدیدتر حدود 8/2 سال است ، بنابراین ، یا مطالعات جدیدتر تصویر دقیقتری از سن شروع میدهند یا سن شروع کمتر شده است یاهردو. اتفاق نظر کنونی براین است که شروع لکنت معمولا قبل از 3سالگی اتفاق میافتد و بیشتر شروعها بین سن 2 و 5/3 سالگی اتفاق میافتد. برخی از کودکان بزرگتر – تاحدود 12سالگی – ممکن است شروع به لکنت کنند اما اینها موارد نادرتری هستند . شروع لکنت در نوجوان و بزرگسالان احتمالا شکلی متفاوت از ناروانی – سایکوژنیک یا نوروژنیک – میباشد.
بررسی شیوع لکنت زبان در کودکان
واژۀ« شیوع» برای نشان دادن میزان گستردگی یک اختلال گفتاری استفاده میشود. اطلاعاتی در مورد سن شیوع لکنت زبان به ما میگوید که هم اکنون چند نفر با چه بازه سنی لکنت می کنند. دستیابی به اطلاعت دقیق و به روز درباره سن شیوع لکنت زبان، مشکل میباشد. تحقیقات گذشته شامل مطالعاتی است که تفاوتهای بسیاری در روش شناسی دارند که این تفاوتها میتوانند باعث تفاوتهای گسترده ای در تخمین های شیوع شوند. برای مثال، شیوع لکنت احتمالاً به طور قابل ملاحظه ای همراه با سن تغییر مییابد و همه مطالعات، لکنت را در گروه های سنی یکسان بررسی نکرده اند. علاوه بر این، ممکن است تعاریف لکنت از مطالعه ای به مطالعه دیگری متفاوت باشند. برخی مطالعات ممکن است اشخاص ناروان نسبتا طبیعی را در نظر بگیرند، ممکن است سایرین آنها را در نظر نگیرند.
بیچمن، نایر، کلگ و پاتل با استفاده از یک نمونه گویا، شیوع اختلالات گفتار و زبان را در کودکان مهدکودکی ارزیابی کردند. آنها کودکانی که در غربالگری ابتدایی رد شده بودند را دوباره به همراه یک نمونه تصادفی از کودکانی که قبول شده بودند، بررسی کردند. شیوع لکنت زبان در این نمونه از کودکان مهدکودک 4/2 درصد بود. هرچند این تنها یافته از یک مطالعه است، دقتی که با آن اطلاعات جمع آوری شده بودند، اعتبار آن را افزایش میدهد. بلاداستین و راتنر( 2008) نتایج 44 مطالعه در کودکان سن مدرسه ی ایالات متحده، اروپا، آفریقا، استرالیا و هند غربی را بازبینی و خلاصه کردند. این مطالعات نشان میداد که شیوع لکنت در سال های مدرسه حدود 1 درصد است . اندروز، هادینات، کرایگ، هاوی، فیر و نیلسون به همین نتیجه رسیدند- که حدود 1 درصد از کودکان مدرسه ای سراسر دنیا در هر دوره زمانی احتمال دارد که لکنتی باشند. اگر شیوع 4/2 درصدی گفته شده در بالا بین کودکان مهدکودکی معتبر باشد، باید تعداد قابل توجهی از بهبودی ها بین مهدکودک و سطوح بالاتر اتفاق بیافتد.
مشخص است که اطلاعات پایایی از شیوع لکنت زبان در بزرگسالان وجود ندارد. هرچند، هم اندروز و همکارانش و هم بلاداستین و راتنر(2008) اشاره کردند که شیوع لکنت زبان پس از بلوغ کمتر است. اگر این چنین باشد، شیوع برای بزرگسالان میبایست کمتر از 1 درصد باشد.
بروز لکنت زبان در کودکان
بروز لکنت فهرستی است از تعداد افرادی که در یک زمان در زندگیشان لکنت کرده اند. همانند اطلاعات در مورد شیوع، تخمین های به روز نیز صریح و واضح نیستند چرا که محققان مختلف از تعاریف متفاوت لکنت و روشهای متفاوت برای به دست آوردن اطلاعاتشان، استفاده کردهاند. برخی محققان تنها لکنتی را که شش ماه یا بیشتر به طول بیانجامد را گزارش میکنند و نمیخواهند که دوره های کوتاهتر ناوانی را شامل کنند.سایر محققین هر رفتار گفتاری را که افراد مطلع یا والیدن لکنت در نظر بگیرند، گزارش میکنند. تخمین های بروز، زمانی که گزارشهای افراد مطلع و والدین در نظر گرفته میشوند بالای 15 درصد هستند. تخمینی که کودکانی که تنها برای یک دوره کوتاه لکنت کرده اند را شامل میشود( بلاداستین وراتنر 2008) زمانی که تنها مواردی از لکنت که بیشتر از 6 ماه طول کشیده اند در نظر گرفته شوند، درصد بروز به نظر 5 میباشد( اندروز و همکاران، 1983) فکرمیکنم تخمین دوم ممکن است، اختلال مزمنی را که ما آن را لکنت می نامیم به طور دقیقتری منعکس کند اما تخمین اول نشان می دهد که درک ناروانی طبیعی و لکنت زبان آغازن تا چه میزان میتواند به هم نزدیک باشد.
گزارشی که توسط مانسون(2000) از تمام کودکان متولد شده در جزیره دنیش در یورن هولم ارائه شده، پیشنهاد بروز 5 درصد را حمایت میکند. این جمعیت تک ژنی و پایدار است که یک مطالعه با دقت و طولانی مدت را کاملاً ممکن میکند. از 1042 کودک متولد شده در جزیره در سالهای 1991،1990 ، 98 درصد برای اختلالات گفتار و زبان در سن 3 سالگی غربالگری شدند. کودکان برای 9 سال تحت پیگیری بودند و بعد مشخص شد که 19/5 درصد از کودکان دوره ای از لکنت زبان را تجربه کرده اند.
تخمین های بروز چیز دیگری درباره ماهیت لکنت زبان به ما میگوید. تفاوت بین بروز( 5 درصد) و شیوع(1درصد از کودکان مدرسهرو و کمتر در بزرگسالان) اشاره بر این دارد که بیشتر افرادی که در دوره ای از زندگیشان لکنت میکنند از آن بهبود مییابند و میدانیم که شیوع پس از بلوغ کاهش مییابد. بنابراین درمان به تنهایی برای بهبودی این چنینی مسئول نیست. برخی جنبه های رشد یا بلوغ در کنار درمان به بسیاری از افراد اجازه بهبودی از لکنت را میدهند.
سوالات متداول:
1-نقش والدین در کاهش شیوع لکنت زبان چیست؟
والدین باید با حفظ آرامش، گفتار کودک را قطع نکنند، ارتباط چشمی مناسب داشته باشند و از فشار برای تصحیح گفتار بپرهیزند. مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر دوره‌های آموزشی ویژه والدین برای مدیریت این شرایط برگزار میکند.
2-آیا احتمال بازگشت لکنت پس از درمان وجود دارد؟
در موارد نادر، استرس شدید یا تغییرات بزرگ زندگی ممکن است باعث عود موقت شود. پیگیری دوره‌ای در کلینیک‌هایی مانند مرکز دکتر صابر این خطر را کاهش میدهد.
لکنت زبان یک اختلال شایع در سنین 4 تا 7 سال در کودکان می باشد که موجب اضطراب و آشفتگی والدین و کودک می گردد. بسیاری از والدین در ابتدا به دنبال یافتن دلیل لکنت زبان در کودک خود هستند و آن را به اتفاقاتت مختلف نسب می دهند. نکته مهم در این میان درمان صحیح و به موقع لکنت می باشد. با ارجاع به دکتر لکنت و بررسی وضعیت لکنت زبان در کودک و تعیین شدت و علت آن می توان برنامه صحیح و کاربردی را در زمینه گفتاردرمانی لکنت و کاردرمانی لکنت زبان طراحی نمود. مرکز تخصصی گفتاردرمانی لکنت زبان دکتر صابر در زمینه درمان کودکان با لکنت زبان و بهبود روند گفتار کودک، افزایش اعتماد به نفس و کاهش اضطراب ناشی از لکنت در کودکان به صورت حرفه ای و تیمی فعالیت می نمایند . متخصصان این مرکز شما را تا رسیدن به بهترین نتیجه درمانی برای فرزندانتان همراهی می نمایند. خدمات گفتاردرمانی در منزل نیز موجب تسهیل روند درمان کودکان می گردد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
دلایل لکنت زبان
هنگامیکه محققان درباره دلایل لکنت جستجو میکردند، مشکلات نشان دادن روابط علت و معلولی مانع کار آنها می‌شد. به ویژه، تفاوتهای مغز که در بخش قبلی توضیح داده شد، میتواند دلیل اختلال یا نتیجه چگونگی پاسخ مغز به سالهای لکنت باشد (به احتمال زیاد برخی از آنها درگیر میشوند). علاوه بر این، ممکن است فعالیت مغز در حین لکنت نیز، به طور غیرمستقیم با رفتار لكنت مرتبط باشد؛ برای مثال ، ممکن است برخی فعالیتهای نیم کره راست نشاندهنده ترسها و نگرانی‌‌های افراد لکنتی در مورد لکنت باشند. در مرحله اول این ترسها ممکن نیست دلیل لکنت باشد اما ممکن است آنها لکنت را بدتر کنند.
