علائم اوتیسم و مغز کودک

شناختن علائم اوتیسم می‌ تواند تاثیر شایانی در تشخیص کودک اوتیسم و درمان آن داشته باشد. اختلال اوتیسم نوعی اختلال رشدی می باشد که شامل نقص در تعاملات اجتماعی، داشتن اشکال در پردازش ادراک و رفتار های کلیشه ای و تکراری می‌ ­شود. علائم اوتیسم از دو سالگی در کودک پدیدار می ­‌شود و توسط متخصصان قابل تشخیص است. شدت علائم اوتیسم متغیر بوده، اما نقص در مهارت­‌ های اجتماعی در کودکان مبتلا به این اختلال، ثابت است. کودک اوتیسم به طور معمول به­ سختی می ­‌تواند ارتباطات عاطفی برقرار کند یا به پدر و مادر خود وابسته شود. برخی از کودکان اوتیسم در برقراری ارتباط چشمی با مشکل مواجه هستند. کودکانی که علائم اوتیسم در آن‌ ها شدیدتر است، پرحاشگر شده یا ممکن است حرف نزنند. مرکز اوتیسم دکتر صابر، با بهترین دکتر برای تشخیص کودک اوتیسم، به درمان علائم اوتیسم و مغز کودک پرداخته و رضایت همیشگی مراجعان را به خود جلب می کند.

تشخیص کودک اوتیسم و علائم آنخوانایی

تفاوت در حجم کلی مغز در تشخیص کودک اوتیسم از مطالعاتی که با بررسی اندازه سر در کودکان دارای اختلالات طیف اوتیسم می‌ پرداختند، آغاز شد که نشانگر اندازه طبیعی یا کوچک‌ تر دور سر در بدو تولد و افزایش آن پس از 12 ماهگی است. مطالعات تصویربرداری تشدید مغناطیسی در کودکان 18 ماهه تا 4 ساله دارای اختلال اوتیسم یک افزایش 5 تا 10 درصدی را در حجم کلی مغز گزارش کرده‌ اند. اما این که آیا این افزایش حجم تا سنین نوجوانی باقی می‌ ماند، هنوز مشخص نیست. این افزایش حجم بیشتر در ماده سفید مغزی است تا خاکستری. علاوه بر این بیشترین افزایش حجم در قطعه پیشانی گزارش شده است. مطالعات تصویربرداری تشدید مغناطیسی دیگر سایر وجوه قشر مغز را مورد بررسی قرار داده است و شواهدی از شکل غیر طبیعی مغز در شیار مرکزی، قشر گیجگاهی فوقانی، شیار بین آهیانه‌ ای و شکنج پیشانی تحتانی را نشان داده است. در خصوص ساختار های مغزی درگیر در اوتیسم، جدول 3 – 12 ساختار های مغزی درگیر در علائم اوتیسم را به تفکیک نشان می‌ دهد.

