بررسی میزان لکنت زبان در برنامه لیدکامب شامل تعیین درصد هجاهای لکنت زبان شده (SS%) میباشد. SS% با محاسبه تعداد کلی هجاهای بیان شده و تعداد هجاهایی که با لکنت زبان همراه بودهاند، به دست می آید. سنجش SS% بر قضاوتهای ادراکی از لکنت زبان استوار است. از آنجا که سنجش SS% بر مبنای قضاوت در مورد وجود یا عدم وجود لکنت زبان در هجاها است، لذا پایایی آن باید مورد اثبات قرار بگیرد. به منظور انجام این کار معمولاً در فرایند پژوهش حداقل از یک شنونده دیگر استفاده میشود تا SS% را به طور مستقل برای همان نمونه گفتاری مورد سنجش قرار دهد. سپس پایایی بررسیهای به عمل آمده از میزان لکنت زبان، مورد بررسی قرار میگیرد. بررسی شدت لکنت زبان در کودکان شامل نمره دهی در معیاری است که بالاترین نمره آن به لکنت زبان بسیار شدید و پایینترین نمره آن به فقدان لکنت زبان اشاره دارد. والدین جهت تعیین تغییرات شدت لکنت زبان در موقعیتهای گفتاری روزمره میتوانند از معیار 10 نمرهای به نحو پایایی استفاده نمایند. مرکز تشخیص لکنت زبان دکتر صابر با سابقه بالا در زمینه درمان کودکان لکنت زبان با استفاده از درمان های تخصصی و گفتاردرمانی و تست بررسی لکنت در کودکان، به ارائه خدمات گفتاردرمانی در تهران مشغول می باشد. بررسی شدت لکنت و طرح درمان جامع با کمک از بخش های مختلف مرکز نظیر اتاق شنیداری در درمان همه جانبه لکنت و جلوگیری از بازگشت آن مفید می باشد.
جهت تماس باکلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقایدکتر صابر (کلینیکتوانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
تست بررسی لکنت زبان
معمولاً در برنامه لیدکامب درمانگر میزان SS% را در ابتدای هر جلسه کلینیکی مورد سنجش قرار میدهد. گفتنی است به منظور معتبر بودن سنجش SS%، نمونه گفتاری حداقل باشد شامل 300 هجا باشد. درمانگر نمرات SS% را بر روی برگه ثبت داده های کودک به صورت یک نمودار ترسیم مینماید.
گاهی اوقات میزان صحبت کودک در کلینیک دچار نوسان میگردد. این بدان معناست که درمانگر، گفتار بسیار کمی را از کودک دریافت کرده است. در این گونه مواقع چنانچه کودک در صحبت با والدین دچار خجالت میشود، وی میتواند گفتگو با کودک را (که سنجش SS% بر مبنای آن است) کنار بگذارد و به والدین اجازه دهد تا در تهیه نمونه گفتاری از کودک به او یاری رسانند. در صورتی که کودک همچنان گفتار محدودی در کلینیک ارائه نماید و سنجش SS% وی در کلینیک فاقد اعتبار گردد، میتوان میزان SS% کودک را از گفتار ضبط شده وی در موقعیتهای روزمره به دست آورد. والدین در برنامه لیدکامب هر روز شدت لکنت زبان کودک را بر مبنای گفتاری که وی در موقعیتهای طبیعی از خود نشان میدهد، مورد اندازهگیری قرار میدهند. برای انجام این کار یک معیار اندازهگیری 10 نمرهای در نظر گرفته شده است و نمره صفر معادل فقدان لکنت؛ نمره 1 معادل لکنت بسیار خفیف و نمره 9 معادل لکنت بسیار شدید میباشد.
روش درمانی لکنت در کودکان
در آغاز درمان، درمانگر شیوه استفاده از این معیار را به والدین آموزش میدهد و از او میخواهد تا میزان شدت (SR) را از صفر تا 9 در نمونه گفتار کودک نمرهدهی نمایند. درمانگر نیز میزان SR را در این نمونه گفتاری اندازهگیری مینماید و چنانچه بین اندازهگیری وی و والدین بیش از یک نمره اختلاف وجود داشته باشد، دلایل آن توسط طرفین مورد بحث قرار میگیرد.
والدین میزان SR هر روز را در فاصله زمانی بین جلسات کلینیکی بر روی یک برگه از پیش آماده شده ثبت مینمایند و آن را در جلسه بعدی به همراه خود میآورند.
فرایند تعیین SR کودک توسط والدین صورت میگیرد و میتواند بر مبنای ارزیابی یک روز کامل کودک یا حداقل یک نمونه گفتاری 10 دقیقهای از وی در طی روز انجام گردد.
در مورد دوم یعنی نمونه گفتاری 10 دقیقهای درمانگر از این مسئله اطمینان حاصل مینماید که والدین برای تعیین SR در هر روز موقعیتهای مختلفی را انتخاب مینمایند. به عنوان مثال اگر نمونه گفتاری کودک در روز دوشنبه هنگام بازی کردن با خواهد و برادرهایش مورد اندازهگیری واقع شده باشد، در روز سهشنبه این اندازهگیری میتواند هنگام ملاقات او با پدربزرگ و مادربزرگش به عمل آید. این کار تا پایان هفته باید به همین صورت ادامه یابد. در برخی مواقع لکنت در طی روز بسیار متغیر است و والدین اذعان دارند که تعیین یک SRها در موقعیتهای مختلف میتواند امر مفیدی باشد. به عنوان مثال والد ممکن است در طی یک روز SR کودک را در برخی موقعیتهای گفتاری معادل نمره 2 و در برخی دیگر معادل نمرات 8 یا 9 برآورد نماید. بنابراین در این گونه مواقع ممکن است ارزیابی بهبودی ثبات و یا تشدید لکنت برای درمانگر امر دشواری باشد. در چنین شرایطی آگاهی از SR کودک در شدیدترین حالت خود برای درمانگر مهم تلقی میگردد.
راه های درمانی و بررسی لکنت در کودکان
راه حل چنین مسئلهای آن است که والد هر روز دو بار SR لکنت کودک را جمعآوری نماید. در این راستا او میتواند در انتهای هر روز یک نمره SR را برای بهترین گفتار مشاهده شده از سوی کودک و یک نمره SR را برای شدیدترین میزان لکنت وی در همان روز ثبت کند. چنانچه این اطلاعات به صورت یک نمودار ترسیم گردد، معمولاً مشاهده کاهش لکنت بسیار سادهتر خواهد بود. اجرای این روش دوگانه ثبت SR به ویژه در کودکی که شدت لکنت وی بسیار متغیر بوده و به زمان انتقال از مرحله 1 به 2 نزدیک میشود امر مهمی محسوب میگردد.
گاهی اوقات بیش از یک نفر میزان SRهای یک کودک را تعیین مینمایند. در این موارد لازم است تا هر یک به قدر کافی آموزش دیده باشند و میزان توافق میان آنها مناسب باشد. گاهی اوقات والدین در سنجش SR بیثبات عمل میکنند، و حتی ممکن است نتوانند مقادیر SR در هفته گذشته را ارائه نمایند. در اینجا باید بر این مسئله پافشاری نمود که اتخاذ تصمیمات بالینی معتبر نمیتواند در غیاب سنجش لکنت خارج کلینیکی اتفاق افتد.
برای کمک به درمانگر و والدین جدولی معرفی میگردد که حاوی ملاکهای موردنظر برای تعیین لکنت کودک است. با استفاده از ملاکهای معرفی شده در این جدول میتوان بصورت مطمئنتر و با توافق بیشتر بین درمانگر و والدین میزان لکنت کودک را تعیین نمود.
بررسی شدت لکنت در کودکان
به منظور انجام یک ارزیابی معتبر، درمانگر مسئولیت سنجش داخل کلینیک و والدین مسئولیت سنجش خارج از کلینیک (یعنی سنجش کودک در محیط روزمره) را بر عهده میگیرند. سنجشهای داخل و خارج از کلینیک، نقشهای فراوانی در اجرای روز به روز برنامه لیدکامب دارند. از مهمترین این نقشها میتوان به تثبیت گستره مشکل، دسترسی به اطلاعات جهت تصمیمگیری بالینی، تعیین اهداف درمانی، ارزیابی کمی پیامد درمان و تسهیل گفتگو در مورد لکنت اشاره نمود.
در صورتی که تعیین و سنجش میزان شدت لکنت توسط درمانگر و والدین به درستی و با دقت انجام نشود و یا توافق کامل بین درمانگر و والدین در مورد تعیین میزان شدت لکنت یا SR وجود نداشته باشد، روند درمان لکنت زبان کودک با مشکل مواجه خواهد شد. به عبارت دیگر اگر تغییرات میزان شدت لکنت توسط والدین در طول درمان به صورت اشتباه گزارش شود، درمانگر نمیتواند بر اساس تغییرات واقعی ایجاد شده در شدت لکنت کودک، روند درمان را مدیریت نماید. حداکثر میزان اختلاف قابل پذیرش بین سنجشهای درمانگر و والدین تا یک نمره است. تغییرات میزان نمره شدت لکنت کودک در طول درمان باید به صورت نزولی پیش رفته و به سمت نمره صفر حرکت کند.
سوالات متداول:
1-آیا در تست لکنت زبان، مشکلات روحی مرتبط بررسی میشود؟
بله. بخشی از ارزیابی، شناسایی اضطراب، کم‌رویی یا اجتناب از موقعیتهای گفتاری است. در صورت نیاز، همکاری تیم روانشناسی برای طرح درمان جامع پیشنهاد میشود.
2-تفاوت تست لکنت زبان با سایر اختلالات گفتاری چیست؟
تست لکنت بر تکرار غیرارادی صداها و تنش عضلانی تمرکز دارد، در حالی که اختلالاتی مانند تأخیر زبانی یا مشکلات تلفظ با ابزارهای دیگری ارزیابی میشوند. مرکز دکتر صابر برای هر اختلال پروتکل جداگانه‌ای دارد.
اگرچه هم اکنون در متون مربوط به لکنت اولیه این توافق عمومی وجود دارد که مداخله درمانی در سالهای پس از آغاز لکنت امری مطلوب است، اما هنوز هیچگونه توافقی روی زمان آغاز درمان وجود ندارد. مهمترین علت این مسئله امکان بهبودی خودبخودی لکنت در بسیاری از کودکان پیش دبستانی است. اما این نکته باید توسط گفتاردرمانی کودکان تشخیص داده شود. مرکز گفتاردرمانی کودکان دکتر صابر با بررسی دقیق شدت و علت لکنت زبان در کودکان زمان گفتاردرمانی و روش مناسب درمان لکنت زبان را مشخص می نماید. از دیگر خدمات مرکز گفتاردرمانی کودکان، گفتاردرمانی در منزل می باشد که موجب تسریع روند درمان در کودکان لکنت زبان می گردد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک -توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
زمان گفتاردرمانی در لکنت زبان
برای بهبودی بدون درمان لکنت از دو اصطلاح بهبود خودبخودی و یا بهبودی طبیعی استفاده میشود. مارک انسلو استفاده از اصطلاح بهبود -طبیعی را پیشنهاد میکند. زیرا واژه مذکور به این مسئله اشاره دارد که بهبودی تحت تأثیر نیروهای طبیعی موجود در زندگی کودک (یعنی نیروهای محیطی یا ذاتی وی) قرار دارد. فاکتورهای محیطی که احتمالاً بر بهبود طبیعی کودک تأثیرگذار هستند، ممکن است شامل توصیههایی نظیر “آرامتر صحبت کن” یا “دوباره بگو” باشد، که معمولاً توسط والدین به کودک ارائه میگردد (2). این نوع مداخلات غیررسمی با رویکردهای قاعدهمند (نظیر برنامه لیدکامب) در تقابل است. تا اواخر سال 1984 رویکردی با عنوان “انتظار و امید” مطرح بود. یعنی باید صبر کنیم و امیدوار باشیم تا لکنت به طور طبیعی از بین برود، و اگر چنین اتفاقی نیفتاد، درمان را شروع نماییم. در واقع به نظر میرسد که ارائه درمان برای کودکانی که در نهایت به بهبودی دست مییابند، باعث اتلاف منابع مالی و زمانی میشود. اما برای به تأخیر انداختن گفتاردرمانی لکنت باید به سؤالاتی همچون آیا رهاسازی کودک با لکنت تأثیرات مخربی را برای وی به همراه نخواهد داشت، و یا اگر کودک پس از اتمام دوره انتظار و امید همچنان لکنت داشت، پاسخدهی وی به درمان در معرض خطر قرار نمیگیرد، را نیز مدنظر قرار داد.
خوشبختانه امروزه شواهد بیشتری وجود دارد که به تصمیمگیری در مورد زمان درمان لکنت کودکان پیش دبستانی کمک مینماید. برخی مطالعات پیشنهاد میکنند که کودک باید بلافاصله پس از شروع لکنت تحت درمان قرار گیرد (19)، و برخی دیگر شش ماه اول پس از آغاز لکنت را زمان ایدهآل میدانند (16) اینگهام و کوردس نشان دادند که اگر درمان در 15 ماه اول پس از آغاز لکنت ارائه شود، احتمالاً از تأثیرگذاری بیشتری برخوردار خواهد بود (17). با این وجود برخی پژوهشها نشان میدهد که این مسئله لزوماً در مورد برنامه لیدکامب صدق نمیکند (9).
هنگام تصمیم گیری در مورد زمان شروع مداخله گفتاردرمانی، درمانگر باید فاکتورهای نشاندهنده بهبودی طبیعی، فاکتورهای مربوط به هر کودک یا خانواده وی را مدنظر داشته باشد. شرایط محیطی هر خانواده نیز حین برنامهریزی مداخلات درمانی باید مورد توجه قرار گیرد. بنابراین اتخاذ تصمیم درباره زمان ارائه درمان از طریق مشاهدات و همچنین قضاوت درمانگر تعیین میگردد. به طور خلاصه یافته هایی که در فرایند تصمیمگیری دخیل هستند عبارتند از؛ میزان بهبود طبیعی، زمان بهبود طبیعی، عوامل پیشبینی کننده بهبود طبیعی، تأثیرگذاری برنامه لیدکامب، زمان لازم جهت دستیابی به بهبودی از طریق برنامه لیدکامب، عوامل پیشبینی کننده زمان لازم جهت دستیابی به بهبودی از طریق برنامه لیدکامب، تأثیر روانشناختی لکنت بر روی کودکان، تأثیر روانشناختی لکنت بر روی خانوادهها.
1-3. میزان بهبود طبیعی
سالهاست که میدانیم برخی کودکان مدتی پس از آغاز لکنت، بدون درمان رسمی بهبود مییابند. میزان شیوع لکنت در کودکان حدود 5 درصد و در بزرگسالان حدود 1 درصد است. با این وجود فراهم آوردن اطلاعات کلی در زمینه میزان بهبودی در جمعیت بالینی غیرممکن است، زیرا این میزان با توجه به کلینیکها، جوامع، فرهنگها، نگرش افراد نسبت به لکنت، سطح دسترسی به خدمات بالینی و میزان اطلاعرسانی رسانهای در جهت دسترسی به درمانهای موجود متغیر میباشد. به هر حال میزان بهبود طبیعی در جمعیت بالینی حدود 80 درصد تخمین زده میشود (11).
2-3. زمان بهبود طبیعی
داشتن چنین اطلاعاتی سبب میشود تا تصمیم بگیریم تا چه زمان میتوان منتظر بهبود طبیعی ماند. یایری و آمبروس گزارش کردند که اکثر آزمودنیها 6 تا 35 ماه پس از شروع لکنت بهبود طبیعی یافتند، و برخی کودکان نیز به مدت سه تا چهار سال قبل از بهبودی دچار لکنت بودند. در مطالعه مانسون نیز تقریباً همه کودکان مورد مطالعه قبل از سه سالگی دچار لکنت شده بودند که از میان آنها 71 درصد در طی دو سال پس از آغاز لکنت بهبود یافتند (19).
به طور خلاصه بر اساس این یافتهها تعیین یک زمان بهبودی مشخص دشوار و غیرممکن است. به هر حال میتوان این گونه نتیجه گرفت که بسیاری از کودکان یک سال بعد از آغاز لکنت به بهبود طبیعی دست مییابند. اما اگر کودکی به مدت دو سال یا بیشتر دارای لکنت باشد باز هم میتوان امید داشت که به طور طبیعی بهبود یابد.
3-3. عوامل پیشبینی کننده بهبود طبیعی
شناخت عوامل پیشبینی کننده بهبود طبیعی فرآیند تصمیمگیری را تسهیل میسازد. انسلو معتقد است که مهارتهای زبانی و واجشناسی ممکن است بر بهبود طبیعی کودک تأثیرگذار باشند. اما نقشی که آنها ممکن است در این بهبودی ایفا کنند، چندان مشخص نیست. همچنین وجود تاریخچهای از بهبود طبیعی در اعضای خانواده کودک ممکن است با بهبود طبیعی در ارتباط باشد (15).
اما تنها عواملی که میتوانند بهبود طبیعی را پیشبینی نمایند، دختر بودن و مدت زمان ابتلا به لکنت است. در واقع این مسئله به خوبی مشخص شده است که دختران بیش از پسران به بهبودی طبیعی دست مییابند و نیز هر چه مدت زمان ابتلا به لکنت در کودک طولانیتر شود، شانس وی برای بهبود طبیعی کمتر خواهد بود.
با این وجود شدت لکنت نمیتواند پیشبینی کننده بهبود طبیعی باشد. به عبارت دیگر احتمال دستیابی به بهبود طبیعی در کودکی با لکنت شدید برابر با کودکی است که دارای لکنت خفیف است. البته شواهدی وجود دارد که ارتباط برخی عوامل را با بهبود طبیعی نشان میدهد. اما هنوز نمیتوان بر اساس آنها امکان دستیابی یا عدم دستیابی به بهبود طبیعی را تعیین نمود. بنابراین گرچه این دادههای آماری از درصد کودکانی که بهبود مییابند، و همچنین ویژگیهای مختص آنها خبر میدهند، اما نمیتوانند چشماندازی از بهبود طبیعی برای یک کودک ترسیم نمایند. بنابراین باید این مسئله مهم را به خاطر داشت که درمانگر نمیتواند به طور قطع در مورد بهبود طبیعی دختری که تنها دو ماه از وقوع لکنت وی میگذرد، خبر دهد.