در برخی اختلالات گفتاری، که اساس فیزیکی واضحتری دارند، علت و معلول میتواند به طور مستقیمی مورد بررسی قرار گیرد. همچنین ممکن است حتی مدل‌‌های حیوانی اختلال برای کارکردن وجود داشته باشد. در اختلالی که میتواند در حیوانات رخ دهد، عواملی که به نظر میرسد دلیل اختلال باشند، میتوانند دستکاری شوند و تأثیرات آنها ارزیابی شود. برای مثال، مداخله در ژن‌‌ها یا رشد جنینی سگ‌‌ها، گربه‌‌ها، یا خرگوش‌‌ها میتواند باعث ایجاد شکاف یا سفتی عضلانی (انقباض عضلانی) شود که به ترتیب مشابه شکاف کام یا فلج مغزی مشاهده شده در انسان‌ها است. بنابراین، دانشمندان میتوانند استنتاج کنند که انتقال وراثتی، رشد جنینی یا آسیب مغزی چگونه میتوانند موجب این اختلالات شوند. هر چند برقراری ارتباط از طریق زبان بیانی در حیوانات اتفاق نمی‌افتد بنابراین احتمال این را کاهش میدهد که مدل‌‌های حیوانات بتوانند برای بررسی دلیل اختلالاتی هم چون لکنت مورد استفاده قرار گیرند و مشخصاً برخورد انتخابی یا جراحی به منظور ایجاد لکنت به عنوان یک گزینه در انسان‌ها مطرح نیست. بنابراین محققان به سمت روشهای غیر مستقیم یا توصیفی به جای روشهای تجربی روی آوردند. آنها گروه‌‌های لکنتی‌‌ها و غیرلکنتی‌‌ها را در تکالیفی که معتقد بودند مرتبط با روانی گفتاراند، مقایسه کردند. اگر آنها به طور مکرر دریابند که دو گروه در تکالیف مشخصی اجرای متفاوتی دارند، ممکن است سرنخی در مورد اختلال داشته باشند.
چنین تحقیق غیرمستقیمی پیچیده میباشد زیرا تفاوت‌‌هایی که یافت میشوند ممکن است ناشی از لکنت باشند نه علت آن. برای مثال، مطالعات زمان واکنش از این که افراد مورد بررسی چقدر سریع میتوانند کلمهای را که بر روی یک صفحه ظاهر میشود را بگویند، ممکن است نشان دهد افراد مورد بررسی که لکنت میکنند از افراد مورد بررسی که لکنت نمی‌کنند کندتر هستند. هر چند ممکن است این تفاوت نتیجه آرامتر گفتن کلمات افراد مورد بررسی که لکنت میکنند برای جلوگیری از لکنت باشد. حتی اگر این تفاوت نتیجه تلاش برای جلوگیری از لکنت نباشد، به احتمال زیاد تنها عامل مرتبطی است که هیچ رابطه علی یا علیتی با لکنت ندارد. حتی اگر گروه‌‌های لکنتی‌‌ها کندتر پاسخ دهند، احتمالاً زمان‌های واکنش کندتر به تنهایی باعث لکنت نمی‌شوند. اگر این چنین بود، افراد هنگامیکه بزرگتر میشدند یا پس از این که مقداری آبجو می‌نوشیدند، شروع به لکنت میکردند. فهمیدن چیزی که به طور هم زمان با چیز دیگری اتفاق میافتد اما موجب آن نمی‌شود مانند فهمیدن این است که اغلب بازیکنان بسکتبال اندازه کفش بزرگتری نسبت به اغلب ژیمناستها دارند. اندازه کفش به تنهایی مشخص نمی‌کند که چه کسی برای این ورزش‌‌ها مناسبتر است، اما ممکن است قد یک عامل تعیینکننده باشد. اندازه کفش و قد هر دو مربوط به اندازه استخوان فرد هستند که به صورت ژنتیکی تعیین میشوند، بنابراین آنها منجر به تفاوت در ژیمناستها و بازیکنان بسکتبال میشوند، اما اندازه کفش به تنهایی یک بازیکن بسکتبال یا ژیمناست خوب ایجاد نمی‌کند.
مشکل دیگری که مطالعات توصیفی نسبت به روشهای تجربی برای مطالعه ماهیت لکنت دارند این است که هنگام مقایسه گروه‌‌های افرادی که لکنت میکنند و نمی‌کنند، هم پوشانی زیادی در عملکرد دو گروه وجود دارد حتی ممکن است میانگین‌‌های آنها از نقطه نظر آماری متفاوت باشد. برای مثال، برخی از افرادی که لکنت میکنند معمولاً هماهنگی خوبی هم چون یک فرد عادی در گروه افراد غیرلکنتی در یک تست نمونه از هماهنگی حرکتی نشان خواهند داد و برخی از افرادی که لکنت نمی‌کنند همان سطح از هماهنگی که یک فرد عادی از گروه لکنتی دارد، را نشان خواهند داد. این هم پوشانی‌‌ها به ما یادآوری میکنند که ما معمولاً عواملی را که برای ایجاد لکنت ضروری و کافی هستند را مطالعه نمی‌کنیم. هر چند که چنین تفاوتهای مهمی بین افرادی که لکنت میکنند و افرادی که لکنت نمی‌کنند ممکن است سرنخ‌‌هایی برای ما ایجاد کنند و با داشتن این سرنخ‌‌ها ممکن است دقیقتر به برخی از توانایی‌‌ها، عملکرد‌های مغز و جایگاه‌‌های نوروآناتومیک نگاه کنیم تا ببینیم آیا واقعاً آنها چیزهایی هستند که تمامی لکنتی‌‌ها را از غیرلکنتی‌‌ها متمایز میکنند. در صورت عدم موفقیت برای یافتن آنها، بررسی خواهیم کرد که آیا زیر گروه‌‌هایی از لکنتی‌‌ها وجود دارند که برخی از آنها در یک روش و برخی در روشی دیگر از غیرلکنتی‌‌ها متفاوت باشند. این موضوع ممکن است بعد‌ها به ما برای کشف مسیرهای دیگری که منجر به درک بهتر لکنت میشوند کمک کند.
هنگامی که دانشمندان تلاش میکنند تا آزمایشات سایرین را برای تأیید نتایجشان تکرار کنند، یافته‌‌های تحقیقی بی ثبات شایع میشوند. یک مطالعه تفاوتی را مییابد؛ مطالعه دیگری گزارش میکند که چنین تفاوتی وجود ندارد. تفاوتها در یافته‌‌های دو مطالعه ممکن است به دلیل تفاوت افراد مورد بررسی باشد که در مطالعه شرکت کردهاند یا به دلیل تفاوتهای اندکی باشد که در روش مطالعات انجام شده، وجود داشته است. برای مثال، ممکن است یک مطالعه از صدای 1000-Hz به عنوان یک محرک استفاده کند و مطالعه دیگر ممکن است از صدای ضبط شده کلمه «برو» استفاده کند. با وجود بی ثباتی در بسیاری از نتایج، نقاط مشترک یا روند‌هایی وجود دارند که بسیاری از مطالعات آنها را مییابند. همانطور که مطالعه می‌کنید، سعی کنید تا برای خودتان مشخص کنید کدام مناطق راهنمایی‌‌های محکمی به ما میدهد. من در خلاصه‌‌هایم، تفسیر‌های خودم از این مناطق همپوشانی را در اختیار قرار خواهم داد.
عوامل حسی حرکتی
عوامل حسی و حرکتی که بر لکنت تأثیر میگذارند از ساختار و عملکرد مغز یک فرد مشخص شده اند. آنها بر شروع و پیشرفت لکنت تأثیر میگذارند زیرا کیفیتی که فرد میتواند گفتار سریع و روان را تولید کند، محدود میکنند. برای مثال، پیشتر یافته‌‌هایی را توضیح دادیم که پیشنهاد می‌دادند مسیرهای فیبری که عملکرد‌های حسی، طرح ریزی و حرکتی را برای گفتار ترکیب میکنند، به نظر میرسد در افراد لکنتی به طور قابل ملاحظه ای کم تراکمتر هستند . ممکن است این بدان معنا باشد که تکالیف حسی – حرکتی مانند گفتن «آه» بعد از شنیدن صدای زنگ ، در لکنتی‌‌ها آهسته تر خواهد بود.
یافته‌‌های خلاصه شده در این مطلب، با استفاده از آزمایشات گوناگون، عملکرد‌های حسی و حسی – حرکتی گویندگان لکنتی و غیرلکنتی را مقایسه میکند. در نظر داشته باشید که هدف از این مقایسه‌‌ها، یادگیری بیشتر درباره نقایص افرادی است که لکنت میکنند. هنگامیکه عملکرد‌های حسی و حسی – حرکتی در لکنتی‌‌ها ضعیفتر هستند، فرض بر این است که یک تفاوت ساختاری با عملکردی مغز را منعکس میکند که ممکن است به طور اتفاقی به لکنت مربوط باشد.
پردازش حسی و کاردرمانی لکنت زبان
ممکن است شما تعجب کنید که چرا بر روی توانایی افراد لکنتی برای پردازش اطلاعات حسی همچون سیگنال‌‌های شنیداری، بینایی و لامسه تحقیق انجام شده است. از آن جا که به نظر میرسد لکنت یک مشکل حرکتی است تا این که یک مشکل حسی باشد. پاسخ دو بخشی است. نخست، همانطور که بیماران با آسیب‌‌ها و بیماری‌‌های گوناگون به ما آموختند، گفتار طبیعی وابسته به بازخورد سالم شنیداری در کنار بازخورد حس عمقی (احساس موقعیت و حرکت) و لامسه (احساس لمس) میباشد. محققان مشتاق هستند بدانند، آیا ممکن است گفتار غیرطبیعی لکنتی‌‌ها نتیجه برخی اختلالات بازخورد باشد. دوم این که، آزمایشاتی که پردازش حسی را تغییر میدهند، مانند بازخورد شنیداری تأخیریافته (بلک، ۱۹۵۱الی، ۱۹۵۱) تکرارها، کشیدهگویی‌‌ها و قفل‌‌هایی را در گویندگان روان ایجاد میکنند، به دانشمندان یادآوری میکند که تحقیق کنند آیا این موضوع میتواند دلیل لکنت باشد یا خیر.
