دسته: کاردرمانی جسمی

دیر راه رفتن کودکان

اختلال هماهنگی رشدی یکی از علت دیر راه رفتن کودکان یا تاخیر در راه افتادن در کودکان به حساب می آید. در واقع علت تاخیر در راه رفتادن کودک ناشی از عدم رشد مناسب  و عدم کارایی فیزیولوژیک مناسب بسیاری از قسمت های مغز است. همیشه برای والدین این سوال مطرح می شود که دیر راه افتادن کودک نشانه چیست؟ علل مختلفی برای دیر راه رفتن نوزاد وجود دارد ولی نکته مهم درمان دیر راه رفتن کودکان می باشد. درمان به موقع و تخصصی تاخیر در راه رفتن کودک از ایجاد مشکلات اسکلتی و عضلانی در آنان جلوگیری می کند. کلینیک کاردرمانی جسمی دکتر صابر در زمینه بهبود تاخیر حرکتی و درمان تاخیر راه افتادن کودکان با در اختیار داشتن تجهیزات روز دنیا و کاردرمانان مجرب جزو مراکز کاردرمانی کودکان شناخته شده در تهران می باشد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

علت دیر در راه افتادن کودک

کودکان یا تاخیر در راه رفتن علیرغم اینکه در مهارتهای حرکتی مشکل دارند در عملکردهای اجرایی (مهارت حرکتی به همراه شناخت)نیز دچار مشکل می باشند بدین معنی که این کودکان قادر به انجام چند رفتار حرکتی پشت سر هم که احتیاج به شناخت و تفکر کردن و هوشیاری (از هر لحاظ به عنوان نمونه زمانبندی) دارد و منجر به یک عملکرد اجرایی می‌شود،مشکل دارند. در واقع عملکرد اجرایی فراتر از یک دستور ساده بوده و دستوری است که احتیاج به رفتار حرکتی به همراه شناخت و هوشیاری (تفکر کردن) دارد. نقص در عملکرد اجرایی در برخی منابع به عنوان یک اختلال جداگانه بررسی می شود و در اکثر منابع به عنوان اختلال هماهنگی رشدی در نظر گرفته می‌شود و برخی پیشنهاد می‌کنند به عنوان یک زیر گروه از اختلال هماهنگی رشدی در نظر گرفته شود.

سرعت عمل و زمان عکس العمل در کودکان با تاخیر در راه رفتن

سرعت عمل و سرعت پاسخ به محرکات گوناگون حسی (بینایی و فضایی،شنوایی،لمسی) در کودکان با اختلال هماهنگی رشدی نسبت به کودکان عادی کاهش یافته است. این کودکان نسبت به این محرکات حسی بسیار دیر تر پاسخ می‌دهند به نحوی که در برخی موارد به علت کندی عکس العمل زمان پاسخ را از دست می‌دهند، واکنش ها نسبت به نوع تحریک حسی متفاوت است،کودکان با تاخیر در راه رفتن به محرک های بینایی دیرتر و با سرعت پایین تری نسبت به کودکان عادی پاسخ می‌دهند. سرعت تشخیص هدف و سرعت انتقال شناخت به حرکت در کودکان با تاخیر در راه افتادن به کندی صورت می گیرد.

سرعت کودکانی که دیر راه می افتند در انجام فعالیت هایی که احتیاج به انتقال بین دو نیمکره مغز دارند،بسیار پایین می باشد به عنوان مثال ضربه زدن به توپ یا پدال،از پای راست به پای چپ با سرعت کمتری در این کودکان صورت می‌گیرد در کل در انجام حرکات و فعالیت ها با دو نیمه بدن به صورت متناوب مشکل دارند.

به نظر می رسد سرعت پایین کودکان در عکس العمل و انجام فعالیت ناشی از نقص در شبکه توجه شکمی در مغز و مکانیسم کنترل مهاری (مکانیسمی که موجب توقف یک حرکت و انجام یک حرکت دیگر در اندام میشود) باشد. انجام مداخلات تمرینی کاردرمانی جسمی در بهبود علائم بالا مفید است.

اختلال در زمان‌بندی انطباق در کودکانی که تاخیر در راه رفتن

دریافت به موقع و دقیق محرک و پاسخ مناسب حرکتی در زمان مناسب را زمان بندی انطباق یا توانایی رهگیری می گویند،کودکان با تاخیر در راه رفتن در زمان بندی انطباق یا رهگیری اشیا هنگام استفاده از اشیا و ابزار مشکل دارند این ضعف باعث می شود این کودکان در فعالیتهای نظیر گرفتن یا ضربه زدن به توپ بیس بال مشکل داشته باشند.

کاردرمانی جسمی و وضعیت قامتی (پوسچر) بدن

این افراد در حفظ یا ایجاد وضعیت های مناسب بدن نظیر ایستادن صاف و کشیده و نشستن مناسب مشکل دارند،استفاده از دستورات زبانی جهت اصلاح وضعیت بدن نظیر وضعیت دست به سینه ایستادن در این کودکان برخلاف کودکان عادی کافی نیست و این کودکان احتیاج به راهنمایی های حسی- لمسی بینایی نیز دارند ضعف این کودکان جهت ایجاد و حفظ وضعیت های قامتی مناسب می‌تواند ناشی از عدم رشد مناسب مدل های داخلی آگاهی بدن،نقص خود حرکتی مدل داخلی (یعنی این کودکان مدل های) و نقص در زمان بندی فعال شدن ماهیچه های قامتی (پوسچرال)باشد که خود می تواند ضعف تعادل این کودکان را وخیم‌تر نیز کند.

کودکان که دیر را رفتند زمانی که فیدبک های بینایی یا جسمی-حسی دریافت می کنند و مشغول پاسخ دادن به آنها می شوند،(به عبارت دیگر زمانی که فعالیتی که احتیاج به این فیدبک ها دارد انجام می دهند) در حفظ پوسچر یا قامت خود بسیار مشکل دارند و معمولاً وضعیت قامتی یا پوسچر آنها از وضعیت عادی خارج میشود. نقص وضعیت قامتی در این کودکان از لحاظ عصب‌شناسی ناشی از ضعف کنترل اعصاب سوپرااسپاینال در حفظ وضعیت در لرزش ها و ضعف اعصاب محیطی یا کاهش بازخوردهای نخاعی است در حفظ درهم و برهم شدن.

تاخیر در راه افتادن و ذخیره انرژی

به طور میانگین میزان ذخیره انرژی که تاثیرش را در خستگی زودرس در انجام فعالیت های حرکتی و ورزشی نشان می‌دهد در کودکان با تاخیر در راه رفتن نسبت به همسالان خود کمتر است.

اختلال هماهنگی رشدی و درمان دیر راه رفتن کودکان

نحوه دویدن،راه رفتن و تند راه رفتن این کودکان در مقایسه با کودکان عادی نقص هایی دارد،سرعت راه رفتن،تند راه رفتن و دویدن در این کودکان نسبت به سایرین کمتر است و از نظر بیومکانیک،(کینماتیک و کینتیک) نحوه و میزان انقباض عضلات متفاوت می باشد. عضلات مچ پای کودکان با اختلال هماهنگی رشدی در حین دویدن و راه رفتن نسبت به کودکان عادی به خصوص در مرحله بلند شدن پا از روی زمین قدرت کمتری تولید می کنند در حالی که عضلات خم کننده ران آنها در مقایسه با کودکان عادی قدرت بیشتری تولید می کنند. احتمالاً به همین دلیل است که برخی از کودکان مبتلا به این اختلال پاشنه را زیاد از روی زمین بلند نمی کنند. بنابراین یکی از مداخلات مورد نظر در کاردرمانی جسمی باید تقویت عضلات مچ پا باشد و شاید به همین دلیل این کودکان اکثرا حین راه رفتن پای خود را روی زمین میکشند یا نزدیک سطح زمین نگه می دارند.

از نظر حرکت شناسی در کل راه رفتن این کودکان دو تفاوت عمده با کودکان عادی دارد که عبارتند از: تغییرات زیاد در محل قرار دادن پاها و دیگری بالا و پایین رفتن زیاد و سریع مرکز ثقل حین راه رفتن، الگوی راه رفتن در این کودکان را می‌توان به صورت باز گذاشتن زیاد پاها،طولانی بودن زمانی که پاها هر دو روی زمین هستند و طولانی بودن زمان گامها یا استراید (زمانی که یک پا حین راه رفتن به زمین میخورد تا زمانی که همان پا دوباره به زمین میخورد) و تغییرات زیاد و خارج از استاندارد انحرافات رو به داخل و خارج پاها حین راه رفتن،توصیف کرد. همچنین سکندری خوردن زیاد و زمین خوردن زیاد در کودکانی که دیر راه افتادن، ناشی از تغییرات زیاد و سریع مرکز ثقل حین راه رفتن در این کودکان می باشد در حالی که مرکز ثقل در کودکان عادی به صورت یک موج سینوسی با شیب ملایم آرام بالا و پایین می‌شود.

یکی دیگر از علائمی که حتی با بهبود مهارت های حرکتی در بزرگسالی نیز ممکن است با این کودکان همراه باشد راه رفتن غیر قرینه است و نحوه گام برداشتن در پای چپ و راست تفاوتهایی با یکدیگر دارند، نزدیک یک سوم این کودکان به صورت غیر قرینه راه می روند،مجموعه علائم فوق باعث شده راه رفتن این کودکان کمی شبیه به راه رفتن کودکان مبتلا به بیماری نادر ارلی آنس آتاکسی باشد که باید با یکدیگر تشخیص افتراقی داده شوند. البته با توجه به سن شروع این بیماری،سه تا ۲۰ سالگی و علائم آسیب ساختاری در ام آر آی آن ها،تشخیص افتراقی بسیار آسان خواهد بود. بهترین و موثر ترین درمان در این کودکان توانبخشی مستمر همراه با استفاده از کفش طبی مناسب می باشد. کاردرمانی جسمی کلینیک دکتر صابر در زمینه بهبود روند رشد کودکان و راه افتادن کودک بسیار قابل اهمیت است.

سوالات متداول:

1- چه زمانی راه‌افتادن کودک دیر محسوب می‌شود؟
اگر کودک تا ۱۸ ماهگی بدون کمک شروع به راه رفتن نکند، این وضعیت معمولاً به‌عنوان تاخیر در راه رفتن در نظر گرفته شده و نیازمند ارزیابی تخصصی است

2- علائم اولیه تاخیر راه رفتن چیست؟
اگر کودک تا ۹ ماهگی نتواند بدون حمایت بنشیند، تا ۱۲ ماهگی با کمک نتواند بایستد یا بین ۱۶ تا ۲۳ ماهگی شروع بهراه رفتن مستقل نکند، اینها نشانه‌های هشدار اولیه به حساب می‌آیند

آگاهی بدنی و تصویر بدنی در کودکان اوتیسم

یکی از مشکلات کودکان طیف اوتیسم و کودکان با اختلالات یکپارچگی حسی همچنین کودکان با تشخیص بیش فعالی و نقص توجه و عقب ماندگی ذهنی مشکلات آگاهی بدنی و تصویر بدنی است. از علائم مشکلات آگاهی بدنی در کودکان می توان به عدم توانایی کودک در استفاده از اندام ها به صورت گروهی در غالب فعالیت هایی نظیر پوشیدن لباس، شنا کردن، دوچرخه سواری و فعالیت هایست که نیاز به هماهنگی حرکتی دارند می باشد. ممکن است کودکی را دیده‌باشید که در پارک مدام در حال دویدن به اطراف و لمس کردن اشیاء یا افراد دیگر است. در این حالت کودک به علت عدم آگاهی بدنی( body awareness) به صورت مداوم تلاش می کند با حرکت دادن اندام هایش به وضعیتی برسد که احساس آرامش کند. مرکز کاردرمانی دکتر صابر در زمینه اختلالات یکپارچگی حسی مجهز به تکنولوژی های پیشرفته ای می باشد و در بخش سنسوری روم به اصلاح طرح واره بدنی در کودکان می پردازد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

آگاهی بدنی چیست

در کودکان ASD آگاهی بدنی و تصویر بدنی که ابزار مورد نیاز برای درک محیط می باشد به وسیله اطلاعات حاصل از حواس و حرکات بدن به درستی شکل نمی گیرد و همین امر باعث می شود کودک اوتیسم یا کودکان با اختلال یکپارچگی حسی دنیا را همانند یک کودک عادی درک نکند. کاردرمانی ذهنی و کاردرمانی حسی در ایجاد آگاهی بدنی و اصلاح تصویر بدنی در کودکان موثر می باشد در ادامه به ارائه تمرینات کاردرمانی جسمی در زمینه آگاهی بدنی پرداخته می شود. کاردرمانی یکپارچگی حسی نقش مهمی را در درمان مشکلات آگاهی بدنی و تصویر بدنی در کودکان ایفا می کند.

علائم ضعف آگاهی بدنی در اوتیسم

آگاهی بدنی (Body Awareness) به درک فرد از موقعیت و حرکات بدن خود در فضا اشاره دارد. در کودکان اوتیسم، این مهارت اغلب دچار اختلال است که می‌تواند بر تعادل، هماهنگی حرکتی و حتی تعاملات اجتماعی تأثیر بگذارد.

علائم رایج ضعف آگاهی بدنی در کودکان اوتیسم:

-برخوردهای مکرر با اشیا یا افراد:

کودک ممکن است به دلیل درک نادرست از فضای اطراف، مدام با دیوار، مبلمان یا دیگران برخورد کند.

-ناتوانی در تقلید حرکات:

مشکل در کپی کردن حرکات ساده مانند دست زدن یا پریدن، که نشان‌دهنده ضعف در ارتباط بین مغز و بدن است.

-وضعیت بدنی نامناسب:

نشستن یا ایستادن به شکل غیرعادی (مثلاً خمیده یا با فشار زیاد روی یک پا).

-مشکلات تعادلی:

زمین خوردن مکرر، ترس از ارتفاع یا مشکل در راه رفتن روی سطوح ناهموار.

-واکنش‌های نامتناسب به لمس:

حساسیت بیش‌ازحد یا بی‌تفاوتی به تماس فیزیکی (مثلاً متوجه نشدن خراش روی پوست).

-دشواری در انجام حرکات ظریف:

مشکل در بستن دکمه، استفاده از قیچی یا نگه داشتن مداد به شکل صحیح.

چرا این علائم مهم هستند؟
ضعف آگاهی بدنی می‌تواند منجر به اضطراب، اجتناب از فعالیت‌های حرکتی و حتی تأخیر در گفتار شود. کاردرمانی و تمرینات یکپارچگی حسی می‌توانند به بهبود این مهارت کمک کنند.

کاردرمانی در آگاهی بدنی و تصویر بدنی در کودکان اوتیسم

منظور از این فعالیت ها کمک به ایجاد تصاویر صحیح از مکان و عملکرد اعضای بدن است.

1. اشاره کردن به اعضای بدن: کودک با مشکلات تصویر بدنی با نام بردن از اعضای گوناگون مثل بینی،بازوی راست،قوزک چپ و غیره به آن عضو اشاره می‌کنند. این کار با چشم بسته دشوارتر است.افزون بر این می توان پس از دراز کشیدن کودک روی زمین از او خواست که اعضای گوناگون بدن خود را لمس کند. این فعالیت چنانچه طی الگوی آهنگین-به طور مثال،با استفاده از میزانه شمار ( مترونوم) – انجام شود، دشوارتر است.
2. آدم مصنوعی: با مقوا آدمی مصنوعی ساخته می‌شود که اعضای بدنش با چسب و بست طوری به هم وصل شده است که در جهت های مختلف می‌توان با حرکتشان در آورد. کودک با اختلال آگاهی بدنی طبق درخواستی که از آنها می شود اعضای گوناگون آدم مصنوعی را حرکت می دهند و جهت حرکات بدن خود را با آن هماهنگ می‌کنند.
3. بازی «سیمون می گه»: این بازی با چشم‌های باز یا بسته صورت می‌گیرد ( سیمون می گه پای راست بالا و …) .
4. پازل: پازل هایی از مردم،حیوانات،اشیا و جز آن را می‌توان برای نشان دادن حالتهای کنشی بدن برید.
5. چی جا افتاده؟ از تصاویری استفاده می‌شود که اعضای از بدن آن در جای خود نیست. کودک یا می‌گویند چی جا افتاده یا عضو جا افتاده را نقاشی می‌کنند.
6. نقاشی به اندازه واقعی و طبیعی: دانش آموزان روی ورقه های بزرگ کاغذ دراز میکشند و معلم دور آنها را خط می کشد. دانش‌آموزان با اضافه کردن جزئیات صورت و بدن و رنگ کردن لباس ها آنها را تکمیل می کنند.                                                                                                                                                            

تمرینات آگاهی بدنی در کاردرمانی جسمی

1. آگاهی از اجزای بدن از طریق لمس کردن: چشم‌های کودک اوتیسم بسته است. به اعضای گوناگون بدن او دست زده می شود و از او سوال می شود که کدام قسمت از بدن لمس شد.
2. بازی ها: بازیهایی نظیر « ورق بازی» ، «تقلید ادا و اطوار» و « آیا تاکنون یک زن جوان دیده ای؟» به رشد مفاهیم چپ ، راست و تصویر بدن کمک می کند.
3. نمایش صامت: کودک با اجرای نمایش صامت در نقش فردی با حرف های خاص مثلا راننده‌ای را که اتوبوس می راند،پلیسی را که عبور و مرور وسایل نقلیه را کنترل می‌کند،پستچی یا آشپزی را نشان می‌دهند.
4. اجرای دستور ها: به کودک با مشکلات آگاهی بدنی گفته می‌شود که دست چپ را روی گوش راست و دست راست را روی شانه چپ بگذارد. درخواست بعدی ممکن است گذاشتن دست راست جلو دست چپ یا چرخیدن به راست،راه رفتن با جفت پا و چرخیدن به چپ باشد.
5. چرخنده: ردیف هایی از دایره های رنگی روی زمین،پارچه ای مشمعی یا ورقه ای پلاستیکی آماده کنید.با ساختن کارت های دستورالعمل و دادن آن به کودک از او بخواهید پای چپ را روی دایره سبز و پای راست را روی دایره قرمز قرار دهد و…
6. تخمین: کودک تعداد قدم هایی را که باید بردارند تا به هدفی برسند،تخمین می‌زنند.
7. آب درمانی در کودکان اوتیسم: انجام دادن حرکت هایی در استخر یا دریاچه امکان رها شدن از نیروی جاذبه زمین را فراهم می‌کند. یادگیری برخی از فعالیت‌ها در آب آسانتر است،زیرا آب امکان کنترل بیشتری را فراهم می‌آورد و فعالیت‌ها را می‌توان با سرعت کمتری انجام داد. افزون بر این شنا فعالیت عالی برای تقویت عملکرد حرکتی عمومی است.
8. سنسوری روم: با انجام تمرینات مختلف حرکتی و دریافت فیدبک های حسی بینایی، شنیداری، حس عمقی و لامسه به کودک کمک می شود درک درستی از بدن و اعضای آن بدست آورد.
9. بیوفیدبک: توسط این دستگاه حرکات کودک شبیه سازی می شود و با توجه به مانیتور کودک می تواند حرکاتش را مشاهده و اصلاح کند تا به هدف نهایی بازی دست یابد

ارتباط آگاهی بدنی با رفتارهای کلیشه‌ای در اوتیسم

رفتارهای تکراری و کلیشه‌ای مانند تکان دادن دست‌ها یا چرخیدن، از نشانه‌های شایع در کودکان اوتیسم است که اغلب با اختلال در آگاهی بدنی مرتبط هستند. این رفتارها ممکن است راهکاری برای جبران مشکلات پردازش حسی یا تنظیم اضطراب باشد.