4-3. تأثیرگذاری برنامه لیدکامب
هنگامی که درمانگر میخواهد درباره زمان مداخله تصمیم بگیرد، تأثیرگذاری برنامه را مدنظر قرار میدهد، مطالعات نشان داده که پس از انجام برنامه لیدکامب، میزان لکنت به صفر یا نزدیک به صفر میرسد (8). لینکن و همکارانش نیز دریافتند که پس از اجرای برنامه، گفتار کودکان دارای لکنت و گروه کنترل مشابه بود (10). اما تاکنون به طور قطع نمیتوان پیامدهای مذکور را به تأثیرات درمان نسبت داد. در این جا دو سوال مهم باید مدنظر قرار گیرد؛ آیا این برنامه قادر است لکنت کودکانی که به طور طبیعی بهبود نمییابند را برطرف کند؟ آیا این برنامه بدون توجه به امکان اکتساب بهبود خودبخودی میتواند لکنت را کاهش دهد؟
همانطور که در مسئله اول مطرح است، نمیتوان کودکی که در آینده بهبودی مییابد، را شناسایی نمود. بنابراین تنها راه بررسی مسئله اول، این است که نشان دهیم، لکنت در کودکانی که برنامه را دریافت کردهاند نسبت به گروه کنترل (که درمان را دریافت نکردهاند) کاهش بیشتری داشته است. به عبارت دیگر میتوان نشان داد که تأثیر درمان روی لکنت بیشتر از بهبود طبیعی است.
حداقل به دو دلیل میتوان باور داشت که برنامه لیدکامب مؤثرتر از بهبود طبیعی است. دادهها نشان میدهد که لکنت در کودکان دبستانی 12 – 7 سالهای که در برنامه لیدکامب شرکت مینمایند به میزان زیادی کاهش مییابد. ثانیاً عواملی که پاسخدهی به برنامه لیدکامب را پیشبینی میکنند، متفاوت از عوامل پیشبینی کننده بهبود طبیعی میباشند. به عنوان مثال در برنامه لیدکامب کودکان دارای لکنت خفیف، نسبت به کودکانی که لکنت آنها شدیدتر است در مدت زمان کوتاهتری به بهبودی دست مییابند و این در حالی است که شدت لکنت به عنوان یک عامل پیشبینی کننده در فرآیند بهبود طبیعی مطرح نیست.
دومین بعد تأثیرگذار آن است که آیا برنامه لیدکامب بدون توجه به امکان بهبودی در آینده، میتواند تأثیری مثبت بر روند طبیعی لکنت داشته باشد. آگاهی از این مسئله نیز امر مهمی است، زیرا درمانگر لازم است تا از تأثیر فوری این برنامه بر روی لکنت اطمینان حاصل نماید. در مطالعه هاریس و همکارانش میزان لکنت در 10 کودک پیشدبستانی که برنامه لیدکامب را دریافت کرده بودند، پس از 12 هفته با کودکان گروه کنترل (بدون درمان) مورد مقایسه قرار گرفت. میزان لکنت در گروه دریافت کننده برنامه به طور معناداری پایینتر از گروه کنترل بود. این مطالعه مقدماتی نشان داد که برنامه لیدکامب بدون نیاز به اجتناب از ارائه درمان در یک دوره طولانی، میتواند تأثیر فوری روی لکنت داشته باشد. بر این اساس درمانگران مطمئن باشند که اجرای برنامه لیدکامب تأثیر کاهندهای روی لکنت خواهد داشت و این مسئله حتی بدون در نظر گرفتن احتمال بهبودی یا عدم بهبودی طبیعی کودک در آینده، همچنان صادق میباشد (11).
5-3. مدت زمان لازم جهت دستیابی به بهبودی در برنامه لیدکامب
مدت زمان ارائه درمان جهت دستیابی به بهبودی از طریق یک برنامه، امر مهمی است. زیرا درمانگر لازم است بداند چه میزان وقت برای درمان لحاظ نماید. وی همچنین ممکن است بخواهد مزایای احتمالی اجرای زودهنگام یک برنامه را در مقایسه با تکالیفی که آن برنامه بر عهده والدین میگذارد، مورد بررسی قرار دهد.
شواهد موجود نشان میدهد که مرحله یک لیدکامب در اکثر کودکان، زمان زیادی طول نمیکشد. مطالعه جونز و همکارانش نشان داد که متوسط زمان درمان 11 جلسه هفتگی میباشد و همچنین 90 درصد کودکان در طی 22 جلسه، مرحله یک درمان را به پایان میرسانند. با احتساب جلساتی که به طور تصادفی تشکیل نمیشد، متوسط زمان درمان حدود سه ماه تعیین گردید. بر این اساس 50 درصد کودکان ظرف کمتر از سه ماه مرحله یک را به پایان میرسانند و 50 درصد دیگر به بیش از سه ماه نیاز خواهند داشت. به طور کلی 90 درصد کودکان مرحله یک را طی شش ماه به پایان میرسانند.
نتیجه‌گیری:
تعیین زمان مناسب گفتاردرمانی در لکنت زبان نقش تعیین‌کننده‌های در موفقیت روند درمان دارد. شروع درمان در سنین پایین (۲ تا ۵ سالگی) به دلیل انعطافپذیری عصبی بالاتر، بهبودی سریعتر و پایدارتری ایجاد میکند. با این حال، حتی در بزرگسالی نیز با استفاده از تکنیکهای پیشرفته گفتاردرمانی میتوان لکنت را مدیریت کرد. کلید موفقیت، تشخیص به موقع، انتخاب متخصص مجرب و همراهی خانواده برای ایجاد محیطی حمایتی است.
سوالات متداول:
1-بهترین سن برای شروع گفتاردرمانی در کودکان مبتلا به لکنت زبان چه زمانی است؟
بهترین زمان شروع گفتاردرمانی در کودکان، بین ۲ تا ۵ سالگی است؛ زمانی که لکنت به صورت مکرر و همراه با تنش‌های جسمی (مانند قفل شدن فک) ظاهر میشود. اگر لکنت بیش از ۶ ماه ادامه یابد یا باعث اجتناب کودک از صحبت کردن شود، مراجعه فوری به گفتاردرمانگر ضروری است. درمان زودهنگام از تثبیت الگوهای نادرست گفتاری جلوگیری میکند.
2- نقش والدین در تعیین زمان مناسب گفتاردرمانی چیست؟
والدین با مشاهده اولین نشانه‌های لکنت (مانند تکرار هجاها یا مکث‌های غیرطبیعی) باید به گفتاردرمانگر مراجعه کنند. همچنین، مشارکت در جلسات آموزشی گفتاردرمانگر و اجرای تمرینات خانگی، روند درمان را تسریع میکند. غفلت والدین ممکن است فرصت طلایی درمان را از بین ببرد.
اختلال لکنت در کودکان یک اختلال چند بعدی می باشد که برای درمان موثر آن باید به همه جوانب آن توجه نمود. مرکز گفتاردرمانی کودکان در حیطه درمان لکنت زبان در کودکان به صورت کاملا تخصصی فعالیت می نمایند. گفتاردرمانی لکنت زبان با بررسی و ارزیابی دقیق لکنت در کودک به ارائه یک برنامه درمانی همه جانبه می پردازد. خدمات و امکانات پیشرفته مرکز گفتاردرمانی لکنت زبان دکتر صابر نظیر اتاق شنیداری، سنسوری روم در کنار تمرینات گفتاردرمانی برای لکنت زبان به درمان لکنت و ثبات ان کمک بسزایی می کند.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
شدت لکنت زبان در کودکان
عوامل متعددی در شدت لکنت زبان در کودکان تاثیر دارند. از این عوامل می توان به تاریخچه خانوادگی لکنت زبان، جنسیت و سن شروع لکنت اشاره نمود. روند درمان لکنت زبان در کودکان به میزان لکنت در کودک و شدت آن بستگی دارد. بنابراین یک ارزیابی جامع و دقیق از لکنت کودک می تواند در طراحی برنامه درمانی لکنت موثر و مفید باشد.
تاریخچه خانوادگی : زمانی که خانواده کودکی شامل لکنتی‌هایی باشد که لکنتشان با ثبات بوده است، خطر با ثبات بودن افزایش مییابد . جنسیت : پسرها خطر باثبات بودن بیشتری را دارند. هر چند که معمولاً دختران سریع تر بهبودی مییابند: بنابراین دختری که ۱ سال است لکنت میکند، نسبت به پسری که یک سال است لکنت میکند، در خطر بیشتری قرار دارد . سن شروع : کودکانی که ((دیرتر)) شروع به لکنت میکنند خطر باثبات شدن بیشتری را دارند. شروع‌ها معمولاً بین سنین ۲ و 5/3 سالگی اتفاق می‌افتند، بنابراین کودکانی که شروع پس از 5/3 سالگی را دارند، بیش تر در معرض خطر هستند . روند بسامد و شدت لکنت : کودکانی که بسامد و شدت لکنتشان (تعریف شده به صورت تکرارهای بخشی از کلمه و تکرارهای کلمه تک هجایی، کشیده گویی‌ها و قفل‌ها) در یک دوره یک ساله پس از شروع کاهش نمی‌یابد در خطر باثبات شدن بیشتری قرار دارند . دیرش از زمان شروع : چنانچه کودک بیش از یک سال پس از شروع به لکنت ادامه دهد، خطر باثبات شدن بیش تر است، به خصوص برای دختران . دیرش لحظات لکنت : تداوم حضور بیشتر از یک واحد تکرار، به خصوص بیش از ۳ تا (ما – ما – ما – ما – مانند این) نشانه‌ای از افزایش خطر است. همچنین، تداوم تکرارهای سریع علامت افزایش خطر هستند. کودکان بهبودی یافته تمایل دارند واحدهای تکرار کم تری داشته باشند (ما – مانند این) و تکرارهای آرام تری داشته باشند (ما ….. مانند این) . تداوم حضور کشیده گویی‌های صدا و قفل‌ها : درصد کشیده گویی‌ها و قفل‌ها در شروع، باثبات بودن را پیش بینی نمیکند اما اگر با ادامه لکنت کشیده گویی‌ها و قفل‌ها کاهش نیابند، احتمال باثبات بودن کودک بیش تر است . مهارتهای واجشناختی : کودکانی که مهارتهای واجشناختی‌شان پایین تر از هنجار است، خطر بیش تری برای ادامه یافتن لکنت دارند .
رویکردی یکپارچه برای ماهیت و درمان لکنت زبان
دو مطالعه دیگر عوامل مرتبط با بهبودی را بررسی کردند. یک مطالعه طولی توسط بروش، هایج، کالهن و جو هانسن (۱۹۹۹) یک گروه ۷۹ نفره از کودکان لکنتی را برای چندین سال تحت نظر قرار دادند. گروهی که در لکنت باثبات شده بود نسبت تعداد قابل توجهی کودکان چپ دست داشت. چون این یک گزارش مقدماتی از یک مطالعه در جریان است، در توجه به اهمیت این عامل برای بهبودی باید، احتیاط شود. با این وجود، ممکن است عامل برتری طرفی یکی از عوامل ژنتیکی اضافی باشد که بر بهبودی تأثیر میگذارد: تکرار این کار ضروری است . در مطالعه انجام شده توسط کلوس و همکاران (۱۹۹۹) که پیش تر شرح داده شد، نتایج نشان داد کودکانی که بهبودی یافته بودند سیستم حرکتی گفتاری بالغ تر (با تغییر پذیری کمتر)، سرعت گفتار آرام تر داشته‌اند و مادران آنها، روش تعاملشان غیر دستوری و زبان آنها با پیچیدگی کم تر همراه بوده است. رومل، هج، کالهن و جو هانسون (۲۰۰۰)، ۷۱ کودک که سریعاً پس از شروع لکنت مشخص شده بودند را تحت نظر گرفتند و آنها را برای سه سال تحت کنترل داشتند. مادران آنهایی که به طور طبیعی بهبودی یافته بودند، با مادران آنهایی که باثبات شده بودند مقایسه شدند. آنها صرف و نحو با پیچیدگی کم تر داشتند و تعداد کلمات متفاوت کم تری را هنگام صحبت کردن با کودکانشان استفاده می‌کردند . به طور خلاصه، مطالعات اولیه در مورد بهبودی، تغییرات گسترده‌ای را در نتایج گزارش کردند. یافته‌های آنها به عوامل زیادی وابسته است – از جمله آنها، دقتی که به وسیله آن لکنت از ناروانی طبیعی متمایز میشود. اینکه مطالعه طولی یا پس نگری باشد، و اندازه گروهی که مورد مطالعه قرار گرفته میشود. دقیق ترین مطالعات، ارزیابی‌های طولی کودکانی هستند که بلافاصله پس از شروع لکنت مشخص شده بودند و برای چندین سال تحت نظر بودند. در این مطالعات، حدود ۷۵ درصد کودکانی که شروع به لکنت کرده بودند، بدون درمان رسمی بهبودی یافتند. به عوامل زیادی اشاره شده که مرتبط با بهبودی هستند. این موارد شامل داشتن بستگانی که از لکنت بهبودی یافته‌اند یا نداشتن بستگانی که لکنتی بودهاند، داشتن یک شروع زود هنگام، کاهش نشان دادن در بسامد و شدت لکنت یک سال پس از شروع، داشتن سرعت گفتار آرام تر، داشتن سیستم حرکتی گفتار باثبات تر،داشتن مادری که روش تعاملی غیر دستوری دارد و از زبانی با پیچیدگی کم تر هنگام صحبت کردن با کودک استفاده میکند، راست دست بودن، داشتن لکنت با شدت کم تر (هـر چـنـد برخی مطالعات در مورد این عامل تردید دارند)، داشتن مهارتهای واجشناختی، زبانی و غیر کلامـی خـوب، و مـؤنـث بودن، هستند. هم اکنون ما متغیر آخر، عامل، جنسیت را با جزئیات بیشتری مورد ملاحظه قرار می‌دهیم .
چرا شدت لکنت در موقعیتهای اجتماعی بیشتر میشود؟
افزایش شدت لکنت در موقعیتهای اجتماعی یکی از چالشهای رایج افراد مبتلاست و ریشه در تعامل پیچیده بین عوامل روانشناختی، فیزیولوژیکی و محیطی دارد. در چنین شرایطی، مغز تحت تأثیر فشارهای ناشی از ترس از قضاوت، انتظارات بالای خود فرد، و نیاز به حفظ ارتباط موثر قرار میگیرد. هنگام صحبت در جمع، سیستم عصبی خودمختار (سمپاتیک) فعال میشود و پاسخ «جنگ یا گریز» را تحریک میکند. این واکنش باعث ترشح هورمونهایی مانند کورتیزول و آدرنالین میشود که افزایش ضربان قلب، تنش عضلات گفتاری (مانند حنجره، زبان و لبها)، و کاهش هماهنگی عصبی-عضلانی را به دنبال دارد. در نتیجه، برنامهریزی حرکتی گفتار مختل شده و لکنت تشدید میشود.
از جنبه روانشناختی، ترس از «توجه دیگران» به لکنت، یک چرخه معیوب ایجاد میکند: فرد از احتمال قضاوت شدن میترسد، این ترس اضطراب را افزایش میدهد، و اضطراب باعث میشود مغز منابع شناختی بیشتری را به «کنترل گفتار» اختصاص دهد. جالب است بدانید مطالعه‌های در دانشگاه ژنو نشان داد وقتی افراد مبتلا به لکنت تصور میکنند شنوندگان آنها را ارزیابی میکنند، فعالیت ناحیه آمیگدال (مرکز پردازش ترس در مغز) بهشدت افزایش مییابد و ارتباط این ناحیه با مناطق زبانی (مثل بروکا) ضعیف میشود. این اختلال ارتباطی، برنامهریزی جملات و اجرای روان گفتار را سختتر میکند.
همچنین، در موقعیتهای اجتماعی، فرد مجبور است همزمان با صحبت کردن، واکنشهای شنوندگان را نیز تحلیل کند (مثل اخم کردن، قطع کردن گفتار، یا بیان جملات اصلاحی). این چندوظیفگی (Multitasking) بار شناختی مغز را افزایش میدهد و تمرکز بر تولید گفتار روان را کاهش میدهد. علاوه بر این، در گفتگوهای گروهی، فشار زمانی برای سریع صحبت کردن و جلوگیری از سکوتهای طولانی، باعث عجله در بیان کلمات میشود که خود عاملی برای تکرار هجاها یا قفل شدن روی صداهاست.
نکته کلیدی این است که شدت لکنت در موقعیتهای اجتماعی لزوماً به معنای «ضعف فردی» نیست، بلکه پاسخی طبیعی به یک محیط پُرچالش است. خوشبختانه، راهکارهایی مانند تمرینات تنفسی، گفتاردرمانی شناختی-رفتاری (CBT)، و قرارگیری تدریجی در موقعیتهای اجتماعی کماسترس، میتواند این چرخه را بشکند و کنترل گفتار را بهبود بخشد.
1-. موثرترین روشهای درمانی برای لکنت شدید در مقایسه با موارد خفیف کدامند؟
در موارد شدید، روشهایی مانند «آهنگ گفتار کشیده» (پرولانگیشن)، دستگاههای کمک رفتاری الکترونیک، یا ترکیب گفتاردرمانی با مداخلات روانشناختی استفاده میشوند. در موارد خفیف، تمرکز بر آموزش تکنیکهای تنفسی و اصلاح الگوهای گفتاری زودهنگام است. هر دو گروه ممکن است از CBT برای مدیریت اضطراب بهره ببرند.
2- آیا شدت لکنت زبان در موقعیتهای مختلف تغییر میکند؟
بله. استرس ناشی از صحبت در جمع یا فشار زمانی میتواند ناروانیها را افزایش دهد، در حالی که گفتگو در محیطهای آرام (مانند خانواده) اغلب با کاهش شدت لکنت همراه است. این نوسان بهدلیل تأثیر هیجانات و بار شناختی بر کنترل حرکتی گفتار رخ میدهد.
گفتاردرمانی لکنت زبان در منزل از درمان های مفید در زمینه مشکلات گفتار در کودکان است. مدتهای مدیدی است که گفتاردرمانگران از والدین کودکان لکنتی پیش دبستانی دعوت نموده اند تا در فرایند درمان به عنوان عضوی از تیم درمان مشارکت داشته باشند. والدین در این فرایند به یادگیری نحوه ایجاد تغییر در محیط زندگی کودک و الگودهی روش آسانتر لکنت کردن در منزل برای تبدیل کلمات لکنتدار کودک به تکرار روان آن کلمات میپردازند. برنامه لیدکامب برای والدین نقشی فراتر از یک عضو در تیم درمان قائل است و برای اولین بار آنها را به عنوان درمانگر کودکشان معرفی می نماید. مرکز گفتاردرمانی و کاردرمانی کودکان در زمینه گفتاردرمانی لکنت زبان در کودکان با استفاده از روش ها و تکنیک های روز دنیا مشغول به فعالیت می باشد و در کنار امکانات شرفته مرکز نظیر بازی درمانی و رفتاردرمانی، اتاق شنیداری، به ارائه ی خدمات گفتاردرمانی لکنت در منزل نیز می پردازد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
پژوهشگران و درمانگران برنامه لیدکامب استفاده از روشهای شرطیسازی عامل (به عنوان ابزار اصلی درمان) را آغاز نمودند. آنها اجزا مختلف این درمان را جهت تعیین بهترین عنصر آن مورد آزمون قرار دادند. بنابراین درمانگران دریافتند که تقویت فراوان گفتار روان و تنبیه اندک لکنت (به ویژه از سوی والدین) بهترین عملکرد را به همراه خواهد داشت. استفاده از چنین ترکیبی به ویژه انجام اصلاحات لکنت، توجه کودک را نسبت به لکنت جلب مینمود.