یافته‌‌هایی که قصد مرور آنها را دارم ممکن است مرتبط با نتایج مطالعات تصویربرداری مغز که پیش تر توضیح داده شد، باشند. به یاد داشته باشید بسیاری از مطالعات یافته اند که مناطق قشر شنیداری در حین لکنت فعالیت کمتری دارند در حالی که سایر مطالعات ناهنجاری‌‌های ساختاری را در قشر شنیداری یافته اند. با این وجود تحقیق دیگری كاهش تراکم را در فیبر‌های ماده سفید لکنتی‌‌ها یافته است که از یکپارچگی حسی – حرکتی در تولید گفتار حمایت میکند. در این صورت، تعجب آور نیست اگر ناهنجاری‌‌ها در این مناطق هم بر روانی تولید گفتار و هم بر دقت درک گفتار تأثیر بگذارد. برای مثال، نشان داده شده است جایروس گیجگاهی فوقانی شامل سیستم‌‌هایی است که در طرح‌ریزی واجی گفته‌‌ها و درک گفتار مهم هستند (هیکاک، ۲۰۰۱). علاوه بر این، احتمالاً کارکرد مؤثر قشر شنیداری برای تولید گفتار روان ضروری میباشد، زیرا بازخورد شنیداری در گفتار طبیعی نقش حیاتی دارد و بر روانی حاصل از بازخورد شنیداری با تأخیر، تأثیرات مخربی دارد. باتوجه به یافته ها فوق مشخص می گردد تمرینات کاردرمانی حسی حرکتی در کودکان با لکنت می تواند به کاهش میزان لکنت و تسهیل روند گفتار آنان موثر باشد.
سوالات متداول:
1-آیا کاردرمانی لکنت را کاملاً رفع میکند؟
در موارد خفیف، ممکن است لکنت به طور چشمگیر کاهش یابد، اما هدف اصلی بهبود کیفیت زندگی و کنترل گفتار است. مرکز دکتر صابر بر آموزش استراتژی های جبرانی تاکید دارد.
2-تمرینات خانگی در کاردرمانی لکنت چه اهمیتی دارند؟
تمرینات روزانه (مانند تنفس دیافراگمی یا بازی‌های تقویت تمرکز) اثر درمان را پایدار میکنند. مرکز دکتر صابر برنامه‌های تمرینی شخصی‌سازی‌شده به بیماران ارائه میدهد.
لکنت زبان یک اختلال شایع در سنین 3تا 7 سال می باشد. در بسیاری از موارد لکنت زبان در ابتدای دوران کودکی درطی رشد سریع گفتار و زبان آغاز می شود. در هر صورت و با هر علتی حتی در موارد لکنت زبان خفیف در کودکان باید توسط دکتر لکنت و متخصص گفتاردرمانی لکنت زبان مورد بررسی و درمان قرار گیرد تا از مشکلات رفتاری و اختلالات اضطرابی کودکان جلوگیری شود. گفتاردرمانی لکنت با بررسی لکنت و روش های اصلاح آن به والدین کمک می کند تا به درستی با این اختلال روبه رو و درمان های صحیح را پیگیری نمایند.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
توضیحاتی در زمینه لکنت زبان خفیف
این بخش برخی از شناخته ترین «واقعیتها» درمورد لکنت را نقل میکند. این موارد یافته های تحقیقی تکراری هستند که مربوط به وقوع و تنوع لکنت در جمعیت و افراد هستند همانطور که درمورد این یافته ها بحث میکنیم ، به آنچه که درمورد ماهیت لکنت پیشنهاد میدهند ، اشاره خواهیم کرد. بنابراین همچنانکه ادامه این مطلب را میخوانید از دیدگاه های مختلف درمورد ماهیت و درمان لکنت بیش از پیش آگاهتر خواهید شد.
بیشتر آنچه که درمورد «ناهمگونی» لکنت به دست آمده است : تعدادی از نویسندگان پیشنهاد دادند که لکنت یک اختلال نیست ، اما بیشتر آنها با این موضوع مخالف هستند . محققین تقسیم بندیهای گوناگونی را برای این اختلال پیشنهاد دادند همانند چهار «مسیر» رشد لکنت از ونرایپر (1982) و سه گانه لکنتیهای دارای ترس از گفتار ، سایکوژنیک و ارگانیک از آنژ (1963). روش درست تمرکز برروی اکثریت افرادی است که لکنت میکنند.آنهایی که لکنتشان درکودکی بدون ارتباط مشخصی با آسیب روانشناختی یا ارگانیک ، آغاز شده است . این مورد که شایعترین نوع لکنت است ، «لکنت رشدی» خوانده میشود ، چراکه علائم به تدریج ، معمولا با رشد کودک ، به ویژه درطول دوره حساس اکتساب گفتار و زبان ، نمایان میشوند . من به سادگی آن را «لکنت» میخوانم . با اشاره داشتن بر مشکلات روانی مشابه که با مشکلات روانشناختی روانشناسی ، آسیب مغزی ، نقصشناختی و پریده گویی در ارتباط هستند ، من به سببشناسی فرضی آنها همچون «ناروانیهای مرتبط با آسیب مغزی» مراجعه میکنم.
توجه کنید هرچندکه حتی در گروهی از افرادی که لکنتشان در ابتدای دوران کودکی درطی رشد سریع گفتار و زبان آغازشده است ، تنوع بسیار زیادی در رفتارهایی که آنها را لکنت میخوانیم و درچگونگی تغییرکردن (یا نکردن) این رفتارها درحین پیشرفت کودک به سمت ثبات یا بهبودی وجود دارد.
یک کودک پیش دبستانی : لکنت مرزی
اشلی کودک شاد و خوش برخورد بود که در رشد زبانش پیشرفته بود ؛ هنگامیکه او 18ماهه بود ، با جملات بهخوبی ساخته شده حرف میزد. سپس ناگهان هنگامیکه 21ماهه بود شروع به لکنت کرد. لکنتش به صورت تکرارهای چندتایی و اغلب در آغاز جملات بود. برای مثال او میگفت «من – من – من – من – یه کم آب میخوام» یا «می – می – می- می – می –تونی بلندم کنی؟» باوجود این واقعیت که او ممکن است گاهی اوقات یک هجا را 10مرتبه یا بیشتر قبل از گفتن کلمه تکرار کند ، او نشانه های آشکار ناامیدی را هنگامیکه لکنت میکرد ، نشان نمیداد ، او به رشد سریع زبان ، زیاد حرف زدن و بهراحتی اجتماعی شدن ، ادامه داد.
حدود شش ماه پس از اینکه شروع به لکنت کرد ، والدینش یک آسیب شناس گفتار – زبان را ملاقات کردند که اشلی را ارزیابی کرد. ارزیابی نشان داد که رشد زبانی اشلی برای سن او پیشرفته بوده ، رشد واج شناختی او نیز پیشرفته بوده و اینکه او برروی 4درصد از هجاهایی که گفته است ، لکنت کرده است . (این موضوع به این معناست که زمانیکه چند دقیقه از گفتارش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و تعداد هجاهایی که گفته است ، شمرده شد ، اشلی برروی 4درصد از آن هجاها لکنت کرده بود.)
والدین اشلی به درمانگر گفتند که نمیدانند چرا اشلی شروعبه لکنت کرد. اوشاد ، ایمن و پرحرف بود ، درحوالی زمان شروع لکنتش هیچ اتفاق مهمی نیفتاد و او فامیلی که لکنت کند نداشته است.
بحث
اشلی درباره تصویری (گربه ای به نام کوکی که گلدانی از روی قفسه انداخت) صحبت میکند که درمانگر قبلا به او توضیح داده است.
دربخش اول ، درمانگر با پرسیدن «دوباره چه اتفاقی واسه کوکی افتاد؟» پاسخ اشلی را استخراج میکند. پاسخ اشلی این است گربه …. ن ن ….. د – د – د ….. کو – کو – (تقریبا 15بار تکرار این هجا) – کوکی گلدان را روی زمین انداخت . دربخش دوم درمانگر میگوید «بزار یکی دیگه بگیم .بگو. یادت میاد ؟» اشلی پاسخ میدهد «بعد – کو – کو – کو – کو – کوکی گلدان رو روی زمین انداخت.»
این بخشها مثال بسیار خوبی هستند ازاینکه لکنت هنگامیکه در ابتدا دریک کودک پیش دبستانی آغاز میشود ؛ چگونه میتواند باشد. رفتارهای اصلی اولیه که اشلی نشان میدهد کدامند ؟ تکرارها ؟ کشیده گوییها ؟ قفلها؟
هنگامیکه تلاش میکنیم تا مشخص کنیم که آیا کودکی به درمان سریع و مستقیم برای لکنتش احتیاج دارد ، ارزیابی واکنشهای احساسی کودک به لکنتش اغلب کمککننده است .
یک کودک پیش دبستانی بزرگتر با لکنت خفیف
کاترین گفتار و زبان را به طورطبیعی کسب کرد ، اولین کلمه اش را درحدود 1سالگی گفت و در 15ماهگی با روانی کامل شروع به ترکیب کلمات کرد : زمانیکه 3ساله بود ، پس از یک تعطیلی کریسمس فوق العاده پردردسر ، شروع به لکنت کرد. نخستین ناروانیهایش تکرارهای آسان بخشی از کلمه یا کل کلمه بود . اما خیلی سریع شروع به منقبض کردن تولیدکننده هایش ، انسداد جریان گفتار به صورت آنی کرد تا کلمه «ناگهانی خارج شود» . گاهی اوقات ، هنگامیکه برای چندین ثانیه به طورکامل گیر میکرد ، با ضربه زدن به والدینش یا گریه کردن ، پاسخ میداد و همچنین او علاقه کمتری به صحبت کردن و استفاده از کلمات و عبارات جدید نشان میداد.
والدینش خیلی زود او را برای ارزیابی به کلینیک گفتار و زبان بردند. مشخص شد که کاترین برروی 21درصد از هجاهایی که میگوید ، لکنت میکند – که درصدی بسیار بالایی برای هرکودک میباشد شدت کلی لکنت اش با ابزار شدت لکنت ارزیابی شد ، که آن را شدید ارزیابی کرد. مشخص شد که زبان درکی او بسیار بالاتر از میانگین برای سن او بوده . مشخص شد که زبان بیانی او برای سنش معمولی است اما به نظر می آمد که او به دلیل لکنتش در بیان کردن خودش کمرو است . مشخص شد که رشد واج شناختی او برای سنش مناسب است.