نقش آگاهی بدنی در شکل‌گیری رفتارهای کلیشه‌ای

پاسخ به اختلالات حسی:
کودکانی که درک ضعیفی از موقعیت بدن خود دارند، ممکن است از حرکات تکراری مانند اکولالیا اوتیسم (تکرار کلمات یا صداها) برای ایجاد ورودی حسی قابل پیش‌بینی استفاده کنند.

تنظیم هیجانی:
حرکات یکنواخت (مثل تاب خوردن) به برخی کودکان کمک می‌کند تا با محیط بیش‌ازحد تحریک‌کننده کنار بیایند.

مشکل در برنامه‌ریزی حرکتی:
ضعف در آگاهی بدنی می‌تواند منجر به “گیرکردن” کودک در الگوهای حرکتی تکراری شود.

راهکارهای کاهش رفتارهای کلیشه‌ای با بهبود آگاهی بدنی

-فعالیت‌های مقاومتی: استفاده از توپ‌های درمانی یا کش‌های ورزشی

-تمرینات تعادلی: راه رفتن روی تخته‌های تعادل

-بازی‌های تقلیدی: تقلید حرکات حیوانات یا شخصیت‌ها

سوالات متداول:

1-چگونه بفهمم کودک من مشکل آگاهی بدنی دارد؟
علائم شامل برخورد مکرر با اشیا، وضعیت بدنی نامناسب، مشکلات تعادلی، مشکل در تقلید حرکات و واکنش‌های غیرعادی به لمس است. همچنین ممکن است در انجام حرکات ظریف مثل بستن دکمه مشکل داشته باشد.

2-چه بازی‌هایی برای بهبود آگاهی بدنی مفید هستند؟
بازی‌هایی مثل “لیلی”، “مسیرهای تعادلی”، “پانتومیم” (تقلید حرکات)، بازی با توپ‌های بزرگ و استفاده از تاب‌های درمانی بسیار مؤثرند. بازی‌های لمسی مثل شن‌بازی نیز کمک‌کننده است.

بهترین دکتر تشخیص تاخیر حرکتی کودکان و اختلال هماهنگی رشدی

ارزیابی و تشخیص اختلال هماهنگی رشدی از ارزش زیادی برخوردار است و در واقع اولین گام در درمان تاخیر حرکتی کودکان تشخیص اختلال می باشد. بنابراین تشخیص اختلال تاخیر تکاملی توسط دکتر تشخیص تاخیر حرکتی کودکان اولین گام درمان است. جهت تشخیص اختلال هماهنگی رشدی پرسشنامه ها و تستهای بسیاری وجود دارند که برخی از آنها جهت غربالگری اولیه استفاده می‌شوند، برخی دیگر جهت تعیین سطح اختلال هماهنگی رشدی فرد و برخی دیگر صرفاً جهت تشخیص قطعی اختلال تاخیر تکاملی هستند. برخی از تست ها ممکن است بخشی از هماهنگی بدن مثلاً هماهنگی حرکات ظریف، درشت یا فقط هماهنگی حرکتی چشم و دست را ارزیابی کنند و این گستردگی زمینه‌های تست باعث ازدیاد تست ها در این زمینه تشخیص تاخیر حرکتی کودکان گردیده است. دکتر صابر به عنوان بهترین دکتر تشخیص تاخیر حرکتی در کودک در زمینه تشخیص و درمان اختلال هماهنگی رشدی در کودکان مشغول به فعالیت می باشد. تیم تخصصی گفتاردرمانان و کاردرمانان مرکز در حیطه درمان اختلالات تکاملی و هماهنگی رشدی بهترین درمان های مورد نیاز کودکان را ارائه می نمایند.

تشخیص تاخیر حرکتی

در سال ۲۰۱۰ در دو کنفرانس که در ملبورن استرالیا و آلمان برگزار شد و اکثر محققین و دکتر تاخیر حرکتی معروف در این زمینه از اکثر کشورهای اروپایی،کانادا و استرالیا در آن شرکت داشتند،به علت گستردگی تعاریف،مداخلات و تست های ارزیابی در زمینه اختلال هماهنگی رشدی،جهت ایجاد هماهنگی و بروزرسانی و علمی سازی فعالیت ها در این زمینه تصمیماتی اتخاذ کردند که نتیجه آن یک مقاله مروری جهت شناخت،ارزیابی و مداخلات درمانی در مورد اختلال هماهنگی رشدی،در سال ۲۰۱۲ شد. که در مورد تعریف،مداخلات و ارزیابی تاخیر تکاملی در کودکان توصیه هایی تا سال ۲۰۱۶ داشت که این توصیه ها مورد تایید انجمن ناتوانی های کودکان اروپا قرار گرفت،بخش ارزیابی این مقاله به این شرح می باشد که ارزیابی تقریباً کامل و جدیدی از اختلال تاخیر تکاملی ارائه می دهد.

رویکردهای ارزیابی در اختلال هماهنگی رشدی

ویسلون وی بیان کرد تست های مورد استفاده در اختلال تاخیر تکاملی معمولاً از پنج نوع رویکرد ارزیابی استفاده می کنند. این رویکردها عبارتند از:

رویکرد مهارت های عملکردی نرمال : این رویکرد بیشتر،مهارت های عملکردی فرد را ارزیابی می‌کند. و معتقد است که مشکلات حرکتی کودکان فرایندی طبیعی دارند و خودشان را در عملکرد فرد نشان می‌دهند،ارزیابی ها مشکلات حرکتی در این رویکردها عمدتاً توصیفی می باشند،عملکرد هایی جهت دار یا هدفمند دارند (روی مهارت های عملکردی تمرکز می‌کنند)و یک وضعیت نرمال یا معیار طبیعی دارند که فعالیت کودک با تاخیر حرکتی را با آن مقایسه می کنند از جمله این تست ها تست ( MABC ) می‌باشد.

رویکرد توانایی‌های کلی در اختلال هماهنگی حرکتی:  این رویکرد نقایص یکپارچگی حسی حرکتی در دو زمینه مشکلات درکی حرکتی و اختلالات یادگیری مورد ارزیابی قرار می‌دهد. این نقایص آسیب های عصبی را آشکار می کنند طبق این رویکرد توانایی های کلی پایه (نظیر یکپارچگی حسی حرکتی) می توانند مورد ارزیابی قرار گیرند و با تشخیص و بهبود این نقایص می توان مشکلات حرکتی کودکان را بهبود بخشید به عنوان مثال: تست یکپارچگی حسی و برنامه حرکت را نام برد.

رویکرد عصبی- رشدی یا الگوی زیستی پزشکی در تاخیر تکاملی: در این رویکرد اعتقاد بر این باور است که با برخی از شاخص های نشان دهنده نورولوژیکال اولیه مانند دست و پا جفتی بودن میتوان وضعیت عصبی فرد را پیش بینی کرد و ضایعات خفیف مغزی و اختلال تاخیر تکاملی را تا حدودی تشخیص داد. این امر ممکن است با ارزیابی های عصبی- رشدی آزمایش گردد. و یک ترکیبی از کارهای یادگیری و نورولوژیکال (مانند علائم خفیف یا بدکارکردی ها (ضایعات) خفیف عصبی) تست خواهد شد و از یک وضعیت پایه رشدی یا نرم در ارزیابی‌های علائم خفیف استفاده می شود.

در حال حاضر نسخه های جدیدی از ارزیابی ضایعات خفیف عصبی جهت کودکان وجود دارد. ون ،پیترز،واسلو نشان دادند که کودکان با اختلال هماهنگی رشدی علائم بدکارکردی های خفیف عصبی را به‌خصوص به صورت ترکیبی از این بدکارکردی های خفیف عصبی نشان می دهند . با پیشرفت روش‌های تصویربرداری از اعصاب و تصویربرداری عملکردی از عملکرد اعصاب،ضایعات خفیف و شدید خودشان را در اختلالات هماهنگی رشدی و تاخیر حرکتی نوزاد بهتر نشان میدهند.

رویکرد سیستم داینامیک: این رویکرد بیان می کند توانایی ها و فرصت های کودکان با اختلال تاخیر تکاملی در ایجاد حرکات ترکیبی در تعامل با محیط و فعالیت های یادگیری کاهش یافته است،ارزیابی های تاخیر حرکتی مورد استفاده در این رویکرد شامل ارزیابی های بیومکانیکال،حرکت شناسی و آنالیز مشاهدات می باشد.

رویکرد شناختی نوروساینس در اختلال هماهنگی رشدی: این رویکرد پیشنهاد می کند که رشد غیر معمول مغز منجر به کاهش استعداد های شناخته شده به دنبال آن کاهش تجربیات یادگیری احتمال ابتلاء به اختلال تاخیر تکاملی را بیشتر می‌کند در این رویکرد سیستم های مغزی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند که در رشد مهارتهای حرکتی نقش دارند به عنوان مثال: مدلسازی داخلی یا تصویرسازی حرکتی و زمانبندی کنترل حرکتی توسط دکتر تاخیر حرکتی نوزاد در ارتباط با مسیر آهیانه- مخچه مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.

پرسشنامه ها ی تشخیص اختلال تاخیر رشدی

این پرسشنامه ها عمدتاً جهت غربالگری و تشخیص اولیه اختلال تاخیر تکاملی کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرند از آنجا که استفاده از تست های تشخیصی مانند ازوروتسکی پر هزینه و وقت گیر است استفاده از این پرسشنامه ها و تست‌های غربالگری در تشخیص اولیه و تشخیص اختلال هماهنگی رشدی در تعداد زیاد مانند دانش آموزان مدرسه بسیار مقرون به صرفه می باشند. این پرسشنامه ها برپایه سوالات مشکلات حرکتی طراحی شده و در نوع های ویژه کودکان،والدین و یا معلمین وجود دارند.

پرسشنامه های مشکلات حرکتی کودکان مربوط به والدین و معلمین

معمول ترین این پرسشنامه ها عبارتند از:

پرسشنامه ( DCD Q ) ، نوع تجدید نظر شده آن

چک لیست ( MABC2 ) و نوع تجدید نظر شده آن

پرسشنامه والدین ( DCD Q ) و پرسشنامه معلمین (چک لیست ( MABC ) ) میزان فعالیت و توانایی های کودک را در زمینه ها و مهارت های مراقبت از خود،مهارت های توپی و غیره ارزیابی می‌کنند.

پرسشنامه کوچک اختلال هماهنگی رشدی کودکان پیش از دبستان کانادا

( Canadian little developmental coordination disorder questionnaire for preschool children )

این پرسشنامه توسط والدین پر می شود و جهت تشخیص مشکلات هماهنگی حرکتی کودکان ۳ تا ۴ ساله مورد استفاده قرار می گیرد این پرسشنامه از اعتبار و روایی بسیار خوبی جهت غربالگری در سنین پایین برخوردار است.

پرسشنامه مشاهده مشکلات حرکت کودکان برای معلمین

این پرسشنامه ایتالیایی توسط معلم کودک پر می‌شود و یکی از سریعترین و قویترین تست های غربالگری در زمینه تشخیص علائم اختلال هماهنگی رشدی است. این پرسشنامه اختلالات برنامه حرکتی و حافظه دیداری-فضایی کودک را در ارتباط با علائم اختلال تاخیر تکاملی کودکان می سنجد.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در زمینه تشخیص مشکلات عاطفی اجتماعی کودکان اختلال هماهنگی رشدی، معلمین نسبت به والدین مشکلات حرکتی بیشتری را کشف می کنند بنابراین در زمینه بررسی این موارد بهتر است نظر معلمین این کودکان را مورد ارزیابی قرار گیرد.

برخی از پرسشنامه های غیر تخصصی در این زمینه وجود دارند که روی مشکلات حرکتی کودک تمرکز می‌کنند،این پرسشنامه ها گرچه جهت تشخیص تاخیر حرکتی نوزاد و کودک( DCD ) ممکن است مناسب نباشد ولی با این حال ممکن است مفید واقع شوند،به عنوان نمونه می توان از چک لیست مهارت های حرکتی سال های اولیه و معیار فعالیت کودکان برای والدین و معلمین را نام برد.

پرسشنامه هایی که توسط کودک پر میشوند

برخی پرسشنامه های غربالگری توسط خود کودک پر می شوند این پرسشنامه ها کفایت کودک را در مهارت های حرکتی و عزت نفس کودک می سنجند. برخی از آنها عبارتند از:

معیار من

درک کفایت و سیستم تنظیم هدف

پرسشنامه خود درکی کودک از میزان کفایت،ترجیح و علاقه به فعالیت های فیزیکی ( CSAPPA )

این پرسشنامه ها نحوه تصور کودک از اختلالش نشان می دهند. پرسشنامه های خود ارزیابی از حساسیت لازم جهت تشخیص قطعی اختلال هماهنگی رشدی برخوردار نیستند، کری و اسچویمیکر معتقدند در بین آنها پرسشنامه خود درکی کودک از میزان کفایت،برگزیدگی و علاقه به فعالیت‌های فیزیکی کودکان ( CSAPPA ) از اعتبار بیشتری برخوردار است و این تست را جهت غربالگری و ارزیابی اختلال هماهنگی رشدی پیشنهاد می‌دهند.

پرسشنامه غربالگری تاخیر حرکتی کودک

پرسشنامه های غربالگری جهت تشخیص اولیه اختلال تاخیر تکاملی بسیار مفید هستند،این پرسشنامه ها بستگی به نوعشان توسط والدین و معلمین پر می‌شوند و پرسشنامه هایی که توسط والدین پر میشوند به نظر می رسد از اعتبار و درستی بیشتری برخوردار هستند،فرد پر کننده این پرسشنامه ها احتیاج با آموزش و راهنمایی کافی دارد.به هر حال به نظر می‌رسد با توجه به حساسیت پایین این تستها جهت غربالگری در جمعیتهای پایه مناسب نیستند.

در بین این پرسشنامه ها،پرسشنامه ها تجدید نظر شده تاخیر حرکتی کودکان ( DCD-Q-R )   تاکنون به عنوان بهترین  پرسشنامه ارزیابی اولیه شناخته شده است.

پرسشنامه ( CSAPPA )   بیشتر از لحاظ به دست آوردن دیدگاه کودک نسبت به اختلال هماهنگی رشدی توصیه می شود و این پرسشنامه به خصوص برای کشورهای اروپایی به جهت اینکه برخی لغات آن مخصوص آمریکای شمالی است مناسب نمی باشد و توصیه نمی گردد. با بررسی مطالعات از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۵ متوجه می‌شویم چک لیست ام ای بی سی ( The MABC checklist )  نسبت به ( DCD-Q-R ) بسیار کمتر مورد ارزیابی قرار گرفته است نوع تجدید نظر شده این پرسشنامه به نظر می‌رسد از اعتبار بهتری برخوردار می باشد. هر دوی این پرسشنامه ها ( DCD-Q-R و MABC2 )    برای کشورهایی که سوالات آنها با فرهنگ و ساختار آنها همخوانی دارد مناسب هستند. هر دوی این تست ها جهت غربالگری در جمعیت های زیاد (پایه) مانند یک کشور مناسب نیستند.

در کل این پرسشنامه ها به درمانگر تاخیر حرکتی کودک کمک می کنند که نمایی کلی از فعالیت های هر روز کودک و درک کودک نسبت به خود را به دست بیاورد. به جهت حساسیت پایین جهت تشخیص قطعی مناسب نیستند ولی برای تشخیص اولیه اختلال تاخیر تکاملی بسیار مناسب هستند.

ارزیابی های بالینی کودکان توسط دکتر تاخیر حرکتی نوزاد

این ارزیابی ها جهت کمک به تشخیص بهتر اختلال هماهنگی رشدی و تاخیر حرکتی نوزاد باید صورت گیرند.

تاریخچه

به دست آوردن تاریخچه اختلال بسیار ارزشمند است. تاریخچه اختلال تکاملی کودکان از نظر والدین،معلم یا مراقبین کودک و خود کودک به دست می آید و باید نکات زیر را در به دست آوردن آن رعایت کرد.

گزارش والدین

از والدین باید سه نوع تاریخچه گرفته شود که عبارتند از:

1. تاریخچه خانواده شامل داشتن اختلال هماهنگی رشدی،تاخیر حرکتی، اختلالات همراه،فاکتورهای محیطی (نظیر عناصر روانی-اجتماعی) اختلالات نورولوژیکی،اختلالات پزشکی،وضعیت هوشی و شرایط اجتماعی خانواده می باشد.
2. تاریخچه شخصی:شامل توضیحاتی در مورد منابع و عوامل ایجادکننده اختلال تاخیر تکاملی یا علت شناسی آن (دوران بارداری،شرایط تولد،روابط اجتماعی،شرایط و نکات مهم در مراحل رشد کودک،شرایط کودک در مهد کودک، (چنانچه سن کودک بالاست در مدرسه)،بیماری ها و اختلالات در حال حاضر و سابق،به خصوص اختلالات نورولوژیکی،اختلالات حسی و تصادفات می باشد.
3. تاریخچه اختلال و کودک: شامل تاریخچه اختلال هماهنگی رشدی و اختلالات همراه و عوامل ایجاد کننده آن،نحوه انجام مهارت های روزمره و میزان شرکت در آنها،خصوصیات فردی و شخصیتی می باشد.

تبصره: توضیحاتی در مورد مشکلات: سطح مشکلات حرکتی کودکان ،در حال حاضر مهارت های روزمره و میزان شرکت پذیری در فعالیت ها.

گزارش معلم

تاریخچه ای در مورد میزان عملکردها و فعالیت حرکتی و میزان شرکت در آنها،عناصر محیطی و سیستم های حمایتی و خصوصیات فردی و شخصیتی.

تاریخچه ای در مورد رفتارهای پایه کودک در مدرسه: که می‌توانند مشکلات حرکتی کودک و مشکلات همراه نظیر اختلالات توجه،رفتارهای طیف اوتیسم و اختلالات یادگیری را ایجاد کند.

تاریخچه وضعیت تحصیلی کودک

گزارش نقطه نظر کودک:این نقطه نظر کودک در مورد اختلال هماهنگی رشدی بهتر است گرفته شود تا با پرسش نامه تستی گرفته شده مقایسه گردد.

ارزیابی های بالینی و پاراکلینیکی

انجام ارزیابی های کلینیکی لازم است تا وجود تاخیر حرکتی کودک را از سایر اختلالات پزشکی و نورولوژیک تشخیص افتراقی دهد. همچنین این ارزیابی ها به تشخیص اختلال تاخیر حرکتی و عوامل تاثیرگذار جانبی کمک می‌کند. همانطور که میدانیم اختلال هماهنگی حرکتی در اختلال هماهنگی رشدی ناشی از آسیب های پزشکی و آسیب های ساختمانی مغز نمی باشد.