جدول شماره 3 – 12 : ساختار های مغزی درگیر در اوتیسم به تفکیک علائم

مطالعات تصویربرداری مغز کودک اوتیسم

مغز کودکان مبتلا به اوتیسم در مقایسه با مغز های نوروتیپیک، به ویژه در مناطقی که تعامل اجتماعی، ارتباطات و پردازش حسی نقش دارند، تفاوت های ساختاری از خود نشان می دهد. این تفاوت ها شامل تغییرات در حجم مغز، ضخامت قشر مغز و اتصال بین مناطق مغزی است. تیم تحقیقاتی اسکن مغزی 290 کودک اوتیسمی، 202 پسر و 88 دختر و 139 فرد غیر اوتیسمی با رشد طبیعی، 79 پسر و 60 دختر را مورد مطالعه قرار داد. آن ها از جنسیت تعیین شده در بدو تولد برای طبقه بندی کودکان استفاده کردند. آن ها دریافتند که در سن 3 سالگی، دختران مبتلا به اوتیسم قشر مغزی ضخیم تری نسبت به دختران غیر اوتیسمی همسن داشتند که حدود 9 درصد از کل سطح قشر مغز تشکیل می داد. تفاوت ها در پسران اوتیسمی در مقایسه با پسران غیر اوتیسمی همسن بسیار کمتر گسترده بود. علاوه بر این در مقایسه با پسران، دختران مبتلا به اوتیسم نرخ نازک شدن قشر مغز سریع تری تا اواسط کودکی داشتند. طبق این مطالعه مشخص شد که تفاوت های قشری در چندین شبکه عصبی وجود داشت. بر اساس این مطالعه تعجب آور بود که تفاوت ها در سنین پایین تر بیشتر بود. از آن جا که دختران اوتیسمی نرخ نازک شدن قشر مغز سریع تری داشتند، تا اواسط کودکی، تفاوت ها بین پسران و دختران اوتیسمی بسیار کمتر آشکار بود. رشد مغز در حدود سنین 2 تا 4 سالگی بسیار پویا است، بنابراین تغییرات کوچک در زمان بندی رشد بین جنسیت ها می تواند منجر به تفاوت های بزرگی شود که سپس بعدا همگرا می شوند. در سنین 2 تا 4 سالگی، بیشترین رشد بیش از حد انحرافی در ساختار های مغزی، مخچه ‌ای و لیمبیک است که زیربنای عملکرد های شناختی، اجتماعی، عاطفی و زبانی مرتبه بالاتر هستند. رشد مغزی انحرافی در کودکان مبتلا به اوتیسم دقیقا در زمانی رخ می ‌دهد که تشکیل مدار های مغزی در پرشور ترین و آسیب ‌پذیرترین مرحله خود قرار دارد و ممکن است نشانه ‌ای از اختلال در این فرآیند تشکیل مدار باشد. اتصال و اختلال عملکرد غیر طبیعی حاصل، ممکن است منجر به بروز رفتارهای اوتیسمی شود. برای کشف علت ها، بسترهای عصبی، علائم هشداردهنده اولیه و درمان ‌های مؤثر اوتیسم، تحقیقات آینده در حیطه اوتیسم باید بر روشن کردن نقص ‌های نوروبیولوژیکی که زیربنای ناهنجاری ‌های رشد مغز در اوتیسم هستند و در این سال ‌های اولیه حیاتی زندگی ظاهر می‌ شوند، تمرکز کند.

مطالعات تصویربرداری ساختاری، افزایش حجم آمیگدال و هیپوکامپ دو طرف را در علائم اوتیسم نشان داده شده است. افزایش حجم در تالاموس و عقده‌ های قاعده‌ ای نیز گزارش شده است. در مخچه هم افزایش حجم در ماده سفید به میزان ۳۹ درصد گزارش شده است. علاوه بر این، کاهش حجم جسم پینه‌ ای در مطالعات تصویربرداری ساختاری نشان داده شده است. مطالعات تصویربرداری عملکردی تغییرات عملکرد مغز را در هر یک از کارکرد های زیر بدین شرح بیان نموده است:

• پردازش شنیداری : کاهش فعالیت قشر شنیداری در تکلیف پردازش شنیداری، کاهش فعالیت شکنج گیجگاهی فوقانی دو طرف و بروکا به همراه افزایش فعالیت ورنیکه در تکالیف معنایی و کاهش فعالیت بروکا در تکالیف دسته بندی لغات و ناهنجاری ساختار های قشری درگیر در درک موسیقی کمتر است و در شنیدن موزیک‌ های شاد کاهش فعالیت اینسولای قدامی چپ گزارش شده است. علاوه بر این، کاهش طرفی‌ شدگی چپ زبان نیزگزارش شده است.