نکات
دربخش اول ، کاترین با گفتن (ا-ا-ا-ا…. و …. و …. و …. اوکی حالا … من فکر میکنم که او هنوز گرسنه است …. [غیرقابل فهم] ……. یک برگ . به سؤالاتی از طرف مادرش پاسخ میدهد . ممکن است این مثالی باشد از گیرکردن کودک جهت تلاش برای گفتن (اوکی) و سپس ، متوجه میشود که قفل کرده است ، کلمه ای که درتلاش برای گفتن آن میباشد را تغییر میدهد (از «اوکی» به «و») . سپس او میتواند که کلمه اصلی را بگوید و ادامه میدهد.
دربخش 2 ، درحالیکه همچنان با مادرش است ، برروی نخستین صدای کلمه «اکی» گیر میکند سپس به نظر میرسد که میتواند به سمت “کی” برود اما آنجا نیز گیر میکند ، و بنابراین دوباره به سراغ «ا» بازمیگردد و درنهایت کلمه را با رهاشدن از لکنت بر روی «ا» و سپس با داشتن یک لکنت کوچک برروی نخستین صدای «کی» ، به پایان میرساند . هووووه! میتوانید ببینید که این کودک 3ساله تنها برای گفتن تعداد کمی کلمه ، چه مقدار کار باید انجام دهد.
شکی نیست که او به همان میزان که قبل از شروع لکنتش گویا بوده ، به نظر نمی آید ، دربخش 3 ، کاترین با درمانگر بازی میکند و میگوید «آه… ح ح ح ح ح …ح…ح…ح ح ح ح…حا…حالا…، این چیه ؟» ممکن است «آه» روش کاترین جهت آمادهشدن برای لکنتی باشد که برروی «حالا» پیشبینی میکند.
دربخش 4 ، کاترین با والدینش بازی میکند و میگوید «ب-ببین چی ساختم. اه…آه…ب ب ب ب ب…بوه…ب ب ب ب ب…بوه…» لکنت اول تکرار بخشی از کلمه است (ب-ببین) که بسیار خفیف است و ممکن است دریک بافت دیگر ناروانی طبیعی درنظر گرفته شود . اما لکنت دوم (برروی کلمه ای که با «ب» آغاز میشود) کاملا یک لکنت طولانی است که درآن کاترین قهرمانانه برای گفتن کلمه تلاش میکند اما پیش از اینکه بتواند تمام کند با بازشدن در متوقف میشود.
سوالات متداول:
1-آیا لکنت خفیف فقط در کودکان اتفاق میافتد؟
خیر. اگرچه بیشترین موارد لکنت خفیف در کودکان دیده میشود، اما بزرگسالان نیز ممکن است در نتیجه استرس، آسیب‌های عصبی یا اختلالات گفتاری دچار لکنت خفیف شوند.
2-آیا لکنت خفیف نیاز به درمان دارد؟
بله. اگرچه ممکن است لکنت خفیف باعث اختلال جدی نشود، اما در صورت عدم درمان، میتواند با گذشت زمان شدیدتر شود. مداخله زودهنگام در گفتاردرمانی میتواند از پیشرفت آن جلوگیری کند.
از واژه لکنت زبان برای توصیف رفتارهای گفتاری اصلی لکنت یعنی علائم لکنت زبان مانند تکرار، کشیده گویی و قفل؛ استفاده می کرد. به نظر می رسد این رفتارها در فرد لکنتی، بطور غیرارادی رخ می دهند؛ انگار که خارج از کنترل وی باشند. علائم لکنت زبان مانند تکرار، پربسامدترین رفتار اصلی در کودکانی است که به تازگی شروع به لکنت کرده اند و اصولاً متشکل از یک صدا، هجا یا کلمه تک هجایی است که چندین مرتبه تکرار می شود. گوینده به وضوح بر روی آن صدا گیر میکند و تا زمانی که صدای بعدی بتواند تولید شود، به تکرار آن ادامه می دهد. مرکز گفتاردرمانی لکنت زبان دکتر صابر در زمینه بررسی دقیق علایم لکنت کودکان و علت لکنت زبان در کودکان و درمان لکنت به صورت کاملا تخصصی فعالیت می نماید. گفتاردرمانان با تجربه مرکز با استفاده ار تکنیک های روز دنیا و تجهیزات پیشرفته مرکز نظیر سنسوری روم، سویچ صوتی و… به تسریع بهبودی در کودکان کمک می نمایند.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
علائم اولیه لکنت زبان در کودک
در کودکانی که مدت زیادی از شروع لکنت آنها نمی گذرد، تکرار کلمات تک هجایی و تکرارهای بخشی از کلمه از تکرارهای کلمات چندهجایی بسیار شایعتر هستند. علاوه بر این، کودکانی که لکنت می کنند معمولاً در هر موقعیت تکرار، یک کلمه یا هجا را بیش از ۲ بار تکرار می کنند؛ ما – ما – ما – مانند این
به گفته دکتر متخصص لکنت کشیده گویی صداهای واکدار یا بیواک نیز در گفتار کودکانی که تازه شروع به لکنت کردهاند، طاهر می شوند. این رفتار، معمولاً تا اندازهای دیرتر از تکرار ظاهر میشوند. هرچند که هم جانسون و همکاران (۱۹۵۹) و هم پائیری (۱۹۹۷ a) گزارش دادند که کشیده گوییها- همانند تکرارها ممکن است از ابتدا وجود داشته باشند. من از اصطلاح کشیده گویی به منظور اشاره به آن دسته از لکنت هایی که در آنها صدا یا جریان هوا ادامه می یابد اما حرکت تولیدکنندههای گفتاری متوقف می شود، استفاده می کنم. کشیده گویی، حتی به کوتاهی نیم ثانیه، ممکن است غیر طبیعی به نظر برسد؛ اما در مواردی نادر ممکن است به اندازه چند دقیقه نیز به طول انجامد. بر خلاف استفاده من از این اصطلاح، نویسندگان قدیمیتر، لکنتهایی که صدا یا جریان هوا نداشتند را به همراه لکنتهایی که حرکت تولیدکننده های گفتاری در آنها متوقف شدهاند را در تعاریفشان از کشیده گویی گنجانده اند
تکرار و کشیده گویی صدا، معمولاً هم بخشی از رفتارهای اصلی لکنتی های پیشرفته هستند و هم در کودکانی که تازه شروع به لکنت کردهاند، به چشم می خورند. شیهان (۱۹۷۴) دریافت که لکنت از نوع تکرار، در تمام نمونههای گفتاری ۲۰ بزرگسالی که لکنت می کردند، اتفاق می افتاد. در واقع ۶۶ درصد از لکنت های آنها از نوع تکرار بودند. اگرچه بسیاری از لکنت های آن ها، مطابق تعريف بالا، از نوع کشیده گویی بودند، اما اینکه دقیقاً چه تعداد کشیده گویی در این نمونه ها وجود داشته، مشخص نیست.
قفل شدن از دیگر نشانه های لکنت زبان
قفل شدن از علایم لکنت کودکان می باشد، معمولاً آخرین رفتار اصلی است که ظاهر می شود. هرچند، همانند کشیده گویی، برخی محققین آن را در گفتار کودکان، در ابتدا یا اوایل شروع به لکنت کردن نیز، مشاهده کرده اند. علایم لکنت مانند قفل زمانی اتفاق می افتد که فردی به طور نامناسب جریان هوا یا صوت را متوقف می کند و اغلب حرکت تولیدکننده های گفتاریاش نیز به همین صورت متوقف شوند. قفل میتواند هر سطحی از مکانیسم توليد گفتار را درگیر کند: تنفسی، حنجرهای با تولیدی. برخی شواهد و بیشتر از آن، نظریه پردازی هایی وجود دارد که مطابق آن ها، فعالیت عضلانی نامناسب در سطح حنجره ای، مشخصه بیشتر قفلها است.
با ادامه دار شدن لکنت، اغلب قفل ها طولانیتر و منقبض تر می شوند و ممکن است لرزش نیز آشکار شود. این نوسانات سریع که اغلب به راحتی در لب ها و فک قابل مشاهده هستند، زمانی اتفاق می افتند که فردی روی یک کلمه یا صدا قفل کرده است. در این علایم لکنت 3.فرد جریان هوا را مسدود می کند، فشار هوا پشت محل انسداد را افزایش
میدهد و به طور فوق العاده شدیدی عضلاتش را منقبض می کند (ون رایپر ۱۹۸۲). شما می توانید این لرزش ها را در تلاش برای گفتن کلمه «با» در حالی که لبهایتان را به شدت روی هم می فشارید و فشار هوا را در پشت آن افزایش می دهید، همانندسازی کنید. تصور کنید زمانی که می خواهید صحبت کنید، به صورت غیرمنتظرهای این اتفاق برای شما بیافتد.
اشخاصی که لکنت می کنند در بسامد وقوع علائم لکنت زبان و دیرش رفتارهای اصلی با یکدیگر تفاوت دارند. تحقیقات نشان می دهد که یک فرد مبتلا به لکنت، زمانی که با صدای بلند نوشتهای را می خواند، به طور میانگین بر روی حدود ۱۰ درصد از کلمات لکنت می کند، هرچند که تفاوت بین فردی بسیاری وجود دارد.بسیاری از افرادی که به طور خفيف لکنت میکنند، در حین خواندن مطلب یا صحبت کردن، بر روی کمتر از ۵ درصد کلمات، لکنت میکنند و تعداد کمی که لکنت شدید دارند بر روی بیش از ۵۰ درصد کلمات لکنت میکنند. دیرش رفتارهای اصلی از گوناگونی بسیار کمتری برخوردار است، به این صورت که، طور میانگین، حدود یک ثانیه و به ندرت بیشتر از پنج ثانیه هستند.