بنابراین این ارزیابی‌ها و آزمایشات باید انجام شود تا مشخص شود اختلال هماهنگی رشدی فرد ناشی از آسیب های پزشکی و آسیب های ساختمانی مغز نباشد،برخی از اختلالات پزشکی و شرایط روانی-اجتماعی می توانند که اختلال هماهنگی حرکتی ایجاد کنند (فلج مغزی-دسترونی های عضلانی،سوء استفاده از کودکان و محرومیت کودکان از تحریکات محیطی) این آزمایشات و ارزیابی ها در چند زمینه باید صورت گیرد که عبارتند از:

1. برخی اختلالات مغز و اعصاب: نظیر آسیب‌های راه کورتیکواسپاینال،مخچه،راه اکستراپیرامیدال،بیماریهای تقاطع نوروماسکولار (میاستنی گراو ) ،اختلالات نورومتابولیک ،آسیب های اکتسابی نورولوژیکال (قبل،حین و بعد از زایمان مانند ضربه مغزی) و آسیب اعصاب محیطی می توانند ایجاد اختلال هماهنگی حرکتی کنند.
2. اختلالات پزشکی: اختلال تاخیر حرکتی ناشی از اختلالات پزشکی نظیر کم کاری تیروئید،چاقی و بیماری‌های ژنتیکی نباشد.
3. اختلالات حسی: تاخیر حرکتی ناشی از اختلالات بینایی،عملکرد دستگاه وستیبولار و غیره نباشد.

تشخیص افتراقی بین اختلالات فوق و اختلال هماهنگی رشدی بسیار حائز اهمیت می باشد.

4. بدکارکردی های (ضایعات) کوچک اعصاب مرکزی (نورولوژیکال)

تحقیقات کمی در این زمینه جهت رابطه این بدکارکردی ها و تاخیر حرکتی وجود دارد.با این حال برخی تحقیقات نشان داده‌اند که کودکان با اختلال هماهنگی رشدی و برخی بدکارکردی هایی در مغز و نخاع دارند. گاسر نشان داد بین مهارت های حرکتی و سرعت حرکات با علائم نورولوژیکال خفیف یا ملایم یا به عبارتی بدکارکردی های کوچک مغز و اعصاب ( این علائم شامل حرکات همراه یا همان رفلکس همراه و آیینه‌های می‌باشد،ضایعاتی که در ام آر آی مشاهده نمی‌شوند بلکه با ام آر آی فانکشنال یا عملکردی قابل مشاهده می باشند و مربوط به فعالیت مغز بوده و مغز از نظر ظاهری هیچ مشکلی ندارد.) ارتباط ضعیفی وجود دارد. همچنین ولمن نشان داد بین علائم نرم مغز با نمره تست ارتباط معناداری وجود ندارد بنابراین در حال حاضر مدارک و منابع کافی در دسترس نیست تا تاخیر حرکتی کودکان را از طریق آزمایش علائم خفیف (ملایم) منبع نورولوژیکال تشخیص قطعی داد و وجود علائم خفیف نورولوژیکال شاخص کافی جهت تشخیص اختلال هماهنگی رشدی نیست (تشخیص قطعی نمی توان داد ولی می توان به اختلال تاخیر تکاملی فرد مشکوک شد و با انجام تست های تشخیصی به قطعیت رسید) برخی منابع قدیمی مانند گیلبرک و برخی منابع اخیر مانند لندگرن و گوستامنسون نشان دادند بین علائم خفیف نورولوژیکال یا بدکارکردی های خفیف مغزی با کودکان بیش فعال با مشکلات حرکتی ارتباط معنی داری وجود دارد بنابراین استفاده از این آزمایشات می‌توانند برای تشخیص برخی از کودکان با اختلال هماهنگی رشدی مانند کودکان با اختلال توجه شدید که نتایج تست های هماهنگی آنها زیاد قابل تکیه و اعتماد نیست،موثر باشند،ون و اسلو نشان دادند که از روی شدت و شرایط بدکارکردی های خفیف نورولوژیکال می توان تا حدودی میزان قدرت و ضعف فرد را در انجام مهارت های حرکتی حدس زد و تعیین نمود،ولی با این حال این ارزیابی بدکارکردی های نورولوژیکال راه مناسبی جهت تشخیص قطعی نمی باشد.

ارزیابی شناختی و رفتاری: از آنجا که اختلال تاخیر حرکتی در کودکان با بسیاری از مشکلات حرکتی همراه نظیر اختلالات یادگیری توجه و اختلالات طیف اوتیسم همراه است انجام ارزیابی ها در این زمینه توصیه می گردد و چنانچه علائمی از این اختلالات وجود دارد و باید از ارزیابی های دقیق استاندارد استفاده شود.

عملکرد شناختی: در این گونه ارزیابی‌ها چنانچه سابقه تحصیلی و مهارتهای تحصیلی موجود است که احتیاجی به انجام تست‌های تخصصی هوش و استعداد نیست ولی چنانچه درمانگر مشکوک به کند ذهنی است،انجام تست های هوش توصیه می گردد.

انجام ارزیابی های بالا باعث می‌شود تا درمانگر به درک مناسبی در مورد اختلالات حرکتی دست یابد و متوجه گردد که احتمالاً اختلال تاخیر حرکتی ناشی از شرایط پزشکی،نورولوژیکال یا حتی رفتاری نباشد. تجربه درمانگر در انجام و ارجاع کودک مبتلا به اختلال هماهنگی رشدی به مراکز تشخیص درمانی بسیار حائز اهمیت است،وجود یک کاردرمانگر با تجربه (به جهت اینکه کاردرمانگران طیف وسیعی از اختلالات نورولوژیکالی،روانپزشکی و اختلالات روانشناسی و پزشکی را مطالعه می کنند و در محل کار به صورت تجربی مشاهده می کنند) در تشخیص اینکه آیا کودک احتیاج به آزمایشات پاراکلینکی دارد، بسیار کمک کننده است،به عنوان مثال با یک مشاهده ساده و چند تست حرکتی به راحتی می‌توان اختلال هماهنگی حرکتی ناشی از فلج مغزی،ضربه مغزی،ضایعات مخچه،بیزال کانگلیون (بخصوص در موارد شدید) و یا حتی اختلالات طیف اوتیسم (به خصوص در موارد شدید) را از اختلال هماهنگی رشدی تشخیص داد که احتیاجی به ارزیابی های پاراکلینکی نباشد اگر چه اکثر این کودکان معمولا در ماه ها یا سال های قبل این دوباره ارزیابی ها نظیر ام آر آی و سی تی اسکن را انجام داده‌اند،البته در موارد خفیف یا مشکوک بهتر است ارزیابی های پاراکلینیکی صورت گیرد .

توانبخشی در اختلال تاخیر کلی رشد

لازم به ذکر است در حیطه درمان اختلال تاخیر تکاملی و تاخیر حرکتی نوزادان و کودکان  کاردرمانی در اختلال هماهنگی حرکتی  که شامل کاردرمانی جسمی و کاردرمانی حسی حرکتی همچنین مداخلات پیشرفته نظیر سنسوری روم و در مرکز کاردرمانی و گفتار درمانی دکتر صابر، دکتر تاخیر حرکتی کودکان و نوزادان انجام می گیرد.

کاردرمانی در اختلال حرکتی در کودکان

کاردرمانی جسمی در اختلال حرکتی کودکان و اختلال تاخیر تکاملی نقش بسزایی دارد. تمرینات تقویت عضلات همراه با ماساژ درمانی تخصصی از مواردیست که در کاردرمانی جسمی کودکان با تاخیر تکاملی انجام می شود .از دیگر اقدامات کاردرمانی در مشکلات تکاملی کودکان کاردرمانی تعادلی و حسی حرکتی است که موجب بهبود توانایی های تعادلی و حرکتی کودکان می گردد. همچنین تقویت مهارت های رشدی کودک و کنترل رفلکس های کودکان موجب تسریع در رشد حرکتی کودکان می شود.

سوالات متداول:

1.آیا برای تشخیص تاخیر حرکتی نیاز به آزمایش خون است؟

خیر، برای تشخیص تاخیر حرکتی در ابتدا دکتر متخصص سوالاتی را درباره تاریخچه خانوادگی و مراحل رشد نوزادی از شما می پرسد، در مرحله بعد به ارزیابی بالینی کودک می پردازد. در صورت مشاهده علائم خاصی که نیاز به بررسی داشته باشد ممکن است جهت بررسی به متخصص مغز و اعصاب رجاع داده شود.

2. پس از تشخیص تاخیر حرکتی چه درمان هایی توصیه می شود؟

بهترین درمان برای بهبود تاخیر حرکتی درمان های کاردرمانی و گفتاردرمانی است که به کودک کمک می کنند مراحل رشد حرکتی را آموزش دیده و به رشد مناسب خود برسند.

بهترین مرکز توانبخشی و کاردرمانی ضایعه نخاعی در تهران

آسیب نخاعی یا ضایعات نخاعی،صدمه یا ضربه به طناب نخاعی است که منجر به فقدان عملکرد،حرکت و حس در زیر سطحی که طناب نخاعی آسیب دیده می گردد. این اختلال بر اساس میزان آسیب در عملکرد و حس و همچنین ناتوانی در ایستادن و راه رفتن طبقه‌بندی می‌شود. شیوع آسیب نخاعی در میان کشورها متغیر است. برای مثال هر ساله ۱۲.۷ نفر در فرانسه و ۵۹ نفر در ایالت متحده آمریکا در هر یک میلیون جمعیت افراد با ضایعه نخاعی وجود دارد. آسیب نخاعی ممکن است در اثر ضربه (مخصوصاً تصادف با وسایل نقلیه)،آسیب های نافذ یا بیماری ها ایجاد شود. در نتیجه این ناتوانی،بیشتر افراد ضایعه نخاعی برای تحرک شان به ویلچر تکیه می‌کنند. توانبخشی برای ضایعه نخاعی از اساسی ترین درمان ها می باشد که شامل کاردرمانی آسیب نخاعی و گفتاردرمانی می باشد. در درمان ضایعات نخاعی کاردرمانی آسیب نخاعی بسیار حائز اهمیت می باشد. مرکز کاردرمانی ضایعه نخاعی در تهران زیر نظر بهترین دکتر ضایعه نخاعی، دکتر صابر به درمان بیماران ضایعه نخاعی می پردازد.

تعریف آسیب نخاعی-ضایعه نخاعی چیست؟

شیوع سالیانه آسیب نخاعی در هر کشور متفاوت است،به طوری که هر ساله بین  ۱۲.۷ (فرانسه) و ۵۹ (آمریکا) نفر در هر یک میلیون نفر جمعیت متغیر است. در کانادا میزان شیوع بین 37.2 تا46.2 متغیر است. در مقابل، میزان شیوع در کشورهای تایوان، ترکیه، فرانسه و استرالیا به ترتیب ۴۰.۲ ، ۱۸ ، ۱۲.۷ ،۱۹.۴ نفر در هر یک میلیون نفر است. بر اساس مطالعات سرکین شیوع ضایعات نخاعی در آمریکا ۵۹ نفر در هر یک میلیون نفر است. اگرچه ویندل شیوع ضلیعه نخاعی را در آمریکای شمالی ۵۱ نفر در هر یک میلیون نفر ذکر کرده است. بر اساس نتایج به دست آمده از مطالعات ویندل ، شیوع آسیب نخاعی در اروپا ، ۱۹.۴ ، استرالیا ، ۱۶.۸ ، آسیا، ۲۳.۹ و در انگلیس ،14 نفر در هر یک میلیون نفر می باشد.

تخمین زده می شود که در آمریکا 183000 تا 230000  فرد مبتلا به آسیب نخاعی زندگی می کند.  این آمار شیوع از مطالعات مختلفی که توسط محققان صورت گرفته تخمین زده شده است و به طور مستقیم از پایگاه داده ملی آسیب نخاعی استنتاج نشده است. کل جمعیت بیماران مبتلا به آسیب نخاعی در انگلیس در حدود 40000 نفر است. از سال ۱۹۹۲ هر ساله 900 تا 1000 بیمار جدید به جمعیت افراد مبتلا به ضایعات نخاعی در انگلستان اضافه می‌شود که نشان‌دهنده شیوع رو به افزایش این جمعیت است. در سال ۱۹۸۵ در استرالیا و آسیب نخاعی از 8096 به 9614  تغییر یافته است. اگر چه در استرالیا جمعیت افراد مبتلا به آسیب نخاعی در سال ۱۹۹۷ نزدیک به 10000 نفر بود.

اکثر بیماران مبتلا به ضایعات نخاعی،جوان و در بازه سنی بین ۲۰ تا ۴۰ سال هستند. ( ۱۰, ۱۳, ۱۸) ،بیشتر افراد آسیب نخاعی در انگلستان،مرد  (۸۷  درصد ) و جوان هستند (به ترتیب ۲۴ درصد ، ۵۸ درصد و ۷۲ درصد نوجوان ، زیر سی سال و زیر 40 سال هستند.) (۱۱, ۱۴ ) در آمریکا ۸۲ درصد این بیماران مرد هستند. نسبت مرد به زن در بیماران با ضایعه نخاعی ۵  به ۱ است، اگرچه این نسبت در مناطق روستایی ۲.۵ به ۱ و در استانبول ۵.۸ به ۱ است.

علت ضایعات نخاعی

علت اصلی آسیب نخاعی،ضربه به خصوص تصادفات جاده‌ای است. همچنین افتادن،حوادث ناشی از کار و آسیب های ورزشی از علل دیگر این ضایعه است.اکونر علت ۵۰ درصد از ضایعات نخاعی،تصادفات وسایل نقلیه موتوری،۳۷%،افتادن،۲ درصد حوادث ناشی از کار،۹ درصد آسیب های ورزشی و دو درصد به دلیل علل پزشکی در ایرلند است. همچنین اکونر در پژوهش‌ خود بالاترین شیوع آسیب نخاعی را از اردیبهشت تا مهر ذکر کرده است.

انواع ضایعات نخاعی- انواع آسیب نخاعی

سطوح مختلفی برای آسیب نخاعی وجود دارد که بر اساس اختلال عملکرد به عنوان ضایعه کامل و ناکامل و همچنین بر اساس سطح ضایعه نخاعی به عنوان پاراپلژی نامگذاری شده است. بر اساس مطالعات ماهاراج  ( ۲۱ درصد ) ضایعات نخاعی کامل در فیجی 52 درصد است و نزدیک به 69 درصد آنها پاراپلژی هستند. درمقابل کاراکان بیان می کند که نزدیک به ۵۷ درصد افراد با آسیب نخاعی در ترکیه آسیب ناکامل داشته و ۵۴ درصد آن ها پاراپلژی هستند.

علائم ضایعه نخاعی و مشکلات عصب شناختی همراه

مشکلات عصب شناختی در بیماران دارای ضایعه نخاعی رخ می دهد. مشکل در قسمت کوچک از ستون نخاعی،تغییرات حسی و حرکتی عمیقی را ایجاد می‌کند. در آسیب نخاعی کامل تمام عملکرد،حسی و حرکتی در زیر سطح ضایعه از دست می‌رود. ولی در ضایعات ناکامل برخی عملکردهای حسی و حرکتی زیر سطح آسیب نخاعی دیده وجود دارد.

پاراپلژی یکی از اختلالات عصب شناختی مرتبط با ضایعه نخاعی است که به هر گونه نقص یا فقدان عملکرد حسی و حرکتی در سگمان های سینه ای، کمری یا خاجی طناب نخاعی اشاره دارد. علائم ضایعه نخاعی،عملکرد اندام فوقانی را تحت تاثیر قرار نمی دهد،با این حال عملکرد تنه،پاها و لگن،بسته به سطح آسیب نخاعی،ممکن است درگیر شود.

تتراپلژی یا کوادروپلژی اختلال عصب شناختی دیگری است که به هر گونه نقص یا فقدان عملکرد حسی و حرکتی اشاره دارد که در نتیجه آسیب به عناصر عصبی طناب نخاعی در ناحیه گردنی ایجاد می شود. در نتیجه، علائم ضایعه نخاعی مانند فقدان عملکرد علاوه بر تنه، اندام تحتانی و لگن در اندام فوقانی نیز وجود دارد.

۵ سندروم بالینی مشخص با آسیب ناکامل مرتبط است. سندروم اول،سندروم طناب مرکزی نامگذاری شده است.این سندروم یک آسیب ناکامل بسیار شایع است که با فقدان بیشتر عملکرد اندام فوقانی در مقایسه با اندام تحتانی همراه است.

سندروم دوم،سندروم براون سکارد نامیده شده است که منجر به آسیب یک طرفه طناب نخاعی می گردد. این سندروم بیشتر با فقدان عملکرد و حس عمقی همان سمت و فقدان حس درد و حرارت سمت مقابل مشخص میشود.

سندروم طناب قدامی با میزان متغیری از فقدان حرکت و حس درد و حرارت بدون تاثیر بر حس عمقی تعریف می شود،این ضایعه در نتیجه آسیب به دو سوم قدامی طناب نخاعی رخ می دهد. در حالی که قسمت خلفی ستون نخاعی سالم است.

سندروم مخروط انتهایی در نتیجه آسیب به طناب خاجی و ریشه‌های عصبی کمری در داخل طناب نخاعی ایجاد میشود. در این سندروم ممکن است رفلکسهای خاجی حفظ شوند.

سندروم دم اسبی در نتیجه هر نوع آسیب به ریشه های عصبی کمری خاجی ایجاد می‌شود که منجر به از دست دادن رفلکس ها در کنترل ادرار و مدفوع و اندام تحتانی میشود.

طبقه‌بندی استاندارد آسیب نخاعی در مرکز درمان ضایعه نخاعی

معمولاً برای توصیف این ضایعه در مرکز درمان ضایعات نخاعی از سیستم طبقه بندی آسیب نخاعی فرانکل بر مبنای انواع نقص استفاده می‌شود. سیستم فرانکل در سطوح زیر تعریف می شود.

درجه (A) : اختلال عملکرد حسی و حرکتی کامل

درجه (B) : اختلال عملکرد حرکتی کامل و حسی نا کامل

درجه (C) : اختلال عملکرد حرکتی و حسی ناکامل

درجه (D) : عملکرد حرکتی کارامد با یا بدون وسایل کمکی

درجه (E) : فقدان اختلال عملکرد حسی و حرکتی

مقیاس دیگری برای درجه بندی میزان نقص افراد آسیب نخاعی وجود دارد که در واقع اصلاح شده سیستم فرانکل است. این مقیاس به عنوان سیستم ( ASIA )  (انجمن آسیب نخاعی آمریکا) شناخته شده است و یک درجه بندی برای آسیب کامل و سه درجه بندی برای نوع ناکامل آن دارد.در این مقیاس از قدرت عضلات کلیدی اندام تحتانی به عنوان یک عامل برای تعیین میزان آسیب استفاده می‌شود. متخصصین بالینی قدرت عضلات را با استفاده از یک مقیاس پنج نمره ای می سنجند،سفر برای فلج کامل ۵ برای فعالیت در برابر مقاومت کامل در نظر گرفته می‌شود. این سیستم بر اساس سطوح زیر تعریف می شود:

درجه (A) (کامل ) : در غیاب هرگونه عملکرد حسی و حرکتی در سگمان خاجی ( S5 ) – ( S4 )   تعریف می شود.

درجه (B)  (ناکامل) : حس سالم است اما عملکرد حرکتی در زیر سطح عصبی و همچنین سگمای خاجی ( S4 ) و ( S5 ) وجود ندارد.