والدین نیز اغلب با استفاده از برخی جملات خاص نظیر «گفتار تو خیلی روان بود» یا « آن کلمه کمی اشتباه بود» به افزایش آگاهی کودک پرداختند. درمانگران نیز معمولاً در حضور کودک با والدین در مورد لکنت صحبت می‌کردند. به دنبال درمان قطعی لنکنت توسط این درمانگران، امکان خجالت‌زدگی کودک به خاطر وجود این مشکل نیز کاهش یافت. مطالعات پیامدنگر به طور مکرر مطرح داشتند؛ زمانی که کودکان را به خاطر روان بودن گفتارشان تشویق و در لحظه وقوع لکنت تصحیح نماییم، آنها از گفتار خویش آگاهی زیادی کسب مینمایند و لکنت آنها به جای افزایش رو به کاهش میگذارد.
این شواهد با دیدگاه سنتی رایج که معتقد بود نباید توجه کودک به لکنت جلب شود و مورد تصحیح دیگران قرار گیرد، مغایرت داشت. دیدگاه سنتی به دلیل وجود شواهی که نشان میداد والدین با تصحیح نامناسب و نامنظم لکنت فرزندشان، نوعی خودآگاهی منفی و تردید نسبت به صحبت کردن در آنها ایجاد کرده بودند، باور داشت که چنین فعالیتهایی شرایط را برای کودکان وخیمتر میسازد. ظاهراً روشهای بالینی نظیر روش کاستلو و برنامه لیدکامب یک آگاهی مثبت نسبت به روانی و نوعی آگاهی نسبتاً خنثی نسبت به لکنت را برای کودکان به همراه دارند. در این روشها تقویت و تنبیه، قاعدهمند است و کودکانی که در آنها شرکت میکنند به قدرت خردسال هستند که سیستمهای تولید گفتار آنها را انعطافپذیری بالایی برخودار است. تفاوتهای کلیدی ذکر شده، قادرند تا این توانایی و انگیزش را به کودکان بدهند تا آنها خود به انجام فعالیتهای لازم برای دستیابی به گفتار روانتر بپردازند.
گفتاردرمانی لکنت زبان در منزل
مدتهای مدیدی است که گفتاردرمانگران از والدین کودکان لکنتی پیش دبستانی دعوت نموده اند تا در فرایند درمان به عنوان عضوی از تیم درمان مشارکت داشته باشند. والدین در این فرایند به یادگیری نحوه ایجاد تغییر در محیط زندگی کودک و الگودهی روش آسانتر لکنت کردن در منزل برای تبدیل کلمات لکنتدار کودک به تکرار روان آن کلمات میپردازند. برنامه لیدکامب برای والدین نقشی فراتر از یک عضو در تیم درمان قائل است و برای اولین بار آنها را به عنوان تنها درمانگر کودکشان معرفی مینماید.
استفاده از والدین به عنوان گفتاردرمانگر در برنامه لیدکامب دارای مزایا و معایبی است. از مزایای اصلی آن، این است که والدین احساس قدرت میکنند و قادر میشوند تا به طور مستقیم روی گفتار کودکشان کار کنند. در این روش چون والدین دادهها را هفتگی و روزانه جمعآوری میکنند، میتوانند تغییرات را مشاهده نمایند و از اضطرابهایشان کاسته شود. از آنجایی که در برنامه لیدکامب به جای تمرکز بر الگوهای تعاملی با کودک، روی گفتار وی تمرکز میشود، والدین بیان میکنند که در این بربنامه نسبت به سایر برنامههای درمانی که در آن شرکت نمودهاند، کمتر احساس گناه میکنند. بنابراین نگرانی والدین در مور این که به کار بردن کلمات پیچیده، سرعت گفتار بالا و انقطاع جریان گفتار از سوی آنها منجر به ایجاد و یا تشدید لکنت در کودک شده است، کم میشود. مزیت دیگر این روش آن است که والدین میآموزند تا چنانچه پس از اتمام درمان رسمی، لکنت مجدداً رو به افزایش گذاشت، به طور مستقل روی آن کار نمایند. این مسئله ویژگی همه درمانها نیست و تنها در مورد برخی از آنها صادق است. به عنوان مثال در یکی از درمانهای آزمایشی از والدین خواسته شد تا نوارهای ویدیویی ضبط شده از تعاملات آنها با کودکشان را مشاهده و در مورد تغییرات لازم تصمیمگیری نمایند. از طرف دیگر چون والدین به دقت تحت مشاوره و آموزش قرار میگیرند، در مییابند که در این روش برخلاف رویکردهای کودک – محور، توجه درمانگر بیشتر روی آنها قرار داد. چنین ساختاری اعتماد والدین را افزایش میدهد و به آنها کمک میکند تا بهتر بتوانند نیازهای کودکشان را در بلندمدت مرتفع سازند.
اما در این میان برنامه لیدکامب به عنوان یک رویکرد والد – محور دارای معایبی نیز میباشد که از آن جمله: وابستگی زیاد این روش به اراده و توانایی والدین در اجرای درمان را میتوان ذکر کرد. در واقع خانوادههایی که بسیار شلوغ، آشفته و دارای سایر محدودیتها هستند، قادر به انجام این رویکرد نیستند. زیرا در این رویکرد والدین باید با کودک خود جلسات روزانه داشته باشند و در طی آن شدت لکنت کودک در روز و فراوانی وقوع آن در هفته را مورد اندازهگیری و سنجش قرار دهند. مشکل دوم ذوق زدگی والدین است؛ هنگامی که درمانگر به والدین اجازه تقویت و تصحیح گفتار کودک را میدهد، برخی از والدین فراتر از دستورالعملهای درمانگر عمل میکنند. در صورت کشف چنین مسئلهای میتوان مانع انجام این کار توسط والدین شد. به هر حال به دلیل دریافت فراوان یک عامل خوشایند، بازگرداندن کودک به وضعیت عادی ممکن است به اندکی زمان نیاز داشته باشد.
درمان لکنت در گفتگوهای ساختمند
والدین میبایست به طور روزانه در فعالیتهای یک به یک با کودک شرکت کنند. آنها در یک فعالیت لذتبخش برای کودک شرکت کرده و گفتار بدون لکنت کودک را تحسین مینمایند. این کار باعث میشود تا کودک بر صحبت کردن احساس تسلط نماید. همچنین به دلیل دریافت میزان مشخصی از توجه متناوب والدین در طی روز، احساسی خوب و توأم با امنیت در وی ایجاد خواهد شد. حتی هنگامی که درمان در گفتگوهای ساختمند به سمت تصحیح لحظه به لحظه لکنت پیش میرود، صرف یک زمان یک به یک با کودک و تحسین بیشتر وی ادامه مییابد. زمانی هم که درمان در گفتگوهای غیر ساختمند به تدریج جایگزین درمان گفتگوهای ساختمند میشود، تحسین فراوان هم چنان در دستور کار روزانه قرار دارد. این عناصر ممکن است در کودکانی که از نظر خلقی بسیار حساس هستند و اضطراب یک عامل مهم در وقوع لکنت آنها محسوب میگردد، مفید واقع شود.
سایر درمانهای نیز از صرف زمان یک به یک با کودک در طی روز حمایت مینمایند. در اکثر موارد کودک مرکز توجه مستمر والدین است و احتمالاً احساس خوشایندی نسبت به صحبت کردن دارد. معمولاً‌در چنین موقعیتی کودک روانتر از قبل صحبت میکند و این امر به طور کلی با گوش کردن متمرکز والدین، تقویت میگردد. اگر تفاوتی در رویکرد برنامه لیدکامب به صرف زمان یک به یک با کودک وجود داشته باشد، به شیوه سازمانبندی این زمان باز میگردد. در این روش والدین شیوه برانگیختن گفتار بدون لکنت در کودک و نحوه ارائه بازخوردهای کلامی سریع به وی را میآموزند. علاوه بر این، تأثیر درمان والدین در گفتگوهای ساختمند با همکاری مشترک درمانگر در جلسات هفتگی مورد ارزیابی قرار میگیرد. در این زمان، روند جلسات همراه با اندازهگیریهای گفتار کودک توسط والدین مورد بحث قرار میگیرد.
درمان در گفتگوهای غیر ساختمند
طبق گزارش بسیاری از گفتاردرمانگرانی که با کودکان پیش دبستانی لکنتی کار میکنند، روانی گفتار کودک به صورت خود به خودی از کلینیک یا جلسات واقع در منزل به موقعیتهای گفتاری روزمره تعمیم مییابد. برخی درمانگران نیز به والدین آموزش میدهند تا مراحل برنامه درمانی خود را در منزل به پیش برند. اما در این میان به نظر میرسد که برنامه لیدکامب از نظر آموزش روشهای قاعدهمند به والدین جهت دستیابی به گفتار بدون لکنت در موقعیتهای کلامی روزمره منحصر به فرد باشد. این مسئله در مورد آموزش شیوه سنجش دست‌آوردها به والدین نیز صدق میکند. البت هنوز چندان مشخص نیست که آیا این روشها برای ایجاد گفتار بدون لکنت در اکثر موقعیتهای روزمره ضروری است و یا گستره تعمیم آن به چه میزان باید باشد.
گردآوری نتایج و سنجش های گفتار کودکان با لکنت زبان
بسیای از رویکردهای بالینی و آزمایشگاهی درمان لکنت کودکان پیش دبستانی مؤثر بودهاند. اما دادههای اندکی در زمینه پیامدهای بلند مدت آنها در درمان لکنت کودکان در دست است. تنها موارد استثناء در این زمینه رویکرد پیشگیری و درمان زود هنگام لکنت گاتوالد و استارک و در برنامه لیدکامب میباشند. این دو رویکرد نشان میدهند که مداخلات زود هنگام میتواند مؤثر و کارآمد باشد اما در این میان برنامه لیدکامب با آموزش والدین جهت سنجش روزانه و هفتگی گفتار در تمام مراحل درمان، مزیت بیشتری دارد که به والدین و درمانگران اطلاعات دقیقتری را ارائه میدهد. این بدان معناست که عناصر این درمان نظیر تحسین و اصلاح را میتوان به شیوهای منظم هماهنگ نمودت تا نیازهای هر کودک را نه تنها در مرحله اول درمان بلکه در طولانی مدت نیز مرتفع سازد. هم چنین این درمان شواهدی از پیشرفت کودک در اختیار والدین قرار میدهد و اعتماد به نفس آنها در ارائه درمان را افزایش میدهد.
نتیجه‌گیری:
گفتاردرمانی لکنت زبان در منزل، به عنوان یک روش مکمل و در دسترس، نقش کلیدی در بهبود روانی گفتار ایفا میکند. با انجام منظم تمریناتی مانند تنفس دیافراگمی، خواندن آهسته، و استفاده از تکنیکهای «کشش هجاها»، افراد میتوانند کنترل بهتری بر گفتار خود داشته باشند. همراهی خانواده و ایجاد محیطی بدون استرس، موفقیت این روش را تضمین میکند. هرچند تمرینات خانگی جایگزین جلسات تخصصی گفتاردرمانی نیستند، اما با ترکیب این دو رویکرد، شاهد پیشرفت چشمگیر و پایدار در کاهش لکنت خواهید بود.
سوالات متداول:
1-روزانه چقدر زمان برای تمرینات گفتاردرمانی در خانه نیاز است؟
حداقل ۲۰ تا ۳۰ دقیقه تمرین روزانه برای نتایج ملموس توصیه میشود. این زمان باید به بخش‌های کوتاه ۵-۱۰ دقیقهای تقسیم شود تا از خستگی عضلات گفتاری جلوگیری گردد. تمرینات کوتاه اما منظم، تاثیر بیشتری نسبت به جلسات طولانی نامرتب دارند.
2-چگونه اضطراب حین تمرینات گفتاردرمانی در خانه را کاهش دهیم؟
قبل از شروع تمرین، ۵ دقیقه تنفس دیافراگمی و آرام‌سازی عضلات صورت انجام دهید. استفاده از جملات مثبت مانند «من میتوانم آرام صحبت کنم» و تمرین مقابل آینه نیز به کاهش استرس کمک میکند. اگر اضطراب شدید است، مشورت با روانشناس توصیه میشود.
بسیاری از افراد با مشکلات لکنت بر این باورند که گفتاردرمانی تنها راه درمان لکنت زبان می باشد و بسیاری از والدین کودکان لکنتی اظهار می کنند که درمان قطعی برای لکنت زبان وجود ندارد یا بعد از مدتی لکنت کودکشان برگشته است. نکته قابل توجه این است که گفتاردرمانی لکنت زبان در کنار درمان های کاردرمانی در زمینه افزایش سرعت عمل، پردازش کلامی و حافظه فعال همچنین بازی درمانی در زمینه بالا بردن اعتماد به نفس کودک می تواند در حفظ نتایج حاصل از درمان لکنت موثر باشد. مرکز درمان لکنت زبان دکتر صابر در حیطه درمان های تخصصی لکنت نظیر اتاق شنیداری و گفتاردرمانی به صورت تخصصی فعالیت می نماید.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
والدین درمرحله اول برنامه درمانی به ارائه بازخوردهای کلامی درگفتگوهای روزمره میپردازند و در مرحله دوم بازخوردهای مذکور را تحت نظارت درمانگر و با اطمینان از فقدان علائم عود لكنت به شیوهای قاعده مند کاهش داده و کنار میگذارند. یکی از ابعاد جدایی ناپذیر این فرآیند آن است که مسئولیت کامل بازنگری مستمر لکنت به والدین واگذار میشود. در واقع وابستگی والدین و کودکان به درمانگر برای حفظ گفتار بدون لكنت امر مطلوبی نیست.
مبنای تجربی درمان لکنت زبان
حفظ تأثیرات درمان نوعی پاسخ به درمان است.زمانی تأثیرات درمان حفظ شده که؛ علی رغم افزایش فاصله زمانی میان مراجعات کلینیکی، شاخص گفتار همچنان ثابت بماند. چنانچه فرایند حفظ تأثیر درمان با موفقیت انجام شود مراجعات کودک و والدین به کلینیک کمتر و کمتر خواهد شد و فواصل میان آنها افزایش مییابد. به هر حال اگر نشانههایی از عدم حفظ تأثیر درمان مشاهده شود، باید مراجعات کلینیکی بیمار بیشتر شود.
زمان آغاز درمان لکنت
بر اساس سنجشهای گفتار داخل و خارج کلینیک میتوان درباره زمان آغاز مرحله دوم برنامه لید کامب تصمیم گرفت. هنگامی‌که کودک براساس سنجشهای انجام شده، شاخص گفتار را کسب نمود، زمان آغاز مرحله دوم فرارسیده است شاخص گفتار برای ورود به مرحله دوم عبارتند از؛ اندازه گیری شدت (SRS) در هر روز هفته باید معادل صفر یا ۱ بوده به نحوی که حداقل چهار روز آن حتماً معادل صفر باشد، درصد هجاهای لکنت شده در داخل و خارج از کلینیک (SS) باید کمتر از ۱ باشد. بعلاوه برای ورود به مرحله دوم کودک باید به مدت سه هفته شاخصهای مذکور را کسب نماید و درمانگر نیز از معتبر بودن سنجشهای گفتار اطمینان حاصل نماید.
اجرای مرحله دوم درمان لکنت زبان
در واقع درمانگر از همان ابتدای درمان به آماده سازی والدین جهت اجرای مرحله دوم می‌پردازد. این کار باعث یکپارچه شدن برنامه لید کامب شده، و از این طریق والدین مرحله دوم را مجزای از مرحله اول نمیبینند. عدم اجرای صحیح مرحله دوم یا عدم مراجعه والدین به کلینیک پس از مرحله اول (حذف لکنت) باعث عود مجدد لکنت میشود. به همین دلیل باید درمانگر در طول مرحله اول والد را از اهمیت مرحله دوم برنامه لید کامب آگاه سازد.
در مرحله دوم، یک جدول زمانبندی برای مراجعه به کلینیک به مراجع داده میشود. براساس این جدول، فاصله زمانی مراجعات به تدریج افزایش مییابد. به نظر میرسد که حدود نیمی‌از مشکلات مربوط به مرحله دوم در ۹ هفته اول آن ظاهر میگردد.به همین خاطر فاصله زمانی اولین جلسات مرحله دوم نزدیک به هم است. جلسات در مرحله دوم به این ترتیب برگذار میشوند؛ دو جلسه اول با فاصله دو هفته، دوم با فاصله چهار هفته،دو جلسه بعدی با فاصله هشت هفته و جلسه آخر ۱۶ هفته بعد تشکیل خواهد شد. در این میان چنانچه شاخص گفتار در کودک ثابت بماند،روند پیشرفت جلسات طبق روال ذکر شده خواهد بود.روند کاهش جلسات درمانی و افزایش فاصله بین جلسات بر اساس پاسخ کودک و صلاحدید درمانگر میتواند تغییرکند. تعیین دستیابی کودک به شاخص مذکور نیز برطبق همان روشهای سنجش در مرحله اول صورت میپذیردکه شامل سنجشss% توسط درمانگر و گردآوری SR کودک توسط والدین در هفته گذشته میباشد. اما اگر کودک شاخص عملکرد گفتار را در هر یک از جلسات مرحله دوم کسب نکند، درمانگر یا مانع پیش روی جلسات میشود، یا اینکه خانواده را به مرحله قبلی بر میگرداند. اگرچه روند جلسات در مرحله دوم انعطاف پذیر نیست، اما این مسئله در صورت عدم دستیابی کودک به شاخص عملکردی گفتار، امکان پذیر میباشد. بنابراین درمانگر ممکن است برخی از کودکان را به جلسه اولِ مرحله دوم بازگرداند
در بسیاری از موارد ممکن است کودکی شاخص موردنظر برنامه را در یکی از جلسات مرحله دوم کسب نکند. در اکثر این موارد تنها تکرار مجدد جلسه مذکور کافی و مناسب خواهد بود. البته در موارد اندک به ویژه هنگامی‌که سایر استراتژیهای مربوط به حفظ دستاوردهای درمانی موفق واقع نمیشوند، لازم است کودکان به مرحله اول بازگردانده شوند. گفتنی است برخی رویدادهای زندگی (نظیر تعطیلات خانوادگی،ورود کودک جدید به خانواده و یا بروز بیماری) میتواند پیشرفت کار در مرحله دوم را تحت تأثیر قرار دهد. درمانگر در مرحله دوم باید حذف قاعده مند بازخوردهای کلامی‌توسط والدین را مدیریت نماید.در انتهای این مرحله یعنی زمانی که میزان لکنت کودک بسیار کم است و یا اصلاً لکنتی وجود ندارد، میزان بازخوردهای کلامی‌والدین کاهش خواهد یافت. این کار همانند اکثر فعالیتهای برنامه لید کامب برای هر تصمیم گیری خانواده به شیوه ای فردی صورت میگیرد. در این زمینه باید دو اصل رعایت شود. اول اینکه درمانگر با تکیه بر اطلاعاتی که در هر جلسه کلینیکی به دست میآورد در مورد سرعت کنار گذاشتن بازخوردهای کلاس تصمیم میگیرد و دوم آن که در انتهای مرحله دوم باید بدون ارائه بازخوردهای کلامی، لکنت به ندرت رخ دهد (یا اصلا وجود نداشته باشد) البته گاهی ممکن است درمانگر،حتی پس از اتمام مرحله دوم نیز ارائه بازخوردها را امر مطلوبی تلقی نماید. کنار گذاشتن بازخوردها را میتوان به شیوه ای نظام مند مدیریت نمود.به عنوان مثال در ماه اول درمانگر به والد آموزش میدهد تا بازخوردهای کلامی‌را در شش روز هفته ارائه نموده و در روز آخر هیچگونه بازخوردی به کودک ارائه ندهد. در ماه دوم والد بازخوردهای کلامی‌را تنها در پنج روز هفته ارائه مینماید و این روال به همین ترتیب ادامه مییابد.