علائم ثانویه لکنت
علائم لکنت زبان نظیر تکرار واج ها و کشیده گویی در فرد لکنت زبان دیده می شود. اشخاصی که لکنت میکنند از لکنت کردن خود لذت نمی برند. آنها اگر نتوانند از تکرارها، کشیده گویی ها و قفلهایشان به کلی اجتناب کنند، با تلاش برای پایان دادن سریع آن ها، به این رفتارها واکنش نشان می دهند. ممکن است این واکنش ها در آغاز تنها یک تلاش تصادفی باشند، اما خیلی تبدیل به الگوهایی می شوند که به خوبی یاد گرفته شده اند. من رفتارهای ثانویه را به دو گروه کلی تقسیم می کنم: رفتارهای رهایی و رفتارهای اجتنابی. بجای پیروی از رویکرد سنتی در مورد رفتارهای ثانویه، برای مثال، [تقسیم آن ها به] «آغازگرها» یا «به تعویق اندازی ها»، این تقسیم بندی را به وجود آوردم چراکه فعالیتهای درمانی من بر اصولی متمرکز هستند که به وسیله آنها رفتارهای ثانویه یاد گرفته می شوند.
واژه های «رهایی» و «اجتناب» از متون یادگیری رفتاری قرض گرفته شدهاند. به طور خلاصه، رفتارهای رهایی زمانی اتفاق می افتند که گویندهای لکنت می کند و تلاش می کند تا لکنت را پایان دهد و کلمه را تمام کند. مثالهای شایع رفتارهای رهایی، پلک زدن، تکان دادن سر و به میان اندازی صداهای اضافه مانند «آه»، است که اغلب با پایان لکنت همراه هستند و بنابراین تقویت میشوند. از سوی دیگر، رفتارهای اجتنابی، زمانی که فرد وقوع لکنت را پیشبینی می کند و تجارب منفیای که هنگام لکنت کردن داشته است را به یاد می آورد، یاد گرفته میشوند. برای جلوگیری از لکنت و تجارب منفی همراه آن، فرد لکنتی اغلب به رفتارهایی متوسل
میشود که پیش از این برای رهایی از لحظات الكنت استفاده کرده است – برای مثال پلک زدن یا «آه». یا ممکن است او چیز متفاوتی را امتحان کند، مانند تغییر کلمهای که تصمیم داشته است بگوید.
در بسیاری از موارد، بخصوص در آغاز، ممکن است رفتاهای اجتنابی از وقوع لکنت پیشگیری کنند و ترس فزاینده از اینکه لکنت رخ می دهد را تسکین می دهند که این از لحاظ هیجانی بسیار با ارزش است. خیلی زود این رفتارهای اجتنابی تبدیل به عادتهای قوی میشوند که نسبت به تغییر مقاوم هستند. انواع زیر مجموعههای اجتناب در فصل ۷ شرح داده می شوند (برای مثال؛ به تعویق اندازی ها، آغازگرها، جانشینی ها و ابزارهای زمانبندی مانند حرکات دست هنگام گفتن کلمه).
هنگامی که برای مشخص کردن اینکه یک رفتار ثانویه، رهایی یا اجتناب است. تلاش می کنید به یاد داشته باشید که رفتار رهایی تنها پس از اینکه لحظه لكنت کردن شروع شده است، اتفاق می افتد و رفتار اجتنابی قبل از اینکه لحظه لکنت کردن آغاز شود، اتفاق می افتد.
احساسات و نگرشها
احساسات یک فرد به همان اندازه می تواند بخشی از اختلال لكنت باشد که رفتارهای گفتاریاش هستند. ممکن است احساسات، لكنت را تشدید کنند دقیقا همانطور که ممکن است دفعات وقوع لکنت، احساسات را خلق کنند. در آغاز، احساسات مثبت ناشی از هیجان یک کودک یا احساس منفی ترس ممکن است به کرات باعث ایجاد لکنت شوند که او ندرتا به آنها توجه می کند. سپس هنگامی که بسامد لکنت بیشتر می شود، ممکن است نا امید یا خجالت زده شود چرا که نمی تواند آنچه که می خواهد را – حتی نام خودش – را به راحتی و با سرعتی همانند دیگران بگوید. این احساسات، صحبت کردن را سختتر می کنند همانطور که نا امیدی و خجالت، تلاش و کوشش را افزایش می دهند و مانع گفتار روان می شوند. احساساتی که در نتیجه لكنت حاصل می شوند ممکن است نه تنها شامل نا امیدی و خجالت، بلکه همچنین ترس از لکنت دوباره، احساس گناه درباره ناتوانی برای کمک به فردی دیگر و خصومت در مقابل شنوندگان را شامل می شوند.
نگرش ها، احساساتی هستند که تبدیل به بخش نافذی از باورهای یک فرد می شوند. برای مثال، همانطور که یک فرد مبتلا به لکنت، بیش تر و بیش تر لکنت می کند؛ این باور در او ایجاد می شود که فردی است که معمولا برای صحبت کردن مشکل دارد. همانطور که شما ممکن است باور کنید که اتومبیل تان به درد نخور است اگر مشکلتان با آن ادامه پیدا کند. نوجوانان و بزرگسالانی که لکنت می کنند معمولا نگرش های منفی بسیاری در مورد خودشان دارند که نتیجه سال ها تجارب لكنت زبان می باشند
فردی که لکنت می کند اغلب نگرش هایش را در مورد شنوندگان طرح ریزی می کند با این باور که آنها فکر می کنند او احمق یا نگران است. هر چند گاهی اوقات ممکن است شنوندگان دقت نگرش های فرد همکاری کنند.
تحقیقات نشان داده است که بیش تر مردم حتی معلمان و آسیب شناسان گفتار و زبان، افراد لكنتی را اشخاصی عصبی، دلواپس و وحشت زده تلقی می کنند. رفتارهای این چنینی شنوندگان میتواند نگاه افراد لکنتی به خودشان را تحت تاثیر قرار دهد و تغییر نگرشهای منفی مراجع درباره خودش می تواند تمرکز اصلی برنامه درمانی باشد.
مطالعات زیادی نشان داده اند که کودکان دارای لکنت زبان احتمالاً بیشتر از کودکانی که لکنت زبان نمی کنند، دیگر اختلالات گفتار و زبان را نشان می دهند. متداول ترین این مشکلات همراه،اختلالات صداهای گفتاری یا تولیدی گفتار است،که ممکن است تقریباً در ۳۰ تا ۴۰ درصد کودکان دارای لکنت همراه با لکنت اتفاق بیفتد. متخصص لکنت زبان کودکان اشاره می کنند که کودکان مدرسه ی رو دارای لکنت زبان به احتمال بیشتر اختلالات صداهای گفتاری را نشان میدهند. مظالعات دکتر لکنت زبان نشان داده شده است که وجود اختلال صدای گفتار به عنوان ریسک فاکتوری برای ثبات لکنت در سنین قبل از مدرسه مطرح شده است نگرانی دیگر فوق تخصص لکنت زبان کودکان ،این است که بعضی اختلالات زبانی،اختلالات حرکتی-دهانی،اختلالات شناختی،و اختلالات روانی مانند تندگویی،ممکن است در میان کودکان دارای لکنت نسبت به کودکان بدون لکنت شیوع بیشتری داشته باشد اگرچه تحقیقات در این زمینه هنوز در حال رشد است بهترین متخصص لکنت زبان در تهران با با توجه به اهمیت درمان به موقع لکنت به بررسی دقیق علائم همراه لکنت زبان در کودکان می پردازد و بهترین درمان را انتخاب می کند. یک دکتر خوب برای لکنت زبان از تمام تیم توانبخشی شامل گفتاردرمانی، کاردرمانی ذهنی و رفتاردرمانی و… جهت رسیدن به بهترین نتیجه درمانی استفاده می نماید.
برای تشخیص علت لکنت زبان به چه دکتری مراجعه کنیم؟
برای درمان لکنت زبان یکی از نکات مهم مراجعه به بهترین دکتر برای لکنت زبان است. تشخیص صحیح شدت لکنت زبان و اختلالات همراه با آن باید توسط یک دکتر خوب برای لکنت زبان انجام شود. وجود اختلالات ارتباطی می تواند به صورت قابل توجهی درمان را تحت تاثیر قرار دهد. کودکانی که هم لکنت و هم اختلالات صداهای گفتاری یا زبانی را نشان می دهند ممکن است به دوره درمانی طولانی تری نیازمند باشند. آنها ممکن است با احتمال بیشتری واکنشهای منفی از شنونده هایی که به سختی گفتارشان را درک می کنند،را تجربه کنند و نگرانی شان درباره روانی گفتارشان بیشتر باشد. بنابراین، ما باید به منظور تعدیل اختلالات همراه در کودکان دارای لکنت آماده باشیم. مرکز درمان لکنت زبان دکتر صابر با تجربه بالا در زمینه درمان لکنت زبان و در اختیا داشتن تیم درمانی مجرب در درمان لکنت زبان پیشرو می باشد.
تشخیص اختلالات تولیدی و یا زبانی توسط متخصص لکنت زبان
شاید متداول‌ترین سوالی که ما درباره اختلالات همراه می پرسیم این است که «چه زمانی من آن ها را درمان کنم؟» اغلب این سوال حاصل این مفهوم است که «من می خواهم تولید یا زبان را درمان کنم،چرا که با این کار می توانم پیشرفتی در این زمینه ایجاد کنم و مشکلات ارتباطی را کاهش دهم.»
اگر چه بسیاری از درمانگران اعتقاد دارند که اگر روی اختلالات دیگر کار کنیم،لکنت بدتر شود. اما نتایج بعضی از تحقیقات این مطلب را تایید نکرده است. با این حال درمان اختلالات همراه باید محتاطانه توسط بهترین دکتر برای لکنت زبان و با در نظر گرفتن نیازهای کودک در هر دو مشکل انجام شود.