درجه (C) (ناکامل ) : بیش از نیمی از عضلات زیر سطح ضایعه درجه کمتر از سه دارند.

درجه (E) (ناکامل) : عملکرد حرکتی زیر سطح ضایعه سالم است و نیمی از عضلات کلیدی درجه ۳ یا بیشتر را دارند.

محدودیت های فیزیکی بیماران آسیب نخاعی در انجام فعالیت های روزمره بسته به سطح ضایعه نخاعی متغیر است. بهبود برخی فعالیت ها مانند بهداشت شخصی ( حمام کردن،دوش گرفتن و عملکردهای روده و مستانه به طوری که از نظر اجتماعی قابل قبول باشد)،نقل و انتقالات ( از ویلچر به رختخواب و برعکس)،لباس پوشیدن و غذا خوردن می‌تواند با استفاده از روش های درمانی ضایعه نخاعی به دست آید.

طی سال‌های اخیر،در کاردرمانی برای ضایعات نخاعی مقیاس های مختلفی برای اندازه گیری ناتوانی مطرح شده‌اند، با این حال اندازه گیری استقلال عملکردی متداول تر است است. همچنین ( ASIA ) این مقیاس را در ارزیابی عملکردی کارکردی بیماران آسیب نخاعی ارزیابی نموده و تطابق جهانی آن  را در سال ۱۹۹۴ توصیه کرده است.

اولین تلاش برای اندازه گیری عملکرد افراد ضایعه نخاعی هنگام انجام فعالیت های روزمره بر مبنای سطوح آسیب دیده نورولوژیکال توسط لانگ و لاوتو در سال ۱۹۹۵ انجام گردید و نتایج آن کماکان به عنوان راهنما امروزه در کاردرمانی آسیب نخاعی مورد استفاده قرار می گیرد.

ضایعات نخاعی سطوح بالای ( C5 ) در کاردرمانی

بیماران با ضایعه نخاعی بالای سطح ( C5 ) مشکلات قابل توجهی در حرکت و همچنین در نفس کشیدن دارند. برخی  عضلات مانند پکتورالیس کاژور، لاتیسموس دورسی و سراتوس انتریور در این بیماران غیر فعال است. این افراد در حل دادن ویلچر ناتوانند و تحمل شان به میزان قابل توجهی کم است. این افراد کاملاً به دیگران وابسته هستند. تمرینات کاردرمانی در ضایعه نخاعی در این سطح با حرکات پسیو رنج آف موشن آغاز می شود.

افراد با ضایعه سطوح ( C3 )- ( C1 ) در عضلات اندام فوقانی و تحتانی حرکت ندارند و تنها حرکت سر و گردن و بالا آوردن شانه را دارند. این افراد تقریباً در تمامی تحرک ها و همچنین برای مراقبت از خود وابسته به کمک دیگران هستند. ممکن است قادر به استفاده از ویلچر های قدرتی همراه با کنترل چانه و تنه باشند.در کاردرمانی آسیب نخاعی این امکان وجود دارد که بیماران وسایل کمکی گوناگونی را که سیگنال ها را با استفاده از امواج رادیویی و امواج مادون قرمز برای کنترل محیط منتقل می‌کند،مورد استفاده قرار دهند. ممکن است به منظور کمک در غذا خوردن و نظافت از ویلچر های قدرتی دارای بازوی متحرک استفاده نمایند.

افراد آسیب نخاعی سطح ( C4 ) ،عصب گیری از دیافراگم را دارند،بنابراین ممکن است نیازی به استفاده از وسایل کمک تنفسی نداشته باشند. با این حال،آنهایی که آسیب دیدگی بین سطوح ( C3 )- C1) ) دارند،باید از وسایل کمک تنفسی مکانیکی بلند مدت به دلیل اینکه عصب گیری دیافراگم را ندارند، استفاده نمایند.

کاردرمانی در ضایعات نخاعی در سطوح زیر ( C5 )

بیمارانی که دارای ضایعه در سطح زیر ( C5 ) هستند،عصب گیری کامل عضلات تراپزیوس، استرنوکلوییدوماستویید و عضلات پارااسپینال گردنی فوقانی را دارند. برخی عضلات مانند آن هایی که چرخاننده و ثبات دهنده گردن هستند در این بیماران سالم اند. رومبوئید ها ، دلتویید و همه عضلات بزرگ گرداننده شانه تا حدی عصب دهی دارند. این بیماران ادداکشن اسکاپولا، ابداکشن و چرخش به خارج و داخل شانه را دارند. فعالیت فلکسور و اکستانسورهای شانه و فلکسور آرنج در این بیماران تا حدی حفظ شده است. کاردرمانی ضایعه نخاعی در جهت حفظ دامنه حرکتی و تقویت قدرت عضلات کمربند شانه ای انجام می گیرد.

برای بیمارانی که تتراپلژی سطح ( C5 ) هستند ، ویلچر قدرتی با کنترل دست ها می تواند برای بسیاری از نیازهای تحرک آنها مفید واقع شود. این افراد در استفاده از ویلچر های دستی در نتیجه کاهش ظرفیت تنفسی شان مشکل دارند. آنها برای بیشتر فعالیت‌های مربوط به مراقبت از خود،نقل و انتقال،تحرک با ویلچر دستی و همچنین کارکرد روده و مستانه مورد قبول از نظر اجتماعی نیاز به کمک دارند.

کاردرمانی ضایعات نخاعی سطوح ( C6 )

عضلات گرداننده شانه به طور کامل عصب رسانی می شوند با این حال عضلات سراتوس انتریور، لاتیسموس درسی و پکتورالیس ماژور عصب دهی جزئی دارند.اکستانسور کارپی رادیالیس و فلکسور کارپی  رادیالیس در مچ سالم هستند. گرفتن فعال در این بیماران بدون استفاده از وسایل کمکی امکان پذیر نیست. با وجود ظرفیتی تنفسی پایین،بیماران می توانند خودشان ویلچر را روی سطح صاف حرکت دهند.این افراد در فعالیت های روزمره به خصوص برای انتقال از رختخواب به ویلچر و برعکس نیاز به کمک دارند،در حالی که برای برخی دیگر از فعالیت های روزمره مانند غذا خوردن و نوشتن به کمک نیاز ندارند. در این افراد کاردرمانی ضایعات نخاعی در بهبود عملکرد و فعالیت های روزمره بیمار نقش مهمی ایفا می کند.

کارکردی ضایعات نخاعی سطوح ( C7 ) و ( C8 )

در این سطح،بیمار در عضلات ترایسپس، اکستانسور مشترک انگشتان و فلکسور بلند انگشتان قدرت دارد. همچنین می‌توانند ویلچر را به طور مستقل بر روی سطح صاف حرکت دهند. این افراد می توانند از تخت به ویلچر جابه جا شوند و در پوزیشن نشسته حرکت کنند. با استفاده از آرتروز های مناسب با ثابت کردن مفاصل فلج شده می توانند تا حدی حرکت کنند.

ضایعه نخاعی سطوح ( T6 ) – ( T1 )

بیماران دارای ضایعه در این سطح،عصب رسانی کامل همه عضلات اندام فوقانی را دارند. نیروی گرفتن آن ها برای انجام فعالیت های شان به طور مستقل در تخت کافی است. این افراد می توانند استقلال عملکردی را در فعالیت های مراقبت از خود و کارکرد روده و مثانه به دست آورند. این افراد به دریافت آموزش پیشرفته به منظور استفاده از ویلچر توسط کاردرمانی آسیب نخاعی برای حرکت روی سطوح ناهموار نیاز دارند. این بیماران ثبات تنه ندارند و همچنین به کمک برای پوشیدن و در آوردن ارتز نیازمندند. همچنین ممکن است قادر به استفاده از ارتز مانند ( HGO ) همراه با واکر و یا کراچ برای ایستادن و جابجایی باشند.

ضایعات نخاعی سطوح ( T12 ) – ( T6 )

بیماران دارای ضایعه در این سطح عضلات اندام فوقانی قوی و قدرتمندی دارند. عضلات  بلند فوقانی پشت عصب رسانی خوبی دارند و عضلات بین دنده ای فعال هستند، بنابراین کارکرد و تحمل تنفسی خوبی دارند.این افراد می‌توانند کارکرد روده و مثانه خود را به طور مستقل پس از آموزش مناسب کنترل نمایند. در حیطه کاردرمانی برای ضایعه نخاعی در این سطح بیمار می تواند از ارتز دوطرفه زانو مچ پا یا ( HGO )همراه با واکر یا کراچ برای ایستادن و جابجایی استفاده کند. این افراد نسبت به بیماران با آسیب های بالاتر کنترل تنه بهتری دارند،بنابراین ممکن است قادر به راه رفتن مستقل همراه با ارتز باشند. راه رفتن مستقل نیازمند انرژی و زمان است،از این رو استفاده از ویلچر را معمولاً برای تحرک ترجیح می‌دهند.

آسیب نخاعی سطوح ( L4 ) – ( T12 )

بیماران دارای آسیب نخاعی سطوح ( T12 ) ،عصب دهی کامل به عضلات راست شکمی،عضلات مایل شکمی،عرضی شکمی،و همه عضلات سینه ای دارند . بلند کننده مفصل لگن ( کوادراتوس لومباروم ) فعال نمی باشد،با این حال برخی از عضلات مانند عضلات داخلی و خارجی شکم و لاتیسموس دورسی برای بلند کردن مفصل لگن در حین راه رفتن با ارتز فعال هستند. این بیماران می‌توانند برای بالا و پایین رفتن از پله ها از این ارتز کمک بگیرند. راه رفتن با ارتز نیازمند انرژی قابل توجهی است.

برای بیماران با آسیب ( L4 ) – ( L1 ) در ابتدا کارکرد روده،مثانه و جابجایی مختل شده است. با درمان،کارکرد روده و مثانه می ‌تواند به طور مستقل کنترل شود. همچنین با کاردرمانی ضایعه نخاعی افراد می‌توانند در کارهای مرتبط با خانه و جابجایی در جامعه عمل کردی مستقل داشته باشند. ارتزهایی مانند ( AFO ) و ( KAFO ) می‌تواند برای این بیماران به منظور کمک به ایستادن و راه رفتن تجویز شود.

کاردرمانی ضایعات نخاعی سطوح ( L4 ) – ( S2 )

بیماران سطح ( L4 ) کارکرد عضلانی خوبی در اطراف مفصل زانو برای ایجاد ثبات در حین راه رفتن دارند. برخی  عضلات مانند کوادراتوس لومباروم ، راست کننده تحتانی ستون مهره ها و فلکسور های اولیه لگن و کوادریسپس سالم هستند،با اینحال ثبات دهنده بزرگ مفصل لگن وجود ندارد و مچ پا سست باقی می ماند.اکستانسورهای مفصل زانو سالم هستند، بنابراین بریس بلند پا لازم نیست. مفصل مچ پا سست است و بیمار برای کمک کاردرمانی در منزل نیاز به یک ( AFO ) مناسب دارد. فقدان عضلات همسترینگ و گلوتئوس ماگزیموس بروز هایپراکستنشن مفصل زانو را در این بیماران افزایش می‌دهد. این افراد می توانند با استفاده از یک جفت ارتز ( AFO ) به ایستند و راه بروند. بیمار ( L4 )  در همه فازهای مراقبت از خود و جابه جایی کاملا مستقل است.

عوارض ضایعه نخاعی که در مرکز ضایعه نخاعی بررسی می شود

شایع‌ترین عارضه ضایعه طناب نخاعی،فقدان تحرک عملکردی و حس در زیر سطح آسیب است. اگرچه ممکن است فلج جزئی یا کامل منجر به پیشرفت عوارض در سایر نواحی بدن شود. عوارض زیر در فرد با ضایعه طناب نخاعی می تواند رخ دهد.

اختلال تنفسی: این عارضه می تواند در اثر عفونت در شش ها یا فروپاشی همه یا قسمتی از شش ها در افراد ضایعه طناب نخاعی رخ دهد. در بیماران با آسیب در قسمت فوقانی گردنی (بالای ( C6 ) الگوی تنفس تغییر می کند و بیماران تنفس سختی دارند بنابراین به تجهیزات تنفسی نیاز دارند.

اختلالات معدی روده ای : خونریزی معدی روده ای به واسطه زخم معده،که به افزایش استرس پس از ضایعه طناب نخاعی مربوط است،موجب می‌شود.

اختلالات قلبی عروقی: بیماران با ضایعه نخاعی مشکلاتی در ارتباط با نوسان فشار خون دارند. افزایش ناگهانی فشار خون به واسطه انبساط زیاد روده و مثانه اتفاق می‌افتد و کاهش فشار خون زمانی رخ می دهد که فرد تلاش می کند بایستد یا حرکت کند. در این بیماران رگ های خونی قادر به تطابق با تغییر سریع در پوسچر و حفظ فشار خون مناسب نیستند. التهاب وریدی که در پی تشکیل لخته های خون ایجاد می شود،می تواند منجر به بیماری های عروقی در برخی افراد شود که توسط دکتر ضایعه نخاعی بررسی می گردد.

مشکلات پوستی: شایع ترین مشکل پوستی مشاهده شده در بیماران با ضایعه نخاعی ،شکنندگی پوست است که معمولاً به عنوان زخم های فشاری یا زخم بستر شناخته می شوند که در نتیجه فشار ممتد روی زوائد استخوانی به علت فقدان درک درد و ناتوانی این بیماران برای بلند کردن وزن یا پوسچرشان رخ می دهد. بافت های نرم روی زوائد استخوانی از جمله تروکانتر بزرگ ، ساکروم ، اپی کوندیل های مفصل زانو و قوزک مچ پا می توانند مستعد زخم های فشاری باشند.

مشکلات اسکلتی عضلانی: اگر کاردرمانگر یا فرد دیگری به طور روزانه مفاصل را حرکت ندهد،دامنه حرکتی این مفاصل کاهش می‌یابد. فقدان حرکت می‌تواند منجر به کانترکچر مفصل شود که در اثر قرار گرفتن مفصل در یک حالت دائمی  روی می‌دهد. بسته به سطح ضایعه،ستون فقرات ممکن است بی ثبات شود و اسکولیوز ایجاد گردد.

در کاردرمانی در ضایعات نخاعی در افراد استحکام استخوان از طریق فعالیت عضلانی منظم و یا از طریق اعمال وزن بدن روی آنها حفظ می شود. هنگامی که فعالیت عضلانی یا نیروی اعمال شده روی استخوان کاهش می یابد،استخوان ها شروع به از دست دادن کلسیم و فسفر می کنند و ضعیف و شکننده می‌شوند. شکستگی استخوان های بلند ثانویه به پوکی استخوان یکی از شایع‌ترین عوارض همراه ضایعه طناب نخاعی است.

مشکلات عصبی: ممکن است احساس دردناک غیر طبیعی زیر سطح ضایعه وجود داشته باشد. عرق شدید و اسپاستی سیتی ،دیگر مشکلات عصب شناختی هستند که می‌تواند پس از ضایعه طناب نخاعی دیده شود.

اختلالات روان شناختی: سایر عوامل از جمله درد،کمبود خواب،احساس درماندگی،بستری شدن مکرر،مشکلات مراقبت از خود و حمل و نقل خطر اختلالات روانشناختی را افزایش می دهد که باید توسط دکتر ضایعه نخاعی بررسی شود

ارتزها

ارتزهای متنوعی برای اینکه افراد آسیب نخاعی بتوانند دوباره بایستند و راه بروند،طراحی شده است اما هیچ کدام از آنها بدون مشکل نیستند. نکته مهم این است که ارتز مناسب باید مطابق سطح ضایعه و همچنین توانایی فرد برای راه رفتن توسط بهترین دکتر درمان ضایعه نخاعی انتخاب شود. بعضی از روش ها هستند که عملکرد افراد آسیب نخاعی را طی ایستادن و راه رفتن با ارتزهای مختلف ارزیابی می کنند. طبق اظهارات استالرد و مازور فاکتورهای اصلی برای ارزیابی ارتز شامل موارد زیر است:

• استقلال بیماران در استفاده از ارتز
• میزان مصرف انرژی طی راه رفتن با ارتز
• زیبایی
• قابلیت اطمینان مکانیکی
• هزینه ارتز

برای ارزیابی،پارامتر هایی مانند سبک راه رفتن و میزانی که ارتز از زیر لباس دیده می شود در نظر گرفته می شود.پارامترهای دیگری که برای ارزیابی ارتز استفاده می شوند شامل:

• کارایی ارتز طی راه رفتن
• سهولت استفاده از ارتز
• نیاز به وسیله کمکی برای راه رفتن
• زیبایی راه رفتن و ارتز

کارایی ارتز به عنوان میزان مصرف انرژی طی راه رفتن با ارتز تعریف می شود.ویتل و همکاران پارامترهای دیگری را هم برای مقایسه عملکرد ۲۲ بیمار پاراپلژی که با ارتزهای ( HGO ) و ( RGO ) راه می رفتند،در نظر گرفتند. آنها به برخی فاکتورها از جمله راحتی و زمان مورد نیاز برای ساخت ارتز،زمان مورد نیاز برای آموزش افراد،پارامترهای راه رفتن،زیبایی و هزینه نهایی ارتز و هزینه آموزش،توجه داشتند. پارامترهای راه رفتن که توسط محققان کاردرمانی برای مقایسه عملکرد ارتز ها انتخاب شدند عبارتند از:

• آهنگ،طول قدم،سرعت راه رفتن،درصد فاز ایستایش در مقایسه با کل زمان راه رفتن
• الگوی حرکت
• دامنه حرکتی مفصل لگن در صفحات ساجیتال و کرونال
• زاویه حرکت و انتقال لگن

ثبات افراد هنگام ایستادن ساکن و انجام تکالیف دستی پارامتر دیگری بود که توسط کاردرمانان ضایعات نخاعی انتخاب شد. پارامتر هایی مانند وزن ارتز،فاکتورهای مهمی برای جابجایی بیماران دارای ارتز نیست، چرا که هنگام راه رفتن متقابل نیازی نیست بیمار به طور کامل ارتز را از زمین بلند کند. پژوهش دیگری برای حمایت از این عقیده که وزن ارتز تاثیری بر عملکرد افراد تی راه رفتن ندارد،توسط کور کوران و همکاران انجام شد.

بنابراین برای سنجش ارتز تازه طراحی شده در کلینک کاردرمانی،پارامتر هایی مانند ثبات ایستادن هنگام ایستادن ساکن و انجام کارکرد های دستی مختلف،میزان مصرف انرژی حین راه رفتن و پارامترهای راه رفتن باید اندازه گیری شوند. همچنین سایر پارامترها مانند زیبایی ارتز و سبک راه رفتن،اعتبار مکانیکی ارتز،مورد توجه افرادی است که از ارتز استفاده می کنند.

