PRT یا آموزش پاسخ محور یکی از روش های درمانی مفید در زمینه ایجاد ارتیاط و تولید گفتار درکودکان اوتیسم می باشد. که در مرکز اوتیسم دکتر صابربه صورت تخصصی مورد استفاده قرار می گیرد. کلینیک دکتر صابر با تجهیزات کامل در حیطه گفتاردرمانی اوتیسم و کاردرمانی اوتیسم در زمینه درمان کودکان اوتیسم فعالیت می نماید.رفتاردرمانی شناختی اوتیسم در کنار استفاده از تکنیک های مختلف درمانی نظیر PRT موجب بهبود روند رشد گفتار و ایجاد ارتباط صحیح در کودکان اوتیسم می گردد. مرکز تخصصی اوتیسم با استفاده از تیم درمانی بالغ بر48 نفر و استفاده از ابزارهای روز دنیا در زمینه درمان کودکان اوتیسم کوشا می باشد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
آموزش پاسخ محور
آموزش پاسخ محور اقدام درمانی طراحی شده برای افرادی است که با بچه‌‌ها و نوجوانان اتیستیک به عنوان درمانگر، معلم، والدین، خواهر یا برادر و همسالان زندگی یا کار می‌کنند. اقدام درمانی می‌تواند در یک محیط متنوع مثل مدرسه، خانه یا جامعه بزرگتر اجرا شود. از رفتار محوری استفاده میکند تا رفتار دیگر را تغییر دهد.
رفتار محوری می‌تواند در خیلی از بخش‌های رشد موثر باشد (برای مثال، تعاملات اجتماعی و رفتاری) محققان بسیاری استفاده از آموزش محوری را برای افزایش زبان (برای مثال، استفاده از لغات) و شروع تعاملات در زمينه بازی توسعه دادند تا مقدار زمانی که کودک اتیستیک برای افزایش مهارت‌های توجه مشترک بازی میکند را افزایش دهند. مقدار زمانی که کودکان در تعاملات اجتماعی مثبت صرف می‌کنند به دلیل بازی نمایشی و اجتماعی که از طریق آموزش محوری تعلیم داده شده افزایش پیدا میکند. استامر (۱۹۹۵) ذکر کرد که بعد از اجرای آموزش محوری، کودکان اوتیسمی بطور قابل توجه تری در بازی سمبلیک تر مشارکت کردند.
کودکان عادی در حال رشد باید آموزش داده شوند تا آموزش پاسخ‌‌های محوری را از طریق بازی ایفای نقش، مدل‌های نقش و دستورات استفاده کنند. بعد این همسالان استراتژی‌‌هایی را بکار می‌برند که به آن‌ها در یک محیط با کودک اوتیسمی یاد داده شده جایی که معلمان می‌توانند کل فرایند را کنترل کنند و نظرات سازنده درباره استفاده از این استراتژی‌‌ها بدهند. آموزش مدتی که برای کودک عادی در حال رشد لازم به نظر می‌رسد طول میکشد تا در موثرترین استراتژی‌‌های تعاملی تبحر پیدا کند.
بعد از آموزش، همسالان هم قادر خواهند بود اقدام درمانی را در محیط کلاس پیاده کنند. استامر (۱۹۹۵) آموزش واکنش محوری را برای تعلیم مهارت‌های بازی سمبلیک متقابل برای کودکان اتیستیک بکار برد و فهمید که معلم باید محیطی را ارائه کند که آن‌ها را تحریک به مشارکت در بازی سمبلیک بکند. در ابتدا معلم اگر می‌خواهد تشخیص دهد که چگونه او را تحریک کند باید کودک اتیستیک را مشاهده کند. بعد معلم قادر خواهد بود تا فعالیت‌‌ها و موادی که کودک ترجیح میدهد، کودکان و بزرگسالانی که اغلب اوقات کودک به آن‌ها نزدیک می‌شود، بعلاوه انواع پاداش / تقویت که در کودک تاثیرگذار هستند را تعیین کند. تأکید روی رفتار محوری در مدت دستورات فعالیت‌‌های معین تمایل کودک را برای مشارکت و یادگیری مهارت جدید افزایش میدهد.
سوال بحث
اگر از شما خواسته شود همسالی را برای آموزش انتخاب کنید، چه معیار‌هایی را استفاده می‌کنید؟ چگونه از پذیرش همسال و والدین اش مطلع خواهید شد؟ چگونه انتخاب تان را برای همسال منتخب شده و همسالان دیگر توضیح می‌دهید؟
تراپ و همکاران اش (۱۹۹۵) استدلال کردند که بازی نمایشی – اجتماعی می‌تواند از طریق آموزش پاسخ محوری تعلیم داده شود، که می‌تواند توسط یک معلم با یک والد اصلاح و سازگار شود تا آن را در کلاس یا در گروه بازی پیاده کند. مراحل پرورش بازی نمایشی – اجتماعی عبارتند از:
1. بزرگسال اسباب بازی به کودک میدهد که طبق علاقه اش انتخاب میکند.
2. بزرگسال منتظر می‌ماند و به نوبت با اسباب بازی، بازی میکند و بازی نمایشی – اجتماعی مناسب را گسترش میدهد. تا زمانی که کودک واکنش نشان دهد این کار تکرار می‌شود.
3. بزرگسال باید پاسخ‌‌های درست را تقویت کند و سعی کند به درستی پاسخ دهد.
4. بزرگسال باید فعالانه کودک را تشویق کند تا به عنوان مدل نقشی عمل کند تا بازی نمایشی – اجتماعی مناسب را تقویت کند و طرح‌‌های نمایشی اجتماعی را توسعه دهد.