برای مثال هنگامی که در حال کار با کودکان دارای لکنت که اختلال صداهای گفتاری همراه دارند،هستیم،دکتر لکنت زبان با سه انتخاب اصلی روبه‌رو هستیم:
ابتدا درمان لکنت
ابتدا درمان صداهای گفتاری
درمان هر دو اختلال به صورت همزمان
با توجه به همه جنبه های لکنت،هیچ قانون محضی برای اجرای همه این موارد وجود ندارد،ما میتوانیم این حقیقت را به یاد آوریم که: اختلالات صدای گفتاری تقریباً از روزی به روز دیگر ثابت هستند،در حالی که لکنت زبان به علت ماهیت تغییر پذیرش،هم از لحاظ فراوانی و هم شدت متغیر است و امکان افزایش شدت لکنت زبان نیز وجود دارد.به این علت شاید بهتر باشد که تعدیل لکنت زبان حتی در یک شکل ابتدایی،قبل از درمان صدا های گفتاری آغاز شود.
متخصص لکنت زبان چگونه اهداف درمانی را انتخاب می کند؟
جالب است بدانید که یک کودک سن مدرسه با یک اختلال تاخیر تولیدی ممکن است همان واکنشهای منفی و نگرانی‌ها درباره توانایی گفتارش را که یک کودک با یک اختلال لکنت زبان دارد،تجربه کند. بنابراین جنبه هایی از فرآیند درمان که باعث افزایش احساس راحتی کودک با ارتباط، پذیرش خطا های گفتاری و… را هدف قرار میدهد،برای کودکان با اختلالات همراه تولیدی نیز مفید خواهد بود.
برای کودکانی با اختلالات زبانی،انتخاب درباره زمان و چگونگی زمان مشابه است. اگرچه در مورد اختلالات زبانی،ممکن است دکتر لکنت زبان فرمول سازی زبانی،مشکلات بازیابی کلمه،آماده سازی جمله، دیدگاه گیری، داستان گویی ، و دیگر جنبه های زبانی،روانی گفتار کودک را تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین،حمایت رشد زبانی کودک میتواند منجر به حمایت روانی کودک شود. صرف نظر از نوع و دیگر نگرانی های ارتباطی کودک با لکنت زبان،شاید بهترین توصیه این باشد که درمان برای اختلالات دیگر،دربافت درمان برای لکنت زبان مدنظر قرار داده شود نه به جای درمان لکنت زبان. به یاد داشته باشیم که حضور یک اختلال همراه نباید بهانه ای برای نادیده گرفتن لکنت زبان باشد.
درمان قطعی لکنت زبان کودکان
لکنت زبان در سنین 2 و3 سال می تواند کیفیت زندگی کودک را تحت تاثیر قرار دهد. کودک با لکنت زبان اعتماد به نفس پایینی دارد و در برقراری ارتباط و دوست یابی دچار مشکل می شود. رفتارهای وسواس گونه و اضطراب در کودکان با لکنت زبان بیشتر دیده می شود. تشخیص زودهنگام و درمان به موقع لکنت زبان در کودکان موجب بهبود ارتباط کلامی کودک و اعتماد به نفس او می گردد. گفتاردرمانی لکنت زبان از درمان های مفید برای این کودکان می باشد که در کنار بازی درمانی و گروه درمانی با ایجاد موقعیت های واقعی کودک را در کنترل لکنت و درمان آن یاری می دهد. مرکز گفتاردرمانی لکنت زبان در تهران با در اختیار داشتن بهترین دکتر لکنت زبان و متخصصین لکنت زبان در کنار امکانات پیشرفته و روز دنیا نظیر سویچ صوتی و اتاق شنیداری در درمان اختلالات ربان به ویژه لکنت زبان و بهبود روانی گفتار در کودکان فعالیت می نمایند. متخصص لکنت زبان با تجربه بالا در حیطه درمان های مختلف لکنت با مشاوره به والدین روش ها و راهکارهای صحیح برخورد با لکنت در کودکان را آموزش می دهدن و والدین را در جهت برخورد مناسب با شرایط استرس زا آگاه می نمایند تا در کمترین زمان ممکن لکنت زبان را در کودکان درمان نموده و از بروز مجدد لکنت در کودک پیشگیری نمایند. برنامه های جامع درمانی نظیر گفتاردرمانی در منزل و گروه درمانی در آموزش صحیح ارتباط به کودک کمک می نماید تا با کنترل استرس از بروز مجدد لکنت جلوگیری نموده و یا لکنت خود را کنترل نماید.
توصیه های متخصص برای لکنت زبان و تنوع فرهنگی
ما گفتار درمانان در حال کار با کودکان/نوجوانان و خانواده هایی با سابقه های فرهنگی متنوع روبه‌رو هستیم و می دانیم که بافت فرهنگی مراجعان باید در برنامه ریزی برنامه درمانی فرد در نظر گرفته شود.
مواردی که در درمان لکنت در زمینه فرهنگ باید در نظر گرفته شود:
باورها درباره نقش خانواده و نقش گفتاردرمان در مداخله
استفاده از لغت شناسی درست برای توصیف اختلالات زبان
ادراک فرهنگی نسبت به جنسیت و سن کودک و گفتاردرمان
استفاده از عنوان های رسمی زمانی که اعضای خانواده مخاطب قرار میگیرند.
مشکلاتی که ممکن است به واسطه مشکلات زبانی تجربه شود.
موضوعات که به‌طور مخصوص وابسته به کودکان دارای لکنت است:
ادراک خانواده یا فرهنگ از لکنت به عنوان یک اختلال ارتباطی
مناسب بودن تماس چشمی مستقیم در یک فرهنگ
چگونگی مواجه شدن فرد و خانواده‌ها با مسائلی مانند خجالت،اضطراب،یا شرمندگی
میزان تلاشی که از کودکان/نوجوانان در درمان انتظار می رود.
به دلیل اینکه برنامه‌های درمانی متناسب با نیازهای خاص هر مراجع طرح ریزی می شود،باید با هر یک از اعضای خانواده به منظور تعیین نگرشهای ایشان درباره این موضوع کار شود.
برچسب ها: دکتر لکنت زبان- دکتر لکنت- بهترین دکتر لکنت زبان در تهران- فوق تخصص لکنت زبان کودکان- دکتر خوب برای لکنت زبان- دکتر برای لکنت زبان- بهترین دکتر برای لکنت زبان-متخصص لکنت زبان کودکان-دکتر متخصص لکنت زبان- بهترین دکتر لکنت زبان-
تاثیرات مشکلات روانشناختی در لکنت زبان
اگر چه تعدادی از استراتژی های مفید برای کمک به کودکان/نوجوانان به منظور غلبه بر تاثیرات منفی و واکنش های شناختی به لکنت زبان مطرح شد،اما ما هنگام کمک به کودکان/نوجوانان برای برخورد با احساسات شان تنها نیستیم. برخی از کودکان/نوجوانان ممکن است واقعاً واکنشهای احساسی داشته باشند که تعدیل موثر آن برای گفتار درمانگر ممکن نباشد به کار تخصصی ویژه‌ای از جمله روانشناسی در لکنت زبان نیاز باشد.
اگر احساس کردیم که یک کودک/نوجوان واکنشهای عاطفی و شناختی نسبت به لکنتش نشان می دهد که با پیشرفتش در درمان گفتار در تداخل است هرگز برای مشاوره با متخصصان سلامت ذهن، روانشناسان مدرسه یا مددکاران اجتماعی شک نکنیم. مسلماً به منظور دستیابی به موفقیت در مشارکت با دیگران متخصصان،باید به آنها درباره لکنت زبان آموزش دهیم.
موضوعات کلیدی آموزش به متخصصین لکنت زبان:
تغییر پذیری لکنت
این واقعیت که لکنت زبان یک مشکل روانشناختی یا احساسی نیست.
این واقعیت که مراحل آسان یا دارویی برای لکنت زبان وجود ندارد.
بیان اینکه تغییر گفتار لکنت شده میتواند برای کودک/نوجوان سخت باشد.
آموزش مهارت های پایه ارتباطی توسط دکتر متخصص لکنت
لکنت زبان میتواند تجربه ناخوشایندی برای گویندگان باشد. آنها نمیخواهند لکنت کنند و در نتیجه ممکن است راهکارهایی را به منظور تلاش برای کاهش یا حذف آن گسترش دهند. برخی از این راهکارها -مانند آنهایی که در درمان آموزش داده می شوند-می تواند مفید باشد. راهکارهایی نیز ممکن است کمی مفید باشد،اگرچه می توانند منجر به مشکلات بزرگ تری با ارتباط شوند.
یکی از راهکارهای مقابله با مشکلات که بسیاری از کودکان/نوجوانان دارای لکنت زبان آن را گسترش میدهند،اجتناب از موقعیت های گفتاری است. آن ها ممکن است وسوسه شوند تا از گفتار اجتناب کنند چرا که این اجتناب مانع لکنت کردن آنها می شود و در نتیجه مانع از احساس شرمندگی یا پریشانی همراه لکنت زبان در مقابل مردم دیگر میشود. اگر یک کودک اجتناب از صحبت داشته باشد،فرصت بکارگیری تجربه های کلیدی که به رشد مهارت های اجتماعی اش کمک می کند را از دست می دهد. در نتیجه،ما اغلب می بینیم کودکان دارای لکنت زبان در مهارت های کاربرد زبان (پرگماتیک) همانند همتایان شان پیشرفت نداشته اند. هنگامی که این کودکان مراحل درمان را طی میکنند و در نتیجه به صورت آزادانه تری شروع به برقراری ارتباط می کنند،ممکن است نیازمند کمک در زمینه جنبه های دیگر معاملات اجتماعی داشته باشند تا جایی که بتوانند ارتباط برقرار کننده های موثرتری شوند.
البته همه کودکان دارای لکنت زبان به درمان مهارتهای کاربرد زبان نیاز نخواهند داشت. هدف ما در این بخش حقیقتاً مشخص کردن برخی از جنبه های ارتباطی اجتماعی است که امکان دارد در یک رویکرد جامع درمانی نیاز به تعدیل آن باشد. آنچه در این مبحث دنبال میشود،مرور کلی جنبه‌هایی از تعاملات اجتماعی است که بر طبق یافته ها بیشترین چالش را برای کودکان/نوجوانان دارای لکنت زبان دارد.