کاردرمانی برای ایستادن

ثبات هنگام ایستادن از طریق فرایند پیچیده‌ای که شامل هماهنگی فعالیت های حسی چندگانه،اجزای حرکتی و بیومکانیکی است فراهم می شود. در افراد نرمال،ثبات از طریق حرکاتی که در مفاصل زانو،لگن،و مچ اتفاق می‌افتد،برقرار می‌شود. نقش عضلات اطراف این مفاصل بسیار مهم است و بر حفظ ثبات حین ایستادن موثر است. برای حفظ تعادل،مرکز ثقل بدن باید داخل سطح اتکا باشد. هنگام ایستادن نرمال،برخی استراتژی ها از جمله استراتژی های حرکت سر و استراتژی های تنه،لگن و مچ برای حفظ ثبات مورد استفاده قرار می گیرند. در حالی که در افراد آسیب نخاعی این استراتژی ها نمی توانند مورد استفاده قرار گیرند و میزان ثبات آنها به حمایت خارجی که با ارتز فراهم می شود،بستگی دارد. سختی ساختاری ارتز فاکتور مهمی است که میزان ثبات افراد پاراپلژی را هنگام ایستادن افزایش می دهد.

دو روش ارزیابی متفاوت در کاردرمانی جسمی وجود دارد که برای بررسی میزان ثبات ایستادن استفاده می‌شوند. روش اول توسط رومبرگ در اوایل قرن نوزدهم بر اساس میزان نوسان بدن تحت شرایطی که چشمها بسته و باز می باشد،ایجاد گردید. تفاوت بین نوسان بدن طی ایستادن با چشم های باز و بسته  عملکرد کارکردی سیستم حسی پیکری که ثبات بدن را کنترل میکند،نشان می‌دهد. با استفاده از تکنولوژی صفحه نیرو محققان بیشتر قادر هستند،نوسان پوسچرال را برای تجزیه و تحلیل ثبات در وضعیت های مختلف اندازه گیری کنند. روش دوم برای بررسی میزان ثبات هنگامی است که نیرو به صورت غیر منتظره روی بدن اعمال می شود.

اگرچه استفاده از ویلچر توانایی تحرک را برای این بیمار ضایعه نخاعی فراهم می‌کند اما مشکلاتی به همراه دارد. مشکل اصلی،محدودیت حرکتی ناشی از ویژگی‌های معماری و همچنین به خطر افتادن سلامت بیماران آسیب نخاعی به دنبال نشستن طولانی مدت است. زخم بستر،پوکی استخوان،بدشکلی های مفصلی مخصوصاً ادداکشن کانتر کچر مفصل لگن می تواند نتیجه استفاده طولانی مدت از ویلچر باشد.افراد آسیب نخاعی اغلب تحت برنامه‌های توانبخشی ضایعه نخاعی مختلفی برای راه رفتن و تمرین کردن قرار می‌گیرند. همانطور که انتظار می‌رود راه رفتن تمرین مناسبی برای حفظ سلامت، کاهش عفونت های مجاری ادراری،بهبود عملکرد دستگاه های قلبی عروقی و گوارشی و بهبود سلامت روانی بیماران پاراپلژی است.

چندین نوع ارتز جهت توانمند ساختن بیماران آسیب نخاعی برای راه رفتن طراحی شده است. با این وجود این افراد در کاردرمانی ضایعه نخاعی مشکلاتی را از قبیل موارد زیر تجربه می کنند:

• پوشیدن و درآوردن مستقل ارتز سخت است.
• انتقال ارتز از مکانی به مکان دیگر مشکل است.
• سرعت راه رفتن بیماران در مقایسه با افراد نرمال کاهش می یابد.
• زیبایی ارتز نامرغوب است و سبک راه رفتن بیماران ناهنجار است.
• سرعت راه رفتن بیماران ضایعه نخاعی که از ارتز استفاده می‌کنند،به میزان قابل توجهی کمتر از افراد دارای بدن توانمند است و همچنین مصرف انرژی این افراد حین راه رفتن بسیار بیشتر می باشد.

استفاده مستقل و راحت از ارتز به منظور استفاده منظم آن در کاردرمانی ضایعه نخاعی،حائز اهمیت است. بنابراین ایجاد جنبه های عملکردی از جمله سهولت در ایستادن و نشستن، پوشیدن و درآوردن، سهولت در دسترسی و نگهداری از ارتزها اهمیت دارد که اغلب در طراحی به این موارد توجه نمی گردد.

استفاده از ارتز در توانبخشی برای بیماران ضایعه نخاعی

ارتز های متعددی برای بیماران آسیب نخاعی طراحی شده است که همچون کاردرمانی ضایعه نخاعی به این افراد امکان راه رفتن می دهد،با این حال مشکلاتی از قبیل کاهش سرعت راه رفتن،مصرف بالای انرژی و فقدان استقلال هنگام پوشیدن و درآوردن ارتز موضوعات قابل تعمیم تاملی هستند. علاوه بر این،زیبایی ارتزهای در دسترس نامرغوب است و سختی ساختاری به منظور مقاومت در برابر نیروی اعمال شده روی ارتز بدون ایجاد بدشکلی های ساختاری جدی، به قدر کافی زیاد نمی باشد.

گاهی اوقات قابلیت اطمینان مکانیکی ارتز ضعیف است،از این رو نیاز به بررسی منظم ارتز توسط کاردرمان آسیب نخاعی ضروری به نظر می‌رسد. این موضوع به خصوص برای بیمارانی که دور از مراکز توانبخشی ضایعات نخاعی زندگی می‌کنند،مشکل بزرگی محسوب می شود.

جراحی مفصل یا کاردرمانی آسیب نخاعی؟

بیشتر بیماران آسیب نخاعی بعد از دریافت درمان توانبخشی کافی به منظور اصلاح بدشکلی های که در مفاصل زانو و لگن در نتیجه نشستن طولانی مدت روی ویلچر داشتند،شروع به راه رفتن با ارتز کرده‌اند. متاسفانه برخی از بیماران ضایعه نخاعی، فلکشن کانتر کچر بیشتر از ۱۰ درجه و یا هایپراکستنشن زانو دارند. از آنجایی که نمی‌توان برای بیماران آسیب نخاعی با فلکشن کانتر کچر بیشتر از ۱۰ درجه در مفصل زانو از ارتز استفاده نمود. برخی بیماران ضایعه نخاعی درمان های جراحی خاصی را برای اصلاح بدشکلی ها انجام می دهند که این نوع درمان زمان زیادی را از بیمار گرفته روند ایجاد پوکی استخوان را تسریع می‌کند.

یکی از ارتز هایی که به طور خاص برای این بیماران طراحی شده، ( LSU RGO ) است. ایده اولیه این ارتز توسط ماتلوچ در سال ۱۹۶۷ در مرکز کودکان انتاریو کریپلد در تورنتو شکل گرفت. ارتز اولیه از یک جفت ( KAFO ) و یک جلیقه پلاستیکی ساخته شده که از طریق مجموعه‌ای با مکانیسم چرخ دنده ای به یکدیگر متصل شده است. اعتبار مکانیکال این ارتز ضعیف است. این ارتز توسط داگلاس در شرکت کاراتون فیلاور اصلاح و پیشرفته تر شد. نسل جدید این ارتزها نسبت به ارتز های موجود از نظر زیبایی در درجه بالاتری قرار دارد،اگرچه اسکلت ساختاری ارتز به منظور جلوگیری از بدشکل شدن آن حین راه رفتن به خصوص در بیماران سنگین وزن با آسیب نخاعی سطوح بالا کافی نیست. این مسئله،کارآمدی ارتز را حین راه رفتن کاهش داده و بار عمودی اعمال شده بر اندام فوقانی را افزایش می‌دهد. عملکرد افراد هنگام استفاده از این ارتز به خوبی سایر ارتزها نیست،با این حال بسیاری از بیماران استفاده از این ارتز را به دلیل زیبایی آن ترجیح می‌دهند.

ارتز دیگری که برای افراد آسیب نخاعی پاراپلژی طراحی شده، ( HGO ) است که در مرکز تحقیقات ارتز و با واحد ارزیابی حرکتی شهر اسوستری طراحی شده است. این ارتز سه قسمت اصلی دارد که شامل مفصل لگن،کالیپر با صفحه کفشی و مفصل زانو و یک قسمت بدنه می باشد. طراحی کالیپر مشابه ارتزهای ( KAFO ) قدیمی ساخته شده از فولاد ضد زنگ به همراه تسمه های چرمی زانو است. بر اساس نتایج،سختی خارجی این ارتز در میان سایر ارتزهای موجود بالا است و بدشکلی ساختاری آن حین راه رفتن زیاد نیست. در مقایسه با ارتزهای شناخته‌شده دیگر،عملکرد ارتز ( HGO ) با این حال بسیاری از افراد استفاده از ارتزهای دیگر همچون ( LSU RGO ) را به جای این ارتز ترجیح می دهند چرا که بیماران به استفاده از ارتز هایی که متناسب با بدن شان است و از لحاظ زیبایی در درجه بالاتری قرار دارد،تمایل بیشتری نشان می‌دهند. برخی پژوهشگران سعی در طراحی ارتزی داشته‌اند که سختی ساختاری مشابه ارتز ( HGO ) داشته باشد و به لحاظ زیبایی نیز مشابه ارتز ( RGO ) باشد.

مکانیسم هایی که این پژوهشگران به کار بردند شامل موارد زیر است:

• استفاده از رابط داخلی به همراه یک جفت ( KAFO )
• به کارگیری مکانیزم های خاصی که استفاده همزمان هر دو پا روی زمین را برای افراد ممکن می سازد و به حرکت پای جلویی در حال نوسان کمک می کند.
• استفاده از سیلندر هیدرولیک برای انتقال حرکت از یک سمت به سمت دیگر
• استفاده از عضلات تنفسی که به حرکت رو به جلوی پای در حال نوسان کمک می‌کنند. در سایر ارتز ها از جمله ( WBC )مکانیسم کنترل خاصی مورد استفاده قرار گرفته است که این مکانیسم عملکرد ارتز را حین راه رفتن کنترل میکند.

یک مکانیسم قدرت حرکتی به مفصل لگن ارتز ( RGO ) توسط آتا و همکاران به منظور افزایش سرعت راه رفتن متصل گردید. نتایج پژوهش‌های مختلف نشان داده است که استفاده از ارتزهای ذکر شده،توانایی بیماران ضایعه نخاعی را در راه رفتن با ارتز بهبود نمی بخشد. علاوه بر این محققان نشان دادند که ارتز ( HGO ) بهترین ارتز موجود برای افراد پاراپلژی است. اگرچه بسیاری از بیماران آسیب نخاعی ترجیح می‌دهند از هیچ ارتزی استفاده نکنند یا ارتز هایی را انتخاب کنند که به لحاظ زیبایی جایگزین ( HGO ) باشد.بنابراین طراحی ارتزی که سختی ساختاری بهتری دارد یا مشابه ارتز ( HGO )  و به زیبایی ارتز ( RGO ) باشد، بسیار مهم است. طراحی ارتزی که نیازمندی های ذکر شده را برآورده کند نه تنها عملکرد افراد را بهبود می بخشد بلکه همچنین تمایل آنها به استفاده از ارتز را افزایش می دهد. طراحی جدید ارتز نیازمند برآورده کردن نیازمندی های زیر می باشد:

1. دارای اعتبار مکانیکی بالایی باشد.
2. سختی ساختاری خوبی داشته باشد.
3. به لحاظ زیبایی مشابه یا بهتر از ارتز ( RGO ) باشد.
4. وزن ارتز کمتر از سایر ارزهای موجود باشد.
5. پوشیدن و درآوردن ارتز برای افراد به منظور استفاده منظم و مستقل راحت باشد.
6. بیماران با فلکشن کانترکچر زانو بیشتر از ۱۰ درجه قادر به استفاده از این ارتز باشند.

فواید ایستادن و راه رفتن در کاردرمانی بیماران ضایعات نخاعی

تجربه بالینی نشان داده است که استفاده کنندگان ویلچر اغلب عوارض ثانویه به آسیب و همچنین به علت نشستن طولانی مدت دارند. ایستادن و راه رفتن فوایدی برای بیماران ضایعه نخاعی از جمله کاهش پوکی استخوان،جلوگیری از زخم های فشاری و بهبود عملکرد سیستم گوارشی که عملکرد آنها را طی فعالیت های روزمره را افزایش می دهد،را به همراه دارد. توانبخشی برای ضایعات نخاعی شامل کاردرمانی آسیب نخاعی این امر را امکان پذیر می کند.

پوکی استخوان در بیماران آسیب نخاعی

اندکی پس از ضایعه نخاعی در اثر اینکه بدن میزان زیادی کلسیم و سایر مواد معدنی را به ادرار می فرستد،سوخت و ساز تغییر می کند که مستقل از وزن،سن و جنسیت فرد اتفاق می افتد. میزان از دست رفتن کلسیم و مواد معدنی در طول 6- 16 ماه نخست پس از آسیب  نخاعی بالا است. پوکی استخوان همچنین به علت کاهش وزن بدن اعمال شده روی استخوان ها اتفاق می‌افتد. علت آسیب طناب نخاعی این بیماران نمی توانند بایستند و به استخوان های اندام تحتانی نیرو اعمال کنند، استخوانها ضعیف‌تر و بنابراین شکننده تر می شوند. در مقایسه با اندام های تحتانی نیروی بیشتر ممکن است روی اندام های فوقانی و ستون فقرات وارد شود در نتیجه درصد پوکی استخوان در اندام فوقانی و ستون فقرات به طور قابل توجهی کمتر از استخوان های اندام تحتانی است.

در پژوهش انجام شده توسط سابو و همکارانش تراکم مواد معدنی استخوان در قسمت‌های ابتدایی و انتهایی ران و ستون فقرات کمری،46 مرد با ضایعه طناب نخاعی با میانگین سنی 32 سال به طور منظم نظارت شد. آنها پی بردند که بین میزان تراکم مواد معدنی استخوان ران بین افراد پاراپلژی کامل و ناکامل،ولی نه در ستون فقرات کمری،تفاوت قابل توجهی وجود دارد. درسته تراکم مواد معدنی استخوان ران تفاوت معناداری بین شرکت کنندگان متحرک و غیر متحرک نشان نداد. آنها نتیجه گرفتند که درمان توانبخشی ضایعه نخاعی به منظور داشتن تاثیر قابل توجه روی سطح تراکم مواد معدنی باید برای مدت طولانی ادامه داشته باشد.

در پژوهش دیگری که توسط روزنستین انجام گرفت،تراکم مواد معدنی اندامهای فوقانی و تحتانی ۸۰ بیمار میلومننگوسل با سطوح مختلفی از ضایعه اندازه گیری شد.نتایج این مطالعه نشان داد که تاثیر سطح ضایعه روی تراکم استخوان در اندام تحتانی بیشتر از اندام فوقانی بود. آنها نتیجه گرفتند که متحرک بودن یک عامل موثر برای کاهش پوکی استخوان است.

اوجیلوی و همکارانش به منظور ارزیابی تأثیر تحرک با ارتز روی تراکم استخوان پژوهش انجام دادند. گروهی از افراد ضایعه نخاعی پاراپلژی که برای یک دوره ۲۴ ماهه با ارتز راه رفتند،مورد بررسی قرار گرفتند. پژوهشگران دریافتند که تراکم مواد معدنی گردن فمور در حین این دور بهبود یافت یا هیچ تغییری نداشت. ایستادن با یک ارتز یا در یک چارچوب میتواند تراکم مواد معدنی را در استخوان های اندام تحتانی افزایش دهد و پوکی استخوان را که در افراد با ضایعه نخاعی رخ می دهد،کاهش دهد. اگرچه به نظر می‌رسد که تفاوتی بین ایستادن با ارتز و یا در یک چهارچوب وجود ندارد،نتایج پژوهشی که توسط جومار انجام گرفت،نشان داد افرادی که با ارتز ایستادند در مقابل آنهایی که در یک چارچوب ایستادند،تراکم مواد معدنی بیشتری در پروگزیمال فمور داشتند. ۵۳ بیمار آسیب نخاعی پاراپلژی با آسیب کامل در این مطالعه شرکت کردند. نتایج همچنین نشان داد که تراکم مواد معدنی بیماران پاراپلژی در افرادی که ایستادند در مقابل افراد بدون تحرک بهتر حفظ شده بود.

می‌توان نتیجه گرفت که راه رفتن و ایستادن در کاردرمانی ضایعه نخاعی،تراکم مواد معدنی افراد با ضایعه نخاعی را افزایش می‌دهد. تاثیرات ایستادن و راه رفتن در اندام تحتانی و ستون فقرات نسبت به اندام فوقانی بیشتر مشهود است. علاوه بر این ایستادن با ارتز نسبت به ایستادن در یک چهارچوب،اثر بهتری روی تراکم مواد معدنی دارد.

پیشگیری از بروز زخم های فشاری با کاردرمانی آسیب نخاعی

ایستادن و راه رفتن با ارتز میزان بروز شکنندگی پوست در بیماران با ضایعه طناب نخاعی را کاهش می‌دهد. تاثیرات تحرک زودهنگام با ارتز روی سلامت عمومی ۳۶ بیمار  ضایعه نخاعی توسط مازور ارزیابی شد. این بیمارانی که با ارتز حرکت می کردند،زخم های فشاری کمتری داشتند و زمان بستری شدن آنها کمتر از کسانی بود که تنها از ویلچر استفاده می نمودند. همچنین افرادی که در پژوهش دان و همکاران شرکت کردند،77 درصد پاراپلژی و 33 درصد کوادروپلژی،اظهار داشتند که ایستادن در یک چهارچوب یا یک ارتز،دفعات بروز زخم بستر را کاهش می دهد و استقلال آنها را بهبود می بخشد.

بهبود عملکرد تنفسی در توانبخشی بیماران آسیب نخاعی

گفته شده است که در حالت ایستاده نسبت به حالت نشسته،لگن تمایل به انحراف بیشتری به سمت قدام دارد،چرا که این وضعیت قوس کمری را افزایش می دهد و راستای بهتری از ستون فقرات در یک حالت باز شده برقرار می‌کند. در این حالت نیروی اعمال شده روی اعضای داخلی کاهش می یابد و در نتیجه عملکرد اعضای تنفسی افزایش می یابد. هنگام ایستادن،اعضای شکمی به پایین و جلو می افتد زیرا عملکرد عضله شکمی به منظور افزایش ثبات قدامی دیواره های شکمی وجود ندارد. در نتیجه نیروی اعمال شده روی دیافراگم کاهش می یابد و عملکرد تنفسی افزایش می‌یابد. اگرچه نتایج تحقیق انجام گرفته توسط اوجیلوی نشان داد که پس از ۲۴ ماه استفاده از ارتز کاربرد ارتز و تحرک و تاثیر بر عملکرد تنفسی شرکت‌کنندگان ندارد.

پیشگیری از بدشکلی مفصل

هنگام ایستادن،وزن بدن به صورت عمودی رو به پایین و به صورت متقارن روی دو پا اعمال می شود. به عقیده دوگلاز و همکاران استفاده بلند مدت از ارتز و تحرک زود هنگام پس از آسیب،خطر بد شکلی مفاصل اندام تحتانی را کاهش می‌دهد،چرا که انحرافات ناشی از حالت گرانشی مفاصل خمیده را کاهش میدهد. در کاری که توسط کانکل روی گروهی از افراد با ضایعه نخاعی انجام گرفت،تشخیص داده شد که ایستادن در یک چارچوب تاثیر قابل توجهی روی کاهش اسپاستی سیتی عضلانی و افزایش دامنه حرکتی مفصل ندارد.