در شروع مرحله دوم والدین برای ارائه بازخوردهای کلامی‌در گفتگوهای ساختمند و غیر ساختمند مهارت کافی کسب نمودهاند. بنابراین درمانگر به آنها توصیه میکند تا در صورت ظهور علائم لكنت،پاسخ مناسبی به آنها بدهند. در همین راستا درمانگر تاکید مینماید که انجام واكنش سريع مهم است و آنها نباید تا فرارسیدن جلسه بعد مرحله دوم که (ممکن است شش ماه به طول بیانجامد) منتظر بمانند. هنگامی‌که علائم افزایش لكنت ظاهرشد، والد میتواند از طریق بازخوردهای کلامی‌در گفتگوهای غیر ساختمند، پاسخ مناسب و معقولی ارائه دهد حتی در صورت نیاز، والد میتواند از بازخوردهای کلامی‌در گفتگوهای ساختمند استفاده کند.
یکی از اهداف مرحله دوم آن است که والدین، خود در کنترل نمودن لکنت کودک توانمند گردند. البته جنین توانمندی لزوماً به سرعت صورت نمیگیرد. بنابراین درمانگر میتواند پیشنهاد کند که والدین در ساعات کاری جهت بحث پیرامون مشکلات به وجودآمده، با وی تماس تلفنی برقرار نماید.
یک جلسه کلینیکی در درمان قطعی لکنت زبان
همان گونه که پیشتر ذکر شد، هدف اولیه یک جلسه کلینیکی در مرحله دوم، ارزیابی گفتار کودک با توجه به شاخص مورد نظر برنامه و تعیین امکان پیش روی وی به جلسه زمان بندی شده بعدی میباشد. درمانگر به منظور تصمیمگیری در این زمینه به سنجشهای گفتاری برنامه لید کامب اتکا میکند. درمانگر باید در مورد اطلاعاتی که حاکی از عدم پایایی یا نقص در اعتبار سنجشهای گفتاری میباشد، آگاه باشد. در واقع موفقیت کامل درمان ممکن است به تشخیص و اصلاح چنین مشکلاتی وابسته باشد. به عنوان مثال والد ممکن است انگیزه خود را در مرحله دوم از دست بدهد و نسبت به اندازهگیری SR توجه لازم را به کارنبندد یا ممکن است تصور کند که خطر ظهور مجدد لكنت دیگر وجود ندارد.
درمانگر در جلسه کلینیکی مرحله دوم یک ارزیابی از میزان SS%، به دست میآورد، سپس SR هفته گذشته والدین را ثبت مینماید. مجددا بر اساس همان روند، استاندارد جلسات برنامه لید کامب، از سنجش‌ها جهت بحث پیرامون وقایعی که از جلسه قبلی تا جلسه اخیر اتفاق افتاده است، استفاده میشود. بنابراین هدف از بحث آغازین مرحله دوم آن است که والدین را ترغیب نمائید تا مشکلاتی را که از جلسه گذشته تا کنون رخ داده است مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند، نگرشهای تازه ای نسبت به مشکلات داشته باشند و برای مشکلات موجود، راهکارهایی طرح ریزی نمایند
از آنجا که تعیین SR در مرحله دوم بسیار مهم است، لذا گفتاردرمانگر توجه ویژه ای به شیوه جمع آوری آنها توسط والدین دارد. غالباً در مرحله دوم ممکن است نوعی سوگیری در شیوه اندازهگیری شدت لکنت در گفتار کودک توسط والدین روی دهد. به عنوان مثال والد ممکن است واکنش نامناسبی نسبت به ناروانیهای طبیعی از خود نشان دهد. برای تشخیص این سوگیری میتوان از والد خواست تا نمره SR را برای نمونهای که نمره ss% آن توسط درمانگر تعیین شده محاسبه نماید. با این روش چنانچه مشکلی در زمینه صحیح بودن نمره شدت توسط والدین وجود داشته باشد میتوان به راحتی تشخیص داد. والد و درمانگر با استفاده از سنجشهای گفتار در مورد کسب شاخص برنامه توسط کودک و زمان برگزاری جلسات بعدی تصمیم گیری میکنند.
نتیجه‌گیری:
درمان قطعی و سریع لکنت زبان نیازمند ترکیبی از روشهای علمی، همکاری مستمر فرد و حمایت اطرافیان است. همانطور که در این مقاله بررسی شد، تکنیک‌هایی مانند گفتاردرمانی تخصصی، تمرینات تنفسی و استفاده از فناوری‌های نوین، در کوتاهترین زمان ممکن میتوانند بهبود چشمگیری ایجاد کنند. با این حال، موفقیت درمان به عواملی مانند تشخیص زودهنگام، پایداری در تمرینات و مدیریت اضطراب وابسته است. به خاطر داشته باشید که هر فرد مسیر درمانی منحصربهفردی دارد و همراهی متخصصان مجرب، کلید دستیابی به نتیجه‌های پایدار است.
سوالات متداول:
1-آیا روشی برای درمان قطعی لکنت زبان در کمتر از ۶ ماه وجود دارد؟
بله، با برنامهریزی فشرده شامل جلسات منظم گفتاردرمانی، تمرینات روزانه تنفسی و استفاده از تکنیکهای روانسازی گفتار، بهبود قابل توجهی در ۳ تا ۶ ماه ممکن است. با این حال، سرعت درمان به عوامل فردی مانند سن، شدت لکنت و انگیزه شخص بستگی دارد
2-تأثیر واقعیت مجازی (VR) در درمان سریع لکنت چگونه است؟
واقعیت مجازی با شبیه‌سازی موقعیتهای استرس‌زا مانند سخنرانی یا مصاحبه، به فرد کمک میکند در محیطی امن تمرین کند. این روش در ترکیب با گفتاردرمانی، نتایج سریعتری دارد.
لکنت زبان در کودکان از اختلالات شایع سنین 3 تا 6 سالگی می باشد. این اختلال در پسرها و دخترها به یک میزان مشاهده نمی شود. مطالعات فراوانی در حیطه لکنت و درمان های شایع آن انجام شده است. گفتاردرمانی لکنت زبان از درمان های مفید در حیطه لکنت می باشد که در مرکز درمان لکنت زبان دکتر صابر ارائه می گردد. مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر با تشخیص دقیق علل لکنت در کودکان و استفاده از گفتاردرمانی لکنت در کنار درمان های رفتاردرمانی و کاردرمانی یکپارچگی حسی موجب تسهیل در روند بهبودی لکنت در کودکان می گردد. متخصصین گفتاردرمانی مرکز درمان لکنت زبان زیر نظر دکتر صابربه ارائه تکنیک های روز دنیا در زمینه لکنت زبان می پردازند و با مشاوره دقیق به والدین نحوه صحیح برخورد با کودکان با لکنت زبان را به والدین آموزش می دهند تا بهبودی را تسریع بخشیده و عود مجدد لکنت در کودکان جلوگیری نمایند.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
مطالعات نسبت جنسی در لکنت نخستین بار در دهه ۱۹۸۰ منتشر شده بودند و از آن زمان هر دهه منتشر می شوند. با این جریان دائمی اطلاعات، قاعدتا باید داده های قابل اعتمادی در مورد ایـن پدیده داشته باشیم.در واقع ،ما داریم. نتایج مطالعات حاصل از افرادی که در سنین مختلف و در فرهنگ های مختلف لكنت کرده اند نسبت را به صورت تقریبا سه لکنتی مرد در مقابل هر یک لکنتی زن قرار می دهد.هر چند شواهد محکمی وجود دارد که ممکن است با بزرگ تر شدن کودکان نسبت افزایش یابد.برای مثال، یایری (۱۹۸۳) گزارش کرد از ۲۲ کودکی که ۲ و ۳ ساله بودنـد و والدینشان باور داشتند که آن ها لکنت کنند،۱۱ پسر و ۱۱ دختر بودند.در مطالعه ای گسترده تر بر روی ۸۷ کودک بین ۲۰ و ۶۹ ماهه،پایری و آمبروز(۱۹۹۲)بطور کلی نسبت مرد به زن را 1:1/2 یافتند،هر چنـد ۲۰ کودک کوچکتر،آن هایی که کمتر از ۲۷ ماه داشتند،نسبت 2:1/1 را نشان می دادند.
شیوع لکنت زبان در دختر ها و پسرها
بازبینی بلاداستین و راتنر (۲۰۰۸)نشان داد که نسبت جنسی مرد به زن در کلاس اول ۳:۱ و در کلاس پنجم ۵:۱ است که تایید کننده این نظریه است که نسبت جنسیتی با بزرگ تر شدن کودکان افزایش می یابد.شواهد مربوط به افزایش یافتن نسبت مرد به زن توسط دو مطالعه جدید ارائه شده بود.کلوس و همکارانش(۱۹۹۹) نسبت مرد به زن را در نزدیکی شروع لکنت، ۱: ۱/۱ دریافتند که شش سال بعد به 5:1/2 افزایش می یافت.مانسون (۲۰۰۰) نسـبـت مـرد بـه زن را در غربالگری اولیه (۳ سالگی) 65:1/1 دریافت که دو سال بعد به 8:1/2 افزایش می یافت.نسبت جنسی تقریبا برابر در میان کودکان بسیار خردسالی که لکنت می کنند و افزایش تدریجی نسبت پسرانی که لکنت می کنند ممکن است در نتیجه چندین عامل باشد. وست (۱۹۳۱) اطلاعاتی را ارائه کرد که نشان میدهند تغییر نسبت جنسی در نتیجه افزایش نسبت پسرانی است، که در سال های آخر قبل از مدرسه و سال های اولیه مدرسه شروع به لکنت کردن می کنند.هر چند اطلاعات تازه نشان می دهد که دختران اندکی زودتر از پسران شروع به لكنت می کنند(پایری،۱۹۸۳؛ پایری و آمبروز، ۱۹۹۲) و زودتر و بیشتر بهبودی می یابند(اندروز و همکاران، ۱۹۸۳؛ یایری و آمبروز، ۱۹۹۲؛ یایری و آمبروز ۱۹۹۹ یایری،آمبروز و کوکس،۱۹۹۶).
افراد مونثی که لکنت می کنند و در بزرگسالی بهبودی نمی یابنـد ممکن است زیر مجموعه جالبی برای مطالعه باشند. آن ها ممکن است زمینه ی قوی تری را برای لکنـت کردن به ارث برده باشند، تحت فشارهای محیطی قوی برای گفتارشان قرار گرفته باشند، یا هر دو (اندروزو همکاران،۱۹۸۳). یا اینکه ،ممکن است آن ها فاقد((عامل بهبودی ای)) باشند،که به نظر می آید اکثر لکنتی های جوان مونث دارند، یا ممکن است عوامل اضافه ای به ارث برده باشند که برای جلوگیری از بهبودی، با لكنت تاثیر متقابل دارند.
قابل پیش بینی بودن لکنت زبان در کودکان
بخش مهم دیگری از پس زمینه اطلاعات در مورد لکنت زبان در کودکان، چگونگی تغییر کردن آن است که هنوز به طور عجیبی به هنگام وقوع قابل پیش بینی است علی رغـم ایـن واقعیت که بسیاربی ثبـات و غیر عادی به نظر می آید.این قابل پیش بینی بودن کلیدی مهم برای ماهیت آن است.زمانی که ما تحقیقات در مورد تغییر پذیری لکنت را بررسی می کنیم،خواهیم دید که این اطلاعات چگونه تغییرات در دیدگاه های نظری مربوط به اختلال را انعکاس می دهند.
قبل از دهه ۱۹۳۰،لکنت زبان در کودکان معمولا به عنوان یک اختلال پزشکی به حساب می آمد.لی ادوارد تراویس، نخستین فرد آموزش دیده در سطح دکترا برای کار کردن بر روی اختلالات گفتار و شنوایی، آزمایشگاهی در دانشگاه آیووا در سال ۱۹۲۴ برای مطالعه لکنت از یک دیدگاه نوروفیزیولوژیک تاسیس کرد. او این نظریه را ارائه کرد که لکنت در نتیجه سازماندهی غیـر عـادی یا غیـر مـوثر دو نیمکره مغزی،مغز است. برای تراویس و محققان پس از او، تغییر پذیری رفتارهای لکنت به عنوان بخشی از یک اختلال عضوی دیده شده بود و یک بخشی غیـر مـهـم از آن بود.امواج مغزی،سرعت ضربان قلب و الگوهای تنفسی لکنتی ها مرتبط با تحقیق آن ها بود.اما در دهه ۱۹۳۰، روانشناسان در آیووا و جاهای دیگر، علاقه وافری به روش های رفتاری برای مطالعه اختلالات انسانی پیدا کردند که به تحقیقات در لکنت نیز وارد شد.دانشمندانی که تلاش می کردند تا نوروفیزیولوژی لکنت را بفهمند بتدریج ، بررسی عوامل اجتماعی،روانشناسی و زبانی ای را آغاز کردند که وقوع و تغییر پذیری آن را تحت تاثیر قرار می دهند (بلاداستین و راتنر ۲۰۰۸).
انتظار، ثبات و تطابق
پیش از توضیح این یافته های جالب، این اصطلاحات را به طور خلاصه توضیح خواهم داد که هنگامی به بهترین شکل فهمیده می شوند که شخص لکنتی یک متن را چندین مرتبه بخوانـد ((انتظار)) به توانایی شخص در پیش بینی اینکه او بر روی چه کلمـات يـا صـداهایی لكنـت خواهـد کرد، گفته می شود.(جانسون و سالامون،۱۹۳۷؛نات،جانسون و وبستر، ۱۹۳۷؛میلیسـن، ۱۹۳۸؛ون رایپر،۱۹۳۶).((ثبات))تمایل افراد است برای لکنت کردن بر روی کلمات یکسان، زمانی که یک متن را بیش از یک مرتبه می خوانند(جانسون و اینس،۱۹۳۹؛جانسون و نات، ۱۹۳۷).((تطابق)) یافته ای است که هنگامی که گویندگان یک متن را چندین مرتبه می خوانند،به تدریج طی پنج یا شش دور خواندن کم تر و کم تر لکنت می کنند(جانسون و نات، ۱۹۳۷؛ ون رایپر و هول،۱۹۵۵).
این مطالعات معمولا با ارائه یک متن به فـرد لکنتی و درخواست از وی برای خواندن آن با صدای بلند انجام می شود.به طور مثال،اگر آزمونگر ثبات را مورد مطالعه قرار می دهـد،او می بایست یک کپی از متن برای خودش داشته باشد تا هر کلمه ای که گوینده بر روی آن لكنـت مـی کنـد را علامت بزند.سپس از گوینده می خواهد که آن را دوباره بخواند و آزمـونگر دوباره کلماتی را که در دومین بار خواندن بر روی آن ها لکنت انجام شده را علامت می زند.به این ترتیب او می تواند درصد کلماتی را که در دو (یا بیشتر) مرتبه خواندن لکنت بر روی آن ها انجـام شـده را محاسبه کنـد. ایـن یافته ها که به ترتیب انتظار،ثبات و تطابق خوانده می شوند،برخی فرضیات در مورد اختلال را تغییر دادند. به نظر می آمد که لکنت تنها یک اختلال ساده نوروفیزیولوژیک نیست.این اختلال ویژگی هایی از رفتار یاد گرفته شده را نیز نشان می داد.
این مطالعات نه تنها دیدگاه های موجود در مورد لکنت زبان در کودکان را تغییر دادند بلکه دری را بـه سـوی امکان درمان های جدید باز کردند. اینکه بیشتر،لکنت یاد گرفته می شـود یا ممکن است یادگرفتـه نشود. چالش ها بر روی این موضوع بود که چه مقدار لکنت یاد گرفته می شود و چگونه به افراد لکنتی برای ایجاد پاسخ های جدید کمک کرد.بسیاری از رویکردهای درمانی ای که در آینده در این کتـاب مورد بحث قرار می دهیم، از اصول یادگیری برای کمک به بیماران به منظور کسب پاسخ های جدید و روان و کاهش تنش و دوری از پاسخ های قدیمی لکنتشان،استفاده می کنند.