کودکان اوتیسمی که در برنامه‌‌های آموزشی پاسخ محوری شرکت می‌کنند قادر به مشارکت در سطوح بالای تعامل در بازی‌‌های متنوع با اشیاء و در مکالمات بعد از پایان اقدام درمانی هستند، در حالی که مهارت شان به زمینه‌‌های مختلف، محرک‌ها و همسالان تعمیم داده می‌شود. تعاملاتی که جزء لاینفک آموزش پاسخ-محوری را شکل می‌دهند تعاملات والدین – کودک طبیعی تری را نشان می دهند و برای والدین لذت بخش تر است. تروپ و همکاران (۱۹۹۵) آموزش واکنش محوری را برای کمک به شرکایشان بکار بردند تا نقش‌‌های اجتماعی و رویداد‌های اجتماعی را بهتر مفهوم سازی کنند آموزش پاسخ محوری روی افزایش انگیزه یادگیری تأکید دارد، به کودکان اوتیسمی امکان انتخاب میدهد، تلاش‌‌هایی که به درستی پاسخ داده اند را تقویت میکند، از مدل‌های نقشی کافی استفاده میکند و نتایج طبیعی تر را پیشنهاد میکند.
تغییرات مثبت در بازی مهارت‌های اجتماعی و زبانی گزارش شده است. در حالی که تعمیم پذیری محدودی به افراد دیگر و محیط‌های دیگر دارد. این بهبود می‌تواند تا حدودی به علت حساسیت به محیط با نیاز‌های کودکان باشد و زیاد به افزایش رفتار‌های مثبت مربوط نیست. همچنین باید در نظر گرفته شود که خیلی از کودکان اوتیسمی به تغییر واکنش نشان می‌دهند و دخالت شخص سوم که بازی شان را قطع خواهد کرد و سعی در اصلاح آن دارد را نمی‌پسندند.
مزایای آموزش پاسخ محور (PRT) برای یادگیری مؤثر
آموزش پاسخ محور یا PRT (Response-Based Training) یک روش نوین یادگیری است که بر اساس تعامل مستقیم و بازخورد فوری طراحی شده است. این متد آموزشی به جای روش‌های سنتی سخنرانی و حفظ‌کردن، بر مشارکت فعال یادگیرنده تأکید دارد و به همین دلیل، امروزه در سیستم‌های آموزشی پیشرفته و حتی آموزش آنلاین به‌طور گسترده استفاده می‌شود. اما چرا PRT برای یادگیری مؤثرتر است؟ در این مقاله، به مزایای کلیدی آموزش پاسخ محور می‌پردازیم.
1. افزایش تعامل و مشارکت فعال یادگیرنده
برخلاف روش‌های سنتی که در آن یادگیرنده منفعل است، PRT با طرح سؤالات، چالش‌ها و تمرین‌های تعاملی، ذهن فرد را درگیر میکند. این تعامل باعث می‌شود مطالب بهتر در حافظه بلندمدت ثبت شود و یادگیری عمیق‌تر صورت گیرد.
2. بازخورد فوری و اصلاح خطاها در لحظه
یکی از مهم‌ترین مزایای آموزش پاسخ محور، ارائه بازخورد سریع است. وقتی یادگیرنده پاسخ میدهد، بلافاصله تحلیل می‌شود و اگر خطایی وجود داشته باشد، اصلاح می‌شود. این ویژگی در یادگیری زبان، مهارت‌های فنی و حتی آموزش‌های سازمانی بسیار مؤثر است.
3. شخصی‌سازی آموزش بر اساس نیاز فرد
PRT با استفاده از هوش مصنوعی و سیستم‌های تطبیقی، محتوا را بر اساس سطح و سرعت یادگیری هر فرد تنظیم میکند. این یعنی اگر در مبحثی ضعف داشته باشید، سیستم تمرین‌های بیشتری برای شما در نظر می‌گیرد و از اتلاف وقت جلوگیری میکند.
4. تقویت حافظه بلندمدت با تکرار فضایی
تحقیقات نشان داده‌اند که یادگیری مبتنی بر پاسخ، به‌ویژه با تکنیک‌هایی مانند تکرار فاصله‌دار (Spaced Repetition)، به تثبیت بهتر اطلاعات در حافظه کمک میکند. این روش در آموزش زبان، پزشکی و مهندسی بسیار کاربردی است.
5. کاهش خستگی و افزایش انگیزه یادگیری
از آنجا که PRT یادگیری را به صورت گام‌به‌گام و تعاملی پیش می‌برد، از یکنواختی و خستگی جلوگیری میکند. همچنین، سیستم‌های پاداش‌محور در برخی پلتفرم‌های PRT، انگیزه یادگیرنده را افزایش می‌دهند.
سوالات متداول:
1-تفاوت اصلی PRT با آموزش سنتی چیست؟
در آموزش سنتی، معلم محور اصلی است و یادگیرنده منفعلانه مطالب را دریافت میکند. اما در PRT، یادگیرنده با تعامل مستقیم، آزمون‌های کوتاه و اصلاح خطاها در لحظه، یادگیری عمیق‌تری تجربه می‌کن
2-مزیت اصلی PRT نسبت به دیگر روشها چیست؟
بزرگترین مزیت PRT، بازخورد فوری است که به یادگیرنده کمک میکند اشتباهاتش را بلافاصله اصلاح کند. همچنین، این روش حافظه بلندمدت را تقویت میکند.