میدلتون و همکاران، 25 بیمار با ضایعه نخاعی را برای راه رفتن با ارتز ( Walk about ) تجهیز کردند،آموزش دادند و برای دو سال پیشگیری شدند. ۶۰% از همه شرکت کنندگان به استفاده از ارتز هنگام زندگی ادامه دادند. حفظ دامنه حرکتی و پیشگیری از بد شکلی مفصل دو پیامد بسیار مهم بود که توسط محققان ذکر شده است.

بهبود کارکردهای روده و مثانه و کاهش عفونت های مجرای ادراری

کاهش عفونت های مجرای ادراری و بهبود عملکردهای دستگاه های روده و مثانه از دیگر فواید حاصل از تحرک در کاردرمانی ضایعه نخاعی هستند. در کار انجام گرفته توسط دان و همکارانش روی گروهی از افراد آسیب نخاعی پاراپلژی و کوادروپلژی پی بردند کی ایستادن در یک چهارچوب یا یک ارتز عفونت های مجرای ادراری را در شرکت کنندگان کاهش داده و استقلال آنها را جهت کنترل کارکرد روده و مثانه بهبود می‌بخشد.

بهبود عملکرد گوارشی با کاردرمانی برای آسیب نخاعی

فایده دیگر ایستادن و راه رفتن در توانبخشی برای بیماران ضایعه نخاعی که در مطالعات اشاره شده است. تاثیر بر عملکرد دستگاه گوارشی است. انگ و همکاران اظهار کردند که ایستادن با یک ارتز یا یک چارچوب می تواند عملکرد دستگاه گوارشی را تعدیل کرده و بهبود بخشد. تقریباً ۳۰ درصد گزارش کردند که ارتزها یا چارچوب هایشان را به صورت منظم برای ایستادن طولانی،به طور متوسط ۴۰ دقیقه در یک جلسه کاردرمانی برای ضایعه نخاعی و برای ۳ تا ۴ بار در هفته،استفاده کردند. آنها پی بردند که ایستادن نه تنها عملکرد دستگاه گوارشی بلکه همچنین سلامت عمومی را بهبود می بخشد.

کاهش اسپاسم عضلانی با توانبخشی بیمار ضایعه نخاعی

ایستادن با یک ارتز یا در یک چارچوب،مفاصل لگن و زانو را باز میکند عضلات مجاور را کشش می‌دهد. ادین و ناتسون نشان دادند که توانبخشی آسیب نخاعی ایستادن و اعمال وزن بدن روی پاها به صورت کارآمدتری نسبت به کشش عضلات تنها در حالت طاق باز اسپاسم عضلانی را کاهش میدهد.

بهبود زندگی مستقل توسط کاردرمانی آسیب نخاعی

درجه استقلال هنگام عملکرد فعالیت های روزمره بستگی به سطح آسیب دارد. نتایج پژوهشی که توسط روز و همکاران انجام گرفت،نشان داد که سطح استقلال افراد با ضایعه نخاعی پس از ایستادن و تحرک با کاردرمانی ضایعه نخاعی بهبود یافت. در یک پژوهش انجام گرفته توسط سیک و همکارانش عملکردهای کارکردی ۸۵ بیمار آسیب نخاعی که با ارتز راه رفتن متقابل ( RGO ) مجهز شده بودند،بین سالهای ۱۹۸۶ و ۱۹۹۳ ارزیابی شد. آنها به تفاوت معناداری بین استفاده کنندگان و عدم استفاده کنندگان از خدمات کاردرمانی آسیب نخاعی به لحاظ کمکی که جهت انجام عملکردهای روزمره نیاز داشتند،پی بردند. مرکز توانبخشی ضایعات نخاعی دکتر صابر در زمینه کاردرمانی در منزل فعالیت گسترده ای را به بیماران ارائه می دهد.

بهبود سلامت روان شناختی

برخی عوامل از جمله کمبود خواب، مشکلات حمل و نقل، درد و سایر بیماری های همراه با ضایعه طناب نخاعی،شیوع بیماری سلامت روانشناختی را افزایش می‌دهند.انگ و همکارانش نشان دادند که در پژوهش آنها الگوی خواب و سلامت عمومی شرکت‌کنندگان، 125 بزرگسال با ضایعه طناب نخاعی ،با ایستادن بهبود یافت.

در پژوهش دیگری که توسط کانکل و همکاران انجام گرفت، 67 درصد شرکت کنندگان موافق بودند که ایستادن در یک چهار چوب تاثیر روانشناختی مثبتی روی آنها دارد. اوجیلوی در تحقیق خود اشاره کرد که تقریباً ۳۰ درصد شرکت کنندگان با استفاده از ارتز شاد بودند و سلامت عمومی بهتری را به عنوان یکی از پیامدهای استفاده از ارتز گزارش کردند. کلینیک کاردرمانی دکتر صابر در جهت ارائه خدمات روان درمانی با متخصصین این رشته در ارتباط می باشد

بهبود عملکرد دستگاه قلبی عروقی

بهبود عملکرد دستگاه قلبی عروقی،فایده دیگری است که در مطالعات مربوط به تحرک در جلسات توانبخشی بیماران ضایعه نخاعی اشاره شده است،اگرچه شواهدی برای حمایت از این دیدگاه در مطالعات وجود ندارد.

مشکلات مرتبط با استفاده از ارتز ها برای بیمار ضایعه نخاعی

مشکل اصلی استفاده از ارتزها نیاز به مصرف انرژی بالا هنگامی که فرد با آن جابجا میشود،است. سرعت راه رفتن بیمار آسیب نخاعی با ارتز بسیار کمتر از راه رفتن یک فرد نرمال و حتی تحرک با ویلچر است. افراد آسیب نخاعی با ارتز در مقایسه با ویلچر بسیار آهسته تر و با کارآمدی کمتر راه می روند.

انرژی مصرفی افزایش یافته در حین جابجایی با ارتز ممکن است تاثیر منفی بر عملکرد کارکردی افراد آسیب نخاعی حین مشارکت در فعالیت های اجتماعی آنها بگذارد. کودکان آسیب نخاعی در نتیجه میلومننگوسل می‌توانند در فعالیت‌های جامعه یا مدرسه با ویلچر مشارکت کنند، در حالی که با ارتز این امر برای آنها امکان پذیر نمی باشد.

از آنجایی که این افراد توانایی ایستادن و راه رفتن نرمال را از دست داده‌اند،بایستی از روش‌های مختلف انتقال استفاده نمایند. دو نوع اصلی انتقال که توسط بیماران آسیب نخاعی انتخاب شده است،استفاده از ویلچر و ارتزها می‌باشد.

اگر چه افرادی که از ویلچر استفاده می کنند،میزان مصرف انرژی و سرعت راه رفتن مشابه افراد نرمال را دارا می باشند اما هنگام استفاده از ویلچر مشکلاتی را تجربه می کنند که از جمله می توان به مواردی چون محدودیت حرکتی از منظر ویژگی های ساختمانی و همچنین مسائل مرتبط با سلامت ناشی از استفاده از ویلچر اشاره نمود. برخی مسائل مربوط به سلامت پوکی استخوان،بدشکلی های مفصلی،درد شانه و درد در ناحیه مچ از مهمترین عوارض مرتبط با استفاده از ویلچر هستند.

برخلاف تحرک با ویلچر،راه رفتن با ارتز فوایدی را برای بیماران آسیب نخاعی به همراه دارد. جلوگیری از شکستگی استخوان، بهبود عملکرد دستگاه های قلبی عروقی و گوارشی،جلوگیری از بروز بدشکلی های مفصلی و بهبود سلامت روانی از فواید راه رفتن با ارتزها هستند.

ارتز های گوناگونی برای افراد آسیب نخاعی که قادر به ایستادن و راه رفتن مجدد هستند،طراحی شده است که این ارتزها مکانیسم های مختلفی را برای ثبات مفاصل فلج شده و حرکت رو به جلو حین راه رفتن به کار می‌گیرند. منابع مختلف قدرت از جمله پمپ های هوایی و هیدرولیکی، نیروی عضلانی ایجاد شده در نتیجه تحریک الکتریکی و موتورهای الکتریکی برای راه رفتن این افراد مورد استفاده قرار می گیرد. اگرچه نتایج پژوهش‌های مختلف نشان داده است که عملکرد بیماران آسیب نخاعی حین راه رفتن با ارتز های مکانیکی بهتر از سایر انواع ارتزها می‌باشد.

انواع مختلفی از ارتزهای مکانیکی برای کمک به راه رفتن و ایستادن این افراد در دسترس است اگرچه دو ارتز رایج مورد استفاده، ارتزهای ( HGO ) و ( RGO ) می باشند. عملکرد بیماران آسیب نخاعی پاراپلژی هنگام استفاده از این ارتز ها از طریق آنالیز راه رفتن،تستهای میزان مصرف انرژی و آنالیز میزان ثبات حین ایستادن و انجام عملکردهای دستی ارزیابی شده است. بر اساس نتایج پژوهش‌های انجام شده،عملکرد افراد آسیب نخاعی هنگام راه رفتن با ارتز ( HGO ) بهتر از سایر ارتزهای موجود است. علت اصلی این موضوع،سختی جانبی بیشتر این ارتباط نسبت به سایر ارتزهای مکانیکی می باشد.

گرچه راه رفتن با ارتز فواید زیادی در بر دارد اما بیماران،ویلچر را به عنوان اصلی ترین روش جابجایی خود ترجیح می‌دهند. بسیاری از افراد آسیب نخاعی پس از دریافت ارتز از استفاده از آن صرف نظر کرده‌اند.استفاده از ارتزها برای بیماران مشکلاتی از قبیل نیاز به صرف انرژی و عملکرد مکانیکی هنگام راه رفتن،زیبایی نامرغوب ارتزها به ویژه ارتز ( HGO ) ،نیاز به کمک و صرف زمان زیاد برای پوشیدن و درآوردن ارتز و همچنین مشکلات مرتبط با ترس از افتادن را به همراه دارد.

به منظور بهبود عملکرد افراد آسیب نخاعی حین راه رفتن و افزایش رضایت آنها هنگام استفاده از این ارتزها،مشکلات مذبور نیاز به حل شدن دارند.طراحی یک ارتز جدید با امکان پوشیدن و درآوردن راحت ارتز توسط فرد،ثبات کافی حین راه رفتن و ایستادن،قابلیت تغییر در راستای ارتز به منظور تطبیق با نیاز بیماران،اندازه ساختاری مناسب،سختی جانبی زیاد،زیبایی،میزان مصرف انرژی کم حین راه رفتن و اعمال حداقل نیروی ممکن بر روی ساختار های عضلانی اندام فوقانی را فراهم آورد.

سوالات متداول:

1.چه وسایل کمکی برای کمک به بیماران ضایعه نخاعی وجود دارد؟

بیماران ضایعه نخاعی توانایی ایستادن خود را از دست می دهند و برای حرکت به انواع ارتوز ها و یا ویلچر نیازمند هستند.

2. کاردرمانی ضایعه نخاعی برای این بیماران چه می کند؟

یک کاردرمان با بررسی وضعیت فیزیکی بیمار در مرحله اول از ایجاد دفورمیتی های مفصلی جلوگیری می نماید و با انجام تمرینات حرکتی مختلف در حفظ دامنه حرکتی ، کاهش اسپاستیسیتی و بازگشت حرکت بیمار در موارد پارگی پارشیال نخاع کمک کننده می باشد.

بهترین مرکز کاردرمانی مهارت تعادلی برای کودکان

مرکز درمان بهبود تعادل در جهت اصلاح و درمان مشکلات تعادلی در کودکان و بزرگسالان با در اختیار داشتن فضای درمانی بالغ بر 400 متر مربع و در سه طبقه مجزا به مدیریت جناب آقای دکتر صابر به تجهیز بخش درکی حرکتی مرکز پرداخته است. بهترین مرکز بهبود مشکلات تعادلی با در اختیار داشتن کاردرمانان متخصص در زمینه اختلالات تعادلی به درمان مشکلات تعادلی و بهبود تعادل در کودکان و بزرگسالان کمک می کنند. همچنین استفاده از مدایته های درمانی مانند بالانس بیم، تیلت های بادی، ترامپولینگ و تردمیل با شیب های متفاوت و…. به همراه بخش آب درمانی مجهز به تخته تعادل در آب، تردمیل در آب و وسایل تحریک تعادلی در داخل آب به تقویت تعادل در کودکان می پردازد. در سنسوری روم مرکز دکتر صابر با تقویت رفلکس های تعادلی در طول تمرینات اکتیو به همراه درمانگران مجرب و تمرینات حرکات تعادلی در کنترل و حفظ تعادل بدن موجب پیشرفت مهارت های تعادلی در کودک می شود. کاردرمانی بهبود تعادل در کودکان بخش مهمی از روند درمان جسمی کودکان برای بهبود راه رفتن در کودک می شود.

تعادل چیست؟

تعادل عبارت است از: توانایی فرد، در حفظ و بازیابی حالت یا وضع بدن

تعادل عضو اساسی تمام مهارتهای حرکتی می باشد. یک تعادل خوب در فرد نشان دهنده ی این موضوع است که فرد رابطه ی بین مرکز ثقل بدن و سطح اتکای آن را به درستی در بدن خود درک و هماهنگ کرده است. زمانی فرد تعادل دارد که مرکز ثقل مستقیما بر سطح اتکا قرار گیرد.حرکات متناسب در بدن نظیر حرکات بازو ها و ران ها زمانی رخ می دهد که مرکز ثقل با سطح اتکا مطابقت کند. اینکه فرد تا چه حد توانایی کنترل تعادل خود را دارد ، کارایی و نقص در حرکت را در فرد باعث می شود.

عوامل ایجاد مهارت های تعادلی

توانایی بدن در حفظ یا بازیابی تعادل را سیستم های مشخصی در بدن کنترل می کنند.

دستگاه دهلیزی

دستگاه دهلیزی ( وستیبولار) یا مجاری نیم دایره در گوش داخلی، به عنوان مرکز تعادل عمل می کند. تمرینات چرخشی و حرکاتی نظیر خم و صاف کردن مفاصل کمر و تنه در زوایای مختلف باعث تقویت و تحریک این سیستم می شوند و متعاقبا موجب افزایش توانایی کودک در حفظ تعادل و کارآمدی فرد در ثبات بدن در طول فعالیت های مختلف می شود.

عضلات، تاندون ها و مفاصل

عضلات، تاندون ها و مفاصل دارای گیرنده های حس عمقی هستند. وظیفه این گیرندها آگاه سازی فرد از وضعیت بدنش در فضا می باشد. برای مثال یک فرد با حس جنبشی نرمال می تواند بدون نگاه کردن به دست هایش بگوید که دست ها در چه وضعیتی در اطراف بدنش قرار گرفته اند. این مهارت با تمرین در کودکان قابل دسترسی است. با ایجاد تن آگاهی در کودک ، فرد این توانایی را پیدا می کند که روابط قسمت های مختلف بدنش را با هم در هنگام انجام یک فعالیت درک کند.

ادراک بینایی

یکی دیگر از مواردی که در حفظ تعادل نقش دارد، ادراک بینایی می باشد. بینایی به ما کمک میکند تا وضعیت اندام ها و جهت حرکت آنان را در طول فعالیت درک کنیم و بدون استفاده از حس بینایی توانایی ما در درک جهات و حرکت بدن بسیار محدود تر است.تمرینات درک بینایی و همچنین تمرینات با چشم بسته در تقویت مهارت های تعادلی در کودکان بسیار موثر است.

خدمات مرکز کاردرمانی تقویت مهارت تعادلی

در مرکز کاردرمانی مهارت های تعادلی دکتر صابر، با بهرهگیری از تجهیزات روز دنیا نظیر سنسوری روم و تنوع درمان های مرتبط تلاش دارند به بهترین نتیجه درمانی ممکن برای کودکان دست یابند. کادر مجرب  و متخصص مرکز با استفاده از تکنیک های درمانی علمی و تلفیق تکنولوژی در درمان کودکان را در مسیر استفاده صحیحی از توانایی ها و تقویت نقاط ضعف انان سوق می دهند. انجام ماساژ های عمقی در کودکان موجب بهبود حس تعادل در بدن می گردد. استفاده از ابزارهای دیجیتالی مانند تیلت مکانیکی ، بالانس بیم هوشمند، مازهای نورانی به بهبود همکاری کودکان در طول روند درمان و انجام بهتر تمرینات تعادلی در کودکان می گردد. تمرینات تعادلی در قالب تعدیل حس عمقی، یکپارچگی بینایی حرکتی و تقویت مهازت های حسی حرکتی موجب تقویت رفلکس های تعادلی در کودکان و بهبود تعادل کودک می گردد.

کلینیک کاردرمانی دکتر مهدی صابر برای درمان کودکان اوتیسم , کودکان فلج مغزی , کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری , دیستروفی عضلانی ,بیش فعالی و نقص توجه و لکنت زبان در کودکان با بهترین روش های کاردرمانی , گفتاردرمانی و آب درمانی، بازی درمانی در کودکان در تلاش است تا بیشترین کمک را در کمترین زمان به کودکان مبتلا به این بیماری ها نماید.

سوالات متداول:

1. کاردرمانی تعادلی چه کار می کند؟

کاردرمانی تعادلی به بهبود رفلکس های تعادلی در کودکان و تقویت مهارت های تعادلی آنان کمک می نماید.

2. چه کودکانی به کاردرمانی مهارت های تعادلی نیاز دارند؟

کودکان با مشکل در حفظ تعادل در وضعیت ایستاده، عدم توانایی در بالا رفتن از پله ها به صورت مستقل، نا امنی جاذبه ای، کودکانی که در  حرکاتشان کند به نظر می رسند، یا کم مهارت هستند، کودکان بیش فعال و اوتیسم می توانند از این خدمات استفاده نمایند.

کاردرمانی جسمی

مرکز کاردرمانی جسمی کودکان ،کاردرمانی جسمی نوزادان  و کاردرمانی جسمی بزرگسالان با مدیریت جناب آقای دکتر صابر مدرس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در حیطه توانبخشی، به درمان بیماران در زمینه کاردرمانی جسمانی خوب می پردازد. کلینیک کاردرمانی جسمی پایا(در پاسداران) و مرکز کاردرمانی جسمی غرب تهران(در سعادت آباد) از بهترین مراکز کاردرمانی جسمی در تهران می باشند که با دارا بودن بیش از 16 سال سابقه فعالیت در حیطه کاردرمانی جسمی در بزرگسال و کاردرمانی جسمی کودک و نوزاد به عنوان یکی از برجسته ترین مراکز کاردرمانی جسمی در تهران شناخته شده است.یکی دیگر از موارد بارز در مرکز کاردرمانی جسمی خوب برای کودکان وجود امکانات پیشرفته و تخصصی کاردرمانی جسمی می باشد. مرکز کاردرمانی جسمی برای بزرگسالان و کودکان(نوزادان) با 39 کاردرمان جسمی و ذهنی مجرب و 12 نیروی گفتار درمان و روانشناس متخصص تلاش نموده است تمام نیاز های مراجعین به خدمات توانبخشی را در بر بگیرد. کاردرمانی جسمی در حیطه کودکان فلج مغزی، اوتیسم، سندروم داون، عقب مانده ذهنی ،نوزادان میکروسفال، کاردرمانی درمشکلات حرکتی اختلال یادگیری  و …. و در بزرگسالان در بیماری های  ضربه مغزی، ضایعات نخاعی، سکته مغزی،درمان ام اس، پارکینسون ، ای ال اس و ….. فعالیت می نماید. بهترین کاردرمانی جسمی در تهران در حیطه کاردرمانی در منزل برای کودکان و بزرگسالان نیز فعالیت می نماید.