تشخیص لکنت زبان در کودکان زیر ۳ سال
تشخیص لکنت زبان در کودکان زیر ۳ سال نیازمند شناخت دقیق علائم و تفکیک آن از نارسایی‌های طبیعی گفتار است. در این سن، کودکان در حال یادگیری مهارتهای زبانی هستند و ممکن است گاهی دچار تکرار کلمات، مکث‌های کوتاه یا اصلاح جملات شوند که بخشی از فرایند رشد محسوب میشود. با این حال، اگر کودک شما بهطور مداوم صداها را میکِشد (مثلاً «مـــامان»)، کلمات را بیش از دوبار پشتسرهم تکرار میکند (مانند «من من من میخوام») یا در میانه صحبت دچار قفل شدن و تنش عضلانی (مثل فشار آوردن به فک یا پلک زدن سریع) میشود، احتمالاً نیاز به بررسی تخصصی وجود دارد. یکی از نشانه‌های هشداردهنده، افزایش لکنت در شرایط خاص مانند اضطراب، خستگی یا صحبت در جمع است. همچنین، اگر لکنت بیش از ۶ ماه ادامه یابد و با رشد سنی کودک کاهش نیابد، مراجعه به گفتاردرمانگر ضروری است. والدین باید توجه کنند که فشار آوردن به کودک برای «سریعتر صحبت کردن» یا تصحیح مداوم گفتار او، میتواند اضطراب را افزایش داده و لکنت را تشدید کند. در عوض، ایجاد محیطی آرام، گوش دادن صبورانه بدون قطع کردن صحبت کودک و استفاده از جملات کوتاه و ساده برای الگودهی گفتاری، به بهبود فرایند ارتباط کمک میکند. اگر سابقه خانوادگی لکنت زبان وجود دارد یا کودک همزمان با مشکلات دیگری مانند تاخیر در رشد کلامی روبه روست، احتمال نیاز به مداخله زودهنگام بیشتر میشود. تشخیص به موقع لکنت در کودکان زیر ۳ سال، شانس بهبودی را به طور چشمگیری افزایش میدهد، چراکه مغز در این سن انعطافپذیری بالایی برای بازسازی الگوهای گفتاری دارد. در صورت مشاهده علائم پایدار، اولین گزینه مراجعه به متخصص اطفال یا گفتاردرمانگر است تا با ارزیابی جامع، برنامه درمانی متناسب با نیاز کودک طراحی شود.
سولات متداول:
1-چگونه لکنت زبان میتواند بر هوش هیجانی کودک تأثیر مثبت بگذارد؟
کودکان مبتلا به لکنت اغلب به دلیل مواجهه با چالشهای ارتباطی، همدلی، صبر و مهارتهای گوش‌دادن را بهتر میآموزند. این تجربه‌ها میتواند هوش هیجانی آنها را تقویت کند، به‌شرطی که محیط حمایتی باشد.
2-آیا بین لکنت زبان و رژیم غذایی کودک ارتباطی وجود دارد؟
تحقیقات محدودی نشان میدهند مصرف بیش‌ازحد قندهای مصنوعی یا کافئین ممکن است اضطراب کودکان را افزایش داده و لکنت را تشدید کند. با این حال، هیچ ماده غذایی به طور مستقیم باعث لکنت نمیشود. رژیم متعادل سرشار از امگا۳ (مانند ماهی) و ویتامینهای گروه B میتواند به سلامت سیستم عصبی کمک کند.
آیا لکنت در تمامی تمدن‌ها وجود دارد؟ لكنت زبان در سرتاسر جهان و در تمامی فرهنگها و نژادها یافت شده است. این اختلال به شغل، هوش و درآمد ربطی نداشته و در هر دو جنس و در تمامی سنین، از نوزادی تا پیری، رخ میدهد. لکنت زبان، اختلالی قدیمی است و شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه از بیش از ۴۰ قرن پیش در تمدن‌های چینی، مصری و بین النهرین وجود داشته است. گفته میشود که حضرت موسی لکنت داشته‌اند و از ترفند رایج در بسیاری از اشخاص دارای لکنت استفاده می‌کرده است – یعنی از برادرش می‌خواسته تا بجای ایشان صحبت کند. مرکز گفتاردرمانی لکنت زبان دکتر صابر در تشخیص علت لکنت زبان و درمان های تخصصی آن فعالیت می نماید.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
علت لکنت زبان چیست
علت ایجاد کننده لکنت، هنوز یک راز سر به مهر است. اگرچه دانشمندان همچنان به دنبال کشف این هستند که چه چیزی باعث لکنت میشود، اما سرنخ‌های زیادی به دست آورده‌اند. اول اینکه، شواهد محکمی وجود دارد که لکنت، اغلب، اساس ژنتیکی دارد؛ به این معنا که چیزی به ارث برده میشود که احتمال لكنت کردن کودک را بیشتر میکند. این «چیز» ژنتیکی با نحوه شکل‌گیری و رشد مسیرهای عصبی مسئول گفتار و زبان در مغز کودک ارتباط دارد. برای مثال، مسیرهای عصبی مربوط حرف زدن ممکن است در مواجهه با جریان سریع اطلاعات به تنگناها، بن بست‌ها یا موانع دیگری برخورد کند. همچنین این مسیرها ممکن است نسبت به اختلال ناشی از سایر فعالیتهای مغز، همانند هیجانات، آسیب‌پذیر باشند. سرنخ دیگر درباره ماهیت لکنت این است که لکنت بیشتر در کودکی و بین ۲ تا ۵ سالگی شروع میشود. بنابراین، شروع لكنت تقریبا در همان زمانی اتفاق می‌افتد که بیشتر استرس‌های معمول ابتدای کودکی اتفاق می‌افتند. کودکی ممکن است در دوره‌ای که خزانه‌ی واژگانی و نحوه رشد چشمگیر و شگرفی دارند، لکنت کند. در کودگ دیگری، ممکن است شروع لکنت زمانی باشد که خانواده به یک منزل جدید نقل مکان میکنند. لکنت کودک سوم ممکن است بلافاصله بعد از تولد برادر یا خواهری دیگر شروع شود. عوامل متفاوت بسیاری، که به تنهایی یا در ترکیب با هم عمل میکنند، ممکن است شروع لکنت را در کودکی که استعداد عصبی- روانی یا زمینه ذاتی برای لکنت دارد، تسریع کنند. زمانی که لکنت آغاز میشود، ممکن است در خلال چند ماه ناپدید یا به تدریج بدتر شود. هنگامی که لکنت بدتر میشود، ممکن است واکنشهای یاد گرفته شده، فاکتور مهمی در شدت آن باشند.
همبازی‌های مدرسه یا بزرگسالان بی‌فکر میتوانند باعث شوند که کودک به شدت درباره لکنت خود آگاه شود و احساس خجالت کند. کودک به سرعت یاد خواهد گرفت که با تلاش زیاد، میتواند از کلمه‌ای که بر رویش گیر کرده است، عبور کند. او ممکن است بفهمد که پلک زدن یا گفتن یک «اووم» سریع قبل از تلاش برای بیان یک کلمه سخت، میتواند لکنت را موقتاً برطرف سازد. زمانیکه فرد از کودکی وارد دوره‌ی نوجوانی میشود، واکنشهای یاد گرفته شده بسیاری از علائم را تحت تاثیر قرار میدهند. او یاد گرفته است تا لکنت را پیش بینی کند و ممکن است زمانی که صحبت میکند، در تلاش برای گریز یا اجتناب از آن، لرزش‌های اضطرابی شدیدی داشته باشد. در بزرگسالی، ترس از لکنت و تمایل برای اجتناب از آن میتواند به شیوه زندگی او نفوذ کند. بزرگسالی که لکنت میکند، اغلب با محدود کردن کار، دوستان و تفریحاتش به موقعیت‌ها و افرادی که بار (فشار) گفتاری کمتری بر وی تحمیل میکنند، با آن کنار آید. تصویر ۱ – ۱، نمایی کلی از بسیاری از عوامل مشارکت کننده در تکامل لکنت را ارائه میدهد. در این فصل و چهار فصل پس از آن، درک کنونی از این تاثیرات را با تفصیل توضیح خواهم داد.
علت لکنت زبان ناگهانی در نوجوانان
در بعضی مواقع لکنت زبان به صورت ناگهانی در سنین نوجوانی بروز می کند. در این شرایط نوجوان با لکنت زبان از حضور در جمع و برخورد با دوستانش اجتناب می کند و گوشه گیر م شود. در بسیاری از مواقع علت لکنت زبان در نوجوانان فشار روانی و اضطراب در مواجهه با مشکلات اجتماعی و تحصیلی است. در بعضی مواقع در کودکانی که سابقه لکنت در خانواده آنان وجود دارد و به صورت ژنتیکی مستعد لکنت می باشند در دوران نوجوانی با تغییر محیطی مانند تغییر در مقطع تحصیلی و اضطراب بر اثر اختلافات خانوادگی و نظیر آن لکنت زبان ناگهانی را مشاهده می نماییم. در این شرایط استفاده از کمک های روانشناسی در کنار گفتاردرمانی می توان نتیجه درمان مناسبی را رقم بزند.
تأثیر محیط بر تشدید لکنت
لکنت زبان یک اختلال گفتاری پیچیده است که عوامل مختلفی از جمله ژنتیک، روانشناختی و محیطی در تشدید یا کاهش آن نقش دارند. محیطی که فرد در آن زندگی یا فعالیت میکند، یکی از کلیدیترین عوامل تأثیرگذار بر شدت لکنت است. کودکان و بزرگسالانی که در محیطهای پراسترس، انتقادی یا غیرحمایتی قرار میگیرند، اغلب با افزایش تنش عضلانی، اضطراب و ناتوانی در کنترل گفتار مواجه میشوند. برای مثال، فشارهای خانوادگی مانند انتظارات بالای والدین برای صحبتِ «بیعیب» یا تمسخر توسط همسالان در مدرسه میتواند لکنت را به یک چالش روزمره تبدیل کند. حتی در محیط های کاری، ترس از قضاوت شدن توسط همکاران یا مدیران، باعث اجتناب از گفتگوهای ضروری و تشدید علائم میشود.
تحقیقات نشان میدهد محیطهای آرام، همراه با شنوندگان صبور و بدون قطعکردن گفتار فرد، به کاهش لکنت کمک میکند. والدین و اطرافیان با ایجاد فضایی امن و پذیرنده، میتوانند اعتمادبهنفس فرد مبتلا را تقویت کنند. برای نمونه، استفاده از جملات کوتاهتر، کاهش سرعت گفتار خودِ والدین، و اجازه دادن به کودک برای کامل کردن جملات بدون عجله، از راهکارهای ساده اما مؤثر است. همچنین، فعالیتهای گروهی غیررقابتی مانند خواندن شعر یا داستانگویی در جمعهای کوچک، به بهبود روانی کلام کمک میکند. در مقابل، محیطهای شلوغ، پرسر و صدا یا عجولانه مانند مهمانی‌های پرجمعیت یا کلاسهای شلوغ مدرسه، ممکن است لکنت را تشدید کنند.
جالب است بدانید که حتی تغییرات محیطی ساده مانند کاهش محرکهای بصری و شنیداری هنگام گفتگو (مثلاً خاموش کردن تلویزیون) نیز تأثیر مثبتی دارد. در نهایت، آگاهی از تأثیر محیط بر لکنت، به خانوادهها و مربیان کمک میکند تا با اصلاح فضاهای ارتباطی، از افزایش عوارض لکنت زبان مانند انزوا، اضطراب اجتماعی یا کاهش عملکرد تحصیلی جلوگیری کنند.
نقش خواب و تغذیه در بهبود گفتار
سلامت جسمی و روانی نقشی کلیدی در بهبود اختلالات گفتاری مانند لکنت ایفا میکند. خواب کافی و تغذیه مناسب، دو عامل مهمی هستند که اغلب نادیده گرفته میشوند، در حالی که تأثیر مستقیمی بر عملکرد مغز، هماهنگی عصب و عضله، و کنترل تنفس دارند. مطالعات نشان دادهاند کم‌خوابی یا خواب بیکیفیت، باعث افزایش سطح کورتیزول (هورمون استرس) میشود که این موضوع تنش عضلانی و ناپایداری گفتار را تشدید میکند. بهویژه در کودکان، خواب کمتر از ۸ ساعت در شبانه‌روز، ممکن است منجر به کاهش تمرکز و اختلال در برنامهریزی حرکات گفتاری شود.
از سوی دیگر، تغذیه مناسب با تأمین ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری، به تقویت سیستم عصبی کمک میکند. برای مثال، کمبود ویتامینهای گروه B (مانند B12 و B6) که در گوشت، تخم‌مرغ و سبزیجات برگدار یافت میشوند، با اختلالات عصبی و گفتاری مرتبط است. همچنین، منیزیم (موجود در مغزها و دانه‌ها) و امگا-۳ (ماهی‌های چرب) به کاهش التهاب و بهبود انتقال سیگنالهای عصبی کمک میکنند. مصرف بیش‌ازحد مواد غذایی تحریک‌کننده مانند کافئین یا شکر نیز ممکن است اضطراب و لرزش عضلات مرتبط با گفتار را افزایش دهد.
علاوه بر این، هیدراته نگه داشتن بدن با نوشیدن آب کافی، خشکی دهان و سفتی عضلات زبان را کاهش میدهد و روانی گفتار را بهبود میبخشد. ترکیب این عوامل با تمرینات گفتاردرمانی، نتایج ملموستری ایجاد میکند. برای نمونه، کودکانی که رژیم غذایی متعادل و برنامه خواب منظم دارند، معمولاً در جلسات گفتاردرمانی مشارکت فعال‌تر و پیشرفت سریعتری نشان میدهند. در نتیجه، توجه به سبک زندگی سالم نه تنها سلامت عمومی، بلکه کیفیت ارتباطات کلامی را نیز ارتقا میدهد.
1-آیا مشکلات شنوایی در کودکی میتواند منجر به لکنت شود؟
اختلالات شنوایی به طور مستقیم باعث لکنت نمیشوند، اما میتوانند بر رشد طبیعی گفتار تأثیر بگذارند. کودکانی که نمیتوانند الگوهای گفتاری اطرافیان را بهدرستی بشنوند، ممکن است در تولید صداها یا تنظیم سرعت گفتار دچار مشکل شوند. این ناهماهنگی گاهی شبیه لکنت به نظر میرسد، اما معمولاً با سمعک یا گفتاردرمانی بهبود مییابد.
2-چگونه اضطراب و استرس بر لکنت تأثیر میگذارند؟
اضطراب یکی از مهمترین عوامل تشدیدکننده لکنت است، اما لزوماً علت اولیه آن نیست. هنگام استرس، ترشح هورمونهایی مانند کورتیزول افزایش مییابد و باعث تنش عضلات گفتاری (زبان، حنجره) میشود. این تنش، روانی کلام را مختل کرده و لکنت را آشکارتر میکند. در برخی موارد، ترس از قضاوت دیگران به دلیل لکنت، چرخه معیوب «اضطراب ← لکنت ← اضطراب بیشتر» ایجاد میکند که نیاز به مداخله روانشناختی دارد.
در درمان لکنت زبان ناشی از ترس یا لکنت زبان ناگهانی در کودکان از تکنیک ها و روش های مختلفی استفاده می شود. بیشتر این روش ها علاوه بر تاکید بر گفتار درمانی لکنت زبان، بر روی روش های پذیرش و موجهه کودک با لکنت زبان کار نمی کنند. مرکز گفتاردرمانی در درمان لکنت زبان دکتر صابر در زمینه درمان لکنت زبان ناگهانی با استفاده از متد های جدید علمی فعالیت می نمایند.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
تمرینات مواجه شدن با استرس در لکنت زبان ناشی از ترس
بارش فکری مثل اینکه چه پاسخ هایی می توانیم در برابر قلدری بدهیم؟
نوشتن مواردی که ممکن است یک قلدر بگوید و پاسخهایی که کودک/نوجوان میتواند بدهد.
نقش بازی کردن با درمانگر و یا اعضای گروه درمانی
تمرین پاسخ های مناسب انتخابی برای کاهش قلدری
کمک به کودکان/نوجوانان در آموزش همسالان خود با لکنت زبان
درمانگران می توانند احتمال مشارکت سایر کودکان/نوجوانان در نظرات آزاردهنده که توسط فرد قلدر به کودک با لکنت زبان داده می شود را کاهش دهند. در حقیقت، سایر کودکان/نوجوانان (یا تماشاچی ها) میتوانند نقش کمک کننده‌ای در کاهش تاثیر منفی قلدری را بازی کنند. البته آنها نیز ممکن است در مورد لکنت زبان ناگهانی گیج شده باشند و ممکن است تاثیرات آزاردهنده نظرات را درک نکنند. درمانگران می توانند برای کاهش این حالت،به سایر کودکان/نوجوانان در کلاس در مورد اختلال لکنت زبان ناشی از ترس آموزش دهند. البته به طور ایده آل، بهترین فرد برای آموزش سایر کودکان/نوجوانان در مورد لکنت، خود کودک/نوجوان دارای لکنت زبان ناشی از ترس می باشد. فرایند آموزش دیگران میتواند وقتی که کودک با لکنت زبان یاد گرفت که نظرات ساده و واقعی را تهیه کند و به لکنت اقرار کند، شروع شود. این نظرات کمک میکند تا لکنت به صورت باز مطرح شود و به سایر کودکان/نوجوانان نشان داده شود که لکنت زبان چیزی برای ترس یا استهزا نیست. این فرایند میتواند تا زمانی که کودک/نوجوان بتواند راحت درمورد لکنتش صحبت کند و سایر کودکان/نوجوانان را در کلاس به روش رسمی تر آموزش دهد، پیش رود.
نمونه کارهایی که کودک دارای لکنت ناگهانی می تواند انجام دهد:
صحبت در مورد لکنت
تهیه اطلاعاتی در مورد برقراری ارتباط به طور کلی
انتشار نوشته هایی در مورد برقراری ارتباط و لکنت زبان توسط کودک دارای لکنت
کنفرانس کلاسی در مورد لکنت زبان ناشی از ترس
گزارش یک کتاب/فیلم (مثلاً من این کتاب/فیلم را انتخاب کردم برای اینکه شخصیتی دارد که لکنت می کند. دقیقا مثل من.)
یک کنفرانس رسمی در جلوی دیگران (مثلاً در روز گفتار درمانی،در هفته جهانی آگاهی از لکنت و…) کنفرانس های کلاسی،کودکان/نوجوانان دارای لکنت زبان این فرصت را می دهد تا «حقایقی» در مورد لکنت را به دیگران بگویند،شامل مواردی که در ادامه می آید.
محتوای اهداف در روش مواجهه با لکنت زبان ناشی از ترس
لکنت تقصیر کسی نیست
شیوه های گفتاری همیشه کار نمی‌کنند و سخت است که استفاده شوند،
منصفانه نیست که افراد را در مورد لکنت مسخره کرد
افراد بسیاری هستند که هنوز لکنت می کنند در حالی که چیزهای بزرگی را در زندگی شان بدست می آورند. برای آماده کردن مراجع برای کنفرانس دادن میتوان از او سوال کرد که «اگر می خواستی در مورد گفتار و لکنت زبان چیزی به دوستانت بگویی چه میگفتی؟»
پس از آماده شدن محتوا می توان در تهیه ساختار و ترتیب ارائه گفتار نیز به او کمک کرد.