• درک لمسی : کاهش فعالیت قشر حسی پیکری. با این وجود، در لمس بافت‌ های ناخوشایند فعالیت بیشتری در اینسولا و شکنج کمربندی گزارش شده است.
• ادراک دیداری : در تکالیف پیچیده افزایش فعالیت قشر بینایی تا شکنج میانی آهیانه‌ ای گزارش شده است. در تکالیف چرخش ذهنی کاهش فعالیت در نواحی مکمل قشر پیشانی، قشر کمربندی قدامی و هسته کودیت دیده می‌ شود. در ادراک تصاویر سه بعدی فعالیت کمتر قشر خلفی خارجی پیش پیشانی گزارش شده است.
• درک حرکت : به طور کلی کاهش فعالیت شکنج آهیانه تحتانی، ناحیه تکمیلی حرکت چشم، شکنج گیجگاهی فوقانی در افراد دارای اختلال اوتیسم در درک حرکت گزارش شده است.
• کارکرد های حرکتی : کاهش فعالیت قشر های حرکتی اولیه و ثانویه و مخچه در اختلال گزارش شده است.
• درک نگاه : کاهش فعالیت قطعه آهیانه تحتانی و شکنج گیجگاهی فوقانی و افزایش فعالیت در اینسولای راست و محل تلاقی قشر گیجگاهی آهیانه‌ ای نشان داده شده است.
• درک صورت : کاهش فعالیت آمیگدال و شکنج دوکی شکل در حین تکالیف درک صورت گزارش شده است.
• کارکرد های اجرایی : در تکلیف استروپ افزایش فعالیت شکنج پیشانی تحتانی چپ و شکنج حدقه‌ ای پیشانی اینسولای چپ و قطعه‌ های آهیانه در افراد دارای اختلال اوتیسم گزارش شده است. در تکلیف برو – نرو کاهش فعالیت در شکنج کمربندی قدامی، بخش میانی پیش پیشانی و شکنج گیجگاهی فوقانی دیده شده است. در آزمون برج لندن کاهش ارتباطات بین قشر های پیشانی و آهیانه‌ ای نشان داده شده است.
• تقلید : کاهش فعالیت قشر پیش حرکتی و قشر آهیانه‌ ای تحتانی در حین تکلیف تقلید در علائم اوتیسم دیده شده است.
• تئوری ذهن : کاهش فعالیت شکنج کمربندی در تکلیف درک خود و کاهش فعالیت پیش‌ پیشانی میانی در قضاوت دیگران و کاهش فعالیت قشر گیجگاهی در قضاوت خود در تشخیص کودک اوتیسم گزارش شده است.
• استدلال انتزاعی : افزایش فعالیت قشر پس سری و گیجگاهی در تکالیف یادگیری در حالی که در گروه طبیعی افزایش فعالیت در نواحی پیشانی است. همچنین، افزایش فعالیت قشر پس سری در اجرای تکالیف ماتریس پیشرونده ریون در علائم اوتیسم گزارش شده است.

نقش ژنتیک و محیط در شکلگیری مغز اوتیسم

تحقیقات نشان میدهد که اوتیسم ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی است. برخی ژنهای خاص بر رشد مغز تأثیر گذاشته و باعث تفاوت در ارتباطات عصبی میشوند. از طرفی، عواملی مانند سن والدین، عفونتهای دوران بارداری یا قرارگیری در معرض آلایندهها نیز ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهند. تعامل بین ژنها و محیط، ساختار و عملکرد مغز را تغییر میدهد که منجر به علائم اوتیسم در کودکان مانند مشکلات اجتماعی و ارتباطی میشود. مطالعات تصویربرداری مغز، تفاوتهایی در نواحی مربوط به پردازش حسی، زبان و تعاملات اجتماعی نشان داده است.

چگونه مغز کودکان اوتیستیک پردازش اطلاعات میکند؟

مغز کودکان مبتلا به اوتیسم، اطلاعات را به شیوهای متفاوت پردازش میکند. برخی نواحی مغز مانند قشر پیشپیشانی و آمیگدال ممکن است فعالیت غیرمعمولی داشته باشند، که منجر به حساسیتهای حسی، تاخیر در گفتار یا تمرکز شدید روی جزئیات (از جمله علائم اوتیسم در کودکان) میشود. این کودکان گاهی در یکپارچهسازی اطلاعات مشکل دارند، به همین دلیل ممکن است با صداها، نورها یا تعاملات اجتماعی به شکلی غیرمنتظره واکنش نشان دهند. تحقیقات نشان میدهد که ارتباط بین نورونها در مغز اوتیستیک میتواند الگوهای منحصربهفردی داشته باشد، که توضیحدهنده تنوع گسترده در رفتارهای این کودکان است.

منابع:

health.ucdavis.edu

pubmed.ncbi.nlm.nih.gov

سوالات متداول:

1- چرا کودکان اوتیستیک به صدا حساسند؟
مغز آن‌ها اطلاعات حسی را متفاوت پردازش می‌کند و ممکن است صداهای معمولی را بیش‌ازحد شدید دریافت کنند.

2- آیا تفاوت مغزی اوتیسم در اسکن دیده می‌شود؟
برخی تفاوت‌ها مانند فعالیت غیرمعمول نواحی خاص در تصویربرداری مغز قابل مشاهده است.