کاردرمانی جسمی برای کودکان و بزرگسالان

در بهترین مرکز کاردرمانی جسمی کودکان و بزرگسالان با بهره گیری از تکنیک های توانبخشی و علم عصب شناختی  و آناتومی اندام ها به اصلاح و تسهیل رشد حرکتی کودکان کمک می کند. ارزیابی تون عضلات،‌ روند رشد حرکتی کودک و بزرگسال ، مهارت های تعادلی، ساختار اسکلتی عضلانی از مراحل ارزیابی و درمان این بخش می باشد.

در جلسات کاردرمانی جسمی برای کودکان و بزرگسالان تلاش می شود با استفاده همزمان از عضلات و ذهن در فعالیت های هدفمند،‌ توانایی های از دست رفته کودکان را پرورش و بهبود بخشید. همچنین کاردرمانی جسمی نوزادان به صورت تخصصی و با حساسیت بالا تحت نظر جناب آقای دکتر صابر به انجام کاردرمانی جسمانی تخصصی می پردازد.

ارزیابی و درمان در مرکز کاردرمانی جسمی بزرگسالان و کودکان

روند ارزیابی و درمان در مرکز کاردرمانی جسمی کودکان و بزرگسال در تهران با ارزیابی قدرت عضلات آغاز می شود. قدرت عضلاتی براساس 5 درجه مشخص می گردد.

1.  عدم انقباض در عضلات اندام های فوقانی و تحتانی در کودک یا بزرگسال
2.  کمی انقباض در عضلات و اندام ها در کودکان ( نوزاد) یا بزرگسال مشاهده می شود
3.  قدرت عضلات به نحوی است که کودک یا بزرگسال می تواند اندام را با حذف جاذبه حرکت دهد.
4.  قدرت عضلات در حدی است که نوزاد یا بزرگسال توانایی حرکت اندام را بر خلاف جاذبه دارا می باشد.
5.  در این قسمت قدرت عضلات کامل می باشد به نحوی که کودک یا بزرگسال توانایی حرکت اندام در مقابل مقاومت را نسبت به سن خود دارا می باشد.

بعد از ارزیابی در مرکز کاردرمانی جسمی بزرگسالان و کوکان و مشخص شدن میزان ضعف در عضلات مراجع متخصص کاردرمانی جسمی به درمان در این حیطه می پردازد. کاردرمانگران جسمی با استفاده از روش های درمانی نظیر روش بیومکانیکان به تقویت عضلات می پردازد.

در بهترین مرکز کاردرمانی جسمی در کودکان و نوزادان روند رشد نرمال حرکتی کودک متناسب با سن او مورد بررسی قرار گرفته و در صورت مشاهده تاخیر حرکتی برای درمان این مسئله برنامه ریزی می شود. رشد حرکتی کودک متناسب باسن به صورت زیر می باشد:

روند رشد حرکتی در نوزادان و کودکان

• کنترل سرو گردن : 3 ماهگی
• توانایی نشستن : 7 ماهگی
• غلتیدن : 6 ماهگی
• سینه خیز رفتن :7 ماهگی
• چهار دست و پا رفتن : 9 ماهگی
• ایستادن : 11 ماهگی
• راه رفتن : 12 ماهگی
• دویدن : 2 سالگی
• جفت پا پریدن : 3 سالگی
• بالا و پایین رفتن از پله به صورت مستقل : 3 سالگی
• مهارت لی لی رفتن : 4 سالگی

در ادامه روند ارزیابی و درمان بهترین مراکز کاردرمانی جسمانی کودکان و کاردرمانی جسمی بزرگسال در تهران به بررسی وضعیت تعادلی نیز پرداخته می شود. در صورت نیاز درمان تعادلی توسط کاردرمانی جسمی انجام میگیرد. مشکلات تعادلی نظیر ناامنی جاذبه ای، ضعف در رفلکس های تعادلی مچ پا و لگن _ واکنش های حفاظتی بدن بررسی و با استفاده از ابزارهای کاردرمانی جسمی نظیر نردبان زمینی و دیواری _ تیلت بردباری _ Balance beam و…. مداخلات کاردرمانی جسمی برای کودکان و بزرگسالان انجام می شود.

از موارد دیگری که در مرکز کاردرمانی جسمی کودکان و بزرگسالان به آن پرداخته می شود مشکلات ساختار آناتومیکی کودکان از جمله انحراف ستون فقرات (scoliosis)، پاپرانتزی ، پاضربدری ،  صافی کف پا ، در رفتگی لگن ، لکسیته لیگامانی و ….  می باشد. درمان کودکان فلج مغزی ( cp) ، سندرم داون ، اختلالات یادگیری ، تاخیر حرکتی ، دیستروفی عضلانی ، خام حرکتی یا کلامزی ، هیپوتونی ، فلج ارب و تورتیکولی و….. نیازمند خدمات کاردرمانی جسمی می باشند.

کلینک کاردرمانی و توانبخشی پایا و غرب تهران با مدیریت جناب آقای صابر آماده خدمت رسانی به کودکان دلبند شما و مراجعین بزرگسال در زمینه کاردرمانی جسمی و گفتاردرمانی کودکان و بزرگسالان می باشد.

 کاردرمانی جسمی کودکان

فعالیت های کاردرمانی جسمی در جهت افزایش قدرت عضلات در اندام ها، افزایش دامنه حرکتی مفاصل ، بهبود مهارتهای تعادلی و هماهنگی حرکتی در کودکان فعالیت می نماید. همچنین با انجام فعالیت های هدفمند درمانی از ایجاد دفورمیتی های اسکلتی و عضلانی در کودکان جلوگیری می کند. آموزش نحوه استفاده از وسایل کمکی مانند واکر، اسپیلنت های مختلف و عصا از دیگر خدمات کاردرمانی جسمی است که در حیطه کودکان انجام می گیرد.

1.کاردرمانی جسمی نوزادان و کودکان فلج مغزی(CP)

• کاردرمانی جسمی نوزادان و کودک برای ناتوانی در کنترل پاسچرال به علت مشکلات حسی و عصبی عضلانی که باعث نقص حرکتی میشوند
• کاردرمانی جسمی در کودکان جهت تون عضلانی غیرطبیعی و اسپاستی سیتی که باعث جلوگیری از حرکت ارادی میشود . انجام تمرینات کششی و افزایش دامنه حرکتی پسیو در جهت بهبود حرکات نوزاد و کودکان فلج مغزی
• کاردرمانی جسمی برای کودکان فلج مغزی جهت اختلالات حسی که باعث عدم برنامه‌ریزی حرکتی و آگاهی بدنی ضعیف می شود و همچنین تقویت حس عمقی توسط کاردرمانی جسمی خوب کودکان برای بهبود تون عضلات انجام می شود.
• کاردرمانی جسمی برای کودکان و نوزادان جهت تسهیل سازی روند رشد حرکتی در کودکان فلج مغزی
• کاردرمانی جسمی خوب نوزاد و کودکان فلج مغزی در زمینه مهارت های تعادلی
• بهترین کاردرمانی جسمی برای کودکان فلج مغزی در آیتم کنترل رفلکس های پاتولوژیک
• تقویت قدرت و تحمل عضلات توسط ابزار های مختلف در بهترین مرکز کاردرمانی جسمی کودکان فلج مغزی
• بهبود رفلکس های تعادلی توسط کاردرمان جسمی خوب در تهران
• تقویت مهارتهای حرکتی دست درشت و ظریف توسط کاردرمانی جسمی برای نوزاد و کودکان فلج مغزی در بهترین مراکز کاردرمانی جسمی در کودکان تهران
• کاهش نا امنی جاذبه ای و ترس از ارتفاع کودکان فلج مغزی توسط کاردرمانی جسمانی خوب در تهران
• بهبود هماهنگی حرکتی چشم و دست ها ، چشم و پاها و … توسط کاردرمانی جسمی خوب نوزاد و کودکان فلج مغزی
• جلوگیری و درمان دفورمیتی در اندام ها توسط کاردرمان جسمی خوب در تهران
• تجویز و آموزش ارتز و پروتوز و اسپیلنت های مختلف برای کودکان فلج مغزی در بهترین مرکز کاردرمانی جسمی نوزادان در تهران

2.کاردرمانی جسمی کودکان سندرم داون

• کاردرمانی جسمی در کودکان و نوزاد سندرم داون جهت درمان زمان بندی ضعیف کاهش قدرت عضلانی و کاهش کنترل پاسچرال در بهترین مرکز کاردرمانی جسمی برای کودکان سندرم داون در تهران
• تسهیل سازی مهارتهای حرکتی مانند کنترل سر ، نشستن ، ایستادن و راه رفتن توسط کاردرمان جسمی خوب در تهران
• تقویت عضلات دستی در حرکات درشت و ظریف انگشتی توسط بهترین کاردرمانی جسمی در کودکان سندرم داون
• جلوگیری و درمان دفورمیتی های شایع از جمله صافی کف پا ، عقب زدگی زانو و …. برای کودکان سندرم داون در بهترین مرکز کاردرمانی جسمی کودکان سندرم داون در تهران
• انجام تمرینات حس عمقی و وستیبولار جهت بهبود مهارتهای حرکتی کودکان سندرم داون در مرکز کاردرمانی جسمی خوب نوزاد و کودک در تهران
• تقویت مهارتهای تعادلی و حفاظتی با ابزار روز دنیا توسط بهترین کاردرمانی جسمی کودکان سندرم داون
• افزایش سرعت پردازش حرکتی توسط تکنیک های مختلف در بهترین کاردرمانی جسمی کودکان سندرم داون تهران
• یکپارچگی حسی حرکتی توسط کاردرمانی جسمی کودکان سندرم داون
• افزایش تحمل عضلانی در مفاصل مختلف در بهترین مراکز کاردرمانی جسمی کودکان سندرم داون در تهران

3. کاردرمانی جسمی برای کوکان اوتیسم

• اصلاح مشکل حرکتی در کودکان اوتیسم به علت یکپارچگی ضعیف اطلاعات برای برنامه‌ریزی حرکتی با استفاده از تکنیک های کاردرمانی جسمی در اوتیسم
• کاردرمانی جسمی برای کودکان اوتیسم در جهت افزایش تغییر پذیری در روند های حسی و بروندادهای حرکتی
• بررسی و درمان وضعیت نوک پنجه ای راه رفتن کودک اتیسم
• افزایش حس عمقی با تکنیک های درمانی
• افزایش تحمل عضلانی در اندام تحتانی و فوقانی
• بهبود مهارت های ریز انگشتی و طرز استفاده از ابزار ها در مرکز کاردرمانی جسمی در کودکان اوتیسم به صورت ویژه ای مور درمان قرار می گیرد.
• بهبود حس وستیبولار و نا امنی جاذبه ای
• یکپارچگی حسی حرکتی توسط بهترین

4.کاردرمانی جسمی در نوزاد میکرو سفال

• ایجاد مهارت های حرکتی نظیر کنترل سر، مهارت نشستن، غلتیدن ،سینه خیز رفتن و…… با استفاده از تکنیک های کاردرمانی جسمی میکروسفالی
• تقویت قدرت عضلات تنه و اندام ها
• ایجاد هماهنگی حرکتی اندام فوقانی و تحتانی

5.اختلال هماهنگی رشد و تاخیر حرکتی در کودکان

• کاهش سرعت واکنش کاهش دقت فعالیت های دو دستی مشکلات زمانبندی و توالی یابی
• مشکل در حرکات پیش بینی شده و هماهنگی ریتمیک عملکرد اجرایی gait کنترل پاسچرال مشکل در عملکرد های حسی ادراکی

• عملکرد های حسی- ادراکی شامل پردازش حسی- دیداری ادراک لامسه کاینستزیا و سرعت پردازش می باشد

• نقص در قدرت در فعالیت های نیازمند کنترل بین فلکشن و اکستنشن زانو

از دیگر بیماری هایی که در حیطه کودکان به کاردرمانی جسمی نیاز دارند عبارتند از:

• کاردرمانی جسمی برای کودکان عقب مانده ذهنی
• کاردرمانی جسمی در دیستروفی عضلانی
• کاردرمانی جسمی در اختلالات ارتوپدیک کودکان و بد فورمی های مادرزادی کودکان
• کاردرمانی جسمی در دررفتگی مادرزادی لگن

کاردرمانی جسمی بزرگسالان در تهران

در مرکز کاردرمانی جسمی بزرگسال شرق و غرب تهران دکتر صابر، پس از ارزیابی های دقیق در زمینه نوع بیماری، شدت بیماری بزرگسال و ارزیابی قدرت عضلات و مهارت های تعادلی به درمان مشکلات جسمی توسط کاردرمان جسمانی خوب در تهران پرداخته می شود. بیمارانی که می توانند از خدمات بهترین مرکز کاردرمانی جسمی برای بزرگسال در تهران استفاده نمایند به شرح زیر است:

• بهترین مرکز کاردرمانی جسمی بزرگسال در سکته مغزی

• مرکز کاردرمانی جسمانی خوب در بزرگسالان برای بیماران ام اس

• بهترین مرکز کاردرمانی جسمی برای بزرگسالان در بیماری پارکینسون

• مرکز کاردرمانی جسمی خوب بزرگسال در ضایعات نخاعی

• بهترین مرکز کاردرمانی جسمی بزرگسالان در ضربه مغزی

• بهترین مرکز کاردرمانی جسمی بزرگسال در سالمندان

• کاردرمانی جسمی خوب بزرگسال برای بیماری ای ال اس(  ALS )

• مرکز کاردرمانی جسمی بزرگسالان در بیماران گیلن باره

روش کنترل حرکتی در مرکز کاردرمانی جسمی کودکان و بزرگسالان

تعریف :motor control توانایی تنظیم کردن و جهت دادن به مکانیسم های مورد نیاز برای حرکت

در رویکرد کنترل حرکتی تمرکز اصلی بر رفتار حرکتی کودک می باشد

تعریف دقت حرکتی: و هماهنگی چشم و دست و کنترل حرکات

کاردرمانی جسمی کودکان در اختلال یکپارچگی حسی

• اختلال سیستم وستیبولار
• مشکل در ادراک بدنی و برنامه‌ریزی بدنی
• مشکل در تنظیم و پردازش حسی

رویکردهای motor control که بر حسب bottom- up هستند:

• Activity – focused motor intervention

• بر تمرین و تکرار اعمال حرکتی معنادار متمرکز است
• از طریق روتین های روزمره خانواده باعث بهبود یادگیری حرکتی می شود

• Neurodevelopmental treatment (NDT)

• کودکانی که دچار ضایعه مغزی هستند(مانند CP) از الگوهای حرکتی feeling و تکنیک های handling این رویکرد بهره می برند
• نقش درمانگر تسهیل الگوهای حرکتی نرمال است
• هدف این رویکرد ارائه درونداد به کودک جهت نرمال سازی تون عضلانی است
• طبق تئوری NDT نرمال سازی تون باعث بهبود حرکت می شود
• استراتژی های این رویکرد شامل:

• در ابتدا درمانگر تون عضلانی را مهار یا تسهیل می‌کند
• برای تسهیل حرکت درمانگر از نقاط کلیدی کنترل بدن و تکنیک های handling استفاده  می کند
• استراتژی های این رویکرد باعث یکپارچگی رفلکس ها می‌شوند

• Reflex integration therapy
• بر اساس این رویکرد یکپارچه نشدن رفلکس ها باعث تداخل در حرکات نرمال کودک می شوند

• اصول این رویکرد بر اساس مدلهای سلسله مراتبی رشد حرکتی می باشد
• استراتژی هایی ارائه می دهد که باعث یکپارچه شدن رفلکس ها می شوند

• Sensory Integration(SI)

• رویکرد SI مولفه های زیربنایی حرکات کودک را با درگیر کردن وی در محیط غنی از محرک را مورد هدف قرار می‌دهد و موجب تطابق و پاسخ دادن کودک به محرک‌های حسی می شود
• کودک در این رویکرد در چالش‌های just- right درگیر می شود
• طبق رویکردSI زمانی که کودک پاسخ تطابقی میدهد نوروپلاستی سینه اتفاق می‌افتد
• این رویکرد فعالیت‌های لامسه عمقی و وستیبولار کودک- محور را به منظور پاسخ تطابقی ارائه می دهد
• استفاده از ابزار معلق )مانند تاب( از ملزومات SI است)

• Strength- based training

• از مقاومت های پیش رونده به منظور ایجاد قدرت و تحمل عضلانی استفاده میشود
• افزایش قدرت عضلانی موجب بهبود کیفیت حرکت می گردد
• بر ظرفیت ها منابع کودک و خانواده جهت ساختن یک رابطه مثبت و مولد تاکید دارد
• استراتژی ها شامل افزایش وزن اشیا با افزایش تکرار حرکات به منظور افزایش قدرت

• Task- specific training

• از تئوری سیستم های داینامیک پیروی می کند
• شامل تمرین اعمال یا فعالیتهای به خصوص حین در نظر گرفتن مفاهیم یادگیری حرکتی است
• مراجع فعالیت های حرکتی خاص خاص را تمرین می‌کند و فیدبک دریافت می کند
• تمرکز این رویکرد بر فعالیت‌های عملکرد است تا اختلال
• این رویکرد با اصول کاردرمانی در هم تنیده است
• اصول استراتژی ها تمرین ها تکرار پذیر هستند هدف تکمیل کل فعالیت است و مراجع باید به طور مثبت تقویت شود

تئوری سیستم های داینامیک در کاردرمانی جسمی کودکان

طبق این تئوری motor control وابسته به سه فاکتور غیر خطی می باشد:

فردی

• رویکرد شناختی در کاردرمانی جسمی کودکان
• رویکردحسی در کاردرمانی جسمی کودکان
• رویکرد نورولوژیکال در کاردرمانی جسمی کودکان
• رویکرد اسکلتی عضلانی در کاردرمانی جسمی کودکان
• رویکرد ادراکی در کاردرمانی جسمی کودکان
• رویکرد عاطفی اجتماعی در کاردرمانی جسمی کودکان

محیطی

• فیزیکی
• اجتماعی
• فرهنگی
• مذهبی

فعالیت

• ماهیت فعالیت
• اهداف
• نقش ها
• ویژگی های اشیا (نوع سایز و شکل)

اصول تئوری سیستم های داینامیک در بهترین مرکز کاردرمانی جسمی کودکان شامل:

• برای کنترل تطابقی حرکات تعامل بین سیستم های بدن ضروری است
• عملکرد نتیجه تعامل بین سیستم‌های تطابقی و انعطاف پذیر است
• نقص عملکرد1 زمانی رخ می‌دهد که تطابق پذیری فرد با demandهای فعالیت و محدودیت‌های محیطی مطابقت نداشته باشد
• طبق این رویکرد سیستم های چندگانه فردی محیطی و فعالیت باید با هم تعامل کنند تا کنترل تطابقی حرکت صورت گیرد

فرد

در فرآیند ارزیابی کار درمانگر باید عوامل فردی که بر عملکرد حرکتی تاثیر می گذارند را مورد ارزیابی قرار دهد و این عوامل فردی شامل تیترهای زیر است

شناخت

فاکتورهای شناختی به سه بخش تقسیم می گردند

• توجه: برای اکتشاف محیط و اشیاضروری است
• انگیزه
• خود کارآمدی
• تعریف: به معنای باور فرد نسبت به توانمندی هایش است
• کودکی که خودکارآمدی بالایی دارد یادگیری بیشتری در اعمال جدید دارد و نوروپلاستی سینه بیشتری در او اتفاق می‌افتد

رویکرد اسکلتی عضلانی

هدف کاردرمانی در تئوری سیستم های داینامیک تغییر تون عضلانی نیست بلکه  بهبود توانایی فرد در انجام آکوپیشن است

Strength

• تعریف: به‌کارگیری ارادی فیبرهای عضلانی
• برای حرکت بر خلاف جاذبه و برداشتن اشیا کاربرد دارد

Posture

• تعریف: شامل ثبات درونی بدن است و عضلات تنه و گردن را در بر می‌گیرد
• تون پاسچرال برای حرکات عملکردی لازم است و شامل تعامل بین سیستم های اسکلتی عضلانی و حس و حرکت می شود

بررسی رشد نوروموتور در کاردرمانی جسمی کودکان

یکپارچه نشدن رفلکس ها باعث تداخل در حرکات ارادی می گردد

رفلکس ها به سه دسته تقسیم می شوند:

1. رفلکس های اولیه: در طی سال اول زندگی رخ می دهد و برای زنده ماندن به کار می رود مانند rooting  و sucking
2. رفلکس های  righting

• در 3 ماهگی آغاز و تا 6 ماهگی باقی میمانند
• این رفلکس‌ها برای هم تراز کردن سر با بدن و اندام فوقانی با اندام تحتانی پدید می آیند
• شاملlandau  و labyrinthine و optical righting  می‌گردد این رفلکس ها با استفاده از سیستم های دیداری و وستیبولار سر را عمود نگه  می دارند

3. رفلکس های protective  و equilibrium

• از 6 ماهگی آغاز می‌شوند و تا پایان عمر باقی می‌مانند و کمک می کنند تا کودک وضعیت خود را حفظ کند
• پاسخ کل بدن به بی ثباتی پاسچرال می باشد

• Protective extension

• زمانی بروز می کند که بدن به طور ناگهانی هل داده می شود
• حین از دست دادن تعادل مانع آسیب دیدن بدن می‌شود

• Equilibrium responses

• زمانی که مرکز ثقل بدن جابجا می گردد فعال می شود
• رشد این رفلکس ها در پوزیشن های بین پنج الی هشت ماهگی می باشد

Soft neurologic signs

• با motor control  در ارتباط است و نشان دهنده نقص عملکرد مغزی می باشد.