ساختار و محتوای گفتاردرمانی در مورد درمان لکنت زبان ناشی از ترس
مقدمه (چرا ما اینجا هستیم؟)
مشارکت در کلاس (مردم در مورد لکنت چه می دانند؟)
تعریف لکنت زبان (لکنت تقصیر کسی نیست)
حقایق و اشتباهات در مورد لکنت زبان ناگهانی
افراد موفق و سرشناس دارای لکنت زبان را معرفی کنید
لکنت کردن چه حسی دارد؟(لکنت زبان کاذب)
ابزار های کنترل لکنت زبان چه هستند؟(شیوه های درمان لکنت زبان ناشی از ترس سخت هستند؟)
قلدری کردن چیست؟
چه کسی قلدری می کند و چرا؟
وقتی کسی در برابر کودک لکنت زبان ب رفتاری می کند ما چگونه باید پاسخ دهیم؟
واکنش مناسب به لکنت زبان چیست؟
پرسش و پاسخ
هرچقدر کودکان/نوجوانان دارای لکنت زبان ناگهانی بتوانند بیشتر سایر کودکان/نوجوانان را در مورد لکنت زبان، آموزش دهند،به احتمال کمتری است که سایرین در قلدری و مسخره کردن مشارکت کنند. و این کار به ساختن محیطی امن تر که کودکان دارای لکنت زبان بدون ترس از مسخره شدن به خاطر مشکلات گفتاری شان، بتواند آزادانه ارتباط برقرار کنند،کمک میکند.
توجه کنید که هدف این فعالیت ها را تغییر دادن افراد قلدر از طریق فعالیت های کودک/نوجوان دارای لکنت زبان نیست. تحقیقات نشان می دهد که بسیاری از قلدرها کارهایی که انجام می دهند به خاطر اعتماد به نفس پایین خودشان یا مشکل در پذیرش تفاوتها در دیگران است. به عبارت دیگر، قلدرها قلدری میکنند به خاطر مشکلاتی که خودشان با آن مواجه می شوند نه به خاطر هر ویژگی که کودک مبتلا به لکنت زبان، مورد قلدری نشان می دهد. در عوض،هدف کمک به کودک یا دادن پاسخ مناسب به قلدری به طور ساده و برگرداندن توجه قلدر از لکنت کودک و کاهش احتمال اینکه سایر کودکان/نوجوانان در کلاس قلدر را حمایت کنند می باشد. خوشبختانه، مقالات زیاد و رو به رشدی در مورد چگونگی کاهش اثرات قلدری بر روی کودکان که لکنت می کنند و کودکان/نوجوانانی که مشکلات دیگری را تجربه می کنند وجود دارد. یکی از راه های کلیدی که درمانگران می توانند تضمین کنند که چنین برنامه هایی موفق هستند، طلب مشارکت و حمایت معلمان کلاس می باشد.
آموزش والدین،معلمان و دیگران در مورد لکنت
والدین،معلمان و مدیران نقش مهمی در کاهش تاثیر قلدری کردن و یا پیش گیری از آن را دارند. اما بسیاری از آنها آگاهی کافی از لکنت ندارند و تجارت کودکان / نوجوانان را به درستی درک نمی کنند. آنها فکر می کنند که لکنت فقط مربوط به گفتار است.
8 راهکار که والدین به فرزندان با لکنت زبان کمک میکنند:
شناسایی قلدری: شناسایی نشانه هایی که ممکن است اتفاق بیفتد.
درک بازیگران قلدری: یادگیری اینکه قلدری شامل فردیست که مورد قلدری قرار میگیرد،فردی که قلدری میکند و تماشاگران قلدری.
درک موقعیت:یادگیری بیشتر در مورد اتفاقات از دید کودک و در نتیجه پاسخ و واکنشی که کمک کننده تر است.
گوش دادن و حمایت کردن: آنچه که اغلب، کودکان به آن نیاز دارند کسی است که با او صحبت کنند و نه کسی که مشکل را برای آنها حل کند.
تایید احساسات کودکان/نوجوانان: تایید هر آنچه کودکان مبتلا به لکنت زبان احساس میکنند و اینکه احساس درست و یا غلطی وجود ندارد.
ایجاد یک شبکه حمایتی: آموزش بزرگسالان، افراد خانواده و دوستانی که نقشی کلیدی در زندگی کودک مبتلا به لکنت زبان ناگهانی دارند و تشکیل تیمی از افراد که تمایل به حمایت و تایید کودک/نوجوان دارند.
کمک به کودکانی که مورد قلدری قرار گرفته‌اند تا عزت نفس و توانایی های شخصی خود را قوی تر کنند و کمتر تحت تاثیر قلدری قرار گیرند.
برنامه ریزی برای به اتمام رساندن قلدری:کمک به کودک برای تهیه لیستی شامل کارهای مثبتی که او می تواند در موقع مورد تمسخر قرار گرفتن و یا قلدری انجام دهد.
جمع بندی
کودکان/نوجوانان دارای لکنت زبان در محیط زندگی می کنند که اختلال آنها درک نمی شود،در حالیکه آنچه کودک/نوجوان بیشترین نیاز را دارد پذیرش و درک مشکلات گفتاری اش است. بهترین راهی که دکتر گفتاردرمانگران میتوانند در این زمینه کمک کنند همراه و همسو کردن محیط با درمان لکنت زبان ناگهانی از طریق آموزش در مورد ماهیت لکنت زبان،اهداف و فرایند های درمانی، در مورد قلدری و مسخره کردن و در مورد تاثیر بالقوه لکنت زبان بر روی زندگی کودک به افراد کلیدی زندگی او می باشد.
سوالات متداول:
1-آیا ورزش یا فعالیت های بدنی به بهبود لکنت ناشی از ترس کمک میکند؟
فعالیتهایی مانند یوگا، شنا یا پیادهروی که تنش‌های جسمی را کاهش میدهند، میتوانند در کاهش اضطراب کلی کودک و بهبود هماهنگی تنفسی-کلامی مؤثر باشند.
2-چگونه محیط خانه را برای کاهش ترس کودک آماده کنیم؟
محیط خانه باید آرام، بدون تنش و پر از تشویق باشد. از تحقیر یا اصلاح مداوم گفتار کودک خودداری کنید. به جای آن، با گوش دادن فعال و صبورانه، حس امنیت را به او انتقال دهید.
بسیاری از گفتاردرمانان با استعاره معروف مبنی بر اینکه لکنت زبان شبیه کوه یخ است،آشنا هستند. بخش نسبتاً کوچکی از کل اختلال «روی سطح» و بخش عظیمی از اختلال «زیر سطح» قرار دارد. در واقع این تشبیه نشان میدهد که ویژگیهای قابل مشاهده ی لکنت،گفتار ناروان، تنش فیزیکی و تقلاها، فقط بخش کوچکی از تجربه کل لکنت زبان است.مرکز گفتار درمانی در لکنت زبان جناب آقای دکتر صابر دکتر لکنت زبان با در اختیار داشتن تیم گفتار درمانی برای لکنت زبان در کودکان و بزرگسالان به درمان لکنت زبان به صورت همه جانبه می پردازد. کلینیک گفتاردرمانی لکنت زبان با استفاده از تکنیک های روز دنیا در زمینه لکنت زبان کودکان و لکنت زبان بزرگسالان همچنین در اختیار داشتن روانشناسان و کاردرمانان با تجربه در زمینه لکنت زبان در حیطه درمان لکنت زبان بسیار موفق بوده است. فاکتورهایی که باعث اثر منفی بزرگتر اختلال لکنت زبان میشود- احساسات کودک/بزرگسالان و واکنش به لکنت-به صورت مستقیم قابل مشاهده نیستند.اما اگر بخواهیم احتمال موفقیت طولانی مدت را افزایش دهیم باید این جنبه اصلی لکنت را در برنامه مداخله مان اضافه کنیم.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
روان درمانی همراه گفتار درمانی برای لکنت زبان در کودکان و بزرگسالان
لکنت می تواند منجر به احساس شرم و کاهش عزت نفس (خود ارزشی) در کودک/بزرگسال شود. و می تواند عواقب اجتماعی منفی بارزی در بر داشته باشد. می تواند باعث شود که کودک/بزرگسال کلمات را در تلاش برای کاهش لکنت ظاهری جایگزین کند. یا از کل موفقیت‌های گفتاری برای اینکه مجبور به تجربه این واکنشهای منفی عاطفی و شناختی نشود اجتناب کند. کمک به کودکان/بزرگسالان در کاهش نقصشان (از طریق تغییراتی در زمانبندی و تنش) میتواند به آنها در کاهش این احساس شرم و خجالت و به طور کلی واکنشهای منفی کمک کند.با این حال ، متاسفانه برای بسیاری از کودکان/بزرگسالان این کار،کافی نیست.به همان مقدار که مقداری از لکنت زبان و گفتارشان هنوز باقی می‌ماند،عامل واکنش های منفی نیز باقی می ماند. بسیاری از کودکان/بزرگسالان سن مدرسه مهارت هایی که برای سازش با این واکنش های عاطفی،رفتاری و شناختی نیاز است را ندارند. بنابراین لازم است تا در این زمینه، گفتار درمانگر آن کمک کنند.خوشبختانه کارهای زیادی است که میتواند انجام شود.
گفتاردرمانی برای لکنت زبان در مورد واکنش های منفی به چه معناست؟
واکنش های شناختی و احساسات گوینده ها به لکنت،در واقع جنبه های پنهان و نامحسوس اختلال لکنت زبان هستند.
واکنشهای احساسی که میتواند بخشی از کوه یخ لکنت زبان باشد شامل:
اضطراب
ترس
ناامیدی
افسردگی
خجالت
عصبانیت
واکنش های شناختی ممکن است شامل:
کاهش عزت نفس
عدم اعتماد به نفس
کاهش خود- کفایتی
احساس خوب نبودن در صحبت کردن
این واکنش های شناختی و عاطفی می تواند منجر به واکنش های رفتاری متنوعی شود. مثال:
تنش فیزیکی و تقلا،که صحبت کردن را سختتر میسازد.
رفتارهای ثانویه به لکنت،مانند پلک زدن
رفتارهای اجتنابی،که از شرکت کردن کودک/نوجوان در تجربه های مهم زندگی جلوگیری می کند.
همه این واکنش ها می توانند توانایی کودک با لکنت زبان را به منظور یک ارتباط برقرار کننده موثر شدن تحت تاثیر قرار دهند. بنابراین اگر می‌خواهیم در زمینه کمک کردن به کودک به منظور پیشرفت توانایی ارتباطی اش موفق شویم،باید این جنبه‌های لکنت زبان را در برنامه جامع درمان لکنت زبان خود قرار دهیم. برای انجام این کار،به افراد کمک می‌کنیم تا به این درک برسند که لکنت کردن اشتباه نیست و آن هم مقصر نیستند و می توانند یاد بگیرند تا گفتارشان را تغییر دهند.
نکات مهم در درمان لکنت زبان کودکان و بزرگسالان
افراد دارای لکنت در زمان صحبت کردن «از دست دادن کنترل» را تجربه میکنند.
زمانی که فرد دارای لکنت مرتب از دست دادن کنترل را تجربه میکند،دچار ترس میشود و در واکنش به از دست دادن کنترل،عواطف منفی را تجربه می کنند و رفتارهایی را برای به دست آوردن مجدد کنترل انجام میدهند.
نتایج ترس میتواند موارد زیر باشد:
افزایش تنش و تقلا
افزایش رفتارهای اجتنابی
افکار منفی و خودگویی منفی
عزت نفس و اعتماد به نفس ضعیف
کیفیت زندگی پایین
آیا کار بر روی واکنش های فکری و احساسی،وظیفه گفتار درمانگر لکنت است؟
برخورد با لکنت زبان می تواند واقعاً سخت باشد و گاهی اوقات،یک کودک و یا نوجوان در نتیجه لکنت زبان ممکن است دچار هیجانات منفی شدیدی شود. متاسفانه،بسیاری از درمانگران مهارت کافی برای کمک به کودکان و خانواده هایشان به منظور برخورد با جنبه‌های هیجانی لکنت زبان را ندارند.گفتاردرمان ممکن است به این فکر کنند که آیا کار بر روی این بخش از اختلال لکنت واقعاً جز وظایف آنهاست یا مستلزم درگیر شدن متخصصان دیگر باشد. به نظر میرسد،به دلیل اینکه ما متخصصانی هستیم که چیزهای زیادی درباره لکنت زبان می دانیم بهترین افرادی هستیم که می‌توانیم در زمینه احساسات و واکنشهای کودک و یا نوجوان نسبت به لکنت زبان کار کنیم.البته درست است که برخورد با نگرش‌ها و احساسات کودک/بزرگسالان درباره لکنت زبان نیازمند درجاتی از مهارتهای مشاوره است. اما مهمتر از آن نیازمند شناخت و راحتی با خود لکنت زبان است،همه ما میدانیم که بسیاری از درمانگران حتی در گوش دادن به لکنت نیز راحت نیستند. بنابراین موفقیت در درمان بیشتر افراد دارای لکنت زبان به یک مشاور خاص شدن نیاز ندارد،اما اگر احیاناً احساس می کنیم برای پرداختن به این جنبه درمان کودک مهارت نداریم- یا اگر نمی توانیم رفتارهای لکنت را تحمل کنیم- شاید به موفقیت زیادی با کودکان دارای لکنت زبان دست یابیم و در صورت تمایل نیاز به آموزش های بیشتری در این زمینه داریم.
البته بسیاری از گفتار درمانگران مهارت های مورد نیاز برای کمک به کودکان به منظور پرداختن به واکنشهای منفی شان به لکنت را دارند.
توانایی خوبی در گوش دادن دارند.
می دانند چگونه به موقعیت های مختلف کودک که ممکن است با آن روبه‌رو شود،پاسخ دهند.
به موفقیت کلی کودک در ارتباط توجه میکند.
بنابراین بسیاری از استراتژی های درمانی که تقریباً توصیف شد به منظور کمک به کاهش واکنشهای منفی کودکان/بزرگسال لکنت طراحی شده است به گونه‌ای که آنها یاد بگیرند تا آسان تر صحبت کنند و به صورت موثرتری ارتباط برقرار کنند. مشاور با دیگر اعضای کلیدی تیم،مانند کاردرمانان یا روانشناسان،حتماً میتواند کمک کند.اگر کودک نگرانی‌هایی که فراتر از مهارت ماست نشان داد، یک ارجاع رسمی به دیگر اعضای تیم میتواند انجام شود. همیشه تشخیص اینکه بدانیم کجا در محدوده کاری ما نیست و مربوط به دیگر متخصصان میشود،آسان نیست. با این حال لازم است به تدریج راحتی خود را با جنبه‌های مهم اختلال لکنت زبان،افزایش داده و مهارت های کلی بالینی را به منظور کمک به همه ی کودکان/بزرگسال که با آنها کار می‌کنیم،گسترش دهیم.
درمان لکنت زبان کودکان و بزرگسالان
برای بسیاری از گفتاردرمانان،برخورد با واکنشهای شناختی،احساسی و رفتاری به لکنت می تواند چالش برانگیز باشد. بعضی متخصصین گفتاردرمانی از این جنبه های درمان لکنت زبان به دلیل عدم راحتی خودشان با اختلال اجتناب می کنند شاید به این دلیل که از بدتر شدن کودک/بزرگسال می ترسند یا به دلیل اینکه اطمینان ندارند چه چیزی برای کمک به او بگویند تا «احساس بهتر» درباره لکنتش داشته باشد.
کودک/بزرگسال باید به این درک برسد که لکنت مال اوست.این کار می تواند با هدایت و حمایت ما به انجام برسد و نه صرفاً از طریق تشویق ما به این کار. بسیاری از مفاهیم درمان لکنت زبان توصیف شده در اینجا می تواند به مراجع کمک کند تا با موفقیت بیشتری از عهده لکنت برآید. هنگامی که کودک/بزرگسال ، یاد گرفت تا لکنت زبان را به شکل موثرتری کنترل کند، علت اصلی عدم راحتی او کاهش مییابد.
موارد بیشتری هست که ما می‌توانیم به مراجعان برای کمک به پرداختن به نگرش منفی شان نسبت به لکنت زبان انجام دهیم ولی اولین و مهمترین آنها گوش دادن به کودکان/بزرگسالان و فراهم کردن فضایی است که آنها بتوانند درباره تجربیاتشان با لکنت زبان صحبت کنند. داشتن اختلال لکنت لذتبخش یا آسان نیست،اما کودکان/بزرگسال تا حد زیادی می توانند از داشتن اعتماد همدلانه با کسانی که میتوانند احساساتشان را با او تقسیم کنند،بهره‌مند شوند. به عنوان گفتاردرمان،ما نقش منحصر به فردی در کمک به کودکان/بزرگسالان که با الگوی لکنت می آیند،بازی می‌کنیم. البته کودکان/نوجوانان باید با خانواده هایشان هم صحبت کنند،اما اگر خانوادهها نگرانی‌های خود را نسبت به گفتار فرزندشان دارند،یا اگر آنها هنوز پذیرش کامل نسبت به لکنت زبان ندارند،ممکن است برای ایشان سخت باشد که قادر به کمک به کودکشان با نگرانی های احساسی باشند. این کار برای همسالان،معلمان و دیگر اعضای فامیل نیز همانگونه است. از طرف دیگر،ما می‌توانیم برای کودکان/یزرگسالان یک محیط حمایت کننده،فراهم کنیم تا جایی که بتوانند یاد بگیرند که آنها می توانند هر چیزی که در زندگی شان می خواهند را انجام دهند،صرف نظر از اینکه آنها لکنت می کنند یا نه.ما می‌توانیم به آنها کمک کنیم متوجه شوند که لکنت زبان نمی تواند مانعی برای آنها باشد.
پذیرش و تطابق با لکنت در درمان لکنت زبان
برای کودک/بزرگسال که واکنشهای احساسی به لکنتش را تجربه میکند،موفقیت طولانی مدت و نهایتاً به توانایی او برای یادگیری زندگی با این حقیقت که او لکنت می کند،بستگی دارد. این به این معنی نیست که او از پیشرفت روانی گفتارش منصرف نخواهد شد.همچنین به این معنا نیست که او نیاز دارد تا این حقیقت که او لکنت می کند را دوست داشته باشد،بلکه نیاز به رسیدن به «توقف در جنگیدن» با لکنتش را دارد تا جایی که وجود گاهگاه لکنت زبان را بپذیرد و با شدیدتر شدن لکنت،یاد بگیرد تا با موفقیت از عهده لکنتش برآید. بسیاری از شیوه ها برای تغییر تنش موجود در لکنت زبان به کودک/بزرگسال کمک می کند تا زندگی آسان تر با لکنت زبان را یاد بگیرد. هرچند ممکن است این شیوه‌ها به اندازه کافی به کودک برای غلبه کامل بر نگرانی اش درباره لکنت زبان کمک نکند. و نیاز باشد که به جنبه های شناختی و عاطفی تجربه لکنت کودک،نوجوان مستقیم تر پرداخته شود. در این بخش،به استراتژی های خاص طراحی شده به منظور کمک به کودک/بزرگسال در جهت رسیدن به پذیرش می پردازیم.