چالش های تعاملات اجتماعی در افراد دچار لکنت زبان
صحبت در زمانی که مطلبی دارند که می‌خواهند بگویند.
شروع و پایان یک مکالمه
تغییر یا حفظ یک موضوع
صحبت کردن با سبک مناسب اجتماعی و متناسب با سن
استفاده از مهارتهای اجتماعی خود در طی زمانی هایی که در حال لکنت هستند.
مشارکت و درک سرنخ های غیرکلامی از شنوندگان شان
سرنخ‌های غیر کلامی ممکن است مشکلات خاصی به دنبال داشته باشد چرا که کودکان/نوجوانان دارای لکنت زبان ممکن است واکنش های کم و طبیعی شنوندگان را به غلط به عنوان نشانه هایی از بی خبری،آشفتگی یا اذیت شدن با لکنت زبان تفسیر کنند. به عبارت دیگر،کودکان/نوجوانان ممکن است احساسات شان درباره لکنت زبان را به شنونده ها نسبت دهند و در نتیجه ممکن است باعث این باور در آنها شود که شنونده تحمل لکنت زبان را ندارد و ممکن است منجر به افزایش ترس از لکنت شود. البته،چون کودکان/نوجوانان دارای لکنت زبان اغلب با بی‌خبری و آشفتگی شنونده هایشان روبه‌رو میشوند،بنابراین ممکن است برای آنها سخت باشد تا به خوبی سرنخ های غیرکلامی آنها را تفسیر کنند.
گفتاردرمانی روی مهارت های ارتباطی کودکان لکنت زبان
خوشبختانه،بیشتر گفتاردرمانان لکنت زبان مهارت های لازم برای کمک به گسترش مهارت های تعامل اجتماعی کودکان را دارا هستند. به این صورت که می توان اجزای اصلی درمان پرگماتیک و زبانی را در درمان جامع برای کودکان/نوجوانان دارای لکنت زبان در صورت نیاز وارد کرد.به طور تجربی سه موضوع کلیدی که درمانگران ممکن است نیاز به تعدیل آن با کودکان/نوجوانان سن مدرسه دارای لکنت زبان باشند عبارتند از: تماس چشمی،نوبت گیری،مدیریت فشار زمان گفت و گو.
البته،این یک لیست کامل از مهارتهای پرگماتیک چه کودکان/نوجوانان نیاز به پیشرفت در آنها دارند نیست،و هر مراجع در حوزه‌های مختلف نیازهایی دارد.
-تماس چشمی در لکنت زبان
بسیاری از کودکان دارای لکنت زبان،مخصوصاً کودکان بزرگتر و نوجوانان،تماس چشمی ضعیفی زمان صحبت با دیگران دارند.تماس چشمی ضعیف می تواند به عنوان نشانه‌ای مبنی بر اینکه گوینده نسبت به لکنتش دستپاچه یا شرمنده است دریافت شود. در نتیجه،بسیاری از درمانگران به منظور کمک به افزایش تماس چشمی کودکان در طی هم گفتار روان و هم گفتار دارای لکنت کار کردهاند. تماس چشمی خوب می تواند بیانگر آگاهی،اعتماد به نفس،و اطمینان باشد،تماس چشمی ضعیف می تواند بیانگر اضطراب،شرمندگی و ناراحتی باشد. با این وجود،یک کودک/نوجوان باید یاد بگیرد که حفظ همیشگی تماس چشمی مدنظر نیست. هدف کار روی تماس چشمی کمک به مراجع در جهت پیشرفت تماس چشمی مناسب از نظر اجتماعی است. به عبارتی دیگر،یک کودک/نوجوان دارای لکنت زبان باید به اندازه همسالان خود تماس چشمی داشته باشد،نه بیشتر و نه کمتر.به این صورت که نه چشم از مخاطبینش بردارد که نشان دهنده احساس شرم است و نه به شنوندگان آن چنان خیره شود آنها احساس راحتی نکنند. ما اغلب می بینیم که کودکان/نوجوانان پس از درمان تماس چشمی غیر طبیعی نشان می دهند و این می تواند مشکلاتی را با تعاملات اجتماعی اش به همراه داشته باشد.
به منظور کمک به حفظ تماس چشمی مناسب،باید مطمئن شویم که او به وسیله احساساتش درباره لکنت زبان تحت تاثیر قرار نمی گیرد. یکی از نتایج مثبت برخی از این درمانها این است که حفظ تماس چشمی مناسب را برای کودک آسانتر می کند. از طریق نقش بازی کردن و دیگر فعالیت هایی که ارزش استفاده از تماس چشمی مناسب را برجسته میکند،می توان این کار را تمرین کرد.هنگامی که مراجع اعتماد به نفس در توانایی صحبت کردن خود یافت،و هنگامی که کل مهارتهای ارتباطی اش پیشرفت کرد،در نتیجه تماس چشمی مناسب‌تری نیز خواهد شد.
-فشار زمان در لکنت زبان
همه گویندگان در موقعیتهای محاوره احساس فشار زمان دارند. واکنش های کلامی و غیرکلامی شنوندگان، میزان زمان موجود برای مکالمه،و رقابت های طبیعی در میان گویندگان برای زمان صحبت،همه در احساس گوینده مبنی بر اینکه باید عجله نکند شرکت دارند. زمانی که گویندگان فشار زمانی را احساس می کنند،ممکن است تغییراتی در گفتارشان ایجاد شود،مانند کاهش تعداد یا دیرش مکث ها،افزایش سرعت گفتاری،دقیق فکر نکردن درباره آنچه که می خواهند بگویند،یا صرفاً احساس عجله. بیشتر این موارد احتمال ناروان شدن فرد را افزایش میدهد،که این هم برای افراد دارای لکنت زبان و هم برای افرادی که لکنت ندارند صدق می کند،اما نتیجه افزایش فشار زمانی میتواند مخصوصاً برای کودکان/نوجوانان دارای لکنت زبان مشکل آفرین باشد.
به منظور غلبه بر استرس های مرتبط با افزایش فشار زمانی،مراجعان می توانند یاد بگیرند که اشکالی ندارد به اندازهای که نیاز دارند زمان مصرف کنند، حتی اگر باور داشته باشند که شنونده از آنها می خواهد که عجله کنند. به عبارت دیگر،آنها باید «در مقابل فشار زمانی مقاومت کنند». برای کودکان کوچکتر،سعی کنیم فشار زمانی را با دادن فرصت کافی برای صحبت کردن،از طریق کمک به خانواده ها و دیگران در محیط کودک کاهش دهیم. ما میتوانیم این کار را از طریق آموزش به آنها درباره اهمیت نوبت گیری مناسب و از طریق کمک به آنها جهت تمرین دادن فرصت مناسب به کودک برای برنامه‌ریزی و تولید گفته ش انجام دهیم. البته،ما نمی توانیم به کاهش فشار زمانی در همه موقعیتهای زندگی کودک امید داشته باشیم-و هر چقدر بزرگتر می شود،او بیشتر با فشار زمانی در زندگی اش رو به رو خواهد شد.در نتیجه کودکان باید تحمل فشار زمانی را یاد بگیرند و منتظر بمانند تا زمانیکه آنها (و مکانیسم گفتاریشان) قبل از تلاش برای صحبت کردن آماده شود.
تمرین انتظار تا زمان آمادگی برای ثبت برای برخی کودکان مشکل است،برای همین نیاز دارند تا بازخوردهایی که معتقدند از شنونده ها دریافت می کنند را نادیده بگیرند. ممکن است لازم باشد زمان بیشتری را صرف کنیم تا اطمینان پیدا کنیم که کودکان منطق مقاومت در برابر فشار زمانی را درک کردهاند. استفاده از فلوچارت و دیگر تصاویر گرافیکی به منظور تقویت پیامی مبنی بر اینکه مقاومت در برابر فشار زمانی حقیقتاً به داشتن ارتباط موثرتر کودک کمک میکند،موثر است.در این تصاویر می توانیم نشان دهیم که چگونه آموزش در باره داشتن تفکر متفاوت درباره فشار زمانی می تواند به داشتن ارتباط موثر تر کمک کند.ما همچنین می توانیم به دانش آموزان از طریق الگوهای بازسازی شناختی به منظور مقایسه تفکرات کهنه و تفکرات جدید توضیح داده شده در مورد فشار زمانی استفاده کنیم.
-نوبت گیری در لکنت زبان
نوبت گیری مناسب از جانب شنوندگان میتواند دفعاتی که گفتار کودک/نوجوانان متوقف میشود را کاهش دهد،و در نتیجه میتواند فشار زمانی را در زمان تلاش برای صحبت کردن کاهش دهد. برای یک کودک /نوجوان دارای لکنت زبان سخت است که نوبت صحبت کردنش را حفظ کند،بنابراین شنونده ها باید منتظر نوبت خودشان ماندن را،یاد بگیرند. همزمان،یک کودک/نوجوان دارای لکنت زبان نیز باید تحملش را برای زمان هایی که دیگران گفتار او را قطع میکنند بالا ببرد تا گفتارش بیش از حد مختل شود.
گاهی اوقات،ممکن است برای یک کودک دارای لکنت زبان منتظر نوبت ماندن برای صحبت کردن سخت باشد.و زمانی که احساس می کند راحت تر می تواند صحبت کند بدون توجه به این که نوبت صحبت کردن او نیست تصمیم بگیرد صحبت کند. بنابراین،ما میتوانیم قوانین مناسبی برای نوبت گیری را در حین صحبت با فرد دارای لکنت زبان مرور کنیم و هنگامی که اعتماد به نفس کودک/نوجوان در زمینه توانایی گفتارش افزایش یافت،بهتر قادر خواهد بود تا منتظر نوبتش باشد بدون اینکه درباره اینکه آیا قادر به خروج کلمات در زمان نوبتش خواهد بود یا نه،نگران باشد.