• شامل

• Dysdiadokokinesis : ناتوانی در تغییر سریع حرکات به علت آسیب مخچه

• ترمور حین فعالیت
• Dysmetria: ناتوانی در تخمین فاصله ها حین فعالیت های عضلانی
• مشکل در هماهنگی: کودک قادر به راه رفتن روی پاشنه و انجام آپوزیشن انگشتان نیست
• Synkinesis: همان رفلکس Associative reaction است

• مشکل در basal ganglia باعث مشکل در کنترل نیرو می شود
• مشکل در مخچه باعث می شود کودک نیروی کمتری تولید کند و در زمانبندی ها دچار مشکل است

کاردرمانی در منزل برای بزرگسالان

کاردرمانی بیماران بزرگسال به علت دشواری در جابه جایی و مراجعه به مراکز کاردرمانی در بسیاری از موارد نیمه کاره رها می شود.  کلینیک کاردرمانی دکتر صابر با توجه به لزوم استمرار تمرینات توانبخشی جهت بهبود بیماران خدمات کاردرمانی در منزل را برای بزرگسالان فراهم نموده است. درمانگران با تجربه مرکز کاردرمانی دکتر صابر فعالیت های مورد نیاز بیمار را در منزل انجام می دهند و با ایجاد تطابقات محیطی مناسب بیمار را در راستای استقلال فردی با استفاده از حداکثر توانایی های بیمار یاری می دهند.

تمرینات کاردرمانی جسمی

تمرینات هماهنگی حرکتی بدن درشت با وسایل

نمونه ای از تمرینات هماهنگی حرکتی با استفاده از توپ و دیگر وسایل به شرح زیر است.

1. با استفاده از یک سطل و توپ از مراجعه کننده بخواهید توپ را داخل سطل بیاندازد با دور کردن فاصله سطل تا فرد پرتاب کننده می توانید تمرین را سخت تر کنید. جهت تقویت هر یک از نیمکره های مغز این تمرین را برای هر دو دست انجام دهید،معمولاً دست غیر غالب از مهارت کمتری برخوردار است،یا از فرد بخواهید با دو دست به صورت ضربدری دو توپ را پرتاب کند.
2. همان تمرین حرکتی شماره یک است با این تفاوت که چشم ها را باید یکی در میان بست و مراجعه کننده با یک چشم تمرین را انجام دهد.تمرین شماره ۱ و بخصوص تمرین شماره ۲ را می توان برای کودکانی که اختلال ریاضی دارند بیشتر در مورد نیمکره چپ تکرار کرد البته لازم به ذکر است تمام تمرینات هماهنگی سبب بهبود این امر می گردند. در ضمن چشم بند استفاده شده نباید هیچگونه فشاری به چشم وارد کرده و حتی می‌توان از مراجعه کننده خواست خودش چشمش را ببندد.
3. فرد با دو دست به صورت ضربدری دو توپ را در داخل سطل بیاندازد.
4. تعدادی اهداف رنگی روی دیوار مشخص می کنید(می توانید سه دایره سبز،آبی و قرمز کشیده و با یک فاصله حدود ۲۰ تا ۳۰ سانتی متر از یک دیگر در یک ردیف بچسبانید) و از مراجعه کننده بخواهید آنها را با توپ بزند.
5. تمرین شماره چهار را با یک چشم بسته انجام می دهد.
6. تعدادی بولینگ روی زمین چیده و از مراجعه کننده بخواهید آنها را با توپ و با هر دو دست بزند.

نکته: نحوه پرتاب در تمرینات حرکتی شماره یک، چهار و شش با یکدیگر متفاوت می باشد که مراجعه کننده باید این مسائل را رعایت کند و عدم رعایت این مسائل احتمالاً ناشی از عدم هماهنگی پایین وی است. در تمرین شماره ۱ باید موقع پرتاب دستها در راستای بدن و کمی پشت بدن قرار گیرند و موقع پرتاب دستها به سمت جلوی بدن بالا بیایند. در تمرین شماره ۴ دست ها بالای سر قرار دارند و توپ با سرعت پرتاب شده و جهت حرکت دست به سمت جلوی بدن و کمی پایین است. در تمرین شماره ۶ الزام خاصی وجود ندارد ولی بهترین حالت این است که دستها در راستای بدن و کمی عقب تر از آن قرار گرفته و موقع پرتاب دست ها جلو آمده و مقدار کمتری نسبت به تمرین شماره یک به سمت بالا حرکت می کنند و در واقع به نحوی است که توپ مقداری از مساحت را روی زمین غل می خورد. کودکان با اختلال هماهنگی شدید این پرتاب ها را نمی‌توانند از یکدیگر متمایز کنند و معمولاً به یک صورت هر سه پرتاب را انجام می دهند.

7. تمرین شماره ۶ را با یک چشم بسته به صورت متناوب انجام می دهد.

تمرینات هماهنگی عصب عضله در پاها

1. تعدادی آجر های فومی ( یا تخته) در یک راستا قرار دهید و از مراجعه‌کننده بخواهید روی آنها راه برود.
2. با یک نخ و یا هر چیز دیگری که مسیر مشخص نموده و از مراجعه کننده بخواهید گردو شکستن را تمرین کند در این تمرین حتماً باید پاشنه پای جلویی به پنجه پای عقبی بخورد.
3. آجرهای فومی شکل یا هر وسیله دیگری را در یک راستا با یک فاصله مناسب قرار دهید و از مراجعه کننده بخواهید روی آنها راه برود.                                                                                                                                                           
4. آجرهای فومی شکل یا هر وسیله مشابه دیگری را در محیط ریخته و یک محیط شلوغ و پر مانع درست کنید و از مراجعه کننده بخواهید در این محیط شلوغ بدود.
5. دو شی (مثل پله های فومی شکل) را با فاصله مناسب از یکدیگر قرار داده و از مراجعه کننده بخواهید روی آنها بپرد.
6. فاصله پله ها را از یکدیگر کمتر کرده و از مراجعه کننده می خواهید جفت پا روی آنها بپرد

تمرینات هماهنگی عصبی عضلانی

کاردرمانی جسمی به ارائه تمرینات هماهنگی حرکتی با استفاده از تخته تعادل می پردازد.

1. از مراجعه کننده می خواهید روی تخته تعادل رفته و شما آنرا تکان دهید، از مراجعه کننده بخواهید یک بار به صورت عقب و جلو روی تخته تعادل بایستد و یک بار نیز به پهلو تا در تمام جهات تعادل مراجعه‌کننده تحریک شود.
2. نکته:  چنانچه تعادل مراجعه کننده خوب است از وی بخواهید خودش تخته تعادل را در جهات مختلف تکان دهد.
3. مراجعه‌کننده روی تخته تعادل می ایستد و تمام تمرینات یک، سه، چهار، شش را انجام می‌دهد این تمرین جهت افزایش توجه و تمرکز تعادل و هماهنگی عضلانی فوق العاده می باشد.
4. تمرین شماره 3 را با یک چشم بسته تکرار کنید.
5. از مراجعه کننده بخواهید روی تخته تعادل راه برود.
6. از مراجعه کننده بخواهید در حالیکه روی تخته تعادل ایستاده است،توپی را که شما برای او انداخته اید بگیرد و دوباره سمت شما پرتاب کند.
7. تعدادی عکس یا موکت شبیه کف پا را روی زمین گذاشته و از مراجعه کننده بخواهید دقیقاً روی آنها راه برود.
8. از مراجعه کننده بخواهید روی دوچرخه رکاب بزند چنانچه نمی‌تواند با استفاده از چسب نر و ماده ( ولکرو) پاهای او را به رکاب بسته و با دست خودتان کمکش کنی در رکاب بزند بهتر است جهت آموزش ابتدا از دوچرخه ثابت استفاده کنید و یا کمک های دوچرخه را در دو طرف روی شی ای بگذارید تا چرخ عقب در هوا قرار گیرد.
9. یک تیوپ کامیون تهیه کرده و از مراجعه کننده بخواهید روی توپ راه برود و اگر تو پر حرکت کرد با یک پا آن را ثابت نگه دارید و چنانچه مراجعه کننده نمی تواند راه برود با نگهداشتن یک دست او به وی کمک کنید.
10. تیوپ را به شکل ایستاده نگه دارید و از مراجعه کننده بخواهید از میان فضای خالی آن عبور کند.
11. تیوپ را به شکل ایستاده نگه دارید و از مراجعه کننده بخواهید مانند اسب سوار تیوپ بشودچنانچه تعادل او خوب است از وی بخواهید دست ها را از روی تیوپ بردارد و شما تیوب را در جهت بالا و پایین و عقب و جلو حرکت دهید.
12. با استفاده از وسایل ممکن یک تونل درست کرده و از مراجعه کننده بخواهید داخل تونل چهار دست و پا یا سینه خیز برود. احتیاط های لازم،ناشی از هر گونه خطر و خفگی را مد نظر داشته باشید.
13. یک توپ بزرگ( توپ سی پی) تهیه کرده و از مراجعه کننده بخواهید در حالت نشسته روی توپ بالا و پایین بپرد.
14. از مراجعه کننده به خواهید به حالت چهار دست و پا روی توپ بزرگ قرار گیرد در صورتی که نمی تواند شما می توانید به او کمک کنید.
15. از مراجعه کننده بخواهید روی توپ بزرگ ( حدودا با قطر 60 سانتی متر به بالا) به شکم بخوابد مقداری وسیله مقابل صورت او روی زمین بگذارید شما پای مراجعه کننده را گرفته و با عقب و جلو کردن او به همراه توپ از وی بخواهید وسایل را یکی یکی از روی زمین با دستهایش بر دارد.                                                                                                                                                    
16. با استفاده از یک راکت از مراجعه کننده بخواهید به توپ پرتاب شده توسط شما ضربه بزند.
17. از مراجعه کننده به خواهید با استفاده از راکت دائماً به توپ تنیس ضربه بزند و به نحوی که مانع افتادن توپ گردد.
18. یک تخته را به نحوی طراحی کنید که شبیه الاکلنگ حرکت کند سپس از مراجعه کننده بخواهید روی آن راه برود.
19. از مراجعه کننده بخواهید داخل یک حلقه بزرگ قرار گیرد و شروع کند به دویدن به نحوی که حلقه نیز با خوردن به ساق هایش با بدن او حرکت کند.
20. از مراجعه کننده بخواهید توپ را از زیر ران یک پا از یک دست به دست دیگرش بدهد.
21. از مراجعه کننده بخواهید پا را بالا آورده و توپ را از زیر زانو بین دست هایش جابجا کند.
22. از مراجعه کننده بخواهید توپ را به سقف بزند.
23. به صورت مارپیچ بین دو شی بدود.
24. توپ را به سمت سقف پرتاب کند و دوباره بگیرد تمرین را یکبار با یک دست و بار دیگر با دو دست انجام دهد.
25. توپ را با دست چپ پرتاب کند و با دست دیگر در سمت راست بگیرد و برعکس.
26. مراجعه کننده با پاهای باز دولا شده و یک توپ را به صورت مارپیچ با دو دست در بین پاها جابجا کند.                                                                                                                                                     

تمرینات کاردرمانی جسمی حرکتی درشت اندام تحتانی

در این بخش تمرینات هماهنگی حرکتی مربوط به اندام تحتانی یا پاها ارائه شده است این تمرینات مربوط به کسانی است که از ضعف شدید هماهنگی عضلانی رنج می برند و نمی توانند حرکات دست ها و پاها را همزمان با یکدیگر هماهنگ کنند یا افرادی که هماهنگی عضلانی آنها در پاهای شان ضعیف تر از دست هایشان می باشد.

در این بخش نیز فقط تعداد محدودی تمرین جهت بهبود اختلال جسمی حرکتی بیان شده و باید مانند بخش قبل عمل گردد.

1. مراجعه کننده در جا می زند(یعنی پاها را یکی در میان به زمین می کوبد).
2. مراجعه کننده پاها را به اندازه عرض شانه باز می کند و پاها را یکی در میان جمع کرده و به یکدیگر میزند.
3. مراجعه کننده پاها را یکی یکی از ران خم می کند و بالا می آورد (حدود ۹۰ درجه)

تمرینات دو اندام جهت بهبود مشکلات جسمی کودکان

• کودک با اختلال جسمی با پاهای جفت ایستاده و پای چپ را مانند رقص کردی جلو آورده و سپس زانوی پای راست را خم کرده و به باسن میزند همزمان هر دو دست را با حرکت هرپا تا عرض شانه از پهلو بالا می آورد.
• همانند تمرین بالا میباشد با این تفاوت که دستها تا عرض شانه باز هستند و با خم شدن هر زانو به داخل شکم به سمت کنار بدن (پهلو) به صورت متناوب برای حرکت می کنند.
• کودک با مشکلات جسمی پاها را به اندازه عرض شانه باز می کند دستها را کنار بدن قرار می دهد سپس یک پا و دست سمت راست را ۹۰ درجه داخل شکم و بدن خم می کند و همزمان دست دیگر را در حالی که کنار بدن است با کمی خم کردن تنه به طرف چپ در کنار پا به سمت زانو حرکت می‌دهد و تمرین را برعکس انجام می‌دهد.
• مراجعه کننده پاها را باز میکند سپس دولا شده و به ترتیب دست چپ را به قوزک راست و دست راست را به قوزک چپ میزند.
• کودک با اختلال جسمی یک پا را جلو و پای دیگر را عقب می گذارد سپس دولا شده و زیر ران پای جلو گذاشته شده،دست میزند و بعد دست ها در راستای شانه در پهلو قرار می‌دهد.
• در تمرین قبل می توان پاها را عقب جلو نگذارد (در یک راستا) و به جای ثابت نگه داشتن یکی یکی از آنها را جلو بگذارد و زیر آن ها دست بزند.
• مراجعه‌کننده یک پا را جلو و یک پا را عقب می‌گذارد و دستها را از پهلو باز کرده و در راستای شانه قرار می دهد سپس پای جلویی را ثابت نگه میدارد و پای عقبی را جلو می آورد و با جلو آوردن هر پا دستها را به حالت دست زدن جلو می آورد.
• مانند تمرین قبل است فقط یک دست و یک پا حرکت می کند نه هر دو دست،دست دیگر کنار پهلو ثابت است.
• مانند تمرین (فوق) است با این تفاوت که حرکت دست و پا برعکس می باشد بدین معنی دست رو به پایین حرکت میکند و پا رو به بالا حرکت میکند.
• در حالت ایستاده تا ها عقب-جلو می باشند و سپس با عقب جلو گذاشتن پاها و دستها را با پای هم آن طرف عقب و جلو می برد.
• پاها را اندازه عرض شانه بازکرده و پاها را از قوزک به یکدیگر میزند و همزمان با هر دو دست که بالای سر قرار دارند و در طرف چپ و راست دست میزند،بهتر است با خوردن هر پا به قوزک پای دیگر،در همان طرف دست بزند.
• از کودک با اختلال جسمی حرکتی بخواهید ملق بزند،جهت آموزش از مراجعه کننده به خواهید چهار دست و پا شود و گردن را تا جایی که می‌تواند به سمت داخل شکم خم کند و ثابت نگه دارد و بعد زانوها را از روی زمین بلند کند و با پنجه به جلو بیاید تا ملق بزند.بهتر است هنگام چرخیدن سر زیر تنه نباشد بلکه با خم شدن به یک طرف روی بغل گردن غل خورد. کودکان با اختلال حرکتی عضلانی به شدت در انجام و رعایت این موارد مشکل دارند.
• کودک با مشکلات جسمی پاها را به صورت ضربدری جلو می‌آورد یعنی هر پا که جلو می‌آید در سمت خارجی پای دیگر قرار می گیرد و دستها عکس مسیر حرکت پا در طرف مقابل به یکدیگر می خورند (یا دست می زنند).
• در تمرین فوق می توان جهت راحتی تمرین در همان طرفی که پا حرکت کرده است و در همان سمت قرار گرفته است دست زد.
• در تمرین قبل دست ها به صورت متناوب از پهلو باز میشوند.

سوالات متداول:

1-آیا مرکز دکتر صابر از تجهیزات خاصی برای کاردرمانی جسمی استفاده می‌کند؟
بله، مرکز ما از تجهیزات پیشرفته و تکنولوژی‌های روز دنیا برای ارائه بهترین خدمات کاردرمانی جسمی استفاده می‌کند

2-آیا کاردرمانی جسمی برای بیماران با آسیب‌های ورزشی نیز مناسب است؟
بله، کاردرمانی جسمی به بهبود عملکرد حرکتی و کاهش درد در بیماران با آسیب‌های ورزشی کمک می‌کند.