راهکارهای درمان لکنت زبان در واکنش منفی به لکنت
حساسیت زدایی
یکی از راه‌هایی که گفتاردرمان میتوانند به کودکان/بزرگسالان در غلبه بر ترس های شان در رابطه با لکنت زبان کمک کنند، استفاده از شیوه‌های حساسیت زدایی در درمان لکنت زبان است. حساسیت زدایی فرایند کمک به افراد برای این است که کمتر به لکنت زبان واکنش منفی نشان دهند و پذیرش بیشتری نسبت به رفتارها و یا اتفاق هایی که آنها را آزار میدهد داشته باشند. اصول حساسیت‌زدایی برای مواجه شدن با ترس های مختلف مشترک است. به کارگیری این اصول به زمان،حمایت و در نظر گرفتن نیازهای خاص هر فرد نیاز دارد. برای مثال،وقتی افراد ترسی از ارتفاعات یا عنکبوت دارند،می توان برای کمک به آنها بر غلبه از آن ترس فرایند حساسیت زدایی را برایشان اجرا نمود. حساسیت زدایی شامل مواجه کردن افراد با چیزهایی است که از آن می ترسند. (مثلاً ارتفاع،عنکبوت یا در این مورد،لکنت).حساسیت زدایی به یکباره انجام نمی شود قرار دادن فردی که از عنکبوت می ترسد در اتاقی پر از عنکبوت حقیقت نمی تواند ترس فرد را افزایش دهد. در عوض،حساسیت زدایی بایستی به تدریج صورت گیرد. با موفقیت های آسان تر شروع شود و به سمت موفقیت های سخت تر پیش رود (یعنی در طول یک سلسله مراتب) تا زمانی که ترس کم شود.بنابراین فردی با ترس از ارتفاع ممکن است از طبقه اول یک ساختمان شروع کند و سپس به تدریج از ترس های خودش در طبقه دوم و سوم و به همین ترتیب حساسیت زدایی کند.کلید حساسیت زدایی عمدی بودن آن است که با مواجه شدن فعالانه با اضطراب و انجام رفتار مورد هراس به صورت عمدی همراه می شود.
اصول حساسیت زدایی در گفتاردرمانی لکنت
این روش شامل مواجه سازی سلسله مراتبی و عمدی می باشد. به عنوان مثال در ابتدا، وقتی از کودک/بزرگسال خواسته میشود که از روی عمد لکنت کند،ممکن است آن را خیلی ناراحت‌کننده بداند. این حالت تعجب آور نیست،چرا که گفتاردرمان از کودک/بزرگسال میخواهد با چیزی که از آن می ترسد و دوست ندارد، مواجه گردد. به همین علت است که استفاده از سلسله مراتب بسیار مهم می باشد. با استفاده از سلسله مراتب،گفتاردرمان می تواند موقعیتی را که بسیار آسان است و کودک/بزرگسال میتواند به آن نزدیک شود را شناسایی کند. مثلاً لکنت کاذب به صورت همخوانی با درمانگر،در اتاقی با خودش با درهای بسته،یا به عنوان یک فعالیت شناسایی که قبلاً توضیح داده شد. زمانی که کودک/یزرگسال توانست حتی یک لکنت کوچک را در یک موقعیت کنترل شده به دقت تولید کند،آماده است که فرایند بالا رفتن از نردبان سلسله مراتب خودش را شروع کند. بنابراین نمیتواند در موقعیت‌هایی که به تدریج سختتر میشوند، باز تر و راحت تر لکنت کند. در نهایت هدف برای کودک/نوجوان این است که قادر به صحبت کردن (و لکنت کردن) به طور آزادانه در هر موقعیتی،بدون ترس شود،تا جایی که لکنت زبان،با احتمال کمتری بر روی توانایی کودک/بزرگسال در گفتن آنچه او می خواهد بگوید تاثیر داشته باشد. مسلما این کار زمان بر خواهد بود. اما با کمک گفتاردرمان،کودک/بزرگسال قادر خواهد بود ترس خود را کاهش دهد و در نتیجه به کودک/بزرگسال در کاهش تنش،تقلا و اجتنابی که ناشی از ترس او از لکنت زبان میشود کمک خواهد کرد.
نمونه ای از سلسله مراتب موقعیت ها برای درمان لکنت زبان
در اتاق درمان
در اتاق درمان با یک دوست
در رستوران با یک دوست
در سالن بیرون از اتاق درمان
در یک رستوران خالی
برای هدایت کودک/بزرگسال در بین این گام ها،می توانیم از یک چارچوب استفاده کنیم.
حساسیت‌زدایی نسبت به لکنت
این فعالیت ها می توانند شامل موارد زیر باشند
یادگیری در مورد گفتار
یادگیری در مورد لکنت
یادگیری در مورد لکنت افراد دیگر
نزدیک شدن به لکنت خود
ماندن در لحظه لکنت
تغییر و اصلاح لحظه لکنت
حساسیت‌زدایی نسبت به شیوه‌های درمان لکنت
حساسیت‌زدایی همچنین برای کمک به کودکان در جهت راحت تر شدن با شیوه های تغییر گفتار ضروری است، چرا که این شیوه‌ها گفتار کودک را متفاوت از دیگر کودکان می کند و در نتیجه او نمی‌خواهد متفاوت باشد. البته،او نمی‌خواهد لکنت هم داشته باشد،اما از آنجایی که استفاده از شیوه ها مستلزم تلاش است،و چون شیوه هنوز برای او طبیعی نیست،پس کودک/بزرگسال دچار تعارض می شود. به منظور کمک به کودکان/نوجوانان برای راحت تر شدن با شیوه های شان ما باید به آنها کمک کنیم تا فعالیتهای حساسیت‌زدایی را برای شیوه های روان تر صحبت کردن هم به کار ببرند. همچنین این کار تعمیم شیوه ها به موقعیت های واقعی را نیز سریع تر می کند.
در مجموع حساسیت‌زدایی جزء اصلی فرآیند درمان لکنت زبان کودکان و بزرگسالان است،صرف نظر از اینکه ما در حال کار کردن روی اهدافی برای پیشرفت نگرش‌ها و افزایش روانی،یا کاهش تنش فیزیکی و تقلا در طی لحظه‌های لکنت زبان باشیم.
برخورد با شرم از لکنت زبان در کودکان و بزرگسالان
لکنت می تواند خجالت آور باشد. احساس شرم و خجالت یکی از احساس های عمده‌ای است که افراد دارای لکنت زبان آن را تجربه میکنند و به همین دلیل در اینجا به صورت اختصاصی به آن پرداخته میشود. شرم احساسی از نوع شکست در تعریف خود است. اینکه من یک فرد دارای مشکل هستم این احساس را می‌توانیم با انجام لکنت کاذب در موقعیت های مختلف تجربه کنیم. شرم از لکنت زبان می تواند کاهش پیدا کند.کودکان دارای لکنت زبان نیاز به آموزش برای برخورد با شرم را دارند. در واقع هر چقدر لکنت زبان شدیدتر باشد، یادگیری چگونگی مدیریت شرم،اهمیت بیشتری پیدا میکند.
کودک/بزرگسالان با یادگیری مدیریت شرم،قادر خواهد بود فارغ از اینکه چقدر لکنت می کند،آزادانه صحبت کند،به این معنا که:
هرآنچه را می خواهد بیان کند
هرآنچه را میخواهد انجام دهد
و آن کسی باشد که دوست دارد
راهکارهای عملی کاهش شرم از لکنت
برای کاهش شرم،مهمترین راهکار مقابله با چیزهایی است که خجالت میکشیم
در مورد آن صحبت کنیم
عواطف خود را در مورد آن ابراز کنیم
در مورد آن به دیگران یاد بدهیم
با آن راحت تر باشیم
در مورد آن فکر کنیم
در مورد آن یاد بگیریم
آن را داشته باشیم
آن را بپذیریم
بنابراین همانطور که در بخش های مختلف توضیح داده شده،تمرینات زیر به کاهش شرم کمک می نماید.
تمرینات حساسیت زدایی
صحبت درباره لکنت
آموزش دیگران درباره لکنت
هنگامی که کودکان شروع به راحت تر شدن با لکنت کردند،میل آنها برای اجتناب از لکنت زبان،و در نتیجه تنش و تقلای آنها به منظور جلوگیری از لکنت زبان کاهش می یابد. در نتیجه،کودک با تنش فیزیکی کمتری لکنت می کند و علاقه بیشتر به ارتباط آزادانه و گفتن آنچه که او می خواهد بگوید صرف نظر از اینکه فکر کند که لکنت می کند بیشتر میشود. افزایش راحتی با لکنت زبان می تواند به این معنا باشد که ناروانی باقی مانده برای شنونده ها قابل توجه نخواهد بود. بنابراین هنگامی که کودکان/بزرگسال پیشرفت کردند آنها نیاز به آموزش برای راحت بودن درباره لکنت زبان دارند. به این معنا که کودکان باید به مردم اجازه دهند تا لکنت شان را ببینند و بشنوند. البته آنها نیاز به صحبت درباره لکنت زبان با هر فردی که ملاقات میکنند را ندارند بلکه آنها نیاز دارند به راحتی کافی با لکنت باقی مانده صحبت کنند و برای مخفی کردن آن تلاش نکنند.
دستیابی به این درجه از راحت بودن با لکنت زبان، میتواند در ابتدا برای بعضی از کودکان/بزرگسالان سخت باشد،اما هدفی است که میتوانند در طی درمان به آن برسند. برای رسیدن به این هدف نقشه گروه های حمایتی بسیار مهم است.
به علاوه،کودکی که می آموزد چگونه شرم مربوط به لکنت زبان را مدیریت کند،می تواند شرم مربوط به جنبه های دیگر زندگی مثل صحبت در جمع،شرکت در بحث یا بازی های کلاسی،و یا موضوعات ناشناخته در مدرسه را نیز مدیریت نماید. بنابراین،کودکان/بزرگسالان که در گفتار درمانی به موفقیت دست یابند ممکن است تاثیرات مثبت دیگری را در زندگی شان ایجاد کنند.
بازسازی شناختی در لکنت زبان
راه دیگری که درمانگران میتوانند به کودکان/بزرگسالان در کاهش واکنش های منفی به لکنت زبان کمک کنند،از طریق بازسازی شناختی می باشد. بازسازی شناختی به افراد کمک میکند که در مورد مشکلاتی که با آنها در زندگیشان مواجه میشوند به طور متفاوتی فکر کنند. هدف،تغییر افکار و باورهای غیرمنطقی،از طریق ارزیابی آن باورها و مقایسه کردن آنها با شواهد موجود به صورت منطقی تر می باشد.فرایند این کار شامل کمک به افراد در شناسایی افکار جاری در مورد یک مشکل و پس از آن اصلاح تدریجی آن افکار برای کاهش مشکل است. این مراحل ممکن است شامل یادگیری در مورد گفتار روان و با لکنت،شناسایی منبع ترس همراه با لکنت زبان (مثلا واکنشهای شنوندگان)،تعیین اینکه آیا آن ترس‌ها منطقی هستند با استفاده از ارزیابی موقعیت هایی که ایجاد اضطراب می کنند و خلق یک سری افکار و باورهای متفاوت بر اساس شواهد جدید باشد.
بازسازی شناختی
چگونگی افکار ما در مورد اتفاقی،چگونگی احساس ما را تعیین میکند.
بعضی از افکار ما نگران کننده هستند و در نتیجه باعث ایجاد احساس ترس در ما میشوند.
بعضی از افکار ما آرامبخش تر هستند و در نتیجه باعث ایجاد احساس ترس کمتری در ما می شوند.
اگر ما بتوانیم افکار نگران کننده خود را به افکار آرامبخش تر تغییر دهیم، احساس ترس کمتری می کنیم.
مراحل بازسازی شناختی
شناسایی افکار منفی که در پشت احساسات منفی قرار گرفته‌اند.
جمع آوری شواهد برای افکار
آزمون کردن عواقب احتمالی اتفاق مورد هراس
ارزشیابی افکار بر اساس شواهد
تغییر افکار نگران‌کننده به افکار آرامبخش
هدف ما متقاعد کردن کودکان/نوجوان به فکر کردن به شیوهای متفاوت نیست،بلکه ایجاد فرصتی است برای ارزشیابی کردن افکار فعلی خودشان. و از این طریق خودشان افکارشان را تغییر خواهند داد.
شناسایی افکار منفی که در پشت احساسات منفی قرار گرفته‌اند.
به عنوان مثال،بعد از اینکه یک کودک/بزرگسال در مورد آنچه در حین لحظه لکنت انجام میدهد (در تمرین شناسایی لکنت) یاد گرفت،می تواند لیستی از آنچه چه باعث اضطراب در موقعیت های گفتاری خاص می شود ایران را تهیه کند. مثلاً،اگر موقعیت مورد هراس خواندن بلند در کلاس است،درمانگر و کودک/بزرگسال میتوانند از فعالیت «بارش فکری» برای کمک به کودک/بزرگسال استفاده کند. به این صورت که همه عواملی که در آن موقعیت باعث ترس او میشود،فکر کند.
جمع آوری شواهد برای افکار
برای آسان تر کردن این کار،گفتاردرمان میتواند به کودک/بزرگسال کمک کند تا یک لیست از همه چیزهایی که ممکن است وقتی که او بلند می خواند به بدی اتفاق بیفتد را بنویسد و ترس هایش را به آنها ارتباط دهد. شاید لیست شامل تولید یک قفل شدید،خندیدن سایر بچه‌ها به او،از دست دادن جایگاهش،به خطا تولید کردن یک کلمه و غیره باشد.
آزمون کردن عواقب احتمالی اتفاق مورد هراس
گفتاردرمان باید این ترس ها را تایید کرده و به کودک/بزرگسال کمک کند تا بفهمد که این قابل درک است که او به این شیوه فکر و احساس کند. اما در همین زمان،گفتاردرمان میتواند به کودک/بزرگسال کمک کند تا آنچه را که در حقیقت اتفاق خواهد افتاد اگر یکی از اتفاقات مورد هراسش اتفاق بیفتد را در نظر بگیرد. اگر کودک/بزرگسال به این احتمالات به صورت یک فاجعه نگاه کند،گفتاردرمان پس از آن،میتواند یک سلسله مراتب حساسیت زدایی را برای کمک به او در جهت تجربه اتفاقات مورد هراس در یک موقعیت نسبتا امن و حمایتی انجام دهد. گفتاردرمان و کودک/بزرگسال می توانند در فعالیت های نقش بازی کردن درگیر شوند تا بفهمند واقعا چه اتفاقی می افتد اگر چه کودک/بزرگسال یک سلول طولانی را در هنگام خواندن نشان دهد. (در اینجا باز هم،کودک/بزرگسال می تواند از لکنت کاذب به عنوان راهی برای شناسایی راه های مختلف لکنت زبان استفاده کند هم زمانی که به لحظه لکنت هم حساسیت زدایی می شود.) در ابتدا،این فعالیت‌ها در اتاق درمان صورت میگیرد،اگرچه کودک/بزرگسال در نهایت باید روی روشش بر اساس یک سلسله مراتب از موقعیت‌ها (مثل خواندن در اتاق درمان وقتی دوستی آنجاست،خواندن در کلاس درس وقتی فقط گفتار درمانگر در کلاس حضور دارد،خواندن در کلاس وقتی درمانگر و معلم آن جا هستند و…) کار کند تا این نقطه که او قادر است با موقعیت مورد هراس «جهان واقعی» روبرو شود و ترس هایش را دوباره ارزیابی کند.
ارزشیابی افکار براساس شواهد
به این علت که کودک/بزرگسال در حساسیت زدایی درگیر شده است، خواهد فهمید موقعیت مورد هراس به اندازه ای که او فکر می کرده ترسناک نیست و اینکه حالا می تواند در مورد آن موقعیت به صورت متفاوتی شروع به فکر کند.از طریق این نوع بازسازی شناختی و تمرین‌های حساسیت‌زدایی،گفتاردرمان میتواند به کودک/بزرگسال کمک کند که تفکرات و احساسات خود را در مورد لکنت زبان تغییر دهد به نحوی که او قادر خواهد شد آزادانه تر ارتباط برقرار کند و کمتر به صورت منفی لکنت واکنش نشان دهد.
تغییر افکار نگران‌کننده به افکار آرام بخش
خودگویی مثبت،شیوهای است که افراد میتوانند برای تقویت تغییراتی که در حال انجام هستند در مواجه شدن با چالش های فکری که با آنها مواجه می شوند به کار گیرند.
برای کمک به مراجعین برای کسب این مهارت،در ابتدا می‌توانیم به کودکان/بزرگسال شناسایی خود گویی های منفی و آسیب رسان را یاد دهیم. (برای مثال: وقتی من لکنت می کنم مردم فکر میکنند من مشکل ذهنی دارم.)در مرحله بعد تغییر ساختار این جملات را به جملات مثبت تر آموزش می دهیم. (برای مثال: من می دانم مشکل ذهنی ندارم… لکنت فقط یک مشکل گفتاری است)
ما می‌توانیم از مراجعمان بخواهیم افکار منفی و مثبت مقابل آن را بنویسد و تاثیر هر کدام از گفته ها را بر روی احساسش از لکنت زبان ارزیابی کند.این تمرین به مراجع این امکان را می دهد یاد بگیرد زمانی که در مورد لکنت احساس ناامیدی و خستگی کرد،چگونه در مقابل افکار مایوس کننده اش مقابله کند و به چیزهای دیگری فکر کند که از فکر کردن به آنها احساس افتخار داشته باشد. این که می تواند افکار منفی را به افکار مثبت تر تغییر دهد و برقراری ارتباط بهتری داشته باشد.
مثالهایی از افکار نگران‌کننده و آرام بخش در لکنت زبان
افکار نگران کننده
اگر من با صدای بلند درکلاس بخوانم روی هر کلمه ای لکنت می کنم و همه به من خواهند خندید.
من همیشه وقتی با دخترها/پسرها حرف می‌زنم لکنت می کنم.
من نمی توانم در کلاس به سوالات پاسخ دهم،چون اگر روزی کلمه‌ای قفل کنم همه به من خیره میشوند.