جمع بندی
مهارت های ارتباطی خوب،موفقیت ارتباطی را افزایش میدهد. به‌طور کلی،گفتاردرمانی که با کودکان/نوجوانان دارای لکنت زبان کار می کنند،بر روی لکنت زبان به عنوان اولین اختلال تمرکز میکنند. اگرچه در بسیاری از مراجعان فقط تمرکز کردن بر روی لکنت زبان کافی است ولی در بعضی از مراجعان نیاز به در نظر گرفتن سایر اختلالات ارتباطی دیگر نیز می باشد.
سوالات متداول:
1- آیا متخصص لکنت زبان برای کودکان و بزرگسالان متفاوت است؟
برخی متخصصان صرفاً روی گروه سنی خاصی (مثلاً کودکان) تمرکز میکنند. بهتر است پیش از انتخاب، حوزه تخصصی فرد را بررسی کنید تا با نیازهای شما هماهنگ باشد.
2-آیا متخصص لکنت زبان باید با خانواده بیمار همکاری کند؟
بهترین متخصصان جلسات مشاوره منظم با خانواده برگزار میکنند و آموزش‌هایی برای تقویت نقش حمایتی خانواده در محیط خانه ارائه میدهند.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
کاهش آسیب لکنت زبان در کودکان
کاهش آسیب لکنت شامل کمک به کودک نوجوان در یادگیری اين است که روانتر صحبت کند. همان طور که قبلاً ذکر شد بیشتر روشهایی که برای رسیدن به این هدف طراحی شده اند، شامل تغییراتی در زمان بندی و تنش تولید گفتار میباشند.
علاوه بر اين، کاهش آسیب، شامل کمک به کودک در تغییر رفتارهای لکنتش است تا جایی که در برقراری ارتباط کمتر مخرب باشند.
به یاد داشته باشیم، قبل از اینکه ما راهکارهای بهبود روانی را ارائه دهیم ، باید از اینکه کودک به ابزارهایی برای تغییر لحظات لکنت زبان مجهز است ، مطمئن شویم. چرا که بدون چنین ابزارهایی ، اگر کودک با ناروانی های موقعیتی که به واسطه ی پیش بینی و ترس از لکنت به وجود می آید راحت نباشد. در معرض خطر بازگشت قرار خواهد گرفت.
تغییر لکنت
زمانی که کودکان / نوجوانان لکنت می کنند می توانند به شیوه های متفاوتی این کار را انجام دهند. آنها میتوانند میزان زیادی تنش فیزیکی را نشان دهند، یا می توانند با تنش کمتری لکنت کنند.
هر چه تنش بیشتری در حین لکنت نشان می دهند وقفه های بیشتری را در ارتباط با تجربه میکنند. لکنت (آسانتر) ارتباط را کمتر تحت تاثیر قرار می دهد بنابراین علاوه بر این که درمانگران به کودکان / نوجوانان کمک میکنند که یاد بگیرند راحت تر صحبت کنند، می توانند به آنها کمک می کنند تا با راحت تر لکنت کردن، ارتباطشان را بهبود بخشند.
تغییر تنش فیزیکی می تواند دشوار باشد. حتی اگر کودکان / نوجوانان از این که در حین لکنت زبان به صورت فیزیکی تنش دارند آگاه باشند (به خصوص در حین کشیده گویی یا قفل ها) ، ممکن است متوجه نشوند که چگونه تنش به وجود می‌آید (مثلاً کدام یک از عضلات درگیر هستند). و چگونه آنها میتوانند تنش را در حین صحبت کردن کاهش دهند.
والدین و درمانگران ممکن است به آنها گفته باشند که عضلات شان را (آرام) سازند. اما ممکن است کودکان / نوجوانان علیرغم فهم این موضوع در عمل نتوانند این کار را انجام دهند بنابراین اولین گام مهم در کمک به کودکان / نوجوانان در یادگیری تغییر تنش در حین لکنت، کمک به آنهاست که درست یاد بگیرند در لحظه چه کاری باید انجام دهند.
بعضی از کودکان / نوجوانان عضلات فک را منقبض می کنند در حالی که سایرین عضلات حنجره را منقبض میکنند و عده‌ای از عضلات تنفسی شان را منقبض می کنند. آنها ممکن است سایر رفتارهایی نظیره حرکات چشم، جمع کردن لب ها و سایر حرکات تنش فیزیکی را بروز دهند. مسلماً هرچه بیشتر بفهمند که چگونه این عضلات را منقبض می کنند بیشتر قادر به تغییر آن تنش خواهد بود.
یک راه برای یادگیری اینکه کودک چگونه لکنت می کنند (شناسایی) لحظه ی لکنت و توضیح آنچه با دهان، گلو و مکانیزم تنفسی وقتی لکنت می کنند انجام میدهند است.
برای کمک به آنها برای انجام این کار، کودکان / نوجوانان می توانند خودشان را در حین لکنت کردن با استفاده از آینه یا ضبط ویدیویی ببینند.
یا میتوانند لکنت زبانشان را با استفاده از (لکنت کاذب) تقلید کنند. بعد از یادگیری در مورد (ماشین گفتار) بخش هایی از بدنشان که در صحبت کردن درگیر می شوند.
کودکان / نوجوانان می توانند بحث کنند که چگونه بخش‌های ماشین گفتار در حین گفتار روان با یکدیگر کار می کنند چگونه در حین گفتار دارای لکنت در تقابل با یکدیگر منقبض میشوند.
از دیرباز ابزارهای کاهش تنس بدنی در طول لکنت راهکارهای «اصلاح لکنت» نامیده میشدند. در مقابل راهکارهای اصلاح لکنت راهکارهایی هستند که «اصلاح گفتار» نامیده میشوند که به صورت مستقیم برای بهبود روانی گفتار مورد استفاده قرار میگیرند.
در درمان جامع از ترکیب روشهای اصلاح گفتار و اصلاح لکنت برای کمک به بهبودی لکنت کودکان / نوجوانان در برقراری ارتباط استفاده میشود.
آموزش دادن راهکارهایی برای تغییر لکنت به کودکان/ نوجوانان مانند ایجاد یک تور ایمنی برای کمک به آنها در مواردی است که راهکارهای روانی آنها شکست می خورده یا آنها خود را در موقعیتی می یابند که استفاده از راهکارهای روانی سخت تر است، یا اینکه با لکنتشان راحت هستند و از راهکارهای روان تر صحبت کردن استفاده نمی کنند.
ایجاد جعبه ابزار
سالهای متمادی درمانگران و افراد دارای لکنت به روش های اصلاح لکنت ون رایپر متکی بودند.
ابزار های اصلاح لکنت
ابطال (حذف ، کنسل کردن ، اصلاح بعد از وقفه )
رهایی (خروج آسان ، اصلاح حین وقفه )
آماده سازی (ورود آسان ، اصلاح قبل از وقفه )
این راهکارهای اصلاح لکنت برای کمک به کاهش تنش یا تقلای افراد دارای لکنت هنگام صحبت کردن طراحی شده اند. در واقع این روش ها نه تنها به افراد کمک می کنند که راحت تر صحبت کنند بلکه به آنها کمک می کنند تا مهارت های مانیتورینگ / نظارت بر خود را بهبود ببخشند و به توانایی خود در مدیریت لکنت پی ببرند و از همه مهمتر راهکارهایی هستند که به افراد دارای لکنت در زندگی کمک می کنند تا بعد از اتمام درمان به صورت دراز مدت بتوانند با واقعیت های جدید روبرو شوند.
منطق جعبه ابزار
برای اطمینان از موفقیت ابزارهای ارائه شده درمانگران و کودکان / نوجوانان باید از منطق پشت آن آگاه شوند برای کمک به کودکان / نوجوانان برای فهم این منطق، توضیحاتی در مورد هر شیوه داده می شود که به این پرسش ها پیرامون هر روش پاسخ میدهند :
این روش چیست ؟
چه زمان میتوانم از آن استفاده کنم؟
چگونه باید آن را انجام دهم ؟
چه مزایایی در این روش برای من وجود دارد ؟
چه چیزهایی دیگری باید بدانم ؟
فهمیدن منطق درمان به کودکان کمک میکند تا مهارت های فرا گرفته شده را در موقعیت های دیگر تعمیم دهند. این توضیحات همچنین به ما گفتاردرمانان برای آموزش دادن والدین ، معلمان و دیگران در مورد روش های درمان کمک میکند .
نتیجه‌گیری:
دکتر مهدی صابر در این مقاله تأکید میکند که اصلاح لکنت زبان نه یک مسیر خطی، بلکه فرایندی چندبُعدی است که نیازمند ترکیب روشهای گفتاردرمانی، حمایت روانی و فناوری‌های نوین است. وی با اشاره به تجربه‌های بالینی خود، توضیح میدهد که شناخت علل زمین‌های لکنت (مانند اضطراب یا عوامل ژنتیکی) اولین گام برای انتخاب روش درمانی مناسب است. دکتر صابر خاطرنشان میکند که همراهی خانواده و جامعه در این مسیر، کلید دستیابی به گفتاری روان و اعتمادبه نفس پایدار است. در نهایت، یادآوری میشود که لکنت یک محدودیت نیست، بلکه چالشی است که با صبر و دانش میتوان بر آن غلبه کرد.
سوالات متداول:
1-آیا استفاده از آواز خوانی به زبان خارجی میتواند لکنت را کاهش دهد؟
آواز خواندن به هر زبانی (حتی ناآشنا) ریتم گفتار را بهبود میبخشد. این روش با فعال کردن نیمکره راست مغز، فشار بر نواحی سنتی گفتار را کم کرده و روانی کلام را افزایش میدهد.
2-جدیدترین فناوری‌های مورد استفاده در اصلاح لکنت زبان چیست؟
نرم‌افزارهای تشخیص لحظه‌های لکنت، اپلیکیشنهای تمرین گفتار با بازخورد صوتی و دستگاه‌های بیوفیدبک که تنش عضلانی را اندازهگیری میکنند، از فناوری‌های نوین در این حوزهاند.