من نمی‌توانم… به خاطر اینکه….
اگر من لکنت کنم… پس…(اتفاق بدی خواهد افتاد)
افکار آرامبخش
ممکن است روی کلماتی لکنت کنم،اما دارم یاد میگیرم که زیاد در موردش نگران نباشم.
ممکن است بعضی از افراد به لکنت من بخندند ولی همه این طور نیستند. من در کلاس دوستانی دارم که هیچگاه نمی خواهند عمداً من را دچار احساس بدی کنند.
اشکالی ندارد گاهی موقع صحبت کردن با دیگران دچار لکنت شوم.
. گروه های خود یاری و حمایتی
راه دیگر برای کودکان/بزرگسالان برای کمک به غلبه بر واکنش های منفی به لکنت زبان،گروه های خود یاری و حمایتی است. حضور در این گروه ها به کودکان/بزرگسالان کمک میکند که درک کنند آنها در مواجهه با لکنت زبان تنها نیستند. گروه های خود یاری نه تنها به کودکان/بزرگسالان کمک میکنند تا سایر کودکان/بزرگسالان که لکنت می کنند را ملاقات کنند بلکه محیط امنی را ایجاد میکند برای صحبت در مورد لکنت زبان،برای شناسایی راه‌های مختلف واکنش به لکنت زبان و برای یادگیری اینکه مشکلی در لکنت کردن نیست. گروه های حمایتی همچنین به کودکان/بزرگسالان کمک میکند تا با بزرگسالانی که بر لکنت غلبه کرده اند ملاقات داشته باشند. این به آنها کمک میکند یاد بگیرند میتوانند چیزهایی را که می‌خواهند در زندگی انجام دهند،حتی اگر به لکنت زبان ادامه دهند. علاوه بر این به کودکان/بزرگسال کمک میکند تا ترس و اضطراب را کاهش دهند.
گروه های حمایتی حتی میتوانند به والدین کودکان/بزرگسالان دارای لکنت کمک کنند.به این صورت که این گروه‌ها به آنها فرصت می دهند تا ببینند چگونه سایر خانوادهها با مشکلات حاضر مربوط به لکنت تطابق پیدا میکنند. البته در کشور ما چنین گروه‌هایی برای کودکان و نوجوانان کمتر وجود دارند.
آیا لکنت زبان کودکان/بزرگسالان درمان می شود؟
لکنت یک اختلال پیچیده است که میتواند روی جنبه‌های زیادی از زندگی کودک/نوجوان تاثیر بگذارد،از جمله عملکرد آموزشی و تعامل اجتماعی. این اختلال ریشه هایی در جنبه‌های نورولوژیکی رشد دارد (زبانی،حرکتی و خلقی)،و تجربه اختلال،اجزای شناختی،رفتاری و عاطفی را در بر دارد که میتواند مانع توانایی کودک/ بزرگسال به منظور یک ارتباط برقرار کننده موثر شود. اینکه ماهیت اصلی اختلال لکنت زبان تاثیر زیادی روی کیفیت زندگی افراد داشته باشد بیشتر در بزرگسالان مشخص شده است،اگرچه تحقیقات جدید تاثیر زیاد آن را در کودکان و نوجوانان دارای لکنت نیز نشان دادهاند.
در درمان جامع،هدف یک رویکرد درمانی اساسی است که به منظور پرداختن به همه پیچیدگی های اختلال تلاش کند. البته،همه کودکان به هر یک از این بخش ها نیاز خواهند داشت. اگر کودکی نگرانی در یک ناحیه خاص نداشت،پس نیازی نیست ما آن حوزه را به برنامه ی درمانش اضافه کنیم. اما،باید حداقل این حقیقت را که بسیاری از کودکان به بعضی یا همه این نواحی نیاز دارند در نظر گرفت. اگر با تمرکز بیش از حد روی ویژگیهای قابل مشاهده اختلال،یا روی واکنش کودک/نوجوان به یک قسمت اختلال پرداخته شود،این پوشش پس درمان ناکامل خواهد بود.
به یاد داشته باشیم،قبل از اینکه افراد قادر به ایجاد تغییرات باشند،آنها باید
باور داشته باشند که تغییرات برای آنها مناسب است.
درک کنند که برای تغییرات مناسب هستند.
آنها معتقد باشند که میتوانند تغییرات را ایجاد کنند و یک احساس قوی « خود- کارایی» داشته باشد بنابراین کمک به کودکان به منظور ایجاد تغییر در گفتارشان مستلزم این است که ما به آنها کمک کنیم تا در واکنش هایشان تغییر ایجاد کنند.
درمان لکنت زبان در خانه- گفتاردرمانی در منزل لکنت زبان کودکان
یکی از خدمات مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر در زمینه لکنت زبان ارائه گفتاردرمانی در منزل لکنت زبان می باشد. برخی از کودکان و نوجوانان به علت اعتماد به نفس پایین و شکست های پیاپی در درمان لکنت از حضور در مراکز درمانی اجتناب می کنند. خدمات گفتاردرمانی در منزل کمک بسزایی در زمینه درمان این کودکان می باشد. استفاده از تکنیک های مختلف درمانی و تجربه گفتاردرمانان کلینیک غرب تهران بهترین نتایج درمانی را برای کودکان رقم می زند.
جمع بندی
برای رسیدن به یک درمان موفق،گفتاردرمانی باید واکنشهای فرد به لکنتش را نیز در نظر بگیرد. این واکنش ها به سه دسته کلی واکنش های عاطفی،شناختی و رفتاری تقسیم میشوند. کار بر روی این بخش به کودک/بزرگسال کمک می کند تا اضطراب کمتری داشته باشد،اعتماد به نفس کافی برای صحبت کردن راحت را داشته باشد و از رفتارهای ثانویه و اجتنابی در مقابل لکنت زبان،استفاده نکند.
برای رسیدن به این هدف،روشهای حساسیت زدایی تدریجی،مقابله با شرم لکنت زبان و باز بودن درباره لکنت،همچنین روش های بازسازی شناختی و شرکت در گروه های حمایتی کمک کننده هستند.
کودکان با مشکلات لکنت زبان در زمینه دوست یابی، ارتباطات اجتماعی دچار مشکل می باشند. مرکز گفتار درمانی لکنت زبان دکتر صابر در درمان اختلال لکنت در کودکان با استفاده از تکنیک های روز دنیا نظیر سنسوری روم، اتاق شنیداری و گفتار درمانی برای لکنت فعالیت می نماید. با توجه به این نکته که تعیین علت لکنت زبان در روند درمان بسیار موثر می باشد. تیم تخصصی مرکز گفتار درمانی در لکنت زبان ما به بررسی دقیق مشکلات کودک می پردازد. آقای دکتر صابر مدرس دانشگاه شهید بهشتی با تجربه بالا در زمینه کودکان مبتلا به لکنت به تشخیص و درمان علل لکنت در کودکان می پردازد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
روش ورود آسان در گفتاردرمانی کودکان با لکنت زبان
سومین شیوه ون رایپر شامل مجموعه‌ای از شیوه های اصلاح لکنت است که برای آماده سازی قبل از کلمه ای که ممکن است روی آن لکنت واقع شود استفاده می شود. به دلیل اینکه این نام برای مراجعان به خصوص کم سن و سال، گیج کننده است میتوان آن را (ورود آسان) نامید.
اهداف شیوه ورود آسان / آماده سازی
اهداف این روش گفتار درمانی عبارتند از:
پیشگیری از تنس بدنی : آماده سازی شامل پیشگیری از وقوع تنس در مکانیسم گفتار در زمانی که فرد احساس می کند دچار لکنت می شود.
حفظ احساس کنترل : آماده سازی به فرد در حفظ احساس کنترل در جلوگیری از وقوع لکنت کمک می کند تا این که صبر کند لکنت آغاز شود (رهایی) یا پایان یابد (ابطال) در اصل آماده سازی شبیه شروع آسان است.
برخلاف شروع آسان که در ابتدا یک عبارت استفاده میشود، آماده سازی / ورود آسان در ابتدای یک کلمه وقتی که مراجعه احساس میکند یا فکر میکند احتمال دارد لکنت اتفاق بیفتد استفاده می شود. هر دو شیوه در ظاهر ویژگی های مشابه دارند.
در واقع تفاوت آنها در چگونگی احساس کردن و زمان استفاده کردن از آنهاست.
وقتی که فردی از آماده سازی برای تغییر لکنت استفاده می کند تنس را قبل از این که فکر کند ممکن است این اتفاق بیفتد کاهش می دهد بنابراین در اینجا احساسی که وجود دارد حفظ حس کنترل در زمان شکل گیری تنس است.
اما وقتی او از شروع آسان استفاده میکند به عبارت دیگر برای افزایش روانی از طریق کنترل شکل‌گیری تنس در اولین مکان تلاش میکند نکته ی اساسی این است که مراجعان بفهمند شیوه‌ها را چه زمانی و چگونه به کار گیرند.
یکی از نوجوانان به این شیوه حمله ی بازدارنده می‌گفت زیرا این شیوه فرصتی برای به دست آوردن کنترل روی لحظه ی لکنت زبان قبل از اینکه از کنترل خارج شود می باشد.
فرآیند اجرای شیوه ورود آسان / آماده سازی در گفتار درمانی:
دوگام در استفاده از روش آماده سازی در گفتار درمانی وجود دارد:
کودک / نوجوان بدون استفاده از هیچ کدام از شیوه های تغییر لکنت زبان شروع به صحبت کردن می کند تا اینکه او فکر یا احساس کند که در حال ورود به کلمه ای است که ممکن است در آن کلمه لکنت را تجربه نماید.
وقتی او احساس کرد که وقوع یک لکنت نزدیک است به جای اینکه با سفت کردن عضلاتش کلمه را بگوید آن کلمه را با تنس بدنی کاهش یافته آغاز میکند. او میتواند کلمه را به صورت آهسته و روان تولید کند یا می تواند از یک لکنت زبان آسان تر استفاده نماید.
این شیوه در گفتار درمانی به او برای پیشگیری از این وقوع تنس و افزایش روانی قبل از اینکه لحظه لکنت به طور واقعی اتفاق بیفتد کمک میکند آماده سازی در واقع یک راهکار پیشرفته تر مدیریت کردن است.
البته این روش برای هر کسی مفید نیست این راهکار بیشتر برای افرادی مفید است که میتوانند وقوع لحظات لکنت را پیش بینی کنند و واقعاً میتوانند گفتارشان را قبل از وقوع لکنت مدیریت کنند تا اینکه ادامه دهند و امیدوار باشند که دیگر لکنت اتفاق نخواهد افتاد.
در صورتی که کودک / نوجوان روی محل و چگونگی وقوع کنت کنترل داشته باشد احتمال این که از یک لحظه ی لکنت پیش بینی شده اجتناب کند کمتر است همچنین استفاده موفقیت آمیز از آماده‌سازی به کودک / نوجوان اجازه میدهد که با گفتاری با تنش و تقلای کمتر ادامه بدهد.
در نهایت آماده سازی می تواند همراه با دیگر شیوه‌های تغییر لکنت (رهایی و ابطال) استفاده شود تا به این صورت سه فرصت برای تغییر تنس موجود در عضلات گفتاریش در اختیار کودک / نوجوان قرار گیرد که شامل قبل، حین و بعد از تجربه لکنت می شود.
یادگیری شیوه های تغییر لکنت نیاز به تمرین دارد اما میتواند به کودک برای دستیابی به حس کنترل روی گفتار و بهبود توانایی اش در برقراری ارتباط آسان تر، حتی هنگامی که لکنت می کند کمک نماید.
یاد گرفتن لکنت کردن به طور متفاوت
لکنت کاذب می تواند به کودکان / نوجوانان برای کمک به بررسی تنس بدنی که آنها هنگام لکنت احساس میکنند کمک کند.
لکنت کاذب همچنین میتواند به عنوان راهکاری برای کمک به کودک برای یادگیری آسان لکنت کردن استفاده شود.
در این زمینه گاهی اوقات واژه‌هایی نظیر لکنت داوطلبانه یا ناروانی داوطلبانه یا عمدی وجود دارد.
لکنت داوطلبانه / لکنت کاذب :
لکنت کاذب می تواند شامل یک نوع ناروانی راحت مثلاً تکرار آسان (م م مثل این) کشیده گویی مختصر (مثل این) و دیگر تغییراتی که به کودک کمک میکند که لحظه ی لکنت را آسان تر و با تنس کمتر ادامه دهد می شود.
بسیاری از افراد دارای لکنت دریافتند که وارد کردن لکنت آسان در گفتارشان به آنها برای کاهش یا به حداقل رساندن تنسی که ممکن است منجر به لکنت شدیدتر و با تنس بیشتر شود کمک می کند وقتی لکنت کاذب به این صورت استفاده شود میتواند به عنوان ابزاری برای کمک به مراجع برای کاهش ترس او از لکنت در یک موقعیت خاص به کار رود کودکان / نوجوانان می توانند تشخیص دهند که وقتی آنها روی هدفی که تحت کنترل خودشان است لکنت می کنند این عمل به آنها در کاهش ترس از لحظه لکنت کمک می کند.
ما می‌توانیم از طرح‌ها و نقاشی ها برای افزایش درک کودکان برای اینکه چه موقع و چگونه از این راهکارها استفاده کنند کمک کنیم باز نمود های بینایی، منطق روشهای لکنت ارادی را عینی تر جلوه می دهد.
گاهی اوقات وقتی لکنت ارادی برای مراجعان توضیح داده می شود آن ها فکر می کنند که ما از سیاره دیگری آمده ایم ! اگر ما می‌خواهیم آنها از این شیوه و هر راهکاری که ترس آنها را از لکنت کاهش می دهد بهره ببرند.
بایستی مطمئن شویم که آنها منطق استفاده از این شیوه را متوجه شده‌اند. تشریح کردن منطق استفاده از لکنت ارادی برای والدین نیز به منظور پذیرش تجربیات مثبتی که این شیوه میتواند برای کودکانشان در رابطه با اهداف مربوط به لکنت داشته باشد کمک کننده است.
توجه داشته باشیم که در ابتدای لکنت ارادی بایستی در محیط درمانی ساکت و راحتی انجام شود و وقتی که مراجعان برای اولین بار از لکنت کردن ارادی استفاده میکنند حمایت و تشویق کافی را دریافت نماید.
استفاده از لکنت کردن ارادی و تعدیل کردن تنس در گفتار برای کودکان آسان نیست برای دستیابی به این اهداف باید به کودک کمک کرد.
در این راستا گفتاردرمانگر باید ارتباطی مبتنی بر اعتماد و اطمینان را بین خود و مراجعش ایجاد کند. یکی از شیوه‌های ارتقا دادن این رابطه این است که علاقه مندی خود را همزمان با این که او در حال بررسی راهکارهای صحبت کردنش است نشان دهد.
بنابراین اگر گفتاردرمانگر شروع آسان را به کودک آموزش می دهد ابتدا باید خودش شروع های آسان را استفاده کند. اگر شیوع های رهایی یا ابطال را آموزش می دهد خود باید ابتدا این راهکارها را انجام دهد و در صورتی که به سمت راهکارهایی مانند لکنت کردن ارادی و دیگر جنبه‌های حساسیت زدایی در درمان حرکت میکند علاقمندی او برای ریسک کردن بسیار مهم است.
بنابراین درمانگر باید نسبت به لکنت کردن حساسیت زدایی شود به همراه با مراجع وارد موقعیت های روزمره و تمرین می گردد.
گفتاردمانگرانی که علاقه مند به کارگیری لکنت کاذب هستند نسبت به گفتار درمانگرانی که این راهکار را به کار نمی‌برند دارای برتری قابل توجهی هستند به علاوه افزایش اعتماد بین درمانگر و مراجع با این کار میتواند باعث بهبود نگرش کودک / نوجوان و کمک به او در جهت مدیریت کردن تنس شود.
جمع بندی روش گفتار درمانی در لکنت زبان
کودکان / نوجوانان می توانند یاد بگیرند که چگونه لکنت شان را تغییر داده و اصلاح کنند. در این بخش روش هایی به منظور کمک به کودک / نوجوان جهت مدیریت کردن موثرتر لحظات لکنت توضیح داده شد.
ابطال، رهایی، آماده سازی و لکنت ارادی میتواند تنس و حساسیت همراه با لکنت را به حداقل رسانده و باعث بهبود نگرش جهت برقراری ارتباط شود. همچنین باعث به حداقل رساندن روش های جبرانی و اجتنابی میشوند و در جهت ارتقای روانی گفتار کمک می کنند. اگرچه کودک / نوجوان با استفاده از روشهای درمانی اصلاح لکنت روانیش افزایش مییابد اما هنوز روانیش به طور مستقیم مورد هدف قرار داده نشده است و برای دستیابی به روانی بالاتر گفتار نیاز به استفاده از شیوه های دیگری است.
درمان لکنت زبان با روشهای گفتاردرمانی، ترکیبی از تکنیک های علمی و تمرینات شخصی‌سازیشده است که به بهبود روانی کلام و کاهش اضطراب مرتبط با لکنت کمک میکند. روشهایی مانند روانسازی گفتار، تعدیل لکنت، و استفاده از فناوری‌های نوین (مثل نرمافزارهای بازخورد شنیداری) در کنار حمایت خانواده، نتایج چشمگیری ایجاد میکنند. گفتاردرمانگران باتجربه مانند دکتر صابر با طراحی برنامههای درمانی منعطف، به افراد در هر سنی امکان میدهند تا بر چالشهای گفتاری غلبه کنند. موفقیت درمان به عواملی مانند پایداری در تمرینات، تشخیص زودهنگام و همکاری تیم درمانی بستگی دارد. در نهایت، لکنت زبان نه یک محدودیت، بلکه چالشی است که با راهکارهای اصولی قابل مدیریت است.
سوالات متداول:
1- نقش بازی‌درمانی در گفتاردرمانی لکنت کودکان چیست؟
بازیهای ساختاریافته مانند داستانگویی تعاملی، استفاده از عروسک‌ها، یا بازیهای ریتمیک، به کودکان کمک میکنند بدون استرس، الگوهای گفتاری جدید را تمرین کنند و اعتمادبهنفس خود را تقویت نمایند.
2-آیا گفتاردرمانی برای نوجوانان مبتلا به لکنت مؤثر است؟
بله، نوجوانان بهدلیل انعطافپذیری عصبی بالا و توانایی درک تکنیک‌ها، پاسخ خوبی به گفتاردرمانی میدهند. روشهایی مانند نقش‌آفرینی موقعیتهای اجتماعی یا استفاده از اپلیکیشن‌های آموزشی، برای این گروه سنی مناسبترند.
